Summer 2010 Tentoonstellingen
Evenementen Events
Exhibitions
Debatten Debates
en meer... and more...
Inhoudsopgave | Programmaoverzicht
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
2
Government rules Design Schoon of Schijn
Tentoonstelling, debat De Affiche Galerij, Theater Zeebelt, Den Haag Vrijdag 17 maart t/m maandag 17 mei
De kiezer verleid? Verkiezingsaffiches nl/de Tentoonstelling, debat Museum voor Communicatie, Den Haag Zaterdag 24 april t/m vrijdag 31 december
Norm=Vorm Over standaardisatie en design Tentoonstelling, publicatie Gemeentemuseum Den Haag Zaterdag 8 mei t/m zondag 15 augustus
KiesLokaal Haagse verkiezingsaffiches Tentoonstelling De Affiche Galerij, Den Haag Woensdag 19 mei t/m dinsdag 15 juni
Europa? Eenheid en/of diversiteit
Tentoonstelling, debat KABK, Den Haag Donderdag 20 mei t/m vrijdag 4 juni
Verkiezingscampagnes van morgen Van poster tot tweet Tentoonstelling KABK, Den Haag Donderdag 20 mei t/m vrijdag 4 juni
Vrolijke vlaggen Een nieuw symbool voor Europa Tentoonstelling, debat Hofvijver, Pulchri Studio, Den Haag Maandag 31 mei t/m zondag 6 juni
De 1ste verdieping Boeken over design en overheid Koninklijke Bibliotheek, Den Haag Vanaf dinsdag 1 juni
Aan Tafel! IdeeĂŤn voor een beter Den Haag Evenement Lange Voorhout, Den Haag Donderdag 3 juni
Inhoudsopgave | Programmaoverzicht
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
pag.
De stijl van het Rijk Eén nieuw gezicht voor de Rijksoverheid Publicatie, symposium
Politie-Polizei... Pakken en petten
Tentoonstelling Atrium, Stadhuis Den Haag Maandag 7 juni t/m zaterdag 26 juni
Politie-Polizei-Carabi... Parade van politieauto’s Evenement Plein, Den Haag Zaterdag 5 juni
Politie-Polizei-Carabi... Eén Europese politie? Presentatie, debat Prinses Julianakazerne, Den Haag Zaterdag 5 juni
Lecker! Warm aanbevolen
Slagerij Dungelmann, café bijHem, café restaurant de Haagsche Kluis en café restaurant Schlemmer, Den Haag Eerste twee weken van juni
Creativiteit gewenst Documentaires over design en overheid Filmprogramma Filmhuis Den Haag Donderdag 17, vrijdag 18, zaterdag 19 en zondag 20 juni
Vrij Democratisch Ontwerpen voor fictieve organisaties Tentoonstelling De Affiche Galerij, Den Haag Woensdag 16 juni t/m maandag 5 juli
Ambassades in Europa Architectuur van morgen Essay, debat Datum wordt bekend gemaakt op de website: www.designdenhaag.eu
English summary + timetable
3
Locatieoverzicht | Den Haag
Gemeentemuseum Den Haag Stadhouderslaan 41 vanaf station CS en HS: tram 17 richting Statenkwartier
as jav
tra
at
kne ut e rdi
e st
jk
ze
Museum voor Communicatie Zeestraat 82
ra
ma
it ur
s ka
de
at
no
Lange Voorhout
or de in
Hofvijver
de
bijHem Molenstraat 21A Slagerij Dungelmann Hoogstraat 34
Theater Zeebelt De Constant Rebecqueplein 20
n ve e
ka
de
De Affiche Galerij Spuistation, tramtunnel
n ko ing in
o gr
em ma ka de
4
p
rin
r seg
ac
te
ma
ts rk
tra
at
ht
il st
le
v
r ee
ka
de
Locatieoverzicht | Den Haag
Prinses Julianakazerne Therese Schwartzestraat 15
n ko
vanaf station CS: bus 18, richting Clingendael, bus 24 richting Mariahoeve
in gs ka de
malieveld r ko
te
o vo
rh
ou
t
Schlemmer Lange Houtstraat 17 Haagsche Kluis Plein 20 Plein KABK Prinsessegracht 4
u bez
ide
nh
t ou
sew
eg
Koninklijke Bibliotheek Prins Willem-Alexanderhof 5
den haag cs
A12 Atrium, Stadhuis Spui 70 Filmhuis Spui 191
spu
i
den haag hs 5
Introductie
Den Haag Design en Overheid is een meerjarige manifestatie die bestaat uit vijf edities. Elke editie is een samenwerking met een andere Europese regeringsstad; in 2010 is dat Berlijn. Daarna volgen Stockholm (2012), Parijs (2014), Londen (2016) en Rome (2018). De resultaten van de vijf edities worden geĂŤvalueerd en in 2018 als rapport aangeboden aan de Europese Unie.
6
In de zomer van 2010 vindt de eerste editie plaats van Den Haag Design en Overheid. Een unieke manifestatie in Den Haag die zich richt op de relatie tussen design en overheid op het gebied van ontwerp voor de openbare ruimte, architectuur en visuele communicatie. Nederland heeft in Europa een bijzondere positie als het gaat om de relatie design en overheid. Denk aan bijvoorbeeld het logo en de kleuren van de Nederlandse Spoorwegen en de gekleurde strepen van de politie (beide ontworpen door Studio Dumbar), het over de hele wereld geroemde kleurige Nederlandse papieren geld (een ontwerp van Ootje Oxenaar en Hans Kruit), de Nederlandse euro (waarvoor Bruno Ninaber van Eyben het ontwerp maakte), de belastingformulieren en de ambassades waarvoor de meest bekende architecten worden ingezet. Maar denk ook aan voorlichtings- en verkiezingscampagnes waarvoor ontwerpers worden ingeschakeld, zoals de spraakmakende SP campagne die is ontwikkeld door Thonik. Den Haag Design en Overheid 2010 bestaat uit een divers en uiteenlopend programma. Zo is vanaf 24 april in het Museum voor Communicatie een bijzondere tentoonstelling te zien met verkiezingsaffiches vanaf 1918 uit
Introductie
Nederland én Duitsland. Met prachtig geïllustreerde posters van kunstenaars uit het begin van de vorige eeuw, heldere naoorlogse affiches en opvallende recente voorbeelden. Allemaal proberen ze de kiezer te verleiden te stemmen. Maar waartoe wordt de kiezer eigenlijk verleid; om de politieke roerganger te vertrouwen, om een glimlach te beantwoorden of om te stemmen voor de inhoud van een partij programma? Bekijk de tentoonstelling en stem op het affiche dat jij het beste vind. In de tentoonstelling Norm=Vorm (vanaf 8 mei in het Gemeentemuseum) is aan de hand van schitterende historische en recente voorbeelden te zien wat standaardisatie in design ons heeft gebracht, zoals de T-Ford, de eerste auto die voor iedereen bereikbaar werd, kleursystemen met namen als ‘grachtengroen' en ‘Drents bruin', en modellen van schedelmetingen in Azië, bedoeld voor het maken van helmen en zonnebrillen voor de Aziatische markt. En weet jij aan hoeveel voorwaarden een voetbal moet voldoen? Bekijk de tentoonstelling en stel je voor hoe de toekomst eruit kan zien met of zonder standaardisatie.
Voor deze editie van Den Haag Design en Overheid hebben we samenwerking gezocht met regeringsstad Berlijn. Projecten met een Duitse 'schwung' staan in dit boekje aan gegeven met een Berlijnse beer.
English Summary page 39
Deze twee tentoonstellingen zijn slechts enkele voorbeelden. In dit boekje vind je ons gehele programma wat zich afspeelt op verschillende locaties in Den Haag. Laat je inspireren door de tentoonstellingen, publicaties, debatten en films en kijk op onze website voor de meest actuele informatie: www.designdenhaag.eu.
7
Interview | Ed Annink
Den Haag Design en Overheid Ed Annink, initiator en intendant editie 2010
Waarom een manifestatie over het onderwerp design en overheid? ‘In het verleden was de relatie tussen de overheid en de creatieve (ontwerp)sector uitzonderlijk, ook vanuit een internationaal oogpunt gezien. Staatsbedrijven zoals de voormalige PTT (nu TNT Post), de Nederlandse Spoorwegen en de Nederlandsche Bank waren belangrijke opdrachtgevers voor Nederlandse ontwerpers. Bijzonder vormgegeven resultaten van deze samenwerking zijn onder andere het Nederlandse geld van Ootje Oxenaar, het NS logo van Gert Dumbar en postzegels van de PTT van ontwerpers zoals Wim Crouwel. De identiteit van de overheid is belangrijk in haar communicatie met de multiculturele burger. Het is van belang te begrijpen hoe de burger de identiteit van de overheid beleeft. Met Den Haag Design en Overheid willen we een goede relatie tussen overheid, het huidige design potentieel en de burger op een Europese schaal revitaliseren en stimuleren. Gezien vanuit een creatief perspectief, met de wens om kennis te delen en samen te werken.’ 8
Wat zijn de kernbegrippen van Den Haag Design en Overheid? ‘Kwalitatieve inzet van creativiteit kan de sociale cohesie versterken en meer vertrouwen in diversiteit en subculturen creëren. De programmering van Den Haag Design en Overheid is een verkenning van de diversiteit van visuele overheids identiteiten en de manier waarop de burger die beleeft. De visuele identiteit van lokale, regionale en (inter) nationale overheidsorganisaties op het gebied van de openbare ruimte, architectuur en visuele communicatie hebben onze aandacht. En dan vooral de mensen die creëren en reguleren. Tenslotte zijn ‘wij mensen’ het die informatie zenden en ontvangen, talenten en overtuigingen bezitten, respect en vertrouwen hebben. De kernbegrippen waarmee wij werken zijn: identiteit, perceptie en kennis delen.’ Ed Annink is mede eigenaar van Ontwerpwerk in Den Haag en heeft internationale ervaring als multidisciplinair ontwerper, curator, adviseur en docent. www.ontwerpwerk.com
www.designdenhaag.eu Een selectie van projecten
1
2
3
4
5
6
7
8
3. Stadhuis Den Haag,
6. Briefgeld, 1982
Opdrachtgever:
De Nederlandsche Bank
‘Ontworpen voor de overheid'. Bekijk meer voorbeelden op: www.designdenhaag.eu
1. Ambassade in Addis Abeba, 2005
1986-1995
Buitenlandse Zaken
Gemeente Den Haag
Opdrachtgever: Ministerie van Ontwerp:
Dick van Gameren /
Ontwerp: Richard Meier
Bjarne Mastenbroek
4. Bank ‘Space to Take Place',
2. Sport- en luchtplaats bij
Opdrachtgever: Ministerie van
detentieboten in Zaandam, 2007
Opdrachtgever:
2008
Buitenlandse Zaken
Ontwerp: Claudia Linders
Atelier Rijksbouwmeester
5. Visuele identiteit SP, 2005
Willem van der Sluis, Customr
Ontwerp: Thonik
Ontwerp:
Opdrachtgever: SP
Opdrachtgever:
Ontwerp: Ootje Oxenaar 7. Visuele identiteit politie, 1993 Opdrachtgever:
Ministerie van Binnenlandse
Zaken / Ministerie van Justitie Ontwerp: Studio Dumbar 8. Beatrixzegel, 1981 Opdrachtgever: PTT Ontwerp:
Peter Struycken, Gerard Unger
9
10
Government rules Design | Tentoonstelling, debat
17 maart t/m 17 mei
De Affiche Galerij Den Haag
Government rules Design
adres: Spuistation, tramtunnel, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m zaterdag van 06.30−00.15 uur / zondag van 07.30−00.15 uur initiatief en organisatie: Stichting Schoon of Schijn
Schoon of Schijn
Creativiteit staat hoog op de (export-) agenda. De voormalige Caballero Fabiek en LabS55 in Den Haag zijn door de stad omgetoverd tot inspirerende creatieve studio’s. Creatieven van verschillende disciplines werken samen aan nieuwe projecten. Maar het is in deze tijd van economische teruggang niet makkelijk om aan het gewenste werk te komen. En de aanbestedingsprocedures van de overheid maken het nog moeilijker. Hoe verhoudt de regelgevende overheid zich als opdrachtgever tot de creatieve industrie? Zestig ontwerpers uit Den Haag en Berlijn geven door middel van affiches commentaar op de voor- en nadelen van het ontwerpbeleid van de overheid.
Ontwerp: Studio Piraat
debat: Op zaterdag 8 en zondag 9 mei wordt er een debat georganiseerd in Theater Zeebelt in Den Haag. Verschillende sprekers, afkomstig van de overheid en de ontwerpwereld, gaan met elkaar in gesprek. Het evenement wordt afgesloten met een VJ-Battle. Kijk op www.schoonofschijn.nl voor het programma. 11
De kiezer verleid? | Tentoonstelling, debat
24 april t/m 31 december
Museum voor Communicatie Den Haag
Verkiezingsaffiches NL/DE
ARP, 1925 (Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme), CDU, 1957 (Konrad-Adenauer-Stiftung), Trots op Nederland, 2007
12
De kiezer verleid? | Tentoonstelling, debat
Bij verkiezingsaffiches denken we al gauw aan verleidelijk kijkende partijleiders, weinig zeggende kieslijstnummers en sentimentele leuzen als ‘Knokken voor wat kwetsbaar is'. Niet vaak zien we nog interessante beelden vol symboliek, zoals de strijders van kunstenaar Albert Hahn in de jaren twintig, of de gewaagde blote vrouw in het weiland van de PSP uit 1971. De rol van het verkiezingsaffiche, is mede door de introductie van de tv in de jaren ‘50 en internet in de jaren ‘90, verschoven van hét belangrijkste communicatiemiddel van het partijprogramma en de identiteit van de partij, tot een pamflet om te laten zien dat je er bent. Op deze tentoonstelling zie je welke beelden de Nederlandse en Duitse politiek sinds 1918 op straat heeft geplakt. Door welk affiche word jij verleid? Stem zelf!
debat: Bij de tentoonstelling wordt een debat georgani seerd. Ontwerpers en vertegenwoordigers van diverse
adres: Zeestraat 82, Den Haag openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10.00−17.00 uur zaterdag en zondag van 12.00−17.00 uur entree: zie www.muscom.nl
Den Haag www.muscom.nl
CPH, 1933, Cas Oorthuys (IISG, Amsterdam)
politieke partijen zullen naar aanleiding van de laatste campagnes met elkaar in gesprek gaan over politiek en visuele communicatie. Houd voor datum, tijd, locatie en sprekers onze website in de gaten: www.designdenhaag.eu 13
Interview | Titus Yocarini
De kiezer verleid? Verkiezingsaffiches NL/DE Titus Yocarini, directeur Museum voor Communicatie en lid van de Raad van Advies van Stichting Design Den Haag
Waarom moeten we naar De kiezer verleid? in jouw museum? ‘Deze tentoonstelling laat zien hoe beeld vorming, visuele communicatie en historie aan elkaar gekoppeld zijn. Welke middelen politieke partijen gebruiken om de kiezer te verleiden en wat het onderscheid maakt. Wij willen het publiek confronteren met die visuele communicatiemiddelen. Nu zien we op verkiezingsposters nietszeggende koppen van politici en kieslijstnummers, vroeger werd vaker gebruik gemaakt van symbolentaal. Zo afficheerde Colijn zichzelf als kapitein aan het roer van een schip. Rita Verdonk deed dat ook, terwijl ze niet in de positie was om zich als kapitein te gedragen. Onder andere met dit soort voorbeelden geven we bezoekers redenen om kritisch naar verkiezingsaffiches te kijken.’ Wat is jouw favoriete verkiezingsaffiche? ‘Een affiche uit mijn eigen collectie van de PSP met een blote vrouw in de wei met een koe (van grafisch ontwerper George Noordanus uit 1971). Ik vond dat in die tijd heel gedurfd. Een vrijheidssymbool, een statement. Er stond ontwapenend onder, een woord met een mooie dubbele betekenis.’ PSP, 1971, George Noordanus (DNPP, Groningen)
14
Interview | Liesbeth in ’t Hout
Stichting Design Den Haag Liesbeth in ’t Hout, voorzitter van het bestuur van Stichting Design Den Haag en directeur Amsterdam Fashion Institute
Je hebt zelf gewerkt bij de dienst Esthetische Vormgeving van de PTT, wat is jouw ervaring op het gebied van design en overheid? ‘Nederland was een voorloper op het gebied van design met opdrachtgevers als de PTT. Ik werkte daar van ‘78 tot ‘88 en vond het een geweldige leerschool, een openbaring om te zien hoeveel aandacht en impact de PTT had op de kwaliteit van onze omgeving en op gebruiksgoederen. Van een mooi vormgegeven brievenbus of telefooncel tot de kleding van de postbestellers, zij droegen bij aan hoe het straatbeeld eruit zag.’ Waarom is het belangrijk dat het onderwerp design en overheid wordt belicht? ‘Mensen realiseren zich niet hoe belangrijk design is voor hun dagelijkse omgeving. Het straatbeeld wordt voor een groot deel bepaald door de samenwerking tussen opdrachtgevers en goede ontwerpers. Ik kijk vanuit mijn kantoor bijvoorbeeld uit op schitterende lantarenpalen van Piet Zwart.
Tegenwoordig draait alles om geld en snelheid. Dat is dodelijk voor de inhoud en de kwaliteit. Deze manifestatie is daarom goed om te beseffen dat de overheid gebruik kan en moet maken van goede ontwerpers. Daar moeten we aandacht aan blijven besteden.’ Waar moet iedereen naar toe? ‘Naar Norm=Vorm in het Gemeentemuseum omdat naar voren komt welke effecten regelgeving en standaardisatie hebben op onze producten. Hoe ver gaat die regelgeving van de overheid? Duurzaamheid is een voorbeeld: het is interessant om te zien wat de normeringen opleveren en hoe deze extra kwaliteit aan een product kunnen toevoegen. Een heel toegankelijke tentoonstelling is die van de verkiezings campagnes van politieke partijen in Nederland en Duitsland; De kiezer verleid? In het Museum voor Communicatie. Ook bijzonder om te zien. Het maakt veel duidelijk.’
15
Norm=Vorm | Tentoonstelling , publicatie
8 mei t/m 15 augustus
Gemeente museum Den Haag
Over standaardisatie en design
Model van ‘Radio-Phono-Kombination', 1957, Herbert Lindinger (Ulmer Museum/HfG-Archiv, Ulm)
16
Norm=Vorm | Tentoonstelling, publicatie
Van schoenen en keukenkastjes tot koffie bekertjes en computerprogramma’s, ze zijn allemaal gestandaardiseerd. Nog nooit zijn zoveel consumentenproducten om ons heen hetzelfde geweest. En dat heeft grote voordelen. De T-Ford wees met zijn uitwisselbare onderdelen en zijn productie met de lopende band de weg naar een goedkope auto voor iedereen. Gestandaardiseerde maten voor confectie brachten betaalbare en passende kleding voor velen. De industriële eisen om vaste typen te ontwikkelen inspireerden ontwerpers als Dieter Rams en Piet Zwart, fabrikanten als Braun en Thonet en scholen als het Bauhaus om goede en goedkope producten te ontwerpen. Standaard producten bepalen ook de sociale, culturele en zelfs esthetische norm. Maar met zijn vele (sub) culturen verandert de samenleving permanent. De standaards voor producten die zijn vast gelegd door de overheid en door normerende instanties als DIN verouderen in de praktijk daardoor snel. De tentoonstelling toont een wereld van standaardisatie, de vooruitgang en de kritische kanttekeningen die daarbij worden geplaatst door ontwerpers.
adres: Stadhouderslaan 41, Den Haag openingstijden: dinsdag t/m zondag van 11.00−17.00 uur. entree: zie www.gemeentemuseum.nl
Omslag Norm=Vorm publicatie
Curator: Timo de Rijk
Bij Norm=Vorm verschijnt een gelijknamige publicatie (Nederlands- én Engelstalig). In het kader van RUHR.2010, culturele hoofdstad van Europa, verhuist de tentoonstelling naar Essen in Duits land, waar ze van zaterdag 28 augustus t/m dinsdag 19 oktober te zien zal zijn in Halle V op Zeche Zollverein. 17
Interview | Timo de Rijk
Norm=Vorm Over standaardisatie en design Timo de Rijk, curator Norm=Vorm en designhistoricus
Waarom is het onderwerp design en standaardisatie belangrijk? ‘Standaardisatie is al de hele twintigste eeuw een thema voor ontwerpers. Er zitten dwingende voorschriften en beperkende voorwaarden aan standaard producten, anders kun je geen massaproductie bereiken. Ontwerpers als Gerrit Rietveld gebruikten dit gegeven om hun creativiteit te ontplooien in tech nische, commerciële producten. Binnen de eisen die de industrie en de techniek stellen, is het interessant voor hedendaagse idealistische ontwerpers om producten te ontwerpen die high tech, veilig, goed en voor iedereen bereikbaar zijn.’
18
Waarom moeten we naar de tentoonstelling Norm=Vorm? ‘Norm betekent niet alleen de standaardnorm maar ook de sociale norm. Een mooi symbolisch voorbeeld is de barbiepop. Het ideale lichaam van de vrouw diende als norm. Maar de ideale vormen veranderen langzaam. De tentoonstelling onderzoekt hoe ontwerpers inspelen op die veranderende sociale en culturele normen. Individualisme is tegen woordig heilig, tegelijkertijd functioneren we alleen in een groep. Dat weerspiegelt zich in producten die bij een bepaalde groep horen. Dat zie je met auto’s of motoren. De Harley Davidson is een symbool van een tegencultuur, van born to be wild. Maar de babyboomers die nu Harley rijden zijn de nette zaterdagrijders uit ’t Gooi. Hoe werken die veranderingen, op welke manier vestigen classics zich en waarom? Dat is interessant om te laten zien.’
KiesLokaal | Tentoonstelling adres: Spuistation, tramtunnel, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m zaterdag van 06.30−00.15 uur / zondag van 07.30−00.15 uur organisatie: Haags Gemeentearchief
19 mei t/m 15 juni
De Affiche Galerij Den Haag
KiesLokaal Haagse verkiezingsaffiches
Eenheid voor vrede en brood, 1950
Landelijke verkiezingsaffiches hangen door het hele land. Van Groningen tot Maastricht verleiden dezelfde affiches ons om te stemmen. Voor de provinciale en gemeente raad verkiezingen worden andere affiches gemaakt, over lokale onderwerpen en met andere, minder bekende namen. Soms zijn ze informatief, soms roepen ze op tot actie en soms zijn ze gewoon mooi maar geven weinig prijs over de bedoelingen van de partij. Een selectie van historische Haagse verkiezings affiches vanaf 1946 is te zien in De Affiche Galerij in de bijzondere tramtunnel (een ontwerp van architect Rem Koolhaas) in het centrum van de stad. Verwonder je over hoe de tijden veranderen.
SP, 2002
19
Europa? | Tentoonstelling, debat adres: Prinsessegracht 4, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m donderdag van 09.00–22.00 uur / vrijdag van 09.00–17.00 uur / zaterdag van 09.00–17.00 uur organisatie: VIDE, Visual & Individual Design Experiences
20 mei t/m 4 juni
KABK Den Haag
Europa? Eenheid en/of diversiteit
Philippe Starck zei eens ‘Ik ben een Europeaan van Franse afkomst’. Dat is een interessant bewustzijn. In hoeverre uiten wij onszelf als Europeaan en hoe kun je dat visueel verbeelden? Studenten van ontwerpopleidingen uit heel Europa zijn naar Den Haag gekomen om samen ideeën te ontwikkelen over de visuele identiteit van Europa. De resultaten van deze workshop zijn te zien op deze tentoonstelling: van een Europese vervoers- en cultuurkaart tot Europese zebrapaden.
Crossing Europe Ontwerp: Nina Thöming en Jana Lina Berkenbusch (Folkwang Hochschule, Essen)
20
debat: Bij de tentoonstelling wordt een debat georgani seerd met vertegenwoordigers van de overheid en ontwerpers. Houd voor datum, tijd en sprekers de website in de gaten: www.designdenhaag.eu
Verkiezingscampagnes van morgen | Tentoonstelling
20 mei t/m 4 juni
KABK Den Haag
Verkiezingscampagnes van morgen
adres: Prinsessegracht 4, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m donderdag van 09.00−22.00 uur / vrijdag van 09.00−17.00 uur / zaterdag van 09.00−17.00 uur organisatie: VIDE, Visual & Individual Design Experiences
Van poster tot tweet
Door het succesvolle gebruik van diverse digitale platforms als Twitter en Facebook, bewijst Barack Obama dat hij tijdens zijn verkiezingscampagne met deze middelen enorm veel kiezers kan bereiken. Zou dit kunnen betekenen dat de toekomst van politieke campagnes er volstrekt anders uit gaat zien? Zou het verkiezingsaffiche uit ons straatbeeld kunnen verdwijnen? Op deze tentoonstelling zien we ze in ieder geval nog wel: Duitse en Nederlandse studenten visuele communicatie hebben concepten ontwikkeld voor toekomstige verkiezingscampagnes van GroenLinks, D66 en de VVD.
Ontwerp: Lina Meisen (KABK), Alexandra Samulenkova en Nele Konopka (Kunsthochschule Berlin-Weissensee)
21
Vrolijke vlaggen | Tentoonstelling, debat
31 mei t/m 6 juni
Hofvijver Den Haag
Een nieuw symbool voor Europa
Een selectie van de inzendingen, bekijk alle symbolen op www.designdenhaag.eu.
22
Vrolijke vlaggen | Tentoonstelling, debat
De huidige Europese vlag met twaalf gele sterren op een blauwe achtergrond is ontworpen in 1955. Sindsdien is de samenleving in Europa sterk veranderd. Verschillende culturen wonen en werken tegenwoordig samen op een relatief klein oppervlak. Wat is de betekenis van deze nieuwe dynamische samenleving met haar diversiteit aan culturen, talen en tradities, voor de identiteit van Europa? Hoe beleven Europeanen Europa? En hoe verbeeld je die identiteit? Ontwerpers uit de hele wereld werden uitgenodigd hier over na te denken en hun ideeĂŤn voor een nieuw symbool voor Europa in te zenden. Er kwamen meer dan 1400 ontwerpen binnen uit 63 landen. Een internationale jury selecteerde er twaalf. Deze nieuwe symbolen hangen een week lang aan de vlaggenmasten bij de Hofvijver in Den Haag en later dit jaar in Berlijn.
adres: Hofvijver, Den Haag entree: gratis
Ontwerp: Arsène Heitz, 1955
Ontwerp: Rem Koolhaas, 2001
Ontwerp: Hans Kruit, 2005
debat: Bij de tentoonstelling wordt een debat georganiseerd in Pulchri Studio, waar onder andere vertegenwoordigers van de Europese Commissie en ontwerpers met elkaar in gesprek gaan over de identiteit van Europa. Houd voor datum, tijd en sprekers de website in de gaten: www.designdenhaag.eu 23
De 1ste verdieping | Bibliotheek adres: Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag openingstijden: maandag en vrijdag van 10.00 –18.00 uur / dinsdag t/m donderdag van 10.00–20.00 uur / zaterdag en zondag van 10.00–16.0o uur entree: gratis voor leden van de bibliotheek
vanaf 1 juni
Koninklijke Bibliotheek Den Haag
De 1ste verdieping Boeken over design en overheid
Wie nieuwsgierig is geraakt na de tentoonstellingen, debatten en documentaires en meer wil weten over het thema design en overheid, kan terecht in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Op de eerste verdieping zijn daar vanaf 1 juni boeken te vinden in relatie tot het onderwerp. Van publicaties over de visuele identiteit van de politie en de ambassades tot de vormgeving van onze postzegels. De KB bezit ruim zes miljoen items die samen ruim 110 kilometer aan bibliotheekmateriaal vormen. Tussen de boeken, kranten, tijd schriften, kaarten en handschriften, tref je nu ook een groeiende verzameling publicaties aan over design en overheid.
24
Aan Tafel! | Evenement adres: Lange Voorhout, Den Haag
donderdag 3 juni
organisatie: Projectgroep Aan Tafel!
Aan Tafel! Ideeën voor een beter Den Haag
Lange Voorhout Den Haag
Den Haag groeit. De stad denkt na over uitbreiding van de haven, het Spuiplein moet een groot cultuurforum worden en het verkeer wordt sinds kort om het centrum heen geleid. De toegankelijkheid en de inrichting van de stad worden bepaald door de ambities van het stadsbestuur die vervolgens architecten en ontwerpers inschakelt. Aan Tafel! biedt crea tieven en ambtenaren die wonen en/of werken in Den Haag de kans om met elkaar op infor mele wijze over de toekomst van Den Haag van gedachten te wisselen. Op 3 juni gaan ze met elkaar in gesprek aan tafels onder de bomen van het Lange Voorhout. Aan het einde van de dag worden de ideeën voor een beter, fijner, mooier, schoner of duidelijker Den Haag gepresenteerd aan iedereen die komt kijken en luisteren. En wie zijn mening wil geven over de toekomst van de stad, kan deelnemen aan de discussie. Kijk op www.designdenhaag.eu wie er Aan Tafel! gaan.
25
De stijl van het Rijk | Publicatie, symposium
EĂŠn nieuw gezicht voor de Rijksoverheid
26
De stijl van het Rijk | Publicatie, symposium
In navolging van landen om ons heen, heeft de Nederlandse Rijksoverheid één nieuw gezicht. Alle ministeries gaan dezelfde ‘rijks brede’ huisstijl voeren en alle oude huisstijlen en logo’s zullen verdwijnen. Tijdens het besloten symposium ‘De stijl van het Rijk’ op 4 juni, zullen diverse internationale sprekers ingaan op ‘ontwerpen voor de overheid’. Naast de uitrei king van de huisstijlaward voor het beste rijks huisstijlproduct, is het symposium ook een afscheid van alle ministeriehuisstijlen die verdwijnen. Oude logo’s krijgen hier nog één keer een podium. Ze krijgen een blijvende plaats in het boek: ‘De stijl van het Rijk’ dat tijdens het symposium zal worden gepresenteerden daarna te koop is in de boekhandel.
Het nieuwe logo voor de Rijksoverheid. Ontwerp: Studio Dumbar (font: Peter Verheul)
Omslag publicatie 'De stijl van het Rijk'
Het symposium wordt georganiseerd door Project 1 Logo, aangesteld door de Rijksvoorlichtingsdienst van het Ministerie van Algemene Zaken voor de ontwikkeling en het implementeren van het nieuwe gezicht van de overheid. 27
Politie-Polizei... | Tentoonstelling
7 juni t/m 26 juni
Pakken en petten
28
Atrium Stadhuis Den Haag
Politie-Polizei... | Tentoonstelling
In elk Europees land heeft de politie dezelfde missie, maar toch ziet ze er in ieder land anders uit. De Nederlandse politie is herkenbaar aan haar logo met een ontploffende granaat op een wetboek, Engelse bobby’s dragen een opmerke lijke bolle helm en de Italiaanse carabinieri heeft rode strepen op de broek. Wanneer je de politie in Spanje tegenkomt loop je liever nog een blokje om terwijl je de politie in Denemarken, in lichtblauwe blouse, best de weg durft te vragen. Op welke manier wij de visuele identiteit van de politie ervaren heeft te maken met onze culturele achtergrond. Kiest een overheid voor autoriteit of voor toegankelijkheid? In deze tentoonstelling zijn verschillen en overeenkomsten te zien tussen de politie uniformen in Europa.
adres: Spui 70, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m vrijdag van 07.00−19.00 uur / zaterdag van 09.30−17.00 uur / zondag gesloten
Politieuniformen uit Slowakije, België, Denemarken, Nederland en Zweden Foto's: www.fograko.nl
29
Politie-polizei-Carabi... | Evenement adres: Plein, Den Haag Entree: gratis
zaterdag 5 juni
Plein Den Haag
Politie-PolizeiCarabi... Parade van politieauto’s
Politieauto’s zijn van verre af herkenbaar. De Duitse politie rijdt sinds kort in een blauw bestickerde auto en de Italiaanse politie is trots op haar snelle Lamborghini. De Nederlandse politieauto is te herkennen aan de optimistische en niet-autoritaire rood-blauwe strepen, ont worpen door het ontwerpbureau Studio Dumbar. In elk Europees land ziet de politiewagen er anders uit. Op zaterdag 5 juni komen vanuit heel Europa politieauto’s naar Den Haag. Hier rijden alle auto’s in optocht door het centrum om vervolgens te verzamelen op het Plein. Ontmoet daar de internationale agenten en ga op de foto met een politieauto uit bijvoorbeeld Spanje, Polen of Bulgarije. Kijk voor de route door Den Haag op www.designdenhaag.eu Politieauto's uit Duitsland, Italië, Malta, Nederland, en Roemenië
30
Politie-polizei-Carabi... | Presentatie, debat
zaterdag 5 juni
Prinses Julianakazerne Den Haag
Politie-PolizeiCarabi... Eén Europese politie?
De discussie over eenheid en/of diversiteit binnen Europa zal altijd wel een onderwerp blijven voor de bestuurders in Brussel. Tot zover zijn er een paar visuele middelen waardoor de Europese landen met elkaar verbonden worden. Denk bijvoorbeeld aan de nummerborden of het Europese geld. De nationale politiekorpsen in Europa hebben allemaal hun eigen visuele identiteit. Toch wordt er al op veel vlakken samengewerkt. Het Haagse ontwerpbureau Ontwerpwerk en het Berlijnse bureau Fuenf werken zijn aan de slag gegaan met de vraag hoe een Europese politie eruit zou kunnen zien en hebben dit gevisualiseerd op een auto. Hoe ga je om met de nationale identiteiten? Kan er een balans worden gevonden tussen autoriteit en benaderbaarheid? Beide auto’s worden tijdens een publiek debat onthuld en de voorstellen worden toegelicht door de ontwerpers. Hierna volgt een debat met vertegenwoordigers van de overheid en de politie in Europa.
adres: Therese Schwartzestraat 15, Den Haag tijden: van 20.00−22.00 uur entree: gratis voertaal: Engels aanmelden verplicht: Identiteitsbewijs meenemen www.designdenhaag.eu/ aanmelden/politie
31
Interview | Gert Dumbar
Stichting Design Den Haag Gert Dumbar, grafisch ontwerper, lid van de Raad van Advies Stichting Design Den Haag en voorzitter van de internationale jury voor Een nieuw symbool voor Europa
Jij hebt de Nederlandse politie een nieuw gezicht gegeven. Wat vind je van het idee: één visuele identiteit voor de politie in Europa? ‘Ik ben een voorstander van Europa op het gebied van wetgeving, ook ben ik voor een Europese munt, en wat betreft de politie: ik pleit voor het adopteren van het Nederlands ontwerp dat ik samen met mijn team bij Studio Dumbar heb ont worpen. Het is in al zijn merites uitgedokterd. Het is stilistisch duurzaam, politiek neutraal, makkelijk en goedkoop en op alle bestaande en nog te ontwikkelen voertuigen toepasbaar. En bij een ernstig ongeval dienen de geopende deuren van de politie auto als een visuele roadblock. De visuele identiteit heeft de politie niet alleen zichtbaarder gemaakt, maar laat zien dat het een modern bedrijf is, niet een bureaucratische instelling. Het straalt vertrouwen en veiligheid uit, ook naar buitenlanders. Het is een Neder lands volksicoon. Het zou een hele uitdaging zijn om voor Europa iets beters te maken.’ 32
De overheid is een grote opdrachtgever geweest voor de designsector in Nederland. Kan de overheid hiermee het aanzien in het buitenland vergroten? ‘Nederland is een eigenwijs landje dat altijd op een positieve manier met de samenleving bezig is. Je hebt mensen die met de stroom mee gaan en, dat is ook typisch een Nederlandse attitude, mensen die tegen de stroom in bereid zijn te knokken voor hun idee. Onze architecten en ontwerpers innoveren, ze maken goed ontworpen zaken in opdracht van de overheid. Over die attitude van de Nederlandse overheid zijn Amerikaanse ontwerpers stom verbaasd, want daar krijgt de ontwerper met het goedkoopste, slechtste en lelijkste ontwerp de opdracht. De Nederlandse ontwerpers kunnen daarvan profiteren; ze krijgen overheids opdrachten vanuit het buitenland.’
Lecker! | Biologische currywurst adres: Slagerij Dungelmann, Hoogstraat 34
eerste twee weken van juni
Café bijHem, Molenstraat 21 A
Lecker!
Café restaurant de Haagsche Kluis, Plein 20 Café restaurant Schlemmer, Lange Houtstraat 17
Warm aanbevolen
Den Haag
Rond 1900 stond de eerste patatkraam in Nederland. Al gauw stond er in iedere stad een kraam. Ook Duitsland kent een snack cultuur op basis van worsten met zuurkool, mosterd of curry. De worstencultuur is er per deelstaat geregeld. In Dresden is het de braadworst, in Berlijn de Weisswurst. Beiden worden gemaakt van kwaliteitsvlees, gecontroleerd door een strenge wetgeving op basis van hygiëne en kwaliteit. Er worden zelfs worsten verkocht met champagne en er zijn individuele claims van worstverkopers dat ze de beste hebben. Kortom een ambitieuze eetcultuur op straat. In juni kun je de authentieke biologische Duitse Currywurst op verschillende plaatsen in Den Haag komen proeven. Ga naar Slagerij Dungelmann, het Café bijHem, de Haagsche Kluis of Schlemmer, voor een Duitse smaakervaring! 33
Creativiteit gewenst | Filmprogramma adres: Spui 191 entree: zie www.filmhuisdenhaag.nl
17, 18, 19, 20 juni
Creativiteit gewenst Documentaires over design en overheid
Het woonlandschap van Wijdeveld, 1925
34
Filmhuis Den Haag
Ontwerpers en architecten werken vaak in opdracht van de overheid. Maar er zijn ook architecten en ontwerpers die eigen ideeën en initiatieven ontwikkelen en aanbieden aan de overheid omdat ze vinden dat het beter of anders kan. Denk bijvoorbeeld aan ‘Plan the impossible’ uit 1975, waarin de architect Hendricus Wijdeveld voorstelt een gehele stad in één flatgebouw te laten wonen en werken, zodat de ruimte tussen de steden voorbehouden blijft voor recreatie en plezier. Zijn utopische voorstel is samen met drie andere inter nationale documentaires van 17 t/m 20 juni te zien in het Filmhuis Den Haag. Elke documen taire wordt ingeleid door een spreker. Houd de website in de gaten voor de tijden, titels en sprekers: www.designdenhaag.eu
Vrij Democratisch | Tentoonstelling
16 juni t/m 5 juli
De Affiche Galerij Den Haag
Vrij Democratisch
adres: Spuistation, tramtunnel, Den Haag entree: gratis openingstijden: maandag t/m zaterdag van 06.30−00.15 uur / zondag van 07.30−00.15 uur Initiatief en organisatie: Haags Gemeentearchief
Ontwerpen voor fictieve organisaties
Affiches zijn een uitstekend middel om maat schappelijke onderwerpen als vrouwenemanci patie, armoede of een natuurramp onder de aandacht te brengen. Ze worden gemaakt in opdracht van bijvoorbeeld het Rode Kruis, het Wereld Natuur Fonds of Greenpeace. Ook in de politiek zijn dit onderwerpen waar partijen stelling over innemen. Vanaf 11 juni is De Affiche Galerij het terrein van de eerstejaars studenten van de afdelingen Grafisch Ont werpen en Fotografie van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en van de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Met als thema ‘Campagne voor een fictieve maatschappelijke belangenorganisatie of een fictieve politieke partij’ visualiseerden de studenten de maatschappelijke onderwerpen die zij belangrijk vinden. Een deskundige jury selecteerde uit honderdveertig inzendingen zestig bijzondere affiches.
35
Ambassades in Europa | Essay, debat
Ambassades in Europa Architectuur van morgen
Nederlandse ambassade in Berlijn. Ontwerp: Rem Koolhaas, 1997-2003
Nederlandse ambassade in Rome. Ontwerp: CePeZed, 2007
36
Nederlandse ambassades worden vaak ontworpen door bekende architecten, zoals Rem Koolhaas (Berlijn) en Bjarne Mastenbroek (Addis Abeba). Nederland staat met meer dan honderd ambassades op de zevende plaats van de wereld ranglijst en in Den Haag staan even zoveel buitenlandse ambassades. Wat verandert er als we het idee van één ambassade per land loslaten, en denken aan één Europees verzamelgebouw voor economische én culturele samenwerking? En hoe zou zo’n gebouw eruit zien? Studenten architectuur van de KABK in Den Haag werkten, onder begeleiding van de architecten Rainer Bullhorst en Eric Vreedenburgh, een semester lang aan het idee van Europese ambassades. De resultaten zullen samen met een door de begeleiders geschreven essay het uitgangspunt vormen voor een debat over de toekomst van ambassades in Europa. Houd de website in de gaten voor de locatie, datum, tijd en sprekers tijdens het debat: www.designdenhaag.eu
Norm Interview = Vorm | Ludolf | Tentoonstelling van Hasselt
Europa en creativiteit Ludolf van Hasselt, directeur vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Nederland en jurylid voor Een nieuw symbool voor Europa
Wat is volgens u de betekenis van creativiteit voor Europa? ‘Het bevorderen van innovatie en creativiteit is belangrijk voor de mondiale concurrentiepositie van de Europese kennisindustrie en daar is goed design een essentieel onderdeel van. Het gaat de Euro pese Unie echter niet alleen om het economische belang. Ook de sociale effecten en de betekenis voor de persoonlijke ontwikkeling van Europese burgers telt. Innovatie en creativiteit spelen in de huidige tijd een zeer belangrijke rol. Beide zijn noodzakelijk om op de wereld markt competitief te blijven. Ze dragen ertoe bij om nieuwe oplossingen te vinden voor actuele maatschappelijke problemen.’
Wat gebeurt er momenteel in Europa aan samenwerking op het gebied design en overheid? ‘Creativiteit en innovatievermogen worden door de EU als kernvaardig heden beschouwd. Daarom werd 2009 het Europees Jaar van Creativiteit en Innovatie. Het heeft zich bewezen als een beproefde manier om het bewustzijn over die thema’s te vergroten, informatie over succesverhalen te verspreiden en onderzoek te stimuleren. De Europese Commissie richt zich vooral op coördinatie en communi catie van innovatieve en creatieve activiteiten. Dit betekent dat de EC onder andere informatie over best practices zal verspreiden, onderzoek over creativiteit en innovatie zal stimuleren, en verandering op beleidsniveau gaat bevorderen. Daar ligt ook de link met design. Wij hebben creatieve geesten nodig die deze ideeën vormgeven en de drij vende kracht zijn voor voortdurende innovatie. Design is op artistiek, creatief, economisch, cultureel en sociaal vlak essentieel om op wereldschaal competitief te blijven.’ 37
Interview | Jozias van Aartsen
Den Haag Design en Overheid Jozias van Aartsen, burgemeester van Den Haag
Waarom is Den Haag Design en Overheid belangrijk voor de stad Den Haag? ‘Den Haag is veel meer dan de zetel van de regering. Zij is van oudsher ook een cultuurstad én een broedplaats voor creatief talent. Niet in de laatste plaats dankzij gerenommeerde instituten als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). Op het terrein van grafische vormgeving en typografie speelde en speelt Den Haag een toonaangevende rol. Daarnaast ontwikkelt Den Haag zich, mede dankzij de aanwezigheid van internationale organisaties, NGO’s en bedrijven, meer en meer tot kenniscentrum en studentenstad. Den Haag is een jonge stad, boordevol creativiteit. Daarom is Den Haag Design en Overheid in Den Haag helemaal op zijn plaats.’
38 Foto: Corb!no
The Hague Design and Goverment | English Summary
English Summary The summer of 2010 will see the first edition of The Hague Design and Government: a unique event in The Hague that focuses on the relationship between design and government in the areas of design for public space, architecture and visual communication. This brochure contains our programme as it unfolds at various locations in The Hague. Let yourself be inspired by the exhibitions, publications, debates and films. Go and check our website for the most recent information, www.designdenhaag.eu
Government rules Design Beauty and appearance
Exhibition De Affiche Galerij, The Hague Friday 17 March - Monday 17 May 2010 How does the regulating government position itself in relation to the creative industries? Sixty designers from The Hague and Berlin comment on the pros and cons of government policy through posters.
The voter seduced? Election Posters NL/DE Exhibition, debate Museum for Communication, The Hague Saturday 24 April - Friday 31 December With election posters we quickly think of party leaders who look at us seductively, election list numbers that don’t say anything and sentimental slogans like ‘Fighting for the vulnerable’. This exhibition shows which images Dutch and German politics have put out on the streets since 1918. Which poster seduced you? Vote yourself! 39
The Hague Design and Goverment | English Summary
Norm=Form On standardisation and design Exhibition Gemeentemuseum Den Haag Saturday 8 May – Sunday 15 August Never before have so many consumer products that surround us been the same. And that has many advantages. With its interchangeable parts and its conveyor belt production the T-Ford paved the way to an affordable car for everyone. Standardised clothing sizes offered affordable and well-fitting clothes to many. The exhibition shows a world of standardisation, of progress and the critical comments that designers make about it in the process. The exhibition Norm=Form will be accompanied by a catalogue with the same title (English and Dutch), which will be available in the museum shop at the Gemeentemuseum Den Haag. Choose Locally Election posters from The Hague Exhibition De Affiche Galerij, The Hague Wednesday 19 May - Tuesday 15 June National election posters are put up across the country. From Groningen to Maastricht the same posters try and seduce us to vote. For regional and city council elections other posters are being printed, about local issues, and with different, less well-known faces. A selection of historical election posters from The Hague from 1950 onwards will be presented in De Affiche Galerij. Be surprised about how times keep changing. Europe? Unity and/or diversity Exhibition, debate Royal Academy of Art (KABK), The Hague Thursday 20 May – Friday 4 June In what way do we express ourselves as European and how can you visualize this? Students from design courses across Europe have come to The Hague to jointly develop ideas about a visual identity for Europe. The outcomes of the workshops will be shown in this exhibition: from a European travel and culture card to European zebra crossings. 40
The Hague Design and Goverment | English Summary
Tomorrow’s election campaigns From poster to tweet Exhibition Royal Academy of Art (KABK), The Hague Thursday 20 May – Friday 4 June Through the successful application of various digital platforms, such as Twitter and Facebook, Barack Obama proved that he was able to reach enormous amounts of voters during his election campaign. Could this mean that political campaigns will unfold themselves completely differently in the future? Is the election poster going to disappear from our streets? We will definitely still see them in this exhibition: German and Dutch students in visual communication have developed concepts for future election campaigns. Bright Flags A new symbol for Europe Exhibition Hofvijver, Pulchri Studio, The Hague Monday 31 May – Sunday 6 June The current European flag, with the twelve golden stars against a blue background, was designed in 1955. Since then society in Europe has changed dramatically. Designers from across the world have been invited to consider these questions and to submit their ideas for a new symbol for Europe. More than 1,400 designs from 63 countries were received. An international jury selected twelve. These new symbols will adorn the flagpoles at the Hofvijver in The Hague for a week. The First Floor Books on design and government
National Library of the Netherlands, The Hague From Tuesday 1 June onwards For those who have become curious because of the exhibitions, debates and documentaries and would like to know more about the topic of design and government, you can go to the National library of the Netherlands in The Hague. From 1 June onwards the first floor will feature books about the subject: from publications about the visual identity of the police force and embassies to the design of our stamps.
41
The Hague Design and Goverment | English Summary
Around the Table! Ideas for a better The Hague
Event Lange Voorhout, The Hague Thursday 3 June Around the Table! offers creative people and civil servants who live and/or work in The Hague the opportunity to exchange their views about the city’s future in an informal way. On 3 June they will enter in discussion at tables underneath the trees along the Lange Voorhout. At the end of the day the ideas will be presented to whomever shows up to watch and listen. Whoever wants to vent their opinion about the future of the city can participate in the discussion.
The style of the State The visual identity of the Dutch Government
Publication, symposium Following surrounding countries, the Dutch national government is getting one new look. During a symposium where various international speakers will discuss ‘designing for the government’ the book ‘The style of the State. The visual identity of the Dutch Government’ will be launched.
Police-Polizei... Suits and hats Exhibition Atrium, The Hague City Hall Monday 7 June - Saturday 26 June The police have the same mission in every European nation, but nevertheless, they look different in every country. How we experience the visual identity of the police is tied in with our cultural background. Does a government opt for authority or accessibility? This exhibition shows the commonalities and differences between police uniforms across Europe. Police-Polizei-Carabi... Police car parade
Event Plein, The Hague Saturday 5 June Police cars are recognisable from a distance. They look different in every European country. Police cars from across Europe will gather in The Hague on 5 June.
42
The Hague Design and Goverment | English Summary
The cars will participate in a parade through the city centre and gather at the Plein. There you can meet de international police officers and have your picture taken with a police car from for instance Spain, Poland or Bulgaria. For the exact route check www.designdenhaag.eu
Police-Polizei-Carabi... One European police force?
Presentation, debate Prinses Julianakazerne, The Hague Saturday 5 June The national police forces across Europe all have their own visual identity. However, there are many areas in which they already collaborate. The Hague-based design agency Ontwerpwerk and Berlin-based agency Fuenfwerken have tackled the question what a European police force could look like and visualised their design on a car. Both cars will be revealed during a public debate and the proposals will be presented by the designers. This will be followed by a discussion between representatives of government bodies and police forces from across Europe.
Lecker! Warmly recommended Organic Currywurst Slagerij Dungelmann, café bijHem, café restaurant de Haagsche Kluis and café restaurant Schlemmer, The Hague First two weeks in June Germany has a snack culture that focuses on sausages with sauerkraut, mustard or curry. Sausages are even sold with champagne and individual sausage sellers claim they have the best. All in all, an ambitious food culture on the street. You can try and taste authentic organic German Currywurst at various locations in The Hague in June. Go to Slagerij Dungelmann, café bijHem, de Haagsche Kluis or Schlemmer for a German taste experience!
43
The Hague Design and Goverment | English Summary
Fairly Democratic Design for fictional organisations Exhibition De Affiche Galerij, The Hague Wednesday 16 June – Monday 5 July From 16 June onwards De Affiche Galerij is the territory of the first-year students Graphic Design and Photography at the Royal Academy of Art in The Hague and the Willem de Kooning Academy in Rotterdam. Under the header 'designs for fictional organisations and fictional political parties’, the students have visualised the social topics they find relevant. An expert jury has selected sixty special posters from a total of 140 submissions. Wanted Creativity
Documentaries on design and government Film program Filmhuis Den Haag Thursday 17, Friday 18, Saturday 19 and Sunday 20 June Designers and architects often work for the government as their client. However, some architects and designers develop their own ideas and initiatives and offer them to the government, because they think things can be better or different. Four international documentaries can be seen at the Filmhuis Den Haag between 17 and 20 June. Each documentary will be introduced by a speaker.
Embassies in Europe Tomorrow’s architecture
Essay, debate Date will be announced on www.designdenhaag.eu What would happen if we were to let go of the notion of one embassy per country and thought of one European hub for economic and cultural collaboration? And what would such a building look like? And would such collaboration also lead to extra, or different functions? Architecture students at the Royal Academy of Art in The Hague have for an entire semester worked on this project. In addition architects Rainer Bullhorst and Eric Vreedenburgh have written an essay that will form the starting point for a debate about the future of embassies across Europe.
44
Colofon
Stichting Design Den Haag Bestuur: Liebeth in 't Hout, (Amsterdam Fashion Institute), voorzitter Eva Kuipéri (Rechtbank Den Haag), secretaris Hans Bergwerff (Bergwerff ten Cate, Den Haag), penningmeester Raad van Advies: Max Bruinsma, Items, Amsterdam Gert Dumbar, Den Haag Hans Kamphuis, Winkelman en Van Hessen, Den Haag Mateo Kries, Vitra Design Museum, Berlijn Hans Maier-Aichen, German Design Council, Frankfurt Bruno Ninaber van Eyben, Delft Els van Odijk, Rijksakademie van Beeldende Kunsten, Amsterdam Maarten Okkersen, Museon, Den Haag Arno van Roosmalen, Stroom Den Haag Lucas Verweij, Berlijn Leo Voogt, Museum Meermanno, Den Haag Titus Yocarini, Museum voor Communicatie, Den Haag Projectbureau: Hester van Kranendonk Maaike Molenkamp Lisa Grahner, stagiaire Romy Krautheim, stagiaire Den Haag Design en Overheid editie 2010 Ed Annink (Ontwerpwerk), intendant Laura van Uitert (Ontwerpwerk), programma assistent Moniek van Adrichem, stagiaire Annemarie van Noort, stagiaire
Den Haag Design en Overheid editie 2010 wordt mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van: Gemeente Den Haag Creatieve Stad, Den Haag Mondriaan Stichting, Amsterdam DutchDFA, Rotterdam Europese Commissie, Den Haag NEN, Delft Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden, Düsseldorf Partners: De Affiche Galerij, Den Haag Filmhuis Den Haag Gemeentemuseum Den Haag Haagse Hogeschool, Den Haag Internationales Design Zentrum, Berlijn IPA Haaglanden Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag Koninklijke Bibliotheek, Den Haag Koninklijke Marechaussee, Den Haag Kunsthochschule Berlin-Weissensee Ministerie van Buitenlandse Zaken, Den Haag Museum voor Communicatie, Den Haag NL Ruhr 2010, Düsseldorf Politie Haaglanden, Den Haag Politie Nederland Project 1 Logo, Den Haag Projectgroep Aan Tafel, Den Haag (Group A, Muzus, Ontwerpeenheid, Studio Crossxml, Wendy Hendriksen) Pulchri Studio, Den Haag RUHR.2010, Essen Stichting Schoon of Schijn, Den Haag Stiftung Zollverein, Essen Stroom Den Haag Toyota Nederland, Raamsdonksveer Universität der Künste, Berlijn VIDE, Den Haag Nationale PR en communicatie: COOS! Communicatie, Den Haag
45
Ontwerp tentoonstellingen en campagnemiddelen: Ontwerpwerk, Den Haag Preferred suppliers: Drukkerij van Deventer, 's-Gravenzande Flag and Sign, Rotterdam Steigenberger Kurhaus hotel, Den Haag Ontwerpwerk, Den Haag Met dank aan: Ambassade van Duitsland, Den Haag Atelier DHCH2018, Den Haag Archipelontwerpers, Den Haag BNA, Amsterdam BNO, Amsterdam Bullhorst Architecten Stedenbouwers, Den Haag Create Berlin, Berlijn Het Buitenhuis, Den Haag Liefhertje en de Grote Witte Reus, Den Haag Museum Meermanno, Den Haag NAi, Rotterdam NAGO, Utrecht Nederlandse Ambassade, Berlijn Sikkens, Sassenheim Stadsridders, Den Haag Rijksakademie van Beeldende Kunsten, Amsterdam Universiteit Utrecht Vrije Academie, Den Haag Zeebelt Theater, Den Haag Met dank aan de juryleden voor Een nieuw symbool voor Europa: Gert Dumbar, voorzitter van de jury, grafisch ontwerper, Den Haag Alex Ward, senior curator Design en Architectuur, Israel Museum, Jeruzalem Anna Bernagozzi, docent Ecole Nationale Supérieure des Arts Décoratifs (ENSAD), Parijs Anniina Koivu, design editor Abitare, Milaan Dinu Dumbravician, hoofd design National University of Arts, Boekarest Emily Campbell, directeur design Royal Society of Arts (RSA), Londen Ewa Kumlin, directeur Svensk Form, Stockholm Guta Moura Guedes, directeur Experimenta, Lissabon
46
Jacopo Crivelli Visconti, schrijver en curator, São Paulo Ludolf van Hasselt, directeur vertegenwoordiging Europese Commissie Nederland, Den Haag Mateo Kries, adjunct-directeur Vitra Design Museum, Weil am Rhein Max Bruinsma, hoofdredacteur Items, Amsterdam Timo Salli, docent University of Art and Design Helsinki (UIAH), Helsinki Tulga Beyerle, directeur Vienna Design Week, Wenen Met dank aan de studenten die geparticipeerd hebben in de workshops: Academy of Fine Arts, Praag ENSAD, Parijs Estonian Academy of Arts, Tallinn Folkwang Hochschule, Essen Haagse Hogeschool Izmir University of Economics, Faculty of Fine Arts and Design, Izmir Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten Den Haag Kunsthochschule Berlin-Weissensee Muthesius Kunsthochschule, Kiel Universität der Künste, Berlijn Zürich University of Arts Stichting Design Den Haag dankt iedereen die, in welke vorm dan ook, bijdraagt aan het succes van Den Haag Design en Overheid editie 2010. Deze uitgave: Datum: April 2010 Redactie: Projectbureau Design Den Haag Tekst: Viveka van de Vliet (NL) Gerrie van Noord (ENG) Ontwerp: Ontwerpwerk, Den Haag Druk: Drukkerij van Deventer, 's-Gravenzande
Den Haag Design en Overheid editie 2010 wordt mogelijk gemaakt door financiĂŤle bijdragen van:
47
www.designdenhaag.eu