S u O o ON y E με
σ
τ ύν
ομ
ούμε, στο επαν ξαναπ ιδείν α τ α , τα θ α,
Θα τα
πο ύ
SE
Σοφί Άντερσεν
Εικόνες ευγενική χορηγία: του Σπυρίδωνα Ζαχαρόπουλου
λέ μ ε.. .
«Θα τα πούμε σύντομα, θα τα ξαναπούμε, στο επανιδείν, τα λέμε...»
Σήμερα θα πάρουμε το αεροπλάνο για να πάμε σπίτι μας... θα φύγουμε από τη μία μας πατρίδα για να πάμε στην άλλη... Είναι διαφορετική όμως αυτή η φορά· οι μεγάλοι είναι αγχωμένοι και η μαμά πριν βγούμε από το σπίτι φοράει μάσκα στο πρόσωπο.
«Θέλω
κι εγώ!», της λέω. «Τζάμπα αγχώθηκα πως θα την φορέσεις!» λέει η μαμά με ανακούφιση και πριν καλά-καλά μου τη δέσει, είναι έτοιμη και η μπέμπα να βάλει τη δική της! «Θα
είμαστε σούπερ ήρωες σήμερα!», λέει η μαμά, ενώ εγώ βιάζομαι να της πω «για να μην κολλήσουμε τον ιό και για να μην κολλήσουμε άλλους». Η μαμά πάλι με κοιτά ανακουφισμένη και χαρούμενη που καταλαβαίνω περισσότερα από όσα νομίζει. «Ναι
μαμά, καταλαβαίνω και είμαι ήρεμος γιατί πιστεύω σε σένα και στους άλλους μεγάλους. Φοβάμαι, αλλά θυμάμαι αυτό που μου λες άλλες φορές, να ξεχωρίζουμε πότε ο φόβος μας δεσμεύει και μας κρατάει πίσω και πότε μας σώζει επειδή μας προστατεύει για να πάμε μπροστά αργότερα. Τώρα ο φόβος, μας προστατεύει και μας βοηθά να προστατεύσουμε και τους άλλους». 3
Θα πάρουμε δυο αεροπλάνα για να πάμε από τον ζεστό Νότο στον μακρινό Βορρά. Στα αεροδρόμια, η μαμά μας λέει να προσέχουμε και να αγγίζουμε όσο λιγότερες επιφάνειες γίνεται. Αυτό δεν είναι κι εύκολο! Άλλοι φορούν μάσκες και γάντια και άλλοι όχι. «Γιατί
δεν φορούν όλοι μαμά;»
Η μαμά απαντάει πάντα, ακόμη κι όταν δεν ξέρει τι ακριβώς να μου πει. Λέει πολλές φορές ότι αυτό που δεν καταλαβαίνω τώρα, θα το καταλάβω αργότερα, θα καταγράψω την πληροφορία και θα τη χρησιμοποιήσω αργότερα. Σαν να μου δώσει ένα μήλο ενώ εγώ είμαι χορτάτος και να το φυλάξω για να το φάω αργότερα όταν θα πεινάω. Και αυτό πιστέψτε με είναι αλήθεια.
«Κάποιοι
φοβούνται και κάποιοι όχι. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι κάτι περαστικό και δεν χρειάζεται να ανησυχούμε και κάποιοι πιστεύουν ότι πρέπει να προφυλαχτούμε». «Και πάλι πρέπει να μένουμε στο σπίτι;» τη ρωτώ.
5
«Ό,τι
κάναμε και πριν θα κάνουμε και τώρα. Για πόσο δεν γνωρίζω. Το σύνθημα των σούπερ ηρώων παραμένει το ίδιο: ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ. Γιατί οι σούπερ ήρωες σώζουν την κατάσταση. Θα σώσουμε κι εμείς τις ζωές των δικών μας, των φίλων μας, αλλά και των αγνώστων». Σήμερα είναι η τελευταία μέρα που πετούν τα αεροπλάνα σε πολλές χώρες.
ΜΕ Σ Π Υ Ο Ν ΙΤΙ ΜΕ
7
ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ.
Η μαμά μιλούσε με τη νονά στο τηλέφωνο και άκουσα να λένε ότι είναι τόσο περίεργο αυτό, νοιώθουν σαν να βλέπουν ταινία. Και για μένα είναι περίεργο. Σαν να μπαίνει ένας φράχτης, σαν να κλείνει μια πόρτα, τίποτα δεν μπαίνει, τίποτα δεν βγαίνει.
9
Η μαμά κοιτάει τον πίνακα των πτήσεων. Μετά τις 06:00 αύριο το πρωί όλα είναι ακυρωμένα. Τίποτα δεν φεύγει, τίποτα δεν έρχεται. Ποιος το περίμενε ότι θα ζούσαμε κάτι τέτοιο.
Πολλοί λένε ότι ζούμε σαν σε πόλεμο.
Καταλαβαίνω γιατί. Ο προπάππους μου είχε καραμπίνα όταν πήγε στον πόλεμο. Με αυτήν τα κατάφερε. Εμείς εδώ έχουμε καραντίνα. Με αυτήν θα τα καταφέρουμε.
Με την καραντίνα θα σώσουμε τους ανθρώπους.
11
Στο αεροπλάνο η μαμά βλέπει στην οθόνη μια φράση
SEE YOU SOON και μου τη μεταφράζει: «Θα τα πούμε σύντομα, θα τα ξαναπούμε, στα αγγλικά
στο επανιδείν, τα λέμε... ποτέ πριν αυτή η
λέξη δεν είχε τόση σημασία για μένα μικρέ μου. Τη χρησιμοποιούσαμε όλοι μας μέχρι τώρα και δεν την εννοούσαμε, λέγαμε...
“τα λέμε” και μπορεί να μην θέλαμε να τον δούμε τον άλλο. Απλώς το λέγαμε για να πούμε κάτι. Ή άλλες φορές πάλι, λέγοντάς την, ήμασταν σίγουροι ότι αυτό θα γίνει, ότι θα τα ξαναπούμε. Τώρα μικρέ μου σε όλους αυτούς που αφήσαμε πίσω μας, τους δικούς μας αλλά και σε όλους εκείνους που συναντήσαμε στο ταξίδι μας θέλω να πω
“ω, ναι εύχομαι να σας ξαναδώ”».
13
Η μαμά είναι συγκινημένη. Την αγκαλιάζω και της λέω ότι κι εγώ νοιώθω το ίδιο και πως έχουμε ο ένας τον άλλο και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Φτάνοντας στην βόρεια πατρίδα μας, η μαμά απολυμαίνει τα πάντα αφού πρώτα έχουμε περάσει τον έλεγχο, έναν έλεγχο που δεν είχαμε περάσει ποτέ πριν.
Που θα πάμε, πως θα πάμε σπίτι μας και πως θα πρέπει να μείνουμε σε υποχρεωτική καραντίνα για δυο εβδομάδες.
Να σας πω, τη μαμά δεν τη νοιάζει καθόλου. Είναι από τους ανθρώπους που περνούν πολύ καλά στο σπίτι.
15
«Για κάποιους θα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να βρίσκονται στο σπίτι. Για μερικούς ανθρώπους είναι πολύ σημαντικό να βγαίνουν έξω και να συναντούν άλλους ή απλώς να κάνουν βόλτα. Κάποιοι θα είναι μόνοι τους στο σπίτι και αυτό θα είναι πολύ δύσκολο».
«Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτούς που είναι μόνοι;»
17
«Φυσικά και μπορούμε! Εκείνους που ξέρουμε ότι είναι μόνοι μπορούμε κάθε μέρα να τους παίρνουμε τηλέφωνο ή να κάνουμε βίντεο κλήση. Και να προτρέψουμε κι άλλους να κάνουν το ίδιο. Μπορούν άγνωστοι να μιλούν από τα μπαλκόνια τους. Μέχρι τώρα ίσως δεν γνώριζαν εκείνους που έμεναν απέναντι, ευκαιρία να το κάνουν τώρα! Μεγάλη παρηγοριά η συντροφιά του άλλου ακόμη και από το απέναντι μπαλκόνι, να πίνουν ας πούμε τον καφέ τους μαζί κάθε πρωί».
«Και τα παιδάκια μπορούν να κάνουν το ίδιο, ε;»
19
«Βέβαια, να παίζουν παράλληλα βλέποντας το ένα το άλλο μέσα από την οθόνη, να τους διαβάζει ένας μεγάλος παραμύθι, ακόμη και κρυφτό μπορούν να παίξουν! Και φυσικά έτσι θα γίνεται από ’δω και πέρα και με τη δουλειά του μπαμπά και το σχολείο του αδελφού σου. Κάθε μέρα ο αδελφός σου θα έχει το τάμπλετ, όπου οι δάσκαλοι του σχολείου θα συνδέονται με όλα τα παιδιά της τάξης, θα τους δίνουν τις εργασίες για όλα τα μαθήματα της μέρας και θα τα κάνουν στον δικό τους χρόνο από το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Και διάλειμμα και παιχνίδι έξω στη βεράντα και δεκατιανό και όλα όσα γίνονταν πριν. Ακόμη και το
μάθημα μουσικής θα γίνεται έτσι! Και μάλιστα, μας είπαν ότι το μικρό κονσέρτο που θα κάναμε για τους ενοίκους στον οίκο ευγηρίας, θα γίνει αλλά αλλιώς. Κάθε μεγάλος αλλά και κάθε παιδάκι, παρακαλείται να στείλει βίντεο με τον εαυτό του που θα παίζει κομμάτι! Έτσι θα χαροποιήσει όλους εκείνους που δεν μπορούν να δεχτούν επίσκεψη από αγαπημένους τους. Όλα θα γίνονται... Απλώς από μακριά».
«...και ο μπαμπάς το ίδιο;»
21
«Και ο μπαμπάς. Θα δουλεύει κάθε μέρα από το σπίτι. Και αυτός με τον υπολογιστή. Είναι η πρώτη φορά που είμαι τόσο χαρούμενη που η τεχνολογία έχει εξελιχθεί τόσο πολύ και μπορούμε να
ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ». Η μαμά είναι ήρεμη. Ξέρει ότι έχει προμήθειες σε όλα, ειδικά στις κατασκευές που μπορούμε να κάνουμε. Της αρέσουν πολύ και φτιάχνουμε διαφορά έξυπνες χειροτεχνίες. Τώρα που μεγαλώσαμε ασχολούμαστε και με τα πειράματα και μαθαίνουμε φυσική και χημεία μέσα από το παιχνίδι. Το ηφαίστειο είναι το αγαπημένο μου! Θα έχουμε χρόνο να διαβάσουμε και να παίξουμε και δεν θα ακούσω για καιρό...
«τελείωσε το φαγητό γιατί πρέπει να φύγουμε, βάλε γρήγορα το μπουφάν σου γιατί μας περιμένουν, θα αργήσουμε... αυτό είναι ωραίο! Αυτό μάλλον εννοούμε όταν λέμε το βλέπουμε τα θετικά!»
23
«Και
σκέψου και τι ανέλπιστο δώρο κάνουμε στον πλανήτη!! Θα κυκλοφορούν λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους και θα καθαρίσει η ατμόσφαιρα. Όταν θα βγούμε πάλι έξω ο κόσμος θα είναι καλύτερος, ίσως αυτός να είναι ο καλύτερος κόσμος που ονειρευόμασταν πάντα!», λέει η μαμά με ονειροπόλα διάθεση.
«Υπάρχουν όμως αρνητικά μαμά;» «Αυτό που μας συμβαίνει είναι αρνητικό, ότι θα αγωνιστούν για τη ζωή τόσοι άνθρωποι είναι δύσκολο, ότι κάποιοι θα χάσουν είναι οδυνηρό. Και μέσα στην καθημερινότητά μας πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι. Στο σούπερ μάρκετ πρέπει να αγοράζουμε όσα μας χρειάζονται τις φορές που θα επιτρέπεται να πηγαίνουμε. Να σκεφτόμαστε ότι κι ο άλλος θέλει να φάει και να σκουπιστεί. Αν μπορούμε να ψωνίσουμε για τον γείτονα που δεν μπορεί να πάει μόνος του. Στο σπίτι να καταναλώνουμε τόση ενέργεια σε νερό και σε ηλεκτρικό, όση χρειαζόμαστε, να τρώμε όσο μας αρκεί, να μην πετάμε φαγητό δημιουργώντας έτσι περισσότερα απορρίμματα, και να προσέχουμε τα πράγματά μας γιατί ότι μας χαλάσει δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσουμε να το διορθώσουμε ή να το αγοράσουμε ξανά σύντομα. Θα έχουμε λιγότερα χρήματα και τα καταστήματα δεν θα είναι ανοιχτά. Άρα προσέχουμε και θυμόμαστε ότι τα πράγματα έχουν αξία. Όπως αντίστοιχα κι εμείς, προσέχουμε τους εαυτούς μας, να μην χτυπήσουμε και να μην αρρωστήσουμε γιατί τα νοσοκομεία και οι γιατροί είναι υπερφορτωμένοι λόγω του ιού».
«Αχ μαμά, ποσό θέλω να τους ευχαριστήσω για όλα αυτά που κάνουν κάθε μέρα». «Μπορούμε να τους ενθαρρύνουμε με το να στέλνουμε κάποιο μήνυμα αγάπης, μια ζωγραφιά στις σελίδες τους, αυτό θα τους βοηθάει να κρατήσουν θετική διάθεση, αλλά η πραγματική βοήθεια είναι η δική μας προσοχή. Να μην χρειαστούμε τη βοήθειά τους και να μην τη χρειαστούν άλλοι εξαιτίας μας».
«Θα προσέχω και θα είμαι χαρούμενος που θα είμαι σπίτι και θα έχω τόσο χρόνο μαζί με τους δικούς μου... αυτό άλλωστε δεν έλεγαν όλοι ότι θέλουν; Περισσότερο χρόνο με την οικογένειά τους.
Ε μαμά; Αυτό δεν θέλουν όλοι; Χρόνο!»
27
«...χρόνο για να παίξουν, να μαγειρέψουν με την ηρεμία τους και όχι βιαστικά, χρόνο για να διαβάσουν βιβλία, χρόνο για να μιλήσουν στο τηλέφωνο, χρόνο για να περιποιηθούν τον εαυτό τους, να φυτέψουν λουλούδια στο μπαλκόνι, να ποτίζουν τα φυτά του κήπου, να φτιάξουν μαρμελάδα, να δουν το ηλιοβασίλεμα, να παίξουν με άμμο στη βεράντα ή με νερό στον νεροχύτη, να γράψουν αφιερώσεις σε όλα τα βιβλία των μικρών τους, να φτιάξουν επιτέλους εκείνο το άλμπουμ με τις φωτογραφίες, να παίξουν επιτραπέζια, να δουν την ταινία την τόσο μεγάλη για την οποία ποτέ δεν έβρισκαν καιρό, να βάψουν τον τοίχο με την μπογιά που κάθεται από πέρυσι στην αποθήκη, να βάλουν σε σακούλες ρούχα που δεν φορούν πια για να τα δωρίσουν αργότερα, να τακτοποιήσουν ότι ατακτοποίητο, να τρώνε με το καλό τους το σερβίτσιο, εκείνο που το φυλάνε για όταν έρθει ο βασιλιάς, και να συγυρίζουνε σαν να επρόκειτο να έρθει κόσμος για επίσκεψη, να φορούν που και που τα καλά τους όταν θα φάνε ένα γλυκάκι ή θα δουν μια σειρά το Σαββατόβραδο. 29
Θα έχουν για δώρο, το δώρο του παρόντος, PRESENT, που στα αγγλικά είναι το ίδιο και το αυτό. Εύχομαι να καταλάβουν πως μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση που είναι δύσκολη και άσχημη και έχει τόσα αρνητικά, πως υπάρχουν και φωτεινά σημεία, αρκεί να θέλεις να τα δεις. Και να μην πέσουμε στον αρνητισμό. Θυμάσαι την ταινία με την Αλίκη Βουγιουκλάκη το “χτυποκάρδια στο θρανίο”; Κάποια στιγμή ο μπαμπάς της, της έλεγε “εσύ όταν ήσουν σπίτι το έσκαγες από το σχολείο για να μείνεις σπίτι και τώρα που είσαι σπίτι το σκας για να πας στο σχολείο;”
Αυτό να μην πάθουμε. Να θέλουμε απλώς αυτό που δεν έχουμε. 31
Κάποια στιγμή μικρέ μου στο μέλλον, όταν όλα αυτά θα έχουν περάσει, να ξέρεις, θα κοιτάμε με νοσταλγία πίσω εκείνες τις στιγμές που είχαμε τόσο χρόνο να είμαστε μαζί και επειδή ότι πια έχει περάσει στο παρελθόν μοιάζει εύκολο επειδή τα έχουμε καταφέρει και την κάθε δυσκολία την έχουμε ξεπεράσει, μπορεί ακόμα και να στενοχωριόμαστε που δεν το χαρήκαμε όσο θα έπρεπε, και γκρινιάζαμε αντί να το ζήσουμε.
Είμαστε υγιείς και έχουμε ο ένας τον άλλο και αγκαλιαζόμαστε πολλές φορές μέσα στην μέρα αφού δεν μπορούμε να αγκαλιάσουμε κανέναν άλλο. Αφού δεν μπορούμε να συναντήσουμε κάποιον άλλο, στον οποίο όμως μπορούμε να στέλνουμε μήνυμα ή να του τηλεφωνούμε συχνά πυκνά και του λέμε κάθε φορά στο τέλος πριν κλείσουμε...
“στο επανιδείν”...»
33