VersoDirect nr. 1 / februari - maart 2017 / jaargang 19 V.U. Ann Gaublomme, Kolonel Bourgstraat 122 bus 4, 1140 Brussel
VersoDirect is de nieuwsbrief van de Vereniging voor Social Profit Ondernemingen vzw, de intersectorale werkgeversorganisatie voor de Vlaamse socialprofitsector. Verso verenigt ondernemers uit de gezondheidszorg, de welzijnssector, de socioculturele sector, de sector van de aangepaste tewerkstelling, het onderwijs en de mutualiteiten.
INHOUD VERSONIEUWS Samen voor een gezonde samenleving! 2 SECTORNIEUWS Aanwervingsincentive kan Activa niet doen vergeten Serv ziet ruimte voor meer overheidsinvesteringen “Iedereen wint bij levenslang leren” Serv voorzichtig positief over “Maatwerkbesluit Bis” “Vertrouwen, niet begraven onder regels” Technologie in de kijker: 3D-printen is werken op maat Nog geen witte rook over jongerenbonus Minister subsidieert energiescreenings in zorg en welzijn Commissie Diversiteit en Vlaamse overheid engageren zich voor personen met een beperking Aanwerven van etnisch-culturele minderheden: het nut van inlevingsstages Zorgnet-Icuro biedt management zorgorganisaties ethische leidraad bij dagelijkse keuzes Sociale Pijler biedt kansen voor een nieuwe sociale wind in Europa AANKONDIGINGEN Tussenkomst coaching verbindende communicatie stijgt Schrijf nu in voor de DUOday 2017! Acerta dag van de social profit 2017
3 4 4 5 6 7 8 9 9 10 11 11
“ De buitenwereld vergeet wel eens dat vluchtelingen echt een nieuw leven willen uitbouwen en hun job dus zeer ernstig nemen” Lees meer p10
12 12 12 1
EDITO
Waarom investeren in de social profit broodnodig blijft De onderhandelingen voor een nieuw interprofessioneel akkoord voor de social profit worden eindelijk opgestart. Tussen alle eisenbundels, breekpunten en financiële voorwaarden door, is het goed even naar enkele objectieve feiten te kijken. 13,6% van alle loontrekkenden in Vlaanderen werkt in de social profit. We weten al langer dat deze 360.000 medewerkers vooral vrouwen zijn, vaak deeltijds werken en gemiddeld ouder zijn dan in een doorsnee Vlaams bedrijf. Bijna één op de drie medewerkers is ouder dan 50. Zonder enige uitbreiding aan capaciteit hebben we de komende jaren al 120.000 paar ‘nieuwe’ handen nodig om hen te vervangen en dezelfde zorg en dienstverlening te kunnen blijven verlenen. Dit geldt in ziekenhuizen, ouderenzorg, maatwerkbedrijven, kinderopvang, cultureel vormingswerk, enzovoorts. 50-plussers zijn behalve zeer ervaren en in het bezit van veel expertise, ook meer kwetsbaar voor psychische en fysieke klachten. Elke werknemer die uitvalt, doet de teller van ‘nodige handen’ stijgen. Daarnaast is er ook de vraag aan de actieve bevolking om langer en meer te werken, waardoor de vraag naar socialprofitdienstverlening de hoogte wordt ingestuwd. Denk maar aan meer kinderopvang of meer opvang voor zorgbehoevende ouderen. En tot slot vermelden we maatschappelijke tendensen als de vergrijzing, de wachtlijsten voor personen met een handicap en de superdiverse samenleving. Ik verwacht van een regering dat zij visie ontwikkelt en middelen voorziet voor deze uitdagingen. Zo niet ondergraaft ze niet alleen de maatschappelijke dienstverlening, maar ook de omkadering die mensen in staat stelt actief te zijn. Het behoud van en de zoektocht naar voldoende en goed opgeleide collega’s moet de eerste prioriteit zijn van alle sociale partners. Als we kunnen vertrekken van de feiten, dan heb ik er goede hoop op dat we in 2017 een evenwichtig akkoord kunnen bereiken. De situatie is ernstig, maar niet hopeloos. Ann Gaublomme, directeur Verso 2
VERSONIEUWS
Samen voor een gezonde samenleving! Verso zet haar schouders onder een project van VIGeZ vzw dat werkgevers actief zal ondersteunen bij de uitbouw van een preventief gezondheidsbeleid. Hiervoor zullen gezondheidscoaches opgeleid worden die bij alle Vlaamse bedrijven en socialprofitondernemingen tips op maat kunnen uitwerken voor een gezondheidsbeleid op de werkvloer. Werkgevers zullen de kosten van deze coaching deels terugbetaald krijgen. Deze coaches zullen ondernemingen bijvoorbeeld op weg zetten om de geestelijke gezondheid te bevorderen en stress aan te pakken. Ook programma’s die medewerkers helpen om te stoppen met roken of meer te bewegen komen in aanmerking. Want gezonde medewerkers zijn niet alleen meer tevreden, ze zijn ook minder afwezig en blijven langer aan de slag. Zeker in de social profit zullen we elk talent nodig hebben om de dienstverlening ook in de toekomst op peil te houden. De concrete manieren waarop werkgevers kunnen inschrijven op dit programma, worden later bekendgemaakt. Verwacht wordt dat de coaches vanaf het najaar van 2017 aan de slag zullen gaan.
AKTE... WA ARVAN nen, moet ze rk moet ondersteu “Als de overheid we en. Ik denk dan het best kan gebeur nadenken waar dat rsteuning van sector, aan de onde vooral aan de zorg ilieu.” derwijs, aan het m gezinnen, aan het on en politiek, illon in Samenleving Professor Bea Cant december 2016. tschappij t werkt, kost de maa “Elke persoon die nie de sociale r, terwijl een job in 35.000 euro per jaa ro per jaar kost.” economie 20.000 eu onomie Werkt, k van vzw Spit in Ec Lieven Van der Stoc ur het provinciebestu het magazine van . 16 20 r cembe Vlaams-Brabant, de
SECTORNIEUWS
Aanwervingsincentive kan Activa niet doen vergeten De langdurige werkloosheid nam in Vlaanderen de afgelopen jaren sterk toe. Op het einde van 2016 telde Vlaanderen maar liefst 104.787 werkzoekenden die al langer dan een jaar werkloos zijn. Toch werd een belangrijk instrument om langdurig werklozen aan de slag te krijgen – de “Activa” – op 1 januari 2017 afgeschaft. Een aanwervingsincentive voor langdurig werkzoekenden moet de pijn verzachten, maar de slagkracht hiervan is beperkt. Eind 2016 klokte de langdurige werkloosheid in Vlaanderen af op 104.787 personen of maar liefst 46% hoger dan in 2008. Eens langer dan een jaar in de werkloosheid, lijkt men er steeds moeilijker uit te raken. Desalniettemin werd een belangrijke tewerkstellingsmaatregel om langdurige werklozen aan de slag te helpen, de “Activa”, afgeschaft per 1 januari 2017. Met Activa genoot de werkgever die een langdurig werkloze aanwierf zowel een RSZ-korting als een korting op het nettoloon. De forfaitaire RSZ-korting bedroeg 4.000 euro of 1.600 euro op jaarbasis, waarbij het bedrag en de duurtijd afhankelijk waren van de leeftijd van de werkzoekende en hoe lang hij of zij al werkloos was. Daarnaast kon de werkgever 500 euro per maand aftrekken van het nettoloon voor een voltijdse tewerkstelling gedurende 16 tot 36 maanden. De werknemer behield immers zijn of haar uitkering. Ondanks de vrij complexe administratieve procedures, maakten heel wat socialprofitwerkgevers gebruik van deze Activa-maatregel, waardoor heel wat langdurig werklozen kansen kregen in onze sectoren. Het uitdoven van de Activamaatregel vanaf 1 januari betekent dat de instroom in de RSZ-doelgroepvermindering voor werkgevers met een vestiging in het Vlaams Gewest wordt stopgezet. Werkgevers die voor
deze datum genoten van deze doelgroepkorting, behouden deze voordelen tot maximaal 31 december 2018. Ook de geactiveerde uitkering voor werkzoekenden woonachtig in het Vlaams Gewest wordt uitgefaseerd vanaf 1 januari en definitief stopgezet op 31 december 2018. Aanwervingsincentive Ondertussen keurde de Vlaamse regering de aanwervingsincentive voor langdurig werkzoekenden goed. Deze incentive moet voortaan werkgevers aansporen om langdurig werkzoekenden aan te werven. Werkgevers, ook in de social profit, met een vestiging in het Vlaams Gewest, kunnen deze incentive gebruiken om een werkzoekende tussen 25 en 54 jaar aan te werven, die langer dan twee jaar werkloos is. De bedragen liggen wel een pak lager dan in het Activa-systeem. De persoon moet via een contract onbepaalde duur worden aangeworven, tenzij dit niet de gangbare praktijk is in de onderneming. Deze aanwervingsincentive wordt in twee schijven uitbetaald: 1.250 euro na de eerste drie maanden en nog eens 3.000 euro na een tewerkstelling van 12 maanden. Deze bedragen gelden voor een tewerkstelling van minstens 80%. Voor een tewerkstelling tussen 30% en 80% krijg je 750 euro na drie maanden en 1.800 euro na een jaar. Voor wie minder dan 30% werkt, heb je geen recht op een aanwervingsincentive. De aanwervingsincentive geldt ook niet voor tewerkstelling als uitzendkracht, flexi-werknemer of gelegenheidswerknemer. Ook voor een doelgroepwerknemer in de sociale economie geldt deze maatregel niet. Voor meer info over de wijze van aanvraag, de termijnen en de uitbetalingsmodaliteiten verwijzen we naar www.werk.be 3
SECTORNIEUWS
Serv ziet ruimte voor meer overheidsinvesteringen In het jaarlijkse Serv-evaluatierapport constateren de sociale partners dat de Vlaamse begroting voor het jaar 2017 structureel in evenwicht is, wat betekent dat het begrotingsresultaat wordt gecorrigeerd voor conjuncturele schommelingen en eenmalige factoren (nominaal tekort van 115,8 miljoen euro).
rapport gaan de sociale partners ook dieper in op drie verschillende fases in de verwerking van overheidsinvesteringen in de begroting. De complexiteit van de budgettaire rapportering en opvolging in het kader van het Europees Stelsel van Rekeningen (ESR2010) is hierbij een belangrijk aspect. Oude investeringsconstructies, die vroeger buiten de begroting bleven, zijn grotendeels ESR-matig verwerkt. Hierdoor ontstaat De Raad merkt echter op dat er wel enkele belang“Oude investerings- in een huidige derde fase meer budgettaire rijke verschillen zijn tussen de ingediende begroting ruimte om een impuls te geven voor ‘slimme’ constructies zijn voor 2017 en de informatie waarover de sociale overheidsinvesteringen met een grote econogrotendeels partners beschikten bij de opmaak van het eerdere mische en maatschappelijke meerwaarde, die verwerkt” Serv-advies van juli 2016. maximaal gebruik maken van de mogelijkheden die de Europese boekhoudkundige De voornaamste wijzigingen hebben te maken met de tijdelijke regels bieden. Volgens de Serv is zo’n impuls nodig omwille van vermindering van een aantal uitgaven, in het bijzonder voor de relatief bescheiden investeringsuitgaven van de Vlaamse de Oosterweelverbinding en alternatieve financieringen voor overheid in internationaal perspectief en de positieve impact overheidsinvesteringen, met name bij VIPA. Andere uitgaven op de economische groei van dergelijke investeringen. De bevinden zich nog in een opstartfase, zoals de introductie van sociale partners spreken zich niet uit over welke investeringen nieuwe forfaitmechanismen voor de financiering van zorginfraprioritair zijn, maar vragen wel dat de Vlaamse regering enkel structuur. investeringen weerhoudt die maatschappelijk en economisch zinvol zijn. De Serv wijst ook op de verwachte heropleving van de economie in 2017. Een significante groei zou uiteraard een Lees het evaluatierapport op meevaller zijn voor de overheidsfinanciën. In het evaluatiewww.serv.be
“Iedereen wint bij levenslang leren” De Vlaamse werkgevers en werknemers, waaronder Verso, hebben een akkoord bereikt over opleiding en vorming van werknemers. Sinds de zesde staatshervorming heeft de Vlaamse regering extra bevoegdheden om mensen die al aan de slag zijn in een bedrijf of socialprofitonderneming, te stimuleren zich bij te scholen. De Vlaamse sociale partners benadrukken dat permanente vorming een win-win is voor werknemer en werkgever. Werknemers die hun kennis en vaardigheden up-to-date houden, staan sterker in hun job en op de arbeidsmarkt. Werkgevers investeren van hun kant in personeel dat mee is met alle laatste trends en technologische ontwikkelingen.
4
Vorming en opleiding zijn dan ook een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Werkgevers moeten attent zijn voor de opleidingsnoden van hun personeel en een passend aanbod voorzien. Werknemers “Vorming en doen er goed aan deze kansen met opleiding zijn een beide handen te grijpen en zelf ook proactief op zoek te gaan naar nuttige gedeelde verantopleidingsmogelijkheden. De overheid woordelijkheid” kan het vormingsbeleid in de ondernemingen ondersteunen door financiële incentives te voorzien en de drempels voor die middelen te verlagen. Extra aandacht moet daarbij gaan naar laaggeschoolde werknemers omdat zij vandaag minder deelnemen aan vormingstrajecten.
SECTORNIEUWS
Naast een versterking van de bestaande maatregelen rond opleidingscheques, Betaald Educatief Verlof, Verlof Sociale Promotie en de aanmoedigingspremie opleidingskrediet, moet de overheid ook inzetten op sensibiliserende en flankerende maatregelen. Zo kunnen sensibiliseringscampagnes het belang van levenslang leren in de verf zetten dragen leercoaches in ondernemingen bij tot een positief leerklimaat binnen de onderneming. Ook een versterking van loopbaanbegeleiding en de sectorale vormingsfondsen behoort tot de mogelijkheden. Daarnaast staat ook de innovatie binnen de leervormen zelf niet stil. We zien bijvoorbeeld meer digitale leermogelijkheden, die vandaag nog niet voldoende erkend worden door het beleid. De sociale partners zijn op basis van dit gezamenlijk standpunt de dialoog aangegaan met de regering. Meer informatie: www.serv.be
Serv voorzichtig positief over “Maatwerkbesluit Bis” In januari vorig jaar schorste de Raad van State het zogenaamde maatwerkbesluit, waarmee de hervorming van de beschutte en sociale werkplaatsen tot maatwerkondernemingen effectief in gang zou worden gezet. Na een tijdelijk herstel van de oude regelgeving voor de werkplaatsen, werd eind oktober 2016 een principeakkoord bereikt tussen de sectorale werkgeversorganisaties (Groep Maatwerk en SST) en minister Homans waarin expliciet de stap wordt gezet naar een hernieuwde maatwerkregeling voor collectieve inschakeling van doelgroepwerknemers. Op 1 januari 2019 zou deze nieuwe regeling ingaan, al zal er op voorhand al gestart worden met een overgangsperiode. Dit principeakkoord werd uitgewerkt in een nieuw maatwerkbesluit, dat eind december 2016 ter advies aan de Serv werd voorgelegd. De Serv-partners wijzen er in hun advies op dat de overeengekomen oplossing de nodige juridische rust en een toekomstperspectief voor het collectief maatwerk
moet brengen. Hiermee is een positieve stap gezet, maar voor de Serv blijven er nog enkele aandachtspunten om het maatwerkverhaal af te maken. Zo vragen de sociale partners meer duidelijkheid over de beschikbare middelen voor deze harmonisatieoefening, die sociale en beschutte werkplaatsen in één regelgevend kader wil vatten. De Serv-partners verwijzen daarnaast naar de aandachtspunten die ze eerder al hadden ingebracht, namelijk de nood aan een kader voor individueel maatwerk, een kwaliteitstoets voor externe partners die instaan voor de doorstroom van doelgroepmedewerkers, goede afspraken rond de mogelijkheid tot terugkeer van doorgestroomde medewerkers en tot slot een adequate begeleiding op de werkvloer. Verso hoopt dat het principeakkoord de hervorming van dit belangrijke werkveld terug op de rails heeft gezet. Het was absoluut noodzakelijk dat de beschutte en sociale werkplaatsen opnieuw een toekomstperspectief kregen. Lees het advies van de Serv op www.serv.be
5
SECTORNIEUWS
“Vertrouwen, niet begraven onder regels” voor experimenten, bijvoorbeeld door experimentwetgeving of regelluwe zones.
Begin december publiceerde de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen maar liefst drie verschillende adviezen over de manier waarop de Vlaamse regering regels uitvaardigt en opvolgt. De algemene consensus is dat de Vlaamse regelgeving te traag evolueert en soms betuttelend is. Daarom vragen de sociale partners een andere manier van regulering. Overdreven reglementitis is dus niet enkel een zorg voor socialprofitondernemers, ook andere bedrijven en burgers hebben er stilaan genoeg van. Om innovatie te stimuleren in plaats van af te remmen, zou de Vlaamse overheid meer moeten sturen op resultaten dan op procedures en voorschriften. De Vlaamse regering moet ook afleren om elk gewenst gedrag in regels te gieten. Soms kunnen niet-dwingende beleidsinstrumenten zoals benchmarking of het delen van goede praktijken al voldoende zijn om een verandering teweeg te brengen. En soms is het ook gewoon nodig dat er ruimte is
In de social profit wordt al langer gezocht naar manieren om meer ondernemerschap toe te laten in de vaak strakke regelgeving. Zo verwijst het advies van de Serv naar de introductie van outcomegebaseerde regelgeving in de kinderopvang en de recente code Goed Bestuur in zorg en welzijn. Maar er zijn nog andere ‘quick “Geert Bourgeois wins’ te realiseren in beloofde tijdens zorg en welzijn. Zo is de website rechtenverkenner.be een goed deze legislatuur initiatief dat burgers en hulpverleners al voorstellen te informeert over hun rechten, maar kan de realiseren” informatie op de website duidelijker en is er ook nood aan extra ondersteuning bij het gebruik van de tool. En waarom niet meer werk maken van automatische rechtentoekenning? Waarom moet bijvoorbeeld iemand die een handicap heeft, elk jaar opnieuw een uitgebreide aanvraag indienen voor een sociaal tarief bij De Lijn? In een reactie beloofde minister-president Geert Bourgeois om tijdens deze legislatuur al een aantal van de voorstellen van de Serv te realiseren. In 2017 zal de Vlaamse regering ook een conceptnota uitwerken over de modernisering van haar regelgeving. U kunt de adviezen nalezen op de website van de Serv.
Groenboek Bestuur
6
Ondertussen heeft de Vlaamse regering ook gewerkt aan een ‘Groenboek Bestuur’, waarin ze verschillende pistes uiteenzet die het functioneren van de regering kunnen verbeteren. Ook al is het geen echt ‘Groenboek’ volgens de Serv – daarvoor ontbreekt een probleemanalyse en verschillende beleidsopties – het document bevat heel wat interessant materiaal om over te debatteren. In hun advies betreuren de sociale partners wel het ontbreken van een aantal cruciale onderwerpen zoals digitalisering, bestuurlijke organisatie en de rol van de kabinetten. Verontrustend is ook de denkpiste rond het beperken
van de rol van de strategische adviesraden die het Vlaams beleid informeren. De sociale partners, waaronder Verso, hebben hun ongenoegen hierover overgebracht aan de Vlaamse regering in een brief. Daarnaast zijn ook de passages over het betrekken van burgers en middenveldorganisaties bij het beleid onvoldoende uitgewerkt en de verkokering binnen de overheid wordt niet voldoende aangepakt. Daarom vraagt de Serv dat de Vlaamse regering in de eerste helft van 2017 meer duidelijkheid verschaft in een witboek.
SECTORNIEUWS
Technologie in de kijker: 3D-printen is werken op maat
® Rob Stevens (KUL)
afhankelijk van het aantal stuks, de complexiteit en de grootte. Ook de toepassing en de gebruikte technologie spelen een rol. Handige doe-het-zelvers maken voor een paar euro op een 3D-printer van 300 euro tot 3.500 euro een plastic clip om zuurstofslangetjes te geleiden zodat ze de patiënt niet hinderen. Een heupimplantaat uit titanium daarentegen, wordt geprint door een gespecialiseerd bedrijf. Of en wanneer 3D-printing geschikt is, is complexe materie. Voor high-endtoepassingen onderzoeken 3D-printbedrijven dit samen met de gebruikers.
Maarten en Eline maakten voor Cera Award constructiespeelgoed voor kinderen met een beperking
Cera Award organiseert op 16 februari samen met het Innovatiecentrum en Flam3D een inspiratienamiddag over 3D-printing, speciaal gericht op de socialprofitsector. Maar wat is 3D-printing precies en wat kan je er nu echt mee? Is het meer dan een hype en waarom maakt 3D-printing in medische toepassingen zo’n steile opmars? 3D-printing, ook wel “Additive Manufacturing”, is eigenlijk een hele reeks technologieën. Die hebben wel allemaal iets gemeen: het gaat over het opbouwen van een product in laagjes, vertrekkende van een digitale tekening. Van daaruit lopen de mogelijkheden sterk uiteen: je kan printen in duizend-en-één materialen met minstens vijftien verschillende technieken. Er zijn technieken om metaalpoeder aan elkaar te “microlassen”, maar het kan ook gaan over vellen papier, plastics, harsen of zelfs levende cellen.
Even wat concreter… Er bestaan de meest uiteenlopende medische toepassingen. Dat gaat van eenvoudige hulpmiddelen, over inlegzolen en protheses, tot het reproduceren van (namaak-)organen ter voorbereiding van complexe ingrepen. Ook medicijnen worden al geproduceerd met 3D-technologie. Het printen van echte organen zit nog in een onderzoeksfase, maar het “bioprinten” van weefsels voor het herstellen van beschadigd weefsel, komt met rasse schreden dichterbij. De doorbraak in de medische sector is onomkeerbaar: de Amerikaanse markt voor hoorapparaten schakelde volledig over naar 3D-printing in minder dan 500 dagen. Ook in België exploreren bedrijven de mogelijkheden. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg heeft een aanbesteding uitgeschreven voor een plan voor de omkadering van 3D-geprinte medische hulpmiddelen in België, want er is nog weinig aangepaste regelgeving.
Aan de slag? Of toch niet? Heel wat mensen gaan aan de slag met de relatief goedkope filament-printers. Daarbij wordt een (plastic) draad gesmolten, waarna die direct weer stolt en zo een eerste laag neerlegt. Door dat te herhalen, ontstaat het volledige stuk. Deze printers worden elke dag beter, en worden gebruikt voor steeds meer toepassingen. Voor medische toepassingen is het “Goedkope noodzakelijk te werken met ervaren dienstverleners. printers worden Dat geldt zeker voor elke toepassing waar er contact is De technologie heeft grote voordelen. Het is vaak vrij goedkoop om één enkel stuk te elke dag beter” met de patiënt: een titanium heupimplantaat maar ook maken: er zijn geen speciale werktuigen nodig. een inlegzool. Gezien de complexiteit is het meestal De technologie is zeer geschikt voor toepassingen waarin elk geen optie om zelf aan de slag te gaan, maar het is zinvol om stil stuk verschillend is. Vandaar het succes in de medische sector: te staan bij wat de technologie in jouw werkveld kan betekenen. geen twee patiënten zijn identiek! Bijna elke denkbare vorm is En waarom zou je niet al wat experimenteren met een doe-hetmogelijk en die complexiteit heeft quasi geen invloed op prijs zelfprinter? of productietijd. Anderzijds is de technologie meestal niet geschikt voor het produceren van grote aantallen identieke Meer weten? Geïnspireerd? stukken. Ook moet er een geschikte digitale tekening zijn. Of Inschrijven voor de inspiratienamiddag over 3D-printing in het 3D-printing de meest (prijs-)efficiënte technologie is, is dus FabLab van Ugent kan via www.cera-award.be 7
SECTORNIEUWS
Nog geen witte rook over jongerenbonus Net voor het kerstverlof besliste de Vlaamse regering dat het voor laaggeschoolde jongeren toch mogelijk blijft om tot 15 maart 2017 in te stromen in een tewerkstellingstraject in het kader van de ‘jongerenbonus’. Eerder communiceerde de Vlaamse regering dat de toegang tot deze tewerkstellingsmaatregel al op 1 januari 2017 zou verdwijnen. De beslissing tot verlenging komt er na opmerkingen van de Raad van State. Verso vraagt dat de Vlaamse regering dit uitstel benut om samen met het werkveld een oplossing te vinden op de lange termijn. Bijna 650 laaggeschoolde jongeren zijn vandaag tewerkgesteld in het kader van de jongerenbonus. Het gaat om tewerkstellingsprojecten in de buitenschoolse kinderopvang en de dagverzorgingscentra voor ouderen. Deze banen bieden een antwoord op maatschappelijke vragen in het kader van de combinatie gezin en werk en in het kader van de vergrijzing en de mantelzorg. Verso zal blijven ijveren voor een structurele oplossing in dit dossier zodat de dienstverlening die vandaag steunt op de jongerenbonus niet in gevaar komt.
Serv-advies Ook de Serv werd om advies gevraagd over dit voorontwerp van decreet. De Vlaamse sociale partners wijzen er net als Verso op dat het garanderen van de capaciteit in de kinderopvang en de ouderenzorg belangrijk is om arbeid te kunnen combineren met gezins- of zorgtaken. Ze verwijzen hierbij naar de parallellen met de dienstencheques, die ook de dubbele doelstelling jobcreatie en combinatie arbeid-gezin nastreven en die de Vlaamse regering wel quasi ongewijzigd heeft overgenomen van het federaal niveau. Daarnaast wijst de Serv erop dat de tijdelijke werkervaring, die de minister naar voren schuift als alternatief, ongeschikt is om deze jobs te vervangen. Het gaat hier om doelgroepen die over meer competenties moeten beschikken dan de doelgroep van de tijdelijke werkervaring en ook qua regelgeving kunnen de plaatsen in de kinderopvang niet zomaar ingevuld worden door een tijdelijke werkervaringsplaats. Verso vraagt al langer dat de minister werk maakt van een volwaardig alternatief, als de afschaffing wordt doorgezet. We zijn dan ook tevreden dat de Serv-partners deze vraag onderschreven.
WA ARVAN AKTE... “Een deel van ons gezondheidssysteem ziet niet werken ook nog altijd als ‘de beste remedie’ voor veel aandoeningen, terwijl bewezen is dat werken vaak de goed e remedie is.” Guy Tegenbos in De Standaard, 11 janu ari 2016. 8
SECTORNIEUWS
Minister subsidieert energiescreenings in zorg en welzijn Op 12 januari ondertekenden de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Verso en 8 andere stakeholders uit de welzijns- en gezondheidssector, een engagementsverklaring voor een geconcerteerde inspanning voor het klimaat. Er is onder meer afgesproken om een gezamenlijke energiebesparing van 2,09% per jaar te realiseren tegen 2030. Om deze doelstelling te halen zal de overheid middelen ter beschikking stellen om gebouwen door te lichten. Wie van dit aanbod gebruikmaakt, engageert zich om alle maatregelen die zich binnen de 5 jaar terugverdienen, uit te voeren. Voor maatregelen met een langere terugverdienperiode dan 5 jaar, zullen ondernemingen een financieringsaanvraag kunnen doen bij een rollend fonds van de Vlaamse overheid. Daarnaast wordt van elke onderneming verwacht dat ze tegen eind 2020 een klimaatvisieplan uitwerkt en moeten nieuwe gebouwen vanaf 2018 bijna-energieneutraal en duurzaam zijn. Verso, de intersectorale werkgeversorganisatie voor de social profit, steunt dit plan. Het is absoluut noodzakelijk
“Ondernemers worden net als iedereen geconfronteerd met stijgende energiekosten�
dat alle partners in zorg en welzijn de krachten bundelen om de klimaatuitdaging aan te gaan. Investeren in energiebesparende maatregelen en hernieuwbare energie is een echte win-win. Ondernemers in zorg en welzijn worden immers net als iedereen geconfronteerd met stijgende energiekosten, maar vaak ontbreekt het aan de middelen om echt werk te maken van energiezuinige investeringen. Niet in het minst door de niet-indexering van de werkingsmiddelen de afgelopen zes jaar. Daarom is de financiĂŤle steun die nu wordt vrijgemaakt cruciaal. Verso en haar ledenfederaties staan klaar om expertise te bundelen en socialprofitondernemers bij te staan bij de uitwerking van een klimaatplan en/of de uitrol ervan.
Commissie Diversiteit en Vlaamse overheid engageren zich voor personen met een beperking De sociale partners, waaronder Verso, zetten midden december hun schouders onder een engagementsverklaring van de Commissie Diversiteit van de Serv en de Vlaamse overheid om meer mensen met een beperking aan het werk te krijgen. De engagementsverklaring omvat 70 acties in 5 beleidsdomeinen (Werk, Sociale Economie, Welzijn, Onderwijs en Bestuurszaken). In 2017 zal er onder andere worden uitgekeken naar de uitvoering van het decreet werk-welzijn.
uitvoering van de actielijst verder kunnen opvolgen. Verso zet al langer in op diversiteit in de social profit. Meer diversiteit in het personeelsbestand is immers een verrijking voor elke socialprofitonderneming en eigenlijk zelfs een must gezien de toenemende diversiteit in het doelpubliek van de meeste sectoren. Via ons ondersteuningsaanbod HRwijs bieden we ook hulp aan organisaties die werk willen maken van een divers personeelsbeleid.
In de Commissie Diversiteit van de Serv zullen de sociale partners en het Gebruikersoverleg Handicap & Arbeid de
Meer informatie via www.serv.be en www.hrwijs.be 9
SECTORNIEUWS
Toen het Deurnese begeleidingscentrum voor jongeren Wingerdbloei besloot om in te gaan op een oproep van de Vlaamse Gemeenschap rond de opvang van vluchtelingen, werd de organisatie geconfronteerd met een bijzondere uitdaging voor het personeelsbeleid. De vzw met 120 medewerkers moest in snel tempo ‘verkleuren’. Want medewerkers die kunnen putten uit gemeenschappelijke ervaringen als de doelgroep, geven een organisatie meer dan één streepje voor.
® Dries Luyten
Aanwerven van etnischculturele minderheden: het nut van inlevingsstages Verschillen binnen de verschillen Toch is een migratieachtergrond niet voldoende om elke vluchteling zomaar te begrijpen, laat staan te begeleiden. “De eerste drie jongeren die we binnen dit project begeleidden, waren Albanese tieners. Zij spraken al goed Nederlands omdat ze hier al een tijdje waren. We werden wel geconfronteerd met een gebrek aan kennis over hun herkomstland. Gelukkig hadden we op dat moment een Albanese vrijwilligster die ons uit de nood kon helpen”, weet Jan Bots.
Het rendement van stages Concreet gaat Wingerdbloei tewerk via betaalde stageplaatsen. De beroepsinlevingsovereenkomst (BIO ) verschaft hiervoor een wettelijk kader. Een BIO is geen arbeidsovereenkomst, maar een opleidingscontract waarbij er vaardigheden en competenties aangeleerd worden op de werkvloer. Tijdens de BIO betaal je geen loon of rsz, enkel een stagevergoeding “De vraag was voor elke gepresteerde arbeidsdag. Aan het eenvoudig: einde van de overeenkomst kun je, maar moet je niet, de stagiair in dienst nemen. wil je met deze
Jan Bots, directeur van Wingerdbloei, is ervan overtuigd dat een organisatie die met vluchtelingen werkt, ook zelf personeel moet hebben dat cultureel verbonden is met hen: “Ik heb het niet zo voor hokjesdenken, maar Belgen met een migratieachtergrond kunnen zich vaak makkelijker in de belevingswereld van een vluchteling verplaatsen.”
Wingerdbloei ontving via een selectieprocedure door de VDAB enorm veel reacties. De organisatie selecteerde 30 mensen, waarvan 25 met een migratieachtergrond. De verdere selectiemethode persoon werken?” mag je gerust verrassend noemen: “We organiWingerdbloei gaat in de eerste plaats op zoek seerden een speeddating met de staf”, vertelt Jan Bots. “Elke naar vluchtelingen en die zijn bijzonder gemotiveerd. “De buitenkandidaat sprak gedurende vijf minuten met een van de vijf wereld vergeet wel eens dat deze mensen echt een nieuw leven stafleden. De vraag voor de stafleden was eenvoudig: zou je met willen uitbouwen en hun job dus zeer ernstig nemen”, zegt Jan deze persoon willen werken in je team?” Bots. Hij ziet wel heil in de flexibiliteit van een BIO. Het gaat voor beide partijen om een wat onbekende wereld, dus is het handig Dat speeddaten heeft duidelijk voordelen. Het zorgt voor even te kunnen aftoetsen hoe de dingen lopen. “De mensen beoordelingen door een breder team en tegelijk krijgen de waarmee we goed kunnen samenwerken, groeien door naar kandidaten zelf een beeld van de werking. “Het zorgde ook een vaste functie. Diegenen waarmee we niet verder kunnen, meteen voor een band tussen de zes begeleiders, ze hadden hebben toch alvast werkervaring opgedaan, een manier van samen al een proces doorlopen en elkaar ontmoet”, stelt Jan werken aangeleerd en op de werkvloer Nederlands geleerd.” Bots vast. 10
Wingerdbloei wordt er ook zelf rijker van: “We implementeren kleur in onze witte organisatie, leren medewerkers omgaan met mensen van een andere afkomst en hebben extra mensen in dienst.” Wingerdbloei kan voor de prijs van één vte vijf BIO-stagiairs inschakelen. “Het is ons echter niet te doen om goedkope arbeidskrachten”, benadrukt Jan Bots. “We zien die BIO-stages als kansen voor starters of nieuwkomers en voorzien in een goede opleiding. De VDAB is daarin een belangrijke partner. De arbeidsbemiddelaar nam de selectie van de kandidaten op en zorgde voor een goede match. We zijn heel tevreden over de samenwerking.” Eerst in eigen boezem kijken Jan Bots heeft nog een tip voor andere werkgevers: “Heb je een slechte ervaring met een medewerker, wie dan ook. Kijk dan eerst naar wat je zelf anders had kunnen doen. Misschien had je deze teleurstelling wel kunnen voorkomen. We denken soms te snel dat de fout bij de medewerker ligt.” Waarvan akte.
Zorgnet-Icuro biedt management SECTORNIEUWS zorgorganisaties ethische leidraad bij dagelijkse keuzes Door krimpende overheidstoelagen worden zorgorganisaties meer en meer gedwongen moeilijke keuzes te maken om hun budgetten rond te krijgen. Ga je investeringen uitstellen of voer je toch een prijsverhoging door? Om directies te helpen bij deze moeilijke keuzes heeft koepelorganisatie en Verso-lid Zorgnet-Icuro begin dit jaar een ethische leidraad verspreid. Het advies van Zorgnet-Icuro vertrekt van de vaststelling dat ethische keuzes vaak het afwegen inhoudt van drie onverzoenbare basisdoelstellingen in de zorg: het streven naar meer kwaliteit, het bewaken van de solidariteit in de samenleving en de vraag naar betaalbaarheid voor individu en maatschappij. Wanneer de budgetten beperkt zijn, moet je compromissen sluiten op minstens een van deze vlakken. Aan de hand van een reeks vragen nodigt Zorgnet-Icuro de directie uit om deze keuzes weldoordacht te maken. Ook in het kader van de vraag naar sterkere samenwerkingsverbanden kan dergelijke ethische reflectie nuttig zijn om na te gaan of er een match is in waarden en doelstellingen.
Sociale Pijler biedt kansen voor een nieuwe sociale wind in Europa In 2015 kondigde Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, aan dat hij werk zou maken van een ‘Europese pijler voor sociale rechten’. Deze Europese Sociale Pijler zou een referentiedocument moeten worden waaraan het sociaal en werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten kan worden getoetst en dat kan dienen als ijkpunt bij het formuleren van beleidsaanbevelingen voor de lidstaten. In eerste instantie zou dit initiatief enkel gelden voor de landen die lid zijn van de eurozone, maar ook andere lidstaten zouden zich vrijwillig kunnen aansluiten. Verso nam deel aan een openbare raadpleging die de Commissie organiseerde over de Sociale Pijler. Het is alleszins positief dat de Commissie ruimte maakt voor een Europees sociaal beleid. Tot nog toe toonde de EU zich vooral als een economisch en monetair project, niet zozeer als een sociaal project. In haar bijdrage aan de consultatie drukt Verso de hoop uit dat dit nieuw initiatief van de Commissie ook in de sterk presterende landen zoals België de kwaliteit van de sociale voorzieningen nog kan verhogen.
Een ander aandachtspunt waar Verso in haar bijdrage op wijst, is de onevenredige focus op tewerkstelling in het ontwerp van de Sociale Pijler. Ondanks de belofte van duidelijke maatstaven op vlak van arbeid én sociale voorzieningen, zien we dat de eerste proeven vooral verwijzingen naar arbeidsgerelateerde rechten bevat. Niet iedereen zal echter kunnen worden ingeschakeld op de arbeidsmarkt zodat een echt sociaal beleid ook acties moet ontwikkelen voor zij die achterblijven. Verso pleitte verder nog voor de automatische toekenning van rechten, universele sociale rechten – dus ook voor wie geen werk heeft – en de introductie van een ‘kindergarantie’ die elk kind toegang verzekert tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg, onderwijs, opvang, huisvesting en voeding. Verwacht wordt dat de Commissie in de eerste helft van 2017 een uitgewerkte versie van de Sociale Pijler zal presenteren aan het Europees Parlement en de lidstaten.
11
Acerta Dag van de Social Profit 2017
AANKONDIGINGEN
Tussenkomst coaching verbindende communicatie stijgt Sinds het najaar hebben organisaties recht op subsidies wanneer ze niet-leidinggevenden een individuele coaching aanbieden rond verbindende communicatie. VIVO, het Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de social profit, besliste onlangs dat de mogelijke tussenkomst stijgt tot 100 euro per sessie, met een maximum van vijf sessies. Verbindende communicatie is een krachtige en respectvolle manier van communiceren. Het helpt mensen om bijvoorbeeld contact te krijgen met collega’s waarmee dit nog niet zo goed lukt, om op een aanvaardbare manier “nee” te zeggen en feedback te geven en ontvangen.
Meer informatie over dit thema vind je op www.vivosocialprofit.org.
Schrijf nu in voor de DUOday 2017! Op 30 maart zetten bedrijven, overheidsorganisaties en socialprofitondernemingen weer hun deuren open voor werkzoekenden die omwille van een handicap, ziekte of een ongeval moeilijker de weg vinden naar een job. De bedoeling van de DUOday, dat al voor de achtste keer plaatsvindt, is kennis te maken met de capaciteiten van personen met een handicap. De werkzoekende krijgt van zijn kant de kans om te ondervinden hoe het er op de werkvloer aan toe gaat. Zo kan de DUOday niet alleen helpen om vooroordelen de wereld uit te helpen, maar ook een concrete stap vooruit zijn voor iemand met een arbeidsbeperking.
12
Op 23 februari organiseert Acerta weer haar Dag van de Social Profit. Op dit druk bijgewoond congres passeren heel wat hedendaagse trends en ontwikkelingen voor HR-verantwoordelijken in de social profit de revue. De rode draad dit jaar is de verschillende vormen van verandering waar socialprofitorganisaties mee te maken krijgen. Tijdens workshops kunt u leren hoe u het hoofd kunt bieden aan deze veranderingen en uw werknemers kunt blijven enthousiasmeren. Onder andere leadership in verandering, nieuwe organisatievormen en de relatie met de bestuursorganen komen aan bod tijdens de Dag van de Social Profit 2017. Verso is partner van dit event. De Dag van de Social Profit vindt dit jaar plaats in Affligem. De deelnameprijs bedraagt 90 euro of 121 euro indien u met twee komt. Meer informatie en inschrijven: www.acerta.be/events/kalender/ social-profit
Hoe werkt het concreet? De organisatie achter de DUOday zal u telefonisch contacteren voor meer informatie over uw onderneming en de jobinhoud voor de stagiair. Indien DUOday een geschikte kandidaat vindt, zullen zij concrete afspraken voorstellen.
Wilt u ook op een laagdrempelige manier de mogelijkheden van werkzoekenden met een arbeidshandicap leren kennen? Schrijf u in via www.duoday.be
Vereniging voor Social Profit Ondernemingen vzw - www.verso-net.be Kolonel Bourgstraat 122 bus 4 - 1140 Brussel - T 02 739 10 71 - F 02 736 75 06 - info@verso-net.be