GÖNGUBÓK U MFÍ 2 0 1 9
GÖNGUM UM ÍSLAND
FRÍTT E I NTAK
282 stuttar gönguleiðir
WAP P I Ð
21 gönguleið
F YR I R A LLA FJ Ö LS KY LD UN A
FJÖLS KYLD AN Á F J A L L I Ð
10 LÉTTAR fjallgönguleiðir
1
ร rugg leiรฐ til aรฐ borga รก netinu www.pei.is
2
GÖNGUM AF STAÐ Göngubók UMFÍ, Göngum um Ísland 2019, er komin út. Í bókinni eru lýsingar á 282 hæfilega stuttum gönguleiðum fyrir alla fjölskylduna. Í bókinni er jafnframt að finna 10 fjallgönguleiðir en það er liður í gönguverkefni UMFÍ sem heitir Fjölskyldan á fjallið og hefur verið í gangi jafn lengi og Göngubókin. Markmiðið með útgáfu Göngubókar UMFÍ hefur frá upphafi verið að vekja athygli á aðgengilegum gönguleiðum og hvetja til samveru fjölskyldunnar úti við. Fátt er nefnilega betra fyrir fjölskylduna en að ganga saman í náttúrunni. Göngubók UMFÍ er afrakstur vinnu umhverfisnefndar UMFÍ sem vildi, þegar verkefnið fór af stað fyrir 17 árum, í samræmi við stefnu UMFÍ auka þekkingu fólks á landinu og kynna fólk fyrir umhverfinu svo það fari betur með náttúruna og læri að umgangast hana. Með styrk frá Heilbrigðisráðuneytinu var ákveðið að fara af stað með átak til þess að fá landsmenn í gönguferðir um landið með aðgengilegum og stikuðum gönguleiðum. Fyrsta göngubókin kom út sumarið 2002 og innihélt hún 144 stuttar gönguleiðir víða um land. Leiðunum hefur fjölgað mikið síðan þá.
Göngum um Ísland
Bókin nú er unnin í samstarfi við göngugarpinn Einar Skúlason, sem stofnaði gönguhópinn Vesen og vergang. Einar er jafnframt höfundur smáforritsins Wapp, sem sem geymir mikið safn fjölbreyttra GPS leiðarlýsinga um allt Ísland. Í Wappinu eru leiðarlýsingar sem notast við kortagrunn kortafyrirtækisins Samsýnar og hægt er að hlaða fyrirfram inn í nýlega síma áður en haldið er af stað í göngu. Í Wappinu eru jafnframt ljósmyndir og teikningar af gönguleiðum auk upplýsinga um árstíðabundinn aðgang, bílastæði, almenningssalerni og ef ástæða er til að benda á hættur eða önnur varúðarsjónarmið á leiðunum. Það er vel hægt að mæla með Wappinu fyrir þá sem hafa gaman af gönguferðum. Reimum nú á okkur skóna og höldum af stað út í náttúruna.
3
EFNISYFIRLIT Leiðbeiningar um Wapp ........................ 6 Reykjavík og nágrenni .......................... 8 Suðvesturland .................................... 16 Vesturland ......................................... 20 Vestfirðir ........................................... 26 Norðvesturland .................................. 34 Norðurland ....................................... 34 Norðausturland .................................. 46 Austurland ......................................... 52 Suðausturland 1 og 2 ......................... 58 Suðurland ......................................... 64 Fjölskyldan á fjallið ............................ 71 Fróðleiksmolar um göngu og gönguferðir .................................. 76
Göngubókin 2019 Útgefandi: Ungmennafélag Íslands, júní 2019 Umsjón verkefnis/útgáfu: Þjónustumiðstöð UMFÍ, Sigtúni 42, 105 Reykjavík Prentun: Oddi
EI NA R SK ÚLAS ON Einar Skúlason göngugarpur hefur lengi gengið um fjöll og firnindi. Margir þekkja hann sem stofnanda gönguhópsins Vesen og vergangur sem er með næstum 11.000 meðlimi á Facebook. Einar er ötull málsvari fyrir gönguferðum. Í október árið 2016 fetaði Einar í fótspor gömlu landpóstanna og gekk frá Reykjavík til Ísafjarðar. Hann gekk meðal annars með bréf frá Hauki Valtýssyni, formanni UMFÍ, til bæjarstjóra Ísafjarðar en þar þakkaði hann fyrir mótttökurnar þegar Landsmót UMFÍ 50+ var haldið þar í bænum þá um sumarið. Leiðin var um 400 km löng og var Einar tvær vikur á leiðinni fótgangandi. Auður Inga Þorsteinsdóttir, framkvæmdastjóri UMFÍ, afhenti Einari bréfið áður en hann lagði í hann.
4
www.n1.is
facebook.com/enneinn
instagram.com/enneinn
Við tökum vel á móti þér um land allt
Á 95 stöðum um land allt
Frítt
Wi-Fi
á völdum N1 þjónustustöðvum
KAFFI & Croissant
Kjötsúpa Alltaf góð
Þú átt það skilið!
N1 kortið færir þér bæði afslátt og punkta
Hamborgari & Franskar Sá allra besti
Sæktu um kortið á n1.is og byrjaðu að spara og safna. Þjón
ustustöðvar
Við erum með þétt net Þjónustustöðva um allt land. Þú finnur hver af þessum 95 stöðvum er næst þér á www.n1.is.5
Alltaf til staðar
LEIÐBEININGAR UM WAPP Wapp-Walking app hefur að geyma safn fjölbreyttra GPS leiðarlýsinga fyrir snjallsíma um allt Ísland með upplýsingum um örnefni, sögur, náttúru og umhverfi til þess að njóta ferðarinnar sem best. Leiðarlýsingarnar notast við kortagrunn Samsýnar og er þeim hlaðið fyrirfram inn í símann og svo notaðar án gagnasambands (offline). Ljósmyndir eru í öllum leiðarlýsingum. Einnig má finna upplýsingar um árstíðabundinn aðgang, bílastæði, almenningssalerni og ef ástæða er til að benda á, hættur eða önnur varúðarsjónarmið á leiðunum. Upplýsingapunktar koma fram á hverri leið sem er merkt sem leiðsögn og vísa í lífríki, jarðfræði og örnefni eða annað sögulegt sem tengist umhverfinu. Leiðarlýsingar sem eru merktar sem hreyfing innihalda ekki upplýsingapunkta. Leiðarlýsingarnar eru ýmist í boði styrktaraðila eða þær seldar notendum á vægu verði.
GPS Í snjallsímum er GPS staðsetningartæki (Global Positioning System) sem getur fundið út staðsetningu símtækisins með því að tengjast gervihnöttum. Þjónustan kostar ekkert og er ekki í tengslum við áskrift hjá símafyrirtækjum. Símatækið þarf því ekki að vera í gagnasambandi (t.d. 4G) til að nýta þessa tækni. Athugið þó að gefa Wappinu leyfi til að tengjast staðsetningarbúnaði símans þegar Wappinu er hlaðið niður. LEIÐARLÝSING OG KORT Notandi þarf að skrá inn notendanafn sitt í Apple eða Google til að geta hlaðið inn leiðum. Viðkomandi eignast leiðarlýsinguna með korti eftir fyrstu kaup og getur ekki keypt sömu leið tvisvar. Hægt er að nýta leiðarlýsinguna í öðrum tækjum sem sami notandi hefur yfir að ráða og hann nýtir notendanafn sitt úr Apple eða Google. Ef leiðarlýsing er fjarlægð úr tæki er hægt að hlaða henni aftur inn síðar án þess að greiða fyrir. Mælt er með því að fjarlægja leiðir úr tækinu öðru hvoru því stundum eru leiðir uppfærðar ef þörf krefur með auknum upplýsingum eða leiðin færð til á kortinu. Sumar leiðarlýsingar eru ókeypis og merktar þannig á Wapp-Walking app. Vegna reglna hjá Apple og Google þurfa sömu skilaboð að koma fram við kaup á leið sem kostar og hleðslu á leið sem er ókeypis. Notendur eru því spurðir hvort þeir vilji örugglega kaupa leið, hvort sem hún er ókeypis eða ekki. Notendur geta verið öruggir um að ef leið er merkt ókeypis þá munu þeir ekki þurfa að greiða neitt. ÖRYGGI Wappið er í samstarfi við Neyðarlínuna þar sem notandi getur sent tilkynningu um staðsetningu sína með textaskilaboðum úr símanum til Neyðarlínunnar þegar hann leggur af stað. Þetta er valkvætt og einungis til öryggis og ekki er farið í að skoða gögnin nema ef viðkomanda sé saknað.
6
7
AKRANES
N V
REYKJAVÍK OG NÁGRENNI A
S
Gönguleiðir: RE 1–30
TÍÐARSKARÐ
KJALARNES
Kollafjörður
GRÓTTA
Mosfellsbæ
ENGEY VIÐEY
Seltjarnarnes 1
REYKJAVÍK
2 5
7 4 3
Kópavogur
8
Álftanes Garðabær 20
12 17
10 21 22 23
Hafnarfjörður
KEFLAVÍK
24
25 26
KAPELLUHRAUN
KRÝSUVÍK 8
9
Rauð vat
6 14
15
19 11 16 13 18
Elliðavatn
HEI
BLÁF FÓLKV
Coun
HVALFJÖRÐUR KJÓSARSKARÐ
ESJA Stíflisdalsvatn
SKÁLAFELL KISTUFELL
MOSFELL 30
28
ÞINGVELLIR
ær
Meðalfellsvatn
Leirvogsvatn
29
27
REYKJAFELL
MOSFELLSHEIÐI
Hafravatn
ðatn
Hólmsá
HENGILL
ÞINGVELLIR
Selvatn
IÐMÖRK
FJALLAVANGUR
ntry Park
HAMRAGIL VÍFILSFELL
HVERAGERÐI 9
HVERADALIR
Reykjavík og nágrenni RE-1 Styttur bæjarins
RE-8 Kópavogur – frá Sundlaug Kópavogs við Borgarholtsbraut
1½–2 klst. létt ganga milli 33 útilistaverka. Bæklingur fæst í upplýsingamiðstöð Aðalstræti 2, Reykjavík.
½–2 klst. fjölbreyttar gönguleiðir um vestur- og suðurhluta Kópavogs, m.a. eftir ströndinni og um Kársnesið. Fræðsluskilti. Upphafskort við Sundlaug Kópavogs.
RE-2 Miðborgarganga 1½–2 klst. létt ganga milli bygginga og sögustaða í miðborginni. Hefst í Aðalstræti og endar á Arnarhóli. Bæklingur fæst í upplýsingamiðstöð Aðalstræti 2, Reykjavík.
RE-9 Fossvogsdalur ½–2 klst. fjölbreyttar skemmtilegar gönguleiðir um Fossvogsdal. Fræðsluskilti. Upphafskort við íþróttahús Snælandsskóla.
RE-3 Garðsöguleið Létt ganga og kort sem leiðir menn á milli skrúðgarða borgarinnar. Bæklingur fæst í upplýsingamiðstöð Aðalstræti 2, Reykjavík.
RE-10 Skíðabrekka til Maríuvalla
RE-4 Gönguleiðir í Reykjavík Sextán frábærar gönguleiðir, m.a. í Viðey, Öskjuhlíð, Fossvogsdal, Nauthólsvík, Laugardal og Örfirisey. Bæklingur fæst í upplýsingamiðstöð Aðalstræti 2, Reykjavík.
½–1 klst. 2,5 km. Upphafsstaður: Frá bílaplani Skíðabrekku um lækjarstíg sunnan Vífilsstaða í átt að Vífilsstaðahlíð að gönguhliði Maríuvalla. Þessi leið er tenging frá byggð að útmörk t.d. að Heiðmörk.
RE-5 Bókmenntaganga
RE-11 Vífilsstaðahlíð
1½–2 klst. létt ganga milli nokkurra staða í miðborginni. Skyggnst er inn í heim íslenskra sagna, aðallega nýlegra, en einnig eldri úr norrænni goðafræði. Bæklingur fæst í upplýsingamiðstöð Aðalstræti 2, Reykjavík.
1½ –2 klst. 7 km. Gengið frá gönguhliði við Maríuvelli, inn Vífilsstaðahlíð og til baka. Farið um skógræktarsvæði sem er hluti Heiðmerkur, m.a. trjásýnireit fyrir miðri hlíðinni. Grillaðstaða og áning á leiðinni.
RE-6 Kópavogur – frá íþróttahúsinu í Digranesi
RE-12 Golfvöllur GKG – hringleið
½–2 klst. fjölbreyttar skemmtilegar gönguleiðir um Kópavogsdal og suðurhlíðar Kópavogs. Fræðsluskilti. Upphafskort við Digranes.
1–1½ klst. 3,7 km. Upphafsstaður: Frá Vetrarbraut er gengið sunnan Hnoðraholts, meðfram golfvelli, um skógræktarsvæðið Smalaholti og með Elliðavatnsvegi, Vífilsstaðavegi og Vetrarbraut. Að hluta um reiðveg og meðfram akbraut.
RE-7 Kópavogsdalur – frá íþróttahúsinu Smáranum
RE-13 Grunnuvötn – Vífilsstaðahlíð
½–2 klst. Margar fjölbreyttar gönguleiðir um Kópavogsdal. Fræðsluskilti. Upphafskort við Smárann á íþróttasvæðinu í Kópavogsdal.
1½–2 klst. 6,8 km. Upphafsstaður: Bílastæði við Vífilsstaðavatn um Grunnuvatnaskarð á slóða – Grunnuvötn – línuvegur niður Vífilsstaðahlíð – niður fyrir Vífilsstaðahlíð að bílaplani.
10
Höfuðborgarsvæðið Haukafjöllum. Best er að komast þessa leið á sumrin og haustin en oft er ófært inn afleggjarann á veturna og í aurbleytum á vorin. Þægilegast er að ganga frá miðju sumri, þegar allt frost er farið úr jörðu, og þangað til fer að snjóa í upphafi vetrar. Á veturna og vorin er vissara að vera vel búinn með ísöxi og jöklabrodda og vel klæddur.
Úlfarsfell er þægilegt og skemmtilegt fell til göngu allt árið og upplagt að hefja göngu frá bílastæðinu við Leirtjörn sunnan megin við fellið. Skammt vestan við Leirtjörn má sjá aðstöðu Fisfélags Reykjavíkur og norðan við Leirtjörn er æfingasvæði Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins. Gengið er eftir slóðum sunnan og suðvestan megin og þaðan yfir á Stórahnúk þaðan sem er fallegt útsýni yfir höfuðborgarsvæðið og sundin auk fjallahringsins frá Esju í norðri til Hengils í austri, Bláfjalla og vestur eftir Reykjanesfjallgarði. Gengið er aftur niður eftir vegaslóðum. Ganga á Úlfarsfell er við flestra hæfi, en auðvitað þarf fólk að vera útbúið í samræmi við veður.
Mosfell Gangan hefst við kirkjuna á Mosfelli. Gengið er upp meðfram Kirkjugili og þaðan með jafnri hækkun upp á hæsta punkt Mosfellsins þar sem er gott útsýni yfir á Kistufellið í Esjunni og Móskarðshnúkana. Þaðan er stutt á brúnirnar vestan megin og sést vel þaðan yfir Sundin og höfuðborgarsvæðið. Ganga á Mosfellið er þægileg fyrir flesta en leiðin niður suðvestanmegin er brattari en uppgönguleiðin og þar er gott að fara vestar en stikurnar. Á sumrin og haustin er ganga upp á Mosfellið tilvalin fyrir alla fjölskylduna og ekki gleyma að svipast um eftir silfri Egils sem getur leynst þarna.
Móskarðshnúkar eru yngsti hluti Esjunnar og myndaðir við líparítgos undir jökli og þess vegna ljósir á að líta. Austasti hnúkurinn er hæstur en hann er 807 m á hæð. Hnúkarnir eru þægilegir uppgöngu og þaðan er víðsýnt í góðu skyggni. Ekið er upp í Mosfellsdal, framhjá Gljúfrasteini og beygt til vinstri við Selholt og ekið á holóttum vegi í áttina að sumarhúsabyggðinni undir
Göngum um Ísland 11
Reykjavík og nágrenni RE -14 Hnoðraholt
RE-20 Sjávarsíðan – Víðistaðir – Malirnar
1 klst. 2,8 km. Hringleið austur Hnoðraholt, meðfram golfvelli GKG, í Vetrarmýri og upp með Hnoðraholtsbraut. Gott útsýni af Hnoðraholti. Að hluta um reiðstíg.
1–2 klst. róleg ganga þar sem m.a. er gengið eftir nýjum göngustíg meðfram sjávarsíðunni. Gangan hefst við Víðistaðakirkju eða Víðistaðatún en þar er að finna mörg útilistaverk sem gaman er að skoða. Farið er yfir Hjallabraut og út á Sævang, gengt skátaheimilinu, Sævangur, Herjólfsgata, Flókagata, Hraunbrún og Garðavegur.
RE-15 Hnoðraholt um Smalaholt 1–1½ klst. 4,2 km. Hringur um Hnoðraholt, Smalaholt, meðfram Vífilsstaðavegi, Vetrabraut og Hnoðraholtsbraut. Skemmtileg leið, að mestu um reiðstíga.
RE-21 Hellisgerði – Vitinn og Lækurinn 1–2 klst. róleg ganga. Hefst við Byggðasafn Hafnarfjarðar að Vesturgötu 8. Reykjavíkurvegur, Hverfisgata, Smyrlahraun, Vitastígur, Álfaskeið, Smyrlahraun, Klettahraun (göngustígur í gegnum hraunið, hefst við hús nr. 12 við Klettahraun), Mánastígur, Tjarnarbraut, Skólabraut, Lækjargata og Strandgata.
RE-16 Sandahlíð 1 klst. 2,4 km. Upphafsstaður: Frá bílastæði innan skógræktarsvæðis í Sandahlíð frá Elliðavatnsvegi. Gengið inn Sandahlíð um skógræktarsvæði að mörkum Kópavogs og til baka. Falleg leið – gott útsýni.
RE-22 Hamarinn – Karmel klaustur – Suðurbæjarlaug
RE-17 Gjáarrétt ½–1 klst. 2,3 km. Frá austurenda Vífilsstaðahlíðar, niður Hjallamisgengi um tröppur – (Búrfellsgjá að Gjáarétt, að mestu um göngustíg). Hægt að ganga áfram (að) eftir Búrfellsgjá á Búrfell sem er í Reykjanesfólkvangi. Þaðan er gott útsýni.
1–2 klst. róleg ganga. Hefst við Flensborgarskóla. Hamarinn, Hringbraut, Selvogsgata, Ölduslóð, Jófríðarstaðarvegur, Staðarhvammur, Lækjarhvammur, að Suðurbæjarlaug, Suðurgata, Selvogsgata og stígur upp að Flensborg (eða Brekkugata og upp Flensborgartröppurnar).
RE-18 Vífilsstaðahlíð – Urriðavatn
RE-23 Fjörukráin – Flensborgarhöfn – Hringbraut
1–1½ klst. 4,2 km. Upphafsstaður: Hringleið frá gönguhliði við Maríuvelli, inn eftir Vífilsstaðahlíð og framhjá trjásýnireit. Þá sveigt yfir í Urriðahraun og þar um hrauntröð og áningarsvæðið Námuna, framhjá Maríuhellum og að gönguhliði. Leiðin um hraunið er mjög sérstök.
1–2 klst. róleg ganga. Hefst við Fjörukrána. Strandgata, Flensborgarhöfn, Hvaleyrarbraut, Ásbúðartröð, Suðurbraut, Hringbraut, Selvogsgata yfir Suðurgötu og inná Hellubraut og niður tröppurnar niður á Strandgötu.
RE-19 Vífilsstaðavatn
RE-24 Safnahringurinn
1 klst. 2,6 km. Umhverfis Vífilsstaðavatn. Þrjár aðkomur að vatninu en best frá bílastæði við Elliðavatnsveg, þar er skýli. Mjög skemmtileg leið með upplýsingaskiltum um fugla, gróður og lífríki vatnsins. Friðland fugla og er bannað að vera með hunda á svæðinu.
1–2 klst. róleg ganga. Hefst við Byggðasafn Hafnarfjarðar, Vesturgötu 8. Vesturgata að Vesturgötu 32 (Bungaló) og svo aftur til baka og upp Vesturbraut, Hellisgata, Kirkjuvegur, Austurgata, Lækjargata, Suðurgata og Strandgata (Hafnarborg). Frítt er í söfnin í Hafnarfirði.
12
Fjölmargar gönguleiðir í Garðabæ má hlaða niður ókeypis í Wappinu í boði Garðabæjar. Leiðirnar eru með kortum, gps hnitum, ljósmyndum og upplýsingum á íslensku og ensku. • • • • • •
Vífilsstaðavatn og Gunnhildur Fógetastígur í Gálgahrauni Búrfellsgjá Bessastaðanes Hraunstígur Fjórar hlaupaleiðir og tvær hjólaleiðir
Sjá nánar á wapp.is og gardabaer.is Velkomin í göngu í Garðabæ! 13
www.gardabaer.is
Grafika/Guðrún Anna 19
Gönguleiðir í Garðabæ eru í Wappinu
Reykjavík og nágrenni RE-25 Ástjörn og Ásfjall
RE-28 Á skáldaslóð; Gljúfrasteinn – Mosfellskirkja
1–2 klst. róleg ganga. Hefst við Haukahúsið Ásvöllum og gengið vestan íþróttasvæðis niður af tengibrú stígsins sem liggur kringum Ástjörn og að Ásfjalli.
1–1½ klst. 3,5 km. Upphafsstaður: Gljúfrasteinn. Fjölskylduganga frá Gljúfrasteini að Mosfellskirkju. Upplýsingar á fræðsluskiltum á leiðinni. Góður fótabúnaður æskilegur.
RE-26 Hvaleyrarvatn 1,5–2 klst. létt ganga um svæði Skógræktar Hafnarfjarðar. Nánar á korti í þjónustuveri Hafnarfjarðar, upplýsingamiðstöð ferðamanna.
RE-29 Mosfellsdalur
RE-27 Fræðslustígur í Mosfellsbæ
2 klst. 6,5 km. Upphafsstaður: Íþróttamiðstöðin að Varmá að Gljúfrasteini. Fræðsluskilti á leiðinni. Malbikaður stígur alla leið. Góður bæklingur fæst í Íþróttamiðstöðinni.
2 klst. Gengið frá bæjarmörkum við Úlfarsá að Íþróttamiðstöð að Varmá um 3,5 km. Áfram að Reykjum um 3 km. Mörg fræðsluskilti. Góður bæklingur fæst í íþróttamiðstöðinni. Um 1 klst. hvor leiðarhluti.
RE-30 Tungufoss í Köldukvísl, neðan Vesturlandsvegar 1 klst. Upphafsstaður: Íþróttamiðstöðinni að Varmá. Góður malarstígur er að fossinum. Fossinn var virkjaður um 1930 og má sjá ummerki virkjunar þar. Góður bæklingur fæst í Íþróttamiðstöðinni.
14
Of mikið sumar ? Actavis 914050
Flynise – 24 klukkustunda virkni við ofnæmi Flynise inniheldur 5 mg af virka efninu deslóratadíni og er ofnæmislyf sem er ætlað til meðferðar á einkennum ofnæmiskvefs og ofsakláða. Flynise er ætlað fullorðnum og unglingum 12 ára og eldri og er áhrifaríkt við að draga úr einkennum ofnæmiskvefs eins og hnerra, nefrennsli og kláða, ásamt augnkláða, tárarennsli og roða í augum og kláða í efri góm. Lyfið er til inntöku og á að gleypa töfluna heila. Lesið vandlega upplýsingar á umbúðum og fylgiseðli fyrir notkun lyfsins. Leitið til læknis eða lyfjafræðings sé þörf á frekari upplýsingum um áhættu og aukaverkanir. Sjá nánari upplýsingar um lyfið á www.serlyfjaskra.is.
15
Ál ftá
STYKKISHÓLMUR
MÝRAR
SUÐVESTURLAND Gönguleiðir: SV 1–10
Borgarnes
Borga fjörðu ÁLFTANES
MELASVE
A
9
Akranes
TÍÐ
Faxaflói
KJA
GRÓTTA
Seltjarnarnes
REYKJAVÍK Kópavog Álftanes
GARÐSKAGAVITI
8
Garður
Garðabær Hafnarfjörður
Sandgerði HVALSNES BÁSENDAR
4 7
Hafnir HAFNABERG Sandvíkur N V
KEILISNES
Keflavík Njarðvík
REYKJANESTÁ
S
16
KAPELLUHRAUN
1
Vogar
STRANDARHEIÐI Seltjörn SnorrastaðaKEILIR tjarnir TRÖLLADYNGJA STAPAFELL DjúpaKleifar FAGRADALS- vatn vatn FJALL BLÁA LÓNIÐ KRÝSUVÍ
6
5
SÝRFELL
Grindavík
REYKJANESVITI A
3
E
STAÐARBERG
2
SELATANGAR
ELD
KRÝSUVÍKURBER
No rð u
ng
á
BIFRÖST
REYKHOLT
dalsá
BIFRÖST
La
HÚSAFELL
Reykja
Hvítá
FLÓKADALUR
Hvanneyri
LU
s
ND
SK
OR
HAFNARFJALL
RE
RA
DA
KALDIDALUR
YK
JA
DA
Þórisjökull
LU
R
LU
SKARÐSHEIÐI
R
Reyðarvatn
EIT
UXAHRYGGIR
GLYMUR
10
ÞYRILSNES
Botns
á
Hvalvatn
r
lfjö
a
Hv
REYNIVALLAHÁLS
BOTNSSÚLUR
La
xá
Meðalfellsvatn
ÞJÓÐGARÐUR KJÓSARSKARÐ
ÐARSKARÐ
ALARNES
ESJA KISTUFELL
Mosfellsbær
BISKUPSTUNGUR
ÞINGVELLIR
Country Park
Country Park
VÍFILSFELL
JÓSEPSBLÁFJÖLL DALUR HEIÐIN HÁ
HVERADALIR
Hveragerði
HELLISHEIÐI
GRÍMSNES
SKEIÐ
Hestvatn Hvítá
GEITAFELL
sá
ór
Selfoss
Þj
HELLA
SELVOGSHEIÐI Hlíðarvatn Herdísarvík
SKÁLHOLT
HAMRAGIL
HERDÍSARVÍK Nature Reserve
Apavatn
LYNGDALSHEIÐI
FLÚÐIR
REYKJANESFÓLKVANGUR
RG
Leirvogsvatn
Laugarvatn
ÞingvallaREYKJAFELL vatn HafraMOSFELLSHEIÐI vatn Rauðavatn NESJASelvatn ElliðaVELLIR vatn Hólmsá HENGILL HEIÐMÖRK
KALDÁRSEL
ÍK
SKÁLAFELL Stíflisdalsvatn
MOSFELL
BLÁFJALLAFÓLKVANGUR
DBORG
LAUGARVATNSFJALL
VIÐEY
gur
r-
National Park
REYKHOLT
Kollafjörður
ENGEY
TRÖLLHÁLS
Ölfusá
FLÓI
Hafnarvík
Þorlákshöfn Eyrarbakki
Stokkseyri
Hrútsvatn
VESTMANNAEYJAR
17
rá
AKRAFJALL
u rð
SKJALDBREIÐUR
ve
arur
AR
Ok
Suðvesturland SV-1 Vogar
SV-6 Þorbjörn
1 klst. létt ganga frá Kálfatjörn, einni stærstu sveitakirkju landsins, að Staðarborg fornri fjárborg. Mjög athyglisvert hleðsluvirki.
1–1½ klst. Upphafsstaður: Létt ganga á fjallið (231 m). Kort fæst í Kvikunni í Grindavík. Einnig má ganga umhverfis fjallið.
SV-2 Krýsuvík – Grænavatn – Austurengjar
SV-7 Básendar 1 klst. Upphafsstaður: Básendar. Létt ganga að fornum verslunarstað einokunarverslunarinnar. Kort af Reykjanesi fæst víða.
1½–2 klst. 3 km. Upphafsstaður: Grænavatn. Lifandi hverasvæði. Kort fæst í þjónustuveri Hafnarfjarðar, upplýsingamiðstöð ferðamanna.
SV-8 Garðskagi
SL-3 Hafnarberg
½–1 klst. Upphafsstaður: Garðskagaviti. Fjöruskoðun og byggðasafn. Kort af Reykjanesi fæst víða.
1½–2 klst. Upphafsstaður: Reykjanesviti. Gengið er frá bílastæðinu við veginn milli Hafna og Reykjanesvita. Skemmtileg leið, frábær fuglaskoðunarstaður. Kort af Reykjanesi fæst víða.
SV-9 Neðri Skagi 1–1½ klst. Upphafsstaður: Höfnin á Akranesi. Gengið eftir Hafnarbrautinni og fram á Breið, ysta tanga Akraness. Þar stendur Gamli Vitinn sem gaman er að skoða. Göngukort fæst víða.
SV-4 Grímshóll 1 klst. Létt ganga frá Stapavegi á hæsta punkt á Stapanum. Útsýnisskífa og mjög víðsýnt. Kort af Reykjanesi fæst víða.
SV-10 Botnsdalur, Hvalfirði
SV-5 Hópsnes
Upphafsstaður: Botnsdalur – bílastæði: Nokkrar styttri gönguleiðir. Greinilegir göngustígar frá bílastæðum. Leiðarlýsingar og leiðsögn má fá hjá Ferðaþjónustunni á Bjarteyjarsandi, 4 km vestan við gömlu hvalstöðina.
1½–2 klst. Upphafsstaður: Smábátahöfnin í Grindavík. Skýrar götur um nesið. Á leiðinni má sjá skipsflök, Hópsnesvita (1927) og Nesbyggðina í Þórkötlustaðarnesi. Kort fæst í Kvikunni í Grindavík.
18
Reykjanes Þorbjörn er bæjarfjall Grindavíkur og mjög áberandi frá Reykjanesbrautinni þar sem það rís yfir gufustrókum Svartsengis, sem fleiri þekkja sem svæði Bláa lónsins. Fellið myndaðist í tveimur goshrinum á aðskildum ísaldartímabilum og sérstaklega má sjá merki þess í sigdæld sem gengur í gegnum fellið. Við förum norðan megin og leggjum upp frá Baðsvöllum. Þegar komið er upp má sjá ummerki braggabyggðar frá því á stríðsárunum, skoða útsýnið og fara ofan í hina djúpu Þjófagjá. Svo er gengið niður sunnan megin og með-fram fellinu að vestanverðu til baka á upphafsstað. Leiðin er fær flestum og þar er snjólétt á veturna miðað við flesta staði á landinu.
Keilir er einkennisfjall Voga og Reykjanes Geopark. Hin sérstaka keilulaga lögun fjallsins gerir það mjög áberandi og það sést víða að. Til að komast að Keili þarf að keyra grófan og holóttan malarveg. Hann er þó fær flestum bílum á sumrin en minni bíla þarf að keyra mjög hægt þessa rúmu 8 km að bílastæðinu við nyrðri enda Oddafells. Gangan sjálf er við flestra hæfi. Byrjað er á því að ganga nokkuð greiðfæra 3 km leið að fjallinu og svo tekur við ganga upp eftir slóðum í skriðunum í hlíðum Keilis upp á topp þar sem útsýnið er mjög fallegt.
Göngum um Ísland
19
BRJÁNSLÆKUR
Flatey
VESTURLAND Gönguleiðir: VL 1–27
Breiðafjörður
DAGVER
Stykkishólmur
8
11 Hellissandur
SNÆFELLSJÖKULSÞJÓÐGARÐUR Þjóðgarður - National Park
18
Grundarfjörður
Rif
25 12 ÓlafsÖNDVERÐARNES 20 vík 23 19 13 NESHRAUN 21 22 24 Snæfellsjökull 17 16
14
HELGA
9 Álfta-
fjörður
VATNALEIÐ LJÓSUF
FRÓÐÁRHEIÐI STAÐARSVEIT BÚÐIR
15
ARNARSTAPI
HELLNAR
Haffjör
Faxaflói
N V
Kolgrafafjörður
10
A S
20
STEINADALSHEIÐI ður fjör Gils
ÍSAFJÖRÐUR
ssá
ST
a ud
sk
rúð
Laugarbakki
Fá
HRÚTAFJARÐARHÁLS
LAXÁRDALSHEIÐI xá
k
ek
La
RÖ
ND
rá
Þve
Búðardalur
Hvammsfjörður
Sík
á
Haukadalsá
SKÓGARSTRÖND
á
ARNARVATNSHEIÐI
Hlíðarvatn
BAULA
ng
á
4
Hvann- 5 eyri
Borgarnes
N
dalsá
Reykja
Ok DA
SK
OR
HAFNARFJALL SKARÐSHEIÐI
RR
RA
EY
DA
MELASVEIT
KALDIDALUR
KJA
Þórisjökull
DA
LUR
LU
R
Reyðarvatn
UXAHRYGGIR Hvalfjörður
Akranes
HÚSAFELL 7
FLÓKADALUR LUN
Borgarfjörður
ót
ar
REYKHOLT
6
HJÖRSEY
ÁLFTANES
HVÍTÁRSÍÐA
Hvítá
La
MÝRAR
1
No r
ðu rá
Álftá
Kj
Langa- Hreðavatn 3 vatn
rá
Bifröst 2
á
tar
Hí
rá
þve
Litla
DALSMYNNI
rður
TVÍDÆGRA
NORÐURÁRDALUR
Hítarvatn TRÖLLAKIRKJA
flj
Oddastaðavatn
BRATTABREKKA
ga
FJÖLL
HOLTAVÖRÐUHEIÐI
TRÖLLAKIRKJA
ið M
HEYDALUR
lin
AFELL
or ð
LLS
HVAMMUR
sá
l
Fl FE
27 26
KLOFNINGUR
Hvammstangi
RJÚPNAFELL Hrútafjörð ur
HAFRATINDUR
Kro
RÐARNES
HEGGSTAÐANES
AKUREYRI
Ð
AR
SK
HÓLMAVÍK
SVÍNADALUR
D
ÖN
TR SS
VATNSNES
Hvalvatn
RA AK ALL J F
BOTNSSÚLUR
La xá
REYKJAVÍK
ESJA
21
ÞINGVELLIR
SKJALDBREIÐUR TRÖLLHÁLS
Vesturland VL -1 Glanni – Paradísarlaut
VL-8 Nýrækt – Stykkishólmi
½ klst. Ekinn stuttur afleggjari um 1 km sunnan við Háskólann á Bifröst og frá bílaplani (64°45,34–21°32,86) þar er létt ganga að fossinum Glanna og áfram í Paradísarlaut. Göngukort fæst víða.
1 klst. Gengið frá Borgarbraut út í Nýrækt, skógrækt Hólmara. Gengið út í Vík, um Grensásinn og meðfram golfvellinum. Fjölbreyttur gróður og fuglalíf. Í Nýrækt eru borð, bekkir og grillaðstaða.
VL-2 Grábrók
VL-9 Helgafell á Þórsnesi
½–1 klst. Upphafsstaður: Bílastæði austan við Grábrók. Góð merkt leið frá áningarstað austan Grábrókar (64°46.29-21°31.90) að hluta til upp stiga. Gott útsýni yfir Borgarfjörð. Göngukort fæst víða.
½ klst. 700 m, hækkun 70 m. Gengið upp stíg frá bílastæði við kirkjustaðinn Helgafell í Helgafellssveit. Greinilegur stígur og ef fylgt er leiðbeiningum á upplýsingaskilti við bílastæðið má fá þrjár óskir uppfylltar þegar upp á fellið er komið. Mjög gott útsýni til Stykkishólms og út á Breiðafjörð.
VL-3 Jafnaskarðskógur – austan Hreðavatns
VL-10 Stykkishólmur
1½–2 klst. Skammt sunnan við Háskólann á Bifröst er ekinn vegurinn að bænum Hreðavatni og síðan með vatninu vestanverðu. Mjög falleg leið um fallegt skógræktarsvæði. Gott útsýni. Göngukort fæst víða.
Gengið með leiðsögn um gamla bæinn. Gangan byrjar hjá sjávarborg á hafnarbakkanum. Lesin er saga úr húsum og umhverfi. Endar á Þinghúshöfða þar sem er fögur eyjasýn.
VL-4 Svignaskarð að Gljúfurá
VL-11 Klakkstjörn
2 klst. Upphafsstaður: Svignaskarð. Vel stikuð falleg leið. Göngukort fæst víða.
2 klst. 2,5 km, hækkun 250 m. Stórt skilti á bílaplani rétt norðan við bæinn Suður-Bá á nesinu austan Grundarfjarðar. Örnefni merkt á leiðinni. Í meðallagi erfið leið, m.a. upp einstigi. Árleg Jónsmessuganga.
VL-5 Hestfjall í Andakíl 1–2 klst. Hækkun 150 m. Fjölskylduganga. Gengið frá Skorradalsvegi af melnum ofan við SyðstuFossa. Lágreist fjall, undir 200 m á hæð en falleg fjallasýn yfir Borgarfjörð. Um 16 km frá Borgarnesi.
VL -12 Merarhvammur 1 klst. Upphafsstaður: Bílastæði við Fossá. Merarhvammur er skammt austan við Ólafsvík. Gengið er að Merarhvammi eftir stikaðri leið við rætur Baugsmúla og yfir í Tæpugötugil.
VL- 6 Varmalækjarmúli – Stóll í miðju Borgarfjarðar Beygt af Borgarfjarðarbraut við Fossatún inn veg nr. 512 sem liggur norðanverðu í Lundarreykjadal. Eftir 1 km er komið að hliði á reiðvegi á vinstri hönd (norðurátt). Þaðan er gönguleiðin upp á Múlann. Bílum er lagt fyrir utan hliðið. Leiðin liggur í sveig upp fjallið eftir suðurhlíð þess. Mikið útsýni er yfir fjörðinn þegar komið er upp.
VL-13 Hrói 1½–2 klst. Hækkun 200 m. Upphafsstaður: Tjaldsvæðið á Ólafsvík eða frá Jökulhásvegi. Fjallið Hrói er fyrir ofan Ólafsvík. Gengið af Jökulhálsvegi sunnan Ólafsvíkur. Gott útsýni.
VL-7 Húsafell
VL-14 Rjómafoss
½ klst. Létt ganga frá sundlauginni á Húsafelli, yfir Kaldána að Draugarétt og áfram að Húsafellskvíum. Göngukort fást víða.
2 klst. Létt ganga af bílaplani við sumarbústaði í Fögruhlíð og upp með Holtsá.
22
Sjúkrakassar í bílinn - fyrir sumarið
Aðstoðum fólk að velja í sjúkrakassann. Erum auk þess með gott úrval af öllum helstu ofnæmislyfjum fyrir sumarið.
Afgreiðslutími: Virka daga 9-18 Laugardaga 10-14 Sunnudaga 12-14
Alltaf í leiðinni! Smiðjuvellir 32, Akranesi - Sími 431 5090 - www.apvest.is 23
Vesturland VL-15 Frambúðir
VL-22 Sjónarhóll
½ klst. Gengið frá kirkjunni á Búðum á Snæfellsnesi. Andi liðinna tíma svífur yfir vel grónum fornminjum. Skemmtileg leið.
½–1 klst. Haldið um Eysteinsdalsveg í átt að Snæfellsjökli. Austan við dalinn er Sjónarhóll (383 m). Sunnan í honum er merkt og stikuð leið á hólinn. Stórbrotið útsýni að jöklinum og út á Breiðafjörð.
VL-16 Sölvahamar
VL-23 Rauðhóll
1 klst. Upphafsstaður: Arnastapi. Frá Arnarstapa liggur gamla þjóðleiðin undir Jökul um Sölvahamar. Þar er mikið fuglalíf og við leiðina eru bæjarrústir.
½–1 klst. Haldið um Eysteinsdalsveg í átt að Snæfellsjökli. Skammt frá gatnamótunum við þjóðveginn er stikuð leið á Rauðhól (186 m) þaðan sem er fallegt útsýni. Í hólnum austanverðum er mikil gjá eða sprunga.
VL -17 Arnarstapi – Hellnar 1 klst. Upphafsstaður Arnastapi. Gengið eftir Neðstugötu, um Helluhraun með ströndinni milli staðanna. Stórfenglegar klettamyndanir, gjár og gatklettar.
VL-24 Rauðfeldsgjá í austanverðu Botnsfjalli
VL-18 Djúpalónssandur – Dritvík
½–1 klst. Upphafsstaður: Plan við ána Sleggjubeina. Gjáin er í austanverðu Botnsfjalli, um 5 km norðan við Arnarstapa og er grafin langt inn í fjallið. Áin Sleggjubeina kemur undan fjallinu rétt við gjánna og rennur í nokkrum fallegum fossum.
1–1½ klst. 1 km. Ekið afleggjara frá þjóðvegi að bílaplani. Þaðan er stutt ganga um Nautastíg niður í skemmtilega fjöru á Djúpalónssandi. Ath. að aldan getur verið þung og sterk við sandinn. Við Nautastíg eru hin þekktu steintök Fullsterkur, Hálfsterkur, Hálfdrættingur og Amlóði. Frá Djúpalónssandi er vinsæl gönguleið til Dritvíkur.
VL-25 Írskrabrunnur – Gufuskálavör ½ klst. Skammt sunnan Gufuskála er vegur að Gufuskálavör og Írskrabrunni. Milli Gufuskálavarar og Írskrabrunns er stikuð gönguleið.
VL-19 Klukkufoss ½ klst. Upphafsstaður: Eysteinsdalsvegur. Haldið frá Útnesvegi upp með Móðulæk um Eysteinsdalsveg í átt að Snæfellsjökli. Þaðan er stikuð leið að þessum fallega fossi, umluktum stuðlabergi.
VL-26 Kollar við botn Hvammsfjarðar 2 klst. hækkun 200 m. Létt leið eftir vegarslóða frá Laugum í Sælingsdal. Hringur gæti endað við Svörtukletta ofan Lauga. Einnig er erfiðari stikuð leið frá Laugum að Svörtuklettum. Gott útsýni yfir söguslóðir Laxdælu.
VL-20 Hreggnasi 2 klst. Upphafsstaður: Eysteinsdalsvegur: Haldið frá Útnesvegi upp með Móðulæk um Eysteinsdalsveg í átt að Snæfellsjökli. Í Eysteinsdal er göngubrú yfir Móðulæk og þaðan er stikuð leið á fjallið Hreggnasa (469 m).
VL-27 Tungustapi í Dölum 1 klst, 3 km. Frá Laugum í Sælingsdal er gengið meðfram íþróttavellinum og upp á Tungustapann en hann er sagður álfakirkja. Leiðarlýsing fæst á Hótel Eddu að Laugum og í upplýsingamiðstöðinni í Búðardal.
VL-21 Vatnsborg 2–4 klst. Upphafsstaður: Öndverðarnesvegur. Frá veginum að Öndverðarnesi er stikuð leið að Vatnsborg sem er hömrum girtur gígur með miklum burknagróðri. Hægt er að ganga áfram að Öndverðarneshólum og Grashólshelli. Ævintýraleg leið.
24
Snæfellsbær Þar s em J ö k u l i n n ber v i ð l o ft
Snæfellsbær er bæjarfélag á utanverðu Snæfellsnesi. Það er ansi víðfemt, um 680 ferkílómetrar að stærð, og er því auðvelt að komast í snertingu við óspillta náttúru innan bæjarmarkanna. Þjóðgarðurinn Snæfellsjökull liggur einnig innan Snæfellsbæjar og í og við hann er að finna margar og fjölbreyttar gönguleiðir. Allir ættu að geta fundið leið við sitt hæfi. Það sem einkennir Snæfellsbæ öðru fremur er hin stórkostlega náttúra sem þar er að finna og leitun að hentugra svæði til að stunda útivist. Verið velkomin í Snæfellsbæ. Upplýsingamiðstöð Kirkjutún 2, Ólafsvík +354 433 6929 info@snb.is
Gestastofa Þjóðgarðsins Malarrifi +354 436 6888
25
VESTFIRÐIR
Gönguleiðir: VF 1–37
Að
Ísa
Súg
GR H fja
rð
ar
djú
p
Bolung
anda
Suðureyri
fj.
Flateyri
Ön
un
SÆBÓL
da
13
rfj.
raf
jörð
SVALVOGAR
ur
15 29 27
Þingeyri
6
14
HJARÐARDALUR
Dý
H
3 5
4 8
DALSBREIÐEAIÐI H
12 GEMLUFALLSHEIÐI
26 SELÁRDALUR
Ar
na
24
HRAFNSEYRARHE
rfjö
rð
ur
HÁLFDÁN
25
28
Bíldudalur DYNJANDI
DY
Tálknafjörður
22 Patreksfjörður
19
20
18
LÁTRABJARG
RAUÐISANDUR
17
MIKLIDALUR
HNJÓTUR
Vatnsfj.
16
HVALLÁTRAR
23
KLEIFAHEIÐI BARÐASTRÖND
21
BRJÁNSLÆKUR
N V
A S
Flatey
26
HORNBJARG
Fljótavík
Hornvík
Hlöðuvík
STRAUMNES
Látravík
ðalvík
RÆNAHLÍÐ
Veiðileysufjörður
Hesteyrarfjörður
Barðsvík
Lónafjörður
Jökulfirðir
Leirufjörður
SNÆFJALLASTRÖND
Furufjörður
Hrafnfjörður
Reykjafjörður
Bjarnarfjörður Húnaflói
garvík
Drangajökull
Hnífsdalur Ísafjörður BÆJAFJALL
ÆÐEY
Súðavík
VIGUR
fta fj.
9
7
Ófeigsfjörður ÖGUR
Ál
11
Norðurfjörður ÓFEIGSFJARÐARHEIÐI
stf
j.
34
tufj.
He
REYKJANES
37 36
Skö
10
35 33
GJÖGUR
Reykjarfjörður Veiðileysufjörður
Mjó ifj.
DJÚPAVÍK
EIÐI
Ísa fjör ður
TRÉKYLLISHEIÐI Kaldbaksvík
GLÁMA
STEINGRÍMSFJARÐARHEIÐI Bjarnarfjörður
YNJANDISHEIÐI
KOLLAFJARÐARHEIÐI
32
Hólmavík
31
ifj.
úp
Dj
2
1
STEINADALSHEIÐI
j.
sf
ók
Kr
Bi
r
SVÍNADALUR
AKUREYRI
rður
BÚÐARDALUR
27
VA
ur
rð
jö
f tru
rðu
sfjö
Gil
D ÖN
Ko
ur
rð
fjö
lla
Hrútafjö
Reykhólar
30
fj.
ska
Þor
fj.
lafj .
ARNKÖTLUDALUR Kol
Kvígindisfj.
Skálmarfj.
Kjálk afj. Ke rlin ga rfj.
Drangsnes Steingrímsfjörður
ÞORSKAFJARÐARHEIÐI
Be ru
4
Vestfirðir VF-1 Barmahlíð, skógræktin hjá Reykhólum
VF-7 Arnarnes 1 klst. 2 km, hækkun 50 m. Upphafsstaður: Arnarnes. Við Arnardal austan Skutulsfjarðar er grófur vegarslóði upp á nesið. Víðsýnt, útsýnisskífa. Helsta kræklingafjara Ísfirðinga. Göngukort Ísfirðinga.
1 klst. 2,3 km. Upphafsstaður: Barmahlíð. Þægileg leið, borð og bekkir. Byrjar við áningarstað Vegagerðarinnar við þjóðveginn, um 9 km norðan við þéttbýlið. Þar má m.a. finna hæstu grenitré á Vestfjaðrakjálkanum.
VF-8 Naustahvilft 1 klst., um 1 km. Upphafsstaður: Kirkjubólshlíðarvegur. Hækkun 300 m. Hvilftin er í fjallinu gengt Ísafjarðarkaupstað. Af Kirkjubólshlíðarvegi er hæg leið upp með lækjunum úr hvilftinni. Göngukort Ísfirðinga.
VF-2 Einreykjastígur á Reykhólum 1½ klst. 3,5 km. Upphafsstaður: Reykhólar – tjaldstæði. Auðveld hringleið, einstök fuglaskoðunarleið. Gott fuglaskoðunarhús þar sem fylgjast má með fuglunum. Þar sjást m.a. uglur, flórgoðar og lómar og oft sjást þar ernir. Malarstígur og trébrýr yfir votlendið.
VF-9 Arnarnes og inn fjöruna 2 klst., 4,5 km. Upphafsstaður: Vébjarnareyri. Gengið frá Vébjarnareyri austan Skutulsfjarðar, rétt vestan við hamarsgatið, og skoðað fuglalífið og fjaran. Síðan fjöruganga inn að Básum. Göngukort Ísfirðinga.
VF-3 Um Stórurð og Bæjarhlíð 1½ klst. 3 km. Upphafsstaður: Ísafjörður – Silfurtorg. Frá Silfurtorgi á Ísafirði upp í Stórurð. Þaðan gegnum skógræktarreit og niður á Seljalandsveg. Göngukort Ísfirðinga.
VF-10 Gamla laugin í Reykjanesi við Ísafjarðardjúp ½ klst.,1,5 km. Upphafsstaður: Reykjanes – sundlaug. Auðveld hringleið sem getur byrjað bak við skólann eða við tröppu við veginn.
VF-4 Skógræktarsvæði í Tungudal við Ísafjörð ½–1 klst. Upphafsstaður: Tjaldsvæðið. Léttar, auðveldar leiðir í skóginum hækkun 70 m.
VF-11 Grettisvarða í Vatnsfirði við Djúp
VF-5 Háabrún og niður Tungudal við Ísafjörð
1 klst. 1 km. Gengið frá kirkjunni í Vatnsfirði, nokkuð bratt. Halda má áfram hjallana og ganga út að brúnni. Fallegt útsýni yfir Djúpið.
2 klst. 3 km, hækkun 300 m. Upphafsstaður: Tungudalur. Gengið inn brúnirnar neðan Sandfells, að Hauganesi sunnan í Miðfelli. Þaðan í botn Tungudals.
VF-12 Valagil 1½–2 klst. fram og til baka. Merkt leið í botni Álftafjarðar, bláar stikur. Auðveld ganga á jafnsléttu meðfram ánni að gilinu.
VF-6 Hringur við mynni Engidals
VF-13 Fjörurölt
1 klst. 3 km. Upphafsstaður: Mynni Engidals. Vinsæl hringleið. Miklar leirur, mikið um fugla, einkanlega vaðfugla og endur. Göngukort Ísfirðinga.
½–1 klst. Fjörurölt hjá Sæbóli á Ingjaldssandi. Skemmtileg miðnætursól.
28
Hrafnseyri
Safn Jóns Sigurðssonar – Menningarsetur á Hrafnseyri
Opið daglega kl. 11–18 | 1. júní – 8. september. Kaffiveitingar eru framreiddar í burstabænum.
Velkomin í Hamraborg Ísafirði
29
Vestfirðir VF-14 Flateyri
VF-21 Hörgsnes
½ klst. 300 m, hækkun 50 m. Upphafsstaður: Fyrir ofan bensínstöð Flateyri. Auðveld leið að útsýnispallinum á varnargörðunum. Fallegt útsýni.
½–1 klst. Hækkun 50 m. Upphafsstaður: Hörgsnes, Vatnsfirði. Hörgsnes er nesið austan Vatnsfjarðar. Gíslahellir og sérkennilegir klettar með ótal holum og skútum. Hörgurinn er götóttur klettastapi. Stutt í fallega fjöru. Oft sjást má sjá seli.
VF-15 Önundarfjörður – fjaran
VF-22 Kollsvík – verbúðir
2 klst. Holt í Önundarfirði. Sandurinn er gylltur og upplagður til leikja með börnunum. Mikið æðarvarp. Göngukort Ísafjarðar.
½ klst., 0,5 km. Upphafsstaður: Kollsvík. Leið að verbúðatóftum í Kollsvík sunnan Patreksfjarðar. Upplýsingaskilti og gestabók.
VF-16 Fjörur í Breiðuvík
VF-23 Skógræktin á Tálknafirði
½–1 klst. Upphafsstaður: Breiðavík. Fjölskyldan getur kannað saman leyndardóma fjörunnar.
½ klst.Upphafsstaður: Tálknafjörður – tjaldstæði. Þægileg stutt hringleið, byrjar við tjaldstæði við sundlaugina.
VF-17 Þingmannaá, Vatnsfirði 1 klst., hækkun 200 m. Upphafsstaður: Vatnsfjörður – Þingmennaá. Skemmtilegt árgil um 3,5 km austan Flókalundar, austan fjarðar með fallegum fossum. Vel má ganga bak við einn þeirra.
VF-24 Verdalir í Arnarfirði 2 klst. Upphafsstaður: Selárdalur. Nokkuð þægileg leið eftir vegslóða. Mjög fallegt landslag. Gamalt útræði og rústir. Kort fæst víða á Vestfjörðum.
VF-18 Látrabjarg Upphafsstaður: Bílaplan.við Látrabjarg. Vestasti oddi Evrópu og stærsta fuglabjarg við NorðurAtlantshaf. Hægt er að ganga eftir bjarginu eins langt og fólk vill.
VF-25 Hvestudalur ½–1 klst. Upphafsstaður: Hvestudalur, skammt vestan við Bíldudal. Gengið um fjöruna og notið náttúrunnar. Mikið fuglalíf.
VF-19 Vatnsdalur 2 klst. Upphafsstaður: Vatnsdalur, Vatnsfirði. Gengin um 3 km leið frá brú fyrir botni Vatnsfjarðar að Lambagili, austan Vatnsdalsvatns. Aðrar leiðir að eigin vali.
VF-26 Sandafell ½ klst. 1 km, hækkun um 150 m. Gengið frá Þingeyri eða frá afleggjara við þjóðveginn. Frábært útsýni, miðnætursól.
VF-20 Pennugil
VF-27 Mýrafell í Dýrafirði
½ klst. Hækkun 50 m. Upphafsstaður: Pennugil Vatnsfirði. Hrikalegt gljúfur með skemmtilegum bergmyndunum skammt frá Hótel Flókalundi í Vatnsfirði. Í gilinu er volgra sem má baða sig í. Vegurinn upp á Dynjandisheiði liggur upp frá Flókalundi og um Penningsdal.
1½ klst. Hækkun 250 m. Upphafsstaður: Mýrafell innan við hrygginn. Byrjað við vegslóða við innanverðan hrygginn. Auðveld ganga upp á fellið sem er 312 m hátt. Frábært útsýni. Ekki fyrir þá sem eru lofthræddir. Göngukort.
30
31
Vestfirðir VF-28 Dynjandi
VF-33 Kúvíkur í Árneshreppi
½–1 klst. Hækkun 200 m. Upphafsstaður: Dynjandi – áningastaður. Lagt af stað frá fallegum áningarstað við þjóðveginn. Nokkuð auðveld leið upp með ánni að fossinum.
1 klst. 2 km. Upphafsstaður: Þjóðvegur ofan Kúvíkur. Leið að Kúvíkum við sunnanverðan Reykjafjörð í Árneshreppi, aðalkaupstað svæðisins fyrr á öldum. Upphafsskilti norðan við Veiðileysuháls.
VF-29 Skrúður
VF-34 Kista – Kolgrafarvík – Silfursteinn (Grásteinn)
½ klst. Upphafsstaður: Skrúður. Auðveld ganga um jurta- og trjágarðinn að Núpi í Dýrafirði.
1 klst. 2,5 km. Þægileg ganga frá Handverkshúsinu Kört í Árnesi og út með sunnanverðri Trékyllisvík að klettagjánni Kistu og þaðan að Grásteini í túni í Ávík. Upplýsingar í handverkshúsinu Kört í Trékyllisvík.
VF-30 Kirkjubólshringur 2 klst. 4,8 km, hækkun 220 m. Upphafsstaður: Kirkjuból – áningastaður. Þægileg stikuð leið frá áningarstað Vegagerðarinnar í fjörunni við bæinn Kirkjuból við sunnanverðan Steingrímsfjörð. Örnefnaskilti á leiðinni.
VF-35 Reykjarneshyrna 1½ klst. 1 km, hækkun 200 m. Gengið frá þjóðvegi nálægt símahúsi milli Gjögurs og Ávíkur. Fallegt útsýni, upplýsingaskilti á toppnum.
VF-31 Kálfanesborgir 1 klst. 3 km. Hækkun 100 m. Göngustígur frá tjaldstæðinu á Hólmavík. Gengið um Borgirnar um stíg ofan við þorpið og til baka um þéttbýlið. Gestabók er í Háborgavörðu.
VF-36 Djúpavíkurhringur 1½ klst. um 5 km, hækkun 100 m. Hringleið sem hefst við Hótel Djúpavík. Fyrst upp nokkuð bratt gil og síðan eftir klettahjalla út með firðinum og til baka eftir þjóðvegi. Upplýsingar á Hótel Djúpavík.
VF-32 Bæjarháls 2 klst. 6 km. Hækkun 160 m. Upphafsskilti við Bæ á Selströnd. Vel vörðuð gömul póstleið frá Bæ yfir að Kaldrananesi við Bjarnarfjörð. Ekki fyrir lofthrædda.
VF-37 Naustvíkurskörð 1½ klst., 3,5 km, hækkun 200 m. Nokkuð þægileg leið frá Naustvík við norðanverðan Reykjarfjörð til Trékyllisvíkur. Upphaf merkt með skiltum. Gömul kaupstaðarleið.
32
vesturland/ vestfirðir Akrafjall er bæjarfjall Akurnesinga. Það myndaðist á þeim tíma sem Hafnarfjallseldstöðin var virk og mótaðist af jöklum ísaldar. Hæsti tindurinn er Geirmundartindur 643 m og næsthæstur er Háihnúkur 555 m. Milli tindanna er dalur sem myndaðist við jökulrof, Berjadalur, og úr honum rennur Berjadalsá. Við rætur fjallsins er lítil stífla og vatnslón. Úr þessu lóni kemur kalda vatnið sem rennur úr krönum bæjarbúa. Ganga á Akrafjall er við hæfi flestra í sæmilegu formi á sumrin og haustin. Hækkunin er að mestu leyti þægileg að Guðfinnuþúfu en leiðin verður aðeins brattari og erfiðari eftir það að Geirmundartindi. Á veturna þarf að hafa jöklabrodda og ísöxi með í farteskinu.
Valagil Í botni Álftafjarðar er Seljadalur og þar eru hin fögru og stórbrotnu Valagil með sínum fallegu fossum. Líklega er nafnið þannig tilkomið að valur, öðru nafni fálki, muni jafnan hafa orpið í gilinu. Aðrir segja nafnið tilkomið vegna konu einnar sem hrapaði í gilið og kölluð var Vala. Í Seljadal var haft á seli fyrr á öldum og má finna tóftir í dalnum þar sem selin voru. Heimamenn minnast jafnan Bóthildar sem varð úti ofan við Valagil árið 1604 en ársgamall sonur hennar lifði af og þótti ganga kraftaverki næst. Ganga inn að Valagiljum er þægileg og á færi allrar fjölskyldunnar og gaman er að koma sér fyrir í ilmandi birkikjarrinu og fylgjast með fossunum.
Hafnarfjall er bæjarfjall Borgnesinga. Það er reisulegt og formfagurt en skriðurunnið og bratt á flestar hliðar. Sú hlíð sem blasir við þeim er keyra Vesturlandsveginn er t.d. snarbrött. Hafnarfjall er gömul megineldstöð, löngu orðin óvirk enda gaus í henni síðast fyrir um 4 milljónum ára. Þetta er þægileg leið sem hefst á bílastæði upp af Vesturlandsvegi nokkurn veginn beint austur af Borgarfjarðarbrúnni og svo er gengið upp öxlina á fjallinu. Tiltölulega jafn bratti er alla leið upp á topp Gildalshnúks í 844 m hæð. Varist þó að fara á fjallið þegar vindasamt er. Á veturna þarf að hafa fjallabrodda og ísöxi með í bakpokanum ef harðfenni eða klaki hefur myndast á fjallinu.
Djúpalón í Dritvík Þórður frá Dagverðará sagði eitt sinn að undir Jökli væri allt með svo miklum ólíkindum að heimamenn gætu ekki logið neinu, sannleikurinn sjálfur væri svo lygilegur. Hægt er að taka undir með Þórði að náttúran er með miklum ólíkindum á Snæfellsnesi en ekkert skal fullyrt um mannfólkið. Í Dritvík fléttast saman ótrúleg náttúrufegurð þar sem hraunið mætir úthafsöldunni og úr verða bæði tröllamyndir og fínpússuð fjörumölin. Kraftur náttúrunnar er greinilegur og fólk verður fyrir miklum áhrifum af umhverfinu. Þægileg ganga fyrir flesta en stígarnir geta þó orðið hálir í rigningu. Fólk er beðið um að fara ekki nálægt öldum á Djúpalónssandi og í Dritvík.
Göngum um Ísland 33
Drangajökull
NORÐVESTURLAND
Ófeigsfjörður
Gönguleiðir: NV 1–25
Norðurfjörður
ÓFEIGSFJARÐARHEIÐI
GJÖGUR Reykjarfjörður Húnaflói
Veiðileysufjörður
ÍSAFJÖRÐUR
DJÚPAVÍK
TRÉKYLLISHEIÐI
Kaldbaksvík
Skagast STEINGRÍMSFJARÐARHEIÐI Bjarnarfjörður
PATREKSFJÖRÐUR
Hólmavík Drangsnes ÞORSKAFJARÐARHEIÐI
Ko -
ÞINGEYRA
ST
VATNSNES
Hvammstangi
r
ðu
15
3
ur
IDA VÍÐ
fjörð
1
2 8
Laugarbakki
4
L
HJARÐARFELL
JAL LSF
rður
RJÚPNAFELL
Mið
Hrútafjö
G
SVÍNADALUR
Hóp
ur
ð ör
fj
tru
Bi
jör ilsf
Húnafjörð
5
EI N HE AD IÐ AL I S
N DA KÖ LU TL R U-
AR
uf j. Be r
fj.
9
ur
rð
jö
f lla
ks
ó Kr
Blönd
Steingrímsfjörður
6 N
á
á
tja
34
Fi
BORGARNES
turá
LAXÁRDALSHEIÐI
Aus
S
Vesturá
A
als
ðid
Ví
V
N
VÍÐID TUN
ðu r Hé ðin s
fjö r
Siglufjörður
Fljótavík
21
Skagafjörður
Aravatn
DALVÍK
20
Ólafsfjörður
MÁLMEY
SKAGAHEIÐI
ÞÓRÐARHÖFÐI
Ölvesvatn Langavatn
DRANGEY LÁGHEIÐI
11
ENNISHNJÚKUR
SPÁKONUFELLSBORG
HELJARDALSHEIÐI
Grafará
TINDASTÓLL
La
xá
trönd
Hofsós
12
SPÁNSKANÖF 13
HÓLAR
23
NG
25
ID
AL
Svínavatn
UR
Varmahlíð
UR
18
VATNSSKARÐ
BLÖNDUHLÍÐARFJÖLL
AKUREYRI
tn
ðurá
Nor
LL
LL
furá
A FJ
JA SF
S AL
vö
L DA
SD
HEIÐI
ÖXNADALS
ðs
ra
Hé
ÍNA SV
TN VA
Gljú nsá Kor
BLÖNDUVIRKJUN ÁBÆJARKIRKJA
Sva
Au
st
a Vest
da an
Bl Mjóavatn
á
kuls
ri-Jö
ka Ál
lsá
da
ns
Friðmundarvötn
rtá
16
t Va
17
19
AL
HLÍÐ
LL
JÖ
GLAUMBÆR
AL TA D
NDU
SF
AL
HÁHEIÐI
Barkárdalsjökull
HJ
BLÖ
RD
xá La sum áÁ
LA
14
DALSNGU-
24
XÁ
10
AR
5
Þverárjökull
22
LA
duós
ður
HNJÚKAR
Sauðárkrókur
- R ÁR GU ER VE V Þ LLS A FJ
EYVINDARSTAÐAHEIÐI KJÖLUR
AUÐKÚLUHEIÐI
KJÖLUR
35
ar
i-J
ök
H
of
sá
SPRENGISANDUR
ul
sá
Norðvesturland NV-1 Draugagil
NV-7 Kerafossar
½ klst. Gengið frá Víðidalstunguvegi, skammt frá þjóðvegi 1. Fallegir fossar, flúðir og árrofsmyndanir. Laxastigi. Göngufólk er beðið að trufla ekki laxveiðina.
1 klst. Upphafsstaður: Hvammstangi – tjaldstæði. Frá tjaldsvæði á Hvammstanga. Auðvelt ganga upp með Syðri Hvammsá. Gott útsýni.
NV-2 Gauksmýrartjörn
NV-8 Ásdísarlundur
0,5 klst. Upphafsstaður: Áningastaður nærri Gauksmýri (65°20,64-20°48,28) við hringveginn. Endurheimt votlendi; fuglaskoðunarhús með upplýsingum, veggspjöldum og sjónauka. Yfir 40 tegundir hafa sést. Gott aðgengi fyrir hreyfihamlaðra (hjólastóla) eftir timburstíg.
1 klst. Upphafsstaður: Miðfjarðarvegur. Gengið frá Miðfjarðarvegi, vestan Miðfjarðarár, móti Bjargi. Skemmtilegt skógræktarsvæði og fornir sigkatlar (Króksstaðakatlar). Gott berjaland.
NV-9 Illugastaðir í Vatnsnesi
NV-3 Káraborg
1–1½ klst. Göngustígur fær hjólastólum (rúmlega 800 m) að selaskoðunarhúsi á þessum sögufræga stað. Selir, fuglar, saga og búrekstur.
2 klst. Stuðlabergsklettaborg ofan Hvammstanga. Gengið frá bænum Helguhvammi eftir vegslóða. Gott útsýni. Hægt að halda göngunni áfram upp á Þrælsfell.
NV-10 Hrútey 1–1½ klst. Upphafsstaður: Tjaldstæðið við Blönduós. Eyjan er í Blöndu við Blönduós og er náttúruparadís. Þar er mikill trjágróður og fuglalíf. Hundar bannaðir.
NV-4 Kolugljúfur ½ klst. Upphafsstaður: Innan Víðidalstungu. Hrikalegt 25–40 m djúpt gljúfur Víðidalsár. Tveir tilkomumiklir fossar, Kolufossar. Þægileg gönguleið vestan við Víðidalsá.
NV-11 Spákonfellshöfði 1–2 klst. 2 km, hækkun um 15 m. Létt ganga um höfðann að mestu meðfram ströndinni. Fallegar bergmyndanir og fuglalíf. Í góðu skyggni er fallegt útsýni yfir til Strandafjalla og inn til húnvetnsku dalanna. Gönguleiðabæklingur fæst á þjónustustöðvum á svæðinu.
NV-5 Illugastaðir 1 klst. Upphafsstaður hjá þjónustuhúsi. Góð gönguleið að selaskoðunarhúsi, fram hjá Smiðjuskeri. Sögufrægur staður. Fallegt útsýni til Strandafjalla. Ath. Stígurinn er lokaður frá 30.4.–20.6. vegna æðarvarps. Öll umferð um æðarvarpið er bönnuð. 2 klst. Upphafsstaður: Tjörn. Þægileg ganga með ströndinni á gamalli slóð. Rekaviður, fuglar og fallegt útsýni til Strandafjalla. Eitt stærsta selalátur Norðurlands er í Hindisvík. Gott göngukort hjá ferðaþjónustuaðilum.
NV-6 Bjarg í Miðfirði 1–1½ klst. Upphafsstaður: Bjarg í Miðfirði. Létt leið um fæðingarstað Grettis Ásmundarsonar. Saga Grettis birtist hér lifandi í minnismerki, staksteinum með tilvísun til örnefna og ótal Grettistökum. Söguskilti á tveimur stöðum.
36
NV-12 Spákonufell
NV-19 Tungumúli
3–4 klst. 4 km, hækkun um 526 m. Mesta hæð 639 m. Landslag bratt, klettar efst en þarf ekki að klifra. Gestabók í kistli á toppi. Í góðu skyggin er mikið og fallegt útsýni yfir til Strandafjalla, inn til húnvetnsku dalanna og austur allt til Tröllaskaga. Gönguleiðabæklingur fæst á þjónustustöðvum á svæðinu.
2 klst. 2x2,5 km, hækkun 270 m. Gengið frá Vatnsdalsvegi sunnan Þórormstungu um vegslóða á Tungumúla. Gott göngukort fæst víða.
NV-20 Kálfhamarsvík á Skaga 1 klst. Upphafsstaður: Kálfhamarsvík. Létt ganga um víkina. Fagurlega lagað stuðlaberg og rústir horfinnar sjávarbyggðar. Upplýsingaskilti. Gott göngukort fæst víða.
NV-13 Laxá á Refasveit 1½ klst. 2x2,5 km. Létt ganga frá þjóðvegi sunnan ár allt til sjávar. Laxá er um 9 km norðan við
NV-21 Kaldrani á Skaga – Selavíkurtangi
Blönduós. Gott göngukort fæst víða.
NV-14 Giljá – Ranafoss
1 klst. 2x2 km. Gengið frá útsýnispalli við Kaldrana eftir slóð norður að Selavíkurtanga, mikið sela- og fuglalíf.
1 klst. 2 km, hækkun 100 m. Giljá er um 12 km vestan Blönduóss. Í henni eru margir fallegir fossar, flúðir og hyljir. Mjög víðsýnt til vesturs og norðurs. Göngukort fæst víða.
NV-22 Hegranesviti 1½–2 klst., 5 km. Gengið frá gömlu brúnni á Vesturósi (65°45.03-19°33.10). Fallegt útsýni og mikið fuglalíf. Gott göngukort fæst víða.
NV-15 Vatnsdalshólar 2 klst. 5 km. Gengið frá þjóðvegi 1 við Þrístapa í Þórdísarlund. Varúð ber að hafa við þjóðveginn. Gott göngukort fæst víða.
NV-23 Gvendarskál 2 klst. 4,5 km, hækkun 380 m. Upphafsstaður: Hólar í Hjaltadal. Stikuð gönguleið að Gvendarskál. Lagt af stað frá gestamóttökunni í Hólaskóla. Leiðin er upphaf gönguleiðar á Hólabyrðu. Göngukort fæst víða.
NV-16 Forsæludalur 2 klst., 2x3 km, hækkun 200 m. Gengið frá bænum Forsæludal (65°18.24 -20°06.23) með gili Vatnsdalsár að Friðmundargili. Fagurt árgil og fossar. Ganga má áfram með gilinu. Gott göngukort fæst víða.
NV-24 Molduxi 1½ klst. hækkun 240 m. Upphafsstaður: Molduxaskarð. Ekið eftir jeppavegi frá golfvelli við Sauðárkrók upp í Molduxaskarð (65°42.7219°41.96) og gengið þaðan. Gott göngukort fæst víða.
NV-17 Álkugil 2 klst. 2x3 km, hækkum 80 m. Ekið frá Grímstungu í Vatnsdal eftir vegslóða um Úlfshrygg. Gengið frá Þvergili (65°18.62-20°11.30) meðfram gljúfri Álftaskálarár að Sílavatnslæk. Gott göngukort fæst víða.
NV-25 Reykjarhóll við Varmahlíð
NV-18 Tunguhnjúkur
½ klst. Genginn hringur frá skógræktarstöðinni ofan við þéttbýlið í varmahlíð. Mjög gott útsýni yfir Skagafjörð, útsýnisskífa. Gott göngukort fæst víða.
2 klst. 2x3 km, hækkun 290 m. Gengið frá Skeggstöðum (65°29.83-19°46.13) í Svartárdal. Fagurt útsýni og víðsýnt. Gott göngukort fæst víða.
37
N V
A
NORÐURLAND
1 4 Siglufjörður 2 3
Gönguleiðir NL1–28
S
ns
ði
Hé
GRÍMSEY
ur
rð
fjö
Í FJÖR
Eyja
MÚLAGÖNG
ur
fjörð
ND STRÖ
LÁTRA
Ólafsfjörður
Skagafjörður
MÁLMEY
KALDBAKUR
Hrísey Flj
9
á
óta
ÞÓRÐARHÖFÐI
DRANGEY
Dalvík
Grenivík Árskógssandur
LÁGHEIÐI
Hofsós ENNISHNJÚKUR
HELJARDALSHEIÐI R 8 ARFAÐARDALU SV
TINDASTÓLL
AL
UR
HNJÚKAR AD ÍÐ
Akureyri
R lsá
U AL D
R
6
Öx
U
na
ÁR
AL
G
H NDU
H
LÍÐ
Reykárbyggð
Hörg
á
KERLING
BLÖNDUVIRKJUN
LSHEIÐI
ÖXNADA
E
DA
BLÖNDUHLÍÐARFJÖLL
XN A
VATNSSKARÐ
LU
R
Varmahlíð
Ö
BLÖNDUÓS
Barkárdalsjökull
LT AD
Ö
BLÖ
GLAUMBÆR
JA
da
H
Sva barð ey
SK
HÓLAR
Þverárjökull
R
BLÖNDUÓS
Sauðárkrókur
HÁHEIÐI
Hauganes
ÁBÆJARKIRKJA
NÝJABÆJARFJALL
38
LAUG
KÓPASKER
Breiðavík
Öxarfjörður
FLATEY TJÖRNES
RÐUM
Lón
Skjálfandi
ÖXAR
Y FLATE
10–17
JARDA
Húsavík
Botnsvatn
KELDUHVERFI
LUR
ÁSBYRGI Höskuldsvatn
HLJÓÐAKLETTAR
REYKJAHVERFI
HÓLMATUNGUR
xá
La
KINNARFJÖLL
VATNAJÖKULSÞJÓÐGARÐUR JÖKULSÁRGLJÚFUR
DETT
Þjóðgarður - National Park
Jö
ku
Mývatn
24
28 20 27 22 23
ls
EGILSSTAÐIR
R
MÝVATN OG LAXÁ
21
EIÐI
rá
Másvatn
TSH
ALU
25
Reykjahlíð
BÚRFELL
á
Kálfborgarárvatn
Sandvatn MÝVATNSÖRÆFI
AFJ
ARÐ
ARD
rða
UR
R
KRAFLA
UR
RDAL
Fnjósk
afja
26
AL
ALU
RD
18 19
Laugar
FLJÓ
A BÁRÐ
R
R
GU
LU
DA
KÓ
S LA
KA
S JÓ
G VA
FN
Eyj
XÁ
AD
IÐI
Ljósavatn
Eilífsvötn
HÓLASANDUR
LA
YKJ
R
AHE
5
7
RE
DALU
L VAÐ
alðsyri
AÐAL
KALDAKINN
EYJ
BLÁFJALL
Svartárvatn Íshólsvatn ALDEYJARFOSS
R
GAFELL - SPRENGISANDUR
SPRENGISANDUR
39
HERÐUBREIÐARFJÖLL KOLLÓTTADYNGJA
HERÐU
Norðurland NL-1 Hvanneyrarskál
NL-7 Naustaborgir
1 klst. hækkun 150 m. Gengið frá bílastæði við Stóra Bola (snjóflóðagarð syðst í bænum á Siglufirði) og eftir nýjum akvegi norður í skál. Frábært útsýni yfir Siglufjörð. Upplýsingar í upplýsingamiðstöð.
1–1½ klst. Upphafsstaður: Bílastæði sunnan golfvallar. Kort við bílastæði sunnan golfvallar. Fjölskrúðugt fuglalíf og margbreytileg náttúra.
NL-2 Siglufjarðarskarð frá skíðaskála
2 klst. hækkun 150 m. Lagt upp frá Koti, fremsta bæ í Svarfaðardal, upp í Vatnsdal þar sem Skeiðsvatn er. Einstök náttúrufegurð og fjallakyrrð.
NL-8 Skeiðsvatn
1½–2 klst. hækkun 250–300 m. Gengið frá nýjum skíðaskála eftir gamla Skarðsveginum. Stórkostlegt útsýni frá toppi þar sem eru bekkir og borð ásamt upplýsingaskilti.
NL-9 Friðland Svarfdæla 1–2 klst. Stikaðar leiðir um votlendið umhverfis Tjarnartjörn. Upphafsskilti við Húsabakka í Svarfaðardal. Einstakt fuglalíf og gróðurfar. Vaðstígvél æskileg. Friðlandið er það fyrsta á Íslandi, stofnað 1972.
NL-3 Selvík/Selvíkurviti 1½–2 klst. Ekið í gegnum bæinn og út með ströndinni að austanverðu. Bílastæði við fjöruna á „gamla flugvellinum“. Gengið norður ströndina að gömlum rústum Evangerverksmiðjanna. Gengið, ef vill, áfram að Selvíkurvita sem er u.þ.b. fyrir miðjum firðinum að austanverðu. Gott útsýni yfir bæinn vestanmegin. Sérlega kvöldfallegt í góðu veðri. Hækkun óveruleg.
NL-10 Húsavíkurfjall 2 klst. 3 km x2, hækkun 300 m. Upphafsstaður: Við upphaf alvegar á fjallið. Þægileg ganga á fjallið (417 m) frá bílastæði (66°03,7317°20,64), við þjóðveg á hæðinni norðan Húsavíkur. Gengið eftir bröttum vegslóða upp á fjallið. Einstakt útsýni yfir Húsavík og Skjálfanda. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-4 Skógræktin í Siglufirði Tími óráðinn, bara njóta kyrrðarinnar. Ekið gegnum bæinn og í átt að Skarðsvegi. Skógræktin er í mynni Skarðsdals. Bílastæði innan skógræktargirðingar. Fallegur og friðsæll skógarreitur með á og fallegum fossi. Kjörinn staður til að taka upp nestið. Borð og bekkir á staðnum.
NL-11 Höfðinn 1½ klst., 3,8 km. Gengið frá Húsavíkurkirkju upp Stóragarð, til vinstri við Safnahúsið, framhjá dvalarheimili og heilsugæslu, upp Auðbrekku og til vinstri framhjá hesthúsum og að þjóðvegi. Gengið göngustíg yfir Höfðann, niður Höfðaveg, að hafnarsvæði, yfir að kirkjutröppum og upp í bæ. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-5 Gömlu brýrnar yfir Eyjafjarðará 1½ klst. 4,6 km. Létt gönguleið á jafnsléttu frá bílastæði sunnan flugvallar við Eyjafjarðarbraut vestri (65°38,92-18°04,50) eftir gamla þjóðveginum að Eyjafjarðarbraut eystri. Mikið fuglalíf.
NL-12 Litli hringur um Húsavík 1 klst. Gengið norður Garðarsbraut, inn Vallholtsveg og á Ketilbraut, inn Pálsgarð að Auðbrekku. Upp brekkuna fram fjallinu að Ásgarðsvegi. Veginum fylgt til enda niður árgilið að hafnarsvæðinu. Gönguleið eftir gangstéttum og göngustígum. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-6 Kjarnaskógur 1 klst. 2,2 km. Frá bílastæði í Kjarnaskógi er genginn hringur á góðum skógarstíg. Margvíslegur gróður og nokkurt fuglalíf. Kort á upplýsingamiðstöð.
40
41
Norðurland NL-13 Botnsvatn
NL-16 Að golfvellinum
2 klst. 5,2 km. Hægt er að velja tvær gönguleiðir frá miðbænum á Húsavík að Botnsvatni. Gengið um Ásgarðsveg og vegslóða að Vatninu, frá skrúðgarði fram hjá vatnsbóli. Göngustígur er hringinn í kring um Botnsvatn. Gott útivistarkort fæst víða.
1,6 km. Tvær leiðir. Önnur frá Þverholti við Heiðargerði, að golfvelli og að golfvallarvegi. Hin þar sem Þverholt og fjallaslóð um Reykjaheiði mætast, um Særpnugil og síðan að golfvelli. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-14 Skrúðgarðurinn
NL-17 Lónin – 4 og 5 km
2,7 km. Gengið frá Húsavíkurkirkju upp Stóragarð, inn Ketilbraut, framhjá hóteli og niður Miðgarð, til vinstri upp Ásgarðsveg, yfir brúna og inn í skrúðgarðinn til móts við Skólagarð. Gönguleiðum fylgt innst í garðinum, yfir aðra brú að Ásgarðsvegi. Gengið eftir vegi að miðbæ aftur. Gott útivistarkort fæst víða.
Göngustígar frá þéttbýli að nýjum lónum sunnan við bæinn. Önnur leiðin er ofan þjóðvegar framhjá Orkuveitustöð að heitu lóni sem er affall frá hitaveitu. Hin er neðan þjóðvegar um veg og vegslóða um Haukamýri og síðan hring um neðra lónið. Þar má veiða silung. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-15 Fjöruhringur
NL-18 Gljúfurbarmar Laxárgljúfurs
3,9 km. Upphafsstaður: Miðbær Húsavíkur. Gengið um Garðarsbraut og Ásgarðsveg, inn skrúðgarð og út á Reykjaheiðarveg. Þaðan upp göngustíg á Skógargerðismel, niður Þverholt að þjóðvegi, niður í fjöru við Þorvaldsstaðaá og áfram að miðbænum. Gott útivistarkort fæst víða.
Frá stíflu Láxár II við Laxárvirkjun í Aðaldal er stígur upp eftir gljúfurbörmum Laxár. Víðsýnt yfir gljúfrin. Gætið varúðar nærri börmunum. Upplýsingabæklingur í Laxá III. Gott útivistarkort fæst víða.
42
Ungmenna- og tómstundabúðir UMFÍ á Laugarvatni UMFÍ hefur starfrækt ung-
sem hefur verið endurnýjuð að
Markmiðið með dvöl nem-
menna- og tómstundabúðir
fullu. Margir íþróttakennarar
enda á Laugarvatni er að
á Laugum í Sælingsdal frá
þekkja íþróttamiðstöðina en
styrkja félagsfærni unglinga,
árinu 2005 fyrir nemendur
hún var heimavist nemenda á
efla vitund þeirra fyrir
9. bekkjar grunnskóla.
Laugarvatni um árabil.
umhverfi sínu og samfélagi ásamt mikilvægi þess að
Nemendurnir eiga möguleika
Árlega koma um 1.800 ung-
hafa heilbrigðan lífsstíl að
á að dvelja þar frá mánudegi
menni í tómstundabúðirnar og
leiðarljósi.
til föstudags við leik og störf.
njóta þær mikilla vinsælda.
Starfsemi ungmennabúðanna var flutt til Laugar-
Þar er þeim gert lífið léttara með því að
vatns vorið 2019 og
leyfa ekki síma
verða þær fram-
og notkun sam-
vegis í gömlu
félagsmiðla.
Allar upplýsingar um Ungmenna- og tómstundabúðir UMFÍ má finna á www.ungmennabudir.is
íþróttamiðstöðinni
43
Norðurland NL-19 Laxárvirkjun – stöðvarganga
NL-24 Námafjall ½–1 klst. Upphafsstaður: Bílaplan við hveri austan við fjallið. Hverasvæðið austan við Námafjall (65°38,48-16°48,45) er eitt mesta brennisteinshverasvæði landsins. Þaðan er stutt, allbrött góð gönguslóð á fjallið. Hægt er síðan að ganga eftir fjallinu niður á veg í Námaskarði. Gangið ekki utan merktra stíga og gætið sérstakrar varúðar vegna jarðhitans. Gott útivistarkort fæst víða.
Gengið frá aðkomugöngum að Laxá III, upp með ánni og síðan niður að neðsta mannvirkinu. Merktir 15 staðir á leiðinni. Upplýsingabæklingur í Laxá III. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-20 Hverfjall/Hverfell 1–1½ klst. hækkun 120–150 m. Upphafsstaður: Bílaplan norðan fjalls. Ekið að bílaplani (65°36,79-16°52,50) norðan við fjallið og gengið þaðan. Mjög gott útsýni yfir Mývatnssveit. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-25 Leirhnjúkur
1½ klst. 4,5 km. Frá bílastæði (65°42,7916°46,47) skammt norðan Kröfluvirkjunar er um 20 mín. ganga að hnjúknum. Þar er gengið um hverasvæði, inn í gíga frá Kröflueldum og upp á háhnjúkinn. Leiðin gefur góða mynd af umbrotum Kröfluelda. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-21 Vindbelgjarfjall 2 klst. hækkun 250 m. Hefst við þjóðveginn skammt vestan við bæinn Vagnbrekku (65°36,7617°05,00). Nokkuð bratt en fært öllum. Frábært útsýni yfir Mývatnssveit. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-26 Víti við Kröflu
½ klst. 1 km. Frá bílastæði við Víti (65°43,0616°45,43) er greiðfær hringleið umhverfis Víti að hverasvæði austan gígsins. Varað er við mikilli leirdrullu á göngustígum í bleytutíð. Gott útivistar-
NL-22 Skútustaðagígar 1 klst. 3 km. Frá Skútustöðum má velja tvær leiðir. Lengri er umhverfis Stakhólstjörn (65°34,0517°02,05) og tekur hún 1 klst. Um 30 mín. hringleið liggur svo um vestanvert svæðið. Báðar leiðirnar eru auðveld ganga um gervigíga. Fylgið göngustígum því gróður er mjög viðkvæmur. Fjölbreytt fuglalíf. Gott útivistarkort fæst víða.
kort fæst víða.
NL-27 Klasar við Kálfaströnd
½–1 klst. Hringleiðin hefst við heimreiðina að Kálfaströnd (65°34,25-16°57,30) og liggur út að Klösum andspænis Höfða og eftir vegslóða til baka. Auðveld ganga að sérkennilegum hraunmyndunum og landslagi.
NL-23 Dimmuborgir ½–1 klst. Frá bílaplani (65°35,48-16°54,76) vestan við Dimmuborgir eru nokkrar merktar gönguleiðir, allt að 1 klst. „Litli-hringur“, „Stóri-hringur“ og „Kirkjuhringur“, allt greiðfærar leiðir. Héðan má einnig ganga á Hverfjall/Hverfell, 1½–2 klst. Gott útivistarkort fæst víða.
NL-28 Höfði
½–1 klst. Upphafsstaður: Höfði – áningastaður. Gengið um fallegt skógræktarsvæði í Höfða (65°34,78-16°57,06). Fallegt útsýni yfir Kálfastrandarvoga og út á vatnið. Í Höfða var áður útivistarsvæði Mývetninga. Gott útivistarkort fæst víða.
44
Norðurland Spákonufell er bæjarfjall Skagastrandar og svo rækilega er það tengt Skagstrendingum að það er í merki sveitarfélagsins. Fellið er fallega formað með ávölum hlíðum og krýnt klettaborg efst sem kallast Borgin. Fellið, hlíðarnar og Spákonufellshöfði eru allt útivistarsvæði sem er óspart nýtt af Skagstrendingum og ferðamönnum. Spákonufellið er kennt við Þórdísi spákonu og spunnust ýmsar misgóðar sagnir um hana. Sagt er að hún hafi komið fyrir fjársjóði í fellinu og að það þurfi konu til að finna hann. Gangan er fyrir alla sem eru í sæmilegri þjálfun og er gengið í grónum hlíðum og framan af sumri á snjó ofarlega. Á Borginni er útsýni mjög fallegt yfir þorpið og Húnaflóa.
Múlakolla Ólafsfjarðarmúlinn er svipmikill og áberandi úti á Eyjafirðinum og eins og útvörður Ólafsfjarðar. Hæsti tindur Múlans kallast Múlakolla og er vinsæl til göngu á sumrin og haustin en á veturna er algengara að fara upp á fjallaskíðum og þá renna menn sér niður. Af Múlakollu er útsýni stórkostlegt og sést vítt um fjöll og dali. Fyrir fótum liggja Ólafsfjörður og Eyjafjörður og hægt að sjá út að Grímsey og ef skyggni er sérstaklega gott má sjá reykina í Námaskarði liðast til himins í austri. Á sumrin er þessi ganga fyrir flesta í ágætisþjálfun en gæta þarf þess að hafa viðeigandi öryggisbúnað ef farið er á veturna.
Súlur í Eyjafirði eru bæjarfjall Akureyrar og tignarlegar þar sem þær rísa ljósar að lit upp úr breiðum blágrýtisstalli. Tindar fjallsins eru tveir. Syðri-Súla 1213 m, en norðar er Ytri-Súla, um 1200 m. Austan við Súlur er Glerárdalur. Hann opnast út í Eyjafjörð við Akureyri. Vinsælt er að ganga á Súlur og á færi flestra sem eru í ágætis formi að ganga þar upp. Leiðin er stikuð og greiðfær en örlítið bratt efst en þó hvergi klifur í klettum eða slíkt. Gott útsýni er ofan af Ytri-Súlu yfir Eyjafjörð, Glerárdalinn, austur yfir Vaðlaheiði og víðar. Í góðu færi er upplagt að fara yfir á Syðri-Súlu og bætist þá við útsýni til suðurs.
Mælifellshnjúkur er hæstur fjalla vestan megin í Skagafirði. Er það allajafna kallað vestan vatna enda skiptu Jökulsárnar vestari og austari byggðinni að fornu. Mælifellshnjúkur er tilkomumikill að norðan og hefur þá píramídalögun en þegar horft er til hans að austan sést betur að hann er í raun fjallshryggur. Gangan upp á Mælifellshnjúk er ekki eins erfið og ætla mætti því að leiðin er greiðfær í góðu sumarveðri. Þó ber að gæta þess að skjótt skipast veður í lofti og því rétt að vera vel búinn og með gott nesti þegar lagt er á fjallið. Útsýnið er gríðarfallegt og sést vel til allra átta í góðu skyggni.
Göngum um Ísland
45
HRAUNHAFNARTANGI
4
RAUÐINÚPUR
3
17
18
Raufarhöfn
16
MELRAKKASLÉTTA
Kópasker
Þistilfjörður
1
Breiðavík
Þ
20
Gæsavatn
TJÖRNES
11
HLJÓÐAKLETTAR
12
nsá Hafraló
Hölkná
Þjóðgarður - National Park
DETTIFOSS
13
HELJARDALSFJÖLL
10 14 15
Haugs- Sandhnjúkavatn vatn
KRAFLA
R LU
LAUGAR
VATNAJÖKULSÞJÓÐGARÐUR JÖKULSÁRGLJÚFUR
HÓLSSANDUR
DA
R XÁ LA
R ALU
AD
YKJ
RE
Laugar
LAUFSKÁLAFJALLGARÐUR
2
HÓLMATUNGUR
HÓLASANDUR
nd
ÁS-5 BYRGI
6 7
REYKJAHVERFI
á
8
9
Sa
KELDUHVERFI
Tungn á
ÖXARFJARÐARHEIÐI
Húsavík
19
Laxá
ÖXARFJARÐARHEIÐI
Kverká
Öxarfjörður
Orm
arsá
Öxarfjörður
S
MÆLIFELL
Reykjahlíð
GRÍMSTUNGA GRÍMSSTAÐIR
MÝVATN OG LAXÁ
FLJ
Mývatn
H ÓTS
DIMMIFJALLGARÐUR
EIÐ
BÚRFELL
s
of
H
I
MÝVATNSÖRÆFI
LANGIDALUR ku Jö
BLÁFJALL
lsá
MÖÐRUDALSFJALLGARÐAR
á m
lu
öl
Fj
46
EYJABAKKAR
NORÐAUSTURLAND
N V
Gönguleiðir: NA 1–28
A S
FONTUR
LANGANES
22
Eiðisvík
21
Þórshöfn
Bakkaflói
19
r
rðu
fjö
a inn
F
ur
örð
ðfj
Mi
LA
B
NG
AN
ur
örð
afj
k ak
Bakkafjörður
ES
ST
RÖ
fjarð
ará
ND
SANDVÍKURHEIÐI
Mið
r
rðu
fjö
a pn
Vo
26
R
U AL
D
R LÁ
24
Vopnafjörður
25
R
SE
D
ÁR
U AL
28
HELLISHEIÐI
Héraðsflói
R
U ST
lá
VE
LÍÐ ÁRH
KU
JÖ
EGILSSTAÐIR
B
DYRFJÖLL
Lagarfljót
H
r ðu
jör
arf org
Bakkagerði
ULS
ÁR
FS
O
JÖK
D
VATNSSKARÐ
SMJÖRFJÖLL
R
U
AL
uda lsá
27
Sun n
sá
23
Tungu á
Se
BAKKAHEIÐI
Húsavík
UR AL
LD
Loðmundarfjörður EGILSSTAÐIR
EGILSSTAÐIR
47
Norðausturland NA-1 Grettisbæli
NA-7 Ásbyrgi 3
½ klst. 1,1 km. Létt ganga frá áningarstað (66°10,40-16°29,41) við þjóðveg vestan við Öxarnúp við austanverðan Öxarfjörð. Grettisbæli er steinbyrgi á klettsnefi í um 35 m hæð, kennt við Gretti Ásmundarson. Brött en auðveld uppganga er að byrginu. Gott útivistarkort fæst víða.
½ klst. 0,7 km. Genginn hringur um innsta hluta Ásbyrgis, Botnstjörn og Útsýnishæð. Smárit fæst hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-8 Áshöfðahringur 2 klst. 6 km. Frá Gljúfrastofu, meðfram Ástjörn að barnaheimilinu og þaðan hringinn um höfðann. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort.
NA-2 Forvöð 1 klst. 2,4 km. Ekinn afleggjari að Hafursstöðum, austan Jökulsár og að bílastæði þar. Þaðan gengið 1 km eftir vegslóða að læknum og þaðan 0,2 km eftir göngustíg að Vígabjarginu. Upp á bjargið er stigi en það er víða þverhnípt og nauðsynlegt að fara varlega. Stórkostlegt útsýni yfir svæðið. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-9 Eyjan í Ásbyrgi 2 klst. 5 km. Gengið frá Gljúfrastofu upp á eyjuna að norðan og suður á enda hennar. Gott útsýni yfir Ásbyrgi og sandana til norðurs. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-3 Rauðinúpur
NA-10 Hljóðaklettar
1½–2 klst. 4,5 km. Frá bænum Núpskötlu (66°30,42-16°30,14) er genginn grófur malarkambur og síðan upp brekkuna að vitanum. Ástæða er til að fara varlega því víða er bratt niður. Mikið fuglalíf í björgunum og kríuvarp umhverfis Núpskötlu. Gott útivistarkort fæst víða.
1 klst. 2,4 km. Hringganga frá bílastæðinu (66°01,56-16°29,81) við Hljóðakletta. Einstakar bergmyndanir, stuðlaberg og kubbaberg. Komið að Kirkjunni. Hluti leiðarinnar er grýttur og fremur erfiður yfirferðar. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-4 Hraunhafnartangi
NA-11 Rauðhólar
1½ klst. Gengið frá þjóðvegi (66°31,4616°01,98) eftir jeppaslóð út að vitanum á einum nyrsta odda Íslands. Þar er m.a. grjóthrúga eða haugur, sem sagður er vera dys Þorgeirs Hávarssonar, en hann var veginn þarna að sögn Fóstbræðrasögu. Vottorð um förina fæst á Hótel Norðurljós á Raufarhöfn. Gott útivistarkort fæst víða.
2 klst. 5 km. Gengið frá bílastæði (66°01,5616°29,81) um Hljóðakletta og áfram norður á Rauðhóla. Skemmtileg leið með fjölda jarðfræðifyrirbrigða. Mjög gott útsýni norður yfir gljúfrin og suður yfir Hljóðakletta. Hluti leiðarinnar er grýttur og fremur erfiður yfirferðar. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-5 Ásbyrgi 1
NA-12 Karl og Kerling
1 klst. 3 km. Gengið frá Gljúfrastofu að tjaldstæði, meðfram Eyjunni og inn í Ásbyrgi. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
0,5–1 klst. Gengið frá bílastæði (66°01,5616°29,81) við Hljóðakletta að tröllunum gömlu á eyrinni við Jökulsá. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-6 Ásbyrgi 2 1 klst. 3 km. Gengið frá Gljúfrastofu undir barmi Ásbyrgis að austanverðu um gamalt skógræktarsvæði áfram inn í Ásbyrgi. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
48
NA-13 Hólmatungur
NA-20 Rauðanes í Þistilfirði
1,5–2 klst. 3,5 km. Hringur frá bílastæði norður með Hólmaá að Hólmárfossum. Til baka með Jökulsá að Urriðafossum. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Gott útivistarkort fæst víða.
2 klst. 7 km. Um 4 km norðan við Svalbarð í Þistilfirði er ekin heimreiðin í Velli að merktri (66°14,56-15°42,64) auðfarinni gönguleið um nesið. Umhverfis nesið er mikið af fallegum bergmyndunum, dröngum og gatklettum. Bæklingur fæst hjá ferðaþjónustuaðilum og í íþróttahúsinu á Þórshöfn. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-14 Dettifoss 0,5 klst. Gengið frá bílastæði við Dettifoss austan ár að vatnsmesta fossi á Íslandi. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum. Útivistarkort fæst víða.
NA-21 Heiðarhöfn 1 klst. Hringur um nesið frá eyðibýlinu Heiðarhöfn (66°17,08-15°05,75) á Langanesi, um 17 km frá Þórshöfn. Skemmtileg gönguleið um fjörur á nesinu. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-15 Dettifoss – Selfoss 1–1,5 klst. 2,5 km. Hringur frá bílastæði að Dettifossi og þaðan að Selfossi og endar á bílastæði. Smárit og upplýsingar hjá landvörðum.
NA-22 Hrollaugsstaðir
NA-16 Ásinn
1 klst. Upphafsstaður: Hrollaugsstaðir á Langanesi – vegslóði. Stikuð hringleið milli fjalla og með strönd á Hrollaugsstöðum sunnan á Langanesi, um 23 km frá Þórshöfn. Bærinn fór í eyði 1964. Gott útivistarkort.
0,5–1 klst. Gengið frá syðsta húsinu á Raufarhöfn (66°26,67-15°56,95) og norður Ásinn. Frábært útsýni yfir þéttbýlið og út á Þistilfjörð. Upplýsingar á Hótel Norðurljósum. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-23 Fuglabjarganes
NA-17 Höfðinn 1 klst., 2 km. Gengið frá upphafsstaur við veginn út á Höfðann við Raufarhöfn (66°27,5215°56,30) og þaðan í hring um Höfðann og upp að vitanum. Upplýsingar á Hótel Norðurljósum. Gott útivistarkort fæst víða.
2 klst. 5,6 km. Upphafsstaður: Fuglabjarnarnes – þjóðvegur að Strandhöfn. Nesið er um 16 km norðan við þéttbýlið í Vopnafirði. Auðveldur hringur um nesið frá vegi (65°51.49-14°45.07) niður að sjó og til baka. Fallegar fjörur og afar fjölbreytt fuglalíf. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-18 Sjávarsíðan
NA-24 Vopnafjörður – þéttbýli
2 klst., 5 km. Skemmtileg ganga er frá tjaldstæðinu á Raufarhöfn eftir sjávarsíðunni, upp á Höfðann og til baka. Útivistarkort fæst víða.
1,5 klst. 4,3 km. Gengið frá tjaldstæði (65°45.46-14°49.62) á Vopnafirði að Drangakerlingu (65°44.64-14°50.55) og til baka. Merkt gönguleið að malarstíg um hraunin ofan byggðar á Tanganum og um þorpið. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-19 Fossá 0,5–1 klst. Létt ganga frá vatnstönkum á Brekknaheiði (66°11,47-15°18,55) ofan við Þórshöfn, suður að Fossá og niður með henni að þjóðvegi skammt innan við þéttbýlið. Gott útsýni yfir þorpið og Þistilfjörð.
49
Norðausturland NA-25 Drangsnes, austan Vopnafjarðar
NA-27 Álfkonusteinn – „með álfum og tröllum“
1 klst., 2,2 km. Gengin er hringleið frá Gljúfurárfossi (65°44.71-14°40.42) stikaða leið niður að og inn með sjó og upp á veg aftur. Fallegt gljúfur, fjörur, fornminjar og sögustaðir. Gott útivistarkort fæst víða.
1 klst. Gengið frá vegi (65°36.23-15°07.38) skammt innan Bustarfells í Hofsárdal. Sögubæklingur fæst í upplýsingamiðstöðinni í Kaupvangi og minjasafninu á Bustarfelli. Gott útivistarkort fæst víða.
NA-26 Sundlaugarvegur
NA-28 Böðvarsdalur
1–1,5 klst. Gengið frá skógræktarhliði (65°47.16-14°51.48) innan sumarbústaðar hjá Fremra–Nýpi, um 6 km norðan þéttbýlisins á Vopnafirði. Gengið yfir að sundlauginni (65°48.11-14°54.63) á bökkum Selár. Fylgt er stikuðum leiðum til að forðast bleytur. Gott útivistarkort fæst víða.
2 klst., 2x3 km. Létt ganga frá fjárrétt (65°44,0114°34.08) skammt innan við brúnna á Dalsá í Böðvarsdal austan Vopnafjarðar og inn með ánni að Böðvarshaug. Gott útivistarkort fæst víða.
ALLTAF RÉTTA AUGNABLIKIÐ
PRÓTEINRÍKT – FITULAUST
#iseyskyr
50
Hreyfivika UMFÍ UMFÍ hefur frá árinu 2012 tekið þátt í evrópskri lýðheilsuherferð undir nafninu Now We Move eða Hreyfiviku UMFÍ. Markmið verkefnisins er að að fá hundrað miljónir fleiri evrópubúa til að hreyfa sig reglulega fyrir árið 2020. Rannsóknir sína að einungis þriðjungur íbúa í Evrópu hreyfa sig reglulega. Jafnframt er það markmið verkefnisins að kynna kosti þess að taka virkan þátt í hreyfingu og íþróttum reglulega. UMFÍ hvetur alla til að finna sína uppáhalds hreyfingu og stunda hana reglulega eða að minnsta kosti í 30 mínútur daglega. Hreyfivika UMFÍ er ávallt í maí og verður dagana 25.–31. maí árið 2020. Allar upplýsingar á www.hreyfivika.is
Ú ti vi s t-J ó g a- Spo r t
51
ÁSBYRGI
AKUREYRI
ÁSBYRGI
Vo fjö
ÞÓRSHÖFN
KRAFLA HAUKSSTAÐAHEIÐI
SMJÖR
GRÍMSSTAÐIR LÚDENT
Jökulsá á Fjöllum SMJÖRVATNSHEIÐI
MÝVATNSÖRÆFI BLÁFJALL
U ÖK
J
lu m
MÖÐRUDALUR
8
SÆNAUTASEL
JÖKULDALSHEIÐI
lsá
á
Fj
öl
UR
AL
LD
MÖÐRUDALS FJALLGARÐAR
ku
KOLLÓTTADYNGJA
Jö HERÐUBREIÐ
FLJÓTSDALSHEIÐI
Ánavatn
HERÐUBREIÐARLINDIR
Þríhyrningsvatn
3
Ódáðahraun BRÚ Gilsárvötn
Öskjuvatn
ljó ts
da
l
Kre ppa
Jö
ku lsá
Báruvatn
KRINGILSÁRRANI
KVERKFJÖLL
lsá SNÆFELL
Ke
VESTUR ÖRÆFI
HVANNALINDIR
ldu á
íF
á lsá ku m JöFjöllu
Jö ku
VAÐALDA
H
13
áB
rú
ASKJA
Kelduárlón
Brúarjökull
Þránd jöku Eyjabakkajökull
Vatnajökull
Hofsjökull KOLLUMÚLI
52
Jö ku Jökulg lsá
opnaörður
Gönguleiðir: AL 1–37
VATNSSKARÐ
24
Borgarfjörður
21
23 Bakkagerði
ULS
ÁR
HLÍ
9 Ð
10
RFJÖLL
AUSTURLAND
Héraðsflói
20
Lagarfljót
JÖK
DYRFJÖLL
6
22
Húsavík
HERFELL
7
Loðmundarfjörður
EIÐAR
16
R
Fellabær
LU
18
FJARÐARHEIÐI
5
2
17
19
DALATANGI
Seyðisfjörður
Egilsstaðir
1
Brekka
15 14 11
26
27
Eskifjörður
rin gu Lö
12
Mjóifjörður
Neskaupstaður
n
FL
JÓ
TS
DA
-
4
Reyðarfjörður
SM S R ÁL O H L A AL Ð H TA S
Vöðlavík
25
3
GERPIR
ODDSSKARÐ
SELEY
28 Fáskrúðsfjörður
BREIÐDALSHEIÐI Ódáðavötn
darull
gilstindar
30
33
ÖXI
36
Stöðvarfjörður
Breiðdalsvík
34
ru
BÚLANDSTINDUR
31 29
32
35 Be
SKRÚÐUR
fjö
rð
ur
37
Djúpivogur
N
Hamarsfjörður V
PAPEY HÖFN
A S
Álftafjörður
53
Austurland AL-1 Egilsstaðir
AL-8 Rjúkandafossar
1–1½ klst. Þægileg bæjarganga, frá Upplýsingamiðstöðinni á tjaldstæðinu á Egilsstöðum. Útsýnisskífa uppi á Hömrunum. Gott kort fæst víða.
½ klst. Upphafsstaður: Þjóðvegur við ysta – Rjúkandi. Fallegir fossar, um 2 km norðan við Skjöldólfsstaði, áður kallaðir Rjúkin. Stutt ganga frá áningarstað við þjóðveginn (65°19.8515°04.43). Útivistarkort.
AL-2 Selskógur við Egilsstaði ½–1 klst. Ganga hefst við bílaplan hjá Eyvindarárbrú við Seyðisfjarðarveg. Kjörið land til gönguferða á góðum stígum um skógivaxið land. Fjöldi stíga, sá lengsti 3,2 km.
AL-9 Gerðisklettur ½ klst. Gengið frá þjóðvegi skammt norðan Surtsstaða í Jökuldalshlíð (65°36.18-14°30.52). Klettaþil með sérkennilegu gati í. Sagt er að þar búi huldufólk. Gengið yfir móa. Útivistarkort fæst víða.
AL-3 Hengifoss 1½–2 klst. 4 km, hækkun 300 m. Frá áningarstað við þjóðveginn (65°04,41-14°52,84) í Fljótsdal, nærri suðurenda Lagarins, liggur góður stígur upp undir fossinn. Neðar í ánni (um 1 km) er Litlanesfoss en þar er að finna eitt hæsta stuðlaberg landsins. Vinsæl fjölskylduganga.
AL-10 Húsey – útland 2 klst. 6 km. Létt hringleið um sléttuna utan við bæinn (65°38.05-14°16.64) Húsey. Mikið fuglalíf og mikið af sel. Gott útivistarkort fæst víða
AL-11 Ljósárkinn
AL-4 Fardagafoss
½ klst, 850 m (gular stikur). Í Hallormsstaðaskógi er gengið frá þjóðvegi 500 m innan við Atlavík að Ljósárfossi sem er 16 m hár. Á leiðinni sjást ýmsar trjátegundir gróðursettar 1965–1967. Göngukort af skóginum fæst víða.
1½–2 klst. hækkun 350 m. Létt ganga frá áningarstað við Seyðisfjarðarveg nærri Miðhúsaá (65°16,06-14°19,96). Fallegir fossar á leiðinni. Hægt er að ganga bak við Fardagafoss. Þar er gestabók í skúta. Útivistarkort.
AL-12 Jökullækur
AL-5 Selfoss
½ klst, 200 m stígur, (brúnar stikur). Í Hallormsstaðaskógi er gengið frá þjóðvegi rétt innan við Atlavík. Sjá má m.a. rauðgreni frá 1908 og fjölmargar aðrar tegundir frá 1963.
1 klst. Frá Sleðbrjótsseli, (65°36,18-14°30,52) í Jökulsárhlíð er létt ganga að Selfossi, fallegum fossi í Fögruhlíðará. Gott útivistarkort fæst víða.
AL-6 Jökulsárbrýr
AL-13 Atlavíkurstekkur – Jónsskógur
1 klst. Hringur frá áningarstað (65°25.8614°35.96) hjá nýju brúnni að gömlu brúnni á Jökulsá á Dal, Jöklu, yfir hana, upp á Brúarásinn og þaðan þjóðveginn til baka að áningarstað. Gott útivistarkort fæst víða.
1 klst, 1,5 km, (rauðar stikur). Í Hallormsstaðaskógi er gengið ofan þjóðvegar upp af Atlavík um fjölbreytt skógræktarsvæði, m.a. Jónsskóg frá 1951. Endað við Trjásafn.
AL-7 Staðarárfoss
AL-14 Atlavík – trjásafn – söluskáli
1 klst. Gengið frá þjóðvegi ofan Hofteigs á Jökuldal (65°21.43-14°54.54) og upp með ánni að fossi. Fallegir fossar og stuðlaberg á leiðinni. Útivistarkort.
1 klst, 1,5 km, (grænar stikur). Frá Atlavík í Hallormsstaðaskógi er fyrst farið upp bratta brekku og svo eftir stíg út í Trjásafnið og endar hjá Söluskála.
54
AL-15 Trjásafnið
AL-22 Urðarhólar
½ klst. Í Hallormsstaðaskógi er farin létt hringganga frá bílaplani við trjásafnið. Fjöldi upplýsingaskilta um plöntur og tré sem eru í safninu.
1 klst. 2 km. Auðveld stikuð leið (65°26.8313°48.30) frá Loðmundarfjarðarvegi í Afrétt innst í Borgarfirði eystri að Urðarhólum, fallegri gamalli líparíturð. Um 10 km. frá Bakkagerði. Fjölbreyttur gróður.
AL-16 Hrafnafell 2 klst. 5 km. Frá heimreiðinni í Staffell, skammt norðan við Fellabæ, er genginn vegslóði út að endurvarpsmastri á Hrafnafelli. Síðan er gengið norður fellið og niður af því að norðan. Til baka mætti ganga austan undir fellinu. Útivistarkort fæst víða.
AL-23 Smalakofi Kjarvals 1 klst. 900 m. Frá minnisvarða Kjarvals (65°32.56-13°49.60) er fyrst farið sömu leið og 720-b. Rústir af kofanum eru við rætur Kúahjalla. Gott útsýni yfir Borgarfjörð. Kort og upplýsingar í Kjarvalsstofu.
AL-17 Seyðisfjörður – gamli bærinn
AL-24 Geldingafjall
1–2 klst. Gamli bærinn og þróun byggðar 1850– 1940. Mjög gott sögukort og upplýsingar fást í Ferjuhúsi og í Skaftfelli. Leiðsögn í boði.
1,5–2 klst. hækkun 210 m. Þægileg stikuð leið frá áningarstað á Vatnsskarði (65°33.71-13°59.56). Einstakt útsýni yfir Njarðvík og Úthérað. Þetta er fyrsti hluti leiðarinnar í Stórurð – fyrsta brekka (60 m) nokkuð brött, en síðan aflíðandi halli upp á fjallið. Gott göngukort fæst víða.
AL-18 Fjarðarsel 2 klst. hækkun 70 m. Upphafsstaður: Fjarðarsel. Létt og skemmtileg leið, að hluta á göngustíg, m.a. um skógræktarsvæði og að tveim neðstu fossum Fjarðarár.
AL-25 Búðarárgil 1 klst. Gengið frá aðalgötunni á Reyðarfirði upp með Búðará nokkuð upp fyrir Stríðsárasafn. Að hluta um skóglendi. Tilkomumikið árgljúfur ofan til og foss. Útsýni yfir Reyðarfjörð.
AL-19 Dvergasteinn ½ klst. Létt merkt leið niður að Dvergasteini, sérkennilegum steini í fjörunni neðan við bæinn Dvergastein norðan Seyðisfjarðar. Upplýsingaskilti.
AL-26 Urðir – Páskahellir 1 klst. Þægileg ganga frá tjaldstæði utan byggðar í fólksvangi Neskaupstaðar. Fræðsluskilti víða á leiðinni. Farið um stiga niður í fjöru við Páskahelli.
AL-20 Á slóðum Kjarvals ½–1 klst. Frá Hólahorni á Borgarfirði eystri er gengin auðveld hringleið þar sem Kjarval málaði þekkt verk sín. Sjá má eftirgerð tveggja verka hans á leiðinni. Gott kort og upplýsingar í Kjarvalsstofu. Gott göngukort fæst víða.
AL-27 Snjóflóðavarnagarður 1 klst. Þægileg hringganga eftir stíg frá tjaldstæðinu í Neskaupstað um Skógræktina og að snjóflóðavarnagarðinum. Mjög gott útsýni yfir Norðfjörð.
AL-21 Kúahjalli 2 klst., 3,5 km, hækkun 300 m. Farið frá minnisvarða um Kjarval ofan við Geitavík (65°32.5613°49.60) í Borgarfirði eystri og genginn hluti gönguleiðar á Hrafnatind. Frábært útsýni yfir Borgarfjörð.
55
Austurland AL-28 Rafstöðin í Skjólgili
AL-33 Jórvíkurskarð
Stikuð leið frá bílastæði á Kirkjubólsbraut (vegi) við Skjólgilsá vestan við þéttbýlið á Fáskrúðsfirði. Enn sér fyrir stíflu og rörum og stöðvarhúsið er nokkuð heillegt en það er frá 1929. Göngukort.
2 klst., 5 km hækkun 300 m. Gengið milli Jórvíkur í Suðurdal í Breiðdal og Engihlíðar í Norðurdal, hæst í 426 m. Þægileg gönguleið og gott útsýni yfir dalina. Gott göngukort fæst víða.
AL-29 Svartagil
AL-34 Streitishvarf
2 klst. Gilið er innan við Breiðahjalla sunnan Fáskrúðsfjarðar. Gangan hefst við snúningsplan beint á móti þorpinu. Gengið gamlar fjárgötur upp að Breiðahjalla, inn með hlíðinni að Svartagili, yfir Króklæk á klöppum við lítinn foss ofan við gilið. Stuttur spölur ofan lækjar. Merkt er vestan með gilinu og niður með því að þjóðvegi. Aðgát skal höfð við gilið. Gott göngukort fæst víða.
1 klst. Upphafsstaður: Streitishvarf – fjarskiptamastur. Mjög skemmtileg og létt ganga í báðar áttir frá Streitisvita sunnan Breiðdalsvíkur. Fallegar víkur og gjár og undan ströndinni eru Breiðdalseyjar.
AL-35 Breiðdalsvík 0,5 klst. Lagt af stað frá Hótel Bláfelli. Létt þægileg ganga um Breiðdalsvík eftir merktum göngustígum. Gott útsýni af Hellum. Kort fæst á Hótel Bláfelli og N1 Breiðdalsvík.
AL-30 Nýgræðingur 0,5 klst. Gengið um skógræktarreit Stöðfirðinga og að Svartafossi.
AL-36 Dísastaðahjalli
AL-31 Torfnes – Kapalhaus 1–1,5 klst. 2,8 km. Hringur frá íþróttavelli Stöðfirðinga út ströndina á Kapalhaus (höfða). Sömu leið til baka eða með þjóðvegi. Í Bóndahöfn vex burnirót óvenju þétt. Fuglavarp með ströndinni.
2 klst. Upphafsstaður: Um 2 km austan Ásgarðs. Létt ganga frá merki við þjóðveg í Suðurdal í Breiðdal, út hjalla og á Bungu (345 m). Gott útsýni. Sama leið til baka. Kort fæst á Hótel Bláelli og ESSO á Breiðdalsvík.
Al-32 Sjónarhraun – Gjá
AL-37 Búlandsnes
1 klst, 2,6 km, hækkun 120 m. Gengið frá sjónvarpssendi Stöðfirðinga 1,3 km út Landabrúnir og til baka. Gott útsýni yfir ströndina frá Löndum að Gvendarnesi.
1,5–2 klst. 5 km. Hringur frá Bóndavörðu á Djúpavogi og út á nesið. Mikið fuglalíf, einkum við Breiðavog og Fýluvog. Kort fæst m.a. á Hótel Framtíðinni.
56
Austurland Stórurð – Borgarfirði eystri er eitt stórfenglegasta náttúrufyrirbrigði á Austurlandi. Talið er að hinar stóru steinblokkir sem einkenna hana hafi fallið niður á ís úr Dyrfjöllum og hann síðan flutt þær fram dalinn og mótað þannig þessa undraveröld. Hið sérstæða landslagi Stórurðar er stórbrotið svo vægt sé til orða tekið. Sléttir grasbalar og hyldjúpar tjarnir innan um björg á hæð við fjölbýlishús. Yfir þessu ævintýralega landslagi gnæfa svo Dyrfjöllin sem eru tignarleg úr öllum áttum. Snjóþungt er í Stórurðinni og almennt ekki talið ráðlegt að fara þar um án leiðsagnar fyrr en miðjan júlí.
Strútsfoss í Strútsá steypist fram af brúnum Villingadals sem gengur inn af Suðurdal. Fossinn er tvískiptur, neðri hluti hans er um 100 m hár og sá efri um 20 m. Neðan fossins fellur áin í djúpu gili, Strútsgili, og sameinast Fellsá litlu neðar. Áin og fossinn draga nafn sitt líklega af strýtulaga klettadrangi eða dröngum í gilinu. Þetta er ekki erfið ganga og hæfir flestum á sumrin og haustin en færðin getur orðið erfiðari á veturna og snemma á vorin vegna snjóa. Þess má geta að fossinn snýr í norðvestur, er því oft í skugga og best að skoða hann seinni part dags um hásumar.
Valtýshellir Hjálpleysa er dalur á mörkum Valla og Skriðdals. Leiðin liggur upp í dalinn og að litlum hellisskúta sem heitir Valtýshellir. Í hellisskútanum á „Valtýr á grænni treyju“ að hafa hafst við eftir að hann rændi og myrti sendimann Péturs sýslumanns á Ketilsstöðum á fyrri hluta 18. aldar. Gengið er frá þjóðvegi austan (utan) við Gilsá, farið hjá rústum Hátúna en það var myndarbýli í árdaga Íslandsbyggðar og sjást þar enn merki um hlaðna grjótgarða. Valtýshellir er lítill skúti innan við lítinn urðarrana skammt innan og norðan af Hjálpleysuvatni. Friðsældin ríkir í Hjálpleysudalnum og gott að dvelja þar um stund.
Tröllatjörn Geithellnadalur er langur og djúpur dalur í Álftafirði þar sem talið er að landnámsmennirnir Ingólfur Arnarson og Hjörleifur Hróðmarsson hafi haft vetursetu. Um dalinn rennur Geithellnaá sem fær stærstan hluta vatns síns frá Þrándarjökli. Áin hefur á einhverjum tímapunkti rutt sér nýjan farveg niður dalinn og gamli árfarvegurinn er nú að miklu leyti gróinn og svæðið skemmtilegt til útivistar. Innst í gamla farveginum er tjörn sem nefnist Tröllatjörn. Gangan að Tröllatjörn er við allra hæfi á sumrin og það má taka með sér nesti og jafnvel sundföt fyrir sundsprett í svalandi og hressandi tjörninni.
Göngum um Ísland 57
BRÚ
ASKJA Öskjuvatn
AÐALBÓL
Gæsavatn
Kre ppa
VAÐALDA
áá uls Jök jöllum F
VESTUR ÖRÆFI
HVANNALINDIR
SNÆFELL KRINGILSÁRRANI
HRA
KVERKFJÖLL
KOL MÚ
k
Jö
Hoffellsjökull
Vatnajökull BREIÐABUNGA Fláajökull
9
VÖTN
6
Heinabergsjökull Skálafellsjökull
SNÆFELL
HROLLAUGSEYJAR
HVANNADALSHNJÚKUR 2110m
VÍK
TVÍSKER
LEIRUR
11
10
5 3 1 Höfn
ESJUFJÖLL
iðarárökull
DUR
7
8
58
2
Reyðarfjörður
ODDSSKARÐ
EGILSSTAÐIR
HALLORMSSTAÐAHÁLS
Fáskrúðsfjörður
BREIÐDALSHEIÐI
Ódáðavötn
Stöðvarfjörður
ÖXI
Breiðdalsvík
AUN
Þrándarjökull
BÚLANDSTINDUR
Djúpivogur Hamarsfjörður
LLUÚLI
Álftafjörður
lsá
ku i
ón
íL
2
4
Lónsvík
12 13
SUÐAUSTURLAND 1 Gönguleiðir: SA 1–13 59
N V
A S
ILLUGAVER GJÁFJÖLL JÖKULHEIMAR Tungnaárjökull
aá
Þórisvatn
La
ng
isj ó
r
Tu n
gn
Skaftárjökull
Veiðivötn
Sk a
ftá
Síðujökull
FJALLABAKSLEIÐ NYRÐRI LÓMAGNÚPUR
FJALLABAK
Torfajökull
FJALLABAKSLEIÐ SYÐRI
24 25
Mýrdalsjökull
23
ELDHRAUN
f ða Kú t ljó
KATLA
SELFOSS
ÁLFTAVERSGÍGAR
Vík
Kirkjubæjarklaustur
MEÐALLAND
22
60
Skaftárós
Fláajökull GRÍMSVÖTN Heinabergsjökull Skálafellsjökull
Vatnajökull ESJUFJÖLL SNÆFELL
HÖFN
Grænalón
14
Skeiðarárjökull
16 17 18 20
HROLLAUGSEYJAR
HVANNADALSHNJÚKUR
19
2110m
21
15
TVÍSKER
SKEIÐARÁRSANDUR LEIRUR
INGÓLFSHÖFÐI
SUÐAUSTURLAND 2 Gönguleiðir: SA 14–25 61
N V
A S
Suðausturland 1&2 SA-1 Ósland
SA-7 Steinboginn í Grjótárgljúfri
½ klst. Frá minnisvarðanum í Óslandi utan við Höfn er gengið umhverfis Óslandstjörn. Friðlýst svæði. Fjölbreytt fuglalíf. Upplýsingaskilti er á Óslandshæð. Afar víðsýnt, m.a. yfir innsiglinguna um Hornafjarðarós. Göngukort fæst víða.
½ klst. 1 km. Auðveld ganga frá Möttuhraunum rétt hjá Krossbæ. Göngukort fæst víða.
SA-8 Haukafell
SA-2 Ströndin hjá Höfn
1½–2 klst. hækkun 150 m. Útivistarsvæði Skógræktarfélags Austur–Skaftafellssýslu milli Fláajökuls og Viðborðsfjalls. Afleggjari frá þjóðvegi 1 (7 km) er skammt sunnan bæjarins Viðborðssels. Gengið er frá tjaldstæðinu upp hlíðina vestanverða, austur yfir heiðina að Hálsdalsá og niður með henni. Fallegir fossar. Fallegt útsýni yfir Fláajökul, Kolgrafardal og Mýrar.
½ klst. Létt ganga eftir malarbornum stíg, grasi eða gangstéttum frá Golfskála í átt að hótelinu. Halda má áfram út í Ósland. Göngukort fæst víða.
SA-3 Ægisíða – Höfn 1 klst. Létt ganga eftir greinilegum malarbornum stíg frá tjaldstæðinu á Höfn með ströndinni framhjá byggðasafninu að rústum verbúða og hring umhverfis nesið. Fjölbreytt fuglalíf. Göngukort fæst víða.
SA-9 Fláajökull 1½–2 klst. Ekið er inn vegslóða skammt austan Hólms. Gengið meðfram lóninu að Fláfjalli og inn að austursporði Fláajökuls. Göngukort og stikuð leið að hluta.
SA-4 Hvanngil 1 klst. Upphafsstaður: Jökulsá í Lóni – sumarbústaðaland norðan ár. Norðan við brúnna á Jökulsá í Lóni er ekið 7 km inn vegslóða sem liggur um sumarbústaðaland Stafafellsfjalla, uns komið er að fallegu ljósu líparítgili. Létt ganga inn í og um gilið.
SA-10 Eskey ½–1 klst. gækkun 30 m. Gengið frá bílastæði upp á Eskey, stóra klettaborg, sem er við þjóðveg 1 vestan við Hólmsá á Mýrum. Gott útsýni yfir Mýrar og til jökla. Göngukort fæst víða.
SA-5 Mígandafoss
SA-11 Nípur
½ klst. Upphafsstaður: Þjóðvegur – vegamót til Hafnar. Ekið inn eftir vegslóða sem byrjar við Lónsafleggjara og ekið að fossinum. Ganga má upp fyrir fossinn og einnig má ganga bak við hann en gæta þarf varúðar. Þetta er upphaf gönguleiðar um Bergárdal. Göngukort fæst víða.
1 klst. Gengið frá varnargarði vestan Kolgrímu eftir léttri leið á sléttlendi, um mosavaxin hraun, mýri og valllendi. Fjölbreytt gróðurfar og fuglalíf. Göngukort.
SA-12 Almannaskarð
SA-6 Meðalfell
Lengd göngu er 1,1 km og hækkun 142 m eða 16% halli. Hægt er að ganga niður Skarðsdal hinum megin við skarðið og þannig er hægt að bæta 1,2 km við og hækkun á þeim hluta er 82 m. Upplýsingaskilti er staðsett við gönguleiðina ásamt gestabók. Útsýni frá Almannaskarði er óviðjafnanlegt.
½ klst. hækkun 100 m. Upphafsstaður: Vestan Meðalfells. Stakt snoturt fell í mynni Laxárdals, skammt frá þéttbýlinu í Nesjum en þaðan er ekið að fjallinu. Gengið er á fellið norðanvert. Fagurt útsýni yfir Hornafjörð Bærinn Meðalfell er landnámsjörð. Göngukort fæst víða.
62
SA-13 Papós – Horn
SA-19 Hundafoss
4 klst. engin hækkun. Upphafstaður: Papós eða Horn. Leiðin liggur um grýtta urð og lausar skriður á köflum, en ætti að vera flestum fær. Á leiðinni er mikið um menningarminjar. Fjölbreytt fugla- og dýralíf. Hægt er að lengja leiðina með því að fara út á Papóskletta.
1 klst. Gengið frá þjónustumiðstöðinni í Skaftafelli. Fleiri fagrir fossar eru í giljunum svo sem Heygötufoss, Þjófafoss og Magnúsarfoss.
SA-20 Sel 2 klst. Gengið frá þjónustumiðstöðinni í Skaftafelli að bæ frá öðrum áratug 20. aldar. Fór í eyði 1946 og er nú í vörslu þjóðminjasafnsins.
SA-14 Landkynningarferðir með Þórbergi
SA-21 Sjónarsker
1 klst. Velja má um tvær ratleiksgönguleiðir frá minnismerki um Halabræður, sem staðsett er við áningarstað ofan þjóðvegar við Hala. Á leiðunum eru góð upplýsingaskilti með tilvitnunum í Þórberg og Steinþór bróður hans.
1½–2 klst. Gengið frá þjónustumiðstöðinni í Skaftafelli að útsýnisskífu á Sjónarskeri en þaðan sést vel til Austur- og Vesturheiðar, tignarlegra fjalla, víðáttumikilla sanda og sjávar.
SA-15 Kvíármýrarkambur
SA-22 Hjörleifshöfði
½ klst. Upphafsstaður: Kvíá – áningarstaður. Skemmtileg óstikuð gönguleið eftir skýrum stíg frá áningarstað upp með Kvíá, um 5 km vestan við bæinn Kvísker. Sérkennilegir nýir og gamlir jökulruðningar. Vel sést til Kvíárjökuls.
1 klst. 221 m hátt móbergsfell á Mýrdalssandi, um 15 km austan við Vík í Mýrdal. Gengið er upp höfðann að suðvestanverðu. Fjölskylduvænt fjall.
SA-23 Hæðargarðsleið í Landbroti
SA-16 Skaftafellsjökull 1–1½ klst. Malbikaður 1,5 km stígur frá tjaldstæði í Skaftafelli að útsýnisstað við jökulsporðinn. Hægt að ganga þaðan alveg að jöklinum.
2 klst. Létt gönguleið um Landbrotshóla, að hluta til eftir gamalli þjóðleið. Bæklingur í Upplýsingamiðstöð á Kirkjubæjarklaustri.
SA-17 Lambhagi
SA-24 Ástarbrautin 1½ klst. Frá þéttbýlinu á Kirkjubæjarklaustri er gengið upp á fjallið við Systrafoss. Þaðan norður yfir heiðina og niður Bjarnarklif að Kirkjugólfinu. Mjög gott útsýni. Bæklingur í upplýsingamiðstöð á Kirkjubæjarklaustri. Fyrsta brekkan er nokkuð brött.
½ klst. Gengið frá tjaldsvæði (64°00,9916°57,96) í Skaftafelli . Í lok síðari heimsstyrjaldar voru gróðursettar aspir og grenitré í Lambhaga sem nú eru meðal hæstu trjáa sinnar tegundar hérlendis.
SA-18 Svartifoss
SA-25 Systrastapi
1–1½ klst. Gengið frá þjónustumiðstöðinni í Skaftafelli eftir góðum göngustíg. Óvenju reglulegir bergstuðlar sem mynda einstaka umgjörð um fossinn.
1–1½ klst. 4 km. Gengið frá þéttbýlinu á Kirkjubæjarklaustri að hluta til eftir vegi. Bæklingur í upplýsingamiðstöð á Kirkjubæjarklaustri.
63
ÞYRILSNES
AKRAFJALL
es
GRÓTTA
narnes
nes
xá
KJALARNES
ESJA KISTUFELL
Mosfellsbær
TRÖLLHÁLS
KALDIDALUR
BOTNSSÚLUR
ÞJÓÐGARÐUR
11
National Park
4
KJÓSARSKARÐ
LAUGARVATNSFJALL
20
SKÁLAFELL Stíflisdalsvatn
MOSFELL
REYKJAVÍK
Hvalvatn
á
REYNIVALLAHÁLS
La
Meðalfellsvatn
Laugarvatn
21
Leirvogsvatn
BISKUPSTUNGUR
ÞINGVELLIR
REYKJAFELL
Þingvallavatn
MOSFELLSHEIÐI
Garðabær
Hólmsá
Hafnarfjörður
BLÁFJALLA- VÍFILSFÓLKVANGUR FELL Country Park
18
JÓSEPSBLÁFJÖLL DALUR
REYKJANESFÓLKVANGUR Country Park
HEIÐIN HÁ
HERDÍSARVÍK
HAMRAGIL HVERADALIR
12 13
SELVOGSHEIÐI Hlíðarvatn
3 8
5 Hveragerði
9
7
GRÍMSNES
16
SKEIÐ
29
rsá
1
Ölfusá
Hestvatn Hvítá
Selfoss
19
Laugarás
24
SKÁLAFELL
17
Reykholt SKÁLHOLT
14
HELLISHEIÐI
Nature Reserve
URBERG
NESJAVELLIR HENGILL
2
Apavatn
LYNGDALSHEIÐI
Kópavogur
ÁL S
LLAGJA Kleifarvatn ÝSUVÍK
jör
alf
Hv
APELLUHRAUN
ULDARLLIR
r ðu
Botns
HOLT
Þjó
FLÓI
Hafnarvík
Þorlákshöfn Eyrarbakki
Stokkseyri
Hella Hrútsvatn
rá
Þve
VESTURLANDEYJAR
Aff LA
N
D
EY
J
N V
A S
SUÐURLAND
37 35
Gönguleiðir: SL1–37 64
SPRENGISANDUR
KJÖLUR
GEYSIR
6
H
AR
FITJARÁSAR
GULLFOSS
Ð BÚ
GELDINGAFELL
sá
ór
Hv ít
á
Þj
22
STÖNG ÞJÓRSÁRDALUR
Þórisvatn
HRAUNEYJAFOSSVIRKJUN
SKÁLDABÚÐAHEIÐI
15
S ÁL
SIGÖLDUVIRKJUN
10
HREPPAR
Flúðir
23
BÚRFELLSVIRKJUN
LANDMANNALEIÐ
MERKURHRAUN
LAND
HEKLA
BREKKNAHEIÐI Torfajökull
PÁLSSTEINSHRAUN HUNGURFIT
a
FJALLABAKSLEIÐ SYÐRI
LANDMANNALAUGAR
á ng
-Ra
i
Ytr
aá
gn
n Tu
KRAKATINDUR
FJALLABAKSLEIÐ NYÐRI
ÞJÓFAFOSS
RANGÁRVELLIR
27 Hvolsvöllur
25
FJALLABAK
Eystri-Rangá EMSTRUR
Tindafjallajökull
28
FLJÓTSHLÍÐ
30
FLJÓTSDALUR Markarfljót
31
ÞÓRSMÖRK Krossá
fall
Mýrdalsjökull Seljalandsfoss
JA
SA
D
U
R
AUSTURLANDEYJAR
KATLA
SKÓGAFOSS
26
Jökulsá HÖFN
7
N
Eyjafjallajökull
Vestmannaeyjar
34 36
Dyrhólaey
65
Vík
Suðurland SL-1 Selfoss – Hellisskógur
SL-8 Öndverðarnes
0,5–1 klst Upphafsstaður: Selfoss – Hellisskógur. Fjölbreyttar leiðir í Hellisskógi sem er á austurbakka Ölfusár, um 1 km frá þjóðvegi 1.
Stikaðar 1–2 klst. leiðir eru í Öndverðanesi. Við upphaf göngu í Öndverðanesi og þar sem leiðir greinast eru upplýsingaskilti um viðkomandi leiðir. Umhverfið er einstaklega fallegt og dýralíf fjölbreytt í nágrenni við Sogið. Leiðsögn í boði.
SL-2 Reykholt í Biskupstungum 0,5–1 klst. Upphafsstaður: Reykholtshver. Tvær leiðir, upp Reykholtið og niður Krummakletta. Hefst við Reykholtshver. Mjög létt ganga fyrir alla. Stikuð gönguleiðamerki við upphaf.
SL-9 Ingólfsfjall Gengið er frá Alviðru, en þaðan er merkt um 2 klst. gönguleið á fjallið. Við upphaf göngu í Alviðru er upplýsingaskilti um leiðina á fjallið. Alviðra stendur undir Ingólfsfjalli við Sog, gengt Þrastalundi.
SL-3 Grafningur Á Hengilssvæðinu eru margar skemmtilegar leiðir, langar og stuttar. Gönguleiðabæklingur fæst á upplýsingamiðstöðvum. Skipulagðar ferðir með leiðsögn í boði.
SL-10 Þjórsárdalur Frá tjaldsvæðinu á Sandártungu eru merktar nokkrar léttar leiðir. Rauð leið; frá tjaldsvæði að Selfit, um 5 km. Gul leið; frá tjaldsvæði um Lambhöfða, um 1 km. Græn leið; Selfit og nágrenni um 1,5 km. Auk þess eru ótal skógarstígar. Göngustígur fyrir fatlaða.
SL-4 Þingvellir Í þjóðgarðinum eru fjölmargar leiðir við allra hæfi. Kort fæst m.a. í þjónustumiðstöðinni á Þingvöllum. Skipulagðar gönguferðir með leiðsögn í boði.
SL-11 Úthlíð – Kóngsvegur – Hrauntúnstjarnir
SL-5 Þrastaskógur
Gengið frá sundlauginni í Úthlíð eftir Kóngsveginum niður með Hrauntúnstjörnum, niður brekkuna og beygt til vinstri. Farið vegurinn niður Hrauntúnslandið og út að Andalæk. Frá veginum liggja ýmsar götur.
Merktar leiðir, aðgengilegir stígar og vegalengdir við allra hæfi. Umhverfið er einstaklega fallegt og dýralíf fjölbreytt í nágrenni við Sogið. Bæklingur fæst í Þrastalundi og víðar. Þrastaskógur er í klukkustundar akstursfjarlægð frá Reykjavík og er í eigu Ungmennafélags Íslands.
SL-6 Haukadalur
SL-12 Hveragerði – Skáldaleiðin
0,5–1 klst. Upphafsstaður: Haukadalsskógur – bílastæði. Í Haukadalsskógi eru margar merktar leiðir og upplýsingaskilti um plöntur o.fl. Kort er á bílaplani í Haukadal og á upplýsingamiðstöðvum. Blá leið (1) 800 m, græn leið (2) 1 km, rauð leið 2,5 km. Göngustígur fyrir fatlaða.
1–2 klst. Leið um sögulega staði í Hveragerði, m.a. um göturnar sem mynduðu „listamannahverfið“. „Hveraleiðin“ er 1–2 klst leið um helstu hverasvæðin í bænum og nágrenni. Kort og nánari upplýsingar á Upplýsingamiðstöð Suðurlands í Hveragerði.
SL-7 Alviðra, austan Ingólfsfjalls
SL-13 Hveraleiðin 1–2 klst. Gengið frá hverasvæðinu í miðbæ Hveragerðis, (Hveramörk), um helstu hverasvæðin í bænum og nágrenni. Kort og nánari upplýsingar á Upplýsingamiðstöð Suðurlands í Hveragerði.
Stikaðar 1–2 klst. leiðir. Við upphaf göngu í Alviðru eru upplýsingaskilti um viðkom-andi leiðir. Umhverfið er einstaklega fallegt og dýralíf fjölbreytt í nágrenni við Sogið. Leiðsögn í boði.
66
Suðurland Ármannsfell er þekkt fell enda áberandi frá þingstaðnum á Þingvöllum og fólk hefur því virt það fyrir sér frá stofnun Alþingis árið 930 eða jafnvel fyrr. Þjóðsagan segir að Ármann þurs hafi búið í Ármannsfelli og skipulagt glímur á Hofmannaflöt undir Meyjarsæti austan við fellið. Gangan er ekki mjög erfið, mest er gengið á smágrýttum melum en ofarlega er aðeins grýttara. Útsýnið er dásamlegt í allar áttir, bæði inn til landsins og yfir Þingvelli og Þingvallavatn. Þingvallasigdældin sést mjög vel ofan af Ármannsfelli. Gætið þess að vera vel búin til vetrarferða ef farið er á þeim árstíma og vissara að hafa jöklabrodda og ísöxi með í bakpokanum.
Búrfell í Grímsnesi Margir koma reglulega í Grímsnes og njóta þess að dvelja í einhverjum af þeim sumarhúsum sem þar eru. Búrfell er sjáanlegt frá flestum þessara sumarhúsa enda nær það 540 metra hæð og því afar sýnilegt á svæðinu. Fallegt útsýni er ofan af toppnum og ekki spillir stöðuvatnið efst í gígnum og nykurinn sem þar býr þegar hann er ekki í Kerinu eins og þjóðsagan segir. Gangan er ekki mjög erfið, því að hækkun er jöfn og brekkur á leiðinni ekki mjög brattar. Landhólabrot Landbrotshólar er víðáttumesta gervigígasvæði á Íslandi, um 50 km² að flatarmáli. Hólarnir eru óteljandi, fjölbreytilegir að stærð, lögun og útliti. Flestir þeirra eru gíglaga en aðrir keilulaga. Hæstur hólanna er Digriklettur í landi Hátúna, 20 m hár. Gervigígar myndast þegar hraun rennur yfir ár, stöðuvötn eða vatnsrík setlög. Þegar heitt hraunið rennur yfir vatnsósa undirlag verða miklar gufusprengingar í hraunrásinni. Við það þeytist gjóska upp í loftið og miklir hólar hlaðast upp sem nefnast gervigígar. Gervigígar eru þekktir á votlendissvæðum víðar um landið. Talið er að Landbrotshólar hafi myndast í hrauni sem rann úr Eldgjá á árunum 934–938. Gangan er við flestra hæfi.
Hjörleifshöfði er móbergshöfði á Mýrdalssandi og áberandi þar sem hann rís ríflega 200 m upp úr flatneskjunni. Hann mun hafa verið eyja eftir að ísöld lauk, verið orðinn landfastur á landnámsöld en náð út í sjó syðst og Kerlingarfjörður legið að honum. Nú er höfðinn hins vegar umlukinn sandi og nærfellt 2 km niður að sjó á svonefndum Kötlutanga. Búið var við Hjörleifshöfða til 1721 en eftir að bærinn eyddist í Kötluhlaupi það ár var byggður nýr bær uppi á höfðanum og þar var búið til ársins 1936. Gangan er þægileg og skemmtileg og hæfir flestum.
Göngum um Ísland
67
Suðurland SL-14 Hamarinn
SL-21 Laugarvatn 2
Merkt 2 klst leið. Upphafsstaður: Hveragerði. Gott útsýni yfir Hveragerði og Suðurlandsundirlendi.
Merkt leið (2) er frá Tjaldmiðstöðinni. Vegalengd má velja eftir getu. Bæklingur fæst í Tjaldmiðstöðinni á Laugarvatni og á upplýsingamiðstöðvum.
SL-15 Reykjadalur – Grenisdalur
SL-22 Miðfell
Skipulagðar 2–4 klst. gönguferðir um Reykjadal og Grenisdal. Kort og upplýsingar á Upplýsingamiðstöð í Hveragerði. Ekki stikuð, en slóði sést.
Tvær merktar leiðir, 2–3 klst. hvor. Meðallétt ganga. Frábært útsýni til allra átta. Hefst við Félagsheimilið á Flúðum. Kort fæst á Flúðum. Leiðsögn í boði. Miðfellið er 253 m á hæð.
SL-16 Þorlákshöfn
SL-23 Högnastaðaás
0,5 klst. Gengið um hverfisverndarsvæðið í Þorlákshöfn þar sem sjá má minjar af gömlum verbúðum. Við upphaf er upplýsingaskilti með mynd af svæðinu. Upplýsingar í Upplýsingamiðstöðinni á staðnum. Ekki stikuð leið.
Merkt leið. Létt útsýnisganga 1–2 klst. Hefst við Félagsheimilið á Flúðum. Kort fæst á Flúðum. Leiðsögn í boði.
SL-24 Langholtsfjall
SL-17 Arnarker við Hlíðarendafjall
Gengið frá tjaldsvæðinu Álfaskeiði um Hellisskarð. Létt um 1 klst ganga, hækkun um 150 m. Frábært útsýni. Leiðsögn í boði. Leið vel sýnileg, en ekki stikuð.
Við veginn út í Selvog er upplýsingaskilti merkt Arnarker. Þar er stikuð ca. 20 mín gönguleið að hellinum Arnarkeri. Upplýsingar fást í Upplýsingamiðstöðinni í Þorlákshöfn.
SL-25 Hvolsfjall Göngustígur er upp á Hvolsfjall. Lagt er af stað upp frá Stórólfshvolskirkju. Velja má um mislangar og erfiðar leiðir. Nánari upplýsingar eru í Sögusetrinu Hvolsvelli.
SL-18 Eldborgir austan Meitla Farið er af Þrengslavegi við suðurenda Meitla. Þaðan er hægt að velja 0,5–2 klst. göngu um vegaslóða sem nær að Eldborgum. Gönguleiðakort fæst á Upplýsingamiðstöðinni í Þorlákshöfn. Ekki stikuð, en slóði sést.
SL-26 Skógafoss Merkt gönguleið upp með Skógá þar sem margir fallegir fossar eru. Byrjun gönguleiðar yfir Fimmvörðuháls sem endar í Þórsmörk.
SL-19 Kampurinn Frá golfvellinum í Þorlákshöfn er slóði þar sem gengið er með Kampinum. Hægt er að ganga inn í landið og í niður í fjörunni. Fjölskylduvæn ganga í 0,5–2 klst. Upplýsingar veittar í Upplýsingamiðstöðinni á Þorlákshöfn. Ekki stikuð, en slóði sést.
SL-27 Krappi Krappi er hrauntunga á milli Fiskár og Eystri Rangár. Þar er gamall skógarreitur sem gaman er að ganga í. Ekki merktir göngustígar en nánari upplýsingar eru í Sögusetrinu Hvolsvelli.
SL-20 Laugarvatn 1 Merkt leið (1) er kringum þéttbýlið. Auðveld leið sem gefur gott útsýni yfir staðinn og vatnið.
68
velkomin á
Geysir Glima veitingastaður geysirglima • www. geysirglima.is
ferskt úr nærsveitum Lögð er áhersla á íslenskt eldhús með fersku hráefni úr nærsveitum fisk, plokkfisk, lamb, fiski-, kjötog grænmetissúpu, nýsmurðar samlokur daglega, úrval af kökum og dásamlegu kaffi.
staðsetning Þú finnur okkur í Geysir center beint á móti hverasvæði Geysis.
Opið alla daga verið velkomin 69
Suðurland SL-28 Tunguskógur
SL-32 Eldfell
Í Tungu- og Tumastaðarskógi í Fljótshlíð eru margar mislangar gönguleiðir. Kort af stígum og slóðum er á þremur stöðum neðan skógarins. Nánari upplýsingar eru í Sögusetrinu Hvolsvelli.
0,5–1 klst. Létt leið frá upplýsingamiðstöð Vestmannameyja. Eldfell er yngsta fjall á Íslandi (1973). Frábært útsýni yfir Vestmannaeyjar. Gott göngukort fæst víða.
SL-29 Stóri Dímon
SL-33 Dalfjall
Létt gönguleið er upp á fjallið að sunnanverðu og er lagt upp frá upplýsingaskilti. Slóðin upp sést greinilega og niðurleiðin er að eigin vali eftir vindátt og sólarstefnu. Nánari upplýsingar eru í Sögusetrinu Hvolsvelli.
2 klst. Gengið frá Friðarhöfn með fjöllunum inn í Herjólfsdal og upp afmarkaðan stíg úr botni dalsins. Gott útsýni yfir Heimaey og til meginlandsins.
SL-30 Flókastaðargil Lagt er upp frá Breiðabólstað. Þetta er létt og skemmtileg 1–2 klst ganga upp með gilinu. Nánari upplýsingar eru og í Sögusetrinu Hvolsvelli.
0,5 klst, 0,5 km. Genginn hringur um höfðann en þar er mikið fuglalíf, m.a. talið stærsta lundabyggð í heimi. Stórhöfði er syðsti oddi Heimaeyjar og þar er gott útsýni til úteyja. Gott göngukort fæst víða.
SL-31 Mögugil
SL-35 Ofanleitishamar
Mögugil er í sunnanverðu Þórólfsfelli. Neðarlega í gilinu er sérstæður hellir og ofar í gilinu eru mjög skemmtilegar bergmyndanir. Nánari upplýsingar eru í Sögusetrinu Hvolsvelli.
1,5 klst. Auðveld ganga frá Kaplagjótunni í Herjólfsdal og suður með fram Hamrinum. Endar í Klaufinni, sandfjöru við Stórhöfða. Lengja má gönguna með því að taka Stórhöfðahringinn.
SL-34 Stórhöfði
70
FJÖLSKYLDAN Á FJALLIÐ Fjölskyldan á fjallið er hluti af verkefninu Göngum um Ísland. Tilgangur verkefnisins er að fjölskyldur fari saman í léttar fjallgönguferðir og verji því meiri tíma saman um leið
og lögð er rækt við útivist og líkamsrækt. Þau fjöll sem sambandsaðilar UMFÍ hafa lagt til að fjölskyldur gangi upp eru auðveld uppgöngu.
UMSK - Ungmennasamband Kjalarnesþings
Úlfarsfell Gangan á fjallið er mjög þægileg ganga og hvergi mjög brött eða erfið og hentar því mjög vel fólki á öllum aldri. Gott er að áætla 1½ til 2 klst. í þessa göngu. Af Vesturlandsvegi er ekið út af fyrsta hringtorgi í Mosfellsbæ (frá Reykjavík) og beygt út af við Hamrahlíð þar sem eru bílastæði. Mjög greinilegur stígur liggur frá Hamrahlíð sem greinist fljótlega í tvær áttir og er farið til hægri þar sem blá stika vísar veginn. Þegar göngustígurinn tekur enda tekur við nokkuð greinilegur gönguslóði sem er stikaður, en ekki mjög þétt. Eftir u.þ.b. ½ klst. göngu er komið að vörðu einni sem göngumenn hafa í áraraðir lagt stein í. Gangan frá vörðunni á toppinn tekur ekki meira en u.þ.b. 15 mínútur og er mjög þægileg. Þegar á topp-inn er komið má sjá yfir Mosfellsbæ, út á sjó, Elliðavatn, Rauðavatn, Reynisvatn, Hafravatn og langt út á Reykjanes ef skyggni er gott.
HSÞ - Héraðssamband Þingeyinga
Nykurtjörn við Geitafell Farinn er vegur 87, Hólasandur, og ekið að skilti með áletrun „Hringsjá á Geitafellshnjúk”, en það er staðsett rétt hjá eyðibýlinu Geitafelli. Gengið er sem leið liggur upp að Nykurtjörn sem liggur austan megin í hlíð Geitafells. Gestabókarkassi verður staðsettur þar. Ef farið er alla leið upp á hnjúkinn þá er það 3 km leið upp á toppinn, þar sem staðsett er útsýnisskífa.
Gefla í Leirhafnarfjallgarði Farinn er vegurinn út á Melrakkasléttu til norðurs frá Kópaskeri um 15 km. Lagt af stað frá malarnámu sem er rétt norðan við Leirhafnarvatn. Fjallið er 205 m hátt og er gönguvegalengd um 1,5 km á toppinn.
71
UÍA – Ungmenna- og íþróttasamband Austurlands
Krossavíkurfjall Handan Vopnafjarðar gengt kauptúninu blasir Krossavíkurfjall við rétt tæplega 1100 m hátt. Upp á fjallið er stikuð gönguleið upp með Grjótá að vörðu sem staðsett er framarlega á fjallinu og sést úr þorpinu ef horft er eftir henni. Gönguleiðin hefst rétt við þjóðveginn og liggur í mólendi upp að rótum fjallsins. Þar tekur við talsverður bratti og er það erfiðasti hluti leiðarinnar. Þegar upp á fjallið er komið er þó leiðin alltaf á fótinn þar til komið er að vörðunni. Í vörðunni er að finna mikinn járnhólk sem inniheldur gestabók og þar er sjálfsagt að skrá sig ef fólk á leið þar um. Má alveg gefa sér um 2–3 klst. til að komast upp að vörðu, og það góða við það þegar þangað er komið er að bakaleiðin er töluvert léttari. Nauðsynlegt er að velja sér bjarta og þokulausa daga til að fara á Krossavíkurfjallið til að njóta þess fallega útsýnis sem það býður upp á, en þaðan er mjög víðsýnt og má m.a. sjá Dyrfjöll, Herðubreið, Gunnólfsvíkurfjall og Langanes, auk alls þess sem nær er. Fleiri gönguleiðir eru á fjallið og er til dæmis heldur léttari leið upp úr Gljúfursárdal sem er rétt utan við Grjótá, en fyrir vikið talsvert lengri..
UMFG – Ungmennafélag Grindavíkur
Þorbjörn Þorbjarnarfell, rétt við Grindavík, er 231 m.y.s. Fellið er vestan við Grindavíkurveg og eru bílastæði við veginn semliggur upp fellið og einnig við Selskóg sem er norðan í fellinu. Vinsælasta gönguleiðin er að fara upp veginn semliggur þar upp. Hægt að fara niður á mörgum stöðum.Uppi á fellinu er mjög gott útsýni yfir Grindavík í suður og Svartsengi ogBláa lónið í norður. Þar eru líka margir áhugaverðir staðir sem vert er að skoða t.d. Þjófagjá og gamlar rústir frá hernámsárunum.
UMFN – Ungmennafélag Njarðvíkur
Þorbjörn Sjá texta hér að ofan.
UMFF – Ungmennafélagið Fjölnir
Esja Aðalgönguleiðin á Þverfellshorn liggur frá bílastæði og upp að útsýnisskífu á Þverfellshorni í um 780 metra hæð yfir sjávarmáli. Gönguleiðin er vel merkt og heildarlengd Þverfellsleiðar til og frá bílastæði er um 8 km. Gönguleiðin á Þverfellshorn er bæði fjölbreytt og reynir með víðtækum hætti á líkamann. Fjölmargir fara leiðina nokkrum sinnum í viku sér til heilsubótar og njóta líkamsræktar í náttúrulegu umhverfi. Samspil heilsueflingar og fjallgöngu ætti að vera einstaklingum góð leið til eflingar á líkama og sál. Skógræktarfélag Reykjavíkur hefur látið útbúa skilti við gönguleiðina. Er það gert með öryggi göngufólks í huga og til þess að fólk átti sig á hvar það er staðsett á leið sinni á toppinn. 72
USK – Ungmennafélagið Skipaskagi
Guðfinnuþúfa (Akrafjalli) Guðfinnuþúfa er í 387 m.y.s. Greiðfær leið er frá bílaplani að Guðfinnuþúfu. Til að komast að bílaplani þar sem gangan byrjar er keyrt þar sem Gámaþjónustan er. Þar er skilti sem vísar á Akrafjall. Þegar komið er að bílaplani er gengið um 200 m til baka. Þegar rétt er komið yfir brúna er fljótlega gengið til hægri upp hlíðina. Búið er að setja góðan stíg upp Selbrekkuna. Þegar upp á brekkuna er komið er haldið til vinstri að Guðfinnuþúfu. Er komið er á Guðfinnuþúfu er hægt að ganga áfram eftir stíg að Geirmundartindi hæsta punkti í Akrafjalli.
Ungmennasamband Austur-Húnvetninga
Spákonufell Spákonufellshöfði er staðsettur á Skagaströnd. Tveir upphafsstaðir eru, annar við suðurenda Spákonufellshöfða, en hinn við svokallaða Tjaldklauf sem þekkist á litlu skógræktarsvæði. Gangan upp á höfðann er um 2,5 km. Leiðin er merkt með litlum stikum.
HSK – Héraðssambandið Skarphéðinn
Hellisfjall á Landmannaafrétti Hellisfjall á Landmannafrétti er grasi gróið fjall sem er auðvelt uppgöngu. Til að komast að fjallinu frá Þjóðvegi 1, er besta að fara upp Landveg nr. 26 við Landvegamót. Ekið er 50 km á malbiki þar til komið er að Dómadalsleið, fjallveg númer F225. Frá vegamótum Landvegar og Dómadalsleiðar eru 30 km að Landmannahelli. Aka þarf yfir eina á á leiðinni og því er nauðsynlegt að vera á fjórhjóladrifsbíl. Merkt gönguleið er upp á Hellisfjall og upphaf göngunnnar er frá hestagerðunum við Landmannahelli.
Reykjafell í Ölfusi – fyrir ofan Hveragerði Reykjafjall er vel gróið fjall og skógi vaxið. Best er að ganga á fjallið fyrir ofan Ölfusborgir. Lagt er af stað frá Sundlauginni Laugaskarði og gengið eftir göngustíg með fram fjallinu. Á leiðinni er gengið fram hjá gömlu fjósi og við fjallsræturnar má sjá gamlar tóftir á hægri hönd. Síðan er gengið fram hjá Stórkonugili og áfram austur með fjallinu. Á slóðanum má finna styrktartæki sem tilheyra Heilsuhringnum. Gengið er uppá fjallið rétt áður en komið er að Ölfusborgum og er fallegt útsýni yfir Ölfusið og ströndina. Reykjafjall nær um 420 m hæð yfir sjávarmáli og er brún þess í um 140–160 m hæð ofan við byggðina í Hveragerði. Gaman er að ganga yfir fjallið til vesturs og koma niður ofan við Landbúnaðarháskólann á Reykjum. Á Reykjum var fyrrum aðsetur höfðingja en Gissur Jarl Þorvaldsson bjó þar á 13. öld og Oddur Gottskálksson vann að þýðingu Nýja testamentisins á 16. öld. Reykjafjall er í námunda við Henglasvæðið sem er eitt af stærstu jarðhitasvæðum landsins, í vestri og við Ingólfsfjall í austri. 73
UNGLINGALANDSMÓT UMFÍ Unglingalandsmót UMFÍ hafa verið haldin frá árinu 1992. Mótin hafa vaxið og sannað gildi sitt sem glæsilegar fjölskyldu- og íþróttahátíðir þar sem saman koma þúsundir barna og ungmenna ásamt fjölskyldum sínum og taka þátt í fjölbreyttri dagskrá. Unglingalandsmót UMFÍ er vímuefnalaus fjöl-
skylduhátíð þar sem börn og unglingar á aldrinum 11–18 ára reyna með sér í fjölmörgum íþróttagreinum en samhliða er boðið upp á fjölbreytta afþreyingu, leiki og skemmtun fyrir alla fjölskylduna. Unglingalandsmót UMFÍ verður haldið á Höfn í Hornafirði um verslunarmannahelgina 2019.
Ungt fólk og lýðræði UMFÍ og ungmennaráð UMFÍ hefur staðið fyrir ráðstefnunni Ungt fólk og lýðræði árlega frá árinu 2009. Á ráðstefnunni er lögð áhersla á
að efla lýðræðislega þátttöku ungs fólks í leik og starfi. Þar er lögð áhersla á að einstaklingar geti styrkt sjálfsmynd sína og tekið upplýstar ákvarðanir um eigið líf og lífsstíl. Ráðstefnan hefur fest sig í sessi á meðal mikilvægustu viðburða fyrir ungt fólk á Íslandi. Aðalstyrktaraðili ráðstefnunnar eru Erasmus+ Ráðstefnan er ætluð ungu fólki á aldrinum 16–25 ára. Ítarlegar upplýsingar um Ungt fólk og lýðræði á www.umfi.is
74
Landsmót UMFÍ 50+ Landsmót UMFÍ 50+ er blanda af íþrótta-
um að þátttakendur á mótinu séu skráðir í
keppni og annarri keppni, hreyfingu og því
íþrótta- eða ungmennafélag.
að fá fólk á besta aldri til að hafa gaman saman. Mótið hefur farið fram árlega síðan
Mótið er haldið í Neskaupstað dagana
2011 og er öllum opið sem verða 50 ára á
28.–30. júní 2019. www.umfi.is
árinu og eldri. Oft er líka opið í greinar fyrir þátttakendur 18 ára og eldri. Ekki er krafa
Sýnum karakter Sýnum karakter er átaksverkefni um þjálfun sálrænnar og félagslegrar færni barna og ungmenna í íþróttum. Hugmyndafræði verkefnisins byggir á að hægt sé að þjálfa og styrkja sálræna og félagslega færni iðkenda eins og líkamlega færni.
Ítarlegri upplýsingar má finna á vefsíðunni www.synumkarakter.is
Sýnum karakter er samstarfsverkefni ÍSÍ og UMFÍ. Styrktaraðilar verkefnisins eru Íslensk Getspá og mennta- og menningarmálaráðuneytið.
75
FRÓÐLEIKSMOLAR UM GÖNGUFERÐIR Þyngd bakpoka í löngum gönguferðum
Út að ganga
Okkur líður vel ef við göngum rösklega á degi hverjum. Það er ekki aðeins þjálfun okkar sem verður betri – beinabyggingin styrkist og liðirnir mýkjast, vöðvakrafturinn í fótunum eykst, jafnvægið batnar og hættan á að detta og fótbrotna minnkar. Flestir hafa tekið eftir því, að gönguferð, jafnvel á hóflegum hraða, örvar blóðrásina í öllum líkamanum; líka í heilanum. Þessi líkamlega áreynsla losar svo kölluð endorfin sem gera það að verkum að við slökum á og finnum til vellíðunar. Daglega gangan jafnar líka fitu- og kolvetnisefnaskiptin og auðveldar okkur að hafa stjórn á líkamsþyngdinni. Ganga er þægileg og aðgengileg íþrótt sem hægt er að stunda næstum hvar sem er einn síns liðs eða í hópi fjölskyldu og eða vina. Ganga hefur ekki síður áhrif á andlega líðan en líkamlega. Sýnt hefur verið fram á að ganga bætir sjálfstraust og dregur úr depurð og kvíða.
Óhætt er að reikna með að á jafnsléttu geti maður gengið 3–4 km á klst. með 15–20 kílóa bakpoka. Rétt er að reikna með 1 klst. aukalega fyrir hverja 6–700 metra uppávið. Vanur maður ber auðveldlega um fjórðung eigin þyngdar og getur farið í þriðjung eigin þyngdar um skamman tíma. Þetta þýðir í rauninni að bakpoki má aldrei verða þyngri en 24–26 kíló. Algengasta þyngdin er 15–18 kíló. (Heimild: Gönguleiðir eftir Pál Ásgeir Ásgeirsson, Mál og menning 1998).
Gönguhækkun
Gönguhækkun gefur til kynna hæðarmismun milli upphafs leiðar og hæsta tinds leiðarinnar.
Göngutími
Áætlaður göngutími er aðeins viðmið því verulegur munur er á gönguhraða fólks. Göngutími getur lengst og/eða styst eftir aðstæðum hverju sinni. Ágætt er að miða við 3–5 km á klst. lárétt og um 15–20 mín á hverja 100 m hækkun.
Ganga styrkir beinabygginguna
Marghliða, fjölbreytt og reglubundin líkamleg hreyfing er mikilvæg til þess að viðhalda beinabyggingu okkar. Hún þarf álag og viðnám til þess að haldast sterk og fjaðurmögnuð. Allur þrýstingur (þungi), snúningur, teygingar, smáhögg og hnykkir sem beinabyggingin verður fyrir þegar við göngum, endurnýjar og styrkir hana og fyrirbyggir beinþynningu sem er orðin eitt af okkar mestu þjóðarmeinum.
Göngum af stað
– Ganga er auðveld, þægileg og heilnæm. – Við finnum til vellíðunar ef við göngum reglulega. – Þol okkar verður betra. – Beinabyggingin styrkist og liðirnir mýkjast. – Vöðvakraftur í fótunum eykst og jafnvægið – Ganga örvar blóðrásina í öllum líkamanum; líka heilanum. – Ganga auðveldar okkur að hafa stjórn á líkamsþyngdinni. – Ganga hentar öllum ungum sem öldnum. – Ganga er fyrir þig.
Gönguaðferðir (walking technique) Að ganga er flestum mjög eðlislæg athöfn þannig að það kann að hljóma ankanalega þegar talað er um mismunandi gönguaðferðir. Sumir ganga með hámarksárangri án þess að hafa verið kennt það en sumir gera sér þetta erfiðara en það þarf að vera með lélegri líkamsstöðu og slæmri tækni.
76
Gott er að hafa eftirfarandi í huga
– Ef þið eruð með bakpoka munið að hafa hann rétt stilltan. Bestu bakpokarnir eru með stillanlegum ólum fyrir mjaðmir og bak. Meginþunginn á að hvíla á mjöðum og því er best að ólin sé vel bólstruð. – Gott er að teyja á vöðvum eftir göngu en passa skal upp á að líkaminn sé vel heitur.
– Haldið höfðinu hátt en þó afslöppuðu. Hakan á að vera lárétt eða halla örlítið niður að bringunni. Axlir afslappaðar og maginn inndreginn. Verið bein í baki án þess að vera stíf eða sperrt. – Gleymið ekki önduninni. Andið djúpt niður í maga, inn um nef út um munn.
Brennsla
Það hversu mörgum kaloríum þú brennir við ólíkar líkamsæfingar fer eftir þyngd þinni, hvers konar hreyfingu þú ert að stunda og af hvaða ákafa þú stundar hana.Eftirfarandi tafla gefur örlitla hugmynd um brennslu mismunandi þjálfunar. Ath. Miðað er við 10 mín. nema annað sé tekið fram.
Líkamshreyfing og kaloríur/10 mín.
65 kg kona
85 kg karl
Aerobic (rólegur tími)
80 kal
105 kal
Aerobic (hraður tími)
94 kal
124 kal
Blak
28 kal
39 kal
Fótbolti
78 kal
107 kal
Ganga (róleg – um 3,2 km á klst)
148 kal (á klst)
216 kal (á klst)
Ganga (upp í móti – um 5,6 km á klst)
354 kal (á klst)
518 kal(á klst)
Ganga (rösk – um 6,4 km á klst)
236 kal (á klst)
345 kal (á klst)
Gönguskíði
80 kal
106 kal
Hjóla (um 8,8 km á klst)
36 kal
49 kal
Hjóla (um 15,0 km á klst)
56 kal
74 kal
Hjóla (af fullum krafti)
95 kal
130 kal
Hlaup (8 mín/1,6 km)
113 kal
150 kal
Hlaup (11,5 mín/1,6 km)
76 kal
100 kal
Körfubolti
77 kal
106 kal
Lyftingar (stöðvaþjálfun)
104 kal
137 kal
Lyftingar (styrktarþjálfun)
45 kal
60 kal
Sippa (hægt)
82 kal
116 kal
Sippa (hratt)
100 kal
142 kal
Skíði og bretti
62 kal
76 kal
Sund (hratt sund)
94 kal
127 kal
Sund (rólegra sund)
71 kal
96 kal
Tennis
61 kal
81 kal
Trappa
88 kal
122 kal
Veggtennis
76 kal
107 kal
77
STYRKTARLÍNUR Verkfræðistofa Árna Gunnars., Suðurlandsbraut, 108 Reykjavík Kea Hotels, Skipagötu 18, 600 Akureyri Viva sf., Víðimel 68, 107 Reykjavík Lagnalist ehf., Skógarási 6, 110 Reykjavík Eyjafjarðarsveit, Skólatröð 9, 601 Akureyri Ferðaþjónustan í Heydal, Ísafjarðadjúpi Lagnalind ehf., Móasíðu 9b, 603 Akureyri Hraunfossar veitingahús, Laxeyri, 311 Borgarnes Hraðfrystihús Hellissands, Hafnarbakka, 360 Hellissandur Sparisjóður Strandamanna, Hafnarbraut 19, 510 Hólmavík
Bláskógabyggð
Skaftárhreppur
Sundlaugin Hvammstanga
Komdu og vertu með! ÍSÍ og UMFÍ vinna saman að því að ná betur til barna og ungmenna af erlendum uppruna og fjölga þeim í skipulögðu íþróttastarfi. Liður í verkefninu var útgáfa á bækling-
um á sex tungumálum þar sem komið er á framfæri hagnýtum upplýsingum um starfsemi íþrótta- og ungmennafélaga landsins, upplýsingar um æfingagjöld og frístundastyrki
og mikilvægi þátttöku foreldra í ástundum barna. Þar að auki hafa íþróttafélög víða um land verið styrkt til að leita leiða að ná betur til fólks af erlendu bergi brotið. ÍSÍ og UMFÍ hafa haldið ráðstefnur og fundi þar sem árangurinn er metinn og leiðir ræddar til að gera betur. Upplýsingabæklingarnir eru aðgengilegir á íslensku, ensku, pólsku, tælensku, litháísku og filippseysku.
78
79
80