Szyna po polsku (FOTO VIDEO - lipiec 2014)

Page 1

Konkurs – wyślij zdjęcie, wygraj ciekawe książki o fotografii

www.dfv.pl lipiec 2014 (3/75)

17,99 zł (w tym 8% VAT)

Indeks 234710 PL | ISSN 1898-035X

Przepyszne fotografie

Krzysztof Gierałtowski Chce za pomocą wystawy pokazać młodemu pokoleniu, skąd czerpać inspiracje

Nie wystarczy ugotow ugotować, wać, ttrzeba rzeba umieć pokazać, czyli tajniki fotografii „od kuchni”

Panorama zamiast... Jak poradzić sobie, gdy nie mamy obiektywu szerokokątnego

BGF F]\OL %LDĄRVWRFND *UXSD )RWRJUDʹF]QD 3UH]HQWXMHP\ QD QDV]\FK ĄDPDFK FLHNDZH VWRZDU]\V]HQLD SDVMRQDWµZ IRWRJUDʹL ] UµľQ\FK VWURQ 3ROVNL

Brian Peterson Trudno powiedzieć, czy spot nie z muflonami to był tylko f czy może coś więcej

Bramy Maroka Brama rozdziela sfery publiczną od prywatnej. Ileż można wyczytać z ich stylu

Drukowanie Czyli wszystko, co trzeba wiedzieć o obsłudze drukarki

Nikon D4s Sprawdziliśmy, na ile Nikono wi udało się poprawić najlepszą lustrzankę profesjonalną

Szyna po polsku W Gdańsku projektuje się i produkuje sprzęt do filmowania. Jak sprawdza się w praktyce szyna polskiej produkcji i jakie efekty można uzyskać, stosując ją? 3,275 'Ú%(.

6OLGHNDPHUD 63 ˙˓˓ 3UR

32 ',*,7$/ )272 9,'(2 ɧ /,3,(& ˧˥˦˩

!"#$%&%&'(') *+,&& -'./ 0'1#./&#2 3#4'('% .'1#./&#25,#4'('%6.(&7'*#)'8#5,( 98 /8#2.#*%-&: ;<=>

6=<1$ ),/02:$ = 1$3Ăš'(0

S

zyna z napÄ™dem (zwana z angielska sliderem) to urzÄ…dzenie, ktĂłrego przeznaczenie filmowcy doskonale znajÄ…, ale dla fotografa jej zastosowanie moĹźe nie być oczywiste, wiÄ™c wypada je omĂłwić. JeĹ›li chcemy mieć kamerÄ™ nieruchomÄ…, to oczywiĹ›cie uĹźywamy statywu, natomiast jeĹ›li chcemy, aby w trakcie ujÄ™cia kamera siÄ™ przesuwaĹ‚a, trzeba na to znaleźć sposĂłb. Najprostsza metoda na ruch kamery to trzymać jÄ… w rÄ™kach i iść, ale ujÄ™cie bÄ™dzie wĂłwczas rozchwiane. Profesjonalne rozwiÄ…zanie tego problemu to tory, po ktĂłrych bÄ™dzie jechaĹ‚ wĂłzek kamerowy – daje to doskonaĹ‚y efekt, tylko trzeba najpierw na plan przywieźć wĂłzek i rozĹ‚oĹźyć tory... Szyna to zĹ‚oty Ĺ›rodek i idealny kompromis – stanowi tor, po ktĂłrym kamera przesunie siÄ™ pĹ‚ynnie i rĂłwno, a jednoczeĹ›nie jest to urzÄ…dzenie na tyle niewielkie i porÄ™czne, Ĺźe moĹźe siÄ™ nim posĹ‚ugiwać jedna osoba.

PĹ‚ynność z napÄ™dem Pozornie szyna to konstrukcja prosta: mamy metalowy ceownik o dĹ‚ugoĹ›ci od pół metra do dwĂłch metrĂłw, po ktĂłrym porusza siÄ™ wĂłzek z kamerÄ…. DiabeĹ‚, jak zwykle, tkwi w szczegółach: wĂłzek powinien po szynie jechać pĹ‚ynnie, rĂłwno, bez skokĂłw, nagĹ‚ych oporĂłw, stukĂłw i chybotania. W praktyce wiele szyn ma problem z pĹ‚ynnoĹ›ciÄ… jazdy. Zaraz, a czy na pĹ‚ynność prowadzenia nie wpĹ‚ywa teĹź sprawność osoby przesuwajÄ…cej wĂłzek? Owszem, pĹ‚ynne, powolne przesuniÄ™cie nie jest Ĺ‚atwe nawet przy idealnej konstrukcji szyny i wĂłzka. Dlatego przyda siÄ™ napÄ™d do szyny, ktĂłry przesunie wĂłzek ze staĹ‚Ä… prÄ™dkoĹ›ciÄ…. NapÄ™d jest dodatkowym elementem – moĹźna kupić szynÄ™ bez napÄ™du i później go doĹ‚Ä…czyć. NapÄ™d skĹ‚ada siÄ™ z dwĂłch części: silnika montowanego przy samej szynie oraz poĹ‚Ä…czonego kablem moduĹ‚u sterujÄ…cego. Sterowanie pozwala na ustawienie szybkoĹ›ci przesuwu wĂłzka, ale nie tylko.

Od najazdu do interwaĹ‚u PodĹ‚Ä…czony do wĂłzka napÄ™d i jego sterowanie pozwalajÄ… na realizacjÄ™ kilku ciekawych efektĂłw. Pierwszy i najbardziej oczywisty to pĹ‚ynny przejazd z jednego koĹ„ca na drugi z zadanÄ… prÄ™dkoĹ›ciÄ…. MoĹźna jednak zrobić coĹ› bardziej efektownego: poĹ‚Ä…czenie przejazdu z interwaĹ‚em. W takim trybie napÄ™d przesuwa wĂłzek o zadanÄ… odlegĹ‚ość, zatrzymuje, wymusza w aparacie wykonanie zdjÄ™cia, przesuwa o nastÄ™pny odcinek, po zatrzymaniu znowu wyzwala migawkÄ™ i tak kilkadziesiÄ…t lub kilkaset razy. Po zĹ‚oĹźeniu takich ujęć w film mamy niezwykĹ‚e ujÄ™cie, na ktĂłry kamera powoli przemieszcza siÄ™ w bok (co widać po ru-

chu pierwszego planu), a jednoczeĹ›nie u gĂłry pÄ™dzÄ… chmury. Efekt jest bardzo przestrzenny – wĹ‚aĹ›nie przez ten pozorny ruch pierwszego planu, ktĂłry nadaje wraĹźenie trĂłjwymiarowoĹ›ci. To jest coĹ›, co lepiej zobaczyć, niĹź prĂłbować sobie wyobrazić. Potencjalnie szyna z napÄ™dem moĹźe mieć wiÄ™cej zastosowaĹ„, np. przy ustawieniu obiektywu w osi szyny i bardzo drobnych przesuwach miÄ™dzy kolejnymi zdjÄ™ciami moĹźna jÄ… wykorzystać przy technice focus-stacking, czyli skĹ‚adaniu zdjÄ™cia o wiÄ™kszej gĹ‚Ä™bi ostroĹ›ci. Wbrew pozorom to urzÄ…dzenie nie bardzo siÄ™ natomiast sprawdzi do robienia klasycznych najazdĂłw kamerÄ…, dlatego Ĺźe trzeba by zastosować dość dĹ‚ugÄ… ogniskowÄ…, aby sama szyna nie znalazĹ‚a siÄ™ w kadrze, a wĂłwczas efekt przemieszczenia bÄ™dzie sĹ‚abo widoczny.

Optymalna ogniskowa dla szyny 6WHURZQLN ]DVLODQ\ WU]HPD DNXPXODWRUDPL W\SX $$ VWHURZQLN Z\SRVDÄžRQ\ MHVW Z GZD SRNUĂ›WÄ„D /HZ\P Z\ELHUDP\ WU\E SUDF\ D SUDZ\P V]\ENRÄ?É SU]HVXZX

Ogniskowa obiektywu oraz kompozycja majÄ… bardzo duĹźy wpĹ‚yw na efektywność i efektowność uĹźycia szyny. Im szersze pole widzenia i im bliĹźszy pierwszy plan, tym silniejszy efekt trĂłjwymiarowoĹ›ci przy przejeĹşdzie. Wynika to z tego, Ĺźe dĹ‚ugość szyny jest ograniczona, a uĹźycie obiektywu o dĹ‚ugiej ogniskowej spowoduje, Ĺźe zmiana pozycji kamery na filmie bÄ™dzie ledwo widoczna, jeĹ›li w ogĂłle widz dostrzeĹźe jakÄ…Ĺ› zmianÄ™. Z szyny wiÄ™c naleĹźy filmować z bliska i szeroko, Ĺźeby uzyskać wyrazisty efekt przestrzennoĹ›ci przy ruchu aparatu. Im krĂłtsza szyna, a wiÄ™c im mniejszy zakres ruchu, tym szersze pole widzenia obiektywu jest wskazane – dĹ‚uĹźsza szyna, a wiÄ™c z wiÄ™kszym zakresem ruchu, pozwala na uĹźycie nieco dĹ‚uĹźszej ogniskowej i odsuniÄ™cie nieco dalej pierwszego planu, a efekt nadal bÄ™dzie dobry.

Wygoda czy swoboda

6WHURZQLN Z ZHUVML 3UR WU]HFLH JQLD]GR SR]ZDOD SRGĄÇF]\É ZÛĞ\N GR Z\]ZDODQLD PLJDZNL )XQNFMD SR]RVWDĄ\FK GZ¾FK WR VWHURZDQLH V]\QÇ L ]DVLODQLH VLOQLND RUD] SRGĄÇF]HQLH ]HZQÛWU]QHJR ]DVLODQLD

6LOQLN SU]\NUÛFDP\ UD] QLH PD SRWU]HE\ GHPRQWDĞX VLOQLND QD F]DV WUDQVSRUWX 3R]RVWDMH RQ FDĄ\ F]DV SU]\NUÛFRQ\ GR V]\Q\

DĹ‚uĹźsza szyna daje nieco wiÄ™kszÄ… swobodÄ™ komponowania, ale... jest dĹ‚uĹźsza, a wiÄ™c trudniejsza w transporcie i w uĹźyciu. Dlaczego transport 2-metrowej szyny jest bardziej zĹ‚oĹźony niĹź wersji jednometrowej – jest oczywiste. Ale dlaczego uĹźycie rĂłwnieĹź robi siÄ™ bardziej skomplikowane z kaĹźdym centymetrem? Im dĹ‚uĹźsza konstrukcja, tym stabilizacja staje siÄ™ trudniejsza: dla półmetrowego modelu wystarczy jeden statyw podpierajÄ…cy w Ĺ›rodku konstrukcji, ale dla 1,5-metrowej wersji zdecydowanie zalecane bÄ™dÄ… dwa statywy, podpierajÄ…ce szynÄ™ na jej koĹ„cach. Dodajmy jeszcze, Ĺźe sam statyw powinien być odpowiednio solidny (czyli bardzo solidny), by w trakcie jazdy aparatu szyna siÄ™ nie odchylaĹ‚a ani nie huĹ›taĹ‚a. Kwestia stabilnoĹ›ci staje siÄ™ istotna nie tylko wraz ze wzrostem dĹ‚ugoĹ›ci szyny, ale takĹźe wagi aparatu

!"#$%&%&'(') *+,&& -'./ 0'1#./&#2 3#4'('% .'1#./&#25,#4'('%6.(&7'*#)'8#5,( 98 /8#2.#*%-&: ;<=>

/,3,(& ˧˼ˌˊ ɧ ',*,7$/ )272 9,'(2 33

oraz... długości ogniskowej, bo węşszy kąt widzenia silniej uwidoczni wszelkie kołysania czy wibracje.

Szyna z GdaĹ„ska Firmy produkujÄ…ce taki osprzÄ™t dziaĹ‚ajÄ… zarĂłwno na Zachodzie, jak i na Dalekim Wschodzie, ale jedna z nich ma siedzibÄ™ w Polsce. W gdaĹ„skiej Slidekamera (www. slidekamera.pl) nie tylko produkuje siÄ™, ale takĹźe projektuje sprzÄ™t – wszystkie oferowane urzÄ…dzenia to efekt rodzimej pomysĹ‚owoĹ›ci. Ja do testĂłw dostaĹ‚em szynÄ™ SP-600 Pro wraz z napÄ™dem i sterowaniem DC HDN Pro oraz węşykami pozwalajÄ…cymi podĹ‚Ä…czyć sterowanie do lustrzanek Canona i Nikona (a takĹźe, jak siÄ™ okazaĹ‚o, bezlusterkowca Panasonica). W zestawie byĹ‚ takĹźe futeraĹ‚, ktĂłry sprawia, Ĺźe szynÄ™ nosi siÄ™ jak spory statyw. Taki zestaw kosztuje 3219 zĹ‚: 1440 zĹ‚ za samÄ… szynÄ™, 1640 za napÄ™d w wersji Pro i węşyk, 139 zĹ‚ za pokrowiec. MoĹźliwe sÄ… modyfikacje tej konfiguracji, ktĂłre wpĹ‚ywajÄ… na cenÄ™, np. wersja metrowa szyny kosztuje tylko 100 zĹ‚ droĹźej, ale moĹźna wybrać wersjÄ™ Basic zamiast Pro, wyposaĹźonÄ… w prostsze nóşki, a kosztujÄ…cÄ… o 400 zĹ‚ mniej. JeĹ›li siÄ™ rozmyĹ›limy, da siÄ™ dokupić same nóşki w wersji Pro, robiÄ…c tym samym upgrade szyny. NapÄ™d w wersji bez Pro teĹź jest taĹ„szy (o 200 zĹ‚), ale wĂłwczas tracimy moĹźliwość realizacji za pomocÄ… szyny ujęć interwaĹ‚owych. MoĹźna wreszcie zacząć od kupienia samej

szyny, a później dokupić napÄ™d (lub nie dokupować, jeĹ›li uznamy, Ĺźe radzimy sobie z rÄ™cznym prowadzeniem). MoĹźliwoĹ›ci róşnych konfiguracji jest sporo, a zabawÄ™ moĹźna zacząć od 1080 zĹ‚ (SP-600 Basic).

Interwał dla kaşdego

Nie moĹźna pominąć roli silnika i funkcji jego sterownika. Lewe pokrÄ™tĹ‚o pozwaSzyna jest bardzo solidnie wykola na ustawienie jednego z trzech =REDF] VDP nana, elegancko wykoĹ„czona trybĂłw: przejazd wideo, inter7HJR VLĂ› QLH GD RSRZLHi sprawia wraĹźenie (sĹ‚uszne, waĹ‚ oraz pÄ™tla (loop). Pierwsza G]LHÉ WR WU]HED ]REDF]\É =Djak siÄ™ okazaĹ‚o po intenfunkcja jest oczywista: praSUDV]DP QD ĘšOP ]UHDOL]RZDQ\ sywnej eksploatacji) trwawym pokrÄ™tĹ‚em ustalamy Z 7RVNDQLL ] XÄž\FLHP V]\Q\ 6OLGHNDĹ‚ej. Razem z silnikiem i steszybkość przesuwu (od 2 do PHUD 63 3UR rowaniem waĹźy nieco 55 mm/s) i kamera pĹ‚ynnie KWWSV YLPHR FRP ponad 3 kilogramy – noprzejeĹźdĹźa z jednego koĹ„ca 0LÄ„HJR RJOÇGDQLD szenie tego w futerale zana drugi. PÄ™tla ma dziaĹ‚anie wieszonym na ramieniu podobne, tyle Ĺźe po uderzeniu przypomina spacery z solidwĂłzka w gumowy odbojnik na nym statywem, a wiÄ™c nie wykoĹ„cu szyny silnik przestawia siÄ™ kracza poza moĹźliwoĹ›ci przeciÄ™tna ruch w drugÄ… stronÄ™... i tak aĹź go nie sprawnej osoby. wyĹ‚Ä…czymy. Najciekawszy bez wÄ…tpienia Od spodu szyny znajdziemy trzy gniazda jest tryb interwaĹ‚owy. DostÄ™pny jest on tylz otworami na Ĺ›ruby 3/8 cala (w Ĺ›rodku oraz ko w napÄ™dach oznaczonych jako Pro, ktĂłre na brzegach) do przykrÄ™cenia szyny do statymajÄ… gniazdo do podĹ‚Ä…czenia węşyka steruwu (lub statywĂłw, jeĹ›li wykorzystamy gniazjÄ…cego. Drugi koniec węşyka podĹ‚Ä…czamy do da brzegowe). Zalecane jest mocowane szyny aparatu, dziÄ™ki czemu sterownik potrafi wybezpoĹ›rednio do statywu, bez poĹ›rednictwa zwalać migawkÄ™ w momencie, gdy szyna jest gĹ‚owicy. KorzystaĹ‚em tylko ze Ĺ›rodkowego zatrzymana. Teraz tylko ustalamy skok, czyli gniazda i na solidnym statywie nie miaĹ‚em dĹ‚ugość przesuwu (od 0,2 mm), przerwÄ™ mięşadnych zastrzeĹźeĹ„ co do stabilnoĹ›ci. dzy kolejnymi skokami (od 1 do 300 sekund SzynÄ™ moĹźna teĹź stawiać bezpoĹ›rednio – musi być dĹ‚uĹźsza niĹź czas naĹ›wietlania) na gruncie. SĹ‚uşą do tego nóşki, ktĂłre w weri aparat rusza, a przy kaĹźdym zatrzymaniu sji Pro moĹźna ustawiać niezaleĹźnie – tak jeĹ›li sterownik szyny wyzwala migawkÄ™. Wszyst-

Pierwsze wraĹźenie

6]\QD Z ZHUVML 3UR QLH]DOHÄžQLH UHJXORZDQH QRJL SR]ZDODMÇ XVWDZLÉ V]\QĂ› SR]LRPR QDZHW QD QLHUÂľZQ\P WHUHQLH ER PRÄžHP\ UHJXORZDÉ NÇW RGFK\OHQLD RUD] Z\VRNRÄ?É NDÄžGHM QRJL ] RVREQD

',*,7$/ )272 9,'(2 ɧ /,3,(& ˧˼ˌˊ

chodzi o wysokość kaĹźdej z nich, jak i o kÄ…t odchylenia. DziÄ™ki temu moĹźna ustawić szynÄ™ prosto na nierĂłwnym podĹ‚oĹźu.

!"#$%&%&'(') *+,&& -'./ 0'1#./&#2 3#4'('% .'1#./&#25,#4'('%6.(&7'*#)'8#5,( 98 /8#2.#*%-&: ;<=>

6=<1$ ),/02:$ = 1$3Ăš'(0

kie parametry ekspozycji musimy ustawić w aparacie – szyna dziaĹ‚a jak prosty węşyk, bez ingerencji w przysĹ‚onÄ™, czuĹ‚ość ISO czy czas naĹ›wietlania. Dobra wiadomość dla uĹźytkownikĂłw prostych aparatĂłw: sterownik szyny moĹźe zastÄ…pić zaawansowany węşyk, co pozwala robić normalne interwaĹ‚y nawet bez szyny. ZĹ‚a wiadomość dla wĹ‚aĹ›cicieli zaawansowanych NikonĂłw: sterownik nie współpracuje z trybem interwaĹ‚owym, dostÄ™pnym w menu od modelu D5xxx wzwyĹź. Nie znaczy to, Ĺźe nikoniarze nie mogÄ… robić interwaĹ‚Ăłw – jedynie muszÄ… je robić tak, jak uĹźytkownicy aparatĂłw innych marek, bez korzystania z udogodnieĹ„ systemowych.

Szyna w akcji Z SP-600 Pro chodziĹ‚em codziennie w trakcie fotowyprawy do Toskanii, towarzyszyĹ‚a mi ona teĹź podczas innych warsztatĂłw. Nie mam Ĺźadnych zastrzeĹźeĹ„ co do solidnoĹ›ci konstrukcji, jej trwaĹ‚oĹ›ci czy niezawodnoĹ›ci. DoĹ‚Ä…czony napÄ™d jest dostatecznie wydajny, a zakres sterowania wystarczajÄ…cy. 60 cm dĹ‚ugoĹ›ci szyny przekĹ‚ada siÄ™ na zmianÄ™ pozycji aparatu o 43 cm (trzeba odjąć ogranicznik szyny oraz dĹ‚ugość wĂłzka), co pozwala na efektowne ujÄ™cia przy wykorzystaniu szerokokÄ…tnego obiektywu i bliskiego pierwszego planu. Przesuw o 43 cm nie jest duĹźy, ale przy umiejÄ™tnej kompozycji daje wystarczajÄ…ce wraĹźenie przestrzennoĹ›ci. PĹ‚ynność prowadzenia jest nie do uzyskania bez silnika, a interwaĹ‚y z przejazdem sÄ… bardzo efektowne. DĹ‚ugość 60 cm i nieco ponad 3 kilogramy wagi to akceptowalny kompromis przy pieszych i lotniczych wycieczkach (fotografowie docierajÄ…cy na kaĹźdÄ… sesjÄ™ samochodami powinni wybrać dĹ‚uĹźszÄ… wersjÄ™). Cena szyny gdaĹ„skiej firmy Slidekamera jest bardzo konkurencyjna w porĂłwnaniu z zagranicznymi produktami, do jakoĹ›ci nie moĹźna mieć Ĺźadnych zastrzeĹźeĹ„, a funkcjonalność otwiera zupeĹ‚nie nowe moĹźliwoĹ›ci przed miĹ‚oĹ›nikami filmowania. ProszÄ™ zresztÄ… zobaczyć materiaĹ‚ filmowy nakrÄ™cony podczas fotowyprawy do Toskanii!

0DGH LQ 3RODQG SROVNL SURGXNW PRÄžH EH] NRPSOHNVÂľZ U\ZDOL]RZDÉ ] RIHUWÇ Ä?ZLDWRZ\FK ĘšUP Z\U¾ĞQLDMÇF VLĂ› DWUDNF\MQÇ FHQÇ Z\VRNÇ XÄž\WHF]QRÄ?FLÇ L VROLGQRÄ?FLÇ Z\NRQDQLD

SLIDEKAMERA SP-600 PRO 'Ä„XJRÄ?É V]\Q\ >FP@

˙˖

:DJD V]\Q\ ] VLOQLNLHP >NJ@

Ë• Ë™

=DNUHV SU]HVXZX DSDUDWX >FP@

45

7U\E\ SUDF\ QDSÛGX

ZLGHR LQWHUZDĄ SÛWOD

0LQLPDOQD SUĂ›GRÄ?É SU]HVXZX ZÂľ]ND >PP V@

2

0DNV\PDOQD SUĂ›GRÄ?É SU]HVXZX ZÂľ]ND >PP V@

55

6NRN ZÂľ]ND Z WU\ELH LQWHUZDÄ„X >PP@

0,2, 0,3, 0,5, 0,7, 1,0, 1,5, 2, 3, 5, 7, 10, 15, 20, 30, 50, 70, 100, 200, 300, 500, 700, 999

,QWHUZDÄ„\ Z WU\ELH LQWHUZDÄ„X >V@

˔ ˕ ˖ ˘ ˚ ˔˓ ˔˕ ˔˘ ˕˓ ˖˓ ˗˘ ˙˓ ˜˓ ˔˕˓ ˔˛˓ ˖˓˓

*ZLQW GR PRQWDÄžX JÄ„RZLF\ >FDOH@

Ë– Ë› JÄ„RZLFD QLH VWDQRZL F]Ă›Ä?FL ]HVWDZX

=DVLODQLH QDSÛGX '& +'1 3UR

Ë– [ DNXPXODWRU $$

0DNV\PDOQD Z\VRNRÄ?É V]\Q\ QD VWRSNDFK >FP@

23,5

3R]LRPLFD

EÇEHONRZD QD Z¾]NX

/LF]ED JQLD]G GR PRFRZDQLD VWDW\ZX

3

&HQD ]HVWDZX >3/1@

˔˗˗˓ V]\QD 63 ˙˓˓ 3UR ˔˙˗˓ VLOQLN '& +'1 3UR ˔˖˜ IXWHUDĄ

!"#$%&%&'(') *+,&& -'./ 0'1#./&#2 3#4'('% .'1#./&#25,#4'('%6.(&7'*#)'8#5,( 98 /8#2.#*%-&: ;<=>

/,3,(& ˧˼ˌˊ ɧ ',*,7$/ )272 9,'(2 35

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.