LEZEN IN BEELD
Lezen in het primair onderwijs
Lezen in het primair onderwijs 1. BOUW EEN LEESROUTINE OP Gewoontevorming kan leiden tot nieuw gedrag. Reserveer daarom iedere dag 30 minuten (voor) leestijd, bijvoorbeeld aan het begin van de dag of na de lunchpauze.
linde
eilb
o
d
Ee
v
8. DE SCHRIJVER ALS LEESBEVORDERAAR Schrijversbezoeken in de klas vergroten het leesplezier van leerlingen. Schrijvers zijn – naast leerkrachten zelf – belangrijke rolmodellen: zij maken leerlingen nieuwsgierig naar nieuwe boeken en prikkelen hen om meer te lezen.
6. BLIJF VOORLEZEN Niet alleen in de onderbouw, maar ook in de bovenbouw loont het om voor te lezen. Basisscholieren vergroten hun boekkennis dankzij leerkrachten die voorlezen in de klas.
7. (CREATIEF) SCHRIJVEN Het schrijven van zowel informatieve als verhale teksten stimuleert het leesbegrip, met name bij zwakke lezers. Creatief schrijven zorgt daarnaast meer betrokkenheid bij het lezen. Andersom leid (voor)lezen ook tot beter schrijven.
2. BEGELEID VRIJ LEZEN Vrij lezen stimuleert de leesvaardigheid. Bij kinderen die niet van lezen houden, kan vrij lezen echter ook demotiveren. Voor deze kinderen is begeleiding bij vrij lezen onmisbaar, bijvoorbeeld door te helpen bij de boekkeuze.
3. EFFECTIEF LEESONDERWIJS Leesmotivatie en leesvaardigheid versterken elkaar wederzijds (al lijkt voor leesmotivatie wel eerst een minimaal niveau van leesvaardigheid nodig). Effectief leesonderwijs zet in op beide aspecten.
LEESVAARDIGHEID
4. PRATEN OVER BOEKEN Samen praten over boeken of teksten kan kinderen helpen om tot een dieper begrip van deze teksten te komen. Praten over boeken stimuleert daarnaast ook de literaire competentie.
ende
t voor dt
5. STIMULEER HET LEZEN THUIS Ouders zijn van groot belang in de leesopvoeding. Stimuleer het (voor) lezen thuis, bijvoorbeeld door kinderen boeken mee naar huis te geven.
De Bibliotheek op school De Bibliotheek op school stimuleert kinderen en jongeren om meer te lezen. De bibliotheek helpt op basisscholen om dit doel te bereiken. Op al ruim de helft van de Nederlandse basisscholen ondersteunt de bibliotheek met deskundige leesconsulenten, met inspirerende (digitale) boeken, een goede (digitale) leesomgeving en dagelijks aandacht voor leesplezier. Kijk voor meer informatie op debibliotheekopschool.nl of neem contact op via info@debibliotheekopschool.nl. Literatuur Bondt, M. de, Willenberg, I. A., & Bus. A. G. (2020). Do book giveaway programs promote the home literacy environment and children’s literacy-related behavior and skills? Review of Educational Research, 90(3), 349-375.
Houtveen, A. A. M., Steensel, R. C. M. van, Rie, S. de la (2019). De vele kanten van leesbegrip. Den Haag: NRO.
Bos, L., Damstra, G., Kieft, M., Notten, N., & Wijs, F. de (2018). Dichter bij de schrijver, dichter bij lezen. Amsterdam: Stichting Lezen.
Sande, L. van der, Wildeman, I., Bus, A., & Steensel, R. van (2019). Lezen stimuleren via vrij lezen, boekgesprekken en appberichten. Utrecht: Eburon.
Cornelissen, G. (2016). Maar als je erover nadenkt… een jaar literatuuronderwijs in groep 7 en 8 van de basisschool. Amsterdam: Stichting Lezen.
Kwestie van Lezen (2017, deel 13). Lezen en creatief schrijven combineren op de basisschool. Amsterdam: Stichting Lezen.
Gardner, B., & Rebar, A. L. (2019, 15 jan). Habit formation and behavioral change. Oxford Bibliographies in Psychology.
Stokmans, M., & Wolters, R. (2020). Lezen doe je samen. Hoe kan leeshonger gestimuleerd worden? Utrecht: Eburon.
Nielen, T., & Bus, A. (2016). Onwillige lezers. Amsterdam: Stichting Lezen.
Tekst Stichting Lezen, Amsterdam Infographic DPI, Den Haag Vormgeving Judith Schoffelen & Erik olde Hanhof Uitgave van Stichting Lezen oktober 2020