Big Data: Data Management

Beheers je, big data

Bedrijven vergaren steeds meer data. En beter databeheer blijkt hier van cruciaal belang. Niet enkel op korte termijn voor onze bedrijven, maar ook op lange termijn om onze privacy veilig te stellen.

Dat je bakken data opschept betekent namelijk niet automatisch dat dit ook nuttig is voor je bedrijf. Big data gaat dus lang niet enkel over data vergaren, het gaat ook over een goed beheer ervan. “Bedrijven hebben meestal heel wat ideeën over wat ze met hun data willen doen”, stelt Luc Machiels, directeur van HighMind, een dataconsultancybedrijf. “Maar ze komen in de problemen omdat ze er niet in slagen om het te beheren. Ze kunnen de hoeveelheden niet aan.”

Zo zit die data vaak in verschillende softwaresystemen, verspreid tussen afdelingen, zonder overkoepelende standaarden of procedures. “Denk maar aan een retailbedrijf met verschillende kanalen, zoals een webshop, fysieke winkels, een callcenter en een app. Heel vaak zien we dat die data verspreid zit tussen verschillende systemen, en niet tot bij elkaar geraken”, stelt Machiels.

Stel bijvoorbeeld dat een klant in een webshop naar een product zoekt. Daarna belt die klant misschien naar het callcenter om meer informatie te vragen over dit product. Voor heel wat bedrijven is het vandaag

Data onder controle krijgen in een groot bedrijf is een hele uitdaging. En één team kan die uitdaging niet alleen oplossen.

onmogelijk om de informatie van het product in de webshop, waarnaar de klant keek, automatisch door te geven aan de mensen in het callcenter. Niet omdat die data er niet is, maar omdat een correct databeleid ontbreekt. “Je moet een datacultuur opbouwen”, stelt Machiels. “Data onder controle krijgen in een groot bedrijf is een hele uitdaging. En één team kan die uitdaging niet alleen oplossen. Je moet zoveel mogelijk takken van het bedrijf betrekken, dus zowel IT en data-experten, als de operationele en commerciële teams. Je moet een brug bouwen tussen de technische aspecten van data, en de businesskant ervan.”

Maar wat dan met privacy? Inzichten halen dankzij een beter databeheer is natuurlijk één ding, maar dit alles moet met respect voor de gebruiker gebeuren. Iets dat Erik Mannens, professor datascience aan de UGent, beter weet dan wie dan ook. “De modale gebruiker weet niet hoeveel hun data waard is”, stelt hij. “Er zit op dit ogenblik veel te veel macht bij de grote databoeren, bedrijven zoals Facebook en Google dus.” Daarom werken ze bij zijn onderzoeksgroep aan een nieuwe set conventies en bijbehorende tools, onder de naam SOLID. En dat samen met de uitvinder van het wereldwijde web, Sir Tim BernersLee. “We moeten een ‘omgekeerd’ internet bouwen”, stelt Mannens. “Een internet dat ervoor zorgt dat data van ons blijft. Binnen het SOLID-paradigma geven we daarom iedereen een data pod, waarin je persoonlijke data zit. Je kiest zelf met welke sites of apps je die wilt delen.”

In plaats van rond te surfen op het internet, en gegevens af te staan zonder het te weten, slaat SOLID data dus op in een eigen ‘pod’ of capsule. Jij kiest vervolgens met welke sites en apps je die data wilt delen. Een systeem dat al steun kreeg van de Vlaamse overheid. “We voelen dat we tractie krijgen”, stelt Mannens. “Overheden trekken het verhaal al, en bedrijven beginnen ons nu ook te benaderen. Denk maar aan banken of verzekeraars, die vooral willen bezig zijn met hun dienstverlening, en niet met het continue verzamelen en beheren van consumentendata. Concurrentie in ‘service land’ hangt hier dus eerder af van hoe vernieuwend je product is, dan hoeveel data je bezit.”

Niettemin is dat voorlopig nog een toekomstbeeld. En bedrijven moeten eerst te weten komen welke data ze nu echt onder hun dak willen hebben en bijhouden. “Er is veel vraag naar een beter datamanagement”, vertelt Machiels. “Heel wat bedrijven zitten middenin een digitale transformatie, en data is een cruciale factor hiervoor. Tegelijk beseffen bedrijven dat er veel mogelijk is met de data die ze al bezitten. Maar voordat je er iets mee kunt doen, heb je een stevige basis van datamanagement nodig.”

PRAKTIJKOPLEIDING VOOR WERKZOEKENDE

Als werkzoekende kun je in aanmerking komen voor een ICT-opleiding bij VDAB. De arbeidsbemiddelingsorganisatie van de Vlaamse overheid heeft goede contacten met het bedrijfsleven en opleidingen zijn erg praktijkgericht. “De opleiding begint met een basistraject waarbij algemene ICT-gerelateerde zaken terugkomen”, vertelt Ann Van Nooten, manager Dienstverlening van VDAB Business Support, Retail, ICT en Digitalisering. “Daarna gaat de opleiding een specifieke richting uit en leert de cursist bijvoorbeeld programmeren in Java of PHP.” Tijdens de opleiding, die zo’n 7 tot 10 maanden lang duurt, vindt er ook een stageperiode van verschillende weken plaats. “Met deze opleiding kun je dan aan de slag als junior ontwikkelaar.”

BACHELOR VOOR WERKZOEKENDE

In samenwerking met een aantal hogescholen en de technologiefederatie Agoria biedt VDAB ook een opleiding aan waarbij een bachelordiploma behaald kan worden. De gemiddelde leeftijd van instromers ligt tussen de 20 en 40 jaar. De opleiding is specifiek gericht naar werkzoekenden. Wie de opleiding wil volgen, moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. De duur van de opleiding bedraagt drie jaar, vertelt Ann Van Nooten, VDAB. “Daarbij volg je het eerste jaar bij VDAB de basiscursus ICTontwikkelaar en volg je in het tweede en derde jaar een programma bij de hogescholen. In het tweede en derde jaar gaat de cursist een dag in de week naar school, terwijl hij of zij de rest van de week bij een ICT-bedrijf werkt.”

De vele wegen naar een ICT-job

ICT is al jaren een knelpuntberoep en het tekort dreigt alleen maar groter te worden. Door de digitalisering van de samenleving worden er steeds meer ICT-kennis en ICT-profielen gevraagd. Onderwijsinstellingen merken dat de vraag naar ICT-opleidingen in de lift zit. Baanzekerheid en een sterkere positie op de arbeidsmarkt zijn veelgehoorde argumenten. Welke mogelijkheden zijn er om je om te scholen?

TEKST JEROM ROZENDAAL

BIJSCHOLING EN VERDIEPING

Als ICT’er moet je goed op de hoogte zijn van de nieuwste kennis die razendsnel verandert. Om up-to-date te blijven worden ICT’ers bijgeschoold met kortlopende trainingen die door verschillende onderwijsinstellingen aangeboden worden. Digitalisering van de samenleving betekent trouwens niet alleen dat de vraag naar ICT-profielen in de lift zit, ook wordt er van de andere medewerkers steeds meer ICT-vaardigheden verwacht. Ook deze doelgroep kan bij onderwijsinstellingen terecht voor cursussen die vaak enkele uren tot dagdelen duren. Syntra biedt bijvoorbeeld de opleiding ‘Digitale Marketing’ aan, een interessante aanvulling voor iemand die voor het socialmediatijdperk nog marketing studeerde.

AVONDOPLEIDING VOOR HERSCHOLER

Steeds meer werkenden willen zich laten omscholen tot ICT’er. Er zijn verschillende aanbieders van dag- en avondopleidingen, zoals bijvoorbeeld Syntra. “Het aanbod ICT-opleidingen groeit bij ons sterk”, vertelt Lieve Struyf, marketingmedewerker van de school voor volwassenenonderwijs. “In onze avondopleidingen zitten vaak mensen die een andere job hebben en zich willen omscholen naar ICT’er. Zij doen dit om bijvoorbeeld meer doorgroeimogelijkheden te hebben binnen hun bedrijf. Of ze willen gewoon sterker staan op de arbeidsmarkt, want de vraag naar ICT is erg groot.” De avondopleidingen zijn verspreid over drie jaar en vinden op één of meerdere avonden in de week plaats. De opleidingen kunnen ook met een intensief dagtraject in één jaar gevolgd worden. Door overheidssubsidiëring liggen de kosten voor deze opleidingen relatief laag.

AUTODIDACT

Voor de autodidact met erg veel zelfdiscipline zijn er ook enkele online betaalde en gratis cursussen beschikbaar. Bekende platformen met een groot aanbod zijn bijvoorbeeld Udemy en edX. Sterk in opkomst is de zogenaamde Massive Open Online Course (MOOC). Dat zijn online opleidingen, helemaal ingericht op een massale deelname waarbij het cursusmateriaal wordt verspreid over het net. Door middel van discussieplatforms kunnen studenten en docenten dan met elkaar in discussie gaan. Ook op Udemy is het aanbod ICT-gerelateerde cursussen erg groot.

Hoe functionele en businessanalisten de cruciale schakel van IT vormen

IT is niet zomaar programmeren. De noden van klanten en eindgebruikers moet je niet enkel in kaart brengen, maar moeten ook vertaald worden naar programmeurs. Dat is de taak van functionele analisten en businessanalisten.

Bij IT hoort het stereotype van de programmeur in de ivoren toren die moeilijk te gebruiken software maakt die niemand nodig heeft. Dat beeld staat echter ver van de realiteit, en een belangrijke schakel om dat te voorkomen zijn functionele analisten en businessanalisten. Zij helpen om de noden van klanten en gebruikers te vertalen naar de technische teams die de technologie bouwen. Daarbovenop bieden deze functies een mooi carrièrepad, stelt Karel Van Eeckhoutte, chain service manager bij Smals, een IT-organisatie die focust op maatschappelijke projecten en digitale overheid.

“Het klopt dat het risico om de hoek loert dat het resultaat van het IT-project niet strookt met wat de klant vraagt noch met wat de eindgebruiker echt nodig heeft”, stelt Van Eeckhoutte, die zelf bij Smals begon als functioneel analist. “Analisten voorkomen dat probleem. Zowel business- als functionele analisten moeten goed de behoeften en visie van de klant kennen. Die capteren ze en dragen ze over aan de volgende stappen van het project. Op elk moment trachten ze de toegevoegde waarde voor de klant te maximaliseren.”

Maar wat doen businessanalisten en hun functionele tegenhangers dan concreet? “Analisten zijn betrokken van bij het begin van een IT-project”, reageert Van Eeckhoutte. “Businessanalisten staan meestal aan het begin van een nieuw idee of een verandering bij de klant en proberen goed in kaart te brengen waar de klant naartoe wil. Ze kijken naar de visie van de organisatie en proberen de bedrijfscontext en het probleem te doorgronden. Daarna identificeren ze enkele oplossingen, waarvoor ze businesscases maken. Zo kan de klant afwegen wat de beste keuze is. De functionele analyse komt in beeld van zodra het concrete IT-project van start gaat. De functionele analist capteert de behoeften waaraan de oplossing dient te voldoen en beschrijft de functionaliteiten van het ITproduct. Zij geven de processen en data verder vorm.”

Beide soorten analisten zijn een schakel tussen de noden van een klant en de programmeurs die uiteindelijk een IT-product, zoals een mobiele app, zullen bouwen. Businessanalisten bewaken tijdens de ontwikkeling de businessnoden van de klant, terwijl functionele analisten die vertalen naar de taal en concepten van de technische teams. “Tot aan het opleveren van het project blijven analisten tussenkomen”, voegt Van Eeckhoutte toe. “Ze interageren met de klant en de interne teams, maar praten ook met de eindgebruikers. Analisten begrijpen de business en maatschappelijke invalshoeken, maar hebben ook de technische aspecten in de vingers. Door samen te werken met de verschillende betrokkenen boeken ze successen.”

Van Eeckhoutte raadt het alvast aan als carrièrepad voor anderen. “De functie van analist is erg divers”, stelt hij. “Je denkt mee met het management van de klant over de uitdagingen van de business, doet aan terreinonderzoek bij de eindgebruiker, brengt processen in kaart en animeert workshops. Of je bouwt mee aan prototypes, je modelleert de functionaliteiten en de data, werkt nauw samen met de programmeurs en test het eindproduct. Die grote diversiteit zorgt ervoor dat je in verschillende richtingen kunt evolueren. Tegelijk volg je de nieuwste technologie mee op en ben je up-to-date met de state-of-the-art tools en technieken.”

In samenwerking met...

Smals is een vzw die organisaties in de sociale sector en de gezondheidszorg, naast een aantal overheidsdiensten, begeleidt en ondersteunt bij hun informatiebeheer en IT-noden. Smals combineert zo de nieuwste technologie met een sociale insteek – hun motto is niets voor niets ‘ICT for Society’. Hun eindgebruikers zijn burgers, ondernemingen en zorgverleners, en maatschappelijke betrokkenheid vormt een sleutelelement voor de organisatie.

Moeilijk in te vullen IT-vacatures? Ontdek Junior Classes

Dé oplossing voor uw zoektocht naar vaste IT-medewerkers. Dit succesvol rekruterings- & opleidingstraject geeft Junior IT’ers een ticket naar hun droomjob in IT. Met een intensieve training in de juiste technologie, zijn ze helemaal klaar voor een carrière in uw bedrijf.