Hoeveel ethiek is er nodig voor een Verantwoorde fokkerij?
Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Departement DWM Universiteit Utrecht
Waar hebben we het over?
Waar hebben we het over?
Waarom roept het fokken van dieren vragen op?
Maatschappelijke context Een dier is…….
Maatschappelijke context Een dier is:
1. Onderdeel van het gezin!
Het dier is beschermwaardig: - extra sociale aandacht - extra veterinaire aandacht - enz‌.
Maatschappelijke context Een dier is onderdeel van het gezin!
Een dier is: 2. Een product
op de markt!
• Niet alleen als voedsel: • Groei gezelschapsdieren • Media-aandacht voor het dier
Maatschappelijke context Een dier is onderdeel van het gezin!
Een dier is een product op de markt!
Een dier is:
3. Een gevaar!
Maatschappelijke context Een dier is onderdeel van het gezin!
Een dier is een product op de markt!
Een dier is een gevaar!
De fokkerij speelt in alle contexten een rol
Deze context: roept vragen op Hoe zie je het dier? - Ding waar je geld mee verdient - Verzameling waardevolle genen - Wezen dat omwille van zichzelf respect verdient - Wezen dat een gelijk status heeft als mensen
Deze context: roept vragen op Hoe zie je het dier? - Ding waar je geld mee verdient - Verzameling waardevolle genen - Wezen dat omwille van zichzelf respect verdient - Wezen dat een gelijk status heeft als mensen
- Met welk doel fok je? -Snel geld -Gezonde dieren -Mooie dieren -Tevreden klanten -Beroepseer -‌‌
Deze context: roept vragen op Hoe zie je het dier? - Ding waar je geld mee verdient - Verzameling waardevolle genen - Wezen dat omwille van zichzelf respect verdient - Wezen dat een gelijk status heeft als mensen
- Met welk doel fok je? - Wie/ wat staat centraal? - de fokker - de klant - de genetische vitaliteit - de overheid - het dier
- Snel geld - Gezonde dieren - Mooie dieren - Tevreden klanten - Beroepseer - ‌‌
Deze context: roept vragen op Hoe zie je het dier? - Ding waar je geld mee verdient - Verzameling waardevolle genen - Wezen dat omwille van zichzelf respect verdient - Wezen dat een gelijk status heeft als mensen
Ieder antwoord vraagt - Met welk doel fok je? (ook) om een ethische -Snel geld - Wie/ wat staat centraal? -Gezonde dieren - de fokker afweging -Mooie dieren - de klant - de genetische vitaliteit - de overheid - het dier
-Tevreden klanten -Beroepseer -‌‌
Ethiek Hoe de wereld in elkaar zit
Hoe we met die wereld behoren om te gaan
Ethiek Hoe het is Empirische vragen Is deze fokmethode effectief? Antwoord zegt nog niets over of je het ook behoort toe te passen.
Hoe het zou moeten zijn Normatieve vragen Behoor je deze methode te gebruiken/ is het moreel acceptabel?
Ethiek Hoe het is
Hoe het zou moeten zijn
- Kennis van je klant
- Hoe behoor je met je klant om te gaan‌ en met de overheid?
- Wat vraagt de overheid?
- Kennis over het dier
- Hoe behoor je met dieren en rassen om te gaan?
Waarom ook dieren? Traditioneel
Telt moreel niet mee
Telt moreel mee
Waarom ook dieren? Darwin: omkering van de bewijslast
Telt moreel niet mee
Telt moreel mee
Waarom ook dieren? Darwin: omkering van de bewijslast Door het traditionele onderscheid tussen mens en dier te doorbreken, heeft hij er voor gezorgd dat keuzes tussen mens en dier niet langer gemaakt kunnen worden op basis van het antwoord, “omdat wij mensen zijn.�
Waarom ook dieren? Welke argumenten zijn wel houdbaar?
Waarom ook dieren? Welzijn: De aandacht voor dierenwelzijn start in de capaciteit van dieren om leed te kunnen ervaren. Die capaciteit is meer dan een kunstje.
Waarom ook dieren? Hele natuur
Mensen kunnen lijden
Waarom ook dieren?
Dieren kunnen ook lijden!
Mensen
Probleem van het Capaciteit - argument Capaciteit is empirisch gegeven
X
Normatieve consequentie
Er zijn dus normatieve overwegingen die ten grondslag liggen aan deze positie‌..
is / ought fallacy
Probleem van het capaciteit - argument Capaciteit is empirisch gegeven
Normatieve consequentie
‌ Wie kan lijden kan ook in zijn of haar belangen geschaad worden. In ieder geval in het belang om pijn en ongerief te vermijden.
Dit resulteert in een morele verplichting om deze wezens niet te schaden.
Waarom ook dieren? Welzijn: Concreet betekent dit dat dierenwelzijn centraal behoort te staan in een verantwoorde fokkerij.
Waarom ook dieren? Welzijn en de praktijk…… Vitaliteit van het ras Eisen klant
esthetica
Welzijn Commerciële belangen
traditie
Welzijn Problemen: 1. Wat welzijn inhoudt is niet altijd helder. 2. Andere belangen spelen ook een rol
Welzijn Acceptabel?
Welzijn, maar ook mooi & markt
Welzijn Acceptabel?
Welzijn, maar ook snel, goed en veel vlees.
Welzijn Acceptabel?
Welzijn, maar ook Wetenschap
Welzijn Gevolg: A. Een verantwoorde fokkerij dient actief na te denken over wat welzijn concreet inhoudt. B. Met aandacht voor welzijn ben je er nog niet. Er is meer ethiek nodig. Je moet instaat zijn om met de verschillende belangen om te gaan en te komen tot een verantwoorde handeling [letterlijk dat je een antwoord kunt geven op vragen].
Welzijn? Valt het probleem samen met welzijn?
Een hond is geen handdoek!
Een koe is geen vleesmachine!
Dit is voor God spelen!
Welzijn? Valt het probleem samen met welzijn?
Irrationeel? Een hond is geen handdoek!
Een koe is geen vleesmachine!
Dit is voor God spelen!
Welzijn? Valt het probleem samen met welzijn?
Soms: ja Maar vaak is er een zinvolle kern Een hond is geen Een koe is geen handdoek!
vleesmachine!
Dit is voor God spelen!
Respect • Respect & Inherente waarde •
Mag je een dier puur als instrument voor je eigen belang gebruiken?
• Integriteit • Zich zelfstandig kunnen handhaven • Heelheid en gaafheid • Soortspecifieke gedrag kunnen vertonen
Respect • Niet: een scherpe grens met duidelijk antwoord
• Wel: interne reflectie over de vraag of een foklijn of een specifiek dier te verenigen is met een respect voor de intrinsieke waarde van het JA: niet dier. onbetwistbaar, maar wel te verantwoorden
NEE: Verantwoord?
Conclusie Een verantwoorde fokkerij vraagt om •
Het centraal stellen van dierenwelzijn
•
Het in staat zijn om dierenwelzijn in praktijk te brengen door een afweging te maken met andere belangen
• Reflectie op de vraag of een foklijn of een specifiek dier te verenigen is met een
respect voor de intrinsieke waarde van het dier.
Conclusie Een verantwoorde fokkerij vraagt om •
Dierenwelzijn: minder leed
•
Afweging: Betere onderbouwing van keuzes
• Reflectie & Respect: antwoord op maatschappelijke vragen en kritiek. Alle problemen opgelost en geen kritiek
Conclusie Een verantwoorde fokkerij vraagt om •
Dierenwelzijn: minder leed
•
Afweging: Betere onderbouwing van keuzes
• Reflectie & Respect: antwoord op maatschappelijke vragen en kritiek. Betere verantwoording van eigen handelen en een sterkere positie als sector!
Dank voor uw aandacht ~~ Discussie