ed it
oo
2 juni 2012 Barneveld
.n l
‘u en uw huisdier: de perfecte match?’
PVH symposium in samenwerking met
ww w.
Groenhorst Barneveld en Cursuscentrum Dierverzorging Sprekers:
Mevr. Drs. Monique Janssens, journaliste en ethica Mevr. Sacha Gaus, gedragsdeskundige voor honden Mevr. Drs. Hedwig van der Horst, vogeldierenarts Drs. Fred v.d. Kolk, dierenarts mevr. Dr. Marja Kik, specialist reptielen en amfibieën, specialist veterinaire pathologie mevr. Sonja van Leeuwen, gedragsdeskundige voor hond en kat
PVH
Voorwoord
.n l
Bij het PVH vragen wij ons regelmatig af op welke wijze gezelschapsdieren verantwoord gehouden kunnen worden. Daarnaast zijn de betrokkenen bij het PVH allen houders van gezelschapsdieren die de overtuiging hebben dat gezelschapsdieren bij de mens zeer goed kunnen gedijen. Een perfecte match lijkt dus binnen bereik te liggen, maar aan de randvoorwaarden om dit op ruime schaal te realiseren dienen we toch nog wel te werken. Ook dat ziet het PVH als een van haar taken. We geven daar onder meer inhoud aan op onze website en met de Gidsen Goede Praktijken. Maar ook dit, alweer vijfde, symposium van het PVH draagt bij om een goede verhouding tussen de houder en het gezelschapsdier binnen bereik te brengen. De kwaliteit van de inleiders staat borg voor het dichterbij brengen van perfecte matches van houders en gezelschapsdieren.
oo
Ik wens u een symposium toe waarbij uw inzichten verrijkt worden zodat deze ten dienste kunnen worden gesteld voor het gezelschapsdier en hun houders. Ton Ebben voorzitter PVH
Wat wil PVH?
ed it
De statutaire basisdoelstelling van het PVH is: het bevorderen van een verantwoorde relatie tussen de mensen het gezelschapsdier alsmede het beschikbaar maken van de benodigde kennis, zodat gezelschapsdieren op een verantwoorde wijze worden gehouden.
• Het PVH wil samenwerken met elke partij in de sector die aan deze doelstelling wil bijdragen. Dat betekent ook dat het PVH de ambitie heeft deel te nemen aan elk overleg waarin dierbelangen aan de orde zijn. Welzijn van het huisdier is in alle samenwerkings- en overlegstructuren het bepalende criterium voor de inbreng van het PVH. • Het PVH komt op voor de rechten en de belangen van degene die zijn dieren op verantwoorde wijze houdt. Die belangenbehartiging betreft overigens uitsluitend de situaties waarin ‘het recht tot houden’ in het geding komt en alleen nadat aan het criterium ‘verantwoord’ is voldaan.
ww w.
In de relatie tussen eigenaar en zijn/haar huisdier wordt een aantal knelpunten onderkend. De belangrijkste daarvan zijn: • Gebrek aan kennis over hoe de dieren te houden • Gebrek aan mogelijkheden om dieren welzijnsvriendelijk te houden • Oneigenlijke motieven bij aanschaf • Lage drempels bij aanschaf • Het zich ontdoen van een dier (regulier, illegaal) Het PVH wil, samen met alle betrokkenen in de sector, aan oplossingen daarvoor werken. Wat is het PVH?
Dierenbezit heeft alles te maken met verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn: het dier is voor zijn gezondheid en welzijn volledig afhankelijk van zijn eigenaar. De overheid heeft die verantwoordelijkheid vastgelegd in de Gezondheidsen Welzijnswet voor Dieren (GWWD) en in de daarbij horende voorschriften, algemene richtlijnen en maatregelen. De bezitters van gezelschapsdieren (zowel georganiseerd als ongeorganiseerd) zijn in beleidsdiscussies met de overheid gebaat bij een professionele organisatie die opkomt voor hun belangen en waarin samenwerking met andere partijen kan worden gestroomlijnd. Het PVH is die organisatie, die enerzijds huisdierbezitters wil helpen een zo goed mogelijke invulling te geven aan de verantwoordelijkheid voor hun dieren, die anderzijds samen met en namens de organisaties in de sector de belangen van huisdierbezitters wil behartigen. De structuur van het PVH
Het PVH bundelt de krachten van de verenigingen en organisaties in de sector. De basis van het PVH wordt gevormd door de huidige zes werkgroepen waarin de soortdeskundigen overleggen over de belangen van de diergroepen en van hun houders. Er zijn momenteel werkgroepen voor Honden, Katten, Kleine Zoogdieren, Reptielen/Amfibieën, Vissen en Vogels. Het PVH heeft een bestuur bestaande uit een voorzitter, een secretaris en een penningmeester, aangevuld met de zes voorzitters van de werkgroepen. Voor de toetsing van het beleid aan de statutaire doelstellingen is er een Raad
2
van Toezicht waarvan de leden door de koepelorganisaties zijn benoemd. Wat doet het PVH nog meer?
.n l
Het PVH is de afgelopen jaren zeer actief betrokken geweest bij een reeks van beleidsdossiers vanuit het ministerie van LNV en heeft hard gewerkt aan het opbouwen en structureren van haar eigen organisatie. Het PVH wordt ondersteund door een aantal belangrijke kennis-instituten.
oo
Belangenbehartiging betekent deskundigheid en betrokkenheid. De kennis, die binnen de werkgroepen beschikbaar is wordt verzameld en door deskundigen uit de sector op volledigheid en kwaliteit beoordeeld. Op de website www. huisdieren.nu wordt deze beschikbaar gemaakt voor de aangesloten achterban en voor het grote publiek. De website geeft naast heel veel informatie over de diersoorten, ook de persberichten van LNV die voor de sector belangrijk zijn en de standpunten die het PVH inneemt. Het PVH wil door het organiseren van symposia de maatschappelijke discussie over belangrijke zaken aangaande het verantwoord houden van gezelschapsdieren stimuleren. Het PVH heeft in samenwerking met het Groenhorstcollege in 2009 een symposium georganiseerd 'Is de fokkerij Darwin voorbij?!' In 2010 waren er de twee symposia 'Scheiden doet lijden' en 'Welzijn, the Animal point of view' . Alle lezingen en powerpoint presentaties staan op de website www.huisdieren.nu .
Actief deelnemen in het PVH?
ed it
Het PVH maakt de kennisvragen, die binnen de sector leven, toegankelijk voor onderzoeksinstellingen. Door de werkgroepen ingebrachte onderzoeksvragen worden beschikbaar gemaakt voor studenten van de kenniscentra en hogescholen als onderwerp voor hun afstudeerprojecten. Het PVH draagt, waar mogelijk, bij aan de begeleiding van deze studenten. Alle onderzoeksverslagen staan op de website www.huisdieren.nu
Elke organisatie die de belangen van gezelschapsdieren en gezelschapsdierenhouders behartigt, kan actief deelnemen in het PVH. Er wordt wèl een bijdrage verwacht in de vorm van het meewerken aan het beschikbaar maken en uitdragen van kennis. Kennis over dieren, en over de wijze waarop ze gehouden moeten worden, is de belangrijkste succesfactor om tot een verantwoord huisdierenbezit te komen. Op dat punt rekenen we op al die soortspecialisten en hun organisaties.
ww w.
Ed.J. Gubbels, secretaris PVH Platform Verantwoord Huisdierenbezit,
3
.n l
Programma
oo
Programma PVH symposium 'u en uw huisdier: de perfecte match?’ Groenhorst College Barneveld Barnseweg 3 3771 RN Barneveld
10.10 uur
-opening
Dagvoorzitter: Ton Ebben, voorzitter PVH
Dieren en wij – Hun welzijn, onze ethiek
10.50 uur
Mevr. Drs. Monique Janssens, journaliste en ethica.
ed it
10.00 uur
Mevr. Sacha Gaus, gedragsdeskundige voor honden, oprichter/eigenaar Martin Gaus academie.
Koffie / thee
11.45 uur
Verboden te knuffelen!
Mevr. Drs. Hedwig van der Horst, vogeldierenarts
12.25 uur
Perfecte match of mismatch bij konijnen als huisdier? wat zijn de stoorzenders?
Drs. Fred v.d. Kolk, dierenarts
ww w.
11.30 uur
13.05 uur
lunch
14.00 uur
Het houden van reptielen, fictie en feiten.
14.40 uur
Multicat-household
15.20 uur
koffie / thee
15.45
Discussie
16.45 uur
Borrel
4
Mevr. Dr. Marja Kik, dierenarts/patholoog anatoom Mevr. Sonja van Leeuwen, gedragsdeskundige voor hond en kat
10.10 - 10.50 uur Dieren en wij - hun welzijn, onze ethiek.
ed it
oo
.n l
Monique Janssens MA, Communicatieadviseur en ethicus (JT&P Communicatie)
CV
ww w.
Monique Janssens zette zich al op jonge leeftijd in voor natuur, milieu en dierenwelzijn. Op haar 14de werd ze vegetariër. Ze studeerde Nederlandse taal- en letterkunde met specialisatie communicatie, en werkte als manager en communicatieadviseur voor vele charitatieve instellingen. Gegrepen door de vraag hoe goed te leven studeerde ze tevens Toegepaste ethiek. De afgelopen jaren publiceerde ze twee boeken: Een tweede leven; Ware verhalen over zelfmoordpogingen (Scriptum 2008, samen met Jan Swinkels) en Dieren en wij – hun welzijn, onze ethiek (A3 boeken, 2010). In het eerste doet ze als betrokken journalist verslag van het verhaal van 16 mensen die één of meerdere zelfmoordpogingen overleefden. In het tweede neemt ze de lezer mee op een filosofische wandeling door de dierethiek. Naar aanleiding van het tweede boek gaf ze lezingen voor onder andere de Hogeschool Utrecht en de Partij voor de Dieren. Momenteel houdt ze zich onder andere bezig met advisering over communicatie over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO). Zij heeft een eigen communicatieadviesbureau, JT&P Communicatie, en woont en werkt in ecologisch woonproject Het Groene Dak te Utrecht. www.JTenP.nl
Samenvatting
Ethiek is de filosofie van goed en slecht. Ook ten opzichte van dieren kunnen wij mensen ons goed of slecht gedragen. En zelfs als we enkel goed willen doen, krijgen we te maken met dilemma’s, ofwel de noodzaak te ‘kiezen tussen twee kwaden’. Er zijn verschillende manieren om naar zo’n dilemma te kijken. Vaak herkennen we de pijn van het dier. Die intuïtie is een goed signaal dat er moreel iets mis zou kunnen zijn,maar is niet doorslaggevend voor een juiste beslissing. Immers, dan zou iemand die niets voelt bij dierenkwelling zijn gang mogen gaan. Elke beslissing, ook over dieren, vraagt om een onderbouwing. Dat betekent dat we kennis moeten verzamelen over het dier. Vervolgens kunnen we een afweging maken met een consequentialistische benadering: tel de positieve gevolgen van elke mogelijke beslissing op, trek de negatieve gevolgen eraf en vergelijk de resultaten. De gevolgen voor dieren tellen daarbij nadrukkelijk ook mee.
5
10.50 - 11.30 uur
CV
ed it
Sacha Gaus (1968) heeft – als dochter van Helly en Martin Gaus – haar fascinatie voor hondengedrag en gedragsmodificatie als het ware met de paplepel ingegoten gekregen. Na een aantal jaren in de journalistiek werkzaam te zijn geweest, bleek het bloed toch te kruipen waar het niet gaan kan en stapte zij in 1994 in het bedrijf van haar ouders. Sinds 2005 concentreert zij zich volledig op de Martin Gaus Academie, het opleidingsinstituut dat zich richt op professionals in de dierenbranche. Aan de Martin Gaus Academie worden workshops, instructeurcursussen en beroepsopleidingen gegeven, zoals de opleiding Kynologisch instructeur, de opleiding tot Feline Gedragstherapeut en de vakopleiding “ Professioneel Uitlaatservice” in samenwerking met HUS Nederland. Daarnaast verzorgt de Academie presentaties, lezingen en publicaties. Sacha verwierf haar kennis in eerste instantie via haar ouders, maar daar bleef het natuurlijk niet bij: via congressen in binnen – en buitenland, veel lezen, veel overleg met collega’s, veel zelf doen, en via het volgen van diverse workshops en cursussen, heeft zij haar kennis verbreed en verdiept. In 2005 presenteerde Sacha samen met Dr Margit Price – Bossard het TV – programma “ Opvoedpolitie voor dieren”, dat werd uitgezonden op SBS. Samen met Nicky Gootjes schreef Sacha twee boeken: “ Karakterhonden – karakterbazen” en “ Begrijp ik mijn hond”.
ww w.
Samenvatting
oo
Sacha Gaus
.n l
D
6
11.45 - 12.25 uur
CV
ww w.
Samenvatting
ed it
Hedwig van der Horst heeft van 1982 tot 1990 diergeneeskunde gestudeerd in Utrecht. Daarna heeft zij gedurende 4 jaar een opleiding gevolgd en de titel Nederlands Specialist in de Vogelgeneeskunde gehaald (deze opleiding bestaat inmiddels niet meer, maar is overgegaan in een Europese opleiding). Naast deze opleiding heeft zij een cursus proefdierkunde gedaan, voornamelijk om meer te weten te komen over de diersoorten die daar veel gebruikt worden. Na de opleiding heeft zij gedurende 15 jaar een praktijk gehad in Veldhoven op het terrein van de Stichting Nederlandse Opvang Papegaaien. In deze bijzondere Dierenpraktijk `den Horst´ behandelde zij voornamelijk vogels maar ook knaagdieren, konijnen en reptielen. Omdat het terrein inmiddels verkocht is en de Stichting zal verdwijnen is zij gedwongen geweest te verhuizen. Zij zal binnenkort een praktijk openen in Riel (bij Tilburg)." Naast het werk voor de praktijk heeft zij les gegeven bij Tinley (een bedrijf gericht op het geven van gedragscursussen’, en geef ik nog steeds les bij het Huisdier Kennis Instituut (waar vooral mensen uit de dierenwinkelbranche komen). Daarnaast geeft zij regelmatig lezingen bij vogelclubs en treedt een enkele keer op als adviseur (onder andere bij de visitatiecommissie Dierentuinenrichtlijnen). Ook is zij bestuurslid geweest van de Vereniging voor Opvangcentra van Niet Gedomesticeerde Dieren (VOND) en is zij nog steeds lid van de CITES commissie (dit is de
oo
drs. Hedwig van der Horst
.n l
VERBODEN TE KNUFFELEN!
wetenschappelijke autoriteit in Nederland op het gebied van de CITES wetgeving). De hoofdactiviteit ligt echter nog steeds bij het praktijkwerk waar zij eigenaren van vogels en bijzondere dieren zo goed mogelijk probeer bij de staan bij hun werk en/of hobby.
Korte samenvatting van de lezing: Er zijn veel redenen waarom mensen blij zijn met de vogels die zij houden: ze zingen mooi, zien er prachtig uit en vertonen sociaal gedrag. Ik denk dat veel vogels niet blij zijn met ons. De reden daarvoor dat we de vogels teveel naar onze smaak (lees: naar onze normen en waarden) willen veranderen. Mooie vogels willen we nog mooier maken, zangers willen we nog meer laten zingen en het sociale gedrag dat de vogels normaliter vertonen naar soortgenoten, willen we ombuigen naar onszelf, zodat wij de aandacht krijgen. Dat laatste aspect is een probleem dat zeer veel voorkomt. In mijn praktijk is dit de belangrijkste reden van gedragsproblemen tussen eigenaar en zijn papegaai. Een zeer veel voorkomende reden waarom mensen een sociaal dier, zoals een papegaai in huis nemen is om met hem te spelen en te knuffelen. Vooral aan dat laatste hebben wij een grote behoefte. Onderzoek heeft aangetoond dat knuffelen ook goed voor ons is: het aaien van een hond verlaagd onze bloeddruk, zorgt dat we minder vaak ziek worden en een hogere leeftijd bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat dat ook geldt voor het aaien van een papegaai of een willekeurig ander dier. Knuffelen behoort tot ons gewone gedragspatroon. Maar niet tot het gewone gedragspatroon van de meeste vogels en zeker niet van papegaaien. Zij knuffelen alleen hun partner. Van andere soortgenoten blijven ze, een enkele ruzie daargelaten, af. Door onze eindeloze knuffelbehoefte brengen we onze papegaaien in verwarring. Hun latent aanwezige voortplantingsdrift wordt aangewakkerd. Hij of zij die geknuffeld wordt wil paren, een nestje bouwen, eitjes leggen en kuikentjes grootbrengen. Iets waar wij niet aan kunnen voldoen met als gevolg seksuele frustatie, verenplukken, schreeuwen, agressiviteit, depressie en noem maar op. Met papegaaien mag en moet je spelen, trainen, uitdagen, wandelen etc. etc. etc. maar NIET KNUFFELEN!!!!
7
12.25 - 13.05 uur
.n l
perfecte match of mismatch bij konijnen als huisdier? wat zijn de stoorzenders?
oo
A.P. (Fred) van der Kolk
CV A.P. (Fred) van der Kolk 1956
2002-heden 2004
2005 2007-heden 2010 2011
ww w.
2012
Biologie Universiteit van Amsterdam Diergeneeskunde RUU Oprichter en eigenaar dierenkliniek Huizerweg te Bussum uitsluitend gezelschapsdieren Lid werkgroep bijzondere dieren GGG/KNMvD Najaarsdag GGG/KNMvD 1e presentatie protocol voor onderzoek en behandeling van zieke en/of niet herstellende konijnen en cavia’s en introductie SAS (secundair atonie syndroom college SAS fac. Diergeneeskunde voorzitter Werkgroep Kleine Zoogdieren en bestuurslid van Stichting Verantwoord Huisdierenbezit Publicatie update SAS protocol in Tijdschrift voor Diergeneeskunde Spreker op Proveto K&K symposium Werkcollege Röntgen bij konijnen en knaagdieren fac. Diergeneeskunde Spreker op Proveto K&K symposium Extern docent kliniek voor gezelschapsdieren fac. Diergeneeskunde
ed it
1975-1977 1977-1984 1986-heden
Samenvatting
Fred van der Kolk, dierenarts en voorzitter werkgroep kleine zoogdieren van het PVH wordt in zijn kliniek geregeld geconfronteerd met konijnen en cavia’s die niet blij zijn met hun eigenaar en andersom. Er zijn meerdere oorzaken te noemen waarom juist deze dier-eigenaar combinaties vaker problemen geven dan bij andere soorten het geval is. Een deel van de problemen wordt, verrassend genoeg, veroorzaakt door enkele specifieke eigenschappen van deze dieren zelf: de aard van het beestje. Een andere oorzaak ligt, wellicht ook opmerkelijk, bij de dierenartsen zelf. Ook de commerciële verkoper is niet altijd even zorgvuldig met het verstrekken van goede informatie en adviezen. Tenslotte speelt natuurlijk ook de eigenaar een belangrijke rol bij het ontstaan van problemen. Hoe voorkomen we, dat iemand die zelf niets met zo’n dier heeft, een konijn aanschaft voor een kind, en daarbij verwacht dat zo’n kind die affiniteit wel heeft, en ook nog eens twaalf jaar lang zal houden. Het gevolg is vaak levenslange opsluiting in eenzaamheid. Perfecte match? Omdat konijnen en cavia’s zelf niet kunnen veranderen wordt vooral ingegaan op de andere stoorzenders: de eigenaar, de dierenarts en de verkoper.
8
14.00 - 14.40 uur
.n l
Het houden van reptielen, fictie en feiten Dr. Marja J.L. Kik, Europees dierenartsspecialist voor reptielen en amfibieën tevens patholoog vogels, exoten en wildlife.
oo
CV
Samenvatting
ed it
Dr. Marja J.L. Kik, Europees dierenarts-specialist voor reptielen en amfibieën tevens patholoog vogels, exoten en wildlife. Marja Kik is dierenarts voor reptielen en amfibieën in haar eigen praktijk te Nieuwegein. Daarnaast werkt zij als patholoog vogels, exoten en wildlife op de afdeling pathologie van de faculteit diergeneeskunde te Utrecht. In de praktijk behandelt zij alle soorten reptielen, variërend van kleine hagedissen tot krokodillen, slangen en schildpadden. Daarnaast behandelt zij een beperkt aantal amfibieën.
ww w.
Het houden van reptielen (slangen, hagedissen en schildpadden) vertoont een stijgende populariteit onder huisdierbezitters. De reptielen omvatten meer dan 11.000 soorten. De kennis over de gehouden reptielensoorten blijft echter heel erg achter bij deze populariteit. Helaas wordt een aantal soorten spotgoedkoop bij dierenwinkels aangeboden. Het onderscheiden van de verschillende soorten reptielen is essentieel voor een goede verzorging, want pas dan weet men wat de meest optimale huisvesting en voeding is voor de betreffende soort. Reptielen zijn afkomstig van over de hele wereld. Leguanen zijn afkomstig uit Zuid-Amerika, baardagamen uit Australië, wateragamen uit Azië en varanen uit Azië of Afrika. Deze hagedissen worden in de natuur meestal aan hogere hoeveelheden UV-B (280 – 315 nm) straling blootgesteld dan in gevangenschap. Blootstelling aan UV-B is essentieel voor de vorming van vitamine D via de huid. De dieren worden in gevangenschap vaak gevoerd met groenten en fruit, of insecten. Dit is voeding die arm is aan calcium en vitamine D, maar rijk aan fosfor. De combinatie van onvoldoende UV-B belichting en te lage calcium concentraties leidt tot gegeneraliseerde (= algemene) afwijkingen in het skelet. Bij volwassen, drachtige reptielen leidt een calciumdeficiëntie (= tekort) tot een verminderde vruchtbaarheid, dystocia (= legnood) en sterfte van het moederdier vlak voor of tijdens het leggen van de eieren. De eieren zijn erg breekbaar en de jongen sterven al voor het uitkomen. De wel uitgekomen jongen zijn vaak te klein, zwak en vertonen skeletafwijkingen. Levendbarende reptielen vertonen dystocia (= barensnood) of sterven vlak voor of tijdens de partus. Bovendien worden reptielen in gevangenschap vaak gehuisvest bij temperaturen die veel lager zijn dan in hun natuurlijke omgeving. Dit laatste kan nadelige gevolgen hebben voor het metabolisme en de fysiologische processen in het dier. Slangen bijvoorbeeld, verteren hun prooien onvoldoende bij te lage temperaturen en kunnen gaan braken. Soortenkennis van reptielen voorkomt hopelijk dat mensen dieren kopen die moeilijk te houden zijn zonder problemen. Voor krokodillen lijkt dat evident, maar toch zijn er mensen die b.v. een Cubaanse krokodil als baby aanschaffen, zich niet realiserend hoe groot het dier uiteindelijk wordt. De meeste mensen begrijpen dat je niet zomaar een giftige slang moet kopen. Maar veel mensen denken dat je allerlei hagedissen gewoon kunt aanschaffen, eigenlijk zonder er iets over te weten. Sterker nog sommige hagedissen worden als makkelijk te houden aan bevolen en als dieren voor beginners. Dit is volstrekte flauwekul, want geen enkele hagedis voldoet aan dat soort criteria.
9
14.40 - 15.20 uur
CV
samenvatting
Het Gedragsadviesbureau Sonja van Leeuwen is aangesloten bij Alpha, de KGK en beroepsverenigingen voor hondenen kattengedragstherapeuten, om de kwaliteit van het vak te waarborgen. Als deelnemer aan de kattenwerkgroep van het PvH (Platform voor verantwoord Huisdierenbezit) hoopt Sonja van Leeuwen nog meer informatie te kunnen aanbieden aan katteneigenaren om het welzijn en leefplezier van de huiskat te verbeteren in Nederland.
ed it
Sonja van Leeuwen gediplomeerd honden- en kattengedragstherapeut nam in 2002 het initiatief tot de oprichting van Gedragsadviesbureau Sonja van Leeuwen (www.gedragsadviesbureau.nl). Haar specialisme is het gedrag van de kat. Sonja begeleid eigenaren van katten en honden met (probleemgevend) gedrag. Naast het bieden van individuele begeleiding organiseert het gedragsadviesbureau voorlichtingsactiviteiten (lezingen, workshops en seminars) om probleemgedrag te voorkomen. Daarnaast is Sonja hoofddocent en medeorganisator van de FGT opleiding, een opleiding tot kattengedragstherapeut bij de Martin Gaus Academie en doceert zij aan diverse opleidingen m.b.t. dierengedrag bij de LOI, Helicon, e.a.
oo
Sonja van Leeuwen
.n l
Multicat-household
Veel kattenliefhebbers hebben meer dan één kat in huis. Van oorsprong is een kat een solitair levend dier. Hoe kan het dan toch goed gaan dat er vaak meerdere katten in één huis samen leven? Door de domesticatie van de kat is hij steeds toleranter geworden en bij voldoende voedselvoorraad accepteren ze steeds meer soortgenoten om zich heen en maken ook gebruik van de voordelen ervan. Het samen grootbrengen van een nest met kittens is hier een voorbeeld van.
ww w.
Het kan goed gaan als er voldoende ruimte en voorzieningen* zijn voor ieder individu en de eigenaar voldoende tijd besteed aan iedere kat z’n behoeftes. Maar ook karakters van katten bepalen of het wel of niet goed gaat. M.b.t. een ‘multicat-household’ heeft een Abbesijn behoefte aan een grote persoonlijke ruimte en leeft niet graag in grote groepen, zeker de poezen niet. De Oosterse katten daartegen, niet altijd zo stressvrij, leven graag in wat grotere groepen in verband met hun sociale karakter. Helaas gaat het zeker niet altijd goed, met probleemgedrag tot gevolg. Onzindelijkheid, stress, sproeien, agressie, dwangneuroses enzovoort. De druk van het in een groep samenleven, vaak in combinatie met onderstimulatie, zorgen ervoor dat een kat veel stress ervaart. Dit kan heel duidelijk zijn doordat er onderlinge agressie getoond wordt. Veel katten worden echter passief tot depressief en dit valt veel katteneigenaren vaak niet op. Katten vormen sociale groepen. Dit bepaald dan ook hoeveel katten je bij elkaar kunt hebben en hoeveel voorzieningen* je moet aanbieden. In een sociale groep hebben katten positieve interactie met elkaar, ze wassen elkaar en liggen tegen elkaar aan. Ze kunnen samen spelen en eten zonder dat er agressie en stress bij komt kijken. Een sociale groep kan bestaan uit één, twee, of meer kat(ten). Hoeveel katten kun je nu eigenlijk in een huishouden houden. De meningen zijn hierover erg verdeeld. Een kat per kamer, wordt vaak gezegd, maar bij een grote sociale groep kan die regel wat vrijer opgevat worden. Echter zien we bij de groei van een kattengroep ook probleemgedrag toenemen. Dit leidt ertoe dat veel wordt geadviseerd niet meer dan drie katten per huishouden te nemen. Als er een nieuwe kat bijkomt is de juiste introductie erg belangrijk. Dit moet stapsgewijs gebeuren en het liefst moet hier voldoende tijd voor genomen worden, zo’n 2 tot 14 dagen. Indien er een oude kat in huis is en er wordt een jong kitten bij geplaatst, dan is het verstandig twee kittens te nemen die kunnen elkaar vermaken. Voor de oudere kat dan een persoonlijke ruimte/kamer inrichten waar die zich altijd terug kan trekken en de kittens niet bij kunnen komen. En soms is het gewoon beter even te wachten met de aanschaf van een nieuw kitten en de oude kat rustig van de oude dag te laten genieten. *Voorzieningen: minimaal 2 kattenbakken per sociale groep, water voer en ligplaatsen. 10
.n l oo
ed it
Alles over dierverzorging leer je in Barneveld!
Groenhorst Barneveld (AOC) en Cursuscentrum Dierverzorging Barneveld vormen samen een opleidingsinstituut waar dagopleidingen en volwassenenonderwijs op mbo niveau worden aangeboden. Het opleidingsaanbod bestaat voornamelijk uit opleidingen en cursussen op het gebied van dierverzorging, paardenhouderij, veehouderij en groen/grond/infra. Meer dan 1.500 leerlingen volgen dagonderwijs. Zo’n 1.500 beroepsbeoefenaars en hobby’isten komen bij het Cursuscentrum terecht voor omscholing, verdiepingscursussen of voor nascholingscursussen. Het Barneveldse opleidingsinstituut staat op een terrein van vijf hectare. Om praktijkgericht te leren beschikt het centrum over veel voorzieningen, zoals meer dan honderd verschillende soorten dieren. Honden, katten, paarden, koeien, slangen en vogelspinnen. Alles zelf zien en ervaren, dat is leren in de praktijk. De leerlingen en cursisten leren niet alleen uit een boekje. Ervaren trainers en docenten begeleiden hen daarbij. Andere voorzieningen zijn onder meer het paraveterinaire trainingscentrum, een dierenspeciaalzaak, een paardencentrum en een hondenkennel. Groenhorst Barneveld
ww w.
Binnen de totale organisatie staat het bieden van aantrekkelijk en inspirerend onderwijs centraal. Het bedrijfsleven is sterk betrokken in het onderwijsleerproces en ICT speelt een belangrijke rol. Maatschappelijke en onderwijskundige ontwikkelingen vormen de drijvende kracht voor de vernieuwing van het dagonderwijs. Een van die ontwikkelingen is competentiegericht onderwijs. Het laat zien waarom leerlingen iets moeten leren. Het leren krijgt daardoor betekenis. Groenhorst Barneveld besteedt veel aandacht aan het voorkomen van uitval. Zorg en respect voor elkaar staat hoog in het vaandel. Deze werkwijze en de sfeer van de school is niet onopgemerkt gebleven want in 2011 werd Groenhorst tot beste mbo school uitgeroepen door de MBO keuzegids. Cursuscentrum Dierverzorging Barneveld (CDB)
Cursuscentrum Dierverzorging Barneveld is al dertig jaar een begrip bij onder meer dierenartsen. De duur van de honderd aangeboden opleidingen en cursussen varieert sterk. Een korte cursus duurt enkele weken, een opleiding kan enkele jaren duren, inclusief het lopen van stages verspreid over de opleiding. De lessen zijn gedeeltelijk klassikaal, maar vinden ook meer individueel plaats in praktijkruimte, dierverblijf of dierenkliniek. Het CDB gelooft in een ‘leven lang leren’. Zo bevinden zich onder de cursisten twintigers die nascholings- of verdiepingscursussen volgen. En in de leeftijdsgroep van 35 tot 45 jaar is bijvoorbeeld omscholing tot paraveterinair dierenartsassistent populair. Ook leidt het CDB mensen op die jarenlang in een heel ander beroep werken maar uiteindelijk kozen voor hun passie, het werken met dieren. Zo vorderde een oud-cursist jarenlang belastingen in op de belastingafdeling van haar gemeente en liet zij zich omscholen tot beheerder van een kinderboerderij.
11
.n l oo ed it ww w.
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie