Irakaskuntza Publikoa
Lege gordailua: NA 3058-2000
Nafarroa
2018ko ekaina
K A L I S A FO D N E R
ZE R langabezia arafobia eusk
103. zk
Aurkibidea Editoriala
3
Zerrenden kudeaketa
4
Kongresua
5
Emakumea
6
LGTBI+
7
EAE
8
Alternatiben herria
9
0-3
10
PAI
11
40 urte
12
editoriala
El culebrón del pacto por la mejora de la calidad educativa Cuando por fin, después de casi dos años de legislatura, iniciamos en marzo de 2017 las negociaciones para la consecución de un acuerdo sobre nuestras condiciones laborales, nunca imaginamos que catorce meses después todavía nos encontrásemos en vía muerta.
acuerdo o desacuerdo para proceder a la firma del acuerdo. En lugar de mantener el calendario previsto el día 22, se nos comunica que se ha iniciado una ronda de reuniones bilaterales antes de presentar el borrador definitivo. Una nueva dilación en los plazos. Y van...
Partíamos de un acuerdo común, la reedición del Pacto de 2007 adecuandolo a la situación actual y con la “supuesta” voluntad de finalizar el acuerdo en un par de meses o, en cualquier caso, antes de la elaboración del proyecto de presupuestos para 2018 para que las medidas acordadas se reflejarán en el mismo.
Está claro que el Gobierno continúa evitando asumir compromisos con la educación pública. Esta no es ni ha sido su prioridad. Desafortunadamente, tampoco ha sido la prioridad de los otros tres partidos que sostienen el Gobierno y ahora trabajamos contra reloj para que antes de finalizar la legislatura se pueda alcanzar el mínimo en la reversión de los recortes.
Inexplicablemente, a finales de mayo de 2017, la negociación se interrumpió sine die y sólo se volvió a reanudar en noviembre por la presión de las movilizaciones convocadas por LAB, ELA y STEILAS en octubre. No obstante en los presupuestos no se contemplaban las partidas necesarias para implementar medidas de cambio significativas.
Por otra parte, solo el compromiso de la mayoría de los grupos políticos de Navarra puede garantizar una financiación adecuada del sistema público, uno de los más infrafinanciados de Europa, para que se vaya acercando progresivamente a la de los estándares internacionales. Por ello, tan importante como alcanzar un acuerdo que obligue a cumplir unos compromisos que mejoren las actuales condiciones de los centros y del profesorado, es que se pongan, en el plazo más breve posible, las bases para una Ley de financiación que blinde la disposición de los fondos necesarios para los centros públicos sin que dependa de los vaivenes económicos.
La lentitud en el avance de la concreción y temporalización de los distintos apartados iba retardando la finalización del acuerdo que en febrero se atascó, según la administración, o se rompió unilateralmente, según la opinión unánime de los sindicatos. Solo mediante la presión de la unidad de todos los sindicatos de la educación pública y las movilizaciones logramos volver a la negociación. A estas alturas del curso, todavía no tenemos el borrador definitivo y una vez más la administración no ha cumplido sus plazos. El día 18 de mayo debía habernos hecho llegar su “última propuesta” y el 25 los sindicatos debíamos manifestar nuestro
STEILAS va a seguir intentando que el acuerdo que se pretende alcanzar entre Gobierno y sindicatos mejore significativamente la situación actual y sirva como instrumento para seguir avanzando. Así mismo, seguiremos luchando para asegurar una financiación estable, y muy superior a la actual, de la educación pública.•
3
zerrenden kudeaketa
Chaqueterismo, mentiras y normativa de contratación
AK FOSIL ENDA ZERR langabeziarafobia euska
La consejera de educación, María Solana, ha pasado en pocos meses de hablar de lista integrada a proponernos un sistema de listas preferentes y desintegrado por especialidades e idiomas. Este cambio lo hacen pivotar sobre dos mentiras: que la sentencia judicial sobre la anterior normativa de contratación, la Orden Foral 55/2016, obliga a instaurar las listas preferentes y que la ley de acceso docente aprobada en el Parlamento no permite derogar el sistema de apartheid lingüístico, por especialidades e idiomas, instaurado por UPN. El resultado es la peor normativa que nunca haya existido en Navarra. Aquí os mostramos una comparativa entre la propuesta del Departamento y la que STEILAS envió en su momento a la Mesa Sectorial: Propuesta del Departamento
Propuesta de STEILAS
Sistema complicado tipo Frankestein: con lista preferente, general, específica y del Servicio Navarro de Empleo por cada especialidad e idioma.
Simplicidad al desvincular oposiciones y lista de contratación. Con la salvedad de los dos puntos que se añaden al baremo por aprobar la oposición.
Las listas preferentes son fósiles y no cambian hasta que se realiza una nueva oposición. Pueden pasar muchos años sin cambios.
Actualización: la lista de contratación se rebarema cada año, incorporando los nuevos méritos y experiencia de cada persona.
Precariedad: las oportunidades de trabajo quedan totalmente ligadas a la prueba memorística de la oposición.
Inclusión: se tiene en cuenta toda la experiencia de las personas. Las personas más vulnerables por motivos de edad, enfermedad, conciliación familiar, etc. están más protegidas.
Apartheid: las personas están recluidas en listas estancas por especialidad e idioma, con puntuaciones diferentes en cada una.
Integración: hay una única lista, donde cada persona puede trabajar por todas sus especialidades y perfiles (lingüísticos y de otro tipo).
Discrimina puntuando menos a las personas que por cualquier razón tienen experiencia laboral fuera de la Alta Navarra.
Equitativa: puntúa por igual la experiencia adquirida.
Listas cerradas que se abren de manera discrecional.
Lista abierta, para que las personas se puedan apuntar al acabar sus estudios.
Geroa Bairen estrategia politikoa aldaketa honen atzean? Jakinda lehen aipatu dugun 55/2016 Foru Agindua aldatu behar zela, sindikatu batzuk eskatu genuen araudi berriaren negoziazioa hastea eta horretarako, Mahai Sektorialeko sindikatu bakoitzak gure proposamena igorri genion Giza Baliabideetako Zuzendariari. Zur eta lur gelditu ginen zuek jadanik ezagutzen duzuen zirriborroa jasotzean eta gure erabateko desadostasuna erakutsi genuen, aurrera egin beharrean langileen eskubideen defentsan, atzera nabarmen egiten genuelako. Hau azaltzeko arrazoiak, ziur aski, lotuta egon daitezke Geroa Baik aurreikusten dituen geroko gobernu koalizioekin eta agian, Gobernuan bertan, oraindik, UPNk garai batean ezarritako pertsonen eraginarekin.
4
kongresua XI. KONGRESUA
GERNIKA
2018 maiatzak 18 eta 19
Maiatzaren 18 eta 19an STEILASen XI. Kongresua burutu genuen Gernikako Elai Alai aretoan. Kongresu berezia izan zen, leloan irakur daiteken moduan ikasturte honetan 40.urtemuga ospatu dugulako. Bertan, 4900 afiliatu baino gehiagoren izenean 143 ordezkari bildu ginen. Ordezkariekin batera Euskal Herriko –ESK, ELA, LAB eta ETXALDE–, Galizia, Katalunia, Aragoi, Asturias, Espainiar estatuko eta UGTSARIO sindikatuetako lagunak bertaratu ziren. Kongresua, abenduan hasitako bidearen amaiera da. Abenduan eztabaidagai izan zen ponentzia aurkeztu zen eta hilabete hauetan guztietan sindikatuko afiliatuek ponentzia eztabaidatu, zuzenketak egin eta erabakiak hartzeko aukera izan zuten. Guztira 150 zuzenketa baino gehiago egin ziren. Prozesu honek, tokiko Herrialde Batzarretan eta Kontseilu Nazionalean eztabaidatu ondoren, 50 zuzenketa utzi zituen kongresuko osoko bileran eztabaidatzeko. Aurreko Idazkaritza Nazionalak azken lau urteetako kudeaketa txostena aurkeztu zuen. Marko soziopolitikoa eta sindikatuaren
jarduera izan ziren hizpide. Afiliazioaren bilakaera, ordezkaritza sindikala eta balantze ekonomikoa ere aurkeztu ziren. Osoko bilkurak, txostena eztabaidatu ondoren, azken 4 urteetako kudeaketa onartu egin zuen. Maiatzaren 19ko saioan aurkeztutako ponentzia izan zen eztabaidagai. Ponentziaren lehengo zatian egoera sozio-politikoa aztertu zen eta bertan emergentzia ekologikoa, larrialdi soziala eta neoliberalismoaren logika heteropatriarkala jorratu ziren. Kapitalaren planak ere aipatu ziren, baita gure arlo politikoaren inguruko zertzelada batzuk eman ere. Bigarrenean, zabalena, politika neoliberalak hezkuntzan duten ondorioa aztertu zen, haur eskoletatik unibertsitatera. Honekin batera kalitateko Euskal Eskola Publikoaren aldeko gure proposamenak azaldu eta behar dugun eskola eta unibertsitatearen ezaugarriak landu ziren. Urte etan aldarrikatzen ari garen Eus-
kal Eskola Publiko euskalduna, hezkidetzailea, inklusiboa… gure hezkuntza sistemaren ardatz izan behar duela berretsi genuen. Hirugarren zatian, aurrera begira gure lan ildoak eta sindikatuaren egitekoak finkatu ziren. Kongresuan sindikatuko zuzendaritza organoak ere berritu ziren. Idazkaritza Nazionala, Nazio Ba tzorde Iraunkorra eta Kontseilu Nazionala hautatu ziren. Idazkaritza Nazionala 21 kidek osatzen dute eta ez da aldaketa handirik izan. Agerraldia amaitutakoan ekitaldi nagusia izango dugu eta bertan Euskal herriko alderdi politiko –EH BILDU, ELKARREKIN PODEMOS, SORTU, ALTERNATIVA, EA, EZKER BATUA–, sindikatu –CCOO irakaskuntza; hezkuntza eragileak –EHIGE,…– eta bestelako jendarte eragileak –EMM, FSI, Etxerat, Kontseilua, pentsionistak martxan, OEE, EHE…– eta bertako sindikatuen eta UGTSARIOaren agurrak entzuteko aukera izan genuen.•
Los días 18 y 19 de mayo celebramos nuestro XI. Congreso en Gernika. En él, además de renovar los órganos del sindicato (Secretariado Nacional, Comisión Permanente y Consejo Nacional), presentamos el informe de gestión de estos 4 años y debatimos y decidimos en asamblea sobre la ponencia socio-política y educativa. También establecimos nuestras líneas de acción para los siguientes años, siempre con la Escuela Pública como eje y objetivo de acción sindical. 5
emakumea
Patriarcado y capital, alianza criminal los sanfermines de 2016 y 2017 y hay que tener en cuenta que la mayoría no se denuncian (solo se hace entre el 7 y el 10% de los casos). Todas las agresiones sexistas, sean de la intensidad que sean, se den en entornos festivos o en nuestro día a día, son inadmisibles, despreciables e injustificables. Es necesario que al igual que el movimiento feminista han conseguido el rechazo social de estas agresiones, desde los estamentos judiciales ese rechazo, también, quede claro. Porque es evidente que este sistema heteropatriarcal genera el caldo de cultivo necesario fomentando actitudes que facilitan una coartada a los agresores y sus cómplices, además de normalizar las agresiones sexistas.
Todavía tenemos muy reciente la sentencia de la manada que ha invadido todos los medios, y foros de opiniones, un caso que ha hecho que las calles se llenen de indignación y rabia . Es imposible que una justicia abiertamente patriarcal y que ejecuta leyes machistas y retrógradas pueda proporcionar un mínimo de justicia y de reparación a ninguna mujer. Ni en este, ni en ningún otro caso. Desde el movimiento feminista hemos denunciado que las mujeres sufrimos violencia sexista a diario y centrarnos en un solo caso distorsiona la realidad a la que las mujeres nos enfrentamos. Hacer una lectura sesgada y descontextualizada de estos hechos invisibiliza, resta importancia al resto de agresiones, revictimiza a la mujer agredida y pone el foco sobre ella en lugar de hacerlo sobre los agresores. La única diferencia que ha habido entre esta y otras agresiones es que debido a la sobreexposición mediática ha quedado patente el cuestionamiento continuo y sistemático que sufrimos todas las mujeres cuando denunciamos la violencia que los hombres ejercen contra nosotras. El proceso judicial, alimentado por la vergonzosa actuación de algunos medios de comunicación, no sólo no ha protegido y respetado a la mujer sino que ha evidenciado que en estos casos es a nosotras a quién se nos juzga. Una vez más nos han dejado muy claro que nos quieren victimas y sin capacidad de respuesta. Este caso , por más que traten de vestirlo de excepcionalidad, no es el único caso de agresión sexista en el marco festivo. Tenemos constancia de numerosas agresiones sexistas de diferente intensidad durante
6
Esta agresión no ha sido un hecho aislado, ninguna lo son. La violencia que sufrimos las mujeres es sistemática y se basa en las relaciones de poder de los hombres respecto a las mujeres, que generan desigualdad. Una desigualdad en la que hunde sus raíces el sistema heteropatriarcal que se nos ha impuesto y que usa la violencia para perpetuarse. También es una violencia universal, que se da en fiestas y fuera de estas, en Iruñea y en cualquier lugar del mundo. Tenemos que seguir construyendo modelos de relaciones igualitarias y libres y para esto es necesaria la responsabilidad colectiva y una apuesta de las instituciones para atajar la violencia sexista y establecer medidas de prevención. Es imprescindible también que las mujeres nos organicemos y creemos alianzas entre nosotras para hacer frente a las agresiones y que ninguna de ella se quede sin respuesta. Que sigamos mostrando toda nuestra solidaridad cada vez que una de nosotras sufra una agresión y generando respuestas contundentes que impliquen a la sociedad en el rechazo de la violencia contra las mujeres.•
Euskal Herriko Mugimendu Feminista
Mugimendu feministak eraso hauen gaitzespen soziala lortu duen bezala, beharrezkoa baita epaitegietatik ere arbuio hori argi uztea. Bistakoa baita sistema heteropatriarkal honek emakumeen kontrako indarkeria sortu eta iraunarazten duela.
LGTBI+
Zorionak! Eta, zer da? Neska ala mutila? Heteroarauan oinarritutako jen
soziokulturalean, politikoan, ekonomikoan eta judizialean errotzen da. Eta, konturatu ala ez, sistema erreproduzitzen ari gara etengabe. LGTBIQfobiarekin bukatu behar dugu, ez honen aurka borrokatu: LGTBIQfobiak (hau da, heteroarauak) askatasunean eta berdintasunean oinarritutako jendartearen garapena oztopatzen du.
darteak planteatzen duen lehenengo premisa dela esan dezakegu eta, gehienok, inguruko lagun edo familia-kide bati egin diogun galdera. Galdera honen atzean heteroarauan oinarritutako eraikuntza soziokulturalak, politikoak, ekonomikoak eta judizialak guztiz baldintzatuko du jaioko den haur horren etorkizuna bere genero-identitate eta orientazio afektibo-sexualari dagokionez, besteak beste. Ekografiak haur horren sexu biologikoa zein den zehaztuko du. Medikuak haur hori neska ala mutila den genitalei erreparatuz esango du. Horrela, jendartea bi sexutan banatzea lortzen dugu: emakumeak eta gizonak. Sexu-genero sistema bitarra deritzonak ez du beste sail kapenik onartzen eta, ondorioz, gorputz-eredu horietatik kanpo daudenak baztertzen ditu. Baina sexu biologikoaren diag nostiko horren eragina harago doa. Behin jaioko dena neska edo mutila izango dela jakinda, genero-identitate bat esleitzen zaio: femeninoa edo maskulinoa. Beste behin, heteroarauak aniztasunerako aukera gutxi utzi dio haur horri: mutil maskulino eta neska femenino heterosexualak aurreikusten ditu. Beraz, jaio aurretik bere sexu-biologikoaren eta genero-identitatearen araberako rolak ezartzen zaizkie haurrei. Gurekin ere halaxe egin zuten! Rol horiek, edo genero-adierazpe nak, estereotipoetan oinarritzen dira. Neska femenino heterosexual eta mutil maskulino heterosexualak nola adierazi behar diren zehazten duten rolak dira. Hala ere, rol hauek oso eredu itxian oinarritzen dira, ahaztu egiten baitituzte, adibidez, ustez genero adierazpen maskulinoa duten neskak (marimutilak), ustez genero adierazpen femeninoa duten mutilak (lumadunak) zein genero-adierazpen konkreturik ez duten gorputzak (androginoak).
Heterosexualitatea da guztioi aurre ikusten zaigun orientazio afektibo- sexuala eta horrek eragin nabarmena du haur horien identitatearen eraikuntzan. Sexu-orientazioa askoz zabalagoa da, eta izugarrizko garrantzia du ahalik eta aniztasun zabalenean oinarritutako ereduekin haztea, heztea eta ikastea. Norberaren identitatearen eraikuntza norberaren askatasunean oinarritu beharko litzateke, parte garen kolektiboan aske izan, hazi eta bizi ahal izateko. Zoritxarrez, heteroarau zurrunenean oinarritutako jendartea dugu ispilu. Txiki-txikitatik zer egin, zer esan, nola adierazi, zer pentsatu, zer sentitu, zertan jolastu... eta zer ez esan, zer ez egin, zer ez sentitu, zer ez adierazi, zer ez pentsatu, zertan ez jolastu... behin eta berriz errepikatzen digun heteroaraua, azken finean. Honek guztiak genero-identitate eta adierazpenen eraikuntzan duen eraginak LGTBIQ kolektiboa bete-betean harrapatzen du. Honekiko mespretxu eta gorrotoak, LGTBIQfobia bezala ezagutzen dugunak, heteroaraututako sistema
Hezkuntza sistemak eta bertan lanean dihardugunok erantzukizun handia dugu prozesu honetan. Beraien identitatea eraikitzen ari diren haur eta gazte horiek gure eskoletan ditugu, geletan, zentroetan. Lagungarri izan behar dugu, eragile aktibo. Eskola ezin da aniztasunarentzat arrotza den gune bat izan, babesa eskaini behar dio, lasaitasuna, jazarpenik gabe diren bezalakoak adierazteko askatasuna. Nahikoa dela esan behar dugu. Berandu ari gara eta aldaketak ezin du gehiago itxaron. Haur eta gazte horiek ezin dute gehiago itxaron, ezta guk ere. Hitzetatik ekintzetara pasa behar dugu. Ildo horretan, STEILAS sindikatuko LGTBIQ+ lan-taldean LGTBIQ fobiaren aurka lanean jarraituko dugu, behar-beharrezkoa baitugu oraindik ere. Aurten IRAULTZEKO PREST! unitate didaktikoa prestatu dugu, itotzen gaituen heteroarau zurrunenarekin bukatzea helburu duen lana, alegia, askatasun osoz erabili eta gozatu ezazue! •
Eskoletako heteroaraua irauli! ¡Dale la vuelta a la heteronorma en tu centro!
Una lucha contra esa heteronorma rígida que nos oprime, que nos predestina a ser heterosexuales incluso antes de nacer, que nos encasilla en chicos y chicas, femeninas y masculinos. 7
EAE
Borrokaren bidez aurreakordioa lortu dugu gara berdinak. Baina, zailtasunak zailtasun, helburu bakarra izan dugu: eskola publikoa eta bertan lan egiten dugun langileon lan baldintzak hobetzea.
2016 ko urriaren 25ean Hego Euskal Herriko unibertsitatez kanpoko irakaskuntza publikoan zein pribatuan mobilizazioa eguna deitu genuen STEILAS eta ELA sindikatuok. EHIGE eta HERRIKOA guraso elkarteek beraien atxikimendua agertu zuten. Oihar tzun zabalena sare publikoan eta EAE izan zuen konfrontazio zabal eta iraunkor bati hasiera eman zion mobilizazio honek. LOMCE, HEZIBERRI ETA MURRIZKETEI aurre egiteko borrokaren beste urrats bat izan zen eta indarra eman zigun aurrera egiteko. 2017ko martxoaren 22an STEILAS, LAB eta ELAk egun osoko lehenengo greba eguna deitu genuen. “Lan baldintzak hobetu hezkuntza eraiki” lelopean eta hezkuntza publikoa ardatz hartuta, azken 30 urtetan hezkuntzan egon den konfrontazio fase gogorrenari ekin genion gehiengo sindikalarekin batera. Euskal Herriko eskubide sozialen karta izan zen abiapuntua: “Pertsona guztiek dute hezkuntza publiko, euskaldun, plural, laiko eta doakoa eskuratzeko eskubidea, aniztasuna integratuko duena eta berdinzalea izango dena generoaren ikuspuntutik (hezkidetza), ikuspegi kritikoa eta elkartasun internazionalista sustatuko dituena, hezkuntzaren etapa guztietan, bai derrigorrezkoetan eta bai derrigorrezkoak ez direnetan.” Zazpi greba egun burutu ditugu sektore guztietan eredugarria izan den elkarlan bati eutsiz. Jakina eta agerikoa da borrokan aritu garen hiru sindikatuok nortasun eta ideologia propioak ditugula, baita sindikalgintza ulertzeko modu ezberdinak ere. Gure egiturak eta funtzionamendu moduan ere ez
8
STEILASek ordezkaritza duen sek tore guztietan aritu gara grebetan eta lorpenak aldakorrak izan badira ere, sektorez sektore, oro har, balorazio positiboa egiten dugu. Ez da guztia lortu, hutsune nabarmenak daude sinatutako akordioetan, Heziketa Berezian eta irakasleen sek torean, alegia. Garbi dugu akordio partzialak direla, jarraipena zorrotza egin beharko diegula eta borrokan jarraitu beharko dugula. Haurreskolak Partzuergoan, aldiz, ez sina tzea erabaki genuen; 0-2 etapa bereziki garrantzi tsua da, bertan gertatzen denak eragin zuzen-zuzena duelako ondorengo etapetan: segregazioa, pribatizazioa... gizarte eredu batekin lotuta dauden kontuak izateaz gain, zuzen-zuzenean eragiten duten lanpostu galeran eta lan baldintzen okertzean. Jaurlaritzak gai hauei ez heltzea erabaki zuen. Esan dugu harro sentitzen garela, zailtasunak zailtasun, LAB eta ELArekin eginiko elkarlanarekin. Ez dago beste biderik herri honen emantzipazio sozial eta politikoan aurrera egin nahi badugu. Zentzu horretan, ulergaitza egiten zaigu, behin konfrontazioa amaituta egon denean, bi sindikatuek agertu duten elkarrekiko jarrera erasokorra. Eskola publikoaren aldeko borrokak aurrera jarraituko du, halabeharrez: LOMCE, Hezkuntza Lege berria, segregazioa, euskara gure eskoletan jasaten ari den gain-behera, laikotasuna, pribatizazioa, matrikulazioan ematen den tongoa, ebaluazioa sistema...asko dira irekita dauden frenteak. Baina STEILAS, inoiz baino indar gehiagorekin, prest dago euskal eskola publiko bakarraren alde bidea irekitzen jarraitzeko!•
Gora euskal eskola publikoa! Gora hezkuntzako langileon borroka!
alternatiben herria
Iruñean ekainaren 2an
ALTERNATIBEN HERRIA egitasmoak, intuizioak eta gogoak baditugula erakutsi nahi dugu.
Nola eginen dugu?
Behin eta berriz erraten digute ez dagoela alternatibarik, baina guk oso garbi dugu: HEMEN BAI bada alternatibarik, hemen bai baditugu itotzen gaituen sistema honi aurre egiteko alternatibak. Bizitza burujabea eskubide osoz eraikitzeko asmoa dugu eta horretarako nahitaezkoa da kapitalismo tik deskonektatzea. Eta horixe bera azaleratzeko, Euskal Herriko Esku bide Sozialen Kartaren eskutik, Iruñean ekainaren 2an Alternatiben Herria ekimena ospatuko dugu. Iruñeko aurtengo deialdi hau ez da zerotik hasi, Baionakoaren eta Bilbokoaren ondotik hemen eginen den eskala handiko hirugarren Alternatiben Herria izanen baita. Gaur egungo eredu sozial eta ekonomikoa gainditzeko proposamenak garatzea gure esku dago. Proposamen asko ditugu eta bertze asko jorratzen hastea dagokigu. Horietako anitz ezagutzeko eta praktikan jar tzeko aukera paregabea izanen dugu ekainaren 2an Iruñean herri justu, solidario eta desiragarriagoa eraiki tzeko bidean.
Zer egin nahi dugu? Nafarroako herrietan, auzoetan, elkarteetan, sareetan… dauden alternatiba proiektuak erakutsi nahi ditugu. Baina erakusteaz bat, informazioa ere partekatu nahi dugu, eta elkar ezagutu, eta elkarrekin hausnarketa egin. Boteredunek sinetsarazi nahi diguten ezintasunaren aitzinean, ber tzelako bideak jorratzeko ideiak,
Ekainaren 2an Iruñeko erdigunea hainbat auzoz osaturiko herri bilakatuko dugu; hausnarketaz, alternatiba praktikoz, kale animazioz, baikortasunez eta, batez ere, etorkizunez beteriko herria izanen da. • Herriak eta lurra: energia subiranotasuna, klima aldaketa, hondakinak, mugikortasuna, elikadura burujabetza, kontsumoa… • auzoEKOnomia: finantzak, txan pona, ekonomia sozial eraldatzai lea, aberastasunaren banaketa, enplegua… • Burujabetza, demokrazia, subiranotasuna eta parte-hartzea: eredu ekonomiko, sozial, kultural eta politikoa erabakitzeko eskubidea; parte-hartze prozesuak; herrien arteko elkartasuna… • Bizi anitzak eta duinak: jatorria, identitatea, gorputzak, sexu-generoa, aniztasunaren kudeaketa… • Arragoa: ondare komuna, hizkun tza, hezkuntza, kultura… •H aurren errepublika: txiki eta gazteek gune propioa izanen dute haien Alternatiben Herria irudikatzeko.
Aurrekariak Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta 2015 urtean sinatu zen, Euskal Herrian ezartzen ari diren politikak errotik aldatzeko beharrizanetik abiatuta eta gizarte eredu alternatiboa jasotzeko helburuarekin. Eskubide Kartak bere helburuak gauzatzeko programa soziala osatu zuen, gizartearen eraldaketa lortzeko bidean hainbat neurri biltzen zituenak. Karta oinarrizko tresna dugu gaur egun, baina mugimendu sozialaren mobilizazioa nahitaezkoa da bertan biltzen diren helburuak betetzeko. Horregatik, Kartaren erronkari helduz, Iruñean Alternatiben Herria
eginen dugu. Kartak deituriko bigarrena izanen da, 2015ean Bilbon ospatu zenaren ondoren. Alternatiben Herria, jendarteak, eragile sozialek eta sindikalek, bizitzaren sostengua erdigunean jarriz, aldarrikatzen dugun herri ereduaren erakusleiho izateko egun bateko programa da eta hilabete askotako elkarlana. Kapitalismoaren sistema tik harago, eskubide sozialak bermatzen dituen sistema soziopolitikoa eraikitzeko mobilizazioa da. Iruñekoa ez da Euskal Herriko lehenbiziko Alternatiben Herria. 2013an Bizi! mugimenduak Alternatiben herriak nornahik sortzeko deialdia manifestuan 10, 100, 1000 Alternatiben Herrixkak Europan guztian zehar eraikitzeko deia egin zuen COP21 (klima aldaketaren inguruko Nazio Batuen 21. konferentzia) izan arte. Hartara, 2013an berean ospatu zuten Baionako Alternatiben Herria eta geroztik ez dira gelditu. 2018an bi Alternatiben Herri izanen da: bat Iruñean, ekainaren 2an, Karta Sozialak deituta; eta bertzea Baionan, urriaren 6an eta 7an, Bizi! mugimenduak deituta. Manifestuan erran zen bezala, bat eginik eta erabakiz jokatzen badugu, lehia hau Iparrean zein Hegoan irabaz dezakegu. Gure tzat eta gure ondoren datozen belaunaldientzat. Esan ahal dadin, gaur nahiz bihar: “oraindik beranduegi ez zelarik hasi ginen mugitzen!”.• alternatibenherria.eus
Iruña, Pueblo de AlternativasAlternatiben Herria es una oportunidad de poner la vida en el centro y mostrar un modelo social más justo. Es una movilización para crear un sistema sociopolítico que garantice los derechos sociales, más allá del sistema capitalista. 9
0-3
UPN=Cuatripartito Haur Hezkuntzako
lehen zikloak Nafarroan babesik gabe bizirauten du gaur egun. Hezkuntza Departamentuak ardura izan arren ikastetxeen kudeaketa Udalen (modu zuzenean edo ez zuzenean) eta Politika sozialen Departamentuaren eskuetan gelditzen da eta beraien arteko koordinazio eza salatu nahi dugu. Departamentuan 0-3aren inguruan erabakiak hartu behar dituzten profesionalak Haur Hezkuntzako 2. zikloan adituak dira, baina ez dute 0-3arekiko harreman zuzena izan beraien bizitza laboralean eta hain zuzen ere 0-3ko ziklorako izendatu zituzten adituak beste lan batzuetan aritzen dira. Orain arte ikusi dugunaren ondorioa eta kezka larriena hezkuntzaren lidergoaren falta da. Hezkuntza departamentuak orain arte haur eskola guztiak tipologia berdin batean multzokatzeko inbertitu ditu bere ahalegin guztiak. Ratioak ez jaistea modu bakar batean interpretatu daiteke: 0-3 urte bitarteko haurren beharrak ez dituzte ezagutzen. Ratioak ukitu gabe ezin dezakegu ez pedagogiaz ezta zaintzaz ere hitz egin. Gaur egun udaletxeek kudeaketa ez zuzena esleitzeko sistema eskizofrenikoa erabiltzen dute. Hezkuntzako arduradunarekin izan genuen azkeneko topaketan Haur Hezkun tzako 1.zikloko Haur Eskola guztiak Instituto Autonomoa edo Patzuergoan antolatzeko asmoa azaldu zigun. Arazoei aurre egin ordez adabakiak besterik ez dituzte jarri adibidez, harrera araudian moldaera batzuk egin dituzte, 0-3ko zuzendari batzuekin topaketen ondorengo informeak ez dituzte oraindik publikoak egin,... Nafarroako 0-3 urte bitarteko haurrak, euren familia eta arduradun profesionalak baztertuak daude, isolatuak, inongo onarpen profesionalik gabe. Maiatzaren 10ean Geroa bai-k, EH Bilduk, Podemos-Ahal Duguk, PSN-k eta I-E-k Exekutibo Foralari haur hezkun tza osoko titulartasuna eta dohakotasuna bereganatzea estutu dute. Sei hilabeteko epean 2020.urteren arteko ekintzen kronograma aurkeztera behartu dute, akordio programatikoan adierazi zuten bezalaxe. Eskaeraren hartzaileak egileak beraiek dira, beraien ardurari egindako eskakizuna da publikatu dutena.
S TEILASen aldarrikapenak 1. Sektorea arautzea. 2. Nafarroako Gobernuak beharrezkoak diren
pausoak ematea, Nafarroako zentro publiko guztien kudeaketa bateratua egiteko.
3. Langile guztientzako soldata duina, administrazio publikoetarako ezarritako maila profesionalari dagokiona.
4. Hezkuntza etapa honen profesionalen beharrekin eta ezaugarriekin bat datorren hitzarmen espezifiko bat edukitzea (amatasun lizentziak, irakaskuntza orduak, koordinaziokoak eta norberaren eginkizunak, ordezkapenak…).
5. Behar diren plazak eskaintzea euskaraz. 6. Baliabideak ematea, sor daitezkeen hezkuntza premia bereziei erantzuteko.
7. Figura berri bat sortzea eskola organigraman:
aholkulari pedagogikoa, eskoletako proiektuetan laguntzeko eta langileak aholkatzeko ardura izango duen pertsona.
8. Europako Batzordearen Haurtzaroaren Arretarako sareak haur zerbitzuen kalitate helburuen bidez ezarritako gomendioak betetzea: • 0-1 urte: 1-4 ratioak profesional bakoitzeko. • 1-2 urte: 1-6 ratioak profesional bakoitzeko. • 2-3 urte: 1-8 ratioak profesional bakoitzeko.
9. Ordezkapenen zerbitzu bat eduki behar da beti, ezarritako ratioei une oro eusteko.
10. Eskoletan sukaldari bat eta sukalde-garbiketa
laguntzaile bat eduki behar da, 25 haurren talde bakoitzeko.
11. Erretirorako trantsizio duina, ezaugarri fisikoak errespetatuz eta urte hauetan eskuratutako jakintzari balioa emanez.
12. Lan arriskuak ebaluatu behar dira, eta prebentzio
plangintza bat egin. Borrokatu behar dugu gaixotasun hauek laneko gaixotasun gisa onar daitezen: gaixotasun otorrinolaringologikoak, kutsakorrak, alergia kronikoak, gihar-eskeletoko gaixotasunak eta gaixotasun psikosozialak; izan ere, lanbide honi lotutako arrisku nagusiak biologikoak, foniatrikoak (osorik hartuta, ez soilik noduluen afekzioei lotuta), ergonomikoak eta psikosozialak dira.
Legealdi honetako errealitateak derrigortu gaitu Gobernuarenganako konfiantza galtzera, berri honen bitartez esperantza luzatu nahi dutela uste dugu.
Uriz Pi
Emmi Pikler
UPN-ri egiten genizkion eskaerak orain Lau alderdikoari gogoraraziko dizkiogu: Noiz izango dugu Haur Hezkuntzako lehen zikloa erregulatuko duen araudia, unibertsala, dohakoa, publikoa eta elebiduna?•
Anna Tardos
Myrtha, Agnes, Noemi Ute Strub
10
PAI
¿Cómo te las
aPAIñas? El acuerdo de gobierno firmado por el cuatripartito contemplaba el desarrollo de un nuevo modelo de enseñanza integrada de lenguas, pero estando ya en el cuarto año de la legislatura, lo único que hemos conocido fue la nueva regulación de este programa de aprendizaje de inglés (PAI), que ha permitido a algunos centros rebajar el número de horas impartidas en inglés y así minimizar los efectos negativos del programa, especialmente sobre el alumnado más desfavorecido. Este programa ha tenido graves efectos en el profesorado de los modelos A y G. Mucho personal funcionario se ha visto obligado a concursar a otros puestos de trabajo e incluso a cambiar de especialidad (la especalidad de inglés en estos modelos ha desaparecido practicamente) y ha lanzado al paro a mucho personal contratado sin la titulación de inglés. Todavía no conocemos con exactitud cual ha sido la magnitud del impacto y debemos trabajar con datos aproximados. Por otra parte, el hecho de que el programa se inicie en Infantil, y se exija un nivel C1, ha originado que la mayor parte de plazas estructurales no puedan salir a oposición, ya que el real decreto que regula el acceso a los cuerpos docentes, no contempla que una titulación en lengua extranjera pueda ser un requisito para presentarse a la oposición. Esta normativa, a pesar de las peticiones de UPN, PP, PSN y Geroa Bai, dificilmente cambiará, ya que en el resto del Estado, esta afectación es mucho menor. El Departamento de Educación recientemente ha organizado unas jornadas tituladas: “Multilingüismo. Nuestras lenguas, otras lenguas” y parece que presentarán el nuevo modelo de enseñanaza integrado de lenguas durante el curso 2018-19. A pesar del título, una de nuestras lenguas propias, el euskara, permanece confinada y el 60 % del alumnado navarro todavía no tiene ningún contacto con ella. Entre las otras lenguas, aquellas de otros paises traidas por el alumnado no tienen practicamente ningún lugar en nuestras escuelas. Por eso, al profesorado no le queda más remedio que aPAIñarse, ya que las posibilidades de tener un modelo alternativo en esta legislatura son cada vez más improbables.•
PAIsaia euskarafobikoa oso gutxi aldatu da Legealdi honetan D eredua hasi da zabaltzen orain arte debekatua izan duten zenbait eskola publikoetan, hori beti poztekoa da, baina oso geldo doa dena. Badakigu ez dela erreza, baina kemen, plangintza eta ausardia gehiagorekin datuak hobeagoak izan zitezkeen. Bide batez, ikastetxe horietan hasten diren irakasleen lana hobeki babestu behar da. Barcinak onartu zuen bezala, PAI bultzatu zuten D ereduaren zabalpenari aurre egiteko eta lortu dute matrikulazioa bere horretan gelditzea eta batez ere, A ereduko matrikulazioa asko jaistaraztea. Bada garaia, D eredua biziberritzeko eta bertan matrikulatzeko eskubidea egiazkoa bilakatzeko Nafarroa osoko eskola publikoetan. Bestalde, A eredua ere bultzatu behar dugu, batez ere A eredu indartua, gaur egun ezinbestekoa delako Nafarroako ikasle guztiek gutxieneko euskarazko ezagutza bermatzeko eta bestelako hizkuntza politika garatzeko.
11
Izan zirelako gara, garelako izango dira.
www.steilas.eus Araba: Eulogio Serdán 5
01012 Gasteiz W 945 14 11 04 { 945 14 43 02 araba@steilas.eus
UPV/EHU Arabako Campusa Ikasgelategia, 204. Bulegoa 01006 Gasteiz W 945 01 33 97 (3397) steilas-araba@ehu.es
Bizkaia: Jose Maria Eskuza 1, 1 esk.
Gipuzkoa: Basotxiki 30-34 atz. 48013 Bilbo 20015 Donostia W 944 10 02 98 { 944 10 13 60 W 943 46 60 00 { 943 45 36 27 bizkaia@steilas.eus gipuzkoa@steilas.eus
UPV/EHU Bizkaiko Campusa Gizarte Arloko Eraikina 48940 Leioa W 946 01 24 34 – 435 (2435) steilas-bizkaia@ehu.eus
UPV/EHU Gipuzkoako Campusa Ignacio Mª Barriola eraikina Elhuyar Plaza 1 W 943 01 84 36 (8281) { 943 01 81 40 steilas-gipuzkoa@ehu.eus
Nafarroa Joaquin Beunza, 4-6 behea
31014 Iruñea W 948 21 23 55 { 948 22 97 90 nafarroa@steilas.eus