Digitale geletterdheid

Kan je meedraaien in onze samenleving als je niet overweg kan met digitale technologie? Digitale geletterdheid wordt almaar belangrijker en we riskeren een nieuwe kloof te creëren, ook in onze gezondheidszorg.

Meer dan smartphone kunnen bedienen

Je bent dus pas digitaal geletterd als je méér kan dan enkel digitale technologie gebruiken; je moet ook een aantal andere skills in je toolkit hebben zitten om verantwoord, kritisch en bewust met hulpmiddelen en informatie om te gaan. Ook in deze digitale tijden moeten we kritische lezers zijn. Weten hoe je omgaat met je data, wat echt en veilig is en wat niet, hoe je je privacy beschermt … zijn onmisbare vaardigheden geworden.

Voor Solidaris creëert de opmars van digitale technologie in alle uithoeken van onze levens nieuwe uitdagingen. Veel leden en patiënten bezitten nog onvoldoende kennis en vaardigheden. We gaan er nog te vaak vanuit dat iedereen ‘mee’ is en een smartphone op zak heeft. Ten 1ste gebruikt niet iedereen smartphones of computers en ten 2de zijn zelfs de geroutineerde gebruikers niet altijd in staat om alle mogelijkheden te benutten, informatie correct te evalueren of risico’s in te schatten. Dat vraagt om hybride en toegankelijke toepassingen van dienstverleners zoals Solidaris.

Digitale geletterdheid is een uitbreiding van geletterdheid. Dat laatste is méér dan gewoon alfabetisme: het gaat over de vaardigheden die je nodig hebt om informatie te verwerven, te verwerken en gericht te gebruiken. Digitale geletterdheid slaat dan specifiek op kennis over digitale technologie, die technologie kunnen gebruiken en kritisch en zelfbewust omspringen met de mogelijkheden én risico’s daarvan.

We kunnen 4 domeinen onderscheiden:

• ICT-basisvaardigheden: het kunnen gebruiken van digitale technologie

• mediawijsheid: de kennis, vaardigheden en mentaliteit om bewust en kritisch met digitale media om te gaan

• computational thinking: de vaardigheden en strategieën om problemen op te lossen met behulp van de computer

• digitale informatievaardigheden: hoe je informatie zoekt, vindt en deelt.

Colofon

Data als goudmijn

Data worden nu gezien als het nieuwe goud: wie data kan combineren, kan immers zeer veel te weten komen over het doen en laten van individuele burgers. We kennen allemaal de ‘gerichte’ reclame over onderwerp X of Y op sociale media nadat we iets over hetzelfde onderwerp hebben opgezocht in Google. Ooit hebben we hiervoor onze toestemming gegeven, allicht?

Maar ook het níét delen van data kan mijns inziens onethisch zijn. Als burgers maken we deel uit van een samenleving en die kan soms gebaat zijn bij data. Soms zijn die data schaars, denken we maar aan de patiënten met zeldzame ziekten. Voor hen kan het wel of niet willen delen van data door en met andere patiënten een wereld van verschil maken.

Ilke Montag

In de praktijk is een informatieblad voor de arts uitgegeven door Solidaris.

Redactieadres: In de praktijk

• Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel

T 02 515 04 61 • F 02 515 05 52

E indepraktijk@solidaris.be

Hoofdredactie: Bart Demyttenaere

Schreven mee aan dit nummer: Roeland

Byl, Bart Demyttenaere, Ilke Montag, Gwen

Muylaert, Dimitri Neyt, Merel Ophoff

Lay-out: artoos group

Druk: Goekint Graphics

Verantwoordelijke uitgever: Paul Callewaert, Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel

Afgiftekantoor: Brussel X, driemaandelijks tijdschrift, 2e trimester 2023