De rattenvangers van Leuven

Minder ratten? Iedereen kan helpen

In elke stad leven ratten, ook in Leuven. Maar omdat de beestjes voor overlast en schade kunnen zorgen, houdt de stad de populatie onder controle. LVN ging op pad met twee rattenvangers: Xavier Moulart (54) en zijn collega Kris Pacolet (56).

We zijn na de ochtendbriefing onderweg naar het stadscentrum, en Xavier geeft meteen een idee van hoe groot het probleem is. ‘Ratten krijgen in het begin van hun leven vijf à zes kleintjes, en later zelfs twaalf per nest. Als je bedenkt dat ze om de vier à zes weken een nieuw nest krijgen, dan weet je meteen hoe belangrijk het is dat we de populatie onder controle houden. Ze graven tunnels die verzakkingen veroorzaken, of ze bijten elektriciteitskabels stuk.’

‘We werken preventief: in het vooren najaar plaatsen we gifblokjes in de riolering. Die lossen niet op in water en zijn daardoor veilig voor mensen en andere dieren. Als ratten eraan knabbelen, sterven ze snel zonder te lijden. Momenteel is dat de beste aanpak, maar de stad is voortdurend op zoek naar manieren die nóg diervriendelijker zijn.’

We komen aan op de Grote Markt. Kris heft een riooldeksel op. Een warme damp dringt onze neus binnen. Geknield en met zijn hoofd over de put controleert Xavier de gifblokjes die hij er de week voordien heeft gelegd. ‘Ze zijn er nog. Dat is goed nieuws: we vermoeden dat er geen ratten meer door deze pijp zijn gelopen.’

Dekseltje open, dekseltje dicht

Elk deksel dat opengaat, krijgt een markering. Zo onthouden Xavier en Kris welke rioolputten ze gecontroleerd hebben. Best zwaar werk, want zo’n deksel weegt algauw 70 kilo. ‘We openen 80 à 90 putten per dag. In totaal zijn er zo’n 1.400, dus we zijn er wel even mee bezig.’

We rijden verder naar de Oude Markt. In het centrum doen ze extra controles, legt Xavier uit: ‘Er leven sowieso meer ratten in het centrum dan in de deelgemeenten. Je hebt hier nu eenmaal meer mensen op een kleine oppervlakte, en er is meer horeca. Ratten zoeken graag plekjes op waar etensresten rondslingeren.’

In bos en keuken

De laatste tijd krijgt de stad meer meldingen. ‘We weten niet precies waarom’, vertelt Xavier. ‘Misschien zitten de zachte winters er voor iets tussen. Er sterven minder ratten door de kou.’

Ook mensen die in een bosrijke omgeving wonen, spotten al eens sneller een rat. ‘Je hoeft er niet bang voor te zijn’, zegt Kris. ‘Ratten vallen niet aan. Maar gezellig is het natuurlijk niet. Je wil ze niet in je huis, want ze dragen allerlei virussen en bacteriën met zich mee. Die kunnen je echt ziek maken.’

We rijden naar de Grensstraat in Kessel-Lo. Een gezin had enkele dagen geleden gemeld dat er ratten in de keuken zaten. De vrouw heeft gif gelegd. Nu loodst ze ons naar de kelder. Tegen een spleet in de muur van amper 2 cm breed heeft ze ook gif gelegd. Verstandig, zegt Xavier: ‘Ratten wringen zich in allerlei gaten en kieren. Hoe dik ze ook zijn, ze kunnen zich erg klein maken.’ Er is niet van het gif gegeten: dat wijst erop dat de rat waarschijnlijk weg is.

‘Na elke melding gaan we langs en onderzoeken we wat de beste manier is om de ratten te bestrijden. We plaatsen lokdozen met gif waar alleen ratten in geraken, zodat honden, katten en andere dieren geen gevaar lopen. Als we broedholen vinden, leggen we er ook gif op.’

Geen voedsel, geen ratten

We rijden door naar de Pieter Nollekensstraat. Een bewoner had eerder ratten gemeld, maar is er intussen zeker van dat ze weg zijn. Hij was gif gaan halen bij de stad, maar hij heeft vooral een goed gesprek gehad met zijn buren. Die houden konijnen en ze bewaarden het voedsel buiten, in niet-afgesloten zakken. ‘Dat is natuurlijk ratten lokken. Als je huis- of tuindieren hebt, dan is het belangrijk dat je het voer goed afgesloten bewaart.’

We bezoeken nog enkele adressen. Wat telkens weer opvalt: ratten voorkomen kan je makkelijk zelf doen. Xavier: ‘Wees je ervan bewust dat ze voortdurend op zoek zijn naar nieuwe voedselbronnen. Als je de toegang tot het voedsel wegneemt, verdwijnen de ratten meestal vanzelf. Iedereen kan dus helpen om ze weg te houden.’

www.leuven.be/ratten

Hoe hou je ratten weg?

• Laat geen etensresten rondslingeren. Bewaar voedsel in afgesloten potten, plastic dozen of verpakkingen.

• Verzamel huishoudelijk afval in afgesloten vuilnisbakken of -containers. Ratten knagen snel door vuilniszakken heen.

• Spoel geen voedsel door het toilet of de gootsteen. Zo voorkom je dat het terechtkomt in de riool, waar ratten ervan eten.

• Voeder kippen of andere huisdieren ’s ochtends. Zo is het meeste voedsel tegen de avond op. Dat is belangrijk, want ratten leven vooral ’s nachts. Ze zijn verzot op kippenvoer, kattenvoer en maïs.

• Plaats je compostvat op een harde ondergrond en sluit het deksel.

• Sluit alle kieren in je huis goed af. 2 cm is voor een rat voldoende om binnen te komen.

• Ratten houden van rommelige hoekjes. Ruim daarom regelmatig op. Zo merk je rattensporen sneller op en voorkom je rattennesten.

• En het belangrijkste: gooi geen afval zomaar op straat! Afval hoort in de vuilnisbak.