Jaarbeeld Staatsbosbeheer Terschelling 2013 by Joeri

2013

Jaar in beeld Terschelling

Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Jaar in beeld Terschelling

Inleiding

Staatsbosbeheer zet zich in voor een natuurlijke leefomgeving waarmee mensen zich verbonden voelen, die bescherming biedt aan waardevolle planten en dieren en waar plaats is voor beleving en benutting.

In uw handen ligt het negende jaarbeeld van Staatsbosbeheer op Terschelling. Sinds 2004 is dit overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen bij Staatsbosbeheer ieder jaar huis-aan-huis bezorgd. In dit jaarbeeld hebben we onze werkzaamheden van 2013 opgedeeld in drie hoofdstukken: Beschermen, Beleven en Benutten van natuur. Deze drie begrippen staan sinds 2012 centraal in de werkwijze van Staatsbosbeheer. ‘Beschermen van natuur’ gaat in op wat Terschelling als natuurgebied bijzonder maakt en wat wij dit jaar hebben gedaan om de natuurwaarden in stand te houden of te verhogen. Daarnaast vinden we het ook belangrijk dat eilanders en bezoekers deze natuur kunnen (blijven) ‘Beleven’. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van het uitgebreide netwerk van fietsen wandelpaden dat wij onderhouden of door te genieten van het uitzicht vanaf één van de uitzichtpunten.

Waar mogelijk kan je de natuur natuurlijk ook ‘Benutten’. Onderwerpen die hier aan het licht komen zijn bijvoorbeeld het plukken van c ranberry’s, het zagen van kachelhout of het organiseren van evenementen in de natuur. Aan of in de natuur kan en mag geld worden verdiend, zolang deze er geen schade aan ondervindt. Wij vinden dat een deel van de opbrengsten zelfs gebruikt moeten worden om de natuur te beschermen en te blijven beleven. Heeft u na het lezen nog vragen, laat het ons dan gerust weten. Voor uw ideeën staan we altijd open. Het hele team van Staatsbosbeheer op Terschelling wenst u een natuurrijk 2014! Jan Ellens, Jan Bunnik, Jan van der Bij, Rein Jan Buren, Joris Blankena, Joeri Lamers, Oene de Jong, Hessel Hek, Rob Mier, Jaap Roelofs, Hillebrand van Dijk, Remi Hougee, Arjan Zonderland, Kees Wiegman, Freek Zwart en Herman Brink





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Natuur beschermen

De natuur en het landschap behoren tot de belangrijkste trekpleisters van het Terschelling. Staatsbosbeheer zet zich in om de kwaliteit ervan in stand te houden en waar het kan te verbeteren. Op sommige plekken laten we de natuur haar gang gaan, bijvoorbeeld op de Noordsvaarder. Niet overal is ‘niets doen’ een optie. Door het ontbreken van dynamiek in de duinen groeien deze zonder te maaien of te begrazen dicht. Soms grijpen we grootschalig in, denk bijvoorbeeld aan het LIFE Duinen project rondom Westen Midsland aan Zee. Tal van bijzondere planten en vogels komen hier nu weer voor. Natuur beschermen kunnen we niet alleen; door bezoekers bewust te maken van de aanwezige natuurwaarden kunnen ook zij bijdragen aan de bescherming. Denk bijvoorbeeld aan de informatiebordjes op het strand over de strandbroedvogels.

I Vrijwilligers vonden op de Boschplaat de zeldzame Bijenorchis, de veertiende orchideeënsoort op Terschelling



Draadgentiaan ● ● ● ● Dwergbloem ● ● ● ● ● ● Dwergrus ● ● ● ● ● Dwergvlas ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Moeraswolfsklauw ● ● ● ● Oeverkruid ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Ondergedokenmoerasscherm ● ● ● ● ● Rondezonnedauw ● ● ● ● ● ● Stijvemoerasweegbree ● ● ● ● ● ● Teervederkruid ● ● ● ● ● ● Wateraardbei ● ● Wildegagel ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●



Waterplak

Eldorado

Peerekuil

Sterneplak

Midsland A/Z

Hanzegat

Zuid Meisterplak

Noord Meisterplak

Riesplak

Lange Streep

Onder de draad

Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Van Hunenplak



● ●

● ● ● ●

Winterbegrazing

I Ronde zonnedauw

I Fraai duizendguldenkruid op het Sterneplak

Resultaten LIFE Duinen

Wat ook opvalt is dat heide snel toeneemt en dat ook de Wilde gagel de geplagde delen weer heeft weten te vinden. Een mooi resultaat voor de vogels is dat er in 2013 voor het eerst sinds 2001 weer lepelaars hebben gebroed in het Waterplak. Ook heeft op twee plekken een Kleine plevier gebroed.

Vier jaar na de uitvoering van het LIFE Duinen project bij West- en Midsland aan Zee zijn de eerste resultaten zichtbaar. Veel rode-lijst soorten zijn teruggekeerd op de kale voedselarme bodem die overbleef na het plagwerk. Zeldzame soorten als Oeverkruid en Dwergvlas komen in sommige valleien weer met duizenden tegelijk voor en ook de Dwergrus en de Draadgentiaan zijn toegenomen. Andere bijzondere soorten zijn Moeraswolfsklauw, Ronde zonnedauw en Wateraardbei. Deze drie wijzen er echter op dat de voedselarme situatie die is ontstaan door de plagwerkzaamheden aan het veranderen is en dat er door de afzet van organische stof meer voedingsstoffen in de bodem komen. Door de inzet van paarden en koeien hopen we dat er voldoende kale plekken in stand blijven, waardoor bijvoorbeeld Oeverkruid en Dwergrus kunnen blijven groeien.

Steeds grotere delen van het duingebied langs de binnenduinrand worden tegenwoordig begraasd door eilander vee. De resultaten zijn duidelijk zichtbaar. Dikke pakketten gras die de bodem bedekten zijn langzaamaan opgevreten, waardoor er meer licht op de bodem komt. Hiervan profiteren bloeiende planten die op hun beurt weer insecten aantrekken. De winterbegrazing van de droge duinen is voor zowel natuur als voor vee voordelig. Doordat de polder in de winter vaak te nat is bieden de duinen een droog alternatief voor de dieren.

I De Kleine plevier broedde op twee plekken

Noordzee

I Eilander vee begraast de duinrand Kunnedune

Midsland Midsl Mi Midsl sland and aan aa a Zee ee

Noordergronden

Meister plak

De Gavere

West est st aan aa aa an n Zee Z Ze ee e

Kôbekule

Perekule Waterplak

L an d e ru m e r heide

Bad huiskuil Eldorado Klein Riisplak

Riisplak

Onder 'e tried

Boor toren plak

Lange Streep

Koreabos

3HM Kaapjesplak

Vissers plak

No o r dsv a a r der Studente plak

Noordgat

Stenneplak

Ape bosje Geite park

Midsland Midslan M idsl id d nd Noord N Landerum nderum m

Kooi boschjes

Griltjeplak 't Grieneplak Arjensdune

Former Bo

Midsland



Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Terschelling vlindereiland Terschelling mag dan bekend staan als een vogeleiland, ook voor de vlinders is het een eldorado. Op een route door de Kooibosjes telde één van onze vrijwilligers 25 verschillende soorten dagvlinders. Daarmee behoort Terschelling tot de beste vlindergebieden van Nederland. Bijzonder zijn de parelmoervlinders, waarvan er op een route van één kilometer bij de zeereep van de Koegelwieck vier soorten geteld werden: de Zilveren maan, de Grote parelmoer, de

Duinparelmoer en de Kleine parelmoervlinder. Uniek voor Nederland! Let op de distels langs de fietspaden en u heeft een goede kans deze mooie vlinders te zien. Ook bij de nachtvlinders zijn er zeldzame soorten. De Late bremspanner komt alleen in de heide bij Oosterend nog in ruime aantallen voor. Van de dagactieve nachtvlinders is de prachtige Glasvleugelpijlstaart (het zusje van de Kolibrievlinder) op de koekoeksbloemen in de Kooibosjes aan te treffen.

I Zilveren maan

I Late bremspanner

I Grote parelmoervlinder

I Glasvleugel pijlstaart

I De Nederlandse landgeiten begrazen nu ook het Seinpaalduin

Geiten op het Seinpaalduin

Chopperen

De geitenbegrazing op het Seinpaalduin zetten we ook in de winter van 2013/2014 voort. De geiten werden het eerste jaar goed ontvangen. Het uitlaten van honden in het gebied heeft niet tot problemen geleid. In overleg met omwonenden begrazen de dieren nu van het Seinpaalduingebied om ook daar vergrassing en verbossing tegen te gaan. Het zijn er meer dan in het eerste jaar. Toen liepen er bij wijze van proef vijf, nu loopt er een grotere kudde van zo’n 25 dieren.

Duinheides die dreigen te verruigen hebben we dit jaar gechopperd. Een choppermachine verwijdert de begroeiing plus een flink deel van de voedselrijke strooisellaag. Vanuit de wortels en zaden die achterblijven kunnen planten zichzelf verjongen. Op de Landerumerheide, waar vorig jaar een deel is gechopperd, is dit effect al goed zichtbaar. Daarnaast zijn stukken in de Koegelwieck en bij Douwkesplak onder handen genomen. Behalve heidesoorten profiteren ook de Cranberry en het bijzondere Heidekartelblad van deze beheermaatregel.

I Verruigde duinvalleien hebben we dit jaar gechopperd





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

I Vogelwachters op de Boschplaat staan jaarlijks honderden bezoekers te woord

Akkers in de binnenduinrand De wens bestaat om op meer plekken langs de duinrand kleinschalige akkers te creëren. Deze trekken kleine zoogdieren en vogels aan. Bij het Geitenpark en langs de Hoorner Badweg heeft Staatsbosbeheer daarom dit jaar voor het eerst stukken braakliggende grond ingezaaid met graan, lupine, korenbloem en wikke. Deze akkertjes zijn niet geoogst waardoor de zaden in de winter als voedsel kunnen dienen voor muizen en vogels, waaronder vinkensoorten. Bij het Geitenpark is een deel van de akker wel geoogst door de ‘Dorsvereniging Om Aest’. Dit graan is vervolgens gebruikt voor het brouwen van Terschellinger bier.

Rust voor vogels, Ruimte voor mensen I De Boschplaat is een belangrijk broed- en rustgebied voor vogels

Begin 2013 is vanuit het Waddenfonds subsidie toegekend voor het project Rust voor vogels, Ruimte voor mensen. Doel van dit project is om, zoals de naam al doet vermoeden, de rust voor vogels in de broed-, voedsel- en rustgebieden in het Waddengebied te verbeteren. Tegelijk moet de aanwezigheid van de vogels natuurtoerisme stimuleren. Door bezoekers beter voor te lichten en voorzieningen te treffen die de beleefbaarheid van de vogelgebieden verbeteren, kunnen meer mensen van de vogellocaties genieten, terwijl tegelijkertijd de rust voor vogels toeneemt. Op Terschelling maakt de Boschplaat deel uit van dit project. Onder andere de scholing van vrijwillige vogelwachters kan hieruit worden betaald.

I Ook de politie is onder de indruk van deze omgevallen Sitka spar

Toch is dat slechts 0,1% van alle bomen. Op plekken waar de veiligheid in het geding was of waar bomen paden blokkeerden, hebben we deze opgeruimd. De rest laten we zoveel mogelijk liggen. Omgevallen bomen zijn een verrijking voor het bos. Insecten en vogels profiteren hiervan. Door het licht dat door het omwaaien van een boom op de bosbodem valt komt natuurlijke verjonging van het bos op gang.

Exoten We vinden steeds vaker exotische soorten in

Hoge bomen vangen veel wind

de natuur. Deze kunnen de inheemse natuur

Omdat de bossen de afgelopen jaren regelmatig zijn gedund en verjongd kan het bos op Terschelling wel tegen een stootje. Ondanks dat was de windkracht 12 die op 28 oktober over het eiland raasde toch iets teveel van het goede. In totaal zijn op het eiland honderden bomen omgewaaid.

grote schade toebrengen. Neem bijvoorbeeld de Zonnebaars die in de duinplassen is gevonden en vrijwel alles eet wat beweegt, of de plant Watercrassula die alles kan overwoekeren. Tuinplanten of dieren mogen daarom nooit worden uitgezet in de natuur.





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Natuur beleven

Van natuur moet je kunnen genieten. Op Terschelling kan dit volop. Iedereen kan op eigen houtje eropuit trekken. Hiervoor onderhoudt Staatsbosbeheer zo’n 30 kilometer aan fietsen ruim 190 kilometer aan wandelpaden. Daarnaast nemen we zoveel mogelijk mensen mee de natuur in. Jaarlijks nemen we alle eilander schoolkinderen mee naar buiten, maar we organiseren bijvoorbeeld ook excursies naar de Hoornerkooi of overlevingstochten voor kinderen. Dit jaar hebben we voor het eerst exclusieve excursies georganiseerd over de Boschplaat samen met de Strandbus. De natuur is ook een uitstekend decor voor tal van andere activiteiten, van Oerol tot een trouwfeest of een groepsuitje. Al deze zaken hebben één ding gemeen; het beleven en genieten van de natuur.





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Nieuwe duintrappen Het Seinpaalduin, Arjensduin of Kaapsduin; stuk voor stuk bieden ze een prachtig uitzicht over een deel van Terschelling. Eind 2012 en begin 2013 hebben we alle trappen die leiden naar deze uitzichtpunten vervangen. De duintrap bij Midsland Noord hebben we op verzoek van omwonenden ook vervangen. Uit kostenoverwegingen zou deze eigenlijk verwijderd worden. De nieuwe trappen hebben gelijke treden waardoor ze makkelijker te belopen zijn. Ze bestaan uit een staalconstructie die op het duin ligt met daarop duurzame larikshouten treden. Voordeel hiervan is dat de trappen onderhoudsarm zijn en weer jaren meekunnen.

De Wadden als ‘Nieuwe Wildernis’ Het zal u vast niet zijn ontgaan, eind september is de natuurfilm ‘de Nieuwe Wildernis’ in première gegaan in de bioscopen. In deze film staat het natuurgebied Oostvaardersplassen centraal. Na ingrijpen van de mens heeft de natuur zich daar vrijuit kunnen ontwikkelen. Volgens Staatsbosbeheer zijn er nog meer natuurgebieden in Nederland waar je nog volop

het gevoel van wildernis kunt ervaren. Landelijk brengen we daarom negen andere wildernisgebieden extra onder de aandacht, waaronder het Waddengebied. In dit kader hebben we extra excursies georganiseerd en speciale wandelroutes bedacht, zoals de wildernistocht over de Boschplaat.

Nieuwe samenwerkingen met eilander ondernemers Zoals genoemd hebben we samen met de Strandbus een exclusieve wildernistocht langs de zuidkant van de Boschplaat georganiseerd. Door weersomstandigheden kon deze slechts eenmaal doorgaan. Helaas, want de animo voor de tocht was groot. Volgend jaar gaan we daarom meer van deze tochten organiseren. Sinds de herfstvakantie is het op Terschelling ook mogelijk om deel te nemen aan de ‘Grote Vijf’ excursies. Bij deze landelijke excursies kan je naar Afrikaans voorbeeld de grote zoogdieren van Nederland spotten. Op Terschelling staat deze in het teken van de zeehond. Hiervoor is een arrangement samengesteld in samenwerking met restaurant de Heeren der Schelling en de Strandbus.

Beleefbaarheid wild vergroten

Vogelwachters op de Boschplaat

Misschien wel de mooiste natuurervaring die u kan meemaken is de ontmoeting met een Ree. In samenwerking met de Wildbeheereenheid wil Staatsbosbeheer daarom de kans om wild te spotten op Terschelling vergroten. Eén van de plannen is om bij de Groene Pollen een wildobservatiepunt te maken. Deze grote open plek midden in het bos leent zich uitstekend voor het zien van reeën, mits het er rustig genoeg is. Samen met Oerol en de Artez Hogeschool voor de Kunsten werken we aan een plan voor een wildobservatiepunt. Welke vorm deze gaat krijgen is nog niet bekend, evenals de exacte locatie. We hopen dat we tijdens het Oerol festival 2014 een proefopstelling op schaal kunnen plaatsen.

Onze vrijwillige vogelwachters op de Boschplaat hebben een belangrijke functie op het gebied van voorlichting aan bezoekers. In totaal hebben zij dit jaar van april tot en met september ruim 5000 wandelaars en fietsers te woord gestaan. Voor de vogelwachterspost bij paal 22.400 is dit jaar een vrijwilligersgroep in het leven geroepen die op verzoek van Staatsbosbeheer de bemensing van de post op zich neemt. Aan de hand van een vooraf opgesteld eisenpakket organiseren zij zelf ook de werving van geschikte vogelwachters. Staatsbosbeheer wil wel zoveel mogelijk eilanders de kans geven hiervoor in aanmerking te komen. Over het leven van de vogelwachters op de Boschplaat, vroeger en nu, wordt op dit moment een film gemaakt door filmmaker Hans den Hartog. Hij heeft afgelopen jaar intensief opgetrokken met de vogelwachters. De bedoeling is dat de film volgend jaar af is. Deze zal dan uiteraard op het eiland worden vertoond.

De vogelwachters zijn in het seizoen te volgen via twitter, @de_boschplaat.

I Stuivende duinen bij paal 3 tijdens de zware najaarsstorm





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Wandelroutenetwerk geopend

Waddenzeeschool

Over het hele eiland ligt sinds mei 2013 een uitgebreid netwerk van wandelroutes. De bestaande gekleurde wandelroutes zijn vernieuwd en opgenomen in dit grotere netwerk. Met het boekje ‘Wandelen op Terschelling’ in de hand is het mogelijk om via knooppunten naar eigen behoefte een route samen te stellen. Ook staan hierin beschrijvingen van alle gekleurde routes en extra informatie over het eiland.

Jong geleerd is oud gedaan. Dat is één van de redenen waarom Staatsbosbeheer het belangrijk vind om kinderen mee te nemen de natuur in. De gezamenlijke natuurcentra op de Wadden hebben voor het Waddengebied de ‘Waddenzeeschool’ opgezet, een speciaal educatieprogramma voor scholen. In overleg met het Centrum voor Natuur en Landschap heeft Staatsbosbeheer nu samen met de Waddenvereniging het voortouw genomen om ook op Terschelling dit dagprogramma aan te bieden. Hieraan kunnen scholen van het eiland meedoen, maar we hopen ook scholen van de wal aan te trekken.

I De 1-1-2 bordjes zijn te vinden op terreinmeubilair

Subsidietoekenning Seinpaalduin

Herinrichting Doodemanskisten Het gebied rondom het duinmeer Doodemanskisten heeft een grote opknapbeurt ondergaan. Bomen rondom de plas zijn gekapt, bagger is verwijderd, de oevers zijn glooiend gemaakt, verlichting voor de ijsbaan is aangebracht en er is een waterzuiverend rietveld aangelegd. Het resultaat is een ondiepe duinplas met een verbeterde waterkwaliteit, die in de winter sneller dichtvriest. De oevers kunnen langzaam begroeien met de natuurlijke vegetatie. Behalve Doodemanskisten zelf is ook een groot deel van het aansluitende slotenstelsel onder handen genomen. Dit om in de toekomst pieken in de regenwaterafvoer vanaf de nieuw te bouwen studentencampus en woningen achter de woonwijk Bermuda op te kunnen vangen.

I Doodemanskisten is weer een open duinplas

De aanleiding van dit project was het waterkwaliteitsplan van Wetterskip Fryslân en een vraag van IJsclub Noordpool om deze duinplas weer geschikter te maken als schaatsbaan. Staatsbosbeheer is met de genoemde partijen, de gemeente en omwonenden in gesprek gegaan, waarna in korte tijd tot een gezamenlijk plan is gekomen. Waar we tijdens de voorbereidingen geen rekening mee hadden gehouden is dat door de aanleg van het rietveld een doorzicht op de bebouwing is ontstaan. Om deze huizen aan het zicht te onttrekken zullen we daar nieuwe bomen aanplanten.

112 hulpverleningsbebording Tegelijk met het wandelroutenetwerk heeft Staatsbosbeheer in samenwerking met de brandweer en de gemeente Terschelling 112- hulpverleningsbordjes aangebracht in de natuur. Deze zijn te vinden op paaltjes, bankjes en ander terreinmeubilair. Waar het tot voor kort in geval van nood vaak lastig was om aan de meldkamer uw exacte locatie door te geven is dat hiermee nu een stuk eenvoudiger geworden. Door het nummer van het bordje te noemen kan de alarmcentrale snel de hulpdiensten naar de juiste plaats sturen. Ieder bordje is namelijk gekoppeld aan een GPS coördinaat.

Voor de inrichting van het Seinpaalduin is een plan gemaakt waarin de maritieme geschiedenis van het gebied, de beleefbaarheid voor minder validen en parkeervoorzieningen aan de dorpszijde zijn samengevoegd. Voor een deel van dit plan, het pad voor mindervaliden en het verbeteren van de parkeervoorzieningen, is eind 2013 subsidie toegekend vanuit de provincie Fryslân. In de loop van 2014 worden deze onderdelen uitgevoerd. Staatsbosbeheer en de gemeente Terschelling nemen een deel van de kosten voor hun rekening. Voor de tweede fase van het project wil de stichting ‘Sporen in’t zand’ zich inzetten voor een historische zeekaap op het Kaapsduin.

Wist u dat: ● Er op Terschelling naar schatting tussen de 400 en 450 reeën leven? ● Er de laatste jaren steeds meer zeehonden rusten op de Koffieboonplaat? Dit jaar zijn er zelfs 234 tegelijk geteld. ● De Potvis die aanspoelde misschien niet alleen was? Een paar dagen na de stranding is er waarschijnlijk nog één gezien bij het Amelandergat.





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Natuur benutten De natuur van Terschelling is goud waard. Het is hét visitekaartje van het eiland. Deze waarde is moeilijk in geld uit te drukken. Behalve dat de natuur producten levert zoals cranberry’s en hout is deze van groot belang voor het toerisme. Ook Staatsbosbeheer kijkt meer naar de mogelijkheden die de natuur en het landschap bieden om de recreatieve voorzieningen in stand te kunnen houden. Hiervoor krijgen we namelijk geen financiering meer vanuit de overheid. Dit geldt ook voor al onze maatschappelijke activiteiten op het gebied van voorlichting en educatie. Deze kosten proberen we op een verantwoorde manier gedekt te krijgen, bijvoorbeeld door het verkopen van maaisel en hout en het vragen van een redelijke vergoeding voor activiteiten in de natuur. Dit alles mag niet ten koste gaan van die natuur. Doel is om onze werkzaamheden kostendekkend te krijgen, niet om winst te maken.





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Biomassa

Subsidietoekenning tuintjesproject

Fietsen, wie gaat dat betalen?

Natuurschuur Lies

Bij het natuurbeheer komt jaarlijks een grote hoeveelheid maaisel vrij. Slechts een deel hiervan is te gebruiken als veevoer en wordt op het eiland zelf verkocht. Voor het deel dat ongeschikt is zijn we op zoek gegaan naar andere mogelijkheden. Op initiatief van Staatsbosbeheer is samen met medewerkers van de gemeente en van loonbedrijven een bezoek gebracht aan verschillende biomassainstallaties in Noord Nederland. In Leeuwarden wordt bijvoorbeeld plantsoenafval gebruikt voor de verwarming van een zwembad. Met een goedkope en simpele installatie wordt hiermee voorzien in zo’n 50% van de energiebehoefte van het zwembad. Staatsbosbeheer is voorstander van dergelijke toepassingen en denkt graag mee over mogelijkheden voor alternatieve energie op Terschelling.

In het duingebied rondom West Terschelling zijn ongeveer 100 tuintjes aanwezig die van Staatsbosbeheer worden gepacht door particulieren. Van oudsher werden deze gebruikt als moestuin. In de loop der jaren is het gebruik van een deel van de tuintjes veranderd waardoor een rommelige uitstraling is ontstaan. Staatsbosbeheer heeft van de provincie Friesland subsidie gekregen om samen met eigenaren van de tuintjes te werken aan de ideale tuin voor zowel de gebruiker als de omgeving. Hier gaan het komende jaar studenten van het Groenhorst college uit Emmeloord mee aan de slag.

Een groot deel van de werkzaamheden van Staatsbosbeheer bestaan uit het onderhouden van recreatieve voorzieningen zoals fietsen wandelpaden en bijvoorbeeld het legen van vuilnisbakken. Tot voor kort werd dit door de overheid gefinancierd. Met ingang van 2014 wordt dit afgebouwd. Maar dit is niet het enige, ook de financiering van educatieve activiteiten met scholen en andere vormen van voorlichting worden straks niet meer door de overheid gedekt. Daarom zijn we samen met de gemeente Terschelling op zoek naar andere mogelijkheden om deze zaken te financieren. Dit is noodzakelijk omdat we anders niet meer in staat zijn om fietsen wandelpaden, uitkijkpunten, bankjes, infoborden, etc. op peil te houden. En die voorzieningen zijn juist van belang voor Terschelling!

De Natuurschuur in Lies vervult een centrale rol in onze voorlichtingsactiviteiten op het eiland. Iedere vakantie zijn hier exposities te bezoeken en veel van onze excursies starten bij de schuur. Omdat deze activiteiten niet de jaarlijkse kosten van de schuur dekken zijn we op zoek naar een nieuwe invulling waarmee we de Natuurschuur zelfvoorzienend kunnen maken. Een mogelijkheid hiervoor is het verhuren van de schuur voor groepsactiviteiten en vergaderingen.

I Warmteopwekker bij zwembad in Leeuwarden

Verkenning golfbaan Via de Golfclub Terschelling is bij Staatsbosbeheer het verzoek binnen gekomen om mee te werken aan het realiseren van een golfbaan in de natuur. Wij adviseren in de planvorming en stellen voorwaarden ten aanzien van recreatief medegebruik. Als zoekgebied hebben we het gebied vanaf het groepenterrein aan de Longway tot aan de Badweg van Paal 8 aangewezen. Voorwaarden zijn onder andere dat wandelen, fietsen en paardrijden in dit gebied mogelijk blijft en dat er bij bewoners voldoende draagvlak is.

Brandhout en zaaghout Uit de Terschellinger bossen wordt ieder jaar hout geoogst. Een groot deel hiervan bestaat uit brandhout dat door eilanders zelf gezaagd wordt. Uit het Formerumerbos is dit jaar daarnaast 1200 m3 hout gezaagd als onderdeel van een bosdunning. Het dikste hout is op Terschelling gebleven voor planken en palen. Omdat er op het eiland een tekort is aan loofhout voor in de kachel, hebben we de houtwagens die voor het transport naar het eiland kwamen, aan de wal eerst vol laten laden met loofhout. Dit hout is daarna op het eiland tegen kostprijs verkocht.

I De Natuurschuur in Lies

Wist u dat: ● Er in 2012/2013 meer dan 200 mensen hun eigen kachelhout hebben gezaagd op Terschelling? ● De vraag naar loofhout zo groot is dat we een wachtlijst hebben tot 2023, 20 personen per jaar? ● Een deel van de omgewaaide bomen bij Doodemanskisten voor de herbouw van het schip van Willem Barentsz wordt gebruikt?





Jaar in beeld Terschelling I Jaaroverzicht 2013

Verkoop van 360 erfpachtpercelen

Verkoop 2 hectare grond

Op Texel, Vlieland en Terschelling kunnen sommige erfpachters straks kiezen tussen het kopen van de grond of het continueren of verlengen van hun erfpachtcontract. Het gaat in totaal om zo’n 360 erfpachtpercelen met daarop vooral vakantiewoningen, en nog 17 overige objecten zoals bedrijventerreinen en nutsvoorzieningen. Staatsbosbeheer zocht afgelopen jaar naar een eenduidige methode voor taxatie van de grond, die praktisch uitvoerbaar is en evenwicht biedt tussen de belangen van koper en verkoper. In juni 2013 bracht de door Staatsbosbeheer geïnstalleerde onafhankelijke deskundigencommissie Van der Werf advies uit over de taxatiemethode.

In 2013 hebben we 2 hectare bos bij West verkocht

Stappen samen met erfpachters Na een bijeenkomst in september 2013 zijn Staatsbosbeheer en erfpachters gezamenlijk een proces gestart om te kijken of het advies van de deskundigencommissie leidt tot redelijke en marktconforme uitkomsten. Met erfpachters zijn 16 representatieve cases aangewezen waarvan nu de waarde wordt getaxeerd op basis van het advies van de commissie. De uitkomsten daarvan worden vervolgens aan het RVOB voorgelegd zodat zij de marktconformiteit van die I Orchideeën in de Kooibosjes

aan de gemeente Terschelling. De grond gaat gebruikt worden voor de realisatie van de studentencampus van de Zeevaartschool en voor nieuwe woningen. De bouw van de campus is van groot sociaaleconomisch belang voor Terschelling

uitkomsten kan toetsen. Staatsbosbeheer is verplicht een prijstoets door het RVOB uit te laten voeren. Wat gebeurt er met de andere percelen? De overige erfpachtgronden komen niet voor verkoop in aanmerking. Wij blijven deze percelen in erfpacht uitgeven. De inkomsten uit de erfpacht dragen bij aan het uitvoeren van het gehele takenpakket van Staatsbosbeheer waaronder het beheer van de Wadden. Zo dragen we - samen met de gemeenten en de erfpachters - zorg voor de kwaliteiten van de eilanden en kunnen we verstoring en versnippering van natuur tegengaan, zodat iedereen kan blijven genieten van de schoonheid, de rust, de ruimte, de stilte en duisternis die Terschelling en Vlieland te bieden hebben. Staatsbosbeheer heeft sinds 2012 gemoderniseerde erfpachtvoorwaarden en een voor de Waddeneilanden specifieke ingroeiregeling. Via de erfpachtovereenkomst kan Staatsbosbeheer ook de verhuur van de bedden op de eilanden stimuleren.

Vooruitblik Een nieuw jaar begint met goede voornemens. Ook voor 2014 hebben we al verschillende plannen op stapel staan. Als vervolg op het LIFE Duinen project waarbij het watersysteem rondom West aan Zee weer zo natuurlijk mogelijk is gemaakt, verkennen we nu de mogelijkheden voor een soortgelijk project voor de omgeving van het Groene strand, Griltjeplak en het westelijk deel van het bosgebied van West Terschelling.

Over het gebruik van het duinmeertje van Hee zijn we al geruime tijd in overleg met de omliggende campings en andere betrokkenen. Samen met hen willen we tot een plan komen waarmee de recreatie functie van het duinmeertje zo goed mogelijk wordt ingevuld, uiteraard rekening houdend met de locatie als onderdeel van een natuurgebied. De betrokkenheid bij het duinmeertje is groot, dit uit zich bijvoorbeeld in het onderhoud dat campingbeheerders zelf plegen rondom het meertje. Als onderdeel van onze wens om bewoners meer te betrekken bij het beheer van de natuur gaan we in 2014 een vrijwilligerswerkgroep opzetten die zich richt op het beheer van de Kooibosjes. Op dit moment werkt stagiaire Floortje Barneveld aan een beheerplan voor de Kooibosjes waarmee deze werkgroep aan de slag kan gaan. Eén van de gebeurtenissen die de laatste jaren het meest is blijven hangen bij de kinderen van Terschelling is het Boschplaatproject. Komend jaar gaan we proberen om voor alle scholen opnieuw een educatieprogramma met een nacht kamperen te organiseren, midden op de Boschplaat.

Personeel Na 19 zomerseizoenen trouwe dienst heeft Jan Zorgdrager in juli afscheid genomen van Staatsbosbeheer. Jan was als boswachter op de scooter een bekende verschijning op het eiland, zowel voor eilanders als voor gasten. Wij wensen Jan een mooi pensioen toe. Begin 2013 is onze collega Cees Plug na een ziekbed overleden. Cees heeft vele jaren deel uitgemaakt van onze ploeg en was als campingbeheerder voor velen een bekend gezicht. Aan de koffietafel hebben we het nog vaak over Cees. We zullen hem blijven missen als deel van ons team.

Volg ook:

Boswachter Remi Hougee @Remiboswachter

Boswachter Hessel Hek @Bosw8erHessel

Boswachter Jan Ellens @SildeBoswachter

Boswachter Joeri Lamers @JoeriLamers

Vogelwachters Boschplaat @de_boschplaat

Staatsbosbeheer Wadden: www.facebook.com/staatsbosbeheerwadden

Weblog Staatsbosbeheer Terschelling: staatsbosbeheerterschelling.wordpress.com

www.staatsbosbeheer.nl

Staatsbosbeheer Longway 28 8881 CM West Terschelling 0562 442116

© Staatsbosbeheer | december 2013 Tekst: Staatsbosbeheer, tekstbijdrage: Frank London | Fotografie: Staatsbosbeheer, Gerrit van Goor, Silvester Kok, Joeri Lamers, Erik Menkveld, Jaap Roelofs, Aldert van der Schaaf, Gerrit Bart Volgers, Rob de Wind, Freek Zwart, Vincent Zwart Vormgeving Studio Eke van Mansvelt bno



Staatsbosbeheer Terschelling Longway 28 | 8881 CM West -Terschelling T 0562 442116 www.staatsbosbeheer.nl