Social profile no11

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2014 τεύχος 11ο

Συνέντευξη

ΕΛΕΝΗ ΡΑΝΤΟΥ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΜΦΙΠΟΛΗ Συνέντευξη

ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΙΤΟΣ

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

«Η ανάπτυξη της Αµφίπολης» ∆ιακόσµηση

Η ανανέωση ξεκινάει από... την κρεβατοκάµαρα σας

ΝΕΑ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ

Τσιµισκή 16 (Πλ.Ελευθερίας)- Σέρρες / κιν.6996083416

59€ 45€

25€

12€

39€ 22€ πουκάμισο

32€

19€

49€ 8€ 27€

29€

15€

9€

35€

34€

29€

ª¶ÄĶª

»åòáòøÝá÷ 23-25 Æèì: 2321401900 £¶ªª°¤ÃÁ¹º¸

ºáìáíáòéÀ, ºïíîèîñî 83 Æèì: 2310458727

σελ 18

Συνέντευξη ΕΛΕΝΗ ΡΑΝΤΟΥ

σελ 26

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

σελ 30

ΑΝΤΙΓΗΡΑΝΣΗ: Μπορούμε να σταματήσουμε το χρόνο;

Γράφει η ψυχολόγος Ναταλία Ιωαννίδου

Συνέντευξη του δερματολόγου Ν.Βαρελά σελ 32

ΛΕΥΚΑΝΣΗ ∆ΟΝΤΙΩΝ: Για ένα λαμπερό χαμόγελο

Συνέντευξη του οδοντίατρου Θ.Στοϊκάκη σελ 34

ΤΑ 7 ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ στην αρχαιότητα και στο σήμερα

σελ 47

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ

σελ 68

Σκέψεις για μια καλύτερη ζωή...

Αφιέρωμα στην Αμφίπολη - Ανασκαφή στο λόφο ΚΑΣΤΑ

Γράφει η ψυχολόγος Τάνια Μανωλούδη σελ 90

∆ΙΑΚΟΣΜΗΣΗ: Η ανανέωση ξεκινάει από... την κρεβατοκάμαρα σας ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2014 τεύχος 11ο

Συνέντευξη

ΕΛΕΝΗ ΡΑΝΤΟΥ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΜΦΙΠΟΛΗ Συνέντευξη

ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΛΙΤΟΣ

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

«Η ανάπτυξη της Αµφίπολης» ∆ιακόσµηση

Η ανανέωση ξεκινάει από... την κρεβατοκάµαρα σας

8

ΣΑΛΟΝΙ ΝΥΦΙΚΩΝ - ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

Μουστάκα Αναστασία, Δημογερόντων 1, Σέρρες Τηλ: 2321051008, www.moustakas.com.gr, e-mail: moustakg@otenet.gr

Editorial Γ

ια όλους όσους έχουν διαβάσει έστω και λίγη από την ιστορία του τόπου μας είναι γνωστό ότι τα αρχαία χρόνια, πέρασαν από τον τόπο μας και επακόλουθα από την Αμφίπολη, Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Πέρσες και Ρωμαίοι. Τώρα περνάνε από την Αμφίπολη στρατιές από πολιτικούς, δημοσιογράφους και αρχαιολόγους. Και όχι απλά περνάνε, μην πω και ότι έχουν «καταλάβει» οι δημοσιογράφοι την μικρή πόλη της Αμφίπολης και τον σημαντικό τύμβο που βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της. Για τους αρχαιολόγους και τους πολιτικούς καλύτερα να μην μιλήσω. Για τους πολίτες βέβαια της περιοχής η ανακάλυψη από μόνη της είναι σημαντική. Και όπως όλοι οι άνθρωποι, πολύ δε περισσότερο, οι «ντόπιοι», περιμένουν να αλλάξει η ζωή τους. Και προφανώς προς το καλύτερο. Μιας και η συγκεκριμένη περιοχή, ήταν μια περιοχή «πεθαμένη». Μπορεί να είναι η Αμφίπολη κοντά στην θάλασσα, αλλά το Χειμώνα δεν έβρισκες στη Μεσολακκιά ούτε ..σκυλιά! Τώρα η περιοχή ...αναστήθηκε. Έγινε ξαφνικά ένα μπαμ και τους έπιασε όλους πυρετός για το πώς θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Και κυρίαρχα για το πως οι αγρότες θα μοσχοπουλήσουν τα χωράφια τους! Και μιλάμε για πολλά στρέμματα τα οποία είναι και ...παραγωγικά! Μιλάμε για χωράφια τα οποία σήμερα καλλιεργούν αμπέλια και μάλιστα από τα καλύτερα! Όμως όλοι συμφωνούν ότι καλύτεροι είναι οι ξένοι επενδυτές! Έχουν χρήμα και μάλιστα μετρητό. Που να κάτσουμε τώρα να περιμένουμε την ...ανάπτυξη; Η ανάπτυξη θέλει χρόνο, χρήμα, μελέτες και μεγάλη προσπάθεια. Το να πουλήσεις όμως το χωράφι γίνεται σε ένα λεπτό. Κάπως έτσι σκέφτονται όμως οι ...χαζοί! Οι έξυπνοι όμως σκέφτονται καλύτερα και σκέφτεται καλύτερα από όλους, εκείνος που ξέρει να περιμένει, και σκέφτεται άριστα αυτός που ξέρει και τι να περιμένει. Στην περίπτωσή μας, εκείνος που αν μη τι άλλο θα περιμένει να μάθει τίνος είναι ο τάφος. Και εντάξει δεν είναι όλοι σαν και εμένα που εδώ και δύο χρόνια λέω ότι ο τάφος είναι του Αλέξανδρου. Ή στην χειρότερη περίπτωση του ...Φιλίππου. Και δεν μπορώ να ακούω θεωρίες του τύπου ότι τύμβος είναι ρωμαϊκός και γυναικείος. Πιστεύεται ότι αν δεν ήταν σίγουρη 100% η κα. Περιστέρη για την χρονολόγηση θα το έλεγε; Αν δεχθούμε λοιπόν τη χρονολόγηση των πρώτων ευρημάτων, τα δεδομένα είναι με το ...μέρος μου!

12

Από το Θέμη Πεταλωτή

Σκεφτείτε ότι είμαστε στην εποχή που ο Αλέξανδρος πεθαίνει και ο πόλεμος των διαδόχων έχει αρχίσει. Ο αδυσώπητος πόλεμος στον οποίον θα πεθάνουν όλοι με βίαιο θάνατο -πλην του Αντίπατρου- θα οδηγήσει στην εξόντωση όλης της οικογένειας του Αλεξάνδρου. Η μητέρα του, η αδελφή του Κλεοπάτρα, η Κύννα, ο αδελφός του Φίλιππος ο Αριδαίος, ο γιος του ο Ηρακλής, οι σύζυγοί του, Ρωξάνη και Στάτειρα και ο άλλος γιος του, Αλέξανδρος Δ’. Περίπτωση να μην είναι ο Αλέξανδρος υπάρχει μόνο για τον Νο2 των Μακεδόνων , τον Ηφαιστίωνα, που πέθανε το 324 π.χ., ένα σχεδόν χρόνο πριν τον Αλέξανδρο. Και όλοι ξέρουμε ότι ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε εντολή να γίνουν προς τιμή του ναοί στην Αμφίπολη και σε άλλες έξι πόλεις, ορίζοντας μάλιστα το κολοσσιαίο ποσό των 1.500 ταλάντων για την κατασκευή του καθενός από αυτούς. Από εκεί και πέρα ο μόνος που είχε το χρήμα για να κατασκευάσει αυτό το μνημείο ήταν ο ίδιος ο Αλέξανδρος. Και μιλάμε για ένα ποσό που θα πρέπει να ξεπέρασε τα 2.000 τάλαντα, όσος σχεδόν ο θησαυρός της Περσέπολης σύμφωνα με τον Πλούταρχο. Και όπως μας λέει το ίδιο το μνημείο ο «ένοικος» του τάφου είναι άνδρας! Οπότε έχουμε , είτε τον Φίλιππο, είτε τον Ηφαιστίωνα, είτε τον ίδιο τον Αλέξανδρο. Και όχι ο μικρός Αλέξανδρος ή η Ρωξάνη ή η Ολυμπιάδα. Για θυμηθείτε το περιοδικό μας πριν ενάμιση χρόνο; Έγραφα λοιπόν τότε ότι ο τάφος στην Αμφίπολη είναι είτε του Αλέξανδρου, είτε ο Αλέξανδρος πλήρωσε για την κατασκευή του. Σήμερα ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Απελλής, ξακουστός ζωγράφος της αρχαιότητας που ήκμασε κατά την περίοδο της 112ης Ολυμπιάδος, δηλαδή μεταξύ του 332 και του 329 και ανήκε στο στενό βασιλικό περιβάλλον δεν αποκλείεται να σχεδίασε το ψηφιδωτό στον τάφο. Για μας τους Σερραίους όμως όποιος και αν είναι ο «ένοικος» της Αμφίπολης είναι η καλύτερη αφορμή για ...ανάπτυξη! Εμείς στο περιοδικό μας μέσα από τα πιο υπεύθυνα χείλη, αυτά του δημάρχου Αμφίπολης κ. Μελίτου, σας δίνουμε μια γεύση του τι προσδοκούμε από την πολιτεία. Σας δίνουμε την ευκαιρία να γνωρίσετε καλύτερα την κ. Περιστέρη, την δική μας αρχαιολόγο και σας παρουσιάζουμε τα επτά θαύματα της αρχαιότητας. Βέβαια δεν παραλείπουμε να σας δώσουμε και τα επτά «σύγχρονα» θαύματα, σε συνδυασμό με πολιτισμό, μόδα και άλλα πολλά. Γνωρίστε μέσα από τις σελίδες μας την Ελένη Ράντου, δείτε θέματα κοινωνικά και ιατρικά. Όσο για την κρίση μην φοβάστε. Άλλωστε το είπε και ο Καζαντζάκης Η πέτρα, το σίδερο και το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος ...αντέχει! Και εμείς μαζί του λοιπόν!

Πολιτικά... ΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΑ ΤOY

Επειδή ο τίτλος της στήλης είναι «μαγειρέματα» επιτρέψτε μου να κάνω στα γρήγορα ένα καλό ελπίζω...μαγείρεμα, για να αποδείξω ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλες οι «παρασκηνιακές» διαδικασίες αποκαλούνται ...μαγειρέματα; Ο λόφος Καστά στην Αμφίπολη είναι τεχνητός και άρα όλο το μνημείο είναι ένα έργο που κόστισε πολύ κι απαίτησε χρόνο και μάρμαρο! Άρα ο άνθρωπος που το έχτισε είχε χρόνο και πολύ χρήμα και άρα ήταν στην εξουσία. Μόνο που αυτός δεν μπορεί να ήταν ο Κάσσανδρος, εκτός κι αν το έχτισε για τον εαυτό του! Ο Αλέξανδρος διάλεξε να γίνει στην Αμφίπολη ναός, προς τιμήν του Ηφαιστίωνα, με διαταγή να διατεθούν 1.500 τάλαντα, αλλά οι Μακεδόνες λέγετε ότι το απέρριψαν λόγω του υπερβολικού κόστους, αλλά και λόγω της άρνησής τους να τιμάνε τους θνητούς ως θεούς. Άρα λίγο δύσκολο να είναι του Ηφαιστίωνα! Ο τάφος του Φιλίππου είναι στην Βεργίνα και άρα δεν είναι δικό του. Η Ολυμπιάδα, η «μάγισσα», αν και μητέρα του στρατηλάτη, είναι αυτή που ενέχεται στη δολοφονία του πατέρα του, του Φιλίππου και πολύ δύσκολα ο Κάσσανδρος θα έχτιζε γι’ αυτήν τέτοιο μνημείο, χώρια που το μνημείο είναι ..ανδρικό! Η Αμφίπολη μπορεί να ήταν η φυλακή της Ρωξάνης και του ανήλικου διαδόχου, όμως ο Κάσσανδρος δεν είχε σκοπό να αναθρέψει ένα βασιλέα, γι’αυτό και τους σκότωσε. Τι λέτε θα τους έφτιαχνε μετά και μνημείο; Άρα; Τι έβγαλα με το ..μαγείρεμα; Ναι, είναι είτε ο τάφος του Αλέξανδρου, είτε χτίστηκε για να «φιλοξενήσει» τον Αλέξανδρο. Η ιστορία γράφει ότι όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε για την εκστρατεία του, δώρισε όλα του τα υπάρχοντα και κράτησε για τον εαυτό του, μόνο την ελπίδα. Και πέθανε νέος, αλλά ο σύντομος βίος του ήταν αρκετός για να κερδίσει το προσωνύμιο ΜΕΓΑΣ. Αυτό έγινε όχι μόνο για το μέγεθος των κατακτήσεων του αλλά για το γεγονός ότι σε εκείνο τον πόλεμο ήταν πρεσβευτής ενός αξιακού συστήματος που έδινε νόημα ζωής και στους απελευθερωμένους από την περσική κατάκτηση λαούς. Ανάλογου μεγέθους κατακτήσεις ίσως και μεγαλύτερες, είχαν και άλλες ηγέτες όπως ο Τζένγκις χαν ή ο Ταμερλάνος, που κέρδισαν λάφυρα, κέρδισαν εξουσία, δύναμη και δόξα, αλλά κανένας δεν πήρε το προσωνύμιο ΜΕΓΑΣ. Και αυτό γιατί ο Αλέξανδρος δεν ήταν πλιατσικολόγος , αλλά απελευθερωτής, λαών και ανθρώπων, είχε όραμα συμφιλίωσης και εκπολιτισμού, γι’ αυτό και οι λαοί της Ανατολής, τον αναγνωρίζουν ως δικό τους ήρωα, ως τον βασιλιά τον βασιλέων! Για μας λοιπόν υπάρχουν πολλές και σοβαρές ελπίδες ο τάφος στην Αμφίπολη, να προορίζονταν για τον μεγάλο Μακεδόνα, ίσως αν η Ιστορία θέλει να μας παίξει παιχνίδια να τον βρούμε και μέσα, όμως η αναζήτηση αυτή καθ΄εαυτή είναι που συγκινεί όχι μόνο το πανελλήνιο αλλά και το παγκόσμιο στερέωμα. Αυτό που όλοι περιμένουμε όμως να μας δώσει αυτός ο τάφος, δεν είναι δόξα και κατακτήσεις, αλλά ελπίδα, το οξυγόνο της ζωής. Αυτό που δεν μπορούν να μας δώσουν οι πολιτικοί, περιμένουμε να το 14

Θέµη Πεταλωτή

μας το δώσουν οι αρχαιολόγοι! Σήμερα που η Ελλάδα βουλιάζει κάτω από το βάρος της χρεωκοπίας, οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής, στρέφουμε την προσοχή μας στον μεγάλο βασιλικό τάφο, αναζητώντας αυτό που δεν έχουμε. Την ελπίδα! Μια ελπίδα που όλοι θέλουν να κρατήσουν ζωντανή όπως για παράδειγμα ο Φωτιάδης! Θυμηθείτε ότι όταν τον ρώτησαν για το δικαστικό αποτέλεσμα, μίλησε και πάλι για διαφορά πέντε ψήφων. Μα είναι «άρρωστος» ο άνθρωπος; Είναι δυνατόν να λέει τόσα ψέματα και με τόση ευκολία και μάλιστα σε ανθρώπους με γνώσεις και εμπειρία; Μα αν ο επικεφαλής μιας παράταξης δεν μιλάει με ειλικρίνεια στους δικούς του ανθρώπους, πως θα συμπεριφερθεί στους ..ξένους; Ακούστε και μια πολλή σημαντική διευκρίνιση νομικού χαρακτήρα που έχει την σημασία της. Το δικαστήριο αφού εξέτασε όλους τους λόγους της ένστασης του κ. Φωτιάδη, κι ορισμένους μόνον από τους λόγους της αντένστασης του κ. Αγγελίδη, δεν προχώρησε στην εξέταση των λοιπών λόγων της αντένστασης, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν “αλυσιτελές”, όπως λέγεται νομικά, δηλαδή άσκοπο! Και αυτό γιατί ήδη η διαφορά, μετά από την εξέταση ορισμένων λόγων της αντένστασης του Π. Αγγελίδη, είχε φτάσει στις συν 5 ψήφους υπέρ Αγγελίδη. Οπότε η περαιτέρω εξέταση κι άλλων λόγων δεν θα είχε κανένα νόημα, αφού το αποτέλεσμα δεν θα άλλαζε ως προς τη σειρά των επιτυχόντων. Ίσα - ίσα, θα μπορούσε η διαφορά μεταξύ των δύο συνδυασμών να ήταν και συν 10 ή 15 ή και 30 ψήφους. Πάντως, σίγουρα θα ήταν μεγαλύτερη! Απλώς, το δικαστήριο σταμάτησε στο συν 5! Άρα, δεδομένου ότι απορρίφθηκε η ένσταση κατά του κύρους των εκλογών και κατά της απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Σερρών, η διαφορά παραμένει επισήμως στους συν 12 σταυρούς όπως όριζε η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου! Τώρα σε περίπτωση που αναιρεθεί η απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Σερρών από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το αποτέλεσμα δεν πρόκειται να αλλάξει, αλλά η υπόθεση θα παραπεμφθεί προς περαιτέρω διευκρίνιση κι εξέταση, και πάλι ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Σερρών. Οπότε φασκελοκουκούλωστα Στέφανε! Όσο για την «παλικαριά» που θα έπρεπε να σε διακρίνει, είδα και εκεί έκανες την ..κολοτούμπα σου! Ενώ προεκλογικά δήλωνες ευθαρσώς ότι σε περίπτωση αποτυχίας θα μας αδειάσεις την ..γωνιά, χθες την ....έκανες! Δεν πειράζει όμως! Εγώ σε θέλω εκεί, βράχο, να επαναλαμβάνεσαι και να ..εκτίθεσαι! Και εδώ θα είμαστε και πάλι σε πέντε χρόνια. Θεού θέλοντας βέβαια!

Πολιτικά... ΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΑ Και πάμε στην συλλήψεις δασκάλων με την κατηγορία της ασέλγειας! Μετά και το δεύτερο σοκ χάθηκε η ...μπάλα. Δεν είναι δυνατόν να συλλαμβάνεται υποδιευθυντής Δημοτικού Σχολείου. Και μάλιστα, ο συλληφθείς να είναι και πατέρας και δει ..πολύτεκνος! Τον δεύτερο εκπαιδευτικό μάλιστα κατήγγειλε η μητέρα του ανήλικου κοριτσιού, αφού ο συλληφθείς φέρεται να ασελγούσε στη κόρη της από το 2011, όταν το κοριτσάκι ήταν μόλις 10 ετών, μέχρι και τον περασμένο Μάιο. Να ευχηθώ όλα αυτά να είναι μια κακή εκτίμηση, κάποιων ανθρώπων, έστω και ας θεωρηθώ αιθεροβάμων; Έστω και έτσι, το εύχομαι, αν και νομίζω ότι είναι να μην σου τύχη. Γιατί κάποιοι έτσι και τους τύχαινε θα τον ..κρεμούσαν!

Όμως η έκπληξη ήρθε από τον μητροπολίτη μας κ.κ. Θεολόγο, που απηύθυνε έκκληση για να παραμείνουν τα ευρήματα της Αμφίπολης στη διαχείριση του Νομού Σερρών μια έκκληση που απευθύνεται προς τις αρχές της χώρας και τους υπεύθυνους αρχαιολόγους Ο Σεβασμιότατος μίλησε για το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, τονίζοντας ότι “σε καμία περίπτωση δεν πρέπει το μνημείο να φύγει από τη διαχείριση των Σερραίων”. “Θέλω να υπογραμμίσω, να πω, να το καταθέσω προς πάσα κατεύθυνση εντός και εκτός να παρακαλέσω να μην αδικηθεί ο νομός Σερρών ότι βρεθεί να παραμείνει στον Νομό και όχι να τα πάρουν στην Θεσσαλονίκη και την Αθήνα” είπε. “Η παράκληση μου δεν είναι δικό μου θέμα αλλά ως επίσκοπος του νομού οφείλω να την καταθέσω για να μην αδικηθεί ο Νομός. Τα ευρήματα πρέπει να παραμείνουν στην περιοχή. Αν χρειαστεί να μεταφερθούν στις Σέρρες και να αποτελέσουν πόλο έλξης για τους τουρίστες”, πρόσθεσε.Και είχε δίκιο. Σεβασμιότατε καλό χειμώνα και καλά ....αποτελέσματα!

EΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ

ΝΕΡΟΥ - ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΚΥΡ. Ι. ΒΑΚΙΡΤΖΗΣ

Πτυχιούχος Βιοµηχανικής Χηµείας

• Απολυµάνσεις • Μυοκτονίες • Απεντοµώσεις Τριάντα χρόνια αντιµετωπίζουµε τα προβλήµατά σας, υπεύθυνα και µε την εφαρµογή των πλέον κατάλληλων-επιτρεπόµενων, φαρµάκων-σκευασµάτων. Αρκεί να µας αναφέρετε το πρόβληµά σας και να σας εξηγήσουµε πώς θα επέµβουµε. ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ, ΕΠΙ∆Ι∆ΕΤΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΑΛΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ. Ανδριανουπόλεως 2, Σέρρες | Τηλ.& Φαξ: 2321025710 | email: vakkyr@gmail.com

Autumn Winter 2014 - 2015

Â°Ă™ĂžĂŒÂ’ĂœĂšĂ– ŽÓÞÞĂ?Ă› \ Âż

.

συνέντευξη

συνέντευξη: Θέµης Πεταλωτής

Η

μεγαλύτερη επιτυχία των τελευταίων χρόνων, ο «KATAΔΙΚΟΣ ΜΟΥ», που συνυπογράφουν η Ελένη Ράντου, η Σάρα Γανωτή και ο Νίκος Σταυρακούδης, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη, βρέθηκε στην πόλη μας. Ένα έργο που τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει την τεράστια απήχηση κοινού και κριτικών (Βραβείο Δραματουργίας Ελληνικού Έργου «Κάρολος Κουν» 2012) και που η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορά μας κάνοντας το National Theatre της Αγγλίας, που ερευνά την ελληνική πραγματικότητα και δραματουργία, να ενδιαφερθεί να το εντάξει στο ρεπερτόριό του. Μια παράσταση βαθιά ανθρώπινη, συγκινητικά αστεία που όσο περνά ο καιρός γίνεται όλο και πιο σύγχρονη! Ένα έργο που πραγματεύεται τους φόβους και τις ανασφάλειές μας, και που συγκίνησε βαθιά πολλές χιλιάδες θεατών. Πρωταγωνίστρια του έργου η Ελένη Ράντου. Μια ηθοποιός που έγινε γνωστή από τηλεοπτικές σειρές όπου πρωταγωνίστησε, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είχε και τη συγγραφή του σεναρίου. Συνεργάστηκε με τους Μίνω Βολανάκη, Αντρέα Βουτσινά, Νίκο Μαστοράκη, Διαγόρα Χρονόπουλο, Γιάννη Κακλέα, Κώστα Τσιάνο, Ιάκωβο Καμπανέλλη (όταν σκηνοθέτησε τον δικό του Μπαμπά τον Πόλεμο), Σταμάτη Φασουλή, ενώ μοιράστηκε τη σκηνή με τους περισσότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου. Διαβάζοντας πριν δυο περίπου χρόνια ένα σημείωμα της, το “Ζητείται Ελπίς”, τολμώ να πω ότι ήταν από αυτά που με έκαναν να πάω και να ψηφίσω. Άρα πολιτικοποιημένη, χωρίς να είναι της γενιάς του Πολυτεχνείου, αλλά μιας γενιάς που μπορεί να είχε πάντα δουλειά, αλλά που δεν πρόλαβε να ...κυβερνήσει. Τελικά αυτή είναι η γενιά που θα τραβήξει τα ... πάνδεινα; 18

SP: Κατά δικός μου μια παράσταση ,μια θεατρική παραγωγή , έκλεισε τον κύκλο της κάνοντας μια τεράστια επιτυχία. Αλήθεια τι ή ποιος μπορεί, να είναι αλήθεια «κατάδικός» μας; Ε.Ρ.: Κανένας νομίζω. Ο άνθρωπος έρχεται μόνος, φεύγει μόνος και στο ενδιάμεσο διάστημα θέλει επίμονα να διατηρεί τη ψευδαίσθηση ότι κάτι του ανήκει, ανθρώπινο η υλικό. Αρνηση της μοναξιάς μας είναι να πιστεύουμε στο μαζί, στο δικό μας, στο κατάδικό μας. Κι αυτή η άρνηση είναι τόσο τρυφερά και καταστροφικά ρομαντική SP: Μέχρι σήμερα στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία δεν έχετε κάνει ποτέ περιοδεία ανά την Ελλάδα με κάποιο θίασο. Τι σας έκανε και αλλάξατε απόφαση με το «καταδικός μου;» ; Το έργο ; Οι συμπρωταγωνιστές σας; Κάτι άλλο; Ε.Ρ.: H ευλογία αυτής της παράστασης. Το κείμενό της, οι συνεργάτες της και η ανταπόκριση των θεατών της. Είναι ένα σύνολο ανθρώπων και συσχετισμών που έχει μια μοναδικότητα.

SP: Μοναδικότητα όπως και οι νεοέλληνες; Γιατί φτάσαμε ως εδώ; Ε.Ρ.: Έλα ντε! Ποιος θα μας το απαντήσει; Και ποιος θα μας πει την αλήθεια; Είναι που είμαστε λαός ευλογημένος η που είμαστε λαός στερημένος; Είναι που χάσαμε το τρένο της νέας εποχής και μείναμε πίσω; Είναι που δεν είχαμε φωτισμένους αρχηγούς η που εμείς που τους ψηφίζουμε είμαστε τόσο ανώριμοι; Είναι που μας αρέσει η υπερβολή και χάσαμε το μέτρο η που οι άλλοι, οι δυνατοί, έπαιξαν παιχνίδια στην πλάτη μας; Είναι που θα ρίξουμε το φταίξιμο σε μας και θα ταπεινωθούμε η που θα το ρίξουμε στους άλλους και θα εξαγριωθούμε; Υπάρχει άραγε απάντηση; SP: Είναι το χιούμορ «αντίδοτο» στη σκληρότητα της εποχής; Ε.Ρ.: Ναι! Ανεπιφύλακτα ναι. Το αντίδοτο όμως δεν είναι θεραπεία. Είναι αναλγητικό. Δεν θα δώσει λύσεις. Μόνο ανακούφιση θα μας δώσει.

SP: Είστε μια ηθοποιός που δεν φοβάται να αυτοσαρκαστεί, γιατί; Ε.Ρ.: Γιατί το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός είναι σωτήρια. Παίρνει τον πόνο, το φόβο κι όλη τη σκοτεινιά μας. Σαν λαός όποτε χάσαμε το χιούμορ μας χάσαμε τα πάντα. Είναι καθοριστικό στοιχείο της ψυχοσύνθεσής μας. Επειδή η καθημερινότητά μας ήτανε πάντα δύσκολη χωρίς το χιούμορ δεν παλεύετε.

SP: Πως παλεύει η Ελένη τις φοβίες της; Έχει και που εντοπίζονται; Ε.Ρ.: Το θάνατο φοβάμαι. Το τέλος. Τον αποχωρισμό. Μ αυτό δεν παλεύουμε όλοι να συμφιλιωθούμε σ όλη μας τη ζωή; Απ αυτό το φόβο γεννιούνται όλες μας οι φοβίες. Είμαστε τα μόνα πλάσματα της φύσης που έχουν την νοημοσύνη να ξέρουν ότι θα πεθάνουν. Δεν παλεύετε εύκολα αυτή η γνώση.

SP: Τι είναι ικανό να νικήσει τις συνολικές φοβίες μας; Ε.Ρ.: Η συνειδητοποίηση της μικρότητάς μας. Μικρές χαρούμενες στιγμές, μικρές νίκες, μικρές καθημερινές αγκαλιές, κι ένα μεγάλο μοίρασμα. Προσωπικά αυτά μ’ έχουν βοηθήσει.

19

SP: Πώς αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες που προκύπτουν από την κρίση; Ε.Ρ.: Προσπαθώ να παραμένω νηφάλια. Να μην χάνω την ψυχραιμία μου. Είναι τόσος ο θυμός για όλο αυτό που γίνεται που η εκτόνωσή του θέλει τη σωστή στόχευση για να μη γίνουμε κι εμείς τόσο άδικοι, όσο άδικη είναι η περίσταση.

SP: Η χώρα τα τελευταία χρόνια ζει ένα δράμα με την οικονομική κρίση και τις συνέπειες της, Παρόλα αυτά δεν βλέπουμε από ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού να αντιδρούν, τουλάχιστον στο βαθμό που θα περίμενε κανείς. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ε.Ρ.: Ο πνευματικός κόσμος δεν είναι αναγκαστικά και κόσμος πολιτικής αντιπαράθεσης. Η τέχνες καταδεικνύουν το πρόβλημα. Δεν το λύνουν. Ο ρόλος του πολιτισμού είναι περισσότερο στοχαστικός και αφυπνιστικός παρά ενεργά πολιτικοποιημένος. Αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος της χειραγώγησης λόγω δημοφιλίας. Ο κόσμος πρέπει να πιστέψει στη δική του φωνή. Αν θέλει να ακούγεται μέσα από τις φωνές των άλλων γίνεται έρμαιο.

SP: Θεωρείτε ότι η πολιτικά στρατευμένη τέχνη μπορεί στην εποχή μας να προσφέρει , όπως το έκανε και στο παρελθόν ή ότι έχει πια οριστικά «ξεφτίσει;» Ε.Ρ.: Πάντα η πολιτικά στρατευμένη τέχνη ήτανε τέχνη που εξυπηρετούσε συμφέροντα και προσωπικές φιλοδοξίες. Προσωπικά μ αρέσει η τέχνη που αφυπνίζει και μοιράζεται αγωνίες. Ότι στρατευμένο δεν μπορεί να είναι ελεύθερο.

SP: Γιατί επιλέξατε τα τελευταία χρόνια να είστε και η συγγραφέας θεατρικών έργων; Ε.Ρ.: Γιατί το κείμενο για μένα είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της δουλειάς μου. Δεν ξέρω αν έχω αγαπήσει την υποκριτική η τη σκηνοθεσία η τη σκηνογραφία όσο τα κείμενα. Τα κείμενα με έχουν ταξιδέψει. Αυτά ζήλεψα και μ αυτά μ αρέσει να περνάω χρόνο. Δεν σημαίνει αυτό όμως ότι θα παίζω μόνο δικά μου έργα. Υπάρχουν τόσα άλλα σπουδαία έργα, ακόμα και να τα μεταφράζω είναι ευλογία.

SP: Μετά από πολλές επιτυχίες στην τηλεόραση το τελευταίο διάστημα σας έχουμε χάσει. Σκέπτεστε να επανέλθετε; Ε.Ρ.: Αυτή τη στιγμή ο προγραμματισμός μου έχει θέατρο.

Αλλά μ αρέσουν οι ανατροπές. Αν προκύψει κάτι που να με κινητοποιήσει και να νοιώσω ότι αξίζει τον κόπο θα το κάνω.

SP: Το επόμενο έργο το έχετε στο συρτάρι έτοιμο; Ε.Ρ.: Όχι βέβαια! Είναι πολύ επίπονη διαδικασία. Κι όσο τρέχει το προηγούμενο έργο το επόμενο κρύβεται πολύ καλά. Την ώρα του τοκετού δεν είναι δυνατόν να συλλάβεις!

SP: Ο σχεδιασμός για τον επόμενο χειμώνα τι περιλαμβάνει; Ε.Ρ.: Θα είμαι στο Εθνικό θέατρο και θα υπηρετήσω ένα σπουδαίο κείμενο. Τη Φιλουμένα Μαρτουράνο του Εντουάρντο ντε Φίλιππο. Σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.

SP: Θα ήθελα τη γνώμη σας για Σαμαρά, τον Βενιζέλο , τον Τσίπρα, τον Σταύρο Θεοδωράκη... Ε.Ρ.: Όχι, δεν μ’ αρέσει να χρησιμοποιώ τη γνώμη μου για πρόσωπα. Και δεν επιθυμώ η γνώμη μου να επηρεάζει κανέναν. Πίσω από τα περισσότερα πρόσωπα που μου έχετε παραθέσει βλέπω τραγικές εκδοχές (με την αριστοτελική έννοια του τραγικός) της νεότερης ιστορίας μας. Μέσα σε όλα αυτά τα πρόσωπα υπάρχει ένα κομμάτι μας. Ας αναρωτηθεί ο καθένας μας ποιο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Θέμης Πεταλωτής

20

Ξηροί Καρποί

(φρεσκοψημένοι-επεξεργασμένοι-ωμοί)

Σνακς - Αποξηραμένα φρούτα Μπαχαρικά - Βότανα - Τσάι Είδη Ζαχαροπλαστικής Ζαχαρώδη Καφές φρεσκοαλεσμένος Γλυκίσματα - Ζυμαρικά Μαρμελάδες χειροποίητες Μέλι - Γλυκά του κουταλιού

Εμμανουήλ Ανδρόνικου 5, Σέρρες Τηλ: 6987 165408 - Δημήτρης Δαλίσκας

τέχνη

οδωρής ράμπας

φωτο: Ροζίτα Φλοράντη

Ε

ίναι δύσκολο να δώσεις τον ορισμό και τα χαρακτηριστικά ενός νέου καλλιτέχνη. Πως, γιατί και με ποιό τρόπο θα τον χαρακτηρίσεις; Ίσως να υπάρχει κάποια ενδορφίνη που παράγουν τα κύτταρά όλων γενικά των καλλιτεχνών, ή απλά ίσως έτσι να γεννήθηκαν. Ακόμα πιο δύσκολο όμως είναι να μπει κάποιος και στο σφαλερό δρόμο των κατηγοριοποιήσεων με βάση καλλιτεχνικά ή εξωκαλλιτεχνικά κριτήρια. Αν θα το κάνει κανείς, θα διαπιστώσει ότι είναι αδύνατο να καταστήσει μετρήσιμη την αισθητική πληρότητα, και έτσι έμμεσα να βαθμολογήσει και να αποκαλύψει τον ιδεολογικό μανδύα ενός καλλιτέχνη. Από την ώρα που κάθε έργο εκπληρώνει εν μέρει ή εν όλω την θέληση του καλλιτέχνη, μπορούμε απλά να μιλήσουμε για αισθητικό βίωμα και μάλιστα όχι με συνειρμούς ιθαγένειας και ελληνοσύνης! Άλλωστε πάντα στην τέχνη η μορφή ήταν ο στόχος και όχι το μέσον. Έτσι λειτούργησε από μικρός και ο Θοδωρής Τράμπας. Συμμετείχε παιδί ακόμα σε σχολικά προγράμματα όπως ο Δαίδαλος το 2008, για μια σκηνογραφική παράσταση αρχαίας τραγωδίας, τιμώμενος και με βραβείο, ή συμμετέχοντας σε περιφερειακούς Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες το 2009. Ο Θοδωρής Τράμπας γεννήθηκε το 1991 στο Ντεβούπορτ Αυστραλίας και κατάγεται από τις Σέρρες.

22

Είναι τελειόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, με καθηγητές τον Γιάννη Ψυχοπαίδη και τον Δημήτρη Σακελλίωνα. Παρακολούθησε εργαστηριακά μαθήματα φωτογραφίας, χαρακτικής, σχεδίου, βιντεοτέχνης – πολυμέσων. Τα τρία τελευταία χρόνια ασχολείτε με την σωματική έκφραση μέσω της αναπνοής, του αυτοσχεδιασμού και της εγκατάστασης στον χώρο, ειδικότερα με την τέχνη performance.

Συμμετοχή σε Ομαδικές Εκθέσεις: - Στην στοά παλιάς κρεαταγοράς στην Φωκίωνος Νέγρη (2010) - Φιλανθρωπικό μπαζάρ (για τους αστέγους ) στο Ίδρυμα Κακογιάννη (2011) - Σημαία-Λάβαρο στο Ίδρυμα Κακογιάννη (2012) - Τρένο Ρούφ (2012) - Θύμα-Θήτης Αίθουσα 7, στο πρώην σφαγείο του δήμου Μοσχάτου-Ταύρου (2012) - Για το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο για παιδιά με Αυτισμό Πειραιά (2012)

23

Performance:

φωτο: Μίνα Ρήγα

φωτο: Δημήτρης Θυμιανός

φωτο: Ροζίτα Φλοράντη

φωτο: Μίνα Ρήγα

- Οργανική ύλη και ψευδαίσθηση στον πολιτιστικού οργανισμού Camp στην πλατεία Κοτζιά (2013) - Στο φεστιβάλ << το Μικρό Παρίσι των Αθηνών>> αφιερωμένο στον Albert Camus (2013) - Project3 Θλίψη συνεργασία με τους Nomades artcore (2014) - The First stop στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (2014) - Τέχνη και Τρελά στο πολιτιστικό Κέντρο Μέλινα Μερκούρη Σας παρουσιάζουμε ένα μικρό δείγμα της δουλειάς του. Το βασικό υλικό που υπάρχει στα έργα του είναι κυρίως το λάδι. Γενικά πειραματίζεται με διάφορα υλικά και τεχνοτροπίες όπως κολλάζ με χαρτοπολτό, ανάγλυφες υφές, ρευστές φόρμες. Από αυτήν την δημιουργική διαδικασία εκφράζεται στον καμβά, με επίκεντρο την φύση και τον άνθρωπο. Σε πολλά έργα του κυριαρχούν αρκετά εξπρεσιονιστικά στοιχεία μέσα από την ένταση της γραφής και των έντονων χρωμάτων. Τέλος η τέχνη είναι αυτή που τον βοηθάει να εκφράζεται με ειλικρίνεια και αυθορμητισμό είτε μέσω της ζωγραφικής, είτε μέσω της ελεύθερης κίνησης του σώματος του νου και της ψυχής. Αληθινά θα πρέπει να νιώθει πολύ τυχερός όταν μέσα από όλα αυτά, καταφέρνει να επικοινωνήσει άμεσα με τον συνΆνθρωπο. theodoristrampas@gmail.com

-λεπτομέρεια του πίνακα

24

ΟΠΤΙΚΑ - ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ Ανδρεάδης Θωμάς

Τσαλοπούλου 11, Σέρρες (δίπλα στο πρώην Hondos Center) Τηλ: 23210 23688

ψυχολογία

«

»

Μ

πορεί η αύρα του καλοκαιριού να υπάρχει ακόμη στις αναμνήσεις, στις συζητήσεις, στις φωτογραφίες, όμως όλοι είμαστε αντιμέτωποι με το γεγονός ότι έχουμε μπει πλέον στο φθινόπωρο. Τα χρώματα και οι μυρωδιές της φύσης αλλάζουν και τα ασυναίσθητα μας οδηγούν σε διαφορετική διάθεση και σκέψη. Ο Σεπτέμβριος, ιδιαίτερα, είναι ο μήνας των αποφάσεων, της επιστροφής στα θρανία και στην εργασία! Όλοι έχουμε αναμνήσεις από τα σχολικά χρόνια όπου Σεπτέμβριος = νέα σχολική χρονιά, νέοι δάσκαλοι, νέοι συμμαθητές, νέες εμπειρίες. Κι επειδή τα σχολικά χρόνια αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής μας ηλικίας, δικαιολογημένα έχει καταγραφεί μέσα μας η πληροφορία της αλλαγής. Το φθινόπωρο, λοιπόν, μπορεί να θεωρηθεί, η καταλληλότερη εποχή για να εντάξουμε κάτι νέο στη ζωή μας. Μία νέα συνήθεια, μια νέα απόφαση, ένα νέο χόμπι. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα της συνήθειας, που σημαίνει πως επαναλαμβάνοντας κάποια πράξη, κάποια κίνηση, κάποια σκέψη, την εγκαθιστούμε στην καθημερινότητα προκειμένου να διασφαλίσει αίσθημα σιγουριάς , ασφάλειας και λιγότερο άγχος. Αυτά είναι τα ¨καλά¨ νέα. Τα ¨κακά¨ νέα είναι πως αυτός ο μηχανισμός λειτουργεί τόσο για τις ωφέλιμες, όσο και για τις κακές συνήθειες. Επαναλαμβάνοντας κάποιο μοντέλο συμπεριφοράς, με όχι και τόσο ευεργετικές για τον οργανισμό δράσεις, άθελα μας καταλήγουμε σ΄ ένα φαύλο κύκλο και πριν καλά καλά το καταλάβουμε νιώθουμε τις συνέπειες να μας δυσκολεύουν τη ζωή. Στόχος είναι, λοιπόν, όχι να κάνουμε ...ο χείμαρρος των καθημερινών απαραίτητα κάτι για προβλημάτων σας παρασύρει να ξεφύγουμε από στο ποτάμι της αρνητικότητας τις ¨κακές¨ συνήθειες, αλλά αντίστροκαι της παθητικότητας. φα… να εστιάσουμε σε τρόπους και μηχανισμούς που θα μας οδηγήσουν σε νέες, φρέσκες συνήθειες που θα αντικαταστήσουν τις παλιές. μόνο που αυτή τη φορά η συνειδητή επιλογή τους, θα κάνει όλη τη διαφορά! Μια εναλλακτική αντιπρόταση στις προτάσεις του τύπου: αλλάξτε διατροφή, ξεκινήστε γυμναστική κτλ. Σας προτείνω, λοιπόν ένα νέο εαυτό, ο οποίος αντιδρά και αντιμετωπίζει διαφορετικά, με μια πιο θετική προσέγγιση, τα ίδια προβλήματα που σας απασχολούν και τώρα. Ακολουθεί μία λίστα προτάσεων αλλαγών η οποία μπορεί να εμπλουτιστεί από τις προσωπικές σας ιδέες: •Νο1 Θετική σκέψη. Βάλτε ως στόχο τη θετική σκέψη. Το πώς αντιδρούμε σε μια κατάσταση παίζει σημαντικό λόγο στην εξέλιξη της. Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας στο ν΄ ανακαλύπτει τη θετική πλευρά κάποιας κατάστασης. Μη ξεχνάτε πως όλα έχουν πολλές πλευρές και διαστάσεις. Είναι σίγουρο πως μετά από μερικές προσπάθειες θα μάθετε τον τρόπο και στη συνέχεια αυτή η μάθηση μέσα από την επανάληψη θα μετατραπεί σε συνήθεια. Μια καλή συνήθεια, αυτή τη φορά, που ανυψώνει και εξελίσσει. Αφιερώστε λίγο χρόνο και σκεφτείτε τι θέλετε να αλλάξετε στη ζωή σας. Κάντε μια δοκιμή και απολαύστε την αίσθηση να ελέγχετε τη ζωή σας!

•Νο2 Ανακαλύψτε ή θυμηθείτε αυτό το κάτι που μπορεί να σας ξεκουράσει και να σας αναζωογονήσει. Μπορεί να είναι το οτιδήποτε έχει σημασία για εσάς. Ένας καθημερινός 10 λεπτος περίπατος, ένα αγαπημένο βιβλίο, η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, η

26

προσωπική κούρα ομορφιάς που πάντα αναβάλλατε και τόσα άλλα που μόνο εσείς γνωρίζετε. Αφήστε τον εαυτό σας ελεύθερο να θυμηθεί και να επιθυμήσει αυτά που με τα χρόνια υποχρεώσεων και άλλων αιτιών έχουν μπει σε λίστες αναμονής και περιμένουν να τους δημιουργήσετε χώρο για να υπάρξουν. Κι εδώ που τα λέμε, αν δεν κάνετε κάτι τώρα, πότε θα το κάνετε; Αδράξτε τη μέρα και κάντε την αλλαγή!

• Νο3 Υιοθετείστε τη συνήθεια της ευγνωμοσύνης για ότι έχετε. Γνωρίζω πολύ καλά πως, στις δύσκολες στιγμές της ζωής σας εκτιμάτε ιδιαίτερα ό,τι σημαντικό έχετε και πως, αυτό εκείνη τη στιγμή σας δίνει δύναμη και νόημα να συνεχίσετε. (Παράδειγμα όταν αρρωσταίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο, όταν χάνουμε ένα δικό μας άνθρωπο, ή όταν συμβαίνει κάποιο ατύχημα). Ξέρω επίσης, ότι αυτή η αίσθηση περνάει σε λίγες ώρες, ίσως μέρες. Έως εκεί όμως! Γιατί, ο χείμαρρος των καθημερινών προβλημάτων σας παρασύρει στο ποτάμι της αρνητικότητας και της παθητικότητας. Πόσο πιο πλατιά και πλούσια θα μπορούσε να είναι η ματιά σας στη ζωή αν αυτή η αίσθηση της ευγνωμοσύνης σας ακολουθούσε κάθε μέρα ως μια συνειδητή συνήθεια! Καταγράψτε 3 φορές μέσα στη μέρα σας 3 πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμονες. Μπορεί να είναι κάποιος άνθρωπος, κάποιο υλικό αγαθό, αλλά μπορεί να είναι απλά και το γεγονός ότι αναπνέετε, το όμορφο ηλιοβασίλεμα που είδατε, ένα χάδι που δώσατε, ένα ανέκδοτο που ακούσατε και άπειρα άλλα μικρά και μεγάλα που συνθέτουν τον υπέροχο κόσμο σας.

Ξεκινήστε με μια ¨δοκιμαστική¨ περίοδο 2 εβδομάδων για να διαπιστώσετε πως μπορεί, να δουλέψει και για σας. Μη ξεχνάτε άλλωστε πως για να αντικατασταθεί μία παλιά συνήθεια από μία νέα, χρειάζεται και κάποιος εύλογος χρόνος. Επίσημες μελέτες έχουν δείξει πως σε διάστημα περίπου 20 ημερών ο εγκέφαλος αρχίζει και ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα αναγνωρίζοντας τα ως οικεία, άρα ως συνήθεια. Φυσικά ο χρόνος σε όλα αυτά είναι προσωπικός και σχετικός και εξαρτάται κατά πολύ και από το χρονικό διάστημα στο οποίο είχε συνηθίσει την προηγούμενη κατάσταση. Καθοριστικός παράγοντας επίσης επίσης είναι να γνωρίζεται και να κατανοείτε πλήρως πως όλο αυτό είναι μια διαδικασία εφικτή, δίνοντας ταυτόχρονα και τα περιθώρια πισωγυρισμάτων σε προηγούμενες τακτικές. Ίσως όμως αυτό να είναι και το σημείο κλειδί της υπόθεσης: όποτε συμβεί να αφεθείτε σε αυτό που πολεμάτε σηκωθείτε ξανά και συνεχίστε από το σημείο που φτάσατε. Καμιά προσπάθεια δεν είναι άσκοπη, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί απόφαση και δέσμευση για το καλύτερο. Δεν υπάρχει το τέλειο και η κορυφή. Υπάρχει όμως η θέληση για ζωή αληθινή, γνήσια, γεμάτη εμπειρίες αγάπης και εξέλιξης. Προσπαθώντας ο καθένας από εμάς για κάτι καλύτερο στον εαυτό του, αφήνει να ανθίσει μέσα του η αγάπη. Αυτό είναι κάτι που βγαίνει προς τα έξω και δε μπορεί παρά να επηρεάσει θετικά τους άλλους και να του ανταποδοθεί. Γινόμαστε συμμέτοχοι στην ομορφιά του κόσμου μας. Αφουγκραστείτε λοιπόν τον εαυτό σας και αφήστε τον να βιώσει αυτό που αναγνωρίζει για καλό. Είναι στη φύση μας να θέλουμε να είμαστε καλά και ακολουθώντας το μονοπάτι της φύσης ανακαλύπτουμε τον αληθινό εαυτό μας. Καλή αναζήτηση!

•Νο4 ¨Εκπαιδευτείτε¨ στον όμορφο λόγο. Η κοινωνία μας και οι άνθρωποι πλήττονται και βάλλονται καθημερινά από βία, σωματική, λεκτική, συναισθηματική. Σκεφτείτε το απλά. Κάθε φορά που χρησιμοποιείτε άσχημο λεξιλόγιο συμβάλλετε κι εσείς έμπρακτα στη διόγκωση του προβλήματος και γίνεστε ένας από τους θύτες. Οι άσχημες κουβέντες πληγώνουν, προσβάλλουν, μειώνουν και στεναχωρούν τους αποδέκτες τους. Μα και όποιον τις χρησιμοποιεί, τον ασχημαίνουν και τον παραμορφώνουν στο λεπτό. Εσάς σας αρέσει να σας μιλούν άσχημα; Πως αισθάνεστε όταν περιβάλλεστε από άτομα που στις 10 κουβέντες που θα πουν οι 7 θα είναι βρώμικες; Είναι στο χέρι σας να κάνετε τη διαφορά. Αντικαταστήστε άσχημες λέξεις με ομορφότερες. Ο εγκέφαλός σας χρησιμοποίησε πολλές φορές κάποιες συγκεκριμένες εκφράσεις και τις ανακαλεί αυτόματα στη ροή του λόγου. Εκπαιδεύστε τον, λοιπόν, να κάνει το ίδιο, αλλά αυτή τη φορά με ευγενικές και έξυπνες κουβέντες που θα αποδίδουν σεβασμό για να εισπράξετε κι εσείς σεβασμό. Δώστε χαμόγελα και ευγένεια και θα σας ανταποδοθεί! Κοινό μυστικό στις παραπάνω προτάσεις είναι η εκπαίδευση μέσα από την επανάληψη και η σιγουριά πως με επιμονή και συνειδητή δέσμευση η αλλαγή καταλήγει να είναι επιλογή και όχι απλά κάτι τυχαίο. Οδηγίες ¨προς ναυτιλομένους¨: Επιλέξτε 1 με το οποίο θα ασχοληθείτε και δεσμευτείτε. Μη φορτώνεστε με περισσότερα. Εστιάστε σε αυτό που επιλέξατε να αλλάξετε και θα καταφέρετε το περισσότερο που μπορείτε.

27

fashion men: ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΕΡΜΟΥ 21 - ΣΕΡΡΕΣ ΤΗΛ: 2321022025 www.abito.gr

υγεία & οµορφιά

συνέντευξη: Κλαίρη Γκιπυρίτη

S.P.: Ποια είναι τα τα χαρακτηριστικά του γηρασμένου δέρματος; Ν.Β.: Ενα γηρασμένο δέρμα εμφανίζει χρωματικές αλλοιώσεις (καφεοειδής κηλίδες, κίτρινα στίγματα), σπασμένα αγγεία, αύξηση ρυτίδων, ελλάτωση της τάσης της επιδερμίδας και κατά τόπους πάχυνση ή λέπτυνση.

S.P.: Τι είναι η Εξωγενής γήρανση και τι η Ενδογενής γήρανση; Τι ρόλο παίζουν τα γονίδια; Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να επηρεάσει τη δράση των γονιδίων; Ν.Β.: Εξωγενή εννοούμε ουσιαστικά την γήρανση η οποία επέρχεται από παράγοντες εξωτερικούς (κύρια την επίδραση του ήλιου στο δέρμα) και ενδογενή τη φυσιολόγική γήρανση του ανθρωπίνου σώματος. Βεβαίως και από το DNA που έχει ο καθένας, αυτή μπορεί να έρθει, από άτομο σε άτομο, νωρίτερα ή αργότερα. Δηλαδή μπορεί να καθόμαστε με κάποιον το ίδιο στον ήλιο, αλλά αυτός που έχει την κληρονομική προδιάθεση, ακόμα και αν είναι φυσιολογική η έκθεση του στον ήλιο, (όχι υπερβολικές ώρες), τότε θα γεράσει γρηγορότερα από τον άλλο. Ενας ξανθός είναι γενετικά προγραμματισμένος να γεράσει νωρίτερα από οποιονδήποτε άλλον. Πολύ σπάνια ένας ξανθός με έναν αντίστοιχο της ίδιας ηλικίας θα δείξει πιο νέος. Και αυτό ισχύει και στη μιά τη γήρανση και στην άλλη. Μπορεί να είσαι γενετικά καθορισμένος ότι θα γίνει ζημιά, ότι θα γεράσεις είτε από έξω, είτε από τον ήλιο, είτε φυσιολογικά, αλλά υπάρχει ένας σημαντικός παράγοντας όπως είναι το κάπνισμα το οποίο

30

θα επιδράσει αρνητικά και στις δύο περιπτώσεις. Στους ιατρικούς κύκλους το τσιγάρο θεωρείται “ο δολοφόνος” του κολλαγόνου. Ακόμα και με ένα τσιγάρο την ημέρα, η γήρανση επέρχεται πιο σύντομα από κάποιον αντίστοιχα που δεν καπνίζει. Επομένως το κάπνισμα είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας. Από τη στιγμή που μιλάμε για εξωγενή και ενδογενή γήρανση, η φωτογήρανση μπορεί να θεωρηθεί σαν εξωτερικός παράγοντας ακόμα και στην κανονική γήρανση δηλ., αν θεωρήσουμε ότι δύο δίδυμοι που φυσιολογικά είναι να γεράσουν κάπου στα 60 τους και από τους δύο ο ένας κάθεται στο γραφείο και το καλοκαίρι φυσιολογικά στην παραλία, όχι 11-4μμ ηλιοθεραπεία, ενώ ο άλλος κάθεται πολλές ώρες στον ήλιο, χωρίς φυσικά να καπνίζουν και οι δύο, ο δεύτερος θα γεράσει γρηγορότερα γιατί έχει ως εξωγενή επιβάρυνση την έκθεση στον ήλιο.

S.P.: Πως αντιμετωπίζουμε την φωτογήρανση; Ν.Β.: Όταν μιλάμε για γήρανση ή για φωτογήρανση, η αντιμετώπιση είναι ακριβώς η ίδια. Δεν κάνουμε κάτι διαφορετικό στην μία ή στην άλλη. Αλλάζει μόνο η ηλικία που θα επιβάλλουμε τη θεραπεία. Στην φυσιολογική γήρανση προσπαθούμε να τον “υποστηρίξουμε” με φαρμακευτικά προϊόντα ή/ και ιατρικές τεχνικές. Όταν όμως ο άλλος γερνάει ενώ δεν πρέπει, γιατί καπνίζει ή εκτίθεται πολλές ώρες στον ήλιο, επειδή αφυδατώνεται, δεν πίνει νερό αλλά και δεν ενυδατώνεται εξωτερικά, τότε θα πρέπει ταυτόχρονα να αλλάξουμε όλους αυτούς τους παράγοντες.

«Ακόμα και με ένα τσιγάρο την ημέρα, η γήρανση επέρχεται πιο σύντομα» S.P.: Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημάδια της φωτογήρανσης στο δέρμα; Ν.Β.: Είναι ακριβώς ίδια με την γήρανση. Βέβαια στη φωτογήρανση είναι πιο έντονες οι χρωματικές αλλοιώσεις του δέρματος και πιο συχνά εμφανίζονται κάποιας μορφής καλοήθεις ή κακοήθεις βλάβες όπως οι σμηγματορροϊκες μυρμηγκίες και οι ακτινικές υπερκερατώσεις, που ενισχύουν το κακό αποτέλεσμα της γήρανσης. Ακόμη έντονες αλλαγές στο χρώμα και στην υφή του δέρματος, αύξηση του διατετραγωνισμού, πράγμα που σημαίνει ότι αν δείτε τον αυχένα ψαράδων ή χτιστών, θα παρατηρήσετε κάποια μικρά-μικρά τετραγωνάκια σαν μωσαϊκό που αυτό μπορεί να εμφανιστεί και στο πρόσωπο σε πολύ φωτογηρασμένα δέρματα. Δηλαδή χρωματικές αλλοιώσεις και αλλοιώσεις υφής, ταυτόχρονα με τη ρυτίδωση. Χάνεται η ελαστικότητα, “κρεμάει” το δέρμα (σακουλιάζει) όπως και στη περίπτωση της απλής γήρανσης.

S.P.: Απο ποια ηλικία ξεκινάει η φωτογήρανση; Ν.Β.: Μπορεί να ρθεί και από τα 20 χρόνια. Σε κάποιες περιπτώσεις από το τρόπο ζωής, μετά από τεχνικό μαύρισμα (σολάριουμ), μπορεί να ‘ρθει ακόμα πιο γρήγορα. Και όπως είπαμε και πιο πάνω για το κάνπισμα που είναι ένας εξαιρετικά κακός παράγοντας γήρανσης, γνωρίζουμε ότι αυτός που καπνίζει από νωρίς γερνάει σαφώς νωρίτερα. Δεν υπάρχει δηλαδή ηλικία. Μπορεί ένας γιατρός σε δίδυμες εικοσάχρονες να διαγνώσει την φωτογήρανση δηλαδή ποια από τις δύο έχει αρχίσει να γερνάει πιο γρήγορα από τον ήλιο, μόνο από τον τρόπο που ζει και συμπεριφέρεται η κάθε μια από τις δύο.

S.P.: Υπάρχουν στάδια κατά τη φωτογήρανση και ποια είναι; Ν.Β.: Όχι δεν υπάρχουν. Μπορεί να ρθει πρώτα η αλλαγή του χρώματος δηλ.χρωματικές κηλίδες και μετά ν’ αλλάξει η ρυτίδωση, ή μπορεί να ‘ρθει πρώτα η ρυτίδωση και μετά οι χρωματικές κηλίδες. Δεν υπάρχει δηλαδή κανόνας για το αν θα ‘ρθουν οι κηλίδες, μετά οι καλοήθειες, μετά οι κακοήθειες

κλπ. Υπάρχει μια ποικιλία στον καθένα εντελώς διαφορετικά.

S.P.: Όλοι οι τύποι δέρματος κινδυνεύουν το ίδιο; Ν.Β.: Ο ανθρώπινος πληθυσμός χωρίζεται σε τέσσερις φωτότυπους (I-II-III-IV) κατά κύριο λόγο. Οι πιο ευαίσθητοι και επιρρεπείς είναι ο Ι και ο ΙΙ, που αντιπροσωπεύουν κατά κύριο λόγο τους ανοιχτόχρωμους, ξανθούς και με γαλανά μάτια ανθρώπους.

S.P.: Συμπερασματικά ποιοι είναι οι τρόποι καταπολέμησης της γήρανσης ή φωτογήρανσης του δέρματος; Ν.Β.: Προσωπικά αντιμετωπίζω τόσο την γήρανση όσο και την φωτογήρανση με λέιζερ erbium yag 2940 nm, την τεχνική δηλαδή pixel ή Fraxel όπως πολλοί έχετε ακούσει. Είναι η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος από τη στιγμή που είτε άνδρας, είτε γυναίκα όταν έρχεται εδώ για αντιγήρανση, ο σκοπός του είναι να εξαφανίσει τις ρυτίδες. Το λέιζερ είναι ο τρόπος που προτείνω και προκρίνω το οποίο έχει θεαματικά αποτελέσματα. Όσο πιο πολλές είναι οι ρυτίδες τόσο πιο καλό είναι και το αποτέλεσμα. Ένας αλλος τρόπος είναι η ενέσιμη αγωγή με βουτυλική αλλαντοτοξίνη δηλαδή το γνωστό botox ή dysport. Εν κατακλείδι η αντιγήρανση είναι η αντιμετώπιση των ρυτίδων και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος κατ’ εμένα είναι το pixel λέιζερ erbioum yag 2940 nm.

31

υγεία & οµορφιά ΛΕΥΚΑΝΣΗ ΔΟΝΤΙΩΝ:

τι πρέπει να γνωρίζουμε

Η λεύκανση είναι μια τεχνική με την οποία επιτυγχάνεται η βελτίωση του χρώματος των δοντιών και η φωτεινότητα τους. συνέντευξη: Κλαίρη Γκιπυρίτη

S.P.: Τι είναι η λεύκανση δοντιών; Θ.Σ.: Η λεύκανση γνωστή και σαν οξείδωση είναι μια αισθητική τεχνική με την οποία βελτιώνεται το χρώμα των δοντιών. Με την τεχνική αυτή αποδομούνται οργανικά υλικά για να απομακρύνουν τις χρώσεις και να δημιουργήσουν λευκότερα και λαμπερότερα δόντια. Η λεύκανση μπορεί να γίνει στο ιατρείο, σε μια συνεδρία ή στο σπίτι για ένα διάστημα 1-2 εβδομάδων. Ακόμη για για άριστα αισθητικά αποτελέσματα μπορεί να ξεκινήσει με μια επίσκεψη στο ιατρείο και να ολοκληρωθεί στο σπίτι.

S.P.: Το αποτέλεσμα της λεύκανσης πόσο χρονικό διάστημα διαρκεί; Θ.Σ.: Σύμφωνα με έρευνες, τα αποτελέσματα της λεύκανσης των δοντιών διαρκούν συνήθως για αρκετά χρόνια, με την προϋπόθεση όμως ότι οι ασθενείς δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφέ, τσαγιού, πούρου ή καπνού, κόκκινου κρασιού και αναψυκτικών με χρωστικές ουσίες. Σε αντίθετη περίπτωση είναι απαραίτητη η συντήρηση του αποτελέσματος της λεύκανσης.

S.P.: Ποιοι είναι οι κανόνες που πρέπει να τηρηθούν κατά την διάρκεια της λεύκανσης; Θ.Σ.: Οι κανόνες που θα πρέπει να τηρηθούν είναι: Κατά τη διάρκεια της θεραπείας θα πρέπει να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση από τον οδοντίατρο.

Δεν θα πρέπει να καταναλώνονται τρόφιμα με χρωστικές ουσίες όπως παντζάρια, κόκκινο κρασί ή ουίσκι, φυσικοί χυμοί, καφές, σακχαρούχα αναψυκτικά, καρότα, σάλτσας σόγιας ή ξυδιού balsamico, φρούτων όπως τα κεράσια και οι φράουλες, σοκολατών καθώς και η χρήση καπνού ή πούρου, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον μιας εβδομάδας μετά την λεύκανση. Η διατήρηση άριστης στοματικής υγιεινής με βούρτσισμα των δοντιών, η χρήση οδοντικού νήματος, η χρήση στοματικού διαλύματος που δεν περιέχει χλωρεξιδίνη.

S.P.: Τι μπορεί να προκαλέσει χρώση στα δόντια; Θ.Σ.: Χρώση στα δόντια μπορεί να προκαλέσει: Η ηλικία. Με την πάροδο των χρόνων, τα δόντια γίνονται πιο σκούρα, ως αποτέλεσμα της φθοράς αλλά και των σωρευμένων χρωστικών ουσιών.

32

Το κάπνισμα. Η νικοτίνη αφήνει καφετί χρωστικές ουσίες επάνω στα δόντια, οι οποίες απορροφούνται σιγά - σιγά στην δομή του δοντιού και προκαλούν δυσχρωμία. Οι διατροφικές συνήθειες. Η συχνή κατανάλωση καφέ, κόκκινου κρασιού, τσαγιού, αλλά και σακχαρούχων αναψυκτικών, ποτών, παντζαριών, πορτοκαλιών, καρότων, αλλά και γενικότερα εσπεριδοειδών, συμβάλλουν στην διάβρωση της αδαμαντίνης. Ναρκωτικά - Χημικές Οσίες Στοματικά διαλύματα που περιέχουν χλωρεξιδίνη.

S.P.: Μπορεί να γίνει λεύκανση κατά την διάρκεια της εγκυμοσυνης; Θ.Σ.: Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει επαρκής έλεγχος για τις συνέπειες της χρήσης του τζελ υπεροξειδίου κατά την διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Επομένως συνιστούμε και είναι προτιμότερο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, να μην χρησιμοποιείται κανένα σύστημα λεύκανσης.

S.P.: Από ποια ηλικία μπορεί να γίνει λεύκανη; Μπορεί και από την ηλικία κάτω των 18 ετών; Θ.Σ.: Προτιμότερο θα είναι να αποφεύγεται η λεύκανση, σε τόσο νεαρή ηλικία. Σε καμία όμως περίπτωση δεν συνιστάται σε άτομα ηλικίας μικρότερης των 18 ετών.

πριν

S.P.: Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται: Θ.Σ.: Η λεύκανση των δοντιών μπορεί να εφαρμοστεί: Σε κίτρινα δόντια. Στα γειτονικά δόντια, πριν την τοποθέτηση μιας προσθετικής εργασίας (π.χ. γέφυρας πορσελάνης) ώστε η γέφυρα να κατασκευαστεί σε πιο ανοικτό χρώμα. Σε περίπτωση επιθυμίας συντηρητικής θεραπείας ώστε να βελτιωθεί η εμφάνιση των δοντιών. Σε χρώσεις δοντιών από νικοτίνη. Σε χρώσεις δοντιών από τροφές που προκαλούν δυσχρωμίες. Σε μεταβολή χρώματος σχετιζόμενη με τραύμα του πολφού και νέκρωση. Σε επιφανειακές ή έντονες και απορροφημένες χρώσεις.

S.P.: Ποιές είναι οι μέθοδοι λεύκανσης των δοντιών: Θ.Σ.: Λεύκανση που γίνεται στο σπίτι με συμβουλή και την καθοδήγηση του οδοντιάτρου. Λεύκανση μεμονωμένων σκουρόχρωμων δοντιών. Λεύκανση εντατικού τύπου στο ιατρείο με λυχνία Zoom. Χημκή Λεύκανση στο ιατρείο χωρίς την χρήση φωτοπολυμερισμού. Λεύκανση εντατικού τύπου στο ιατρείο με συσκευή λεύκανσης LED. Λεύκανση εντατικού τύπου στο ιατρείο με Laser.

μετά 33

34

Ε

ίναι κοινότοπο το να αναφερθεί κάποιος στα «γνωστά 7 θαύματα του κόσμου», πολύ τυπική έκφραση. Όμως, τα ξέρουμε στη πραγματικότητα; Πάω στοίχημα πως αν αρχίσει κανείς να τα απαριθμεί, κάπου στο 4ο θα κολλήσει… Κάνω λάθος; Δεν νομίζω. Για να καλύψουμε λοιπόν αυτό το κενό γνώσης όσον αφορά τα θαύματα του κόσμου, σας παραθέτουμε εδώ όχι μόνο τη λίστα των 7 αρχαίων θαυμάτων, αλλά και τα 7 σύγχρονα θαύματα του κόσμου. Να σημειωθεί ωστόσο ότι ο κόσμος πάντα προοδεύει, κι έτσι σύντομα ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου, το ψηλότερο κτήριο του κόσμου, θα δώσει τη θέση του σε ένα άλλο, νέο κτήριο με μεγαλύτερο ύψος. Αφήνουμε όμως και ανοιχτό το ενδεχόμενο να μεταβληθεί και η λίστα των αρχαίων θαυμάτων, δεδομένης της νέας κατάστασης που επικρατεί… Και ο νοών, νοήτο… Χριστίνα Πεταλωτή

35

Η

γιγάντια αυτή πυραμίδα είναι το πιο παλιό από τα εφτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, αλλά και το μόνο που διατηρείται μέχρι σήμερα. Τότε που έγινε ήταν η πιο ψηλή κατασκευή που υπήρχε στη γη και διατήρησε αυτήν την πρωτιά για 4.000 χρόνια. ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΤΑΦΟΣ Η μεγάλη πυραμίδα κατασκευάστηκε για να γίνει ο τάφος του Χούφου, που εμείς τον ξέρουμε ως «του Χέοπος». Ήταν ένας από τους φαραώ, τους βασιλιάδες δηλαδή της αρχαίας Αιγύπτου. Ο τάφος ολοκληρώθηκε γύρω στο 2580 π.Χ. Αργότερα κατασκευάστηκαν στην Γκίζα κι άλλες δυο πυραμίδες, η μια για το γιο και η άλλη για τον εγγονό του Χέοπα, καθώς και μικρότερες για τις βασίλισσες γυναίκες τους. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ Οι πυραμίδες βρίσκονται στο αρχαίο νεκροταφείο της Γκίζας, στην απέναντι όχθη του Νείλου από το Κάιρο. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι για την κατασκευή της μεγάλης πυραμίδας του Χέοπα, χρειάστηκαν 20 χρόνια και εργάστηκαν κάπου 100.000 άνθρωποι, Οι πυραμίδες της Γκίζας όπως σώζονται σήμερα. χρησιμοποιήθηκαν Η τρίτη στο βάθος είναι του Χέοπα και η μεγαλύτερη. πάνω από 2 εκατομμύρια ογκόλιθοι, βάρους 2,5 Πρόκειται για την περίφημη πυραμίδα του τόνων ο καθένας. Ο εργάτες Χέοπα, που χτίστηκε ως ταφικό μνημείο για τους μετέφεραν χρησιμοποιλογαριασμό του, με ύψος που φτάνει τα 145,75 ώντας κεκλιμένα επίπεδα, μέτρα. Με την πάροδο των αιώνων, έχασε πεμοχλούς, κυλίνδρους και στη ρίπου δέκα μέτρα από την κορυφή της. Παρ’ συνέχεια τους προσάρμοζαν όλα αυτά, βρισκόταν στην κορυφαία θέση χωρίς να χρησιμοποιούν κοτων ψηλότερων οικοδομημάτων του πλανήτη επί 43 αιώνες – μόλις τον 19ο αιώνα κατάφενίαμα. ρε κάποιο άλλο ανθρώπινο δημιούργημα να ΑΣΤΡΑΦΤΕΡΟΣ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙτην ξεπεράσει. Χτίστηκε έτσι ώστε καθεμία ΘΟΣ Όταν τελείωσε το κύριο από τις πλευρές της να αντιστοιχεί ακριβώς μέρος της πυραμίδας έμοιαζε σε ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. με σκάλα. Στη συνέχεια αυτά Οι σύγχρονοι… εργολάβοι εντυπωσιάζονται τα σκαλοπάτια τα κάλυψαν με από το γεγονός πως το μέγιστο «λάθος» μήκύβους από άσπρο ασβεστόκους μεταξύ των πλευρών της είναι μικρότελιθο, που κόπηκαν έτσι που ρο από 0,1% - πράγμα ασυνήθιστο αν λάβει να σχηματίζουν μια γυαλιστευπόψη κανείς τα περιορισμένα όργανα που ρή επιφάνεια. Ταίριαξαν τόσο καλά που δε χωρούσε ανάμεσά τους να μπει μια λάμα μαχαιριού. Το είχαν στην διάθεσή τους οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. τελικό ύψος της οικοδομής έφτασε τα 147 μέτρα. Κάθε πλευρά της βάσης της Μεγάλης Πυραμίδας Υπολογίζεται πως το έργο της οικοδόμησής έχει 230 μέτρα! Καλύπτει μια έκταση πιο μεγάλη από 9 γήπεδα ποδοσφαίρου. της ολοκληρώθηκε το 2560π.Χ., κάτι που σηΗ ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι μετά το θάνατο όφειλαν να φροντίζουν το μαίνει πως είναι το αρχαιότερο από τα επτά σώμα του νεκρού, ώστε το πνεύμα του να επιβιώσει. Αφαιρούσαν τα εσωτερικά όργανα, κάλυπταν θαύματα. Πρόκειται επίσης για το μοναδικό το υπόλοιπο σώμα με άλατα και το τύλιγαν με γάζες. Το σώμα γινόταν μια μούμια. Μετά έθαβαν τη από αυτά που υπάρχει ακόμη. μούμια μαζί με ρούχα, τρόφιμα, κοσμήματα και άλλα χρήσιμα πράγματα για τη μεταθανάτια ζωή. Η μούμια του Χέοπα τοποθετήθηκε σε έναν ταφικό θάλαμο μέσα στην πυραμίδα.

Κ

ατά τον τρίτο π.Χ. αιώνα κατασκευάστηκε ένας φάρος προκειμένου να καθοδηγεί τα πλοία με ασφάλεια στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας αντανακλούσε τη λάμψη μιας μεγάλης φωτιάς ενώ την ημέρα ύψωνε στον ουρανό μια μεγάλη στήλη καπνού. Αυτός ήταν ο πρώτος φάρος στον κόσμο και παρέμεινε στη θέση του για 1500 χρόνια. ΤΟ ΝΗΣΙ ΦΑΡΟΣ Το οικοδόμημα χτίστηκε πάνω σ’ ένα νησάκι που λεγόταν Φάρος, εμπρός από τη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Την περίφημη αυτή πόλη έχτισε ο Μέγας Αλέξανδρος, σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, όταν κατέλαβε την Αίγυπτο. Το οικοδόμημα πήρε το όνομα του νησιού. Χρειάστηκαν μάλλον 20 χρόνια ώσπου να χτιστεί και ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Β’. Το κτίριο του φάρου ήταν έργο του αρχιτέκτονα Σωστράτη. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΡΓΟΙ Το φάρο τον αποτελούσαν τρεις μαρμάρινοι πύργοι, χτισμένοι επάνω σε ένα θεμέλιο από πέτρινους ογκόλιθους. Ο πρώτος πύργος ήταν τετράπλευρος και περιείχε διαμερίσματα για τους εργάτες και τους στρατιώτες. Από επάνω υπήρχε ένας δεύτερος οκταγωνικός με σπειροειδές κεκλιμένο επίπεδο που οδηγούσε στον τελευταίο πύργο. ΤΟ ΛΑΜΠΡΟ ΦΩΣ Ο τελευταίος Πύργος είχε σχήμα κυλίνδρου και στο εσωτερικό του έκαιγε η φωτιά που οδηγούσε τα πλοία με ασφάλεια στο λιμάνι. Από επάνω του υπήρχε το άγαλμα του Διός Σωτήρος. Το συνολικό ύψος του φάρου ήταν 117 μέτρα. ΤΟ ΣΤΙΛΠΝΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΚΑΤΟΠΤΡΟ Για τη συντήρηση της φωτιάς χρειάζονταν τεράστιες ποσότητες καυσίμων. Την τροφοδοτούσαν με ξύλα, που μετέφεραν χάρη στο σπειροειδές κεκλιμένο επίπεδο άλογα και μουλάρια. Πίσω από τη φωτιά υπήρχαν φύλλα ορείχαλκου που αντανακλούσαν τη λάμψη προς τη θάλασσα. Τα πλοία μπορούσαν να τη διακρίνουν από 50 χιλιόμετρα μακριά. Κατά το δωδέκατο αιώνα το λιμάνι της Αλεξάνδρειας γέμισε από λάσπη και τα πλοία έπαψαν να το χρησιμοποιούν. Ο φάρος έπεσε σε αχρηστία. Ενδεχομένως τα φύλλα του ορειχάλκινου κάτοπτρου αποσπάστηκαν κι έγιναν νομίσματα. Κατά το δέκατο τέταρτο αιώνα ένας σεισμός κατάστρεψε το φάρο. Μερικά χρόνια αργότερα οι Μουσουλμάνοι χρησιμοποίησαν τα υλικά του για την κατασκευή ενός οχυρού. Το οχυρό αυτό ανακατασκευάστηκε και παραμένει ακόμη στη θέση του πρώτου φάρου στον κόσμο.

36

Υπήρξε το μόνο από τα «Θαύματα» που είχε πρακτική χρήση πέρα από αρχιτεκτονικό μεγαλείο. Για τους ναυτικούς, σήμαινε ασφάλεια στα ταξίδια τους προς το «Μεγάλο Λιμάνι». Για τους αρχιτέκτονες, ήταν ένα από τα ψηλότερα κτίσματα του κόσμου. Για τους επιστήμονες, ήταν ένα μυστηριώδες παιχνίδι με την χρήση του καθρέφτη. Ο Φάρος ήταν το τελευταίο από τα έξι «Θαύματα» που καταστράφηκαν – μόνο αρχαίες μαρτυρίες μένουν πια, που περιγράφουν την μαρμάρινη πρόσοψή του, το άγαλμα του Ποσειδώνα στην κορυφή του και την λεπτεπίλεπτη δουλειά του Σωκράτη του Κνίδιου που είχε αναλάβει την οικοδόμησή του. Καταστράφηκε τον 14° αιώνα εξαιτίας ενός σεισμού.

Ο

Κροίσος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Λυδίας, μιας περιοχής της Μικράς Ασίας. Ήταν γνωστός για τα πολλά πλούτη του. Το 560 π.Χ. πρόσταξε να χτίσουν έναν μεγαλοπρεπή ναό στην Έφεσο. Λέγεται πως την ελληνική αυτή πόλη την έχτισαν οι Αμαζόνες. “Έχω δει τους μεγαλοπρεπείς Κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας, το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός, τον Κολοσσό της Ρόδου και τις Πυραμίδες της Αιγύπτου,, όπως ακόμα και το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, αλλά όταν βλέπω τον ναό της Αρτέμιδος που αγγίζει τον ουρανό τα υπόλοιπα μνημεία χάνουν την λαμπρότητά τους. Εκτός από τον Όλυμπο, ο ήλιος δεν φάνηκε πουθενά αλλού τόσο μεγαλοπρεπής όσο εδώ”. - βλ. Αντίπατρος, Ελληνική μυθολογία, (IX, 58) Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΝΑΟΣ Ο Κροίσος αποφάσισε να χτίσει το ναό προς τιμήν της Θεάς Άρτεμης, που ήταν η Θεά της Σελήνης και προστάτιδα των άγριων ζώων και των κοριτσιών. Ο ναός κτίστηκε από μάρμαρο και ασβεστόλιθο,, υλικά που μεταφέρθηκαν από γειτονικούς λόφους. Κάπου 120 μαρμάρινοι κίονες υποστήριζαν το Ο ναός της Άρτεμης, όπως έπρεπε να ήταν το 600 π.Χ. κύριο τμήμα του ναού. Κάθε κίονας είχε ύψος 20 μέτρα.. Οι τεράστιοι ογκόλιθοι μεταφέρΕίχε 120 κίονες από μάρμαρο, ενώ ήταν διακοσμημένος θηκαν εκεί με τροχαλίες και συνδέθηκαν με μεταλλικούς πείρους. Μετά την ολοκλήρωση με πολύ όμορφα γλυπτά. της οροφής καλλιτέχνες διακόσμησαν το κτίριο με υπέροχες γλυπτές παραστάσεις. Στη μέση του ναού υπήρχε το μαρμάρινο άγαλμα της Άρτεμης. Ο ναός υπήρξε από τους Εκατόν είκοσι χρόνια χτιζόταν αυτός ο ναός μεγαλύτερους του κλασικού κόσμου, πολύ μεγαλύτερος από τον Παρθενώνα που στην αρχαία Έφεσο – περί τα 50 χιλιόμετρα χτίστηκε αργότερα στην Αθήνα. Η βάση των θεμελίων του είχε μήκος 131 μέτρα νότια της Σμύρνης – και όταν ολοκληρώθηκε και πλάτος 79 μ. ολόκληρος ο τότε γνωστός κόσμος έκανε λόγο ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Διακόσια χρόνια αργότερα, για το ωραιότερο κτίσμα που είχε φτιάξει αντο 356 π.Χ. ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά. Τη φωτιά την θρώπινο χέρι. Ο ίδιος ο «συντάκτης» της λίστας έβαλε κάποιος Ηρόστρατος, που θέλησε με τον τρόπο αυτό να των 7 θαυμάτων, ο Αντίπατρος, όταν αντίκρισε γίνει διάσημος. Κατά σύμπτωση, την ημέρα της καταστροτον ναό είπε τα εξής: «Αλλά όταν είδα τον ιερό φής του ναού, γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Αργότερα, οίκο της Αρτέμιδος που ορθώνεται στα σύνο Αλέξανδρος επισκέφτηκε την Έφεσο και έδωσε διαταγής να νεφα, τα άλλα Θαύματα βρέθηκαν στην σκιά, οικοδομηθεί και πάλι ο ναός, στην ίδια θέση. γιατί ούτε ο ίδιος ο Ήλιος δεν είχε ξαναδεί Η ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ Ο ναός του Αλέξανδρου επέζησε μέκάτι όμοιό του, πέρα από τον Όλυμπο». Αρχρι τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Με το πέρασμα του χρόνου η λάσπη καχικά, το κτίσμα κάηκε ολοσχερώς το 356 π.Χ. τέκλυσε το λιμάνι της Εφέσου και η πόλη κατάντησε ασήμαντη! από τον Ηρόστρατο, ο οποίος θέλησε έτσι να Οι Γότθοι λεηλάτησαν στη συνέχεια το ναό και οι πλημμύρες κάνει «αθάνατο» το όνομά του. Την ίδια νύχτα ολοκλήρωσαν την καταστροφή Σήμερα ό,τι απομένει από το ναό λέγεται πως γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος, στη Έφεσο είναι λίγοι ογκόλιθοι των θεμελίων και ένας μόνο ο οποίος αργότερα επανοικοδόμησε τον Ναό, αναστηλωμένος κίονας! μόνο και μόνο για να καταστραφεί και πάλι το Ο μοναδικός αναστηλωμένος κίονας που υπάρχει σήμερα.

262μ.Χ. από τους Γότθους – ή κατά μία άλλη εκΑπομένουν όμως πολλά άλλα ερείπια της ένδοξης πόλης, ένα θέατρο, μια βιβλιοθήκη, δοχή, με εντολή του Ιωάννη του Χρυσόστομου. λουτρά και πολλά άλλα δημόσια κτίρια.

Ο ΝΑΒΟΥΧΟΔΟΝΟΣΟΡΑΣ ΚΑΙ Η ΑΜΥΤΙΣ Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς περιγράφουν ότι οι Κήποι κατασκευάστηκαν γύρω στο 600 π.Χ. με διαταγή του Ναβουχοδονόσορα του Β’. Η Βαβυλώνα ήταν κτισμένη στις όχθες του Ευφράτη, στα νότια της Βαγδάτης, της σημερινής πρωτεύουσας του Ιράκ. Λέγεται ότι ο βασιλιάς έδωσε εντολή να γίνουν οι κρεμαστοί κήποι γιατί η νεαρή βασίλισσα Άμυτις, που καταγόταν από την ορεινή Περσία, νοσταλγούσε την πατρίδα της. ΥΔΡΕΥΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΔΕΣ Οι Κρεμαστοί Κήποι κατασκευάστηκαν μάλλον κοντά στον ποταμό Ευφράτη. Αποτελούνταν από διαδοχικές αναβαθμίδες, όπου η ψηλότερη πρέπει να είχε 40 μέτρα ύψος. Εκεί φύτρωνε κάθε είδος δέντρου και φυτού, που μεταφέρθηκαν με βοϊδάμαξες από κάθε περιοχή της αυτοκρατορίας. Ανάμεσά τους υπήρχαν συκιές, αμυγδαλιές, καστανιές, ροδιές, τριανταφυλλιές, νούφαρα, και αρωματικοί θάμνοι. Υπήρχε ένα πολύ καλό υδρευτ ι κ ό σύστημα που τροφοδοτούσε συνεχώς τα φυτά με νερό από τον Ευφράτη. Το νερό του συστήματος το αντλούσαν με δοχεία που τα ανέβαζαν με τα χέρια τους ή με μάγγανο οι δούλοι! Στη συνέχεια το νερό κατέβαινε στις πιο χαμηλές αναβαθμίδες από αυλάκια και τεχνικούς καταρράκτες, διατηρώντας το έδαφος πάντα υγρό.

Κατασκευάστηκαν το 600 π.Χ. από τον Ναβουχοδονόσωρα τον Β’, εκεί που σήμερα βρίσκεται το κράτος του Ιράκ. Λέγεται πως ο άρχοντας της Βαβυλώνας αποφάσισε την κατασκευή τους για να ευχαριστήσει την παλλακίδα του, η οποία «είχε μεγαλώσει σε περιβάλλον που της ενέπνευσε πάθος για το ορεινό τοπίο». Όταν ο Στράβωνας και ο Φίλωνας αντίκρισαν τους κήπους, τους περιέγραψαν ως τετραγωνικό αρχιτεκτόνημα, με θολωτές κρύπτες σε κυβικά θεμέλια και οροφές-ταράτσες στις οποίες έφτανε κανείς χάρη σε σκάλα. Τα φυτά των κήπων καλλιεργούνταν πάνω από το επίπεδο του εδάφους, ενώ οι ρίζες των δέντρων είχαν ενσωματωθεί σε μία από τις ταράτσες αντί της γης. Λίθινες κολόνες υποστήριζαν την όλη κατασκευή και ρυάκια νερού κελάρυζαν από ανυψωμένες πηγές που κρατούσαν την χλωρίδα πάντα πράσινη. Οι πολυτελείς κρεμαστοί κήποι καταστράφηκαν ολοκληρωτικά τον 1° αιώνα π.Χ. εξαιτίας ενός ισχυρού σεισμού.

37

Π

Ο φημισμένος γλύπτης Φειδίας ανέλαβε ριν από 3000 χρόνια η Ολυνα κατασκευάσει το 435π.Χ. ένα πελώμπία αποτελούσε ένα πολύ ριο άγαλμα προς τιμή του θεού που συνσημαντικό θρησκευτικό κέντρο δεόταν στενά με την τέλεση των Ολυστη νοτιοδυτική Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλμπιακών Αγώνων. Κατά την ολυμπιακή ληνες λάτρευαν το Δια, τον βασιλιά των εκεχειρία, κάθε πόλεμος σταματούσε, θεών, και τον τιμούσαν εδώ σε τακτά χροκαι από την Μικρά Ασία, την Συρία, την νικά διαστήματα με πολλές λατρευτικές Αίγυπτο και την Σικελία, κατέφταναν εκδηλώσεις. Οι τελευταίες περιλάμβαναν προσκυνητές για να τιμήσουν το άγαλκαι αθλητικούς αγώνες. Οι πρώτοι ολυμα. Ο χρυσελεφάντινος «Ζευς» φτιάμπιακοί αγώνες οργανώθηκαν το 776 π.Χ. χτηκε τόσο ψηλός, ώστε να ακουμπά από τότε και επί 1100 χρόνια, οι αγώνες το ταβάνι του οικοδομήματος που τον γινόταν κάθε 4 χρόνια. Στη διάρκειά τους φιλοξενούσε, και οι επισκέπτες να έχουν σταματούσαν οι πόλεμοι. την εντύπωση πως αν σηκωνόταν, θα Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑ Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα έσπαγε την οροφή. Τα σανδάλια και ο οι πολίτες της Ολυμπίας αποφάσισαν να μανδύας του ήταν λαξευμένα από χρυοικοδομήσουν έναν ναό για να τιμήσουν σάφι και τα υπόλοιπα διακοσμητικά το Δία. Το μεγαλόπρεπο οικοδόμημα χτίστοιχεία από τα πολυτιμότερα μέταλστηκε ανάμεσα στα 466 και 456 π.Χ. Καλα της αρχαιότητας. Επί αιώνες ήταν τασκευάστηκε από λίθινους ογκόλιθους ένα από τα θεάματα που ο κάθε θνητός και συμπαγείς κίονες. Για λίγα χρόνια όφειλε να δει πριν πεθάνει, ενώ κατά μετά την ολοκλήρωσή του δεν υπήρχε την ρωμαϊκή περίοδο, ο αυτοκράτορας άγαλμα του Δία, ώσπου αποφασίστηκε να Καλιγούλας διέταξε να το μεταφέρουν γίνει κι αυτό. Ανατέθηκε στον περίφημο στη Ρώμη και να αλλάξουν την όψη Αθηναίο γλύπτη Φειδία. του ώστε να του μοιάζει, κάτι που δεν Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ Ο συνέβη ποτέ, γιατί το πλεούμενο που θα γλύπτης Φειδίας, ήδη είχε φτιάξει άλλα δύο υπέροχα αγάλματα στην Αθήνα, της θεάς Αθηνάς. Στην το μετέφερε το χτύπησε… κεραυνός και Ολυμπία ο Φειδίας με τους συνεργάτες του αρχικά έφτιαξε μια ξύλινο κατασκευή προκειμένου να κάηκε πριν την φόρτωση. Το δώδεκα λειτουργήσει ως σκελετός του αγάλματος. Στη συνέχεια το κάλυψαν με πλάκες από ελεφαντόμέτρων άγαλμα καταστράφηκε τον 6° δοντο για να απεικονίσουν τη γυμνή επιδερμίδα του θεού και φύλλα χρυσού για τα ενδύματά αιώνα μ.Χ. εξαιτίας μιας μεγάλης πυρτου. Οι τεχνίτες κάλυψαν τις συνδέσεις τόσο καλά ώστε τα άγαλμα να δείχνει ενιαίο. Το άγαλμα ήταν καγιάς. τοποθετημένο πάνω σε θρόνο με ένθετες διακοσμήσεις από έβενο και πολύτιμους λίθους. Όταν ολοκληρώθηκε το ύψος του ήταν 13 μέτρα και το κεφάλι του έφτανε σχεδόν στην οροφή του ναού. Έδινε την εντύπωση πως αν σηκωνόταν ο Ζευς όρθιος θα σάρωνε την οροφή! Στους τοίχους του ναού κατασκευάστηκαν εξέδρες προκειμένου οι επισκέπτες να θαυμάζουν από κοντά το πρόσωπο του θεού. Μετά την ολοκλήρωσή του, το 435 π.Χ. το άγαλμα αποτέλεσε τα επόμενα 800 χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα του κόσμου. Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ Γύρω στο 40 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας, πρόσταξε να μεταφερθεί το άγαλμα στη Ρώμη. Όμως, σύμφωνα με την παράδοση, όταν έφτασαν οι εργάτες για να το διαλύσουν, το άγαλμα έβγαλε ένα τόσο τρανταχτό γέλιο, ώστε σκόρπησαν από το φόβο τους. Αργότερα, το 391 μ.Χ. με την άνοδο του χριστιανισμού, οι Ρωμαίοι απαγόρευσαν τους Ολυμπιακούς αγώνες κι έκλεισαν τους ελληνικούς ναούς. Στη συνέχεια το άγαλμα του Δία μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Το 462 μ.Χ. μια πυρκαγιά κατάστρεψε το ανάκτορο, όπου βρισκόταν το άγαλμα, με αποτέλεσμα να χαθεί οριστικά. Κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα η περιοχή της Ολυμπίας συγκλονίστηκε από σεισμούς. Ο ναός και το στάδιο καταστράφηκαν από κατολισθήσεις και πλημμύρες, ενώ η λάσπη κάλυψε ό,τι απέμεινε. Κάτω από τη λάσπη διατηρήθηκαν τα υπολείμματα, τα οποία ανακάλυψαν στην εποχή μας οι αρχαιολόγοι. Σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφτούν τα ερείπια Το άγαλμα του Δία, έργο του γλύπτη Φειδία, όπως το φανταζότου ναού και τη μαστε σήμερα. Είχε ύψος 13 μέτρα και το κεφάλι του έφτανε στην θέση όπου βρισκόοροφή του ναού. Ήταν φτιαγμένο από φύλλα χρυσού και από ταν το άγαλμα. ελεφαντόδοντο!

38

Ο

Μαύσωλος υπήρξε ηγεμόνας της Καρίας, υποτελής στην Περσική αυτοκρατορία, από το 377 μέχρι το 353 π.Χ. Πρωτεύουσα είχε την ελληνική πόλη της Ιωνίας, την Αλικαρνασσό. Διαδέχτηκε τον πατέρα του στο θρόνο, αλλά κατάφερε να αποτινάξει τον περσικό ζυγό. ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ Ο Μαύσωλος, παντρεύτηκε την αδερφή του, την Αρτεμισία. Όταν απέκτησε πλούτο και δύναμη σχεδίασε έναν τάφο για τον ίδιο και τη βασίλισσα. Έναν τάφο τόσο μεγαλόπρεπο που θα θύμιζε ανά τους αιώνες, τη δόξα του. Ωστόσο, ο Μαύσωλος πέθανε πριν τελειώσει το έργο του, το οποίο ολοκλήρωσε η Αρτεμισία γύρω στο 350 π.Χ. Το όνομα Μαυσωλείο το πήρε από το ίδιο το όνομα του βασιλιά και το ίδιο έχει επικρατήσει να λέγεται ακόμη και σήμερα για κάθε κρατικό μεγαλόπρεπο τάφο π.χ. το Μαυσωλείο του Λένιν, στη Μόσχα. ΟΙ ΛΕΟΝΤΕΣ ΦΡΟΥΡΟΙ Οι στάχτες του βασιλικού ζεύγους τοποθετήθηκαν μέσα σε χρυσά αγγεία στον ταφικό θάλαμο στη βάση του οικοδομήματος. Πέτρινοι λέοντες ανέλαβαν τη φύλαξη του θαλάμου. Επάνω από την ισχυρή πέτρινη βάση υψώθηκε ένα κτίσμα, όμοιο με αρχαίο ελληνικό ναό, περιζωμένο από κίονες και αγάλματα. Στην κορυφή του κτιρίου υπήρχε μια κλιμακωτή πυραμίδα και επάνω σ’ αυτήν, σε ύψος 43 μέτρων από το έδαφος, στήθηκε το άγαλμα ενός άρματος, που το έσερναν άλογα. Μέσα στο άρμα υπήρχαν ίσως τα αγάλματα του βασιλιά και της βασίλισσας. ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟ Δεκαοχτώ αιώνες αργότερα ένας φοβερός σεισμός κατάστρεψε το Μαυσωλείο. Το 1489, χριστιανοί Ιππότες του Αγίου Ιωάννου, πήραν τα υλικά προκειμένου να οικοδομήσουν το γειτονικό φρούριο. Ορισμένα τείχη του φρουρίου χτίστηκαν από πράσινους ογκόλιθους που κάποτε πλαισίωναν το κύριο τμήμα του Μαυσωλείου. Μερικά χρόνια αργότερα οι Ιππότες ανακάλυψαν τον ταφικό θάλαμο του Μαύσωλου και της Αρτεμισίας. Αλλά μια νύχτα τον άφησαν αφύλαχτο, με αποτέλεσμα να τον λεηλατήσουν οι πειρατές και να αρπάξουν όσα χρυσά και άλλα πολύτιμα αντικείμενα υπήρχαν. ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΑΓΑΛΜΑΤΩΝ Πέρασαν άλλα 300 χρόνια μέχρι να ερευνήσουν την περιοχή οι αρχαιολόγοι. Ανέσκαψαν τμήμα των θεμελίων του Μαυσωλείου και βρήκαν αγάλματα και άλλα γλυπτά που διατηρήθηκαν ανέπαφα. Ανάμεσά τους εντόπισαν και μεγάλα αγάλματα, τα οποία ίσως παρίσταναν το βασιλέα και τη βασίλισσα. Το 1857 τα μετέφεραν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου κι εκεί βρίσκονται ακόμη. Τα τελευταία χρόνια έγιναν κι άλλες ανασκαφές κι έτσι σήμερα λίγες πέτρες θυμίζουν τη δόξα του Μαυσωλείου της Αρχαίας Αλικαρνασσού.

Στα ελληνιστικά χρόνια, η Ρόδος έγινε πασίγνωστη στην Μεσόγειο για το τεράστιο οικοδόμημα που στην πραγματικότητα δεν χτίστηκε έτσι ώστε να περνούν τα καράβια κάτω από τα πόδια του, όπως πιστεύεται, αλλά στεκόταν στο πλάι του λιμανιού. Ο Κολοσσός ήταν το δείγμα ευγνωμοσύνης των Ροδίων προς τον θεό Ήλιο, που τους προστάτευσε από τον Μακεδόνα στρατηγό Δημήτριο. Το ύψος του μπρούτζινου αγάλματος έφτανε τα 33 μέτρα και η φήμη του εξαπλώθηκε εν ριπή οφθαλμού. Δυστυχώς, εν ριπή οφθαλμού – ήτοι 56 χρόνια – εγκατέλειψε το πόστο του, καθώς έπεσε εξαιτίας ενός σεισμού. Μετά την πτώση του – σύμφωνα με τον Πλίνιο – «λίγοι άνθρωποι κατάφεραν να ενώσουν τα χέρια τους, αγκαλιάζοντας με αυτά τον αντίχειρά του» - τόσο μεγάλο είναι το μέγεθός του. Κανείς δεν γνωρίζει πια πώς έμοιαζε το άγαλμα – μόνο υποθετικά σχέδια μπορούν να επιχειρηθούν.

Το σχετικό απόσπασμα του Πλίνιου, που χρονολογείται στο 75 μ.Χ., είναι η πληρέστερη περιγραφή. Ο Ρωμαίος συγγραφέας τονίζει ότι για το Μαυσωλείο προσλήφθηκαν τουλάχιστον πέντε κορυφαίοι γλύπτες της Ελλάδας. Τέσσερις γλύπτες, που ο καθένας είχε αναλάβει και από μία όψη του Μαυσωλείου, συναγωνίζονταν για το ποιος θα φιλοτεχνήσει τα πιο όμορφα ανάγλυφα και γλυπτά. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, «το μήκος της βόρειας και της νότιας πλευράς είναι 63 [ιωνικά] πόδια, η μπροστινή και η πίσω όψη έχουν μικρότερο μήκος, ενώ όλη η περίμετρος ανέρχεται σε 440 πόδια. Το ύψος του είναι 40 και περιβάλλεται από 36 κίονες. Οι άνθρωποι καλούν την περιβάλλουσα κιονοστοιχία «πτερό». Η κύρια αίθουσα περιείχε την αλαβάστρινη σαρκοφάγο του Μαύσωλου και χρυσαφένια διακοσμητικά στοιχεία, ενώ η οροφή είχε σχήμα πυραμίδας και στολιζόταν από αγάλματα. Μια άμαξα με τέσσερα άλογα κοσμούσε την κορυφή του τάφου. Λέγεται πως τα περισσότερα γλυπτά ήταν φυσικού μεγέθους και σπάνιου κάλλους Ο Σκόπας εργάστηκε στην ανατολική πλευρά, ο Βρύαξης στη βόρεια, ο Τιμόθεος στη νότια και ο Λεωχάρης στη δυτική ...; Ένας πέμπτος καλλιτέχνης συμμετείχε στο έργο. Επάνω από το πτερό βρίσκεται μια πυραμίδα, η οποία έχει ύψος ίσο με το χαμηλότερο τμήμα κι αποτελείται από 24 βαθμίδες ως την κορυφή. Στην κορυφή βρίσκεται ένα μαρμάρινο τέθριππο, έργο του Πύθεου. Μαζί με την προσθήκη στην κορυφή, το όλο έργο έχει ύψος εκατόν σαράντα πόδια ...;». Αν και ο Πλίνιος υπολογίζει σωστά το συνολικό ύψος, υποτιμά τις διαστάσεις της κάτοψης του κτιρίου (πιθανόν 36Χ30 μέτρα περίπου). Το μνημείο, που ήταν επενδυμένο με λευκό στιλπνό μάρμαρο, ήταν χτισμένο στη διασταύρωση των δύο κύριων οδών στο κέντρο της πόλης και υψωνόταν πολύ πιο πάνω από τα τείχη της Αλικαρνασσού. Με φόντο τους βραχώδεις λόφους και θέα στην καταγάλανη θάλασσα, το Μαυσωλείο είχε έναν αιθέριο χαρακτήρα.

Ο

Κολοσσός υπήρξε ένα γιγάντιο άγαλμα στημένο στο λιμάνι της Ρόδου. Κατά την αρχαιότητα οι Ρόδιοι επιδίωκαν μόνιμα να διαφυλάσσουν την ανεξαρτησία τους, να ασκούν το εμπόριο και να μη συμμετέχουν στους πολέμους των άλλων ελληνικών πόλεων. Παρόλα αυτά κατακτήθηκαν αρκετές φορές. Ο ΘΕΟΣ ΗΛΙΟΣ Κατά τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα σι Ρόδιοι γιόρτασαν μια μεγάλη νίκη. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, αφού πολιόρκησε επί ένα χρόνο την πόλη τους, τελικά αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω του ένα μεγάλο μέρος από τον εξοπλισμό του. Οι Ρόδιοι αποφάσισαν να πουλήσουν τον εξοπλισμό του Δημήτριου και με τα χρήματα να στήσουν ένα υπέροχο άγαλμα προς τιμή του θεού Ήλιου που τους προστάτευε. ΤΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν το άγαλμα ούτε σε ποιο σημείο το έστησαν. Ξέρουμε πάντως ότι κατασκευάστηκε από ορείχαλκο και είχε ύψος 33 μέτρα. Το σχεδίασε ο Αρχιτέκτονας Χάρης και χρειάστηκε 12 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή του. ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Το ορειχάλκινο περίβλημα στερεώθηκε επάνω σε ένα σιδερένιο σκελετό. Το άγαλμα ήταν κούφιο στο εσωτερικό και καθώς προχωρούσε η κατασκευή του οι εργάτες γέμιζαν τα κενά με βαριές πέτρες προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητά του. Ο Κολοσσός ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. Για πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι ακούγοντας για τον Κολοσσό, νόμιζαν πως στεκόταν επάνω από την είσοδο του λιμανιού της Ρόδου με τα πόδια ανοιχτά, όπως στην απέναντι ζωγραφιά. Όμως πρακτικά αυτό ήταν αδύνατο, διότι η είσοδος του λιμανιού της Ρόδου είχε πλάτος κάπου 400 μέτρα και ο Κολοσσός δεν ήταν τόσο... κολοσσιαίος! Τα κείμενα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι βρισκόταν μάλλον στο κέντρο της πόλης και κοιτούσε προς τη θάλασσα και το λιμάνι. Η ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ Γύρω στο 226 π.Χ., δηλαδή λιγότερο από πενήντα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, ο Κολοσσός έπεσε. Τον συγκλόνισε ένας σεισμός και τον έκοψε από τα γόνατα. Ένας χρησμός συμβούλεψε τους Ρόδιους να μην τον ξαναστήσουν κι έτσι τον άφησαν πεσμένο στο έδαφος Παρέμεινε στη θέση αυτή για 900 χρόνια και πολλοί επισκέπτες είδαν το πεσμένο άγαλμα του θεού Ήλιου. Το 654 μ.Χ. ένας Σύρος πρίγκιπας κατέλαβε τη Ρόδο και απογύμνωσε το άγαλμα από τις ορειχάλκινες πλάκες. Λέγεται ότι τις μετέφερε στη Συρία χρησιμοποιώντας 900 καμήλες. Ο ορείχαλκος πουλήθηκε στους εμπόρους που μάλλον τον έλιωσαν και τον έκοψαν σε νομίσματα.

39

Α

υτό το ασυνήθιστο μοντέρνο κτίριο αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα αξιοθέατα της Αυστραλίας. Οικοδομήθηκε στην παλαιότερη και μεγαλύτερη πόλη της χώρας, εμπρός στο μεγάλο φυσικό της λιμάνι. Η θάλασσα το περιβάλλει από τις τρεις πλευρές, ενώ οι στέγες του σχεδιάστηκαν ειδικά για να θυμίζουν γιγάντια πανιά ιστιοφόρου πλοίου. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1950 οργανώθηκε ένας διεθνής διαγωνισμός για το σχεδιασμό ενός νέου κέντρου τεχνών στο Σίδνεϋ. Για την οικοδόμηση επιλέχτηκε το Μπένελονγκ Πόιντ, μια στενή λουρίδα στεριάς που προεξέχει στο λιμάνι. Ο ΝΙΚΗΤΗΣ Νικητής του διαγωνισμού αναδείχθηκε ο Δανός αρχιτέκτονας Γιερν Ούτσον. Η επιτροπή έκρινε το σχέδιό του, ως το πλουσιότερο σε φαντασία. Πηγές έμπνευσης τα πανιά των ιστιοφόρων και οι ναοί των Αζτέκων και των Μάγιας. Ωστόσο η υλοποίηση της κατασκευής δεν ήταν εύκολη υπόθεση. ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Τα έργα της θεμελίωσης άρχισαν το 1959 και χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να ολοκληρωθεί η βάση του κτιρίου. Ακολούθησε το προκλητικότερο τμήμα του σχεδίου -η αχιβαδωτή οροφή. Ποτέ δεν είχε οικοδομηθεί κάτι παρόμοιο στον κόσμο. Η ΑΧΙΒΑΔΩΤΗ ΟΡΟΦΗ Οι αχιβάδες που σχηματίζουν την οροφή του κτιρίου, το έκαναν να διαφέρει από κάθε άλλο κτίσμα στον κόσμο. Για την οικοδόμησή τους απαιτήθηκαν 2000 προκατασκευασμένα τμήματα από μπετόν, που τα συνέδεσαν συνολικά 350 χιλιόμετρα βέργες χάλυβα. Οι αχιβάδες καλύφθηκαν με ένα και πλέον εκατομμύριο κεραμικά πλακάκια. Τα λευκά και κίτρινα πλακάκια σχηματίζουν σχέδια που λαμποκοπούν στο φως του ήλιου. Η ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΥΤΣΟΝ Οι κατασκευαστές διαφώνησαν στην οικοδόμηση της οροφής και ζητήθηκε αναπροσαρμογή του αρχικού σχεδίου. Το 1966 ο Γιερν Ούτσον παραιτήθηκε. Τον αντικατέστησαν τέσσερις Αυστραλοί αρχιτέκτονες και η οροφή ολοκληρώθηκε τον επόμενο χρόνο. Απαιτήθηκαν άλλα έξι χρόνια προκειμένου να συμπληρωθούν οι εργασίες και στο εσωτερικό του κτιρίου. ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ Η Όπερα του Σίδνεϋ εγκαινιάστηκε επίσημα από τη βασίλισσα Ελισάβετ τον Οκτώβριο του 1973. Στο κέντρο του κτιρίου υπάρχουν τέσσερις αίθουσες εκδηλώσεων. Στη μεγαλύτερη, την Αίθουσα Συναυλιών, μπορούν να καθίσουν 2600 άνθρωποι. Επάνω από την Αίθουσα Συναυλιών υψώνεται η μεγαλύτερη αχιβάδα σε ύψος 67 μέτρα επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η Αίθουσα της Όπερας είναι μικρότερη, με 1500 θέσεις. Κι οι άλλες δυο είναι αίθουσες Δράματος και Θεάτρου. Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Κατά τα πρώτα 20 χρόνια λειτουργίας επισκέφτηκαν την Οπερα του Σίδνεϋ 36 εκατομμύρια φιλόμουσοι - επάνω από το διπλάσιο πληθυσμό της Αυστραλίας. Και κάθε χρόνο παρουσιάστηκαν επάνω από 2500 θεάματα - όπερες, θεατρικά έργα, συναυλίες κ. ά.

Η

μεγαλύτερη υποθαλάσσια σήραγγα του κόσμου βρίσκεται κάτω από το Στενό της Μάγχης, ανάμεσα στη Γαλλία και την Αγγλία. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό τεχνολογικό επίτευγμα. Το μήκος της σήραγγας ξεπερνά τα 50 χιλιόμετρα και από αυτά τα 38 βρίσκονται κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Η σήραγγα του Σεϊκάν στην Ιαπωνία είναι λίγο μακρύτερη αλλά το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται κάτω από τη στεριά. Η Σήραγγα της Μάγχης εγκαινιάστηκε το 1994 ως τμήμα ενός υπερσύγχρονου συστήματος επικοινωνίας μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας -και της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ Κατά τα τελευταία 200 χρόνια, οι μηχανικοί κατέθεσαν πολυάριθμες προτάσεις για τη σύνδεση διαμέσου της Μάγχης. Αρχικά προτάθηκε η κατασκευή μιας σήραγγας το 1802 και το 1872 σχηματίστηκε η πρώτη επιτροπή. Ορισμένοι μηχανικοί πρότειναν και την κατασκευή μιας γέφυρας επάνω από τη Μάγχη. Τελικά, το 1985, η γαλλική και η βρετανική κυβέρνηση ζήτησαν από τις κατασκευαστικές εταιρίες να καταθέσουν σοβαρές προτάσεις για τη διάνοιξη μιας σήραγγας. Ένα χρόνο αργότερα επέλεξαν το καλύτερο από τα εννέα σχέδια που υποβλήθηκαν. ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Στην πραγματικότητα, η σήραγγα δεν είναι μια αλλά τρεις - δυο για τρένα και μια μικρότερη βοηθητική. Η διάνοιξη άρχισε από την αγγλική πλευρά το Δεκέμβριο του 1987 και από τη γαλλική πλευρά τρεις μήνες αργότερα. Τα τεράστια σκαπτικά μηχανήματα με τις περιστρεφόμενες κοπτικές κεφαλές χρειάστηκαν ένα μήνα δουλειάς για κάθε χιλιόμετρο. Συνολικά απαιτήθηκαν τρία χρόνια δουλειάς. Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Οι σήραγγες ανοίχτηκαν σε μέσο βάθος, κάπου 45 μέτρα κάτω από το θαλάσσιο πυθμένα. Όταν τα δύο τμήματα της βοηθητικής σήραγγας πλησιάσαν μεταξύ τους στα 100 μέτρα απόσταση, ανοίχτηκε μια μικρή σήραγγα με τα χέρια, για να τα συνδέσει. Οι εργάτες των δυο χωρών συναντήθηκαν στα τέλη του 1990. Ανάλογες συναντήσεις στις σιδηροδρομικές σήραγγες πραγματοποιήθηκαν στις 22 Μαϊου και 28 Ιουνίου του 1991. ΕΤΟΙΜΗ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ Επτά μήνες αργότερα συνδέθηκαν ολοκληρωτικά και οι τρεις σήραγγες και ήσαν έτοιμες να καθαριστούν και να υποδεχθούν τις σιδηροτροχιές. Ταυτόχρονα άλλα συνεργεία ετοίμασαν τους αντίστοιχους σταθμούς στο Φόλκστον της Αγγλίας και κοντά στο Καλέ της Γαλλίας. Τα εγκαίνια της Σήραγγας της Μάγχης έγιναν στις 6 Μαϊου του 1994 από τον πρόεδρο Μιτεράν και τη βασίλισσα Ελισάβετ. ΣΥΝΕΧΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ Τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα φορτηγά μεταφέρονται ασταμάτητα από τη μια χώρα στην άλλη. Επιβιβάζονται σε φορτηγά βαγόνια στον ένα σταθμό και αποβιβάζονται στον άλλον μετά από 35 λεπτά διαδρομής. Ηλεκτρικές μηχανές σέρνουν τα βαγόνια με ταχύτητα 160 χιλιομέτρων την ώρα. Υπάρχουν επίσης ειδικά τρένα που μεταφέρουν επιβάτες σε διαδρομές χωρίς στάση ανάμεσα στο Λονδίνο, το Παρίσι και τις Βρυξέλλες.

40

T

ο Διεθνές Αεροδρόμιο Κανσάι, στον κόλπο της Οσάκα, στην Ιαπωνία, είναι το πρώτο αεροδρόμιο ανοιχτής θάλασσας στον κόσμο και ολοκληρώθηκε το 1994. Το θεαματικό αυτό αεροδρόμιο διαθέτει ένα φουτουριστικό αεροσταθμό από χάλυβα και γυαλί και χτίστηκε επάνω σ’ ένα τεχνητό νησί. Ο αεροσταθμός έχει μήκος 1,7 χιλιομέτρων και πρόκειται για τα μακρύτερα κτίρια στον κόσμο. Για την κατασκευή του τεχνητού νησιού και του αεροδρομίου οι μηχανικοί χρησιμοποίησαν τα πιο σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ Γιατί να κατασκευαστεί ένα αεροδρόμιο στη θάλασσα; Ένας λόγος είναι η δυσκολία ανεύρεσης του απαιτούμενου χώρου για μεγάλα αεροδρόμια κοντά στις πόλεις. Κι ένας άλλος ο περιορισμός της ηχομόλυνσης. Το νέο αεροδρόμιο Κανσάι βρίσκεται 5 χιλιόμετρα στ’ ανοιχτά της ακτής του Χονσού, του μεγαλύτερου απ’ τα νησιά της Ιαπωνίας. Τα αεροπλάνα προσγειώνονται κι απογειώνονται πάνω απ’ τη Θάλασσα, κι έτσι το αεροδρόμιο λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο. ΤΕΧΝΗΤΟ ΝΗΣΙ Όταν συζητήθηκε η ιδέα για την κατασκευή του τεχνητού νησιού, οι μηχανικοί ανέλαβαν να το σχεδιάσουν. Αποφάσισαν να του δώσουν 4 χιλιόμετρα μήκος και 1,25 πλάτος. Στην αρχή σκέφτηκαν να το κάνουν πλωτό, αλλά θα κόστιζε περισσότερο και θα παρουσίαζε προβλήματα ευστάθειας. Τελικά χρειάστηκαν πέντε χρόνια για την κατασκευή του νησιού. ΠΩΣ ΧΤΙΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΝΗΣΙ Πρώτα πρώτα σώριασαν άμμο και χώμα επάνω στο θαλάσσιο πυθμένα, σε βάθος 20 μέτρων, στον κόλπο της Οσάκα. Έπειτα έριξαν από πάνω σπασμένους βράχους, που τους μετέφεραν με τεράστιες μαούνες. Το βάρος των βράχων εκτόπισε σταδιακά το νερό από τον πυθμένα και δημιούργησε ένα γερό θεμελίωμα. Χρησιμοποιήθηκαν υπολογιστές και τεχνητοί δορυφόροι για την εκφόρτωση των βράχων στα σωστά σημεία. Τελικά ένα τεράστιο χαλύβδινο πλαίσιο βυθίστηκε επάνω από τους βράχους για να στηρίξει το τετράπλευρο νησί. ΤΟ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ Προκηρύχτηκε διαγωνισμός για την ανεύρεση του κατάλληλου αρχιτέκτονα. Νικητής αναδείχθηκε ο Ρένζο Πιάνο, ένας από τους αρχιτέκτονες του περίφημου Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι. Οι εργασίες κατασκευής του αεροδρομίου ξεκίνησαν πριν από την ολοκλήρωση του τεχνητού νησιού. Η εταιρία του Πιάνο αποφάσισε να οικοδομήσει έναν αεροσταθμό, μήκους 1700 μέτρων, όπου οι επιβάτες θα μπορούσαν να μετακινούνται εύκολα από τη μια άκρη στην άλλη, από την είσοδο έως τα αεροπλάνα. Το κεντρικό τμήμα είναι ένα τετραώροφο κτίριο με μια τεράστια, κυρτή στέγη, σχεδιασμένη να θυμίζει φτερό αεροπλάνου. Οι υπολογιστές καταγράφουν διαρκώς τις 900 κολόνες του κτιρίου, έτσι ώστε να μεταβάλλεται το ύψος τους κάθε φορά που χρειάζεται. Αυτό έχει μεγάλη σημασία, διότι το νησί συνεχίζει να «κάθεται» και θα εξακολουθήσει για μερικά χρόνια να βυθίζεται λίγο. ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Μια διώροφη γέφυρα συνδέει τη στεριά με το νησί. Ο κάτω όροφος εξυπηρετεί τα τρένα και ο επάνω τα αυτοκίνητα. Το Κανσάι διαθέτει μόνο έναν αεροδιάδρομο αλλά μπορεί να εξυπηρετήσει 160.000 πτήσεις και 25 εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο. Αργότερα μπορούν να γίνουν επεκτάσεις με την κατασκευή νέων τεχνητών νησιών.

Τ

ο Κόνκορντ είναι το μοναδικό υπερηχητικό επιβατηγό αεροσκάφος στον κόσμο. Πετάει ήδη εδώ και πολλά χρόνια κι ωστόσο η προσγείωση και η απογείωσή του παραμένουν ένα πολύ εντυπωσιακό θέαμα. Την εποχή της κατασκευής του προκάλεσε μια επανάσταση στις αερομεταφορές και συνεχίζει να αποτελεί ένα σύμβολο ταχύτητας και πολυτέλειας. ΠΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ ΗΧΟΥ Στο έδαφος ο ήχος μεταδίδεται με ταχύτητα 1225 χιλ. την ώρα. Στον αέρα μεταδίδεται λίγο πιο αργά - οι πιλότοι την ονομάζουν Μαχ 1. Η διπλάσια ταχύτητα του ήχου λέγεται Μαχ 2. Ήδη κατά τη δεκαετία του 1940, τα ταχύτερα αεροπλάνα πετούσαν σχεδόν με ταχύτητα Μαχ 1. Τελικά το 1947, ένα πειραματικό αεροσκάφος της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ έσπασε το φράγμα του ήχου. ΥΠΕΡΗΧΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Οι πιλότοι παρατήρησαν πως όταν τα αεροσκάφη αναπτύσσουν υπερηχητικές ταχύτητες συναντούν ισχυρότατα κύματα δονήσεων, τα οποία ενεργούν σαν φράγμα. Τα κύματα προκαλούν δυνατούς θορύβους σαν κεραυνούς, που ονομάζονται υπερηχητικοί κρότοι. Συνάμα τα αεροπλάνα θερμαίνονται σε επικίνδυνο βαθμό. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα, οι μηχανικοί αποφάσισαν να σχεδιάσουν ένα Το Κόνκορντ είναι το μοναδικό αεροπλάνοι που μεταφέρει επιβατηγό αεροπλάνο ανθεκτικό σε όλα αυτά. ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Έως τη δεκαετία του 1950 Βρετανοί και Γάλλοι μηχανικοί εργά- επιβάτες και η ταχύτητά του ξεπερνά την ταχύτητα του ήχου. Όμως παρ’ όλα αυτά αποσύρεται... ζονταν χωριστά για την κατασκευή του υπερηχητικού αεροπλάνου. Έπειτα, το 1962, η βρετανική εταιρία Μπρίτις Αίρκραφτ Κορπορέισον και η γαλλική Αεροσπασιάλ ενώσαν τις δυνάμεις τους κι επιπλέον συνεργάστηκαν με τη Ρολς Ρόις και τη Σνέκμα, δυο κατασκευαστές αεριωθούμενων κινητήρων. Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΥΣ Οι συνεργαζόμενες εταιρίες ονόμασαν το αεροπλάνο Κόνκορντ, που σημαίνει ομόνοια μεταξύ των λαών. Μετά από επτά χρόνια συνεργασίας το τελικό προϊόν ήταν ένα στενόμακρο αεροσκάφος 100 θέσεων με φτερά τραβηγμένα προς την ουρά και ένα μυτερό ρύγχος το οποίο μπορούσε να χαμηλώνει κατά την προσγείωση και την απογείωση. Η ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ Αρχικά η κάθε χώρα κατασκεύασε από ένα Κόνκορντ. Το πρώτο απογειώθηκε από την Τουλούζη της Γαλλίας στις 2 Μαρτίου 1969. Οι μηχανικοί και οι πιλότοι το δοκίμασαν επί 5000 ώρες πτήσης. Κανένα αεροπλάνο δε δοκιμάστηκε καλύτερα στην ιστορία της αεροπορίας. Τελικά το 1976 οι αεροπορικές εταιρίες Μπρίτις Αίργουέις και Αιρ Φρανς, το δρομολόγησαν κανονικά. Σήμερα η κάθε μια διαθέτει στο στόλο της από εφτά Κόνκορντ. Συνολικά έχουν κατασκευαστεί μόνο 16 τέτοια αεροπλάνα, από τα οποία τα δυο παραμένουν στις βάσεις παραγωγής. ΦΟΥΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Το Κόνκορντ έχει μήκος 62,1 μέτρα και άνοιγμα φτερών 25,5 μέτρα. Πετάει σε μέγιστο ύψος 18300 μέτρων σε ταχύτητα Μαχ 2 - ταχύτερα από σφαίρα ντουφεκιού. Κατά κύριο λόγο πετάει ανάμεσα στο Λονδίνο, το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη. Το ρεκόρ του 1990 ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο ήταν 2 ώρες και 54 λεπτά - λιγότερο από τρεις ώρες προκειμένου να διασχίσει τον Ατλαντικό. Το Κόνκορντ ακολουθεί πορείες που επιτρέπουν τους υπερηχητικούς κρότους επάνω από τη θάλασσα. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΝΚΟΡΝΤ Παρόλο που από τεχνική άποψη το Κόνκορντ αποτελεί ένα σύγχρονο θαύμα, δε γνώρισε ποτέ την ανάλογη εμπορική επιτυχία. Ενδεχομένως όλος ο στόλος θα αποσυρθεί. Τα νέα αεροπλάνα που κατασκευάζονται τώρα είναι πολύ μεγαλύτερα και καλύπτουν τεράστιες αποστάσεις χωρίς την ανάγκη ανεφοδιασμού. Μεταφέρουν περισσότερους επιβάτες και φορτία και παράγουν λιγότερη ηχορύπανση.

41

Τ

ο τεράστιο αυτό φράγμα αποτέλεσε ένα υπερφιλόδοξο σχέδιο. Χτίστηκε προκειμένου να συγκρατήσει τα νερά του Νείλου, του μακρύτερου ποταμού στον κόσμο. Χάρη στο φράγμα εξασφαλίστηκε μια σταθερή ροή νερού όλο το χρόνο, ενώ παράλληλα παράγεται ηλεκτρισμός για τα εργοστάσια και τις πόλεις της Αιγύπτου. ΟΙ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ Ο Νείλος πλημμύριζε κάθε χρόνο από τα πανάρχαια χρόνια. Οι πλημμύρες έφερναν γόνιμη λάσπη επάνω στη γη, βοηθώντας τους αγρότες στις καλλιέργειές τους. Αλλά συχνά γίνονταν και μεγάλες πλημμύρες που κατάστρεφαν τα σπίτια και τα χωράφια, ενώ σε άλλες εποχές έπεφτε ξηρασία. Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ Το 1902 οι μηχανικοί έχτισαν ένα φράγμα στα νότια του Ασουάν προκειμένου να ελέγξουν τις πλημμύρες. Το ύψος του αυξήθηκε το 1912 και ξανά το 1933. Αλλά αυτό το πρώτο φράγμα του Ασουάν δεν στάθηκε αρκετό για τον πλήρη έλεγχο του Νείλου. Το νέο Υψηλό Φράγμα του Ασσουάν άρχισε να κατασκευάζεται το 1960. Το φράγμα φτιάχτηκε με μπάζα χώματος και γρανίτη κι ένα σκελετό από πηλό και τσιμέντο. Το πλάτος του ξεπερνά τα 3,6 χιλ. Έχει ύψος 111 μέτρα και πάχος στην κορυφή 40 μέτρα. το πάχος του στη βάση φτάνει τα 925 μέτρα. Η οικοδόμηση του φράγματος ολοκληρώθηκε σε 10 χρόνια. Η ΛΙΜΝΗ ΝΑΣΕΡ Το Υψηλό Φράγμα του Ασουάν εγκαινιάστηκε επίσημα το 1971. Κατά την εποχή των βροχών το φράγμα συγκρατεί τα ανερχόμενα νερά του Νείλου. Με την άνοδο των νερών πίσω από το φράγμα σχηματίστηκε σταδιακά μια υδαταποθήκη μήκους 500 χιλιομέτρων, που ονομάστηκε λίμνη Νάσερ, προς τιμή του Αιγύπτιου προέδρου. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ Ο σχηματισμός της τεχνητής λίμνης ανάγκασε κάπου 50.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Μετακινήθηκαν σε μια νέα αγροτική περιοχή κάπου 50 χιλ. βόρεια από το Ασουάν. Αρκετοί αρχαίοι ναοί και νησιά πλημμύρισαν αλλά μερικά μνημεία διασώθηκαν. Στα πλαίσια μιας τεράστιας επιχείρησης, οι ναοί του Ραμσή του Β’ και της Νεφερτίτης τεμαχίστηκαν σε ογκόλιθους των 30 τόνων και ξανασυναρμολογήθηκαν, κομμάτι κομμάτι στους λόφους επάνω από τον ποταμό. Το δύσκολο αυτό έργο χρειάστηκε τέσσερα χρόνια δουλειάς. Άλλοι μικρότεροι ναοί μετατοπίστηκαν από ένα νησί του Νείλου που επρόκειτο να βυθιστεί. ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Τα νερά που αποθηκεύονται στη λίμνη Νάσερ χρησιμοποιούνται για την άρδευση των αγρών κατά τη διάρκεια των μηνών της ξηρασίας. Έτσι μπορούν να παραχθούν περισσότερα δημητριακά, ικανά να θρέψουν μεγαλύτερα τμήματα του αυξανόμενου πληθυσμού. Ταυτόχρονα το πέρασμα του νερού από τις εξόδους του φράγματος θέτει σε κίνηση τουρμπίνες οι οποίες παράγουν τη μισή ηλεκτρική ενέργεια της Αιγύπτου. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κάθε ανθρώπινη απόπειρα ελέγχου της φύσης παρέχει πλεονεκτήματα αλλά παράγει και προβλήματα. Το φράγμα του Ασουάν εμποδίζει τη γόνιμη λάσπη να φτάσει στα χωράφια Κι έτσι οι αγρότες υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα χημικά λιπάσματα. Παράλληλα, από την κατασκευή του φράγματος κι έπειτα αυξήθηκε μια αρρώστια την οποία προκαλούν κάτι μικρά σκουλήκια που κρύβονται μέσα στα σαλιγκάρια του νερού του Νείλου. Κατά το παρελθόν οι ετήσιες πλημμύρες περιόριζαν τον αριθμό των σαλιγκαριών. Επίσης η άνοδος του υδάτινου ορίζοντα έφερε στην επιφάνεια άλατα που κάνουν άγονη τη γη.

Τ

ο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι είναι περισσότερο γνωστό ως η βάση απ’ όπου το πρόγραμμα Απόλλων έστειλε ανθρώπους στη Σελήνη κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Σήμερα το Κέντρο είναι χώρος εργασίας αλλά και τουριστικό αξιοθέατο. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν την έκθεση διαστημικών πυραύλων, τους χώρους συναρμολόγησης και τις βάσεις εκτόξευσης στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Το ακρωτήριο βρίσκεται στη Φλόριδα, στην ακτή του Ατλαντικού, και αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για αρκετές από τις πιο συναρπαστικές επιστημονικές εξερευνήσεις του αιώνα μας. ΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ ΚΑΝΑΒΕΡΑΛ Αρχικά ο χώρος αποτελούσε μια βάση της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ και κέντρο δοκιμών για πυραύλους. Χρησιμοποιήθηκε για την εκτόξευση του πρώτου αμερικανικού δορυφόρου το 1958. Έπειτα, στις 5 Μαΐου 1961, ο Άλαν Σέπαρντ εκτοξεύτηκε με το διαστημόπλοιο Ερμής και υπήρξε ο πρώτος Αμερικανός στο διάστημα. Τρεις εβδομάδες αργότερα, ο πρόεδρος Κένεντι ανάγγειλε το πρόγραμμα Απόλλων, με στόχο μια επανδρωμένη πτήση στη Σελήνη έως το 1970. Ο πρόεδρος πέθανε το 1963 και η βάση απόκτησε το όνομά του. Η ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ Το διαστημόπλοιο Απόλλων που ταξίδεψε στη Σελήνη εκτοξεύτηκε με ισχυρούς πυραύλους Κρόνος. Οι πύραυλοι συναρμολογήθηκαν σ’ ένα τεράστιο συγκρότημα ύψους 160 μέτρων, που μπορούσε να φιλοξενήσει ταυτόχρονα τέσσερις απ’ αυτούς. Στη συνέχεια έπρεπε να μεταφερθούν μαζί με το διαστημόπλοιο στο σημείο εκτόξευσης, 5 χιλιόμετρα μακριά. Όλα μαζί ζύγιζαν επάνω από 5000 τόνους και μεταφέρθηκαν μ’ έναν τεράστιο γερανό. Ο γερανός αυτός έχει μήκος 40 μέτρα, πλάτος 35 μέτρα και μέγιστη ταχύτητα 1,6 χιλιόμετρα την ώρα. Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Η πρώτη αποστολή του προγράμματος Απόλλων είχε ετοιμαστεί για το 1967. Όμως, στο διαστημικό κέντρο συνέβη μια καταστροφή. Κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης δοκιμής αντίστροφης μέτρησης, εκδηλώθηκε ξαφνική πυρκαγιά στον διαστημικό θαλαμίσκο, στην κορυφή του πυραύλου και οι τρεις αστροναύτες που επέβαιναν σκοτώθηκαν. Το πρόγραμμα τροποποιήθηκε προβλέποντας περισσότερες μη επανδρωμένες δοκιμές. Έπειτα, στις 16 Ιουλίου 1969, από το σημείο εκτόξευσης 39, ένας γιγάντιος πύραυλος Κρόνος πυροδοτήθηκε, στέλνοντας τους αστροναύτες του Απόλλωνα 11 στο διάστημα. Τέσσερις ημέρες αργότερα, ο Νιλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του επάνω στην επιφάνεια της Σελήνης. ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ Κατά τη διάρκεια της δεκαετία του 1970, το τεράστιο κόστος το προγράμματος Απόλλων οδήγησε στην ανάπτυξη ενός νέου τύπου διαστημικού οχήματος - του διαστημικοί λεωφορείου. Το διαστημικό λεωφορείο μοιάζει περισσότερο με αεροπλάνο παρά με πύραυλο, και σε αντίθεση προς τον πύραυλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Στο σημείο εκτόξευσης 39 τοποθετήθηκε ένας Πύργος εκτοξεύσεων προκειμένου να εξυπηρετήσει την πρώτη εκτόξευση του λεωφορείου 1981. Κατασκευάστηκε επίσης ένας αεροδιάδρομος μήκους 4572 μέτρων για να προσγειώνονται τα λεωφορεία μετά από κάθε αποστολή. ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΝΟΡΟ Έως το 1986 η ΝΑΣΑ είχε πραγματοποιήσει 24 επιτυχημένες εκτοξεύσεις διαστημικών λεωφορείων. Εκείνη τη χρονιά όμως το λεωφορείο Τσάλεντζερ καταστράφηκε μετά την εκτόξευση με αποτέλεσμα να σκοτωθούν εφτά αστροναύτες. Πέρασαν δυο χρόνια ώσπου να εκτοξευθεί το επόμενο λεωφορείο, το Σεπτέμβριο του 1988. Από τότε πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες επιστημονικές και εμπορικές αποστολές προκειμένου να εκπληρωθεί το όνειρο της διαβίωσης και της εργασίας στο διάστημα.

42

ΣΧΟΛΗ Ο∆ΗΓΩΝ ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΤΡΑΚΑΛΙΑΝΗΣ

∆ΙΠΛΩΜΑΤΑ • ∆ικύκλων • Ερασιτεχνικά • Επαγγελµατικά • Αναθεωρήσεις

Μεραρχίας 68, Σέρρες

(δίπλα στο ξενοδοχείο ΕΛΠΙ∆Α)

Τηλ: 23211 20101 - 6974 805451 email: trackpasxalis@gmail.com

EMΠOΡΙΑ ΚΡΕΑΤΩΝ ΚΑΙ ΖΩΝΤΩΝ ΖΩΩΝ ΞΕΝΟΦΩΝ ∆ΗΜΑΤΑΚΗΣ ∆ραβήσκος Σερρών - Τηλ.Καταστηµατος: 2324051550

ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ

Αλουµινίου - Συνθετικά - Σιδήρου

ΚΑΓΚΕΛΑ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑ Σιδήρου - Αλουµινίου

ΓΚΑΡΑΖΟΠΟΡΤΕΣ ΡΟΛΑ/ΣΙΤΕΣ ΤΖΑΜΙΑ ΚΑΘΡΕΠΤΕΣ ΤΕΝΤΕΣ ΠΑΝΤΟΣ ΤΥΠΟΥ ΜΑΤΕΝΟΓΛΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗΣ | ∆ραβήσκος Σερρών | Τηλ: 2324051024

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑ ΧΑΡΤΙΚΩΝ - ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ

Ε Υ ΠΡΑ Ξ Ι Α ΑΘ . ΓΟΥΣΙ ΟΥ • Υλικά συσκευασίας • Τσάντες • Ρολλά νάυλον • Τραπεζομάντηλα • Είδη γάμου • Είδη βάπτισης • Είδη μνημοσύνου Γ.Παπανδρέου 8 - Σέρρες Τηλ: 2321023250

Τ

ο Μπουρτζ Χαλίφα δεσπόζει στον ουρανό του Ντουμπάι. Το Μπουρτζ Χαλίφα (Αγγλικά: Burj Khalifa), γνωστό και ως Μπουρτζ Ντουμπάι, είναι ουρανοξύστης στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και το πιο ψηλό κτήριο στον κόσμο, με ύψος 828 μέτρα. Η κατασκευή του ξεκίνησε στις 21 Σεπτεμβρίου 2004 και ολοκληρώθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2009. Τα εγκαίνια του πραγματοποιήθηκαν στις 4 Ιανουαρίου 2010. ΥψΟΣ Το Μπουρτζ Χαλίφα αυτή την στιγμή κατέχει το ρεκόρ του υψηλότερου κτηρίου στον κόσμο, με ύψος 828 μέτρα. Άλλα Ρεκόρ: -ψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο: 828 μέτρα (2.717 ft) (προηγούμενο: Ταϊπέι 101 – 509,2 μέτρα) -ψηλότερη κατασκευή: 828 μέτρα (προηγούμενο: Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας – 646,38 μέτρα) -Κτήριο με τους περισσότερους ορόφους: 160 (προηγούμενο Willis Tower – 108) -Γρηγορότερο Ασανσέρ: 64 χλμ/ώρα (προηγούμενο: Taipei 101 – ταχύτητα 60 χλμ/ώρα)[εκκρεμεί παραπομπή] -Υψηλότερο Παρατηρητήριο στον κόσμο: 124ο όροφος, στα 442 μέτρα.

-Τζαμί στο υψηλότερο σημείο στον κόσμο: 158ο όροφος.

-Πισίνα στον υψηλότερο σημείο στον κόσμο: 76ος όροφος.

O ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΗΣ Το κτήριο ξεκίνησε την κατασκευή του στις 21 Σεπτεμβρίου του 2004. Ο πύργος σχεδιάστηκε από την εταιρεία Skidmore, Owings and Merrill, η οποία έχει σχεδιάσει τον ουρανοξύστη Γουίλις Τάουερ (πρώην Σίαρς Τάουερ) στο Σικάγο και τον 1 World Trade Center ουρανοξύστη, που θα πάρει τη θέση των Δίδυμων Πύργων στην Νέα Υόρκη. Το σχέδιο το εμπνεύστηκαν από ένα φυτό που συναντάται στις ερήμους, το Hymenocallis. Την κατασκευή ανέλαβε η εταιρεία Samsung Engineering & Construction, η οποία και έχει κατασκευάσει τους Πύργους Πετρόνας και τον Ταϊπέι 101 ενώ το κόστος άγγιξε τα 1,2 δις ευρώ. Διαθέτει 160 ορόφους, όπου και οι πιο πολλοί προορίζονται για γραφεία και διαμερίσματα. Στο μέλλον θα κατοικούν και θα εργάζονται 12.000 άνθρωποι. Επίσης, θα στεγάζεται και ένα ξενοδοχείο σχεδιασμένο από τον Τζιόρτζιο Αρμάνι. Ο ουρανοξύστης, ύψους 828 μέτρων, είναι ορατός από απόσταση 100 χιλιομέτρων, υπό καλές καιρικές συνθήκες. Έχει συνολικά 24.348 παράθυρα και το σύστημα καθαρισμού του κόστισε 8 εκ. δολάρια. Και αξιοσημείωτο είναι ότι ο υψηλότερος όροφος έχει διαφορά θερμοκρασίας από τον πρώτο 6-7 βαθμούς Κελσίου. Το κτήριο, που ονομαζόταν μέχρι και μία μέρα πριν τα εγκαίνια Μπουρτζ Ντουμπάι, ονόμάστηκε Μπουρτζ Χαλίφα προς τιμή του σεΐχη του Αμπού Ντάμπι και πρόεδρο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Χαλίφα Μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχγιάν. Στο εξωτερικό χώρο του Μπουρτζ Χαλίφα υπάρχει ένα σιντριβάνι, που η κατασκευή του κόστισε 217 εκατομμύρια δολάρια. Το σιντριβάνι με το όνομα Dubai Fountain κατασκευάστηκε από την εταιρεία “WER Design”, η εταιρεία που κατασκεύασε και το σιντριβάνι στο ξενοδοχείο Μπελάτζιο στο Λας Βέγκας. Περιλαμβάνει 6.600 φώτα και 50 προβολείς (projectors), έχει μήκος 275 μέτρα και εκτοξεύει νερό σε ύψος 150 μέτρων.

45

Μάθε περισσότερα στο www.acscouriernet/el/web/greec/the-acs-member-loyalty-program

Βενιζέλου 91 Σέρρες Τηλ: 23210 - 40887-9 Ε-mail: ser@acscourier.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΜΦΙΠΟΛΗ

47

Τ

γράφει ο Θέµης Πεταλωτής

Ο

ο 1941 γράφτηκε ένα βιβλίο από τον αρχαιολόγο Όσκαρ Μπρόνερ με θέμα «The Lion Monument of Amphipolis». Σε αυτό το βιβλίο υπάρχει ένα ποίημα που έγραψε ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος, ποιητής του 2ου αιώνα π. Χ, δηλαδή μόλις 200 χρόνια μετά την κατασκευή του τύμβου της Αμφίπολης, για το λιοντάρι του τύμβου. Ο αρχαίος ποιητής λοιπόν αναρωτιέται: «Πες, λέοντα, ποιανού τον τάφο φυλάς, εσύ που τρως τα βουβάλια; Ποιος ήταν άξιος των αρετών σου;» Η συγκεκριμένη αναφορά που χρονικά είναι πολύ κοντά στην πηγή και έχει καλύτερη πληροφόρηση από εμάς κατά... 2.200 χρόνια, φέρνει στο φως μία πάρα πολύ σημαντική πληροφορία. Τι δείχνει η αναφορά αυτή; Πρώτον ότι ακόμα και τον 2ο αιώνα, δεν γνώριζαν τι υπάρχει μέσα στον τύμβο και το περιεχόμενο ήταν μυστικό. Δεύτερον ότι οι πηγές είχαν χαθεί από τότε και όχι στα μετέπειτα χρόνια που κάηκε η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Και άρα κάποιος ήθελε να εξαφανίσει τις συγκεκριμένες αναφορές στον τύμβο και αυτές δεν χάθηκαν απλά στην μεγάλη καταστροφή της Αλεξάνδρειας. Τρίτον ότι έχει δίκιο η κ. Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής που λένε ότι ο Λέων της Αμφίπολης ήταν στην κορυφή του τύμβου. Και τέλος ότι το μνημείο δεν ήταν επισκέψιμο στο εσωτερικό του, αλλά φύλαγε κάποιο ...μυστικό!

Ποια είναι όμως στα αλήθεια η κ.Περιστέρη;

ι περισσότεροι της γνωρίζαμε τα τελευταία χρόνια ως προϊσταμένη της ΚΗ ‘ Εφορίας προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Σήμερα την γνωρίζει όλη η Ελλάδα! Μόνο που πριν τον «Τύμβο του Καστά» έχει φέρει στο φως και έναν άλλο συλημένο μακεδονικό τάφο στην Αμφίπολη, αλλά δεν υπάρχει πουθενά σχετική αναφορά. Η Κατερίνα Περιστέρη σπούδασε αρχαιολογία στη Θεσσαλονίκη και έκανε μεταπτυχιακά στη Γαλλία. Οι συνομήλικοι συνάδελφοί της κάνουν λόγο για μια επιμελή φοιτήτρια στο αρχαιολογικό του ΑΠΘ, όπου σπούδασε, για να ακολουθήσει μετά το μεταπτυχιακό της στη Γαλλία, πάνω στην προϊστορική αρχαιολογία («Λιθοτεχνία στην Σκάλα Σωτήρος της Θάσου»). Μόλις επέστρεψε προσλήφθηκε στην περιφερειακή τότε Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ) της Καβάλας. Άβδηρα, Θάσος (συνεργασία με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή) και Δράμα (ανασκαφικές έρευνες στην Ακρόπολη της Πλατανιάς, στο Αρκαδικό στον νεολιθικό οικισμό και στην Καλή Βρύση, όπου έφερε στο φως ναό του Διονύσου) αποτελούν τη διαδρομή της. Ταυτόχρονα στο βιογραφικό της υπάρχει και η συνεργασία της με τον σπουδαίο Αρχαιολόγο Δημήτρη Λαζαρίδη.

48

Από το 2009 είναι η επικεφαλής μιας ομάδας που εργάζεται για τη λύση του μυστηρίου που κρύβει ο τάφος της Αμφίπολης. Για τρία χρόνια η ανασκαφή περιορίζεται στο πρώτο επίπεδο, χωρίς η έρευνα αυτή να έχει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Το 2012 όμως, η κ. Περιστέρη επιχειρεί να ανακαλύψει τα όρια του τύμβου. Ανοίγοντας τις δυο περιμετρικές ζώνες αρχικά δε φάνηκε να προκύπτει κάποιο καινούργιο αποτέλεσμα. Στην τρίτη ζώνη όμως αποκαλύφθηκε ο περίβολος του τύμβου. Χαρακτηριστικό είναι ότι μέχρι τότε ο τύμβος είχε ύψος 23 μέτρα, ενώ για να βρουν τον περίβολο, που ήταν πολύ βαθιά, οι αρχαιολόγοι χρειάστηκε να κατέβουν άλλα 12 μέτρα πιο κάτω, όπως κατά καιρούς έχει επισημάνει η ίδια η κ. Περιστέρη. Η κ. Περιστέρη για την ολoκλήρωση της διαδικασίας στον τάφο της Αμφίπολης, ζητά τη βοήθεια του αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή (ο οποίος από τότε αποτελεί μέλος της ομάδας της), που εργάζεται στα έργα αναστήλωσης της Ακρόπολης των Αθηνών και τυχαίνει να βρίσκεται εκείνη την περίοδο στην περιοχή. Οι δυο τους επιχειρούν να αναπαραστήσουν τον ταφικό περίβολο, ενώ μετά από αρκετή έρευνα συμπεραίνουν ότι το μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης συνδέεται άμεσα με τον τύμβο της περιοχής. Την σημαντικότερη όμως βοήθεια την δίνει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, τον οποίο η κ. Περιστέρη γνωρίζει από τότε που ο Σαμαράς ήταν υπουργός Πολιτισμού, ενώ λέγεται πως ο ίδιος την έχει βοηθήσει πολλές φορές μεσολαβώντας για να συνεχιστούν κάποιες από τις ανασκαφές της στον τάφο της Αμφίπολης.

Βοηθός του μεγάλου αρχαιολόγου Λαζαρίδη Ο Δημήτρης Λαζαρίδης από τις σημαντικές μορφές της ελληνικής αρχαιολογίας, από το 1956 και μέχρι το 1985 που έφυγε από τη ζωή, εκτελούσε στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης ένα εκτεταμένο ανασκαφικό έργο, ενώ από το 1964 ανέσκαψε και τον τύμβο Καστά. Η κυρία Περιστέρη δούλεψε για ένα μικρό διάστημα δίπλα του τα χρόνια 197980, ενώ συνεργάτης του ήταν και ο τότε σύζυγός της, ο φιλόλογος Μόσχος Οτατζής. Ο πρώην σύζυγος της Κατερίνας Περιστέρη Οτατζής και Λαζαρίδης γνωρίζοΟ Μόσχος Οτατζής υπεραγαπούσε την αρχαιονταν και πίστευαν και στην Αμφίλογία, ήταν φιλόλογος στα σχολεία της Καβάλας, με πολη και στον τάφο της ..Ρωξάνης, μόνο που η Περιστέρη βρήκε τον δραστηριότητα στο Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων τύμβο. και Τεχνών και στο Σύνδεσμο Φιλολόγων που, επί των ημερών του, έλαμψε και μεγαλούργησε. Ο Δημήτρης Λαζαρίδης έσκαψε τον λόφο όπου κρυβόταν ο τάφος αλλά δεν Το 1996 η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας εξέδωσε τον βρήκε! ένα βιβλίο του Μόσχου Οτατζή που, σε συνδυασμό Μόνο που ο λόφος έγινε με τα σημερινά αρχαιολογικά ευρήματα στην ευρύτεεπίμονη ιδέα στην Περιρη περιοχή της Αμφίπολης, είναι όχι απλώς επίκαιρο, αλλά άκρως διδακτικό και στέρη. χρήσιμο. Και από ότι φαίνεται Ουσιαστικά, πρόκειται για τη δημοσίευση δύο μεταπτυχιακών εργασιών που από τότε της μπήκε αποδίδουν πλήρως την «μέθη» και τη σχολαστικότητα με την οποία εργάζονταν επίμονα η ιδέα ότι ο ο Μόσχος Οτατζής. Η μία από αυτές «Χαρακτηρισμοί και Παρονομασίες Αθηναίων Πολιτικών του τύμβος Καστά έκρυβε 4ου π.Χ. Αιώνα», θεωρείται μοναδική στο «είδος» της, είναι και ένα έμμεσο δείγμα κάτι μεγάλο. της εξαιρετικής αίσθησης του χιούμορ του. Η ίδια συνήθιζε μέχρι Η δεύτερη εργασία του, με τίτλο «Εγνατία Οδός: Από την Αμφίπολη στους τώρα να αποδίδει στον Φιλίππους», είναι ένα οδοιπορικό στους τόπους της Ανατολικής Μακεδονίας με Λαζαρίδη μια διφορούαφορμή τα λίγα μιλιάρια που βρέθηκαν στο Μικρό Σούλι και τα Νέα Κερδύλια. μενη φράση: «Ο Μανόλης (Ανδρόνικος) βρήκε τον Φίλιππο, εγώ όμως «Σκαλίζοντας» και λεπτολογώντας επί των αρχαίων οδιδεν βρήκα τη Ρωξάνη». κών σημάνσεων, ο Μόσχος Οτατζής περιδιαβαίνει την Ο Λαζαρίδης πιθανόν εκτιμούσε ότι ο τύμβος πιθανώς να έκρυβε ένα μεγά«πάτρια γη» με αφετηρία τα στενά της Ρεντίνας. Στη διαδρομή αυτή, θα δρασκελίσει τη γέφυρα του λο ταφικό οικοδόμημα, όμως το εγχείρημα μιας εκτεταμένης και σε βάθος Στρυμόνα, θα περάσει στους πρόποδες του Παγγαίου ανασκαφής ήταν τότε, πράγμα και πολύ δύσκολο και πολυδάπανο. Ο Δημήτρης Λαζαρίδης έσκαβε στην περιοχή της Αμφίπολης από το 1965. Έσκαψε, μάλιστα, τον τύμβο ως και το 1973 αλλά... από τη λάθος μεριά. Όπως έχει δηλώσει πρόσφατα η ίδια η κ. Κατερίνα Περιστέρη, «ο Λαζαρίδης έσκαβε μέχρι το ‘73 τον τύμβο στην πλευρά που ήταν προς τον λόφο 133, όπου εκεί έχουμε νεκρόπολη, την εποχή του σιδήρου και αρχαϊκών χρόνων, καμία σχέση με τον τάφο το δικό μας». Και πρόσθεσε: «Τα δε μπάζα τα έριχνε στην αντίθετη περιοχή, σε αυτή που είμαστε, και δύο μήνες τώρα μαζεύουμε τα μπάζα του Λαζαρίδη».

ανάμεσα στους λόφους 133 και Καστά και, ακολουθώντας την «αρχαία χάραξη» της Εγνατίας, θα «πιάσει» Παλαιοκώμη και Μικρό Σούλι, Ροδολίβος και Πρώτη, Κούροβο και Ζυγάκτη ποταμό, Μαυρολεύκη και Καλαμπάκι, για να καταλήξει στους λατρεμένους του Φιλίππους. Η σπουδαία αυτή παρακαταθήκη του Μόσχου Οτατζή, είναι ένα μικρό (μα και μοναδικό) δείγμα του «μεγάλου του έρωτα» για την αρχαιολογία. Ανολοκλήρωτου, σαν και τη ζωή του.

49

Μιχάλης Λεφαντζής

Ο αρχιτέκτονας που έβαλε τις βάσεις για την ανακάλυψη

Το 2004 η κ. Περιστέρη φεύγει από την Καβάλα και πάει στις Σέρρες ως προϊσταμένη της νεοϊδρυθείσας ΚΗ’ ΕΠΚΑ. Έχει στο συρτάρι της την έρευνα και το 2009 θα δώσει και πάλι το «παρών» της στον τύμβο. Στο βάθος του μυαλού της έχει πάντα τη... Ρωξάνη και τον γιο της τον Αλέξανδρο Δ’ και ψάχνει για χρηματοδότηση. Σε δηλώσεις στην εφημερίδα «Μακεδονία» την 1-9-2010 θα πει:. «... ελπίζουμε σύμφωνα και με το πιστεύω του Δ. Λαζαρίδη να βρούμε τον τάφο αυτών των δύο προσώπων». Και φτάνουμε στο 2011 όταν η ίδια βρίσκει τον περίβολο του τάφου της Αμφίπολης. Οι ανασκαφές του 2011 δεν θα δείξουν πολλά πράγματα και το 2012 αποφασίζει να σκάψει πιο βαθιά. Οι δύο πρώτες τομές δεν δίνουν τίποτα, στέκεται όμως τυχερή στην τρίτη, όταν πέφτει πάνω στον περίβολο. Ο δρόμος για να έρθει στο φως το επιβλητικό ταφικό μνημείο είχε ανοίξει. Το καλοκαίρι του 2012 δημοσιογραφικές πληροφορίες αποδίδουν στην κ. Περιστέρη τον ισχυρισμό για τάφο Ρωξάνης Αλέξανδρου Δ’. Οι αντιδράσεις είναι έντονες. Συνεργάτες του αείμνηστου Μανόλη Ανδρόνικου απαντούν ότι ο τάφος του «πρίγκιπα» έχει βρεθεί στη Βεργίνα. Το 2013 δεν της δίνει κανείς σημασία Μάλιστα στην αρχαιολογική συνάντηση τον Μάρτιο του 2013 στη Θεσσαλονίκη η εισήγηση της κυρίας Περιστέρη για την ανασκαφή δεν συγκεντρώνει το ενδιαφέρον. Η επαναφορά όμως στη δημοσιότητα, λίγους μήνες μετά, της θεωρίας για τον βασιλικό τάφο της, αναγκάζει το υπουργείο Πολιτισμού να απαντήσει με μια αυστηρή ανακοίνωση και την κ. Περιστέρη να συμπληρώσει με μια οργισμένη δήλωση. Το αρχαιολογικό συνέδριο για τη Μακεδονία, τον Μάρτιο του 2014, έχει τιμητικά στην αφίσα του, τον περίβολο του τάφου. Ομως οι νέοι τάφοι στη Βεργίνα είναι αυτοί που κερδίζουν τη δημοσιότητα. Ήδη όμως η κ. Περιστέρη κάνει λόγο για ανδρική ταφή στον τύμβο Καστά, ενώ το Σάββατο στις 9 Αυγούστου η επιμονή της αρχαιολόγου θα την οδηγήσει μπροστά στον προστατευτικό τοίχο του τάφου και στην πρώτη δικαίωσή της. Από τότε όλη η Ελλάδα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα. Εμείς άλλωστε οι Σερραίοι ήμασταν πάντα στην καρδιά της και αυτή στην δική μας!

50

Ένας Πειραιώτης αρχιτέκτονας «οραματίστηκε» -με τη βοήθεια και τις γνώσεις της Κατερίνας Περιστέρη- τον τύμβο της Αμφίπολης με τον εντυπωσιακό λέοντα στην κορυφή του. Ο Μιχάλης Λεφαντζής, που εργάζεται στην Α’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και συγκεκριμένα είναι μελετητής επιβλέπων των αναστηλωτικών και τεχνικών έργων στη Βόρεια και Νότια Κλιτύ (πλαγιά) της Ακρόπολης, ανέλαβε να αναπαραστήσει και τον τάφο που είναι καλά κρυμμένος μέσα στον τύμβο. Ως υπάλληλος του υπουργείου Πολιτισμού, ο αριστούχος απόφοιτος της Ιωνίδειου Σχολής και της Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, έχει συνδέσει πλέον την καριέρα του, μετά την Ακρόπολη, τη Μάνη, την Ιερουσαλήμ, το Κόσοβο και με την Αμφίπολη. Ανέβηκε για πρώτη φορά στις Σέρρες το 2011 ως μέλος της ομάδας μελέτης και δημοσίευσης των ερευνών του Αρχαίου Γυμνασίου Αμφίπολης. Ήταν υπεύθυνος της αρχιτεκτονικής μελέτης, ενώ επικεφαλής της ομάδας ήταν η αρχαιολόγος Καλλιόπη Λαζαρίδου. Το Αρχαίο Γυμνάσιο της Αμφίπολης με τη μεγάλη παλαίστρα αποτελεί το πρώτο μεγάλο δημόσιο κτίριο του αρχαιολογικού χώρου της Αμφίπολης και το μοναδικό μέχρι στιγμής γυμνασιακό συγκρότημα της βόρειας Ελλάδας.

Η γνωριμία

Ο Μ. Λεφαντζής ακολούθησε την Κ. Λαζαρίδου τον Ιούνιο του 2011 στην Αμφίπολη για την αρχιτεκτονική μελέτη του Γυμνασίου και εκεί, ένα πρωί, ανάμεσα στα ερείπια από τις αίθουσες λουτρού, το ελαιοθέσιο και το κονιστήριο, γνώρισε την Κ. Περιστέρη. Εκτιμώντας την επιστημονική του κατάρτιση και τη μέχρι τότε δουλειά του, του έδειξε τον τύμβο Καστά και του εξήγησε τι είχε βρει μέχρι τότε. Πήρε μαζί του αποτυπώσεις, φωτογραφίες, αποτελέσματα μετρήσεων, μελέτησε σχολαστικά τη μέχρι τότε αρχαιολογική έρευνα και το 2012 -όταν ήρθε στο φως και τμήμα του περιβόλου- έκανε μια πρώτη προσπάθεια αναπαράστασης του τελευταίου. Ο περίβολος διέτρεχε τον χωμάτινο τύμβο και στην κορυφή του ήταν η βάση του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης. Τον Μάρτιο του 2013 στην 26η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη, οι Κ. Περιστέρη και Μ. Λεφαντζής παρουσίασαν για πρώτη φορά την αναπαράσταση και ανέφεραν ότι ο τύμβος Καστά είναι ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό επίτευγμα τόσο σε ποιότητα όσο και σε μέγεθος. Το περσινό καλοκαίρι που ξέσπασε ο θόρυβος, ο Μ. Λεφαντζής εξαφανίστηκε. Παρότι έχει κάνει το διδακτορικό του στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών -«Πολιτιστική Διαχείριση και Κληρονομιά», 2000, με επιβλέποντα καθηγητή τον ακαδημαϊκό Γ. Π. Λάββα- απέφευγε τους δημοσιογράφους και παρέπεμπε για οποιαδήποτε πληροφορία στο υπουργείο Πολιτισμού και στην Α. Περιστέρη που είναι επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας. Φέτος τον Μάρτιο επανήλθε με την κ. Περιστέρη στο Συμπόσιο για το Αρχαιολογικό Έργο, που γίνεται στη Θεσσαλονίκη, βελτίωσε την αναπαράσταση του τύμβου και έκλεισε την εισήγησή του κοιτώντας το ακροατήριο με νόημα: «Υπάρχουν πολλά που δεν έχουν βγει ακόμη στο φως, ας περιμένουμε λοιπόν». Το ίδιο ακριβώς λέει και αυτές τις μέρες στις δεκάδες κλήσεις που δέχεται. Βρίσκεται καθημερινά από τις 7 το πρωί έως τις 8 το βράδυ στον τύμβο Καστά, σχεδιάζει, φωτογραφίζει, αποτυπώνει και το βράδυ «φορτώνει» στον υπολογιστή του τα δεδομένα. Έχει κι αυτός την ίδια αγωνία για το περιεχόμενο του τάφου, αλλά δεν βιάζεται.

ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ ΗΛΙΑΣ

15kg 34,00!!!

15kg 24,00!!!

ΧΡΩΜΑΤΑ ΣΙΔΗΡΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΑ

ΗΛΙ Α Σ Θ . Μ Π Α ΚΙΡ Τ Ζ Η Σ | ∆ ΡΑΒ Ι Σ Κ Ο Σ Σ Ε Ρ Ρ Ω Ν | ΤΗ Λ : 2 3 2 4 0 5 1 5 3 3

αφιέρωµα

Μπάμπης Βουρλίδας, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Το καλοκαίρι του 2014 επεφύλαξε μεγάλες συγκινήσεις στον τομέα της αρχαιολογίας. Οι σπουδαίες ανακαλύψεις στα νότια του Νομού μας έγιναν συχνά πρώτο θέμα σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες, περιοδικά και στο διαδίκτυο. Μέσα στην ακατάσχετη αυτή φλυαρία, όμως, η αλήθεια της αρχαιολογικής σκαπάνης χάθηκε ανάμεσα σε μύθους, εικασίες, σενάρια και υπερβολές. Προφανώς το θέμα έγινε βορά της τηλεθέασης και των παιχνιδιών της παραπληροφόρησης. Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την ιστορία της περιοχής και να αποκαταστήσουμε τις αλήθειες που πλήγωσαν βάναυσα οι μύθοι. Τα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής

Η

ακμή της Αμφίπολης και η πλούσια ιστορία της περιοχής είναι συνάρτηση της τοπογραφίας της. Πρόκειται για έναν φυσικά οχυρό τόπο υψηλής στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο θαλάσσιων και χερσαίων οδών. Ο γειτονικός ποταμός Στρυμόνας ήταν πλωτός κατά την αρχαιότητα, ενισχύοντας την αξία και τη λειτουργικότητα της περιοχής, καθώς στα ενδότερα της κοίτης του σχηματίζονταν φυσικοί λιμένες για τα μικρού μεγέθους πλοία της εποχής. . Βρίσκεται στο σύνορο ανάμεσα στο βασίλειο της Μακεδονίας και των Θρακικών κρατών και συγχρόνως φέρνει σε επικοινωνία τους θαλάσσιους δρόμους από και προς το Αιγαίο με τα μεταλλεία χρυσού και αργύρου στο Παγγαίο Ψηφιακή απεικόνιση της Αρχαίας Αμφίπολης όρος. Δεν είναι λοιπόν απρόσμενη η ανάδειξη της Αμφιπόλεως σε σημαντικό πολιτικό, οικονομικό και πνευματικό κέντρο. Ο πλούτος της γης στην ευρύτερη ενδοχώρα ήταν γνωστός πανελλαδικά από τα αρχαϊκά χρόνια και διεθνώς από τον 5ο π.Χ. αιώνα. Και μπορεί το 52

χρυσάφι και το ασήμι να έκαναν τα μακεδονικά μεταλλεία διάσημα και πολυπόθητα για κάθε εισβολέα, ωστόσο η κύρια βάση της εγχώριας οικονομίας οικοδομήθηκε πάνω στην παραγωγή ξυλείας και σιτηρών, που ήταν άλλωστε προϊόντα πιο πρόσφορα για άμεση αξιοποίηση.

Ιδρυση της πόλης – Ιστορικοί σταθμοί Την περιοχή κατοικούσε στα αρχαϊκά χρόνια ένα μάλλον θρακικής προέλευσης φύλλο, οι Ηδωνοί. Συνήθως αντιδραστικοί, κάποιες φορές όμως συνεργάσιμοι, καταλήγουν να ενσωματωθούν στο μακεδονικό βασίλειο, διατηρώντας όμως διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Κέντρο της ευρύτερης περιοχής είναι η Μύρκηνος και κοντά της μια πόλη με την ονομασία “Εννέα οδοί”. Το 437 π.Χ. αθηναϊκό στράτευμα υπό τον φιλόδοξο στρατηγό Άγνωνα κατακτά την περιοχή γύρω από την πόλη αυτή αυτή και απωθεί προσωρινά τους ντόπιους κατοίκους προς το βορρά. Είχε προηγηθεί αποτυχημένη εκστρατεία, πάλι από τους Αθηναίους, αρκετά χρόνια νωρίτερα. Ο Άγνων ίδρυσε την Αμφίπολη, χτίζοντάς την πάνω στα ερείπια της παλαιάς πόλης “Εννέα οδοί”. Να σημειωθεί ότι για το όνομα της Αμφιπόλεως έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες, με επικρατέστερη αυτή που σχετίζεται με τη γεωγραφική θέση της, καθώς ο ποταμός Στρυμόνας την περιβάλλει. Φαίνεται ότι οι νέοι κάτοικοι υιοθέτησαν πολλές από τις συνήθειες των προκατόχων τους και εν μέρει συγχωνεύτηκαν μαζί τους με επιγαμίες. Ενδεικτική είναι η λατρεία της θεοποιημένης Σφίγγας στις παρυφές του Παγγαίου,, τόσο πριν όσο και μετά την αθηναϊκή κατάκτηση. Από την πλούσια ιστορία της η Αμφίπολη έλαμψε ιδιαίτερα σε κάποιες ξεχωριστές στιγμές: -Απετέλεσε Απετέλεσε θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων του Πελοποννησιακού Πολέμου τα έτη 424 – 422 π.Χ., λίγο πριν υπογραφεί η Νικίειος Ειρήνη.

-Κατά Κατά καιρούς συγκρούστηκαν για τον έλεγχό της Αθηναίοι, Λακεδαιμόνιοι, Μακεδόνες και Χαλκιδείς.

-Υπήρξε Υπήρξε ανεξάρτητη από τη μητρόπολή της, την Αθήνα, για μεγάλο χρονικό διάστημα, συχνά δε ανέπτυξαν και εχθρικές σχέσεις.

-Αξιοποιήθηκε Αξιοποιήθηκε ως στρατιωτική βάση του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄ για την κατάκτηση της Θράκης.

-Λειτούργησε Λειτούργησε ως ναυτική βάση (ναύσταθμος αφετηρίας) του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά τη διάρκεια της μεγάλης εκστρατείας του στην Ασία.

-Υπήρξε Υπήρξε φρούριο και νομισματοκοπείο του Μακεδονικού Βασιλείου.

-Ορίστηκε Ορίστηκε πρωτεύουσα και νομισματοκοπείο της Α΄ Διοικητικής Περιφέρειας του Βασιλείου της Μακεδονίας, της “Μακεδόνων Πρώτης”, στα Ελληνιστικά χρόνια.

Ρωμαϊκά χρόνια – Η καταστροφή Η κατασκευή της Εγνατίας οδού από τους Ρωμαίους συντήρησε και κατά περίτπωση ενίσχυσε τη σημασία του τόπου κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή. Το λιμάνι και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της Αμφίπολης συνδέθηκαν, μέσω της Εγνατίας, με την καρδιά και του Ρωμαϊκού κράτους και έμμεσα με κάθε άκρη του ρωμαϊκού κόσμου. Η καταστροφή της πόλης τοποθετείται τον 8ο ή 9ο π.Χ. αιώνα και μάλλον προκλήθηκε από τις επιδρομές Σλαβικών φύλλων.

Τα σύγχρονα χρόνια – Οι ανασκαφές Κατά τον 18ο αιώνα Ευρωπαίοι ταξιδιώτες είναι οι πρώτοι στη σύγχρονη ιστορία που ζητούν να επισκεφτούν το χώρο της αρχαίας Αμφίπολης, γοητευμένοι από τα διαβάσματά τους. Πρόκειται για καλλιεργημένους ανθρώπους, που ταξίδεψαν στην Ελλάδα για να γνωρίσουν τον πολιτισμό και τα μνημεία της. Το β΄ μισό του 19ου και το α΄ μισό του 20ου αιώνα Έλληνες ιστορικοί και αρχαιολόγοι μελετούν για πρώτη φορά σε βάθος την ιστορία του τόπου, τη μυθολογία του και εξετάζουν το υπάρχον αρχαιολογικό υλικό. Στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-13, ελληνικές στρατιωτικές μονάδες εντόπισαν απομεινά- Η Αρχαία ξύλινη γέφυρα του Στρυμόνα 53

Φωτογραφίες από την αναστήλωση του Λέοντα της Αμφίπολης το 1936

ρια από μαρμάρινα και λίθινα μνημεία, τα οποία ανάγονταν στην αρχαία ιστορία της περιοχής. Σημαντικότερο από αυτά τα ευρήματα υπήρξε ο περίφημος Λέων της Αμφιπόλεως, επιτύμβιο μνημείο, που μεγάλα κομμάτια του βρέθηκαν ακόμη και μέσα στην κοίτη του ποταμού Στρυμόνα. Το μνημείο αναστηλώθηκε στη σημερινή του μορφή το 1936. Η πρώτη ανασκαφή του χώρου ξεκίνησε το 1956 και σύντομα χαρακτηρίστηκε ως “διαρκής ανασκαφή” και συνεχίζεται στις μέρες μας, παρά τις κατά καιρούς περιόδους ανάπαυλας. Η ανασκαφή έφερε στο φως σημαντικά τμήματα της αρχαίας πόλης, τη νεκρόπολη αλλά και μεμινωμένα μνημεία και τάφους. Γλυπτά, στήλες, τμήματα του αρχαίου τείχους, ερείπια οικοδομημάτων και λατρευτικές κατασκευές συγκροτούν την εικόνα ενός κέντρου πολιτικής εξουσίας, οικονομικής δύναμης, πνευματικής άνθισης και θρησκευτικής λατρείας.

Λόφος Καστά Η πρώτη ανασκαφική τομή στο λόφο έγινε από ντόπιους κατοίκους το 1953, πριν ακόμη ξεκινήσουν επίσημα οι οργανωμένες ανασκαφικές εργασίες. Τους προσήλκυσαν ίχνη λιθοδομής στην κορυφή του λόφου. Οι αρχαιολόγοι αρχίζουν τις εργασίες στο λόφο Καστά το 1964 υπό τον Δ. Λαζαρίδη, φέρνοντας στο φως ένα τετράπλευρο οικιδόμημα μήκους 10 μέτρων και πλάτους 5. Από Ψηφιακή απεικόνιση του τάφου στο λόφο το 1985 τη διεύθυνση των ανασκαφών ανέλαβε η κα. Χάιδω Καστά με τον Λέοντα στην κορυφή του Κουκούλη. Συνολικά μέχρι τις μέρες μας ανασκάφηκε έκταση 20 στρεμμάτων με επίκεντρο το λόφο, και εντοπίστηκαν 70 τάφοι. Η τωρινή ομάδα της ανασκαφής έχει επικεφαλής την αρχαιολόγο κα Κατερίνα Περιστέρη και τον αρχιτέκτονα κο Μιχάλη Λεφαντζή. Το 2012 ξεκίνησε η προσπάθεια να εντοπιστούν τα όρια του τύμβου. Η προσπάθεια αυτή συνοδεύτηκε από γενναίες αποφάσεις και επιστημονικούς υπολογισμούς και τελικά έφερε στο φως τον περιβόητο ταφικό περίβολο, αφού όμως πρώτα μετακινήθηκε η ερευνητική εστία Η ομάδα των αρχαιολόγων με της ανασκαφής κατά 12 επικεφαλή τον Δ.Λαζαρίδη το 1964 μέτρα (!!!) βαθύτερα σε σχέση με τις μέχρι τότε εργασίες. Ο περίβολος έχει περίμετρο 497 μέτρα, χρονολογείται περί τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα (325 – 300 π.Χ.) και είναι χτισμένο με μάρμαρο Θάσου. Πιθανόν τελικά να αποδοθεί στον αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, μεγάλο καλλιτέχνη εκείνων των χρόνων, που έχει βάλει τη σφραγίδα του σε σημαντικά έργα της βασιλικής οικογένειας του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου. Η παράλληλη ιστορική, αρχαιολογική και αρχιτεκτονική έρευνα που πλαισιώνει την ανασκαφή φέρει τον Λέοντα της Αμφιπόλεως να τοποθετείται αρχικά στην κορυφή του τύμβου, ενώ στη θέση όπου εντοπίστηκαν τα κομμάτια του μεταφέρθηκε μάλλον ως αποτέλεσμα κακοποίησης. Μέχρι την ώρα που γράφεται το παρόν άρθρο δεν έχει ταυ54

τοποιηθεί η προσωπικότητα ή οι προσωπικότητες (ασφαλώς μεγάλης σημασίας και επιρροής) που “φιλοξενεί” ο τύμβος. Εκτός από την αποκάλυψη του περιβόλου, έχει βρεθεί μία είσοδος του μνημείου, κοσμημένη με δυο γλυπτές σφίγγες, ένα μαρμάρινο δάπεδο και δυο καρυάτιδες. Οι εργασίες συνεχίζονται πυρετωδώς.

Μιντιακοί μύθοι – Σύγχρονες πραγματικότητες Κάπου εδώ ολοκληρώνεται όλη η ιστορική αλήθεια και γνώση γύρω από τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, ή τουλάχιστον αυτή είναι η εκλαϊκευμένη και επιγραμματική εκδοχή τους. Δυστυχώς όμως το καλοκαιρινό έργο που παίχτηκε στις τηλεοράσεις, στο ραδιόφωνο, στον τύπο και στο διαδίκτυο διατρανώθηκε σε έναν ακατάστατο συρφετό από μύθους, υπερβολές, αστήριχτες τοποθετήσεις και εικασίες. Προς μεγάλη τους τιμή, τα μέλη της επιστημονικής ομάδας που εργάζεται στον τύμβο Καστά απέχει συλλήβδην από αυτές τις “πανηγυρικές εκδηλώσεις”. Μάλιστα η κα Περιστέρη έχει κατ’ επανάληψη συστήσει υπομονή και χαμηλούς τόνους. Μερικούς από τους μύθους που είδαν το φως της δημοσιότητας θα προσεγγίσουμε παρακάτω, αναζητώντας, με μόνο όπλο τη λογική, την αλήθεια πίσω από αυτούς.

Μύθος 1ος: Στο λόφο Καστά είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος Η απομυθοποίηση: Όπως είδαμε προηγούμενα, δεν έχει ταυτοποιηθεί ακόμα ποιός ή ποιοί είναι θαμμένος / θαμμένοι στον τύμβο. Το σενάριο, λοιπόν, ο μέγιστος στρατηλάτης της ανθρώπινης ιστορίας να έχει θαφτεί εκεί είναι ανοιχτό. Δεν είναι όμως πιθανό ή πιο σωστά, αν ισχύει, διαφοροποιεί κατά πολύ τη μέχρι τώρα γνώση μας για την ιστορία. Η Αμφίπολη ΔΕΝ είναι η γενέτειρα του Αλεξάνδρου, ΔΕΝ υπήρξε έδρα (πρωτεύουσα) του Βασιλείου της Μακεδονίας, ΔΕΝ φιλοξενεί τάφους άλλων βασιλέων ή μελών της βασιλικής οικογένειας του Βασιλείου της Μακεδονία (ή τουλάχιστον δεν τους έχουμε βρει ακόμη) και ΔΕΝ αναφέρεται ως τόπος ταφής του Αλεξάνδρου από τον Αρριανό, τα κείμενα του οποίου είναι η πλέον αξιόπιστη και σχεδόν αποκλειστική πηγή για τη μεγάλη εκστρατεία στην Ασία. Θα είναι λοιπόν πολύ παράξενο να βρούμε στη Μεσολακιά τον τάφο του Μακεδόνα βασιλιά ή ακόμα ένα κενοτάφιο αφιερωμένο σε αυτόν. Μια τέτοια ανακάλυψη θα ήταν απρόσμενη, συγκλονιστική και θα άλλαζε ριζικά την εικόνα και την αντίληψη που έχουμε για τα γεγονότα που ακολούθησαν το θάνατο (υπό ανεξακρίβωτες συνθήκες) του επιφανέστερου Έλληνα όλων των εποχών. Υπομονή ...

55

Μύθος 2ος: Ο τάφος έχει συληθεί. Η απομυθοποίηση: Εδώ δε μιλάμε ακριβώς για ένα μύθο, αλλά για ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο. Κάθε αρχαίο εύρημα μπορεί να έχει υποστεί φθορές από επίδοξους εμπόρους και κάπηλους της ιστορίας, συλλέκτες ή ακόμα και διερχόμενους, αδιάφορους περαστικούς ή αγρότες. Οι απορίες μας γύρω από αυτά τα θέματα θα λυθούν μόνον όταν το μνημείο απσφραγιστεί και αποκατασταθεί πλήρως. Μόνο που η διαδικασία αυτή μάλλον θα διαρκέσει χρόνια ολόκληρα. Άλλωστε δεν πρέπει να παίρνουμε τοις μετρητοίς την έκφραση “αρχαιολογική σκαπάνη”, διότι το βασικό εργαλείο των αρχαιολόγων είναι ... το ντελικάτο πινελάκι, που δε φθείρει τα μνημεία. Επομένως, κακώς “σπαταλήθηκαν” ώρες ρεπορτάζ και τόνοι χαρτιού για άρθρα που εξετάζουν αν έχει συληθεί ο τάφος. Μόνο ο χρόνος θα δείξει. Και το σπουδαιότερο: η ιστορική αξία του μνημείου είναι ΑΚΡΙΒΩΣ Η ΙΔΙΑ, όποια τυχόν φθορά κι αν του έχει προκληθεί από οποιονδήποτε ασυνείδητο & ανίδεο.

Μύθος 3ος: Ο τάφος δεν έχει συληθεί. Η απομυθοποίηση: (βλέπε την προηγούμενη απομυθοποίηση)

Μύθος 4ος: Οι σφίγγες στην είσοδο μαρτυρούν τη σχέση του νεκρού με την Ασία Η απομυθοποίηση: Ο ισχυρισμός αυτός είναι μια άστοχη απόπειρα να υποστηριχτεί με σοφίσματα η θεωρία της ταφής εκεί του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Για τους “παροικούντες την Ιερουσαλήμ” της Ελληνικής Μυθολογίας ο ισχυρισμός φαντάζει αστείος. Η Σφίγξ είναι μυθολογική μορφή γνωστή στον ελληνόφωνο αρχαίο κόσμο, άλλοτε ως αντικείμενο θρησκευτικής λατρείας (όπως αναφέραμε σε άλλο σημείο του άρθρου, λατρεύτηκε στην ευρύτερη περιοχή της Αμφιπόλεως) και άλλοτε ως ενσάρκωση των στοιχείων της φύσης, τα οποία συχνά απειλούσαν και έβλαπταν τους ανθρώπους (Με αυτόν τον τρόπο παρουσιάζεται η Σφίγξ στους μύθους του Θηβαϊκού Κύκλου, από τον οποίο είναι εμπνευσμένος ο “Οιδίπους Τύραννος”. Στην τραγωδία αυτή παρουσιάζεται η Σφίγγα Η σφίγγα των Ναξίων να φθείρει τις σοδειές και να τρομοκρατεί τους ανθρώπους). Η εμφάνιση του μυθικού πλάσματος στις μυθολογίες άλλων πολιτισμών είναι αντικείμενο μελέτης της ανθρωπολογίας και της ιστορικής επιστήμης.

56

Μύθος 5ος: Πρόκειται για τον τάφο της συζύγου και του υιού του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η απομυθοποίηση: Άλλος ένας μύθος που δεν μπορεί να καταρριφθεί ολοκληρωτικά. Ισχύουν όμως τα επιχειρήματα που εκθέσαμε περί ταφής εκεί μελών της βασιλικής οικογενείας. Δηλαδή, δεν έχουν βρεθεί, έως τώρα, άλλα μέλη βασιλικής οικογένειας θαμμένα στην Αμφίπολη. Λογικά, οι έχοντες βασιλικό αίμα θάπτονταν στην έδρα του βασιλείου, οι δε βασιλείς στην περιοχή της Βεργίνας, όπου και έχει ταυτοποιηθεί ο τάφος του Φιλίππου Β΄. Η Ρωξάνη, συζυγος του Μ. Αλεξάνδρου, και ο Αλέξανδρος Δ΄, ο υιός του, φονεύθηκαν από τον Κάσσανδρο, ο οποίος ήταν εκ των διαδόχων του Αλεξάνδρου και βασιλιάς στο Μακεδονικό Βασίλειο αφότου η αυτοκρατορία μοιράστηκε (μετά το θάνατο του μεγάλου στρατηλάτη). Δεν υπάρχει κανένα γνωστό σενάριο που να δικαιολογεί την ταφή της Ρωξάνης και του Αλεξάνδρου Δ΄ στην περιοχή μας και αντίθετες αποδείξεις θα άλλαζαν άρδην την εικόνα μας για τα γεγονότα εκείνων των καιρών.

Μύθος 6ος: Τον τάφο σχεδίασε ο κορυφαίος φιλόσοφος Πλάτων Η απομυθοποίηση: Ο μύθος αυτός είναι από τους τελευταίους που κυκλοφόρησαν και από τους πιο διασκεδαστικούς. Είναι άλλωστε από αυτούς που δε φαίνεται να έχουν καμία απολύτως σύνδεση με την πραγματικότητα. Θα μπορούσε ο Πλάτων να σχεδιάσει ένα ταφικό μνημείο τέτοιου μεγέθους για κάποιον επιφανή αξιωματούχο της Μακεδονίας; Ασφαλώς και θα μπορούσε, δεν του έλειπε η γνώση και η ικανότητα. Όμως σίγουρα ΔΕΝ το έκανε, πρώτα-πρώτα επειδή δε μαρτυρείται πουθενά η ενασχόληση του φιλοσόφου με εργολαβίες κηδειών και κυρίως επειδή την εποχή που χρονολογείται το ταφικό μνημείο της Μεσολακιάς ... ήταν ήδη νεκρός ... !!!

Μύθος 7ος: Είναι ο τάφος του Νεάρχου, ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Η απομυθοποίηση: Πρόκειται για μια από τις πιθανές λύσεις στο γρίφο του τύμβου Καστά, οπότε μιλάμε για άλλο ένα ανοιχτό ενδεχόμενο. Η κρητικής καταγωγής οικογένεια του Νεάρχου μετανάστευσε στην Αμφίπολη όταν ο ίδιος βρισκόταν σε πολύ νεαρή ηλικία, οπότε είναι το μόνο ιστορικό πρόσωπο με χειροπιαστούς δεσμούς με τον τόπο μας. Ο πατέρας του υπήρξε αξιωματούχος του Φιλίππου Β΄ και ο Νέαρχος σύνεργάτης, συμπολεμιστής και προσωπικός φίλος του Αλεξάνδρου. Είναι ίσως η μοναδική προσωπικότητα που δε θα προκαλέσει έκπληξη αν βρεθεί μέσα στον τύμβο. Σίγουρα ο τάφος του θα είναι ένα πολύ σημαντικό μνημείο, με μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική αξία.

Επίλογος:

Μάλλον μας έχουν ήδη κουράσει τα πολύωρα ρεπορτάζ για την ανασκαφή της Αμφίπολης, αφού ακόμα δε γνωρίζουμε και πολλά γι’ αυτήν. Πρωθυπουργοί και άλλοι παροδικοί άρχοντες έσπευσαν να κάνουν αινιγματικές δηλώσεις. Η άγνοια μας οδήγησε σε εικασίες και σενάρια που προσβάλλουν τη σπουδαιότητα των ευρημάτων. Δεν είχαμε την υπομονή να ακούσουμε τις επίσημες ανακοινώσεις. Είναι, άλλωστε, δύσκολο η τηλεόραση να επιδείξει την υπομονή της αρχαιολογικής έρευνας. Είπαμε, η αρχαιολογία μπορεί να δουλεύει για χρόνια, ενώ η τηλεόραση μετράει δευτερόλεπτα. Δεν είναι τυχαίο που οι ανασκαφές έγιναν πρώτο θέμα τον Αύγουστο. Όπως ξέρουν οι εμπλεκόμενοι στην ειδησεογραφία “ο Αύγουστος δεν έχει ειδήσεις”. Ίσως λοιπόν το reality της βήμα-βήμα ανασκαφής κάλυψε το κενό ενημέρωσης για να γεμίσουν τα δελτία τον τηλεοπτικό χρόνο τους. Αυτό εξηγεί το σταδιακό “ξεφούσκωμα” του θέματος στα τηλεοπτικά νέα. Είναι ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΟ ότι θαυμαστά ιστορικά στοιχεία θα έρθουν στο φως. Δυστυχώς όμως ο “ανασκαφικός πυρετός” θα έχει ίσως ήδη κοπάσει όταν θα υπάρχουν οι πραγματικά σπουδαίες ειδήσεις, όταν δηλαδή οι επιστήμονες θα φτάσουν στην καρδιά του μνημείου και θα προσθέσουν άλλη μια σημαντική ψηφίδα στη γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού μας. Ας ελπίσουμε ... να είναι και τότε Αύγουστος ...

57

αφιέρωµα

Ο

Πώς πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος;

Μέγας Αλέξανδρος πέθανε σε ηλικία 32 ετών στις 11 Ιουνίου του 323 π.Χ. στη Βαβυλώνα, αφού πρώτα είχε καταφέρει να φτάσει στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου και να δημιουργήσει μια τεράστια αυτοκρατορία. Αμέτρητοι θρύλοι και θεωρίες ιστορικών προσπαθούν ανά τους αιώνες να φωτίσουν το μυστήριο, όμως ακόμα η αλήθεια παραμένει ανεξερεύνητη. Για άλλους μια ύπουλη ασθένεια ήταν αυτή που κατάφερε να τον νικήσει, άλλοι επιμένουν στη θεωρία της δολοφονίας από κάποιον από τους στρατηγούς ή κάποια από τις γυναίκες του, ενώ μια πρόσφατη μελέτη υποστηρίζει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε γιατί εσκεμμένα ή κατά λάθος έφαγε τον αγλέορα...

Αρρώστια, πυρετός, δηλητήριο ή ιατρικό λάθος; Η ασθένεια φαίνεται πως είναι η επικρατέστερη για τους ιστορικούς εκδοχή, σύμφωνα με την οποία ο Αλέξανδρος πέθανε από ελονοσία, τυφοειδή πυρετό, κρίση παγκρεατίτιδας ή μόλυνση σε κάποιο από τα τραύματα που απέκτησε στη μάχη. Κατά μία σχετικά πρόσφατη εκδοχή Αμερικανών επιδημιολόγων, υπεύθυνος για το θάνατό του ήταν ο ιός του δυτικού Νείλου, με επιχείρημα και αναφορά του Πλούταρχου που λέει ότι λίγο πριν πεθάνει είχε συναντήσει ένα σμήνος άρρωστα κοράκια -πτηνά ιδιαιτέρως ευπαθή στον ιό. Ομως, για όσα επιχειρήματα στηρίζουν κάθε θεωρία -περί πυρετού είτε ιού, έχουν κατατεθεί άλλα τόσα που την αντικρούουν -π.χ. στην εποχή του θανάτου του δεν έχουν καταγραφεί επιδημίες ελονοσίας ή πυρετού. Κάπου εδώ φτάνουμε στην εκδοχή του δηλητηρίου, που είναι επίσης αρκετά διαδεδομένη ασχέτως αν τα χιλιάδες χρόνια που έχουν μεσολαβήσει -σε συνδυασμό με το δεύτερο μυστήριο γύρω από τον τάφο του- την έχουν καταδικάσει να παραμείνει σε επίπεδο θεωρίας. Η άποψη που λέει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε δεν συνεπάγεται ότι δολοφονήθηκε. Ο τοξικολόγος Leo Schep του Εθνικού Κέντρου Δηλητηριάσεων πιστεύει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε από ένα κρασί που παρήχθη από ένα τοξικό φυτό, με «αθώα» όψη. Ο Leo Schep που αναζητά σχετικά τοξικολογικά δεδομένα για μια δεκαετία, απορρίπτει τις θεωρίες δηλητηρίασης με τη βοήθεια αρσενικού και στρυχνίνης. Υποστηρίζει ότι ο θάνατος σε αυτή την περίπτωση θα ήταν πολύ πιο γρήγορος από 12 μέρες, που ο Αλέξανδρος είχε πέσει βαριά άρρωστος πριν αποβιώσει. Ο Leo Schep υποστήριξε ότι η ουσία που προκάλεσε τον αργό θάνατό του προέρχεται από «λευκό ελλέβορο» (ή «ελλέβορα»), ένα φυτό που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Ελληνες για να καταπολεμήσουν τη ναυτία μετά την υπερβολική δόση φαγητού. Γι’ αυτό και στην απλοποίησή του είναι ακόμα και σήμερα γνωστό ως «αγλέορας» -εξ ου και η φράση «έφαγε τον αγλέορα» Το φυτό με τα λευκά λουλούδια μπορεί να υποστεί ζύμωση σε κρασί και ήταν γνωστό στους Αρχαίους Έλληνες σαν μια φυσική ουσία για την πρόκληση εμετού. Η δράση του φυτού, θα μπορούσε να λυγίσει το στρατηγό σε 12 μέρες, σε αντίθεση με άλλες ουσίες που θα τον αποτελείωναν νωρίτερα.

58

Σε μεγάλες δόσεις, όμως, το φυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο, ύστερα από συμπτώματα που συμφωνούν με αυτά που πιστεύεται πως παρουσίασε ο Αλέξανδρος (ναυτίες, πυρετό και στο τέλος παράλυση). Με βάση αυτή τη θεωρία, ο Μέγας Αλέξανδρος δεν αποκλείεται να έπεσε θύμα ιατρικού λάθους, δηλαδή να πήρε από τους γιατρούς του μεγαλύτερη δόση ελλέβορου, στην προσπάθειά τους να γιατρέψουν τη δυσπεψία του. Ωστόσο και ο ίδιος ο Leo Schep δεν μπορεί να είναι σίγουρος πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το συγκεκριμένο φυτό σκότωσε το Μέγα Αλέξανδρο.

Η εκδοχή της δολοφονίας, οι θεωρίες συνωμοσίας Και κάπου εδώ εμφανίζεται η εκδοχή της δολοφονίας με δηλητήριο, γύρω από την οποία υπάρχουν επίσης πολλαπλές θεωρίες αφ’ ενός σχετικά με το όπλο του εγκλήματος, που μπορεί να ήταν αρσενικό, στρυχνίνη ή κάποια θανατηφόρος τοξίνη κι αφ’ ετέρου σχετικά με τον δράστη. Ελληνες και Ρωμαίοι ιστορικοί υπέδειξαν ως ένοχο τον Αντίπατρο, στρατηγό του Φιλίππου, ο οποίος βρισκόταν σε δυσμένεια και είχε μόλις αντικατασταθεί από τον Αλέξανδρο. Σύμφωνα με τη θεωρία, ο Αντίπατρος χρησιμοποίησε μια άγνωστη αλλά εξαιρετικά θανατηφόρο τοξίνη από τον ποταμό Στύγα. Η θεωρία που για πολλούς ήταν απλώς ένας θρύλος ενισχύθηκε σημαντικά το 2010 όταν έρευνα που παρουσιάστηκε στη Βαρκελώνη έδειξε ότι στον ασβεστόλιθο γύρω από τον ποταμό εκείνη την εποχή μπορούσε να αναπτυχθεί ένα θανατηφόρο βακτήριο (που λέγεται calicheamicin), το οποίο στο πέρασμα των αιώνων εξαφανίστηκε. Η θεωρία -συνωμοσίας- που λέει ότι ο δολοφόνος προέρχεται από τις τάξεις των στρατηγών του Αλέξανδρου είναι αρκετά διαδεδομένη κι έχει ιστορικά ερείσματα, δεδομένου ότι δύο χρόνια νωρίτερα στην Ινδία, ακόμα και υψηλόβαθμοι αξιωματικοί είχαν στηρίξει την άρνηση του στρατού να προελάσει προς τον Γάγγη -σε μια ανταρσία που για πολλούς ιστορικούς στάθηκε η αρχή του τέλους του Μεγαλέξανδρου.

Γυναίκες δηλητήριο: Ρωξάνη ή Βαρσίνη; Και φτάνουμε στο πιο ροζ κομμάτι της ιστορίας, που παραμένει στην κατηγορία των θεωριών που ενστερνίζονται τη δολοφονία, με τη διαφορά ότι αποδίδει την ενοχή σε κάποια από τις γυναίκες του Αλέξανδρου, με επικρατέστερη ύποπτη τη Ρωξάνη -νεαρή εξωτική καλλονή, την οποία είχε παντρευτεί, πριν παντρευτεί την κόρη του Δαρείου, Στάτειρα και την κόρη του Αρταξέρξη, Παρυσάτιδα, κι ενώ είχε ένα γιο με την ερωμένη του, Βαρσίνη τον Ηρακλή. Η Ρωξάνη φημολογείτο πως ήταν η Μήπως η Ρωξάνη ή η Βαρσίνη τον δηλητηρίασαν από ωραιότερη γυναίκα της Ασίας ζήλια; Το ερώτημα εξακολουθεί να βασανίζει τους υποστηρικτές της άποψης. Η ιστορία πάντως έδειξε ότι η Ρωξάνη έμεινε ξεκρέμαστη μετά το θάνατό του και δολοφονήθηκε μαζί με το γιο της 13 χρόνια μετά, ύστερα από διαταγή του Κασσάνδρου.

Γίνεται άνθρωποι που κανονικά θα έπρεπε να είναι αφοσιωμένοι στον Αλέξανδρο, να τον ήθελαν νεκρό; Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μάλιστα, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, τους τελευταίους μήνες της ζωής του, ο Αλέξανδρος αντιμετωπιζόταν με φόβο και δυσπιστία από τους στενότερους συνεργάτες τους. Μετά την ανταρσία στην Ινδία, οι στρατηγοί ήξεραν πως μόνο ο θάνατος θα τον σταματούσε από το να κατακτήσει τη Δύση. Εάν το ταριχευμένο σώμα του Μεγαλέξανδρου βρεθεί ποτέ, μπορεί επιτέλους να μάθουμε τι προκάλεσε το θάνατό του. Μέχρι τότε, ο καθένας μπορεί να αναπτύσσει την δική του θεωρία. Ένα είναι βέβαιο, το χάος και η κατάρρευση των επόμενων δεκαετιών δεν μοιάζει καθόλου με αποτέλεσμα προγραμματισμένης δολοφονίας. Αν στόχος των στρατηγών ήταν να γυρίσουν σπίτι, απέτυχαν παταγωδώς. Κανένας ποτέ δεν επέστρεψε στη Μακεδονία και μόνο ο Πτολεμαίος κατάφερε να κερδίσει μια κάποια ασφάλεια. Πολλοί από τους υπόλοιπους πάλεψαν για τη διαδοχή και τελικά αλληλοσκοτώθηκαν.

59

Πώς και πού χάθηκαν τα ίχνη του Μ. Αλεξάνδρου;

H

ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρξε περιπετειώδης. Το ίδιο ο θάνατός του στη Βαβυλώνα, το 323 π.Χ., και κυρίως η ταφή του. Η ανεύρεση του τάφου αποτελεί σήμερα όνειρο ζωής πολλών αρχαιολόγων και ακόμα περισσότερων Ελλήνων. Το 321 π.Χ., σχεδόν δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Αρριδαίος ολοκλήρωσε την κατασκευή της αρμάμαξας που θα μετέφερε τη σορό από τη Βαβυλώνα στο μαντείο του Άμμωνα, όπως ήταν η επιθυμία του. Η σαρκοφάγος ήταν από σφυρήλατο χρυσό, τη γέμισαν με αρώματα, για να συντηρείται η μούμια, και τη σφράγισαν με εφαρμοστό χρυσό κάλυμμα. Η φήμη της προπορευόταν και πολλοί κάτοικοι από τις πόλεις όπου πλησίαζε έτρεχαν να θαυμάσουν τη λαμπρή και πανάκριβη κατασκευή. Κατά τον Διόδωρο, όταν η πομπή έφτασε στα σύνορα της Συρίας με την Αίγυπτο, ο Πτολεμαίος, επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης, μετέφερε με τιμές την αρμάμαξα στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έχτισε τέμενος αντάξιο του Αλεξάνδρου, τον ενταφίασε και διοργάνωσε θυσίες και αγώνες αρμόζοντες σε ήρωα. Κατά τον Κούρτιο, ο Πτολεμαίος μετέφερε τη μούμια του Αλεξάνδρου πρώτα στη Μέμφιδα και μετά στην Αλεξάνδρεια. Το μεγαλοπρεπές μαυσωλείο έγινε γνωστό ως «Σώμα» ή «Σήμα».

Βενετία και Ουζμπεκιστάν Ετσι καταρρίπτεται η ιδέα ότι ο τάφος ίσως ήταν στη Σίβα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι για να μην καταστραφεί από τους χριστιανούς η σορός μαζί με τον τάφο, φυγαδεύτηκαν στη Βενετία και σήμερα βρίσκονται στον ναό που δεσπόζει στην ομώνυμη πλατεία της Πόλης των Δόγηδων, ως σκήνωμα του Αγίου Μάρκου. Κάτι αναληθές, καθώς ο ναός και το σκήνωμα είχαν καεί πριν από μερικούς αιώνες. Ετσι, ακόμη κι αν ήταν (κάτι που πρέπει να τοποθετηθεί στο πλαίσιο του θρύλου), δεν είναι πια. Και στο Ουζμπεκιστάν όμως υποστηρίζουν ότι «ανακάλυψαν» τον τάφο κάτω από ένα στέγαστρο, στο χωριό Ισκεντέρ Ζουλκερνάι. Τέλος, σε ένα σπήλαιο στο τουριστικό θέρετρο Μπρουμ της Αυστραλίας λέγεται ότι σε σπηλιά βρίσκεται ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και ομογενείς έστειλαν επιστολή στη Σκότλαντ Γιαρντ ώστε να ερευνηθεί το σημείο. Τώρα πώς έφτασε εκεί, ουδείς είναι σε θέση να πει.

Το μυστικό που κρύβει το «Σήμα» Οι αρχαίες πηγές έχουν επανειλημμένες καταγραφές για τον τάφο του Αλέξανδρου μέσα από έργα ιστορικών, γεωγράφων, χρονικογράφων και περιηγητών. Ολες τον τοποθετούν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης υπήρξε μάλιστα και αυτόπτης. Επισκέφτηκε την Αλεξάνδρεια το 60 μ.Χ. και μας δίνει εξαιρετική περιγραφή του μνημείου. Ανάμεσα στους επιφανείς επισκέπτες του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν: Ο Iούλιος Καίσαρας το 45 π.Χ., σύμφωνα με μαρτυρίες του Σουετόνιου και του Λουκιανού, ο οποίος έσπασε ένα κομμάτι της μύτης του νεκρού όταν πήγε, γεμάτος συγκίνηση, να τον αγγίξει. (Δίων Κάσσιος, 51,16). Ο Αύγουστος, μετά τη νίκη του κατά του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας στο Ακτιο το 31 π.Χ. και την κατάκτηση της Αλεξάνδρειας το 30 π.Χ., προσέφερε ένα στεφάνι στον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οταν οι οδηγοί του προσφέρθηκαν να τον πάνε και στους τάφους της Πτολεμαϊκής Δυναστείας, ο Αύγουστος τους απάντησε: «Ηρθα να δω έναν βασιλιά και όχι νεκρούς». Ο Καλιγούλας επισκέφτηκε το «Σήμα» και… έκλεψε την πανοπλία του Αλεξάνδρου! Ο Καρακάλλας (215 μ.Χ.) του αφιέρωσε το ιμάτιο, το δαχτυλίδι, τη ζώνη του κ.ά. (τα αφιερώματα, από πολύτιμα μέταλλα και ίσως λίθους, κι από πολύτιμα υφάσματα, πιθανόν πορφυρά και χρυσοποίκιλτα, είχαν τεράστια αξία).

60

Τι ήταν η Μούμια; Μούμια ονομάζεται ο ταριχευμένος νεκρός. Η συνήθεια της ταρίχευσης δε γεννήθηκε αυθόρμητα και χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Έχει τις αιτίες της στις δοξασίες του πρωτόγονου ανθρώπου σχετικά με τη μεταθανάτια ζωή του και την τύχη της ψυχής του. Επειδή λοιπόν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως η ζωή συνεχίζεται και μετά το θάνατο, θεώρησαν αναγκαία τη διατήρηση του σώματος, της κατοικίας της ψυχής. Άρχισαν να θάβουν αρχικά τους νεκρούς μέσα σε χώρους άνετους, βάζοντας κοντά τους τρόφιμα και καθετί αγαπητό στο νεκρό. Μα στη συνέχεια, βλέποντας πως η φθορά ερχόταν αναπόφευκτα, βρήκαν τρόπους ταρίχευσης. Η τέχνη της μουμιοποίησης έγινε επιστήμη, κυρίως στην Αίγυπτο. Μέχρι σήμερα σώζονται οι αιγυπτιακές μούμιες. Ο τρόπος που έκαναν την ταρίχευση ήταν πολύπλοκος. Άνοιγαν το νεκρό σ’ ορισμένα σημεία και του αφαιρούσαν για λίγο τα σπλάχνα και τον εγκέφαλο, που έβαζαν για λίγο στην αλμύρα. Έπλεναν εσωτερικά κι εξωτερικά το πτώμα με αρώματα και αντισηπτικές ουσίες. Μετά επανατοποθετούσαν τα σπλάχνα, άλειφαν το σώμα με περισσότερες αντισηπτικές ουσίες, το τύλιγαν με επιδέσμους και το τοποθετούσαν στις σαρκοφάγους ή τα νεκροταφεία. .

Ο Κάσσιος αναφέρει ότι ο αυτοκράτωρ Σεβήρος (το 306 μ.Χ.), αφού έλαβε βιβλία μυστηριώδη από πολλούς ναούς πανταχόθεν, διέταξε να τα εναποθέσουν εντός του τάφου, απαγορεύοντας του λοιπού τις επισκέψεις. Δεν ήταν όμως όλοι οι επισκέπτες του τάφου φιλόφρονες. Ενας Πτολεμαίος, ο επονομαζόμενος Παρείσακτος ή Κόκκης (107-68 π.Χ.), είχε αντικαταστήσει το χρυσό φέρετρο με γυάλινο, ενώ, σύμφωνα με άλλες πληρο φορίες, η Κλεοπάτρα Ζ’ η Φιλοπάτωρ λεηλάτησε τον τάφο του Αλεξάνδρου σε στιγμές οικονομικής ανάγκης. Οι ντόπιοι έδειχναν στους επισκέπτες στην Αλεξάνδρεια τον τάφο μέχρι το 391 μ.Χ., οπότε το μαινόμενο πλήθος των χριστιανών, υπό τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο, ισοπέδωσε το Σεράπειον, το Μουσείο και τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας… Από κει και πέρα, χάνονται πια τα ίχνη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. (Ευνάπιος, «Βίοι φιλοσόφων και σοφιστών»). Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λίγο αργότερα διερωτάται, όχι χωρίς έπαρση: «Πού γάρ, ειπέ μοι, τό Σήμα Αλεξάνδρου;».

Πού μπορεί να κατέληξε τελικά το σώμα του Μ.Αλεξάνδρου; Μέχρι τώρα, ξέραμε λοιπόν ότι το σώμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου πήγε στην Αίγυπτο και ήταν προσκύνημα όλου του αρχαίου κόσμου στο μαυσωλείο του στην Αλεξάνδρεια. Είναι πιθανόν όλα αυτά να μην ισχύουν; Αναλύοντας τις ιστορικές πηγές προκύπτει ότι το σώμα του Αλέξανδρου ήταν μέγα σύμβολο πολιτικής ισχύος και όλοι θα ήθελαν να το έχουν, ενώ βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές και μεταξύ τους αποκλίσεις περί τον Αλέξανδρο. Μετά την κλοπή της σορού στη Συρία, ο Πτολεμαίος ξέφυγε από τους υπερασπιστές της, παραπλανώντας τους ώστε να κυνηγήσουν σαρκοφάγο που είχε μέσα άλλο πτώμα. Αλλη πηγή αναφέρει καύση του σώματος στη Μέμφιδα από τον Πτολεμαίο Α’, ενώ έπειτα από 40-50 χρόνια ο γιος του, Πτολεμαίος Β’, μετέφερε στην Αλεξάνδρεια το ταριχευμένο σώμα. Ακόμη, αναφέρεται ότι η Ολυμπιάδα έκλαιγε και ζητούσε να έρθει το σώμα στη Μακεδονία για να ταφεί σύμφωνα με την παράδοση. Μπορεί πάλι όλα να κρατήθηκαν μυστικά προκειμένου να εξασφαλιστεί το απρόσβλητο του τάφου του Μ.Αλεξάνδρου. Τέλος, ακόμη και η επιλογή της Αμφίπολης ως χώρου ταφής ίσως ήταν κομμάτι της άμυνας, αφου ήξεραν ότι οι βασιλικοί τάφοι βρίσκονταν στις Αιγές. Πέραν από αυτές τις «λογικές» θεωρίες, η ανάγνωση των στοιχείων του μνημείου μπορεί να γεννήσει πολλές τρελές θεωρίες, όπως ότι υπάρχει θαμμένος ο θησαυρός του Αλέξανδρου ή ότι θα βρεθεί μέσα κομμάτι της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

61

ΧΡΩΜΑΤΑ ΣΙ∆ΗΡΙΚΑ ΕΙ∆Η ΚΙΓΚΑΛΕΡΙΑΣ Υ∆ΡΑΥΛΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ ΚΑΤ/ΤΩΝ

ΕΙ∆Η ΕΞΟΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΤΟΙΜΟ ΜΠΕΤΟΝ

Πώληση οικοπέδωνκατοικιών Αντιπαροχές

Παραλία Οφρυνίου Καβάλας - Τηλ: 2594031231-31600

Πωλήσεις - Ενοικιάσεις σπιτιών καταστηµάτων ∆ιαµερίσµατα Μεζονέτες Παραθαλάσσια Οικόπεδα

Τηλ: +(30) 6970582350 - Τηλ.& Fax: 2594031584 - Παραλία Οφρυνίου www.realestate-maria.gr - email: maria-vasilkovska@hotmail.com

συνέντευξη

συνέντευξη: Θέµης Πεταλωτής

Ο

δήμος Αμφίπολης αυτό που γνώριζαν οι Σερραίοι μέχρι πριν από τρεις μήνες, ήταν ότι είναι ένας από τους δήμους του νομού μας, αυτός που γεννήθηκε από την συνένωση των Καποδιστριακών Δήμων Αμφίπολης, Κορμίστας, Πρώτης, Ροδολίβους και βρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού Σερρών στους πρόποδες του Παγγαίου όρους. Αυτό που όλοι γνωρίζανε ήταν ότι απλά το όνομα του δήμου προέρχεται από την αρχαία πόλη της Αμφίπολης και ελάχιστοι ήξεραν ότι αυτή η πόλη ιδρύθηκε από Αθηναίους αποίκους. Μιας πόλης που στην αρχαιότητα αποτέλεσε το κύριο εμπορικό κέντρο της περιοχής, και σε συνέργεια με τα μεγαλεία του Παγγαίου, αναπτύχθηκε σημαντικά και έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της περιοχής και για λίγα χρόνια «συμπρωτεύουσα» της Μακεδονίας. Ακόμα λιγότεροι όμως ήταν αυτοί που ήξεραν ότι από την Αμφίπολη ξεκίνησε ο Μέγας Αλέξανδρος της εκστρατεία του εναντίον των Περσών. Αυτό που στα σίγουρα ήξεραν είναι ότι η Δημοτική Ενότητα Αμφίπολης διαθέτει το μοναδικό «κομμάτι» θάλασσας στο νομό Σερρών, με οργανωμένες πλαζ, και φυσικά όλοι ήξεραν τα μαρτυρικά Κερδύλια. Σήμερα πια ο δήμος δεν είναι γνωστός μόνο γιατί από εκεί κατάγεται ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής (Πρώτη Σερρών) και εκεί βρίσκεται η Ιερά Μονή Εικοσιφοίνισσας το παλαιότερο εν ενεργεία μοναστήρι στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Σήμερα είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο, από την Αμφίπολη και από ένα τύμβο, αυτόν του “Καστά”, το επίκεντρο των τελευταίων ανασκαφών.

S.P: Ποια είναι όμως σήμερα η θέση του δημάρχου Αμφίπολης για όλα όσα κοσμογονικά γίνονται στο Δήμο Αμφίπολης; Κ.Μελ.: Όταν αναλάβαμε τον Σεπτέμβριο, ο Πρωθυπουργός είχε ήδη έρθει στην Αμφίπολη και στο λόγο Καστά από τις αρχές Αυγούστου.” Ήδη είχε φουντώσει η πληροφόρηση και ήδη υπήρχαν πολλοί άνθρωποι στο λόφο. Έπρεπε λοιπόν εμείς , από την πρώτη μέρα που αναλάβαμε, να διευκολύνουμε την ανασκαφή και τους ανθρώπους που βρίσκονταν στην περιοχή. Να είμαστε παρόντες σε κάθε βήμα, να βοηθούμε όπου και όποτε μας ζητηθεί, να δώσουμε λύσεις σε κάθε πρόβλημα που προκύπτει. Ούτος ή άλλος έπρεπε να λειτουργήσουμε σαν ένα είδος «πρεσβευτές» των Σερρών, και φυσικά να δώσουμε τις απαραίτητες λύσεις.

S.P: Αληθεύει ότι υπάρχουν αγρότες που θέλουν να πουλήσουν την γη τους σε επενδυτές των Αθηνών ή και του εξωτερικού; Κ.Μελ.: Η περιοχή της Μεσολακκιάς ήταν μια «πεθαμένη» περιοχή που τώρα αναστήθηκε. Έγινε ξαφνικά ένα μπαμ και τώρα τους έπιασε όλους ένας πυρετός για το πώς θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Είναι σίγουρο ότι κάποιοι αγρότες θα προσπαθήσουν να μοσχοπουλήσουν κάποια στρέμματα γιατί σίγουρα, αναμένουμε ξένους επενδυτές. Βέβαια όλα εξαρτώνται και από το πόσα στρέμματα θα δεσμεύσει το κράτος για απαλλοτρίωση.

64

Γιατί είναι σίγουρο ότι όσοι διαθέτουν 200 – 300 στρέμματα δίπλα στον Τύμβο, ίσως βγουν οι χαμένοι της υπόθεσης, καθώς θα αναγκαστούν να τα δώσουν φθηνά. Όσο δηλαδή και η πραγματική αντικειμενική τους αξία. Όσοι όμως ιδιοκτήτες έχουν στρέμματα έξω από την ακτίνα των 5 – 6 χιλιομέτρων, είναι εύλογο να θέλουν να μοσχοπουλήσουν την γη τους! Όμως το σίγουρο είναι ότι αυτή είναι μια αγροτική περιοχή με ελάχιστες έως μηδαμινές ξενοδοχειακές μονάδες και χώρους αναψυχής. Όμως εδώ έχουμε ιδιαίτερες καλλιέργειες που έχουν σχέση με το σταφύλι και τα παράγωγά του, ενώ διαθέτουμε και ένα εύφορο κάμπο, ακριβώς δίπλα στον ποταμό Στρυμόνα. Άλλωστε είναι γνωστό ότι ο κάμπος των Σερρών είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αγροτικός κάμπος στην Ελλάδα - μετά τον Θεσσαλικό - με πάνω από ένα εκατομμύριο στρέμματα καλλιεργήσιμης γης και στα σίγουρα έχει αυτός ο κάμπος να κερδίσει από την λάμψη που θα προσδώσει η πρόσφατη αρχαιολογική ανακάλυψη. Αμφίπολη, Παλαιοκώμη, Δραβήσκος, Μαυροθάλασσα και άλλα μικρά χωριά πέριξ του σπάνιου ταφικού μνημείου ζούσαν μέχρι πρότινος από την παραγωγή της γης, σιτηρά, ελιές, αμπέλια και βαμβάκι, μιας και ο τόπος τους ουδέποτε αποτελούσε τουριστικό προορισμό. Τώρα τα ίδια τα προϊόντα της Σερραϊκής γης αποκτούν και ονοματεπώνυμο. Είναι από την πεδιάδα του Στρυμόνα και της Αμφίπολης Έχουν ονομασία προέλευσης!

S.P: Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον της περιοχής; Κ.Μελ.: Όταν θα έχουμε στα χέρια μας όλα τα δεδομένα της ανασκαφής, θα προτείνουμε ένα master plan για την προβολή του χώρου και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Πιστεύω ότι θα δοθεί έμφαση σε χρηματοδοτικά προγράμματα που θα αναβαθμίσουν τις υπάρχουσες υποδομές, αλλά και θα δημιουργούν και άλλες σε άλλο βέβαια επίπεδο για νέα καταλύματα, ιδιαίτερα στην παραλιακή ζώνη, με ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Για παράδειγμα, λέω , θα μπορούσε το αλιευτικό καταφύγιο πολύ εύκολα να μετατραπεί σε μαρίνα σκαφών, ενώ σκοπεύουμε στο master plan να προτείνουμε την επαναλειτουργία της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής στον κόμβο Στρυμόνα που ένωνε το Λιμάνι με τις Σέρρες. Ακόμα θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε υδατοδρόμιο στο λιμάνι της Αμφίπολης, πράγμα που θα διευκόλυνε απίστευτα τις αεροπορικές μεταφορές, μιας και το Λιμενικό Ταμείο Αμφίπολης, είναι στα «χέρια» μας. Ήδη εταιρείες υδροπλάνων έδειξαν αυξημένο ενδιαφέρον για να εντάξουν

στα δρομολόγιά τους το «ξεχασμένο» λιμάνι της πόλης. Να σκεφτείτε ότι μας ζήτησαν, με δικά τους έξοδα να κατασκευάσουν, και να αδειοδοτήσουν το υδατοδρόμιο. Άμεσα ο δήμος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες μέσω του Λιμενικού Ταμείου και του Δημοτικού Συμβουλίου, προκειμένου να δημοσιευτεί, με ανοιχτό διαγωνισμό, η εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη χρήση του λιμένα ως υδατοδρόμιο, ώστε να προσέλθουν όλες οι ενδιαφερόμενες εταιρείες.

Μάλιστα, μία από τις εταιρίες έχει ήδη στείλει προσφορά εκμετάλλευσης και ένταξης του λιμανιού στα υδατοδρόμια της χώρας και αυτό ήταν μια ευχάριστη εξέλιξη για μας. Τολμώ να πω ότι αν όλα πάνε καλά, μπορεί και τον Απρίλιο να ξεκινήσουν και τα δρομολόγια υδροπλάνων στο λιμάνι της Αμφίπολης!

S.P: Η πολιτεία είναι παρούσα στην Αμφίπολη; Κ.Μελ.: Ναι είναι, άλλωστε ήδη ο Πρωθυπουργός, διαμέσου του Υπουργού Πολιτισμού έχει ζητήσει ένα master plan για την προβολή του χώρου και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Ένα master plan που είναι απαραίτητο για να προγραμματιστούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, οι χωροθετήσεις, ο σχεδιασμός για το μέλλον του τόπου. Ένας σχεδιασμός όμως με τον ενδεδειγμένο καθορισμό χρήσεων, πάντα μετά από διαβούλευση, ένα σχέδιο αποδεκτό ως προς την λειτουργικότητα, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος! Ένας master plan που θα μας ξαναφέρει στο επίκεντρο της ίδιας της ιστορίας.

65

γ σ γιατί το κρέας είναι στη... φύση µας Πρώτη Σερρών (27ο χλµ ∆ράµας - Θεσ/νίκης Τηλ: 23240 61355

MAYΡΟΛΟΦΟΣ ΣΕΡΡΩΝ - ΤΗΛ: 23240 51477

ψυχολογία

Επενδύστε στο παρόν, διδαχθείτε από το παρελθόν και ονειρευτείτε το μέλλον...

Πόσες φορές έρχονται στιγμές που νιώθουμε εξαντλημένοι από την καθημερινότητα; Που αισθανόμαστε ανήμποροι να αντιδράσουμε και ψάχνουμε να βρούμε τις αιτίες έξω από εμάς; Που κοιτάζουμε γύρω μας ευτυχισμένους ανθρώπους και αναρωτιόμαστε «γιατί να μου πηγαίνουν όλα στραβά;» ή άλλοτε βλέπουμε τα χειρότερα και νιώθουμε ενοχές για τις σκέψεις που κάναμε; Πόσο συχνά αγχωνόμαστε; Πόσες φορές θυμώνουμε και περιμένουμε να στρώσουν τα πράγματα; Πόσο δύσκολα είναι όλα αυτά;

Μ

ήπως, τελικά, αυτή είναι η ομορφιά της ζωής; Η εναλλαγή των καταστάσεων και των συναισθημάτων; Το πιο πιθανό είναι να μη διακρίνεται καμία ομορφιά και ευχαρίστηση μέσα σε μια δύσκολη κατάσταση. Κάθε ώρα της ημέρας να μοιάζει σαν «πάλη» με τα συναισθήματα και τις σκέψεις και το τελείωμα της να μας βρίσκει αποκαμωμένους και κατηφείς, ακόμα και φοβισμένους για το αύριο. Η αίσθηση αδυναμίας για παρέμβαση στη ροή των καταστάσεων μπορεί να εντείνει τη δυσφορία και τα δυσάρεστα συναισθήματα. Όσο δύσκολα και αν φαίνονται ή είναι τα πράγματα να θυμάστε οτι πάντα υπάρχουν δύο όψεις. Οι καταστάσεις που βιώνουμε κρύβουν ένα μήνυμα που προορίζεται για εμάς. Μέσα απο τη στεναχώρια και τον πόνο μπορούμε να γνωρίσουμε άγνωστες πτυχές του εαυτού μας, να τον μάθουμε καλύτερα, να τον φροντίσουμε και τελικά να αναθεωρήσουμε τα όρια μας αποκτώντας καλύτερη ποιότητα ζωής. Άλλωστε, τα «δυσάρεστα» συναισθήματα είναι εκείνα που μας ωθούν στο να ανακαλύψουμε μια διέξοδο.

μα ενοχής. Εσείς διαγράφετε τη δική σας μοναδική πορεία. Αξιοποιήστε τις δυνατότητες σας όσο καλύτερα μπορείτε και προσπαθήστε να κατανοήσετε οτι κάνετε αυτό που θεωρείτε σωστό κάθε στιγμή. Το τι θα συνέβαινε αν τα πράγματα ήταν αλλιώς δεν θα το μάθετε ποτέ γιατί τα «αν» είναι χιλιάδες. Κάθε στιγμή αποτελεί μια επιλογή άλλοτε εύκολη και άλλοτε δύσκολη. Υποστηρίξτε την και ζήστε την.

Βιώστε το τώρα:

σκέψεις όπως «όταν θα στρώσουν τα πράγματα στη δουλειά» «όταν θα πάρω ένα σπίτι» «όταν θα μεγαλώσουν τα παιδιά» «όταν θα τελειώσω τις σπουδές» «όταν θα έχω περισσότερο χρόνο» κτλ. απλά καταφέρνουν να αναβάλουν την ευτυχία. Οι ιδανικές συνθήκες δύσκολα δημιουργούνται

Ποιες σκέψεις μπορούμε να αλλάξουμε ώστε να αντικρίσουμε τη θετική πλευρά της ζωής; Αποφύγετε τη σύγκριση ανάμεσα στις ζωές διαφορετικών ατόμων αλλά και συγκρίσεις σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της δικής σας ζωής:

κάθε άτομο είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Το ίδιο και η ζωή του. Αν συγκρίνετε τις καταστάσεις που ζείτε με τη ζωή ενός ατόμου που θεωρείτε περισσότερο «ευνοημένο» κατά πάσα πιθανότητα θα γεμίσετε με θυμό ενώ ενδέχεται να παραδοθείτε στις προσταγές της μοίρας. Από την άλλη, η σύγκριση με ανθρώπους που βιώνουν περισσότερες δυσκολίες απο εσάς θα σας προκαλέσει αίσθη-

68

γιατί πάντα θα αναζητάμε κάτι περισσότερο. Έτσι καταφέρνουμε να εξελισσόμαστε. Συνήθως, τα άτομα που περιμένουν την «κατάλληλη στιγμή» φοβούνται την ανάληψη ευθύνης του παρόντος. Έτσι, αν κάτι πάει στραβά επιστρατεύουν το άλλοθι της ακατάλληλης στιγμής. Επενδύστε στο παρόν, διδαχθείτε από το παρελθόν και ονειρευτείτε το μέλλον.

Αναλάβετε τις ευθύνες που σας αναλογούν:

πολύ συχνά η λέξη «ευθύνη» επιφορτίζεται με μια αρνητική χροιά. Δημιουργεί την ανάγκη απολογίας και υπεράσπισης του εαυτού. Σκεφτείτε οτι είναι σημαντικό να αναλαμβάνετε την ευθύνη των πράξεων και των επιλογών σας γιατί αυτό σημαίνει οτι ζείτε τη δική σας ζωή. Αποφεύγετε να ακολουθείτε αποκλειστικά τα «πρέπει» ή τις επιθυμίες των άλλων. Η ευθύνη για την όποια έκβαση των καταστάσεων σας ανήκει. Είτε έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα είτε όχι έχετε καταφέρει να διεκδικήσετε το όνειρο σας.

Νιώστε τη δύναμη της συγχώρεσης:

«συγχωρώ» δε σημαίνει οτι κατανοείτε ή ξεχνάτε οτιδήποτε ή οποιονδήποτε σας πλήγωσε. Σημαίνει οτι καταφέρατε να ξεπεράσετε το θυμό σας. Σταματήσατε να αναμασάτε τα γεγονότα που ευθύνονται για αυτό που αναγκαστήκατε να γίνετε και αποφασίσατε να προχωρήσετε έχοντας μάθει κάτι περισσότερο για εσάς. Συγχωρήστε τους άλλους αλλά κυρίως τον εαυτό σας.

να πηγαίνουν όλα όπως τα υπολογίζω και να έχω τον έλεγχο των καταστάσεων». Αναρωτηθείτε...αν κάποιος δε συμφωνεί μαζί σας ή αν περάσατε μια αποτυχία ή αν τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα υπολογίσατε κρίνεται συνολικά η προσωπικότητα σας; Τελικά δε διδαχτήκατε τίποτα από αυτό που ζήσατε; Είναι άραγε εφικτό η ζωή μας να αποτελεί μια ευθεία γραμμή;

Δεχτείτε τις αλλαγές και προσπαθήστε να κατανοήσετε οτι είναι μέρος της εξέλιξης σας:

δεν είναι εύκολο να αποδεχτούμε μια αλλαγή γιατί την ακολουθεί ο φόβος για το άγνωστο. Αναρωτιόμαστε αν θα τα καταφέρουμε, αν θα είμαστε καλύτερα, αν θα ξαναβρούμε το χαμόγελο μας. Η ιστορία έχει δείξει οτι κατά τη διάρκεια μεταβατικών περιόδων ανακαλύπτουμε νέους τρόπους για να τα καταφέρουμε, συχνά καλύτερους από αυτούς που είχαμε υιοθετήσει μέχρι τώρα. Να είστε περήφανοι που τολμήσατε και θυμηθείτε...

είναι προτιμότερο να δείτε την αλλαγή ως αρχή μιας κατάστασης παρά σαν το τέλος κάποιας άλλης.

Δηλώστε την παρουσία σας και δέιξτε εσείς τον τρόπο που θέλετε να σας συμπεριφέρονατοι οι άλλοι:

όσο κοινότυπη και θεωρητική ακούγεται η φράση «αγαπήστε τον εαυτό σας» τόση αλήθεια κρύβει. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας, θα μπορούσαμε να πούμε οτι αποτελεί το «εγχειρίδιο χρήσης μας» για τους άλλους. Παρατηρήστε τον εαυτό σας, τον τρόπο που μιλάτε, που συμπεριφέρεστε, που αντιδράτε, που εκφράζεστε. Αναρωτηθήτε για τα λεκτικά και εξωλεκτικά μηνύματα που στέλνετε. Συζητήστε με ανθρώπους που σας κάνουν να αισθάνεστε άνετα και ασφαλείς τη γνώμη που έχουν για εσάς. Συμπίπτει με αυτό που πιστεύετε για τον εαυτό σας;

Αναγνωρίστε τις παράλογες σκέψεις σας και προσπαθήστε να τις αντικαταστήσετε με λογικές:

οι παράλογες σκέψεις είναι ορισμένες δυσλειτουργικές ιδέες και πεποιθήσεις που στηρίζονται στα κοινωνικά και προσωπικά «πρέπει» και έχουν ως αποτέλεσμα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμό, άγχος, ενοχές κτλ. Κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές σκέψεις που κάνουμε είναι οι εξής: «πρέπει να είμαι καλός σε όλα» «πρέπει να με αποδέχονται όλοι» «πρέπει να είμαι αγαπητός σε όλους» «πρέπει

69

υγεία

Δημήτριος Ψάλτης

Ειδικός Ρευματολόγος

Π

αθήσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα, η οστεοπόρωση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι σπονδυλοαρθροπάθειες είναι αρκετά κοινές και δυστυχώς έχουν μεγάλες επιπτώσεις τόσο για την υγεία όσο και για την ποιότητα ζωής του πάσχοντος. Καθοριστικός εδώ είναι ο ρόλος του ρευματολόγου, ο οποίος θα εντοπίσει έγκαιρα την ασθένεια και θα συστήσει την κατάλληλη αντιμετώπιση. Πότε, όμως, χρειάζεται η γνώμη του και ποιος ο ρόλος της πρόληψης; Η δουλειά του ρευματολόγου είναι, να προσπαθήσει να βρει, ποιος είναι ο λόγος που πονάτε σε κάποια σημεία του σκελετού σας, όπως οι μυς, τα οστά και οι αρθρώσεις. Και ποιο ειδικότερα, αν οι πόνοι είναι ανεξήγητοι. Αν δηλαδή δεν αρχίσατε να πονάτε μετά από κάποιο φανερό μικρό ή μεγαλύτερο ατύχημα, πέσιμο, σήκωμα βάρους κλπ. Αν πέσατε, χτυπήσατε ή γενικά είχατε κάποια κάκωση, πιο αρμόδιος να σας βοηθήσει είναι ο ορθοπεδικός. Στις ανεξήγητες περιπτώσεις αναλαμβάνει ο ρευματολόγος. Δεν είναι όμως μόνον ο πόνος το ενόχλημα που, θα πρέπει να σας κάνει, να ζητήσετε την γνώμη του ρευματολόγου. Η αδυναμία, η δυσκαμψία των αρθρώσεων, η δυσκολία στις καθημερινές δουλειές, η γενικευμένη κακουχία, κάποια δερματικά εξανθήματα, ακόμη και φλεγμονές από άλλα όργανα όπως τα μάτια (επιπεφυκίτιδα, ιριδοκυκλίτιδα), το έντερο (κολίτιδα), το στόμα (έλκη στόματος ή άφθες) και τα γεννητικά όργανα(κοκκινίλες που μπορεί να πονάνε μπορεί και όχι), μπορεί να κρύβουν δύσκολες στην διάγνωση ρευματικές παθήσεις. Μουδιάσματα στα χέρια ή στα πόδια επίσης. Αν κάποιο δερματικό εξάνθημα ή κοκκινίλα στα γεννητικά όργανα εμφανιστεί, φωτογραφείστε το. Όλοι έχουμε κάποια φωτογραφική μηχανή ή κάποιο κινητό τηλέφωνο με κάμερα σήμερα. Ίσως όταν πάτε στον γιατρό να έχει φύγει. Μη διστάζετε να τα πείτε όλα στον γιατρό, ακόμη και όσα σας φαίνονται αστεία ή περίεργα. Ποτέ δεν ξέρετε τι θα είναι χρήσιμο. Όταν πάτε, να έχετε μαζί σας όποιες εξετάσεις έχετε κάνει έστω και αν τις κάνατε για άλλο λόγο. Όλα χρησιμεύουν, είτε μας λένε κάτι είτε δεν μας λένε. Μπορεί ένας γιατρός να δει κάτι στις εξετάσεις, που δεν το πρόσεξε άλλος γιατρός. Αυτός θα προσπαθήσει να βρει την αιτία, να βγάλει την διάγνωση και να σας δώσει την κατάλληλη θεραπεία. Στην προσπάθειά του αυτή θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό, θα σας εξετάσει, θα προτείνει κάποιες ειδικές εξετάσεις, με τις οποίες θα επιβεβαιώσει τις αρχικές του σκέψεις ή θα αποκλείσει κάποιες παρόμοιες ασθένειες και τελικά αυτός θα είναι, που θα ερμηνεύσει πιο σωστά τα αποτελέσματα των ειδικών εξετάσεων. Είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος γιατρός.

70

Ένας στους πέντε Ευρωπαίους είναι σε μακροχρόνια αγωγή για κάποιο πρόβλημα αρθρίτιδας ή ρευματισμού Ρευματολογία Η ειδικότητα της ρευματολογίας καλύπτει πάνω από διακόσιες νόσους, οι οποίες προσβάλλουν τις αρθρώσεις, τα οστά και μαλακούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένων και των μυών γύρω από τις αρθρώσεις σε όλο το σώμα. Αυτές οι καταστάσεις παρατηρούνται και στα δύο φύλα, σε όλες τις ηλικίες. Η αρθρίτιδα είναι η συχνότερη αιτία φυσικής δυσλειτουργίας σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη το 20% - 30% των ενηλίκων έχει μυοσκελετικό πόνο ανά πάσα στιγμή. Τα μυοσκελετικά προβλήματα είναι ο δεύτερος συχνότερος λόγος για τον οποίο πηγαίνουμε στον ιατρό. Ένας στους πέντε Ευρωπαίους είναι σε μακροχρόνια αγωγή για κάποιο πρόβλημα αρθρίτιδας ή ρευματισμού. Οι μυοσκελετικές νόσοι (αποκλειομένων των τραυμάτων) αντιπροσωπεύουν το 25% του συνολικού κόστους θεραπείας για όλες τις παθήσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μερικές από αυτές είναι πολύ συχνές, όπως ο πόνος στη μέση: για παράδειγμα, σε ποσοστό 80% οι άνθρωποι κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους θα έχουν πρόβλημα. Άλλα νοσήματα είναι πάρα πολύ σπάνια: το σκληρόδερμα π.χ. προσβάλλει περίπου το 0,1% του πληθυσμού.

Οι κύριες παθήσεις Μερικές από τις πιο σημαντικές παθήσεις με τις οποίες ασχολείται ο ρευματολόγος είναι οι εξής: Η οστεοαρθρίτιδα, η οποία οφείλεται στην εκφύλιση των αρθρώσεων. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι σπονδυλοαρθροπάθειες (π.χ. αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα), οι οποίες προκαλούν φλεγμονή στις αρθρώσεις, που, αν δεν ελεγχθεί, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη κα μη αναστρέψιμη βλάβη. Ο λεγόμενος τοπικός ρευματισμός, πχ τενοντίτιδες, περιαρθρίτιδες, ουρική αρθρίτιδα, παγιδεύσεις νεύρων, όπως για παράδειγμα οσφυαλγία, ισχιαλγία, περιαρθρίτιδα του ώμου, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, αυχενοβραχιόνιο σύνδρομο κ.ο.κ Τα συστηματικά νοσήματα του συνδετικού ιστού, π.χ. ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η πολυμυοσίτιδα - δερματομυοσίτιδα και οι συστηματικές αγγειίτιδες, μεταξύ άλλων. Άλλα συστηματικά νοσήματα, όπως ο λύκος, το σκληρόδερμα κλπ Και, ασφαλώς, η οστεοπόρωση. Αν πάρουμε την οστεοπόρωση ως παράδειγμα: 19.000.000 άτομα στην Ευρώπη πάσχουν από αυτήν. Το 30% - 50% όλων των γυναικών και το 15% - 30% όλων των ανδρών θα πάθουν κάποια στιγμή ένα οστεοπορωτικό κάταγμα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Λόγω του αυξανόμενου προσδόκιμου ορίου ηλικίας μέχρι το 2050, ο επιπολασμός, για παράδειγμα, των καταγμάτων του ισχίου υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί στους άνδρες και θα υπερδιπλασιαστεί στις γυναίκες. Αυτό είναι ένα από τα παραδείγματα που μας δείχνουν πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η ηλικία για πολλά από τα μυοσκελετικά νοσήματα. Παρ’ όλα αυτά, η αρθρίτιδα και οι ρευματισμοί μπορούν να προσβάλουν οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία, από την παιδική μέχρι την πολύ προχωρημένη γεροντική ηλικία.

Τα χαρακτηριστικά τους Πολλές από τις μυοσκελετικές παθήσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμη βλάβη στις αρθρώσεις και αυτή η βλάβη σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με εγχείρηση. Ένα άλλο ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι αρκετές από τις παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος είναι πολυσυστηματικές. Αυτό σημαίνει πως μπορούν να προσβάλουν πολλά άλλα συστήματα του σώματός μας, συμπεριλαμβανομένων π.χ. των οφθαλμών, του αναπνευστικού, της καρδιάς, του δέρματος, των νεφρών, ακόμη και του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης. Η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις μπορούν να σώσουν τη ζωή του πάσχοντος. Τέλος, πολλές από τις νόσους του μυοσκελετικού συστήματος τείνουν να σχετίζονται και με αυξημένη θνητότητα και υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν πως η έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία είναι δυνατόν όχι μόνο να μειώσει τα συμπτώματα και να αυξήσει την ποιότητα ζωής αλλά και να περιορίσει τη θνητότητα.

71

Οι επιπτώσεις Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως αυτά τα νοσήματα έχουν και άλλες ιδιαίτερα σημαντικές επιπτώσεις στον πάσχοντα. Αυτές δεν αφορούν μόνο στα συμπτώματα όπως ο πόνος, η δυσκαμψία, το πρήξιμο των αρθρώσεων, η απώλεια ενέργειας και βάρους, ακόμη και η αναιμία και ο πυρετός. Τα νοσήματα αυτά μπορεί να έχουν σημαντικές ψυχικές και κοινωνικές επιπτώσεις στον ασθενή και να επηρεάσουν τη λειτουργικότητά του. Αυτές οι επιπτώσεις δύνανται να επηρεάσουν την προσωπική, την οικογενειακή, την επαγγελματική και την κοινωνική του ζωή. Πράγματι, μελέτες δείχνουν ότι οι μυοσκελετικές νόσοι έχουν μεγαλύτερη επίπτωση στην ποιότητα ζωής από οποιαδήποτε άλλου είδους νόσο, συμπεριλαμβανομένων των ψυχιατρικών, των καρδιαγγειακών, των ενδοκρινολογικών, των αναπνευστικών και των νεφρολογικών νόσων, ακόμα και του καρκίνου. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, ο μέσος ασθενής με ρευματοειδή αρθρίτιδα, αν η πάθησή του δεν ελέγχεται σωστά, θα έχει περίπου μία εβδομάδα το μήνα ελαττωμένης δραστηριότητας και περίπου τρεις μέρες το μήνα δε θα μπορεί να πάει στη δουλειά του. Επίσης, σε ποσοστό περίπου 20% ασθενείς με τη συγκεκριμένη νόσο, πριν οι θεραπείες γίνουν ιδιαίτερα αποτελεσματικές όπως τώρα, έχαναν τη δουλειά τους μέσα στον πρώτο χρόνο, ενώ σχεδόν το 80% την πρώτη πενταετία.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε Οι στρατηγικές για την πρόληψη και την αποτελεσματική θεραπεία των μυοσκελετικών νοσημάτων συμπεριλαμβάνουν πολλά βήματα. Όλος ο πληθυσμός πρέπει να είναι πληροφορημένος γι’ αυτά όπως και για το γεγονός πως πλέον μπορούν να θεραπευτούν με εξαιρετικά αποτελέσματα. Εμείς, ως ιατροί, πρέπει να ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τέτοια νοσήματα και να τους παρακολουθούμε, να ανιχνεύουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται την έναρξή τους, ώστε να μπορούμε να τα θεραπεύουμε αποτελεσματικά, και ταυτόχρονα, ασφαλώς, να μην ξεχνάμε πως όλα τα άτομα που ήδη αντιμετωπίζουν μυοσκελετική νόσο μπορούν να βοηθηθούν πολύ από τις σύγχρονες θεραπείες. Μερικές από τις στρατηγικές πρόληψης για το γενικό πληθυσμό συμπεριλαμβάνουν - τη φυσική άσκηση, - τη διατήρηση του ιδανικού βάρους, - την ισορροπημένη δίαιτα και την αποφυγή του καπνίσματος - και της κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ. Επίσης, για τους εργαζομένους, είναι χρήσιμο να προωθηθούν καλές συνήθειες στο χώρο εργασίας και να ενταθεί η πληροφόρηση σε επίπεδο τόσο κοινού όσο και ατομικό. Αυτά ασφαλώς είναι καλά για τη γενική υγεία κάθε ατόμου και όχι μόνο για το μυοσκελετικό σύστημα. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι, αν έχουμε συμπτώματα που αφορούν στο μυοσκελετικό σύστημα, δεν πρέπει απλώς να τα δεχόμαστε και να τα αγνοούμε, αλλά να βλέπουμε τον ειδικό ώστε να διερευνηθούν και, αν χρειάζεται, να λάβουμε έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία. Έτσι ο φυσίατρος ή ο φυσικοθεραπευτής θα χρειαστεί πχ να βοηθήσει έναν ασθενή με ρευματικά προβλήματα, σχεδιάζοντας καλλίτερα ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπειών, που να είναι πιο ταιριαστό για τον συγκεκριμένο κάθε φορά ασθενή, όπως πιο ταιριαστό είναι ένα κουστούμι που ο καθ’ ένας ράβει στα δικά του μέτρα, ο νευρολόγος θα βοηθήσει στον νευροπαθητικό πόνο, ο ενδοκρινολόγος θα διορθώσει κάποια ενδοκρινοπάθεια, που εμποδίζει την καλή απάντησης στην θεραπεία, ο διαιτολόγος θα καταρτίσει ένα πρόγραμμα διατροφής ξεχωριστό για τον κάθε ασθενή κλπ. Συντονιστής θα είναι ο ρευματολόγος, όταν η κύρια πάθηση είναι μία από τις παραπάνω, αυτοάνοσες ή μη παθήσεις. Έτσι: Αν αρχίσατε να πονάτε χωρίς προφανή λόγο, τότε ξεκινήστε από τον ρευματολόγο. Σήμερα και κάθε μέρα που περνάει ακόμη περισσότερο, μπορεί να σας βοηθήσει. Τόσο σταματώντας τα ενοχλήματα, όσο και προλαμβάνοντας τις καταστροφές που προκαλούνται από τα ρευματικά νοσήματα. Τα ρευματικά νοσήματα κοστίζουν πολύ στο σύστημα υγείας. Τόσο η διάγνωσή τους όσο και η θεραπεία τους. Άσκοπες εξετάσεις ή καθυστέρηση στην θεραπεία αυξάνουν το κόστος. Η κακή χρήση των φαρμάκων προσθέτει και άλλα έξοδα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παρενέργειες των φαρμάκων. Καμιά φορά οι παρενέργειες δεν φαίνονται άμεσα. Όπως είναι η καταστροφική δράση των αντιρρευματικών φαρμάκων σε ασθενείς με άλλα νοσήματα. Τρανταχτά παραδείγματα: Ασθενείς με πίεση, ασθενείς ηλικιωμένοι, ασθενείς με προβλήματα από το στομάχι ή τα έντερα, συχνά έχουν μεγάλες βλάβες πολύ αργότερα. Πιο συγκεκριμένα: Αν κανείς παίρνει ανεξέλεγκτα φάρμακα για τους πόνους, σε μερικά χρόνια θα έχει πρόβλημα στα νεφρά του. Και άλλα πολλά. Αυτά μπορεί να τα προλάβουμε, όταν η χρήση των φαρμάκων γίνεται σωστά. Και αυτή είναι δουλειά του ρευματολόγου. Επειδή συνήθως στο παρελθόν, δεν είχαμε καλά φάρμακα, δίναμε για πολλά χρόνια τα παλιά. Και είδαμε ότι οι βλάβες αυτές εμφανίζονται χρόνια μετά. Και γίναμε ακόμη πιο προσεχτικοί. Αυτά και άλλα παρόμοια είναι δουλειά του ρευματολόγου.

72

£±«¯¸ ³§ ©³¿·¥¹«¯¸ º­³ ºµ¶¯°¤ §©µ·¢ «·©§¹¥§¸

£±«¯¸ ³§ §»´¤¹«¯¸ º§ ¶·µ¹Â³º§ ¹µ»

·«¯¢¬«¹§¯ ¹»²¨µ»±«»º¯°¤ »¶µ¹º¤·¯´­

¶µ·µÃ²« ³§ ¹« »¶µ¹º­·¥´µ»²«

²« ¹Ã©½·µ³§ ¶·µ©·¢²²§º§ §º¢·º¯¹­¸

²« ¹»²¨µ»±«»º¯°¤ ¹º­³ ¶§¹½Â±­¹­

²« ¶·µÄ®­¹­ ¹º­³ ·©§¹¥§

£±«¯¸ ³§ ©³¿·¥¹«¯¸ º­³ ºµ¶¯°¤ §©µ·¢ «·©§¹¥§¸

£±«¯¸ ³§ §»´¤¹«¯¸ º§ ¶·µ¹Â³º§ ¹µ»

·«¯¢¬«¹§¯ ¹»²¨µ»±«»º¯°¤ »¶µ¹º¤·¯´­

¶µ·µÃ²« ³§ ¹« »¶µ¹º­·¥´µ»²«

²« ¹Ã©½·µ³§ ¶·µ©·¢²²§º§ §º¢·º¯¹­¸

²« ¹»²¨µ»±«»º¯°¤ ¹º­³ ¶§¹½Â±­¹­

²« ¶·µÄ®­¹­ ¹º­³ ·©§¹¥§

ΕΚΚΕΝΤΡΟ ΙΚΕ Κε.∆ι.Βι.Μ.2 (Α.Π. Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π 119/2014, Κωδικός άδειας: 2000145) Κοµνηνών 7, Τηλ: 23210 67900, Φαξ: 23210 67888, Email: info@ekentro.gr, www.ekentro.gr

υγεία

Ο

κερατόκωνος είναι μία μη φλεγμονώδης πάθηση του κερατοειδούς, η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία μίας προοδευτικής παραμόρφωσης της επιφάνειας του. Ο κερατοειδής παίρνει σταδιακά μία «κωνική» μορφή, (επεκτείνεται δημιουργώντας μία προεξοχή), παραμορφώνοντας το είδωλο που σχηματίζεται στο βυθό του ματιού. Ταυτόχρονα παρατηρείται προοδευτική λέπτυνση, ουλοποίηση και τελικά θολερότητα στην περιοχή που υπάρχει ο κώνος. Το σημαντικό στον κερατόκωνο είναι ότι προκαλεί προοδευτική, μερική ή ολική, πτώση της όρασης η οποία δεν βελτιώνεται με γυαλιά και μπορεί να φθάσει μέχρι και την τύφλωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτή η παραμόρφωση βρίσκεται στο κάτω μισό του κερατοειδούς και πρωτοεμφανίζεται σαν ανώμαλος αστιγματισμός. Παρόλα αυτά, όλες οι περιπτώσεις αστιγματισμού δεν οφείλονται αποκλειστικά σε κερατόκωνο. Καθώς ο κερατόκωνος εξελίσσεται, η μόνη μη επεμβατική μέθοδος που παρέχει στον ασθενή κανονική όραση, είναι οι σκληροί φακοί επαφής (ημίσκληροι κερατοκωνικοί φακοί ή και σκληροί). Αν ο κερατόκωνος συνεχίσει να επιδεινώνεται τότε είναι πιθανή η δημιουργία ουλής στο κέντρο του κερατοειδούς.

Αιτιολογία

Παρά τις συνεχιζόμενες έρευνες η αιτιολογία του παραμένει ουσιαστικά άγνωστη. Θεωρείται γενικά κληρονομική ασθένεια και ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της πολλοί παράγοντες και κυρίως ανωμαλίες της δομής ή του μεταβολισμού των διαφόρων τμημάτων του κερατοειδούς. Παλαιότερα εθεωρείτο σπάνια πάθηση ίσως γιατί δεν υπήρχαν τα διαγνωστικά μέσα για να ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν είναι τόσο σπάνια. Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερα από 20.000 άτομα (περίπου 1 ανά 2.000 κατοίκους) με κερατόκωνο. Εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία όπου και εξελίσσεται σχετικά γρήγορα, στη συνέχεια επιβραδύνεται ο ρυθμός εξέλιξης και σταματά περίπου στα 35 χρόνια ζωής. Πιστεύεται ότι η γενετική, το περιβάλλον και το ενδοκρινικό σύστημα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του κερατόκωνου.

Συμπτώματα

Ο κερατόκωνος είναι πολλές φορές μια πάθηση ασυμπτωματική (Forme fruste κερατόκωνος) και η διαπίστωση γίνεται κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο διαθλαστικής χειρουργικής. Τα πρώτα σημάδια του κερατόκωνου είναι συνήθως η συνεχώς αυξανόμενη μυωπία και ιδιαίτερα αστιγματισμός και η ανάγκη για συχνές αλλαγές στη συνταγή γυαλιών, η σύγχυση της όρασης με παραμόρφωση των εικόνων, ή θολή όραση η οποία δεν μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά. Άλλα συμπτώματα του κερατόκωνου είναι: Μείωση οπτικής οξύτητας Η αυξημένη ευαισθησία στο φως Δυσκολία οδήγησης κατά τη διάρκεια της νύχτας Ανώμαλος αστιγματισμός μη διορθούμενος με γυαλιά Παραθλάσεις φωτός, άλως, μονόφθαλμη διπλωπία ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας Δυσανεξία μαλακών φακών επαφής

Απότομη μείωση όρασης λόγω ιδρώτα Κεφαλαλγίες και γενικά οφθαλμικό άλγος Ερεθισμός των ματιών, υπερβολικό τρίψιμο των ματιών Παραθλάσεις φωτός και δυσκολία κατά τη νυχτερινή οδήγηση Τα συμπτώματα, συνήθως εμφανίζονται κατά το τέλος της εφηβείας. Η νόσος εξελίσσεται συνήθως με αργούς ρυθμούς για 10 εώς 20 χρόνια και στη συνέχεια παύει να εξελίσσεται. Ξεκινά, δηλαδή, συνήθως γύρω στα 15 και η εξέλιξη της «παγώνει» μετά τα 35 χρόνια. Συνήθως εμφανίζεται σαν μυωπία που αλλάζει συνεχώς με αυξανόμενο αστιγματισμό. Αυτή η αρχική αλλαγή, ευαισθητοποιεί τον οφθαλμίατρο για τη διάγνωση. Κάθε οφθαλμός προσβάλλεται συνήθως σε διαφορετικό βαθμό. Με την εξέλιξη η όραση μπορεί να παραμορφωθεί, καθώς ο κερατοειδής γίνεται πιο κυρτός και ουλοποιείται.

Διάγνωση

Ο ασθενείς , στα αρχικά στάδια, παραπονιούνται για μια μειωμένη οπτική οξύτητα. Η φυσική εξέταση δεν δίνει πάντοτε στοιχεία για μια σίγουρη διάγνωση. Ωστόσο η κερατομέτρηση μπορεί να δώσει αλλοιωμένες παραμέτρους. Ο ασθενής παρουσιάζει έναν ανώμαλο εξελικτικό αστιγματισμό που δεν είχε πριν. Σε πιο προχωρημένα στάδια η διάγνωση είναι πιο εύκολη και με την βοήθεια της σχισμοειδούς λυχνίας ο κερατοειδής εμφανίζει την γνωστή κωνική μορφή καθώς και λέπτυνση και θόλωση της κεντρικής περιοχής του. Η σίγουρη διάγνωση, όμως, τίθεται με την βοήθεια ενός ηλεκτρονικού μηχανήματος και με μια εξέταση που ονομάζεται «τοπογραφία κερατοειδούς» (corneal map). Με την εξέταση αυτή λαμβάνουμε μια δισδιάστατη έγχρωμη απεικόνηση της τοπογραφίας του κερατοειδούς βάση της οποίας κάνουμε διάγνωση ακόμα και στις υποκλινικές μορφές δηλ. εκείνες που δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ KEPATOKΩNOY

Οι θεραπείες του κερατοκώνου είναι 5: Ανάλογα με το βαθμό παραμόρφωσης του κερατοειδούς , οι πιο συνηθισμένες είναι: Γυαλιά οράσεως και μαλακοί φακοί επαφής μόνο στη περίπτωση που ο βαθμός του κερατόκωνου είναι σε χαμηλά επίπεδα νια να διορθωθεί όσο μπορεί το διαθλαστικό σφάλμα (μυωπία- αστιγματισμός) Άκαμπτοι φακοί επαφής ( rgp ή gp) που μπορούν να διορθώσουν το διαθλαστικό σφάλμα με μεγαλύτερη επιτυχία λόγω της κατασκευής τους, ακόμα και σε πιο προχωρημένα στάδια κερατόκωνου, αναφορικά οι υπόλοιπες θεραπείες είναι: Crosslinking κερατοειδούς (CXL), Ενδοκερατικοί δακτύλιοι και Χειρουργική Μεταμοσχεύσεων κερατοειδούς .

75

διατροφή

H ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Τ

ο καλοκαίρι έχει τελειώσει και μαζί του και οι στιγμές της απόλυτης χαλάρωσης. Το σχολείο αρχίζει, μικροί και μεγάλοι μαθητές πρέπει να προσαρμοστούν, ενώ οι γονείς θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά για τη διατροφή των παιδιών μας στο σχολείο. Είμαι μητέρα τεσσάρων παιδιών και η αγωνία μου να τρέφονται τα παιδιά υγιεινά και θρεπτικά όλες αυτές τις ώρες που είναι έκτος σπιτιού, συμμερίζεται τη δικιά σας. Τα τρόφιμα που καταναλώνουν τα παιδιά στο σχολείο θα πρέπει να είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, αλλά και αρεστά στα ίδια. Η προετοιμασία του κολατσιού στο σπίτι αποτελεί εξαιρετικό μάθημα διατροφής για τα παιδιά. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να ετοιμάζουν και εντελώς μόνα τους το κολατσιό τους, ιδιαίτερα αν είναι κάποιο σάντουιτς ή τοστ. Αυτό θα τους δημιουργήσει την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης για τη διατροφή τους, και παράλληλα θ’ απολαύσουν το κολατσιό τους, γιατί απλούστατα θα είναι κάτι που έφτιαξαν μόνα τους, με τα υλικά της προτίμησης τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς έχουν τη ευθύνη να παρέχουν τα υλικά για το κολατσιό, τα οποία θα πρέπει να είναι υγιεινά και θρεπτικά.. Ιδού μερικές επιλογές για το κολατσιό που μπορείτε να ετοιμάσετε από το σπίτι: Τα φρούτα, οι φρέσκοι χυμοί φρούτων, το γάλα και το γιαούρτι δεν θα πρέπει να λείπουν από το κολατσιό των παιδιών Σαντουιτσάκι με μαύρο ψωμί και φυστικοβούτυρο (σνακ πλούσιο σε μαγνήσιο και βιταμίνες Β για εύκολη συγκέντρωση και καλή λειτουργία του εγκεφάλου) κι έναν φρέσκο χυμό χωρίς ζάχαρη (που περιέχει βιταμίνη C, για καλή απορρόφηση σιδήρου και ενίσχυση ανοσοποιητικού). Ένα σακουλάκι με δημητριακά ολικής, αποξηραμένα φρούτα και ωμά κι ανάλατα αμύγδαλα και καρύδια(περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται οι μαθητές για καλύτερη απόδοση στο σχολείο, πνευματική εγρήγορση, καλή μνήμη, και σωστή ανάπτυξη). Παστέλι με σουσάμι και μέλι ή και με ξηρούς καρπούς ( σνακ που μπορεί να αγοράσει το παιδί από το κυλικείο σε περίπτωση που δεν έχει πάρει κάτι από το σπίτι, πλούσιο σε βιταμίνη Ε, ασβέστιο, σίδηρο και ω λιπαρά, απαραίτητα για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και τη σωστή ανάπτυξη) Σταφιδοκούλουρο ολικής (μπορεί να αγοράσει το παιδί από το κυλικείο σε περίπτωση που δεν έχει πάρει κάτι από το σπίτι, γεμάτο βιταμίνες Β, μαγνήσιο, για να μην είναι ο μαθητής ευερέθιστος και αγχώδης). Ένα κομμάτι σπιτικό κέικ φρούτων (π.χ. μπανάνα ή μηλόπιτα), ή λαχανικών (π.χ. κέικ καρότου) ή δημητριακών (π.χ. κέικ με νιφάδες βρώμης και σταφίδες- πολύ ευχάριστο σνακ για τα παιδιά, με γλυκιά γεύση και πολλές βιταμίνες, όπως η βιταμίνη C, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, φυτικές ίνες, κάλιο, κ.ά για ενέργεια, καλή λειτουργία του εγκεφάλου και του εντέρου). Σπιτικά μπισκότα ολικής με νιφάδες βρώμης με επικάλυψη σοκολάτας (κουβερτούρα σε μπεν μαρί, ανακατεμένη με ταχίνι) ή σπιτικές μπάρες δημητριακών με νιφάδες βρώμης και ξηρούς καρπούς(σνακ πλούσια σε μαγνήσιο και βιταμίνη Β, που θα λατρέψουν τα παιδιά). Αραβική πίτα με μαρούλι, ντομάτα κασέρι και γαλοπούλα (χορταστικό σνακ, πλούσιο σε ασβέστιο και βιταμίνη C, για σωστή ανάπτυξη δοντιών και οστών αλλά και για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών). Ξεφλουδισμένη μπανάνα, βουτηγμένη σε γιαούρτι και πασπαλισμένη με τριμμένα δημητριακά ολικής(γευστικότατο σνακ, πλούσιο σε κάλιο, φυτικές ίνες, ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, για να έχουν τα παιδιά ταυτόχρονα σωματική αλλά και πνευματική ανάπτυξη). Ένα κομμάτι σπιτική πίτσα με αλεύρι ολικής, σάλτσα ντομάτας, κασέρι και λαχανικά (σνακ, χορταστικό, γευστικό, με μεγάλη θρεπτική αξία. Περιέχει ασβέστιο για γερά κόκαλα, βιταμίνη Β για εγρήγορση, βιταμίνη C για καλή απορρόφηση του σιδήρου και ενίσχυση του ανοσοποιητικού, αντιοξειδωτικά, κ.ά.).

76

ΜΠΑΚΙΡΤΖΗ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ∆ΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ∆ΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

Πτυχιούχος Α.Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Λιποµέτρηση και Τµηµατική ανάλυση σύστασης σώµατος µε µεγάλη ακρίβεια Παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων Κλινικές καταστάσεις (ασθένειες) Αθλητική διατροφή Εγκυµοσύνη-Θηλασµός Βουλιµία-Ανορεξία ∆ιατροφικές συµβουλές σε παιδιά Συντήρηση

∆ελαπόρτα 3 (όπισθεν ∆ικαστηρίων) 4ος οροφος, Σέρρες Τηλ. & Φαξ: 2321020717, email: abakirtzi@yahoo.gr

www.abakirtzi.gr

Κατάστημα: Ερμού 58, Σέρρες | Τηλ: 2321025435 Εργ: 2ο χλμ Σερρών-Θεσσαλονίκης | Τηλ: 2321097990

ΖΕΑ

Τι είναι η Ζέα. Η Ζέα είναι ένα από τα αρχαιότερα δημητριακά που είναι γνωστά στον άνθρωπο. Τα οφέλη της ζέας στην υγεία Ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό Το είδος αυτό του σίτου δεν έχει αλλεργιογόνες ιδιότητες που έχουν άλλα είδη σίτου, επειδή δεν περιέχει τα γονίδια που προκαλούν αλλεργίες. Αν και περιέχει γλουτένη, αυτή είναι σε μικρή ποσότητα (5,4%)και είναι ελάχιστα αλλεργιογόνος και πολύ εύπεπτη. Η γλουτένη αυτή γίνεται ανεκτή από τα άτομα που έχουν πρόβλημα με την αλλεργία που προκαλείται από τη γλουτένη, επειδή το δίκοκκο σιτάρι περιέχει μία ουσία, τη «ροδανίνη», που αποτελεί έναν παράγοντα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης, περιέχει μεγάλες ποσότητες ανόργανων στοιχείων και κυρίως μαγνησίου, περιέχει 10-20 φορές περισσότερο μαγνήσιο από το κοινό σιτάρι. Η ιδιότητα αυτή του δίνει τη δυνατότητα να είναι ένα τρόφιμο που θεωρείται ότι έχει αντικαταθλιπτικά αποτελέσματα. Σημαντική, επίσης, είναι η περιεκτικότητα του σε βιταμίνες, κυρίως της ομάδας Β’, και σε σάκχαρα βραδείας διάσπασης. Επίσης, περιέχει προβιταμίνη Α που ενεργεί στην καλή όραση και την πρόληψη της ξηροδερμίας. Ακόμη, περιέχει βιταμίνη Ε, που είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό. Μειώνει τη χοληστερίνη Λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και σε σύνθετες ουσίες αμινοξέων, με την κατανάλωση του από τον άνθρωπο μειώνεται η χοληστερίνη στο αίμα. Επίσης, το σιτάρι αυτό ευνοεί την καλή κυκλοφορία του αίματος. Λόγω του ότι ο δείκτης γλυκαιμίας του είναι 40, το σιτηρό αυτό ρυθμίζει τη γλυκαιμία του αίματος και γΓ αυτόν τον λόγο συνιστάται στη διατροφή των διαβητικών. Είναι πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνες, που φθάνει στο 13-20%, σε αντίθεση με το κοινό σιτάρι που έχει 11-12%. Οι πρωτεΐνες που περιέχει αποτελούνται από το σύνολο των απαραίτητων αμινοξέων, ενώ το κοινό σιτάρι δεν περιέχει τη λυσίνη. Η λυσίνη και τα άλλα απαραίτητα αμινοξέα του (τρυπτοφάνη, μεθειονίνη, θεονίνη, βαλίνη, λευκίνη, ισολευκίνη, φαινυλαλανίνη) βρίσκονται κυρίως στα πίτυρα. Η λυσίνη καθιστά τα ζυμαρικά που παράγονται από την Ζέα ιδιαίτερα εύπεπτα. Το δίκοκκο σιτάρι περιέχει δύο φορές περισσότερα λιπίδια από το κοινό σιτάρι και μάλιστα περιέχει πολυακορεστα λιπαρά οξέα που συγκρίνονται με αυτά που περιέχει το ελαιόλαδο. Ποιες είναι οι μαγικές ιδιότητες της ζέας;

Τα μακαρόνια Ζέας περιέχουν 40% περισσότερο μαγνήσιο και είναι πολύ πιο ελαφριά από τα κοινά ζυμαρικά. Το μαγνήσιο επιπλέον ενεργοποιεί τις ενζυματικές διαδικασίες του μεταβολισμού. Περιέχει υψηλά ποσοστά του αμινοξέος λυσίνη που καθιστά τα ζυμαρικά που παράγονται από τη Ζέα ιδιαίτερα εύπεπτα. Η λυσίνη, ακόμα, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι το βασικό στοιχείο στη βιοχημική λειτουργία του εγκεφάλου. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και μέταλλα. Βοηθάει στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, καταστέλλει τις χρόνιες φλεγμονές και θεωρείται ότι εμποδίζει την ανάπτυξη και μετάσταση του καρκίνου. Η ζέα ενδείκνυται για: Μείωση της χοληστερόλης Πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων Πρόληψη του καρκίνου Διαβήτη Εμμηνόπαυση Την υγεία του πεπτικού συστήματος Την απώλεια βάρους

Στο κατάστημα ΝΙΝΟ Ερμού 58 στις Σέρρες θα βρείτε ζυμαρικά από αλεύρι ζέας (triticum dicoccum spelt) παραγωγής μας.

79

διατροφή

Αρβανιτίδου Δέσποινα

τεχνικός βιολογικής οικολογικής γεωργίας

Μ

ολονότι στην πράξη είναι ένας σπόρος, το Κινόα θεωρείται πλήρες δημητριακό είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και λιπαρά Ω 3, που δε βλάπτουν την καρδιά, είναι καλή πηγή φωσφόρου, μαγνησίου, καλίου και σίδηρου και καλή πηγή φυτικών ινών. Ως τροφή, η κινόα είναι ιδανική για όσους έχουν δυσανεξία στην γλουτένη, είναι εύπεπτη, θεωρείται αντιοξειδωτική, μακροβιοτική και λέγεται πως βοηθάει στην αιμάτωση του εγκεφάλου, στη συγκέντρωση, στην πνευματική απόδοση.Πώς μαγειρεύεται: Μπορούμε να τη βράσουμε, όπως το ρύζι, σε αναλογία 1 μέρος κινόα προς 2 μέρη νερό ή ζωμό, για 15 περίπου λεπτά, σε μέτρια θερμοκρασία, μέχρι να γίνουν τα σποράκια της σχεδόν διάφανα. Ή σε δυνατή φωτιά για 5 λεπτά .Στο Bio-shop θα βρειτε την κινόα και σε νιφάδες,αλεύρι,αλλα και παιδικές τροφές.

Σ

την Ελλάδα οι περισσότεροι το γνωρίζουμε απλά ως τροφή των πουλιών!!Στην πραγματικότητα ειναι ενα τρόφιμο γεμάτο πολύτιμα συστατικά,είναι μια καλή πηγή φυτικής πρωτείνης,είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ιδιαίτερα νιασίνη,φολικό οξύ και Β6. Περιέχει σίδηρο,ασβέστιο,κάλιο,μαγνήσιο,χαλκό και ψευδάργυρο .Οφέλη για την υγεία Το μαγνήσιο προστατεύει την καρδιά μειώνοντας τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. ρίχνει την υψηλή πίεση,ελατώνει την συχνότητα των κρίσεων ημικρανίας. Οι φυτικές ίνες του κεχριού βοηθούν στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης λίθων στή χολή,επίσης καθυστερεί την απορρόφηση σακχάρων στο έντερο,με αποτέλεσμα το επιπεδό τους στο αίμα να αυξάνεται σταδιακά και όχι απότομα.Το κεχρί είναι ιδανική τροφή για άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2.Υπαρχει και αυτο σε πολλες μορφές,νιφάδες,αλεύρι και γάλα απο κεχρί!!Τρόπος χρήσης¨για κάθε μία κούπα κεχριού προσθέστε 2 κούπες νερό και μια κουταλιά ελαιόλαδο, ο χρόνος που χρειάζεται για να βράσει είναι περίπου 20’ Όταν το κεχρί συνδιαστεί με όσπρια και ωμούς ξηρούς καρπούς δίνει πρωτείνη αντίστοιχη με αυτή του κρέατος Το κεχρί μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό πρωινό γεύμα,αν σε αυτό προσθέσουμε μέλι,κανέλα,ξηρούς καρπούς,σταφίδες και το αγαπημένο μας φρούτο κομμένο σε μικρά κομμάτια.

80

Ε

ίναι ένα δημητριακό αλλιώτικο από τα άλλα!. Είναι ένας σπόρος που μπορεί πολλοί να το αποκαλούν και μαυροσίταρο.Είναι εξαιρετικό τρόφιμο, αφού η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνη, είναι μεγάλη, σε σχέση με τα υπόλοιπα δημητριακά, και περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Το φαγόπυρο περιέχει και πολλές βιταμίνες. οπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που συνήθως συναντώνται στα ζωικά τρόφιμα, είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε αλλά και Κ. Φολικό οξύ, αλλά και αρκετά μέταλλα: Ασβέστιο, σίδηρος, χαλκός, μαγγάνιο, μαγνήσιο, κάλιο, σελήνιο, αλλά και ψευδάργυρο Το φαγόπυρο δεν περιέχει γλουτένη, έτσι λατρεύεται από όσους έχουν δυσανεξία σε αυτή (Κοιλιοκάκη).Το φαγόπυρο, λόγω του ότι είναι πλούσιο σε φυτική ίνα, και σύνθετους υδατάνθρακες, κάνει καλό σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη, αφού συμβάλλει στη μείωση της,βοηθά επίσης στο αδυνατισμα!!. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όμως ελεύθερα και από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, αφού σταθεροποιεί τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.Το τρώμε με πολλούς τρόπους.πολλοί το χρησιμοποιούν σαν το ρύζι. λ.χ. κάνουν γεμιστά με αυτό, ή το συνοδεύουν βραστό με λαχανικά και κρέας. Αλλά και σαν άλευρο ή νιφάδες, χρησιμοποιείται για την ενίσχυση σε σούπες, σε βραστά φαγητά, σε παιδικές τροφές, σε συνδυασμό με γιαούρτι ή γάλα, αλλά και σε σαλάτες.Μετά από όλη αυτή την πληροφορία, ακόμα δεν το έχετε δοκιμάσει; Βάλτε το, στη ζωή σας και θα με θυμηθείτε…

Βιοπαντοπωλείο-Βοτανοπωλείο BIO-SHOP Υψηλάντου 1 (όπισθεν στρατ.λέσχης) τηλ.23210-62757 facebook Βιο- shop Σέρρες

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΣΑΠΗΣ Κατάστημα: Βενιζέλου & Περδίκα γωνία, Τηλ: 23210 45359 Εργαστήριο: 6ο χλμ Σερρών-Θεσσαλονίκης, Τηλ.& Φαξ: 23210 21010

Βενιζέλου 3, Σέρρες

Τηλ: 2321 600731 AΠΟΣΤΟΛΗ ∆ΩΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Κιν: 6944554470

Αρωµατοθεραπεία Η αρωματοθεραπεία είναι μια μέθοδος εναλλακτικής ιατρικής, στην οποία χρησιμοποιούνται αιθέρια έλαια βοτάνων και αρωματικών φυτών ώστε να προκληθεί χαλάρωση και ανακούφιση από τα συμπτώματα κάποιας πάθησης. Τα αιθέρια έλαια είναι ιδιαίτερα πυκνά αρωματικά αποστάγματα, που εξάγονται από ανθούς, φύλλα ή ρίζες. Χρησιμοποιούνται πάντα αραιωμένα και περιέχουν διάφορα φυσικά ενεργά συστατικά. Η χρήση τους είναι πληθωρική και ο τρόπος χρήσης εξαρτάται από το πρόβλημα και το επιθυμητό αποτέλεσμα. Συχνά τα αιθέρια έλαια διαλύονται σε φυτικά έλαια, όπως το αμυγδαλέλαιο ή το έλαιο από κουκούτσι σταφυλιού, και εφαρμόζονται με μασάζ. Άλλος τρόπος είναι μερικές σταγόνες σε ζεστό νερό για εισπνοές ή κομπρέσες. Ένας εύκολος τρόπος αρωματοθεραπείας είναι η διάχυση των ενεργών συστατικών στον χώρο μέσω του πήλινου “καυστήρα”. Από την αρχαιότητα οι Κινέζοι, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες και άλλοι πολιτισμοί γνώριζαν την δύναμη των βοτάνων και των αρωματικών φυτών. Η κινεζική φαρμακοποιία Pen Tsao περιλαμβάνει χιλιάδες συνταγές. Ο πατέρας της Ιατρικής ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-337 π. Χ.) στα συγγράμματα αναφέρει 400 δείγματα φαρμακευτικών ουσιών από φυτά. Η χρήση των αιθέριων ελαίων υπόκειται σε κάποιους βασικούς κανόνες, και αν εφαρμοστεί σύμφωνα με αυτούς μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από πληθώρα προβλημάτων. Για παράδειγμα το αιθέριο έλαιο Λεβάντας προσφέρει ηρεμία και χαλάρωση; βάζοντας μερικές σταγόνες σε ένα μαντηλάκι δίπλα από το μαξιλάρι μας, έχουμε ήσυχο και ευχάριστο ύπνο. Επίσης το αιθέριο έλαιο της ελληνικής ρίγανης έχει εκπληκτική αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριδιακή δράση. Ανακουφίζει από τον βήχα και αναπνευστικά προβλήματα και προλαμβάνει ιώσεις και κρυολογήματα. Το μεγάλο πλεονέκτημα των φυσικών αιθέριων ελαίων είναι ότι παράγονται από την φύση και όχι σε εργαστήρια. Έτσι, αν γίνει σωστή χρήση σύμφωνα με τις συμβουλές του ειδικού, αποφέρει τα σωστά αποτελέσματα χωρίς παρενέργειες. Άτομα με ιατρικό ιστορικό, πρέπει ωστόσο να συμβουλεύονται τον προσωπικό τους γιατρό για την αποφυγή ανεπιθύμητων συνδυασμών με άλλα φάρμακα. Η χρήση τους απαγορεύεται σε εγκύους. Για παιδιά υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες και δοσολογίες. Στο Κερί & Σαπούνι προσφέρουμε μεγάλη γκάμα (βιολογικών) αιθέριων ελαίων, φυτικών ελαίων που χρησιμοποιούνται ως βάση διάλυσης και γνήσιων βιολογικών σαπουνιών για όλους τους τύπους δέρματος. Πιστεύουμε στην δύναμη των φυσικών προϊόντων και συμβουλεύουμε με συνέπεια και διακριτικότητα.

ªôï ëáôÀóôèíÀ íá÷ õá âòåÝôå åðÝóè÷: • ºåòéÀ (áòöíáôéëÀ, äéáëïóíèôéëÀ, antitobacco, ¶îôïíïáðöõèôéëÀ, ªðáòíáôóÛôá, ¤áíðÀäå÷, ºåòéÀ áæéåòñóåöî) • °êåóïùÀò ëáé åéäéëÛ÷ ðáòáççåìÝå÷ ëåòéñî • ¦òïûÞîôá °òöíáôïõåòáðåÝá÷ • ¢ñòá áðÞ 3 åùòñ

• µéïìïçéëÀ

óáðïàîéá (ðòïóñðïù, óñíáôï÷, íáììéñî) • °çîÞ óáðïàîé òïàøöî-çåîéëÜ÷ øòÜóè÷ • ªáðïàîéá çéá êåîïäïøåÝá • ªæïùççÀòéá æùóéëÀ ëáé áðïìÛðéóè÷ • °êåóïùÀò êùòÝóíáôï÷ ëáé óáðïùîéïà • »ðïíðïîéÛòå÷ ëáé åôáéòéëÀ äñòá

www.keri-sapouni.gr 83

mens fashion GINO: Γ.Παπανδρέου 5 - Σέρρες / τηλ.: 2321066827 Focus: Γ.Παπανδρέου 11 - Σέρρες / τηλ.:2321022432

social profile: ΜΟ∆Α

85

social profile: ΜΟ∆Α

86

ΜΑΡΙΑ ΘΕΟΧΑΡΙ∆ΟΥ / Ερµού 15 - ΣΕΡΡΕΣ / τηλ.: 2321026356

social profile: ΜΟ∆Α

88

ΟΠΤΙΚΑ

ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΒΑΡΗΚΟΪΑΣ

Τσαλοπούλου 13, Σέρρες - Τηλ: 23211 81028

διακόσμηση

∆ιακοσµήστε

ς α σ ά ρ α µ ά κ ο τ α β την κρε µε γούστο και στυλ

Η κρεβατοκάμαρα μας είναι ο χώρος του σπιτιού που περνάμε τις περισσότερες και ποιο έντονες ώρες μας. Στη κρεβατοκάμαρά μας βρίσκουμε όλοι το καταφύγιο μας είναι ένα από τα πολύ προσωπικά δωμάτια και αξίζει να ασχοληθούμε με τη διακόσμηση του. Ας δούμε τον τρόπο που μπορούμε να κάνουμε το υπνοδωμάτιο μας να έχει την ιδανική διακόσμηση που μας εκφράζει.

90

Επιλογή διακοσμητικού ύφους

Για να μπορέσουμε να έχουμε ένα ιδανικό αποτέλεσμα πρέπει να ξέρουμε ποιο στυλ διακόσμησης θέλουμε να επιλέξουμε. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε στυλ πρέπει να επιλέξουμε τα κατάλληλα έπιπλα (κρεβάτια, κομοδίνα, ντουλάπες,), τα κατάλληλα χρώματα, και φυσικά τα κατάλληλα διακοσμητικά. Τα στυλ διακόσμησης είναι πολλά και πρέπει να γνωρίζουμε από πριν τι αντιπροσωπεύει το κάθε ένα και πως μπορούμε να το υποστηρίξουμε.

Επιλογή χρωμάτων.

Πριν ξεκινήσουμε να επιλέξουμε χρώμα θα πρέπει να κάνουμε μια ψυχογραφική ανάλυση του εαυτού μας και να ξέρουμε τι μας ταιριάζει περισσότερο για παράδειγμα: Η επιλογή των χρωμάτων είναι αρκετά ευχάριστη εμπειρία αλλά αν κάνουμε την λάθος επιλογή θα το έχουμε αρνητικά αποτελέσματα και θα βαρεθούμε γρήγορα την κρεβατοκάμαρα μας. Πριν καταλήξετε στην επιλογή σκούρων χρωμάτων τα όποια μας αρέσουν αρκετά και έχουν μια ποιο glamour αίσθηση θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ταιριάζουν σε ποιο ευρύχωρα υπνοδωμάτια κατά προτίμηση φωτεινά και όχι σε μικρά και στενά. Ενώ αντίθετα τα ανοιχτά χρώματα δίνουν αυτή την αίσθηση του βάθους και της έκτασης που καμιά φορά είναι απαραίτητη. Μία ιδανική λύση για την επιλογή των χρωμάτων που θα μπορούσαμε να κάνουμε θα ήταν η διχρωμία με μια σκούρα απόχρωση και μια ανοιχτή απόχρωση του ιδίου χρώματος που θα επιλέξουμε. Τη σκούρα απόχρωση την βάζουμε συνήθως σε τοίχους που θα ακουμπήσει το κεφαλάρι του κρεβατιού και την υπόλοιπη κρεβατοκάμαρα την βάφουμε με την ανοιχτή απόχρωση. Επίσης μία λύση που μπορεί να μας διευκολύνει έχοντας όμως τέλειο αποτέλεσμα και πάλι είναι η επιλογή ταπετσαρίας.

Επιλογή επίπλων κρεβατοκάμαρας

Τα έπιπλα του σπιτιού είναι η προσωπικότητα που έχει το σπίτι μας και αντικατοπτρίζουν το γούστο μας. Έτσι και η κρεβατοκάμαρα είναι το δωμάτιο που περισσότερο από κάθε άλλο πρέπει να είναι ο καθρέφτης του “εμείς”. Είναι λογικό η επίπλωση στο υπόλοιπο σπίτι να είναι πιο εναρμονισμένη με την κοινή γνώμη λόγο του ότι είναι εκτεθειμένα σε πολύ κόσμο και στον περίγυρο μας. Δεν θα πρέπει όμως να ισχύει το

ίδιο και με την κρεβατοκάμαρα μας. Για παράδειγμα αν ήμασταν Δημιουργικοί, έίχαμε φαντασία μεγάλη και αρκετά διαισθητικοί θα διστάζαμε να βάζαμε ένα μοβ κρυφό φωτισμό στο σαλόνι. Στην κρεβατοκάμαρα μας όμως πρέπει να το κάνουμε, δεν θα ήταν λογικό να μας επιβάλουν οι άλλοι τη θα κάνουμε στον προσωπικό μας χώρο και πολύ περισσότερο όταν ο χώρος αυτός φιλοξενεί τις ποιο έντονες στιγμές μας. Η επίπλωση του υπνοδωματίου πρέπει να έχει το στυλ που έχουμε επιλέξει από την αρχή συμβουλευόμενη πάντα ένα κατάστημα που γνωρίζει από διακόσμηση Μία ακόμη βασική παράμετρος που θα πρέπει να εξετάσουμε είναι οι διαστάσεις των επίπλων. Λόγω του ότι πλέον πολλά καινούργια διαμερίσματα διαθέτουν ιδιαίτερα μικρούς χώρους, πρέπει πριν καταλήξετε στην κρεβατοκάμαρά σας, να τις διαστάσεις του χώρου. Σημαντικό ρόλο παίζουν: α) η θέση των καλοριφέρ (μιας και τα έπιπλα για λόγους αντοχής και διάβρωσης δε θα πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση μικρότερη των 20 εκ. από τα σώματα), β) η θέση, ο τύπος της ντουλάπας (ανοιγόμενη, συρόμενη) γ) η θέση και το άνοιγμα της πόρτας του δωματίου,, δ) τυχόν παράθυρα ή μπαλκονόπορτες. Σε περίπτωση που ο χώρος σας είναι μικρότερος από τις standard διαστάσεις της κρεβατοκάμαρας που επιλέξατε, μπορείτε να μειώσετε το πλάτος του κρεβατιού ή/ και των κομοδίνων. Μην κάνετε ωστόσο το λάθος να μειώσετε κατά πολύ τη διάσταση ενός και μόνο τεμαχίου,, γιατί το αποτέλεσμα αισθητικά δε θα είναι καλό. Για παράδειγμα, ένα κρεβάτι με 1.70 πλάτος, θα φαίνεται δυσανάλογο, εάν συνοδεύεται από κομοδίνα πλάτους 35 εκατοστών. Καλό είναι η κρεβατοκάμαρα που θα διαλέξετε να είναι “ντυμένη”. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχουμε σαν βασική αρχή τη δημιουργία χρωματικής αρμονίας με το υπόλοιπο δωμάτιο.

Επιλογή κουρτίνας.

Η επιλογή κουρτίνας είναι ένα θέμα που πρέπει να προσέχουμε σοβαρά πρέπει να λάβουμε υπόψη την χρωματική αρμονία του χώρου αλλά και την χωρητική αρμονία αυτού. Τελευταίες παρεμβάσεις διακόσμησης. Αφού έχουμε δημιουργήσει την κρεβατοκάμαρα που θέλαμε μπορούμε να τοποθετήσουμε διακοσμητικά πάντα στο ίδιο ύφος με την υπόλοιπη διακόσμηση όμορφα φωτιστικά μεγάλα πορτατίφ, πίνακες και πολλά άλλα που θα βάλουν το κερασάκι στην τούρτα.

ΚΡΕΒΑΤΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΜΕ ΤΑΒΛΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΩΜΑ

στρώµατα ύπνου παιδικά στρώµατα

µαξιλάρια latex

Βενιζέλου 58 , Σέρρες Τηλ. 2321 0 53757 WebSite : www.oikosimo.com.gr E-mail : info@oikosimo.com.gr

ΜΕΓΕΘΟΣ (m)

ΤΙΜΗ (€)

0,90 x 2,00

179

1,10 x 2,00

209

1,40 x 2,00

249

1,50 x 2,00

259

91

1 3

2

5

2 6 4

9 8 7

11

10

1 φόρεμα ΙΒΟΥΑΡ 2 γυαλιά οράσεως ΣΤΥΛΛΑΣ 3 χειροποίητο κολιέ ΙΒΟΥΑΡ 4 μπουφάν με γούνα EVOLUTION (59€) 5 φουλάρι με κορδόνια ΙΒΟΥΑΡ 6 παλτό βελούδινο κεντιμένο 7 τσάντα τσόινη ΙΒΟΥΑΡ 8 γυαλιά οράσεως ΣΤΥΛΛΑΣ 9 μπλουζοφόρεμα πλεχτό ΙΒΟΥΑΡ 10 μποτάκια ΧΡΟΝΗΣ 11 τσάντα τσόινη ΙΒΟΥΑΡ

αλυσίδα ηλεκτρικών

ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ: Δ. Σολωμού & Γ.Παπανδρέου, Τηλ: 23210 23 9 23

1 2

4

3

5

6

7

10 8 9

11

1 αμάνικο γιλέκο EVOLUTION (29€) 2 πορτοφόλι EVOLUTION (19€) 3 γυαλιά οράσεως ΣΤΥΛΛΑΣ 4 ωρολόι EVOLUTION (12€) 5 ζώνη EVOLUTION (19€) 6 παπούτσι EVOLUTION (20€) 7 φούτερ μπλούζα με κουκούλα EVOLUTION (19€) 8 φούτερ ζακέτα με κουκούλα EVOLUTION (42€) 9 φούτερ παντελόνι EVOLUTION (12€) 10 παντόφλες ΧΡΟΝΗΣ 11 γυαλιά οράσεως ΣΤΥΛΛΑΣ

Πούλιος Π. Στέργιος ∆ιπλ.Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ.

Παύλου Μελά 11 Σέρρες 62123 τηλ.:2321098222 κιν.:6945387701 e-mail: poulios@convert.gr

επιµέλεια: ∆ηµήτρης Μωυσίδης

Τον Ιανουάριο του 2012 ανοίγει το πρώτο εστιατόριο NIKOS GREEK TAVERNA στην CONSTANTA της Ρουμανίας. Η σκέψη ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος καθαρά Ελληνικός με βάση την ελληνική κουλτούρα και τις Ελληνικές γεύσεις. Οι Ρουμάνοι είναι λάτρεις της Ελληνικής κουζίνας λόγο των συχνών επισκέψεων τους στη χώρα μας, αλλά και λόγο του μεγάλου αριθμού Ελλήνων φοιτητών στη χώρα τους. Το εγχείρημα των Ρουμάνων επιχειρηματιών και συγκεκριμένα της Ντανιέλας Πουλιάκα και της οικογένειας της, είχε μεγάλη αποδοχή και έτσι το επόμενο καλοκαίρι αποφασίζουν να κάνουν ακόμα ένα επιχειρηματικό βήμα, ανοίγοντας δυο νέα καταστήματα στη τουριστική περιοχή της Mamia.

96

Η Mamia είναι το μοναδικό καλοκαιρινό θέρετρο της Ρουμανίας και επομένως η επισκεψιμότητά της είναι πολύ μεγάλη. Τα νέα εστιατόρια δίπλα στη θάλασσα ενθουσίασαν τους τουρίστες, οι οποίοι και τα αγκάλιασαν αμέσως, μιας και τους θύμιζαν ακόμα περισσότερο Ελλάδα. Η θάλασσα σε συνδυασμό με την ζωντανή ελληνική μουσική, τα χορευτικά της ελληνικής κοινότητας της CONSTATAS και οι ελληνικοί μεζέδες όπως το τζατζίκι, η χωριάτικη, το χταπόδι, αλλά και μια τεράστια ποικιλία από κρέατα, όπως ο παραδοσιακός γύρος και τα σουβλάκια, έκαναν το NIKOS GREEK TAVERNA σημείο αναφοράς! Σημείο αναφοράς όχι μόνο της ελληνικής γαστρονομίας , αλλά και της Ελληνικής διασκέδασης. Τα εστιατόρια σερβίρουν αποκλειστικά ελληνικά προϊόντα, όπως ψάρια, κρέατα και τυριά, τα οποία εισάγουν από την Ελλάδα, κρατώντας ψηλά την ποιότητα! Όσοι ταξιδέψετε στην Ρουμανία μην παραλείψετε να επισκεφθείτε ένα από τα εστιατόρια NIKOS. Το όνομα των εστιατόριων δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς είναι αφιερωμένα στην μνήμη του Σερραίου Νικόλαου Πουλιάκα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα εστιατόρια NIKOS επισπευτείτε την ιστοσελίδα της επιχείρησης στο ιντερνέτ. www.nikosgreektaverna.ro

97

ην Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου το ουζερί “Μπακάλικο” γιόρτασε τον ένα χρόνο λειτουργίας του. Ο ιδιοκτήτης του “μπακάλικου” Θεόδωρος Γουδής αποφάσισε να μετατρέψει αυτή τη γιορτή από μια απλή βραδιά συνεύρεσης και οινοποσίας, σε μια βραδιά προσφοράς και αλληλεγγύης. Μέρος των εσόδων της εκδήλωσης αλλά και τρόφιμα που συγκέντρωσε από τις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις με το “μπακάλικο”, προσέφερε στο κοινωνικό παντοπωλείο του Δήμου Σερρών.

98

100

Ιακώβου Ορεινού 5 (στον πεζόδροµο) Πλ.Ελευθερίας Τηλ: 23215 54440 | email: info@stopatriko.gr

102

104

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Τ.Ε.)

• ΚΕΡΑΙΕΣ • ∆ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ • ∆ΙΚΤΥΑ Η/Υ • ΚΑΜΕΡΕΣ • ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ • • • •

ΚΕΡΑΙΩΝ ΘΥΡΟΤΗΛΕΦΩΝΩΝ ∆ΙΚΤΥΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ

πεία α ρ ε θ ο ν ο γ υ Οξ πεία α ρ ε θ ο λ ε φ Νε πνοής α ν α η σ η θ Υποβοή ΝΕΟ

Γ.Παπανδρέου 26 (έναντι Τιµίου Σταυρού) Τηλ.& φαξ: 23210 22685 κιν: 6942 515046

Π

ότε ήρθε το καλοκαίρι, πότε κάναμε το

πρώτο μας μπάνιο, πότε ήρθε ο Δεκαπενταύγουστος, πότε ήρθε Σεπτέμβρης, πότε ξεκινήσαμε όλοι τις δουλειές μας και τη ρουτίνα μας, πότε φτάσαμε να κάνουμε παρέλαση δεν κατάλαβε κανείς, ας το παραδεχτούμε! Φτάσαμε λοιπόν Οκτώβρη, με νέο τεύχος και νέο θέμα. Αυτή τη φορά θίγουμε το θέμα της στοματικής υγιεινής των κατοικίδιων μας, ζήτημα που αντιμετωπίζουμε πάντα με τη βοήθεια του κτηνιάτρου μας. Ωστόσο να μην ξεχνάμε πως έρχεται χειμώνας, και πρωταρχικό μας μέλημα είναι η φροντίδα του σκύλου μας, γι’αυτό μη ξεχνάτε να κάνετε συχνές επισκέψεις στον κτηνίατρο για τις αμπούλες και τα εμβόλια. Καλό χειμώνα λοιπόν και να προσέχετε! Χριστίνα Πεταλωτή

107

ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΣΚΥΛΩΝ marias grooming Τσό ο υ τσ ό ο υ Το Τσόου Τσόου χρειάζεται πολύ περιποίηση και πρέπει να είστε έτοιμοι να δεχτείτε τη τρίχα που θα βρίσκεται παντού. Το πυκνό τρίχωμα χρειάζεται τακτικό βούρτσισμα για να διατηρείται σε καλή κατάσταση και φουντωτό. Το Τσόου Τσόου μαδάει πολύ βαριά δύο φορές το χρόνο, όταν χάνει το εσωτερικό στρώμα του τριχώματος. Περισσότερη φροντίδα και καθημερινό βούρτσισμα είναι απαραίτητα κατά την περίοδο αυτή, για τη μείωση της έντασης της τριχόπτωσης, την επιτάχυνση της ανανέωσης του τριχώματος και της καλής υγείας τόσο του τριχώματος όσο και του δέρματος. Είναι ευαίσθητο στη ζέστη και είναι απαραίτητο να έχει φρέσκο νερό και σκιερό μέρος για να ξεκουράζεται όταν η θερμοκρασία είναι ψηλή.

108

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Τα αγαπημένα μας Τσόου Τσόυ είναι από τις αρχαιότερες ράτσες σκύλων στον κόσμο. Είναι ατρόμητοι σκύλοι και διακρίνονται για το πόσο πιστοί είναι στον κύριο τους. Ενώ όταν γεννιούνται είναι μικρές αξιολάτρευτες μπάλες, όταν μεγαλώνουν και συγκεκριμένα μετά τους 5 – 8 μήνες ζωής συνήθως αναπτύσσουν δύστροπη συμπεριφορά. Μπορεί να επιτεθούν αν κάποιος τους πειράξει το φαγητό, μπορεί να κάνουν κακό σε κάποιον που πάει να πειράξει (ή έτσι θα νομίζει τουλάχιστον) την περιοχή του ή τον ιδιοκτήτη του και γενικά μπορεί να αναπτύξουν αδικαιολόγητα βίαιη συμπεριφορά. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ: Λόγω όλων των παραπάνω στοιχείων είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τον σκύλο μας από τα πρώτα βήματα της ζωής του και να προσπαθήσουμε να συντονίσουμε τον χαρακτήρα του ώστε να γίνει καλύτερος και να εξαλείψουμε όσο μπορούμε προβλήματα βίας που ενδεχομένως θα προκύψουν. Παρόλο που είναι πολύ έξυπνα σκυλιά και θα μπορούσαν να εκπαιδευτούν εύκολα αυτό δεν συμβαίνει. Ο λόγος είναι ότι είναι λίγο ξεροκέφαλοι και έχουν ένα δικό τους τρόπο να σκέφτονται και να κάνουν πράγματα. Είναι εξαιρετικοί φύλακες και είναι υπερπροστατευτικοί με την οικογένεια και το σπίτι στο οποίο ζουν. Δεν του αρέσουν πολύ οι ξένοι και γι αυτό επιβάλλεται η κοινωνικοποίηση τους από μικρή ηλικία. Με τα παιδιά τα πάνε καλά και κυρίως με παιδιά που έχουν μεγαλώσει μαζί αλλά και που δεν είναι πολύ άτακτα και δεν ενοχλούν ιδιάιτερα το τσόου τσόου. Ένα άλλο σημείο θα πρέπει να προσέξετε είναι πως λόγω του ότι δεν έχουν πολύ καλό οπτικό πεδίο θα πρέπει πάντα να τους πλησιάζετε από μπροστά για να τους δίνετε τη δυνατότητα να σας βλέπουν που έρχεστε. Τα Τσόου δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά την άσκηση και θα λέγαμε πως δεν είναι και οι σκύλοι με τη μεγαλύτερη ενέργεια στον κόσμο αλλά τους αρέσουν οι βόλτες και γενικά οι ήρεμες εξορμήσεις. Αν μπορείτε να το κάνετε καθημερινά αυτό τότε το τσόου σας θα είναι πραγματικά χαρούμενο. Με άλλα ζώα δεν τα πάνε και πολύ καλά. Ιδιαίτερα με γάτες και σκύλους του ίδιου φύλου. Καλό θα ήταν όπως αναφέραμε και πριν να κοινωνικοποιείτε τον σκύλο σας όσο το δυνατόν πιο νωρίς έτσι ώστε όσο είναι δυνατόν να εξαλείφονται τέτοια φαινόμενα. Επίσης αν είναι σε αυλή θα πρέπει να είστε σίγουροι πως η περίφραξη είναι πολύ γερή και με μεγάλη αντοχή. Έχει ιδιαίτερη ευαισθησία στη ζέστη και καλό θα ήταν να αποφύγετε τις ζεστές μέρες να τον έχετε έξω. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΟΥ: Ο Τσόου Τσόου είναι ένας σκύλος ιδιαίτερος που μπορεί να γίνει δικός σας μόνο εάν είστε έτοιμοι να τον καταλάβετε πραγματικά. Θέλει αγάπη και καλή εκπαίδευση και τότε θα δείτε τις αρετές του με τα ίδια σας τα μάτια.

Η

δυσοσμία του στόματος είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια δυσάρεστη μυρωδιά που προέρχεται από το στόμα , όταν αυτό παράγει κακή αναπνοή. Μια σειρά από αιτίες μπορεί να είναι υπεύθυνη για την κατάσταση αυτή, ιδίως η περιοδοντική νόσος, μια νόσος που προκαλείται από βακτηρίδια στο στόμα. Τα βακτήρια συνδέονται επίσης με την πλάκα και τις κοιλότητες του στόματος. Μικρές φυλές ζώων και βραχυκέφαλες φυλές (που χαρακτηρίζονται από μικρή μύτη , επίπεδης όψης χαρακτηριστικά Π.χ., το Pug, Boston Terrier,το πεκινουά) είναι οι πιο επιρρεπείς στην περιοδοντική νόσο και άλλων ασθενειών του στόματος σε μεγάλο βαθμό επειδή τα δόντια είναι κοντά μεταξύ τους.

Συμπτώματα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα εκτός από μια κακή μυρωδιά που προέρχεται από το στόμα. Εάν η αιτία της οσμής είναι μια ασθένεια του στόματος, άλλα συμπτώματα μπορεί να γίνουν εμφανή, συμπεριλαμβανομενης της αδυναμίας του σκυλιού να φάει (ανορεξία),τα χαλαρά δόντια, και η υπερβολική έκκριση σάλιου,, η οποία μπορεί (οχι πάντα απαραίτητα) να έχει ίχνη αίματος.

Αιτίες

Μια ποικιλία συνθηκών μπορεί να οδηγήσει στην άσχημη αναπνοή του σκύλου, συμπεριλαμβανομένων των μεταβολικών διαταραχών όπως ο σακχαρώδης διαβήτης (κοινώς γνωστό ως σάκχαρο) ,τα αναπνευστικά προβλήματα προβλήματα, όπως η φλεγμονή της μύτης ή των ρινικών διόδων (ρινίτιδα), η φλεγμονή των κόλπων (παραρρινοκολπίτιδα) αλλά και γαστρεντερικά προβλήματα, όπως η διεύρυνση του οισοφαγικού σωλήνα, το κύριο κανάλι που οδηγεί από το λαιμό στο στομάχι. Ιοί, βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν επίσης δυσάρεστες οσμές που εκπέμπονται μέσα από το στόμα, και διαιτητικά προβλήματα μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στην εκπομπή οσμών. Για παράδειγμα, εάν το σκυλί σας τρώει συγκεκριμένα τρόφιμα, ή παρουσιάζει μια συμπεριφορά που ονομάζεται coprophagia, όπου τρώει τα περιττώματα του, το σκυλί σας θα έχει άσχημη αναπνοή Περαιτέρω αίτια είναι η φαρυγγίτιδα, μια φλεγμονή του λαιμού ή του φάρυγγα, η αμυγδαλίτιδα, ή και μια άλλη φλεγμονή των αμυγδαλών. Η παρουσία του καρκίνου, ή η παρουσία ξένων σωμάτων μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε νόσο του στόματος και στην κακή αναπνοή του σκύλου. Όμως, η πιο σημαντική αιτία της δυσοσμία του στόματος είναι η περιοδοντική νόσος, η οποία οφείλεται σε συσσώρευση βακτηρίων στην πλάκα.

Διάγνωση

Διαγνωστικές διαδικασίες για την αξιολόγηση της περιοδοντικής νόσου, όπως η πιθανότερη αιτία αυτή της κακής αναπνοής περιλαμβάνουν ακτίνες Χ στο εσωτερικό του στόματος, και μία εξέταση του στόματος για τη κινητικότητα των δοντιών και των συγκεντρώσεων σουλφιδίου.

Θεραπεία

Μόλις η αιτία για την κακή αναπνοή του σκύλου γίνει γνωστή, υπάρχουν διάφορες θεραπείες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πολλαπλές αιτίες μπορεί να φταίνε. Για παράδειγμα, το σκυλί σας μπορεί να έχει περιοδοντική νόσο, μαζί με κάποια φλεγμονή στο στόμα. Η θεραπεία για την κατάσταση εξαρτάται από την αιτία (ες). Αν η περιοδοντική νόσος είναι το κύριο αίτιο για την κακή αναπνοή του σκύλου σας, η θεραπεία θα περιλαμβάνει τον καθαρισμό και τη στίλβωση των δοντιών, ή την εξαγωγή των δοντιών που έχουν περισσότερο από 50 τοις εκατό απώλεια της υποστήριξης των οστών και των ιστών των ούλων γύρω τους. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση των οσμών, και να συμβάλλουν στον έλεγχο των βακτηρίων που μολύνουν τα ούλα και τους άλλους ιστούς του στόματος, που προκαλούν κακή αναπνοή του σκύλου.

Πρόληψη

Είναι σημαντικό να παρέχετε με συνέπεια την κατάλληλη επαγγελματική οδοντιατρική φροντίδα στο σκυλί σας σας, καθώς και τη φροντίδα των δοντιών στο σπίτι.Καλό είναι το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών που μπορεί να βοηθήσει να αποτρέψει την συσσώρευση πλάκας που οδηγεί στη δυσοσμία του στόματος. Θα πρέπει επίσης να κρατάτε μακρυά το σκυλί σας από την κατανάλωση κάκοσμων τροφίμων και τα σκουπίδια. Καθαρίζετε τις ακαθαρσίες του για να μην μπορεί να τις τρώει.

109

cinema

Μαγεία στο σεληνόφως Κάποιο καλοκαίρι κάπου στη δεκαετία του 20’, ένας διάσημος Εγγλέζος, μάγος και διανοούμενος (Κόλιν Φερθ) εξαιρετικά αλαζόνας, κυνικός και απαισιόδοξος (και εξαιρετικά γοητευτικός ταυτοχρόνως), αποφασίζει να περάσει τις διακοπές του, στην εξωτική γαλλική Ριβιέρα με σκοπό να ξεσκεπάσει την απάτη μιας υποτιθέμενης μέντιουμ, της γλυκύτατης Σοφί (Έμμα Στόουν). Ωστόσο το ταλέντο αλλά και η αναμφισβήτητη γοητεία της ταράζουν τα θεμέλια της ζωής και της κοσμοθεωρίας του. Ο 77χρονος πλέον αλλά προφανώς ακούραστος και αστήρευτος Γούντυ Άλλεν επιστρέφει και φέτος στις κινηματογραφικές αίθουσες με αυτήν τη ρομαντική κομεντί, την 40η μεγάλου μήκους ταινία του. Με σαφώς πιο πλακαντζίδικη διάθεση από την περσινή «Θλιμμένη Τζασμίν» ο εξαιρετικά αγαπητός στο ελληνικό κοινό αμερικανός σκηνοθέτης επαναδιαπραγματεύεται εδώ τα αγαπημένα του, χιλιοσυζητημένα και χιλιοσκηνοθετημένα του θέματα. Η μαγεία, ο έρωτας, η ύπαρξη ή η ανυπαρξία του Θεού, το νόημα της ζωής, όλα επιστρέφουν σε αυτήν την ταινία και σερβίρονται εκ νέου στο θεατή μέσα από ευφαντάστους διαλόγους γουντιαλλενικό χιούμορ και γουντιαλλενική υστερία , συνοδευμένα και από λίγη φιλοσοφία…..και λίγο περισσότερη μουσική. Ίσως έχουμε να κάνουμε με το μοναδικό σκηνοθέτη που μπορεί να γυρίζει κάθε χρόνο μια ταινία για το ίδιο θέμα… και να το κάνει και καλά!

του Γούντυ Άλλεν ΠΑΙΖΟΥΝ:

Έμμα Στόουν, Κόλιν Φέρθ, Μάρσια Γκέι Χάρντεν, Τζάκι Ουίβερ, Χάμις Λινκλέιτερ, Κάθριν Μακ Κόρμακ, Ούτε Λέμπερ

Η «Μαγεία στο σεληνόφως» είναι άλλη μία ταινία όπου ο ορκισμένος αυτός σκεπτικιστής σκηνοθέτης, μηδενιστής εκ φύσεως και αγνωστικιστής από πεποίθηση, επιλέγει να απαλλαχθεί από τους κανόνες και τα σύνορα του ορθολογισμού και να παίξει με την πραγματικότητα, έστω και για λίγο. Και είναι φανερό πως ο δημιουργός, όπως ακριβώς και ο ήρωας του, απολαμβάνει με την ψυχή του το ταξίδι του αυτό σε ένα κόσμο πιο ελεύθερο, πιο αφελή, σε μια πραγματικότητα απατηλή, όπου όμως μπορεί να αφήσει αχαλίνωτη την καλλιτεχνική του φύση και να αντικρύσει τη ζωή με αλλιώτικη ματιά. Μεγάλο μέρος της γοητείας της ταινίας οφείλε110

ται στις ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών της. Αιθέρια και με ένα γλυκύτατο τρόπο αλλόκοτη, η Έμμα Στόουν, απολαυστικότατος ο Κόλιν Φερθ και αναμφισβήτητη η χημεία μεταξύ τους. Τα σεναριακά κλισέ βέβαια δεν αποφεύγονται, η πλοκή είναι μάλλον απλοϊκή ίσως και αφελής, και ορισμένες σκηνές μάλλον αχρείαστα φλύαρες. Μικρή σημασία έχουν όμως όλα αυτά, όταν σου προσφέρεται ένα ταξίδι στη γαλλική Ριβιέρα, με την τζαζ μουσική και τον ήλιο της γαλλικής υπαίθρου, με τα καλοκαιρινά χρώματα, τα ειδυλλιακά τοπία, τους ανθρώπους, τα κουστούμια τους και το χορό τους. O Γούντυ Άλλεν φαίνεται να το γνωρίζει αυτό καλύτερα από τον καθένα…

Γι’αυτό και έκανε μια ταινία ανάλαφρη, διασκεδαστική, απίστευτα γοητευτική. Μπορεί να μην είναι η ταινία που θα σου αλλάξει τη ζωή, ίσως μάλιστα να μην την ξαναφέρεις στο νου σου μετά την έξοδο σου από την αίθουσα, θα σου χαρίσει όμως μερικές στιγμές καθαρόαιμης κινηματογραφικής μαγείας. Εξάλλου ό ίδιος ο Γούντυ Άλλεν έχει πει ότι από τότε που ήταν μικρός ονειρευόταν να γίνει επαγγελματίας μάγος. Ώρες, ώρες θαρρεί κανείς πως το κατάφερε.

ακακία

γαύρος

οξιά

µεσσές

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014 ΚΡΙΟΣ Αν φανείτε προνοητικοί αυτό το μήνα, θα μπορέσετε να ξεπεράσετε δυσκολίες, να αποφύγετε κακοτοπιές και να, μείνετε, τελικά, ευχαριστημένοι από την πρόοδο σας. Η Πανσέληνος στις 6 του Νοεμβρίου εντείνει ψυχολογικές και οικονομικές ανάγκες. Οι μέρες αυτές λοιπόν θα είναι επεισοδιακές και αρκετά καταναλωτικές. Αποφύγετε εκνευρισμούς και παρεξηγήσεις. Ωστόσο παρά την όποια ταλαιπωρία που θα περάσετε, η τύχη δεν θα σας λείψει. Ερωτικά αρκεστείτε σε ότι καλό μπορεί να σας δοθεί τώρα. ΤΑΥΡΟΣ Στις αρχές του μήνα με επίκεντρο την πανσέληνο στις 6, μία άσχημη διάθεση θα σας επηρεάσει γενικά αλλά σύντομα, θα ξαναβρείτε την αυτοπεποίθηση και το θάρρος σας. Μεγάλη κινητικότητα παρουσιάζει ο κοινωνικός και ο αισθηματικός τομέας και είναι πιθανό μια γνωριμία ή μια συζήτηση να σας ανοίξει καινούριους δρόμους. Πολλές οι κινήσεις και οι συζητήσεις που θα κάνετε. Επίσης προστατέψτε καλά ότι έχετε να κρύψετε για να μην μαθευτεί. Προγραμματίστε μία επέκταση της δραστηριότητας σας και παραμείνετε αφοσιωμένοι στην εργασία σας. ΔΙΔΥΜΟΙ Μια ευχάριστη αλλαγή φέρνει ο φετινός Νοέμβριος στη ζωή σας. Φανείτε συντηρητικοί σε οικονομικά θέματα, οι σπουδαστές προσέξτε τα μαθήματα σας και όλοι μην αφήνετε στην τύχη νομικές ή τυπικές εκκρεμότητες. Για μερικούς, μια ευχάριστη μετακίνηση είναι μέσα στο πρόγραμμα αυτές τις μέρες. Επίσης μεγαλώνει η κίνηση και η πολυμέρεια στο χώρο της εργασίας σας. Υπολογίστε ότι δεν θα καλυφθείτε οικονομικά όταν το χρειάζεστε και έγκαιρα εντοπίστε την πηγή που θα σας εφοδιάσει. ΚΑΡΚΙΝΟΣ Αρκετή ένταση θα φέρει ο Νοέμβριος για τους περισσότερους από εσάς. Προβλήματα στις σχέσεις σας μ’ έναν αγαπημένο άνθρωπο ή με ένα παιδί σας είναι σκόπιμο να ξεπεραστούν με υπομονή και ειλικρινή συζήτηση. Τυχόν δυσκολίες στην δουλειά σας απαιτούν προσοχή, οργάνωση και σωστή αντιμετώπιση των ευθυνών σας. επίσης, αποφύγετε καινούργια ανοίγματα που θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τα οικονομικά. Βελτιωμένη είναι η δημιουργική σας έκφραση και τυχεροί χαρακτηρίζεστε αυτή την εποχή στις ερωτικές επιδιώξεις. ΛΕΩΝ Η εποχή είναι κατάλληλη να ταξιδέψετε, να διαπραγματευτείτε, να αγοράσετε ή να πουλήσετε, ακόμα και να τολμήσετε κάτι ριψοκίνδυνο. Με λίγη σύνεση θα μπορούσαν να τακτοποιηθούν και οικονομικά προβλήματα και ίσως να απαλλαγείτε από ένα πρόβλημα που σας δημιουργούσε άγχος. Στον αισθηματικό τομέα είναι δύσκολο να είναι όλα όπως τα ονειρεύεστε. Πολλοί είστε εσείς που νοιώθετε έντονα τη μοναξιά σας και, περισσότεροι, που διαπιστώνετε ότι μια σημαντική για εσάς σχέση δεν σας ικανοποιεί. Ένας άνθρωπος θα σας βοηθήσει σημαντικά παίρνοντας το μέρος σας σε μια διαφωνία. ΠΑΡΘΕΝΟΣ Αρκετή κίνηση θα παρατηρηθεί αυτό το μήνα και διερχόμενα ενδιαφέροντα στη ζωή σας. Όσοι αναλαμβάνετε νέες επαγγελματικές ευθύνες, βάλτε τα δυνατά σας και μην επηρεάζεστε από περιστασιακές απογοητεύσεις. Οι ικανότητες σας γίνονται πιο έκδηλες και η επιρροή σας στο περιβάλλον μεγαλώνει. Αρκετά οικονομικά προβλήματα θα σας κρατήσουν σε ένταση τις πρώτες μέρες του μήνα όπου σχηματίζεται και η πανσέληνος, αλλά δυστυχώς οι λύσεις που θα βρεθούν θα είναι μάλλον βραχυπρόθεσμες. Χρειάζεται να υιοθετήσετε μια συντηρητική τακτική και να είστε προνοητικοί και λογικοί.

112

ΖΥΓΟΣ Πολλή κίνηση συζητήσεις, γνωριμίες, συμφωνίες θα υπάρξουν καθόλη την διάρκεια του φετινού Νοεμβρίου και αυτό θα προωθήσει κάποια επαγγελματικά σχέδια σας χωρίς να σημαίνει ότι τα πράγματα γίνονται ρόδινα. Φανείτε προσεκτικοί στο περιβάλλον της εργασίας σας, αποφύγετε αντιθέσεις και, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, μη κάνετε ριψοκίνδυνα ανοίγματα. Η πιθανότητα να τύχετε μίας σημαντικής υποστήριξης στα οικονομικά είναι μεγάλη. Η ανησυχία στα ερωτικά είναι χαρακτηριστική αλλά όχι αδικαιολόγητα. ΣΚΟΡΠΙΟΣ Ο μήνας αυτός δεν είναι κακός αλλά είναι μεταβατικός για τις περισσότερες από εσάς, γι’ αυτό είναι καλύτερα να το ρίξετε στη δουλειά που κάνετε. Είναι πιθανό πάντως να αντιμετωπίσετε τον ανταγωνισμό ή την εχθρότητα ενός συνεργάτη αλλά με λίγη υπομονή όλα θα τακτοποιηθούν κατά τρόπο που θα σας ικανοποιήσει και θα σας τονώσει το ηθικό. Στον αισθηματικό τομέα η κατάσταση εξακολουθεί να είναι συγκεχυμένη. Δεχθείτε μια πραγματικότητα και προχωρήστε μπροστά. ΤΟΞΟΤΗΣ Έχετε πολλές ευθύνες και αρκετή δουλειά σε όλη την διάρκεια του Νοεμβρίου και αυτό που θα σας βοηθήσει να είστε αποδοτικοί είναι ο σωστός προγραμματισμός. Γεγονότα και παρασκήνια της δουλειάς σας, σας απασχολούν καθώς ένα πιθανό ξεκαθάρισμα φαίνεται ακόμα αδύνατο. Ασχοληθείτε με οτιδήποτε σας εκτονώνει ή σας αρέσει και προτιμήστε χώρους ήρεμους από χώρους πολυσύχναστους. Στα οικονομικά σας συνεχίστε να είστε προνοητικοί. Ερωτικά, σας βασανίζει η υποψία και το ανέφικτο μιας σχέσης. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Αν το μήνα αυτό οργανώσετε σωστά την εργασία σας θα δείτε να λύνονται και κάποια οικονομικά προβλήματα. Σημαντικό είναι να είστε προσεκτικοί στις συναλλαγές και τις συμφωνίες σας. Η Πανσέληνος του Νοεμβρίου στις 6 του μήνα σας ωθεί να διεκδικήσετε τα δικαιώματα σας, είτε στον αισθηματικό είτε στον επαγγελματικό τομέα και σας βοηθά να είστε πιο αποτελεσματικοί στην διεκπεραίωση των επαγγελματικών σας υποχρεώσεων. Συναισθηματικά, οι εξελίξεις δεν είναι ίσως όπως περιμένατε αλλά χρειάζεται υπομονή. ΥΔΡΟΧΟΟΣ Ο Νοέμβριος είναι αρκετά σημαντικός μήνας για τις επαγγελματικές σας επιδιώξεις καθώς οι ευκαιρίες για γενική βελτίωση δεν θα λείψουν. Θα πρέπει όμως να οργανώσετε τη δραστηριότητα σας και να εκμεταλλευθείτε σωστά το χρόνο σας. Αν, τώρα επιδίωξη σας είναι η επαγγελματική, το πιθανότερο είναι ότι θα μείνετε ικανοποιημένοι. Η κάλυψη των οικονομικών σας αναγκών γίνεται πιο εύκολη, κυρίως στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα. Στα αισθηματικά σας η περίοδος είναι μεταβατική με δυνατές τις στιγμές των ερωτικών συγκινήσεων. ΙΧΘΕΙΣ Ο μήνας αυτός μπορεί να χαρακτηριστεί έντονος αλλά δεν θα λείψουν οι ευκαιρίες να προωθήσετε κάποιες επιδιώξεις σας. Αποφύγετε αντιθέσεις στο περιβάλλον της εργασίας και προσπαθήστε να μην κάνετε λάθη που θα σας εκθέσουν στους ανωτέρους σας. Αποφύγετε κάθε συζήτηση που θα σας κουράσει και δημιουργήστε τις προϋποθέσεις που θα σας βοηθήσουν να διακριθείτε επαγγελματικά και κοινωνικά. Ο μήνας προβλέπεται ικανοποιητικός και για τα ερωτικά σας, ενώ φιλίες και κοινωνικές γνωριμίες υποστηρίζουν τις θέσεις σας και τις ιδέες σας.

Βιβλιοπωλείο

“ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ” αθητή µ ο τ ια γ α τ ν τα πά αλλά και τον νώστη γ α ν α ό ικ τ η ιτ απα

Σχολικά βοηθήµατα και εκπτωτικά Βιβλία λογοτεχνικά Ξενόγλωσσα όλων των φροντιστηρίων Σχολικά - Χαρτικά - Είδη Σχεδίου - Είδη Γραφείου

Ευάγγελος Φωτίου Μεραρχίας 41 (απέναντι από το Εργατικό Κέντρο και τη Νομαρχία Σερρών)

Τηλ: 23210 62166 / 99797