MEHMETÇİĞİN ÇANAKKALE SAVAŞINI KAZANDIRAN YÜKSEK KARAKTERİ (Mustafa Kemal Atatürk Kendisi Anlatıyor)
Bombasırtı Olayı (14 Mayıs 1915) çok önemli ve dünya harp tarihinde eşine rastlanması mümkün olmayan bir hadisedir. Karşılıklı siperler arasındaki mesafe 8 metre, yani ölüm muhakkak. Birinci siperdekilerin hiç birisi kurtarılmamacasına hepsi düşüyor. İkinci siperdekiler yıldırım gibi onların yerine gidiyor. Fakat ne kadar imrenilecek bir soğukkanlılık ve tevekkülle biliyor musunuz? Bomba, şarapnel, kurşun yağmuru altında öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor ve en ufak bir çekinme bile göstermiyor. Sarsılma yok. Okuma bilenler Kur an-ı Kerim okuyor ve Cennet e gitmeye hazırlanıyor. Bilmeyenlerse Kelime-i Şahadet getiriyor ve ezan okuyarak yürüyorlar. Sıcak cehennem gibi kaynıyor. 20 düşmana karşı her siperde bir nefer süngüyle çarpışıyor. Ölüyor, öldürüyor. İşte bu Türk Askerindeki ruh kuvvetini gösteren Dünyanın hiçbir askerinde bulunmayan tebrike değer bir örnektir. Emin olmalısınız ki Çanakkale Muharebelerini kazandıran bu yüksek ruhtur.
Mustafa Kemal Atatürk
TÜM RÜTBELİ VE ERLERİ İLE ŞEHİT OLAN 57. ALAY
57.Alay’ın öncü bölüğünün Conk Bayırı’na yerleşmesi Çanakkale Savaşı’nın kilit anıdır. Bu an Çıkarmanın hızı kesilmiştir. Daha sonra, Kolordu Komutanı Esat Paşa’nın izniyle, 27. Alay’dan geri kalan birlikleri de emrine alan Tümen Komutanı Mustafa Kemal, karşı saldırıya geçmek üzere 57.Alay'a şu emri verir :
“ Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında, yerimize başka kuvvetler ve komutanlar kaim olabilir.” 25 Nisan 1915 günü, vakit ikindiye yaklaşırken, ilk çıkarma kademesi olan tümenin sahile çıkışı da tamamlanmıştır. Ne var ki, 27. Alayın birlikleri ve 57. Alayın yaptığı karşı saldırı ile süngü hücumları sonucu Anzaklar çok sayıda kayıp vermiş ve sahile çekilmişler, kritik ve endişeli anlar yaşamaktadırlar. Gene de gün batarken, Anzak Kolordusu’nun sahile çıkan Tümeni, Arıburnu’nun sarp yamaç ve tepelerinde yerleşme olanağı bulur. Bu tarihten başlayarak harekat, 1915’in Ağustos ayına kadar dört ay boyunca, ConkbayırıKocaçimentepe-kabatepe bölgelerinde, tarafların karşılıklı saldırı ve özellikle gece yapılan süngü hücumlarıyla, yakın boğuşmalar şeklinde ve çok kanlı çarpışmalarla geçecektir. Arıburnu'nda görev yapan 27. Alayımızın yardımına koşan birliklerimizin bazıları dağılınca, 57. Alayımız daha geniş bir araziye yayılmak mecburiyetinde kaldı; dolayısıyla yoğunluğu azaldı. Kumandanı Kurmay Yarbay Hüseyin Avni şehit oldu. Kumandayı ele alan Kurmay Binbaşı Yusuf Ziya da şehit olunca alay müftüsü Hasan Fehmi kumandan oldu; o da şehit düştü. Kumandanları şehit düşen birlikler Arıburnu sırtlarında düşmanı durdurmak için canla başla savaşıyorlardı. Bombalarla düşmana saldıran Nazif Çakmak (Fevzi Çakmak'ın kardeşi) şehit düşerken, ardından gelen 57. Alay'ın 6. Bölüğü ile, Anzak Kolordusu'nun 3. Alayı'nın 4. Bölüğü süngü ve dipçiklerle birbirlerine girdiler. Sisli bir nisan sabahı 57. Alay komutanı araziye yayılmış beyazlıklar görür ve takım komutanına bu beyazların ne olduğunu sorar. Takım komutanı, sabahleyin düşmana hücum emrini almış 57. Alay'ın, Rablerinin huzuruna temiz çıkmak için çamaşırlarını yıkadıklarını söyler; bu beyazlıklar, onların ak niyetleridir, der. Mustafa Kemal'in ,Yarbay Hüseyin Avni Bey'in ve silah arkadaşlarının Türk ulusu için yaptıklarının unutulması mümkün değildir. 57.Alay, tüm komutan ve erleri ile şehit olan alay... İstanbul’u ilk kurtaran alay... Düşmanın beton gibi çarpıp düştüğü ilk alay... Hepsi genç, hepsi azimli... Hepsinin belki hülyaları, istekleri ve belkide umutları vardı. Aileleri, eşleri veya sevdikleri vardı... Gençtiler, çoğunluğu 23-25 yaşlarında hayatlarının baharında sadece bir amaç için toprağa düştüler. Peki sizler nerdeydiniz, düşünün 23’lü, 25’li yaşlarınızı? Ne emelleriniz? Ne rüyalarınız vardı? Vatan için bir ülkenin varoluşu için şehit oldular.. Listede isimleri uzayıp giden tam 548 şehit göreceksiniz! Sadece bir künyeden ibaret değildi onlar...
Evet, hepsi şehit! Kimileri için bugün onlar dile getirildiğinde “Aman sende”, “Milliyetçilik lafları bunlar”, “Ne olmuş ki” gibi anlamsız sözler duyabilirsiniz. Tabi, o zamanı yaşamayanlar için, esaretin ne olduğunu bilmeyenler için, vatanın elden gideceği korkusunu yaşamayanlar için o ruh anlaşılamıyor. Bugün, bu ülkede farklı kültürden gelen bizler hep beraber yaşayabiliyor, ülkemize vatan diyebiliyor, her istediğimizi rahatça yapabiliyorsak işte bu şehitlere ve tüm şehitlerimize borçluyuz... Sizleri hiç unutmayacağız ... 57. Alay Şehitliği 57. Alay Şehitliği Bomba Sırtı'nda yer almaktadır. 628 Kahraman şehidimizin anısını yansıtan bu şehitlik, 12 Aralık 1992'de açılmıştır.
Bu şehitliğin yapımı sırasındaki kazılarda, İngiliz Yüzbaşı Woiters ve 57.Alay 6.Bl.Komutanı Erzincan'lı Üsteğmen Mustafa Asım Bey'in iskeletleri yan yana ve yanlarında tabancaları, mermileri ve mataraları ile birlikte bulunur.
Bu şehitliğimize, içindeki abide önüne bulundukları gibi gömülürler. İngiliz subayın kimliği boynundaki künyesinden, Türk subayının kimliği de boynundaki balmumlu muska açıldığında anlaşılır. Anılan subayların akrabaları bulunur ve davet edilir. İki taraf ta 1993 yılbaşından hemen sonra , aynı gün , aynı saatte , şehitlikte buluşur ve kucaklaşırlar...
57.Piyade Alayının Şehit Komutanları : 1- 57. Piyade Alay Komutanı Yarbay Hüyeyin Avni Bey 2- 57. Piyade Alay Komutan Yaveri Üsteğmen İsmail Hakkı Bey 3- 57. Piyade Alayı 2 nci Tabur 6 ncı Bölük Komutanı Üsteğmen Hamit Bey 4- 57. Piyade Alayı 13 ncü Bölük Komutanı Üsteğmen Salih Bey 5- 57. Piyade Alayı 2 nci Tabur 6 ncı Bölük Komutanı Yedek Subay Ethem Bey 6- 57. Piyade Alayı 3 ncü Tabur 3 ncü Bölük Komutanı Teğmen Mahmut Şükrü
Cenâb-ı Hak buyuruyor: "Mü’minlerden öyle adamlar vardır ki, Allah’a verdikleri söze sâdık kaldılar. İçlerinden bir
kısmı verdikleri sözü yerine getirmiştir (şehit olmuştur). Bir kısmı da (şehit olmayı) beklemektedir. Verdikleri sözü asla değiştirmemişlerdir." (Ahzab, 23) Hadis-i Şerif: Muâz İbnu Cebel (ra) anlatıyor: "İçinden samimi şekilde Allah yolunda cihâd yapmayı temenni eden bir kimse,
bilâhare ölse de, öldürülse de şehid sevabı kazanır. Kim de Allah yolunda yara alsa veya Allah yolunda -düşmanın sebep olmadığı- bir musibetle bile yaralansa bu yara, kıyamet günü, en büyük hâli içinde rengi zaferân renginde, kokusu da misk kokusunda olarak gelir. Kimin vücudunda, Allah yolunda iken çıkan, iltihab gibi bir yara açılacak olsa bu da onun için şehidlik mührü olur." (Tirmizî, Fedâilu'l-Cihâd 21, (1657); Ebu Dâvud, Cihâd 42, (2541); Nesâi, Cihâd 25, (6, 26))