gedichtenbundel
I LOVE ROTTERDAM V De Rivier
STICHTING 1 AQUARIUS
2
Stichting Aquarius
I LOVE ROTTERDAM V De Rivier
Deel I Winnende Dichters Deel II Overige Gedichten Deel III Jan Prins - De Stroom 3
Colofon: Uitgever: Stichting Aquarius Vormgeving: Erik Van Loon
Editie: juli 2015 Oplage: 100 stuks en E-book www.stichtingaquarius.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
4
Rotterdam, 20 juni 2015 Als liefhebber van dichten bied ik u hierbij de gedichtenbundel ‘I LOVE ROTTERDAM V’ met daarin 48 gedichten over “De Rivier” aan. De Rivier was het thema van deze gedichtenwedstrijd. Bij het kiezen van het thema ‘De Rivier’ hebben wij ons laten inspireren door Jan Prins zijn gedicht “De Stroom”. Ter gelegenheid van de herdenking 75 Jaar Bombardement Rotterdam op 14 mei 2015 hebben wij op 14 mei met 75 Rotterdammers gelijktijdig het gedicht “De Stroom” op 75 straathoeken aan de brandgrens voorgedragen. Het gedicht de stroom vindt u op de laatste twee pagina’s van deze gedichtenbundel. Tien van de 48 deelnemers zijn geselecteerd om hun gedicht voor te dragen tijdens 8 jaar Rotterdam Swim op 26 juli 2015. Het gaat om: Joop van den Bos, Maarten Braams, Henk Dillerop, Anne-Rose Hermer, Piet Janssen, Kobus Carbon, Ronald Ros, José van Rosmalen en Franciska Stasse. Dhr. Bob Boswinkel bedankte voor de eer. De keuze van de tien dichters was niet eenvoudig. Het bijzondere van deze bundel is echter dat wij u alle gedichten presenteren zodat u op uw gemak uw eigen selectie kunt maken en deel u selectie ook gerust met vrienden en kennissen thuis, op school of op het werk. Dankzij u lezen wij nu gezamenlijke deze prachtige gedichten over De Rivier. Erik Van Loon Stichting Aquarius 5
Stichting Aquarius
Sponsors 2015
6
Deel I Winnende Dichters
7
8
Joop van den Bos
B
87, Rotterdam De Grenzeloze Haven 1886: Rotterdam stoot door naar zee! Het is een trechter, zei Torbecke al, Voor half-Europa, maar hoe wijder die trechter, hoe meer er door zal gaan. 1886: Het is zover. Want volgens de logica van de geografie moet hier een wereldhaven komen in de stad die men naar de godin Rotta vernoemde! O, lotsbestemming! Zelfs de meeuwen weten het! De kompassen richten zich op de poort van Europa, de faxen verschepen al! Havens 184-200 staat er in hartje stad, want laat ons niet vervreemden. Om hen die van de eilanden kwamen, van Brabant, Groningers en Friezen. O, maritieme zang der lokkende verten daar waar de Maas uitloopt in vele mondingen, zich ruimtelijk sterkt! Met de vraag als een roep uit het deinende vloeien. De perfecte outillage overstijgt het nut, humaniseert grenzeloos-universeel! Sterker door strijd stromen we door naar nieuwe tijden!
9
Dhr. B. Boswinkel Bedankte voor de eer
10
B
Maarten Braams
B
17, Den Hoorn Cirkels, Waar de hemel de aarde raakt, Daar waar koning winter altijd heerst, Ben jij geboren uit de kou. De tranen vliegen door de lucht, Wanneer je stenen opzij smijt en je Je jeugdig een weg naar beneden duikt. Als je ouder wordt beweeg je trager, Maar saai ben je niet, Want je reist door vele steden. Als je je einde voelt naderen, Wordt je steeds minder flauw, En je ziet het eeuwig blauw steeds dichter. Waar al je broeders zich verzamelen, Daar waar Neptunus altijd heerst, Ben jij gestorven en opnieuw geboren, Als het eeuwig blauw.
11
Kobus Carbon
C
35, Rotterdam Rotterdammert Mijn stad, waar ik mijn liefde en mijn zonden leef Mijn stad vol Rotterdammerts De stad waar de havens ‘s ochtends hun kranen laten rijzen Om trots toe te zien en te waken over hun stad Om trots toe te zien hoe wij met onze kades de Maas temmen Haar met onze schepen mennen Terwijl zij dit kolkend toe laat Omdat zij weet dat zoals zij ons, wij ook haar respect erkennen En dat zegt een hoop, dat wij dat zeggen, Want wij zeggen waar het op staat Met onze grote muil Want dat is wat wij hebben, Rotterdammerts Een grote muil Een grote muil die we allemaal van ons eigen wel konnen Maar dat een ander dat dan nie ken, jammer toch, dacht je ‘t niet dan, ja toch Kijk, Als je van het kasteel naar de kuip loop Dat je dan langs de koelkast mot, ter hoogte van de scheur van Riek Bakker en ruim voor de paalwoningen, het potlood, de gasfabriek, de putdeksel en de landingsbaan naar rechts mot langs de baan en de grafzerken om over de erectie van Peper te gaan. Dat je dan langs het hakblok mot zodat je de paperclip aan je linkerzijde houd en de periscoop rechts, en dan rechtdoor mot gaan. Dat snap iedere Rotterdammert En dat als je Jan Gat, Kaat Mossel of het weenawijf ziet dat je dan niet lekker gaat, ook. En of je nou langs de graansilo in Charlois loopt, het historisch Delfshaven Langs de Rotte van de Kralingse naar de Bergse plas Of van Kralingen Crooswijk en het Oude Noorden Tot aan de dijken in IJselmonde We konnen allemaal van ons eigen onze hulpwerkwoorden en kennen ze zo in kannen en kruiken kroppen En zoals de Maas door onze stad heen stroomt Zo stroomt zij ook door de aderen van ons Rotterdammerts. Samen met de ketel 1 Zo zijn wij verbonden aan elkaar, sterker verbonden Sterker door strijd! Schreeuwen we door de straten, samenhorig in koor en hand in hand Zijn wij kameraden Zijn wij het Legioen, het Legioen dat Spartaans tot ongekende hoogt komt Want wij zijn 010! Omdat wij de nummer 1 zijn tussen alle nullen.
12
En ja we hebben dan wel die stadswachten, maar daar kijken we als Rotterdammerts dwars doorheen Want hier wordt gewerkt Hier wordt geleefd en Hier wordt gedronken Wij weten wat aanpakken is En kijken niet vies op van vuile handen Zo de man van plantsoenbeheer die met trots op zijn uniform het groen witte wapen van ONZE stad draagt Al is zijn trots er alleen al omdat hij iedere dag weer de Rotterdamse aarde mag voelen En als de kapitein op volle zee al in de verte daar de punten ziet Euromast, montevideo, ons hotel New York En aan zijn sneller kloppend hart voelt dat onze roeiers hem zijn thuishaven binnen varen Dat hij dan voelt dat het afscheid en het weerzien van zijn stad onlosmakelijk verbonden is met het laden en lossen van onze schepen En het resultaat van ons harde werken mag er zijn Met onze, ja onze, overweldigende skyline Onze Erasmusbrug, onze red apple, ons Noordereiland Maar bovenal toch onze hef Onze hef die zoals het hoofd van Rotterdammerts altijd geheven is Kin omhoog en borst vooruit Hard voor weinig en sowieso, altijd chagrijnig En als wij na ons harde werken uit onze Maas zijn gekropen En onszelf weer in de drank verdrinken Hebben wij het vertrouwde wakend oog nog steeds Van de kranen die ons onze wolkenkrabbers brengen De wolkenkrabbers rondom ons witte huis en onze witte de with En zelfs de Duitsers die in 1940 een poging deden Het reeds beschreven tabula rasa van onze Desiderius Erasmus te wissen De Duitsers die tegen onze zwarte duivels liepen, Wisten ons niet te breken Ons Rotterdammerts Want wij zijn 010! Omdat wij de nummer 1 zijn tussen alle nullen. Al was het alleen maar mogelijk om jou met woorden te kunnen beschrijven Maar dat kan niet, Net zoals dat je niet te breken bent Dat je niet te breken bent Niet te breken bent Niet te breken bent omdat je diep verscholen zit Want die stad, Rotterdam, die zit van binnen, hier Diep verscholen, in die Rotterdammert, Achter zijn hele grote muil, In dat hele kleine hartje
13
Henk Dillerop
D
60, Leeuwarden Rotterdam de stad van ons hart. gisteravond zwommen we samen in het koele water van de rivier langs de kade huizen van glas “het is een tijd geleden dat we spraken over hoop, liefde en verlangen” brekige woorden verpakt in dekens van damp havenmeesters mengen zich tussen matrozen van blauw porselein kraanvogels waaien in een wolk voorbij duizelige vissen schubben mijn been “er komt een tijd.....dan, dan zullen er geen geheimen meer zijn” in het koele water raak ik je even aan heel zacht voel breekbare huid en proef zout
14
Anne-Rose Hermer
H
47, Rotterdam Vloeibaar goud Water stroomt door de Maasstad als bloed door een lichaam Het is onze grootste schat En het zit zelfs in onze naam Het brengt ons van A naar B Het leidt ons naar de zee We verdienen er geld mee Maar ons stromende fundament koesteren? Nee! We bezuinigen op het onderhoud Van ons vloeibare goud We veranderen onze rivieren in vuilnisbakken Zo erg, we zetten onszelf te kakken In andere landen is de haven een dagje uit Menig Rotterdammer interesseert onze wereldhaven geen fluit Willen we er echt aan wennen Dat we onze eigen kansen niet kennen? De rijkdom van ons water Moeten we meer waarderen Anders kunnen onze nazaten later Alleen over Rotterdam Swim uit boekjes leren.
15
Piet Janssen
J
72, Rotterdam Wereldhaven waar de grillige rivier is aangelijnd tot nieuwe waterweg, waar de zee, hoe hoog ze gaat, een machtige waterkering treft waar laaglandzoet buitengaats uitwaaiert in het ruime zout, daar leeft het deltavolk en hengelt naar een wereldvangst. het bouwt een poort voor euro’s, ziet toe wat inkomt en uitgaat, hoe het uit zijn duinen groeit, met zand en al de zee in schuift. het schouwt aan Hollands hoek, supertankertrots, de erts- en olievloot die binnenloopt, welvarende parade, lust voor koopmans oog. het sleept maar voort, en manoeuvreert grondstoffelijke bulk de waterbekkens in waar grijpgrage klauwen en gulzige tentakels onverminderd opslag vragen, en vurige tongen likkebaardend de hemel afgrazen, the sky is the limit, geen peillood raakt de bodem van ambitie, het baggert zich vrij baan, de wereldhaven, containerbegrip muurvast in de havenhoofden verankerd.
16
JosĂŠ van Rosmalen
R
68, Capelle aan den IJssel Waterstad De stad had nog open gaten toen ik er wonen kwam kraanwater drinken kon je beter laten wat moest ik toch in Rotterdam? Die hoekige stad met harde lijnen met stadsdelen gescheiden door water veel was voor mij onbekend terrein de stad kennen leerde ik pas later. Rotterdam is geen gewillige bruid ze lokt niet met oude straatjes haar lokaas heet nu Kop van Zuid maar die hoge torens zijn geen maatjes Als minnaar moet je door de harde schil de stad verover je in brokken toch voel je je aan de Maasoever stil de stad laat er je adem stokken Hier vaart de wereld voorbij hier zie je de felle wolken de stad die woont nu in mij ik voel er het water kolken
17
Ronald Ros
R
43, Meerstad Stoomschip Rotterdam Oud-Charlois, Verboomstraat het gezin groot de jaren mager geluk was heel gewoon zachtrood toegelachen van dat blok Sunlight zeep Vaders ansichtenalbum opgeborgen onder het stapelbed van spaanplaten jeugdherinneringen Een verzameling scheepskaarten S.S. Zeeland, M.S. Indrapoera, M.S. Tosari, M.S. Kota Baroe waterpas liggend in bleek vlak of diagonaal hellend gerangschikt Op zeebenen loop ik er doorheen Hollands glorie wapperend in zwartwitte driekleur Een kaart is afgedreven van haar gomklevend anker: S.S. Rotterdam liggend nu in Maashaven maakt het geen knopen meer Een loopbrug voert me over de krijtklip waaronder men glazen afkalvingen vindt van rinkelende doop Eerste leven Rotterdam-New York Vertrokken onder de wind van wuivende zakdoeken De Amerikaanse droom van de arme immigrant zorgvuldig opgevouwen en toegedekt in hutkoffer expanderend van westwaartse verwachting
18
De zee van mogelijkheden die ons draagt Tweede leven cruisende portemonnees Het voorsteven beukend tegen kokhalzende stormen Biskajes fadoklanken overstemmend Welk vreemd spuiwater hoosde een klysma door zijn ruim Hoe lang de croonende nachten van swingende kroonluchters in schuivende balzalen Zandloperfijn de korrels Saharazand in de kijkers van de patrijspoorten - de slaap nog in de ogen Boordlichten, vuurtorens naar elkaar knipogend langs Slauerhoffs Spaansche Kust Het gewicht van geuren uitwasemingen van smeerolie en zweet ontsnapt aan helse machinekamer botsend op een bouquet van sandelhout aan Adens havenkade vol qat kauwende Jemenieten Derde leven Avondrust Als de lichten dimmen de kooien ronken telt de gids na fooi en vingers en verlaat ik het scheepje in de fles van de woningbouwvereniging achteloos achterover slaand van boord naar waar ooit waren knipogende vrouwen van Katendrecht
19
Franciska Stasse
S
56, Leeuwarden De Maas
Alleen jij niet Ik streel je met mijn hart
Na jaren zie ik je weer
Ik herken je stemming
Op een grijze ochtend in maart
Je beweging
Je beweegt je ongedurig voort
Je geur
Herinneringen
Verderop zwaait de grote Filosoof
Mijn eerste baantje
wat heen en weer
In de pauze ging ik bij je zitten
Aan de andere kant torent die Lange
Genietend van alles wat je deed
boven alles uit
Ik keek naar je
maar ik kijk alleen naar jou
Luisterde naar je
Ik zal weer weggaan
Heb tegen je gesproken
Maar ik kom terug
en geschreeuwd Ik heb je voor lief genomen En ik heb je verlaten Anders, nieuw, leuk Zocht ik naar vervanging voor je Vond het niet Het gemis knaagde Ik werd wakker van geluiden waarvan ik dacht dat jij het was En nu ben ik weer hier zittend op een bolder Zoveel is veranderd
20
Deel II Overige
21
Remy van Aarden
A
32, Rotterdam Holland Amerika Lijn Nutteloosheid drijft voorbij gevoelloos en zonder omkijken. Wij zien het allemaal doelloos en zonder schaamte. Toch nemen wij bezit van deze kade. In de hoop dat de eindeloosheid ons verlost van de nutteloosheid.
22
Lieven Baeyens
B
64, Antwerpen Water
waar het water heen vloeit dat weten we niet waar het water vandaan komt al evenmin waarom het een rivier of een stroom werd in onze taal begrijpen we amper maar dat de zee lucht of de lucht ooit zee geworden is dat geven we door aan wie na ons komt hier vlakbij op deze kade of ginder ver op de stranden voorbij de woorden
23
Sabine van den Berg 43, Amsterdam de bedding hij werd geboren en liet zich meevoeren door de rivier van het leven ingebed in de liefde van zijn Rotterdamse roots vloog hij over oceanen naar verre landen maar ook graag terug naar waar hij ter wereld kwam zoals de schepen heen en weer over het water gleden dat Rotterdam de stad waar eens zijn ledikantje stond zou hij nooit kunnen vergeten
24
B
Monique Buising
B
36, Leeuwarden Licht, Lucht en Later Later liet je zien Licht, lucht en later... Onderweg, een schreeuw uit verloren tijden van vergeten liefdes en weleer Tranen opgenomen in de stroom van naamlozen en gemisten Je verhaalt van vermoeide voeten en bezwaard gemoed Zoekend naar verlichting, verlossing Van schaterlachen in dichte mist en donderende stiltes Onvermoeibaar en meedogenloos In je weerspiegeling alles wat was en wordt Een rimpeling, een richting Kinderstemmen dragen ver en raken diep Later liet je zien Licht, lucht en later...
25
Gerhard Burgers
B
48, Dalfsen Van Rotterdam gesproken het Hofplein bruist van levenslustige werkers aangedreven door de handgeschreven wetten met gebundelde kracht veroveren zij de harten en gaan avontuurlijk abseilen vanaf de Euromast de dromer vindt er een plek op de Maasoevers in jouw bijzijn het uitzicht bewonderen aan de Rijnhaven waar enorme kranen werken in de riviermonding de watertaxi’s beeldbepalend in dagverhalen oude arbeiders verankeren verleden op de Blaak paraderen in het Kralingse bos in zomerdos Rotterdam blijft de poort naar duizenden steden van afstand zwaait de skyline van een wereldstad
26
Nynke Cevik
C
49, Cruquius Trots op het water Ritme van de regen weerklinkt in Rotterdam Doordringt de blauw aderende Nieuwe Maas Tikkende spetters uit het zicht van de diepte De bodem onder het bestaan in Rotterdam Bevrijdende verbinding van oever naar overkant Waaiert water haar deken van druppels uit Genieten onze ogen van de glinsteringen In de deinende vlakte die we doorklieven Glijdend over water mijmerende gedachten Over hoe het Rotterdam is vergaan in eeuwen Verstreken sinds het leggen van de eerste steen Van een mooie toekomst op de allerbeste plek Achter de Erasmusbrug stromen de eerste stralen Langs het wolkendek naar beneden het water in Mengt zonlicht zich tussen de golven die zonder Onderbreking onder onze trotse voeten doorgaan
27
Sonn Franken 53, Bergen Op Zoom Haven Star en stram wachtend op wat de wereld biedt geduldig. Starend oud ijzer dat heft tilt en verplaatst. Het water groen dan grauw waar zware wolken verhinderen dat een gouden glinstering neer daalt. De stilte in werk verstoord door geklots tegen kades en de wind die in oren blaast als wolk het water kust.
28
F
Lidia Funes
F
56, Rotterdam Oeverpad Niet geboren niet getogen jouw brede straten vingen mijn tranen op, de winkelspiegels weerkaatsten mijn glimlach. Niet geboren niet getogen op de Coolsingel was ik de trotse bruid in de winterkou trotseerde ik de wind wachtend bij het Centraal Station. Niet geboren niet getogen lopend langs de Maas zijn mooie ideeĂŤn geboren, ruzies uitgepraat. Onopgemerkt, stilaan ben jij, mijn eigen stad geworden.
29
H
Machteld Henzel - in ‘t Hout 39, Rotterdam Strijdmakker een grote stad met hoge gebouwen en een brede rivier Parijs of Rotterdam ben ik nu daar of ben ik hier? Euromast of Eiffeltoren ik haal ze altijd door elkaar dus noem ik het gewoon de twijfeltoren want dat is altijd waar
30
Rotterdamse Keet
K
56, Rotterdam Mijn thuishaven Waar schepen lossen loop ik, deze rauwe plek sterkt mij als de touwen die het staal weten te bedwingen. Waar schepen los gaan loop ik, Deze plek is nog vrij en ik gooi mijn benen hoog, zwier een tijdje rond en flaneer op het net gepoetste dek. Waar schepen lossen, zich verankeren lig ik eindelijk stil .....rustig te wachten tot ik scheep ga. VAARWEL.
31
Wim de Kievit
K
73, Leeuwarden Daar ben ik gebore wat Rotterdammers motte met de Rotte? die vraag is, effe dimme, van de zotte de Moezel en de Theems, de Donau, Ouwe Rijn die kenne nooit zo mooi as onze Rotte zijn ver voor Christus, meer as duizend jare, hebbe de Romeine d’r al op gevare dronke in hun berevelle met plezier an de Rotte-oever menig pintje bier wat later door de voorvaders van BAM werd polderland verbonde door een dam en zo ontstond tusse wat slik en modder door ons eige toffe haveplaatsie Rotjeknor van Oldebarneveld , Erasmus en Piet Hein, Spartaan Jules Deelder maar ook zeker Coen Moulijn zouwe an de oever van de ouwe Rotte as ouwe rotte in een heus museum motte tone op ze Rotterdams daadkrachtig aan dat sinds de Rotte het niet rotter is gegaan opzoute, nokke met rivier-rijmpies verzinne want van de Rotte ken geen oceaan het winne
32
Mark van der Koppel
K
37, Rotterdam Ik struin je straten op weg naar nergens Laat me meevoeren op de klanken van je onrust Nooit af net als ik Je verandert als de wind en ik verander mee Poets blauwe plekken weg met trots en moed Laat het moment inzinken want alles draait door. Zoals de Maas de eeuwige reiziger is komt hij thuis in Rotterdam.
33
Ton Linden 37, Rotterdam Doen er zijn rivieren - heb ik gehoord die eens per jaar terugstromen - de TonlĂŠ Sap bijvoorbeeld ik wist dat niet heb het opgezocht zou dat iets zijn voor ons, voor Rotterdam dat je op de kade kan staan en beelden ziet van eerder, van vroeger van weemoed, van verlangen van kinderspel, en dat alles wat is meegevoerd eens terug zal komen zullen we dat doen
34
L
Koen Meekers
m
51, Beringen Laatste lach Ruw een eeuw geleden,
Maar een Manhattan aan de Maas
geprangd tussen circustenten
fenikste uit ontmenselijkt as.
clowns, goochelaars,
Frank balt Rotterdam de vuist
leeuwentemmers zonder tanden:
de échte heerser der zeven zeeën.
twee neutrale zakdoekjes ongewassen en ongestreken:
Massagraal
Wilhelmina’s en Alberts soevereine staatjes. Een onooglijk beekje stopte Germaanse ijzervreters en wijl in Vlaamse velden klaprozen bloeiden redde Rotterdam het Hollands hachje. Een haven in spreidstand wijd ontvankelijk open smokkelaars, vluchtelingen, spionnen en deserteurs verzeilden in elkanders vaarwater. De Rotterdammer frette bonen van bonnen. Geen generatie later gidste weer een andere gids met een andere vlag andere uniformen naar de poorten van wereld en hel. De stad moest branden, bloeden en boeten een Hongerwinter als uitsmijter.
35
Rob de Moes
M
47, Rotterdam Rivier vanuit Zuid Breed en traag maar niet door oneindig laag land deze keer niks: vanaf de overkant alea iacta est* niks: die gruwelvloed van dodelijke haat** hier … kloeke kapitalistische kerken die aquaflikkering als wild licht de stad in smijten en/of zwommen zalmen giechelend stroomopwaarts vlijden zich met passie op mijn bitter bord en/of winter waarin t water onder witte harde huid auto’s draagt en 36 stemmen smeedt
en/of vanaf de Kaap staren naar hels en giftig vuurwerk de rivier rimpelloos en/of op Zuid woon je onder het water heeft Atlantis een Lijnbaan die Maastunnel heet en/of nu de Hef niet meer leeft bestijg de Brienenoord aanschouw het schisma van de stad nu … die eeuwige geur als in Genua, Cadiz wonderlijk water dat ons bedwingt en/of leegte beheerst de natte vlakte soms taxi’s dito vogels opdat leegte leger lijkt.
Ruud Natrop
N
58, Rotterdam Ode aan Rotterdam de zon zakt bloedrood achter een gevel plonst sissend in de stromende maas de lucht van honderd eetcafeetjes ober doet u mij maar een varkenshaas ik knipoog over de schouder van mijn liefste naar de skyline in streeploos ondergaand blauw de lucht zwanger van mooie gedachten rotterdam ik hou van jou.
37
Albert Prins
P
56, Rotterdam Het laaglands feniks-dier Denkend aan Rotterdam zie ik een brede rivier traag door trotse hoogbouw gaan Langs immer nieuwe zuilen van glas beton en staal dwaalt zij door een stad die voortdurend blijft ontstaan Over haar zilveren rug zie ik steeds weer andere schepen dansend zeewaarts en stampend naar het oosten gaan Via hoge bruggen en door helverlichte tunnels van Benelux tot Brienenoord baant het brandend bloed van deze stad die almaar baart zich pompend voort Gepaard aan het doorlopend dreunen van palen die de grijze grond doorslaan kolkt het wijde water klotsend tegen kades aan De open deuren van een stad waar geen steen voor altijd blijft bestaan Constant in geboorte is Rotterdam met zijn rivier een Oneindig Laaglands Feniks-dier
38
Gerard Scharn
S
68, ‘s-Hertogenbosch Stad aan de rivier de poehaan staat als een roepende in het ruim de lossers staken maar het schip moet leeg onderkruipers uit de provincie aangelokt riskeren klop en hoon voor wat extra loon tijden zijn veranderd mannen lossen schepen onder een portaalkraan geen last laat los als de strop niet goed is ingepikt men draagt driedelig grijs als men naar het werk gaat de ketelbink en donkeyman leven voort in boeken de tallyman scant streepjescodes de poehaan is nu hoofd personele zaken en ook de lonen zijn gestegen
39
Randy Semeleer
S
33, Rotterdam Rotterdam Is Rotterdam is mensen, verhalen en een geschiedenis. Rotterdam is niet opgeven. Rotterdam is doorgaan. Rotterdam is niet breken. Rotterdam is buigen en weer terugveren. Rotterdam is niet lullen. Rotterdam is poetsen. Rotterdam is geen verzameling torens, bruggen en huizen. Rotterdam is Rotterdammers. Rotterdam is een singel vol mensen. Rotterdam is musea en parken. Rotterdam is bouwen, verbouwen, afbreken en weer bouwen. Rotterdam is openbreken en omleidingen en omrijden. Rotterdam is ontwikkelen en innoveren. Rotterdam is nooit af. Rotterdam is bouwen tot je niet meer hoger kunt. Rotterdam is bijnamen geven aan gebouwen en kunstwerken. Rotterdam is rauw, echt en eerlijk. Rotterdam is modern, open en ruim. Rotterdam is houden van en verslavend. Rotterdam is thuiskomen. Rotterdam is geen dam in een rivier. Rotterdam is geen stadsdriehoek. Rotterdam is grenzeloos Rotterdam is platgooien en weer opbouwen. Rotterdam is ruimte voor meningen, verschillen en meningsverschillen. Rotterdam is ruimte voor durf en risico. Rotterdam is proberen, falen en weer proberen. Rotterdam is niet opstaan, Rotterdam is vallen en dan opstaan. Rotterdam is geen mast en rivier. Rotterdam is zelfs geen haven. Rotterdam is geen stad. Rotterdam is een gevoel. Rotterdam, dat is Rotterdam. Rotterdam is Rotterdam.
40
Bennie Sieverink
S
61, Hengelo Van Rotterdam gesproken Geen woorden maar daden Brabo’s in Zuid, zebra’s in Blijdorp en geheid de haven, dag en nach. Armenfooi, Katendrecht, lichtekooi. Niet lullen maar poetsen. Joh dit klinkt allemaal niet nieuw en da gaannie, he? Niet nieuw past niet bij Rotterdam. Alles was naar zijn grootje en kijk nu eens: vanaf De Zwaan heb je een skyline, geen stad kan daar aan tippen. Of niettan. In het glas van de hoogbouw weerspiegelt het zilte water de zoute zee van morgen. Ja hoor, gooit het maar in mijn pet.
41
Henny Sinnema
S
70, Rotterdam Rotterdam de stad van ons hart. Rotterdam de stad van ons hart. Jij bent voor ons een wereld apart. Wie is er met jou te vergelijken? Niemand, alleen jij kan met de eer strijken. Als een koningin-moeder heb je een bron van nieuw leven doorgegeven. Je hebt de stad aan de Maas voor ons weer doen herleven. Rotterdam onze geliefde stad aan de Maas. Over jou zijn heel veel gedichten geschreven met allerlei soorten thema’s. Omdat de Liefde tussen jou en de Maas in jullie hart plaats nam. Zo kan jij, onze invloedrijke Maas niet meer buiten de stad Rotterdam. En ons geliefde Rotterdam niet meer zonder zijn aanvullende Maas. Daardoor blijf je voor de Rotterdammers en de nieuwkomers een aantrekkelijk lokaas. Rotterdam een bruisende wereldstad, de spil waar alles om draait Rotterdammers een hardwerkend volk, dat de stad en de Maas heeft verfraaid. En ook de rivier de Maas met haar omvangrijke haven toegankelijk heeft gemaakt. Voor alle schepen, die de wereldzeeÍn hebben bevaren. Nu kunnen de Rotterdammers door economie er wel bij varen. Dat heeft ons hart heel diep geraakt.
42
Rotterdam een kleurrijke stad, verrijkt met een verscheidenheid aan culturen. Een paradijs voor liefhebbers van eet,muziek en liefdesavonturen. Het is een hele uitdaging met die verschillende leefstijlen. Om de vrede te kunnen bewaren bij tijd en wijle. Het programma gluren bij de buren, zo ontdek je een hele nieuwe wereld. Je leert elkaar dan beter begrijpen en wordt er zeker meer geknuffeld. Rotterdam met z’n mooie Skyline, een festival stad met allure. Door haar verschillende architectonische bouwstijlen, bruggen en sculpturen. Vooral de Hef, de grootste en meest befaamde Hefbrug is ons speciale bezit. Het werd ons belangrijkste symbool van onze havenstad. De Erasmusbrug “De Zwaan” genoemd vanwege haar sierlijke vorm, werd het officiële logo van onze wereldstad. En als toegift om Rotterdam nog beter te leren kennen, nemen we de Historische tram lijn 10 en maken we een rondrit. Rotterdam, een luisterrijke stad met z’n steeds weer terugkerende havendagen. Iedereen die wil, kan meedoen aan alle activiteiten in de Rotterdamse haven. Dit wordt door de Rotterdammers zeer gewaardeerd om te blijven handhaven. Voor families, stelletjes en fotografen is het een heel feestfestijn deze 3 volle dagen. Want wij worden er overal bij betrokken, hoe hard er in Rotterdam wordt gewerkt. Zo wordt de Liefde voor onze geliefde stad Rotterdam en Maas nog meer versterkt.
43
Loek Smit
S
67, Delft Rivierklacht Eenmaal in de veertien dagen ‘s nachts, zo tussen drie en vier klinkt een zacht, weemoedig klagen klinkt de klacht van de rivier. Zeker, zij heeft veel geleden: wreed mishandeld, bruut geknecht bochten werden afgesneden en haar monding omgelegd diep haar bedding uitgegraven zwaar basalt verving haar riet alles voor een grootse haven. Doch daarover klaagt zij niet. Maar waarom dan, wil je weten is ze dan zo in mineur? Wel, de mens is haar vergeten: wie kent nog haar naam, Het Scheur?
44
Theo Stepper
S
41, Rotterdam Pleurt op Pleurt op Water zoekt kant noch wal Doch vindt haar Gaande, kabbelend In een steady flow Pleurt op De rivier oordeelt niet Links, rechts Vloeit tussen haar oevers En zoekt haar beurtelings Pleurt op De Maas is van ons allen Oordeelt noch discrimineert Beide zijden zijn haar even lief Streelt ze en kust ze Pleurt op Het water scheidt niet Maar verbindt Slingerende sliert Schittert tussen Noord en Zuid
45
Peter van der Stoep 37, Pijnacker Houden van de hel. De geur, de stank. Houden van is een vervlogen utopie staande in de wereld van alledag. Ik vraag me dan ook werkelijk af, waarom deze liefde leven mag. Liefde. Een breed begrip met een laag zo dik als het binnenste van je ziel. Geen idee, wanneer je mijn leven binnen viel. De liefde voor jou is zo verdomde groot, zo levensgroot dat ik niet meer wil ademen, dat ik niet meer wil beginnen. De passie is enorm, zo gigantisch fel. Rotterdam, de stad van mijn leven blijft vaag. Rotterdam ik hou van je met geheel mijn hart en ziel. Alleen waarom? Dat blijft de vraag. Verderop zwaait de grote Filosoof wat heen en weer Aan de andere kant torent die Lange boven alles uit maar ik kijk alleen naar jou Ik zal weer weggaan Maar ik kom terug
46
S
Casper van der Veen
V
28, Rotterdam harten aas als ik meanderend mijn armen strek klotsend van je Schie-Schie-hopsasa sleep ik, scheurend langs d’Amerikaanse nachtopvang keerkringen mee in mijn wassende vracht hoewel mijn tentakels nooit in Crooswijk ter aarde worden besteld tracht ik mij soms, vijf sluizen door, achter de dijken te Scharen De Sliksloot geeft geen Krimp als ik Lekker door haar wallen bons, met klopjes op de wanden plons en waar ‘k ook door de mazen gons: zelfs in de zilte streling van de Vondelingenplaat voel ik een haard.
47
Monika Vvariazz
V
61, Oud Beijerland O, Rotterdam O, Rotterdam, hoe lag ik in je armen voelde me gewenst, gekoesterd en begeerd. Je leidde me zo zachtjes sturend door je straten. Zo attent, nee, dit was toch niet verkeerd? Die dag was ik er totaal niet op bedacht. Het overviel me, plots oplaaiende liefde en toch het voelde alsof ik precies daarop had gewacht. Er klonk een stem, een zachte stem die verklaarde dat het mocht. Kijkend naar de vlaggen op de boulevard, flaneren langs de kade. Samen reizen in de metro naar Coolsingel of Hofplein. Daar slenterend langs je woest moderne skyline. Rotterdam het laatste licht van de avond, exact daar waar we wilden zijn. Je bewoog me teder door de tunnel, droeg me lichtjes over bruggen. Het ging als vanzelfsprekend, zo bijzonder en zo normaal Jouw lantaarns brandden, we spraken gedempt onze eigen taal. ’t Kralingse bos aan ’t water, jij vleide mij op een bed van rozen. De bomen fluisterden lieve, betoverende woorden. Bladeren ruisten hun lokkende lied van de liefde. Gefascineerd luisterend naar hun complexe akkoorden,
48
wij zo samen, magnetisch, zwevend tussen sterren. Zo intiem ons samenzijn, Rotterdam, besef je dat? Hoe verrukkelijk voelde dit alles, zo midden in de stad. Kunnen wij dat ooit nog overdoen? Zo tussen huizen, flatgebouwen, in het park of plantsoen? Oh, Rotterdam, ik verlang zo naar je geweldige haven. Waar de schepen liggen en het water als een harteklop. Kon dit maar altijd duren, zonder dat het stopt. Maar ja de schepen varen uit, dan is het over. Ik wil eigenlijk niet naar huis, want thuis is hier. Maar ik moet gaan en langs de gebouwen loopt een traan over de rand van het balkon, verder druppelend naar beneden, Zelf vormend een rivier. De tram stopt uitnodigend voor mij, ik stap erin. En dan, zonder dat ik het zelf verwacht verzucht ik, uiteindelijk tevreden en een beetje moe: “O, Rotterdam I love you!�
49
Dick van Welzen
W
68, Gorssel Dichter bij de Nieuwe Maas Over het water gaan aken het is zo’n dag waarop ik zon, luister naar al wat vloeit zoals alles voorbijgaat gehaast en toch volkomen. De rivier in brekend licht een lucht die zalm kleurt storm scheert de wolkenkrabbers mijn horizonten trekken één lijn met maar net genoeg verdwijnpunten. Dichter bij de Nieuwe Maas zal ik nooit komen niet alle stromen hoeven de zee te halen niet allen die dwalen zijn verloren.
50
Mareike Ziegler
Z
32, Rotterdam I Love Rotterdam Rotterdam has a beautiful river.
And with the dreams are coming the words.
But what really makes me shiver:
Telling the love, telling what hurts.
this river is so close to the sea
Floating into the waves of the sea
so in the end this river is free!
so in the end these words are free!
And with the river are coming the boats.
Rotterdam has a beautiful river.
Not just a few, no, loads and loads.
But what really makes me shiver:
Coming and going to the sea
this river is so close to the sea
so in the end these boats are free!
so in the end this river is free!
And with the boats are coming the men. To work in the harbor as much as they can. Many of them are going to sea so in the end are sailing free! And with the men is coming the soul. To fill the men and make him whole. Are flying with the doves of the sea so in the end these souls are free! And with the souls are coming the dreams. Where nothing stays the way it seems. Get blown away by the wind of the sea so in the end these dreams are free!
51
Geert Zomer
Z
32, Rotterdam Alles kruipt door de rivier, koud en traag bij winter: wormen op zoek naar aards vertier, blauwbekkevers, bierviltjes, liflafjes, winti, inktvlekken verdwaald op oud papier, een troebele foto vol schietgebedjes verloren in de Herman Robbersstraat. Alles stroomt door de rivier: nachtzwart, kaarswit, glanzende negerlippen vol inkeer en weemoed, pennen, potloden en tomeloze verhalen over ‘t vrije leven uit een oude radio op de Vijverhofstraat. Alles vaart door de rivier: spermatosomen, lsd, roodgerande uniformen, hondenbrokken, tomaten om te wokken, schreeuwlust, brekemansbenen, dovemansoren, scheurbuik, lachdwang, schaduwzangen. Alles huilt door de rivier: kanaries uit verre streken, vleermuisbeten en ander dierenverdriet, dronkenmanweken, kerels geteisterd door witbier en veel, véél gedonder in de glazen op de Rotterdamse Blaak. Alles glijdt door de rivier: vechters, kortgerokte jonkers, de ballen van een stier, vibrapalen, kouselatten, boksers, kattenzevers, motorgeweld, pleziervaarthoeren, boomwortels en ‘t snurken van zwervers in ‘t struikgewas aan de Oude Plantage. Alles danst door de rivier. Onder de Erasmusbrug wordt druk gepogood terwijl mannen in lederhosen dijen kletsen onder de ogen van hun wegkijkende vrouwen. De stad wordt gevierd, de zee is in zicht. In de Koningshaven pinkt een binnenvaartschipper een lang -vergeten traan weg.
52
53
54
Deel III Jan Prins De Stroom
55
Jan Prins
V
Aug, 2014, Rotterdam De Stroom Vier dagen al duurde de strijd. In bittere verbetenheid werd van weerskanten om de stad gevochten. Dan golfde de aanval aan over de brug, en dan over het eiland weer terug, heen en weer tusschen de oeverbochten. Dat kostte op den duur te veel bloed. Te lang zagen zich opgehouden, die elken tegenstand doorstooten zouden: de mariniers vochten te goed. Toen zijn de vogelen des doods gekomen, in wijde vluchten dicht opeen, of drie aan drie, of een voor een, en hebben, wat hun werk is, ondernomen. ‘t Waren de wijken van het binnenste kwartier, die het vooral ontgelden moesten. De wegen van het levendigst vertier trok vliegensvlug het brandspoor af. Huis aan huis viel en werd te vaak een graf. Maar één ding was niet te verwoesten: de in de zon stralende rivier. Door niets gewond, in niets gestoord, komt zij tusschen hare oevers aan gedreven. Ze drinkt het licht, ze doet het leven, ze draagt het door het landschap voort.
56
Diep uit Europa’s sneeuwen hart bergt ze in haar schoot deze twee gaven: de koelte, daar wij lijf en geest aan laven, de kracht, die elken weerstand tart. Van ongerepte hoogten kwam zij tot ons afgedaald, met de arbeidsdrift geladen, die ze uit doet breken aan de kaden, zij, ‘t leven zelf, het bloed van Rotterdam. Door alle havens en kanalen dringt zij tot in het ingewand der stad, om al, wat deze noodig heeft, al wat ze ontvangt en afgeeft, aan te brengen en te halen. Ze draagt het uit tot in de zee, ze draagt van Holland’s licht verzadigd, dat met zich in de wereld mee. Daar ligt zij, gaaf en onbeschadigd, ons onveranderlijk bezit. Wie, zoo hij wilde, ontneemt ons dit? Wat ook het noodlot mocht vernielen, hoe snel, hoe hard zijn slagen vielen, wat is, hetgeen zijn hand ons deed, bij wat het ware, als ook zij schade leed? Onschendbaar stroomt zij voort, en geeft den moed ons, zelve van zoo ver gekomen en naar zoo ver bestemd, ook onzen droom te droomen van zegevierend licht, een werklijkheid ontnomen, die zooals zij elke verwoesting overleeft.
57
58
59
Geachte lezer, In deze gedichtenbundel vindt u alle I Love Rotterdam V gedichten. I Love Rotterdam V Thema van I Love Rotterdam V was De Rivier. De tien beste gedichten werden op 26 juli 2015 door de genomineerde dichters op het Noordereiland voorgedragen. E-bundel Voor hen die er niet bij konden zijn hebben wij naast deze gedichtenbundel ook een e-bundel uitgegeven. Bonus: Ter gelegenheid van 75 Rotterdammers Herdenken 75 Jaar Bombardement op 14 mei 2015 vindt u in deze bundel ook het gedicht “De Stroom� van Jan Prins. Stichting Aquarius Rotterdam 2015
Mede mogelijk gemaakt door: 60