Studio Polkadot / Visuele communicatie
1 | portfolio
at my best when connecting the dots Bianca Spierenburg
Studio polkadot / visuele communicatie is vormgever van communicatie en werkt met een teaM van freelance specialisten aan corporate identities en bijzonDere grafische en interactieve projecten / oprichter en artdirector is Bianca spierenburg
@studiopolkadot.nl
Studio Polkadot / Visuele communicatie
2 | portfolio
Bianca Spierenburg/ grafisch ontwerper
1997 > 2003 Willem de Kooning Academie stage: Joost Overbeek 178aardigeontwerpers 2003 > 2004
springvorm bno ontwerpbureau
2004 > 2006
Alta creatieve marketingcommunicatie
2006 > 2008
Petsch: drukwerk en internet
2008 > heden
Art Rotterdam / Object Rotterdam (social media)
2008 > heden
Studio Polkadot / Visuele Communicatie
3 | portfolio
/ Willem de Kooning Academie - examenproject 2002
Studio Polkadot / Visuele communicatie
Studio Polkadot / Visuele communicatie
4 | portfolio
de Ridder van Rijn interieur en advies
100%
/ diverse logo’s
5 | portfolio
/ Dutch Open Projects - iov Xlab
Studio Polkadot / Visuele communicatie
6 | portfolio
/ NOC*NSF - pitch iov Alta creatieve marketingcommunicatie
Studio Polkadot / Visuele communicatie
7 | portfolio
/ NS Internationaal - iov Alta creatieve marketingcommunicatie
Studio Polkadot / Visuele communicatie
Studio Polkadot / Visuele communicatie
8 | portfolio
Science Media/ www.sciencemedia.nl 2011 - online
Tuinen Buiten/ www.tuinenbuiten.nl 2008 - petsch - online
NOC*NSF/ www.olympischeuitdaging.nl 2005 - alta - offline
Emelin Naudin/ www.emelinnaudin.nl 2006 - offline
ISA Training/ www.isatraining.nl 2013 - O Utrecht - online
Afvalbalans/ www.afvalbalans.nl 2007 - petsch - online
/ diverse websites
Studio Polkadot / Visuele communicatie
9 | portfolio
Blaadjes
blaadjes. seal
mild zwarte thee
Blaadjes zacht groene thee
s
blaadjes. Door het drinken van deze thee helpt u mee met het behoud van gezonde natuur.
Door het drinken van deze thee helpt u mee met het behoud van gezonde natuur. Zo creëren we de mogelijkheid om meer boeren in Sri Lanka hun kleine plantage te laten veranderen in een biologische.
zacht groene thee
/ divers werk
Zo creëren we de mogelijkheid om meer boeren in Sri Lanka hun kleine plantage te laten veranderen in een biologische.
mild zwarte thee blaadjes.
mild zwarte thee blaadjes. Door het drinken van deze thee helpt u mee met het behoud van gezonde natuur. Zo creëren we de mogelijkheid om meer boeren in Sri Lanka hun kleine plantage te laten veranderen in een biologische.
seal
Studio Polkadot / Visuele communicatie
Ben jij al een merk?
IV
style
JAARGANG 2011/2012 Losse VeRKooPPRiJs e 7,50
2
met het oog op co unica e
Communicatiewetenschappers die uit de grond van hun hart iets willen betekenen voor de communicatieprofessie en daar hun hele carrière aan wijden, zijn zeldzaam. Betteke van Ruler is zo iemand. Dit boek bevat een selectie uit haar oeuvre, gerangschikt onder een aantal thema’s waarover zij vanaf de vroege jaren negentig – en nog steeds – veel schrijft. Thema’s die na al die jaren nog steeds relevant en vaak verrassend actueel zijn. dÊ vakglossy Ze was haar tijd nogal eens vooruit. Het is opmerkelijk hoeveel ideeÍn, voor Vrouwen in marketing en communicatie gedachten en concepten Betteke jaren geleden al lanceerde en die nog maar kort geleden op grotere schaal een snaar raakten. Al vanaf het begin van haar carrière betoogde zij dat organisaties zich druk moeten maken om afstemming (alignment) met hun stakeholders. Maar in de loop van de jaren gaat zij verder: naast afstemming met belangrijke stakeholders moeten organisaties ook aandacht besteden aan het maatschappelijk humeur. Zij noemt dat reflectief communicatiemanagement. Niet minder bekend is haar communicatiestrategieÍnmodel, het Communicatiekruispunt, en haar ideeÍn over de taak van de communicatieprofessional. Dit en veel meer thema’s uit het communicatievakgebied, komen terug in deze bundel.
2009 / 2010
Alle ballen in de lucht
Gadgets, hotspots & schrijftips
Online media: de naakte feiten V-style | 2009 / 2010
“Als geen ander heeft Betteke van Ruler bijgedragen aan de Interview met: professionalisering van de communicatieprofessie. Met het oog op MariĂŤlle van Linda. communicatie is daarvan het ultieme bewijs. Dit boek is een must read voor iedereen die gelooft in de kracht van excellente communicatie.â€? - Frank KĂśrver, Boer & Croon Consulting
Het Marcommeisje, bestaat ze?
“Het versterken van de reflectieve oriĂŤntatie op het totale communicatieproces is de rode draad in deze overzichtsbundel, waarin Betteke van Ruler mij als communicatieprofessional prikkelt, inspireert en scherp houdt met haar pleidooi voor meer educated guesses.“ - Celia Noordegraaf, Communicatievrouw van het jaar 2011
HĂŠt V-style social media dossier
“Een overzichtelijke ordening van deOmdat bijdrage van we Betteke niet meer zonder van Ruler aan het brede terrein van communicatiemanagement. De toegankelijk geschreven artikelen zetten opnieuw aan tot reflectie op je eigen denk- en handelwijze. Een aanrader!� - Erik Reijnders, zelfstandig adviseur en auteur
Lotte: Ik voelde direct dat het heel fout zat
kunnen!
Reflecties op het communicatievak
content is king Queen
Betteke van Ruler is emeritus hoogleraar corporate communicatie en communicatiemanagement. Zij heeft een lange carrière achter de rug, eerst als communicatieprofessional, daarna als docent communicatie in het hbo, en sinds 1996 als wetenschapper. In de loop van de tijd heeft zij talloze boeken en artikelen gepubliceerd over communicatiemanagement en over de professionals in het communicatievak.
wereld vrouwen
met het oog op co unica e Be eke v Ru r
style
10 | portfolio
Be eke v Ru r
co unica e Reflecties op het communicatievak
10 X QR-codes met inhoud GadGets, tips en mode 1
OogOpComm_cover_def.indd 1
V-style 2/ Vakglossy voor Vrouwen in Marketing en Communicatie 2009 - VMC
/ diverse magazines en boeken - art direction
V-style IV/ Vakglossy voor Vrouwen in Marketing en Communicatie 2011 - VMC fotografie: Suzanne Paap
15-05-12 16:41
Met het oog op communicatie/ Betteke van Ruler 2012 - Boom | Lemma fotografie: Suzanne Paap
Studio Polkadot / Visuele communicatie
11 | portfolio
Let’s connect.
Studio Polkadot / Visuele communicatie
12 | portfolio
Onder redactie van Betteke van Ruler Emiritus hoogleraar Communicatiewetenschap
_ ESSAY
8 | inHoUd
Trends in het vak
PAGINA —10
Dagelijkse praktijk
2
vorige
1 PAGINA —18
PAGINA —42
PAGINA —176
volgende
4
trending topics noelle aarts
Zeven dimensies van professionaliteit tjalling Damming PAGINA —118 De noodzaak van wetenschap Brigitte Planken
thought leadership mignon van halderen en annick Boyen
2
the story is the message annet Scheringa PAGINA —130
Online reputatiemanagement Sonja utz
5
PAGINA —50
5 Vakgebied over de grens
een afdeling met impact Frank körver
Gedragsbeïnvloeding harrie van Rooij en Dick Geurts
thema’s in de internationale vakliteratuur PAGINA Wim elving —164
PAGINA —64
een professionele identiteit mark van vuuren PAGINA —84
Communication controlling: next step in accountability PAGINA ansgar Zerfass en christopher Storck —152 Competencies in communication management PAGINA Ralph tench —156
PAGINA —54
3
6
De Fabrieksbode en wat er daarna gebeurde PAGINA Suzanne de Bakker —184
Weg met de hokjesgeest Jan marijne
de toekomst begint vandaag
het vak van morgen het vak wordt breder een leven leren het vak in 1001 studies trends zonder grenzen hoe het ooit begon
RePoRtaGeS 26 60 92 126 160 196
Blikken van buiten accountability moet meerwaarde van communicatie het merk ik vak over de grens Drie nestors van het vak
PAGINA —122
PAGINA —30
4
6 Geschiedenis van het communicatievak
☛
PAGINA —22
PAGINA —76
Communicatieonderwijs
☛
Het merk is van iedereen Piet verhoeven
Carrière maken 3
PAGINA —144
12 44 78 112 146 178
en Laat je ook eens doorverwijz naar een ander essay
tHeMa’S
1
PAGINA —110
inHoUd | 9
intRoDuctieS
PAGINA —88
17 49 83 117 151 183
huib Bannier Richard van der eijk Gonda Duivenvoorden Jan van den hoff inge Wallage Joost Ravoo
Zeven vRaGen aan 25 59 91 125 159 195
Youssef eddini irenka van den hout chantal evers Gerald morssinkhof Dirk aarts irene van Geest
in De SchiJnWeRPeRS 37 71 105 139 171 207
award Winner Lewis pr award Winner celia noordegraaf award Winner Bex communicatie PR talentprijswinnaars 2012 Professionals van elders Boze studenten in nijmegen
Wilt u uw communicatie koud of warm? Guido Rijnja PAGINA —192
De juiste vragen durven stellen Rob van es PAGINA —96
coLumnS
PRaktiJkSituatieS Framing is van alle tijden Sarah Gagestein
PAGINA —200
34 68 100 134 168 204
van Gansewinkel Groep nRG Petten Belastingdienst hogeschool inholland aruba Bank noord/Zuidlijn
oPmeRkeLiJk 16 33 53 58 67 82 87 104 116 121 133 138 150 167 182 203 219
Spelen met vertrouwen Who saves the world? conversation prism Social media etiquette top 10 frustraties Studenten over hun droombaan visie op het vak aBc van het communicatievak als studenten docenten waren in gesprek met de klant nieuwe tijden, anders leren Goede briefing Drivers of trust Basisprincipes arthur Page afdeling communicatie Jaarbeurs achttien jaar vakblad Young Professionals aan het woord
Opmerkelijk Online crisiscommunicatiespel Renate den elzen en marco Leeuwerink PAGINA —21 netwerken in nederland overzichtspagina PAGINA —48 Salarissen 2012 Jim kraaykamp PAGINA —99 tips voor goede framing Sarah Gagestein PAGINA —137 Communicatie in België en nederland edwin claassens PAGINA —158 Waarom koos jij voor het vak? Betteke van Ruler PAGINA —188
SPECIALISME Specialismen in het communicatievak PAGINA overzichtspagina —213
r haa Bij
Hier zou ik ook wel willen werken
70 | Uit de praktijk
van der Laan: ‘Waar het frame “veiligheid” ingaat op de techniek, zijn wij in onze communicatie uitgegaan van de mensen. mensen die toen pionierden in de duinen én mensen die nu gebruikmaken van de isotopen die in Petten worden geproduceerd. Petten heeft een verhaal van mensen voor mensen. Die verhalen zichtbaar maken is een prachtige communicatietaak.’ Deze verhalen vonden hun plek in zowel een jubileumboek als in een film.
‘Petten heeft een verhaal van mensen voor mensen. Die verhalen zichtbaar maken is een prachtige communicatietaak’ hoog bezoek, sterke lobby het eerste exemplaar van het jubileumboek werd overhandigd aan koningin Beatrix die ter gelegenheid van het jubileum de kernreactor en een symposium in Petten bezocht. hierbij waren ook máire Geoghegan-Quinn, eurocommissaris voor onderzoek, maxime verhagen, vicepremier en minister van eL&i, Johan Remkes, commissaris van de koningin in noord-holland, en andere key stakeholders aanwezig. een uitgelezen moment dus om in november 2011 alle besluitvormers rond Pallas bij elkaar te hebben. en niet zonder resultaat: in januari 2012 besloot het kabinet om samen met de provincie ieder 40 miljoen euro in Pallas te investeren. Rond de film werd na afloop van het symposium een publiekspremière georganiseerd in het gemeentehuis van Zijpe (Petten is een van de zeven dorpen van de gemeente Zijpe), waarbij alle omwonenden waren uitgenodigd. De film is nu online te zien via ☛ www.petten50years.eu.
‘medische reactor’ als frame in de media is vanzelfsprekend aandacht voor issues als veiligheid van kerncentrales en alternatieve energieproductietechnologieën. Bij het grote publiek is nauwelijks enige bekendheid met de voordelen van nucleaire technologie en hoe wij daar iedere dag van profiteren. Zoals medische isotopen die worden gebruikt bij de behandeling van levensbedreigende ziekten of nucleaire technologie die wordt ingezet bij de veiligheidsinspecties van bruggen waar wij overheen rijden. ‘het draait allemaal om framing’, zegt van der Laan. ‘nRG gebruikt heel bewust het frame “medische reactor” voor de kernreactor in Petten. Daar hebben we de afgelopen jaren in alle boodschappen en uitingen heel bewust op gestuurd. iedereen kent wel iemand die lijdt aan de afschuwelijke ziekte kanker.
Communicatie NU
/ Communicatie NU 2012 / art direction
dageLijkSe praktijk | 71
als wij ineens beseffen dat er dagelijks mensen in hun genezing worden ondersteund door nucleaire medicijnen, ofwel medische isotopen, ontstaat er een nieuwe dimensie in het denken over nucleaire technologie.’ De ‘isotopencrisis’ in 2010 – toen de reactoren in Petten en canada tegelijkertijd buiten bedrijf waren vanwege technische mankementen – heeft wat dat betreft geweldig geholpen. De noodzaak van kernreactoren voor de wereldgezondheidszorg stond ineens hoog op de maatschappelijke en politieke agenda. Spruit: ‘het programma “Forward thinking” bouwt voort op dit positieve frame. We hebben er heel bewust op gestuurd dat medewerkers, zoals reactorpersoneel, vertellen wat hun werk voor hen betekent, dat zij hun trots uitspreken dat zij met hun werk rechtstreeks bijdragen aan het genezen van mensen.’ Dit bleek zo aan te spreken dat de regionale krant een serie maakte met verhalen van mensen van en rond nRG. ‘Wij hebben ervaren dat menselijke verhalen leiden tot een nieuw perspectief in de communicatie: een basis voor vertrouwen en respect wordt gelegd en er is ruimte voor een open dialoog’, vertelt Spruit. ‘terwijl vanzelfsprekend de zorg blijft bestaan over veiligheid van nucleaire installaties en radioactief afval, is er tegelijkertijd ruimte voor de andere kant van het verhaal: de bijdrage van nucleaire technologie aan de gezondheidszorg en een betaalbare, schone en betrouwbare energievoorziening.’
communication excellence award het communicatieprogramma ‘Forward thinking’ is in februari 2012 in Warschau, Polen met een communication excellence award onderscheiden door de european nuclear Society en het internationaal atoom energie agentschap. in de competitie liet het communicatieteam uit Petten communicatieprojecten uit Rusland, Frankrijk, oostenrijk en de verenigde arabische emiraten achter zich. van der Laan: ‘Deze internationale erkenning geeft aan dat we een voorbeeld zijn voor vakgenoten in andere landen. We hebben laten zien dat we met onze voorlichtingsactiviteiten en relatief weinig middelen een groot bereik hebben gerealiseerd met onze boodschap: nucleaire technologie redt mensenlevens.’ De meerderheid van de congresdeelnemers uit de hele wereld stemde voor het communicatieproject uit Petten vanwege ‘het succesvol vergroten van het bewustzijn voor de medische toepassingen van nucleaire technologie en de energievoorziening in de toekomst’.
JulIette van DeR laan is communicatiemanager van nRG (nuclear Research & consultancy Group)
InGRID SPRuIt is eigenaar van Spring: stoftotdenken en sinds september dit jaar manager communications bij eurotransplant. Daarvoor was ze interim-communicatiestrateeg bij nRG
Celia noordegraaf is communicatievrouw van het Jaar 2011 en hoofd marketing en communicatie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch
Communicatie nu
Studio Polkadot / Visuele communicatie
13 | portfolio
Hout Irenka van den
nou bijvoorbeeld als je bedrijfsgevoelige informatie prijsgeeft, of privé-informatie van een klant het world wide web in slingert.
1.
of als je ruzie zoekt, of foute grappen probeert te maken.
Ja, dat kan zijn weerslag hebben op de gehele organisatie.
Waarom zit jij in het communicatievak? ik ben er toevallig ingerold. na een studie Franse taal- en letterkunde heb ik voor het bedrijfsleven gekozen, waar ik ervaring opdeed met marketing. omdat mijn taalgevoel goed is en ik van schrijven houd, kwamen er al snel communicatieklussen mijn kant op. Daar heb ik vervolgens mijn werk van gemaakt.
Zeker communicatiemedewerkers en managers moeten zich realiseren dat ze niet op persoonlijke titel aan het chatten zijn, maar op dat moment een representant zijn van hun organisatie. De organisatie kan hierdoor een flinke reputatiedeuk oplopen.
en de medewerker een uitbrander of zelfs ontslag… maar niet via twitter LoL het pijnlijke is natuurlijk ook het olifantengeheugen van de digitale media. alles blijft in het digitale geheugen bewaard, net zoals bij de Rolo-olifant.
2.
en die kan een harde mep geven met zijn slurf. Welke van de twee huib? LoL Geloof jij in social media-beleid?
communicatiebeleid zal daarom voortaan ook moeten gaan over de rol en plaats van social media in de organisatie.
Huib koeleman en Jan Jelle van Hasselt zijn partner bij Wit communicatieadviseurs
Communicatie nu
Fotografie: Silas pelsmaeker
ik geloof in communicatiebeleid dat past bij de strategie van de organisatie. het gebruik van social media is daar een onderdeel van. De komst van social media levert wel een nieuwe dynamiek op.
Waarvoor is te weinig aandacht in het vak? het belang van transparantie; zeggen wat je doet. en vervolgens doen wat je zegt natuurlijk. mkbondernemers vragen mvo nederland regelmatig of en hoe ze moeten communiceren over hun prestaties op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. mijn standaardreactie: vertel hoe ver je bent met mvo, welke stappen je nog wilt nemen en ook wat nog niet
3. Wat doe jij als je moet communiceren over een besluit waar je niet achter staat? Dat is me één keer overkomen en daar voel ik me nog steeds rot over. Dat komt omdat ik destijds de verantwoordelijkheid voor het betreffende besluit niet formeel bij mijn opdrachtgever heb gelegd, ook al heb ik ertegen geprotesteerd. Doordat ik mezelf zag als een verlengstuk van mijn opdrachtgever in plaats van adviseur, kon ik geen afstand nemen. tegenwoordig heb ik meer reserves en zal ik er consequenties aan verbinden als ik me in de moraal achter mijn opdrachten niet kan vinden.
6. Hoe denk jij dat anderen naar jouw vak kijken? het is alweer lang geleden dat ik ‘afdeling feesten & partijen’ heb gehoord. in mijn praktijk ervaar ik dat de toegevoegde waarde van communicatie wordt gezien, maar ik weet van vakgenoten dat zij nog vaak moeten knokken om serieus te worden genomen.
7. Als jij directeur van een opleiding was, waarop zou jij dan nadruk leggen in het onderwijs? adviesvaardigheden, waaronder luisteren. meer aandacht voor foutloos en creatief schrijven zou ik ook verwelkomen. het is jammer als je zelf de kracht van je boodschap ondergraaft door een kapitale grammaticale fout.
4. Welke rol spelen social media in jouw praktijk? Social media zijn het middel bij uitstek om in dialoog te blijven met je stakeholders. voor een netwerkorganisatie als mvo nederland is het dus een belangrijk communicatiemiddel. Begin dit jaar heb ik een manager social media aangetrokken om een social media-beleid op te zetten en structuur te brengen in
Treats employees well
1
Listens to customer needs and feedback
2
Places customers ahead of profits
3
Gap 37 54 24
Gap 30 53
15 Treats employees well
Gap 1 38
Offers high quality products or services
4
Has transparent and open business practices
5
Communicates frequently and honestly on the state of business
6
Takes responsible actions to address an issue or a crisis
7
Offers high quality products 17 or services
Works to protect and improve the environment
8
Has transparent and open 5 20 Gap 24 business practices
Has ethical business practices
9
53 34
Listens to customer needs and feedback
18
Gap 32
Places customers ahead of profits
3
53 15
Gap 38
15
Gap 20
Takes responsible actions
34
Gap 33 50
18
35
Delivers consistent financial 16 returns to investors
Gap 32
Wij kunnen de grenzen opzoeken, uit de weg gaan of zelfs overschrijden. Ik ben mijn hele leven geprikkeld om de grenzen op te zoeken en ja, ook om ze te overschrijden. Mijn wereldbeeld veranderende toen ik in 1994 naar Engeland vertrok voor de baan Als communicatieprofessionals van corporate communicatiemanager delen we verhalen in de bij Motorola voor de virtuele, grenzeloze wereld regio Europe, Middle East & Africa. Ik was niet meer de Nederlander of de internationale Nederlander – ik was ‘grenzeloos’. Dat bleef vervolgens mijn mantra.
Gap 31 44 20
Gap 24 44
9
17
Gap 27
10
PUBLIC ENGAGEMENT
35 15
Gap 12 Addresses 13 society’s needs 11 in its everyday business 24
Gap 20 35 18
Gap 17
Gap 10
Is an innovator of new 12 products, services or ideas
Partners with NGOs, government and 13 third parties to address societal issues
Er zijn grote gaten in wat respondenten vinden waar bedrijven zich op moeten richten en hoe goed bedrijven daadwerkelijk presteren . Om vertrouwen te bouwen moet het bedrijfsleven dus focussen op deze ‘trust drivers’.
48 17
35
the company operates 25
14
PUBLIC ENGAGEMENT
7
27 Partners with NGOs, government and 13 practices third parties to address societal issues Has ethical business 12 Gap 15
Has highly-regarded and widely 15 admired top leadership
Gap 19 51
18
Works to protect and 29 8 Is an innovator of new 12 improve the environment products, services or ideas 25 Gap 4
Ranks on a global list of top companies, 14 Creates programs that positively26 such as ‘best companies to work for’ 19 Gap 7 impact the local community in which or ‘most admired companies’
SOCIAL PURPOSE
53
48
44
44
Addresses society’s needs 11to address an issue or a crisis in its everyday business 18 Gap 17
Onze wereld is groter en tegelijkertijd kleiner dan ooit. Onze verhalen reizen sneller de wereld rond dan ooit tevoren, verbinden mensen van waar dan ook en zo ontmoeten wij elkaar op een gezamenlijke, virtuele plek, net als op het marktplein van vroeger. Ons vak is spannender dan ooit. Grenzen vervagen.
Gap 30
Gap 31
17 Gap 276 Communicates frequently and honestly on the state of business Creates programs that positively 10
impact the local community in which the company operates
54
50
4
grenzeloos
SOCIAL PURPOSE
Gap 37
24
51 Gap 33
column
56 19
Gap 19
2
18
100%
dag De top 10 wijst uit dat vandaag de binnen ‘social purpose’ en ‘public engagement’ voor het het bedrijfsleven het belangrijkst zijn bouwen van het vertrouwen .
56 19
29 25 Gap 4 27 12
Gap 15
Ranks on a global list of top companies, 14 such as ‘best companies to work for’ or ‘most admired companies’
26 19
Gap 7
Has highly-regarded and widely 15 admired top leadership
13
Gap 12
Delivers consistent financial 16 returns to investors
14
Gap 10
25
BUSINESS COMPETENCE
Opvallend is dat de d ‘ rivers of trust’ die onder de traditionele business competence-categorie vallen nu onderaan de lijst staan . Dit waren in het verleden juist de belangrijkste ‘trust drivers’. BUSINESS COMPETENCE
24
Nu bij Greenpeace International komt mijn mantra weer goed van pas, tenslotte houden milieuproblemen niet op bij de nationale grens. Sinds ik daar werk, realiseer ik me elke dag hoeveel stappen de internationale samenleving nog moet zetten om ervoor te zorgen dat ieder mens op deze wereld een waardevol leven heeft. Daarbij vraag ik me af wat de rol van de internationale communicatieprofessional is. Verkopen wij een sprookje bij onze producten? Zien we de mens in eerste instantie als een consument of als een human being? De effectiviteit van internationale communicatie hangt af van de echtheid van onze art of storytelling. Hoe verhouden mensen zich tot onze verhalen en delen ze die verhalen met elkaar, over de grenzen en de tijd heen? Daarbij kunnen wij overigens veel leren van de orale traditie en de mythologie. Als communicatieprofessionals delen we verhalen in de virtuele, grenzeloze wereld. Die wereld die alle mensen met elkaar verbindt en waarin onechte luchtballonnen doorgeprikt worden. Wij staan op een keerpunt waarbij grensoverschrijdende, echte communicatie zal winnen. Wie neemt een voorsprong?
Inge Wallage is communications director bij Greenpeace international
Irenka van den Hout combineert haar baan als hoofd communicatie bij mvo nederland
Communicatie nu
met het voorzitterschap van netwerk vmc (vrouwen in marketing & communicatie)
reportage | tekst: IMKE LOEFFEN | illustratie: MAAIKE HARTjES/COMIC HOUSE
coMMUnicatieonderWijS | 127
188 | opMerkeLijk
geScHiedeniS van Het coMMUnicatievak | 189
è begint met Een carriere het merk IK
van functionaris naar persoonlijkheid ‘het merk ik is geen doel op zich, maar slechts een van de vele manieren om je
Het mooiste aan het vak is de daad werkelijk toegevoegde waarde die je in een organisatie kunt heb ben. Communicatie is niet vanzelfsprekend. Communicatie is voor al luisteren. En altijd op de stoel van de ontvanger gaan zitten. Het blijven dagelijkse uitdagingen. Ik koos voor het com municatievak, omdat ik anderen graag laat zien wat wetenschap en techniek te bieden hebben. Het is iedere keer weer een uitda ging om tot de kern van de boodschap te komen en die dan vervolgens leuk te ‘verpakken’.
van jongs af aan weet wat je wilt doen in het leven. vergeet niet dat je al een hoop moois te bieden hebt, als je maar dicht bij jezelf blijft. echtheid werkt het beste.’
Huub van Zwieten:
‘Het aller belangrijkste is je gedrag, daarmee breng je jouw persoonlijkheid over’
tempelaars: ‘iedereen kan verschil maken, al heb je duizend communicatieprofessionals op een rijtje. Probeer te ontdekken waar jouw unieke kracht en passie liggen en hoe je daarmee aan de slag kunt gaan. met wat simpele vragen kun je op korte termijn al je merk ik scherp krijgen.’
Communicatie NU
Ik heb jaren geleden heao economisch linguistisch gedaan en vond het vak com municatie altijd al erg interessant. Ik wilde graag een functie in de communicatie maar dat lukte niet. Totdat een fusie tus sen Stadswonen en Sjoerd Weiland Vestia ervoor zorgde dat ik mijn droombaan Na mijn stage wist ik kon bemachtigen: het zeker: dit vak wilde medewerker commu ik doen! Inmiddels nicatie! Ik volg nu een heb ik er al een aantal opleiding om meer jaren werkervaring op diepgang aan mijn zitten, bij heel diverse werk te kunnen ge organisaties, en het ven. Een vak waarin je boeit nog steeds. nooit uitgeleerd raakt.
Wat maakt jou uniek? het proces van het merk ik begint bij zelfinzicht, legt van Zwieten uit. ‘Die stap kun je niet overslaan. anders ben je een lege huls aan het verkopen en dat werkt natuurlijk niet. Ga dus op zoek naar wat jou uniek maakt. Die vraag beantwoorden is de hele truc. Daar bestaan allerlei oefeningen voor, maar je kunt het ook gewoon in je eigen omgeving zoeken. Praat eens met je ouders over hoe jij als kind was en vraag aan je vrienden wat zij onderscheidend aan jou vinden. het is een misvatting dat je alleen een sterk merk kunt zijn als je al
Waarom koos jij voor het communicatievak?
Van oorsprong ben ik marketeer. Na omzwervingen in commerciële functies heb ik de overstap naar communicatie gemaakt en mij laten bij en omscholen. Inmiddels zit ik bijna 20 jaar in het vak en ben van mening dat door alle ontwikke lingen het vak met de dag boeiender wordt!
‘Jong blondje zoekt werk’; met die omschrijving hoopte een creatieve studente communicatie onlangs op te vallen tussen alle andere jonge professionals op internet. ‘opvallen doet ze zeker, maar het is de vraag wat ze ermee wil bereiken. als het haar gaat om de aandacht, is haar doel bereikt. als het haar gaat om een uitdagende baan bij een creatief communicatiebureau, dan is dit misschien niet de beste manier’, denkt ilse tempelaars, eigenaar van trenden communicatiebureau StouD. ‘Jezelf profileren is ook niet makkelijk. voordat je er überhaupt mee kunt beginnen, heb je het inzicht nodig wie jij bent, waar jij goed in bent, waar jij staat en waar jij wilt staan. Dat moet je dan vervolgens ook nog over de bühne brengen, bijvoorbeeld in een merk ik. Dat is een hele klus, want je moet op zoek naar jouw passie en kracht. maar als je die twee samen weet te brengen, ben je werkelijk een onweerstaanbaar talent.’
doel te bereiken’, vindt ook huub van Zwieten. hij is droombaangoeroe, voorman van talentenbureau talentFirst en auteur van Het Merk IK. in dat boek diept hij de theorie van jou als merk uit. ‘uiteindelijk wil je een leuker leven doordat je werk doet dat echt bij je past. Door je merk ik vertel je anderen op een slimme manier, in heldere, effectieve communicatie, waar jij voor staat, wat jij te bieden hebt en wat jou uniek maakt.’ volgens van Zwieten kunnen we daarbij veel leren van de wereld van branding: ‘Dat coca-cola een sterk merk is, komt niet doordat het functioneel nou zo’n geweldig product is. Dat is maar een heel klein deel van het verhaal. het onderscheidende zit hem juist in de wereld daaromheen. Dat inzicht kun je mooi gebruiken in je personal branding. Bij jouw merk ik gaat het erom dat je de stap maakt van functionaris naar persoonlijkheid. vaak zit daar je onderscheidend vermogen en niet zo zeer in je cv, kennis, specifieke opleiding en ervaring.’
Professionals op Communicatieonline.nl over hun carrière
Illustratie: Shutterstock / Studio polkadot
het communicatievak is volop in beweging. voor starters wordt het daardoor steeds moeilijker om erachter te komen wat ze kunnen en willen in de sector. Laat staan hoe ze zich daarmee moeten profileren. De oplossing voor dit probleem wordt steeds vaker gezocht in personal branding; van jezelf een merk maken. helpt dat de jonge communicatieprofessional op weg in zijn carrière?
/ Communicatie NU 2012 - enkele spreads uit het boek
Ik herinner me nog goed hoe die mantra in gedrang kwam toen ik voor een Noors bedrijf werkte. Ik was daar verantwoordelijk voor internationale communicatie en werkte samen met collega’s uit Algerije, Brazilië, Venezuela en Azerbeidzjan aan onze communicatiestrategie. Dit leidde ik vanuit mijn ‘grenzeloze’ benadering, niet vanuit een Noorse. Dat werkte zeer goed met die buitenlandse collega’s, maar mijn Noorse collega’s wilden
graag de Noorse normen en waarden terugzien. Waarom dat het beste zou zijn voor het bedrijf en wat het betekende voor onze Algerijnse of Braziliaanse collega’s, was onduidelijk.
Pieter Harcksen
tsja, de simpelste vat het wel het kernachtigst samen: ‘Don’t be stupid’. hmmm, maar wanneer ben je dan wel stupid?
100%
Het belang van elke gedraging voor de opbouw van vertrouwen Hoe goed het Nederlandse bedrijfsleven scoort op elke gedraging
Chantal Veen
Spelregels… waar dacht je dan aan?
Het belang van elke gedraging voor de opbouw van vertrouwen Hoe goed het Nederlandse bedrijfsleven scoort op elke gedraging
Esther de Pina
ook al is dat privé, dan zul je daar als organisatie ook over moeten nadenken, bijvoorbeeld over spelregels.
5. en welke rol speelt accountability? Regelmatig inzichtelijk maken wat er wordt gedaan met het communicatiebudget en welke resultaten daarmee zijn behaald, is voor mij vanzelfsprekend. Bij mvo nederland zijn we echter beperkt in de mogelijkheden om die resultaten in getallen en geld uit te drukken. momenteel volg ik bij SRm de opleiding tot senior communicatieadviseur. Daar hoop ik handige tools aangereikt te krijgen om daar verbetering in te brengen.
Henk Jonkers
en houd er rekening mee dat medewerkers ook op persoonlijke titel actief zijn op social media.
onze uitingen op twitter, Facebook en Linkedin.
Marieke Linstra
Dat vraagt wel een beoordelingskader waarmee kan worden bepaald of en hoe er gereageerd gaat worden.
is gelukt. Je kwetsbaar opstellen dwingt respect af en wordt gewaardeerd met omzet en een betere reputatie. nog een reden om transparant te communiceren over mvo: het lokt vaak een dialoog uit die kan leiden tot nieuwe samenwerkingsverbanden en innovatie. Storytelling, geaard communiceren over wie je echt bent, verdient wat mij betreft ook meer aandacht. Dat leidt tot een mooie en duurzame verbinding.
Karin van Haren
Daar heb je gelijk in. Social media zijn wel gratis, maar goed reageren vraagt denk- en menskracht.
‘Je kwetsbaar opstellen dwingt respect af en wordt gewaardeerd met omzet en een betere reputatie’
Ik kom uit de jour Ik ben opgeleid als nalistiek. Het zenden ergotherapeute maar zat mij in het bloed. ik denk vooral in Dat communicatie tweerichtingsverkeer is en alleen dán werkt, leerde ik van enkele oude rotten in het vak, zoals van de legenda rische prman Frans Wilbers.
Dus je vraagt om monitoringactiviteiten en dat dan ook nog eens op continue basis.
al 12 jaar voert pr-bureau edelman in 25 landen een onderzoek uit naar het vertrouwen dat opinieleiders hebben in de overheid, het bedrijfsleven, de media en nGo’s. in de edelman trust Barometer 2012 werd voor het eerst specifiek onderzocht welke gedragingen het vertrouwen in bedrijven doen groeien, de zogenaamde drivers of trust. ook nederlandse respondenten werden gevraagd om het belang van elke gedraging aan de opbouw van hun vertrouwen in een bedrijf aan te geven. vervolgens moesten zij aangeven hoe goed bedrijven het daadwerkelijk doen op elke gedraging. De resultaten laten zien dat het nederlandse bedrijfsleven op vele vlakken tekortschiet.
Op de middelbare school wilde ik al journalist worden. Dus communicatie wetenschap gedaan in Nijmegen, vervolgens een kopstudie (1 jaar) heao communicatie in Utrecht. Beetje omge keerde volgorde dus. Daarna werken: eerst een paar jaar voorlich ter/communicatie adviseur geweest bij diverse organisaties. Maar wat vond ik nu het leukst? Tsja, toch het schrijven. En nu al 10 jaar met veel plezier zelfstandig bedrijfsjournalist.
vind je dat echt? moet elke organisatie twitteren? Dat heeft niet altijd zin. maar het is wel goed om te luisteren hoe er over je wordt gesproken. of over de thema’s waar je als organisatie mee bezig bent.
vakgeBied over de grenS | 151
16 drivers of trust
Fotografie: Suzanne paap
7
elke moderne organisatie zou vandaag de dag actief moeten zijn in social media.
Tekst: Thomas McNeill en Marije Nieuwenhuis
150 | opMerkeLijk
zeven vragen aan
Infographic: Studio polkadot / visuele communicatie
Social media #etiquette? Je wilt als organisatie toch weten wat er speelt? en liefst niet alleen monitoren, maar ook reageren. Social media vormen een prachtig extra kanaal. Zo gebruikt de Belastingdienst twitter nu als vraagbaak tijdens de aangifteperiode.
16
dageLijkSe praktijk | 59
huib koeleman en Jan Jelle van hasselt whatsappen over social media
Communicatie nu
58 | opMerkeLijk
Communicatie NU
14 | portfolio
Studio Polkadot / Visuele communicatie
We can share thoughts on great design and insights on anything and everything creative.