SA Commonwealth War Casualties buried

SOUTH AFRICANS COMMONWEALTH WAR CASUALTIES BURIED ACROSS THE WORLD – PART THIRTY-TWO By Captain (SAN) Charles Ross (SA Navy Retired)

South Africans participated in almost every theatre of war during both the First and Second World Wars. According to the Commonwealth War Graves Commission Casualty Data Base 7 290 (includes 607 unknown) First World War casualties and 9 986 (includes 84 unknown) Second World War casualties are buried in 1 207 cemeteries while 2 959 First World War and 2 005 Second World War casualties are commemorated on 48 memorials. This does not include the 1 750 members of the South African Native Labour Corps and the 306 from the South African Book of Remembrance whose names are in the process of being added to the Commonwealth War Graves Commission’s Casualty Data Base. With South Africans having served far and wide it is not surprising that you would find single or small group graves in cemeteries across the world. Here are some of those cemeteries where one or a very small group of South Africans are buried.

- FRANCE

Corbie was about 20 kilometres behind the front when Commonwealth forces took over the line from Berles-au-Bois southward to the Somme in July 1915. The town immediately became a medical centre, with Nos 5 and 21 Casualty Clearing Stations based at La Neuville (the suburb across the Ancre) until October 1916 and April 1917 respectively. In November 1916 the front moved east, but the German advance in the Spring of 1918 came within 10 kilometres of the town and brought with it field ambulances of the 47th Division and the 12th Australian Field Ambulance.

The communal cemetery was used for burials un-

til May 1916, when the plot set aside was filled and the extension opened. The majority of the graves in the extension are of officers and men who died of wounds in the 1916 Battle of the Somme. The remainder relate to the fighting of 1918. The communal cemetery contains 249 First World War burials, the extension 918. The extension was designed by Charles Holden. There are 27 South Africans from World War One buried in the cemetery.

MANGOCHI TOWN CEMETERY - MALAWI

in after the Armistice. Special memorials are erected to four men of the 2nd Cape Corps, buried at Mwamba and Mwembe Boma, Portuguese East Africa, in April and May, 1918. There are now 60, 1914-1918 war casualties commemorated in this site. There are 33 South Africans from World War One buried in the cemetery.

HILARY CEMETERY – DURBAN – SOUTH AFRICA

During the Second World War, Durban was the embarkation and disembarkation port, first for the East African and Abyssinian campaigns and later for those in the Middle East and Italy. A large military hospital operated at Springfield and hospital ships plied between the port and the theatres of war in the north. Operational flights in protection of incoming and outgoing convoys and general anti-submarine patrols were conducted from the airfield to the south of Durban City. Durban (Hillary) Cemetery contains 122 Commonwealth burials of the Second World War and 16 French war graves.

contains a few individual graves of Italian servicemen. It previously also contained a large communal grave for the Italian prisoners of war who drowned when they were being transported from Egypt to Durban in the "SS Nova Scotia" when she was torpedoed off the Natal Coast. The 118 casualties from the "SS Nova Scotia" have been exhumed and along with the remains of the 35 Italian POW’s who died in the Natal Province are now buried in the grounds of the “Master Divinae Gratiae” Church, Epworth Road, Mkondeni, Pietermaritzburg. The church was built by Italian POW’s in 1944 and is today a South African National Monument. There are 91 South Africans from World War Two

buried in the cemetery.

BELGRADE WAR CEMETERY, BELGRADE –SERBIA

The cemetery was created to receive the remains of British and Commonwealth casualties brought in from more than sixty small burial grounds and from isolated sites all over Yugoslavia. The largest number from any one place came from Milna Military Cemetery and the Royal Naval and Harbour Cemeteries on the island of Vis (Lissa) which was our base. The burials in the War Cemetery include escaped prisoners of war from Italy and Greece. The civilians buried here include a mining technician, a teacher of English, a newpaper correspondent, a member of the Embassy staff and the child of another member of Embassy staff. They were buried or re-buried in the cemetery by permission of the Army Graves Service. There are 43 South Africans from World War Two buried in the cemetery. 42 Are from the SA Air Force and one from the Royal Durban Light Infantry.

DURBAN, STELLAWOOD CEMETERY SOUTH AFRICA

Durban became a considerable hospital centre during the First World War; in May 1918, it contained No. 3 South African General Hospital, sev-

en other hospitals and two convalescent camps, to which sick and wounded were brought from East African and other theatres of War. During the Second World War, Durban was the embarkawêreld word daar elke jaar hulde gebring aan alle soldate wat die hoogste offers gebring het! Ons onthou ons kollegas wat tydens die rebellie (1914) in die eerste wêreldoorlog, tydens die 1922 Randse Opstand, die tweede wêreldoorlog, Witsieshoek, Cato Manor en diegene wat tydens die Bosoorlog gesterf het. Kom ons staan vir ‘n oomblik stil en eer hul nagedagtenis! It is oncer again November and in the Western world we remember all the soldiers who have made the highest sacrifices! We remember our colleagues who died during the rebellion (1914) in the First World War, during the 1922 Rand Revolt, the Second World War and in tion and disembarkation port, first for the East African and Abyssinian campaigns and later for those in the Middle East and Italy. A large military hospital operated at Springfield and hospital ships plied between the port and the theatres of war in the north. Operational flights in protection of incoming and outgoing convoys and general anti-submarine patrols were conducted from the airfield to the south of Durban City. Durban (Stellawood) Cemetery contains 193 Commonwealth burials of the First World War and 491 from the Second World War. There are also 21 war graves of other nationalities and four non-war burials in the Commission's care. The Stellawood Cremation Memorial stands within the cemetery and commemorates 33 casualties of the Second World War. South African casualties commemorated in this cemetery includes 93 from World War 1 and 225 from World War 2 (223 known and 2 unknown). 33 Members are also commemorated on the Cre-

SOUTH AFRICAN POLICE FORCE SUID-AFRIKAANSE POLISIEMAG

Dit is weer November-maand en in die Westerse mation Memorial. the Witsieshoek, Cato Manor and during the Bush War. Let us stand still for a moment and honour their

memory!

WO1 Lloyd Calitz

Herman Labuschagne

We lost one of our legendary regimental sergeants major today. WO1 Lloyd Calitz. A hero of a soldier, an example to the defence force, a patriot and a trusted comrade. A valued citizen of my own community. A friend of the faithful and a champion for all those who fought against socialist tyranny. Condolences to Mrs. Alida Calitz and all who knew and lived him. He has given a lifetime if service to a grateful country. We will remember him.

Staff Sergeant F.D. Roxo, HC Paul Els

Francisco Daniel Roxo was born 1 February Montes province of Portugal. In 1951 he settled in the Portuguese colony of Mozambique and after a short period with the civil service became involved with hunting in the Niassa province of Northern Mozambique It was during these years that Daniel honed his skills and learnt the bush skills that were to be put to use in the war against insurgents in later years. Daniel was to lead the militia forces in the Niassa province with great success and for his actions in deGuerra (Portuguese Cross of Honour) as well as the Medalha de Servicos Destintos (Medal of Merit). Daniel was known worldwide as the ‘Phantom of the Forest’ . Daniel left Mozambique shortly after the Portuguese revolution of 25 April1974, and joined the SADF. At the age of 41 he was to pass the tough selection course to join 1 Reconnaissance as a Special Forces Operator. After qualification he was seconded to Charlie Coy of Bravo Group as a platoon leader. Soon after his arrival Operation Savannah started, and Daniel’s actions in combat against Cuban and Angolan Forces at Bridge 14, Angola in December of 1975, had him recommended for and awarded the Honoris Crux decoration. Staff Sergeant Daniel Roxo was the first non-South African to receive this decoration. On 23 August1976 Daniel was killed in combat during an ambush. Daniel was also awarded the Pro Patria medal with the Cunene Clasp as well the Southern Africa medal (posthumously). Daniel

His medals

1933, in the village of Mogadouro in the Tras os combat, was twice awarded the Cruz left behind a wife and six children.

A MOVING MESSAGE FOR MITCH

by Chengeta Wildlife

While our detection dog Mitch went to his final resting place in Holland, his passing was felt as far away as the Central African Republic where he served his final mission. Chengeta Trainer Yoann, along with rangers: Freddy, Cyriaque and Hyancinthe, on the ground in Africa, have jointly written this moving message for Mitch which we wanted to share with you: From Yoann: “Hi all, and my gratitude for your messages of support after Mitch passed away. I wanted to share with all of you what is the real story in Africa, the 2nd house of Mitch and Bobby, where the rangers live and they are probably the men that shared the most time with these dogs. I can tell you that since their departure, they have missed them in their life and for the operation.” Rangers Freddy, Cyriaque and Hyacinthe have been back patrolling but they recently returned from the forest together and wanted to share these heartfelt words about Mitch with you, our Chengeta family:

BAYANGA, CENTRAL AFRICAN REPUBLIC

Biography of eco-guard Mitch:

“We, Freddy, Cyriaque and Hyancinthe, deliver our words of meditation to the attention of Chengeta Wildlife President Rory Young, our dog trainer Erik Groenendjik, and trainer Yoann. Mitch was a very efficient and smart dog, he came to Bayanga in November 2018. We did our training as dog handlers and started working together.

Eco-guard Mitch was very active during the mis- To help support our missions, you can donate

sions and a lot of successful seizures were made. https://chengetawildlife.org/donate/

He left us unfortunately on 22 September 2020 Can another dog look like him?” here:

leaving a great void, how to accept such pain?

24 OCTOBER 2020 IS NATIONAL MAKE A DIFFERENCE DAY!

by Chengeta Wildlife

Today, we reflect on how we can all make a positive difference to the natural world around us.

Chengeta Wildlife makes a difference by operating in some of the most hostile places on earth, our trainers make a difference by providing expert anti-poaching training to local rangers in Africa, the rangers then make a difference by protecting their wildlife and empowering their communities.

And YOU make a difference

by supporting Chengeta and the vital work that we do.

HOW YOU CAN GET INVOLVED:

By recognising those on a different frontline, you can make a difference when you donate, fundraise, follow, share social media posts and spread the word of Chengeta’s work.

What will you do to make a difference today… and everyday?

Please donate to support our work here: https://chengetawildlife.org/donate/

In die skadu van die galg en Op pad na die galg

Brigadier Fanie Brits

My twee boeke, In die skadu van die galg en Op pad na die galg, wat ‘n duologie vorm, is ‘n reis na gister. Die boeke fokus op opsienbare moordsake wat in die Wes-Kaap plaasgevind het, die Moord-en-Roof-eenheid van die Wes-Kaap en om die lede van dié eenheid, onder andere lt.genl. Nick Acker, op die voor-grond te plaas.

Dit vorm ook ‘n geheelbeeld van my as mens en as ‘n Moord en Roof- speurder wat die fokus laat val op die kultuurgeskiedenis en kriminele profiel van ons land. My subjek-tiewe mening is dat die inhoud van my twee boeke geloof-waardig, georden en objektief is, sonder om eie mening te negeer oor die wyer spektrum van polisiëring.

Terugvoering wat ek van lesers van die boeke ontvang het is dat hulle aanklank vind by my skryfstyl en dat dit helder, toeganklik en meesleurende leesstof is. Menings wat reeds aan my oorgedra is, is dat die boeke lees soos uitstekende fiksie, al is dit rillers. Daar is ook genoem dat die boeke oor dokumentêre en navorsingswaarde beskik. ‘n Kort biografie oor myself is as volg: Nadat ek in 1964 by die Polisiemag aangesluit het, het ek ‘n droom geleef om ‘n top speurder te word.

21 nie) voordat ek in 1968 na speurdersersant bevorder is nadat ek intussen ‘n meganiese en speurderkursus deurloop het. Ek het in 1972 ‘n offisiers-kursus deurloop nadat ek in 1970 my adjudant-offisiers eksamen geslaag en as Takbevel-voerder van Natalspruit (later Katlehong) aangestel is. Ek was uiters geseënd aangesien ek sedert 1965 met my dienstydperk aan die Oos-Rand, diens gedoen het as bevelvoerder of adjunkbevelvoerder tot ná my uitdienstrede. Aan die einde van 1978 is ek kortstondig na Bellville as speurtak-bevelvoerder verplaas, toe ek opdrag gekry het om as eenheidsbevelvoerder van SANAB, Kaapstad, waar te neem. In Junie 1980 is ek na die Moord-en-Roof eenheid te Bishop Lavis verplaas waar ek as ondersoekbeampte en bevelvoerder tot die einde van 1989 diens gedoen het. Te midde van die lang ure wat ek as ‘n speurder in al die vertakkinge van die speurdiens, veral die Moord-en-Roofeenhede moes werk, het ek myself ook akademies bekwaam en die grade BA (Pol) en Honneurs BA aan die Universiteit van Suid-Afrika verwerf. Ek is toe aangestel as die distrikspeuroffisier van Bellville en later Stellenbosch distrikspeuroffisier. Met bevordering tot die rang van brigadier en na ‘n senior- bestuurs-ontwikkelingskursus te GraafReinet het ek diens gedoen as MBO van die Suid -Skiereiland toe ek in 1994 medies ongeskik bevind is. Ek is toe nadergetrek vir 6 jaar diens as voorsitter van die Bellville GPF. Ek was ook bevoorreg om as areabestuurder diens te doen vir Statistiek SA en munisipale, provinsiale en nasionale verkiesings.

Ek is toe - saam met ‘n kollega - op ‘n drakoniese wyse aangekla in ‘n saak waaroor ek in die laaste hoofstuk van my tweede boek skryf. Ons was vryge-spreek - nie onskuldig bevind nie - wat ‘n drama van leuens! Ek beskou myself as ‘n “survivor” wat ‘n onheilige magspel oorleef het! Om terug te kom na die twee boeke. In die eerste boek, In die skadu van die galg, is die doodstraf 13 keer opgelê aan moordenaars waarin ekself die ondersoekbeampte was.

Die een saak wat nooit uit my geheue gewis sal word nie is die Verity-moorde.

Shaun Vaughn Verity het uit jaloesie sy dogtertjie en sy vrou, ‘n

skoonheidskoningin, se koppe met ‘n rooikrans-stomp inmekaargeslaan en hulle toe met ‘n matmes van oor-tot-oor keelaf gesny het. Daar was baie drama met betrekking tot die ondersoek van die saak, totdat die adjunk-prokureur generaal ingegryp en ek opdrag gekry het om die saak de novo te ondersoek. In die tweede boek, Op pad na die galg, skryf ek 6 hoofstukke oor vroue-moordenaars, onder andere die Marlene Lehnberg- en Marthinus Choegoeoftewel die berugte skêrmoordsaak wat deur lt.genl. Nick Acker ondersoek Chatburn se liggaam nadat dit uit die was. Liesbeekrivier verwyder is met die pyl duidelik sigbaar Omdat ek eerstehandse kennis van die bendekultuur het, skryf ek ‘n hele hoofstuk daaroor ‘n bielie van ‘n boek van 551 bladsye - waarin ek ook ‘n wrede plaasaanval en ‘n gefnuikte plaasaanval daarin beskryf. ‘n Uitstaande hoofstuk in die tweede boek is die Kruisboog-moord - waaroor ek ‘n jaar lank navorsing gedoen het. ‘n Helleveeg van ‘n moordenares wat skotvry daarvan afgekom het toe sy haar eerste man doodgeskiet het. Sy skiet haar tweede man in sy slaap dood en dit kom na vore dat sy haar 12 jarige dogtertjie ingespan het om haar te help om van sy liggaam in die Liesbeekrivier ontslae te raak. Geskiedenis word gemaak toe haar man se liggaam - reeds in ‘n stadium van ontbinding - gevind word en sy vingerafdrukke op ‘n unieke manier geneem en sy identiteit sodoende vasgestel word.

Dit is vanselfsprekend dat ek afsluiting en berusting moes vind met betrekking tot die Guguletu 7-saak wat teen my Die linkerhand se afgestroopte vel grein, aan my wat oor prof. Knobel se hand opgedring was om te ondersoek. getrek is om Graham Chatburn se vinger-afdrukke te neem.

Ja, en natuurlik die hel wat ek en my familie moes deur-maak toe ‘n eenogige senior-offisier, ‘n saam -geflanste dossier met sameswerings teen my onder-soek het om my loop-baan kort te knip. Bogenoemde gebeure word in hoofstukke 17 en 21 in die boek beliggaam. Brigadier Fanie Brits. Kontakbesonderhede: 082 875 2038 of 021 919 2939 Epos: fansu@telkomsa.net

“‘n Mens beplan sy pad, maar die Here bepaal hoe hy loop”. Spr. 16:9 (Fanie)

Adriaan den Dulk (Australië) offisier wat baie besorgd by die motor in leun om Nongqai Vol 10 No 7B - Nasionale vas te stel of ek darem die paal gaan haal. Veiligheidsbestuurstelsel: Die Geskiedenis van Nodeloos om te se hy het ‘n blywende indruk op Witwatersrand Gesamentlike Bestuurstelsel - my gelaat. Sedert my ongeluk het ons kontak Wit GBS behou en ek het net die grootste agting en Hallo Hennie, waardering vir hom. Vertrou dat dit goedgaan met jou en met jou gesin. Toe genl Schoeman so praat oor die stam gevegte Dit was met groot belangstelling dat ek Nongqai in Msinga/Tugela Ferry laat dit my onwillekeurig Vol 10 No 7B - Nasionale Veiligheidsbestuur- terug dink aan die stam gevegte op St Faiths in die stelsel: Die Geskiedenis van Witwatersrand suide van Natal, ‘n heuwelagtige polisiestasie in Gesamentlike Bestuurstelsel - Wit GBS gelees het. die valleie van die Umzimkulu-rivier tussen Soos jy miskien kan onthou was ek betrokke Highflats en Port Shepstone. Daardie jare was tydens hierdie tydperk (tot en met 1994), en het daar nie onlus-eenhede nie en ons stasie-lede dus ‘n besondere aanvoel vir hierdie geskiedenis. moes op baie kort kennisgewing mobiliseer en dan Is dit miskien moontlik om ‘n PDF weergawe te kan Kersfees of Paasnaweek gaan kamp op St Faiths. kry? Vir die eerste drie of so dae moes jy Indien wel, sal ek dit hoog op prys stel. selfvoorsienend wees totdat A/Off Gerry Holland Vriendelike groete, met die “Mobile Unit” opdaag. In daardie drie dae Adriaan was dit net steaks, tjops en die nodige versterk 1973 was ek betrokke in ‘n groot motor ongeluk net buite Richmond en hy het die toneel besoek. Toe water van die naaste sjebeen wat ons aan die gang gehou het. Om met ‘n voertuig daar te ry Brig Fanie Brits Weereens goeiemore Hennie, Na aanleiding van Fanie se oproep met u was haas onmoontlik en ons moes die Land Rovers parkeer by die naaste “trading store” en dan stap om lyke en die impi’s te gaan soek. Op ‘n geleentheid het kolonel Furness wat die vanoggend verskaf ek die volgende: Die eerste boek, In die skadu van die galg kos R200. Die tweede boek, Op pad na die galg, kos R280. Ons bankbesonderhede is as volg: Absa tjek rekening SJJ Brits, nr 4048087993. Nogmaals dankie vir die ondersteuning deur die koop van die boeke en ook u bereidwilligheid om ons boeke op Nongqai te vertoon. Ons pos u twee boeke vanoggend en hoop en glo dat u dit sal geniet... Fanie & Susan Brits distrikskommandant te Pietermaritzburg was ons vergesel. Dit was net ek (bestuurder) die kolonel en ons stasiebevelvoerder in die voertuig toe ons op ‘n groot impie afkom. Ons was gewapen met ons handwapens en een Sten geweer. Toe die impie ons sien het hulle almal soos een man gaan sit en die indoena het na ons toe gekom. Hy het vir ons elkeen ‘n stuk geskroeide beesvleis gegee en kol. Furness sê toe ons moet dit eet om hulle die nodige respek te betoon. Maar swaar gesluk aan die vleis en toe onderhandel kol Furness met hulle om ons te volg na die polisiestasie. Ieder en elk van hulle het agter die Land Rover gedraf tot by die stasie en ons het hulle in een hoek laat sit. Toe Lucas Holtzhausen dieselfde prosedure. By die stasie kon ons toe met Beste Hennie Sit toe vandag en lees die nuutste uitgawe van die Nongqai. Ek dink ek moet bieg en erken dat ek verslaaf geraak het aan die Nongqai. Generaal Schoeman se terugblik op sy loopbaan het sommer baie goeie herinneringe terug gebring. Ek het genl. Schoeman ontmoet in 1972 toe hy as luitenant die stasiebevelvoerder op Richmond (N) was. Wat ‘n wonderlike mens is hy nie. In Januarie hulle onderhandel om vir die betrokke Paasnaweek nie te baklei nie. Sodoende kon ons darem vir ‘n slag Paasnaweek by die huis wees. Om afgebrande hutte te tel was ‘n ander storie. As jy 99 of 100 se dan stuur hulle jou terug en moet jy gaan oortel. Ek sal daardie dae vir niks op aarde verruil nie. Groetnis Lucas gaan soek ons die ander impie en herhaal ek bykom in my motor wat ‘n wrak was sien ek die (Continued on page 184)

Genl-maj Dirk Schoeman

Goeienaand Hennie Langs die pad, smokkel die tegnologie met my kop! Ek reageer nou op die e-pos soos dit deurgekom het op my selfoon. Ek het die briefie van Lucas baie waardeer. Ofskoon ek nie kan herroep wanneer die ongeluk gebeur het nie, onthou ek die insident baie goed. Ek laat die aand uit die bed opgestaan om die “polisie-ongeluk” by te woon. Aangesien slegs hy betrokke was, is die aangeleentheid sonder veel omslagtigheid afgehandel. Hy het ook ‘n prentjie geskilder van stamgevegte in die St. Faiths area. Terwyl ek op Highflats gestasioneer was, het ek soms opgetree as aanklaer in die periodieke hof op St. Faiths. Ek onthou die kol Furness, die DK van Pietermaritzburg goed. Hy het so groot stewige handtekening gehad. Voor ek vergeet en dink jou tydskrif is net een woord manjifiek en getuig van vindingrykheid en passie vir die geskiedenis. Ek weet nie hoe jy dit alles behartig nie! Groete Dirk

Andre Grobler

Beste Hennie, Baie dankie vir jou plasing van Ronnie Kasrils se boekgedeelte. Asook sy vriendelike terugvoer. Ek is opnuut omgeboul met die kwaliteit en kwantiteit van Nongqai publikasies. Dit is n magdom inligting en so interessant. Veels geluk! Seënwense Andre

Re: WO PJ “Sailor” van Schalkwyk

Dear Mr. Heymans, I trust you are well. I stumbled across your NONGQAI publication today, and what a treat it was to read the story I heard so many times from Oupa Sailor! You captured his naughty humour perfectly. He would still laugh about that day every time he told the story! In this light, I regret to inform you that Oupa Sailor van Schalkwyk passed away about seven years ago, a day after our first daughter's birth. It was published by News24, so you might already have been aware. I am married to Sailor's granddaughter, and him and I use to have long talks about his very colourful past.

From your publication, I saw that you are looking for a photo of Oupa Sailor. Please let me know if that is still the case; We will gladly provide this for you.

Pieter Jakobus van Schalkwyk 14/05/1930 – 02/07/2013 Best Regards,

Ernst Botha

Die politiek

Ek luister na baie mense se politieke uitsprake op Facebook—dit maak die lewe so interessant. Ek het nie al die antwoorde nie MAAR m.i. kon mens na 2 Februarie 1990 destyds links, op die draad gesit het, of regs gewees het. NP, HNP of AWB –saak het dit nie meer gemaak nie! Dis jou voorreg as landsburger om jou politieke stand te kies. Maar die koeël was klaar deur die kerk! Die ANC het destyds gepoog om ondermeer die land onregeerbaar te maak en het in 'n groot mate daarin geslaag. (Ons land is steeds vandag in 'n mate onregeerbaar - bv. treine kan nie tussen Johannesburg en Pretoria loop nie. In my woonbuurt hou taxi’s nie stil vir rooi ligte nie.) Op 'n stadium was ek skakeloffisier met Mosambiek - ek het gesien hoe lyk dit daar en ek het besef wat vir ons voorlê. Afrika en die internasionale gemeenskap het sy eie realiteite! As lid van die SSVR het ek later op die wit matte in Tuynhuis geloop waar ek aan mnr PW Botha se kantoor verbonde was. Ek het baie dinge daar gesien en gehoor in die kort rukkie wat ek daar verbonde was. Daarna het mnr FW de Klerk oorgeneem en is ons veiligheidstrukture afgetakel. Ek is weer op versoek operasioneel as polisieman ontplooi en weer in die strate van swart woonbuurte op die Goudveld geloop. Wat ’n anti-klimaks! Later was ek vir 'n jaar in Soweto - baie onluste, geweld, terreur, moorde op polisie ens. beleef. Glo my, die SAP en die SAW kon nog vir baie jare die konflik deur repressiewe optrede beheer het teen geweldige koste en buitelandse kritiek. Intussen was ons land bankrot - daar was nie geld nie. (Onthou die Chase Manhattan Bank.) in Taiwan deurloop: Ons kon die militêre geveg wen - maklik! - maar ons sou die “vrede” en stabiliteit verloor het en nog verder geïsoleer word.

Ons oplossing was polities eerder as deur die loop van 'n geweer. Regter Goldstone het my kom spreek oor die geweld en ek het twee maal voor sy kommissie getuig. Regmatig was die NP ons onderhandelaars. Natuurlik het ek as gewone burger en polisieman ook my kritiek oor die onderhandelinge gehad. Alles in ag genome, ten spyte van endemiese korrupsie en swak polisiëring, dink ek vandag is beter as destyds - ek sit vandag op die kantlyn ek kyk wat gebeur ... alles gaan maar oor politieke mag en finansiële hebsug. Ons - die SAP/SAW en ons politieke hoofde almal, het alles veil vir hierdie land gehad! Mnr Vlok het my ten minste drie maal in die twee jaar te Welkom besoek en sy steun aangebied. Ons het ons beste gelewer vir Suid-Afrika wat ons kon. Ons jong lede was puik!! Ons het

"stormagtige tye" agter die blad. Ek dank God dat ek vandag lewe en baie dinge slegs met my oë aanskou het!!! Al wat ons kan doen is om te bid vir ons land en sy regering.

Ironie

Ek sit en dink oor ironie! Ek vergelyk gister met vandag; veral as ek so nuus luister – die hedendaagse nuus laat my al te veel dink aan die ou daaglikse misdaadopgawe! Gedurende 1990-1991 word my distrik geïnspekteer. Dis wilde dae van onluste en onrus. Manne en vroue werk onder groot druk en is lojaal aan die Mag deur baie vrywillige ure oortyd te werk. Na die onluste moet die gewone werk

Ek het ook 'n drie maande politieke oorlog-kursus aandag kry. Rompslomp moet gedoen word. Vergaderings MOET gehou word – ek praat nou van teeklubs, menasies, ontspanning en sportklubs – die boeke moet reg wees en al die klas van dinge. Weduwee- en weesfonds danse moet gereël word. Sommige offisiere hoër op in die hiërargie plaas ‘n hoë premie op die aspekte. Soms is daar nie kworums nie, manne is ontplooi

ook op ander sentra met afgedeelde diens. Ons het misdaad voorkom en bestry. Die speurders was puik en die resultate het vanself gespreek. Almal doen ‘n reuse taak: Ons vir jou Suid-Afrika! Die kommissaris kon trots wees op die manne en vroue! Ek luister so na die nuus – R500-miljoen is spandeer sonder dat ‘n steek werk verrig is! Een van die inspekterende offisiere het destyds bevind dat lede van die Mag nie die stempel op die korrekte plek plaas op vorm J70 (Erkenning van Skuld-vorm) nie! Bid jou aan, hy het tyd daarvoor terwyl Suid-Afrika letterlik brand! Ek het as lid in die aanklagtekantoor ook honderde kwitansies uitgereik. Omdat mense staan en wag, het ek nie die stempel netjies op die voorgeskrewe plek gestempel nie – nee, ek het die drie afskrifte vinnig gestempel ten einde flink diens te lewer. Nou by die ironie – in die ou dae moes jy die stempel op die voorgeskrewe ruimte plaas maar vandag kan jy maar R500-miljoen steel! Ek wonder vandag waar hulle die stempels plaas?

Waak en bid

Tydens my dienstermyn in die SA Polisie het ons, ons werk na die beste van ons vermoë gedoen. Daar was goeie leermeesters en rolmodelle. Ek het “baie gesien” en ons was uiters suksesvol! Daar was rus en vrede in alle gebiede. Nou is ek met pensioen – dinge het drasties verander!!! Al wat ek kan doen is om te bid vir die president, sy kabinet, die polisiediens, die vervolgingsgesag, Eskom en die land in die algemeen. Ons moet ook bid vir mnr Malema. Ons moet vir ons plaasboere bid. Ons het nie meer ‘n spoorweg-passasiersdiens, lugdiens of poskantoor nie. Die oplossyfer vir ernstige misdade is laag – eintlik power! Die ANC het tydens die rewolusionêre oorlog gepleit die land moet onregeerbaar gemaak word! Hierin is met lof geslaag. Sekere kerke het hul bygestaan! Ons land is vandag vrot van die korrupsie, moord en doodslag. Is ons nog eerlike mense in Suid-Afrika? Misdaad vier hooggety – alle eerste bylae misdade word skaamteloos gepleeg. Ons moet daardie strategie omdraai. Van “bo tot onder” steel, lieg en bedrieg

meeste amptenare. Jare gelede sit ons op die grens met Zambië – die kapelaan kom lees en bid vir ons. Hy was ‘n ds Vorster van die Kaap. Terwyl hy ons toespreek sê hy ondermeer: “God het ons met ‘n doel hier in Afrika geplant. Ons is die “ligdraers” wat die Christelike boodskap moet uitdra!” Ja, kmdr Jan van Riebeeck het die Kerk en die Woord van God hier gevestig. Hier was ‘niks’ aan die donker suidpunt van die Kaap die Goeie Hoop nie! Te midde van al die misdaad en sonde sit ons gevange in ons huise, selfs by die kerk is daar wagte om kerkgangers se motors te bewaak. Sakekerns is misdaadneste! Ons is al beroof en ons het al twee motors aan diewe afgestaan! Ambulans personeel word vermoor of beroof in sekere gebiede. Toe ek ‘n konstabel was, was erwe oop en mense se melk is byvoorbeeld afgelewer en op die stoep gelaat. Vandag moet mense in forte woon – kyk maar hoe ons strate lyk. Staal heinings en doringdraad! Ons het met oop vensters geslaap en op plase was dit so veilig mense het nie eens sleutels vir die voordeur gehad nie! Tog kan ons kerk, gemeentes en skole baie doen om mense se waardes te verander en mense na God te lei! Ondersteun Bybelverspreiding. Ons regerende party moet misdaad nie verder doog nie! So gou as wat hulle misdaad in eie geledere verdoem sal ons met rasse skrede vorentoe beweeg met God se seën. Kom ons vat hande en begin bid sodat ons land en sy mense op hul knieë, weer hul gesig tot God kan keer, om so ook die Ewige Lewe te beërwe.

SLOT | END

Dear reader Please note that in this quasi-historical magazine we make use of various sources and consequently it is obvious that the document contains various diverse and personal opinions of different people and the author of the Nongqai cannot be held responsible or be liable in his personal capacity. Geagte leser Vir hierdie kwasiehistoriese tydskrif maak ons van verskeie bronne gebruik en bevat die dokument uiteraard uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende persone en die opsteller van die Nongqai kan nie in sy persoonlike hoedanigheid daarvoor verantwoordelik of aanspreeklik gehou word nie.

© 2020 Brig. HB Heymans (SAP Ret.)