HERK #02 – Zomer 2022 – jg 2
Een gratis muziekfestival op zaterdag 13 augustus p 10 Een écht dorpsfeest op zondag 14 augustus p 11 Een bijna honderdjarige fietsenhandel Martens p 18
v.u.R ené K ump en , B illing en s t r a a t 8 1 , 3 5 0 0 Ha s s e l t
C o v e r f o t o : Vo l l e B a k H e r k e d i t i e 2 0 21
STADSMAGAZINE HASSELT
INLEIDING De links kan je aanklikken via www.hasselt.be/wijkkrant of op een pdf versie op aanvraag (P24). Centraal gaat onze aandacht naar het feestelijke augustus weekend in domein Beukenhof, dat al 23 jaar is uitgegroeid tot een aangenaam en veelzijdig dorpsfeest, samen met de jaarlijkse kermis. Volle Bak HERK werd ondertussen aangevuld met Volle Bak LIVE. Een verdwenen en een nog bestaand landbouwleven wordt aan u voorgesteld. Er zijn bijzondere thema’s zoals open tuinen, een park, een verdwenen watermolen en een heuse privé kapel. We ontmoeten niet alleen de laatste veldwachter op rust van Sint-Lambrechts-Herk, maar ook een kunstschilder in volle actie en een bijna honderdjarige die recent op rust ging. Vanzelfsprekend is de natuur in ons dorp alomtegenwoordig met foto’s en sfeerbeelden. Veel leesplezier. De redactie
Jos
Alida
René
Jessica
Stefan
Ann
INHOUDSTABEL 2.2 Tweede jaargang, tweede editie Zomer 2022 p. 1 p. 2 p. 3 p. 4 p. 5 p. 6 p. 7 p. 8 p. 9 p. 10 p. 11 p. 12 p. 13 p. 14
Foto Inleiding en inhoudstabel Nieuws van de dorpsraad Een verdwenen landbouwleven Aandacht voor rundveebedrijf van René Knuts Een kunstenaar aan het werk in Herk Open tuinen in Herk: het gezin Putzeys – Janssens / Blues De fijne sfeer van een kleinschalige dorpskermis Wat is Lets? Volle Bak LIVE in HERK Volle Bak HERK Het Domein Beukenhof De huiskapel van Wideux Een verdwenen watermolen langs de Herk
p. 15 p. 16 p. 17 p. 18 p. 19 p. 20 p. 21
p. 22 p. 23 p. 24
-2-
Hoezo: kajakken op de Herk? Een fietser, een snelle fietser en een snelwegfietser De laatste veldwachter van Herk - Oekraïne De bijna 100-jarige geschiedenis van Fietsenhandel Martens Herinneringen aan Fietsenhandel Martens De parel aan onze kroon Herk(en) de natuur: bloemen in de Herk- en Mombeekvallei “Zoe joent da bè o.s gezeid” – Beelden doen herleven Stadspagina De uitleiding
De dorpsraad zoekt naar opwaardering van de site rond de Kapel van Wideux We zoeken mensen die van de Kapel en omgeving een troostplek willen maken als symbool van verbondenheid. Wat is een troostplek? Het is een groen plekje dat voor iedereen toegankelijk is. Waar je troost kunt vinden en samen met je buurt in het najaar bloembollen plant als symbool voor verbondenheid, hoop en kracht. En in het voorjaar, wanneer de bloemen groeien en bloeien, de thema’s te herdenken van je vereniging zoals: corona, ziekte, handicap, ongedeeld verdriet, abortus, engelenkindjes, verkeersslachtoffers, eenzaamheid, lotgenoten voor mensen in rouw.
De natuur rond de Kapel van Wideux biedt meer mogelijkheden dan thans benut.
Gezinsbond, Pastoraal team, Catechisten, Kerkfabriek, Natuurpunt, Okra, ouders van sterrenkindjes, e.a.
Een plek in het groen om te vertragen en even stil te staan en die je uitnodigt om te verstillen en naar binnen te keren. Waar je in alle rust kan lezen of mediteren en opgaan in de natuur.
Ferm ondersteunt je met een uitgebreid draaiboek en mooi materiaal. Stadsinfo: subsidie wijkbudget tot 2.500 euro. We willen hiervoor een wijkbudget (max. 2.500 euro) aanvragen via de Stad Hasselt. Alle voorwaarden vind je via www.hasselt.be/wijkbudget.
Hoe richt je zo’n plek in? Een link met de natuur, een groen plekje, een troostpaneel met een inspirerend gedicht, enkele beelden, zitbanken, verlichting, bloembollen die we samen planten in het najaar.
Belangrijk is dat er minimum 5 buurtbewoners achter dit idee staan. Wie interesse heeft om zijn schouders hieronder te zetten, neemt best contact op met sterkherk@proximus.be.
De dorpsraad zoekt naar personen die zich hiervoor willen inzetten. Als doelgroep viseren we op buurtbewoners, Samana, Rode Kruis,
De dorpsraad -3-
EEN VERDWENEN L ANDBOUWLEVEN
Machines vervingen de zware handenarbeid
1950: broer en zus Constant en Maria Beeken
1920: het zware leven als landarbeiders -4-
Aandacht voor rundveebedrijf Knuts in de Doornebosstraat Alhoewel het merendeel van de Herkenaren drie generaties geleden in een boerenfamilie thuishoorde, stelt René vast dat de consument zijn verbinding met de boerenstiel verloren heeft. René is blij om middenin zijn landbouwgebied te werken en te leven. Hij heeft voeling met zijn werk, in het zien groeien van de gewassen en de verzorging van de dieren. René bewerkt 55 ha grond, waarvan 13 ha in eigendom. Voor maïs heeft hij 15 ha in gebruik en voor tarwe 5,5 ha. De overige zijn weilanden waar de koeien grazen en waar hij ook het hooi vandaan haalt. Alleen stro moet hij kopen. In het voorjaar is er weinig rust. René: ‘Weet dat ik in het voorjaar om 2 h. opsta want er is altijd wel een koe die op kalven staat. Vroeger stond pa meestal op. Die nachtelijke zorgen, dat opstaan gebeurde honderden keren. Daar wen je aan behalve wanneer je jong bent, tot 2 uur plezier maakt met je vrienden in de Rileks, ‘t bed inkruipt en even later er weer uit moet want de drachtige koe heeft je hulp nodig; het kalfje kan verkeerd liggen en in vele gevallen moet de dierenarts dan hulp bieden.’ Hij houdt van zijn beroep en zijn manier van leven. Er is echter een maar. De administratie en de paperassen die hij moet invullen, vergen steeds meer tijd en creëren veel onzekerheid. René: ‘Weet je, we zijn al aan het 6de Mestactieplan (MAP6) toe sedert jaren 80. En nu stelt men vast dat het oppervlakte water – voor mijn percelen vloeit dat af naar de bekende Herk en de Waanbeek – én het diepe grondwater nog steeds te stikstofrijk zijn, zoals overal in Vlaanderen.’ De oude koeienstallen dragen de sporen van respect voor de natuur, tientallen zwaluwnesten ’s zomers gevuld met jong leven geplakt tegen de oude stallenbalken. De melkciterne staat al lang onaangeroerd. Dat boerenleven, de dieren in de stallen en de verhalen van René maakten jaarlijks indruk -5-
op de vele kinderen van basisschool De Kameleon bij een bezoek aan de boerderij. René was zo blij, des temeer de kinderen! Die dag, in 2017. Net op het ogenblik dat de leerlingen van het 4de jaar toekwamen, werd een kalfje geboren … zonder keizerssnede. Ook dat is natuur. Zelden zo veel verbaasde gezichten van kinderen gezien, verstomd en in volle bewondering getuige mogen zijn van nieuw leven! Tot 2 jaar geleden had hij vooral melkkoeien en zoogkoeien, zelfs 200 in de beste jaren. Nu heeft hij nog 12 melkkoeien: de melk is bestemd voor de jonge kalfjes. In de nieuwe stal staan de forse stieren die na 2 jaar slachtrijp zijn. De opkoper, de consument verwacht immers mals, jong vlees. De boerderij van René is het laatste rundveebedrijf in Sint-Lambrechts-Herk. Er is nood aan een betere beeldvorming over ons plaatselijk boerenleven. De korte-ketenlandbouw dient immers een noodzakelijke schakel te blijven in onze voedselketen. De boerderij is gelegen in de doodlopende Doornebosstraat op de grens met Runkst, middenin weilanden, akkers en bos.
Een kunstenaar aan het werk in Herk Stefaan Vermeulen is een in België gevestigde kunstenaar wiens schilderijen nationaal te zien waren in solotentoonstellingen. Voor hem lijkt de realiteit onverklaarbaar poëtisch. Hij probeert daarom zijn ervaringen te vertalen in zijn composities. In zijn artistieke proces hecht hij veel belang aan de penseelstreek, de textuur, het onvoltooide, de balans tussen wat hij wel en niet afbeeldt, tussen wat hij wél en niet controleert.
www.stefaanvermeulen.be
Vermeulen: ‘Ik nodig kijkers uit om anders naar de wereld te kijken, niet vanuit een nostalgische reflex, maar zorgzamer en langzamer met overleg en reflectie. Door te koesteren zonder conservatief te zijn.’
de koeien van boer Knuts
Het volgende project van Stefaan heet The World United. In april en mei gaat hij in de Kapel van het Brigittijnenklooster in Borgloon aan de slag aan 2 grote schilderijen van elk 3 op 5 meter. Ze bestaan uit 42 tegen elkaar gemonteerde doeken, waarop zowel een Haspengouws landschap wordt afgebeeld als een beeld van de stukgeschoten stad Raqqa in Syrië. Op vrijdag 17 juni worden beide werken gedemonteerd en samengebracht tot 1 groot landschap, een mozaïek als het ware. Dat eindevenement zal publiek gebeuren. Data en uren worden aangekondigd via zijn website: www.stefaanvermeulen.be. -6-
Open (exoten) tuinweek-end in Sint-Lambrechts-Herk: het gezin Putzeys – Janssens De familie Danny Putzeys – Annie Janssens in de Wijerveldstraat 32 van Sint-Lambrechts-Herk stelt haar tuinen al meer dan 25 jaar open bij de open tuin dagen, zo ook in 2022. Tijd om even kennis te maken. Hun tuin wordt gedomineerd door de vele exotische planten maar ook de groentetuin en de serres weten te bekoren. Voor het exotisch gedeelte treffen we ruim 300 (!) verschillende soorten als Palmen, Bananen, Passiflora, Calliandra en Erytrina. Noteer daarom met stip in je agenda het weekend van 25 en 26 juni 2022 . De mooie tuinen van Danny en Annie zijn gratis toegankelijk van 10 h. tot 18 h. Iedereen is er welkom. De tuin is ook open op 19 juni, 3 juli en 31 juli, eveneens van 10 h. tot 18 h.
Easter Blues Night Onvervalste blues in Herk. Madcat’s Roughriders, The Dibs en de Voodoo Twinz zorgden voor de gepaste sfeer op 9 april in zaal Elckerlyc. Noteer alvast in je agenda 17 december voor Christmas Blues Night.
Info Johny L’Hoyes, j.l.H@skynet.be. -7-
D E F I J N E S F E E R VA N E E N K L E I N S C H A L I G E D O R P S K E R M I S (WEEK-END 13 EN 14 AUGUSTUS)
Kleinschalige en gezellige kermis, échte kermis voor de kinderen
Sfeervolle terrasjes voor de familie
Geluidsarm vuurwerk op zaterdag 13.08 om 22.00 uur
Een stukje nostalgie: de gekende familie Renquin, Herkse foorkramers in de jaren 1960-1975 -8-
Wat is “LETS”? Lets is een ruilsysteem waarin mensen onderling diensten uitwisselen met elkaar. De Lets-groep ruilt goederen en diensten met elkaar en elke “uitwisseling” wordt uitgedrukt in een lokale “munt”, het “drepke”. Naast het uitwisselen van diensten worden er ook wel spulletjes, tuinoogst, planten “verletst”. Door de drepkeswaarderingen is er een evenwicht in geven en nemen: elke letser heeft op het einde van zijn lidmaatschap evenveel “gekregen” als “gegeven”. Mooi aan het systeem van de Letsgroep is dat dat geven en ontvangen niet 1-op-1 moet: je kan dus bv tuinhulp krijgen van Ria en zelf gaan helpen op een feestje bij Kristof of de strijk doen voor Eva. Lets-Limburg, dat ook actief is in Sint-Lambrechts-Herk, werd opgericht in maart 1999 als “Lets Hasselt”. Vanaf einde 1999 groeide de groep zeer sterk en werd de volledige provincie betrokken in de werking zodat de naam werd aangepast naar “Lets Limburg”. Ook in Herk zijn er nu een handvol letsers, die in contact zijn met leden uit de omliggende gemeenten. In Hasselt en Alken samen ca 50, in de hele provincie ongeveer 150. www.letslimburg.be Wil je weten wat die Herkse letsers zoal aanbieden? Wat dacht je van plantjes, zelfgeperste appelsap, zelfgebakken lekkers en zelfs suikervrije of suikerarme desserts, hulp bij het invullen van je belastingbrief, lenen van een wandel-gps, allerlei lekkers uit de tuin, mooie naaiwerkjes, kleine klusjes in huis, spannende thrillers, laten koken met vergeten groenten, gezelschapsspelletjes spelen of lenen, je strijk laten doen, vuilniszakken van Limburg.net,....
De volgende Lets-bijeenkomst gaat door in de Beemdgalm in Sint-Lambrechts-Herk, op zaterdag 18 juni 2022 om 19 h. We starten om 19 h. met een een infomoment voor geïnteresseerden. Voor meer info kan je rechtstreeks terecht bij stanengwen@aquilanova.be.
-9-
Volle Bak Live, gratis muziekfestival op zaterdag 27 augustus Op zaterdag 27 augustus 2022 organiseert Volle Bak Herk voor de derde keer het gratis festival ”Volle Bak Live” in de groene omgeving van het Beukenhof. De edities van 2019 en 2021 waren echte voltreffers die veel volk lokten. De sfeer was optimaal en er werd uitbundig gedanst en meegezongen. Je leest binnenkort welke groepen er optreden. Zie: www.vollebakherk.be en de Facebook-pagina van Dorpsfeest Volle Bak Herk.
Dit was Volle Bak Live in 2021: muziek van Eleks, Sgt. Pepper / CCRevival en Dark Dance - 10 -
Volle Bak Herk viert op zondag 28 augustus haar 23ste editie. Na het muziekfestival van zaterdag gaat het er op zondag wat rustiger aan toe op de familiedag van het jaarlijks dorpsfeest Volle Bak Herk. De fietstocht is al sinds jaar en dag de grote publiekstrekker. Zelfs mensen die al jarenlang in Herk wonen, ontdekken op die manier nog plekjes en steegjes waar ze nog nooit geweest zijn. Er is een geanimeerde route van een 10-tal kilometer voor gezinnen met jonge kinderen en een tocht van zo’n 30 kilometer voor de meer ervaren fietsers.
De vaste kern van Volle Bak Herk: Lyssa, Frank, Eva, Gert, Raf, Kurt, Wouter en Jesper
Daarmee worden projecten gesteund die het lokale verenigingsleven ten goede komen. Zo steunen we jaarlijks Chiro en KSA als dank voor hun hulp, gaven we in 2017 aan Basisschool De Kameleon 1.750 euro voor de aankoop van speelmateriaal en konden we vorig jaar De Beemdgalm met 2.021 euro het laatste duwtje in de rug geven om het prachtige Amfitheater te verwezenlijken. Zo maken we samen van Herk een mooier dorp, want uw aanwezigheid op Volle Bak Herk maakt dat mee mogelijk.
Na afloop wordt er altijd druk nagepraat bij een streekbiertje en een hapje op het terras, in afwachting van de prijsuitreiking. Op het podium komt er sfeervolle live-muziek. Ook is er uitgebreide kinderanimatie onder begeleiding van KSA Moos Herk en Chiro Herk, die al sinds het begin hun steun verlenen aan dit mooie dorpsfeest. Het thema van dit jaar is ‘Chateau d’Herk!’ In Herk en omstreken zijn er heelwat onbekende wijnvelden en wijnmakers te ontdekken die onze aandacht verdienen. En uiteraard zal er uitgebreid geproefd kunnen worden !
Volle Bak Herk steunt Herkse projecten Hoewel de meeste activiteiten op Volle Bak Herk volledig gratis zijn en de prijzen democratisch, kan Volle Bak Herk toch ieder jaar op een mooie opbrengst rekenen.
Een dorpsfeest is enkel mogelijk dankzij de inspanning van vele vrijwilligers
- 11 -
Het Domein Beukenhof Is de boom, die aan het Domein Beukenhof haar naam gaf, stervende? Het Beukenhof is een restant van een Engels park uit het einde van de 19de eeuw. De Veteraanboom
esdoorn, haagbeuk, mispel, grauwe abeel, Oostenrijkse den, ruwe berk, scherpe hulst, tamme kastanje, witte paardekastanje, zilverlinde, zwarte els, pluimes, zwarte walnoot, plataan, cultivar van robinia en zomereik. De veteraan, de oude beuk nabij het tennisplein is minstens 130 jaar oud en leende zijn naam aan het park. In 2016 was hij 28 meter hoog, had een stamomtrek van 5,57 meter en een kruin met een doormeter van 24,40 meter in doorsnee. Volgende sporten worden beoefend op het terrein: voetbal, tennis en judo. Er is tevens een looppiste en een speeltuin voor kinderen. Een aantal locaties van het domein vragen om dringende investeringen zoals het centrale gebouw, de vroegere tennisvelden en de groene zone aan de straatzijde. Ook al werden er nieuwe bomen geplant, toch verdient het park onze aandacht en bescherming en stellen we de vraag: Hoe ziet de stad Hasselt de toekomstige invulling van ons historische landschapspark?
Het domein vroeger Op de Ferrariskaart (1774-1775) ziet men een gesloten hoeve met een rechthoekige waterpartij ten oosten, een moestuin met een tuingebouw ten westen en een boomgaard ten zuiden. Het geheel was ooit eigendom van baron Charles de Cecil, die gedurende 43 jaar ononderbroken burgemeester was van het dorp van 1825 tot 1867. Het toont een uitgestrekt domein met park in landschappelijke stijl, een kleine waterpartij en aansluitend een groot parkbos. Van het park, in landschappelijke stijl, voorheen met riant karakter, blijft nu nog slechts een beperkt aandeel over. Tijdens een storm van zes jaar geleden sneuvelden vele bomen. Ondertussen werden een zestigtal nieuwe bomen geplant. Sportbeleving in een dergelijke groene omgeving is uniek, al dient er constant naar een goed evenwicht te worden gezocht tussen de sportwaarde en de natuurwaarde van het domein.
Het domein vandaag Het domein is stedelijk recreatiedomein, bestemd voor sportrecreatie met als centrale gebouw het begin 19de-eeuws empirehuis van baron Charles de Cecil. Van de hoeve blijft nog een fragment over dat dienst doet als theatercafé. Het vroegere bos werd verkaveld. Aanwezige bomen zijn: Amerikaanse eik, beuk, es,
Beheer met aangepaste zorgen
- 12 -
Paul Moers voorzitter
De huiskapel van Wideux het kantoor van de graaf. Buitenpersoneel had langs de buitentrap op de erekoer toegang tot de kapel. Na de bouw van de buitenkapel in 1879 stopten de erediensten in de huiskapel en verhuisden ook enkele attributen naar de nieuwe kapel zoals wasbekken en waterreservoir voor de priester en de godslamp. De bisschoppelijke toelating om missen te lezen in de huiskapel in het kasteel werd ingetrokken op 27.10.1879. In de crypte werden nog resten van het oude tabernakel gevonden.
Stefan is de kleurrijke en sympathieke bewoner van het hoofdgebouw van het kasteel van Wideux. Vanaf 2002 werd de huiskapel van Wideux onder zijn impuls voluit in haar glorie hersteld. Zijn grootvader Rikus Cosemans kocht het kasteel in 1926. Stefan is ongetwijfeld de enige Herkenaar die zich terecht de trotse eigenaar mag noemen van een huiskapel. Van de vroegere eigenaar baron de Brigode en zijn echtgenote barones de Stenbier was bekend dat ze dagelijks de mis lieten opdragen in hun privé kapel. Het binnenpersoneel kon vanuit de keuken, via een deur achter het altaar, de kapel betreden terwijl de adellijke bewoners via een deur links van het altaar toegang tot de kapel hadden, via
- 13 -
Het laatste restje ruïne van de vroegere watermolen
Een verdwenen watermolen aan de Molenstraat langs de Herk
Al in de 19de eeuw verdwenen de wind- watermolens met tientallen per jaar. In 1928 bleven er maar een duizendtal over in Vlaanderen. De molen werd het symbool van een teloorgegane economie maar bleef ook een getuige van het technisch inzicht van vorige generaties. De molen van Herk was het geboortehuis van Santermans Leon (°1927) wiens vader er molenaar was. Ze werd gebouwd in 1741 met kenmerken typisch voor de Oostenrijkse tijd (van 1715 tot 1795): een stevig dak, zware muren en kleine ramen in een arduinen omlijsting.
- 14 -
Hoezo: kajakken op de Herk?
Wie in het voorjaar wil kajakken op de Herk zorgt best voor een goede voorbereiding. Je dient vroeg te vertrekken om laat aan te komen omdat de logistiek geen doorlopend traject mogelijk maakt, dat wil zeggen: zorgen voor vervoer, aanhangwagen, wisselen van auto.
Stevoort tot aan de visvijvers in Herk-de-Stad. Jeroen: ‘Onderweg ontmoetten we een veelheid aan dieren zoals een ijsvogel, een ree die de oversteek maakte in het water, een massa eenden, grote en kleine vissen, kois, waterkiekens, muskusratten, reigers, ganzen, kikkers en padden. Het beeld vanop je boot kan je niet vergelijken met je zicht op de fiets. Het is een hele andere kijk op je omgeving.‘
Jeroen Liefsoens deed het ons voor over een traject van 18 km, vertrekkend aan de manège Allius te Alken tot aan de molen van Herk-De-Stad ter hoogte van de Diestsesteenweg. Het het eerste traject van 6 km vanaf de Manège Allius tot aan de brug van de hoeve Engels, overstappen, 4,5 km tot aan de graanmolen te Stevoort, overstappen, 3 km tot aan de Elzartmolen te Stevoort, overstappen, 5,5 km tot aan de molen te Herk-de-stad ter hoogte van de Diestsesteenweg, in totaal 18 km. Info: jeroen_liefsoens@hotmail.com
Mooimakers die zwerfvuil opruimen Gelijktijdig liet hij zich registreren als mooimaker door zwerfvuil op te ruimen in de beek. Wie zich registreert als mooimaker adopteert hiermee een stukje Hasselt dat je mee proper houdt. De stad Hasselt zorgt voor opruimmateriaal, voor de ophaling van de zakken en voor de verzekering. Jeroen: ‘Het afval in de Herk viel mee, toch haalden we 5 grote zakken afval uit het water.’
De mooiste stroken van het traject bevinden zich tussen de brouwerij en de expresweg, tussen het strijkatelier (expresweg) en huis Kortleven, tussen de fietsbrug (volle bak Herkstraat) en het wachtbekken, het wachtbekken op zich, en vanaf de Elzartmolen in
Ga je regelmatig zwerfvuil opruimen, dan heb je recht op een beloning via Limburg.Net. Voor meer info: https://www.hasselt.be/nl/mooimakers.
- 15 -
Een fietser, een snelle fietser en een snelwegfietser Een fietser Verrassend mooie fietsroute van 50 km rond en doorheen Hasselt. Verken de ruime omgeving rond Hasselt langsheen verrassende natuurplekjes met vertrek aan de kapel van Wideux en volg de nummers: 177 Wideux – 573 – 179 – 94 – 237 – 95 – 91 – 243 – 98 – 97 – 96 – 239 – 238 – 177 (Wideux). Mooi traject langs vijvers, bossen, akkerland, natuurgebieden, kinderboerderij , abdij ,weilanden, boomgaarden en verrassend veel natuur. Zie: https://www.hasselt.be/nl/natuurlijk.
Een snelle fietser op zondagvoormiddag Fietsclub “Blijf Fit - Elckerlyc” bestaat al sinds 1971. Het is een kleine club met weinig regeltjes en verplichtingen. Momenteel telt de club 12 leden uit Alken, Sint-LambrechtsHerk en Stevoort. Er is nog altijd plaats voor mannen en/of vrouwen die gebeten zijn door de fietsmicrobe en graag in groep willen fietsen op zondagvoormiddag! Voor het programma; zie: https://fietsclub-blijffit.weebly.com
Een snelwegfietser: een fietssnelweg doorheen Herk? De provinciale en Vlaamse overheid hebben hun voorkeur bepaald voor het tracé van de fietssnelweg F74 tussen Hasselt en Sint-Truiden. De aanvang van de werken wordt gepland ten vroegste in 2024 op middellange (4-8 jaar) en lange (8-15 jaar) termijn. Volgens de huidige voorkeur dienen 9 nieuwe bruggen en tunnels te worden aangelegd. De volgende bruggen en tunnels zijn voorzien in het nieuwe ontwerp: Hasselt: N2 Kuringersteenweg, aanpassingen aan viaduct R71, onder - doorgang E313, Brigandstraat, Paenhuisstraat / Alken: Meerdegatstraat, Stations-straat, Lokerstraat / Sint-Truiden: Kluisstraat/N80, N718. Dit is echter nog maar het begin van de procedure. We houden de Herkenaren op de hoogte!
De ritten bestrijken alle regio’s, meestal op autoluwe, rustige en veilige wegen aan ongeveer 27km/h. De afstanden variëren tussen 70 km en 100 km, met enkele extra ritten zoals: Vaals, Valkenburg, Huy, Achel, Andenne… de startplaats is steeds op de parking van Elckerlyc in Sint-LambrechtsHerk. Maart en Oktober start 9.00 h. April en September start 8.30 h. - Mei t.e.m. Augustus start 8.00 h. Alle ritten zijn beschikbaar voor de GPS.
https://limburg.be/webfiles/limburg/ leven/mobiliteitenverkeer/F73_schema_ voorkeurstrac%C3%A9.png)
Contact: Danny Duchamps. - 0497 18 14 10. danny.duchamps@telenet.be - 16 -
De laatste veldwachter van Herk 2022
Roland Stas
2001
Een veldwachter was voor de tweede wereldoorlog de benaming van een ordehandhaver in de kleinere gemeenten en op het platteland. De laatste veldwachter die we kenden was Roland Stas die actief was in de periode van 1975 tot 2001. Vanaf 1988 werd hij opgenomen in het politiekorps van Hasselt. Hij was de opvolger van Jef Vanholst. Voor de gemeenten met een zeer kleine bevolking was een veldwachter op zichzelf aangewezen voor alle politiewerk wat natuurlijk onhoudbaar zou blijken op langere termijn.
voorkomen moest worden, wat soms tot spanningen leidde. Gelukkig weet een verstandige veldwachter ook om op tijd weg te lopen voor de drager van een jachtgeweer met slechte bedoelingen.
Roland herinnert zich tot op de dag van vandaag zijn examens en zijn benoeming als veldwachter in 1975, kort voor de fusie met Hasselt. En ook de tijd dat hij lokaal de orde diende te handhaven. Met dat handhaven viel het volgens hem nogal mee want als hij op ronde was, was er geen ruzie te zien. Bijzondere aandacht moest hij besteden aan het bewaken van dieren en gewassen, meer in het bijzonder de verspreiding van de distels hetgeen absoluut
Bijzonderheden staan hem nog steeds voor de geest zoals enkele lokale treinongevalllen, een brand met drie dodelijke slachtoffers en een onopgeloste moord. Een veldwachter moest controleren en volgens Roland vielen ook de bars daaronder, met ronkende namen als: Matahari en Marie Belle. Hij denkt met dankbaarheid terug aan zijn loopbaan en aan de persoonlijke en lokale contacten die zijn functie meebracht.
Proficiat aan Kato en Amori voor de steunactie aan Oekraïne Kato en Amori, twee vriendinnen uit het derde leerjaar van basisschool De Kameleon, organiseerden een spontane inzamelactie ten voordele van de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Met de verkoop van zelfgemaakte gebakjes, suikerspinnen en gadgets verzamelden ze op 27 maart een bedrag van € 450 voor de aankoop van broodnodige goederen. Proficiat. - 17 -
De bijna honderdjarige geschiedenis van Fietsenhandel Martens Stichter Martens Paul (°1895) verliet in 1923 zijn beroep van klompenmaker omdat hij meer toekomst zag in de wielersport. Hij ging van start in een leegstaande varkensstal en verkocht zijn eerste fiets in 1923. Hiermee legde hij de basis van een fietsenwinkel die uiteindelijk 99 jaar zou blijven bestaan. Hij trok elke zondag naar de streekkoersen en kreeg al snel de reputatie van een ernstig vakman. Paul baatte ook een café uit en een benzinepomp met herstelgarage voor auto’ s en brommers. Met zijn verdiende centen hielp hij tal van mensen die het moeilijk hadden. Hij kocht ook als eerste in Sint-LambrechtsHerk een auto die veel gevraagd werd voor bruiloften, maar ook voor dringende verplaatsingen naar het moederhuis. In Herk en omstreken was hij zeer geliefd. ‘Aan het kruispunt bij Paul Martens’ werd een begrip in de ruime omgeving. Al snel bleek dat ook zoon Georges (°1924) besmet was met de wielerpassie. Op 16jarige leeftijd stapte hij in de handelszaak en trouwde in 1953 met Lux Simonne. Ze kregen 3 kinderen Brigitta, Carina en Paul. Georges werkte zich op als dé specialist in het maken van koersfietsen en koerswielen. In de winterperiode ging hij als mekanieker met de renners mee op de pistes van Gent, Antwerpen en Berlijn. Bij zijn klanten waren tal van kampioenen van 1950 tot 1980, waarvan de meest bekende Willy Vanitsen, Jean Baptist Claes, Raymond Steegmans, Roger Swerts, Valere Van Sweevelt, Luc en Ward Pels, Eric Vanderaerden, Guy Nulens, Nico Emonds, Gert Steegmans, Frans - 18 -
Verbeeck, Julien Stevens, Guido Reybrouck, Patrick Sercu, Rik Van Looy, Rudi Altig en als hoogtepunt onze nationale trots Eddy Merckx. Het werkhuis hing dan ook vaak vol met bloemen en trofeën die de renners aan hem schonken. Mensen kwamen ook dagelijks langs om foto’s van hun vedettes te halen. Zijn echtgenote Simone naaide en maakte trouwkledij. Ze verkocht ook kinderwagens en organiseerde bij Herk kermis jaarlijks, en met veel succes, een spetterend bal, meestal met de groep de Nightingales als dansorkest. (Ze overleed op 13 maart 2022 op 96,5 jarige leeftijd.) In de periode van 1989 tot einde 2021 werd de fietsenwinkel uitgebaat door Martens Brigitte, schoonzoon Fons, Martens Carina en Martens Paul nadat ze de zaak hadden gemoderniseerd en opgefrist. Door de recente stopzetting van het familiebedrijf Martens, verdwijnt een stuk familiegeschiedenis dat drie generaties overspande. Na de stopzetting van fietsenhandel Zwerts in 2019, verdween uit ons dorp alle fietsenverkoop én onderhoud. Ondertussen is het werk van fietsenhersteller zelfs een knelpuntberoep geworden!
HERINNERINGEN AAN FIETSENHANDEL MARTENS v.l.n.r.: Paul en Georges Valére Vansweefelt en Georges Georges en Eddy Merckx
Paul, Georges, Sylvain Philtjens, Thieu Leen en Jefke Guwets Georges en Simone Lux
Fons (echtgenoot Brigitte)
Fons, Georges en Paul
Carine Martens
Brigitte Martens
- 19 -
De parel aan onze kroon
De grote zilverreiger is een opvallende verschijning en de parel aan onze kroon in de Herkse valleien.
Zijn verenkleed is helemaal wit en hij heeft een lange en dunne hals. De grote zilverreiger leeft van vissen en amfibieën, waarop hij jaagt terwijl hij langzaam door het water loopt. Je herkent hem aan zijn volledig zwarte poten, zijn gele snavel die in de zomer een zwarte punt heeft, en zijn wit bevederde lichaam. Tijdens zijn vlucht herken je de grote zilverreiger aan zijn tragere vleugelslag en langere vleugels. De grote zilverreiger staat op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten, maar zijn aantal is de laatste jaren aan het toenemen. De grote zilverreiger lijkt op het eerste gezicht op de kleine zilverreiger, maar deze laatste heeft het hele jaar door een zwarte snavel. (info: natuurpunt)
Schapen doen aan groenbeheer op het Domein Beukenhof. De stad doet al jaren aan groenonderhoud zonder pesticiden. Nu gaat ze nog een stap verder! De Groendienst krijgt tot november hulp van 80 schapen. Door de natuurlijke begrazing van de dieren komt er meer verscheidenheid in plantensoorten. Onder begeleiding van herder Jan (0499 08 54 70) begrazen de dieren ongeveer 94.478m². In Sint-Lambrechts-Herk zullen de schapen helpen om de ingang van het Park Beukenhof proper te houden. Infobordjes op de omheining bevatten de contactgegevens van de herder. Zie ook: Schapen groenbeheer 2020 | Flickr. - 20 -
HERK(EN) DE NATUUR: BLOEMEN IN DE HERK- EN MOMBEEKVALLEI
- 21 -
“Zoe joent da bè o.s gezeid” Doewe is gè verli-jg aown Dat is niet erg
E geslaoge oewr Een volledig uur
Doewe bielt van ze li-jve ginne hond nie mè hènne Dat is voorgoed voorbij
Urre grond oawtpoewle Je perceel grond afpalen Erres kop ein huebbe Iets aantrekkelijk vinden
Ziet moar da nie aoawtruetst Zie maar dat je niet uitglijdt
Rezenéére Gezellig met elkaar praten
Hi-je rui-rt wei e blaowd op ne baum Hij bibbert en beeft
Beelden doen herleven Herkenaar Cyriel Huyskens won in 1959 op 24-jarige leeftijd de Ronde van België. Hij werd als hulpje ondergebracht bij Flandria en moest het zien te rooien met zijn eigen Bristol Fiets met opgelapte tubes en een rol als waterdrager. Begeleiding bestond toen blijkbaar niet. Na de eerste rit moest hij zelf op zoek gaan naar een smid om zijn kader te herstellen. Om te ontkomen aan de ondankbare rol als bevoorrader ontsnapte hij in de tweede rit samen met een ploeg van zeven renners. Hij won niet alleen de rit, maar uiteindelijk ook de Ronde. Het hele dorp wilde nadien blijkbaar op de foto. Wie helpt ons om zo veel mogelijk namen te vinden van de enthousiaste Herkenaren die hem omringden? Mail je oplossing naar herkskrantje@telenet.be. De winnaar (met de namen van de omstaanders) vermelden we graag in ons volgende krantje!
- 22 -
Beste De zomervakantie staat voor de deur en veel buren nemen de gelegenheid om gezellig samen te komen voor een barbecue of zomerfeestje. Wist je al dat je jaarlijks een toelage kan aanvragen om iets leuk met je buren te organiseren? Via deze link vind je meer info: www.hasselt.be/nl/subsidie-voor-straatfeest-buurtfeest-of-evenement-in-de-wijk. Om ook leuke uitwisselingen met andere buren en buurtcomités in Hasselt aan te moedigen, lanceerde de dienst Wijkopbouw de ludieke buurtwedstrijd Hasseltse Burenbeker. Tijdens Dag van de Buren gaf schepen Meynen het startschot voor het eerste burenduel. Initiatiefnemer Wolske VZW nam het op tegen Heikes Comité VZW. Dagen jij en jouw buren de winnaar uit om de Hasseltse Burenbeker over te nemen? Check dan even www.hasselt.be/burenbeker. De zomermaanden bieden ook de uitgelezen kans om met je buren te mijmeren over duurzame ideeën voor de buurt. Hebben jullie een interessant voorstel uitgewerkt? Dien dan zeker voor 15 september een aanvraag in voor een wijkbudget. Je kan tot 2.500 euro ontvangen om jullie buurtproject te realiseren. Surf naar www.hasselt.be/wijkbudget voor alle info. Natuurlijk valt er nog heel wat meer te gebeuren in jullie wijk en lees je er alles over in deze wijkkrant. Dymfna Meynen Steven Vandeput Schepen van de Hasselaar Burgemeester
burenduel Hasseltse Burenbeker tijdens ‘Dag van de Buren’ (fotograaf: Boumediene Belbachir)
- 23 -
De uitleiding: Echte aandacht geven doet mensen veranderen
De KSA bestaat reeds 60 jaar: meer info in ons volgende krantje
Op wandel in Limburg: Ontdek onze mooie natuur in Limburg via de zeer mooie website van www.wandeleninlimburg.be. Je kan kiezen op basis van persoonlijke criteria: volgens afstand, plaats, regio, landschapskenmerken, bereikbaarheid en onthaal. Je kan dit krantje ook in PDF ontvangen per mail. Het volstaat een berichtje te sturen naar herkskrantje@telenet.be. Voor onze vorige editie zie de website: https://www.st-lambrechts-herk.be. Wandeling VZW PASAR met vertrek aan de kapel van Wideux op woensdag 31.08.2022 om 19 h. Wandeling met gids Willy Vanholst, langs landelijke wegen, door weiden en velden, door de vallei van de kleine en de grote Herk! Aard van de weg: variërend van verharde weg, veldweg, weiland. Wij komen tijdens de wandeling in Herk, Stevoort en Alken. Wij wandelen langs het kasteel van Wideux, langs een mooie vijver, langs de Bloonwinning. De afstand is ongeveer 7 km en is niet toegankelijk voor rolstoelen en kinderwagens. Contact: 0494-570980
Colofon Onze volgende editie komt uit vanaf 08.09.2022. Wil jouw vereniging of organisatie hierin een activiteit of foto laten opnemen? Stuur tijdig een email naar herkskrantje@telenet.be. Fotografen: Redactieploeg Vormgeving: tricolor.be Drukwerk: Realise Printing Verantwoordelijke uitgever: René Kumpen - 24 -
