Συνέντευξη Με Τον Τάσο Σαγρή Δημήτρης
Φαργκάνης17/10/2015ΘέατροΘέατρο
- ΣυνεντεύξειςΣυνεντεύξεις
Η συνέντευξη με τον Τάσο Σαγρή πραγματοποιήθηκε μετά το τέλος της παράστασης «Ψύχωση 4.48» στη θεατρική σκηνή του BlackBox στη Θεσσαλονίκη. Στο χώρο παραβρέθηκε και η Σίσσυ Δουτσίου κάνοντας σημαντικές παρεμβάσεις. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Γιατί επέλεξες να σκηνοθετήσεις Σάρα Κέιν και γιατί συγκεκριμένα την «Ψύχωση 4.48»; Tάσος Σαγρής - Η πρώτη παράσταση που φτιάξαμε με το Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών ήταν οι «Δούλες» του Ζαν Ζενέ. Ήταν η καταγραφή της απέλπιδης προσπάθειας να σκοτώσουμε τα αφεντικά μας. Η δεύτερη παράσταση ήταν το «Πεθαίνω Σαν Χώρα» του Δημήτρη Δημητριάδη. Το «Πεθαίνω Σαν Χώρα» ήταν η ολοκληρωμένη και πλήρης καταγραφή της κατάρρευσης μιας κοινωνίας. Η τρίτη παράσταση είναι η «Ψύχωση!» (4.48 Psychosis) της Σάρα Κέιν, στην οποία καταγράφουμε την κατάρρευση του υποκειμένου. Αυτές οι τρεις παραστάσεις μαζί δημιουργούν μια τριλογία για την εποχή της κρίσης, όπου η εστίαση πηγαίνει από το κοινωνικό περιβάλλον στο άτομο, και τελικά η παράσταση «Ψύχωση» είναι το κάλεσμα για την καταβύθιση μέσα στον ψυχικό κόσμο του καθενός μας, η εξερεύνηση του σκοταδιού που κρύβει ο καθένας μέσα του και η προσπάθεια να φέρουμε πίσω ένα μήνυμα αγάπης για τη ζωή μέσα από αυτό το ταξίδι. Πιστεύω πως το 4.48 Psychosis της Σάρα Κέιν είναι στην πραγματικότητα ένας ύμνος για τη ζωή... Σίσσυ Δουτσίου - Και στην αγάπη επίσης. Δηλαδή, η παράσταση εστιάζει τελικά στο τι χάσαμε, τι δεν έχουμε, τι θα θέλαμε να έχουμε και δεν καταφέραμε να το αποκτήσουμε. Μέσα σε αυτά είναι η αγάπη, είναι η φιλία, είναι ο έρωτας, είναι η επιθυμία για ζωή. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Στις δουλειές σου υπάρχει έντονη η ιδέα της απελπισίας ως ψυχικής κατάστασης. Από πού απορρέει αυτή η τάση; Tάσος Σαγρής - Πιστεύω ότι ούτως ή άλλως ζούμε σε μια απελπιστική εποχή. Δεν πιστεύω σε κάποια ελπίδα στις παρούσες συνθήκες στις οποίες ζούμε. Με εξαίρεση, ίσως, μερικές εκλάμψεις των κοινωνικών αγώνων, οι οποίες μοιάζει να είναι σαν τελευταίες
προσπάθειες προστασίας όλων αυτών των πραγμάτων που αισθανόμαστε μέσα μας. Πιστεύω πως οι άνθρωποι έχουν πολλή ομορφιά μέσα τους, πάρα πολλή αγάπη, πάρα πολλή καλοσύνη, η οποία, όμως, στις παρούσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες δεν μπορεί να εκδηλωθεί και να πραγματωθεί. Οπότε, ουσιαστικά, αυτό που κάνουμε είναι, μέσα από τις παραστάσεις, να στέλνουμε ένα σήμα κινδύνου προς τα έξω, γιατί είμαστε στο χείλος του γκρεμού. Δεν είμαστε στην πτώση, πιστεύω όμως, πως είμαστε στο χείλος του γκρεμού όλοι μας. Και κοινωνικά και ατομικά αιωρούμαστε σε ένα λεπτό σημείο ανάμεσα σε αυτό το πράγμα που συμβαίνει και σε αυτό που θα θέλαμε να συμβαίνει, ανάμεσα σε αυτό που έχουμε και σε αυτό που θα θέλαμε να έχουμε. Ή σε αυτό που καταφέρνουμε και σε αυτό που θα θέλαμε να καταφέρουμε. Υπάρχει, δηλαδή, ένας πόλεμος ανάμεσα στις επιθυμίες μας και σε αυτό που ζούμε. Και γι’ αυτό οι παραστάσεις αυτές, οι παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει μέχρι τώρα, δίνουν ένα διαφορετικό σήμα κινδύνου κάθε φορά. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Επί της ουσίας, λοιπόν, θα λέγαμε ότι αυτή η κοινωνική κατάπτωση φέρνει άμεσες επιπτώσεις στα συναισθήματα, στον έρωτα. H οικονομική κρίση μπορεί να καταστρέψει ακόμα και τον έρωτα. Tάσος Σαγρής - Εγώ δεν πιστεύω στον όρο «οικονομική κρίση». Θα έλεγα περισσότερο ότι είναι μια οικονομική συνθήκη η οποία παράγει ανθρωπιστική κρίση. Είναι μια οικονομική συνθήκη, η οποία παράγει κοινωνική κρίση. Είναι μια οικονομική συνθήκη, η οποία παράγει τραγικές ανθρώπινες ιστορίες. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Τα έργα τις Σάρα Κέιν είναι έντονα υπαρξιακά . Σε ποιο βαθμό πιστεύεις ότι είναι επηρεασμένη από κάποια ψυχική διαταραχή; Tάσος Σαγρής - Όχι ,δεν πιστεύω πως η Σάρα Κέιν έπασχε από κάποια ασθένεια. Πιστεύω ότι το πράγμα που χαρακτηρίζει την Σάρα Κέιν είναι μια πολύ μεγάλη ευαισθησία, η οποία ευαισθησία, όταν αποπειράται να πραγματωθεί στον παρόντα κόσμο, δημιουργεί αυτή την τραγική ιστορία και το τραγικό τέλος, το οποίο επέλεξε για τη ζωή της. Πιστεύω ότι η Σάρα Κέιν αποτελεί την πιο ευαίσθητη από τις σύγχρονες συγγραφείς. Και ότι, αν αυτή η παράσταση έχει αυτή την επιτυχία που έχει τα τελευταία 3 χρόνια που την παίζουμε, είναι γιατί αποτελεί μια παράσταση σύγχρονου θεάτρου, η οποία όμως στέκεται σε αντίθεση με την νοοτροπία και την ατμόσφαιρα που βγάζει το υπόλοιπο σύγχρονο θέατρο γύρω μας, το οποίο βγάζει κυνισμό, αποστασιοποίηση, βγάζει αυτή την παγωμένη ατμόσφαιρα της έλλειψης έκφρασης συναισθημάτων. Τα κείμενα της Σάρα Κέιν στέκονται αντίθετα σε αυτό το πράγμα, είναι ουσιαστικά μια συνεχίστρια του θεάτρου της σκληρότητας του Αρτώ. Και εμείς ούτως ή άλλως θεωρούμε τους εαυτούς μας συνεχιστές του θεάτρου της σκληρότητας σε κάποιο βαθμό. Ειδικά αυτήν την εποχή, τα κείμενα της Σάρα Κέιν δίνουν την ευκαιρία σε σκηνοθέτες και σε ανθρώπους του θεάτρου να εκφράσουν ένα συναίσθημα πολύ βαθύ, το οποίο λείπει από το θέατρο. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - «Το παραλήρημα κάτι θέλει να πει». Στην περίπτωση της Σάρα Κέιν τι ήταν αυτό; Tάσος Σαγρής - Στην πραγματικότητα, στον κόσμο που ζούμε το παραλήρημα είναι η τελευταία έκφραση ελευθέριας που έχουμε. Ο Τζον Χόλογεϊ, για παράδειγμα, λέει ότι σε έναν τόσο «λογικό» κόσμο το πιο λογικό πράγμα που μας έχει μείνει είναι το ουρλιαχτό. Σίσσυ Δουτσίου - Η κραυγή.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Η απόδειξη ότι είμαστε άνθρωποι. Tάσος Σαγρής - Οπότε, υπό κάποια λογική, σε έναν τόσο περιοριστικό κόσμο το παραλήρημα είναι μια ευκαιρία απελευθέρωσης. Και είναι επίσης ένα πράγμα το οποίο θα μπορούσαμε να πούμε, ότι όσο υπάρχει η υστερία, μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει η ιστορία. Δηλαδή, υπάρχουν βαθιά μέσα μας κραυγές, έντονα συναισθήματα και απέλπιδες προσπάθειες, οι οποίες είναι οι τελευταίες διέξοδοι ελευθέριας τις οποίες έχουμε. Αυτό πραγματώνεται με διάφορους τρόπους. Μπορεί να πραγματώνεται, ας πούμε, με επεισόδια ενάντια στην αστυνομία. Μπορεί να πραγματώνεται με νυχτερινές εμπρηστικές επιθέσεις. Ή και με την αυτοκτονία. Άνθρωποι κάνουνε θετικά, αρνητικά και ακραία πράγματα, κάποια με επιτυχή αποτελέσματα, κάποια με τραγικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά η δυνατότητα του ανθρώπου να βγει από τα όρια του εαυτού του είναι η τελευταία μας ελπίδα. Σίσσυ Δουτσίου - Όταν μιλάμε για παραλήρημα, μιλάμε για ένα εφήμερο παραλήρημα, δεν είναι ένα μόνιμο παραλήρημα. Το παραλήρημα είναι η υπέρβαση κάποιων ορίων. Αυτή η υπέρβαση των ορίων γίνεται για να ξαναγυρίσεις πίσω στην θέση σου και να δεις τελικά τι έχεις μάθει. Tάσος Σαγρής - Ποιες είναι οι πραγματικές σου επιθυμίες. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Ή αν όντως είσαι τρελός. Tάσος Σαγρής - Δεν δεχόμαστε τον όρο «τρελός». Αλλά σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που βγήκαν από τα όρια και έμειναν να αιωρούνται σε έναν χώρο πέραν της δυνατότητας να επικοινωνήσουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αυτό σε κάποιους παίρνει τη μορφή αγίου ή ασκητή ή ιδιαίτερων προσωπικοτήτων με ιδιαίτερα γνωρίσματα και χαρακτηριστικά στον δυτικό κόσμο. Έναν κόσμο, δηλαδή, που λατρεύει τη λογική της βασικής ικανότητας του ανθρώπου να καταλαβαίνει τα βασικά χαρακτηριστικά του κόσμου γύρω του. Όλες οι υπόλοιπες δυνατότητες απαγορεύονται στο δυτικό κόσμο. Και γι’ αυτό ο δυτικός κόσμος δημιουργεί ιδρύματα για αυτούς τους ανθρώπους, ενώ στην Ινδία, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ασκητές στην ζούγκλα αυτοί οι άνθρωποι, να είναι άγιοι, να λατρεύονται. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Μερικοί έχουν άλλα προβλήματα. Tάσος Σαγρής - Ναι! Το σίγουρο είναι πάντως πως κάποιοι άνθρωποι βγαίνουνε από το σημείο της ανικανότητας να επικοινωνούν με τους υπόλοιπους ανθρώπους και αυτό είναι κάτι θετικό. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Απλά, μάλλον δεν είναι αρκετό αυτό που έχει κάνει η επιστήμη με τα φάρμακα, ώστε να είναι πλήρως αποτελεσματικά και στο πλαίσιο της εξυγίανσης να διατηρούν το κομμάτι αυτό της διαφορετικότητας. Σίσσυ Δουτσίου - Εξαρτάται ποιον λέμε υγιή. Ποιος είναι ο υγιής και ποιος είναι ο τρελός, ας πούμε; Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Στην περίπτωση του Νικόλα του Άσιμου, ας πούμε. Δεν είπε ποτέ τίποτα παράλογο ο Νικόλας. Τα πράγματα άλλαξαν όταν ξεκίνησαν να του χορηγούν φάρμακα. Σίσσυ Δουτσίου - Είναι πολύ ευαίσθητο αυτό το ζήτημα, γιατί πραγματικά υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν βοηθηθεί από τα ψυχοφάρμακα. Υπάρχουν περιπτώσεις, όμως, όπου έχει πραγματικά κατασταλεί η προσωπικότητα τους και είναι σαν ζόμπι. Tάσος Σαγρής - Η δικιά μας η παράσταση είναι σίγουρα ένα σχόλιο ενάντια στην ψυχιατρική. Η προετοιμασία της παράστασης έγινε, όμως, με ψυχίατρο. Δηλαδή, όλη η δραματουργική ανάλυση και όλες οι κινήσεις της παράστασης. Η δικιά μας προσπάθεια ήταν να μη βγάλουμε μια καρικατούρα ενός "τρελού". Γιατί, ούτως ή άλλως, δε δεχόμαστε τον όρο της τρέλας με την έννοια που τον δέχεται η δυτική ιατρική. Και γιατί δεν θέλουμε, επίσης, να αδικήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι πέρασαν πάρα πολύ
δύσκολα σε ψυχιατρεία ή σε άσυλα. Παρόλα αυτά, εγώ δεν είμαι γιατρός, δεν μπορώ να πω συγκεκριμένα πράγματα για συγκεκριμένες περιπτώσεις, απλά το μόνο πράγμα το οποίο κάνουμε είναι να δημιουργούμε μια συνθήκη καλέσματος για περισσότερη φροντίδα του ενός προς τον άλλο, για περισσότερη φιλία, για περισσότερη αγάπη. Όλα αυτά, τα οποία θα μας προστατεύσουν από το να καταρρεύσουμε ως υποκείμενα. Πιστεύουμε, δηλαδή, σε μια κοινή ζωή, σε μια ζωή όπου η κοινότητα φροντίζει και ενδιαφέρεται για τον άλλον, όπου ο ένας με τον άλλο δημιουργούν πολύ βαθιές και ουσιαστικές σχέσεις. Η μεγαλύτερη προστασία που έχουμε απέναντι στην κατάρρευση του υποκειμένου είναι η κοινότητα, η αγάπη, ο έρωτας, η φιλία, η επανάσταση. Σίσσυ Δουτσίου - Και επίσης μια κοινότητα στην οποία αναπνέει μια πολυμορφία σκέψης, μια πολυμορφία προσωπικοτήτων. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Το μίσος, η έχθρα, ο φόνος είναι αντίστοιχα φυσιο-λογικές καταστάσεις. Και η αυτοκτονία κατ' επέκταση. Tάσος Σαγρής - Μπορώ να φανταστώ, ας πούμε, το μίσος για τα αφεντικά, τον φόνο ενός τυράννου. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Το μίσος για την εργατική τάξη αντίστοιχα; Tάσος Σαγρής - Επίσης, ναι, ναι! Το μίσος για όλα αυτά που μας κρατούν φυλακισμένους στις παθητικές και υπνωτισμένες ζωές μας. Δεν μπορώ να φανταστώ έναν κόσμο χωρίς μίσος, αλλά μπορώ να φανταστώ έναν κόσμο που δεν θα χρειάζεσαι πλέον να τον μισούμε. Δηλαδή, μπορεί να υπάρξουν κοινωνικές συνθήκες οι οποίες να μην παράγουν μίσος. Πιστεύω ότι οι παρούσες κοινωνικές συνθήκες παράγουν τα συγκεκριμένα συναισθήματα. Άλλες συνθήκες παράγουν άλλα συναισθήματα. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Εν πολλοίς ο άνθρωπος άφησε αναξιοποίητο το λόγο και τη λογική του και φαίνεται να αργεί στο χρόνο αναφορικά με αυτή του την ιδιότητα λειτουργώντας σαν ζώο. Tάσος Σαγρής - Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο το οποίο, όμως, έχει τη δυνατότητα να απελευθερωθεί από τη ζωώδη του κατάσταση. Δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με το χρόνο, έχει να κάνει με τις συνθήκες, μέσα στις οποίες ο άνθρωπος πραγματώνει πλευρές του εαυτού του. Ο άνθρωπος περιλαμβάνει όλα τα ζώα μέσα του, μπορεί να γίνει λύκος, μπορεί να γίνει δελφίνι, μπορεί να γίνει πεταλούδα. Το ποιο από αυτά τα πρόσωπα θα εκφράσει νομίζω πως έχει να κάνει με την επίδραση των κοινωνικών συνθηκών. Όλοι μας έχουμε πολλά πρόσωπα και αναλόγως με το τι συναντάμε γύρω μας, εκφράζουμε το αντίστοιχο πρόσωπο.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) – Παλιότερα στη θέα απόρων στο δρόμο η κοινωνία έμενε ασυγκίνητη. Πλέον υπάρχει ευαισθησία. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν συγχωρεί αυτή την κατάσταση. Tάσος Σαγρής - Για να πραγματοποιηθεί αυτό, όμως, χρειάστηκε σκληρή δουλειά πολλών ποιητών, πολλών ζωγράφων, πολλών θεατρικών σκηνοθετών, πολλών επαναστατών, οι οποίοι ευαισθητοποίησαν τους ανθρώπους γύρω τους και δημιούργησαν αυτές τις συνθήκες έτσι ώστε η ευαισθησία να εκδηλώνεται στο βαθμό που εκδηλώνεται και ελπίζουμε να εκδηλωθεί σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στο μέλλον. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - «Εάν πεθάνω αύριο να ξέρετε ότι δολοφονήθηκα από τις ειδήσεις των 8.30 ». Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί πολλές αυτοκτονίες στην Ελλάδα. Πώς συνδέονται αυτές οι αυτοκτονίες με την αυτοκτονία της Σάρα Κέιν; Σίσσυ Δουτσίου - Υπάρχει ένα κομμάτι μέσα στην παράσταση που λέει «Θα έπρεπε. Έπρεπε να έχω στόχους και φιλοδοξίες, έπρεπε να είμαι πάντα νέα και επιτυχημένη, έπρεπε να μην έχω φοβίες και αναστολές». Υπάρχουν αυτοκτονίες όπου οι άνθρωποι βρέθηκαν αντιμέτωποι με όλα αυτά τα «πρέπει», που δεν κατάφεραν να τα πραγματώσουν, που ένιωσαν αποτυχημένοι, και αυτή η αποτυχία φέρνει μια τερατώδη απόγνωση και είναι μια αποτυχία την οποία δεν μπορείς να την αντικρίσεις απέναντι στα μάτια των παιδιών σου, των γονιών σου, της κοινωνίας, των συναδέλφων σου. Μια αυτοκτονία που με είχε συνταράξει ήταν ενός μεγάλου κυρίου, του Δημήτρη Χριστούλα ο οποίος αυτοπυροβολήθηκε στην πλατεία Συντάγματος, γιατί δεν ήθελε να ζήσουν τα παιδιά του με τον τρόπο με τον οποίο μας επέβαλλαν να ζούμε. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Πού βρίσκεται η χρυσή τομή μεταξύ της σκηνοθεσίας και της ελευθεριότητας της ηθοποιού; Tάσος Σαγρής – Σίγουρα η Σίσσυ είναι μια ηθοποιός με ικανότητα να κάνει πράγματα, τα οποία δεν τα τολμάνε πολλοί ηθοποιοί στην Ελλάδα, και το βασικό είναι η ικανότητα της να εκτίθεται με έναν τρόπο πάρα πολύ έντονο και πάρα πολύ συναισθηματικό, χωρίς να φοβάται να τσακιστεί, να τσαλακωθεί πάνω στη σκηνή. Αυτή η ικανότητα να έχει πολύ έντονες αυξομειώσεις ανάμεσα σε στιγμές που μοιάζει πάρα πολύ όμορφή και στιγμές που μοιάζει τερατώδης, στιγμές που μοιάζει πάρα πολύ ερωτική και στιγμές που μοιάζει πάρα πολύ αντιερωτική. Αυτό πιστεύω ότι είναι ένα χάρισμα που το έχει η Σίσσυ και πως είναι ένα δώρο που, όταν δίνεται στα χέρια ενός σκηνοθέτη, είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορείς να βρεις σε έναν ηθοποιό, την ικανότητα, δηλαδή, να ρισκάρει πάνω στη σκηνή και να κάνει πράγματα τα οποία τα υπόλοιπα ανθρώπινα όντα δεν θα τολμούσαν ποτέ.
Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Θα λέγατε, λοιπόν ότι πολλά πράγματα προέκυψαν και μέσα από τις πρόβες. Τάσος Σαγρής – Σαφώς. Σε όλες μας τις παραστάσεις κάνουμε πάνω από τέσσερις μήνες πρόβες με μια σχεδόν τελετουργική διάθεση απέναντι στο έργο. Είναι μια διαδικασία αυτοσχεδιασμών, αλλά κυρίως παρατήρησης του κοινωνικού περιβάλλοντος του ήρωα και τοποθέτησης του υποκειμένου μέσα στο ανάλογο κοινωνικό περιβάλλον, οπότε οι κινήσεις, τα λόγια, το κείμενο, ο φωτισμός, τα βίντεο έρχονται να ντύσουν ένα υποκείμενο το οποίο στέκεται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, βρίσκεται σε ένα κοινωνικό σημείο. Οι ήρωες των παραστάσεων μας με το Ινστιτούτο πειραματικών Τεχνών είναι όντα τοποθετημένα στην ιστορία. Και η προσπάθεια όλων των παραστάσεων είναι να δημιουργήσουμε μια κοινότητα γύρω από μια παράσταση. Γενικά, εγώ δεν πιστεύω πως μπορεί να υπάρχει θέατρο χωρίς μια κοινότητα που να χρειάζεται αυτή την παράσταση. Που να την έχει ανάγκη, που να της προσφέρει αυτή η παράσταση μια μορφή απελευθέρωσης. Αυτός είναι ο προσωπικός μου στόχος. Να βολιδοσκοπήσω την ιστορική στιγμή, την κοινωνική συνθήκη και να προσφέρουμε μια παράσταση που να δημιουργεί γύρω της μια κοινότητα η οποία να χρειάζεται αυτή την παράσταση. Αλλιώς είναι αυτοαναφορικότητα. Είναι μια τέχνη κλεισμένη σε τέσσερις τοίχους. Δημήτρης Φαργκάνης (Lavart) - Σε ποιο βαθμό θα έλεγες ότι ο θεατής «βλέπει» τον εαυτό του μέσα στα λόγια του έργου; Tάσος Σαγρής - Είναι αυτό το πράγμα που λέγαμε και στην αρχή, δηλαδή το ότι ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του πάρα πολύ σκοτεινές πλευρές που πολλές φορές αδυνατεί και ο ίδιος να τις δεχτεί για τον εαυτό του, πλευρές τις οποίες φοβάται να εκφράσει ή φοβάται και να τις αντικρίσει κιόλας. Πιστεύω ότι το κείμενο της Σάρα Κέιν δίνει αυτή την ευκαιρία στους θεατές. Δίνει την ευκαιρία να καταδυθούνε στο προσωπικό τους ψυχικό σκοτάδι, να βγάλουν τα συμπεράσματα τα όποια αναλογούν στον καθένα, τα δικά τους προσωπικά συμπεράσματα για το δικό τους προσωπικό σκοτάδι και να γυρίσουν από αυτό το σκοτάδι στο φως της ζωής αγαπώντας τον εαυτό τους περισσότερο και αγαπώντας τους ανθρώπους γύρω τους περισσότερο, γιατί, αν αγαπάς τη ζωή, σημαίνει ότι αγαπάς τους ανθρώπους γύρω σου.
ΠΗΓΗ: https://www.lavart.gr/sagrisinterview/