1 | Julidans Publicatiemap 2016
DESIGN : VANLENNEP, AMSTERDAM
Publicatiemap 2016
2 | Julidans Publicatiemap 2016
Aankondigingen 5 Print 6 Social 31 Websites 41 Nieuwsbrieven 71 Radio & TV 78
Voorpublicaties Recensies
79 103
3 | Julidans Publicatiemap 2016
4 | Julidans Publicatiemap 2016
Aankondigingen
5 | Julidans Publicatiemap 2016
Days magazine
6 | Julidans Publicatiemap 2016
ELLE
7 | Julidans Publicatiemap 2016
Website conSentido (Latijns-Amerika magazine)
8 | Julidans Publicatiemap 2016
Zin magazine
9 | Julidans Publicatiemap 2016
LXRY Magazine
10 | Julidans Publicatiemap 2016
CINQ
11 | Julidans Publicatiemap 2016
Oranje Boven
12 | Julidans Publicatiemap 2016
Harper’s Bazaar
13 | Julidans Publicatiemap 2016
JAN Magazine
14 | Julidans Publicatiemap 2016
PS
15 | Julidans Publicatiemap 2016
tanz Magazine
16 | Julidans Publicatiemap 2016
NIW
17 | Julidans Publicatiemap 2016
Het Parool
Metro
18 | Julidans Publicatiemap 2016
UITkrant
19 | Julidans Publicatiemap 2016
Scènes juli 2016
20 | Julidans Publicatiemap 2016
UITkrant
21 | Julidans Publicatiemap 2016
Dans Magazine
22 | Julidans Publicatiemap 2016
Dans Magazine
23 | Julidans Publicatiemap 2016
Amsterdam Journaal
24 | Julidans Publicatiemap 2016
Winq
25 | Julidans Publicatiemap 2016
Dans Magazine
26 | Julidans Publicatiemap 2016
Wendy Magazine
27 | Julidans Publicatiemap 2016
VROUW Magazine
28 | Julidans Publicatiemap 2016
VIVA
29 | Julidans Publicatiemap 2016
Holland Herald
30 | Julidans Publicatiemap 2016
31 | Julidans Publicatiemap 2016
32 | Julidans Publicatiemap 2016
33 | Julidans Publicatiemap 2016
34 | Julidans Publicatiemap 2016
35 | Julidans Publicatiemap 2016
36 | Julidans Publicatiemap 2016
37 | Julidans Publicatiemap 2016
38 | Julidans Publicatiemap 2016
39 | Julidans Publicatiemap 2016
40 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Spaanse Ambassade
41 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Zweedse Ambassade
42 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Franse Ambassade
43 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Community Expatica
44 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Iamexpat
45 | Julidans Publicatiemap 2016
46 | Julidans Publicatiemap 2016
Website SSBA Salon
47 | Julidans Publicatiemap 2016
48 | Julidans Publicatiemap 2016
49 | Julidans Publicatiemap 2016
50 | Julidans Publicatiemap 2016
51 | Julidans Publicatiemap 2016
52 | Julidans Publicatiemap 2016
53 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Suzy Q
54 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Institut Francais
55 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Kunsten Israel
56 | Julidans Publicatiemap 2016
57 | Julidans Publicatiemap 2016
Website NRC
Website danspubliek.nl
58 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Theaterkrant
59 | Julidans Publicatiemap 2016
Website We Are Public
60 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Dance and Culture
61 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Scenes
62 | Julidans Publicatiemap 2016
63 | Julidans Publicatiemap 2016
64 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Stout & Co
65 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Zin
66 | Julidans Publicatiemap 2016
67 | Julidans Publicatiemap 2016
Website NPO Radio 1
68 | Julidans Publicatiemap 2016
69 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Subbacultcha
70 | Julidans Publicatiemap 2016
Nieuwsbrief Cinedans
Nieuwsbrief Goethe Institut
71 | Julidans Publicatiemap 2016
Nieuwsbrief Melkweg
72 | Julidans Publicatiemap 2016
Nieuwsbrief Holland Festival
73 | Julidans Publicatiemap 2016
Nieuwsbrief Stadsschouwburg Amsterdam
74 | Julidans Publicatiemap 2016
Sprintnieuwsbrief Stadsschouwburg Amsterdam
75 | Julidans Publicatiemap 2016
76 | Julidans Publicatiemap 2016
Nieuwsbrief Crescas
77 | Julidans Publicatiemap 2016
Radio & TV
Radio Radio Radio TV TV Website
Amsterdam FM Amsterdam FM NPO Radio 1 NPO Podium on Tour RTV Noord-Holland www.julidans.nl
78 | Julidans Publicatiemap 2016
Anita van Dolen en Pere Faura Interview Keren Levi MULTITUD (vanaf minuut 50:26) MULTITUD & Julidans (vanaf minuut 12) MULTITUD Dagboeken Ferry Wieringa over MULTITUD
Voorpublicaties
79 | Julidans Publicatiemap 2016
80 | Julidans Publicatiemap 2016
81 | Julidans Publicatiemap 2016
Dans Magazine
82 | Julidans Publicatiemap 2016
83 | Julidans Publicatiemap 2016
84 | Julidans Publicatiemap 2016
85 | Julidans Publicatiemap 2016
Telegraaf - 1 juli 2016
86 | Julidans Publicatiemap 2016
Parool
87 | Julidans Publicatiemap 2016
88 | Julidans Publicatiemap 2016
89 | Julidans Publicatiemap 2016
90 | Julidans Publicatiemap 2016
91 | Julidans Publicatiemap 2016
92 | Julidans Publicatiemap 2016
Parool
93 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 29 april 2016
94 | Julidans Publicatiemap 2016
95 | Julidans Publicatiemap 2016
tanz Magazine
Nicolas Vladyslav Foto: Depreitere
KALENDER
amsterdam_________on tour
lisbeth gruwez «we’re pretty fuckin’ far from okay» «fight, flight or freeze»: Es gibt Vorstellungen, da würde man vom Sitz aus am liebsten zurückbrüllen, flüchten oder einfach nur erstarren. Was die Wissenschaft als unwillkürlichen Schrecken beschreibt – dass Säugetiere bei Gefahr mit Angriff, Abhauen oder Angststarre reagieren – gilt im Theater genauso: Protest, Türenschlagen, gottergebenes Durchleiden. Wie oft im Leben hat man sich schon für Letzteres entschieden? Nur würden wir dieses Vegetieren vor schlechter Kunst niemals Furcht, nur fürchterlich nennen. Hat also der vom Theater erzeugte Fluchtinstinkt etwas zu tun mit Panik und Angst? Wenn Lisbeth Gruwez und Nicolas Vladyslav auf zwei Stühlen unter trüben Scheinwerfern erwachen, beruhigt ein Déjà-vu: Nichts weiter passiert, wie so oft auf unseren Bühnen. Es ist das Nichts aus dem Absurden Theater. Die beiden sitzen und tanzen ein schweres Atmen. Ein. Aus. Auch das beruhigt, denn es erinnert an Atemübungen aus dem Yogakurs. Was dann aber geschieht, eine Choreografie des Herzrasens, der Schweißausbrüche und Abwehrgesten, ein Tanz des sich schützend vor die Brust schwingenden rechten Arms, der fahrig in den Nacken greifenden Hände, der über die Schenkel wischenden Fäuste, des sich zum Fragezeichen verformenden Rückgrats, das ist nun pure Bühnenkunst. Kein Gedanke mehr an Angst oder den Stücktitel: «We’re pretty fuckin’ far from okay» – dieses von den Medien täglich verstärkte Lebensgefühl, Angst haben zu müssen, um in Schockstarre zu verharren und sich herauszuhalten aus der aktiven Gestaltung des Lebens: Solche Ge40
t a n z ___j u l i
2016
96 | Julidans Publicatiemap 2016
danken gehen restlos verloren durch den Bann der steten Steigerung zweier Präzisionstänzer, die jede Geste in genau gesetzten Abständen immer wieder auch zu einem synchronen Ballett der Abwehrhaltung verschweißen, begleitet von einer sich aus der Schnappatmung zum Sägegeräusch verdichtenden, zähneklappernden Soundcollage von Maarten Van Cauwenberghe. Die zwei rasenden Skulpturen täuschen, wenn es sie selbst von den Stühlen reißt, auch das Auge. Ihre Stühle fliehen, fast unmerklich, im Schneckentempo hinter die Bühne, hier die des Theaters im Pumpenhaus in Münster. Dafür finden sich zwei schwarze Wände ebenso langsam zusammen, wie die Tanzenden in Schieflage sich nun Schulter an Schulter übers Parkett schieben. Nach «It’s going to get worse and worse and worse ...» (tanz 3/12) und «AH/HA» (tanz 10/14) soll das bereits der Abschluss ihrer Trilogie zum ekstatischen Körper sein. Schade. Hier wäre noch viel mehr zu entdecken: Wie die unwillkürlichen Angstreaktionen in einer durch und durch reflektierten, somit angstfreien Komposition des Körpers gebannt werden. Mit diesem schönen Nebeneffekt: Die Neigung des Zuschauers, sich der Kunst nur eine Sekunde lang entgegenzustellen, zu entziehen oder sie bloß zu erdulden, versiegt vollständig. Arnd Wesemann Wieder in Amsterdam, «Julidans», 2., 3. Juli; «Festival d‘Avignon», 18.–21., 23., 24. Juli; Weimar, «Kunstfest», 30., 31. Aug.; Genf, Festival «La Bâtie», 3., 4. Sept.; voetvolk.be
(CuP) zusammen mit Studierenden der Amsterdamer School for New Dance Development (SNDO) den Mousonturm mit dem choreografischen Festival «rough proposals 2016». Neben kurzen Stücken laden Installationen, Interventionen und offene Formate zur Erkundung ein oder provozieren Erwiderung und Diskussion. 30. Juni – 3. Juli Mit ihrem aktuellen Stück «Puppets» führt Paula Rosolen die Zuschauer erneut in ein choreografisches Randgebiet und deutet ein zentrales Bild im Tanz um: In vielen Epochen und Kulturen gelten die Bewegungen von Puppen als tänzerisches Ideal, zum Beispiel im romantischen Ballett oder im klassischen javanischen Tanz. Doch die deutsch-argentinische Choreografin nimmt nicht die Bewegungen der Puppen sondern die der Puppenspieler in den Blick und entwickelt so eine neue Perspektive auf Tanz und dessen Wahrnehmung. 12., 13. Juli Bekannt für seine provozierenden Überschreitungen körperlicher und konzeptioneller Grenzen präsentiert der Performer, Choreograf und Musiker Ivo Dimchev mit «FEST» seine Satire über den Kunstbetrieb. 15. Juli mousonturm.de
Freiburg Botanischer Garten der Uni Freiburg «Auf dass wir werden, was wir sind» lautet die Vision der in Mannheim ansässigen company urbanReflects, die mit einer überarbeiteten Fassung des ursprünglichen Bühnenstücks den öffentlichen Raum erobert: mit einem choreografierten Spaziergang. Treffpunkt: Schänzlestraße. 3. Juli Maria Magdalena Kirche In der Tanzperformance «Auf dass wir werden, was wir sind» begegnen sich vier Tänzerinnen der company urbanReflects in unterschiedlichen zwischenmenschlichen Situationen über subtile, aber stetig stattfindende Transformationen. 3. Juli company-urbanreflects.de Theater Premiere «Boom», Tanzhappening für eine kritische Masse der österreichischen Choreografin Doris Uhlich. Großes Haus, 1., 3., 7., 8. Juli Für die Ausstellung «Avartanz – My digital danced self» arbeiten der Choreograf Graham Smith und sein Team gemeinsam mit den Avatarkids, Kindern im Alter von 8 bis 13 Jahren, an tänzerischen Soli, die mithilfe einer eigens entwickelten Software in Formen, Farben und Klänge übersetzt wurden. In der Ausstellung werden die gefilmten Soli der Kinder ihren Avataren gegenübergestellt. Passage46, 7.–10., 13.–17. Juli; theater.freiburg.de
Fürth Kulturforum Fürth «Metropolis NOW», Tanz-Performance-Projekt von Jutta Czurda und Yvonne Swoboda. 1. Juli Stadttheater Tanzzentrum Allegro. 2. Juli 15 Jahre Ballett Gutierres. 16. Juli «Internationale Gluck Opern-Festspiele 2016» zum Thema «ZEITkultur/STREITkultur»: «TANZzeit/tanzSTREIT»: Das Ballett im Revier Gelsenkirchen bringt
zwei Werke von Igor Strawinsky auf die Bühne, musikalisch begleitet von der Prague Philharmonia: «Die Geschichte vom Soldaten» in der Choreografie von Jiři Bubeniček und «Orpheus», choreografiert von Cathy Marston. 21. Juli; gluck-festspiele.de, stadttheater.fuerth.de
Gelsenkirchen Musiktheater im Revier «Move 2016», Tanzprojekt mit Gelsenkirchener Schülerinnen und Schülern und dem Ballett im Revier. 1. Juli musiktheater-im-revier.de
Gießen Stadttheater Tarek Assam löst in «Gravitas» aktive Körper aus den Grenzen ihrer festen Bahnen. taT-studiobühne, 2. Juli stadttheater-giessen.de
Görlitz Stadthallengarten Görlitz Die GHTTanzcompany zeigt «Romeo & Julia» von Dan Pelleg und Marko E. Weigert. 2., 3. Juli «Aqua», Tanzstück von Dan Pelleg & Marko E. Weigert. 7., 9., 10. Juli; g-h-t.de
Greifswald Museumshafen «Rock ’n’ Ballet» mit dem BallettVorpommern und dem Ballett der Stettiner Oper. 16., 17. Juli theater-vorpommern.de
Hagen Theater «TanzQuartett», Choreografien von Marco Goecke, Raimondo Rebeck, Cayetano Soto und Ricardo Fernando (siehe S. 37). 6., 9. Juli; theaterhagen.de
Hamburg Deichtorhalle-Platz «DanceKiosk-Hamburg»: Das Festival hat in seiner 10. Edition ein neues Konzept und wird in diesem Jahr Nomade mit einem temporären Wohn- und Arbeitsraum. Auf dem Gelände werden KünstlerInnen aus Hamburg mit internationalen Gästen zusammenkommen, sich austauschen und ihre künstlerischen Arbeiten präsentieren können. Dafür werden Wohnwagen, Zelte und eine Bühne unter freiem Himmel auf dem Festivalgelände zur Verfügung stehen. 48 Stunden lang bleiben die TeilnehmerInnen zusammen. Währenddessen finden Performances, Gespräche, Vorträge, Treffen und Trainings statt. 8.–10. Juli dancekiosk-hamburg.de Kampnagel Die Studierenden des Masterstudiengangs «Performance Studies» an der Universität Hamburg zeigen ihre diesjährigen Abschlussarbeiten. 23.–26. Juni «Internationales Sommerfestival». 10.–28. Aug. kampnagel.de Staatsoper Premiere Olivier Messiaens «Turangalîla-Symphonie» ist ein groß angelegter Liebesgesang, den Ballettintendant John Neumeier zur Eröffnung der «42. Hamburger BallettTage» choreografiert. Die Uraufführung dirigiert Kent Nagano (siehe S. 16). 3., 5., 8. Juli Bei «Erste Schritte» steht das 20-jährige Jubiläum von Neumeiers Choreografie «Yondering» im Mittelpunkt, die in internationaler Besetzung zu erleben ist. Es tanzen Schülerinnen und Schüler der Theaterklassen der Ballettschule des Ham-
Theatermaker
97 | Julidans Publicatiemap 2016
98 | Julidans Publicatiemap 2016
99 | Julidans Publicatiemap 2016
100 | Julidans Publicatiemap 2016
101 | Julidans Publicatiemap 2016
102 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensies
103 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 2 juli 2016
104 | Julidans Publicatiemap 2016
Het Parool, 6 juli 2016
105 | Julidans Publicatiemap 2016
106 | Julidans Publicatiemap 2016
Groot-Brittannië, net opgekomen postpunk/new wave is groot: glitter en vertoon, (schijnbare) onbezorgdheid, soepele bewegingen, virtuoze paardansen en synchrone groepsdansen tegenover het duistere en zwartgallige, zowel in uiterlijke vorm als in songteksten (de ian uit de titel is Joy Divisionvoorman Ian Curtis, die al jong zelfmoord pleegde), het sur place en individueel dansen. Is het belangrijk dat Rizzo die vraag ook beantwoordt? Niet per se. Maar als de choreografische uitwerking veel te lang en eentonig op eenzelfde punt blijft hangen, te veel van hetzelfde laat zien, en weliswaar een nette, maar niet bepaald prikkelende ontwikkeling vertoont, begint dat wel te storen. In principe klopt er veel aan le syndrome ian, het derde deel van een trilogie waarin Rizzo populaire ‘anonieme’dansvormen onder de loep neemt, als tegenhanger van de ‘danse d’auteur’. D’après une histoire vraie, geïnspireerd op een Mediterrane mannendans, was eerder op Julidans te zien. Basis voor het grootste deel van de choreografie zijn lage basklanken, een straffe beat die tot op het borstbeen door vibreert – bekende sensatie in de disco. Daaroverheen klinken scherpere tonen en geluiden van stemmen, brekend glas. Ook de vormgeving (van Rizzo zelf) is stemmig, met op het duistere toneel alleen drie verrijdbare ‘zonnen’ van koel-witte TL-buizen. De zwarte broeken en witte overhemden verwijzen vooral naar de new wave. Vijf mannen en vier vrouwen betreden de dansvloer. In hun bewegingen zijn elementen van beide dansstijlen, hoewel verbonden, nog steeds te herkennen, vooral als zich een rij of diagonaal vormt of wanneer de armen losjes in de lucht worden gestoken. Telkens komt de groep bij elkaar, deelt zich op in paren of trio’s, waarbij sommige ‘overschieten’. De dynamiek schiet heen en weer van driftig en strak naar mellow en soepel. Langzaam loopt de energie uit de choreografie; vermoeid en mismoedig vallen de dansers steeds vaker neer. En telkens is daar die onheilspellende zwarte figuur die als een besmetting (een syndroom?) bezit neemt van de groep en het toneel – een herinnering aan de angstige en negatieve sfeer van de jaren tachtig. Een soort happy, althans hoopvol einde volgt, al een van de moeraswezens zich van haar zware kostuum ontdoet en in een kleurig tshirt verder danst, trachtend zich te warmen aan het koele TL-licht. Tja. Was dat het? Leek het publiek zich af te vragen, onzeker of het zou gaan applaudisseren. Zoiets saais en zouteloos, dat zichzelf grotendeels lijkt te herhalen? Met zo’n flauw einde? Ondanks de connectie met Rizzo’s eigen clubverleden is enige persoonlijke noodzaak ver te zoeken en al iets over de helft is de aandacht al fors verflauwd, om pas een minuut voor het einde even op te flakkeren. Jammer, zo’n zwakke openingsvoorstelling en wat een verschil met de kraker van vorig jaar, Fabres 24-uurs extravaganza Mount Olympus. Maar een kakelverse voorstelling brengt nu eenmaal een risico met zich mee en een festival als Julidans móet dat nemen.
107 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
No dance, no paradise Pere Faura ★★★★☆ Dans 30 juni 2016 - Theater Bellevue, Grote Zaal - Speellijst Een feest voor het hart en het brein Door Joost Ramaer gepubliceerd 1 juli 2016 Een man loopt rondjes over het toneel, spelend met een paraplu. ‘Wat mij altijd heeft verbaasd,’ zegt hij, ‘is dat in Singing in the Rain alles wordt uitgelegd.’ Gene Kelly zingt in de regen, voor ons aller ogen, en, ten overvloede, in de tekst: ‘I’m singing in the rain.’ Hij kijkt omhoog, naar de regenwolken, en zingt: ‘I’m laughing at clouds/so dark up above.’ Waarom, vraagt de man zich af, zeept deze beroemde song ons alles drie keer in? Zo begint No dance, no paradise, een nieuwe show van de Catalaanse performer en choreograaf Pere Faura die donderdag het festival Julidans opende. ‘Ik denk dat veel van mijn stukken iets zeggen over dans via de inzet van dans,’ schrijft hij zelf in een van de twee boekjes die No dance begeleiden. ‘Ik spreek over dans, zijn
108 | Julidans Publicatiemap 2016
geschiedenis, over de theatrale handeling zelf of over de blik van de toeschouwer, precies omdat dat is wat mij aantrekt en waar ik van houd.’ No dance, no paradise omschrijft hij als ‘een persoonlijke belichaming van dansgeschiedenis’, gebaseerd op vier iconische choreografieën: De stervende zwaan van Michel Fokine voor Anna Pavlova (1905), Singing in the rain (1952), Saturday Night Fever van John Travolta (1977) en Fase/Rosas van Anne Teresa De Keersmaeker (1982). Faura deconstrueert ze alle vier, en boetseert uit de stukken en brokken steeds nieuwe combinaties. Eerst praat hij over Singing in the Rain, dan danst hij het nummer, zwijgend en zonder muziek. Later brengt hij de tekst, maar gesproken, niet gezongen. De muziek bij Fase/Rosas is het befaamde Piano Phase, waarin Steve Reich twee pianisten dezelfde partij synchroon laat spelen om ze vervolgens geleidelijk uit de pas te laten lopen. Faura speelt met Reich’s ‘fasering’ door zijn eigen dansende schaduw op het achterdoek via de belichting in tweeën te splitsen. Zijn spel met de vier dansiconen wordt begeleid door wonderschone visuals van Desilence Studio. Zo gaat de regen bij Kelly moeiteloos over in stroboscopische lichtdruppels voor Saturday Night Fever. No dance zit vol met zulke geraffineerde details en verrassende overgangen. Faura is meestal grappig, maar hij kan ook plotseling ontroeren. Regelmatig zet hij zijn publiek op het verkeerde been. Op zeker moment daalt een kapstok vol danskleding af uit de trekken van de grote zaal in Theater Bellevue. Faura trekt een tutu aan – hij gaat de Zwaan dansen. Nee, toch niet, hij gooit er een zwarte jurk overheen. Rosas dan! Weer mis: de derde en laatste laag is een disco outfit. Toch Travolta. In de scènes die volgen, pelt Faura zijn danskleren laag voor laag weer af, terwijl hij in omgekeerde volgorde door de vier choreografieën exerceert. Voor mij was deze heen-en-terug verkleedpartij het hoogtepunt van de voorstelling. No dance is een feest voor het hart én het brein. Faura verstaat de kunst te dollen met zijn grote voorbeelden, en hen tegelijkertijd respect te betuigen. In het voorbijgaan geeft hij een superieure stoomcursus dansgeschiedenis voor beginners. Net als we denken dat de show voorbij is, tovert Faura een geheel nieuw konijn uit zijn hoge hoed: een stuk of zes variaties op Dance Me to the End of Love van Leonard Cohen, waarin ook flarden Kelly, De Keersmaeker, Pavlova en Travolta zijn verwerkt. Wederom schitterend gedaan. Minder duidelijk is wat deze lange finale toevoegt aan de dansgeschiedenis die Faura wil vertellen. Hij is een geweldige performer en verleider van zijn publiek. Maar aan het einde wordt No dance, no paradise misschien ook iets teveel een ‘persoonlijke belichaming’ van de verleider zelf. foto: Tatiana Halbach
109 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
We´re Pretty Fuckin´ Far From Okay Lisbeth Gruwez / Voetvolk ★★★★☆ Dans 2 juli 2016 - Julidans, Theater Bellevue, Amsterdam - Speellijst The only thing we have to fear... Door Marijn Lems gepubliceerd 3 juli 2016 In het slotdeel van haar ´trilogie over het extatische lichaam´ richt Lisbeth Gruwez zich op het gegeven ´angst´. Het levert een rijke en ontregelende performance op die dankzij de verontrustende scenografie en soundscape diep onder de huid kruipt. Angst is een gevaarlijk onderwerp voor een dansvoorstelling. Het ligt voor de hand om vanuit de verstijving of spasmen die het lichaam ondergaat in reactie op potentieel gevaar een choreografie op te bouwen, maar dan heb je nog geen inhoudelijk gelaagde performance. En dat zou zonde zijn, aangezien choreografe Lisbeth Gruwez er in haar twee vorige voorstellingen It´s Going to Get Worse and 110 | Julidans Publicatiemap 2016
Worse and Worse, My Friend en AH/HA juist uitstekend in slaagde om de gegevens ´geloofsovertuiging´ en ´collectieve euforie´ ook maatschappelijk te bevragen. In We´re Pretty Fuckin´ Far From Okay lijkt ze in eerste instantie echter inderdaad voor een meer eendimensionale benadering te hebben gekozen. Gruwez zelf en haar tegenspeler Nicolas Vladyslav zitten op stoelen naast elkaar en verdwijnen beiden op hun eigen manier in hun individuele angsten. De lichaamsbeheersing is perfect en de op ademhaling gebaseerde soundscape van Maarten van Cauwenberghe zorgt ervoor dat de fysieke ervaring van ongemak zich ook van het publiek meester maakt, wat sterk de besmettelijkheid van angst aantoont. Het blijft echter wat steken in een vrij letterlijke vertaling van wat angst is. Mijn vrees bleek echter al snel ongegrond. Na de eerste twintig minuten staan de performers op uit hun stoelen, springen er achter op het podium felle lichten aan en verandert het geluidsdecor naar rumoer van de buitenwereld. In confrontatie met deze externe impuls zoeken de dansers toenadering; de gelaagde choreografie die zo ontstaat houdt het midden tussen steun zoeken bij elkaar en een worsteling of gevecht. Het is een sterke invulling van de door angst gestuurde polarisatie van het maatschappelijk debat: is de harde toon die daarin wordt gehanteerd soms geworteld in een verlangen om common ground te vinden? Komt het gevecht met de medeburger in onzekere tijden eerder voort uit vertwijfeling dan uit haat? De uitgekiende scenografie van Marie Szernovisz maakt hierin een onuitwisbare indruk. De stoelen en de achterwand van het decor veranderen bijna ongemerkt van positie, waardoor de onzekere positie van de performers wordt benadrukt en de link tussen een veranderende wereld en angst voelbaar wordt gemaakt. De langzaam sluitende muren, die de lampen geleidelijk aan het oog onttrekken, roepen een claustrofobisch gevoel op: de dansers worden stukje bij beetje weer van de buitenwereld afgesloten en op zichzelf teruggeworpen. Het wegvallen van de continue aanwezigheid van de media voelt eerst als een opluchting. Gruwez en Vladyslav staan er wat beduusd bij, alsof er plotseling iets nieuws mogelijk is. Al gauw vervallen ze echter toch weer in hun angstpatronen, alsof de afwezigheid van angst nog veel ondraaglijker is dan de angst zelf. We ontlenen, for better or worse, onze identiteit aan onze angsten, lijkt Gruwez te zeggen; the only thing we have to fear is the absence of fear itself. Foto: Luc Depreitere
111 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
MONUMENT 0 – HAUNTED BY WARS (1913-2013) ESZTER SALAMON DANS 5 Juli 2016- Julidans, Theater Bellevue, Amsterdam Door Joost Ramaer gepubliceerd 6 juli 2016 'DANS VAN DE DOOD' VIERT VOORAL HET LEVEN Aan het begin blijft het podium lange tijd duister. We horen een Afrikaans aandoende zangstem, en algauw een continue, doordringende toon. Dan wordt de eerste danser zichtbaar, ternauwernood, in toneellicht op glimwormsterkte. Zij lijkt een klassiek gevangenenpak te dragen, horizontaal zwart-wit gestreept. Maar als het licht sterker wordt, veranderen de strepen in de helwitte beenderen van een skelet, gedrukt op zwarte stof.
112 | Julidans Publicatiemap 2016
De Hongaarse choreografe Eszter Salamon baseerde haar Monument 0 – Haunted by wars (1913-2013) uit 2014 op een vijftigtal dansen van volkeren die de afgelopen eeuw te lijden hebben gehad onder Westers, vooral koloniaal geweld. Zowel dansen die een overwinning vieren of de veilige terugkeer van de strijders, als rouwdansen om dood en verlies, en magische dansen – vooral voodoo. Salamon verzamelde al dat materiaal niet tijdens een wereldreis. Zij plukte het gewoon van YouTube en Vimeo. Samen met zes performers – twee vrouwen en vier mannen – bewerkt en interpreteert zij het tot iets nieuws. Het is een langlopend proces: er zijn meer Monuments in de maak. Zelf spreekt Salamon op haar website van ‘een serie die reflecteert op de relatie tussen dans en geschiedenis’. Volgens een ‘archeologische benadering’ wil zij de geschiedenis in de dans voor haar publiek ontsluiten, en de dans in de geschiedenis. Zoals blijkt uit het kostuum dat voor onze ogen verandert, speelt zij daarbij volop met wat wij denken te weten en denken te zien. Vooral van wat ver weg is en ‘exotisch’. De muziek bij de oorspronkelijke dansen heeft Salamon expres weggelaten, en vervangen door een minimum aan nieuw geluid – de lange toon die vrijwel de gehele show hoorbaar blijft, een beetje zang hier en daar, hijgen en ademstoten, ritmisch handgeklap. Nummers eindigen in abrupte duisternis; als het licht weer aangaat, is het volgende al begonnen, met andere dansers. Tijdens de eerste acts betrapte ik mezelf erop dat ik steeds probeerde te bepalen wat ik zag: een rouwdans of een overwinningsroes? Ik kwam er niet uit. Monument 0 is boven alles energiek, dynamisch, strijdlustig. Zelfs als de dansers op het podium ineenzijgen weet je zeker: die springen zo dadelijk weer op. Dat wordt nog versterkt doordat zij meestal frontaal op het publiek spelen. Salamon noemt haar show een ‘dans van de dood’. Ik zag een viering van het leven, van het steeds weer opstaan uit dood en onderdrukking. Dat werkt aanstekelijk. Maar het maakt Monument 0 ook wat eenzijdig. Waar zijn de wanhoop, het lijden, de doffe berusting, de keerzijde van die honderd jaar geweld? Misschien waren het mijn Westerse vooroordelen, maar ik zag tijdens de eerste helft al te veel klassiek-exotische referenties. De zang en skeletkostuums: Afrika! Die dans met de witte hoofdtooien: Azië! Pas tegen het einde leggen de performers hun kostuums en maskers af. De finale is heel mooi. Gezamenlijk zetten zij het podium vol met bordjes met de jaartallen van die honderd jaar geweld. Dan begint Corey Scott-Gilbert aan een dans tussen de bordjes door, met op zijn hoofd een enorme, weelderig versierde witte hoed. Zijn Hongaarse danskompaan Boglárka Börcsök begeleidt hem met enkel ritmisch getik van een stok op een fles. De dans ontaardt in een trance, waarin Scott-Gilbert de meeste bordjes weer omver gooit. ‘Als zwarte Amerikaan had ik aanvankelijk moeite met die scène’, vertelde hij tijdens het nagesprek dinsdag. ‘Pas toen Eszter mij had uitgelegd wat zij ermee wilde bereiken, hebben wij samen een manier gevonden waarop ik hem kon dansen. Zij is een heel sterke regisseur, maar wij zijn ook heel sterke dansers. She respects our own voice.’ Zijn trance-act is als enige inMonument 0 geïnspireerd op video’s van liefst vier verschillende dansen, onder meer uit Haïti. De witte hoed op het hoofddeksel van een Haïtiaanse voodoopriesteres. Een andere toeschouwer startte een discussie over het gebruik van video’s voor Monument 0. ‘Die zijn vrijwel altijd opgenomen door witte Westerlingen. En voor onze camera’s gedragen Polynesiërs of Amazone-indianen zich anders dan wanneer ze onder elkaar zijn.’ Misschien doen Salamon en haar performers er goed aan in volgende Monuments hun wereldwijd verzamelde dansen nog verder te deconstrueren. Nog harder te sollen met onze percepties. Want hun danshistorische opgravingen kunnen nog veel meer blootleggen, zo bleek tijdens dat nagesprek. Foto: Ursula Kaufmann
113 | Julidans Publicatiemap 2016
Dans Magazine » Review
Kaleidoscopen en badpakken vormen mooi contrast in ‘Tefer’ & ‘The Dry Piece XL’ Carolien Verduijn Double Bill: Tefer & The Dry Piece | XL Edition – Itamar Serussi & Keren Levi Gezien: 8 juli 2016 – Stadsschouwburg Amsterdam, Julidans Zes mannen in badpak en acht naakte vrouwen. Met deze lichamen onderzoeken choreografen Itamar Serussi met Tefer en Keren Levi met The Dry Piece | XL Edition het mannelijke en het vrouwelijke lichaam. Hoewel de dans in Tefer van Serussi een speels en luchtig inkijkje op het man-zijn geeft, verbaast zijn visie nauwelijks. In The Dry Piece | XL Edition geeft Levi letterlijk een opzienbarende kijk op het vrouwenlichaam.
Tefer – Itamar Serussi "Ting!" Een klinkende bel dooft langzaam uit en vormt de aanzet voor die ene man in een zwart badpak met uitgesneden rug die daar zo kwetsbaar staat te zijn. Zijn silhouet beweegt in soepele, vloeiende lijnen over het podium. Balancerend, dan weer bijna vallend met ledematen die gecontroleerd uit de bocht vliegen. De sfeer
114 | Julidans Publicatiemap 2016
verandert zodra zijn vijf mannencollega’s het podium betreden. Speels dagen ze elkaar uit door elkaars bewegingen te kopiëren. Humor is nooit ver weg: de associatie met water wordt steeds groter wanneer de mannen als synchroonzwemmers met neusknijpers op in het water willen springen. Serussi zet met Tefer een luchtige, speelse wereld neer. Zijn dansers zijn sierlijk en krachtig tegelijk, zonder dat die kracht de boventoon voert. Toch biedt zijn choreografie me geen nieuwe blik op het man-zijn. Van mannelijke dansers zijn we nu eenmaal gewend dat er zowel kracht als sierlijkheid in het lichaam verborgen ligt. Dit legt Serussi op prachtige wijze bloot, maar een nieuwe, onontdekte kant toont hij mij niet.
Tefer – Itamar Serussi. © Matteo Carratoni
The Dry Piece | XL Edition – Keren Levi Hoe anders is dit bij Keren Levi. Mijn aantekeningen beginnen met de woorden ‘billen’, ‘borsten’, ‘vrouwen’ en ‘benen’. Ze eindigen met woorden als ‘mandala’, ‘bloemen’, ‘sterren’ en ‘molens’. Hoe krijgt een choreografe haar publiek zover om de lichamen op het podium niet meer te erotiseren? En is dit wel mogelijk? Levi werkt met een doorzichtig scherm waarachter de vrouwen te zien zijn. Een camera filmt hun bewegingen van bovenaf, en deze beelden zijn te zien op het scherm. Het geeft een bijzonder effect: de vrouwen schemeren door het scherm heen, en zijn tegelijk van bovenaf op film te zien. Het is alsof je door een kaleidoscoop kijkt: de figuren veranderen van cirkel naar vierkant, van bloemen naar sterren en van molens weer naar cirkels. Een duizelingwekkend effect.
115 | Julidans Publicatiemap 2016
The Dry Piece | XL Edition - Keren Levi. Š Anna van Kooij
Tegenhangers Deze geometrische effecten doen de oorspronkelijke functie en aanblik van de ledematen vervagen. Billen veranderen in bloemblaadjes en benen in de punten van een ster. Maar, natuurlijk blijven het altijd lichamen. Je kunt de erotiek daarvan verbloemen, of doen alsof je het niet ziet, maar helemaal verdwijnen doet het nooit. Wanneer de vrouwen zich uiteindelijk bevrijden van hun geometrische harnas en voor en achter het scherm langs kruipen, rollen en schokken onder aanzwellende, bijna nare tonen, hebben ze echter wel de traditionele (mannelijke, seksuele) blik op het vrouwelijk lichaam omgevormd. Door het lichaam in andere vormen te persen, dwingt ze haar publiek tot een nieuw perspectief. The Dry Piece | XL Edition is een ode aan het vrouwenlichaam, juist door het traditionele vrouwbeeld van muze en seksueel wezen te doorbreken. Vrouwen zijn meer dan dat, lijkt Levi te willen zeggen. Tefer van Serussi is een luchtige en speelse tegenhanger, maar doet mij in zijn boodschap weinig verbazen.
116 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 5 juli 2016
117 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
Le syndrome ian Christian Rizzo/ICI-CCN Montpellier Dans 30 juni 2016 - Stadsschouwburg Amsterdam - Speellijst Saaie avond in de disco Door Francine van der Wiel gepubliceerd 1 juli 2016 In 1979 zette de toen veertienjarige Christian Rizzo voor het eerst voet in een club. Een belangrijk moment voor hem. Hoewel hij pas veel later een formele danstrainingen ging volgen, werd daar, in de discotheek, zijn dansliefde geboren. In le syndrome ian, waarmee Julidans donderdagavond opende, keert hij terug naar dat moment. Zijn vraag daarbij luidt, zo vertelt uit de toelichting, hoe het mogelijk is dat – in sommige clubs althans – twee volstrekt tegengestelde dansstromingen naast elkaar konden bestaan. Het contrast tussen de Amerikaanse disco en de dan, vooral in
118 | Julidans Publicatiemap 2016
Tegenover Juodkaite zet Ouramdane Annie Hanauer, een danseres die hij zes jaar geleden ontmoette toen het Britse gezelschap Candoco Dance Company hem uitnodigde om een choreografie te maken voor het ensemble. Candoco werkt met mindervaliden, Annie Hanauer volgde haar opleiding binnen het gezelschap. Ze heeft maar één arm. Haar mechanische prothese echoot net als de cirkels van Juodkaite in de twee objecten die Ourmandane op verschillende hoogtes op het toneel heeft gehangen, zo nu en dan draaien de buizen in L-vorm langzaam om hun as. De Franse choreograaf heeft een sterk scènografisch oog. Beeld en beweging vervloeien doorgaans in zijn werk. Ourmandane is ook een eclectische choreograaf die zich graag laat inspireren door de mensen die hij in zijn leven ontmoet. Begon hij zijn carrière met vrij duistere visuele choreografieën als Les Mort Pudique, in later werk mengde hij zijn dans met documentaire filmbeelden; portretten van oorlogs- of milieuslachtoffers waaronder ook zijn eigen vader, die gemarteld werd door de Fransen en uitgezonden naar Indochina. Tordre is een persoonlijk portret van Lora Juodkaite en Annie Hanauer. Ourmandane zet de losse, minder technische bewegingstaal van Annie Hanauer tegenover de imponerende cirkels van Juodkaite, die eindeloze variaties in huis heeft met versnellingen en bewegingen van haar armen en hoofd. Ze steelt de show, terwijl Hanauer op een van de armbuizen hangt na haar solo op de legendarische song ‘Feelings’ van Nina Simone. Een song overigens waardoor het Amsterdamse publiek hoorbaar geraakt was. Ourmandane kleedt het duet aan met humor, begin en einde worden gemarkeerd door een zich herhalende soundtrack van de film Pretty Women van Barbra Streisand, die een gimmick wordt. Torde speelt met de identificatie. Het persoonlijke ‘verhaal’ van de twee is leidraad en het publiek vrat het gretig. Dans als middel om te overleven; Als we na een warm applaus de zaal verlaten doet ‘My Way’ van Frank Sinatra de boodschap van de voorstelling nog eens dunnetjes over. Foto: Patrick Imbert
119 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 8 juli 2016
120 | Julidans Publicatiemap 2016
Trouw, 9 juli 2016
Het Parool, 4 juli 2016
121 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
Coke Arco Renz / Kobalt Works ★★★★★ Dans 8 juli 2016 - Julidans, Theater Bellevue, Amsterdam - Speellijst Overrompelende ontdekkingsreis door de Filipijnse danscultuur Door Joost Ramaer gepubliceerd 9 juli 2016 Halverwege een solo-act in een knalroze pakje met dito pruik loopt de naalddunne drag queen naar een zwarte kist in de hoek, vooraan op het podium. Zij begint zich te verkleden. Kuis met de rug naar de zaal, eerst. Maar voordat de zwarte bh met glitters omgaat, keert zij zich om en showt haar blote bovenlijf, terwijl zij haar publiek indringend aankijkt. Wisselingen van personage, stijl en stemming als deze spelen een centrale rol in Coke, een show uit 2014 van de Duitse choreograaf en performer Arco Renz die deze week is te zien tijdens het festival Julidans in Amsterdam. Renz woont en werkt al jaren in Brussel; hij behoorde tot de eerste graduates van P.A.R.T.S., de dansopleiding die Anne Teresa De Keersmaeker in die stad begon. Renz’ groep Kobalt Works verricht sinds 2000 continu vergelijkend onderzoek naar verschillende podiumtradities, vooral die van Europa en Azië.
122 | Julidans Publicatiemap 2016
Coke maakte hij met zes performers uit de Filipijnen, een land waar podiumkunst vrijwel samenvalt met het industrieel geproduceerde entertainment van de voormalige koloniale overheersers, de Amerikanen. Filipino’s dansen als ze uitgaan, in clubs die een waaier aan stijlen aanbieden: drag queens naast macho dancers, mannen die dansen voor vrouwen én mannen, voor homo’s en hetero’s. De performers in Coke vormen een afspiegeling van al die stijlen. Renz selecteerde hen uit een dertigtal kandidaten voor een workshop, die uiteindelijk ‘ontaardde’ in een show. Lyg Carrillo, de drag queen in Coke, verdient zijn geld met eigen acts in die hoedanigheid. Carlon Matobato en Ian Segarra koppelen commercieel werk aan eigen shows en onderwijs in de podiumkunsten. Meann Espinosa werkt als actrice bij de Philippine Educational Theatre Association, het oudste, en zo’n beetje het enige instituut in het land dat theater maakt over relevante thema’s van eigen bodem. PETA heeft een eigen publiek weten op te bouwen door die thema’s te verpakken in referenties aan de iconen uit de commerciële cultuur. Wat wij verstaan onder moderne dans, heeft in de Filipijnen nog geen voedingsbodem van eigen ensembles, podia, opleidingen en liefhebbers, al begint die de laatste jaren wel te ontstaan. Eisa Jocson is de enige van de zes die een eigen positie heeft veroverd in de westerse moderne dans. Zij was het ook die Renz introduceerde in de Filipijnen, na diens eerdere avonturen op Bali (Dreamlands, in 2003 op Julidans) en in Cambodja (Crack uit 2011). Jocson maakt shows waarin zij de Filipijnse dans- en uitgaanscultuur gebruikt als vehikel voor een edgy exploratie van seks, de seksen en hun onderlinge machtsverhouding, op een manier die wereldwijd aanslaat. Zij is een bekende verschijning op internationale avant-garde festivals, en was twee keer op Noorderzon Performing Arts Festival te zien, met Macho Dancer (2013) en Host (2015). Tijdens het nagesprek vrijdag vertelde Renz hoe hij met deze groep Coke maakte. Niet door zelf een choreografie te schrijven, en deze door hen te laten uitvoeren. Uitgangspunt vormden de Sexbomb Dancers, zeg maar de Spice Girls van de Filipijnen. De songs en acts van deze immens populaire band, die iedere Filipino uit zijn hoofd kent, werden het materiaal voor wat Renz omschreef als ‘een proces van onderhandeling’ met zijn performers. Ieder van hen had dit persoonlijk te vertalen, begeleid door nieuwe muziek van de Belg Marc Appart. Het resultaat is een mix van groeps- en solo-optredens, verbonden door Apparts pompende elektronische beats. Tijdens de groepsdansen tonen de performers de positieve, energieke kanten van de Filipijnse cultuur. Ze werken samen met zichtbaar plezier, in een taal waarin disco, musical en vechtsporten hand in hand gaan. De solo’s zijn langzamer en meer onderzoekend, en laten vaker de keerzijden zien. De wanhoop over de exploitatie van de Filipijnse clubdansers. Over het drugsgebruik in de clubs – ‘coke’ refereert niet alleen aan de frisdrank. Ook al hebben wij nog nooit gehoord van de Sexbomb Dancers, de vertaling van dat materiaal door Renz’ zes performers is maar al te goed te begrijpen. Hun uiteenlopende achtergronden zijn
123 | Julidans Publicatiemap 2016
goed zichtbaar in hun bijdragen aan Coke. Segarra en Matobato zijn overduidelijk meesters over hun danslichamen. Jocson paart superieure techniek aan een conceptueel krachtig dans-persona. Haar lange solo, voor mij het hoogtepunt van de show, laat geen uithoek onverkend van het spectrum aan emoties waar Coke de dansers en hun publiek in meesleept. Espinosa is duidelijk technisch minder onderlegd als danser. Maar zij wint onze harten op haar eigen manier. Stoer rechtop, dan weer kruipend in vertwijfeling. Vaak zet zij een beweging in om die abrupt te onderbreken – een rode draad in alle solo’s. De laatste solo is van Lyg Carrillo: een playback van Eartha Kitt’s legendarische versie van Waray Waray, een evergreen in het Tagalog, een van de meer dominante talen van de honderdtachtig die de Filipijnen rijk zijn. Een Filipijnse song, wereldberoemd gemaakt door een politiek geëngageerde Amerikaanse zangeres van gemengde zwart-Indiaanse afkomst, die in het voorbijgaan een sneer uitdeelt aan ‘Madame’ Imelda Marcos, de roemruchte Filipijnse Evita. Een drag queen act, kortom, with a twist. Coke laat zien welke artistieke rijkdom en politieke lading er schuilgaan in de populaire Filipijnse cultuur, en presenteert die in een taal die wereldwijd wordt begrepen. Intussen slechten Renz en zijn zes performers ook nog de muren tussen hun disciplines, tussen ‘hoge’ en ‘lage’ kunst. Zij leveren zich volledig uit aan elkaar, en weten hun publiek – althans, deze recensent – daardoor even compleet te overrompelen. Foto: Danny Willems
124 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 8 juli 2016
125 | Julidans Publicatiemap 2016
Recensie
Barbarians Hofesh Shechter Company ★★★★☆ Dans 10 juli 2016 - Julidans, Stadsschouwburg Amsterdam - Speellijst 'Hofesh, what are you doing?' Door Wendy Lubberding gepubliceerd 11 juli 2016 Barbarians, sluitstuk van Julidans 2016, verkent de liefde in een onderling verweven drieluik: intimiteit, passie, grote verwondering en alledaagse kleine tekens van liefde. Binnen elk stuk speelt choreograaf en componist Hofesh Shechter voortdurend met contrasten, vaak met visueel en auditief geweld en zo abrupt dat je zintuigen moeite hebben bij te schakelen. Het beeld is steeds kaal, met een belangrijke rol voor het licht; de soundtrack in elk deel is des te rijker en bestaat uit veel verschillende, contrasterende lagen die in elkaar overlopen, op elkaar botsen, elkaar uitwissen of opstuwen. De dansers breken van het ene genre in het andere, en door de vierde wand.
126 | Julidans Publicatiemap 2016
De gong in de Stadsschouwburg is al meerdere keren afgegaan, ik ben laat, ren de trappen op met twee, drie treden tegelijk en ga zitten met een bonkend hart. Het blijkt de perfecte opstart voor het eerste deel: The barbarians in love. Het keurig uitgelichte woord ‘Prologue’ geeft onmiddellijk rust. ‘I am going to teach you about love’, zegt een elegante vrouwenstem. ‘Lesson one: order must be.’ De lichten geven het aan, helder wit, scherp afgebakend en soepel draaiend in steeds wisselend gevormde bundels. Zes witte spots. Zes figuren in het wit. Engelen. En plotseling begint het hele bestaan in die gestructureerde hemel te woeden, hard en krachtig breekt de noisetrack in op het paradijs. De zaal is nu eens pikdonker, dan weer wit verlicht. De zaal valt weg, de zintuigen worden overspoeld. De oorverdovende industriële beats en krassen duwen de dansers bruusk in telkens andere posities en maken dan weer plaats voor barokke celli terwijl de groep naadloos overgaat in unisono klassiekere bewegingspatronen. ‘Hofesh’, zegt de vrouwenstem. ‘Hofesh, what are you doing?’ De illusie valt weg. De stem van de choreograaf klinkt nu, haperend, vervormd, en bekent quasi per ongeluk zijn overspel. En hij legt uit wat we zien en waarom. Maar bij al het andere geweld is zoveel taal niet nodig, al biedt het ruimte om even te ademen. Shechter wil tot op het bot gaan. Dan volgt het tweede deel, tHE bAD. De ruimte is geopend, de rekken met licht staan zichtbaar aan de zijkanten opgesteld. Vijf dansers in glimmend gele catsuits staan ver weg tegen de achterwand. Ze wachten tot het feest begint. Wat een eigenaardig figuur, die grote danser tussen de vier veel frêlere anderen, zijn bonkige torso geeft zijn bewegingen een afwijkende kwaliteit, minder vloeiend, aardser. Hij lijkt een beetje stijf in de rug maar is heel stevig in zijn uitstraling. Alsof we in een vlakke vloerzaal zitten, kijkt hij zijn publiek aan en erkent hun rol in zijn spel. Een duivel, een charlatan of nar. Hij pakt zijn partner, duwt haar hoofd onder zijn oksel en voert de vreemdste lift uit die ik dit seizoen in een dansduet zag: hij tilt haar met haar hoofd nog daar, onder zijn oksel, haar gezicht naar beneden geklemd. Zo duwt hij met zijn handen onder haar borst en buik haar lichaam voor zijn torso langs. Haar benen sputteren tegen, trappen van zich af. Het doet hem niets. Hij doet het nog eens. En nog eens. Dubstep voert de boventoon in de opnieuw gelaagde score, met een snelle, tot dansen dwingende beat. Er is veel fysiek contact. Ze dansen de hele lange nacht, met alle vermoeidheid en oplaaiende goesting van dien. Dionysisch, met de belofte van de extase. Niet voor een publiek in het pluche maar voor de roes, en voor die ene die straks mee naar huis gaat. En ook hier wil Shechter verstoren en haast buiten de theatrale context om contact maken met de zaal. Tegen een van zijn mededansers roept de charlatan ‘Hey, what are you doing man?’ en weer lost de uitgebeelde wereld op. De groep op het toneel lijkt even helemaal in het hier en nu met het publiek. ‘He is just rehearsing’, knipoogt de nar. En daar staan plots een man en een vrouw op de scène. Two completely different angles of the same fucking thing begint. Ze dansen even als je oma en opa op een
127 | Julidans Publicatiemap 2016
vrolijk pianodeuntje, naast elkaar, voetje voor voetje, het lichaam een beetje stram rechtop, de gezichten geconcentreerd in een halve glimlach naar het publiek. Zij in een klassieke blouse en pantalon, hij in lederhosen. Tik, een, twee, tik. Ze zien elkaar, vallen voor elkaar, de een probeert te volgen wat de ander doet, ze maken ruzie en ze maken het weer goed. Hij is aangrijpend in zijn pogingen samen te vallen met haar. Zij staat met haar armen omhoog naar de hemel, vermoeid, onwillig of ziek, en hij probeert haar tegelijk omhoog te houden en haar met zijn blik, handen en adem bij zich te houden. Om hen heen scharen zich de engelen en duivels uit de eerdere twee delen, wit en zacht staat om en om met giftig geel. Als alle dansers tenslotte weer in beweging komen staan al Shechters facetten van de liefde tegelijk op het toneel: vreugde, lust, extase, verwarring, conflict, in een lang uitgerekt slotstuk. ‘I wanted to avoid the cliché’, zegt Shechters stem nog een keer. Hij heeft dat gedaan door zijn publiek zintuiglijk te overdonderen. Tussen eind en applaus valt dan ook een korte pijnstilte: de ingehouden adem tussen een klap en het doorkomen van de prikkel. Foto: Gabriele Zucca
128 | Julidans Publicatiemap 2016
Website Cultuurpers
129 | Julidans Publicatiemap 2016
130 | Julidans Publicatiemap 2016
Volkskrant, 11 juli 2016
131 | Julidans Publicatiemap 2016
Het Parool, 11 juli 2016
132 | Julidans Publicatiemap 2016
et het drieluik Barbarians van de Israëlische choreograaf Hofesh Shechter is zondag Julidans afgesloten. Een zeer geslaagde editie, zowel vooraf – bijna alles wekte nieuwsgierigheid – als achteraf: geen hapklare brokken, maar prikkelende voorstellingen én een gemiddelde zaalbezetting van 90 procent. Waren al die voorstellingen goed? Nee natuurlijk. Er was zelfs een enkele verschrikking bij (Spotted van de IJslandse Margret Sara Gudjónsdóttir; even oninteressant als pretentieus), en er waren teleurstellingen. TORDRE bijvoorbeeld, door Rachid Ouramdane gecreëerd voor twee danseressen, één met een kunstarm en één met een dwangstoornis. Jora Juodkaite móet voor haar mentale stabiliteit rust elke dag minutenlang om haar as draaien. En dat kan ze, gevarieerd en expressief, klein en gecontroleerd of woest en wijds. Maar de samenhang tussen de solo’s van de uitstekende, eenarmige Annie Hannauer en Juodkaite is te zwak. Net als de Fransman Ouramdane was de Belgische Lisbeth Gruwez meermalen goed voor pareltjes. We’re pretty fuckin’ far from okay
M
Door�onze�medewerker Francine�van�der�Wiel
Een uitstekende editie met hoogtepunten als Lemi Ponifasio’s ‘Stones in Her Mouth’ en natuurlijk ook tegenvallers, zoals het pretentieuze ‘Spotted’.
Festival Julidans
echter, een analyse van de fysieke uiting van angst, is te voorspelbaar. Slowmotion, versnelling, herhaling die tot abstractie leidt – weinig origineel. De Duitser Arco Renz voegt in Coke, zijn schets van de ranzig vercommercialiseerde Filipijnse danswereld te weinig artistieke meerwaarde of gelaagdheid toe. Dat zou ook gezegd kunnen worden van Monument O – Haunted by wars (1913-2013) van Eszter Salamon uit Hongarije. Maar wat een prettig rare voorstelling is dat! Een gedanste bloemlezing van niet-westerse etnische dansen met oorlog als centraal thema. Energie en agressie wordt opgezweept, geesten opgeroepen, de gemaskerde en beschilderde dansers bespotten de dood, vieren de overwinning. Door de opeenvolging van stijlen (Afrikaanse, Aziatische, Caribische) ontstaat een indruk van letterlijk grenzeloze, universele oorlogsdrift die tot nadenken stemt. Bij Lemi Ponifasio, eigenlijk de enige ‘mastodont’ van deze editie, is de thematiek verwant. Politiek is bij de Samoaanse choreograaf nooit ver weg, maar zo expliciet als in Stones in Her Mouth was hij zelden. In een uitgekiende, esthetische choreografie ‘verhaalt’ hij over het lot van Maorivrouwen, in eigen cultuur vereerd, maar in de koloniale tijd onderdrukt. Doordringende klaagzangen, trage dansen, perfect synchrone percussiecomposities met traditionele poiballetje – het zijn scènes van grote poëzie. Des te verontrustender is de in de soundscape gesuggereerde chaos en het geweld, visueel prachtig simpel verbeeld door het opgooien van oranje poeder. Het buskruit is bijna te ruiken. Ook de pijn van de met een bloedig kruis besmeurde,
Scène�uit�Stones�in�her�mouth,�over�de�onderdrukking�van�Maori-vrouwen.
FOTO�ZAN�WIMBERLEY
Festival�Julidans Div.�voorstellingen,�Amsterdam:�4�t/m 9/7.�Inl:�www.julidans.nl
naakte vrouw is onontkoombaar. Ponifasio bevestigt zijn status als internationaal gelauwerde kunstenaar met dit festivalhoogtepunt. Opmerkelijk in deze tijd van digitalisering en individualisering is dat relatief veel choreografen juist de uitdrukkingskracht van het lichaam benadrukken (de eloquente solo voor Lisi Esteràs is een mooi voorbeeld) en de mens presenteren als onderdeel van een groep. Bij Christian Rizzo, Meg Stuart en Jefta van Dinther vormt de clubscene een alternatieve gemeenschap. Groepsvorming is zelfs thema bij de Uruguyaanse Tamara Cubas, die in het Erasmuspark 50 amateurs tot een uitzonderlijke prestatie heeft geïnspireerd. De verbazingwekkendste mensenroedel is te zien in 7 Pleasures van Mette Ingvartsen, een vervolg op haar haar lecture-performance 69 positions (eveneens op Julidans). Ook in dit werk staat het genotzoekende lichaam centraal. Eerst in een collectief bewegende, ademende, strelende, naakte kluwen van twaalf dansers, daarna in particuliere zinnelijke abberaties, met als meest gangbare erotische variant waarschijnlijk vastbinden. Onder een tafelblad, dat wel. Ook kamerplanten en bankkussens blijken voor sommigen begeerlijk. Ingvartsen zet het onverbloemd en ongebreideld verlangende, naakte lichaam vol in de schijnwerpers, niet als zinnenprikkelend object maar als intrigerend onderzoeksobject. Eigenlijk de ideale uitsmijter van een festival waarin de menselijke conditie in alle toonaarden is bezongen.
Geslaagd Julidans bezingt de mens
NRC, 11 juli 2016
133 | Julidans Publicatiemap 2016
Trouw, 12 juli 2016
134 | Julidans Publicatiemap 2016
Website 8weekly
8Weekly http://8weekly.nl/special/theater-specials/dans-mij-1/ special: Julidans 2016
Dans met mij – 1
dinsdag 12 juli 2016 / door: Emilia Nova Julidans is the International Festival for Contemporary Dance. Ooit met drie voorstellingen begonnen als zomeropvulling in de grote zaal van de Stadsschouwburg Amsterdam, inmiddels uitgegroeid tot een jaarlijkse danshappening die elf dagen duurt en veel bezoekers trekt. Bij Julidans is theatrale zeggingskracht belangrijker dan esthetiek, al betekent dat niet dat dat laatste onbelangrijk is. Dit jaar is het thema: een afspiegeling van de menselijke conditie. Het sleutelwoord is ‘dans met mij’. 8WEEKLY bezocht een aantal van de voorstellingen. Hier een eerste verslag, later volgt het tweede en laatste. #Losmicrófonos – Guillem Mont de Palol & Jorge Dutor Deze voorstelling hoort bij Julidans NEXT, het platform voor nieuwe choreografen. Bij de Theaterzaal in de Melkweg, waar alle Julidans NEXT voorstellingen gespeeld worden, horen we bij aankomst al luide popmuziek, een fijne binnenkomer. Er hangt een luidspreker boven de toegangsdeur en tijdens het wachten kunnen we genieten van ‘Don’t leave me this way’, ‘Let’s dance’ en andere bekende hits. Helaas zijn deze momenten de meest swingende van de hele voorstelling. Mont de Palol en Dutor beloven ons in hun programma op fysieke wijze hun associaties met de
135 | Julidans Publicatiemap 2016
popgeschiedenis te tonen. Wat dat vooral betekent is dat namen van popsterren, en later ook filmsterren en -titels, eindeloos herhaald worden terwijl beide dansers een beetje heen en weer lopen of met hun armen zwaaien. Het begin is grappig: de naam Céline Dion wordt gezongen op de melodie van een van haar grootste hits. Er is ook een interessante fysieke uitvoering van een popsong, waarbij geen woord wordt gesproken. Wat we daarna zien is vooral saai. Als de twee elkaar na een gevecht zogenaamd hebben neergeschoten terwijl ze eindeloos Jones hebben geroepen (van Grace en Catherine Zeta) fluistert een bezoeker achter me ‘I shot the sheriff’. Maar deze associatie komt niet op bij Mont de Palol en Dutor. Jammer. No dance, no paradise – Pere Faura Pere Faura heeft evenals Mont de Palo choreografie gestudeerd aan de School for New Dance Development in Amsterdam en is Spanjaard, maar daarmee houdt de vergelijking op. Faura is bezeten van dans. No dance, no paradise begint met een voice-over die een aantal interessante dingen over dans zegt waaronder ‘There are short-cuts to happiness, and dancing is one of them’. Faura analyseert vier iconische momenten uit de dansgeschiedenis die belangrijk voor hem zijn: Singing in the Rain van Gene Kelly, John Travolta’s discodancing, het minimalisme van Anna Teresa De Keersmaeker en de klassieker De Stervende Zwaan, oorspronkelijk van Anna Pavlova. Hij legt in detail de choreografie van de dansen uit, geeft achtergrondinfo en stelt zich vragen, waarom vinden mensen dit mooi? Dan, opwindend moment, daalt van bovenaf een kledingrek naar beneden met de kostuums die horen bij de vier dansen. Faura begint met het aantrekken van de tutu van de stervende zwaan, daaroverheen komt de zwarte jurk van De Keersmaeker, dan de strakke kleren van Travolta en uiteindelijk het vijftiger jaren-kostuum van Gene Kelly. Terwijl hij dat aan het doen is, word je al enigszins verliefd op hem. Dan danst hij, terwijl hij kledinglaag na kledinglaag uittrekt, afwerpt, weggooit, alle fragmenten precies zoals hij ze heeft uitgelegd, maar met kleine nuances die de dans van hem maken. Daarna komt het meest persoonlijke gedeelte. We horen ‘Dance me to the end of love’ van Leonard Cohen in vier verschillende versies. Faura danst, in gewone kleren, de essentie van alle dansen die hij net heeft getoond, maar nu is het zíjn choreografie, intens en gepassioneerd. Hij slaagt erin op ons over te dragen wat hem beweegt, wat de mens die zo danst ervaart. Het ontroerendst en opwindendst is het einde, de stervende zwaan: heftige bewegingen en dan stil. Prachtige voorstelling. Stones in her mouth – Lemi Ponifasio/MAU
136 | Julidans Publicatiemap 2016
In Stones in her mouth staan Maorivrouwen centraal. De Maoris zijn de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland die, zoals overal ter wereld met inheemse volkeren gebeurde, door de Europese veroveraars als minderwaardig werden gezien. In de Maori cultuur zijn vrouwen, als scheppers van leven, juist heel belangrijk. De voorstelling vindt plaats op een donker podium met vooraan een helle horizontale lichtband. We horen prachtig vrouwengezang dat als balsem voor de ziel voelt. Dan zien we tien vrouwen, allen in het zwart gekleed met lichte gezichten en zeer donkere lippen, in de schaduw opdoemen. Hun benen bewegen nauwelijks maar allen hebben heftig fladderende vingers, vergelijkbaar met kolibrievleugels. Een van de vrouwen gaat met de opengesperde ogen die bij Maori rituelen horen voor op het toneel staan en zingt met een schitterende stem die door merg en been gaat. Later zal ze hetzelfde doen en op een dreigende manier roodbruin poeder om zich heen werpen, een prachtig beeld. Een naakte, met bloed besmeurde vrouw wordt geofferd terwijl het geluid op de soundscape aanzwelt tot een angstaanjagend volume. Je ziet constant symbolen, rituelen en kracht, het is zeer indrukwekkend. De vrouwen werken vooral met armen en handen met heel precieze en volkomen gelijke bewegingen. Maar soms duren segmenten te lang, steeds dezelfde geluiden en dezelfde bewegingen maken dat je bijna in slaap (trance?) wordt gewiegd. Het einde is aangrijpend: door slim gebruik van licht en schaduw lijken de vrouwen te verdrinken en natuurlijk doet dat denken aan de vluchtelingen die Europa proberen te bereiken, al wordt dat hier waarschijnlijk niet bedoeld. Stones in her mouth is een krachtige ritualistische voorstelling die je bewondering opwekt, maar, op dat eindbeeld en de vrouw met de bijzondere stem na, niet echt raakt. Maar nadat het warme applaus heeft geklonken en we en masse langzaam de zaal verlaten kun je achter het toneel opgewonden gekwetter van vrouwenstemmen horen. En verlaat je de zaal toch nog met een glimlach. MONUMENT o – Haunted by wars (1913-2013) – Eszter Salamon De Hongaarse choreografe Eszter Salomon verzamelde vijftig dansen: rituele dansen om strijders klaar te maken voor het gevecht, overwinningsdansen, dansen om over het verlies te rouwen, allemaal dansen van aangevallen, onderdrukte en bezette volkeren. Salamon wil aan de hand van oorlogen die onder invloed van westerse regimes werden gevoerd de geschiedenis van de laatste eeuw tonen. Haar zes dansers, vier mannen en twee vrouwen, zijn fantastisch. Sterk, lenig, lichtvoetig en uiterst expressief, gekleed in met strepen of skeletten beschilderde tricots. Hun gezichten zijn ook beschilderd en bemaskerd en ze dragen bijzondere hoofdtooien. Er wordt veel gesprongen en gegromd. De dansen doen vooral Afrikaans en Aziatisch aan. De belichting danst mee. In het begin is het zo donker dat we de dansers nauwelijks kunnen zien. Naarmate de gevolgen van de gevechten duidelijker worden komt er meer licht. De dansers verliezen hun eigenheid, worden in pelotons gestopt en krijgen bevelen toegeblaft. De sterke vitale mensen raken invalide, slepen zich voort, zijn mank. Ze veranderen ook psychisch, trekken rare gezichten, zijn duidelijk gestoord. Aan het einde van de voorstelling staan er tientallen bordjes met de jaartallen van de oorlogen op het toneel. Die worden gedurende een voodoodans omvergeworpen door een van de meest expressieve dansers, een lange zwarte man gekleed in een witte jas en met een grote witte dameshoed op. Het is niet steeds duidelijk wat er bedoeld
137 | Julidans Publicatiemap 2016
wordt, maar dat geeft niet. Als publiek kun je er je eigen invulling aan geven. Erg mooie voorstelling. TORDRE – Rachid Ouramdane/CCN2
Twee danseressen tonen in deze voorstelling hun kwetsbaarheid. De Amerikaanse Annie Hanauer mist een arm, maar dat weerhoudt haar er niet van een leven als danseres te leiden. De Letse Lora Juodkaite verbergt haar kwetsbaarheid door constant rond te draaien, steeds sneller. Beiden hebben in eerdere voorstellingen van Rachid Ouramdane gestaan. In het programma lezen we dat hij getroffen was door hun vermogen om met hun manier van dansen iets te laten zien van hun persoonlijke geschiedenis. Hij wil tonen dat iedereen in staat is zijn beperkingen te overwinnen. Een mooi idee, maar de uitwerking is nogal braaf. Beide danseressen dansen verschillende solo’s. Die van Juodkaite zijn het meest overtuigend: ze is uiterst flexibel, wervelt rond en buigt haar armen in bijzondere vormen. Al dansend praat ze over zichzelf en haar kwetsbaarheid, maar aan de dans is die kwetsbaarheid niet af te zien, integendeel. Bij Hanauer is dat anders. Je ziet haar armprothese en hoe die in een tuigje is bevestigd aan haar lichaam. Aanvankelijk is het confronterend om haar te zien, ook omdat haar dans nogal aarzelend is. Je begint je af te vragen: kan dat wel, met één arm dansen? Heb je er geen twee nodig voor de balans? Zij danst op ‘Feelings’ van Nina Simone en eigenlijk is de muziek spannender dan de dans. Pas aan het einde, als er Amerikaanse showmuziek klinkt, gaan beiden echt los en tonen ze een paar momenten van grote vrijheid. Maar bij het verlaten van de zaal zingt Frank Sinatra ‘My Way’ en dat levert, in ieder geval bij mij, kromme tenen op.
138 | Julidans Publicatiemap 2016
Website 8weekly
8weekley http://8weekly.nl/special/theater-specials/dans-met-mijn-2/ Emilia Nova Recensenttheater Theater / Achtergrond special: Julidans 2016
Dans met mij – 2 dinsdag 12 juli 2016 / door: Emilia Nova / Fotograaf: Matteo Carratoni, Edu Perez, Gabirele Zucca, Anna van Kooij Sterren Julidans is het internationale festival voor hedendaagse dans. Ooit met drie voorstellingen begonnen als zomeropvulling in de Grote Zaal van de Stadsschouwburg Amsterdam, inmiddels uitgegroeid tot een jaarlijkse danshappening die elf dagen duurt en veel bezoekers trekt. En dat is logisch want het is een zeer interessant festival met veel prachtige, fascinerende, grappige, ongemakkelijke en vervreemdende voorstellingen. Dit jaar ziet Julidans de bijdragen van alle choreografen, waaronder veel spraakmakende, als een afspiegeling van de menselijke conditie, dat wil zeggen nauw verbonden met onze dagelijkse realiteit. Het sleutelwoord is ‘dans met mij’. Dit staat op alle T-shirts die verkocht worden en die door veel theatermedewerkers worden gedragen. 8WEEKLY bezocht een aantal van de voorstellingen. Hier is het tweede en laatste verslag.
139 | Julidans Publicatiemap 2016
Protagonist – Jefta van Dinter/Cullberg Ballet Jefta van Dinther is in Utrecht geboren, in Zweden opgegroeid, in Amsterdam als danser getraind en nu al een aantal jaren in Zweden als choreograaf werkzaam bij het Cullberg Ballet. Protagonist is zijn meest autobiografische werk tot nu toe en beleeft tijdens Julidans de wereldpremière. Van Dinther heeft het gecreëerd in een moeilijke periode van zijn leven, na een depressie. Hij heeft zelf de tekst geschreven die wordt uitgesproken door de Zweedse zanger Elias, die daarnaast met zijn hit ‘Revolution’ een belangrijke onderdeel van de voorstelling vormt. Het stuk begint met een voiceover die zegt dat je soms beseft dat je vast zit en dat het tijd is voor verandering. De vijftien dansers dragen allerlei soorten kleding: baggy, bloot, doorzichtig en verkennen de ruimte en elkaar. Hun gedrag is ongelooflijk herkenbaar en daardoor zeer fascinerend. Iedereen is af en toe hoofdpersoon en krijgt aandacht, maar ze zijn vooral een ensemble. Ze dagen elkaar uit, flirten, hebben conflicten, ze testen elkaar en proberen hun positie te bepalen. Dan danst een aantal van hen synchroon, hun rug naar het publiek toe en uiteindelijk veranderen ze in passievere figuren. Elias zingt ‘Let’s start a revolution’ en alle dansers zingen mee en komen naar voren op het podium. Het zaallicht komt op en in een stilte die minutenlang duurt staren dansers en publiek elkaar aan. Het is uitermate spannend maar ook verwarrend. Wat willen ze? Moet ik iets doen? Dan verandert de atmosfeer en het beeld: van stoere mooie mensen veranderen ze in kwetsbare en zelfs lelijke individuën. Het wordt weer donker, hun kleren gaan uit en hun motoriek lijkt op die van apen. Van Dinther ziet de verandering als de natuur die redding brengt en de moed om in het hier en nu te leven. Protagonist duurt ruim een uur en is aantrekkelijk, spannend, verleidelijk, verwarrend, herkenbaar, sexy en ontroerend. Schitterend!
140 | Julidans Publicatiemap 2016
Portland – Marcos Morau/La Veronal & Lali Ayguadé Portland hoort bij Julidans NEXT, het platform voor een nieuwe lichting choreografen. Op de vloer van de Melkweg Theaterzaal ligt een kleine tengere danseres. Ze draagt een astronautenpak en –helm en beweegt haar armen en benen alsof ze gewichtsloos is. Een lichtspot pal boven haar veroorzaakt intrigerende pikzwarte schaduwen op de vloer om haar heen. Ze zet haar helm af en geeft die aan iemand in het publiek. Lali Ayguadé houdt sowieso van publieksparticipatie, later vraagt ze of iemand haar wil helpen met het uitvouwen van de Amerikaanse vlag. En aan het eind van de voorstelling moeten een paar van de toeschouwers bij haar op de grond komen liggen en haar volgen in haar bewegingen, iets waar ze niet allemaal even blij mee zijn. Ayguadé is een prachtige danseres met een expressief gezicht en een geweldige lichaamsbeheersing. We horen geluiden vanuit de buitenwereld: Obama’s inauguratiespeech en een schietpartij op een highschool, maar ook klassieke muziek. Met haar lichaam en haar gezichtsuitdrukking reageert ze daarop. Wat ze denkt en voelt is niet altijd even duidelijk, maar de manier waarop ze danst is zo licht en vloeiend dat je gefascineerd naar haar blijft kijken. En je weer eens realiseert dat we in feite allemaal met ons lichaam en onze adem reageren op wat ons raakt en bang maakt en dat je daarvan bewust zijn belangrijk is.
Tefer – Itamar Serussi Tefer vormt een tweeluik met The dry piece XL dat na de pauze wordt gedanst. Tefer is gemaakt door de Israëlische choreograaf Itamar Serussi met zes mannelijke dansers van het Balletto di Roma. Het begin is ijzersterk: de zaaldeuren zijn nog niet dicht, toeschouwers komen nog binnen, maar het gordijn zwaait al open. Serussi dwingt op deze manier stilte en aandacht af. We zien een danser gekleed in zwart badpak met zijn rug naar ons toe. Hij staat te wachten op een manier die onzekerheid verraadt. Dat is wat Serussi met dit korte stuk wil laten zien, hoe mannen het moeilijk kunnen
141 | Julidans Publicatiemap 2016
hebben met hun verplichte stoere buitenkant en hun gevoelige binnenkant. Er zijn schitterende frases waarin met tegenlicht wordt gewerkt en je de dansers, allemaal in hetzelfde badpak, in silhouet ziet bewegen tegen de bakstenen achterwand. De bewegingen zijn zowel staccato als vloeiend en flitsend, maar toch is het hier iets minder spannend als bij Scapino, waar hij vaste choreograaf is. Daar zie je naast de felle onvoorspelbare bewegingen ook altijd contact tussen de dansers, dat is hier nauwelijks. Een mooie voorstelling, maar niet een van Serussi’s beste.
The dry piece XL – Keren Levi Na de pauze komt The dry piece XL, hier staat het vrouwenlichaam centraal. Keren Levi is geïnspireerd door de uitspraken van de feministische auteur Naomi Wolf over schoonheid als mythe. Er staat een doorzichtig projectiescherm op het toneel, waarachter acht naakte danseressen bewegen. We zien op het scherm de beelden die we kennen uit oude Amerikaanse musicals, een andere inspiratiebron van Levi: een van bovenaf gefilmde groep vrouwen die synchroon beweegt, uit elkaar gaat, terug fladdert en doet denken aan bloemen. Door het doorzichtige scherm kunnen we zien dat de vrouwen heel hard werken om het voor elkaar krijgen. Maar het is, op een paar momenten na, niet bijster spannend om naar te kijken. Later zien we interessantere beelden, close ups van armen en benen met blauwe plekken en wondjes, hoofden die rood en bezweet zijn. Maar het duurt erg lang allemaal. Tegen het einde komen er tientallen naakte vrouwen bij. Als ze allen op tergend langzame wijze weglopen en je opgelucht denkt, klaar, komen ze aangekleed terug en staan minutenlang het publiek beschuldigend aan te kijken, alsof het onze schuld is dat ze daar naakt rondliepen. Levi heeft interessante ideeën maar de voorstelling zou er baat bij hebben als ze een paar van haar darlings zou killen. En misschien moet ze ook eens naar het werk van landgenoot Serussi kijken om te zien dat mooie dans niet per se heel lang hoeft te duren om effectief te zijn. Kokoro – Lali Ayguadé
142 | Julidans Publicatiemap 2016
Eerder op deze editie van Julidans zagen we Lali Ayguadé dansen in Portland, nu leren we haar kennen als choreograaf. Ayguadé heeft voor Julidans NEXT vier verschillende soorten dansers bij elkaar gebracht en vier dansstijlen met elkaar verbonden: modern, ballet, jazz en hiphop. Terwijl je de dansers een voor een op eigen wijze ziet binnenkomen vraag je je onwillekeurig af, wie danst wat? De hiphopper en de moderne danseres herken je zo, maar wat doen die andere twee? Kokoro (Japans voor ‘geest’ of ‘hart’) is een lichte, vaak grappige, heel levendige voorstelling. We zien hoe de vier op hun eigen wijze met elkaar en het leven omgaan. Hoe ze worstelen met tegenslag en op zoek zijn naar liefde. Het mooiste is als je ze vrij ziet dansen, alleen of samen, maar voor Ayguadé is het narratief soms te belangrijk. Dan staan de vier op een kluitje en gebeurt er niet zo veel. Maar als ze los mogen gaan, elkaar mee kunnen slepen, dansen, zich verkleden, sprankelt het, zeker als de muziek en belichting daaraan meewerken, wat gelukkig vaak het geval is. Anna Calsina Forrellad is de enige vrouw en daardoor vaak het centrum van de aandacht. Ze wordt door de anderen soms onder de duim gehouden en tot bepaalde posities gedwongen, maar ze is ongelooflijk krachtig. Forrellad is een bijzondere danseres met een uiterst expressief, bijna transparant gezicht dat maakt dat je naar haar blijft kijken. Je moet geregeld om haar lachen maar aan het einde van de voorstelling is zij degene die door de expressie van gezicht en lichaam het meeste raakt.
barbarians – Hofesh Shechter Company Hofesh Shechter is een in Engeland wonende Israëlische danser, choreograaf en musicus. Met zijn nieuwste voorstelling barbarians vormt hij het drukbezochte slotstuk van Julidans 2016 Het stuk bestaat uit drie onderdelen: barbarians in love, tHE bAD en Two completely different angles of the same fucking thing. Daarmee bedoelt hij de liefde. Shechter is een gecompliceerde persoonlijkheid die worstelt met
143 | Julidans Publicatiemap 2016
zijn leeftijd (40), het land waar hij vandaan komt, zijn veelvuldig hertrouwde en gescheiden ouders, het, naar hij zegt slaapverwekkende, concept moderne dans en waarschijnlijk nog veel meer. Als met veel heftige licht- en geluidseffecten het eerste onderdeel van het stuk begint, zien we met gigantische letters ‘prologue’ op het achterdoek staan. Vijf minuten voor het einde staat er barbarians. Dit is bewust zo gedaan, vertelt Shechter in een boeiend nagesprek. Voor hem begint het stuk dan pas echt. Al het andere is voorbereiding. Hij vraagt belangstellend of wij toeschouwers dat in de gaten hadden? Uh, nee. Shechter componeert en mixt zelf de muziek bij zijn voorstellingen en gebruikt dan echt van alles, ook barok. Maar dit laatste bewaart hij voor later. Bij aanvang van de voorstelling waan je je bij een rockconcert met lichtbundels die over het publiek zwaaien, flitsende spots en keiharde beats. De dansers zijn in het wit gekleed en dansen vrijwel steeds synchroon. Dat hebben we niet veel gezien deze Julidans. Het dansen is niet heel spannend, enigszins conventioneel en statisch. Veel gezwaai met de armen en gehuppel met de benen. Halverwege, terwijl de dansers stil staan, hoor je via de speakers een lang gesprek tussen een vrouw en Shechter zelf, althans een man die zich zo noemt. Hij zit erg met zichzelf in de knoop. In het tweede onderdeel dragen de dansers gouden leotards. Dit keer is de dans een stuk opwindender. Het doet denken aan clubs en raves, maar eronder heerst een onaangename kilte. Een aantal jongeren in de zaal is dolenthousiast en klapt mee. Het laatste onderdeel is het meest interessante. Een man, met een hoedje op en in Lederhosen, en een vrouw in nette bloes en broek dansen met elkaar, vechten, maken het weer goed en gaan weer uit elkaar. De in het wit en goud geklede dansers komen tevoorschijn en geven commentaar. Uiteindelijk danst iedereen samen, de man in zijn onderbroek. Shechter is een intrigerende maker met een zeer eigen stijl en visie. Zijn werk is niet heel toegankelijk, al zien jongeren dat vermoedelijk anders. Maar het is interessant en het zet je aan het denken dat hij juist het meest universeel herkenbare deel van barbarians als het belangrijkst ziet. Een choreograaf om te blijven volgen. Julidans 2016
144 | Julidans Publicatiemap 2016
145 | Julidans Publicatiemap 2016