1
Thuis in het Leuven van morgen
De plannen van de stad voor 2020-2025
2
3
Beste Leuvenaar, In deze brochure stelt het stadsbestuur zijn plannen voor de komende jaren aan je voor. Plannen voor een zorgzame, groene en welvarende stad. Een warme plek, waar iedereen zich thuis kan voelen. We zullen daarvoor een fors bedrag van 450 miljoen euro investeren.
In Leuven wonen meer dan 100.000 mensen, en elk jaar komen er nog bij. Bovendien telt onze stad meer dan 50.000 studenten en verwelkomt ze iedere dag duizenden pendelaars en bezoekers. De keuzes die we nu maken, bepalen de kansen van onze kinderen en kleinkinderen. De stad zet daarom sterk in op onderwijs en opvang, klimaat en duurzaamheid, zorg en jobs, betaalbaar wonen en openbare ruimte. Tegelijk vinden we het belangrijk dat mensen zich kunnen ontspannen en elkaar kunnen ontmoeten, in de buurt, in verenigingen en in een bloeiend cultuur- en sportleven.
4 / Stad voor iedereen
8 / Duurzame en bereikbare stad
12 / Bedrijvige stad
16 / Bruisende stad
Dat maakt de stad, samen met anderen, mogelijk. We zijn ervan overtuigd dat je door samen te werken tot betere oplossingen komt en aan een hechtere samenleving bouwt. Daarom betrekken we zoveel mogelijk inwoners, organisaties, kennisinstellingen en bedrijven bij ons beleid. Dat doen we via netwerken als Leuven 2030 en Leuven MindGate, maar evengoed via heel concrete projecten als Kom op voor je wijk. Ook bij de opmaak van de begroting voor de komende jaren heeft de stad de Leuvenaars om hun mening gevraagd. Vorig jaar deden we een oproep om ideeĂŤn in te dienen via Leuven, maak het mee! Daar kwamen meer dan 2.200 reacties op. In deze brochure stellen we er een paar aan je voor. Van deze ideeĂŤn zullen we er een duizendtal kunnen uitwerken. Leuven, maak het mee! verdwijnt trouwens niet. Ook in de toekomst kan iedere inwoner via www.leuvenmaakhetmee.be mee nadenken over nieuwe stadsprojecten.
Verantwoordelijke uitgever Mohamed Ridouani, burgemeester Redactie Heyvaert&Jansen Fotografie Karl Bruninx, Tim Buelens, Julie Feyaerts, imec,
De komende jaren zal Leuven een van de meest leefbare steden van Europa worden. Die vooruitgang ga je heel concreet zien. Tegelijk zal Leuven een stad op mensenmaat blijven, waar we zorg dragen voor elkaar en waar ontmoeting en samenwerking centraal staan.
Yves Malysse, Rosine Pittevils, Jan Pollers, Toerisme Leuven, Kiki Verbeeck, SilverSixpenceStudio Opmaak Xpair Communication Druk Artoos group Deze brochure is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier
Namens het stadsbestuur, Mohamed Ridouani burgemeester
LEUVEN
uit duurzaam beheerde bossen. Dit is een uitgave van stad Leuven,
20 / Aantrekkelijke stad
Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven, 016 27 20 00 Meer info? www.leuven.be/meerjarenplan
TH UIS I N H E T LE U VE N VAN M O R GE N
4
Leuven, stad voor iedereen Leuven is een warme en zorgzame stad. Wat ook je herkomst, thuissituatie, geaardheid, gender of leeftijd is: iedereen verdient gelijke kansen om vooruit te gaan.
I
edereen moet in Leuven kunnen wonen én blijven wonen: jongeren, gezinnen, alleenstaanden, senioren, mensen met een beperkt inkomen … Daarom zet de stad in op betaalbare huisvesting. Bijvoorbeeld met steun aan starters en huurders, en door werk te maken van 618 bijkomende sociale woningen. We investeren ook in toegankelijke en betaalbare publieke voorzieningen, onder meer in de kinderopvang, het onderwijs, de gezondheidsen ouderenzorg, cultuur en vrije tijd.
In Leuven leven mensen van maar liefst 171 nationaliteiten. De stad ziet die diversiteit als troef. We werken samen met 55 etnisch diverse organisaties, om ervoor te zorgen dat mensen elkaar over de culturen heen kunnen ontmoeten en van elkaar kunnen leren.
5
Kom op voor je wijk: voor groene en gezellige buurten Straattegels maken plaats voor een moestuin of een zithoek, op een blinde gevel komt een muurschildering of een straatgedicht ... Heb je samen met je buren een idee om je straat of buurt te verfraaien of om elkaar beter te leren kennen? Dan kan je er een budget voor aanvragen bij Kom op voor je wijk.
In onze stad kiezen we voor samenwerking. Met geëngageerde en betrokken inwoners, met organisaties, kennisinstellingen, ondernemers en bedrijven. En dat op alle niveaus: lokaal, regionaal, nationaal en internationaal. Want Leuven kan maar een warme en zorgzame stad zijn als iedereen zich betrokken voelt.
L Verbondenheid: dat thema keert vaak terug in de ideeën die bewoners instuurden voor Leuven, maak het mee! Onder hen ook (v.l.n.r.) Franka Bytebier, Greet Herftijd, Nikkie Melis en Veronique Cloetens. Tijdens een door de stad georganiseerde dialoogavond werkten ze hun idee al wat verder uit, vertelt Greet. ‘Vroeger had je aan alle Leuvense stadspoorten een café, maar de laatste jaren
LEUVEN
hebben er verschillende de deuren gesloten. Als we die nu eens opnieuw zouden inrichten als ontmoetingsplekken voor de buurt? Misschien kan je er zelfs sociale restaurants van maken, waar mensen met een laag inkomen gereduceerde prijzen betalen. En waarom niet in combinatie met een repaircafé, een spullenbib of een wassalonannex-koffiebar? Nergens in Leuven vind je al die zaken onder één dak.’
euven telt 50 boekentillen, 14 buurtmoestuinen en ieder jaar worden er meer dan 100 buurtfeesten georganiseerd. Het aanbod van Kom op voor je wijk is al jaren een succes. De komende jaren wordt het budget nog fors opgetrokken en valt er maar liefst 2 miljoen euro te besteden. Daarnaast helpen de stadsdiensten je bij de praktische uitwerking. Door samen met je buren de schouders onder een idee te zetten, leer je mekaar beter kennen en waarderen. Bovendien wordt de stad er kleurrijker en groener van. Bijzonder aan Kom op voor je wijk is dat de Leuvenaars zélf aan het roer staan. Jullie brengen de ideeën aan; de stad bekijkt hoe ze kan helpen om die waar te maken. Dat kan op drie manieren. Om te beginnen kan je, samen met je buren, zelf een idee bedenken om je wijk mooier te maken.
Een picknickbank, extra speelruimte, meer groen, een deelatelier voor klusmateriaal ... Voor zo’n zelfbedacht project kan je tot 18.600 euro aanvragen. Toch nog twijfels? Je kan je idee eerst uittesten. We bekijken samen of het aanslaat en beslissen of het permanent wordt. En tot slot kan je ook kiezen uit een kant-en-klaar aanbod van de stad: een buurtmoestuin, een boekentil, een gevelbankje, een buurtfeest … Een leuk idee is bijvoorbeeld de buurtvitrine: een houten kast voor berichtjes, zoekertjes of aankondigingen. Zin om je buren bij elkaar te brengen en iets uit te proberen in je wijk? www.leuven.be/komopvoorjewijk
STAD VO O R IE D E R E E N
6
7
(Kinder)armoede aanpakken
’t Wisselspoor: uniek woonproject
De (kinder)armoede stijgt overal in Vlaanderen, maar vooral in de steden. Dat is een prioriteit voor ons, waar we de komende jaren fors in zullen investeren en samen met heel wat organisaties aan zullen werken. Voor zorgbeleid en de aanpak van de armoede wordt 150 miljoen euro vrijgemaakt. We passen het leefloon bij, verstrekken huurpremies en helpen mensen aan betaalbare huisvesting. Gezinnen die het moeilijk hebben, kunnen rekenen op steun van een gezinscoach. We bieden ook materiële steun – zo zamelen we via Kirikou tweedehands baby- en kinderspullen in voor wie het minder breed heeft.
Op de Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo komt tegen 2024 ’t Wisselspoor, een kind- en gezinsvriendelijk project met 50 woningen, ruimte voor kinderopvang, horeca en handel, en plaats voor het conservatorium. Mensen zullen er dichter bij elkaar wonen, zonder aan comfort in te boeten. Dat kan doordat we in de hoogte bouwen en zorgen voor veel gemeenschappelijke binnen- en buitenruimte.
Flintssite: betaalbaar wonen rond een nieuw stadspark Tussen de Vesalius- en de Frederik Lintsstraat verrijst de komende jaren een nieuwe wijk met 45 sociale woningen, 15 noodwoningen van het OCMW en 80 betaalbare huurwoningen. Er komen ook een publiek toegankelijk park en een ontmoetingscentrum met speciale aandacht voor psychisch kwetsbare mensen en thuiswonende senioren.
Betaalbaar wonen dankzij Community Land Trust De stad werkt aan betaalbaar wonen, onder meer via een Community Land Trust (CLT). Bij een CLT kopen mensen een woning, maar niet de grond, wat het verwerven van een woning goedkoper maakt. Binnenkort wordt het eerste project voorgesteld.
Investeren in buurtwerk Met buurtwerk probeert de stad armoede en eenzaamheid aan te pakken. Momenteel kunnen buurtbewoners op acht plaatsen terecht voor vormingen, activiteiten, administratieve hulp en andere vormen van ondersteuning. Dankzij de huiswerkbegeleiding in verschillende buurtcentra halen kinderen bijvoorbeeld betere schoolresultaten. We breiden het buurtwerk dan ook uit – onder meer met een nieuw buurtcentrum in Schorenshof (Wilsele-Dorp), een sociale woonwijk die tegelijk gerenoveerd wordt. LEUVEN
Ook zo maken we Leuven socialer en zorgzamer:
Buddy’s: samen sterker Een buddy begeleidt vrijwillig mensen die extra steun kunnen gebruiken. Nu al zijn er honderden Leuvense buddy’s die studiebegeleiding geven, vluchtelingengezinnen opvangen, mensen in armoede helpen ... De komende jaren investeren we er nog meer in, onder meer met ondersteuning en vorming voor de buddy’s.
We zorgen ervoor dat mensen automatisch de premies krijgen waar ze recht op hebben. Mantelzorgers ondersteunen we met vormingen, praatgroepen, verwen- en ontmoetingsmomenten.
Kinderopvang: meer plaatsen, nog meer kwaliteit Elk kind heeft recht op goede en betaalbare opvang. Daarom bouwen we twee nieuwe kinderdagverblijven: één in Lolanden (Kessel-Lo), en één in het centrum (Edouard Remy), dat 50 plaatsen zal tellen en nog dit jaar opengaat. Verder hebben we extra aandacht voor kinderen die specifieke zorg nodig hebben, en werken we aan meer flexibele opvanguren. Met een digitaal loket helpen we ouders sneller en makkelijker een plekje voor hun kind te vinden.
De UiTPAS – de spaarkaart voor vrije tijd – breiden we uit met nóg meer activiteiten waar je voordelen krijgt. We gaan discriminatie op de private huurmarkt tegen, onder meer met praktijktests. We zetten ons in voor gendergelijkheid en hebben extra aandacht voor het welzijn van de LGBTQI+- gemeenschap. (Lesbian, Gay, Bisexual, Trans, Queer, Intersex+) Er komt een Woonpunt: een centraal informatiepunt voor alle vragen over wonen en huren. We bevorderen het contact tussen studenten en inwoners, met bijvoorbeeld een engagementenbeurs waar we studenten stimuleren om vrijwilligerswerk te doen. Leuven is een FairTradeGemeente. De komende jaren leggen we de focus op ‘fair fashion’: kleding die het milieu spaart en in correcte omstandigheden gemaakt is. Met het project ‘Zorgzame buurten’ onderzoeken we in vier wijken hoe we mensen en gezinnen met een zorgnood kunnen bijstaan vlak bij huis. Via lokale dienstencentra stimuleren we senioren om actief te blijven via een boeiend aanbod aan activiteiten en cursussen.
STAD VO O R IE D E R E E N
8
Leuven, duurzame en bereikbare stad Leuven is een fijne plek om te wonen, en dat willen we zo houden voor onze kinderen en kleinkinderen. Daarom streven we ernaar de stad klimaatneutraal te maken tegen 2050. Dat kan alleen als we samenwerken: stad, overheden, scholen, bedrijven, bewoners, organisaties, hogescholen, de universiteit … Uniek voor Leuven is dat al die partijen zich verenigd hebben in één organisatie: Leuven 2030. Leuven 2030 heeft een wetenschappelijk onderbouwd rapport opgesteld: Roadmap 2025 · 2035 · 2050. Daarin staan zeer concrete maatregelen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen.
Tot slot stimuleren we duurzame voeding en wapenen we onze stad tegen overstromingen, hittegolven en droogteperiodes, bijvoorbeeld door waterlopen open te leggen.
Zo blijkt dat het energieverbruik in publieke en privégebouwen goed is voor 60% van de
Wil je meedoen en ook lid worden van Leuven 2030? Schrijf je in via www.leuven2030.be/wordlid.
‘Mijn idee is om doodlopende straten in heel de stad autovrij te maken - ik woon zelf in de Valkerijgang, in de buurt van de Vaartkom. Haal de parkeerplaatsen weg en maak er perkjes van met bloemen, boompjes, struiken ... Misschien kan de Kruidtuin voor planten zorgen?’ ‘Ik wil de perkjes voor mijn deur gerust zelf aanleggen en onderhouden. En dan nog wat speeltuigen voor de kinderen uit de buurt, en hier en daar een bankje … Het zou de doodlopende straten in Leuven mooier, groener en veiliger maken.’
LEUVEN
Fietsen: een versnelling hoger Uit cijfers van 2017 blijkt dat bijna de helft van de Leuvenaars de fiets boven de auto verkiest om naar school of naar het werk te gaan. Dat is goed voor de verkeerscirculatie, het klimaat, de portemonnee en de luchtkwaliteit. De stad wil daarom nog meer Leuvenaars op de fiets krijgen.
CO2-uitstoot in onze stad. Het belangrijkste doel is dus de gebouwen snel energiezuiniger te maken en meer hernieuwbare energie op te wekken. Daarnaast zal duurzame mobiliteit een steeds belangrijkere rol spelen. We zorgen voor goede en veilige fietspaden, zodat we nog meer Leuvenaars op de fiets krijgen. We investeren in vlot en milieuvriendelijk openbaar vervoer, en promoten deelwagens en deelfietsen.
Hoe maak je Leuven groener en duurzamer? Shuktara Momtaz (54) diende via Leuven, maak het mee! een voorstel in. De inspiratie haalde ze uit haar dagelijkse ervaring.
9
D
at doen we om te beginnen door informatie te verzamelen over fietsgebruik. Er komt een netwerk van permanente telpunten. Zo weten we altijd meteen waar we moeten ingrijpen om de veiligheid en het comfort van de fietsers te verbeteren.
heeft nu al zo’n 12.500 fietsparkeerplaatsen, en daar komen er de volgende jaren nog 5.000 bij. Onder het Martelarenplein aan het station wordt een fietsenstalling met 4.000 nieuwe plaatsen aangelegd. We plannen ook een netwerk van buurtfietsenstallingen.
In het centrum heeft het circulatieplan voor meer fietsverplaatsingen en een beter fietscomfort gezorgd. We werken aan mobiliteitsplannen voor de deelgemeenten om ook daar de leefbaarheid en verkeersveiligheid te verbeteren.
Als we straten heraanleggen, zetten we voetgangers en fietsers altijd voorop. We werken ook mee aan de aanleg van de fietssnelwegen richting Tienen en Aarschot. Verder investeren we in een jaarlijks onderhoud van de fietspaden en fietsmarkeringen.
Als je je met de fiets verplaatst, wil je die natuurlijk ook op een veilige plek kunnen stallen. Leuven
Ontdek alle fietsinitiatieven van de stad via www.leuven.be/fietsen DUUR ZA M E E N BE R E IK BAR E STAD
10
11
Betere stoepen, pleinen en wegen De stad investeert maar liefst 100 miljoen euro om stoepen en wegen te verbeteren of opnieuw aan te leggen. We zorgen er daarbij voor dat onze stad ook toegankelijk is voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Daarnaast vermijden we onnodige verharding, zodat neerslag op een natuurlijke manier kan insijpelen. Zo voorkomen we overstromingen.
Pendelbussen voorkomen zoekverkeer
Stadsgebouwen stoten minder CO2 uit
Als meer mensen de randparkings gebruiken, voorkomen we zoekverkeer en ontlasten we het centrum. Momenteel loopt er een proefproject met een gratis elektrische pendelbus tussen parking Vaartkom en het centrum. In 2021 vinden de eerste proefritten plaats met een zelfrijdende pendelbus tussen parking Vaartkom, het centrum en parking Wetenschapspark Arenberg. Verloopt het project naar wens, dan wordt de eerste zelfrijdende pendelbus ingezet vanaf 2023.
De komende maanden installeren we zonnepanelen op de daken van elf publieke gebouwen, waaronder M Leuven en de Bib Leuven Tweebronnen. Die zullen zo’n 720.000 kWh per jaar opleveren, wat overeenkomt met het stroomverbruik van ongeveer 200 Leuvense huishoudens. Daarnaast isoleren we de gebouwen van de stad maximaal, blijven we 100% groene stroom gebruiken, en installeren we zonneboilers en warmtepompen. Zo geeft de stad zelf het goede voorbeeld.
Verkeer in goede banen We installeren schermen binnen en buiten de ring die informatie geven over de actuele verkeerssituatie. De bedoeling is iedereen zo vlot mogelijk op haar/zijn bestemming te krijgen en het zoekverkeer te verminderen. Daarom zal de verkeersinfo van de schermen ook gedeeld worden via apps.
Leuvenaars kiezen voor groene energie Om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, zal de stad samenwerken met burgercoöperaties: inwoners die zich verenigen om te investeren in zonnepanelen, windturbines en andere duurzame energiebronnen. De stad zal zo zelf een groot deel van de energie produceren die ze nodig heeft, en de Leuvenaars profiteren mee van de opbrengsten. We streven ernaar dat tegen 2030 minstens 40% van de Leuvense gezinnen lid is van een energiecoöperatie.
Ook zo maken we Leuven duurzamer: Het gebouw van Interleuven in de Brouwersstraat maakt plaats voor een nieuw gebouw met een ondergrondse parking en een mobipunt. De stad blijft inwoners ondersteunen om energiebesparende maatregelen te nemen, onder meer via premies en gratis advies van energiecoaches. We leggen warmtenetwerken aan en maken gebruik van energiebronnen in de buurt. Zo zetten we meer in op duurzame energie. We stimuleren duurzame voeding door lokale producenten en consumenten bij elkaar te brengen. We starten een materialenbank op voor herbruikbare of recycleerbare bouwmaterialen. Samen met de gemeenten in de regio zetten we in op milieuvriendelijk vervoer, met onder meer trambussen en fietssnelwegen.
LEUVEN
Mobipunten: hier overstappen graag!
Voor alle openbare verlichting zullen we energiezuinige led-lampen gebruiken.
Mobipunten zijn plaatsen waar je een deel(bak)fiets of deelwagen vindt. Aan sommige kan je ook de bus nemen of je elektrische wagen opladen. Tegen 2022 komen er 50 grote en kleine mobipunten in heel Leuven. Inwoners en bezoekers zullen er eenvoudig kunnen overstappen van het ene vervoersmiddel op het andere.
Samen met de buurgemeenten richten we een dierenasiel op. We werken samen met Zwerfkat in Leuven om het aantal zwerfkatten in toom te houden. Er komt een campagne om respect in het verkeer te promoten. We houden ieder jaar een grote verkeersveiligheidscampagne.
DUUR ZAM E E N BE R E IK BAR E STAD
12
Leuven, bedrijvige stad Leuven doet het economisch uitstekend. We willen dat alle Leuvenaars daarvan kunnen profiteren. Elke Leuvenaar moet de kans krijgen om dicht bij huis een betekenisvolle job te vinden. Daarom bekijken we, samen met de vele Leuvense kennisinstellingen en bedrijven, hoe we onze stad nog aantrekkelijker kunnen maken voor ondernemers, bedrijven en mensen met ideeën. De Leuvense economie is bij uitstek een kenniseconomie: er zijn veel knappe bedrijven gevestigd. Via Leuven MindGate brengen we hen samen, zodat ze van elkaar leren en ervaringen uitwisselen. We zetten Leuven ook internationaal op de kaart als topregio voor technologie, gezondheid en creativiteit.
Hoe kunnen we Leuven nog aantrekkelijker maken voor starters? Gerlinde De Bruycker (35) bezorgde Leuven, maak het mee! een idee voor een trendlab: een plek waar beginnende ondernemers tijdelijk hun producten kunnen verkopen om na te gaan of er vraag naar is. Gerlinde: ‘Sinds kort stel ik zelf juwelen samen. Maar ik ben nog lang niet toe aan een eigen winkel, ook niet tijdelijk. Een trendlab met andere starters zou een ideale tussenstap zijn.’ ‘Ken je Camping Flamingo? Da’s een markt in HAL 5 in Kessel-Lo waar mensen zelfgemaakte spullen verkopen. Alleen: da’s één keer per maand. Veel makers zoeken een plek waar ze wat vaker kunnen staan. De stad zou daarvoor een pand ter beschikking kunnen stellen – aan het Helleputteplein bijvoorbeeld.’ ‘Ik denk dat het een succes kan worden. Zeker als klanten er ook iets kunnen eten of drinken.’
LEUVEN
Tegelijk investeren we jaarlijks bijna 1 miljoen euro in de sociale economie. Met dat geld steunen we organisaties als SPIT, Velo en de RuimteVaart, maar evengoed bedrijven. Zij kunnen zo begeleiding op maat bieden aan mensen die niet meteen terechtkunnen op de reguliere arbeidsmarkt.
13
Kennisstad Leuven Leuven is een kennisstad. Dat heeft veel te maken met de KU Leuven, UZ Leuven, UCLL, hightechbedrijven als imec en veel andere straffe ondernemingen. De stad trekt mee aan de kar: door Leuven aantrekkelijk te maken voor bedrijven, versterken we de economie en zorgen we voor werkgelegenheid voor iedereen.
Leuven is een echte onderwijsstad. We zetten in op degelijke en toekomstgerichte vorming, in álle studierichtingen. We pakken het plaatstekort op school aan. En we helpen nieuwkomers het Nederlands onder de knie te krijgen via opleidingen en praatgroepen. Om ouders te helpen om werk en gezin te combineren, organiseren we flexibele en kwalitatieve kinderopvang op school.
Onderzoekers aan het werk in imec
I
n 2016 stond de stad mee aan de wieg van Leuven MindGate, een samenwerkingsverband van inmiddels al ruim 300 instellingen, bedrijven en organisaties. Samen zetten we Leuven internationaal op de kaart als een topregio voor gezondheid, technologie en creativiteit. De komende jaren willen we nog meer wetenschappers, investeerders, bedrijven en fondsen aantrekken. Zo creëren we werkgelegenheid dicht bij huis, en daar heeft iederéén baat bij. Want alleen al bij UZ Leuven, KU Leuven en imec werken duizenden mensen in de administratie, het beheer, de logistiek, het onderhoud en de catering. Er hangen ook indirect heel wat jobs van af: in de bouw, bij transportbedrijven ... En ook de Leuvense handel en horeca profiteren mee. Beter leven dankzij slimme technologie Op verschillende plekken in de stad testen we slimme technologie uit om de levenskwaliteit te verbeteren. In de Naamsestraat loopt een
proefproject om storend nachtlawaai te meten en in te grijpen door bijvoorbeeld de straatlichten te dimmen. Verspreid over de stad brengen meetstations de luchtkwaliteit in kaart. Met slimme zorgtechnologie helpen we ouderen langer thuis te blijven wonen. We werken nog aan verschillende andere toepassingen, uiteraard steeds met respect voor ieders privacy. Leuven-Noord: grote plannen Om Leuven aantrekkelijk te houden voor wetenschap en ondernemingen, creëren we de komende jaren 240.000 m2 extra bedrijfsruimte. Die komt onder meer in Leuven-Noord, een nieuw wetenschapspark op een braakliggend spoorwegterrein aan de Eénmeilaan. De stad zal daarin investeren, samen met de KU Leuven en de NMBS. Eerst gaan we na wat de behoeften zijn en of Leuven-Noord ook nog andere functies kan krijgen, bijvoorbeeld voor de buurt. Lees meer over hoe we Leuven op de kaart zetten als kennisstad op www.leuvenmindgate.be. BE D R IJ VIGE STAD
14
15
Steun voor startende ondernemers Jongeren verdienen alle kansen om te ondernemen. De stad steunt hen met programma’s als BAAS, YouthStart en Le(j)on. Zo krijgen ze hulp bij de opstart van een eigen zaak en het opstellen van een ondernemingsplan, en kunnen ze terecht bij een laagdrempelig informatiepunt. We gaan ook door met de pop-upwinkels. Daar kunnen startende ondernemers vier maanden lang hun concept uittesten. Zo helpen we bovendien de leegstand tegengaan.
Bijkomende plaatsen in onze scholen
Maakleerplek: ervaringsgericht leren en creëren
Het Leuvense onderwijs telt meer dan 24.000 leerlingen. Om te zorgen dat iedereen ook in de toekomst een plaats heeft, creëren we 2.500 extra plaatsen tegen 2025. Daarvoor hebben de stad en de Vlaamse overheid samen 12 miljoen euro uitgetrokken. Tegelijk blijven we met de scholen zoeken naar bijkomende middelen.
In de silo’s en de Molens van Orshoven aan de Vaartkom komt een maakleerplek. Jongeren, leerkrachten, ondernemers, kunstenaars, makers en buren kunnen er samen een kunstwerk creëren, experimenteren met technieken, een workshop volgen ...
Daarnaast werken we met een 70-tal scholen in de regio aan een digitaal aanmeldsysteem. Ouders en kinderen zullen sneller weten in welke school ze terechtkunnen. Zo heeft iedereen evenveel kans om een plaats te vinden en voorkomen we dubbele inschrijvingen en de bijbehorende chaos en stress.
Nederlands leren op de werkvloer Een goede kennis van het Nederlands, in combinatie met werk, is belangrijk om te integreren. Daarom krijgen anderstaligen extra oefenkansen op een ‘taalvloer’. Ze draaien als vrijwilliger mee in een organisatie, bedrijf of vereniging. Zo oefenen ze hun Nederlands in de praktijk en stijgen hun kansen op de arbeidsmarkt.
KinderKuren: opvang met extra’s KinderKuren vangt Leuvense kinderen op buiten de schooluren met een groot aanbod aan toffe workshops. De stad zorgt voor het opvangpersoneel. De komende vijf jaar investeren we 12,4 miljoen euro om KinderKuren aan te bieden in alle aangesloten Leuvense basisscholen.
Ook zo versterken we Leuven als kennisstad: Via werkplekleren kunnen jongeren onderwijs in de klas combineren met een stage in een bedrijf. De stad stimuleert bedrijven om zulke stageplaatsen aan te bieden en stelt er ook zelf ter beschikking. Iedereen moet levenslang kunnen leren. Daarom ondersteunt de stad het volwassenenonderwijs via de Centra voor Basiseducatie. Wie niet goed weet welke opleiding het best bij zijn of haar loopbaan past, krijgt deskundige begeleiding. Het netwerk Samen Onderwijs Maken (SOM) brengt leerkrachten, ouders, leerlingen en experten samen, onder leiding van de stad. Ze bespreken uitdagingen, testen goede praktijken uit en kijken hoe ze die kunnen toepassen.
International House: voor expats en hun gezin De stad wil expats een warm welkom bieden. Het International House helpt hen en hun gezin met vragen over bijvoorbeeld vrije tijd of onderwijs en begeleidt hen bij het contact maken met Leuvenaars.
LEUVEN
De stad ondersteunt het tweejaarlijkse festival And&. Daar kan iedereen via lezingen, concerten en workshops kennismaken met de technologie van de toekomst. We ondersteunen Health House, een bezoekerscentrum dat met digitale technieken de medische vooruitgang laat zien.
BE D R IJ VIGE STAD
16
Leuven, bruisende stad Sporten, een tentoonstelling meepikken, shoppen, fuiven, een dansvoorstelling bekijken… In Leuven valt altijd wel iets te beleven, voor alle leeftijden. Iedereen kan hier zijn ding doen, zich amuseren en mensen ontmoeten. Dat hebben we te danken aan tal van mensen en organisaties: cultuurinstellingen, amateurgezelschappen, handelaars, cafés en restaurants, sportverenigingen, kunstenaars, vrijwilligers, seniorenverenigingen … De stad wil dat bruisende vrijetijdsleven ondersteunen en stimuleren. Organisaties die ruimte
nodig hebben, helpen we bij hun zoektocht. We plannen en bouwen ook nieuwe sport- en cultuurinfrastructuur: van het ambitieuze podiumkunstengebouw in de Brusselsestraat over een nieuwe balsportenzaal in Heverlee tot beweegbanken in parken en op pleinen. Daarnaast steunen we kunstenaars, verenigingen, culturele ondernemers, jongeren, creatieve bedrijven … Al wie van Leuven zo’n levendige stad helpt maken. En niet alleen met toelagen, maar ook met praktische bijstand.
17
De podiumkunstensite: iedereen welkom! De sloop van de ziekenhuistorens aan de Brusselsestraat zal tegen februari 2021 afgerond zijn. Op de vrijgekomen plaats komt een nieuw podiumkunstengebouw. Dat zal over twee hypermoderne zalen beschikken: een met 800 tot 1.000 zitjes, en een met 400 tot 500 zitjes. Als alles volgens plan verloopt, starten we in 2024 met de bouw.
D
ie nieuwe zalen zijn nodig, want het culturele leven in Leuven bloeit. Kunstenaars, artiesten en acteurs hebben nood aan ruimere en technisch beter uitgeruste ruimtes. Maar ook toeschouwers verwachten meer comfort. En ze zullen bovendien kunnen genieten van internationale producties die voordien niet in onze stad terechtkonden.
Leuven kan maar een bruisende stad zijn als het ook veilig is. Daarom investeren we in een sterk, goed uitgerust en aanspreekbaar politiekorps.
Vito Gasparini (22) is een jonge Leuvenaar. Zijn idee voor Leuven, maak het mee!: grotere, goed uitgeruste zalen waar jongeren verantwoord kunnen feesten.
Het ontwerp van het nieuwe gebouw sluit aan bij de typisch Leuvense stedenbouw, met doorgangen en binnenpleinen. Aan de kant van de Brusselsestraat komt een grote glazen gevel. Een gezellig café en een publiek toegankelijk dakterras maken van het podiumkunstengebouw een open huis, waar je op elk moment van de dag welkom bent.
‘De laatste jaren zijn er enkele grote fuifzalen dichtgegaan. Jongeren gaan nu vooral op café of naar kleinere zaaltjes. Heel plezant, maar er zouden daarnaast toch ook plekken voor fuiven en andere evenementen moeten zijn. Ruim genoeg, zodat er veel volk binnen kan en de mensen niet buiten moeten gaan staan. Met een degelijke geluidsinstallatie. En goed geïsoleerd uiteraard. De stad zou een pand ter beschikking kunnen stellen en controleren of het aan de normen voldoet.’ ‘Zo’n zaal zou trouwens ook interessant zijn voor studenten. Misschien helpt het wel tegen de overlast van fakbars en kotfeestjes.’
LEUVEN
Maar het podiumkunstengebouw staat niet alleen. Samen met twee andere gebouwen vormt het de nieuwe podiumkunstensite: de Romaanse Poort ligt er vlak naast, de Predikherenkerk vind je wat verderop in de Onze-Lieve-Vrouwstraat. Allebei hebben ze nu al een culturele bestemming. De podiumkunstensite wordt niet alleen een nieuwe kunstenplek. Ze zal ook ruimte bieden voor verenigingen en vergaderingen. De komende jaren kan iedereen – elke Leuvenaar en elke bezoeker – de plek mee vorm geven. Kijk zeker eens op www.leuven.be/podiumkunstensite. Ontwerp van de nieuwe podiumkunstenzaal
BR U ISE N D E STAD
18
19
Shoppingstad Leuven Leuven doet het zeer goed als shoppingstad. We ondersteunen onze handelaars dan ook voluit. We trekken bijvoorbeeld 1 miljoen euro uit om braderieën, markten en andere evenementen te organiseren. Zo maken we van winkelen in Leuven een nog fijnere belevenis. Er komt ook een koop lokaal-campagne en we maken het winkelwandelgebied aangenamer en nog beter bereikbaar. Verder zorgen we voor starterspremies en een inrichtingspremie waarmee eigenaars leegstaande handelspanden sneller instapklaar kunnen maken. Ook in de deelgemeenten blijven we handel en horeca ondersteunen.
Nummer één in sport
WK Wielrennen 2021
54% van de Leuvenaars sport minstens één keer per week – het hoogste cijfer van Vlaanderen. Maar de stad wil nog meer mensen aan het bewegen krijgen en trekt 57 miljoen euro uit voor sportinfrastructuur. In Heverlee komt er een nieuwe balsportenhal, die vooral zal dienen voor trainingen. Verder onderzoeken we de beste locatie voor een vijftigmeterbad. Op de Redingensite bouwen we een topsportenhal voor badminton en tafeltennis, en de Rijschool vormen we om tot een eigentijdse multifunctionele sporthal.
In 2021 strijkt de 100e editie van het WK Wielrennen neer in Leuven. Eén week lang zal alles draaien rond de fiets, maar de stad ziet het WK ook als een kans om alle sporten – en beweging in bredere zin – in de kijker te zetten. Daarnaast stellen we ons kandidaat voor de titel ‘Europese sportstad 2021’.
Meer ruimte voor verenigingen
We investeren verder in laagdrempelige sportinfrastructuur, zoals beweegbanken. In 2023 openen we een Finse piste langs de Vaart en in 2024 komt er een nieuwe rolschaatspiste.
De stad zorgt voor meer ruimte voor Leuvense verenigingen. We hebben daartoe onder meer de Scheutsite in Kessel-Lo gekocht. Die bestaat uit een park van 10 hectare en twee gebouwen, samen goed voor 6.000 vierkante meter binnenruimte. Verder renoveren we het Broosgebouw aan de Ruelensvest en trekken we ernaast nieuwe gebouwen op. Zo krijgen Cirkus in Beweging en Stad Leuven Academie en Conservatorium (SLAC) de broodnodige extra ruimte.
Verenigingen en bedrijven die op zoek zijn naar lokalen kunnen binnenkort terecht op een deelplatform van de stad. Kunstencentra STUK en OPEK worden verbouwd. Allebei worden ze duurzamer, comfortabeler en beter toegankelijk. De stad investeert in kunst op openbare plaatsen. Zo ondersteunen we niet alleen kunstenaars, maar maken we Leuven nog aantrekkelijker. We voorzien in budgetten voor jong, creatief talent en de projecten die ze opzetten.
Ruimte voor jeugd Jongeren hebben nood aan plekken waar ze hun ding kunnen doen en elkaar kunnen ontmoeten. De oude stelplaatsen van De Lijn bieden nu al tijdelijk onderdak aan zo’n initiatief: STELPLAATS. Ook de voormalige Schietstand aan het militair domein in Heverlee en Hal 9 in Kessel-Lo worden plekken voor jeugd. Jeugdverenigingen kunnen ook een beroep doen op een budget van 450.000 euro per jaar als ze hun lokalen willen renoveren of een nieuw gebouw willen laten optrekken.
LEUVEN
Ook zo maken we Leuven nog bruisender:
De stad moderniseert twee Leuvense cultuurhuizen en maakt ze duurzamer: de Bib Leuven Tweebronnen en 30CC/Schouwburg. Samen met culturele partners en inwoners onderzoekt de stad hoe Leuven Europese Culturele Hoofdstad 2030 kan worden. Nachtplan ijvert samen met jongeren voor een levendige, gevarieerde en veilige nachtcultuur. We zorgen ervoor dat iedere Leuvenaar binnen een straal van 400 meter rond zijn woning een speel- en ontmoetingsplek vindt.
BR U ISE N D E STAD
20
Leuven, aantrekkelijke stad Leuven is een aantrekkelijke stad waar mensen graag wonen. Dat blijkt uit de cijfers: 83% van de inwoners is tevreden over hun buurt en hun stad. De komende jaren wil het stadsbestuur Leuven nog mooier maken, op verschillende vlakken.
E
en aantrekkelijke stad is toegankelijk voor iedereen. We geven pleinen een grondige opknapbeurt, zowel in de deelgemeenten als in de binnenstad. Er komen ook meer plekken voor spel en sport.
Een aantrekkelijke stad is ook groen. Nu al bestaat 42% van Leuven uit tuinen, bossen, parken en ander groen, maar het kan nog beter. We leggen acht nieuwe parken aan en geven vier andere een opknapbeurt. Bovendien zorgen we ervoor dat de Dijle weer zoveel mogelijk bovengronds stroomt.
21
De Benedenstad bloeit open Je hebt het misschien al gemerkt: er beweegt veel in de Benedenstad, het brede gebied rond de oevers van de Dijle en de ziekenhuissite in de Brusselsestraat. Nieuwe woonwijken als Janseniushof en Barbarahof zijn ver gevorderd, en op de Hertogensite zijn de werkzaamheden gestart. Stap voor stap verandert de Benedenstad in een aangename, autoluwe en groene omgeving, vol ontmoetingsplekken en activiteiten voor jong en oud.
Een aantrekkelijke stad is tot slot ook net. Leuven is nu al een van de properste Vlaamse centrumsteden, en dat willen we zo houden.
De Benedenstad en het nieuwe park
D
e Hertogensite ligt tussen de Brusselsestraat, de Minderbroedersstraat en de Kapucijnenvoer. Het is een historische plek: hier worden al sinds de middeleeuwen zieken verzorgd. Jarenlang was dit een grijs stukje binnenstad, maar nu komt hier een groene, autoluwe wijk. Op de site leggen we een groot park aan. Dat volgt de loop van de Dijle en de Aa, die weer bovengronds zullen stromen. De oevers maken we op sommige plekken overstroombaar, als buffer tegen wateroverlast. Bomen, zitbanken en fiets- en wandelpaden maken de omgeving extra uitnodigend.
Hoe maak je Leuven nog aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers? Paul Vranckx (68) diende voor Leuven, maak het mee! een concreet voorstel in: maak de musea gratis op koopzondagen.
LEUVEN
‘Iedere eerste zondag van de maand loopt de stad vol shoppers. Veel van die mensen komen zelden in een museum. Als de toegang op koopzondagen gratis was, zouden ze misschien toch eens binnenstappen. Dat zou geweldig zijn, want we hebben hier prachtige musea – denk maar aan M Leuven en de Sint-Pieterskerk.’
Tweede leven De restanten van de stadswal worden in ere hersteld, en historische panden krijgen een tweede leven. Verspreid over de site komen meer dan 500 woongelegenheden, waaronder sociale woningen, assistentiewoningen en twee cohousingprojecten. Er komt ook ruimte voor kantoren, horeca en welzijnsvoorzieningen.
Eind 2020 gaan de ziekenhuistorens aan de Brusselsestraat tegen de vlakte. In de plaats komt een gloednieuw podiumkunstengebouw. Als alles volgens plan verloopt, opent dat in 2027 de deuren. Meer hierover op blz.17. Nieuw gezicht Maar ook elders krijgt de Benedenstad een nieuw gezicht. De Vismarkt wordt heraangelegd tot een gezellig, autovrij stadsplein. Auto’s zullen terechtkunnen in een ondergrondse parking met mobipunt op de terreinen van Interleuven in de Brouwersstraat. Het aangrenzende Bruulpark wordt opgewaardeerd en uitgebreid. Even verderop, op het terrein van de vroegere Acco-drukkerij, tussen de Brusselse-, Goudsbloem- en Kaboutermansstraat, komt een publieke buurttuin met daarrond woningen, kantoren, een woonzorgcentrum en een sociaal restaurant. Voor meer info over de Benedenstad, surf naar www.leuven.be/benedenstad
AAN T R E K K E LIJ K E STAD
22
23
De Leuvense abdijen: een monnikenwerk De werken aan de Abdij van Park schieten flink op. In 2020 gaan de refter en de bibliotheek open voor het publiek. Tegen 2025 moet de restauratie helemaal rond zijn. Maar ook de andere Leuvense abdijen krijgen een opknapbeurt. De Abdij van Vlierbeek wordt een plek met gemeenschapsfuncties voor de ruime buurt. In de Abdij van Keizersberg herstellen we de burchtmuur en het Mariabeeld. Voor de Sint-Geertruiabdij beginnen we met de opmaak van een masterplan.
Stadhuis wordt open huis Leuven heeft een van de mooiste stadhuizen ter wereld, maar hoeveel mensen weten wat er achter de schitterende gevel schuilgaat? In 2026 verandert dat allemaal. Dan wordt het stadhuis een echt open huis, en hét vertrekpunt voor een bezoek aan Leuven. Je ontdekt er alles over de stad, haar rijke erfgoed en haar toekomstverhalen.
Aan de oevers van de Vaartkom De Vaartkom wordt nog meer een plek om te flaneren en te genieten aan het water. Je zal er zelfs kunnen zwemmen in een aparte zwemkuip. Die komt in het verlengde van het Victor Broosplein, voor de jachthaven.
Wandelen langs de vijvers De vijvers van Bellefroid in Wilsele zijn ecologisch en landschappelijk waardevol. De stad heeft ze aangekocht en zal ze toegankelijk maken voor bezoekers, bijvoorbeeld met fiets- en wandelpaden, fietsstallingen, zitbanken en een vogelkijkhut.
Parken: de longen van Leuven Groen in de stad zorgt voor koelte, rust en ademruimte. De komende jaren leggen we acht nieuwe parken aan, onder andere op de Hertogensite en aan de Vaartkom. Vier andere parken worden vernieuwd of krijgen een opfrisbeurt - onder meer het stadspark, Park De Bruul en Park Heuvelhof. In de Kruidtuin krijgt de bezoeker straks meer informatie over de unieke plantencollectie.
De vijvers van Bellefroid
Ook zo maken we Leuven aantrekkelijker: De overblijfselen van de 12e-eeuwse stadsomwalling worden verder gerestaureerd. De vallei van de Molenbeek in Heverlee wordt beter toegankelijk voor zachte recreatie. Ze wordt ook ingericht als buffer tegen wateroverlast. We stimuleren de aanleg van groen: geveltuinen, groendaken, buurtmoestuinen, bermbeplanting, groenslingers ... In parken, op pleinen en langs straten planten we veel nieuwe bomen. Begraafplaatsen krijgen meer groen en meer zitbanken. Zo worden het plekken van rust, stilte en ontmoeting in de stad.
Levendige deelgemeenten Pleinen: het hart van de stad De komende jaren worden zeven pleinen aangelegd of vernieuwd. Zo krijgen het de Becker Remyplein in Kessel-Lo, het Hogeschoolplein en de Vismarkt een facelift. In Wilsele komt een nieuw Sint-Agathaplein. Alle zeven pleinen krijgen meer groen en worden beter toegankelijk gemaakt voor rolstoelen en buggy’s.
LEUVEN
De kernen van de deelgemeenten zijn dichtbevolkt. De komende jaren willen we ze daarom nog levendiger en aantrekkelijker maken. In Heverlee gaan we na hoe we meer plaats kunnen creëren voor gemeenschapsvoorzieningen. In Wilsele-Dorp bekijkt de stad samen met de inwoners hoe ze zaal Pacem, de pastorij en de pastorijtuin beter kan inpassen in het dorpsleven. En in Wijgmaal wordt de Ymeriasite aangepakt, samen met het Sint-Hadrianusplein en de stationsomgeving.
Bij grote nieuwe woonprojecten komen sorteerstraten met ondergrondse afvalcontainers. Peukenzuiltjes bij de vuilnisbakken moeten het aantal sigarettenpeuken op straat terugdringen. Ontwijde kerken, zoals de Sint-Jacobskerk, krijgen een nieuwe invulling. Voor de andere kerken zoeken we een sociale of culturele nevenbestemming. In maart 2020 opent de gerestaureerde Sint-Pieterskerk, met een compleet vernieuwde museumpresentatie.
AAN T R E K K E LIJ K E STAD
24
Thuis in het Leuven van morgen: een zorgzame, groene en welvarende stad
20 grote werken voor 2020-2025
12
nieuwe/vernieuwde parken
€ 100
7
vernieuwde pleinen
5.000
miljoen voor straten, voet- en fietspaden
bijkomende fietsenstallingen
50
2.500
extra plaatsen kinderopvang in 2020
240.000
m2
extra ruimte voor ondernemingen
2
nieuwe stadsvijvers LEUVEN
extra plaatsen onderwijs
4x
meer renovaties en begeleiding
€2
miljoen voor Kom op voor je wijk
20
€ 150
50
€ 300.000
nieuwe/vernieuwde speeltuinen
nieuwe mobipunten
€ 2,6
miljoen/jaar voor (buiten)schoolse opvang
€3
miljoen voor startende kunstenaars en (nieuwe) culturele initiatieven van onderuit
€ 57
miljoen voor sportinfrastructuur
miljoen voor zorg en armoedebestrijding
voor slimme en grotere vuilnisbakken
106.000
m2
nieuwe ruimte voor verenigingen
618
nieuwe sociale woningen
1
nieuw dierenasiel