ររមសិលធម៌របស់អ្រ ន សង្គមរិច្ច បុគ្ល គ កសង្គ មកច្ច ិ ិ សាមត្ត ិ សុជាតា / មជ្ឃមណ្ឌលសសវាសង្គមអុ៊ីវា៉ា
I.
ត ើអ្វីជារបួនច្ាប់ននររមសិលធម៌? ក្បួនច្បាប់ ននរក្មសិលធម៌ គឺជាអ្នក្នាំផូវមួ ល យដ៏ សាំខាន់ សាំរាប់ អ្នក្ធធវើការសង្គម ដដលវាជួ យ
ធោយពួក្ធគមាន រក្មសិលធម៌ ធៅក្នុង្ការងាររបស់ពួក្ធគ។ វាគឺជាបទដ្ឋានរគឹឹះ ដដលអ្នក្ធធវើការ សង្គមរគប់រប ូ ររូវការ។ ធ
ើយវាដឹក្នាំអ្នក្ធធវើការសង្គមធោយដឹង្ថា អ្វីដដលធគ គួរធធវើ ធ
ើយអ្វីដដល
មិនគួរធធវើ។
II.
តេ ុអ្វីបានជាតយើង្រ ូវការរបួនច្ាប់ររមសិលធម៌ របស់សង្គមរិច្ច? គោលបំណងនៃសងគមកិចចគឺគដើមផីគ្វើគោយរបគសើរគ
សងគម គ
ើងៃូវមុខងារសំរាប់អ្ក ប គ្វើការ
ើយក៏ដូចជាគ្វើគោយការអ្ៃុ វត្ថ ការងារសងគមកិ ចមា ច ៃរបសិទ្ិ ភា ន ពគ
សិល្ម៌របស់សងគមកិ ចោ ច ចជួយអ្បកគ្វើការសងគមដូចជាាៈ
ើង។ កផួៃចាប់ រកម
១. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយៃឹងអ្ត្ិថិជៃរបស់ ពួកគគ។ ២. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយៃឹងរកុមរបស់ពួកគគ។ ៣. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយៃឹងការងាររបស់ពួកគគ។ ៤. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយៃឹងោជីពរបស់ពួកគគ។ ៥. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយ ៃឹងការងារោជីព សងគមកិចច ៦. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងមាៃទ្ំៃួលខុសរត្ូវរបគសើរជាងមុៃជាមួយៃឹងសងគមទំងមូល។
ធោលការសធង្េបននរក្មសិលធម៌ធៅក្នុង្សង្គមក្ិច្បច ១. គបថជាញគៅកាៃ់អ្ត្ិថិជៃរបស់ពួកគគាៈ ទ្ំៃួលខុសរត្ូវនៃអ្បកគ្វើការងារសងគម គឺគ្វើការ គដើមផី គ្ពោះគៅបំគពញចំណាប់ោរមមណ៍របស់ អ្ត្ិថិជៃពួកគគ។ ២. គោរពសិទ្ននៃការសំគរចចិត្ថគរងងខលួៃាៈ អ្បកគ្វើការងារសងគគឺគ្វើការជាមួយៃឹងការគោរព Mentoring Volunteer Training Guidebook
3
ៃិងការគលើកកំពស់សិទ្ិម ន ៃុសសកបុងការបគងកើត្ ជំ គរ ើស ៃិ ងការសំគរចចិ ត្ថផ្ទធល់ខួៃ។ ល
៣. ការយល់ស្សបាៈ អ្បកគ្វើការងារសងគមតត្ងតត្ គ្វើការជាមួ យអ្ត្ិ ថិជៃរបស់ខួៃគោយ ល គោរពៃូ វសិទ្ិក ន ុងការសំ ប គរចចិត្ថផ្ទធល់ខួៃរបស់ ល អ្ត្ិ ថិជៃ គ
ើយពួកគគតត្ងតត្គោរពៃូវ
ការយល់ស្សបពីសំណាក់ អ្ត្ិ ថិជៃរបស់ខួៃ។ ល
៤. ជំនាញ ៃិងសមត្ទភាពាៈ អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្គ្វើការអ្ភិវឌ្ណ ៃិងតថរការៃូវ ជំនាញ តដលរត្ូវការចំបាច់ ៃិងការរបកួត្របតជងតដល គឆលើយត្បគៅ ៃឹងការងាររបស់ពួកគគ។ ៥. ភាពមិៃចុោះសំរង ុ នៃចំណាប់ោរមមណ៍ាៈ អ្វីតដលអ្បកគ្វើការសងគមរត្ូវគ្វើគនាោះគឺរត្ូវ គជងសវាង គោយផុត្ពី ភាពមិៃចុោះសំរង ុ នៃចំណាប់ោរមមណ៍។ ពួកគគមិៃរត្ូវពាយាម គ្វើអ្ីយ វ ករបគយាជៃ៍ពីអ្ត្ិថិជៃរបស់ខួៃ ល គទោះបី ជាកបុងទ្ំ រង់ ណាក៏ គោយ។
៦. ឯកជៃភាព ៃិងការសំងាត្់ាៈ អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្គោរព ៃូវឯកជៃភាព នៃអ្ត្ិថិជៃ របស់ខួៃ ល គ
ើយរការាល់ពត្៌មាៃតដលជាប់ពាក់ព័ៃៃ ន ឹងការសំងាត្់របស់អ្ត្ិថិជៃរបស់
ខលួៃ។ ៧. រការបាយការណ៍ាៈ អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្រកាៃូវរបាយការណ៍តដលជា ពត្៌មាៃ ចំបាច់ របស់អ្ត្ិថិជៃរបស់ពួកគគ។ របាយការណ៍គៃោះគួរតត្រត្ូវបាៃយល់ស្សបគោយ អ្ត្ិថិជៃរបស់ពួកគគ គ
ើយវាក៏គួរតត្រត្ូវបាៃផថល់គោយគៅអ្ត្ិថិជៃរបស់ ពួកគគ។
៨. ទ្ំនាក់ទ្ំងៃផលូវគភទ្ាៈ អ្បកគ្វើការសងគមមិ ៃរត្ូវមាៃទ្ំនាក់ ទ្ំៃងផលូវគភទ្ជាមួ យអ្ត្ិ ថិជៃ របស់ខួៃជាោច់ ល ខាត្។
៩. ការរ ំគោភបំពាៃផលូវគភទ្ាៈ អ្បកគ្វើការសងគមមិៃរត្ូវរបរពឹត្ថអ្ំគពើរណា មួយតដលតសថង គចញ ពី ទ្ំរង់នៃទ្ំ នាក់ទ្ំៃងផលូវគភទ្។
១០. ការគរបើរបាស់ភាសាៈ អ្បកគ្វើការសងគម គួរតត្គរបើរបាស់ភាសតដលសមស្សប គដើមផី គ្វើការទ្ំនាក់ទ្ំៃងជាមួយអ្ត្ិថិជៃរបស់ពួកគគ។ ១១. គលើកកំពស់សិទ្ិនគដើមផីការចូលរួមាៈ អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្គ្វើការងារជាមួយអ្ត្ិថិជៃ របស់ខួៃគោយមាៃការចូ ល ល រួមរបស់ពួកគគ។
១២. ភាពខាលំងជាមូលោឌៃរគឹោះ អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្យល់ដឹងពីភាពខាលំង របស់អ្ត្ិថិជៃ របស់ពួកគគ គ
ើយគរបើរបាស់យុទ្នសស្រសថ ភាពខាលំងជាមូលោឌៃគនាោះជាមួយ អ្ត្ិថិជៃ
របស់ពួកគគ។ ១៣. គ្វើការគោយោមៃការគរ ើសគអ្ើងាៈ អ្បកគ្វើការសងគមមិៃរត្ូវបងាាញគោយគឃើញពីភាព គរ ើសគអ្ើងគៅកាៃ់អ្ត្ិ ថិជៃរបស់ខួៃគ ល
ើយ។
១៤. យុត្ិ្ ថ ម៌សងគមាៈ គោលការរបស់អ្បកគ្វើការសងគមគឺរត្ូវរប្ំងៃឹងភាពអ្យុត្ិថ្ម៌ ១៥. ការគ្វើការងារជារកុមាៈ អ្បកគ្វើការសងគមគួ រតត្គ្វើការងារជារកុមគៅកបុងការគោោះ
ស្សយបញ្ហ ា ។ សមគគីភាពគឺជាចំៃុចសំខាៃ់សំរាប់ រាល់អ្ក ប គ្វើការសងគមទំងអ្ស់។
១៦. ការរួមចំតៃកកបុងការអ្ភិវឌ្ណសងគមកិ ចាៈច រាល់អ្បកគ្វើការសងគមគួ រតត្សម័រគចិ ត្ថគដើ មផី 4
Ewha, Where Change Begins
អ្ភិវឌ្ណសងគមកិចច។ ១៧. គ្វើវ ិភាគទៃគៅសោតដលបគរងៀៃសងគមកិ ចាៈច រាល់អ្បកគ្វើការសងគមគួរតត្ចូលរួម ចំតណកគៅសោសងគមកិចច គោយផថល់គោយសិសសសងគមកិចច ៃិងវ ិទ្ាសទៃ សងគមកិចចគ្វើការអ្ភិ វឌ្ណសមត្ទភាពរបស់ខួៃតដលទក់ ល ទ្ងៃិ ងសងគមកិចច។
១៨. អ្បកគ្វើការសងគម ៃិងចាប់ាៈ អ្បកគ្វើការសងគមរត្ូវតត្អ្ៃុវត្ថស្សប គៅតាមចាប់ កបុង ស្សុកៃិងចាប់អ្ៃថរជាត្ិ។ គ ើយជួៃកាលពួកគគរត្ូវតត្របយុទ្នរប្ំងទ្ល់ៃឹងចាប់ តត្របយុទ្នរប្ំងទ្ល់ៃឹងចាប់ រ ឺក៏គោលការណ៍តដលវាបោះពាល់ដល់អ្ត្ិថិជៃរបស់ ពួកគគ។
ររមសិលធម៌ និង្ដែនរំណ ់ និង្ការច្ុុះសួរសុខទុរតាមផទុះ
III.
o ការយល់ដឹងពីវបផ្ម៍ ៃិងតដៃកំណត្់ -
ធរើអ្ីវខ្លឹះជាការពិចារណាពីវបបធម៌ដដលធយើង្ររូវការគិរអ្ាំពី?
-
ធរើធពលណាដដលររូវធធវើោរវៈក្ិ ច្បចរគួសារ និ ង្ច្បូលធៅក្នុង្ផទឹះរបស់ធគ?
-
ធរើធពលណាររូវផតល់ពរ៌មាន?
-
ធរើធពលណាដដលោហារ និ ង្ធភសជជៈររូវធគយក្មក្ធោយខ្្ាំុ?
-
IV.
ធរើធពលណាធទើបធគធលើក្ធ
ររប់ររង្ជំត 1. ដឹង្ពីជាំធ
ើង្ពីបញ្ហ ា ថានាំធពទយ?
ុះ និង្តទវរតររុះ
ឹះច្បាំបង្ពីច្បាំណាប់ោរមមណ៍ជាមួយរក្ុមរគួសារ និង្ធច្បៀសវាង្ក្ុាំធោយ ជាំ ធ
ទាំង្ធនឹះបានធក្ើរធ
ឹះ
ើង្។
2. វាជាទាំនួលខ្ុសររូវរបស់អ្នក្ជាំនញោជីព ដដលររូវឲ្យរក្ុម រគួសារដឹង្ថាធពលណា ដដល ធគធ
ើញពីជាំធ
ឹះពិរននច្បាំណាប់ោរមមណ៍របស់ពួក្ធគ។ (Allen & Tracy, 2008 Jacobson,
2002)ររូវរក្ាភាពសងប់សាងរ់
V.
តធវើការតាមរយៈផលវិបារ រឺអ្វីដែលតយើង្មិនបានរំពឹង្ទុរជាមុន -សួរសំនួរតៅ កាន់ខលួនឯង្ -
ធរើអ្ីវជារបធភទននផលវ ិបាក្? Mentoring Volunteer Training Guidebook
5
-
ធរើ រគួសារពឹង្ធោយខ្្ាំុជួយរ ឺ?
ធរើ ខ្ាំុមា ្ នោរមមណ៍អ្ង្់ ោច្បក្នុង្ការបងាាញពី បញ្ហ ា ធនឹះដដររ ឺធទ?
ធរើ អ្នក្ណាគួ រធោយខ្្ាំុធៅពិ ធរោឹះ ជាមួ យធបើ សិនជាធនឹះ ជាអ្វីដដលខ្្ាំុទទួ លយក្ ទាំង្មិន សបាយច្បិរ? ត
-
ធរើ ខ្ាំុោ ្ ច្បធរៀនអ្វីបាន ពីបទពិ ធសាធន៍ ធដើមបីជួយខ្្ាំុធោយមានភាពអ្ង្់ោច្បជាង្ធនឹះ ធៅ ធពលអ្នគនរ់ខាង្មុខ្?
-
6
(Rosin, et al, 1993)
Ewha, Where Change Begins
តរលនតោបាយការពារសិទរ ធិ មា ុ រ បុគ្ល គ កសង្គ មកច្ច ិ ិ សាមត្ត ិ សុជាតា / មជ្ឃមណ្ឌលសសវាសង្គមអុ៊ីវា៉ា
១. កុមារៃិងការរ ំគោភបំពាៃ -
គយាងតាមអ្ៃុសញ្ហដអ្ងគការស
របជាជាត្ិសីអ្ ថ ំពីទ្ិនកុមារ “កុមារ” រត្ូវបាៃកំណត្់ថា ជា
មៃុសសមាបក់តដលសទិត្គៅគរកាមោយុ១៨្បំ។ -
គយាងតាមអ្ងគការសុខភាពពិភពគោក ” ការគ្វើបាបកុមារ“ រ ឺក៏ “ការគ្វើទ្ុកខគទសគលើ កុមារ” ជាទ្ំរង់រម ួ ទំងអ្ស់នៃការគ្វើទ្ុកខគទសតផបករាងកាយៃិងោរមមណ៏ រ ំគោភបំពាៃ ផលូវគភទ្ ការ មិៃយកចិត្ថទ្ុកោក់គិត្គូរគលើកុមារ ការជួញដូរកុមារ រឺការគកងរបវ័ញ្ច កំោំងពលកមមកុមារ។
២. ការ ំោំពារកុមារ -
ការបកស្សយទ្ូ គៅមួ យគៅគលើទ្សសៃវ ិជាជ គោលៃគយាបាយ សថង់ោ គោលការណ៏ តណនាំ ៃិងដំគណើរការគដើមផីោំពារកុមារពីទ្ុកខគទសទំងពីរ ជាត្ិៃិងអ្ៃថរជាត្ិ។
-
គៅកបុងបរ ិបទ្ថមីៗគៃោះ វាអ្ៃុ វត្ថយាងជាក់ ោក់ គៅជាភារកិ ចចរបស់អ្ងគការ គ
ើយៃិង បុ គគល
តដលជាប់ពាក់ព័ៃនគៅៃិងអ្ងគការគនាោះ គដើមផីគ្ពោះគៅកាៃ់កុមារៃិងការតថទំ។
៣. គោលៃគយាបាយការពារសិទ្នកុមារ -
គសចកថីតថលងអ្ំពីបំណងតដលបងាាញយាងមុត្មាំគៅគលើការការពារកុមារ ពីទ្ុកខគទស គ
ើយ
ៃិងគ្វើគោយកាៃ់តត្ចាស់ទំងអ្ស់ ៃូវអ្វីតដលរត្ូវបាៃគសបើរគោយមាៃ ទ្ំនាក់ទ្ៃងគៅៃិង ការោំពារកុមារ។ -
វាជួយគោយមាៃការបគងកើត្ៃូវសុវវត្ទភាព ៃិ ងបរ ិបទ្វ ិជជមាៃមួយសំរាប់ កុមារ ៃិ ងគដើមផី បងាាញថាអ្ងគការកំពុងរបកាៃ់យកៃូ វភារកិចច ៃិងទ្ំ ៃួលខុ សរត្ូវរបស់ខួៃយា ល ងយកចិត្ថ ទ្ុក ោក់។
Mentoring Volunteer Training Guidebook
7
ការតោយ នំ លខលន ួ ឯង្ និង្ ការស្គល ា ខ ់ ន លួ ឯង្ បុគ្ល គ កសង្គ មកច្ច ិ ធ / មជ្ឃមណ្ឌលសសវាសង្គមអុ៊ីវា៉ា ិ ិ ញឹម ចាន់ណារទ្
១. ដូគមថចគៅថាការគោយត្ំនលខលួៃឯង? ២. ដូគមថចគៅថាការសគល់ខួ ៃឯង? ល ៣. គ
ត្ុអ្ីបា វ ៃជាមៃុសសខលោះមាៃការគោយត្នមលខួ ៃឯងខព ល ស់ គ
ើយមៃុសសខលោះមាៃការគោយ
ត្នមលខួ ៃឯងទប? ល
ការគោយត្នមលខួលៃឯងគឺជាការវិៃិច័ឆយ រឺ ជាការឆលុោះបញ្ហ ច ំងខលួៃឯងចំគពាោះឥរិយាបថខលួៃឯង។ ការគោយត្នមលខួលៃឯង
ុំព័ទ្នគោយជំគៃឿ (ជាឧទ
រណ៏៖ “ខញំុមាៃសមត្ទភាព” “ខញំុមាៃត្នមល” ) ោរ
មមណ៏ជាគរចើៃដូចជា ជ័យជំៃោះ អ្ស់សងឃឹម គមាទ្ៃភាព ៃិង ភាពខាមស់ គអ្ងៃ។
Smith ៃិង Mackie កំៃត្់វាគោយៃិយាយថា ”ផបត្់គំៃិត្គឺជាអ្វីតដលគយើងគិ ត្អ្ំ ពី ខលួៃ គយើង។ ចំ តៃកការគោយត្នមលខួៃឯង ល គឺ ជាការគោយត្នមលខួៃឯងៃូ ល វភាពវ ិជជមាៃ ៃិ ង អ្វ ិជជមាៃ ក៏ ដូចជារគបងបតដលគយើងមាៃោរមមណ៏អ្ំពីវា“
ការគោយត្នមលខួៃឯងរត្ូ ល វបាៃគគសគល់ដូចជាការតបងតចកនៃការវាយត្នមលខួៃឯងតដល ល រួមបញ្ូច លៃូវោរមមណ៏មាៃត្នមល គមាទ្ៃភាព ៃិ ងការគៃឿយនាយ។ មាងវ ិញ គទ្ងត្ការ គោយត្នមលខួៃឯងគឺ ល ជាប់ពាក់ ព័ទ្ន
អ្បកគឺជាអ្វីតដលអ្បកគិត្
គិត្ ▬ ជំគៃឿ ▬ ទ្មាលប់ ▬ ឥរ ិយាបថ ▬ គោលគៅ
អ្វីតដលខុសតបលកគឺថាមៃុសសភាគគរចើៃដឹងអ្ំពីវា បុតៃថមិៃមាៃមៃុសសគរចើៃគទ្តដល អ្ៃុវត្ថវា គ
ើយមាៃត្ិចត្ួចតដលឈាៃគៅដល់ភាពគជាគជ័យអ្ំពីវាគនាោះ។
គជាគជ័យមិៃមាៃៃ័យថាអ្បករត្ូវសំគរចបាៃៃូវអ្វីមួយតដល្ំគទ្គទ្ើបគជាគជ័យ។
ឋានាៃុរកមរបស់ Maslow:
8
ត្ំរវូ ការសរ ីរាៈ
Ewha, Where Change Begins
ត្ំរកា ូ រសុវត្ទិភាព
ត្ំរវូ ការគសចកថីស្សោញ់ ៃិង កមមសិទ្ិន
ត្ំរកា ូ រការគោយត្ំ នលខលួៃឯង
ត្ំរវូ ការការយល់គឃើញពិត្ ” របត
លជាមូលគ
ត្ុមួយតដលសំខាៃ់បំផុត្តដលគ្វើឲ្យ
មៃុសសគជាគជ័យ រ ឺបរាជ័យគឺសិត្ ទ គៅគលើជំគៃឿរបស់ពួកគគ។
ការរ ំគោភបំពាៃគលើកុមារជាគរឿយៗគកើត្គ
ើងគោយតផែកគៅគលើបទ្ពិគស្ៃ៏របស់ ឪពុក
មាថយតដលធ្លលប់បាៃឆលងកាត្់ការរ ំគោភបំពាៃតាំងពីត្ូច។
អ្វីតដលអ្បកគជឿ អ្បកៃឹងឈាៃគៅដល់វា។
ចប់គផថើមសរគសរៃូវអ្វីតដលអ្វីតដលោច ខញំុោច............................................................................................................ ខញំុោច............................................................................................................ ខញំុោច............................................................................................................ ឥ
ូវសរគសរចូលៃូវអ្វីតដលអ្បកមាៃ ខញំុមាៃ............................................................................................................ ខញំុមាៃ............................................................................................................ ខញំុមាៃ............................................................................................................
ជ័យជំៃោះមិៃចំបាច់ដ៏តត្ជាគរឿងមួយតដល្ំគនាោះគទ្
សរគសរចូលៃូវអ្វីតដលអ្បកគជាគជ័យកាលពីមសិលមិញ (អ្បកមិៃចំបាច់គិត្អ្ំពីគរឿង តដល្ំ គនាោះគទ្ អ្បករោៃ់តត្គិត្អ្ំពីគរឿងតដលត្ូ ចតដលអ្បកោចឈាៃគៅដល់វា) ឧទ
រណ៏៖ នថងពុ្
-
នថងគៃោះខញំុបញ្ចប់ កិចកា ច រសោរបស់ខំុញ
-
នថងគៃោះខញំុជួយបងបែូៃស្សីខំុច ញ ំ អ្ិៃោហារ
................................................................................................................... ...................................................................................................................
Mentoring Volunteer Training Guidebook
9
ជំនាញរនង្ ុ ការសរតសររបាយការណ៍ បុគ្ល គ កសង្គ មកច្ច ិ ិ ឡាត្ សូយ / មជ្ឃមណ្ឌលសសវាសង្គមអុ៊ីវា៉ា
គោលបំណង: គរកាយពីសិកាវគគគៃោះអ្បកៃឹងោចាៈ •
យល់ដឹងពីអ្ត្ទៃ័យ ៃិងគោលបំណងនៃរបាយការណ៍
•
យល់ដឹងពីសរាៈសំខាៃ់នៃរបាយការណ៍
•
យល់ដឹងពីទ្ំរង់នៃរបាយការណ៍
•
របមូលពត្៌មាៃសំរាប់របាយការណ៍របស់អ្ក ប
•
គរងបចំពត្៌មាៃរបស់អ្បក
•
គរបើរបាស់តបបបទ្នៃការសរគសរមួយតដលសមស្សប
•
បងាាញៃូវទ្ិៃៃ ប ័យយាងមាៃរបសិទ្នភាព
•
យល់ដឹងពី រគបងបនៃការគរងបចំ ពត្៌ មាៃរបស់អ្បកតាមវ ិ្ីមួយតដលសមស្សប
គត្ើអ្ីជា វ របាយការណ៍? -
របាយការណ៍ គឺជាការបងាាញលទ្នផលតាមោៃអ្គងកត្ ឬលទ្នផលគរឿងរាវអ្វីមួយ តដលវា ពត្៌មាៃជាក់ោក់គគរត្ូវការ។ (គបើតាមវចនាៃុរកម Oxford English)
របាយការណ៍គឺជាទ្ំរង់ តដលមាៃលំនាំនៃការសរគសរចាស់ោស់មួយ តដលជា្មមតាមាៃ ភាជប់មកជាមួយៃូវការបងាាញ យាងចាស់ោស់ គដើមផីបគងកើត្គោយមាៃៃូវរទ្ង់រទយរួមមួ យ។ លំនាំ ៃិងការតកនចបគៅកបុង ការសរគសររបាយការណ៍បងាាញគោយគឃើញៃូ វដំ គណើរការ តដលពត្៌ មាៃរត្ូវបាៃគគរបមូ លផថំុ។ រគប់ោបរត្ូវតត្ដឹងៃូវរគបងបសរគសររបាយការណ៍។ គ
10
Ewha, Where Change Begins
ត្ុអ្ី? វ
សរាៈសំខាៃ់នៃការសរគសររបាយការណ៍---គ
ត្ុអ្ីរវ ត្ូវសរគសររបាយការណ៍?
-
គដើមផីពិពណ៌នាអ្វីមួយ
-
គដើមផីបងាាញពីការរកគឃើញ ៃិងលទ្នផល
-
គដើមផីរការកំណត្់រតា
-
គដើមផីរបាប់ពីការបរាជ័យ ឬក៏ការគជាគជ័យ
-
គដើមផីរបាប់ពីដំគណើរការនៃគំគរាង ឬការស្សវរជាវ
-
គដើមផីរកគោយគឃើញៃូវពត្៌មាៃ
-
គដើមផីផល ថ ់គោយអ្បកដនទ្រការទ្ុកសំរាប់គរបើរបាស់ៃូវនថងអ្នាគត្
រគបងបសរគសររបាយការណ៍ -
គរជើសគរ ើសរបធ្លៃបទ្
-
របមូលពត្៌មាៃរបស់អ្បក
-
គរបើរបាស់ៃូវ្ៃធ្លៃដូចជា គសងវគៅ អ្ុីៃ្ឺតណត្ សំភាសជាមូយរបជាជៃ
-
បញ្ូច លជាមួ យោបៃូ វការពិ ត្តដលស្សគដងងោបគដើមផីបគងកើត្ជាកថាខ័ ណឍ
-
រត្ូវគោយរបាកដថារបគយាគដំបូងនៃកថាខ័ណឍៃីមួយៗបាៃផថល់ៃូវគំៃិត្សំខាៃ់ គ
ើយ
របគយាគគផសងៗគទ្ងត្ផថល់ៃូវការបកស្សយ។
សំៃួរពិភាគារកុម -
គពលតដលសទប័ៃ ឬក៏ថាបក់គលើរបស់អ្បកផថល់ឱកាសគោយអ្បកចូលរួមរពឹត្ថការណ៍ ឬ សកមមភាពអ្វីមួយ គគតត្ងតត្ត្ំរវូ គោយអ្បកសរគសរៃូវរបាយការណ៍គោយបាៃតវងតាមតត្ អ្បកោចសរគសរបាៃគពលតដលអ្បករត្លប់មកវ ិញ។ 1. គត្ើអ្ីវតដលអ្បកពឹងតផែកគលើ គដើមផីសរគសររបាយការណ៍?
Mentoring Volunteer Training Guidebook
11
2. អ្វីតដលអ្បកចង់សរគសរអ្ំពី? 3. គត្ើ ជំនាញអ្វីតដលអ្បករត្ូវគរបើ កុងគពលដំ ប គណើរការនៃការរាយការណ៍? 4. គត្ើអ្បករត្ូវបងាាញៃូវការពិត្តដលអ្បករកគឃើញយាងដូចគមថច?
ដំណាក់កាលគៅកបុងការសរគសររបាយការណ៍ កំណត្់ៃូវគោលបំណង
គត្ើអ្ីវជាលទ្នផលអ្បករ ំពឹងទ្ុក? ខលី ម្យម តវង គំគរាងតផៃការ គត្ើអ្បករត្ូវសំគរចគោលបំណងរបស់អ្បកគោយវ ិ្ីណា? ពិ ចរណារអ្ំ ពីរបាយការណ៍ ទំងមូល •
បំតបកកិចចការតដលរត្ូវសរគសរគោយគៅជាចំណុចគោយបាៃគរចើៃ
•
គត្ើអ្បកមាៃគពលបុនាមៃសំរាប់សរគសររបាយការណ៍?
•
គត្ើរត្ូវតបងតចកវាគោយគៅជាដំណាក់កាលគផសងៗបាៃយាងដូចគមថច?
•
កំៃត្់កាលបរ ិគចឆទ្សំរាប់ខួៃឯងសំ ល រាប់ដំណាក់ កាលគផសងៗ
បណំុថ នៃធ្លត្ុ ពិត្
រំណ ់សំរល់រំនិ របស់អ្នរ និង្ព ៌
មានដែលពារ់ព័នធនិង្រំនិ របស់អ្នរ
រំណ ់សំរល់ថាត ើ អ្នរច្ង្់បង្ហាញទិននន័យ តៅរនុង្របាយការណ៍ របស់អ្នរោាង្ែូច្តមេច្
រនលឹុះសំោប់ការ របមូលទិនន ន ័យរំរិ មូលដ្ឋាន
បនេរ ់រតានូវែំតណើរការ
12
Ewha, Where Change Begins
តរៀបច្ំឯរស្រនូវរំតោង្ របស់អ្នរតោយបាន ជារ់ រ់
គរងបចំពត្៌មាៃ 1. សរគសរពីគំៃិត្សំខាៃ់ គៅចំកណា ថ លនៃរកោស 2. សរគសរៃូវរាល់គំៃិត្សំខាៃ់ ៃិងពាកយគៃលឹោះតដលទក់ទ្ងគៅៃឹងរបធ្លៃបទ្ចប់ គផថើមពីចំៃុចកណា ថ ល ៃិងចប់គផថើមគ្វើសកមមភាពតដលស្សបគៅៃឹងគំៃិត្តដលទក់ទ្ិៃ។ រ ំលឹក / រត្ួត្ពិៃិត្យពត្៌មាៃ គសចកថីបញ្ចប់
របមូលផេុំទិននន័យដែលទារ់ទិននឹង្រំតោង្ដែលអ្នុវ េ របមូលផេុំព ៌មានដែលពារ់ព័នធ
របាយការណ៍មួយដែលលអ
រិច្ចការសំខាន់រនុង្ការសរតសរ
នឹង្របធានបទតរលតៅ ឬបតង្កើ រទឹសេីដែលនឹង្បតង្កើ នូវររឹុះននរបាយការណ័របស់អ្នរ ដបង្ដច្រជាររុម របតភទ និង្វិភារនូវទិននន័យរំតោង្ ព ៌មានតលើរបធានបទតរលតៅ រឺរ៏លទធផលននការពិតស្ធន៍ តធវើដផនការ និង្តរៀបច្ំទំរង្់របាយការណ៍តោយមានរតបៀបរបបសមរមយ សរតសររបាយការណ៍រពាង្ ពិនិ យត
ើង្វិញ និង្តធវើតសច្រេីរពាង្ និង្តរៀបច្ំតសច្រេីរពាង្ច្ុង្តរកាយ
មុខងាររបស់របាយការណ៍ របាយការណ៍មាៃពីររបគភទ្គឺាៈ របាយការណ៍ជូៃដំណឹង ផថល់ពត្៌មាៃ ឬទ្ិ ៃបៃ័យគោយមិ ៃមាៃការវ ិភាគឬផថល់អ្ៃុ សស្រសថ
ឧទ
រណ៍ាៈ របាយការណ៍របចំនថង របាយការណ៍ពិពណ៌នា របាយការណ៍សកមមភាព...
របាយការណ៍វ ិភាគ ផថល់ការវ ិភាគគលើទ្ិៃបៃ័យ គសចកថីបញ្ច ប់ ៃិ ងអ្ៃុ សស្រសថគបើសិៃជាមាៃ
ការគសបើរសុំ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
13
ឧទ
រណ៍ាៈ គសងវគៅគោលការណ៍ របាយការណ៍វាយត្ំនល របាយការណ៍
ស្សវរជាវ...
ច្បាំនុច្បរួមមួយច្បាំនួនដដលធរបើរបាស់ធៅក្នុង្របាយការណ៍ គឈាមោះ/កមមវត្ទុ កាលបរ ិគចឆទ្/គពលគវោ វត្ទុបំណង/គោលបំណង/ដំ គណើរការ អ្បកចូលរួម សកមមភាព ការអ្គងកត្គផសងគទ្ងត្ អ្ៃុសស្រសថ/គសចកថីបញ្ចប់
តបបបទ្នៃការសរគសររបាយការណ៍
មាៃតបបបទ្ជាគរចើៃកបុងការសរគសររបាយការណ៍ បុតៃថអ្បកគួរគរជើសគរ ើសតបបបទ្ណាតដលគួរគរបើ 1. សកមម ឬអ្សកមម 2. សមញ្ដ ងាយៗ 3. ការគរបើរបាស់ភាស -
របាយការណ៍រត្ូវបាៃគគសរគសរកបុងគោលបំ ណងគផសងៗពី ោបគ
ើយដូ គចបោះគ
ើយពួ កវាៃឹ ង
មាៃត្ំរវូ ការគផសងៗពីោប បុតៃថមាៃរបស់៤តដលសំខាៃ់សំរាប់រាល់ការសរគសររបាយការណ៍។
14
Ewha, Where Change Begins
គំរនូ ៃរបាយការណ៍
គោលបំណងនៃការចុោះសួរសុខទ្ុក
i.
គឺគដើមផីសិកាពីសកមមភាពនៃភាពជាអ្បកដឹកនាំដំបូងរបស់រពោះពុទ្ន(BLI)
អ្បកតដលចូលរួម
ii.
រគូៃិគទ្ធសចំៃួៃ២នាក់ កមមសិកាការ ីចំៃួៃ២៦នាក់ ៃិងចំៃុចOVC តដលរបសពវោប
iii. -
iv.
សកមមភាព ចូលរួមគៅកបុងការបណុថ ោះបណា ថ លអ្ៃុ វត្ថសំរាប់សមាជិ រកុម BLI ៃិយាយពិភាគាជាមួយសមាជិករកុម BLI
អ្វីតដលខញំុបាៃសិកា (ការអ្គងកត្)
តាមរយាៈវត្ថមាៃរបស់ខំុរញ យាៈគពល២នថងកុងការបណ ប ថ លអ្ៃុ វត្ថ ខញំុបាៃដឹ ងថាអ្ងគការ ុថ ោះបណា UNICEF កំពុងតត្គរបើរបាស់ភាពជាអ្បកដឹកនាំដំបូងរបស់ រពោះពុទ្នគដើមផីឧបត្ទមភោំរទ្ ៃិងោំពារ ដល់ PLA ៃិងOVC គដើមផីចប់គផថើមសកមមភាពគៃោះ UNICEF បាៃគរជើសគរ ើសរពោះសងឃ ោចរយ ៃិងបុគល គ ិករបស់ការ ិយាល័យ្មមការ ៃិងសសនាស្សុក គដើមផីគ្វើជាសមាជិករកុម BLI ៃិង ផថល់គោយពួកគគៃូ វការបណុថ ោះបណា ថ លៃូ វរបធ្លៃបទ្ដូចខាងគរកាម....
v.
គសចកថីបញ្ចប់/អ្ៃុសស្រសថ តាមការបូកសរុប បនាធប់ពីសមាជិករកុម BLI ទ្ទ្ួលការបណុថ ោះបណា ថ លគៃោះគ
ើយ ពួ កគគៃឹង
គរបើចំគៃោះដឹងពីរបធ្លៃបទ្ទំងគៃោះគដើមផីទ្ីបគរងៀៃ PLA ៃិងOVC តាមរយាៈការរបជុំសពវដង ការចុោះសួរសុខទ្ុកតាមផធោះ ឬក៏ការចុោះសួរសុខទ្ុកតាមមៃធីរគពទ្យ។ គោលបំណងនៃការគផធរ សរគលើរបធ្លៃបទ្ទំងគៃោះ គឺគដើមផីគលើកទ្ឹកចិត្ថ PLA ៃិងOVC គោយរស់គៅគោយមាៃសុខ ភាពផលូវកាយ ៃិងផលូវចិត្ល ថ ។ ែ បតៃទមពី គលើគៃោះ តាមរយាៈ គពលតដលខញំុគៅទ្សសនាៃូ វគខត្ថនរព
Mentoring Volunteer Training Guidebook
15
តវង ខញំុគិត្ថាខញំុបាៃគរងៃបាៃគរចើៃ ដូ ចជាសគល់ពីទ្ីតាំងភូ មិសស្រសថ កសងទ្ំ នាក់ ទ្ំៃងលែ ជាមួយមៃុសសថមីៗ គ
ើយៃិងបគងកើៃៃូវចំគៃោះដឹង ៃិងបទ្ពិគស្ៃ៍ថីៗ ម តដលទក់ទ្ិៃគៅៃឹង៖
-
ការសរគសររបាយការណ៍របកបគោយរបសិទ្ភា ន ព
-
ភាសរត្ូវតត្មាៃគោលបំណង ចំៗ ចាស់ ៃិងងាយយល់
-
ការគរបើពាកយគពចៃ៍តដលគរៅ ៃិងត្ុបតត្ងគរចើៃគួរតត្គចងសវាង
-
ោមៃការគរបើរបាស់ពាកយតដលបងាាញពីោរមមណ៍ ឬក៏ពាកយតដលសំតដងគចញគផសងៗ
-
ភាពពិត្ ៃិងទ្ិៃៃ ប ័យគឺវាចាស់ោស់ជាក់តសថង ៃិងទក់ទ្ិៃៃឹងោប
-
ការបងាាញពីការវ ិភាគគឺ រត្ូវជាការពិ ត្ ៃិ ងមិ ៃលំគអ្ងង
-
ការផ្ទលស់បូរថ ៃិងការនចបរបឌ្ិ ត្សទិត្គៅកបុងគំៃិត្ តដលបងាាញគចញ
-
គជងសវាងការគរបើរបាស់ភាសមិៃរត្ឹមរត្ូវ
-
គជងសវាងការគរបើរបាស់ពាកយបរគទ្ស
-
គជងសវាងការគរបើ របាស់របគយាគតដលសំញ ុ ំ
-
គរបើរបាស់ការបងាាញគៅកបុងតបបបទ្តដលរត្ឹមរត្ូវ
របាយការណ៍តដលលែគឺាៈ ចាស់ោស់ ខលីតត្មាៃៃ័យចាស់ោស់ រលូៃ សរគសរគផថើមពីគំៃិត្តដលមាៃគោលបំណងចាស់ោស់ 16
Ewha, Where Change Begins
-
របាយការណ៍រត្ូវតត្សមគ
ត្ុផល
គួរគោយចប់ោរមមណ៍
របគយាគ កថាខ័ណឍ តផបក ៃិងរវាងអ្ត្ទបទ្ ៃិងត្ួគលខ គ
មាៃការទក់ទ្ិៃោបលែរវាង
ើយសរគសរគោយ្មមតា។ គរបើ
ពាកយ ៃិ ងឃ្លលតដលសមញ្ដ គចញពី ខួៃអ្ប ល ក។ អ្បកសរគសរខលោះពាយាមគ្វើគោយការសរគសរ មាៃលកខណាៈផលូវការគោយគរបើពាកយផលូវការ
ៃិ ងគវយាករណ៍សមុគសមញ តដលគៅថាតបប
បទ្ផលូវការ។ ការគ្វើដូចគៃោះ ៃឹងគ្វើគោយរបាយការណ៍របស់ អ្ក ប សមគស ម ញ ៃិងមាៃបញ្ហ ា ។ ុ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
17
សិទធិរមា ុ រ បុគ្ល គ កសង្គ មកច្ច ិ ិ ងង្ ៉ាត្ សុខា / មជ្ឃមណ្ឌលសសវាសង្គមអុ៊ីវា
I. ការវិវឌ្ឍរបស់រុមារ ការវ ិភាគគលើការរ ីកលូត្ោស់របស់កុមារោយុ៣-៦្បំ ចលនា្ំត្ូច ៃិងកំោង ំ មាៃការរ ីកចំគរ ើៃ គ គំៃិត្មិៃសមគ
ើយពុទ្ិនរបស់គគបាៃគ្វើឱយពួកគគ មាៃ
ត្ុផល ចំ គពាោះពិ ភពគោក គពាលគឺកុមារសទិត្កបុងោយុគៃោះ យល់ថាអ្បក
ដនទ្ មាៃការយល់ដឹងដូ ចខលួៃ។ ឯករាជយភាព ការគចោះរគប់រគង ខលួៃឯង ការគចោះតថទំខួៃ ល ឯងក៏មាៃការរ ីកចំគរ ើៃ។ ការគលង ការបគងកើត្ថមី ការស្សគមើស្សនម ចប់គផថើមកាលយជាភាពលែិត្ លែៃ់ជាងមុៃ។ គទោះជា ោកបផកិរ ិយាភាគគរចើៃគឺជា អ្ត្ថៃិយម បុតៃថការយល់ពីទ្សសៃាៈ
វ ិស័យ របស់អ្បកដនទ្មាៃការវ ិវឌ្ណផងតដរ។ គៅកបុងដំ ណាក់ កាលគៃោះ មាៃវ ិបត្ថិមួយ របស់ កុមារគឺ វ ិបត្ថិអ្ុីឌ្ីប (Oedipal Complex) តដលវ ិបត្ថិគៃោះ តសថងគ ើងតាមរយាៈ កាយវ ិការនៃការ ចូលចិ ត្ថ ស្សោញ់ឪពុកមាថយ មាៃគភទ្ផធុយោប គ ើយមិៃចូ លចិ ត្ថឪពុ កមាថយមាៃគភទ្ដូច ោប គពាលគឺ កូៃរបុសស្សោញ់មាថយមិៃចូលចិត្ថឪពុក ឯកូៃស្សីស្សោញ់ឪពុក មិៃចូល ចិត្ថ មាថយ។ តត្វាជាគរឿង្មមតា វ ិបត្ថិគៃោះៃឹងរោយគៅវ ិញគៅគពល តដលកុមារ យល់ដឹង គរចើៃពី គភទ្។ កបុងដំ ណាក់ កាលគៃោះគគរត្ូវអ្ៃុញ្ហដត្ឱយកុ មារ គលងគោយគសរ ី គ ើយអ្គងកត្ គលើកាយវ ិការ ៃិ ងអ្ត្ទៃ័យរបស់តលផងតដល កុមារគលង គដើមផីដឹងពីបញ្ហ ា របស់កុមារ។ ការ គលងជាថាបំសរមាប់ពាបាល យាងរបគសើរ។
II. ការវិវឌ្ឍរបស់រុមារ ការវ ិភាគគលើការរ ីកលូត្ោស់របស់កុមារោយុ៦-១២្បំ កុមារចប់គផថើមគិត្បាៃសមគ
ត្ុផល
គទោះបីទមទរភាពចាស់ោស់
បៃថិច
ក៏
គោយ(អ្ត្ថៃិយមថយចុោះ។ ជំនាញនៃការលំៃឹក ៃិងភាស មាៃការរ ីកចគរមើៃ។ ពុទ្ិនរ ីក ចគរមើៃគោយសរការសិកា គ
ើយកុ មារ ចប់ គផថើមខិ ត្ខំ តសវងរកសមត្ទភាព គដើ មផីកុំឱយខលួៃ
អ្ៃ់ជាងគគ។ កុមារ សគល់ខួៃឯង ល ៃិ ងត្នមលខួៃឯងកាៃ់ ល តត្ចាស់ ។ រូបរាងកាយលូត្ោស់
យឺត្ បុតៃថកមាលំង ៃិ ងកាយវ ិការរ ឹត្តត្មាៃភាពទ្ៃ់ភលៃ់ ៃិងងាយ បត្់តបៃបាៃ។ បញ្ហ ា កុមារ តដលគ្វើឱយកុមារពិបាកចិត្ថគៅវ ័យគៃោះ គឺ ការគឈាលោះ ៃិ ងការតលងលោះោបរបស់ឪពុ កមាថយ 18
Ewha, Where Change Begins
ការតបកបាក់រគួសរ ការគរងៃគខាយជាងមិ ត្ភ ថ ័ កិ ថ ការបៃថុោះបងាែប់ ពីអ្បកដនទ្ ៃិ ង ការបរាជ័យ កបុងគរឿងអ្វីមួយ។ សូមគិត្ថាកុមារក៏ គចោះពិ បាកចិត្ថ គចោះរពួយចិត្ថ គចោះភ័យ ដូចជាមៃុសស្ំតដ រ។ កុមារមាៃោយុត្ិចតមៃ តត្ចំៃុចខលោះ កុមារោចពូតកជាងមៃុសសចស់ ដូគចបោះគួរផថល់ឱ កាសឱយ កុមារចូលរួម កបុងការសគរមចចិ ត្ថគរឿងតដលពាក់ព័ៃនៃឹងពួ កគគ។
III. ការវិវឌ្ឍរបស់រុមារ ការវ ិភាគគលើការរ ីកលូត្ោស់របស់កុមារោយុ១២-១៨្បំ ជាដំណាក់ កាលតដលកុមារចប់គផថើមពាយាមតសវងយល់ពីខួៃឯង ល
គត្ើ ខំុគ ញ ឺ ជា
តសវងយល់ពី អ្ត្ថសញ្ហដណ ពីត្ួនាទ្ី គភទ្ សសនា គរពាោះគពលខលោះគគោចភ័ៃរថ ច
អ្បកណា?
ំ។ កុមារមាៃ
លទ្នភាព គិត្គូរពីរប ូ ិយ គោយគរបើរបាស់សមមត្ិកមម ៃិងមាៃលទ្នភាព បាៃ់របមាណពីការគិត្ គឺការ គិត្គៅរកភាពសគរមច។ កុ មារចប់គផថើមចប់ោរមមណ៍គលើ រកមសីល្ម៌ ចាប់ ទ្ំគៃងមទ្ំោប់ សងគម-ល- បុតៃថដំណាក់កាលគៃោះ កុមារងាយជួបរបទ្ោះបញ្ហ ា ជាគរចើៃ ដូចជាការគសភគប់មិត្ភ ថ កថិ ការសិកា ទ្ំនាក់ទ្ំៃង គបោះដូង គរឿងរាវរគួសរ។ រូបរាងកុមាររ ីកលូត្ោស់រគប់តផបក មាៃកមាលំង ខាលំងកាល។ កុមារជំទ្ង់ងាយស្សួលអ្ូសទញគោយ មិត្ថភកថិោយុ ស្សបាលោបណាស់ គ
ើយមាៃចរ ិត្
មាៃោះគរចើៃ ជួៃកាលោណាពាបាល រោៃ់តត្ឃ្លត្់មិៃឱយគ្វើអ្ីវមួយ ឬ បគនាធស កុមារមាៃចិត្ថខឹង។ ដំណាក់កាលគៃោះ ឪពុ កមាថយ រត្ូវអ្ប់ រ ំកុមារគោយសៃថិវ ិ្ី គ
ើយគបើ កុមារមាៃការគិត្ រត្ឹ មរត្ូវ ៃិ ង
គសពគប់មិត្ថភកថិលែ គនាោះៃឹងកាលយជា យុវជៃដ៏មាៃកិត្ិយ ថ សមាបក់។ ១. ការវ ិវឌ្ណរបស់កុមារោយុ៣-៦្បំ - ចលនាត្ូច្ំ កំោង ំ មាៃការរ ីកចំគរ ើៃ -
ចូលចិត្ថគលងគរចើៃ
- មាៃការស្សនមគរចើៃ -
មាៃគំៃិត្ោតាមៃិយម
- ោកបផកិរយា ិ របស់កុមារតដលបញ្ច ញមក បាៃរបាប់គៅមាៃចំ ណង់ចំៃូលនាគពលខាមុខ - កុមារជួបវ ិបត្ថិអ្ុីឌ្ីប (គកមងស្សី ចូលចិត្ថឪពុក គកមងរបុសចូលចិត្ថមាថយ ) - ឯករាជយកបុងការរគប់រគងខលួៃឯង ការតថទំខួៃឱយមាៃការរ ល ីកចំ គរ ើៃខលោះ - កុមារជួបវ ិបត្ថិអ្ុីឌ្ីប (គកមងស្សី ចូលចិត្ថឪពុក គកមងរបុសចូលចិត្ថមាថយ ) - ឯករាជយកបុងការរគប់រគងខលួៃឯង ការតថទំខួៃឱយមាៃការរ ល ីកចំ គរ ើៃខលោះ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
19
២. ការវ ិវឌ្ណរបស់កុមារោយុ៦-១២្បំ - ការពិចរណារត្ូវការគពលគវោគរចើៃ -
ចប់គផថើមគចោះរបកួត្របតជងជាមួយអ្បកដនទ្
- គចោះពិចរណារកគ
ត្ុផល
- ការលំៃឹក ៃិង ការៃិយាយមាៃការរ ីកចំគរ ើៃ
- មាៃពុទ្ិរវ ីកចំគរ ើៃ ៃិង ខិត្ខំតសវងរកសមត្ទភាព - សគល់ខួៃឯង ល ៃិង ត្ំ នលរបស់ខួៃ ល
- រូបរាងលូត្ោស់យឺត្កំោង ំ ៃិ ង កាយវ ិការ រ ឹងមាំមាៃភាពទ្ៃ់ ភលៃ់ងាយ បត្់ តបៃ - មាៃការលំបាកចិត្ច ថ ំគពាោះបញ្ហ ា រគួសរ
- ្ប់គជឿពាកយអ្បកដនទ្ ៃិង ជួបការបរាជ័យ
- គចោះរពួយចិត្ថ គចោះភ័យខាលច ៃិង សបាយរ ីករាយ - បគញ្ហ ច ញមត្ិ ៃិ ង ការសំគរចចិ ត្ថ ចំ គពាោះខលួៃគគផ្ទធល់ ៣. ការវ ិវឌ្ណរបស់កុមារោយុ១២-១៨្បំ - កុមារចប់គផថើមយល់ពីខួៃឯង ល
- កុមារគចោះគិត្ពិចរណាបាៃរត្ឹមរត្ូវគរចើៃជាងមុៃ - កុមារចប់គផថើមមាៃោរមមណ៍ពី គរឿងកបុងសងគម - កុមារងាយទ្ទ្ួលឥទ្និពលពីសងគម
- រូបរាងកុមាររ ីកលូត្ោស់រគប់តផបក - កុមារមាៃចរ ិត្មាៃោះ រ ឹងរូស្ប់ខឹង - ងាយទ្ទ្ួលការអ្ូសទញពីមិត្ភ ថ ័កិថ - កុមាររត្ូវការអ្ប់រ ំតាមតបបសៃថិវ ិ្ី
20
Ewha, Where Change Begins
គត្ើកុមារជាអ្បកណា? កុមារគឺជាមៃុសសរគប់រប ូ តដលមាៃោយុត្ិចជាង១៨្បំ។
ភាពខុសោបរវាងកុមារ ៃិងមៃុសសចស់ គត្ើកុមារខុសោបពីមៃុសសចស់រត្ង់ណាខលោះ?
•
ការអ្ភិវឌ្ណរបស់កុមារ គត្ើកុមាររត្ូវការអ្ភិវឌ្ណបុនាមៃតផបក? តផបកអ្វីខលោះ? ការអ្ភិវឌ្ណរបស់កុមារមាៃ៥តផបកាៈ ១) តផបករាងកាយ
២) តផបកសត្ិបញ្ហដ
៤) តផបកសងគម
៥) តផបកសីល្ម៌
៣) តផបកសត្ិោរមមណ៍
Mentoring Volunteer Training Guidebook
21
ការអ្ភិវឌ្ណរបស់កុមារ •
តផបកសត្ិបញ្ហដាៈ ចំគណោះដឹង ភាពលែ
អ្ប់រ ំ
ោហារលែ
ផថល់ គសវាសុខ
ការសំរាក កំសៃថ
ផថល់ឱ
កាសគរងៃសូរត្គផសងៗ គ្វើគោយមាៃ ការរបកួត្របតជង ៃិង ស្សវរជាវ។
•
តផបកសត្ិោរមមណ៍៖ ផថល់ភាពកក់គតថ កថីស្សោញ់ ោមៃការគំរាមគំត
ង ផថ
ល់គោយមាៃការសំគរចចិត្ថ ៃិង បគញ្ចញមត្ិ ការកំសៃថ គលើកទ្ឹកចិត្ថ ចូលរួមគរងៃសូរត្ ថាបក់ថម ប ការទ្ទ្ួល ខុសរត្ូវខពស់។
•
តផបកសងគម៖ ចូលរួមកបុងសកមមភាព
គសវាសងគម ទ្ំនាក់ទ្ំៃងជាមួយអ្បក ដនទ្ ការទ្ទ្ួល ៃិង ការផថល់ ព័ត្ មាៃសមស្សប។
22
Ewha, Where Change Begins
•
តផបកសីល្ម៌ ៖ចូលរូមសកមមភាព សងគម ដំបូនាមៃលែៗ គំរល ូ ែ ការអ្ប់រ ំលែ បរ ិយាកាសសងគមលែ។
ការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវរបស់កុមារ ៃិង យុវជៃកបុងការអ្ៃុ វត្ថសិទ្ិ ក ន ុមារ •
គត្ើកុមារ ៃិងយុវជៃមាៃការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវ
កបុងការអ្ៃុវត្ថសិទ្ិក ន ុមារដូ ចមថចខលោះគៅកបុងរគួសរ គៅកបុងសោគរងៃ ៃិងគៅកបុងសងគម? •
គៅកបុងរគួសរសថប់ដំបូនាមៃ ៃិ ងជួយសរមាលការងារ ឳពុ កមាថយតាមលទ្នភាព
•
ជួយសៃសំសំនច កាត្់បៃទយការចំណាយ
•
គចោះស្សោញ់បងបែូៃ គ្វើជាគំរល ូ ែ
•
មិៃបងកការលំបាកដល់រគួសរ ៃិ ងមាៃសីល្ម៌លក ែ ុងការរស់ ប គៅ
•
មាៃអ្នាម័ យកបុងការរស់គៅ
•
គៅកបុងសោគរងៃពាយាមគរងៃសូរត្ សថប់ រគូពៃយល់គោរពវ ិៃ័ យសោ
•
គ្វើជាគំរល ូ ដ ែ ល់មិត្ភ ថ ័កិថ គចោះជួយទ្ុក្ ខ ុរាៈោប មាៃសមគគីភាព
•
ជួយតថរកាអ្នាម័យ ៃិងរទ្ពយសមផត្ថិកុងសោគរងៃគៅកប ប ុងសងគម
•
គោរពចាប់រដឌ
•
តថរការបនពណី ទ្ំគៃងមទ្ំោប់ វបផ្ម៌ ជាត្ិ
•
ជួយរកាសមផត្ថិសធ្លរណាៈ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
23
•
តថរកាបរ ិសទៃ
•
គ្វើខួៃជាកូ ល ៃលែ សិសសលែ មិ ត្ថលែ ពលរដឌលែ ចូលរួមកបុងសកមមភាពសងគមតដល ពាក់ព័ៃនៃឹងកុមារការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវរបស់ឱពុកមាថយ រ ឺ រគួសរ
•
ផថល់ការតថទំ គសចកថីស្សោញ់ ការគលើកទ្ឹកចិត្ថ ការការពារ ការអ្ប់រ ំ គំរល ូ ែ ចំណីោហារ រគប់រោៃ់ សំគលងកបំពាក់ សមរមយ ការចូលគរងៃ ការគ្វើសំបុរត្ កំគណើត្ ការចក់ថាបំបងាករ ៃិងផថល់ឪកាសគោយកុមារបាៃចូលរួមរាល់សកមមភាពតដលពាក់ព័ៃៃ ន ឹង ពួ កគគទំងកបុងផធោះ ៃិងគរតផធោះ។
•
ការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវរបស់រគូ រ ឺសោគរងៃ
•
ផថល់ការអ្ប់រ ំរបកបគោយគុណភាព ព័ត្៌មាៃសមស្សប ការគរបៀៃរបគៅលែ គំរល ូ ែ ការគលើកទ្ឹកចិត្ថ ៃិងផថល់ឳកាសគោយកុមារបាៃចូ លរួមរគប់សកមមភាពគៅកបុងសោគរងៃ តដលមាៃរបគយាជៃ៍ដល់ពួកគគ។
•
ការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវរបស់ស
គមៃ៍ ៃិងរោឌភិបាល
•
ផសពវផាយព័ត្៌មាៃសមស្សបផថល់ឳកាសគោយកុមារបគញ្ចញមត្ិគៅៃឹងបញ្ហ ា តដលពាក់ ព័ៃៃ ន ឹងពួកគគផថល់លទ្នភាពដល់កុមារគោយបាៃគរងៃសូរត្ ការពារកុមារ ផថល់ ឱកាសគោយ កុមារ
បាៃចូលរួមរគប់សកមមភាពតដលមាៃរបគយាជៃ៍ដល់ពួកគគ គ្វើសំបុរត្ កំគណើត្ដល់
កុមារ ផថល់ សុវត្ទិភាពសរមាប់ការចូលរួមរបស់កុមារ ពរងឹងការអ្ៃុវត្ថចាប់ ធ្លនាសៃថិសុខ សងគម ផថល់គសវា សធ្លរណាៈ គោយបាៃលែ ៃិងរបកបគោយរបសិទ្ភា ន ព ដល់កុមារ បគងកើត្ យៃថការការពារកុមារ ៃិងការចូលរួមរបស់កុមារគៅរគប់លំោប់ថាបក់ អ្ប់រ ំ បណុថ ោះបណា ថ ល វ ិជាជជីវាៈដល់កុមារ ៃិង សមា រណកមមកុមាររងគរោោះគៅកបុងស គមៃ៍ វ ិញ ផសពវផាយ សិទ្ិនកុមារ ៃិងព័ត្៌មាៃពាក់ព័ៃន ៃឹងកុមារគោយបាៃទ្ូលំទ្ូោយ ស
ការលែជា មួយអ្ងគ
ការ គរតរោឌភិបាលកបុងការគ្វើការងារ គដើមផីកុមារ។ •
ការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវរបស់អ្ងគការគរតរោឌភិបាល
•
ចូលរួមអ្ភិ វឌ្ណស
•
ផសពវផាយសិទ្ិនកុមារ ជរមុញ ៃិងតាមោៃរោឌភិបាលកបុងការអ្ៃុវត្ថសិទ្ិក ន ុ មារផថល់ការពារ កុមារគោយស
24
គមៃ៍ បណុថ ោះបណា ថ លវ ិជាជជីវាៈ ។
ការជាមួយរោឌភិបាល បគងកើត្ៃូវគសវាសគរងាគោះសរមប់កុមារបតៃទម ។
Ewha, Where Change Begins
•
ផថល់ជរមកសមរមយ ៃិងោហារូបត្ទមស ភ រមាប់កុមារ។
•
បគងកើត្ឱកាស ៃិងគលើកទ្ឹកចិត្ដ ថ ល់កុមារគោយចូលរួម រគប់សកមមភាពតដលមាៃ របគយាជៃ៍ ដល់កុមារ។
•
ផថល់ជំៃួយ ្ៃធ្លៃបចចកគទ្ស ថវ ិកាដល់រោឌភិបាលកបុងការជរមុញការអ្ៃុវត្ថចាប់ ៃិងការ
•
ផថល់គសវាសងគមដល់កុមារ។
Mentoring Volunteer Training Guidebook
25
ជំនាញការពិតររុះតោបល់មូលដ្ឋាន Basic counseling skills ិ ិ សោកគ្គ្ូ សសរន ៊ុ ហួ រ / សេប៉ាសត្ម៉ាង្ ់ច្ត្ត ទ្ាល ័យភូមនទ ិ វទ្ាននសាកលវ ិ ភសនំ េញ
គត្ើអ្ីជា វ ការពិគរោោះគយាបល់? គឺជាដំគណើរការនៃការជួបអ្បកតដលមាៃបញ្ហ ា ឲ្យរកគឃើញ ៃិងបគងកើត្សមត្ទភាព ផ្ទធល់ខួៃ ល
គដើមផីគោោះស្សយបញ្ហ ា គនាោះ?
បញ្ហ ា ជាអ្វី? បញ្ហ ា ជាអ្វីតដលគយើងមាៃ តត្គយើងមិៃចង់បាៃ ឬ គយើងចង់បាៃតត្គយើងមិៃមាៃគសោះចប់ គផឋើមការជួយអ្ត្ិថិជៃរបស់គយើង ជាមួយបញ្ហ ា តដលពួកគគបាៃរបឈមជាៃិចចជាកាលគយើងរត្ូវចង់ ចំថា គយើងរត្ូវតត្យកចិត្ថទ្ុកោក់គៅគលើោរមមណ៍របស់ពួកគគ។ គៅគពលតដលគយើងចប់គផឋើមគ្វើការងារជាមួយអ្ត្ិថិជៃរបស់គយើង គដើមផីជួយពួកគគឲ្យគចោះ គោោះស្សយបញ្ហ ា គនាោះ គយើងរត្ូវចង់ចំថា អ្ត្ិថិជៃរបស់គយើងមាៃបញ្ហ ា គ
ើយៃឹងរស់គៅជាមួយ
បញ្ហ ា គនាោះៃិងគោយមាៃយុទ្នសស្រសឋណាមួយ គដើមផីគោោះស្សយបញ្ហ ា គនាោះ ឬរស់គៅជាមួយបញ្ហ ា គនាោះ។ គ
ត្ុដូគចបោះគ
ើយអ្ត្ិ ថិជៃរត្ូវតត្គ្វើជាមៃុសសសកមមបំផុត្មាបក់ កុងការសវ ប ោះតសវងរកដំគណាោះ
ស្សយ ៃិងការពិចរណាអ្ំពីដំគណាោះស្សយ។
ត្ួនាទ្ីរបស់គយើងគឺគរបើ របាស់ចំគណោះដឹងៃិងជំនាញរបស់គយើងគដើមផីជួយអ្ត្ិថិជៃគនាោះឲ្យ ពិចរណាពី ជគរមើសគផសងៗតត្បុគណាតោះភាពខាលំង។ មៃុសសរគប់រប ូ គឺដូចោបទំងអ្ស់ គឺមាៃបញ្ហ ា ៃិង ភាពខាលំងផងតដរ។ គយើងរត្ូវតត្ជួយអ្ត្ិថិជៃគនាោះ ឲ្យគចោះរកគឃើញ ៃិងទ្ទ្ួលសគល់ភាពខាលំងរបស់ខួលៃ
ភាពខាលង ំ ោចជាាៈ • ជំនាញ • លកខណាៈសមផត្ថិ • សទៃភាព • ្ៃធ្លៃផ្ទធល់ខួៃ ល ការគ្វើដូគចបោះ
គឺគ្វើឲ្យគយើងរកគឃើញៃូវត្រមូវការរបស់អ្ត្ិថិជៃបនាធប់មកគយើងោចចប់គផឋើម
រកៃូវដំគណាោះស្សយតដលោចគៅរួចគយើងគ្វើដូគចបោះគោយគរបើរបាស់ពត្៍មាៃទំងអ្ស់ តដលគយើង 26
Ewha, Where Change Begins
បាៃតសវងយល់អ្ំពីអ្ត្ិថិជៃ
ៃិងការសគងកត្ផ្ទធល់របស់គយើង។
ដំគណើការគៃោះោចជួយឲ្យគយើង
ចប់គបើគផឋើមពិភាកា ជាមួយៃិងអ្ត្ិថិជៃអ្ំពីដំគណាោះ ស្សយតដលោចគៅរួច ឬ យុទ្នសស្រសឋរស់ គៅជាមួយបញ្ហ ា ការគោោះស្សយបញ្ហ ា ។ បញ្ហ ា គឺ មាៃលកខណាៈសមុគសមញណាស់ គយើងមិ ៃោចជួយ
គគគោោះស្សយបាៃកបុងមួយ ជំៃួបបាៃគទ្ជា្មមតាបាៃគកើ ត្មាៃគ ើងកបុងរយាៈគពលគរចើៃ្បំ ៃិង វ ិវឌ្ណៃ៍គៅមុ ខ គ ើយគគក៍ោចគរបើរបាស់គពលគវោដ៍យូរគដើមផីគោោះស្សយ ឬសិកាគរងៃសូរត្។ ដូគចបោះគយើងរត្ូវការអ្ត្់្ត្ ម ់ ៃិ ងមាៃគំ ៃិត្នឆបរបឌ្ិត្ គៅកបុងដំគណើរការអ្ៃិ វត្ថៃ៍តបបគៃោះគ ើយគយើង រត្ូវតត្ចង់ចំថា គៃោះគឺជាជី វ ិត្របស់អ្ត្ិ ថិជៃ គ ើយោត្់ មាៃសិទ្នគដើ មផីគ្វើការសគរមចចិត្ថ សរមាប់ ខលួៃឯងគលើអ្ី តវ ដលជាផលូវដ៍ រត្ឹ មរត្ូវការរកឲ្យគឃើញៃូ វការោំរទ្។ គៅគពលតដលអ្ត្ិថិជៃមាបក់ បាៃ សគរមចចិត្ថគលើត្រមូវការអ្វីមួយគនាោះ គយើងរត្ូវតត្ជួយអ្ត្ិថិជៃគនាោះ ឲ្យរកឲ្យគឃើញៃូវការោំរទ្តបប ណា តដលខលួៃរត្ូវការ គដើមផីសគរមចបាៃៃូវតផៃការគនាោះ។ ការពាយាមមឋងគទ្ងត្ជួៃកាលដំគណាោះ ស្សយ ឬ តផៃការគលើកទ្ីមួយ មិ ៃោចដំគណើរការបាៃ ឬ បណា ឋ លមកពីឧបស័គគតដលមិៃបាៃ រ ំពឹងទ្ុកជាមុៃ។ គដើមផីគ្វើជាអ្បកពិគរោោះបញ្ហ ា គយើងរត្ូវតត្មាៃចិត្អ្ ថ ត្់្ត្ ម ់ ៃិងមាៃការោំរទ្ គៅ គពលតដល ជគរមើសទ្ីពីរ ទ្ីបី រត្ូវបាៃរកគឃើញៃិងសកលផងអ្ៃុវត្ថៃ៍។
Mentoring Volunteer Training Guidebook
27
ជំនាញននការរបារស័យទារ់ទង្ ិ សោកគ្គ្ូ ជ្ុន បូរ៉ា / សេប៉ាសត្ម៉ាង្ ់សង្គមកច្ច ័យភូមនទ ិ ននសាកលវទ្ាល ិ ភសនំ េញ
I. តរលបំណង្ ផថល់ដល់អ្បករគប់ រគង អ្បកបណុថ ោះបណា ថ ល អ្បកអ្ប់ រ ំ អ្បកសិកា គោយមាៃលទ្នភាពគរជើ សគរ ើស
បាៃៃូវយុទ្នសស្រសថមួយ
តដលសកថិសម
ៃិងរត្ឹមរត្ូវគដើមផីសំគរចៃូវគោលគៅនៃការរបាស្ស័យ
ទក់ទ្ងជាមួយរកុមគោលគៅតដលខលួៃចង់បាៃ។
ភាពរួមោបរវាង វ ិ្ីសស្រសថនៃការផសពវផាយ ៃិង ការទក់ ទ្ងផ្ទធល់រវាងមៃុ សស ៃិង មៃុសស គឺជា
វ ិ្ី សស្រសថតដលមាៃ របសិទ្ិភា ន ពបំ ផុត្ កបុងការទក់ ទញរបជាជៃគោយោត្់ទ្ទ្ួ លៃិងអ្ៃុវត្ថគៅ តាមគំៃិត្ ៃិងការរបរពឹត្ថថី ម ។
II. ច្ំនុច្រនលឹុះដែលរ ូវបង្ហាញតៅតពលតនុះ ១. គំរនូ ៃការរបាស្ស័យទកទ្ង
២. រគបងបនៃការ របាស្ស័យទកទ្់ទ្ង
៣. យុទ្នសស្រសថនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ង? ៤. ជគរមើសវ ិ្ីសស្រសថ នៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងជាទ្ូគៅ (Choice of communication approaches) ៥. លកខណាៈសរតដលលែ
៦. ការគរជើ សគរ ើសវ ិ្ីសស្រសថរបាស្ស័យទក់ ទ្ង
៧. ជំនាញនានា តដលអ្បករត្ូវគចោះ
៨. ឧបសគគកុបងការរបាស្ស័យទក់ទ្ង
៩. លកខខណឍខលោះតដលជាឧបសគគកុងការរបាស្ស័ ប យទក់ទ្ង
១. គំរនូ ៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ង
28
Ewha, Where Change Begins
១០. សៃបិោឌៃ
•
រគប់ចំៃុចៃិមួយ ទមទរគោយមាៃការយកចិត្ទ្ ថ ុកោក់សថប់ ៃូវការបកស្សយពៃយល់ របស់អ្បកសំរបសំរល ួ ៃិងកត្់រតាគោយចាស់
•
សូមគមើលចំៃុចសំខាៃ់ៗតដលរត្ូវបកស្សយតដលមាៃចំណងគជើង គំរនូ ៃការរបាស្ស័យ ទក់ទ្ង ទ្ី ២ ៃិងទ្ី ៣ គៅទ្ំពរ ័បនាធប់គៃោះ
•
អ្បកបញ្ូជ ៃ ឬ របភព អ្បកតដលរត្ូវបញ្ូជ ៃសរ ឬពាកយគពជៃ៍ មាៃគំ ៃិត្ផថួចគផថើមីទ្ំនាក់ ទ្ំៃង
គៅកបុង រកុមមួយ អ្ងគភាពមួ យ ។ គគមាៃគសចកថីរត្ូវការ ៃិងគោលបំ ណងទក់ ទ្ងជាមួយ មៃុសសមាបក់ ឬគរចើៃនាក់ ។ • • •
សរាៈ អ្វីតដលគយើងរត្ូវបញ្ូជ ៃគៅគោយអ្បកតដលរត្ូវទ្ទ្ួល បណា ថ ញាៈ មគ្ាបាយតដលគរបើគដើ មផីបញ្ូជ ៃសរ ត្ំរង ឬ បរ ិយាកាសាៈ អ្វីៗតដលសទិត្គៅជុំ វ ិញ គ
ើយមាៃឥទ្និពលគលើការរបាស្ស័យទក់ ទ្ង
របស់គយើង • • •
អ្បកទ្ទ្ួលបុ គល គ តដល រត្ូវទ្ទ្ួលៃូ វសរតដលគយើងរត្ូវបញ្ូជ ៃគៅ
ការគឆលើយត្បបញ្ហ ជ ក់ាៈ អ្បកទ្ទ្ួលរត្ូវគឆលើយរបាប់មកអ្បកតដលបញ្ូជ ៃវ ិញគដើមផីគោយដឹ ងថាអ្វី តដលគគបញ្ូជ ៃ គនាោះរត្ឹមរត្ូវឬគទ្ ? សួរ-គឆលើយបញ្ហ ជ ក់ាៈ អ្បកបញ្ជៃូៃរត្វូវសរួរបញ្ហ ជ កា់ ដល់អ្បកទ្ទ្លួលៃូ វអ្វី តដលខលួៃបាៃសួរ គ
ើយគោយអ្បក ទ្ទ្ួលគឆលើយ ត្បវ ិញគដើ មផីគោយគយើង ៃិ ងគគដឹ ងថាអ្វីតដលៃិ យាយោបគនាោះ
គឺរត្ឹមរត្ូវ ។
២. រគបងបនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ង រគបងបនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងមាៃពីរគឺ • • •
ទ្ំនាក់ ទ្ំៃងតត្ផលូវមួយ (one Way): មិៃមាៃ
ការចូលរួម ការសួរបញ្ហ ជ ក់ ទ្ទ្ួលមត្ិ ឬព័ត្៌មាៃរត្លប់គទ្ ការទ្ំនាក់ ទ្ំៃងពី រផលូវ -គៅមក (Two way): មាៃការគចទ្សួរ គឆលើយឆលង សួរមត្ិ ៃិងទ្ទ្ួលព ត្៌មាៃរត្លប់
៣. គត្ើយុទ្ស ន ស្រសថនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងជាអ្វី ? យុទ្នសស្រសថនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងគឺភាពរួមោប (Combination) នៃវ ិ្ីសស្រសថ សរ រគបងប ទំងឡាយ តដលអ្បកគ្វើ គំគរាង អ្បកទ្ំនាក់ទ្ំៃងតសវងរកគដើមផីសំគរចគោលគៅនៃការរបាស្ស័យទក់ ទ្ង។ >រគបងបនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងមាៃពីរគឺ ៖ •
ទ្ំនាក់ ទ្ំៃងតត្ផលូវមួយ (one Way): មិៃមាៃការចូលរួម ការសួរបញ្ហ ជ ក់ ទ្ទ្ួលមត្ិ ឬព័ត្៌មាៃ រត្លប់គទ្
Mentoring Volunteer Training Guidebook
29
•
ការទ្ំនាក់ ទ្ំៃងពី រផលូវ -គៅមក (Two way): មាៃការគចទ្សួរ គឆលើយឆលង សួរមត្ិ ៃិងទ្ទ្ួលព ត្៌មាៃរត្លប់
៤. ជគរមើសវ ិ្ីសស្រសថ នៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងជាទ្ូគៅ (Choice of communication Approach) • • •
ការផថល់ពត្៌មាៃ Informing: “គំៃិត្ថមី” រត្ូវបាៃគគតណនាំ បញុគ្វើគោយគយើងបាៃដឹង សគល់
ការអ្ប់រ ំ Education: “គំៃិត្ថមី” រត្ូវបាៃពៃយល់ គោយបូកបញ្ូច លៃូវចំៃុចខាលំង ចំៃុចគខាយ
ការទក់ទញ Persuading: រត្ូវបាៃអ្ំពាវនាវ ៃិងទក់ទញមហាជៃរបជាជៃគោយទ្ទ្ួល ៃូវ “គំៃិត្ថមី”
•
ការកំសៃថ Entertaining: ការគ្វើគោយមហាជៃចប់ោរមមណ៍ៃិង “គំៃិត្ថមី” ១) ពាកយសំដី ពាកយគពជៃ៍ ផ្ទធល់មាត្់ (មៃុសស ៃិង មៃុសស)-------. ៃិយាយ ---. សថប់ ២) លិខិត្ាៈ ( ផលូវការ ៃិ ង មិៃផលូវការ)សរគសរ ---------. ោៃ
៣) មិៃគរបើពាកយសំដី: កាយវ ិការ ការគោយសញ្ហដ សំគលង ទ្ឹ កមុខ គភលើង ពណ៌ សំគលងក បំពាក់ ចំងាយ ៤) សំភារាៈគបាោះពុមាៈព ខិត្ប័ណត - ផ្ទធំងរូបភាព - Stickers - គសងវគៅអ្ប់រ ំ - ផ្ទធំងបាណូ Cards Game ...៘ ៥) តាមរបពៃន័គអ្
ិចរត្ូៃិចាៈ វ ិទ្យុ -ទ្ូរទ្សសៃ៍ -ទ្ូរសរ - Email, Internet - ទ្ូរសពធ័ -វ ិទ្យុ
ទក់ទ្ង-(walkie-talkie)...៘
៥. លកខណាៈសរតដលលែ
30
•
មាៃគោលគៅចាស់ោស់ ឬ រត្ូវចំគោលគៅចាស់ោស់
•
សមញ្ដ ងាយយល់ (គៅតាមសទៃភាព ៃិងចំគៃោះដឹង សិកាខកាម)
•
រត្ូវតាមត្ំរវូ ការ ៃិងបទ្ោឌៃរកុមគោលគៅ
•
មាៃខលឹមសរ ចាស់ោស់
Ewha, Where Change Begins
•
ចប់ោរមមណ៍ មាៃការទក់ទញ ៃិងរត្ូវតាមកាលាៈគទ្សាៈ
•
មាៃការគលើកទ្ឹ កចិត្ថគោយគគចូលរួម ៃិ ងគោយគគចង់ គ្វើការផ្ទលស់បូរថ
• •
សមតាមពណា ថ ញផសពវផាយ
តណនាំោចគោយគ្វើសកមមភាព បញុអ្ៃុ វត្ថបាៃ ...
៦. ការគរជើសគរ ើសៃូវវ ិ្ីសស្រសថនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ង គោលការណ៍ទំង៥ចំៃុចខាងគរកាមគៃោះជាជំ ៃួយគោយអ្បកគ្វើតផៃការកបុងការគរជើ សគរ ើសៃូវ
វ ិ្ីសស្រសថនៃការរបាស្សយ័យទកទ្់ ទ្ងបាៃ៖ •
សរគសរៃូ វរាល់ វ ិ្ីសស្រសថនៃការរបាស្ស័យទក់ទ្ងតដលគយើងដឹ ងទំងអ្ស់គ
ើយគូ ស
គចលៃូវវ ិ្ី សស្រសថ ណាតដលមិៃរត្ឹ មរត្ូវ ឬមិៃោចគ្វើបាៃ •
ិ ីសស្រសថៃិមួយៗ គោយគិត្គូរពីរគបងបឬតបបបទ្ទក់ទ្ង ៃិងការគរជើសគរើសសរ វាយត្ំនលគៅគលើវ្
•
របមូលទ្ិ ៃបៃ័យសថីពីវ ិ្ីសស្រសថទំងឡាយណាតដលោចអ្ៃុ វត្ថគៅបាៃ
•
កំណត្់គរបៀបគ្ងបពីរបសិទ្ិនភាពខពស់នៃចំនាយ (Cost-effectiveness)គៅកបុងវិ្ីសស្រសថៃិមួយៗ
•
សំគរចគរ ើសយកវ ិ្ី សស្រសថណាមួ យ រ ឺគរបើរម ួ ោបៃូវវ ិ្ី សស្រសថទំងឡាយ គបើ ោចគ្វើគៅបាៃ
៧. ជំនាញនានា តដលអ្បករត្ូវគចោះ •
ការសំរបសំរល ួ ាៈ គ្វើគោយអ្វីមួយ ឬសកមមភាពណាមួយ មាៃដំគណើរការគៅគោយស្សួល របរពឹ ត្ថគៅបាៃលែ គោយោមៃបញ្ហ ា អ្វី គកើត្គ
•
ជំនាញខលោះៗតដលអ្បកសំរបសំរល ួ រត្ូវមាៃាៈ -
•
ើង ។
ជំនាញកបុងការសំរបសំរល ួ ៖
-
គរងបចំគោយដំគណើររបរពឹត្ថគៅគោយស្សួល
-
បងកគោយមាៃៃូវបរ ិយាកាសតដលលែរបគសើរ
-
រួសរាយ រាក់ទក់
-
សំរបសំរល ួ រាល់បញ្ហ ា តដលគកើត្មាៃគទ្ផើង
-
គចោះរកដំគណាោះស្សយតដលសមស្សប ៃិងោចទ្ទ្ួលយកបាៃរគប់អ្ីវ ???
ជំនាញកបុងការសថប់ាៈ -
គរបើតខសតភបកគផ្ទឋត្គលើអ្បកៃិយាយ
-
រត្ូវរបមូលោរមមណកបុងការសថប់
-
សថប់គោយរបុងរបយ័ត្ប គោយយកចិត្ទ្ ថ ុកោក់ រកពាកយគៃលឹោះៗ ( គោយកត្់រតាសគងខប)
-
កុំៃិយាយគរឿងគផសងគពលមាៃសិកាខកាមៃិយាយ Mentoring Volunteer Training Guidebook
31
•
-
គចោះៃិយាយពាកយគលើកទ្ឹកចិត្ដ ថ ល់អ្ក ប ៃិយាយ
-
ការសថប់រត្ូវសថប់រកពាកយគៃលឹោះៗ
-
សថប់គ
-
គួរតត្សួរបញ្ហ ជ ក់ៃូវព័ ត្៌មាៃមិៃចាស់គ
ើយរត្ូវគចោះសគងខប ៃិងសរុប ( វ ិភាគ) បញ្ជក់ពីទ្សសៃាៈ ៃិងគំៃិត្តដលខុសៗោប ើងវ ិញ
ជំនាញកបុងការសួរ -
រគប់សំណួររត្ូវមាៃគោលបំណងចាស់ោស់
-
សួរសំៃួរតដលសមញ្ដ ងាយយល់ ងាយគឆលើយ
-
ោចគរបើជាសំៃួរបិទ្នាំ រួចគរបើសំៃួរគបើកបៃថ ( អ្វី ឯណា គពលណា ដូគមថច គ ោចគរបើសំៃួរបំផុស ជជីក
•
•
- សំៃួរចំ
ត្ុអ្ីវ) រួច
ជាសំៃួរលែបំផុត្
-
សំណួររត្ូវមាៃលកខណាៈត្ោប ៃិងគយាងោប - រត្ូវគរបើពាកយសួរឱយបាៃសមរមយ
-
គចោះគោយត្ំនល ៃិងគលើកទ្ឹកចិត្ថដល់អ្បកគឆលើយ
-
រត្ូវមាៃភាពសបិទ្នសបល រួមទំងកាយវ ិការសមរមយ
ជំនាញកបុងការៃិយាយសថី -
គចោះៃិយាយគៅតាមសទៃភាពរកុមគោលគៅ ( គោយដឹងខពស់ទប)
-
ៃិយាយគោយចំគោលគៅ
-
ភាសរៃិយាយ ៃិ ងកាយវ ិការរត្ូវសុីោប
-
គជងសវាងកបុងបការៃិ យាយទក់ទ្ង ៃិ ងគរឿងផ្ទធល់ខួៃគរចើ ល ៃគពក ៃិយាយគោយចាស់ គ ើយឮលមម - គរបើភាសសមញ្ដ - បញ្ហ ជ ក់ពីោរមមណ៍
•
- កុំគោយអ្បកគឆលើយមាៃោរមមណភ័យខាលច
- មាៃការគជឿជាក់ចក់ គលើខួៃឯងកប ល ុងការៃិ យាយសថី
ជំនាញកបុងការកត្់រតាាៈ -
កត្់រតាៃូវពាកយគៃលឹោះៗ គដើមផីងាយចំ ៃិងោចគរបើមាគញថត្គបើចំបាច់គដើមផីជាជំៃួយ
-
កត្់រតាៃូវភាសរកាយវ ិការ ោរមមណ៍
ជំនាញកបុងការគ្វើបទ្បងាាញ (Presentation skill) -
របាប់ពីបំណង
- គរបើពាកយគៃលឹោះគពលបងាាញ សរគសរ្ំៗគោយងាយស្សួលគមើល
-
បកស្សយមថងមួយគោយចាស់ ោចគោយជាឧទ
-
កុំៃិយាយញប់គពក
-
គរបើភាសរតដលសមញ្ដ ងាយយល់ ឬសកថិសមគៅតាមសមត្ទភាព( រកុមគោលគៅ)
រណជាក់តសថងតដលជួយគោយងាយយល់
៨. ឧបសគគកុ ងការរបាស្ស័ ប យទក់ទ្ង
32
-
មាៃចំគណោះដឹង បទ្ពិគស្ៃ៍ ខុសោប
- ខវោះការគោរពោបគៅវញិញគៅមក
-
បញ្ហ ា ភាស
- លកខណាៈគផសងោបនៃទ្ំគៃងមទ្ំោប់របនពណី សសនា
-
សទៃភាពគសដឌកិចច សងគម
- បរ ិយាកាស បរ ិសទៃ
-
មិៃចប់ោរមមណ៍ មិៃទក់ទ្ង
- សរ ភាសរពិបាកយល់
Ewha, Where Change Begins
-
បណា ថ ញ របពៃន័
- រប្ំង ៃិ ងការផ្ទលស់បូរថ
៩. លកខខណឍខលោះតដលជាឧបសគគកុ ងការរបាស្ស័ ប យទក់ទ្ង -
ភាពខាវយខវល់ កបុងចិត្ោ ថ រមមណ៍ ោចជាគរឿងការងារ ឬជាគរឿងផ្ទធល់ខួៃ ល បរ ិយាកាសជុំ វ ិញ - ភាពជាគូ បដិបកស គំៃំគុំគួៃ
-
ធ្លលប់មាៃបញ្ហ ា ឬបទ្ពិគស្ៃមិៃលែកៃលងមកជាមួយោប
-
អ្ត្ីត្ភាព
-
- ការគរងបចំ មិៃបាៃលែ មិៃគពញចិត្ថ
- ..................៘
១០. សៃបិោឌៃ ជាការចំបាច់ បំផុត្តដលមៃុ សសរគប់ ោបរត្ូវមាៃជំនាញកបុងការរបាស្ស័យទក់ ទ្ង ទំងការ
គរបើពាកយសំដី ៃិងភាសកាយវ ិការ កបុងការរបាស្ស័យទក់ ទ្ងជាលកខណាៈអ្ៃថរបុ គគល គដើ មផីសំគរច គោលបំណងតដលគយើងរបាថាប ចង់បាៃ។ ការរបាស្ស័យទក់ទ្ងតដលរបគសើររត្ូវគរបើ រគប់ វ ិញ្ហដៃ ទំង៥ គោយរស់រគវ ើកជាៃិ ចចាៈ -
គសត្វ ិញ្ហដណ (រត្គចងក )
-
ឃ្លៃវ ិញ្ហដណ (រចមុោះ)
-
ចកខុវ ិញ្ហដណ (តភបក) កាយវ ិញ្ហដណ (នដ គជើងី )
-
ជីវហារវ ិញ្ហដណ (អ្ណា ថ ត្)
-
ការគិត្ (ខួរកាល )
ការគរបើវ ិញ្ហដណមួយបតៃទមមួយគទ្ងត្គឺ ោរមមណ៍ រ ិត្តត្របគសើរ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
33
ការតធវើការង្រជាររុមៈ ររុមភារៈរិច្ច និង្ររុមពាបាល ិ សោកគ្គ្ូ ជ្ុន បូរ៉ា / សេប៉ាសត្ម៉ាង្ ់សង្គមកច្ច ័យភូមនទ ិ ននសាកលវទ្ាល ិ ភសនំ េញ
I. ត ើររុមការង្រជាអ្វី? -
រកុមការងារគឺជាសកមមភាពតដលនាំគៅសគរមចោលគៅមួយ ជាមួយៃឹងរកុមបំគពញភារ កិចច ៃិងពាបាលតដលមាៃគោលបំណងសគរមចៃូវភារកិចចនានា ៃិង បំគពញៃូវត្រមូវការ ខាងោរមមណ៍សងគម។ គគដឹកនាំគ្វើសកមមភាពគៃោះ ផ្ទធល់ជាមួយបុគល គ មាបក់ តដលជាសមាជិក រកុម ៃិង ចំ គពាោះរកុមទំងមូ ល កបុងរបព័ ៃនន ៃការ ផថល់គសវាកមម ។ Goal‐directed activity with small treatment and task groups aimed at meeting socio emotional needs and accomplishing tasks. This activity is directed to individual members of a group and to the group as a whole within a system of service delivery. (Toseland W. R., Riv as F. R. (1998).An Introduction to Group Work Practice. Part I. The Knowledge Base of Group Practice, Ch.1. Introduction p 12)
II. តេ ុអ្វីការង្រររុម មានស្រៈសំខាន់សរមាប់អ្នរសង្គមរិច្? ច -
វ ិជាជជីវាៈគៃោះ ចំបាច់ រត្ូវគ្វើការជារកុម-ជួយោំរទ្ដល់ោប
-
គ្វើការជាមួ យរកមអ្ត្ិថិជៃជាក់គ្វើការជាមួយរកុមអ្ត្ិ ថិជៃជាក់ ោក់ណាមួយ (រគួសរ គកមងកំរពា របាស់ គរគឿងគញៀៃ អ្បកផធុកគមគរាគគអ្ដស៏-អ្បកជមងឺគអ្ដស៍ អ្បកមាៃវិបត្ថិគោយអ្ំគពើ
-
គុណត្នមលផ្ទធល់ខួៃ ល ៃិងវ ិជាជជី វាៈ
រកុមរត្ូវបាៃកំណត្់គៅកបុងរកមសីល្ម៌ សងគមកិ ចច
-
យល់ដឹងពីលកខណាៈគផសងោបនៃរកុម ៃិងសមាជិករកុម
-
របសិទ្ិភា ន ពការងារ
-
មាៃឥទ្និពលកបុងការផ្ទលស់បូរគៅកប ថ ុងសងគម...
III. ត ើអ្នរសង្គមរិច្ច មាន ួនាទីអ្វីខលុះរនុង្ការង្រររុម?
34
-
បគងកើត្រកុមការងារ
-
សរមបសរមលួលការបគងកើត្ ការងារដឹកនាំ កិចចរបជុំ ៃងិងគ្វើសកមមភាពគផសងៗ
-
ោំរទ្ដល់អ្បកដឹកនាំតដលមាៃស្សប់
-
ចត្់តចងត្ួនាទ្ី ៃិងការទ្ទ្ួលខុសរត្ូវ
Ewha, Where Change Begins
- ដឹ កនាំ គោយខលួៃឯង
- ចូ លរួមគៅកបុងរកុមការងារ
ឹងា..)
-
ត្សូមត្ិគដើមផីរកុមការងារ
- ចលនា្ៃធ្លៃ ....
១. របគភទ្រកុម រកុមមាៃពីររបគភទ្គឺ -
រកុមពាបាល
- រកុមបំគពញភារកិចច
២. របគភទ្រកុម ៃិងមុខងាររបស់រកុមទំងគនាោះ រកុមពាបាល •
ិ របស់ គគនៃ រកុមោំរទ្ ៖ ឧទ. រកុមកុមារជួបជុំោបគៅសោ គដើមផីពិភាកាអ្ំពីឥទ្និពលមកគលើជីវត្ ការតលង លោះោបរបស់ ឱពុកមាថយ។ រកុមអ្បកគលបថាបំរប្ំងគមគរាគគអ្ដស៍ តដល ពិភាកាោបពី ឥទ្និពលរបស់ ថាបំមកគលើរាងកាយគគ។ រកុមអ្បកគកើត្ជមងឺមាហាររីក ៃិងរកុមរគួសរតដលពិភាកា អ្ំពីឥទ្និពលរបស់ជមងឺ ៃិងវិ្ីគោោះស្សយ។
•
រកុមកបុងការអ្ប់រ ំ ៖ ឧទ. រកុមអ្ប់រផ ំ ូវគភទ្របស់ ល អ្បកវ័យជំទ្ង់ តដលោំរទ្គោយអ្ងគការ គ្វើការគលើ
ការគរងប ចំតផៃការរគួសរ។ រកុមឪពុកមាថយចិញ្ចឹមតដលោំរទ្គោយអ្ងគការជួយគៅគលើសុខមាល ភាពកុមារ •
រកុមគដើមផីការលូត្ោស់ ៖ ឧទ. រកុមអ្បកគរងបការរួចថមីៗ។ រកុមបុរសស្សោញ់បុរស ស្រសថីស្សោ ញ់ស្រសថី (គភទ្ទ្ីបី )។
•
រកុមពាបាល ជំងឺណាមួគយារកុមពាបាលចិត្ិថសស្រសថ សរមាប់អ្បកជមងឺគរត គៅមជឈមណឍល របសទ្សស្រសថ។ រកុមសរមាប់ជួយអ្បកតដលចង់ឈប់ ជក់បារី ។ រកុមជួយ ដល់ អ្បកគញៀៃថាបំ ។
•
រកុមសងគមកមម (រាប់ោៃរាក់ទក់ោប) ៖ កលឹបសងគមរបស់អ្បកមាៃជមងឺគៅមជឈមណឍលចិត្ថគរាគ រកុម ជៃជាត្ិភាគត្ិចតលមាៃបញ្ហ ា ការមិៃរាប់រកពីសងគម។ រកុមស្រសថីគមមាយ ឬបុរសគពាោះមាយ តដល មាៃជាដំគណើរកំសៃថ ការរាំគរចៀង ៃិងសកមមភាពសងគមគផសងៗជាមួយោប ។
រកុមបំគពញភារកិចាៈច រកុមគដើមផីបំគពញត្រមូវការរបស់អ្ត្ិថិជៃ ៖
ិ ពួក-រកុម (Team)៖ ឧទ. រកុមអ្បកតថទំអ្បកជមងឺគអ្ដស៍ តាមផធោះ ។ រកុមអ្បកមាៃវិជាជីវាៈតថទំ ជីវត្ ចុងគរកាយ គៅតាមផធោះ ។ រកុមវិជាជជីវាៈ តដលជួយឬគ្វើការជាមួយអ្បកជមងឺគៅកបុងមៃធីរគពទ្យចិត្ថគរាគ
សៃបិសិទ្ពាបាល ៖រកុមអ្បកតថទំកុមារ អ្បកសងគមកិចច គិ ោៃុបផដឌ -ៃុបផោឌយិកា តដល
o គរងបចំតផៃការពាបាល កុមារគៅតាមផធោះ ។ រកុមអ្បកមាៃវិជាជជីវាៈពាបាលសុខភាពផលួវចិត្ថ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
35
o ស
ិ ី សស្រសថពាបាល សរមាប់យុវជៃតដលបាក់ ទ្ឹកចិត្ថ គមៃ៍ តដលពិចរណាគៅគលើវ្
o ខាលំង។
រកុមអ្ភិវឌ្ណបុគគលិក ៖ ការរគប់រគងរកុម តដលគរងបចំគទ្ផើងគោយអ្បកសងគមកិចចតដលមាៃ o បទ្ពិគស្ៃ៍សរមាប់ អ្បកសងគមកិចចទ្ូគៅ តដលគ្វើការគៅតាមសោគៅ ជៃបទ្ តដលោមៃ អ្បករគប់រគង។
•
រកុមគដើមផីបំគពញត្រមូវរបស់អ្ងគការ ៖
•
គណាៈកមាម្ិការ៖ រកុមយុវជៃតដលទ្ទ្ួលខុសរត្ូវកបុងការគលើកសំគណើរសកមមភាព គៅ កបុងមជឈមណឍលកបុង ស គម។ រកុមអ្បកសងគមកិ ចចតដលពិ ចរណាចំ គពាោះវ ិ្ី សស្រសថ គដើមផីគលើកកំពស់ការផថល់គសវាចំ គពាោះ ស្រសថីវ ័យគកមង តដលមាៃនផធគពាោះ។
•
ខុទ្ធកាល័យ-ថាបក់ការ ិយាល័យ ៖ កិចចរបជុំរបធ្លៃនាយកោឌៃ គៅនាយកោឌៃគសវា សងគមគខត្ថរាជធ្លៃី។ កិចចរបជុំរបធ្លៃតផបកនានា គដើមផីពិភាកាអ្ំពីគោលៃគយាបាយកបុង ការតថទំសុខភាពរយាៈគពលយូរមួយ។
•
រកុមរបឺកានាយក ៖ រកុមរបឹកាភិបាលមៃធីរគពទ្យ ។ សមាជិករកុមរបឹកាភិបាល នៃអ្ងគ ការផថល់ គសវាសងគម។
•
រកុមគដើមផីបំគពញត្រមូវរបស់ស
គមៃ៍ ៖
•
រកុមតដលគ្វើសកមមភាពសងគម ៖ រកុមអ្បកសងគមកិចច តដលបញ្ុច ោះបញ្ូច ល គដើមផបផីគងកៃី ថវ ិការសរមាប់គសវាកមម សងគម។ រកុមអ្បកដឹកនាំស
គមៃ៍ តដលគ្វើការគដើមផីបគងកើៃ ៃូវ
ការទ្ទ្ួលគសវាកមមសុខភាពរបស់គភទ្ទ្ីបីគៅ គលីៃិកសុខភាពនានា។ •
សមព័ៃភាព (ការពួត្នដោប) ៖ រកុមអ្បកគ្វើការគៅគលីៃិកតថទំសុខភាពស
គមៃ៍ ៃិង
តផៃការរគួសរ តដលបាៃ បគងកើត្គទ្ផើងជាសមព័ៃភាពតដលោំរទ្ ដល់បំរាមរបស់ រោឌភិបា លចំគពាោះការយកកូៃគចញ។ ភាបក់ងារស •
គមៃ៍ តដលចង់គោយមាៃការចប់ោរមមណ៍
ចំគពាោះត្រមូវការគៅមជឈមណឍលយុវជៃគៅកបុងស
គមៃ៍ ។
រកុមរបត្ិភូ ៖អ្បកត្ំ ណាងអ្ងគការមួយចំៃួៃតដលជួបោបរាល់តខគដើមផីពរងឹងទ្ំនាក់ទ្ំៃង អ្ៃថរអ្ងគការ។ ការជួបរបជុំរបចំ្បំរបស់ត្ំណាងពីអ្ងគការតដលគ្វើការជាមួយរគួសរ ទ្ូ ទំង របគទ្ស ។
36
Ewha, Where Change Begins
ការគរបៀបគ្ងបលកខណាៈ នៃរកុមបំគពញភារកិចច ៃិងរកុមពាបាល
IV. តរលបំណង្ររុម -
សថរៃីត្ិសមផទ ៖ សថគទ្ផើងវិញៃូវសមាជិករកុម គៅកាៃ់កំរត្ ិ គដើមនៃដំគណើរការរបស់គគ
-
ៃីត្ិសមផទ ៖ ជួយគោយសមាជិកមាៃការលូត្ោស់ ៃិងអ្ភិវឌ្ណៃ៍
-
ការតកតរប-ត្រមូវ ៖ ជួយដល់សមាជាកិតដលមាៃបញ្ហ ា ជាមួយចាប់ ឬបទ្ោឌៃសងគម
-
សងគមកមម (ភាពរួសរាយរាក់ទក់ )៖ជួយដល់សមាជិក គោយគរងៃចុោះសរមុងជាមួយអ្បកដ៏នទ្ ៃិងគ្វើអ្ីវ តដលសងគម ទ្ទ្ួលយក
-
ការបងាករ ៖ ជួយដល់សមាជិកអ្ភិវឌ្ណ ៃិងដំគណើរការគៅកំរត្ ិ មួយខពស់ ៃិងគដើមផីជួយគគគរងបចំសរមាប់ រពឹត្ិថការណ៍ តដលទ្ំៃងៃឹងគកើត្គទ្ផើង
-
សកមមភាពសងគម៖ ជួយដល់សមាជិក គ្វើការផលស់បថូរបរិសទនារបស់គគ
ការគោោះស្សយបញ្ហ ា ៖ ជួយដល់សមាជិ ក គោោះស្សយៃូវបញ្ហ ា ៃិងកថីកងវល់តដល សមុគសមញ
អ្ភិវឌ្ណៃ៍ គុណត្នមលសងគម ៖ ជួយដល់សមាជិក គោយអ្ភិវឌ្ណៃ៍ រគបងបរស់គៅរបស់មៃុសសជាត្ិ កុបង
សងគមការបគងកើត្ ថាមវៃថរកុមតដលោចជួយ ឬមាៃលកខណាៈលែរបគសើរ ភារកិចចសំខាៃ់ បំផុត្មួយរបស់ អ្បកសងគមកិចចគឺជួយដល់រកុមគដើមផី បគងកើត្ថាមវៃថតដលជួយគលើកកំពស់ គោយមាៃការគពញចិត្ថ ៃូវគស ចកថីរត្ូវការខាងោរមមណ៍សងគមរបស់សមាជិករកុម ៃិងបំគពញគោលគៅរកុម។
Mentoring Volunteer Training Guidebook
37
V. ការបតង្កើ ថាមវនេររុមដែលោច្ជួយ ឬមានលរខណៈលអរបតសើរ ភារកិចស ច ំខាៃ់បំផុត្មួយរបស់អ្ក ប សងគមកិចគ ច ឺជួយដល់រកុមគដើមផីបគងកើត្ថាមវៃថតដលជួយ គលើកំពស់គោយមាៃការគពញចិត្ថ ៃូវគសចកថីរត្ូវការខាងោរមមណ៍សងគមរបស់ សមាជិករកុម ៃិងបំគពញគោលគៅរកុម។ -
ថាមវៃថរបស់រកុមោចមាៃឥទ្និពលអ្វ ិជជមាៃកបុងការសគរមចៃូ វគោលគៅ ៃិ ងត្រមូវការខាង ោរមមណ៍សងគម របស់រកុម។
-
រកុមោចជាកមាលំងតដលនាំគោយឈឺចប់ ឬ ជួយដល់ោប
-
កមាលំងពីសមាជិករកុមោចមាៃឥទ្និពលដ៏ខាលំងគៅគលើ សមាជិករកុម ៃិង មុខងាររកុ មទំងមូល
-
ការបគងកើត្ថាមវៃថរកុមគោយបាៃសមរមយ ោចនាំគោយមាៃលទ្នផលវ ិជជមាៃដល់រកុម ៃិ ង សមាជិកទំងអ្ស់
VI. ធា ុសំខាន់ៗទាំង្៤ ននថាមវនេររុម 4 Dimensions of Group Dynamic -
គំរអ្ ូ ៃថរសកមមភាព ៃិង ការរបាស្ស័យទក់ទ្ង-Communication and interaction patterns
-
ភាពសែិត្រមួត្នៃរកុម- Group Cohesion
-
ថាមវៃថ-យៃថការកបុងការរត្ួត្ពិ ៃិត្យគៅគលើកតាថសងគម ៖បទ្ោឌៃ កផួៃចាប់ ៃិ ង សទៃភាពSocial control dynamics/mechanisms: Norm, rule & status វបផ្ម៌រកុម- Group culture
-
VII.
រំរូអ្នេរសរមមភាព និង្ ការរបារស័យទារ់ទង្
Communication and interaction patterns -
ការសរគសរគរងបរាប់ពី ទ្សសៃាៈ គំៃិត្ ៃិងោរមមណ៍ របស់មៃុសស គោយគៅជាភាសរ ៃិង ៃិមិត្រថ ប ូ អ្វីមួយ
-
ការបញ្ូជ ៃ ភាស ៃិងៃិមិត្ថរប ូ ទំងគៃោះ គៅអ្បកដ៏នទ្ ការសរគសរគរងបរាប់ៃូវអ្វីតដលបាៃបញ្ូជ ៃគៃោះគោយអ្បកដ៏នទ្គទ្ងត្ ការទំនាក់ ទ្ំៃង គឺ គដើ មផី នាំសរពីមៃុសសមាបក់ គៅមាបក់គទ្ងត្ ពីរកុមមួយគៅរកុមមួយគទ្ងត្។
-
ការទ្ំនាក់ទ្ំៃងមិៃតមៃរោៃ់តត្នាំសរគនាោះគទ្ តត្ទក់ទ្ិៃៃិងអ្ៃថរបុគគលដូចជា៖ ក) ការយល់អ្ំពីអ្ក ប ដ៏នទ្ ខ) ការតសវងយល់ថាគត្ើគគមាៃជំ គ) ទក់ទញ-លផួងអ្បកដ៏នទ្
38
Ewha, Where Change Begins
រយាងណា កបុងទ្ំ នាក់ ទ្ំៃងជាមួ យអ្បកដ៏ នទ្
ឃ) ទ្ទ្ួល ឬរកាៃូវអ្ំណាច ង) ការពារខលួៃគគ
ច) បងករគោយមាៃរបត្ថិកមមពីអ្ក ប នដ៏ទ្ ឆ) គ្វើការចប់ោរមមណ៌គៅគលើអ្ក ប ដ៏នទ្ ជ) គដើមផីទ្ទ្ួលបាៃ ឬរកាទ្ំនាក់ទ្ំៃងជាមួយអ្បកដ៏នទ្ ឈ) បងាាញអ្ំពីរប ូ ភាពជារួមមួយគៅដល់រកុម
VIII. •
ភាពសអិ រមួ ននររុម
កតាថទក់ ទញមៃុសសគៅកបុងរកុម
-
ត្រមូវការនៃការរួបរួមោប ការទ្ទ្ួលសគល់ ៃិង សៃថិសុខ
-
្ៃធ្លៃ ៃិងកិត្ិនា ថ ម-កិត្ាៃុភាព គឺមាៃតាមរយាៈការចូលរួមជាមួយរកុម
-
ការរ ំពឹងទ្ុក ៃូ វវ ិបាកតដលមាៃរបគយាជៃ៍ ៃិងគ្វើគោយខូចរបគយាជៃ៍របស់រកុម
-
ការគរបៀបគ្ងបៃូវបទ្ពិគស្ៃ៍ ពីរកុមមួយ គៅរកុមមួយគទ្ងត្
•
ភាពសែិត្រមួត្មាៃៃិនាបការគដើមផីបគងកើៃ ៖
-
ការសតមថងៃូ វោរមមណ៌ វ ិជជមាៃ ៃិ ងអ្វ ិជជមាៃ
-
ឆៃធោះកបុងការសថប់
-
ការគរបើរបាស់ៃូវការផថលគយាបល់រត្ទ្ផប់ ៃិងការវាយត្នមល របស់សមាជិកដនទ្ គោយមាៃ របសិទ្ិភា ន ព
-
-
ភាពមាៃោរមមណ៍គជឿជាក់គលើខួមឯង ល ការសគសើរ-គោយនត្មលខួៃឯង ល ៃិ ងការតក នខគោ យខលួៃឯងបាៃសមរមយ ការគពញចិត្ជា ថ មួយៃឹងបទ្ពិគស្ៃរកុម
ការពាយាមយាងខាជប់ ខួៃ ជ គ្ពោះគៅរកគោលគៅ ឆៃធោះកបុងការទ្ទ្ូលខុសរត្ូវ ចំ គពាោះមុ ខងាររកុម
-
ការគរមចគោលគៅ ៃិងការអ្ៃុវត្ថរបស់រកុម
-
ការចូ លរួម រកាសមាជិកភាព ៃិងការចូលរួមបាៃតវង្ងយ
IX. ថាមវនេ-យនេការរនុង្ការរ ួ ពិនិ យតៅតលើរតាតាសង្គម ការរត្ួត្ពិៃិត្យគៅគលើកតាថសងគម គឺពិពណ៌នាដំគណើរការ តដលរកុមទំងមូលបាៃទ្ទ្ួលការ របរពឹត្តា ថ ម
ៃិងអ្ៃុគោមតាម
គដើមផីគ្វើយាងណាគោយរកុមដំគណើរការគៅមាៃរគបងបគរងបរ
យ។ Mentoring Volunteer Training Guidebook
39
បទ្ោឌៃ៖ ជំគៃឿ ៃិងការរ ំពឹងទ្ុកអ្ំពីរគបងបរបបកបុងការគ្វើសកមមភាពគៅកបុងសទៃភាពសងគមដូច ជារកុម ។ បទ្ោឌៃរកុមគកើត្ពីការរបរពឹត្ថតដលគគ ទ្ទ្ួលយកគពញចិត្ថ ៃិងគោយត្នមល គៅកបុង រកុម គ • -
ើយវាអ្ភិវឌ្ណៃ៍ គបើរកុមអ្ភិវឌ្ណ ។
ត្ូនាទ្ី គឺជាការរ ំពឹងទ្ុកជារួមមួយអ្ំពី ត្ួនាទ្ីភារកិ ចចរបស់បុគល គ មាបក់ៗគៅកបុងរកុម ។ ត្ួនាទ្ី មាៃសរសំខាៃ់គរពាោះវានាំគោយមាៃការតបងតចកការងារ ៃិងការ គរបើរបាស់ អ្ំណាចគោយបាៃសមរមយ។
-
កំណត្់គោយមាៃអ្បកទ្ទ្ួ លខុសរត្ូវ ការងារ គៅកបុងរកុម ៃិ ងការរបរពឹត្ថ របស់សមាជិក រកុម ...។
•
សទៃភាព គឺការវាយត្នមល ៃិង ការោក់កំរ ិត្ ៃូវត្ួនាទ្ី-ត្ំ តណង គៅកបុងរកុមសរមាប់ សមាជិកមាបក់ៗ។
-
សទៃភាពរបស់បុគល គ គៅកបុងរកុម រត្ូវបាៃកំណត្់ គោយ កិ ត្ិនា ថ ម ត្ួនាទ្ី ៃិ ងជំនាញតដល គគសគល់គៅខាងគរតរកុម
-
សទៃភាពគៅកបុងរកុមោចរត្ូវបាៃផ្ទលស់បូរគោយការោក់ ថ បតៃទម ឬដកសមាជិករកុម។
X. វបបធម៌ររុម វបផ្ម៌រកម - សំគៅគៅគលើគុណត្នមល ជំគៃឿ ទ្ំគៃងមទ្ំោប់ ៃិងរបនពណីតដលជួយគោយ មាៃភាពសមញ្ដ គោយសមាជិករកុម។ វបផ្ម៌រកុម ក៏មាៃឥទ្និពលពីបរ ិយាកាស កបុងការដំគណើរការគៅកបុងរកុម។ រកុមជារបព័ៃន
សងគមមួយគរពាោះគគរបកាៃ់រម ួ ោបៃូវគុ ណត្នមល ទ្ំគៃងមទ្ំោប់ ៃិងកិត្ថនាម។
XI. ទំេំររុម •
ទ្ំ
ំរកុមមាៃឥទ្និពលគៅគលើថាមវៃថរកុម សកមមភាពចូលរួមរបស់សមាជិក ៃិងបទ្ោឌៃ
គផសងៗ •
រកុមកាៃ់តត្្ំនាំគោយ -
ការចូលរួម (បគញ្ហ ច ញមត្ិ )របស់សមាជិករកុមកាៃ់តត្ថយចុោះ (អ្សកមម )
-
បគងកើត្គៅគលើកផួៃចាប់ គដើ មផីដឹកនាំ រកុម គដើ មផីរកាសណា ថ ប់ធ្លបប់គៅកបុងរកុមោចរត្ូវ បគងកើត្រកុមរងគផសងៗ
-
ទ្ំនាក់ទ្ំៃងោចមាៃពីអ្ក ប ដឹកនាំ គៅសមាជិក ឬសមាជិ កមកអ្បកដឹកនាំ គរចើៃជាងរវាង សមាជិក ៃិងសមាជិក។
40
Ewha, Where Change Begins
XII.
ការែឹរនាំ និង្សរមបសរមួល
ការដឹកនាំ ៖ -
ការដឹកនាំ គឺជាដំគណើរការ នាំគៅរកការអ្ភិវឌ្ណរកុម ៃិងសមាជិករកុម
-
គោលគៅនៃការដឹកនាំតដលមាៃរបសិទ្ិនភាព គឺ គដើមផីបំគពញៃូវត្ំរវូ ការ ោរមមណ៍សងគម របស់សមាជិក ៃិង គដើមផីជួលដល់រកុមទំងមូល ៃិងសមាជិកមាបក់ៗ សគរមចៃូវគោល គៅតដលសមស្សបគៅៃឹងគុណត្នមលនៃការ អ្ៃុវត្ថ សងគមកិចច។
ការសរមបសរមួល ៖ -
ដឹកនាំយាងណាគោយដំគណើរការគដើមផីគៅសគរមចគោលគៅគនាោះ របពឹត្គថ ៅគោយ រលូៃ ៃិង មាៃរបសិទ្ិភា ន ព ខពស់
ការដឹកនាំ ៃិងអ្ំណាចាៈ អ្ំណាចកបុងការដឹកនាំពិត្របាកដមាៃ ៧ គឺាៈ -
អ្ំណាចគោយសរការមាៃទ្ំនាក់ទ្ំៃង (Connection power) ៖ ោចគៅរក ឬគរបើរបាស់ ្ៃធ្លៃ ឬអ្បកមាៃអ្ំណាចបាៃ។
-
អ្ំណាចខាងជំនាញ (Expert power): មាៃចំគណោះដឹង ៃិង ជំនាញសរមបសរមួលរកុម
-
អ្ំណាចព័ត្៌មាៃ (Information power): ជាមាចស់ព័ត្៌មាៃ តដលមាៃត្នមល គ
ើយតដលអ្បក
ដនទ្រត្ូវការ -
អ្ំណាចផលូវចាប់ (Legitimate power): កាៃ់ត្ួនាទ្ីតដលមាៃអ្ំណាច បតៃទមគលើត្ួនាទ្ី កុង ប អ្ងគការ ឬរបព័ៃស ន ងគម
-
អ្ំណាចកបុងការតដលគគសំគៅរក (គយាង-អ្ោះោង) (Reference power): មាៃគគចូលចិត្ថ ៃិងគសងើចសគសើរ តដលសមាជិករកុម ចង់តណនាំ គោយគគសគល់
-
អ្ំណាចនៃការផថល់រងាវៃ់ (Reward power): ោចផថល់គោយគគៃូវរងាវៃ់ខាងសងគម ឬជាក់តសថង
-
អ្ំណាចបងាគប់បញ្ហ ជ (Coercive power): ោចអ្ៃុម័ត្ ោក់ទ្ណឍកមម បញ បដិគស្ មិៃគោ យទ្ទ្ួលបាៃៃូវ្ៃធ្លៃ ៃិងសិទ្ិន (Toselan & Rivas p. 93)
XIII. -
រតាតាដែលរ ូវពិចារណា មុននឹង្សតរមច្តរជើសតរើសពី រតបៀបែឹរនាំររុម ការរ ំពឹងទ្ុ កកបុងការដឹ កនាំ តដលសមាជិករកុមមាៃ
-
រគបងបដឹកនាំតដលគគោចទ្ទ្ួលយកបាៃ
-
គមើលថាគត្ើមាៃការរបតជងោបរវាងអ្បកដឹកនាំតដលទ្ទ្ួលការចត្់តាំង ៃិងអ្បកដឹកនាំ តដលគលចមាៃគទ្ផើង គៅគពលតដល រកុមអ្ភិវឌ្ឈឬគទ្
Mentoring Volunteer Training Guidebook
41
-
ត្រមូវការ ភារាៈកិចច ៃិងគោលគៅ របស់រកុមទំងមូល
-
ភារាៈកិចច ៃិងជំនាញខាងោរមមណ៍សងគម របស់សមាជិក
-
សភាពអ្ំណាច គៅកបុង ៃិ ងគៅគរតរកុម
-
ត្រមូវការពីបរ ិសទៃជុំ វ ិញ សទិត្គៅពីគលើរកុម ៃិ ងការដឹ កនាំរបស់រកុម
XIV.
ែំណារ់កាលននការបតង្កើ ររុម
-
ដំណាក់កាលគរងបចំតផៃការបគងកើត្រកុម - The planning stage
-
ដំណាក់កាលចប់គផថើម - The Beginning Stage
-
ដំណាក់កាលកណា ថ ល‐ The Middle Stage
-
ដំណាក់កាលបញ្ហ ច ប់- The Ending Stage
-
គំ រក ូ ុងការគ្វ ប ើ តផៃការសរមាប់ ការងាររកុម ទំងពី ររបគភទ្
១. បគងកើត្គោលបំណងរកុម- Establishing the group's purpose គត្ើរកុមមាៃគោលបំណងអ្វី? គោលបំណងរកុម គួ រតត្ទ្ូលំទ្ូោយលមមគដើមផី សគរមចគោលបំណងបុគគលមាបក់ៗ ៃិង ជាក់ោក់លម ម គដើមផីកំណត្់ អ្ំពីលកខណាៈគោល បំណងរបស់រកុម- គត្ើគយើងទំងអ្ស់ោបគ្វើអ្ីវគៅទ្ីគៃោះ? ឧទ. រកុម ៃឹ ង សិកាពីបញ្ហ ា នៃអ្ំគពើ រ
ឹងាកបុងរគួសរ គៅកបុងស
គមៃ៍ របស់គយើង គ
ើយ
សមាជិករកុមមាបក់ៗៃឹងរួមចំតណកគៅកបុងរកុមការងារ គដើមផីកំណត្់ពីរគបងបគោោះ ស្សយបញ្ហ ា គនាោះ
ឧទ. រកុមៃឹងផថល់ជាគវទ្ិការ គដើមផីពិភាកាអ្ំពីជំនាញគ្វើជាឪពុកមាថយ គយើងគលើកទ្ឹកចិត្ថ គោយសមាជិកមាបក់ៗគលើកគទ្ផើងៃូវបញ្ហ ា ជាក់ោក់ កបុងនាមជាឪពុកមាថយ ៃិងទ្ទ្ួល គយាបល់ពីសមាជិកគផសងៗគទ្ងត្។ ២. សិកាបាៃ់របមាណពីអ្ក ប ឧបត្ទមស ភ ំខាៃ់ៗ ៃិងសមាជិកភាព Assessing potential sponsorship and membership -
បាៃ់របមាណអ្ំពីអ្ក ប ឧបត្ទមភសំខាៃ់ៗ ៖ ភាបក់ងារផថល់គសវាសងគម ្ៃធ្លៃគផសងៗ
-
បាៃ់របមាណអ្ំពីសមាជិកសំខាៃ់ៗកំណត្់អ្ំពីបុគគលសំខាៃ់ៗ ចុោះអ្គងកត្ផ្ទធល់ជួប ផ្ទធល់ ឬសមាភសៃ៍ ទក់ទ្ងតាមទ្ូរស័ពធ
42
Ewha, Where Change Begins
៣. ការគរជើគសគរ ើសសមាជិក - Recruit members ១) ៃិ ត្ិវ ិ្ីរត្ូវធ្លនាៃូ វចំៃួៃសមលមមនៃសមាជិក តដលមាៃសកាថៃុ ពល ២) វ ិ្ី សស្រសថគរជើ សគរ ើសសមាជិ ក៖ ក) ការទក់ទ្ងសមាជិកតដលមាៃសកាថៃុពលគោយផ្ទធល់ ខ) គផញើរលិខិត្ ឬផសពវផាយៃូវគសចកថីរបកាស់ គ) ការគរងបចំផសពវផាយតាមវ ិទ្យុ ឬទ្ូ រទ្សសៃ៍ ៃិងកមមវ ិ្ីផសពវផាយ ឃ)គសកថីរបកាសពត្៌មាៃ ៃិងផសពវផាយតាមសរព័រមាៃនានា ៤. គរងបចងរកងជារកុម - Composing the group -
ភាពដូចោបនៃគោលបំណងរបស់សមាជិ ក ៃិងចរ ិកលកខណាៈផ្ទធល់ខួៃពិ ល ត្របាកដ
-
ិ ៃិងជំនាញការ ភាពគផសងៗោប នៃជំនាញរបឈមៃឹងបញ្ហ ា របស់សមាជិក បទ្ពិគស្ៃ៍ ជីវត្
-
រចនាសមព័ៃនទំងមូល តដលរួមបញ្ចូ លៃូវ គទ្ពគកាសលយ ជំនាញ គុណភាពរបស់សមាជិក
៥. តណនាំដល់សមាជិក - Orienting members -
ពៃយល់ពីគោលបំណងរបស់រកុម
-
គោយសមាជិករកុមបាៃដឹង ៃិងសុជា ំ មួយ ៃិ ត្ិវ ិ្ី រកុម
-
តសវងយល់ពីសមាជិករកុម គដើមផីគឆលើយត្បគោយសមរមយ តាមគោលបំណងរកុម
៦. គរងបចំកិចស ច ៃា -Contracting -
ការចុោះកិ ចស ច ៃាសរមាប់ ៃិ ត្ិវ ិ្ី រកុម ៃិ ង ការចុោះកិ ចចសៃាសរមាប់ គោលបំ ណង សមាជិកមាបក់ៗ
-
ោចគ្វើជាោយល័កខអ្កសរ ឬ ផ្ទធល់មាត្់
-
(គមើលឧទ
រណ៍អ្ំពីកិចចសៃារបស់រកុម គៅទ្ំព័រ ១៦៥ )
៧. គរងបចំៃូវបរ ិយាកាសសរមាប់រកុម - Preparing the environment -
ការគរងបចំទ្ីកតៃលង ៖ ទ្ំ
ំបៃធប់ ទ្ំ
ំកតៃលង ការគរងបចំការអ្ងគុយ គរគឿងត្ុ ទ្ូ បរ ិយាកាស
-
ការគរងបចំ ចត្់តចងជាពិគសស តាមត្រមូវការរបស់រកុមាៈ ការដឹកជញ្ូជ ៃ សុវត្ទិភាព កតៃលង របជុំគតអ្ី អ្ងគុយ ការោចរក ទ្ី កតៃលង ការយល់រពមពី ឪពុ កមាថយ (គកមង)...
-
រកុមតដលសរមបសរមួលតាមទ្ូរស័ពធ ៖គពលខលោះគយើងមិៃោចជួបគ្វើការជាមួយោបផ្ទធល់
-
រកុមតដលសរមបសរមួលតាមកុំ ពយូទ្័ រ ៖ សរមាប់ អ្បកគចោះកុំពយូទ្័រ
-
ធ្លនាការោំរទ្
ិរញ្ដ វត្ទុ ៖ គត្ើរកុមរត្ូវការការោំរទ្ខាង
ិរញ្ដ វត្ទុយាងណាខលោះ
Mentoring Volunteer Training Guidebook
43
៨. ធ្លនាគោយមាៃការចត្់តចងតផបក
ិរញ្ដវត្ទុ គត្ើរកុមរត្ូវការការោំរទ្ខាង
ិរញ្ដវត្ទុយាងណាខលោះ?
ដំណាក់កាលចប់គផថើម (The Beginning Stage) •
រកុមចប់គផថើមដំគណើរការ ៖ គោលបំ ណង គៅកបុងដំ ណាក់ កាលចប់ គផថើម តណនាំអ្ំពីសមាជិកថមី - Introduction the new members
កំណត្់ គោយចាស់អ្ំពីគោលបំណងរបស់រកុម - Define the purpose of the group ការោក់ការសមាងត្់ - Confidentiality ជួយគោយសមាជិកទំងអ្ស់មាៃោរមមណ៍ ថាគគជាចំតណកមួយនៃរកុម Helping members feel part of the group នាំផូវកប ល ុងការអ្ភិ វឌ្ណរកុម - Guiding the development of the group •
ការសិកាបាៃ់របមាណ៖ ដំគណើរការនៃការសិកាបាៃ់របមាណ - The assessment process ការសិកាបាៃ់របមាណ ពីមុខងាររបស់សមាជិករកុម - Assessing the functioning of the group members ការសិកាបាៃ់របមាណ ពីមុខងាររកុមទំងមូល- Assessing the function of group as a whole ការសិកាបាៃ់របមាណពីបរ ិយាកាសរបស់រកុម- Assessing the group's environment ភាជប់ទ្ំនាក់ទ្ំៃង ការសិកាបាៃ់របមាណ ជាមួយៃឹងការអ្ៃថរាគមៃ៍ - Linking assessment and intervention
ដំណាក់កាលពាក់កណា ា ល (The Middle stage)
-
រកុមពាបាល-វ ិ្ី សស្រសថជាមូលោឌៃ-Treatment group‐Foundation method ការគរងបចំការរបជុំរកុម -Preparing for group meetings
-
ការគរងបចំរចនាសមព័ៃរកុមការងារ- Structuring group's work
-
ការចូលរួម ៃិងពរងឹងសិទ្ិនអ្ំណាចសមាជិករកុម- Involving and empowering group members ការជួយរកុមគោយសគរមចគោលគៅរបស់គគ-Helping members achieve their goals ការតាមោៃ ៃិងវាយត្នមលភាពរ ីកចគរមើៃរបស់រកុម-M&E group's
-
-
progress
44
Ewha, Where Change Begins
•
ការគរងបចំការរបជុំរកុម- Preparing for group meetings រគបងបវារាៈ-គឆលើយត្បគៅតាមត្រមូវការ ៃិងគោលបំណងសមាជិករកុម ឯកសរនានា តដលពាក់ព័ៃន - សំណួរ សរមាប់ជួយដល់ការពិភាការកុម លំហាត្់ ឬសកមមភាពគផសងៗ គៅតាមរកុមគោលគៅកុមារ ឬមៃុសសចស់ គរជើសគរ ើសសកមមភាពគោយតផែកគៅគលើាៈ ក) គោលបំណងសកមមភាព ខ) គោលបំណង រកុម គ) ្ៃធ្លៃ ៃិងគពលគវោតដលមាៃ ឃ) ចរ ិកលកខណាៈសមាជិករកុម ង) លកខណាៈ នៃសកមមភាពជាក់ោក់ណាមួយ ការគរងបចំ រចនាសមព័ៃរកុមការងារ គរបើរបាស់ សកមមភាពនៃកមមវ ិ្ី ៃិងអ្ៃថរាគមៃ៍ តដលមាៃគពលកំណត្់ តដលជា របព័ៃន ឬតដលមាៃតផៃការ គរងបចំជាសកមមភាពតដលរត្ូវគ្វើជាគស្សច- លំោប់លំគោយ- គពលគវោ គិត្ពីកំរ ិត្នៃរចនាសមព័ៃន-កុំ ត្ឹងរ ឹងគពក តដលនាំគោយបាត្់បង់ចំណាប់ោរមមណ៍ ៃិង ការ គបថជាញចិត្ថរបស់រកុម រគបងបបញ្ចប់កិចចរបជុំ
•
ការចូលរួម ៃិងពរងឹងសិទ្ិអ្ ន ំណាចសមាជិករកុម (Involving and empowering group members) គោយមាៃការចូលរួមគោយគពញគលញពីសមាជិករកុម ៃិងពរងឹងសិទ្ិនគោ យសមាជិករកុម ទ្ទ្ួលខុ សរត្ូវគចំគពាោះជីវត្ិ របស់ខួៃទំ ល ងគៅកបុង ៃិ ងគរតរកុម
គជឿជាក់គលើភាពខាលំង ទ្ឹកចិត្ថរបស់សមាជិករកុម ោចមាៃឧបសគគតត្គគោចត្សូបាៃ
គគមាៃត្ួនាទ្ីសំខាៃ់ កុងការដឹ ប កនាំរកុម គៅសគរមចគោលគៅ គចោះសរគសើរ ៃិងគលើកទ្ឹកចិត្ថោប គ្វើការសកលផងៃូវឥរ ិយាបទ្ថមី •
ការជួយក្កុមអោយសអក្មចអោលអៅរបស់អេ- Helping members achieve their goals យល់ដឹងអ្ំពីគោលបំណង – គោលគៅ គោយបាៃចាស់ បគងកើត្តផៃការពាបាល សរមាប់អ្បកណា - គ្វើអ្ីវខលោះ - គៅគពលណា - គៅកតៃលងណា - បុនាមៃដង- មាៃលកខ័ណឍអ្វីខលោះ? Mentoring Volunteer Training Guidebook
45
គ្វើការកត្់រតា ការយកឈបោះឧបសគគចំគពាោះការងារសមាជិក ជួយគោយសមាជិកអ្ៃុវត្ថតផៃការពាបាលគោយគរបើត្ួនាទ្ីអ្ៃថរាគមៃ៍ ទំង៥ ដូច ជាាៈ ជួយគោយគ្វើបាៃ (Enabler Role) គមអ្គណើ ថ ក (Broker Role) អ្បកកណា ថ ល (Mediator Role) អ្បកត្សូមត្ិ (Advocate Role) អ្បកអ្ប់រ ំ (Educator Role) ការតាមោៃ ៃិងវាយត្នមលភាពរ ីកចគរមើៃរបស់រកុម M&E group's progress ការតាមោៃ ៃិងវាយត្នមលភាពរ ីកចគរមើៃរបស់រកុម គឺផថល់ព័ត្៌មាៃរត្ទ្ផប់ ដល់អ្បក សងគមកិចច ៃិងសមាជិក គដើ មផីគរបើ របាស់ គដើ មផីអ្ភិ វឌ្ណៃ៍ តកសរមួល ៃិ ង ផ្ទលស់បូរថ តផៃការពាបាល
គរបើរគបងបគផសងៗ ៖ គរបើទ្រមង់ រកុមពាបាល-វ ិ្ីសស្រសថជំនាញ- Treatment Groups‐Specialized methods ការអ្ៃថរាគមៃ៍ជាមួយសមាជិករកុម ‐ Intervention with group members (interpersonal and environment) ការអ្ៃថរាគមៃ៍ជាមួយរកុមទំងមូល ‐ Intervention with the group as a whole ការផ្ទលស់បូបរ ថ ិយាកាសរកុម ‐ Changing the group environment ការអ្ៃថរាគមៃ៍ជាមួយសមាជិករកុម Intervention with group members (interpersonal and environment) o ការអ្ៃថរាគមៃ៍ខាងកបុងរបស់របុគគល-ជួយគោយសមាជិកាៈ o កំណត្់ ៃិង តបងតចកៃូវអ្វីជា គំៃិត្ ោរមមណ៍ ៃិងឥរ ិយាបថ
o សគល់ពីភាពទក់ទ្ងោប រវាង គំៃិត្ ោរមមណ៍ ៃិងឥរ ិយាបថ ជាក់ោក់ណាមួយ o វ ិភាគពីភាពសមគ
ត្ុ ផលនៃគំៃិត្ ៃិងជំគៃឿ
o ផ្ទលស់បូរគំ ថ ៃិត្ ៃិងជំគៃឿ តដលមិៃសមគ
ត្ុផល ឬ នាំគោយខូចរបគយាជៃ៍
XV. ការអ្នេោរមន៍អ្នេរបុរគល
46
•
គរងៃគោយសគងកត្គមើលគំរព ូ ីគគ (គមើលពីដំគណើរការគរងៃតាមរយាៈការសគងកត្)
•
គរងៃគោយការគដើរត្ួរ
•
ការអ្ៃថរាគមៃ៍បរ ិយាកាសខាងគរត
-
ភាជប់ទ្ំនាក់ទ្ំៃងសមាជិក ជាមួយៃឹង្ៃធ្លៃចាស់ជាក់ោក់នានា
-
ពរងីកបណា ថ ញសងគមរបស់សមាជិក
Ewha, Where Change Begins
-
បថូរយថាភាព តដលគចញជាលទ្នផល គៅគពលសមាជិ កអ្ៃុ វត្ថឥរ ិយាបថ តដលគគរបាថាប ចង់បាៃ
-
គរងបចំគគរមាងតផៃការបរ ិយាកាសរូបវៃថ គដើមផីសរមបសរមួលការសគរមចគោលគៅ របស់ សមាជិករកុម
•
ការអ្ៃថរាគមៃ៏ជាមួយរកុមទំងមូល- Intervention with the group as a whole
•
ការផ្ទលស់បូរការទ្ំ ថ នាក់ ទ្ំៃង ៃិ ងគំ រអ្ ូ ៃថរសកមមភាព
• • •
ការផ្ទលស់បូរៃូ ថ វភាពទក់ទញរបស់រកុម សរមាប់សមាជិកខលួៃ គរបើរបាស់ការរគប់រគងសងគមគោយមាៃរបសិទ្ិភា ន ព ការផ្ទលស់បូរវបផ្ម៌ ថ រកុម
o ការផ្ទលស់បូរបរ ថ ិយាកាសរកុម- Changing the group environment •
បងកីៃការោំរទ្ពីអ្ងគការ សងគមចំគពាោះគសវាទក់ទ្ង ៃិង ការងាររកុម
•
ភាជប់ទ្ំនាក់ទ្ំៃងជាមួយ បណា ថ ញអ្ៃថរអ្ងគការ
•
ការបគងកើៃ ការយ់ល់ដឹងពីស
គម
o ការដឹកនាំរកុមបំគពញភារាៈកិចច- Leading task groups ១.គរងបចំកិចចរបជុំរបស់រកុម-Preparing for group meetings ២.តចកចយព័ត្៌មាៃដល់ោប... -Sharing information... ៣.គលើកកំពស់គោយមាៃការចូលរួម ៃិងការគបថជាញចិត្ថ‐Enhancing involvement and commitment ៤.អ្ភិវឌ្ណព័ត្៌មាៃ-តសវងរកការពិត្ពីបញ្ហ ា ៃិងកថីកងវល់តដលរកុមរបឈមមុ ខជាមួយ -Developing Information ៥.របឈមគោោះស្សយវ ិវាទ្ -Dealing with conflict ៦.គ្វើការសគរមចចិត្ថតដលមាៃរបសិទ្ិភា ន ព ‐Making effective decision ៧.យល់អ្ំពីគ
ត្ុផលៃគយាបាយគផសងៗរបស់រកុម
-Understanding the political ramifications of the group ៨.តាមោៃៃិង វាយត្នមល ‐ Monitoring and evaluating ៩. គោោះស្សយបញ្ហ ា -Problem solving o ការគរងបចំរកុមត្ូចៗ (Small Organizational group) ការបំផុសគំៃិត្ ‐ Braining storming: បំ ផុស ៃិងបគងកើៃគំៃិត្របស់សមាជិក ។ កផួៃ៤ គដើមផី រគប់រគង ការបំផុសគំៃិត្ាៈ •
បរគោយគសរ ី - ៃិយាយគោយគសរ ី
•
ហាមរ ិោះគៃ់ោប
•
ចង់បាៃចំៃួៃគរចើៃ Mentoring Volunteer Training Guidebook
47
• o •
គលើកទ្ឹកចិ ត្ថគោយរបមូលផថំុ គរងបចំ ៃិ ងគ្វើគោយគំ ៃិត្បាៃរបគសើរគទ្ផើង ការគរងបចំរកុមត្ូចៗ (Small Organizational group)
រកុមគផ្ទថត្- Focus group- ជាការសំភាសៃ៍ ៃិងការពិភាកា គដើមផីទ្ទ្ួលបាៃព័ត្៌មាៃសុីជំគៅ ៃិងមាៃគុណភាព សថីពីគសវា ឬរបធ្លៃបទ្ណាមួយ
• •
បគចចកគទ្សរកុមតដល្មមតា ‐ Nominal group technique គឺ ជាបគចចកគទ្សកបុងការគ្វើតផៃការ កមមវ ិ្ី ៃិ ងការសគរមចចិត្ថគៅកបុង ការងារជំ ៃួញឧសា
កមម
មាៃោប ៦-៩ នាក់
•
សរគសរគលើរកោស់
•
បូកសរុប ោក់ោទ្ិភាព គបាោះគ្បត្រកបញ្ហ ា តដលោទ្ិភាពបំផុត្
ដំណាក់កាលបញ្ចប់ (The Ending Stage) ការបញ្ចប់ការងាររកុម‐Ending the group's work កតាថតដលមាៃឥទ្និពលកបុងការបញ្ចប់ រកុមការងារ Factors that influence group endings •
ចង់បញ្ចប់គោយសមាជិករកុម ឬអ្បកសងគមកិចច
•
មាៃបញ្ហ ា របឈមគរចើៃចំគពាោះអ្បកសងគមកិចច
•
ការមិៃចុ ោះសរមុងោបគៅកបុងរកុម
• •
បាត្់ចំណាប់ោរមមណ៍ របស់រកុមចំគពាោះសមាជិក ឬសមាជិកចំគពាោះរកុម គោលបំណងរបស់រកុម ក៏ដូចជាសមាជិកបាៃសគរមច ...
ដំគណើរការនៃការបញ្ចប់- The process of ending •
ការបញ្ចប់គោយមាៃ ឬោមៃតផៃការ
•
គគបាៃកំណត្់ចំៃួៃនៃកិចចរបជុំ – គៅគពលតដលសគរមចគ
•
រកុម ៃិងសមាជិកគៅកបុងរកុមតលងរត្ូវការគសវាកមម វ ិជជជីវាៈគនាោះ
• • • •
ទំងអ្បកសងគមកិចច ៃិងអ្ត្ិថិជៃគិត្ថា ការងាររបស់គគបាៃសគរមចគជាគជ័យគ គគោចរបឈមគោោះស្សយបញ្ហ ា បាៃ ទំងផលូវចិ ត្ថ ោរមមណ៍ អ្ត្ិថិជៃចង់បញ្ចប់គោយខលួៃឯង
សគរមចគោលបំណងដំបូង ៃិង មាៃការផ្ទលស់បូរកប ថ ុងការពាបាលគ
ការបញ្ចប់គោយសមាជិក
48
ើយ គគរត្ូវឈប់
សមាជិកឈប់ចូលរួម មុៃកាលកំណត្់បញ្ចប់
សមាជិកសម័រគចិត្ថបពាចប់ ឬបាត្់បង់សមាជិកគរចើៃគពក
Ewha, Where Change Begins
ើយ
ើយ
Yalom បាៃកំណត្់កតាថ៩ តដលោចគ្វើគោយសមាជិកឈប់មុៃគពលកំណត្់ាៈ ១. កតាថខាងគរត ៖ បញ្ហ ា គពលគវោ ការផ្ទលស់បូរទ្ី ថ កតៃលង
២. ភាពខុសពី្មមតារបស់រកុម ៖ សមាជិកគរចើៃគពក សុទ្នតត្អ្បកគៅលីវ... ៣. មិៃមាៃទ្ំនាក់ទ្ំៃងសបិត្សបលៃឹងោប ៤. ខាលចមាៃការរាលោលផលូវោរមមណ៍
៥. អ្បកសងគមកិចចមិៃោចតបងតចកគពលវោបាៃ ៦. ភាពសមគស ម ញតដលគកើត្មាៃស្សបោប កបុងការពាបាលសរមាប់បុគគល ៃិងរកុម ុ ៧. អ្បកបងករគ
ត្ុ អ្បកបបួលគោយឈប់
៨. ការតណនាំកុងការពាបាលមិ ប ៃបាៃរគប់រោៃ់ ៩. ភាពសមគុសមញគកើត្មាៃពីរកុមត្ូចៗ ការបញ្ចប់គោយអ្បកសងគមកិចច •
អ្បកសងគមកិចចឈប់គ្វើការជាមួយរកុម
•
អ្បកសងគមកិ ចប ច ូរការងារគៅអ្ងគ ថ ការ ឬកតៃលងគផសង ឬទ្ទ្ួលខុសរត្ូវការងារគផសង
• •
គគចង់សកលផងគោយអ្បកថមី ដឹកនាំសរមបសរមួល
អ្បកសរមបសរមួលថមី គរងបចំដំគណើរការ ៃិងផ្ទលស់បូរថ រចនាសមព័ៃនគទ្ផើងវ ិញជាថមី
បញ្ចប់កិចចរបជុំរកុម (Ending group meeting) -
អ្បកសងគមកិចមា ច ៃមុខងារទ្ូគៅ៤កបុងការបញ្ចប់កិចចរបជុំ រកុមាៈ
1> ការបិទ្បញ្ចប់ការងាររបស់រកុម
2> ការគរងបចំកិចចរបជុំមួយគផសងគទ្ងត្ 3> ការគរងបចំសរគសររបាយការណ៍សគងខបការងាររបស់រកុម 4> ការគរងបចំតផៃការសកមមភាពរកុម គៅគពលអ្នាគត្ -
គដើមផីគោយរកុមដំគណើរការគៅមុខគោយបាៃលែ អ្បកសងគមកិចចរត្ូវាៈ
•
គោយសមាជិកគផ្ទថត្គលើរបធ្លៃបទ្តដលពិភាកា
•
កំណត្់គពលគវោតដលសមាជិករត្ូវពិភាកាគលើបញ្ហ ា ៃិមួយៗ
•
សគងខបៃូវអ្វីតដលសមាជិកបាៃៃិយាយ
•
ទ្ទ្ួលបាៃការបញ្ចប់បញ្ហ ា ឬកថីកងវល់ ដូចតដលបាៃពិភាកា
Mentoring Volunteer Training Guidebook
49