12 minute read
VZW Elckerlyc blaast 50 kaarsjes uit
VZW Elckerlyc vijftig jaar centrum van ontmoeting
Het is onmogelijk om de geschiedenis van een vijftigjarig ontmoetingscentrum volledig te schetsen. We kozen voor een kort dubbelinterview met de gebroeders Flory en Jaak Poncelet. Ze zagen vanop de voorste rij hoe het centrum in 1972 haar eerste stapjes zette - ze waren toen 19 en 15 jaar - en hoe het zich verder ontwikkelde tot het ontmoetingscentrum van vandaag. Jaak: ‘Het prille begin van Elckerlyc ontstond vanuit de Kerkfabriek die ook nu nog voor een groot gedeelte eigenaar is van de gronden. Onze ouders waren beiden actief in Herk, vader onder meer bij het schoolcomité, moeder bij het zangkoor. Wijzelf waren beiden actief in de Chiro. Pastoor Gijsenbergs en Jef Mewis waren de trekkers van het bouwproject. Een groep Chiroleiders was reeds vanaf het begin betrokken bij de eerste bouwactiviteiten, telkens op zaterdag. Het was gebruikelijk dat de chirojongens en -leiders ‘s zondags naar de mis gingen om nadien bij te kletsen in het café. Langzamerhand zwakte het kerkbezoek af ten gunste van het cafébezoek wat de vergaderingen natuurlijk vlotter deed verlopen, want met ‘ik ga naar de mis ma’ was er natuurlijk geen wantrouwen bij de ouders.’ Flory: ‘Ik ben sedert 2014 voorzitter van de vzw .De eerste vijf jaar van het centrum werd het café van Elckerlyc uitgebaat door mijn schoonzus Annie en haar man Gaston Govaers. In 1977 namen Mieke en ikzelf de uitbating over en dit tot 1999. Vanzelfsprekend heeft dit een grote invloed gehad op ons leven, ook privé omdat ik samen met mijn vrouw Mieke de verantwoordelijkheid hiervoor deelde. Onze kinderen werden heel veel opgevangen door mijn ouders die maar al te blij waren om hun kleinkinderen te zien. De basisschool was gelegen vlak achter hun woonst. Tijdens het middelbaar gingen onze kinderen op eigen verzoek naar het internaat.’ Jaak: ‘Sociaal engagement maakte deel uit van onze opvoeding, het was een vanzelfsprekendheid. Voor mij gold dat in de jeugdbeweging, maar ook voor mijn beroepskeuze - Asster - en voor de gemeenschap waarin we nu nog leven. Zelf heb ik nooit een bestuursfunctie in de vzw Elckerlyc gehad. Als voorzitter van de Kerkfabriek - sedert 2000 - zijn we wel partner in een gemeenschappelijk verhaal. Vooral mijn broer Flory is gevoelsmatig verbonden met het ontmoetingscentrum.’ Flory: ‘Dat klopt. Voor mij en Mieke heeft het centrum alles ingevuld, zowel beroepshalve als privé. Het centrum bood ons de mogelijkheid tot vele en gevarieerde sociale contacten. Het liet ons ook toe om de verschillen te zien in onze lokale gemeenschap en ook de problemen die dit soms meebrengt. In het centrum ging men niet ‘op stap’ , men ging er om iemand te ontmoeten, jong en oud, jongens en meisjes, ongeacht de sociale verschillen. Dat vinden we tot op vandaag nog altijd heel mooi en waardevol.’ Jaak: ‘Wat me nu nog boeit, is de toekomst van het centrum. Mijn inzet gaat daarom uit naar de begeleiding van het ‘Masterplan Elckerlyc en omgeving’, samen met de vele jongeren die zich hiervoor inzetten. In mei mochten we ons project voorstellen aan de vergunningscommissie van de stad Hasselt. We hopen dat we in de stad een partner kunnen vinden om het centrum verder uit te bouwen. We hebben er dan ook alle vertrouwen in dat Elckerlyc zich zal blijven ontwikkelen als een betekenisvolle ontmoetingsplek voor de volgende generaties.’
De kapel van Hilst
De Kapel van Hilst in de Oude Truierbaan is het eerste en oudste monument dat in Limburg werd opgericht ter herdenking aan de meer dan zeshonderd gesneuvelden van de Boerenkrijg in Hasselt. Dit wordt jaarlijks herdacht met een viering en dit jaar zal dat op zaterdag 3 december 2022 om 18u30 zijn aan de kapel van Hilst.
INFO: www.boerenkrijghasselt.be Contact voorzitter: frank.clerix@hotmail.com
Op 1 oktober 1795 werden de Zuidelijke Nederlanden geannexeerd door de Fransen. Het Franse regime voerde nadien een dienstplicht – conscriptie - in. Dat zette kwaad bloed bij de lagere sociale klasse die hiermee een kostwinner moest afstaan. In 1798 verzetten de boeren zich samen met arbeiders, ambachtslieden en burgers tegen de Franse bezetters. Op de vlucht uit Hasselt werd ter hoogte van het kapelletje van Hilst hevig strijd geleverd en vielen er vele slachtoffers. De Fransen gaven deze verzetslieden de scheldnaam Brigands, wat zoveel betekent als struikrovers. Die scheldnaam groeide later uit tot hun eretitel. De strijd werd beslecht op 5 december 1798, toen de Fransen de opstandelingen definitief versloegen op Ter Hilst bij Hasselt. Meer dan zeshonderd doden vielen er rond de hoeves Groot en Klein Hilst. De repressie die volgde was ongemeen hard. Zo organiseerden Franse generaals op 7 december 1798 een fakkeltocht door de straten van Brussel met als attractie Hasseltse krijgsgevangenen. Velen van hen werden terechtgesteld of kwamen om van ontbering.
In 1850 richtte mevrouw
Bamps-Lebon in Klein-Hilst een kapel op om de slachtoffers te gedenken. In 1898 werd daarna een nationaal Boerenkrijgmonument opgericht op het Leopoldplein. In 1938 werd de kapel, na restauratie, verplaatst naar de huidige locatie. Het is in Hasselt een traditie geworden om aan die kapel begin december de Boerenkrijg te herdenken. De vaste onderdelen van de viering zijn: een bloemenhulde en een korte fakkeltocht met ruiters te paard. De viering wordt traditioneel afgesloten met erwtensoep en Hasseltse jenever. Wie de wijk Ter Hilst binnenrijdt via de St-Truidersteenweg slaat rechtsaf naar de Brigandstraat. Even verder kom je onder de brug die de expressweg ondertunnelt. Op het plafond en de wanden zie je prachtige muurtekeningen van de hand van de Moldavische kunstenaar Pavel Balta: zij vertellen daar het verhaal van onze Hasseltse Brigands in combinatie met beelden van de bewoners van de wijk vandaag. Noteer alvast de herdenking van de Boerenkrijg op 3 december 2022, mét erwtensoep !
Herinneringen aan de oude jongensschool
Ongeletterdheid was wijd verspreid in de 19de eeuw tot in 1878 een Ministerie van Onderwijs werd opgericht. Op 1 juli 1879 volgde de wet op het lager onderwijs. Godsdienstonderwijs moest buiten de schooluren worden onderricht. De schoolstrijd was geboren. Initiatieven van religieuzen leidden nadien tot het ontstaan van het vrije katholieke basisonderwijs. In Sint-Lambrechts- Herk werd dit initiatief genomen door baron de Cécil. De gemeenteschool werd vanaf 1884 de Vrije Gesubsidieerde Lagere Jongensschool. Rond de eeuwwisseling begon Alfons Vandenborn (meester Fonske) een loopbaan die 48 jaar zou duren. Godsdienst, schrijven, rekenen en landbouwkunde was de onderwezen leerstof in twee klassen met twee meesters. In 1945 volgde Edmond zijn vader, meester Alfons, op. Meester Edmond woonde in het latere gemeentehuis in de Vorststraat dat in die tijd dienst deed als schoolhuis. Na het plotse overlijden van meester Edmond in 1961 nam meester Arthur Vandenborn zijn taak van schoolhoofd over tot 1980, waarna hij werd opgevolgd door juffrouw
De sfeer van de wandelgangen en de speelplaats krijgt een plek in onze herinnering.
De vroegere jongensschool maakte plaats voor een nieuw bouwproject.
Ghislaine Vrancken, directrice tot 1986 en meester Georges Mewis, directeur tot 1994. Vanaf 1988-1989 werd het gemengd onderwijs ingevoerd. Dat was voor leerlingen en leraars een erg grote verandering. De verhuis vond plaats tijdens de zomervakantie van 1988. De klassen van de kleuters en het 1ste en 2de studiejaar werden ondergebracht in de Pastorijstraat. De klassen van het 4de, 5de en 6de studiejaar verhuisden naar de Vorststraat.
Alleen mannelijke leerkrachten in de jongensschool van 1962: Jef Mewis, Lucien Vanherck, Georges Mewis, Luc Martens, Armand Vanherck, hoofdonderwijzer Arthur Vandenborn en Tony Martens Voor 125 jaar schoolgeschiedenis, kameleon.sg-zevensprong.be/wp-content/uploads/2018/01/ Geschiedenis-125-jaar-De-Kameleon.pdf
De toekomst van VZW Elckerlyc
Het ontmoetingscentrum werd gebouwd in 1972 en stelt naar de toekomst toe nieuwe uitdagingen rond infrastructuur en technologie. Er worden technische en inhoudelijke eisen gesteld die vijftig jaar geleden onbestaande waren. Er werd daarom nagedacht over een masterplan dat omschrijft hoe de hele site Elckerlyc er het best zou uitzien binnen tien jaar. Een werkgroep werd samengesteld om na te denken over deze uitdaging, niet alleen voor het gebouw zelf maar voor de hele omgeving: een masterplan voor de toekomst dus. Het leek hierbij zinvol om niet alleen te kijken met de blik van architecten en stedenbouwkundigen. Het gaat immers ook over een samenlevingsproject. De toekomstvisie van ‘omgeving Elckerlyc’ dient ook gezien te worden als een kans om het dorp meer karakter en identiteit te geven. Veel aandacht ging daarom naar de relatie tot het publieke domein: het verbeteren van de ontmoetingsmogelijkheden rond het park, de verbinding naar andere sites via trage wegen, het open houden van een directe link naar de kerkomgeving, de versterking van de historische begraafplaats als plek van beleving, het plaatselijk omvormen van verkeer naar lokaal en traag en het voorkomen van afgesloten stroken zonder sociale controle. Het resultaat kan je terugvinden op onderstaande link. De mate waarin deze ambities haalbaar zijn, en op welke termijn, is een uitdaging voor ons allen, zowel voor de verantwoordelijken van de stad als alle Herkenaren. De dorpsraad is ervan overtuigd dat dit project de kwaliteit van onze gemeenschap voor meerdere generaties ten goede zal komen, indien het slaagt, en indien hiervoor de nodige ondersteuning gevonden wordt bij onze Hasseltse politici. Voor het project zullen nog vele overlegmomenten voorzien worden om een zo groot mogelijk draagvlak en betrokkenheid met alle Herkenaren tot stand te brengen.
Elckerlyc als pelgrim, open voor ontmoetingen, altijd onderweg
Jubileumprogramma
VRIJDAG
De naam Elckerlyc verwijst naar een 15e-eeuws toneelspel. Elckerlyc, wat letterlijk ‘Iedereen’ betekent, krijgt te horen dat hij een pelgrimstocht moet aanvatten waarvan hij niet zal terugkeren. Het is het symbool van de levensweg voor ieder van ons. 7 OKTOBER 2022 om 20u00: jubileum-event Feestelijke Academische zitting
Onthulling beeld, gemaakt t.g.v. 50 jaar Elckerlyc (KSA Moos Herk –
Burgemeester Steven
Vandeput – Schepen
Dymfna Meynen)
Opening tentoonstellingen ‘50 jaar Elckerlyc’,
‘Herkse kunstenaars’ en
‘Schildersatelier’
Diverse muzikale opvoeringen -
Gratis toegang - receptie aangeboden door vzw Elckerlyc
ZATERDAG 8 OKTOBER 2022
14u00 – 17u00: sport- en onspanningsnamiddag voor de jeugd (met KSA en Chiro) 14u00: gezellig samenzijn voor senioren De tentoonstellingen zijn zaterdag doorlopend toegankelijk van 14u00 tot 19u00 20u00: showavond (met Volle Bak Herk)
ZONDAG 9 OKTOBER 2022
8u00: ontbijt (13 euro volwassene en 8 euro kinderen tot 12 jaar): inschrijving via website of via inschrijvingsstrook (infoboekje Elckerlyc dat verspreid wordt begin september) De tentoonstellingen zijn zondag doorlopend toegankelijk van 8u00 tot 12u00 11u00: Gratis concert: ‘De pelgrimage’ door vocaal en instrumentaal ensemble CAPELLA NOVA. (Kerk SLHerk). Dit uitzonderlijk concert staat in het teken van de Pelgrimage van Elckerlyc met muziek van de 12° tot de 17° eeuw (Hildegard von Bingen, Juan del Encina, Cristobal de Morales, Juan Ponce, uittreksels uit het Libre Vermell en de Codex Calixtinus,e.a.) en met aangepaste teksten voorgedragen door Kris Greeven en Jos Reymen. www.capellanova.be
De koninklijke Harmonie Hasselt klinkt voor iedereen in Elckerlyc
Op 7 mei 2022 vierde de Koninklijke Harmonie Hasselt haar honderdjarig jubileum in zaal Elckerlyc. De Koninklijke Kunstkring Alexis Perloz werd gesticht in 1920. De Katholieke Harmonie St-Cecilia werd in 1947 een vzw en ontstond uit de vroegere Werklieden Fanfare, het Pijperskorps en de Katholieke Aktie-Fanfare. Op 13 februari 2007 fuseerden de Koninklijke Kunstkring Alexis Pierloz en de Harmonie Sint-Cecilia van Sint-Lambrechts-Herk tot Koninklijke Harmonie Hasselt vzw. Tijd voor een terugblik.
Op 7 mei 2022 vierde de Koninklijke Harmonie Hasselt haar honderdjarig jubileum in zaal Elckerlyc. De Koninklijke Kunstkring Alexis Perloz werd gesticht in 1920. De Katholieke Harmonie St-Cecilia werd in 1947 een vzw en ontstond uit de vroegere Werklieden Fanfare, het Pijperskorps en de Katholieke Aktie-Fanfare. Op 13 februari 2007 fuseerden de Koninklijke Kunstkring Alexis Pierloz en de Harmonie Sint-Cecilia van Sint-Lambrechts-Herk tot Koninklijke Harmonie Hasselt vzw. Tijd voor een terugblik. De Harmonie is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Hasselt: opgericht in 1920 door Alexis Pierloz, naar wiens naam de kunstkring Alexis Pierloz werd benoemd; Na de oorlog 1914-1918 lag in Hasselt het culturele leven grotendeels stil. Op 21 augustus 1920 werd op de Havermarkt in zaal Concordia de grondslag gelegd van de ‘Kunstkring Alexis Pierloz’. Dirigent werd de heer Jozef Peeters. Na 1945 bracht men samen wat er overbleef van 3 vooroorlogse maatschappijen. Vandaag telt de vereniging ruim vijftig leden onder voorzitterschap van Edgard Vandormael. De Koninklijke Harmonie Hasselt wordt vandaag geleid door Jos Meynen. De Katholieke Harmonie Sint-Cecilia was gehuisvest in verschillende lokalen. Aanvankelijk werden de repetities gehouden in een vergaderzaal van het Begijnhof in Hasselt. Vandaag vindt de harmonie onderdak in het Parochiaal Centrum Elckerlyc. In tegenstelling tot een fanfare bestaat een harmonie niet uitsluitend uit koperblazers, saxofoons en slagwerkers maar ook uit houtblazers zoals klarinet, dwarsfluit, hobo en fagot. De repetities gaan door in de vroegere bibliotheek van Elckerlyc op maandagavond, het harmonieorkest repeteert er van 20u00 tot 22u00 en de drumband van 18u30 tot 19u30. Iedereen is er welkom voor een eerste kennismaking.
De veteraanboom van Domein Beukenhof
In het vorige krantje stelden we ons nog de vraag: ‘Is de boom, die aan het Domein Beukenhof haar naam gaf, stervende?’ De veteraan, de oude beuk nabij het tennisplein was immers minstens 130 jaar oud, met een hoogte van 28 meter, een stamomtrek van 5.57 meter en een kruin met een doormeter van 24.40 meter. Zes jaar geleden werd de boom nog veilig verklaard. De stad Hasselt onderzocht onlangs alle grote bomen op haar grondgebied, en dus ook de bomen op Domein Beukenhof. Een gespecialiseerde firma kwam tot de bevinding dat de beukenboom op een hoogte van 0,50 tot 2 m voor drie vierde barsten vertoonde aan de oost- en noordzijde. Een eerste ingreep moest de boom lichter maken en zo beschermen. De hoge verticale en schuine dikke takken werden ingekort om de onderste takken als kruin te behouden. Via een scan van de binnenkant van de stam kwam echter erger aan het licht. De boom blijkt nog slechts enkele restprocenten gezond stamweefsel te hebben, en is niet meer zelfdragend, met valgevaar bij een hevige windstoot. Daarom zal de stad de boom nog eens inkorten tot ongeveer de helft van de huidige hoogte zodat er een restboom ontstaat die waarschijnlijk niet meer levensvatbaar is. Op die manier kan hij wel nog een belangrijke ecologische waarde hebben voor zwammen, insecten ... Helaas is de boom dus in zijn laatste levensfase gekomen, en zou hij zonder ingrepen in de komende weken of maanden gevallen zijn, een onaanvaardbaar risico voor de stadsdiensten en iedereen die van het Beukenhof geniet. In de toekomst zal de stad Hasselt een nieuwe grote beukenboom aanplanten.
BUREN-NETWERK opstartavond op 28 november 2022
Een buurtinformatienetwerk, afgekort BIN, is een samenwerkingsverband tussen de lokale politie van Hasselt en de inwoners. Deze is nu ook beschikbaar voor Sint-Lambrechts-Herk. Het buurtinformatienetwerk wordt op 28 november om 19u45 voorgesteld in Elckerlyc. De kracht van dergelijk BIN bestaat erin dat buren hun eigen netwerk kunnen vormen om de veiligheid in hun omgeving te verhogen. Meer info over de werking van het BIN? www.hasselt.be/nl/uitleg-bin en bin.st.l.h@gmail.com