Bez kompromisów: Ocalić brutalizm

Kamila Krawczyk Kamil Ziółkowski

Bez kompromisów: Rola i aktywność Ocalić brutalizm gminy w zakresie Słowa kluczowe: brutalizm, Le Corbusier, modernizm, krytyka architektury ochrony środowiska Wprowadzenie a perspektywa jej Brutalizm – kontrowersyjny, nieoczywisty nurt w architekturze, wzbudzający skrajne reakcje i emocje. Jego nazwa pochodzi od francuskiego określenia béton brut, co w wolnym tłumaczeniu oznacza nic innego, jak surowy beton (ang. raw mieszkańców concrete). Zarówno w języku francuskim, jak i angielskim, słowo to brzmi co najwyżej odrobinę twardo i stanowczo, ale nie tak „brutalnie” jak w języku polskim. Jednakże, to właśnie język w dużej mierze kształtuje rzeczywistość, dlatego Przykład gminy miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego szczególnie w Polsce architektura późnego modernizmu bardzo szybko zyskała miano brutalizmu i wiążące się z tym negatywne konotacje. Słowa kluczowe: Tomaszów Mazowiecki, partycypacja społeczna, ochrona środoNic do ukrycia wiska, budżet obywatelski, zadania gminy

Brutalizm zrodził się w drugiej połowie lat 40. XX wieku we Francji. Po zakończe Wprowadzenie niu II wojny światowej wiele miast wymagało natychmiastowej odbudowy, a ludzie potrzebowali godnych warunków mieszkaniowych. To najważniejsze zadanie dla ar-Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku wprowadza pojęcie decenchitekta postanowił zrealizować Le Corbusier projektując Unité d’Habitation w Martralizacji władzy państwowej, tym samym czyniąc gminę podstawową jednostką sylii – Jednostkę Marsylską, która wiele lat później została mianowana ikoną brutasamorządu terytorialnego w Polsce. Gmina posiada obowiązek wykonywania lizmu (Niebrzydowski, 2018). Pierwotny projekt zakładał budowę na konstrukcjach zadań, które są niezastrzeżone dla pozostałych jednostek samorządu. Jednym z nich jest szeroko rozumiana ochrona środowiska. stalowych, ale finalnie zdecydowano się na wykorzystanie betonu, którego koszt był o wiele niższy. „Jednostka Marsylska była realizacją koncepcji budynku-miasta Ochrona środowiska to temat z pozoru prosty, lecz w praktyce wymaga uczestprzeznaczonego dla wertykalnej społeczności, mieszczącego nie tylko mieszkania, ale nictwa wielu aktorów, którzy wykorzystując dostępne narzędzia są w stanie także pełniącego cały szereg funkcji społecznych. Jej wielkość była jak na ówczesne realizować to zadanie w sposób efektywny. Rola władz nie powinna ograniczać czasy rekordowa – długość 165 metrów i wysokość 56 metrów. Przytłaczający był się jedynie do tworzenia programów, planów i strategii czy realizowania inwestycji, nie tylko ogrom betonowej formy, ale także jej rzeźbiarska siła i wyrazistość” – pisze ale również powinna rozciągać się na analizę potrzeb mieszkańców oraz współNiebrzydowski (2018:37). Budynek ten zapoczątkował zupełnie nowe podejście do pracę z nimi poprzez sprawdzone narzędzia, np.: konsultacje, budżet obywatelski, a także na stosowanie nowych rozwiązań w postaci ekoinnowacji.