PC Sint-Amedeus Jaarverslag 2011
Verantwoordelijke uitgever: Bogaerts Jan Vormgeving en fotografie: Demoulin Sofie Redactieteam: Bogaerts Jan, Demoulin Sofie, Evens Herman, Van Damme Nele Met dank aan: alle medewerkers die graag hun mening deelden over het voorbije kalenderjaar
INHOUDSTAFEL 1. Voorwoord 2. Voorstelling organisatie 3. Sint-Amediaans Kwadrant Managementsgebieden Leiderschap
4 6 14 16
Beleid en strategie
18
Medewerkers management
20
Middelen management
22
Proces management
24
Netwerk management
26
Resultaatsgebieden
Medewerkers
28
Klanten
30
Maatschappij
32
Eindresultten
34
4. vzw Provincialaat der Broeders van Liefde 5. Adresgegevens
36 38
Voorwoord
Beste lezer Van harte welkom in het jaarverslag 2011 van het Psychiatrisch Centrum Sint-Amedeus. 2011, een jaar met een erg dubbel gevoel ... 2011 ... een jaar dat ons in het hart raakt ... Een jaar waar we meermaals getroffen zijn door ingrijpende gebeurtenissen die even de tijd deden stil staan. Zo is er het abrupte afscheid van drie fijne collega’s in de zomer en het najaar van 2011. Het heengaan van Sophie, Riet en Jeroen is zwaar geweest, voor de familie en vrienden, voor de collega’s, voor de patiënten en bewoners. Bijzondere dank aan de betrokken stuurgroepen en teams voor de diepwarme betrokkenheid en steun die ze hebben gegeven aan alle betrokkenen. Zo is er ook het erg spijtige agressie – incident in het centrum van Mortsel ... en twee suïcides van patiënten op de campus van Mortsel ... Een veelheid aan situaties die veel betrokkenen ernstig op de proef heeft gesteld, doch ook een sterke interpersoonlijke verbondenheid heeft gecreëerd tussen mensen – patiënten, personeel en familie -, tussen en binnen teams, tussen de praktijk en het beleid ... Het zal ertoe leiden dat we de betreurde personen intens in ons hart zullen meedragen. 2011 ... Het jaar van de consolidatie ... De diverse veranderingen in de werking zijn verder vertaald naar de concrete praktijk: de vernieuwde werkingen binnen de kortdurende algemene psychiatrie en de gerontopsychiatrie, de uitrol en afstemming van het werken met het elektronisch patiëntendossier binnen het psychiatrisch ziekenhuis, het gewend raken aan de nieuwe infrastructuur van zorgeenheden De Pijler / Kade 2640 en PVT Waesdonck ... Worden de vooropgestelde doelstellingen behaald ... wat met de kwaliteit van de begeleiding en behandeling,
wat met de sfeer en het klimaat ... ? Evaluaties hebben reeds plaatsgevonden. Het werk is duidelijk nog niet af, we zullen moeten blijven ervaren, nadenken, bijsturen en verbeteren ... De ingeslagen richting blijkt echter wel de juiste. De consolodatie geeft een stevige basis voor een hedendaagse patiënten/bewonerszorg. ‘Voorop in zorg’ is ons uithangbord. Het blijft evenwel een gigantische uitdaging en vooral een evenwichtsoefening om dit waar te maken in een maatschappij die verwacht dat de ‘turnover’ alsmaar toeneemt, die telkens sneller evolueert en waar steeds méér mensen dreigen uit de boot te vallen. Het aantal opnames stijgt, de complexiteit van de hulpvragen neemt toe, de behandelingsduur moet korter, we doen méér appèl op de verantwoordelijkheid van de patiënt en zijn familiaal en professioneel netwerk , we nemen méér risico’s ... Het is duidelijk dat we zorgzaam en alert met deze bewegingen moeten omgaan. Onze identiteitsverklaring, waarin de kernwoorden ‘inspireren, netwerken, leren en dialogeren’ centraal staan, geeft ons richting om deze uitdagingen aan te gaan. Samen met andere partners uit de regio ... We hopen dat in 2012 een concrete aanzet kan gegeven worden. We hebben het jaarverslag in een nieuw kleedje gestoken. Gedurfd, wat tegen de lijntjes geduwd, ... Voor de structuur van het jaarverslag hebben we gekozen voor ons managementmodel, het SintAmediaans Kwadrant. Dit model is specifiek op zorgorganisaties afgestemd. We zijn erg benieuwd naar jullie reacties en wensen jullie alvast veel leesplezier ! Aan verwijzers, families, ... dank voor jullie vertrouwen. Aan de medewerkers, ... dank voor jullie betrokkenheid en inzet. Jan Bogaerts Algemeen directeur
v.l.n.r.: Antoon Vandekerckhove, Jan Bogaerts, Gerard Coonen, br. Jos De Vos, Joris Housen, dr. Marc Leysen,
Joris Heirbaut
Voorstelling organisatie
Sint - Amedeus is een psychiatrisch centrum, bestaande uit een psychiatrisch ziekenhuis (PZ) en een psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT), verspreid over verschillende campussen: • • • • •
Campus Amedeus te Mortsel (PZ) Campus Waesdonck te Mortsel (PVT) Campus De Liereman te Oud-Turnhout (PVT) Campus Den Heuvel te Boechout (PVT) Campus De Wijngaard te Malle (PVT)
Het psychiatrisch ziekenhuis beschikt over 352 bedden en plaatsen waar patiënten voltijds, in dag- of in nachthospitaal kunnen opgenomen worden. Het psychiatrisch verzorgingstehuis beschikt over 210 bedden waar bewoners voltijds kunnen verblijven. De directie van het psychiatrisch centrum is bereikbaar op campus Amedeus tel. 03/440 68 50:
Directie Algemeen directeur Hoofdgeneesheer Directeur patiëntenzorg Adjunct-directeur patiëntenzorg Administratief directeur Facilitair directeur Overste van de plaatselijke communiteit
Jan Bogaerts dr. Marc Leysen Antoon Vandekerckhove Joris Housen Joris Heirbaut Gerard Coonen br. Jozef De Vos
Onze identiteit Onze identiteit weerspiegelt zich in onze slogan ‘Voorop in Zorg’. Dit willen realiseren we door in onze dagelijkse werking de volgende 4 begrippen centraal te stellen:
LEREN: Door te leren uit feedback en zelfevaluatie doen we ons werk steeds beter. We toetsen dit permanent aan de best beschikbare informatie en aan wetenschappelijke inzichten.
INSPIREREN: We inspireren tot samenzijn met hart en ziel en tot zoeken naar een bewuste zinbeleving. DIALOGEREN: Gelijkwaardigheid, openheid en verbondenheid staan voor ons centraal in het omgaan met elkaar. We vertrekken vanuit een ontvangende basishouding om mensen uit te nodigen, aan te moedigen en te begeleiden in hun herstelproces.
NETWERKEN: Als psychiatrisch centrum bouwen we actief samenwerkingsverbanden uit met andere (zorg)voorzieningen en organisaties. We werken samen met de persoon, zijn relationeel netwerk en zijn netwerk van hulp- en dienstverleners.
Geneesheren
Dr. M. Zijlstra Psychiater
De Boeg, De Stroming en Knoop 2
Dr. H. Jorens Psychiater
Knoop 1 en Knoop 3
Dr. T. De Ridder Psychiater De Baai
Dr. L. Lancelot Psychiater
De Meander, De Poort, Koraal, PVT De Wijngaard
Dr. B. D Neurops
De Stro
Debandt sychiater
oming en De Pijler
Het psychiatrisch ziekenhuis Personen met een kortdurende psychiatrische problematiek Kade 2640 Een open opname-eenheid met 15 plaatsen voor verkenning, indicatiestelling en oriëntatie van personen met een algemeen psychiatrische problematiek. De Baai
Een gesloten opname-eenheid met 15 plaatsen voor herstel, indicatiestelling en oriëntatie van personen met een algemeen psychiatrische problematiek.
De Kreek Een open behandeleenheid met 20 plaatsen voor personen die nood hebben aan een vraaggestuurde en identiteitsversterkende behandeling. De behandeleenheid richt zich specifiek tot mensen met een verhoogde kwetsbaarheid ten gevolge van een psychotische of affectieve stoornis. Centrale behandelprocessen zijn afstemmen en versterken. mozAïek Een open behandeleenheid met 25 plaatsen voor een klinisch-psychotherapeutische behandeling van personen met persoonlijkheidsstoornissen en/of angst- en stemmingsstoornissen. Centrale behandelprocessen zijn mentaliseren en hechten. De Pijler
Een open behandeleenheid met 30 plaatsen voor behandeling en resocialisatie van personen met algemeen psychiatrische en psychische problemen. Centrale behandelprocessen zijn reflecteren en verbinden.
Dr. A. De Koninck Huisarts De Boeg
Dr. M. Leysen Hoofdgeneesheer
mozAïek, De Lagune, PVT Waesdonck en PVT De Liereman
Dr. E. Vandoolaeghe Diensthoofd gesl. dienst
De Schakel, Kade 2640 en PVT Den Heuvel
Dr. E. Verbruggen Psychiater
De Lagune en De Kreek
Personen met een langdurende psychiatrische problematiek De Lagune Een opname- en behandeleenheid met een beveiligend milieu voor observatie en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek in crisissituaties en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek. Koraal
Een behandeleenheid met een open behandelmilieu voor resocialisatie en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek. Er is mogelijkheid tot woonvoorbereiding via een doorgangshuis. Er wordt, al naargelang de zorgvraag, ondersteunings- en/of ontwikkelingsgericht gewerkt.
De Schakel Een behandeleenheid met een open behandelmilieu voor resocialisatie en behandeling van mensen met een psychose-gerelateerde problematiek. Er wordt, al naargelang de zorgvraag, ondersteunings- en/of ontwikkelingsgericht gewerkt. De Meander Een behandeleenheid met deels beveiligend en deels open behandelmilieu voor structurerende behandeling, resocialisatie en activering van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek (met een accent op psychose). De Poort Een dagziekenhuis voor resocialisatie en behandeling van mensen met een algemeen psychiatrische problematiek. Er wordt, naargelang de zorgvraag, ondersteunings- en/of ontwikkelingsgericht gewerkt.
10
Personen op oudere leeftijd met een kortdurende psychiatrische problematiek De Boeg
Een opname- en behandeleenheid met een open behandelmilieu voor observatie en behandeling van personen met een gerontopsychiatrische problematiek.
De Stroming Een opname- en behandeleenheid met een beveiligend behandelmilieu voor observatie en behandeling van personen met een gerontopsychiatrische problematiek.
Personen met een verstandelijke beperking en een psychiatrische problematiek De Knoop Een opname- en behandeleenheid met een deels beveiligend en een deels open behandelmilieu voor observatie, behandeling en resocialisatie van personen met een verstandelijke beperking en een kortdurende psychiatrische problematiek.
11
Het psychiatrisch verzorgingstehuis Binnen het PVT wonen mensen die nood hebben aan een 24-uurs begeleiding. We hebben een PVT voor de doelgroep bewoners met een langdurende en voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek (PVT-P) en een PVT voor de doelgroep bewoners met een matige of ernstige verstandelijke beperking (PVT-V). Het zorgaanbod bestaat voornamelijk uit de zorgfuncties: • • • •
Wonen Begeleiding Activering Verzorging
Psychiatrisch verzorgingstehuis voor mensen met een gestabiliseerde psychiatrische problematiek
Het PVT-P bestaat uit 5 zorgeenheden verspreid over 3 campussen: Campus Waesdonck te Mortsel De Lommerte Oriënteert zich naar bewoners die aansporing en ondersteuning nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten. De Gloed Biedt bewoners continue begeleiding en ondersteuning bij alle aspecten van hun dagelijks leven en is onderverdeeld in 2 leefgroepen. Campus De Liereman te Oud-Turnhout De Lier
12
Oriënteert zich naar bewoners die beperkte aansporing nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten.
De Luit
Oriënteert zich naar bewoners die aansporing en begeleiding nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten.
Campus Den Heuvel te Boechout Den Heuvel Is onderverdeeld in 3 leefgroepen en is gericht op: • Bewoners met een hoog functioneringsniveau. Het behoud en versterken van zelfstandigheid staat centraal. • Bewoners die beperkte aansporing nodig hebben bij zelfzorg, huishoudelijke taken en ontspannende activiteiten. De nadruk ligt op stimulatie en ondersteuning. • Bewoners met een relatief korte ziektegeschiedenis. De begeleiding richt zich op de uitbouw van een leven met een psychische kwetsbaarheid.
Psychiatrisch verzorgingstehuis voor mensen met een verstandelijke beperking en een bijkomende gestabiliseerde psychiatrische problematiek
Campus De Wijngaard te Malle Bloesem
Verzorging, begeleiding en activering van personen met een matige of ernstige verstandelijke beperking vanuit een ortho-agogisch kader.
De Wingerd Verzorging, begeleiding en activering van personen met een matige of ernstige verstandelijke beperking vanuit een ortho-agogisch kader. De huidige werking van het PVT werd herbekeken eind 2011 en een nieuwe profilering wordt opgestart in 2012.
13
Sint-Amediaans Kwadrant Ons Sint-Amediaans Kwadrant zorgt ervoor dat we evenwicht zoeken tussen managementsgebieden en resultaatsgebieden. De domeinen ‘leiderschap’ en ‘beleid en strategie’ geven aan welk beleid we voeren. De domeinen ‘medewerkers’, ‘middelen’, ‘processen’ en ‘netwerken’ geven aan hoe we dit beleid voeren. De resultaatsgebieden ‘medewerkers’, ‘klanten’, ‘maatschappij’ en ‘eindresultaten’ vormen een evaluatie van ons gevoerde beleid.
Medewerkers management Proces management
Leiderschap
Beleid en strategie
Netwerk management Middelen management
Managementsgebieden 14
Managementsgebieden Leiderschap Beleid en strategie Medewerkers management Middelen management Proces management Netwerk management
Medewerkers
Resultaatsgebieden
Klanten
Eindresultaten
Medewerkers Klanten Maatschappij Eindresultaten
Maatschappij
Resultaatsgebieden 15
Managementsgebieden Voorop in zorg Onze ‘Voorop in Zorg’ realiseren we door in onze dagelijkse werking de volgende begrippen centraal te stellen:
Leiderschap
INSPIREREN: We inspireren tot samenzijn met hart en ziel en tot zoeken naar een bewuste zinbeleving.
LEREN: Door te leren uit feedback en zelfevaluatie doen we ons werk steeds beter. We toetsen dit permanent aan de best beschikbare informatie en aan wetenschappelijke inzichten.
DIALOGEREN: Gelijkwaardigheid, openheid en verbondenheid staan voor ons centraal in het omgaan met elkaar. We vertrekken vanuit een ontvangende basishouding om mensen uit te nodigen, aan te moedigen en te begeleiden in hun herstelproces.
NETWERKEN: Als psychiatrisch centrum bouwen we actief samenwerkingsverbanden uit met andere (zorg)voorzieningen en organisaties. We werken samen met de persoon, zijn relationeel netwerk en zijn netwerk van hulpen dienstverleners.
Sint-Amedeus Psychiatrisch Centrum Voorop in Zorg
De identiteitsverklaring is bepaald na een uitvoerig proces van dialoog met het leidinggevend, midden – en medisch kader. Er worden creatieve inspanningen geleverd om de kernbegrippen te concretiseren en te operationaliseren in de ganse werking. ‘Voorop in zorg’, vertaald in ‘inspireren, leren, dialogeren en netwerken’ moet echt zichtbaar worden binnen de ganse organisatie. De nieuwe huisstijl in publicaties ondersteunt dit proces.
Coachend leiderschap wordt verder geconcretiseerd en
ondersteund. Het coachen van medewerkers en leidinggevenden op individueel en teamverband in een permanent veranderende context wordt sterk gestimuleerd door de installatie van diverse hulpbronnen. We streven ernaar om binnen de organisatie in al zijn geledingen een ‘lerende context’ te creëren. Het coachingtraject voor nieuwe leidinggevenden ondersteunt alvast de ingeslagen richting. De Sint - Amediaanse beleidscyclus, gebaseerd op Kwadrant, van zelfevaluatie en verbeterprojecten wordt verder uitgewerkt. Bijzondere aandacht gaat naar het verder evalueren en bijsturen van de instrumenten en structuren die dit dynamische proces dienen te ondersteunen en af te stemmen. Het verbinden van de inhoudelijke werking binnen vijf zorgclusters intern, met evoluties extern, en dit performant kunnen ontwikkelen en beheren, is en blijft een permanente uitdaging. We zijn in 2011 gestart met de organisatie van overlegmomenten – beleidsmomenten tussen directieteam en stuurgroepen / coördinatoren - om de verbinding tussen het lokaal beleid van een dienst / zorgeenheid met het centrale beleid te bespreken en te verstevigen. Dit wordt zeker gecontinueerd in de komende periode en instrumenten ter ondersteuning van dit proces worden uitgewerkt.
16
Terugblik 2011
“De opstart van de
polikliniek.
Dit loopt heel vlot ! Het is enorm aan het groeien… Het kent een enorme dynamiek. Opmerkelijk is ook de intense samenwerking met artsen, wat vroeger veel meer vanop een afstand gebeurde.”
“Elke dag is voor ons een plezier om te komen werken ! Elke dag is voor mij even plezant…” “Het klassement … dat er zoveel wordt, dat vind ik wel een groot voordeel, da’s een hele vooruitgang. “
digitaal geklasseerd
17
Managementsgebieden Beleid en strategie Diverse metingen vinden plaats binnen de organisatie, vooral met de focus op tevredenheidsbevragingen bij patiënten en personeel. De cultuurmeting vanuit de FOD patiëntveiligheid, invoering van exit-vragenlijst bij ontslag en transfer van patiënten, de tevredenheidsbevraging vanuit de groep naar patiënten/ bewoners toe, zijn voorbeelden uit de actuele praktijk. Een uitdaging zal erin bestaan om deze veelheid aan metingen zorgzamer en gerichter in te zetten in het beleid van het management (centraal en lokaal) en het klinische zorgproces. De recent samengestelde indicatorenset, de resultaten van de incident-meldingen en systematische opvolging ervan worden geëvalueerd op hun meerwaarde in de evolutie naar een lerende organisatie. De eerste resultaten vindt u in dit jaarverslag. Het beleidsplan 2012-2013 is het resultaat van een tweeledige beweging: een tussentijdse evaluatie van het beleidsplan 2010-2013 (in themagerichte beleidsgroepen) en een bevraging / bespreking van de actuele behoeften en prioriteiten bij alle leden van het OVD plus (directie, stafmedewerkers, coördinatoren, zorginhoudelijke coördinatoren en artsen). De centrale beleidsgroep heeft op basis van deze informatie een afweging en een selectie gemaakt, met een bijzondere alertheid voor de haalbaarheid voor de concrete dagelijkse werking (voor stuurgroepen en teams). Daardoor zijn er een aantal ‘doelen’ verschoven naar een volgend beleidsplan. De effectieve uitvoering en opvolging (het beheer van de verbeteracties) vinden we terug in de actiefiches die door elke themagerichte beleidsgroep opgemaakt worden per actie.
18
Terugblik 2011 Het beleidsplan geeft ‘richting’ aan het centraal beleid, en legt de focus op zorggerelateerde beleidskeuzes. Dit is immers onze kernopdracht als psychiatrisch centrum. Het is een opsomming van expliciete beleidskeuzes, duidelijke prioriteiten ter verbetering van de werking van de zorg gedurende de komende twee jaren. Het is geen opsomming van het weerkerend dagelijks werk (cfr. handboek en basisdocument), en het verder implementeren van reeds gerealiseerde verbeteracties. De focus ligt op centrale keuzes die richting geven aan de werking en planning op zorgeenheden en diensten. Sommige doelen zullen eerder bepalend van aard zijn, andere doelen zullen eerder ondersteunend zijn naar de lokale werking.
“ ‘Komen
eten Amedeus’ !
Eigenlijk komt dat van een TVprogramma, maar nu doen we dat met de collega’s en dat loopt over een gans jaar. We gaan bij elkaar eten en het relaas van deze culinaire avond is dan te lezen in ons personeelsblad STAN.“
En de
samenwerking met de collega’s ?
“Heel goed. Daar heb ik echt chance mee. We komen allemaal goed overeen. Dat zit goed. “
19
Managementsgebieden
Medewerkers management De procedure ‘begeleiden van medewerkers’ wordt geïmplementeerd. Alle medewerkers hebben minstens recht op een jaarlijks overleg waar wederzijdse feedback een centrale plaats krijgt. Er wordt duidelijk gekozen voor een cultuur van expliciete dialoog tussen alle medewerkers en hun leidinggevende. Instrumenten en budget om vorming, training en opleiding te systematiseren worden verbeterd. Zowel de interne opleidingscyclus als de modaliteiten om extern vorming te volgen worden jaarlijks geactualiseerd Het arbeidsreglement is in het voorbije jaar grondig besproken en geactualiseerd. Een projectgroep met leden van de vakbond, middenkader en directie heeft dit gefinaliseerd in januari 2012. Het resultaat is een mooie map die steeds weer geactualiseerd zal worden, zoals nu met de nieuwe bedrijfscao 2012-2015 van de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde. Het uurroosterplanningspakket ‘SPX’ wordt na een intense pilootperiode op enkele zorgeenheden en diensten, uitgerold over gans het centrum. Het tikken op PC, de glijtijden voor medewerkers met vaste uurroosters, ... wordt concrete realiteit. In 2012-2013 zal het werken met medewerkers die instaan voor administratieve ondersteuning op de zorgeenheid gestalte krijgen. Een exploratie die grondig dient opgevolgd te worden. In 2011 hebben we een eerste positieve ervaring gehad met de organisatie van een lokaal jobevent voor potentieel nieuwe medewerkers. Dit initiatief heeft ertoe bijgedragen dat diverse stagiairs actueel in dienst zijn gekomen.
20
Terugblik 2011 “We kwamen terug van vakantie en plots kregen we dat bericht… dat Wendy ging
trouwen. En dan
nog wel met iemand van hier in huis. Dat was wel leuk !” “Een totaal andere werking. Er is veel veranderd. Het wordt stiller op de receptie qua passage… De tikkingen die wegvallen, minder contact met personeel, met patiënten eigenlijk vooral. En dat beginnen wij heel hard te voelen. Da’s echt wel wennen.”
‘oude garde’
“De die eruit gaat… Een aantal ‘vaste waarden’ die verdwijnen.”
21
Managementsgebieden Middelen management Een snelle doch grondige studie heeft er voor gezorgd dat we op diverse daken in Mortsel, Boechout en Oud-Turnhout zonnepanelen geplaatst hebben. We zijn alvast benieuwd naar het rendement. De komende periode wordt gekenmerkt door de effectieve uitvoering van grondige werken ter herconditionering van bestaande gebouwen. Denk maar aan ... • • • • • •
Het inrichten van de zolder op de campus PVT Den Heuvel in het kader van training wonen Het herinrichten van zorgeenheid De Lagune op de vroegere locatie van de PVT zorgeenheid 4C De verbouwingswerken aan ZE De Knoop (gespreksruimtes, sanitaire ruimtes, keukens, …) De ingebruikname van de intensief psychiatrische unit binnen de werking van De Knoop Het uittekenen van plannen om de studio’s (aan de voorzijde van de campus) in gebruik te kunnen nemen ...
In 2012 wordt er omgeschakeld naar Office 2010 en Windows7. Iedereen is opleiding gaan volgen op de schoolbanken van de VDAB. Een schijnbaar kleine omschakeling maar met toch een grote impact op de dagelijkse werkvloer. Het softwarepakket ‘Infoland’ wordt geïntroduceerd in 2012. Na een periode van incidentmelding op ‘MBG’ (Melding Bijzondere Gebeurtenissen) hopen we dat de meld -en leercultuur een positieve wending heeft gekregen.
22
Terugblik 2011 intranetgebruik. Ik heb de “Het
Het vernieuwde intranet is in gebruik genomen. Het kenmerkt zich door een interactieve homepagina (met dagelijks nieuws en kalender), een consistente opbouw (handboek in Kwadrant) en gebruiksvriendelijke toepassingen (o.a. uitgebreide zoekrobot). Ondanks alles merken we dat het dagelijks beheer nog wat werk vraagt ... De koelkasten zijn sinds 2011 opgedeeld: een aparte koelkast voor medicatie, een aparte koelkast voor de patiënten en een koelkast voor personeel. Er wordt extra aandacht geschonken aan de permanente temperatuurregistratie.
indruk dat dat toch ook wel steeds meer vertrouwd wordt. Een goed communicatiemiddel en ook een soort ‘samenhang’, iets wat ons bindt eigenlijk. Dat was een verbetering vind ik. “
Project 107
“ . De vernieuwing in de zorg. Ja, da’s de toekomst, hé, Artikel 107. Minder psychiatrische bedden binnen het intramurale en veel meer bij mensen thuis, meer in de samenleving, hé. En dat vind ik eigenlijk wel heel belangrijk.”
“Ik vind het persoonlijk erg jammer dat De Stroming van een NAH/Korsakoffproblematiek is omgezet naar
gerontopsychiatrie.” “Ik vond het heel fijn om het
Sinterklaasfeest in Sint-Amedeus mee te
maken. Het was de eerste keer dat ik de Heilige Man mocht interviewen, dus dat was een hele eer vond ik.”
23
Managementsgebieden Proces management Het handboek op het intranet is de verzamelplaats van de beschrijving van lopende processen. De komende periode wordt er werk gemaakt van éénduidige vormgeving en naamgeving. Afstemming met processen die zich afspelen op ‘lokaal niveau’ (dienst, zorgeenheid of zorgcluster) zal eveneens plaatsvinden. Ondersteunende en consistente instrumenten worden ontwikkeld. Een onderscheid wordt gemaakt tussen: • • •
klinische processen zorgondersteunende processen organisatie - ondersteunende processen
Het elektronisch patiëntendossier is uitgerold in gans het psychiatrisch ziekenhuis. 2012 is de periode van reflectie en afstemming, o.a. wat dient uniform te zijn over de zorgeenheden, wat dient men minimaal te hanteren om de zorgcommunicatie te verbeteren, welke ‘oude communicatie-instrumenten’ dienen op termijn te verdwijnen ... Het ontwikkelen van een specifiek Regas dossier voor het psychiatrische verzorgingstehuis volgt later. 2011 is de start geweest van de werking van de polikliniek. Vier psychiaters zijn bereid gevonden om méé te participeren aan de uitbouw van deze nieuwe zorgvorm. Na de aanpassing van de infrastructuur is er gestart met de bekendmaking naar huisartsenkringen. Een pilootproject is opgestart rond spoedconsultaties ter ondersteuning van huisartsen. Een verdere uitwerking en bijsturing, en mogelijke verbreding naar andere professionele groepen, zal zich in de komende jaren afspelen.
24
Terugblik 2011 In het beleidsplan 2012-2013 staan er diverse doelen geformuleerd die betrekking hebben op de verdere uitbouw klinische zorg. Volgende overkoepelende thema’s staan centraal in onze werking: • •
•
de behandeling van verslavingsproblematiek het systematiseren van diverse vormen van actieve participatie van bewoners, patiënten en hun omgeving aan het beleid en de werking de verdere concretisering van herstelgericht begeleiden en behandelen
Naast de reeds lopende bewonersraden, is men binnen de vier campi van het PVT gestart met de uitbouw van een familiestuurgroep om de familie sterker te betrekken bij de inhoudelijke uitwerking van de begeleiding. Het uitwerken van een opname / oriëntatiecel ‘wonen’ over de diverse ondersteuningsvormen heen (PVT, Beschut wonen, ...) is een andere prioriteit. De voedingsdienst heeft een nieuw keuzemenu voor de patiënten en bewoners samengesteld. Het opzet is, naast administratieve vereenvoudiging, standaard méér opties te voorzien bij elke maaltijd (o.a. méér keuzes beleg, méér fruit.)
“Wat mij vooral bijgebleven is, is dat wij heel veel
overlijdens hebben
gehad onder de personeelsleden. Dat heeft mij wel getroffen.”
toffe collega’s
“Ik zit hier met . Ik zit bv. niet op een apart bureau zoals in sommige andere ziekenhuizen.” “Toffe collega’s. De collegialiteit is wel anders dan op mijn vorige job. “
Ik vind het leuk dat ik begonnen ben in een periode dat alles van veranderd is en dat ik daar actief mee bezig ben. In de brochures, de folders, het arbeidsreglement, de PowerPoints ... Vrolijk, luchtig en jong !
lay-out
De afvalverwerking is fundamenteel gewijzigd in 2011. Eindelijk hebben we een einde kunnen maken aan de plastic emmers op onze campus. Het verwerken van voedingsafval verloopt nu via een andere afvalstroom, conform de HACCP-wetgeving. 25
Managementsgebieden Netwerk management In onze identiteitsverklaring staat het kernbegrip netwerken centraal, ook met de professionele partners uit diverse sectoren. De belangrijkste initiatieven op een rij ... We zijn promotor aan het artikel 107 project in de regio Antwerpen – Mortsel. Een aangepast dossier is ingediend in november 2011. Het is nog steeds wachten op de goedkeuring en de financiering. De opstart van de poliklinische werking heeft geleid tot diverse contacten met de eerstelijnsgezondheidszorg, in het bijzonder de huisartsen. Nog enkele aanvullingen specifiek per zorgcluster:
26
•
Kortdurende en langdurende algemene psychiatrie We participeren actief aan het Vroege Detectie en Interventie Psychose Project (VDIP).
•
Personen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek Intensieve samenwerking wordt uitgebouwd met diensten en voorzieningen uit de VAPH – sector. De studiedag ‘Geboeid door zorg’ van 09 maart 2012 is het startsignaal om nog méér te investeren in ondersteuning van de reguliere diensten zoals CAW, OCMW, en dergelijke.
•
Personen op oudere leeftijd met een kortdurende psychiatrische problematiek Diverse initiatieven zijn genomen naar de spoed- en geriatrische diensten van de AZ’en om de werking voor te stellen en om samenwerkingsmodaliteiten uit te bouwen.
Terugblik 2011 Het is en blijft permanent zoeken naar vormen van samenwerking en ondersteuning van de sector ‘ouderenzorg’ om de doelgroep naar een aangepaste woonsetting te laten doorstromen na de behandeling. Wederzijdse bezoeken, uitwisseling van personeel en vormingsavonden zullen met een aantal partners georganiseerd worden. •
Psychiatrisch Verzorgingstehuis 2011 is het jaar van de interne profilering geworden. De specifieke situatie van 4 campi verspreid over de ganse provincie heeft geleid tot een hertekening van de eigen PVT-werking. Enkele accenten zijn: aangepaste woonsetting waar het individueel herstelgericht werken kan leiden tot doorstroming, zo weinig mogelijk wooneenheden met gesloten bedden, en het inschakelen van PVT De Liereman in de werking van de regio Kempen
Andere initiatieven in het kader van beeldvorming: We hebben actief geparticipeerd aan de actie ‘Tè Gek !?’ , samen met de ander actoren uit de geestelijke gezondheidszorg.
“Veel meer met de werken. Heel veel administratie eigenlijk… voor het elektronisch patiëntendossier goed opgeleid. Een andere manier van werken ! En ik apprecieer dat wel. Veel vrijheid.”
computer
“De alsmaar ingewikkeldere structuren en de samenwerking met externen. De moeilijkheden, maar ook de . “
uitdagingen
Onze eerste burendag, met tango-optreden, zorgt voor contacten met bewoners van de buurt.
27
Resultaatsgebieden Medewerkers Performantie
Met meer dan 600 medewerkers blijft PC Sint - Amedeus een belangrijke werkgever in de regio Antwerpen. In 2011 waren hier 621 personen tewerkgesteld en zoals gangbaar binnen de nonprofitsector een meerderheid aan vrouwen, bijna 70%.
De meeste medewerkers vinden we terug in het departement patiĂŤntenzorg met 440 medewerkers, goed voor 75%. Daarna volgt het facilitair departement met 15%. Het administratief en het algemeen departement zijn goed voor telkens 5 %.
28
In 2011 noteerden we 44 arbeidsongevallen, een significante daling van 25% tov 2010. Dit aantal staat zowel voor de arbeidsongevallen op het werk zelf, als de ongevallen bij woon- en werkverkeer en zegt niets over de ernst van de incidenten.
Perceptie
In de loop van 2011 organiseerden we vanuit ons contract met de FOD een tweede cultuurmeting rond patiĂŤntveiligheid. De resultaten worden voorgesteld op ons volgend OVD plus van mei 2012. We mochten toch terug een mooie responsgraad noteren van bijna 63% voor het departement patiĂŤntenzorg.
29
Resultaatsgebieden Klanten Performantie
Sinds 2010 zijn we, net als de meeste ziekenhuizen in BelgiĂŤ, gestart met ons registratieformulier voor het melden van (bijna)incidenten. Dit vanuit ons contract met de FOD Volksgezondheid rond het thema van patiĂŤntveiligheid. Een eerste stap in het melden van bijzondere gebeurtenissen was een meldcultuur op gang te brengen. Gezien het stijgend aantal meldingen zijn we hier zeker op de goede weg. Om met deze meldingen aan de slag te gaan, hebben we in 2011 een gepaste methodiek ontwikkeld. Met deze werkwijze kunnen we zowel centraal als lokaal meer inhoud geven aan deze meldingen.
30
31
Resultaatsgebieden Maatschappij Performantie Beeldvormingsprojecten: In een snel veranderend zorglandschap is het niet alleen belangrijk om een goede kwaliteit na te streven, maar ook om ervoor te zorgen dat die goede kwaliteit ‘uitgedragen’ word. Eén van de mogelijkheden om onrechtstreeks die kwaliteit uit te dragen is om met bepaalde ‘beeldvormende’ initiatieven trachten gericht en doelbewust ‘naar buiten te komen’: •
• •
•
•
32
In maart 2011 pakte ons zorgcluster gerontopsychiatrie uit met de studiedag ‘In balans’. Het thema was het wankele evenwicht bij ouderen met een psychiatrische problematiek. We telden die dag meer dan 200 enthousiaste deelnemers. Naar jaarlijkse gewoonte werd eind april de tentoonstelling ‘Kunst in De Knoop’ georganiseerd, waar patiënten met een verstandelijke beperking hun werken exposeerden. Traditiegetrouw vond ook in 2011 onze burendag plaats. Op 31 mei nodigden we onze buren uit voor een gezellige avond met tango-initiatie, een leuke babbel, een lekker hapje en een verfrissend drankje. Met meer dan 100 enthousiaste aanwezigen werd dit evenement een geweldig succes. Doe toch normaal over de geestelijke gezondheidszorg. Dat was de boodschap die de ‘Té Gek !?’ - karavaan bracht op woensdag 5 oktober in Antwerpen. De optocht die door de binnenstad trok om komaf te maken met het taboe rond psychische problemen, kende vanuit ons psychiatrisch centrum veel bijval. Op 9 november 2011 werden een 30-tal laatstejaars studenten verpleegkunde verwelkomd op ons eerste jobevent. Het werd een mix van informatie en entertainment. Afgaande op de zeer positieve reacties van de aanwezige studenten wordt in oktober 2012 opnieuw een jobhappening georganiseerd.
Samenwerkingsovereenkomsten: In onze identiteit staat beschreven dat we een netwerkorganisatie zijn. Een (on)volledige opsomming van enkele (nieuwe) actieve samenwerkingsverbanden: •
’t Twijgje is een activiteitencentrum in Turnhout voor mensen met psychische moeilijkheden. We participeren actief aan hun werking vanuit PVT De Liereman.
•
In het kader van een zorgprogramma voor onze doelgroep ouderen met een kortdurende psychiatrische problematiek en gerontopsychiatrie hebben we sinds eind 2010 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met de GasthuisZusters Antwerpen.
•
VDIP staat voor Vroege Detectie en Interventie van Psychose. Sinds 2009 hebben we een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met diverse partners uit verschillende sectoren uit de regio Antwerpen. We zetten een personeelslid in en participeren aan de de overlegorganen.
•
Diverse contacten met de Huisartsenkring Regio Mortsel zijn ontwikkeld in het voorbije kalenderjaar, o.a. in de samenwerking met de polikliniek.
•
PUENTE is een nazorgproject van de vzw Remissie, dat een brugfunctie wil creëren voor patiënten bij de overgang van een verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis naar een andere woonvorm. Vanuit die invalshoek hebben we sinds 2010 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Puente en het Wit-Gele Kruis. Samen met vzw De Link nemen we een engagement in deze werking.
•
En verder ... intersectorale contacten in kader van het project 107, diverse contacten met SEL Amberes en CAW Metropool , met AZ Monica, ... en natuurlijk met vzw De Link.
33
Resultaatsgebieden Eindresultaten Klinische performantie
Van de 703 medische opnames dit jaar waren er 414 eerste opnames en 289 heropnames. Vooral het aantal eerste opnames is dit jaar terug fors gestegen.
In 2011 stijgen, net zoals in 2010, onze opnames fors. Zo realiseerden we in 2011 12% meer opnames wat resulteert in een totaal van 703 medische opnames. De verhouding mannen - vrouwen blijft door de jaren heen hetzelfde.
34
HOOFDDIAGNOSE BIJ OPNAME
2007
2008
2009
2010
2011
58
72
90
130
153
Stoornis middelen
112
94
108
129
152
Schizofrenie & psychotische stoornissen
103
110
120
147
136
47
62
73
65
50
Stemmingsstoornissen
Stoornis impulsbeheersing Stoornis kind & adolescent
8
19
14
22
36
Persoonlijkheid st. CLC
44
13
18
25
33
Aanpassingsstoornissen
60
27
35
37
31
Persoonlijkheid st. CLB
50
54
43
32
24
Angststoornissen
8
7
5
6
20
Dementie & cognitieve stoornissen
5
8
10
9
16
10
3
2
6
1
3
2
1
0
0
Zwakzinnigheid Persoonlijkheid st. CLA
Hier vindt u een globaal overzicht van gestelde hoofddiagnoses bij opname. Deze gegevens zijn gebaseerd op de MPGregistratie. Wat wel opvalt is dat we in 2011 meer opnames realiseerden van personen met stemmingsstoornissen & stoornis middelen dan personen met schizofrenie & psychotische stoornissen.
FinanciĂŤle performantie Uiteraard is een volledig jaar niet te herleiden tot enkele getallen in een jaarverslag, zeker niet in een bruisende maar complexe organisatie als de onze. Toch zijn er naast de inhoud en de werking altijd nog enkele getallen of cijfers die kernachtig weergeven hoe het PC Sint-Amedeus er voor staat op financieel-economisch gebied. De boekhoudkundige jaarafsluiting: Deze is bij de opmaak van dit jaarverslag nog niet afgerond maar we stevenen af op een winst in de orde van 1,2 miljoen euro. Voltijdsequivalenten (VTE-streefcijfers): Het streefcijfer van 2011 was oorspronkelijk 476,18 VTE en werd na de halfjaarlijkse begrotingscontrole opgetrokken naar 479,16 VTE Uiteindelijk realiseerden we 471,82 VTE. Dit resulteert in een invulling van 98,5%, wat toch een tekort betekent van 7 VTE op jaarbasis. Onze bezettingspercentages: Psychiatrisch ziekenhuis: we realiseerden in 2011 109750 ligdagen wat resulteert in een bruto bezettingspercentage van 85,4%. Na correctie van partiĂŤle hospitalisatie geeft dit netto 89,55%. Ons streefwaarde van 90% werd dus zo goed als behaald. Psychiatrisch verzorgingstehuis: in 2011 realiseerden we 77.949 ligdagen wat resulteert in een bezetting van 101,7%. Onze streefwaarde van 100% werd traditiegetrouw terug behaald.
35
vzw Provincialaat der Broeders van Liefde
Hoogtepunten vanuit de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde Een belangrijk jaar in de geschiedenis van de geestelijke gezondheidszorg De psychiatrische centra van de Broeders van Liefde hebben zich ten volle geĂŤngageerd in de uitbouw van de toepassing van artikel 107. De InterministriĂŤle Conferentie Gezondheidszorg keurde immers de opstart goed van 10 projecten die moeten zorgen voor de implementatie van het in 2010 uitgewerkte hervormingsplan voor de sector. In deze 10 projecten zijn o.a. de P.C. Sint-Amandus (Beernem), P.C. Dr. Guislain (Gent), P.C. Sint-Jan-Baptist (Zelzate), U.P.C. Sint-Kamillus (Bierbeek), Psycho-Sociaal Centrum en Nakuurhome Papiermoleken (Leuven), P.K. Broeders Alexianen (Tienen), Asster (Sint-Truiden) en C.P. Saint-Martin (Dave) betrokken. In deze projecten streeft men naar een betere geestelijke gezondheidszorg via enerzijds een vermaatschappelijking van de zorg en anderzijds het inbedden van deze zorg in een voorzieningen- en dienstenoverstijgend zorgcircuit en netwerk. Via de toepassing van artikel 107 van de ziekenhuiswet bouwen de in de projecten betrokken psychiatrische ziekenhuizen de exploitatie van een deel van hun bedden af. Ze wenden de aan deze afbouw verbonden middelen voornamelijk aan voor de creatie van nieuwe zorgvormen, met name intensieve thuisbehandelingsteam en/of rehabilitatieteams, en ook deels voor de intensifiĂŤring van de intramurale werking. Zo zal het jaar 2011, net als 2010, als een belangrijk jaar de geschiedenis van de geestelijke gezondheidszorg ingaan.
Het Vlinderakkoord: een overdracht van bevoegdheden Het Vlinderakkoord, het resultaat van de lang aanslepende federale regeringsvorming, voorziet de overdracht van een aantal belangrijke bevoegdheden van het federale niveau naar het niveau van de gemeenschappen. Het gaat hier om de volgende materies: de psychiatrische verzorgingstehuizen en de initiatieven beschut wonen, verschillende revalidatieconventies (o.a. verslavingszorg), de overlegplatforms geestelijke gezondheidszorg, de financiering van de ziekenhuisinfrastructuur en de opmaak van de erkenningsnormen van de ziekenhuizen. De precieze betekenis en de gevolgen van deze belangrijke bevoegdheidsoverdracht zijn nog niet meteen duidelijk.
36
Verbeterprojecten en verfraaiingswerken Zowel centraal als lokaal werd terug actief ingezet op diverse verbeterprojecten: de verdere opbouw van het elektronisch patiĂŤntendossier, een onderzoek naar de mogelijkheden van verdere automatisering van de werking van de ziekenhuisapotheek, de invoering van een meld- en leersysteem in kader van het project patiĂŤntveiligheid, een initiatief rond permanente vorming voor zorgkundigen, ... Er werden ook opnieuw heel wat inspanningen geleverd tot verfraaiing van de infrastructuur. Dit bracht de opening van diverse nieuwbouwprojecten met zich mee: therapiegebouw Asster (Sint-Truiden); PVT De Leilinde (Dendermonde)
P.C. Ziekeren en P.Z. Sancta Maria worden ASSTER. In Sint-Truiden werd uitvoering gegeven aan het in 2010 afgesloten raamakkoord met de vzw P.Z. Sancta Maria. De werking van het P.C. Ziekeren en van het P.Z. Sancta Maria worden geĂŻntegreerd en ondergebracht in een vzw waarin zowel de regionale verankering als de verankering in de organisatie Broeders van Liefde verzekerd is. Met deze integratie ging een kanteling van de organisatie gepaard waarbij de voorziening gestructureerd wordt vertrekkend vanuit de primaire zorgprocessen. Diverse veranderingsprocessen werden opgestart met een betere zorg als gedeelde doelstelling. Inspirerend hiervoor nam de voorziening een nieuwe naam aan: ASSTER.
37
Adresgegevens PC Sint-Amedeus Deurnestraat 252 2640 Mortsel Tel. 03/440 68 50 Fax 03/440 73 42 www.amedeus.be info@amedeus.be
Campus De Liereman Schuurhovenberg 59 2360 Oud-Turnhout Tel. 014/43 48 68 Fax 014/40 44 40 www.amedeus.be info@amedeus.be
Campus De Wijngaard Sint-Pauluslaan 6a 2390 Malle Tel. 03/309 42 90 Fax 03/309 49 38 www.amedeus.be info@amedeus.be
38
Campus Den Heuvel Heuvelstraat 166 2530 Boechout Tel. 03/460 14 60 Fax 03/460 14 57 www.amedeus.be info@amedeus.be
Campus Waesdonck Waesdonckstraat 2 2640 Mortsel Tel. 03/443 79 40 Fax 03/440 79 27 www.amedeus.be info@amedeus.be
Polikliniek De Barke Deurnestraat 252 2640 Mortsel Tel. 03/440 68 50 Fax 03/440 73 42 www.amedeus.be info@amedeus.be
39
Deze instelling behoort tot de v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde, Stropstraat 119, 9000 Gent ond. nr. 0406.633.304