ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 42, 105 63 ΑΘΗΝΑ Αθήνα, 9 Φεβρουαρίου 2012 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Η Τρόικα βλάπτει σοβαρά την αγορά» Οι επισκέψεις της τρόικας στη χώρα μας και οι ανακοινώσεις νέων μέτρων έχουν αρνητική επίδραση στην εξέλιξη του Δείκτη Κύκλου Εργασιών του εμπορίου και γενικότερα στην κατανάλωση της ελληνικής αγοράς, κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας. Αναμφίβολα η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει από τη συμφωνία του πρώτου Μνημονίου, τον Απρίλιο του 2010 και έπειτα, σε μια φάση επιδεινούμενης ύφεσης. Η έλλειψη ρευστότητας, το συνεχώς διογκούμενο χρέος, τα υψηλά ελλείμματα, η εκρηκτικών διαστάσεων ανεργία και η υπερφορολόγηση οδηγούν σε μία ανατροφοδοτούμενη ύφεση, χωρίς προοπτικές ανάκαμψης στο ορατό μέλλον. Η αποτύπωση όλων αυτών των εξελίξεων καταγράφεται εμφατικά στο δείκτη κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο, η πορεία του οποίου, είναι ενδεικτική των καταναλωτικών προσδοκιών κάτι που επηρεάζεται εκτός των άλλων, σε μεγάλο βαθμό από την ψυχολογία των καταναλωτών. Οι περιοδικές επισκέψεις της τρόικας για την αξιολόγηση της πορείας της εγχώριας οικονομίας, είχαν πάντα ως αποτέλεσμα την ανακοίνωση εξαιρετικά δυσάρεστων και επίπονων νέων μέτρων. Αυτές οι ανακοινώσεις έχουν άμεσο αρνητικό αποτέλεσμα στην κατανάλωση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό το εμπόριο. Χρησιμοποιώντας δεδομένα για το Δείκτη Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο (ΔΚΕ) – ο δείκτης «παρουσιάζει την εξέλιξη της αγοράς αγαθών» και τη χρονική στιγμή ανακοινώσεων και εφαρμογής των νέων μέτρων παρατηρείται μία συσχέτιση μεταξύ τους. Έτσι, πέρα από τη διαμόρφωση του ΔΚΕ σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας της μείωσης του προσωπικού διαθέσιμου εισοδήματος, συνεπώς και της κατανάλωσης, φαίνεται πως οι ανακοινώσεις των νέων μέτρων όξυναν περαιτέρω το αρνητικό κλίμα επιδεινώνοντας την εμπιστοσύνη στην αγορά. Παρακάτω παρατίθενται πιο αναλυτικά οι ανακοινώσεις των μέτρων και η πορεία του ΔΚΕ για την περίοδο Απριλίου 2010 – Νοεμβρίου 2011. Φαίνεται ότι οι ανακοινώσεις του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου μπορούν να συσχετιστούν με σημαντική πτώση του κύκλου εργασιών. Σημειώνεται πως ο ΔΚΕ εργασιών είναι αυτοσταθμιζόμενος και διορθωμένος, βάσει των εργάσιμων ημερών του μήνα, αλλά όχι ως προς την εποχικότητα και τον πληθωρισμό. Αυτό που προκύπτει από το Διάγραμμα 2 είναι ότι, ενώ σε πρώτη ανάγνωση η πορεία του δείκτη ακολουθεί εκείνη των προηγούμενων ετών, σε χαμηλότερο όμως επίπεδο εξαιτίας της υποχώρησης του διαθέσιμου εισοδήματος, από τον Αύγουστο του 2011 η καμπύλη διαφοροποιείται σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, υποδεικνύοντας όχι μόνο τη φανερή συρρίκνωση του τζίρου του εμπορίου αλλά και μια τάση διαφοροποίησης στην καταναλωτική συμπεριφορά, εξαιτίας του φόβου, που δημιουργεί η παρουσία της τρόικας. Η κάθε επίσκεψη της Τρόικας στη χώρα μας, στοιχίζει ακριβά στο εμπόριο, αφού μειώνει συνεχώς την κατανάλωση στην ελληνική αγορά, κατά περίπτωση, από 3% έως 11%, καταγράφοντας συνολικές απώλειες περίπου 2 δις ευρώ. 1
Πίνακας 1: Ανακοινώσεις Τρόικας και εξέλιξη ΔΚΕ Χρονική Περίοδος
Μεταβολή (%) ΔΚΕ σε σχέση με ΔΚΕ τον προηγούμε νο μήνα 114,3
3,38
Μάιος 2010 106,0
7,2
Απρ. 2010
Ιουλ. 2010
107,1
2,81
Αύγ. 2010
100,1
6,54
Νοέμ. 2010
104,4
Φεβ. 2011
104,6
Μάρτιος 2011
102,6
Μάιος 2011
97,7
Ανακοινώσεις – Κυριότερα Μέτρα
1. Αίτημα και ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ, 2.Σκληρή κριτική και ένταση αβεβαιότητας στην αγορά ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ 1.Περιορισμός ελλειμμάτων νοσηλευτικών ιδρυμάτων, ΟΣΕ, ΔΕΚΟ & ΟΤΑ, 2.Αλλαγές ασφαλιστικού συστήματος & τρόπου υπολογισμού συντάξεων Η 1 ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ 1.Περικοπές δημοσίων επενδύσεων, 2.Υστέρηση φορολογικών εσόδων και άνοδος ένταση φοροδιαφυγής, 3.Ανάγκη στήριξης νοσοκομείων και ασφαλιστικών ταμείων, 4.Πρόσθετα κόστη από «Καλλικράτη» & ελλειμματικών ΔΕΚΟ, 5.Πώληση μονάδων ΔΕΗ Η 2 ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
1.Μετατάξεις υπαλλήλων από ΔΕΚΟ, 2.Εφαρμογή & επικράτηση επιχειρησιακών 5,18 έναντι κλαδικών συμβάσεων, 3.Ευθυγράμμιση μισθών με παραγωγικότητα, 4.Στήριξη ρευστότητας ελληνικού τραπεζικού συστήματος, 5.Μείωση δαπανών υγείας και δημοσίων επιχειρήσεων, Η 3 ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ 1.Πλήρης απελευθέρωση τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, 2.Εκποίηση Δημόσιας Περιουσίας, 3. Εφαρμογή & επικράτηση Φεβ./Μαρτ. επιχειρησιακών έναντι κλαδικών συμβάσεων, 4.Πίεση για μείωση μισθών και στον ιδιωτικό τομέα, 5.Μείωση δαπανών για την Υγεία, 6.Αύξηση ορίων συνταξιοδότησης 1.Περικοπές μισθολογικού και επιχειρησιακού κόστους σε ΔΕΚΟ, 2.Σύνδεση μισθών με παραγωγικότητα, 3.Μείωση μισθών και συντάξεων στο δημόσιο, 4. 2,95 Αλλαγές στο ασφαλιστικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, 5. Περικοπές χρηματοδοτήσεων σε 235 φορείς του δημοσίου 10,53 ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟΥ 1.Επίσπευση αποκρατικοποιήσεων, 2.Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, 3.Ελαστικοποίηση
2
Αύγ. 2011
Νοέμ. 2011
σχέσεων εργασίας, 4.Περιορισμός προσλήψεων μόνιμου προσωπικού, 5.Μετατάξεις προσωπικού, 6. Περικοπές δαπανών δημοσίου 1.Εισφορά αλληλεγγύης, 2.Ελάχιστος φόρος επιτηδευματιών, 3.Αύξηση ΕΦΚ καυσίμων, 6,38 98,3 4.Αλλαγή φορολογίας ακινήτων, 5.Ενιαίο μισθολόγιο 1.Αλλαγές στη φορολόγηση ελευθέρων επαγγελματιών, 2.Αύξηση εισφορών για ασφαλισμένους σε ΕΤΑΑ, 3. Μείωση συντάξεων σε ΟΤΕΝΑΤ, 4.Συμμετοχή ιδιωτών σε PSI, 5.Πλήρης απελευθέρωση 3,26 97,8 κλειστών επαγγελμάτων, 6.Ιδιωτικοποιήσεις & πώληση κρατικής περιουσίας, 7.Μείωση αφορολόγητου ορίου στις 5.000€, 8.Έκτακτος φόρος ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών («χαράτσι» ΔΕΗ) Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή, Επεξεργασία ΙΝ.ΕΜ.Υ
Διάγραμμα 1 ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΡΟΙΚΑΣ
140,0
100,0
60,0 ΙΙI
IV
V
VI
VII VIII
ΙΧ
Χ
ΧΙ
ΧΙΙ
I
II
III
IV
V
VI
VII VIII
ΙΧ
Χ
*ΧΙ
Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή, Επεξεργασία ΙΝ.ΕΜ.Υ
Διάγραμμα 2: Εξέλιξη ΔΚΕ τα προηγούμενα χρόνια
3
4