«La finamira ei da vegnir dad A fin Z»

«La finamira ei da vegnir dad A fin Z»

Ils 15 entochen ils 21 d’avrel 2024 ha l’occurrenza sportiva «Patrouille des Glaciers» liug el Valleis. Uonn dalla partida ei la gruppa sursilvana «Muntognas» – Otmar Flepp, Gabriel Degonda e Marco Schmed Cun la FMR han els discurriu davart las preparativas e la motivaziun da separticipar alla pli dira concurrenza da skis alpina.

LUISA CADONAU/FMR

La concurrenza da turas cun skis «Patrouille des Glaciers» ei in grond sforz: il tschancun da Zermatt a Verbier ei 57,5 kilometers liungs ed ils atlets e las atletas ston surmuntar 4386 meters altezia. Uonn ha la concurrenza da skis alpina liug ils 15 entochen ils 21 d’avrel 2024. 1600 «Patrouilles» (gruppas da treis persunas) digl entir mund separticipeschan alla 40avla ediziun dil renomau eveniment sportiv che vegn organisaus dall’armada svizra. Denter ils participonts e las participontas ei la gruppa sursilvana Muntognas che consista da Otmar Flepp Gabriel Degonda e Marco Schmed

Disgrazia avon la cuorsa

Lasdavosasjamnaseilaconcurrenza«Patrouille des Glaciers» denton savens vegnida numnada en connex cun igl accident tragic alla Tête Blanche in cuolm denter Zermatt e Arolla Tschun skiunzs ed ina skiunza ein sedisgraziai mortalmein. Ins suppona che la gruppa eri vid trenar per la «Patrouille des Glaciers», cunquei ch’il liug da disgrazia sesanfla sil tschancun da cuorsa ed ils disgraziai eran equipai levamein.

Per ils treis participonts dalla Surselva ha quella disgrazia negina influenza sin lur preparativas per la concurrenza da skis da turas. «Quei san ins buca cumparegliar Quels han fatg quella tura sin atgna iniziativa. Tier ’Patrouille des Glaciers ei tut organisau Sche l aura fuss aschia sco quei di, lu annullass l’armada lacuorsa»,diilguiddamuntognaOtmar Flepp oriund da Mustér sin damonda dalla FMR.

Turas da skis da notg

1600 gruppas da mintgamai treis persunas separticipeschan alla «Patrouille des

ciers» che ha liug ils 15 entochen ils 21 d’avrel 2024.

Per tuts treis atlets sursilvans eis ei buca l’emprema participaziun alla «Patrouille des Glaciers». Denton sco gruppa emprovan els per la secunda ga da dumignar l’etappa da 57,5 kilometers. Per dumignar quei tschancun drova ei bia exercezi. Perquei treneschan tuts treis intensivamein. «Nus sepreparein tuts intec different e tuttina ensemen», menegia Otmar Flepp Sper far biaras turas sco guid da muntogna ni privat sentaupa el inaga ad jamna cun ses collegas Marco Schmed e Gabriel Degonda la sera dallas siat per far ina tura nocturna. Alla «Patrouille des Glaciers» parta la gruppa «Muntognas» ils 16 d’avrel 2024 dallas 23.30 naven da Zermatt. Per quei motiv ston ils treis trenar duront uras cun semegliontas cundiziuns.

Gabriel Degonda da Cumpadials manegia ch’ei drovi per la concurrenza ina buna cundiziun: «Jeu sun gia pensiunaus e per mei ei quei schon ina sfida da trenar per quei eveniment.» El ha l’annada 1959edeigiaperlasisavlagaparticipont dalla «Patrouille des Glaciers». «Ei va buca pli aschi tgunsch sco l’emprema ga. Tuttina hai jeu in bien sentiment ed jeu selegrelfetgsinqueidi»,manegiaGabriel Degonda en in discuors cun la FMR Marco Schmed, oriund da Mustér, treneschadapigleitiinonn:«Pilmument fetsch jeu denter 16000 e 20000 meters altezia el meins.» Per contonscher sia finamira persunala va el quater entochen tschun ga ad jamna cun skis da tura alla lavur – el lavura el territori da skis da Mustér E schiglioc – drovi aunc in trenament supplementar ni nutriment special? –«Na, da gliez fetsch jeu nuot. Ei dependa adina sco ch’ins pren quei. Jeu vesel quei aschia ch’jeu mon a far quella tura, lu mondel jeu a magliar zatgei cun ils collegas e lu ei quei fatg», manegia Otmar Flepp

Pign e grond al «Puntstag»

AUGUSTIN BEELI/FMR

«La regenza ha dumandau nus da separticipar allas festivitads. Ed ussa selegrel jeu fetg sin quei che nies comite ha preparau», ha il president communal da Ilanz/Glion, Marcus Beer getg en siu cuort plaid. Ei seigi ina buna cumbinaziun e detti ina digna entschatta allas festivitads cantunalas, ha el puntuau. Quei comite d’organisaziun ha informau ier gliendisgis dallas preparativas e dil program dalla fin d’jamna digl 1. e 2 da zercladur 2024 a Glion. En in liug historic, ella Casa Carniec, sedia dil Museum Regiunal Surselva (MRS), han la menadra da quel, Ursina Jecklin Candrian e Rino Caduff, president dalla societad Anna Catrina da Glion, informau en caussa

La punt e sia simbolica

El stadi liber dallas Treis Ligias erien ils «Bundstags» las pli impurtontas reuniuns politicas. Semegliont all’assemblea federala a Berna prendevan els las decisiuns statalas. Denton buca mo en in liug. Ils menaders dallas Treis Ligias s’entupavan alternond a Glion, Cuera e Tavau. En numerus documents ch’ein oz egl Archiv da stadi dil Grischun san ins leger dils «Puntstags», las reuniuns ch’ein stadas ellas capitalas. Ins scriveva adina «Puntstag», quei num era enconuschents, screts cul bustab P en nundumbreivels documents. Il pievel romontsch associava era savens quellas

sentupadas culla punt che dueva colligiar las Treis Ligias. En sia presentaziun ha Ursina Jecklin Candrian fatg allusiun alla punt ed a sia simbolica. «Nus fagein la punt», ha ella declarau e menziunau ton las festivitads cantunalas sco quellas ch’ein a Trun pil giubileum 600 onns «Sut igl ischi». «Ils giubileumsconcurrenzeschanbucinl’auter anzi, els secumpletteschan», aschia la menadra dil MRS. Aunc avon ha il incumbensader cantunal DanielCamenisch dauinasurvestadilprogrampulpiuedallas activitads ch’ei dat el decuors dil 2024 per commemorar ils 500 onns stadi liber e la naschientscha dil Grischun

In teater el liber a Glion A Glion, sco liug da fundaziun ed anteriura capitala, entscheivan las festivitads. Alice Bertogg, representanta da Surselva Turissem, e David Flepp, sco responsabels dil project da teater ein era stai presents all’orientaziun en Casa Carniec. Gl’entir comite hagi grond plascher da veserch’iglinteressdaseparticiparaquellafind’jamnaconcentradad’occurrenzas e manifestaziuns a Glion, han els getg agl ur Il program che sereparta silla sonda e la dumengia ha plirs puncts centrals. In da quels ei il teater el liber cul tetel «Mercenario». David Flepp e Susan Rupp ein ils conauturs dall’inscenaziun. Tenor in urari cuntinuau san ins visitar quella.Tema ei la confruntaziun cul vargau. «Ell’arenafalagruppad’acturasilpassdil

contemporan anavos el vargau e puspei el present. Ins ha caschun d’assister ad in vér schabetg,indabiarschehanmesssill’emprova l’unitad dallasTreis Ligias. Ils ambassadurs dil retg franzos emprovan da gudignar – cun muneida – mercenaris.

150 purtrets da contemporans

Il toc da 30 minutas han David Flepp e Susan Rupp scret aposta per las festivitads. Il MRS cumbinescha ils 500 onns stadi liber cun commemorar ils 10 onns dapi la fusiun dalla vischnaunca Ilanz/ Glion. Ei dat in’exposiziun cul tetel «13 x Ilanz/Glion / cumin & cuminonza» Sco la menadra dil MRS ha explicau, eis ei ina survesta, ina analisa dil sesentir e dil svilup, cun 150 purtrets da persunas. Ina uetta dils «Puntstag» a Glion vegn il til festiv dalla dumengia, ils 2 da zercladur 2024, ad esser Sco Rino Caduff ha declarau, ei gl’interess gronds per quei punct dil program. Buca meins che 21 classas da scolas ein annunziadas, vitier musicas, uniuns e gruppas costumadas e tematicas. Ina fiera historica e la tribuna sin plazza s. Margreta cun producziuns da bands, chors e gruppas cumpletteschan la vasta purschida. La finala dat ei la sonda sera in referat digl Archiv da stadi dil Grischun en collaboraziun culla Fundaziun svizradallasfontaunasgiuridicas.Eivaper la versiun online dils protocols statals e dil Bundstag da 1567 tochen 1797. Informaziuns sut www.surselva.info.

Vegnir ensemen all’arrivada La motivaziun da tuts treis ei da contonscher ensemen l’arrivada. Quei ei nuota aschi sempel e biars facturs ein decisivs: «Per l’ina essan nus ina gruppa ed ei sto ir bein cun tuts treis. E sin quella distanzahasegirinnil’auterinacrisa.Ins spera ch’ins dumogni. Il temps ei secundars», manegia Marco Schmed. Gabriel Degonda aschunta in’ulteriura sfida: «En in liug stuein nus ir in zug suenter l’auter engiu. Quei fas buca tugi. Sche in sgola, lu sgolan grad tuts treis.» Ei drova pia bia teamwork per contonscher il final a Verbier

Mo tuttina selegran tuts treis sin la concurrenza. «La motivaziun da separticipar alla ’Patrouille des Glaciers’ ei il trenament e la cumpignia e la finamira ei da vegnir atras dad A tochen Z», di Otmar Flepp davart sia motivaziun persunala da far ils 57,5 kilometers da Zermatt tochen a Verbier

Ils 23 da settember 1524 han ils menaders politics sigilau la purgameina da fundaziun dallasTreis Ligias. Perquei dat ei uonn massa festivitads ed occurrenzas. A Glion, la capitala dalla Ligia Grischa, ha il comite local informau dil «Bundstag» ch’ei dat leu igl 1. ed ils 2 da zercladur 2024.

Gla-

FOTO KEYSTONE/JEAN CHRISTOPHE BOTT

La gruppa sursilvana «Muntognas» alla «Patrouille des Glaciers» – Gabriel Degonda (seniester), Marco Schmed ed Otmar Flepp. FOTO MAD