Parket in eerste aanleg Curaรงao. Openbaar Ministerie
Jaarverslag 2017 Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
JAARVERSLAG 2017
Inhouds opgave Voorwoord |
4
Hoofdstuk 1 | Van strategie naar uitvoering, samen!
6
Hoofdstuk 2 | Prestaties die ertoe doen
8
2.1
8 8 8
2.1.1 2.1.2
Instroom van zaken Afdoeningen
2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4
Levensdelicten Atrako’s Illegale vuurwapens Relationeel geweld
2.3.1 2.3.2
Autodiefstallen Woning- en bedrijfsinbraken
12 13 13
2.5
Verkeer
14
2.6
Jeugd
16
2.7
Mensenhandel en mensensmokkel
17
2.8
HATO-zaken
18
2.2
2.3
2.4
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
Cijfers primair proces
Geweldsdelicten
Vermogensdelicten
Incidentgerichte Opsporing via de ‘Cockpit’
10 10 11 11 12
13
2.9
Zeden
19
2.10
Afpakken
20
2.11
Executie
20
2.12
Paga Bo But
22
2.13
Slachtofferzorg en -informatie
23
Hoofdstuk 3 | Van project naar duurzame verandering
24
3.1
Samen, verantwoordelijk en aangesloten
24
3.2
Poortwacht
24
3.3
Top C Tur Wowo Riba Bo!
24
3.4
Project Herstelrecht
26
3.5
Project Wetgeving
27
3.6
Aktua Robes, Sintié Unbes!
28
3.7
Maatschappelijke betrokkenheid
28
Hoofdstuk 4 | Bedrijfsvoering met resultaat 4.1 4.1.1 4.1.2
4.2
Contactgegevens |
Programma ‘doorontwikkeling Parket Curaçao’ Executiekamer BOB-kamer
Personeel
30 30 30 31 32
33
3
VOORWOORD
Een woord van trots Met gepaste trots presenteren wij het jaarverslag van het Parket in eerste aanleg Curaçao, kortweg: Openbaar Ministerie Curaçao. Gepaste trots, omdat wij in 2017 écht successen hebben geboekt om samen Curaçao veiliger en rechtvaardiger te maken.
Graag laten we zien wat onze beleidsplannen daadwerkelijk hebben opgeleverd en hoe samenwerking bijdraagt aan een beter resultaat. Daarom ziet u in dit jaarverslag de highlights terug. Verder nemen we u mee van strategie naar uitvoering en leggen wij verantwoording af over onze prestaties. In hoofdstuk 3 vindt u de leidende projecten uit 2017. Tenslotte rapporteren wij over onze interne bedrijfsvoering.
Highlights Het jaar 2017 liet wederom een lichte stijging zien van de instroom van het aantal strafzaken: van 1283 in 2016 tot 1306 in 2017. Circa de helft van die zaken is ingestroomd via de ‘cockpit’; het samenwerkingsmodel van Korps Politie Curaçao (KPC) en Openbaar Ministerie (OM) op politiebureau Rio Canario. Het gaat daarbij met name om veel voorkomende criminaliteit, zoals diefstal, mishandeling en bedreiging. Het aantal sepots is ten opzichte van het vorige jaar drastisch verminderd. Ook op het terrein van verkeerszaken zijn successen geboekt. Themazittingen voor onder meer feverzaken, recidivebeleid ten aanzien van rijden zonder rijbewijs, bellen tijdens het rijden en het niet om hebben van autogordels, dragen uit dat verkeersleed in Curaçao omlaag moet en kan!
Verkeershandhaving zonder effectieve boete-inning blijft een papieren tijger. In 2017 heeft de boete-inning een grote sprong gemaakt met een record bedrag van maar liefst 2.6 miljoen gulden. Een mix van actieve inning zowel op straat als op kantoor, inning op de luchthaven, het uitsturen van aanmaningsbrieven en nabellen, heeft effect gesorteerd. De burger beseft in toenemende mate dat hij niet onder een boete uit kan komen. Deze bewustwording is een belangrijke stap naar het aanpassen van gedrag, waardoor het verkeer veiliger kan worden.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
Ook in grote zaken die grote publieke belangstelling hebben, hebben we belangrijke stappen gemaakt.
In 2017 is weer een significante stap gezet in de zaak Maximus: moordmakelaar “Nini” F. werd tot 25 jaar gevangenisstraf veroordeeld. In een zeer omvangrijke zedenzaak, werd een geestelijk leider van een sekte te Curaçao in eerste aanleg veroordeeld tot een lange gevangenisstraf voor seksuele delicten, gepleegd bij meerdere van zijn vrouwelijke volgelingen.
Sommige resultaten zijn nog niet zichtbaar, maar gaan hun vruchten zeker afwerpen! Zo is in 2017 een begin gemaakt met herstelrecht en bemiddeling in het strafrecht. Ik ben trots op mijn team, dat vanuit een steeds duidelijkere identiteit, iedere dag weer hard werkt om bij te dragen aan ons grote doel: een veilig en rechtvaardig Curaçao, samen! We hebben een lange en ingewikkelde weg te gaan. Wij, samen met onze partners en de burgers van Curaçao. We streven allemaal naar hetzelfde: Justice for all!
April 2018
Heiko S.R. de Jong Hoofdofficier van Justitie
5
HOOFDSTUK 1
Van strategie naar uitvoering, samen! Het strategiedocument OM-KPC 2016-2020 en het Perspectief op de Criminaliteitsbestrijding 2017-2021 zijn onze basis. Zo houden wij koers, sturen we bij waar nodig en stellen we prioriteiten. We sturen op effectiviteit. We evalueren periodiek. Met elkaar op Curaçao en met elkaar als parketten.
De focus ligt op 3 terreinen 1 High impact crimes die van grote invloed zijn op het veiligheidsgevoel van ons allemaal; 2 Grensoverschrijdende ondermijnende criminaliteit die een gevaar is voor onze rechtstaat; 3 Veel voorkomende criminaliteit waar we in de wijken zo veel last van hebben.
Sembra pa kosechá Een veilig en rechtvaardig Curaçao, samen! Criminaliteitsbestrijding en de preventie van criminaliteit vergt een gezamenlijke aanpak waarbij de verantwoordelijkheid wordt gelegd waar die hoort. Met projecten zoals ‘prevení i protehá, ta bo asuntu tambe!’ en ‘Top C, tur wowo riba bo!’ wil het OM niet alleen alternatieve criminaliteitspreventie en –bestrijdingsmogelijkheden bedenken, maar deze ook implementeren. Bij gebleken succes, moeten stappen worden gezet om deze succesvolle projecten bij de relevante partner te borgen. Deze partner moet dan ook in staat zijn om het project op succesvolle wijze uit te voeren. Op deze manier werken we continu aan het verbeteren van de verbinding met de samenleving en werken we toe naar een professionelere OM-organisatie.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
7
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen 2.1 | Cijfers primair proces
De kerntaken van het OM zijn: het leiden van opsporingsonderzoeken van de politie, het afdoen van strafzaken, waaronder het ter zitting brengen van strafzaken en het toezicht houden op de executie van straffen. In dit hoofdstuk wordt in eerste instantie een algemeen beeld gegeven van de belangrijkste cijfers in het primair proces (instroom, afdoeningen), waarna aandacht wordt besteed aan de belangrijke thema’s binnen het primaire proces.
2.1.1 Instroom van zaken De instroom van zaken is ook in 2017 toegenomen tot in totaal 1306 zaken. Met dit aantal laat de instroom van zaken door de jaren heen een gestage stijging zien. Met 1306 zaken is ook de doelstelling van ten minste 1250 zaken aan instroom per jaar behaald. In tabel 1 is een overzicht opgenomen van de instroom van zaken per categorie misdrijven. Uit de tabel valt af te leiden dat er in 2017 meer minderjarigen in aanraking zijn gekomen met het OM voor gepleegde misdrijven. Het aantal verkeersmisdrijven is hetzelfde gebleven. De veelvoorkomende criminaliteit is licht gedaald ten opzichte van 2016. De 6-uurszaken, zaken van relatief eenvoudige aard, zijn wel toegenomen. (Zie figuur 1)
2.1.2 Afdoeningen Het Openbaar Ministerie is de enige bevoegde instantie die strafzaken bij de strafrechter mag aanleveren. Het Openbaar Ministerie heeft de vrijheid om zaken die zich lenen voor vervolging te selecteren uit het (totale) aanbod van strafzaken. Er kan vervolgens worden gekozen om niet te vervolgen (seponeren: sepot) of om wĂŠl te vervolgen. Het jaar 2017 is afgesloten met een totaal aantal van 1188 afdoeningen. Dit aantal is circa 350 zaken minder vergeleken met 2016. Een sepot is een beslissing van het OM om een zaak niet te vervolgen. Dit kan allerlei redenen hebben: er is onvoldoende (wettig) bewijs), het betreft een oud feit of de verdachte is door diens voorarrest voldoende gestraft.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
Het aantal zaken dat is geseponeerd is in 2017 drastisch verminderd vergeleken met 2016. Ingestroomde zaken zijn van relatief hogere kwaliteit, wat maakt dat er minder zaken geseponeerd hoeven te worden. Misdrijven
0
100
200
300
400
500
600
Misdrijven door minderjarigen
Verkeersmisdrijven
Veel voorkomende criminaliteit
Kleine 6-uurszaken
Overig
Figuur 1. Instroom van zaken
2016
2017
9
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen 2.2 | Geweldsdelicten 2.2.1 Levensdelicten
Het jaar 2017 stond in het teken van gewelddadige afrekeningen met veel ‘collateral damage’. Maart, april en augustus waren de meest gewelddadige maanden. In totaal zijn er 18 incidenten geweest waarbij in totaal 28 dodelijke slachtoffers zijn te betreuren. Het schietincident in maart op Berg Altena kostte 4 slachtoffers het leven, het incident op de Cubaweg in augustus aan 5 slacht offers. Deze onderzoeken lopen nog. Maximus In de zaak Maximus heeft “Nini” F. 25 jaar gevangenisstraf gekregen voor zijn aandeel in de moord op Pueblo Soberano-leider Helmin Wiels op 5 mei 2013.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
2.2.2 Atrako’s Bij het KPC zijn 482 aangiftes van atrako’s geregistreerd in 2017. De meeste overvallen met geweld hebben in de maand november plaatsgevonden. Bij het OM werden meer dan honderd zaken betreffende atrako’s bij het Parket ingeschreven, waarvan de helft inmiddels zijn gedagvaard. Het gaat meestal om verdachten die al meerdere delicten op hun kerfstok hebben. Het OM investeert tevens in het in kaart brengen van criminele dadergroeperingen die op georganiseerde wijze onder andere diefstallen met geweld plegen die grote onrust veroorzaken in de Curaçaose samenleving. Dagvaarding
0
15
30
45
60
75
Sepot
Openstaand
Voorwaardelijk sepot
Tabel 1. Overzicht afdoening diefstal met geweld (atrako’s)
2.2.3 Illegale vuurwapens Vuurwapens op Curaçao blijven een probleem. Er vinden veel overvallen plaats waarbij vuurwapens worden gebruikt en daarnaast ook veel schietpartijen, al dan niet met doden of gewonden. Omdat bij veel atrako’s gebruik wordt gemaakt van vuurwapens, is sinds 2016 de opsporing van vuurwapens geïntensiveerd. Dit leidde in 2016 tot 111 inbeslaggenomen vuurwapens. In 2017 is dit verder toegenomen tot 152 inbeslaggenomen vuurwapens. (Zie tabel 2 op pagina 13)
11
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen
Dagvaarding
0
15
30
45
60
75
Sepot
Openstaand
Voorwaardelijk sepot
Tabel 2. Overzicht afdoening op basis van overtreding Vuurwapenverordening 1930
2.2.4 Relationeel geweld In het kader van relationeel geweld is een periodiek casusoverleg geĂŻntroduceerd waarbij OM, Slachtofferhulp, Reclassering en KPC zijn aangesloten. Wekelijks wordt tijdens dit overleg de binnengekomen aangiften op het gebied van relationeel geweld besproken.
2.3 | Vermogensdelicten
Het OM heeft in 2017 128 zaken van diefstal geregistreerd. Van de 128 ingestroomde zaken, zijn 51 daders tussen de 15 en 24 jaar oud. Deze zaken betreffen eenvoudige diefstal waaronder ook autodiefstal, woning- en bedrijfsinbraken. Het registratiesysteem van het OM maakt geen onderscheid tussen de verschillende vormen van diefstal en inbraak.
Dagvaarding
0
Hura/voorwaardelijk sepot
Openstaand
Sepot
Tabel 3. Overzicht diefstalzaken in 2017
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
15
30
45
60
75
2.3.1 Autodiefstallen In de afweging van prioriteiten hebben levensdelicten, aanpak van criminele samenwerkings verbanden, vuurwapenbezit en -gebruik en atrako’s prioriteit ten opzichte van autodiefstallen. Niettemin hebben het OM en KPC zich ingezet om zaken gerelateerd aan autodiefstallen voortvarend op te pakken, de heterdaadkracht te verhogen en samenwerkingsverbanden en dadergroeperingen in kaart te brengen.
2.3.2 Woning- en bedrijfsinbraken Het aantal woning- en bedrijfsinbraken blijft structureel hoog. Voor een structurele daling is een gerichte en integrale aanpak nodig. Door onder andere de aanpak Top C, is gewerkt om het aantal vermogensdelicten en atrako’s fors terug te dringen, aan de hand van een persoonsgerichte benadering van stelselmatige daders. Verder heeft het OM samen met het KPC geïnvesteerd in informatiegestuurde opsporing. Op deze manier kwamen dadergroepen, hotspots en verbanden tussen verschillende strafbare feiten beter in beeld, waardoor een gerichte aanpak van de grond kon komen.
2.4 | Incidentgerichte Opsporing via de ‘Cockpit’
Vanaf 1 augustus 2016 is er in samenwerking met het KPC een andere werkwijze om Veel Voorkomende Criminaliteit (Unit VVC) aan te pakken. Vanuit het OM is er dagelijks een Officier van Justitie en de parketsecretaris op de unit VVC aanwezig, om in een zo vroeg mogelijke stadium gezamenlijk sturing te kunnen geven aan zaken. Dit zijn de zogeheten ‘cockpitzaken’. In het jaar 2017 zijn 627 ‘cockpitzaken’ door het OM opgepakt. Dit is ca. de helft van het totaal aantal bij het OM ingestroomde zaken (zie figuur 3). Dit totaal van 1306 is hoger dan de doelstelling van 1250 instroom aan zaken in 2017. Het aantal sepots is in 2017 met 186 verminderd ten opzichte van 2016.
13
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen
Echter, de kwaliteit van de processenverbaal blijft een punt van aandacht binnen de VVC. Ook is er door zowel het KPC als OM direct ingespeeld op speciale aandachtsgebieden zoals woning- en bedrijfsinbraken en relationeel geweld zaken, onder ander door die projectmatig aan te pakken. Verder is er een inhaalslag gemaakt op de aangiften van januari-december 2017, waarin in alle zaken met bekende daders beslissingen door het OM zijn genomen. 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Jan
Feb
Mrt
Apr
Figuur 3. Instroom ‘cockpitzaken’ 2017
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt Cockpit
Nov
Dec Totaal
2.5 | Verkeer
De opsporing en vervolging van verkeerszaken heeft in 2017 een sterke impuls gekregen. Focus werd hierop gegeven door een nieuwe verkeersofficier, secretaris en medewerkers van de afdeling Paga bo But. Ultieme doelstelling is het aantal doden en verkeersongevallen (2016: pakweg 20 doden per jaar en pakweg 13.350 verkeersongevallen) naar beneden te brengen. Voor (schuld)verkeersmisdrijven met dodelijke slachtoffers en zwaargewonden zijn achterstanden grotendeels weggewerkt en werd duidelijk gemaakt naar de samenleving dat het veroorzaken van verkeersongevallen met deze impact een strafrechtelijk vervolg krijgt. Hierbij wordt in geval van alcohol of (andere) grove verkeersfouten ook onvoorwaardelijke gevangenisstraf geëist.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
Andere trajecten en acties die bijdroegen tot voormeld doel waren, onder andere: • Een recidivebeleid voor mensen die rijden zonder rijbewijs (waarbij standaard voorwaardelijke hechtenis wordt gevorderd en verkregen van de rechter).; • Het invoeren van een onopvallende surveillanceauto om verkeersovertredingen op te sporen; • Thema-zittingen voor feverzaken en een enkele alcoholzaak; • Gemaakte wetgeving onder de aandacht gebracht en gehouden van nieuwe Ministers. Opdat het land die wetgeving doorvoert, die noodzakelijk is voor politie en OM (vgl. jaarverslag 2016). Het betreft een concept-LV belasting betalen koppelen aan boetes betalen , 2 concept-LB’s inzake technische eisen aan auto’s (incl. quads) en motoren (anti-fever), een concept-LB Alcohol waarmee blaasapparatuur zou moeten worden toegestaan op het eiland (september 2016) en een concept-LV kentekenaansprakelijkheid. • Het OM heeft de werkgroep ‘di kamera na but’ gelanceerd. In deze werkgroep wordt met KPC en de afdeling wetgeving van het Ministerie van Justitie op termijn een lokale variant op de Nederlandse wet Mulder ontwikkeld. Daarmee wordt geborgd dat OM en KPC (en het Land) klaar zijn om bestuursrecht in te zetten voor de opsporing, vervolging en executie van verkeersovertredingen die door middel van camera’s kunnen worden vastgelegd.
15
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen 2.6 | Jeugd
In 2017 zijn 85 jeugdstrafzaken in de leeftijd tussen 12 en 17 jaar bij het OM geregistreerd. De jeugdofficier heeft ook in 2017 het tweewekelijkse justitiële casusoverleg jeugdzaken (JCO), dat in 2014 bij de Stichting Ambulante Justitiële Jeugdzorg Curaçao (AJJC) werd ondergebracht, geleid. In het kader van de Veiligheidshuissamenwerking is het (in 2014 opgestarte) risicojongerenoverleg (RJO) voortgezet. Hieraan hebben de Voogdijraad, de leerplichtambtenaar, alle jeugdagenten en 1 buurtregisseur van het KPC, de jeugdreclassering en het OM geparticipeerd. Het OM heeft ook in 2017 gestreefd naar een afdoeningsbeslissing binnen vijf maanden nadat de jeugdzaak werd ingeschreven bij het Parket. In 2017 zijn alle geschorste en veroordeelde jeugdige criminelen in het kader van begeleiding en/of nazorg onder toezicht van de jeugdreclasseringmedewerkers van AJJC geplaatst. Ook de jeugdigen die na aanhouding zijn heengezonden door de politie zijn in 2017 onder toezicht van de Jeugdreclassering geplaatst. Als onderdeel van de activiteiten die in het Veiligheidshuis zijn ontwikkeld, hebben er in 2017 21 Jeugd-HURA/TOM-zittingen plaatsgevonden bij AJJC of OM. In 2017 is het OM samen met AJJC met de kernactoren aan tafel gaan zitten om te komen tot een verdere ontwikkeling van de HALT-afdoening en de leerplichthandhaving. Dagvaarding
0
5
10
Sepot
Hura/voorwaardelijk sepot
Transactie
Figuur 4. Overzicht afdoeningen in jeugdzaken 2017 (In overzicht ook afdoeningen opgenomen van zaken uit 2016)
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
15
20
25
2.7 | Mensenhandel en mensensmokkel
Mensenhandel is onder andere het werven, vervoeren of verhandelen van mensen tegen hun wil met als doel seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting of een andere vorm van uitbuiting. Slachtoffers van mensenhandel op Curaçao zijn onder andere de ‘trago-meisjes’. Andere sectoren waar mensenhandel wereldwijd, maar ook op Curaçao, geregeld voorkomen zijn de bouw, toerisme en horeca. In het verslagjaar 2017 is een strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd op het gebied van mensen handel onder de noemer ‘Bandera Grill’. Het betreft een onderzoek naar de uitbuiting van een slachtoffer in de seksindustrie en/of als zogenaamde ‘trago-meisje’ in een horecagelegenheid. Dit onderzoek is uitgemond in twee veroordelingen ter zake van mensenhandel. In deze zaak zijn ook drie politieagenten veroordeeld voor het faciliteren van mensenhandel. Daarnaast heeft het OM een fenomeenonderzoek uitgevoerd met als titel: Venezuelan ‘Trago- meisjes’: Curaçao’s Secret Import. Dit onderzoek beoogde meer inzicht te verschaffen in de aard en omvang van ‘trago-meisjes’ hier op Curaçao, en heeft meer inzicht verschaft in de manier waarop dit fenomeen zich op Curaçao manifesteert. Mede naar aanleiding van de bevindingen uit dit onderzoek is het OM, in samenwerking met het Ministerie van Justitie een bewustwordingscampagne gestart onder de noemer ‘Trago no!’. Hierbij is door middel van advertenties in de
17
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen
krant, een radiospot, een facebook- en websitecampagne bewustwording gecreëerd over het fenomeen trago-meisjes en het gevaar voor (seksuele) uitbuiting wat hiermee gepaard gaat. De website heeft als specifieke target meisjes en vrouwen in Venezuela. Ook een bestaand slachtoffer handboek is ge-updated. Hierin staat voor relevante partners zoals KPC, stichting Slachtofferhulp, Voogdijraad (als het gaat om minderjarige slachtoffers) en het OM, omschreven hoe om te gaan met slachtoffers van mensenhandel.
Daarnaast is in december een training ‘Herkennen signalen van mensenhandel’ gegeven aan verschillende partners binnen en buiten de rechtshandhavingsketen die op de een of andere manier in aanraking komen met slachtoffers van mensenhandel. Tevens is een structureel overleg gestart tussen het OM van de eilanden Curaçao, Aruba, Sint Maarten en de BES-eilanden om van elkaar te leren en best practices te delen. Ook is het plan van aanpak Mensenhandel op het Justitieel Vierlanden overleg (JVO) ondertekend. Mensensmokkel is het illegaal over de landsgrenzen brengen van mensen zonder dat mensen het recht hebben om hier te verblijven. In totaal zijn in 2017 17 zaken van mensensmokkel bekend geworden, waarvan een groot deel al ter zitting is gebracht.
2.8 | Hato-zaken
Tot en met eind 2017 zijn er 98 zaken gedagvaard op basis van overtreding van de Opiumlandsverordening 1960. Vijftien zaken zijn middels een transactie afgedaan en 2 zaken zijn middels een Hustisia Rapido-afdoening (HURA) of een voorwaardelijk sepot afgedaan. (Zie tabel 4)
Dagvaarding
0
20
40
Voorwaardelijk sepot
Transactie
Sepot
Tabel 4. Aantal afdoeningen naar afdoeningstype (tot 31 december 2017)
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
60
80
100
2.9 | Zeden
Zedenzaken betreffen strafzaken die ‘tegen de zeden’ in gaan, bijvoorbeeld verkrachting, ontucht met een minderjarige en kinderpornografie. Het OM en KPC (Bureau Jeugd en Zedenzaken) hebben in gezamenlijkheid een prioritering aangebracht in de wijze waarop zaken worden verwerkt. Reden voor deze prioritering is dat bureau Jeugd en Zedenzaken jaarlijks circa 60 aangiftes binnenkreeg van zedenzaken, maar de capaciteit heeft om jaarlijks 30 zaken te onderzoeken. (Zie tabel 5) Pastor-zaak O.B. (54) is op Curaçao veroordeeld tot 9 jaar cel voor het seksueel misbruiken van 3 tiener meisjes en 4 jonge vrouwen. Hij was de oprichter en leider van de Rains of Blessingskerk, en mag 14 jaar geen leidende functie meer in een kerk hebben. Dagvaarding
0
5
10
15
20
25
Sepot
Openstaand
Tabel 5. Overzicht zedenzaken 2017
19
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen 2.10 | Afpakken
Het Afpakteam Curaçao heeft in 2017 veel acties verricht en er is veel crimineel vermogen afgepakt. In de maand maart is het OM overgegaan tot veiling van in beslag genomen goederen van KPC, Afpakteam Curaçao en OM, zoals boten, buitenboordmotoren, waterscooters, auto’s en motorfietsen. In tabel 6 is een overzicht opgenomen van het geïnd bedrag aan afpakinterventies. Het gestelde doel van 3,5 miljoen aan afpakinterventies is niet behaald, mede omdat een deel van de in beslag genomen goederen nog geveild moeten worden. Eerste kwartaal
0
300.000
600.000
900.000
1.200.000
1.500.000 1.800.000
Tweede kwartaal
Derde kwartaal
Vierde kwartaal
Tabel 6. Totaal geïnd bedrag afpakinterventies (in guldens)
2.11 | Executie
Gedurende de laatste jaren zijn er veel straffen geëxecuteerd. Toch is er een groot aantal vonnissen dat niet ten uitvoer kon worden gelegd. Soms heeft het te maken met het feit dat de veroordeelde voortvluchtig is, niet meer op Curaçao woonachtig is, of met het feit dat hij/zij op het moment van de veroordeling op vrije voeten was. Het celcapaciteitstekort te Sentro di Detenshon i Korekshon Korsou (SDKK) maakt dat er vaak geen ruimte is om veroordeelden op te sluiten. Het OM heeft in 2017 veel aandacht besteedt aan executie, onder meer door het oprichten van de executiekamer (zie paragraaf 4.1.1) en door een aanvang te maken met het project ‘kumpli kun’e!’ Deze projecten hebben tot doel de door de rechter opgelegde straffen ten uitvoer te brengen. Dit wordt mede bereikt door een betere samenwerking en afstemming tussen OM, KPC en SDKK.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
2.12 | Paga Bo But
In 2017 is door afdeling Paga Bo But (PBB) actief geïnd, zowel op straat, op de luchthaven als op kantoor. Tevens zijn er veel (aanmanings)brieven de deur uit gestuurd. Het KPC heeft meer oproepingsprocesverbalen (OPV’s) uitgeschreven. In het jaar 2017 zijn er 23.896 oproepingsproces verbalen opgenomen. De kwaliteit van de OPV’s is ook verbeterd, waardoor er meer zaken naar zitting konden worden aangebracht. 2012
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
2013
2014
2015
2014
2015
Tabel 7. Overzicht aantal OPV’s 2012-2017
21
HOOFDSTUK 2
Prestaties die ertoe doen
Uit onderstaande tabel is af te leiden dat in 2017 het aantal boete-opbrengsten aanzienlijk is gestegen ten opzichte van 2016, waarbij er een record bedrag aan boetes is geïnd. De meest voor komende strafbare feiten waarvoor een OPV is uitgeschreven, is voor het rijden zonder rijbewijs en het niet dragen van de autogordel. 2015
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
2016
2017
Tabel 8. Overzicht geïnde boetebedragen 2015-2017 (in guldens)
De betalingsmoraal van de burger is aanzienlijk verhoogd, waarbij er door PBB op verschillende manieren is geprobeerd om boetebetaling te stimuleren. Daarbij zijn verschillende acties verricht, zoals inning tijdens verkeerscontroles, communiceren van de uitspraken na elke verkeerszitting en het telefonisch benaderen van personen met openstaande boetes.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
2.13 | Slachtofferzorg en -informatie
Zorg en aandacht voor de belangen van slachtoffers wordt door het OM gezien als een belangrijk onderdeel van een goede rechtspleging, waarbij een correcte bejegening voorop staat. SlachtofferÂzorg door politie en/of bijzondere opsporingsdiensten en het OM komt er in wezen op neer dat deze instanties bij hun werkzaamheden in een (straf)zaak altijd de belangen van het slachtoffer van een strafbaar feit meewegen voor zover dit redelijk is. De medewerker Slachtofferhulp is belast met de uitvoering van de Aanwijzing Slachtofferzorg. Dit houdt onder andere in: tijdige oproeping van het slachtoffer en/of benadeelde partij voor de zitting, goede informatie-uitwisseling ten aanzien van het slachtoffer en het uitnodigen van de benadeelde partij ter zitting. De medewerker slachtofferhulp heeft in het jaar 2017 756 benadeelde partijen opgeroepen. Daarnaast zijn er 23 slachtoffergesprekken gevoerd. Tevens fungeert de medewerker als aanspreekpunt en vraagbaak voor slachtoffers.
23
HOOFDSTUK 3
Van project naar duurzame verandering 3.1 | Samen, verantwoordelijk en aangesloten
Onze projecten kenmerken zich door een grote samenwerkingsgerichtheid, maatschappelijke verantwoordelijkheid en aansluiting bij onze partners. We streven duidelijke en afgebakende doelen na wat effectieve realisatie mogelijk maakt.
3.2 | Poortwacht
In 2017 is in het kader van project Poortwacht gestart met een procesanalyse veiligheid en integriteit van de luchthaven. De conclusies en aanbevelingen van het rapport werden door alle ketenpartners in het Poortwacht overleg overgenomen. Inmiddels is een aantal voorgestelde maatregelen reeds geïmplementeerd. Eind augustus is een werkgroep ingesteld om de aanbevelingen in maatregelen om te zetten en een roadmap voor te stellen voor implementatie van de voorgestelde verbeteringen. Onderdeel hiervan is het komen tot een multidisciplinair opsporingsteam op de luchthaven, belast met informatiegestuurde opsporing aan de grens.
3.3 | Top C Tur Wowo Riba Bo!
Buurtgerichte aanpak De Top C ‘Tur Wowo Riba Bo’ aanpak legt de focus op buurgerichte aanpak van criminaliteit. Daarom worden casusoverleggen over jeugdige recidivisten die op de top C lijst staan, zoveel mogelijk in de
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
wijken zelf georganiseerd. Daarbij is in eerste instantie het wijkteam van politie in Montaña aangewezen om de eerste casusoverleggen te houden van jongeren en jongvolwassen die in Montaña en omgeving woonachtig zijn en op de Top C-lijst voorkomen. Doel van deze casusoverleggen is om te komen tot een plan van aanpak voor deze jeugdige waarbij op integrale, persoonsgerichte en intensieve wijze aan de slag wordt gegaan met de jeugdige en diens familiaire directe omgeving. Financiering fulltime Top C-medewerkers Daarnaast is in 2017 begonnen met de voorbereidingen voor de komst van vijf fulltime Top C medewerkers die zowel regie op de jongeren en jongvolwassenen gaan voeren, als intensieve begeleiding zullen geven. Daarnaast zal een medewerker als fulltime gezinscoach worden ingezet. Hiervoor is door het Criminaliteitsfonds de nodige gelden vrijgemaakt. De voorbereidingen worden gedaan in samenwerking met het Ministerie van Justitie, de reclasseringen, KPC, Sentro di Dentenshon i Korekshon Korsou en het Veiligheidshuis Curaçao. Processen inrichten, borging en duurzaamheid In het kader van de borging van de Top C aanpak is in het jaar 2017 wederom aandacht besteed aan het inrichten van werkprocessen met de instanties die nauw betrokken zijn bij de aanpak. Voor SDKK en KPC is een werkproces ontwikkeld waarbij staat omschreven wat de taken en verantwoordelijkheden zijn van desbetreffende instantie met betrekking tot het ‘Top C Tur Wowo Riba Bo’ project.
Gekeken is naar een geschikte partner die verdere uitvoering zal geven aan de Top C aanpak om te zorgen voor verduurzaming van de Top C aanpak en werkwijze.
25
HOOFDSTUK 3
Van project naar duurzame verandering 3.4 | Project Herstelrecht
In 2017 heeft het OM veel aandacht besteed aan herstelrecht: het middel om mensen met behulp van een of meerdere professionals zoveel mogelijk zelfstandig hun problemen te laten oplossen. Zowel vóór als tijdens de strafprocedure vonden er door een bevoegde persoon steeds meer bemiddeling-sessies plaats tussen het slachtoffer en degene die het strafbare feit heeft gepleegd. Hiernaast is de samenwerking met de al bekende ketenpartners geïntensiveerd en nieuwe ketenpartners hebben zich gevoegd bij het project.
In juli heeft een bemiddelaar uit Parket Zuid-Nederland samen met een tweetal medewerkers van het OM het project strafrechtelijke bemiddeling opgezet. Deze vorm van bemiddeling vindt plaats op initiatief van de officier van justitie. Daarbij is ook voor buurtregisseurs van KPC een informatieve sessie met de bemiddelaar georganiseerd. In oktober heeft het OM een interactieve sessie georganiseerd met een gastspreker over Herstelgericht Werken op scholen, waarbij nieuwe ketenpartners zijn aangesloten. In de laatste week van november heeft het OM samen met de ketenpartners de week van het herstelrecht georganiseerd.
Naast het geven van de gebruikelijke informatiesessies via radio, tv en kranten, is er een conferentie geweest. Hier is het herstelrecht vanuit meerder kanten belicht. Ook zijn er lessen gegeven op een lagere school. Als afsluiter van de week is er tijdens een radioprogramma door het OM en uiteenlopende ketenpartners aandacht besteed aan het onderwerp.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
3.5 | Project Wetgeving
Doel van dit project is om, in samenwerking met de justitiële keten, met name KPC en het Ministerie van Justitie, praktische knelpunten te identificeren in de bestaande wet- en regelgeving, die een optimale strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde belemmeren. Deze knelpunten worden vertaald in praktijkgerichte aanpassingen van wetgeving in de vorm van voorontwerpen en ontwerplandsverordeningen met bijbehorende memories van toelichting. Tenslotte is het van belang om Regering en Staten bewust te maken van de noodzaak van deze aanpassingen om zo voortvarende behandeling en vaststelling te bewerkstelligen. Met ondersteuning van een wetgevingsjurist zijn in 2017 de volgende concept ontwerplandsverordeningen opgesteld:
• Ontwerplandsverordening tot wijziging van de Wegenverkeersverordening Curaçao 2000, in verband met het invoeren van een kentekenregister en de kentekenaansprakelijkheid; • Ontwerplandsbesluit ter uitvoering van de Wegenverkeersverordening Curaçao 2000 (Landsbesluit Kentekenregister); • Ontwerplandsverordening tot wijziging van de Vuurwapenverordening 1930 en de Wapenverordening 1931 in verband met verhoging van de straf voor verboden vuurwapenbezit en verboden vuurwapenhandel; • Ontwerplandsverordening tot wijziging en modernisering van de Wapenverordening 1931 en Vuurwapenverordening 1930; (in voorbereiding) • Ontwerplandsverordening Administratiefrechtelijke afdoening van inbreuken op bepaalde verkeersvoorschriften ( een aangepaste Mulderwet); (in voorbereiding) • Concept landsbesluit, ter uitvoering van artikel 99, vierde lid, onderdeel d, van de Wegen verkeersverordening 2000 ten aanzien van de wijze waarop kentekenplaten op het motorvoertuig worden aangebracht; • Ontwerplandsverordening wijziging van het Wetboek van Strafrecht (uitbreiden witwassen).
27
HOOFDSTUK 3
Van project naar duurzame verandering 3.6 | Aktua Robes, Sintié Unbes!
‘Aktua Robes, Sintie Unbes’ is in 2017 voor de derde opeenvolgende jaar ingevoerd tijdens de carnavalsperiode. Het OM heeft in samenwerking met het KPC gedurende de carnavalsperiode van 2017 een ‘lik op stuk’ aanpak toegepast op strafbare feiten die voor, tijdens en kort na de carnavalsdagen hebben plaatsgevonden. Er zijn 12 transacties te plekke betaald. Verder zijn er 7 dagvaardingen betekend waar de verdachte de mogelijkheid had om zijn transactie te betalen. Op deze manier konden ze alsnog strafvervolging voorkomen.
3.7 | Maatschappelijke betrokkenheid
Het OM staat midden in de samenleving en zoekt actief naar initiatieven die het werk van het OM en de samenleving raken. In september 2017 heeft het OM Curaçao de veiling ‘Kunst Zonder Barrières’ gehouden van kunstwerken gemaakt door gedetineerden van de SDKK en jongeren van de Justitiële Jeugd Inrichting Curaçao (JJIC). De opbrengst van de veiling was 6.750 gulden. De diverse kunstwerken (voornamelijk schilderijen) en handarbeid zijn door gedetineerden en jongeren zelfstandig en naar eigen initiatief gemaakt. Het OM heeft een select aantal bedrijven en instellingen benaderd om de tentoonstelling en aansluitende veiling te bezoeken. De opbrengst van de veiling wordt gebruikt om te kunnen voorzien in meer materiaal, zodat SDKK en JJIC gedetineerden en jongeren kunnen blijven stimuleren en motiveren tot het positief inzetten van hun (creatieve) talenten en vaardigheden.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
29
HOOFDSTUK 4
Bedrijfsvoering met resultaat Op het gebied van bedrijfsvoering hebben in het dienstjaar 2017 enkele veranderingen plaatsgevonden met als voornaamste doel het verder optimaliseren van de bedrijfsprocessen. Verder wordt in dit hoofdstuk stilgestaan bij de gevolgde opleidingen en trainingen door het personeel.
4.1 | Programma ‘doorontwikkeling Parket Curaçao’
Het programma doorontwikkeling Parket Curaçao is in 2017 verder doorontwikkeld waarbij de executiekamer en de BOB-kamer (BOB = bijzondere opsporingsbevoegdheid) is ingericht.
4.1.1 Executiekamer De executiekamer van de afdeling Executie en Ondersteuning van het OM is belast met de logistieke ondersteuning waaronder registratie en proces/termijnbewaking van de tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraffen. De executiekamer draagt ook zorg voor het laten betekenen van vonnissen aan personen die gedetineerd zijn en ook die op vrije voeten zijn, in afwachting van de executie van de opgelegde straf, de zogenoemde ‘vrije-voeters’. Daarnaast is de executiekamer verantwoordelijk voor het vorderen van de herroeping van de voorwaardelijke invrijheidsstelling, als de veroordeelde zich niet aan de voorwaarden van diens voorwaardelijke straf houdt.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
4.1.2 BOB-kamer De inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden is onmisbaar voor de bestrijding van de hedendaagse lokale en grensoverschrijdende (georganiseerde) criminaliteit. Door de verankering van de bijzondere opsporingsbevoegdheden in de wet wordt de mogelijkheid geboden om naar zowel de rechter, verdediging en de maatschappij transparant te zijn over de ingezette opsporingsbevoegdheden en de rechtmatigheid daarvan. Dit maakt wel dat de inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden een afbreukgevoelig proces is, dat goed moet worden geborgd.
De ervaring van de afgelopen jaren leert dat de inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden een grote administratieve lastendruk met zich meebrengt voor de officieren van justitie en de parket secretarissen. De administratieve handelingen zijn thans overgenomen door de medewerker(s) van de BOB-kamer. Hierdoor ontstaat er een snelle, efficiÍnte en eenduidige manier van werken en wordt een complete en juiste administratie gewaarborgd.
31
HOOFDSTUK 4
Bedrijfsvoering met resultaat 4.2 | Personeel
In het dienstjaar 2017 hebben de nodige personeelsmutaties plaatsgevonden. Er is een nieuwe parketsecretaris aangetrokken bij het parket. Daarnaast zijn er ook verschuivingen geweest in het bestaande personeelsbestand waarbij interne doorgroeiposities door bestaand personeel zijn ingevuld. Daarnaast is een plaatsvervangend hoofdofficier van Justitie aangewezen ter vervanging van de voormalige plaatsvervanger wiens uitzendtermijn verstreken was. Het OM wil, door het creëren van interne doorgroeimogelijkheden en wisselingen in portefeuilles en werkzaamheden, de medewerker constant stimuleren om diens hoogste potentieel te behalen binnen de organisatie van het OM.
Stagiaires Vanuit het streven van het OM om jonge mensen van ons eiland de kans te geven om ervaring op te doen in een dynamische organisatie als het OM, heeft het Parket ook in 2017 stageplaatsen beschikbaar gesteld, waarbij de stagiaires onder begeleiding van ervaren medewerkers konden ‘meedraaien’ in de organisatie van het Parket. Hun werkzaamheden varieerden van administra tieve ondersteuning tot en met het ondersteunen van de parketsecretaris bij de inhoudelijke beoordeling van een zaak. Ook op projecten zoals de Top C aanpak werden stagiaires ingezet.
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017
Contactgegevens Adres
E-mailadres Telefoonnummer Faxnummer
Adres locatie Waaigat
E-mailadres Telefoonnummer Faxnummer
Tempel Emanu-El Hendrikplein z/n Willemstad, Curaรงao
parket.Curaรงao@omcarib.org (+5999) 434 2100 (+5999) 461 1888 / (+5999) 461 3328 Abraham Mendes Chumaceiro Blvd 11 Scharloo Willemstad, Curaรงao parket.Curaรงao@omcarib.org (+5999) 434 2100 (+5999) 461 1888 / (+5999) 461 3328
33
Jaarverslag 2017
Openbaar Ministerie Jaarverslag 2017