Opgroeien in Turkije
Özge Samancı
Europa
NoordAmerika
Azië
Afrika
ZuidAmerika Australië
Zwarte Zee
Istanbul
Tsjiep!
Ik
Middellandse Zee
b
opg
rk u i r, T
i je
ee Egeïsche Z
en
TURKIJE
İzmir
e g ro e
id i n Izm
Hoofdstuk 8
Nul
Er stonden een boel nullen op Turks geld.
Doordat de mensen gefascineerd waren door het leven in Dallas, kozen ze Turgut Özal als nieuwe minister-president, wiens droom het was om van Turkije een kleine V.S. te maken.
10.000 Turkse Lire = 9 Euro
Özal stuurde de economie van Turkije richting een vrije markteconomie. In 1987 werden goederen zowel geïmporteerd als geëxporteerd.
im po rt
D pr e Tu es i d e rk s e Tu n t v m in i a r 198 gu t n T s ter u Ö 3 – 1 zal rkije 989
De Turkse minister-president heeft een heleboel macht.
rt o p ex Turkije
84
President van Turkije Generaal Kenan Evren 1980 – 1989
kolen
vijgen
noten
Sommige mensen werden heel snel heel erg rijk, terwijl andere alleen maar armer werden. Het salaris van papa en mama werd betaald door de overheid. Alhoewel de prijzen elke maand stegen, bleven hun salarissen gelijk.
De prijs van brood, gas en elektriciteit is afgelopen maand verdubbeld.
We gaan het einde van de maand met geen mogelijkheid halen.
Papa staat straks heel kwaad op.
Hij werkt aan het gezins budget.
Gevarenzone.
De vader van onze vriend Engin ging textiel exporteren. Van het ene op het andere moment waren ze rijk.
Engin
Pelin en ik
Walkman
Kleren genaaid door mama
Voetbalshirt Buitenlandse tijdschriften Zakgeld Flitsende rugzak
Voetbalbroek
Pelins oude schoenen
Kniebe schermers
Onze vriendin İtir werd te groot voor haar schoenen. Nu draagt Pelin ze.
Voet balsokken
Geïmporteer de voe tbal schoenen
Gaat naar een privéschool
Gaan naar een openbare school
85
We verhuisden naar een wat eenvoudigere wijk. Maak je geen zorgen. Deze wijk zal zich sterk ontwikkelen. Ik heb de plannen gezien. Slaveld
plens
plen s
s Engin
gezin
verh
In de nieuwe woonwijk stonden geen lantaarns en waren de wegen van zand.
k. re wij sjieke n e e n aa r u isde
Cool.
Dat is mijn Commodore 64. Ik ben erg goed in het doden van aliens. De zee.
Leuk.
Stik jaloers.
Engelse tijdschriften.
86
m odore 6 m o C n 4 e E
87
Thuis:
Vroeger brachten we de zomervakanties door aan zee.
Ik weet waar je aan denkt, maar zelfs als papa en mama hun salarissen bij elkaar optellen, kunnen ze zich geen Commodore 64 veroorloven.
En als we het nou gewoon vragen?
Dan voelen ze zich schuldig. We kunnen dit jaar niet naar zee, maar hier zijn ook zat leuke dingen te doen.
Tegen de verwachting in had mama gelijk. Die zomer ontdekte ik kapitein Cousteau.
d in allerle leren u iken, rondzwerven i ze ilde w eën Ik ekken e zijn. Ik d , t n m o n m e n n aa e t al s h iere d k e te ze eau en m en ing van k te k api tein Cous t ez n e e e lf.
De haai bestudeert de duiker in de kooi.
Mama
Kan je praten onder water?
88
Ik
In de tekening wel.
Turkse tijdschriften waren gedrukt op goedkoop papier en ze bevatten maar weinig plaatjes. Buitenlandse tijdschriften waren gedrukt op glanzend papier en zaten tjokvol plaatjes, maar waren ook Kijk eens wat ik heb: superduur.
Mijn vrienden hadden posters aan de muur. Cenks muur
Ayşens muur
Kapitein Cousteau.
Je mag hem uitknippen en aan je muur hangen.
MAM!
Buitenlands naaitijdschrift, gekocht voor haar lessen.
Ik hing een poster op van mijn grote held.
Yeşims muur
Mijn muur
Popsterren volgen en geïmporteerde dingen dragen was ‘in’. Het schijnt dat ik met mijn poster en gebrekkige kennis achterliep. Hoe strik je ze? Het is klittenband.
Haarclip Schoudervulling
Alleen Nikes hebben dat.
Buttons
89
Op een dag, toen Pelin er niet bij was…
Mam, mag ik schoenen met klittenband?
Ik heb de schoenen met klittenband nooit gekregen, want de overheid was niet in staat haar werknemers de beloofde opslag te betalen. Özal had een oplossing.
De overheid heeft ons opslag beloofd. Als we die krijgen, dan… wie weet.
Mijn werknemers weten wat ze te doen staat. Deze uitspraak werd gezien als een aansporing van ambtenaren om steek penningen aan te nemen. Op die manier konden ze wat bijverdienen.
Als je geld had kon je met steekpenningen alles kopen wat je wilde. Krijg een overheidscontract met steekpenningen.
Hier is ons model.
Zeer geavanceerd.
Bouw een parkeergarage op eeuwenoude ruïnes met steekpenningen.
Ik wil het daar bouwen! Tuurlijk.
Achter
Voor
Rij
90
n ke d ro
n ie
ma
nd
do
be od,
t aa
l st
e
en e kp
n
en ing
en
ga
t n ie
n aa
rd
e
an g ev
g en
is.
Koop jus titie om.
Rechter
Verlies het dossier zodat ik de zaak win.
iets. Jullie zullen n n j ver zi e liez i g n e r e e e l chtig e ul r is g heid .E
E
n.
zullen altijd v e llie r liez Ju een wetten. en. G
ie ull
eld
en hebb
ijn g rz
geen mach t. J
De bodem was verdwenen.
llie gezin is a r m t. Ju .J win
In de belevingswereld van mijn vader was er voor mijn zus en mij maar ĂŠĂŠn manier om een veilige toekomst, een goede baan, een dik inkomen en aanzien te garanderen: door aan een prestigieuze universiteit te gaan studeren om arts of ingenieur te worden. Jullie moeten goed je best doen op school. Anders word je in de toekomst afhankelijk van je echtgenoot of van ons. Je echtgenoot zal je zeggen wat je moet doen. Jullie zullen je vrijheid verliezen.
Als je in dit land een vrouw bent zonder baan, dan ben je niks, NUL, NADA! Mijn vrijheid verliezen? ECHT NIET!
91
Pelin was vastbesloten. Ik zal nooit een ‘nul’ worden! Ik ook niet.
Ze ging naar haar kamer om te leren en liet alles waar we zo van hielden achter zich.
Hier is de fluit. Laten we een duet spelen.
92
Ssst! Leid me niet af!