Thuis ‘Scherpenisse: leefbaarheid dankzij dorpswinkel
>> P. 15
En verder in dit nummer: >> P. 03 Een nieuwe start >> P. 04 Stadlander, dat zijn we samen >> P. 06 Kinderen bakken reuzentaart met Proefmei >> P. 08 Besparen op energiekosten en meer wooncomfort >> P. 10 Afscheid Jaap Kloet >> P. 17 Buurtpreventieteam: wijkbewoners een veilig gevoel geven >> P. 18 Het is lente! >> P. 19 Fotomodellen gezocht
1e jaargang nr. 1 | april 2011
Column
Hometown Glory
U kent vast Adele wel, beroemd van The Voice of Holland onder andere, toen ze in de finale een duet met Kim de Boer mocht zingen. Haar debuutsingle heette : ‘Hometown Glory’. Dat liedje sluit ook haar album ‘19’ af, dat uitkwam toen ze 19 was. Je mag er dan wel van uitgaan dat dat liedje belangrijk voor haar is, dat ze er trots op is. Ook nog nu ze al 21 is. Ze zingt erin hoe ze op haar hakjes, zorgvuldig de naden tussen de tegels vermijdend, parmantig over straat paradeert. Blijkbaar maakt ze daarbij zo’n droevige indruk dat een zorgzame dame vraagt : “Is er iets dat ik voor je kan doen schat, is er iemand die ik voor je kan bellen?” “ No thank you please, madam, I ain’t lost, I’m just wandering.” zegt Adelleke dan beleefd, ze is niet verdwaald, ze is aan het dwalen. Een alledaagse gebeurtenis, maar wel zo één die blijft hangen, die je dag maakt. Die dame stel ik me dan Brits-wit en geblondeerd voor, maar West-Indisch, of Pakistaans, kan net zo goed. De bevolking van Tottenham, Adele’s hometown, is heel gevarieerd. En dan, refrein : Round my hometown - rond mijn geboortestad Memories are fresh - zijn de herinneringen levendig Round my hometown - rond mijn geboortestad Ooh the people I’ve met - ooh, de mensen die ik heb ontmoet Are the wonders of my world - zijn de wonderen van mijn wereld Are the wonders of my world - zijn de wonderen van mijn wereld Adelleke zingt wonderbaarlijk mooi, maar verder zou ze zo je buurmeisje kunnen zijn. Zo is ook Tottenham niet bepaald een biefstukkenbuurt in Londen. Sylvie van der Vaart gaat vast ergens anders shoppen als Rafael naar de voetbal is. Maar voor Adele is Tottenham thuis, die ménsen zijn thuis. Aan die mensen heeft ze mooie herinneringen. En nare allicht. Maar het sterke gemeenschapsgevoel overheerst : Shows that we ain’t gonna stand shit - Laat zien dat we rotzooi niet aanvaarden Shows that we are united - Laat zien dat we verenigd zijn Shows that we ain’t gonna take it - Laat zien dat we het niet zullen pikken Een stríjdbaar wij-gevoel. Dit is onze buurt, ons thuis en we gaan ervoor zorgen dat het daar fijn leven is, we gaan ervoor. Die houding zien we gelukkig, als Stadlanders, ook bij veel mensen in onze wijken en dorpen. Bij mensen die niet meegaan in de cultuur van klagen en het beschuldigende vingertje. Bij de mensen die zich inzetten voor hun omgeving, zoals het Buurtpreventieteam Gageldonk-West. “Wij zijn buurtgenoten voor buurtgenoten” stellen zij in het artikel verderop in dit blad. Zij willen mensen dichter bij elkaar brengen. Soms is het al genoeg een luisterend oor te bieden, iemand even aandacht te geven als die dat nodig heeft. Al was Adele dan alleen maar wat aan het dwalen op haar hakjes, die behulpzame mevrouw is ze niet vergeten. Die vond ze een liedje waard. Zó terecht. Rob Höhnen, medewerker vastgoedbeheer Stadlander
Column: Hometown Glory… …………
p. 1
Thuis, een nieuwe start…………………
p. 2
Stadlander dat zijn we samen… ………
p. 4
Kinderen bakken taart voor reuzen Brabantse Wal… …………
p. 6
Meer warmte en beter zicht door nieuw isolatieglas……………
p. 8
Afscheid directeur-bestuurder Castria Wonen… ……………………… p. 10 In gesprek met: ‘als we niets doen, gaat het mis’… …… p. 12 In uw buurt……………………………… p. 14 Uw vragen beantwoord … …………… p. 16 Goede start voor Buurtpreventieteam Gageldonk-West… …………………… p. 17 Tuintips… ……………………………… p. 18 Fotomodellen gezocht… ……………… p. 19 Puzzel…………………………………… p. 20 Een publicatie van Stadlander. Het magazine verschijnt in een oplage van 15.000 exemplaren en wordt gratis onder de huurders verspreid. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van het redactieteam. Stadlander aanvaardt geen aansprakelijkheid voor persoonlijke of materiële schade veroorzaakt door onjuistheden in de tekst. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. redactieteam Bert Jansen Maartje Verboven Esther Hoppenbrouwers Lonneke van Eekeren
telefoon 0164 28 33 00 email info@stadlander.nl
interviews Ben v.d. Aarssen Kees van Rixoort
Bezoekadressen Boerenverdriet 20 Bergen op Zoom
fotografie Tonny Presser
noodgevallen buiten kantooruren 0164 28 33 00
Rooseveltlaan 150 Bergen op Zoom
ontwerp- en opmaak ROGG grafisch ontwerp- en communicatievormgeving
Wouwseweg 15 Halsteren
druk Graphic Support
Haven 9 Sint-Maartensdijk
correspondentieadres Postbus 203 4600 AE Bergen op Zoom
Molenweg 60 Steenbergen
Heeft u tips voor de redactie? Laat het ons weten via thuis@stadlander.nl
Thuis,
een nieuwe start
Beloofd is beloofd. Begin januari informeerden wij u dat Stadlander in het voorjaar met een nieuw gezicht naar buiten zou treden. Dat doen we met de boodschap: ‘Stadlander, daar zijn we thuis’.
aarmee willen we zeggen: “Voel u thuis, in uw vertrouwde omgeving. In de stad die bruist of in het dorp waar het leven aangenaam is. In een veilige buurt met voorzieningen voor jong en oud.” ‘Thuis zijn’ zegt ook iets over de omgeving waarin we werken en de vakkennis over de grote variëteit aan onderwerpen waarvoor we ons inspannen. Thuis heet dan ook ons nieuwe bewonersmagazine. Dat valt vanaf nu vier keer per jaar bij u thuis op de deurmat. In Thuis laten we u kennismaken met interessante verhalen van huurders. Ook willen we u met onze artikelen en rubrieken graag informatie bieden en ideeën aanreiken over bijzondere activiteiten in uw buurt of dorp. Omdat het samenstellen van dit magazine enige tijd vergt, gaat het vooral om achtergrondinformatie die we u graag zo aantrekkelijk mogelijk presenteren.
www.stadlander.nl Voor alle mogelijke actuele informatie over tal van onderwerpen, kunt u terecht op onze nieuwe internetsite www.stadlander.nl. U vindt er vanaf nu praktische informatie over onderhoudswerk en nieuwbouw, de meest actuele nieuwsberichten en informatie over onze sociale projecten zoals Buurtsparen en de Goudkaart. Ook kunt via www.stadlander.nl reparatieverzoeken indienen. Zoekt u woonruimte, dan leidt onze website u vanzelf naar www. zuidwestwonen.nl; dé website met alle beschikbare woningen in de regio, koop en huur. We zijn heel erg benieuwd naar uw bevindingen. Daarnaast nodigen we u van harte uit om uw ideeën, onderwerpen en interessante activiteiten in uw wijk of dorp aan ons te melden. Meld het ons per e-mail via thuis@ stadlander.nl. Veel leesplezier. De redactie
Thuis ›› pag. 3
Bruggenbouwer Ton Ringersma:
dat zijn we samen Fuseren doe je niet op een middag tijd. Dat geldt ook voor Stadlander, de nieuwe corporatie voor West-Brabant en Tholen. Achter de schermen is het werk in volle gang. We vroegen directeur-bestuurder Ton Ringersma naar de stand van zaken. Het uitgangspunt van de fusie moet volgens Ringersma duidelijk zijn: de huurder gaat er op vooruit. “Voor de huurder zijn we straks dichterbij dan ooit.”
H
et klinkt een beetje vreemd in de oren. Schaalvergroting als een manier om dichter bij de huurder te komen. Net zoals de naam Stadlander nog moet wennen. De nieuwe corporatie bezit ruim 15.000 woningen in de gemeenten Bergen op Zoom, Woensdrecht, Steenbergen, Roosendaal en Tholen. De namen staan in willekeurige volgorde. Voor Stadlander zijn ze even belangrijk, legt Ringersma uit. Precies daarom is de naam gekozen. De corporatie zet zich zowel in voor vitale wijken in de stad als voor leefbaarheid in de dorpen, op het land zogezegd. Zoals ook de huurders zelf Stadlander zijn. Ze wonen in de dorpen en werken in de stad. Of gaan er naar school en doen er hun boodschappen. Omgekeerd zoeken de mensen uit de stad het omringende platteland op. Om te fietsen, te wandelen of, straks in de zomer, om te zwemmen. Zo ongeveer ziet Ringersma het werkgebied. Uitwisseling, dynamiek, het beste van twee werelden. En wat ook helder
moet zijn, Stadlander is meer dan een corporatie alleen. “Stadlander, dat zijn we samen. Wij en de mensen voor wie we werken.”
Herkenbaar Natuurlijk valt het niet mee om drie voorheen zelfstandige corporaties bij elkaar te brengen. Zowel Wonen West Brabant, Castria Wonen als Soomland hadden ieder hun eigen aanpak. Met medewerkers die wisten wat ze aan elkaar hadden. Een vol jaar is er uitgetrokken om de nieuwe organisatie vorm te geven. Zonder dat de huurder er iets van merkt, zegt Ringersma. “We mogen de fusie nooit als excuus gebruiken, als we het toevallig even niet goed doen.’’ Sinds kort is Stadlander naar buiten toe herkenbaar. Een nieuwe huisstijl, zoals dat zo mooi heet. Een nieuw logo, een nieuwe website. De nieuwe bedrijfsnaam op de kantoren, het wagenpark, de kleding van de medewerkers en op de bouwborden in de regio. De gemiddelde huurder zal er
Thuis ›› pag. 4
niet warm van worden. Een huurder wil goed geholpen worden als hij een vraag heeft. Ook daar wordt sinds begin dit jaar hard aan gewerkt. Het stroomlijnen van de bedrijfsprocessen, wordt dat genoemd. Eind dit jaar moet dat proces zijn afgerond en is Stadlander helemaal opgetuigd. Met één beleid in het hele werkgebied. Maar wel met alle mogelijke aandacht voor de plaatselijke situatie. Daarom gaan we de lokale vestigingen Sint-Maartensdijk, Bergen op Zoom en Steenbergen volledig uitrusten en bemensen met medewerkers die precies weten wat er lokaal speelt. Bovendien zullen woonconsulenten, opzichters en wijkmeesters, meer dan ooit, buiten het kantoor te vinden zijn. Ondertussen worden de mogelijkheden van beeldtelefonie en sociale media verkend, als een manier om direct met de klant te communiceren. “Hoewel we als organisatie groter zijn geworden, zijn we voor de huurder straks dichterbij dan ooit.”
Regionale woonvisie Ringersma is niet het type om zoete broodjes te bakken. Natuurlijk moeten er in een fusieproces soms harde noten gekraakt worden. De voorheen gescheiden eilanden van Wonen West Brabant, Castria Wonen en Soomland moeten bij elkaar gebracht worden. Om dat voor elkaar te krijgen is een bruggenbouwer nodig. Ringersma dus. Zelf houdt hij niet zo van die term. Het doet hem teveel aan halfslachtige compromissen denken. “Ik ben geen diplomaat. Ik ga altijd voor concreet resultaat.” Toch heeft hij in het verleden bewezen dat hij mensen en ideeën kan verbinden. Tijdens zijn loopbaan bij het Ministerie van VROM bijvoorbeeld, zo’n kwarteeuw zijn werkgever. Als voorzitter van de kerkenraad in zijn woonplaats Zoeterwoude ook, waar hij de diverse protestantse stromingen samen aan tafel wist te krijgen én te houden. De laatste vijf jaar was Ringersma directeurbestuurder van Wonen West Brabant. In
die functie nam hij het voortouw om te komen tot een regionale woonvisie van de vijf zelfstandige corporaties. Het resultaat is dat de corporaties hun bouwprogramma’s regionaal hebben afgestemd en het aantal toe te voegen corporatiewoningen aanzienlijk is verlaagd. Een rapport met ferme conclusies. Met principes die voor Stadlander nog steeds geldig zijn. “Vanaf nu ontwikkelen en bouwen we in ons gebied enkel nog nultredenwoningen, met alle noodzakelijke voorzieningen gelijkvloers. Zodat onze huurders kunnen doorstromen en later in een vertrouwde omgeving zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen.”
Dichtbij Waar wil je oud worden? Voor de 57-jarige Ringersma zelf is het ook een actuele vraag. Hij is op zoek naar een geschikte woning in het werkgebied. De drie kinderen zijn het huis uit, de woning in Zoeterwoude daarom veel te groot. Pas opa geworden.
Thuis ›› pag. 5
Het kleinkind zet de eerste stapjes in de wereld, zelf doet hij dat na een heupoperatie eigenlijk ook weer, net als Stadlander dat nu doet. Dichtbij en betrokken wil de nieuwe corporatie zijn. Toonaangevend en financieel gezond. Betaalbare woningen bouwen die passen bij wat de huurder wil. Nu, maar zeker ook in de verdere toekomst. Het zijn ambities die je niet in je eentje kunt realiseren. Daar is de politiek bij nodig, de zorgaanbieders in de regio, de aannemers in het gebied en hun toeleveranciers, andere strategische partijen en niet te vergeten de huurders zelf. Stadlander, dat zijn we tenslotte samen. “We zijn een corporatie met een brede visie op de regio, maar met gevoel voor plaatselijke omstandigheden. Een inwoner van pakweg Stavenisse of Putte moet net zo tevreden over ons zijn, als huurders in de stad. Daarin zit onze kracht en ons bestaansrecht.”
Stadlander en ProefMei gaan bij scholen op bezoek
Kinderen bakken taart voor reuzen Brabantse Wal
De reuzen van de Brabantse Wal zijn terug van weggeweest. Ansjovion en Aspergilda heten ze. En ze hebben honger. Veel honger. Daarom gaan de kinderen uit de streek op school een reuzentaart voor hen maken. Een hele lekkere grote aardbeientaart. Zaterdag 28 mei gaan de reuzen die taart opeten op de Grote Markt in Bergen op Zoom. Samen met de kinderen en hun ouders. Want dan is het ProefMei.
Thuis ›› pag. 6
Ansjovion en Aspergilda zijn oud, heel oud. Ansjovion woont zijn hele leven lang al op de bodem van de zee. Misschien al wel duizend jaar. Niemand weet waar precies. Zelfs zijn liefje Aspergilda niet. Ansjovion heeft een baard van zeewier en ruikt naar zout. Aspergilda is altijd mooi gebleven. Rank en slank is ze. Als een asperge. Met lippen, rood als verse aardbei. Vroeger maakte ze alle jongens gek. Tot ze op een dag wegwaaide van de Brabantse Wal. Op een dag dat het donderde en bliksemde, en ’t Scheldt bulderde. De storm tilde Aspergilda op en nam haar mee. Naar het paleis van Ansjovion, onder de zee. Daar leefden ze lang en gelukkig. Aspergilda met haar snoeren vol prachtige parels. En kettingen van zeekraal. Met ProefMei keren ze terug. Naar de Brabantse Wal waar ze vandaan komen.
rie dagen duurt dat culinaire festijn. Met veel lekker eten, muziek en dans. Met wandeltochten en fietsroutes ook. Tijdens ProefMei staan de drie AAA’s centraal; aardbeien, asperges en ansjovis. Streekproducten van eigen bodem die helpen om de Brabantse Wal op de kaart te zetten,want daar draait het om tijdens ProefMei. Stadlander doet mee, omdat we willen laten zien hoe fijn het wonen is in dit gebied. En omdat mensen elkaar bij zo’n feest ontmoeten, samen dingen doen. Dat is waar samenleven volgens Stadlander om gaat. Samen een reuzentaart maken op school ook.
Gezond genieten ProefMei en Stadlander gaan samen op pad in de regio. Tijdens een leuke, leerzame les maken de kinderen op school kennis met die ene lekkernij uit de streek; zomerkoninkjes. Of errebeesjes, zogezegd. Kisten vol gaan we gebruiken voor de reuzentaart. Maar er wordt niet alleen taart gebakken in de les. We vertellen de kinderen ook over het belang van gezonde voeding. Misschien gaan we zelfs wel op bezoek bij Boerke Bogers, of bij één van de andere telers op de Wal. Zo proeven we mei, buiten in de open lucht. Lekkerder kan het niet.
Thuis ›› pag. 7
Taart onder de Peperbus Het verhaal van de reuzen Aspergilda en Ansjovion gaat lang terug in de tijd. Maar het sprookje komt met ProefMei weer tot leven. Samen met de kinderen en hun ouders genieten de reuzen onder de Peperbus van de reuzenaardbeientaart. Hun levensverhaal wordt dan verteld en aansluitend is er nog de hele middag muziek en dans op de Grote Markt. Het is volop proeven en genieten dus tijdens ProefMei. Wilt u meer weten? Kijk op www.proefmei.nl voor het volledige programma.
Stadlander maakt woningen energiezuiniger
Meer warmte en beter zicht door nieuw isolatieglas Energielabel Sinds januari 2008 is iedereen die een woning verhuurt of verkoopt verplicht om een energielabel bij de woning te leveren. Het energielabel geeft aan hoe energiezuinig een woning is. Het label bevat een letter en een kleur: van A tot G en van donkergroen tot rood. Energielabel A is het zuinigst, energielabel G het minst zuinig. Door het label is in één oogopslag te zien of er veel of weinig gestookt moet worden.
Thuis ›› pag. 8
“Als ik sta te koken, kunnen we niet meer naar buiten kijken. Alle ramen beslaan, voor en achter. Allemaal vocht.” Mariëlla Wijchgel wijst van haar open keuken naar de achterdeur, van daar naar de grote achterruit en – over de tafel en het bankstel heen – naar de even grote voorruit. “Ik ben blij dat er nieuw dubbelglas in komt.”
M
ariëlla Wijchgel woont met haar man en drie van haar vier kinderen in Ossendrecht. De huurwoning aan de Burgemeester Voetenstraat bevalt heel goed. “We wonen hier graag, al vijf jaar. De huur is aantrekkelijk. Het huis is ruim en we hebben drie slaapkamers. We zijn van plan een aanbouw te maken, hierachter. Dan komt er drieënhalve meter bij, een soort serre. Nee, voorlopig gaan we hier echt niet weg. Het dorp is ook prima, lekker rustig en veilig.” Toch heeft haar woning ook nadelen. Mariëlla Wijchgel: “Het is vochtig en koud. Ik moet iedere maand veel geld ophoesten voor de verwarming en bij de laatste eindafrekening moesten we nog flink bijbetalen ook.” Ze verwacht dat de situatie zal verbeteren na de ingrepen die Stadlander gaat uitvoeren. Het hele huis krijgt HR ++ glas. Dat isoleert beter dan het huidige dubbelglas op de benedenverdieping en veel beter dan het enkelglas boven. Daarnaast rust Stadlander het huis uit met nieuwe ventilatieroosters.
Energiezuiniger woningen Het rijtje woningen aan de Burgemeester Voetenstraat in Ossendrecht behoort tot de ruim tweehonderd bestaande huurwoningen die Stadlander het eerst onder handen neemt om ze energiezuiniger te maken. Projectleider Bianca Koster: “De woningen van Stadlander/Wonen West Brabant, in totaal 9.000, hebben gemiddeld energielabel D. In 2020 moeten we twee stappen hebben gemaakt en gemiddeld op energielabel B uitkomen. Dat is een ambitieuze opgave, die voorvloeit uit het convenant dat de woningcorporaties hebben gesloten met het ministerie van VROM om de energiezuinigheid te bevorderen.” Verbetering is mogelijk door verschillende maatregelen. In sommige woningen, die van vóór 1983, is dak-, vloer- en gevelisolatie nodig, naast het plaatsen van HR ++ isolatieglas en betere
ventilatie. Woningen na 1983, zoals het huis van Mariëlla Wijchgel, zijn doorgaans al goed geïsoleerd. Daar volstaat het aanbrengen van beter glas en nieuwe isolatieroosters om van energielabel C naar B te komen. Bianca Koster: “We beginnen met de ‘makkelijke’ woningen: die van na 1983. Het HR ++ glas dat we daar plaatsen isoleert twee tot drie keer zo effectief. Dat levert een besparing op van gemiddeld 115 kuub gas per jaar. Na deze huizen komen de woningen van tussen 1960 en 1983 aan de beurt. En daarna de huizen van vóór 1960, die veelal een energielabel G of F hebben. Die zijn het ingewikkeldst en vergen de meeste investeringen. In totaal gaan we dit jaar 600 woningen aanpakken.” Stadlander voert de werkzaamheden collectief uit als minimaal 70 procent van de betreffende huurders akkoord gaat. In de Burgemeester Voetenstraat had geen enkele bewoner er problemen mee: honderd procent ging akkoord met de voorgestelde verbeteringen.
Minder woonlasten Door de maatregelen draagt Stadlander bij aan de gewenste verlaging van de CO2-uitstoot. Daarnaast zijn de huurders minder geld kwijt aan energiekosten. Met andere woorden: de woonlasten – die vooral stijgen door toenemende uitgaven aan gas, licht en water – dalen. “Dat is voordelig voor de klant”, zegt projectleider Bianca Koster. “Daarom vragen we een stukje van de investering terug in de vorm van huurverhoging: de helft van het bedrag dat de huurder bespaart op energiekosten. In de Burgemeester Voetenstraat gaat het om 2,73 euro per maand.” “Geen probleem”, vindt Mariëlla Wijchgel. “Het huis wordt er beter op. Daar heb ik wel een kleine huurverhoging voor over. We krijgen meer warmte en we kunnen weer naar buiten kijken als ik aan het koken ben...”
Stadlander/Castria Wonen voert tevens energiebesparende maatregelen uit in de regio Tholen, Halsteren en Lepelstraat. Het gaat om een proef waarbij 150 woningen energiezuiniger worden gemaakt tijdens reguliere onderhoudswerkzaamheden. Er wordt voornamelijk HR ++ glas aangebracht, evenals geïsoleerd dakbeschot. Huurders krijgen het verzoek mee te werken aan een onderzoek. Zo kunnen de effecten van de energiebesparende maatregelen en de ervaringen van de huurders in kaart worden gebracht. De resultaten van de proef zijn van invloed op de toekomstige aanpak.
Thuis ›› pag. 9
Directeur-bestuurder Jaap Kloet bij zijn afscheid van Castria Wonen:
‘We moeten ons maximaal inzetten voor de samenleving’ Veel warme woorden waren er voor Jaap Kloet, de directeur-bestuurder van Castria Wonen die op 3 maart afscheid nam tijdens een minisymposium in Sint-Maartensdijk. De nestor van de woningbouw werd hij genoemd. Een bevlogen en betrokken man, die de volkshuisvesting op Tholen, Sint Philipsland en in Halsteren en Lepelstraat vele jaren nuchter, transparant en eerlijk diende. Van gebakken lucht moest Jaap Kloet niets hebben.
E
en afscheidsreceptie alleen wilde de scheidend directeurbestuurder niet. Voorafgaand wilde hij het graag over de inhoud hebben. Vandaar een minisymposium over wonen, zorg en leefbaarheid in de kernen. “Deze middag staat in het teken van prachtige projecten en warme herinneringen”, trapte spreekstalmeester Bas ter Stege af. Vervolgens ging Jaap Kloet in gesprek met Ad van de Vrede van welzijnsorganisatie SIW en Corrie van Popering van zorgorganisatie SVRZ. Met Van de Vrede werkte Jaap Kloet samen in Halsteren en Lepelstraat. “Als het klikt tussen mensen, volgen de organisaties vanzelf ”, zei de eerste. “Jaap Kloet staat open voor wat er in de gemeenschap leeft. Daarbij doet hij nooit toezeggingen die later niet waargemaakt kunnen worden.”
In gesprek komen De samenwerking betrof bijvoorbeeld projecten om de leefbaarheid te verbeteren en renovaties. “Mensen wonen vaak naar hun zin in hun woning, maar het woningtype past niet meer”, zei Jaap Kloet over de renovatieprojecten. “In zulke situaties heeft SIW goed geholpen om ons met bewoners in gesprek te laten komen. Mensen als Ad heb je gewoon nodig om daadkrachtig zaken op te kunnen pakken.” Ook met zorgorganisatie SVRZ is veel bereikt, zo bleek uit de woorden van Corrie van Popering. “We hebben door de bouw van woonzorg- en woonservicecomplexen keuzemogelijkheden gecreëerd voor ouderen in de regio. Van basiszorg tot het eind: je kunt in je vertrouwde buurt blijven wonen.
Thuis ›› pag. 10
Verder durf ik te beweren dat het buurtwinkeltje in woozorgcentrum Maartenshof in Sint-Maartensdijk er niet was gekomen als Jaap zich er niet zo voor had ingespannen. Het is nu een basisvoorziening waar je niet alleen terecht kunt voor boodschappen, maar ook voor sociale contacten.” De reactie van Jaap Kloet: “Doorgaan voor de mensen, iets doen voor de maatschappij, daar gaat het om. Als ik mensen zie genieten, dan geniet ik zelf ook.” Het publiek – een volle zaal in Partycentrum Haestinge – zag daarna een presentatie van de woningbouwprojecten die Castria Wonen in de loop der jaren heeft gerealiseerd. Een presentatie die eindigde met de fusie van Castria Wonen, Soomland en Wonen West Brabant tot Stadlander. De directeur-bestuurder van Stadlander, Ton Ringersma, was een van de deelnemers aan het afsluitende forumgesprek. De andere deelnemers waren wethouder Peter Hoek van de gemeente Tholen en Pauline de Jong van projectontwikkelaar Bouwfonds. Drie samenwerkingspartners van de corporatie. Pauline de Jong: “Bij gebiedsontwikkeling is de samenwerking van gemeente, corporatie en projectontwikkelaar essentieel. Het is goed om elkaar in een vroeg stadium te
vinden en elkaars kennis en kunde samen te brengen.” Ton Ringersma onderstreepte dat: “Een gemeenschappelijke koers is heel belangrijk.” Peter Hoek voegt toe: “Het coalitieprogramma zegt dat we investeren in wonen, inclusief duurzaamheid en de woonomgeving. Dat de woningcorporatie participeert, ook met zorgwoningen en een dorpshuis nieuwe stijl als een soort ‘ huiskamer’ voor het dorp, is veel applaus waard.”
Prachtige opgave
woorden voor Jaap Kloet over. Ze noemden hem betrokken, ‘prettig’ eigenwijs en recht door zee. Als het om de ‘de mensen in het dorp’ ging, dan was hij bereid de grenzen van de wet- en regelgeving op te zoeken. “We moeten ons maximaal inzetten voor de samenleving”, aldus de scheidend directeur-bestuurder. Ton Ringersma was het daar helemaal mee eens: “Laten we voorkomen dat we het teveel over de cijfers hebben en te weinig over kwaliteit en inhoud. Als corporatie
moeten we leefbaarheid faciliteren. Door actief onze mensen in te zetten en te zoeken naar oplossingen die passen bij de bewoners. Ook de particuliere huiseigenaren.” De afsluiter van Jaap Kloet, die de zaal bedankte voor hun inspiratie: “Door de fusie is de corporatie nog sterker in de regio. Dat is goed, want er ligt een enorme opgave. Een prachtige opgave. Ik geloof daarbij in de visie, de organisatie en de toekomst van Stadlander.”
Ook Hoek, De Jong en Ringersma hadden warme
“Corporatie faciliteert leefbaarheid
Thuis ›› pag. 11
In gesprek met…
Krijgt Lex Gommeren misschien toch een opvolger?
‘Wethouder krimp’ Martin Groffen:
‘als we niets doen, gaat het mis’ In de gemeente Woensdrecht wonen naar verhouding veel ouderen. De komende jaren leidt dat tot een vergrijzende bevolking en een daling van het aantal inwoners. Wat doet het gemeentebestuur hieraan? Wethouder Martin Groffen trapt af. “Krimp en vergrijzing hoeven niet ten koste te gaan van de dynamiek in ons gebied.”
Z
omaar een berichtje in de krant; Lex Gommeren, de vijftig jaar al ruim gepasseerd, staat in de goal bij voetbalclub de Grenswachters. Als invaller weliswaar, maar toch. Een jeugdiger vervanger was even niet beschikbaar. Nu valt zo’n bericht nog op. Maar als het schrikbeeld van een vergrijzende Zuidwesthoek straks doorzet, wordt het misschien gewoon. Martin Groffen, in de volksmond wel eens ‘wethouder van krimp’ genoemd, ziet het niet zo somber in. Omdat hij optimist van nature is. En omdat je volgens hem de zogeheten demografische ontwikkelingen toch niet kunt tegenhouden. Krimp is trouwens overal, ook buiten Woensdrecht. Natuurlijk kent Groffen de alarmerende cijfers van zijn gemeente. De komende jaren neemt het aantal mensen tot 65 jaar met 7 procent af. Het aantal senioren neemt toe met maar liefst 10 procent. Dat zijn de feiten. Actie is nodig, weet ook Groffen. Neem Huijbergen. Nu nog een dorp met veel werkende en vaak kapitaalkrachtige mensen. Maar ook een kern zonder supermarkt of buurtwinkel. “Als we niets doen, gaat het mis. We moeten oppassen dat we geen dorpen krijgen met veel ouderen, die misschien niet meer mobiel zijn en op die manier verstoken raken van voorzieningen.”
Doorstroming Het probleem is benoemd. Nu de daden nog. De gemeente Woensdrecht kan dat niet alleen, zegt Groffen. Daarvoor is bijvoorbeeld
een regionale visie op de woningmarkt nodig. Zoals Stadlander en de andere corporaties in de streek die vorig jaar presenteerden. Groffen is blij met het rapport, hoewel hij niet alle conclusies deelt. Eén ding staat volgens hem vast: een dak boven je hoofd is een basisbehoefte. Maar de ouderen van straks hebben andere wensen dan de senioren van vandaag. Daar moeten de corporaties rekening mee houden. Ouderen willen in de toekomst ook ruim en comfortabel gehuisvest zijn. En in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Zelfstandig, zo lang het kan. Met hulp als het moet. Nultredenwoningen, zoals Stadlander die voortaan bouwt, zijn volgens Groffen een deel van de oplossing. “Met eenvoudige ingrepen maak je die woningen geschikt voor nieuwe doelgroepen, afgestemd op de vraag van dat moment. Een goede manier om de doorstroming in de woningmarkt op gang te brengen.” Net zoals gemeenten in de regio hun programma’s voor nieuwbouw beter op elkaar moeten afstemmen, vindt Groffen. “Op die manier voorkom je leegstand in bestaande stadswijken en dorpskernen. Je zorgt ervoor dat ook een particuliere huiseigenaar zijn woning over pakweg twintig jaar nog kan verkopen.” Ook bij projectontwikkelaars moet het besef van de bevolkingsafname doordringen, zegt Groffen. “Bij nieuwe bouwplannen kijken we als gemeente misschien nu nog teveel naar de financiële en technische kant van de zaak. Er moet meer aandacht komen voor de maatschappelijke component. Als gemeente moeten
Thuis ›› pag. 12
we daarin meer aanvullende eisen gaan stellen, ook aan commerciële marktpartijen.”
Emoties Prettig wonen is volgens Groffen meer dan alleen een huis naar je zin. Het gaat ook om voorzieningen in de buurt. Net als scholen en werk. Om dat voor elkaar te krijgen, moet de knop bij een deel van de bevolking om. “We hebben in Woensdrecht nog steeds te maken met tal van emoties, als gevolg van de herindeling. Alles gaat naar Hoogerheide, wordt vaak gedacht. Terwijl het een economische wet is dat je een kritische massa nodig hebt om een voorziening rendabel te krijgen. In gewone mensentaal: je hebt voldoende inwoners nodig om het niveau van voorzieningen op peil te houden.’’ In het verlengde daarvan ligt de discussie over toerisme en recreatie, een hangijzer in Woensdrecht. Het merendeel van de bevolking gaf onlangs aan dat het gemeentebestuur daar niet teveel werk van moet maken. Het was tegen het zere been van de wethouder. “Ik ben heilig overtuigd van de kansen die het toerisme voor onze streek biedt. De Brabantse Wal heeft alles in zich om een economische pijler van formaat te worden. We kunnen hier uitgroeien tot een concurrent voor de Veluwe. Natuurlijk wordt Woensdrecht nooit een Saint Tropez aan de Schelde. Maar wel is het een ideaal gebied om te wandelen en
te fietsen. Natuurbeleving, in combinatie met interessante steden in het achterland, is onze kracht. Dat besef moet nog veel meer groeien in de regio.” In de visie van Groffen kan Woensdrecht juist profiteren van krimp en vergrijzing. “Vijftigplussers zijn een kapitaalkrachtige groep die doorgaans veel besteedt. En juist die doelgroep voelt zich aangesproken door het concept van de Brabantse Wal.’’
Kansen Groffen ziet meer kansen om de negatieve gevolgen van de krimp op te vangen. Met schone en hoogwaardige technologie bijvoorbeeld. Bij Aviolanda, op en rond de huidige vliegbasis. Maintenance Valley, zoals het project genoemd wordt. Het gaat om onderhoudswerk voor de luchtvaartindustrie, maar ook voor de maritieme sector. Werk dat jonge en hoog opgeleide mensen nodig heeft. De gemeente doet er volgens Groffen alles aan om dat project naar Woensdrecht te halen. Met als het lukt, extra inwoners. En jonger bovendien. Het project kan een impuls zijn voor de woningmarkt en de leefbaarheid in de streek. Zodat doelman Lex Gommeren misschien toch een jongere opvolger krijgt. Wat Groffen betreft staat krimp hoog op de agenda. “Hoewel het besef van de negatieve gevolgen nog lang niet bij iedereen bekend is en mensen soms schrikken van de harde conclusies. Maar het moet een keer verteld worden. Voor het te laat is.”
Thuis ›› pag. 13
In uw buurt Blije gezichten met Vastenavend bij de bewoners van het Gertrudishof aan de Goudenbloemstraat in Bergen op Zoom. Prins Nilles III was op bezoek, met zijn hele gevolg. Ook nu het complex eigendom is geworden van de nieuwe corporatie Stadlander. Het bezoek van de òòg’eid aan het Gertrudishof is een mooie traditie in het Krabbegat. Dat was al toen Soomland het markante gebouw in de Bergse binnenstad verhuurde. En dat blijft zo, liet directeur Ton Ringersma van Stadlander op carnavalsmaandag weten. Een kort toespraakje was het. De leut vierde de boventoon. Met muziek van dweilorkesten als Wa Gif Ut. Met worstenbrood en koffie, op de mooie binnenplaats van het Gertrudishof. Vanachter de gordijntjes keken de bewoners naar het vele volk dat daar verzameld was. Met ook daar overal gordijntjes, en boerenkielen natuurlijk. Een viertal bewoners kreeg Nilles III zelf op bezoek. Dan heb je iets om over na te praten, op je oude dag. Dansen Nilles III had een drukke ochtend. Na het Gertrudishof ging de prins op bezoek bij de bewoners van Op te Brugge, de woonvoorziening aan de nabijgelegen Korenmarkt. Na het dansen van de Zevensprong trok Nilles III verder. Naar zorgcentrum Sint Catharina en Residentie Moermont. Ziekenhuis Lievensberg ontbrak evenmin in het programma.
Gertrudishof: leut met Stadlander Ouderen ontmoeten elkaar in Ossendrecht en Putte
Met veel plezier wordt er gewoond in het woonzorgcomplex De Hille in Ossendrecht en de seniorenappartementen aan het Marktplein in Putte. De bewoners moesten nog wel wachten op een leuke invulling van de multifunctionele ruimte in hun gebouw. Inmiddels zit er schot in de zaak. In opdracht van Stadlander zijn vaklui bezig met het opleveren van de ruimten die straks bestemd zijn voor recreatieve activiteiten, vergaderingen en mogelijk het leveren van zorg. Stadlander neemt ook de inventaris voor zijn rekening. Zodat er straks samen koffie en thee kan worden gedronken. Met een praatje en een potje kaarten allicht. Mensen bij elkaar brengen, daar gaat het volgens woonconsulent Esther Stravers van Stadlander om. “Een middag of twee in de week is de bedoeling. Waarbij de bewoners zelf hun activiteiten organiseren en zorgen voor het sleutelbeheer.” Leren kennen Julia en Gerard Roomer horen bij de bewoners die in De Hille de sleutel gaan beheren. Net als hun buren, de familie Kouwen. Julia Roomer is blij met de voorziening. “Hoewel ik zelf van het dorp kom en hier iedereen ken. Veel andere bewoners zijn afkomstig van elders en hun familie woont verder weg. Zeker dan is het leuk om elkaar te ontmoeten en te leren kennen.” Ook voor zichzelf ziet Julia voordelen. “We hebben leuke buren. Maar van de andere galerijen ken ik lang niet iedereen.”
Nieuw-Vossemeer: na de verslagenheid, de trots
“Ik ben zo trots als een pauw. Want ik vind dat ik de mooiste woning van heel Nieuw-Vossemeer heb.’’ Dat zegt mevrouw De Wit-De Jong, een van de nieuwe bewoners van de seniorenappartementen aan het Plein 1 februari 1953. Onlangs werd het project opgeleverd. In totaal 22 seniorenappartementen zijn er gebouwd in het hart van het dorp. Dichtbij alle voorzieningen. Helemaal bij de tijd, als het gaat om wooncomfort en andere zaken die mensen vandaag de dag belangrijk vinden. De leefbaarheid in het dorp heeft er een flinke impuls door gekregen. Ouderen kunnen langer zelfstandig blijven wonen, in hun vertrouwde omgeving. Natuurlijk was er veel om het plan te doen in Nieuw-Vossemeer. Want eerst moest er gesloopt worden. Huisjes waar mensen zich op hun gemak voelden, hoewel ze waren verouderd en niet meer voldeden aan de eisen van de tijd. Intensieve begeleiding Mevrouw De Wit-De Jong heeft het allemaal van nabij meegemaakt. Bijna vijftig jaar huurt ze al bij Stadlander en zijn voorgangers. Lang woonde ze aan de Schoolstraat. In 2009 kreeg ze een gelijkvloerse woning in ’t Hofje aangeboden, hoewel ze wist dat het huisje op termijn waarschijnlijk gesloopt zou worden. Stiekem hoopte ze dat het nog lang zou duren. Groot was dan ook de verslagenheid toen ze vorig jaar te horen kreeg dat de sloopplannen definitief werden. Na een intensieve begeleiding door Bert van Rijen, woonconsulent van Stadlander, kreeg mevrouw De Wit-De Jong een nieuwbouwwoning toegewezen aan het Plein 1 februari 1953. “Natuurlijk heeft een tweede verhuizing op korte termijn de nodige sores met zich meegebracht. Maar nu de woning is ingericht, ben ik zo trots als een pauw.”
Scherpenisse heeft zijn loopje en gemak terug en de mensen ontmoeten elkaar weer. De reden: de dorpswinkel is in ere hersteld. Inwoners kunnen sinds november vorig jaar voor hun dagelijkse boodschappen terecht op de Weststraat 7. De winkel heeft zelfs een boodschappenservice aan huis, met de bakfiets nog wel. De dorpswinkel draagt bij aan de leefbaarheid van het dorp. Dat is ook de achterliggende gedachte van de samenwerking tussen Spar Van Ommen, de Stichting Sjaloom Zorg en woningcorporatie Stadlander. Die drie partijen zorgden ervoor dat de buurtwinkel er kwam, nadat de laatste plaatselijke bakker zijn deuren sloot. De medewerkers van de dorpswinkel zijn cliënten van Sjaloom Zorg die op deze manier werkervaring opdoen. Sjaloom Zorg biedt ondersteuning aan mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Stadlander staat garant voor de huur van de winkel. Proef De dorpswinkel draait voorlopig als proef, voor tenminste een jaar. In die periode moet blijken of de winkel kostendekkend kan blijven bestaan. Op termijn zou de winkel dan onderdeel kunnen uitmaken van het nog te bouwen woonservicecomplex in het Thoolse dorp. Met name de oudere inwoners van Scherpenisse zijn in ieder geval blij met de winkel. Aan de service ligt het zeker niet. Dienstverlening staat bij de medewerkers hoog in het vaandel. Ook is er de bakfiets, met de vrijwilligers Erik de Keijzer en Damien van der Veer die aan huis bezorgen. Fietsenmaker Gerrit Larooij, een van de laatste winkels in het dorp, zorgt voor het onderhoud.
Scherpenisse: leefbaarheid dankzij dorpswinkel
Uw vragen beantwoord…
Zoekprofiel, tipbericht, opties Lilian Draaier uit Tholen heeft vragen over haar inschrijving als woningzoekende op Zuidwestwonen.nl. Stadlandermedewerkster Marizella van Ast geeft antwoord.
Wat is een zoekprofiel? “In een zoekprofiel kunt u aangeven in welke plaats – en eventueel wijk – u wilt gaan wonen, in wat voor type woning, met hoeveel slaapkamers en in welke prijscategorie. Een zoekprofiel helpt u dus bij het vinden van een geschikte nieuwe woning.” Wat heb ik daaraan? “U krijgt op de website www.zuidwestwonen.nl alleen die woningen te zien, die voldoen aan uw wensen. Dat maakt het zoeken een stuk eenvoudiger. Ook kunt u een aangeven of u een tipbericht wilt ontvangen, zodra er een woning vrijkomt die aan uw zoekprofiel voldoet. U ontvangt dan automatisch een e-mail en hoeft niet wekelijks het woningaanbod te bekijken. Het is een gratis, extra service. Het is zaak uw zoekprofiel zo goed mogelijk in te vullen. Maar wees niet té precies. Want heb je bijvoorbeeld een bepaalde prijsklasse ingevuld, dan blijven de woningen die daar 1 euro boven zitten buiten beschouwing. Hetzelfde geldt als je bij eengezinswoningen drie slaapkamers invult. Dan krijgt u de
woningen met vier slaapkamers niet te zien.” Ik zie dat ik opties kan nemen. Wat is dat en wat zijn de voordelen? “Wij bieden de vrijkomende huurwoningen op verschillende manieren aan. Bij het aanbodmodel moet u zelf reageren op de beschikbare woningen. Daarnaast hebben we loting, directe huur en opties. Een optie neem je als je op zoek bent naar een specifieke woning, maar niet direct hoeft te verhuizen. U neemt een optie op een bepaalde groep woningen – een cluster noemen we dat – en wacht tot u een aanbod krijgt. Dat gebeurt als er een woning in dat cluster vrijkomt en u bovenaan de lijst met optienemers staat. De datum dat u de optie neemt is bepalend, niet de datum van inschrijving als woningzoekende. Kortom: een optie nemen is ideaal als u zonder tijdsdruk een specifieke woning zoekt.”
Thuis ›› pag. 16
Goede start voor Buurtpreventieteam Gageldonk-West
‘Wij zijn buurtbewoners onder de buurtbewoners’
Het werkt. De eerste resultaten zijn zichtbaar in Gageldonk-West. “We zijn zichtbaar en herkenbaar op straat en we worden aangesproken”, zegt Jen Boits van het Buurtpreventieteam Gageldonk, dat in november
I
vorig jaar van start ging. n Bergen op Zoom zijn inmiddels twintig Buurtpreventieteams actief. Met ruim zeshonderd vrijwilligers. Het team in Gageldonk-West telt zeventien vrijwilligers. “Het mooie is dat we ook allochtone teamleden hebben. Die hebben ook weer hun netwerk”, zegt Wim Oerlemans, coördinator van het team “We kunnen nog wel wat vrijwilligers gebruiken. Vooral jongeren, want die weten het best hoe ze op de hangplekken een praatje kunnen aanknopen. Hoe meer leden, hoe vaker we door de wijk kunnen lopen. Nu doen we het drie keer per week, bij toerbeurt. Maar het liefst zijn we dagelijks actief in de wijk.” Jen Boits en Wim Oerlemans beschrijven GageldonkWest als een gezellige wijk – de eerste nieuwbouw na de oorlog – die de laatste jaren enigszins aan het ‘verarmen’ is. “De wijk moet een nieuw gezicht krijgen en de mensen moeten zich er veilig voelen”, zegt Boits, één van de oprichters van
het team. Het Buurtpreventieteam, duidelijk herkenbaar aan de felgele jassen, wandelt in de wijk om probleempjes en knelpunten te signaleren, op te lossen of zo nodig door te spelen naar bijvoorbeeld de gemeente, de corporatie of de welzijnsorganisatie. “Het is onze taak om de wijkbewoners een veiliger gevoel te geven. We letten ook op het milieu. Als we zwerfvuil tegenkomen zorgen we dat het verwijderd wordt. Verder letten we op fout geparkeerde auto’s, containers die buiten zijn blijven staan en jongeren op hangplekken. En het Buurtpreventieteam probeert om mensen dichter bij elkaar te brengen.” Boits en Oerlemans, beiden gepensioneerd, benadrukken dat het team geen verlengstuk van de politie is. “We hebben ook geen bevoegdheden. We zijn burgers onder de burgers, buurtbewoners onder de buurtbewoners. We signaleren en attenderen. Langzamerhand ontstaat er een netwerk. De mensen
Thuis ›› pag. 17
herkennen je en spreken je aan. Ach, vaak is het al voldoende als je hun verhaal aanhoort. Dat lucht op.” De grootste ongerechtigheden waar het Buurtpreventieteam op stuit, zijn afval en vuil in de openbare ruimte, hangjongeren en – in mindere mate – verkeerd parkeren. “Maar”, zegt Wim Oerlemans er direct achteraan, “90 procent of meer gaat goed in Gageldonk-West.” Door de inzet van het Buurtpreventieteam kan dat percentage alleen maar hoger worden. Bewoners van Gageldonk-West die vrijwilliger willen worden van het Buurtpreventieteam kunnen zich opgeven bij coördinator Wim Oerlemans, telefoon 0164 – 251949 of via www. buurtpreventieteam.nl. Heeft u een melding voor het Buurtpreventieteam Gageldonk-West? Mail dan naar buurtpreventiegageldonk@gmail.com.
Het Buurtpreventieteam Gageldonk-West is in november 2010 begonnen op initiatief van de gemeente en Stadlander. “Wij werken niet alleen aan wonen, maar ook aan leefbaarheid en welzijn in de wijken”, zegt woonconsulente Anneke Schouten. “Buurtpreventie past daarin. Het is goed voor de veiligheid in de wijk en het zorgt voor meer sociale samenhang. Daarom ondersteunen wij dit initiatief van harte.”
Tuintips
Het is lente! De eerste zonnestralen hebben ons al opgewarmd. De natuur wordt wakker en het buitenleven lonkt. Of u nu een tuin heeft of een klein balkon: er is altijd wel een plekje bij uw huis waar u van de lentepracht kunt genieten. Het liefst in een verzorgde, sfeervolle omgeving. n deze rubriek geven we u allerhande tips om uw tuin of balkon in elk seizoen kleurrijk en netjes te houden. Voor mensen met groene vingers of voor mensen met weinig tijd. En voor elk budget. Want een mooie tuin hoeft niet veel tijd of geld te kosten
Werk in de tuin April is een prima maand om de tuin een opfrisbeurt te geven. Uw gazon heeft nu extra aandacht nodig. Verticuteer het gazon zodat al het mos en dood gras eruit gaat. Gebruik hiervoor een speciale verticuteerhark, want met een gewone hark beschadigt u het gazon teveel. Om te zorgen dat het gazon goed dichtgroeit en mos minder kans krijgt, is bemesten noodzakelijk. Gebruik hiervoor koemest (in korrels te verkrijgen). Dat geeft de juiste voeding en stimuleert het bodemleven. Zaai daarna de kale plekken in. Let op dat u de juiste grassoort gebruikt. Houd ook de zuurgraad van de bodem op peil door in het voor- en najaar (voordat u verticuteert) kalk te strooien op uw gazon. Dat vermindert mosvorming. In de borders verwijdert u al het onkruid dat de winter heeft overleefd. Dat heeft nu nog geen zaad aangemaakt dus u profiteert hier de hele zomer van. Planten die bovengronds afgestorven zijn mag u terugsnoeien en nieuwe vaste planten kunnen nu de grond in. Eenjarige en tweejarige perkplantjes zet u het beste pas na de IJsheiligen (medio mei) in de tuin, want tot die tijd kunnen de nachten nog erg koud zijn. Als de borders schoongemaakt en opgeruimd zijn, zorgt u voor goede bemesting. In mei plaatst u ook de kuipplanten buiten.
Juni is de ideale maand om hagen te knippen. Zorg ervoor dat de haag niet te hoog en/of te breed wordt, anders wordt hij kaal vanbinnen. Een goed gesnoeide haag is smal van boven en loopt iets breder uit naar onderen. Zo krijgt het onderste gedeelte van de haag ook voldoende licht. Knip de haag op een bewolkte dag en vergeet niet om deze extra te bemesten.
Balkon als buitenkamer U kunt in het voorjaar van uw balkon een gezellige buitenkamer maken. Meubels en potten maakt u schoon met een emmertje sop van groene zeep. Eventueel nog een fris kleurtje verf op de potten en dan kunnen de plantjes erin. Kleurige violen kunt u al vroeg planten, fuchsia’s en geraniums plant u vanaf mei. Ook een geurig kruidentuintje is leuk op het balkon. Zo kunt u altijd ‘uit eigen tuin’ eten. Zomerbollen doen het ook heel goed in potten. U plant ze vanaf mei.
Met de kinderen de tuin in Kinderen vinden het leuk om met zand en plantjes in de weer te zijn. Geef uw (klein)kind een eigen stukje tuin of een paar potten op het balkon waarin het zelf plantjes kan planten of zaaien. Heel leuk zijn aardbeiplantjes. Als je ze goed water geeft en op een zonnig plekje zet, zie je de vruchtjes elke dag iets groter en roder worden. Met als hoogtepunt: lekker smullen van eigen gekweekte aardbeitjes! Veel tuinplezier!
Thuis ›› pag. 18
Ook voor koopwoningen
Op zuidwestwonen.nl vindt u alle beschikbare huurwoningen van de deelnemende corporaties. Maar wist u dat er ook koopwoningen te vinden zijn op zuidwestwonen.nl? Zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen die nu nog eigendom zijn van de woningcorporaties worden op de site gepresenteerd. Vaak tegen aantrekkelijke prijzen en met verschillende kortingsmogelijkheden. Kijk dus ook voor koopwoningen op www.zuidwestwonen.nl!
W
oningzoekenden in Zuidwest Nederland maken steeds vaker gebruik van de website www.zuidwestwonen.nl. Op deze site staat het complete, beschikbare woningaanbod van twee woningcorporaties uit de regio. De voordelen: • Uitgebreid regionaal aanbod op één website • Gericht zoeken naar de woning van uw keuze • 24 uur per dag toegankelijk en altijd actueel • Gebruiksvriendelijk
Tip
Vragen beantwoord
Heeft u vragen over uw inschrijving bij zuidwestwonen.nl, kijk dan op www.zuidwestwonen.nl/contact voor de antwoorden op veelgestelde vragen. Staat uw vraag er niet bij? Stuur ons dan een e-mail (info@zuidwestwonen.nl) of bel gratis 0800-99 99 090. n
Fotomodellen gezocht
Kijk voor meer informatie op www.zuidwestwonen.nl of bel: 0800-99 99 090
huurders als fotomodel Altijd al eens fotomodel willen zijn, maar is het er nooit van gekomen? Heeft u niet de perfecte maten, maar bent u wel gewoon uzelf? Voor onze nieuwe communicatie-uitingen zoals de website, folders en advertenties heeft Stadlander foto’s nodig van echte mensen. Mensen zoals u. Gefotografeerd in uw eigen omgeving, in uw dagelijkse kleding, tijdens een alledaagse bezigheid. Een professionele fotograaf maakt in overleg met u verschillende foto’s, op locatie. Wij vragen u even tijd en een vriendelijke glimlach en in ruil daarvoor krijgt u van ons gratis de foto(‘s) en een cadeaubon ter waarde van € 25,-.
Toestemming We begrijpen dat niet iedereen zichzelf te pas en te onpas terug wil zien. Dat kunnen we regelen. Met een speciaal toestemmingsformulier geeft u ons toestemming uw foto’s de komende twee jaar te selecteren voor nieuwe communicatiemiddelen. Wij doen dat uiteraard altijd met respect voor u als model. En wilt u best op de foto voor de website, maar ziet u zichzelf liever niet terug in een advertentie, dan houden we daar natuurlijk rekening mee. Heeft u interesse of wilt u meer weten? Stuur dan een mail naar thuis@stadlander.nl of kijk op www.stadlander.nl
Puzzel Heeft u de oplossing
1
2
3
5
4
6
7
8
gevonden? Stuur uw 10
9
antwoord voor 1 juni 2011 naar
14
16
15
13
12
11
19
18
17
thuis@stadlander.nl of naar 21
20
Stadlander t.a.v. Postbus 203
27
4600 AE Bergen op Zoom. Onder de juiste inzendingen
26
25
24
Magazine Thuis
23
22
29
28 31
30
35
34
33
32
verloten we drie VVVcadeaubonnen ter waarde van € 40,-,
36
39
38
37 43
42
46
45
44
41
40
€ 25,- en € 10,-. bekendgemaakt in de
51
volgende editie van Thuis.
23
5
Horizontaal: 1 kleur 5 hemelblauw 10 lof 12 houding 14 remedial teacher (afk) 16 purper 19 persoonlijk voornaamwoord 20 zestig minuten 22 broche 23 beet 24 omroep 26 half 27 zintuig 29 alles (Engels) 30 want 31 kalfje
31
36
25
13
33 speeltoestel 34 medisch specialisme (afk.) 36 uniek 40 koud 42 wat 43 pers 46 spoedig 47 verouderd pers. voornaamwoord 48 kleur 50 pijnkreet 51 regenscherm (afk.) 53 meisjesnaam 55 lila 56 aardkleur
56
54
53
52
55
Oplossing
50
49
48
47
De winnaars worden
49
4
1
56
37
9
Verticaal 2 3 4 6 7 8 9 11 13 15 17 18 19 21 23 25 26
muzieknoot bid (Latijn) rivier grondsoort voorzetsel Bijbelse stad kleur Scandinavische munt zwartbruin belust autokeuring Engels bier confiture kleur kleur vereist tenger
41
39
28 29 32 35 37 38 39 41 43 44 45 48 49 51 54
1
10
54
snel vaartuig mengkleur kleur ontkenning soort verlichting Braziliaanse stad (afk.) tijdperk wand academische titel werelddeel ijsmerk roem vader nummer (afk.)