Kom op Onpartijdig magazine voor jongeren
Maandblad - Nr 1 - juni 2010 - www.kom-op.be
Wij waren erbij
D-day in de kamer Lalalover
Kokkerellen
in het Lappersfortbos “We koken met vervallen eten uit vuilnisbakken”
Tom Kestens “Muzikanten zijn bang om over diepzinnige zaken te praten”
België barst?
Twee extreem verschillende meningen Drie jongeren uit BHV
Misdadige held
Radovan Karadzic
Rubriek Dag allemaal Subrubriek Suzanne spreekt
GRATIS SPLITSING De lente is in het land. Dagen worden zonniger, nachten korter. Met de eerste paasbloemen duikt ook het symbooldossier Brussel-Halle-Vilvoorde steeds vaker op in de media. Wij doen een poging om dit monsterlijke kluwen te ontwarren. Gemakkelijk is anders. In de betreffende steden snappen ze er zelf nog weinig van, zo blijkt. Op pagina 24 ontdek je of we er zelf in verstrengeld geraakt zijn. We hebben het wel vaker gehoord: “de ‘oplossing’ voor BHV… vijgen na Pasen!” De eerste plenaire zitting na Pasen in de Kamer beloofde legendarisch te worden, willen of niet. Je hebt het waarschijnlijk wel gevolgd in de media. Onze verslaggeefster was ter plaatse en gaat verder waar in de montage geknipt werd. Het resultaat is een zeldzaam beeld van de echte sfeer in het parlement.
Gelukkig is er meer in het (politieke) leven dan BHV. De Amerikaanse droom is ‘Yes We Can!’, de Belgische ‘Yes Week End!’, dus ik kan al raden waar je mee bezig bent. Ik begon niet zonder reden over de lente. En ik begin dan ook niet zonder reden over zon, zee en strand. Daniela Perez uit Havana doet haar boekje open over vaderland Cuba, waar de zon gul is en Ché met zijn sigaar toekijkt. Maar niet alleen Ché houdt de Cubaanse bevolking in het oog. De Cubanen zijn revolutionair tegen wil en dank, van militaire opvoeding in de lagere school tot het ‘bewijs van goede politieke en morele achtergrond’ om te kunnen studeren. En alles is gratis! Misschien happen de Waalse partijen ook wel toe als de splitsing gratis wordt.
Suzanne Gielis Hoofdredactrice en doe-het-zelfster
2 - Kom op
Colofon Hoofdredactie Suzanne Gielis correctie Rudy Van Camp Birte Govarts Wilfried vanden Bossche Lut Goovaerts Jos Verhoogen uitgever Katholieke Hogeschool Mechelen opleiding Journalistiek derde jaar Drukkerij Cypers Printing Diesterstraat 108 3980 Tessenderlo Contact info@kom-op.be dit magazine is een maandelijkse bijlage van Humo
Inhoud Subrubriek Dag allemaal Rubriek
p 14
p 18
p 43
2 Suzanne spreekt
30 Te doen/zien/horen
43 Meningmaker
3 Inhoud
Al wat je moet weten over boeken, films, muziek en nieuwe media.
Trendwatcher Tom Palmaerts over de fouten van politici en de partijen van de toekomst.
U bevindt zich hier
4 Portaal Kwestie van op de hoogte te blijven.
8 Kokkerellen Mobiele kookploeg Kokkerellen uit Gent kookt voor anarchistische en antikapitalistische actievoerders over de hele wereld. Wij zijn erbij als ze hun kookpotten opwarmen in het Brugse Lappersfortbos.
14 Radovan Karadzic Van poëtische student geneeskunde tot meest gezochte oorlogsmisdadiger. Voor sommigen is hij een volksheld, voor anderen een massamoordenaar. Karadzic heeft meer dan negen levens.
34 Tom Kestens Lalalover-frontman Tom Kestens is een zeldzaam ras. Muzikanten die in de politiek kleur bekennen, zijn in Vlaanderen zo goed als uitgestorven. “Tegen mij zeggen ze ook altijd ‘ben je gek!?’”
38 Hot or Not 40 D-day in de Kamer Onze verslaggeefster beleeft de deadline van BHV en de val van de regering ter plekke.
47 Volgende keer meer
Pauze op pagina 13 Vraag van de maand 13 Quiz 46 Woordzoeker 22 Test 23 Doe-het-zelf
18 Vreemdgaan in Cuba Een Cubaanse schone doet haar relaas over het regime van de gebroeders Castro.
24 België barst? Wij werpen een blik op de toekomst van ons politiek instabiele land. Worden we onafhankelijk, gaan we bij Nederland, laten we het zoals het is of pakken we het creatiever aan?
p 11
Kom op - 3
Portaal Binnen
Foto: Martin Fisch
NUMERIEK
20 miljoen euro voor het Europese voorzitterschap
België is van begin juli tot eind dit jaar voorzitter van de Europese Unie. Vlaanderen begint nu al met investeren in dat Europese voorzitterschap. In 2009 werd al drie miljoen euro uitgetrokken om tijdelijke werkkrachten aan te werven. Dit en volgend jaar wordt daar nog eens 17 miljoen euro bijgeteld, berekent De Morgen. Daarmee worden communicatie, personeel, vergaderingen en conferenties gefinancierd.
Minister-president Kris Peeters (CD&V) hoopt dat die investeringen ook een en ander opbrengen. Concreet wil hij op vijf domeinen vooruitgang boeken. Hij wil de hervorming van de Lissabonstrategie, armoede en sociale uitsluiting, klimaat, energie, leefmilieu, duurzame ontwikkeling en de betrokkenheid van regio’s en burgers bij de EU op de agenda krijgen. Er is dus nog werk aan de winkel.
Jongeren zijn onbewust politiek bewust Maar liefst driekwart van de jongeren zijn politiek betrokken. Critici die al jaren roepen dat jongeren te weinig met politiek bezig zijn, worden de mond gesnoerd door een doctoraatsonderzoek van KU Leuven-onderzoekster Ellen Quintelier.
maatschappelijke thema’s na te denken. Jongens zijn het sterkst bezig met partijpolitiek. “Zeurende ouders hebben, helpt. Zelfs nodeloos doorbomen over politiek zorgt voor meer bewustzijn, ook al gaat dat het ene oor in en het andere oor uit”, besluit Ellen.
Ellen ontdekte ook dat meisjes zich meer engageren in de politiek. Ze verklaart dat met de aanmoediging van hun omgeving om over 4 - Kom op
Foto: NYCArthur
Onder ‘politiek betrokken’ verstaat Ellen onder meer petities tekenen, deelnemen aan betogingen, ecologisch verantwoorde boodschappen dragen of geld doneren voor een goed doel. Erg uitgesproken is die politieke betrokkenheid dus niet. Maar volgens het onderzoek resulteren zelfs kleine maatschappelijke acties uiteindelijk in een groter politiek engagement. Jongeren moeten dus niet aan partijpolitiek doen om iets te bereiken. Moeten we nog zeggen dat ‘peace’ onder politiek valt?
Jeugdparlement kaapt Senaat De Senaat in Brussel wordt opnieuw een week lang ingepalmd door jongeren. Op tafel liggen vier wetsvoorstellen van de juniorministers. Die zullen uitvoerig besproken worden. De voorstellen gaan over een aanpassing van het stakingsrecht en het onderwijssysteem. Na stemming worden ze opgenomen in het Staatsblad van het jeugdparlement, dat Senaatsvoorzitter Armand De Decker aandachtig bekijkt. Het is de tweede keer dit jaar dat het jeugdparlement samenkomt. Ook journalisten en tolken zijn massaal aanwezig. “Als onze voorstellen geen vervolg krijgen dan heb ik toch een week een secretaresse gehad”, zegt een van de deelnemers tegen een journalist van De Morgen.
Binnen portaal
Wereldprimeur
Ë
O INGEWIKKELD BELGI
België bant boerka
Foto: Hakannn & Anduze traveller, Flickr
België wordt binnenkort wellicht het eerste land ter wereld dat gezichtsbedekkende kledij in het openbaar verbiedt. Op 29 april heeft de Kamer het ‘boerkaverbod’ van MR bijna eensgezind goedgekeurd. Door dit verbod kan je niet langer kledij dragen die het onmogelijk maakt om je te identificeren in het openbaar, dus geen boerka of nikab. Wie zich niet aan het verbod houdt, loopt een boete van 15 tot 20 euro of een straf van een tot zeven dagen op. Er is wel een uitzondering voor beroeps- of beschermende kledij. Carnavalsmaskers blijven eveneens toegelaten. Sinterklaas en de Kerstman kunnen dus nog steeds hun werk verrichten. Een eerste belangrijke stap is gezet, maar het verbod is alle hindernissen nog niet voorbij. Open VLD en CD&V willen de tekst in de Senaat inspecteren. Mogelijk zal het verbod daardoor moeten wachten tot de nieuwe regering aan zijn ambtstermijn begint. Als het de Senaat overDe moslimgemeenschap liet leeft, kan het nog gevloerd worden zich niet stoppen door het door conflicten met de grondwet en boerkaverbod de Rechten van de Mens.
Pariteit De minderheid (de Franstaligen) worden door de grondwet beschermd tegen het overwicht van de meerderheid (de Nederlandstaligen). Kwestie van te voorkomen dat we ‘de Walen’ gaan overheersen. Een van die beschermingsregels is de pariteit. Concreet wil dit zeggen dat elke regering naast de premier of minister-president evenveel Franstalige als Nederlandstalige ministers moet tellen. Teletubbies Jawel, ze bestaan echt. Maar zonder televisieschermen in hun buik en antennes op hun hoofd. De term ‘Teletubbies’ werd enkele jaren geleden geïntroduceerd toen de vier SP.A-campagneleiders (Steve Stevaert, Freya Van den Bossche, Frank Vandenbroucke en Johan Vande Lanotte) constant op de televisie campagne voerden. Bij de verkiezingen in 2008 een nieuwe generatie Teletubbies (Caroline Gennez, Kathleen Van Brempt, Peter Vanvelthoven, Bruno Tobback, Pascal Smet en John Crombez) op dezelfde manier stemmen ronselen. De verkiezingsstrijd werd de laatste jaren grotendeels via de televisie gevoerd.
Vlaamse student vertegenwoordigt VS in Brazilië
Foto: Bram Vergote
Bram Vergote gaat naar het World Urban Forum in Brazilië
CITAAT VAN DE MAAND
Onze poging om het allemaal wat simpeler voor te stellen.
Student Bram Vergote (23) uit het WestVlaamse Wingene mag zijn valies pakken, want hij mag de Verenigde Staten vertegenwoordigen op het World Urban Forum in Rio de Janeiro, waar ook ex-president Clinton aanwezig is. Tijdens die tweejaarlijkse internationale bijeenkomst worden de problemen van de verstedelijking besproken. Sinds hij in 2009 een masterdiploma geschiedenis aan de KU Leuven haalde,
volgt Bram een masteropleiding ‘Europe and the World’ aan de Amerikaanse Lehigh University in Pennsylvania. Bij een gesimuleerde VN-zitting tijdens het vak Verenigde Naties moest hij de belangen van de VS verdedigen. Hij sprong in het oog bij zijn lectoren en werd geselecteerd om met een delegatie van vier Lehigh-studenten naar Brazilië te gaan. Wij wensen hem veel succes.
De informatieve Vlaamse en Waalse huizen die ons imago in het buitenland moeten versterken, vertegenwoordigen de twee landsdelen apart. Daardoor lopen de kosten dubbel zo hoog op. Dat terwijl buitenlanders al moeite hebben om België aan te duiden op een wereldkaart. Aftredend premier Yves Leterme smoort daarom de ambities van de gewesten in de kiem tijdens zijn speech aan het diplomatenkorps.
Foto: agriflanders
"De merknaam Vlaanderen heeft weinig zin, België wel"
Zou een Vlaamse koe meer melk geven dan een Belgische?
Kom op - 5
Irakoorlog omgedoopt naar
West-Europese Unie stopt ermee
De regering van president Obama wil een andere naam voor ‘Operatie Iraakse Vrijheid’, die voorganger Bush aan de Irakoorlog gaf. Vanaf 1 september zal die Operatie Nieuwe Dageraad heten. Het Pentagon wil daarmee een duidelijk signaal geven. “De Operatie Iraakse Vrijheid is beëindigd. Onze strijdkrachten nemen nu aan een nieuwe missie deel”, aldus minister van Defensie Robert Gates. Het aantal Amerikaanse soldaten in Irak is recent verminderd tot 97 000. In augustus zouden het er nog minder dan 50 000 moeten zijn.
Begin april heeft de West-Europese Unie (WEU) besloten om zichzelf op te heffen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de WEU opgericht. De koepel van tien lidstaten hield zich vooral bezig met de Europese defensie. Intussen zitten die taken in het pakket van de Europese Unie, waardoor de WEU overbodig is. Omdat het orgaan budget bleef opslorpen, werd er steeds meer aangedrongen op een ontmanteling.
Nieuwe Dageraad
Papegaai wordt regeringslid
Foto: Brent Barrett
De Nieuw-Zeelandse premier John Key heeft de beroemde papegaai Sirocco een taak als spreekbuis voor natuurbehoud gegeven. Daarmee treedt de eerste papegaai toe tot de regering van Nieuw-Zeeland. De premier ziet de met uitsterven bedreigde kakapo als ideale ambassadeur om op te komen voor de natuur. “Sirocco heeft fans over de hele wereld en hij is niet mediaschuw. Deze vogel kan de gemeenschap bewust maken van de diersoorten die bedreigd zijn en moeten beschermd worden”, aldus Key. Voor zijn rol als regeringslid haalde Sirocco alle kranten en journaals omdat hij tijdens een BBC-reportage over kakapopapegaaien wilde paren met presentator Mark Carwardine. Wij kijken alvast uit naar de verkiezingen.
Foto: Apichart Weerawong, AP
BEELDVORMING
6 - Kom op
Foto: Lee Maguire
Portaal Buiten
Rusland houdt media-offensief in het Westen Het Kremlin is vastberaden om de ‘echte’ waarheid over Rusland in het Westen te verspreiden. Om die waarheid over te brengen worden zware middelen ingeschakeld: paginagrote advertenties in kranten en grote billboards naast de snelwegen. Op de advertenties worden een soldaat en een terrorist versmolten en in het gezicht van Barack Obama zie je de Iraanse president Ahmadinejad. Hiermee wil Rusland zijn imago opkrikken en uitgelekt slecht nieuws tegengaan. De Russische overheid wil dit jaar bijna één miljard euro spenderen aan internationale propaganda. Aan de werkloosheid besteedt het Kremlin minder.
Thaise protestanten dwingen hun regering om af te treden. De roodhemden, zoals het Verenigd Front voor de Democratie en tegen de Dictatuur om duidelijke redenen genoemd wordt, hebben echter nog een lange weg te gaan om hun doel te bereiken. Op 15 maart stroomden meer dan 100.000 Thaise boeren en sympathisanten van over het hele land naar hoofdstad Bangkok, waar ze verschillende wijken bezetten. De arme boeren kunnen in het rijke Bangkok op weinig steun rekenen. Hun royalistische rivalen, de geelhemden, hebben daar de overhand. De kloof tussen rijk en arm is in Thailand niet alleen heel diep, maar ook heel visueel.
return of the Red Army
Buiten portaal
CIA adviseert beïnvloeding van Europa over Afghanistan De inlichtingendienst CIA stelt de Amerikaanse regering voor om de Europese publieke opinie over Afghanistan te beïnvloeden. Een CIA-document hierover belandde op de website WikiLeaks. Na de val van de Nederlandse regering over Afghanistan vreest de Verenigde Staten dat ook andere Europese landen hun troepen zullen terugtrekken. Het rapport adviseert daarom om de publie-
ke opinie te beïnvloeden. Het zegt zelfs hoe je zoiets kunt aanpakken. Om Europa te beïnvloeden, moet je volgens de schrijvers bij Frankrijk en Duitsland zijn. De Franse publieke opinie is gevoelig voor nieuws over burgers. Die kan je beïnvloeden door berichten over Afghaanse vrouwen. Het Duitse publiek beïnvloed je best door te wijzen op mogelijke negatieve gevolgen. “Aantonen hoe Duits-
land wordt blootgesteld aan terrorisme, opium en vluchtelingen kan er toe bijdragen dat de oorlog sceptici over de streep trekt”, klinkt het. Uit de onderzoeken blijkt eveneens dat de missie populairder is als Barack Obama ze steunt. Toch wordt Obama nog niet ingeschakeld. De Red Cell van de CIA die het document opstelde, heeft enkel een advieswaarde.
Foto: Hamed Saber
Iran zkt nwe hfdstad, lfst zndr brklijnen De Iraanse hoofdstad Teheran zou de volgende jaren wel eens getroffen kunnen worden door aardbevingen. Seismologen trekken aan de alarmbel omdat Teheran, met zijn 12 miljoen inwoners de grootste stad in het Midden-Oosten, gebouwd is op minstens 100 geologische breuklijnen. Daarom adviseert ayatollah Ali Khamenei de Iraanse autoriteiten om van hoofdstad te veranderen. De geestelijke leider heeft een centraler bestuurscentrum in gedachte. Een andere stad kan tot hoofdstad gepromoveerd worden, maar de Iraniërs overwegen ook het bouwen van een compleet nieuwe stad.
De avondspits in Teheran wordt steeds gevaarlijker
De timing van deze plannen is interessant, zeggen sceptici. De Iraanse overheid maakte het plan bekend vlak na grootschalige burgerprotesten tegen de herverkiezing van president Ahmadinejad. De Iraanse geestelijke Kazem Sedighi denkt er het zijne van: “Schaarsgeklede vrouwen die het niet al te nauw nemen met de huwelijkstrouw veroorzaken aardbevingen. We kunnen ze alleen voorkomen door onze toevlucht te zoeken in ons geloof en ons leven aan te passen aan de islamitische morele codes.” Teheran laat weten dat er voor 2025 niet verhuisd zal worden. Tot dan is bidden misschien toch niet zo’n slecht idee.
Verdwenen Chinese dissident geeft teken van leven
Vermoedelijk heeft die “subversie” iets te maken met de acties van Gao Zhisheng. Hij werd internationaal befaamd voor de verdediging van vervolgde Falun-Gongleden. Gao schreef een reeks strenge brieven naar de Chinese leiders. Later publiceerde hij getuigenissen over gruwelijke folteringen in het boek A China More Just. Gao werd naar eigen zeggen zelf gefolterd voor hij verdween. Eind 2009 waren Gao Zhisheng en dissident Hu Jia nog kanshebbers voor de Nobelprijs voor de Vrede. Peking spaarde kosten noch moeite om te vermijden dat de dissidenten de prijs ook in ontvangst konden nemen.
De Chinese overheid mishandelt leden van Falun Gong of Falun Dafa
Naar verluidt dook Gao Zhisheng ergens in Shanxi onder. Misschien schuilt hij wel achter dat rotsblok
Foto: Graeme Nicol
Waar Gao zich exact bevindt en hoe hij eraan toe is, is nog steeds onduidelijk. Naar verluidt bevindt hij zich nog steeds in de noordelijke provincie Shanxi, waar hij een jaar geleden gearresteerd werd. Na zijn verdwijning eisten de Verenigde Staten en Europa een verklaring. “Gao bevindt zich waar hij zich moet bevinden”, was het enige dat de woordvoerder van Buitenlandse Zaken Ma Zhaoxu kon vertellen. Later gaf hij toe dat hij niet meer wist dan dat. Ook over de reden van
de arrestatie is bitter weinig geweten. Minister van Buitenlandse Zaken Yang Jiechi zei enkel dat Gao “wegens subversie veroordeeld is tot een celstraf.” Foto: Tor Kristensen
De dood gewaande Chinese mensenrechtenverdediger Gao Zhisheng (44) die het opnam voor gefolterde leden van Fallun-Gong, is terecht. In februari 2009 werd hij opgepakt, waarna hij spoorloos verdween. Tot nu, want verschillende (media)bronnen hebben telefonisch met hem kunnen spreken. Zijn boodschap was duidelijk: “Ik wil het even rustig houden.”
Ben jij geselecteerd voor het Europees Kampioenschap wetgeven? Eis je een badpakkenspecial met Carla Bruni en Angela Merkel? Of zoek je gewoon maten om op café mee te debatteren? Laat het ons gerust weten via portaal@kom-op.be Kom op - 7
Sos piet
Reportage Kokkerellen
n voor anarchiste Het Gentse keukencollectief Kokkerellen trekt de wereld rond met zo weinig mogelijk geld en twee doelen: hongerigen voeden en de goede zaak steunen. Actie voeren tussen soep en patatten. Op een ijskoude middag verzamelen activisten en natuurliefhebbers aan de rand van de weg die het intussen gekapte Brugse Lappersfortbos en het splinternieuwe kantoorgebied scheidt. De zondagsmarkt loopt op zijn eind en een groepje ‘100 procent katoen’-geklede activisten wacht om het boeltje over te nemen. Ze troepen samen rond een kampeertafel waarop schijnbaar een grote melkkruik staat. Al snel blijkt dat het gaat om warme soep, die met dit koude weer erg in trek is. Rond de met gasflessen aangedreven kookplaat staan Casper, Lien, Lynn, Jelle, Jacob en Pjotr. Uit vrees voor politie en inlichtingendiensten geven ze hun identiteit niet prijs. Zij zijn niet de enigen. De activisten schuwen zowel politie als journalisten. Ons fototoestel wordt bekeken als een kernwapen. Dat ze daar
Elke zondag mogen de activisten op de aanpalende markt hun kruiwagen volladen
Pjotr behoorde tot de eerste groep activisten die het Lappersfortbos bezetten. Nu kookt hij voor zijn kompanen
een goede reden voor hebben, zal later blijken.
bespeuren. Typisch anarchie. Iedereen heeft evenveel inspraak en doet wat hij of zij wil.
“Koken is onze manier om steun te betuigen aan het protest.”
Soep als steun De Kokkerellers zijn niet aan hun proefstuk toe. Een vijftal keer per jaar rukken ze uit met potten en pannen. Allerlei vooral politiek getinte organisaties van Brugge tot Calais, Duitsland en IJsland willen het kookteam boeken. Maar de vrijwilligers koken alleen voor acties die ze zelf willen steunen. Die zijn bij voorkeur anarchistisch en antikapitalistisch getint. “Koken is onze manier om steun te betuigen aan het protest”, vertelt Pjotr (29), “Ik kook omdat ik vind dat we vanuit de keuken een basis kunnen bieden aan de actiebeweging. Op koude dagen heb je als contestant nood aan warm eten.” En dat weet hij als geen ander. Hij was acht jaar geleden immers bij de eerste activisten die met zelf gebouwde boomhutten het Lappersfortbos dag en nacht bezetten. Zo leerde hij de kookploeg kennen, waarvan hij zeven jaar geleden lid werd.
In de keuken gaat het er heel ontspannen aan toe. Op een boomstronk zitten de vrouwen met dikke handschoenen en een flinke kom soep gezellig te keuvelen. Een man met kapitein Haddock-allures peddelt met zijn gigantische lepel in een tweede soepketel op het vuur. Leiderschap is er in de verste verte niet te
Niet alleen het doel, maar ook mensen helpen is de essentie van het begin jaren ’90 opgerichte Kokkerellen. En de dankbaarheid onder de hongerigen is groot, want het team wast zelden alleen af. “Enkele jaren geleden hoorden we het verhaal over sans-papiers die een Brusselse kerk bezetten. We wilden daar heel graag koken, dus trokken we op eigen initiatief
8 - Kom op
Kokkerellen Reportage
naar Brussel. Ze waren daar heel blij mee en wij vonden het ook heel tof.”
De kookploeg zit krap bij kas, maar heeft meer voedseleisen dan het gemiddelde restaurant. Geknutselde collectebus Naast de gigantische soepketel en een versneden Turks brood staat een geknutselde collectebus die ooit als emmer door het leven ging. Het etiket ‘vrije bijdragen’ doet vermoeden dat eender wie eender wat door de gleuf mag schuiven. Een mollige vrouw hijst wat rammelende muntstukken uit haar jaszak. Maar de meesten zijn vooral gefocust op soep en laten de bus –om het zo te zeggen- links liggen. Geld vragen, doen ze alleen om uit de kosten te komen. De kookploeg berekent zijn minimumprijs op basis van het aantal eurobriefjes die ze moet dokken voor de gehuurde bestelwagen en gasflessen. “Wie die prijs kan betalen, doet dat met plezier. Wie dat niet kan, hoeft zich niet schuldig te voelen. Dit systeem werkt vrij goed, zowel voor hen als voor ons. Want wij willen iedereen eten geven, ook mensen die het niet kunnen betalen. Als we een vaste prijs aanrekenen, hebben ze schuldgevoelens en durven ze niet om eten vragen”, zegt Pjotr.
“Als je bij warenhuizen winkelt, steun je praktijken waar wij tegen zijn. Maar het voedsel dat ze weggooien vissen we wel uit de vuilbak.” Tegen dierenleed Het mobiele keukencollectief zit krap bij kas, maar heeft meer voedseleisen dan
het gemiddelde restaurant. Kokkerellen laat niet eender wat pruttelen op zijn kookplaat. De ploeg kookt steeds vegetarisch, veganistisch en dus zonder dierlijke vetten. Alleen die maaltijden werken anarchisten zonder gewetensbezwaar naar binnen. “We zijn tegen onnodig dierenleed. En door niet met dierenvlees te werken, verminderen we bovendien de CO2-uitstoot”, verklaart Pjotr, “Producten uit verre landen zijn om dezelfde reden niet welkom. Het moet zo lokaal en natuurlijk mogelijk blijven om de vervuiling van het transport binnen de perken te houden.” Door die kieskeurigheid kan de kookploeg rekenen op het respect van de activistenwereld. Want frietkramen op een
schreden is. Dat is niet ecologisch. Wij proberen dat voedsel zo veel mogelijk te recupereren. Soms mogen we het bij de winkel ophalen, maar we vissen het ook uit de vuilnisbak.” De verleiding is misschien groot, dus toch nog even dit voor je in de vuilnisbak duikt: volgens de Brugse politie is het strafbaar. Afval heeft een eigenaar. Een verordening staat vuilnisbakduikers in de weg. Vorig jaar in maart werden enkele Lappersforters gearresteerd voor het ontvreemden van vervallen voedsel uit de afvalcontainer van Delhaize in Brugge. Maar de straffen zijn naar verluidt mild: maximum zeven dagen cel of een boete van enkele eurocent.
De afwassers vechten om de handdoek in de openluchtkeuken. Zou je die ook kunnen huren?
actie laten aanrukken, is geen optie. En in dit kampeermilieu zouden ze zonder twijfel misstaan. Vuilnisbakduiken Supermarkten en voedingsmultinationals worden vermeden. Maar het eten dat ze weggooien, wordt volgens Pjotr wel geapprecieerd: “Als je bij warenhuizen winkelt, steun je praktijken waar wij tegen zijn. Ze vervuilen, verkopen dierenvlees en steunen bedrijven die hun werknemers niet gelijk behandelen. Ze gooien voedsel weg zodra de vervaldatum over-
De wet heeft misschien iets tegen vuilnisbakduiken, maar een zoekertje publiceren, is niet verboden. Begin 2006 trok Kokkerellen naar de havenstad Calais om er te koken voor driehonderd vluchtelingen die bossen bezetten tot ze een lift naar Engeland krijgen. “Meestal maken we de soep een dag op voorhand, maar het avontuur in Calais heeft ons een aantal weken voorbereidingstijd gekost. Genoeg eten vinden, was geen gemakkelijke opdracht. Daarom plaatsten we een zoekertje op een tweedehandssite. Daar hebben we vrij veel reacties op gekregen,
Kom op - 9
Reportage Kokkerellen
maar sindsdien hebben we het niet meer gedaan.” Shoppen met de kruiwagen Op de zondagsmarkt passeren we twee Lappersforters met een overladen kruiwagen vol etenswaar. Door hun dreads en losse broeken zijn ze duidelijk van de marktkramers te onderscheiden. Volgens sympathisant André Van de Kerckhove die ons door het bos gidst, mogen de activisten in het Lappersfortbos elke zondag na de markturen hun kruiwagen volladen om de week door te komen.
“Als ze weten dat we de kookploeg zijn dan laat de politie ons meestal gaan. In Duitsland kent de politie de mobiele actiekeuken.”
Probeer hier maar eens geluidloos voorbij te sluipen met een politiekorps
Kokkerellen kan bovendien op de gulheid van lokale boeren en tuinders rekenen. Overschotten van onder meer bieten en kolen gaan regelmatig richting Gent. Toch legt het kookcollectief zijn lot niet in de handen van weldoeners. Een tiental jaar geleden werd in Gent een alternatief voor supermarkten uit de grond gestampt: het voedselkollektief (VOKO). Daarbij is een zeventigtal groepen aangesloten die samen eten bestellen bij
10 - Kom op
de Nederlandse groothandel De Nieuwe Band, die eveneens weigert om samen te werken met supermarkten. Die bestellingen bestaan vooral uit droogvoeding als bonen en linzen. Ook in Antwerpen, Leuven en Lokeren schieten VOKO’s als paddenstoelen uit de grond. Politie(in)vallen Activisten werden al vaker als terroristen beschouwd. De Nederlandse krant Trouw berichtte ten tijde van een antikapialistische actie in Straatsburg over het verhaal van een Greenpeace-actievoerster. Zij kon na haar arrestatie in Nederland niet meer binnen in Frankrijk. Haar persoonsgegevens waren in het Europese computernetwerk SIS opgeslagen onder de noemer ‘terrorisme’. Politie-invallen zijn schering en inslag. Zo ook in Brugge, waar bosbezetters het bedreigde gebied met draadjes, belletjes, netten, tunnels en stalen platen politievrij proberen te maken. Bij de volgende grote inval hopen ze daardoor gewaarschuwd te worden en op tijd te ontsnappen. Want waar de kookploeg komt, zijn flikken nooit ver weg. Onder andere bij een protest tegen nucleair transport en tijdens een actie tegen de G8 waren er grote acties van de politie. Maar de kookploeg zelf wordt vaak gespaard. “Als ze weten dat we een kookploeg zijn, laten ze ons meestal gaan. Het verschilt wel van land tot land. Bijvoorbeeld in Duitsland kent de politie de mobiele actiekeuken. Ze weten wat ze van ons kunnen verwachten.” De actiebeweging zweert bij passief verzet, maar wordt volgens de actievoerders desondanks goed in de gaten gehouden. Al snel blijkt dat te kloppen. Het protest is nog geen half uur bezig of een combi stopt. Twee agenten verzoeken de actievoerders om de weg open te houden. Dat terwijl alleen de rand van de straat inge-
palmd wordt. De demonstranten zijn uiterst voorzichtig, de agenten waakzaam. Om de macht van de arm der wet te ontduiken, noemen ze elkaar nooit bij hun echte naam. Ook achternamen zijn hen vreemd. “Als ze mijn naam kennen, kunnen ze mijn telefoon afluisteren. Want als kookploeg weten wij waar en wanneer acties georganiseerd worden en wie die organiseert. Als ze dat weten, kunnen ze hun invallen zorgvuldig voorbereiden en dan moet elke actie eraan geloven.”
Keukens zonder grenzen Ook in de buurlanden kokkerellen mobiele kookgroepen erop los. En na zo’n dag van zwaar protest gaan soms straffe verhalen de tafel rond. Nederland Tijdens protesten tegen de Eurotop in Göteborg in 2001 had de Utrechtse keuken Rampenplan pech. Het keukenteam werd twee keer gearresteerd. Ze waren bovendien getuige van de brutale arrestatie van een zekere Maarten, die naar eigen zeggen ondanks zijn geweldloos protest van een container geduwd en vervolgens besprongen en mishandeld werd door agenten. Rampenplan sloot zich daarna aan bij de steungroep die Maarten vrij probeerde te krijgen. Duitsland De Folkskuchen uit Hannover en de Berlijnse keuken Le Sabot waren samen met Rampenplan en Kokkerellen vorig jaar in april actief bij betogingen in Straatsburg. Le Sabot had het volgens Indymedia moeilijk om over de grens te geraken, maar uiteindelijk kwam er toch eten op tafel. Verenigd Koninkrijk De Anarchist Teapot Mobile Kitchen uit Brighton vond zijn inspiratie bij Rampenplan en bedient hetzelfde pubbliek: demonstranten, anarchisten en alternatieve festivalgangers. Maar op kerstavond is de kookploeg traditioneel in het lokale werklozencentrum te vinden. Intussen bracht het gezelschap een kookboek uit, genaamd Another Dinner is Possible. Het spreekt vanzelf dat je daarin geen recept voor foie gras of bacon and eggs zult vinden.
Subrubriek Rubriek
leven als activist in het lappersfortbos
De groententuin draaide duidelijk uit op een mislukking
Gefolterde plastic poppen kom je overal tegen in het Lappersfortbos. Hier kan Barbie beter buiten blijven
Na een jarenlange strijd werd het duidelijk dat het bos toch gekapt zou worden voor kantoorgebouwen. Daarom organiseerden diverse groene bewegingen op 31 januari tal van feestelijke activiteiten. Het bos zette zijn deuren open en wij waren erbij.
Die geluksbrenger bleek toch maar waardeloos
Op pamfletten en spandoeken werd er niet bespaard Op het feest ter ere van het bos bracht deze Zwitserse toneelgroep een griekse tragedie
De openluchtklerenkast staat op instorten
Kom Kom op op -- 11 11
leven als activist in het lappersfortbos
Op 4 maart werd het Lappersfortbos compleet ontruimd en de eerste bomen gingen dadelijk tegen de vlakte. 25 activisten werden opgepakt. Intussen zijn ze opnieuw op vrije voeten. Ze moeten op zoek naar een nieuwe woning, want het bos was hun enige thuis.
De bezetters woonden in zelfgemaakte boomhutten om de natuur zo weinig mogelijk schade toe te brengen. Zelfs bij vriesweer waren ze er niet weg te krijgen
Het lokale café annex centrum van het activistendorp
Hij geraakt met zijn zelfgemaakte touwladder wel in de boom, maar geraakt hij er ook uit?
12 - Contrast
Toilet op grootmoeders wijze. Hier veegt men zijn gat af met stro
Het enige huis in het bos brandde enkele jaren geleden af, maar doet desondanks nog steeds dienst
De gedumpte container van Fabricom, de eigenaar van het bos, werd omgevormd tot ‘fort’, café inclusief
pauze
d
q u iz
Tip: hij staat niet op deze foto
Foto: Seier+Seier, Flickr
Foto: Andrea Guerra
V r a ag va n d e m a a n
Wie is het? De politicus die we zoeken werd in het verleden verkozen tot ‘ergste Belg’. Kan jij uitvissen wie het is aan de hand van enkele uitspraken?
en waarom wordt er zo moeilijk over gedaan? De (partij)politieke wereld wordt onderverdeeld in rechts (Open VLD, Lijst Dedecker, NV-A), centrum (CD&V) en links (SP.A). De linkse of socialistische kant beschouwt ons als gelijk en wil ons gelijke kansen geven. Zij willen vooral de zwakkeren beschermen met sociale zekerheid als pensioenen en kinderbijslag. De rechtse of liberale kant gaat ervan uit dat mensen niet gelijk zijn. Ze ijveren voor een duidelijke structuur (onder andere binnen onderwijs, staat en leger), willen minder belastingen en sterke leiders. Centrumpartijen hebben zowel linkse als rechtse elementen. Extreem-rechts wordt vaak in één adem genoemd met het extreem-nationalistische en racistische Vlaams Belang, al zijn extreem-rechtse groepen zoals Voorpost ook buiten het partijstelsel te vinden. De slogan ‘eigen volk eerst’ van Vlaams Belang en de afkeer van vreemdelingen typeren extreem-rechts. Een goed voorbeeld is Hitler, die de Ariërs (blonde germanen met blauwe ogen, nvdr) verhief en zo’n zes miljoen Joden massaal uitroeide
in concentratiekampen. Extreem-rechts is, zoals Hitler en zijn Nazi’s destijds, vaak tegen de democratie en wil ze dus afschaffen. Om te verhinderen dat één groep de macht naar zich toe trekt en uiteindelijk de democratie afschaft, werd het cordon sanitaire in het leven geroepen. Dit cordon sanitaire houdt in dat de Vlaamse partijen geen afspraken maken of regelingen treffen met het Vlaams Belang. Daardoor zit deze partij steeds in de oppositie. Waar een extreem-rechts is, moet natuurlijk ook een extreem-links zijn. Boegbeelden van deze onduidelijk afgelijnde strekking zijn Robin Hood die –al strijdend- neemt van de rijken en geeft aan de armen, Animal Liberation Front (ALF), Dierenbevrijdingsfront en de Russische dictator Stalin, die 20 miljoen doden op zijn geweten heeft. Communistische groeMeer we t e n? peringen en partijen, Voorpost-o prichter Lu c zoals die van Stalin, Vermeulen gee worden vaak tot ex- extreem-rechts ft zijn e mening in het doss treem-links gerekend. ier ‘B barst?’
"Wij hebben er genoeg van om als autochtoon opgejaagd wild te fungeren. In plaats van als angsthazen door het leven te gaan, kunnen wij maar beter boswachter worden." “Mijn vader werd als dwangarbeider afgevoerd naar een munitiefabriek in Duitsland. Na de oorlog keerde hij uitgemergeld huiswaarts.” "Mensenrechten zijn valse schijnwaarden." "Er is geen sprake van vreemdelingenhaat, maar als het dan toch absoluut een fobie moet zijn, dan maar islamofobie. Ja, ik ben bang van de islam." “Je moet durven te beklemtonen dat onze beschaving superieur is aan bepaalde andere beschavingen.” “De Vlaamse rechterzijde is de domste van de wereld. We gaan liever met socialisten, groenen en god-weet-wie in zee. Bart (De Wever, NV-A-boegbeeld, nvdr) zit nu in een coalitie met de socialisten. Daardoor kan links doen wat het wil: verder besturen.” Wie is het? Filip Dewinter!
Wat is extreem-rechts
elgië
Kom Kom op op -- 13 13
Bekend gezicht Karadzic
Van poëtische student geneeskunde tot meest gezochte oorlogsmisdadiger
Radovan Karadzic der Jovanka en zijn 9-jarige broertje Luka zijn jeugd overleven zonder papa Vuko. Karadžić senior was lid van de Četniks, een nationalistisch en royalistisch guerillaleger. Daarom krijgt hij na de Tweede Wereldoorlog een one-way ticket naar de Russische gevangenis.
C - Croatië B - Bosnië S - Servië M - Montenegro
C B M
Foto: Pegash, Flickr
19 juni 1945 - Radovan Karadžić ziet het daglicht in het boerendorpje Šavnik in Montenegro, een land iets groter dan Vlaanderen. Maar van een vredig leven tussen koeien en geiten kan hij slechts dromen. Kleine Radovan moet met moe-
Kaart: Wikimedia Commons, Bewerking: SG
S
1960 - Als Karadžić 15 jaar is, verhuist hij naar Sarajevo. Aan de Universiteit van Sarajevo studeert hij medicijnen. Hij leeft er samen met moslims die hij later massaal zou laten uitmoorden. Hij woont om de hoek bij de bakkerij van Izeta Bajramovic, eveneens moslim. Izeta en Radovan worden bevriend. Ze las zelfs zijn gedichten over het ongedierte in de stad dat vernietigd moet worden, vertelt ze aan de Nederlandse krant Trouw. Toch heeft
Karadžić en zijn alter-ego Dragan Dabic. Zoek de gelijkenissen
Foto: Ryan Speth
Radovan Karadzic, voormalige president van de onafhankelijke Servische Republiek van Bosnië en Herzegovina, staat na dertien jaar onderduiken terecht voor volkenmoord en misdaden tegen de menselijkheid. Nadat hij zijn proces enkele maanden boycotte, is het sinds eind maart volop aan de gang. En dat kan nog twee jaar duren. Het ziet ernaar uit dat het gezicht van de jaren ’90 ook in de jaren ’00 geregeld in de media zal opduiken. Tijd om uitgebreid kennis te maken.
ze nooit moslimhaat opgemerkt, net als zoveel anderen. Haar broer overleefde de oorlog waarvoor Karadžić terecht staat niet. In depressie verdiept 22 mei 1967 – De vrucht van het samen ‘studeren’ met zijn liefje Ljiljana Zelen is Sonja, Karadžićs eerste dochter. Na haar geboorte wisselt het koppel het ja-woord uit. In 1968 publiceert Karadžić zijn eerste gedichtenbundel, De Dolle Speer. Hij zet ook zijn eerste stap naar het buitenland. Karadžić vertrekt in 1970 naar Denemarken, waar hij zich verder specialiseert in depressie en neuroses. “Ik ben geboren om zonder graf te leven, dit menselijk lichaam zal nooit sterven. Het is alleen geboren om de bloemen te ruiken, maar ook om in brand te steken, te doden en alles tot stof te herleiden.”
1971 - De vaak geciteerde strofe hierboven pent Kara-džić neer in het gedicht Sarajevo. Velen zien het als een aankondiging van het drama dat twintig jaar later zal volgen. Echtgenote Ljiljana verklaarde aan The Guardian echter dat Karadžić het gedicht “in een ogenblik van depressie” schreef. Na de geboorte van zoon Aleksandar op 14 mei 1973 gaat Karadžić in 1974 voor twee jaar naar New York om zich aan de Columbia University verder te specialiseren in de psychiatrie.
Het boerendorpje Šavnik, waar kleine Radovan zijn moeilijke jeugd doorbracht
14 - Kom op
1976 - Als hij afgestudeerd van die reis terugkeert, kan hij aan de slag in de psychiatrische afdeling van het Koševoziekenhuis in Sarajevo. Vrienden beweren echter dat hij veel meer is dan een psychiater. Karadžić heeft een reeks bijbaan-
Karadzic Bekend gezicht
Karadzic begeleidt voetbalploeg FK Sarajevo als dokter en is ervan overtuigd dat hij de prestaties van de voetballers kan verbeteren door groepshypnose. man met connecties 1983 – Karadžić zet zijn carrière verder in een ziekenhuis in Voždovac, Belgrado. Met zijn vriend Momčilo Krajišnik uit de mijnindustrie krijgt hij een lening voor ‘landbouwontwikkeling’. Maar de vrienden gebruiken het geld om in het ski-resort Pale tussen de huizen van de country clubbers riante villa’s voor zichzelf te bouwen. In november 1984 slaat het noodlot toe. Ze worden allebei gearresteerd en krijgen een celstraf voor hun fraude. Karadžić zit elf maanden achter tralies, maar via zijn connecties wuift hij de gevangenis al snel vaarwel. Het proces wordt tijdelijk stopgezet wegens gebrek aan bewijs. September 1985 – Het proces wordt hervat en Karadžić krijgt een celstraf van drie jaar. Maar van die drie jaar spendeert hij geen dag in de gevangenis. Karadžić spendeert wel nog steeds veel tijd aan zijn gedichten. Hij schrijft vaak over het verzet tegen de Ottomaanse cultuur, een thema dat hem bezig houdt. Karadžić wil het maken als schrijver. Zo komt hij in contact met de Servische schrijver Dobrica Ćosić, de culturele leider van het
Servische nationalisme. Ćosić moedigt Karadžić aan om in de politiek te gaan. niet gek op politiek 1989 – Karadžić richt samen met Dobrica Ćosić en psychiater annex zijn mentor Jovan Raskovic de Servische Democratische Parij (SDS) op. De nationalistische Servische partij in Bosnië en Herzegovina streeft naar een Servische Republiek in Joegoslavië. De partij behaalt een monsterscore bij de Bosnische Serviërs. Karadžić wordt al in 1990 voorzitter van de partij, ook al was hij naar eigen zeggen “niet zo gek op politiek”. “Niemand wilde die taak op zich nemen, dus heb ik het maar gedaan”, verklaart hij. Anderen zien Karadžić als een stroman van de Servische president Milošević. Oktober 1991 – Kroatië en Slovenië stappen uit de Joegoslavische federatie. Ze worden als staat erkend door de Verenigde Staten en Europa. Joegoslavië stuikt in elkaar. Ook Bosnië overweegt het om Joegoslavië achter zich te laten. Dat drijft de spanning ten top. In een van zijn speeches heeft Karadžić het over een “onontkoombare etnische en religieuze oorlog”, dat door experts geïnterpreteerd wordt als genocidendreiging. Steeds vaker verwijzen Karadžićs toespraken naar het Servische verleden, het sterke Servische volk en de heldhaftige helden die het volk beschermden tegen de Turkse bezetter. Hij verandert zienderogen in een fel nationalist, die als een held zijn volk wil beschermen. Karadzic president Maart 1992 – Vanaf begin 1992 gaat het snel. Zelfs vandaag zijn er nog veel onduidelijkheden en zwarte gaten. Na een referendum bij de Bosnische bevolking, dat de Bosnische Serviërs onder leiding van Karadžić zonder resultaat proberen te saboteren, roept de Bosnische Moslim-activist en politicus Izetbegovic op 3 maart de onafhankelijkheid van Bosnië en Herzegovina uit. Hij treedt zelf aan als president. Karadžić roept de onafhankelijkheid van de Servische Republiek uit, eveneens met zichzelf als president. Nog
voor de oorlog begint, zijn er verschillende bloederige gevechten tussen Serviërs en Bosnische moslims. April 1992 - De druppel die de emmer doet overlopen, is de internationale erkenning van Bosnië op 6 april. Even later treedt de Republiek Bosnië-Herzegovina toe tot de Verenigde Naties. Wapens worden opgeblonken, raketten afgevuurd en het eerste bloed vloeit. Jawel, de driejarige Bosnische oorlog is begonnen. Onder leiding van Karadžić en met de steun van Slobodan Milošević richt het Bosnisch Servische leger zijn raketten op de Bosnische hoofdstad Sarajevo, Karadžićs eigen woonplaats. De stad zal tot het einde van de oorlog omsingeld worden, waarmee het record van de langste omsingeling aan diggelen ligt. Naar schatting twaalfduizend burgers laten hierbij het leven. De Bosnische oorlog is het excuus voor massamoorden en etnische zuiveringen. De Serviërs richten onder leiding van
Foto: Ville Miettinen
tjes. Met zijn vrouw start hij thuis een praktijk, hij houdt spreekuur bij een groot bedrijf en begeleidt als dokter de eerste ploeg van de multiculturele voetbalclub FK Sarajevo. Karadžić is ervan overtuigd dat hij de prestaties van de voetballers aanzienlijk kan verbeteren door groepshypnose. Maar de resultaten zijn niet om over naar huis te schrijven.
Sarajevo is nog steeds de langst omsingelde stad ooit
Karadžić tientallen concentratiekampen op, waarnaar Kroaten en Bosnische moslims worden afgevoerd. De meesten zullen hun families nooit meer zien. Gruwelijke beelden 11 juli 1995 – Deze datum staat bij velen in het geheugen gegrift als de Val
Kom op - 15
bekend gezicht Karadzic Een VN-blauwhelm komt tot de conclusie dat de vrede handhaven in Bosnië niet gemakkelijk is
van Sebrenica. De Bosnische stad Sebrenica, die bewaakt werd door het Nederlandse VN-blauwhelmenteam Dutchbat, wordt ingenomen door Karadžićs generaal Ratko Mladic en zijn troepen. Exacte cijfers zijn er nog steeds niet, maar naar schatting zevenduizend à achtduizend moslimmannen worden meegenomen en massaal vermoord. In andere steden gebeuren gelijkaardige taferelen. Gruwelijke beelden vinden hun weg naar het Westen.
16 - Kom op
Foto: Moomoobloo, Flickr
In 2007 werd in Potocari nabij Sebrenica een massagraf blootgelegd
‘Sniper Alley’, de hoofdweg in Sarajevo, doet zijn naam nog steeds eer aan
In 2005 doet Karadžić de truc met het boek nog eens over. In Onder de linkerborst van de eeuw beschrijft Karadžić het berglandschap en de natuur. De gedichten worden door de buitenwereld geïnterpreteerd als een beschrijving van zijn schuilplaats, vermoedelijk aan de grens tussen Bosnië en Servië in een bosachtige streek. Uitgever Slavoljuc Obradovic weigert te vertellen hoe hij het materiaal in handen kreeg. 24 juli 1995 – Karadžić wordt voor het eerst officieel beschulKaradzics digd van oorlogsmisdaden. Vooral de belegering van Sarajevo wordt autobiografische hem kwalijk genomen. Er wordt roman wint in 2004 pas ingegrepen nadat een granaat op 28 augustus de Markala-markt zelfs een Servische in Sarajevo tot bloedbad bombarliteraire prijs. deert. Over de afzender van die granaat is vandaag nog steeds niets geweten. Maar voor de inter11 maart 2006 – Een gigantische nationale gemeenschap is die graanticlimax doet zich voor in het Joegonaat er eentje te veel. De NAVO en slavië-tribunaal. Nog voor de uitspraak een speciaal opgerichte Rapid Revan het Internationaal Gerechtshof sterft action Force dwingen de Serviërs ‘Karadžićs beschermheer’ Slobodan om hun wapens neer te leggen. Milošević in zijn cel. Het proces van de Met het Verdrag van Dayton wordt de eeuw eindigt met een sisser. Radovan strijdbijl eind 1995 begraven. Karadžić en generaal Ratko Mladic staan bovenaan op het verlanglijstje van het 14 november 1995 - Karadžić hof. Bij een aanzienlijk percentage Serwordt een tweede keer aangeklaagd viërs is ’s werelds meest gezochte oorvoor de genocide in Sebrenica. De Amelogsmisdadiger intussen een volksheld rikanen zetten een vindprijs van vijf milgeworden. De Bosnisch Servische Ché joen dollar op zijn hoofd. De grond onder Guevara is nog steeds heel populair. zijn voeten wordt iets te heet. Karadžić geeft zijn presidentschap op en duikt dragan dabic onder in 1996, maar achter de schermen 21 juli 2008 – Toeval of niet, enkele houdt hij in Servisch Bosnië nog steeds weken nadat een pro-Europese regering de touwtjes in handen. De nederlaag van aan de macht komt, wordt Karadžić door zijn partij in 1997 brengt daar verandeServische veiligheidsdiensten gearresring in. In 2001 laat het centraal comité teerd op een bus in Belgrado. Inmiddels van de SDS weten dat Karadžićs lidmaatheeft hij de naam Dragan Dabic aangekoschap vervallen is wegens inactiviteit. men. Hij werkt als alternatief genezer in een psychiatrische privékliniek in BelgraMeest gezochte volksheld do en geeft lezingen over medische psy2004 – Na zijn gedichtenbundel voor chiatrische zaken. Goran Kojic, hoofdrekinderen slaagt Karadžić erin om zijn audacteur van het medische magazine Het tobiografische roman, genaamd WonderGezonde Leven waar hij sinds drie maanbaarlijke Kroniek van de Nacht, te publiceden voor schreef, schrikt zich een hoedje Foto: Adam Jones
Foto: Legio09, Flickr
ren. Daarin becommentarieert hij de jacht die op hem wordt gemaakt. Het boek wint een Servische literaire prijs. Uitgever Miroslav Toholj zegt dat het boek via ‘geheime kanalen’ in zijn bezit kwam.
Karadzic bekend gezicht
als hij hoort dat die vriendelijke bebaarde dokter met een energiedot op zijn hoofd feitelijk Karadžić is.
Foto: Wikimedia Commons
31 juli 2008 – Het proces Karadžić is het nieuwe proces van de eeuw. Maar de eerste zitting voor het Hof in Den Haag is van korte duur. Karadžić vraagt meer tijd om zijn dossier, bestaande uit 1,2 miljoen pagina’s bewijs, grondig te bestuderen. Hij zegt dat hij zichzelf zal verdedigen en dat een advocaat dus niet nodig is. Tijdens de eerste zitting van het Hof op 26 oktober is Karadžić afwezig. Hij protesteert wegens tijdsgebrek. Rechter O-Gon Kwon schorst de zitting in minder dan een half uur op. Een dag later is Karadžić nog
Slobodan Milošević tijdens het vredesverdrag van Dayton
enthousiasteling 1 maart 2010 – Karadžić wil naar eigen zeggen meewerken ‘met veel enthousiasme’, maar gebruikt dat enthousiasme om opnieuw tijd te rekken. Zijn openingsverklaring duurt twee dagen. Karadžić pleit onschuldig. De Val van Sarajevo en de concentratiekampen zijn volgens hem mythen die de Westerse sympathie met Bosnië moesten aanwakkeren. Hierop dient Karadžić een vraag in om de zittingen op te schorten tot juni. De vraag wordt op 1 april geweigerd.
Ahmet Zulics schoonvader werd in Sanski Most voor zijn ogen levend verbrand. 13 april 2010 – De eerste getuigen worden opgeroepen. De Bosnische moslim Ahmet Zulić (62) toont het Hof een groot kruis dat in zijn buik gekerfd is. Hij werd van juni tot november 1992 gevangen gehouden in de concentratiekampen Betornika en Manjaca. Tijdens zijn verblijf daar liep hij zeven gebroken wervels en een reeks gebroken tanden op. Hij kwam er nog relatief goed vanaf. Zijn schoonvader werd in Sanski Most voor zijn ogen levend verbrand door Servische troepen. In juni 1992 was hij eveneens getuige van de moord op een twintigtal moslimmannen. Ze werden gedwongen om hun eigen graf te graven, waarna ze doodgeschoten werden of hun keel overgesneden werd. Zulić laat een ander litteken op zijn keel zien. Dat liep hij op toen de slachter zijn keel wilde oversnijden. Hij getuigde ook dat zijn tanden uitgeslagen werden toen de soldaten de loop van een
De VN-gevangenis in het Nederlandse Scheveningen, Karadžićs nieuwe thuis
Foto: Ted Swedenburg
Foto: Bogomir Doringer
Wanted, liefst alive
steeds afwezig. De rechter besluit om hem een advocaat toe te wijzen. Daags nadien is Karadžić voor de eerste keer aanwezig. Toch krijgt hij op 5 november de Britse advocaat Richard Harvey van Bloody Sunday, Greenpeace en Amnesty International toegewezen. Harvey krijgt voorbereidingstijd tot 1 maart.
geweer in zijn mond ramden. Andere getuigen, zoals moslimarbeider Sulejman Crnčalo, werden dan weer gedwongen om hun bezittingen achter te laten en te verhuizen. In totaal zullen in deze zaak dertien getuigen het woord krijgen. Karadžić kan veroordeeld worden tot levenslang.
Gebeten door Karadžić? Lees meer op historiek.net, icty.org en bezoek kom-op.be voor een uitgebreid video-overzicht van de gebeurtenissen en verhalen van jongeren in Bosnië.
De aanklachten (1) Genocide (2) Medeplichtigheid aan genocide (3) Uitroeiing (4) Moord als schending van mensenrechten (5) Deportatie (6) Moord als overtreding van oorlogswetten (7) Opzettelijk doden (8) Burgers illegaal terroriseren (9) Vervolging omwille van politieke, raciale en religieuze redenen (10) Andere onmenselijke handelingen (11) Gijzelaars nemen
Kom op - 17
Vreemdgaan Cuba
Daniela groeide op in Cuba, het land van gratis
Voor haar vertrek kreeg Daniela een onvergetelijke knuffel van haar vrienden
Als Cubaan kan je zonder sociaal leven niet bestaan
“Tijdens militaire opvoeding leren alle kinderen marcheren en omgaan met wapens” In het Westen is Cuba een synoniem van Fidel Castro en sigaren. Een klein koppig land aan de voet van de Verenigde Staten. Zeker dat laatste zien de Cubanen anders. Daniela Perez* (22), geboren en getogen in hoofdstad Havana, gunt ons een blik op haar leven in het land van de revolutie. *Daniela Perez is een fictieve naam.
Hoewel ze toen niet meer verplicht was, ging Daniela toch een laatste keer protesteren met haar klasgenoten
Een exotisch tintje, lang donker haar en grote zeeblauwe ogen. De spontane verschijning van Daniela bevesigt het clichébeeld van de Cubaanse schone. Tijdens een vier uur durende babbel vertelt ze enthousiast en ongeremd over haar geboorteland. Maar ze is er niet helemaal gerust op, want de Cubaanse overheid controleert ook Cubanen in het buitenland. En als die overheid haar verhaal onder ogen krijgt, kan ze haar statuut van resident in het buitenland verliezen en
18 - Kom op
zal ze haar familie in Cuba nooit meer kunnen bezoeken. Daarom vertelt ze haar verhaal anoniem. Daniela beleefde een fantastische jeugd in Cuba, maar beseft nu dat die niet altijd zo zorgeloos was als ze wel dacht. “In Cuba had ik heel veel vrienden waarop ik kon rekenen. We kwamen ’s avonds vaak samen aan de dijk met een gitaar. Er werd gelachen, gezongen en we vertelden verhalen. Toen ik pas in België was, kon ik niet tegen kritiek op mijn vaderland. Ik kon niet begrijpen dat mensen slechte dingen over Cuba zeiden. Ik was blind. Mijn moeder was de eerste om mijn ogen te openen. Ze leefde onder stress als ze geen job had en moest onze kledij verkopen om voldoende eten te hebben.” Daniela verhuisde vijf jaar geleden van ‘La Havana’ naar België, waar haar moeder trouwde met haar Belgische vriend. Daniela en haar moeder hebben een sterke band, dus kwam ze mee. Elk jaar
keert Daniela terug naar haar familie en vrienden in Cuba. De laatste jaren ziet ze het land met sprongen moderniseren. “Ik was stomverbaasd toen ik de laatste keer in Cuba was. Iedereen liep er rond met een GSM, terwijl er enkele jaren geleden zelfs geen telefoon was. Vroeger was het verboden om een telefoon of computer te hebben. Twee jaar geleden is dat verbod opgeheven. Computers zijn nog steeds heel schaars. Het internet in Cuba is een intranet. De overheid wil daarmee de bevolking beschermen tegen verkeerde ideeën en ongewenste informatie zoals porno. Intranet is er alleen op het werk of op school, maar mijn familie gaat soms ook op hotel een uurtje surfen tegen betaling. Het Cubaanse intranet is ongelofelijk traag, dus een uur is snel voorbij.” Protesteren verplicht Daniela is een van de weinige Cubanen die na vertrek nog terug naar hun land van geboorte kunnen. Door haar statuut van resident in het buitenland, behoudt ze haar rechten. Wie vlucht, verliest die rechten en kan niet meer terug. Vluchten
Cuba Vreemdgaan
“Toen ik de laatste keer in Cuba was, had iedereen een GSM. Enkele jaren geleden was er zelfs geen telefoon.” “De Amerikanen hadden Elián overgedragen aan de familie van zijn moeder die al in Florida woonde. Daarop moesten alle Cubanen massaal protesteren om Elián terug te halen. Uiteindelijk is het gelukt.” Protesteren tegen andere staten is voor de schoolkinderen een verplichte daguitstap. De meeste schoolkinderen protesteren echter niet tegen de gedwongen protesten. “Drie maanden voor ik naar België vertrok, was er een protest. Maar ik moest er niet aan deelnemen omdat ik al uitgeschreven was. Toch heb ik nog een laatste keer meegedaan om de sfeer op te snuiven. Om vier uur ’s nachts moesten we op school zijn om te betogen tegen de arrestatie van vijf politieke gevangenen in Amerika. Die laatste betoging zal me altijd bijblijven. Samen protesteren, dat schept een band.” Revolutionaire punten In het onderwijsprogramma is een flinke dosis Cubaanse geschiedenis opgeno-
Foto: Alan Diaz, AP via Flickr
is desondanks een rage. “De familie van mijn moeder vertrok naar Miami toen ze zeventien was. De meesten vluchten van de slechte economie in Cuba naar het kapitalisme waaraan ze niet meer kunnen weerstaan. Ze knutselen vaak bootjes in elkaar en wagen zo de oversteek naar Miami. Maar veel Cubanen laten daarbij het leven. Ook de moeder van Elián González. Elián was vijf jaar toen ze hem in een bootje samen met haar familie meesmokkelde. Maar alleen Elián meerde levend aan in Florida. Zijn vader beweerde dat hij niets van de reis wist en dat zijn moeder Elián ontvoerd had. Hij wilde zijn zoon terug in Cuba. Daarop volgde een zoveelste rel tussen Cuba en de Verenigde Staten.”
Toen de rechter besloot dat Elián terug naar Cuba moest, hield de Amerikaanse grenswacht hem in het visier. Letterlijk
men. “Op school leren we niets anders.” (lacht) “Het wordt in elke onderwijsgraad opnieuw en uitvoerig behandeld. De Eerste Wereldoorlog zien we maar heel beknopt. Dat vind ik spijtig, want het interesseert me wel. In België heb ik veel meer geleerd over de oorlogen. We krijgen op school ook ‘militaire opvoeding’, een vak waarbij we leren marcheren en schieten met wapens. De kogels zijn natuurlijk vals. Het vak boeide me niet echt. De meeste meisjes zakken ervoor.”
“Op ons rapport stonden ook ‘revolutionaire’ punten. Wie goed meewerkt met het systeem, haalt betere cijfers.” De Carné de Juventud, een lidkaart van de jeugdafdeling van de Communistische Partij van Cuba, is eveneens een must voor revolutionaire scholieren. “Als jongere word je vaak gevraagd om lid te worden. Ik ben blij dat mijn moeder me opgedragen heeft om steeds te weigeren, want ik wil dolgraag de wijde wereld ontdekken. Leden van de partij, zoals mijn vader, kunnen het land niet zomaar verlaten.”
Om in Cuba verder te studeren, moet je meer dan slim of begaafd zijn. Revolutionair gedrag is minstens even belangrijk. Je moet een ‘bewijs van goede politieke en morele achtergrond’ kunnen voorleggen om aan een universiteit toegelaten te worden. Bevriend zijn met iemand die de benen wil nemen, kan een geldige reden zijn om je te weigeren. “Er wordt sterk gekeken naar ons gedrag. Wie laat blijken dat hij tegen de revolutie is, kan daarmee zijn carrière in gevaar brengen. Op ons rapport staan naast onze gewone punten ook de ‘revolutionaire’ punten, onder andere voor onze politieke ideeën en aanwezigheid bij protesten. Wie heel goed meewerkt met het systeem, krijgt betere punten. Het Cubaanse onderwijs is heel idealistisch. Je leert er niet kritisch denken, het wordt zelfs ontmoedigd. Er is geen respect voor je persoonlijke mening. Je moet zeggen wat ze willen dat je zegt, niet wat je denkt.” Dames in het wit “Cubanen durven hun mening niet te uiten, tenzij ondergronds. Betogingen tegen het regime bestaan haast niet. De enige uitzondering zijn de Damas de Blanco (dames in het wit, nvdr). In 2003 werden hun mannen gearresteerd wegens het verraden van de Cubaanse regering. Sindsdien gaan hun vrouwen wekelijks in het wit gekleed naar de mis,
Kom op - 19
Vreemdgaan Cuba
waarna ze in stilte door de straten wandelen.” Er zijn regelmatig contrabetogingen tegen de witte mars. De contrabetogers vallen de Damas de Blanco aan of helpen de politie om hen af te voeren. De vrouwen kunnen wel op internationale steun rekenen. Enkele weken geleden ging op het Amnesty-filmfestival Movies that Matter in Den Haag de documentaire Ladies in White in première.
“We krijgen voedselbonnen, schoolgerief en dergelijke. Het is vaak niet genoeg, maar het is er wel.” Voedselbonnen Wie denkt dat Big Brother na de val van de Sovjet-Unie enkel nog een televisieprogramma is, vergist zich schromelijk. De Cubaanse overheid houdt de boel nauwlettend in het oog, verricht regelmatig willekeurige arrestaties en heeft weinig respect voor mensenrechten. Als je kritiek uit, kan je in problemen geraken. “Ik heb een verhaal gehoord over een vrouw die geopereerd moest worden. Ze ging vaak langs bij haar dokter, maar
hoorde steeds dat hij in Venezuela zat. Daar voerde hij oogoperaties uit, zoals de meeste Cubaanse dokters. De vrouw protesteerde met een bordje aan haar deur waarop de ironische boodschap ‘ik verhuis naar Venezuela’ stond. Ze kreeg de politie aan haar deur. Die wilde alles weten over dat bordje.” Er zijn ook voordelen aan het communistische regime. Het leven is er namelijk zo goed als gratis. “We krijgen voedselbons, allerlei schoolgerei en veel meer. De kwaliteit is niet fantastisch en we kunnen vaak geen vlees kopen omdat we te weinig bons krijgen, maar het is er wel. Als we meer of betere kwaliteit willen, kunnen we terecht in dollarwinkels. We moeten dus niet verhongeren. Langs de andere kant kan niemand eigendom hebben in Cuba. Alles is bezit van de staat. Hotels, bedrijven en winkels kan je uitbaten, maar nooit bezitten. Onze huizen worden toegewezen door de staat. We mogen er wel gratis in wonen. Voor nutsvoorzieningen als water en elektriciteit betalen we wel, maar de prijs wordt zo laag mogelijk gehouden.” Onpopulaire leiders Het communisme werd in 1959 door Fidel Castro ingevoerd met behulp van Ernesto
Daniela doorgelicht In Cuba nemen de meeste kinderen deel aan activiteiten die de lokale cultuurcentra organiseren. Daniela spendeerde haar jongere jaren als zangeres bij het koor, maar na de overstap naar België kijkt ze liever televisie of leest ze een boek. De muziekacademie liet ze na een jaar links liggen, want in een professionele omgeving was de pret er snel af. Als ze dan toch moet studeren, doet ze dat liever voor Toerisme en Recreatiemanagement. Na haar studies wil Daniela van haar vrijheid genieten en de wijde wereld ontdekken. Spanje staat hoog op haar verlanglijstje.
20 - Kom op
Daniela schuilt achter Gramna, de populaire partijkrant waarin Fidel Castro nog steeds een stevig aandeel heeft
‘Ché voor de vrienden’ Guevara. In Cuba is Ché nog niet vergeten, maar zijn ooit immense populariteit brokkelt af. “Ché wordt vaak gelinkt aan Cuba, maar hij was in feite een Argentijn. Die band met Cuba is later ontstaan. Je komt wel overal zijn afbeelding tegen. Maar de meeste jongeren hechten niet veel belang aan Ché. Alleen de extreem communistisch ingestelde jongeren praten over hem en dragen t-shirts met zijn foto op.”
“De meningen over Fidel Castro verschillen sterk. Voor sommigen is hij de held van de revolutie en voor anderen een dictator.” Die andere revolutionair, Fidel Castro, moest in 2006 om gezondheidsredenen de fakkel doorgeven aan zijn broer Raúl, die sindsdien ruimte maakt voor modernisering. Toch is Fidel nog steeds het gezicht van Cuba. Hij schrijft dagelijks reflecties en verslagen over buitenlands bezoek van figuren als de Venezolaanse
Subrubriek Rubriek Ché kijkt mee langs
Geen school zonder Fidel Castro
Foto: Chris Goldberg
Foto: Mike Keran
autostrades en op gebouwen
Bush kan niet op veel sympathie rekenen bij de Cubanen
Los Yankees Na boycots en aanslagen door de CIA is er nog steeds een grote vrees voor actie vanuit Amerika, ook al staat Obama daar nu aan het hoofd. “Voor ons verandert er niets. We blijven geografisch belangrijk, we worden niet voor niets ‘de sleutel van de golf’ genoemd. In Cuba vind je vaak boodschappen op muren tegen ‘los Yankees’, zoals we de Amerikanen noemen. Op de zeedijk van Havana staat al jarenlang een waarschuwing: ‘Heren imperialisten, wij hebben absoluut geen schrik van u.’” Een ander populair gespreksonderwerp is het Amerikaanse embargo tegen Cuba. De Verenigde Staten hebben gezegd dat ze niets te maken wil hebben met landen die importeren naar of exporteren uit Cuba. “Dat embargo heeft ons leed bezorgd. De Cubanen zijn daar heel kwaad
Ondanks het verlangen naar het kapitalisme, was de omschakeling van communisme naar kapitalisme niet gemakkelijk. “In het begin viel dat zwaar tegen, maar ik was vlug aangepast. Ik had de juiste leeftijd om goed met die aanpassingen om te kunnen. Ik heb het al overwogen, maar ik zou toch niet meer terug willen. Het is te moeilijk om bijvoorbeeld mijn recht op vrije meningsuiting terug af te staan. In Cuba kan je daardoor in problemen geraken.”
DR - Dominicaanse Republiek J - Jamaica H - Haiti
MEXICO
Foto: Hellosputnik, Flickr
om. Wat hebben wij de Verenigde Staten misdaan?”
Foto: Jenn Conspiracy, Flickr
De Ché-string,gegarandeerd la victoria siempre
VS
Miami Havana
CUBA
J
H DR
VENEZUELA
Kom op - 21
Kaart: Wikimedia Commons, Bewerking: SG
president Chávez. Die verschijnen in Gramna, de meest gelezen Cubaanse krant en tevens partijkrant van de Communistische Partij van Cuba. “De meningen over Fidel Castro verschillen sterk. Voor sommigen is hij de held van de revolutie en voor anderen een dictator. Dat is al jaren zo. Ik heb wel de indruk dat mensen steeds meer tegen Fidel Castro zijn. Ze hebben geen vrije meningsuiting en dat nemen ze hem kwalijk. De Cubaanse burgers hebben nog weinig vertrouwen in ‘el presidente’.”
pauze Test
BEN JIJ PREMIERMATERIAAL?
Yves Leterme belt om te vragen of je zijn mandaat een week wil overnemen. Natuurlijk ga je daarop in, maar waarom? Ik ben ervan overtuigd dat ik een waardevolle bijdrage kan leveren en ik kijk uit naar de boeiende debatten. Mijn ambities als leider reiken verder dan de Chiro. Ik wil mijn brein volledig inzetten voor het land. Al krijg ik het benauwd als ik eraan denk dat iedereen naar mij zal kijken. Ik wil dolgraag zijn ambtswoning een week inpalmen! Je gaat een week naar het buitenland... Mijn trip naar het buitenland kan nieuwe deuren openen. Ik kijk ernaar uit om nieuwe horizonten te verkennen en contacten te leggen.
Bij onderhandelingen met je ouders… Luister ik aandachtig en probeer ik samen met hen een compromis te sluiten. Steek ik af en toe mijn hand op, maar ze besteden daar weinig aandacht aan en praten verder zonder mij. Probeer ik altijd mijn eigen mening op te dringen. My life, my way. Je krijgt een taak over een onderwerp waar je weinig van af weet. Wat doe je? Ik google het onderwerp en lees krantenartikels. Verder vertrouw ik op mijn talent.
Foto: Jim Cramer
Guy Verhofstadt, Yves Leterme, Herman Van Rompuy. Stuk voor stuk sterke mannen die het land in goede en kwade tijden geleid hebben. Doe de test en ontdek of jij in het rijtje hoort!
Je bent lid van de scouts. Welke taken zijn voor jou weggelegd? Ik ben met veel plezier hoofdleider. Iedereen komt naar mij voor advies. Ik ben de econoom en beheer de bankrekening. Een taak die lang niet voor iedereen weggelegd is. Ik doe niets liever dan spelletjes spelen met de kinderen van mijn groep. Poverello zoekt extra vrijwilligers om een handje toe te steken tijdens ijskoude dagen. Mijn interesse is gewekt. Ik ga ter plaatse om meer te weten te komen over daklozen.
Ik verken het hele wereldwijde web en voor de zekerheid spendeer ik een dag in de bibliotheek. Een mens kan nooit genoeg weten.
Werken met daklozen? Zijn die niet gevaarlijk?
Joepie! Beachparty!
Ik ga ervan uit dat ik me wel zal redden.
Waarom zou ik in godsnaam onbetaald voor Poverello werken?
Je vriendin wil vanavond afspreken om iets te gaan eten. Jij zegt… Wat een toeval, vandaag heb ik een uurtje vrij. Afspraak rond zeven? ’s Avonds ben je al vergeten dat ze gebeld heeft.
Waar geloof jij in? Ik geloof in mezelf en alles komt in orde. God en Allah zullen ons wel redden, niet? Geloof is voor achterlijke snullen.
Een crisis breekt uit. Wat doe je? Ik zoek zelf naar oplossingen.
Moet dat echt? Het angstzweet breekt uit als je denkt aan de inentingen.
Ik heb nog hopen werk, maar oké. Waar wil je gaan eten?
Ik geef meer uit dan ooit. Om het land uit de crisis te halen, moet je investeren.
Gaan eten? Ik kook liever zelf.
Je bent intelligent en bezit een stevige portie doorzettingsvermogen, maar onderhandelen doe je met een klein hartje. En eens die camera’s in de buurt zijn, zou je liever onder tafel wegkruipen. Zelfvertrouwen is niet je sterkste eigenschap en ook aan je premier-attitude valt nog wat te sleutelen. Met de doe-het-zelfhandleiding voor echte premiers kan je de eerste stap zetten. Ga naar de volgende pagina. En zolang je blijft ademen, overleef je het wel.
Groot brein, weinig vertrouwen
Verkeerd georiënteerd
Je koos meestal voor ORANJE
Je koos meestal voor WIT
Jij zag zonder twijfel het daglicht in de Wetstraat. Of toch in een soortgelijke omgeving. Je hebt niet alleen verstand en talent, maar je beschikt ook over een goede aanpak en je bent oprecht geïnteresseerd. Je hebt over je keuze nagedacht en je staat te popelen om naar Brussel te verhuizen. Je bent goed bezig, maar besef dat je nog een lange weg te gaan hebt. Geef niet op, blijf erin geloven en je komt er wel.
Geboren leider Je koos meestal voor ROOD 22 - Kom op
Berg je ambities maar op, want het premierschap is niet voor jou weggelegd. Verspil je tijd en dromen niet langer. Iedereen blinkt wel ergens in uit, dus ga op zoek naar de dingen waar je wel goed in bent en ontwikkel die gaven. Waarschijnlijk is een creatief beroep meer jouw ding. Misschien word jij wel de opvolg(st) er van Maria Landis, de befaamde kokkin van Guy Verhofstadt. Zij behoort immers ook tot de vaste waarden van Wetstraat 16.
OPLOSSING
Ik raadpleeg experts en hoop dat zij me duidelijk kunnen zeggen wat de beste oplossing is.
Doe-het-zelf Pauze
Zo word je zeker de eerste
acht Premiertips Wil je écht premier worden? Lees dan zeker deze tips, zodat je erbij loopt als een overtuigend staatsman. Wereldwijd goedgekeurd door de bekendste politici.
6
Kijk mensen aan. Maak oogcontact, zo leg je vlotter contact en kom je betrouwbaarder over. Georges W. Bush ooit zonder rechte rug en schouders gezien? Wij denken het niet. Zet ook je voeten stevig op de grond. Een sterke indruk gegarandeerd. Loop met je blik recht vooruit in plaats van met je ogen op de stoep. Er is daarboven zoveel meer te bekijken dan die grijze stoeptegels.
Foto: Image Editor, Flickr
4 5
Zet een brede glimlach op. Want wie lacht, lijkt zelfzekerder en zelfbewuster. En je krijgt natuurlijk glimlachjes terug.
Zet ‘m recht, Georges!
Zeg wat je wil en niet wil. Communiceer duidelijk. Je eigen standpunt duidelijk maken wekt op lange termijn respect bij anderen. Je zal jezelf ook beter voelen als je niets tegen je zin moet doen.
7
Let maar eens op de speeches van bekende politici. Ze praten allemaal heel kalm. Want als ze hun verhaal zomaar zouden aframmelen, zou niemand nog geïnteresseerd zijn.
Toon interesse en geef af en toe een complimentje. Je zal dadelijk aardig gevonden worden, waardoor mensen ook aardiger tegen jou zijn.
8
Je vertegenwoordigt jezelf, dus kraak jezelf niet af. Wees positief. Zelfironie kan geen kwaad, maar als je jezelf op tijd en stond de grond in boort dan kom je onzeker over bij je gezelschap.
Zelfvertrouwen enzo
Als je het ver wil schoppen in de politiek, kan je niet zonder voldoende zelfvertrouwen. Maar je hoeft niet noodzakelijk je hele maandloon spenderen aan cursussen en workshops over (zelf) vertrouwen, faalangst en assertiviteit. Het belangrijkste dat je in jezelf moet investeren, is tijd en moeite. Je kan boeken lezen in de bib, er zijn gratis podcasts en cursussen, zowel online als offline. Contacteer je school, werkgever of het JAC, CLB, VDAB, Vormingplus en Sensitief voor meer informatie.
Lachen doe je zo
Foto: It’s Holly, Flickr
1 2 3
Met dank aan de kinder- en jongerentelefoon, dat steeds naar je luistert op het nummer 102.
Kom op - 23
Rubriek Dossier Subrubriek België barst?
Ruben Cottenjé
Luc Vermeulen
Ruben Cottenjé (33) sloot zich op zijn zestiende aan bij VLD jongeren, werd later voorzitter van het Brugse arrondissement en stapte over naar de Belgische Unie (BUB). Hij stichtte een jaar geleden de partij Belgische Alliantie en is sindsdien de nationale voorzitter.
Luc Vermeulen (66) was actief bij Volksunie, een Vlaams-Nationalistische partij die van 1954 tot 2001 bestond. Uit de Volksunie ontstond Vlaams Belang, waar hij nog steeds actief is. Hij stichtte de actiegroep Voorpost, die ijvert voor de reünie van Vlaanderen en Nederland.
vs
België barst? Luc Vermeulen (66) en Ruben Cottenjé (33) richtten allebei een politieke beweging op. Ruben startte met de Belgische Alliantie om België samen te houden en Luc begon met De Voorpost om te ijveren voor een reünie met Nederland. Luc en Ruben verdedigen hun gedachtegoed, jullie beslissen wat de toekomst zal brengen.
De toekomst van België Het debat over de toekomst van België is al een hele tijd aan de gang. Vlaams Belang en N-VA willen onafhankelijk verder. Verschillende denktanks zoals de Gravensteengroep, die Vlaamse eisen koppelt aan solidariteit voor België, willen een confederale staat naar Zwitsers voorbeeld. Er zijn verschillende mogelijkheden. Hoe moet het volgens jullie verder? Luc Vermeulen: “Eerst moet Vlaanderen onafhankelijk worden, daarna kunnen we naar Nederland toegroeien. Nu zijn de Nederlandstaligen verdeeld over Nederland, Frankrijk en België. Het is zoals bij de Koerden. Zij zijn over Turkije, Syrië, Irak en Iran verspreid. De Koerden hebben een eigen taal en cultuur, maar geen staat. Zij willen zichzelf ook besturen.” Ruben Cottenjé: “België kan je niet splitsen. Alles is verweven. En Vlaanderen onafhankelijk is economische zelfmoord. Vlaanderen is op zich nog nooit onafhankelijk geweest. Als een splitsing mogelijk was dan waren we al lang gesplitst.”
24 - Kom op
Brussel-Halle-Vilvoorde Symbooldossier BHV blijft de kop opsteken. Het Grondwettelijk Hof, het hoogste rechtsorgaan, zegt dat je enkel voor Vlamingen mag kiezen op Vlaams grondgebied. Nu kunnen Franstaligen ook opkomen in Halle en Vilvoorde, wat de Vlamingen benadeelt. BHV moet dus gesplitst worden. Maar die splitsing blijkt niet evident. De spanning loopt soms hoog op. Kan dat leiden tot het einde van België? Luc: “Brussel-Halle-Vilvoorde is maar één van de elementen die de destabilisatie van België in de hand werken. Het is wel een gevoelige snaar. We voeren campagne over heel Vlaanderen om de druk nog meer op te drijven. Zo willen we CD&V in moeilijkheden brengen.” Ruben: “Ik vind dat het hele probleem uit zijn context gerukt is. Je moet BHV niet noodzakelijk splitsen om het arrest van het Grondwettelijk Hof uit te voeren. Je kan ook zorgen voor één nationale kieskring met federale kieslijsten. Nu zijn er verschillende kieskringen die allemaal andere kieslijsten hebben. In Vlaanderen staan Vlamingen op die kieslijsten, in Wallonië zijn ze uitsluitend Waals en op die in Brussel-Halle-Vilvoorde staan zowel Vlamingen als Walen. Met een federale kieslijst is er nog maar één lijst voor iedereen met alle kandidaten op. Zo kan je overal voor een Vlaming of een Waal kiezen.”
België Subrubriek barst? Dossier Rubriek
In 2007 weerklonk de roep voor onafhankelijkheid in Vilvoorde
Foto: Tijl Vercaemer
Is het wel een goed idee om Vlamingen en Walen samen op ellenlange kieslijsten te zetten? Ruben: “Als alle Belgen op Belgisch niveau kiezen, wordt het Belgische eenheidsgevoel versterkt. Je krijgt dan ook opnieuw nationale partijen. De PS gaat terug samen met de SP.A op nationaal niveau. Ze zullen terug nationaal moeten denken. Di Rupo, de sterkste socialist in België, zal als voorzitter zowel voor Vlamingen als Walen een programma moeten uitdenken. Hij zal zich zowel in Leuven als in Louvain-La-Neuve populair moeten maken. Hij zal ook de twee talen vlot moeten spreken. Hierdoor gaat hij Belgisch denken, zoals dat in het verleden het geval was.”
“BHV moet niet “We voeren nooodzakelijk campagne om de druk om BHV gesplitst worden. Er zijn andere te splitsen op te drijven.” opties.” Ruben Cottenjé
Vlaanderen + Nederland = ? Vlaanderen bij Nederland, het zou niet de eerste keer zijn. Maar in het verleden scheurden we in 1830 opnieuw af, waarna we een compleet andere weg ingeslagen zijn. Bijvoorbeeld het onderwijssysteem in Nederland valt bijna niet te vergelijken met het Belgische, dat Vlamingen en Walen delen. Luc: “Als het tot een samensmelting komt, staan we economisch zeer sterk. Dan bezitten we de drie grootste havens en verdwijnt de concurrentie tussen Antwerpen en Rotterdam. Vlaanderen bij Nederland voegen zal dus vooral logischer worden. Er zijn inderdaad verschillen qua karakter, gewoonten en geloof. Maar die verschillen kunnen nooit zo groot zijn als de mentaliteitsverschillen tussen Walen en Vlamingen.” Ruben: “Nederland en Vlaanderen samenvoegen kan veel grotere problemen opleveren dan het scheiden van Vlaanderen en
Foto: Tijl Vercaemer
Luc Vermeulen
Tijdens de Brusselse mars voor eenheid doken originele slogans op
Wallonië. Met Nederland zijn veel grotere verschillen. Alleen al in mentaliteit. Wij drinken bijvoorbeeld tijdens onderhandelingen wijn en bier. Dat doen Nederlanders nooit.” Luc: “De laatste jaren groeit ook in Nederland de belangstelling voor het idee van één groot Nederland, vooral in het kader van Europa. Onlangs heeft Geert Wilders nog een oproep gedaan om samen een staat te worden. (Filip Dewinter heeft ook al laten blijken dat hij dit ziet zitten, nvdr). Ook in de grensgebieden zoeken ze vooral om praktische redenen toenadering. Denk maar aan de samenwerking tussen de Limburgse universiteiten.” Ruben: “Geert Wilders verwelkomt ons inderdaad, maar hij is niet representatief voor de hele Nederlandse bevolking. We kunnen wel zeggen dat we bij Nederland willen, maar ik weet niet of de Nederlanders daar blij mee zijn.”
“Nederland en Vlaanderen samenvoegen kan veel grotere problemen opleveren dan Vlaanderen en Wallonië scheiden.” Ruben Cottenjé
“Als het tot een samensmelting komt, staan we economisch sterk en bezitten we de drie grootste havens.” Luc Vermeulen
Kom op - 25
Dossier België barst?
Volkeren en culturen
België en Nederland liggen centraal in de Europese Unie. Hoe zien jullie onze rol in Europa?
Kaart: Wikimedia Commons
Groot-Nederland, beter bekend als Dietsland
Luc: “We staan sterker in Europa als we met Nederland verenigd zijn. Maar de nadruk moet wel op de verschillende volkeren en culturen liggen. Zij moeten meer aan bod kunnen komen. Niet alleen Frankrijk, maar ook de Bretoenen, Catalanen en Basken moeten inspraak krijgen. De volken moeten hun eigenheid en cultuur kunnen bewaren. Ook in Europa, zelfs al doet dat de vertaalkosten een pak stijgen.” Ruben: “Het zijn de Belgen die de Europese Unie gestart hebben. Wij hebben een zeer brede kijk op de wereld. We spreken alle talen en houden niet vast aan onze cultuur zoals de Engelsen, Fransen, Nederlanders of Duitsers. We hebben geen nationalisme, want we zijn een samensmelting van Europese invloeden. De Europese gedachte zit hier. Daarom is Brussel de Europese hoofdstad. We hebben uiteindelijk ook een zeer moeilijk en complex politiek systeem. We hebben het zelf zo gemaakt. Wie Brussel kan besturen, kan België besturen. En wie België kan besturen, kan Europa besturen. Daarom is Van Rompuy Europees President.”
“De verschillende volkeren en culturen moeten aan bod komen binnen de EU, ook al stijgen daardoor de vertaalkosten.”
“Wie Brussel kan besturen, kan België besturen. En wie België kan besturen, kan Europa besturen.”
Luc Vermeulen
Ruben Cottenjé
Grenzeloos
De grens tussen Brussel, Halle en Vilvoorde, de grens van België, … Alle problemen hebben iets te maken met grenzen. Misschien is alle grenzen afschaffen een optie?
De Europese leuze “eenheid in verscheidenheid”
26 - Kom op
Foto: Tijl Vercaemer
Luc: “Dat zien wij niet zo zitten, want dan blijven we met het probleem van de Franstaligen zitten. Als ze een andere mentaliteit hadden en als ze beter kunnen samenwerken dan zouden we het overwegen. Alle problemen in België ontstaan door het verschil tussen Vlaanderen en Wallonië.” Ruben: “Door de mondialisering wordt het individu heel klein en onbelangrijk. Daardoor grijpt het terug naar zijn lokale omgeving. Dat is waarom Flaminganten op zoveel aanhang kunnen rekenen. Steden zullen in de toekomst waarschijnlijk meer als landen georganiseerd worden. Alleen al omdat ze zo bevolkt zullen zijn.”
Dri ej me onger nin en u België Subrubriek barst? Dossier Rubriek ge i t n v Bru erte sse llen l-Ha ove lle-V r hu ilvo n le ord ven e g in d even e re hu gio n
“De meeste Franstaligen in Zemst doen moeite om Vlaams te spreken” Studente Journalistiek Tine Van der Borght (20) uit Zemst gaat voor nationale kieskringen. “Ik begrijp niet goed waarom BHV zo’n probleem is. In de Vlaamse en Waalse Ardennen wonen ook Vlamingen en Walen door elkaar. Ik vraag me af waarom ze die regio’s rond Brussel ooit gemaakt hebben. Nationale kieskringen zijn volgens mij veel logischer. Dan kan iedereen op iedereen stemmen, wat veel zou vergemakkelijken. Nu komt de premier nagenoeg altijd uit Antwerpen of West-Vlaanderen, omdat daar de meeste mensen wonen. Maar Antwerpen en West-Vlaanderen vertegenwoordigen niet heel België. Nationale kieskringen maken daar komaf mee. Het is ook zinvoller dan het kleine België in twee splitsen, want dan stellen we helemaal niets meer voor op de wereldkaart. En van Brussel een apart land maken, lijkt me moeilijk.” “Dat Zemst in het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde ligt, merk ik niet zo hard. Bij de politie hangt wel een affiche waarop staat dat er enkel Nederlands gesproken wordt. Die affiche hangt er zowel in het Duits, Engels als Frans. Ik vraag me af wat ze aanvangen met toeristen die geen Nederlands kunnen.” “In mijn buurt wonen Franstaligen. Mijn beste vriendin op school sprak Frans. En de kinderen waar ik op babysit zijn ook
Franstalig. Ze hebben Franstalige boeken terwijl ze op een Vlaamse school zitten. Maar ze spreken ook Nederlands en ze doen niemand kwaad. De moeder van een vriendin komt uit Charleroi. Ze doet wel moeite om Vlaams te spreken, maar ze kijkt nog steeds naar Franstalige programma’s en ze stemt ook op Franstaligen.”
“Bij de politie hangt een affiche waarop staat dat er enkel Nederlands gesproken wordt. Ik vraag me af wat ze aanvangen met toeristen die geen Nederlands kunnen.” “Aan de schoolpoort van de lagere school hoor ik hoe langer hoe meer Frans. De Franstalige ouders praten tegenwoordig in het Frans tegen elkaar. Vroeger was dat niet zo. Toen ik zelf in de lagere school zat, zaten er drie anderstaligen in mijn klas. Hun ouders spraken Nederlands, alleen op mijn verjaardagsfeestje spraken twee ouders Frans. Toen was dat schokerend, nu is het een gewoonte.”
Tine: “Mijn vader werd enkele weken geleden ontslagen omdat zijn Frans niet goed genoeg was.”
Foto: Tine Van der Borght
“Het zijn niet alleen Vlamingen die Franstaligen eisen om Nederlands te praten. Mijn vader werd enkele weken geleden ontslagen omdat zijn Frans niet goed genoeg was. Het bedrijf was in Franstalige handen. Na een verhuis naar Waals-Brabant werd al het Vlaamse personeel op straat gezet. De bedrijfsleiding is anti-Vlaams. Na zijn ontslag is mijn vader anti-Waals geworden.” “Ik wilde enkele weken geleden voor de lol een facebookgroep opstarten: ‘Iedereen in BHV moet op Walen stemmen!’ Nu kunnen we nog op Walen kunnen stemmen, dus waarom niet? Maar mijn ouders hebben daar een stokje voor gestoken. Als ik het deed, mocht ik thuis niet meer binnen. Dus dan heb ik het maar zo gelaten.”
Kom op - 27
Rubriek Dossier Subrubriek België barst?
“Bepaalde wijken in Vilvoorde zijn volledig verfranst” Student Informatica Peter de Coninck (19) uit Houtem-Vilvoorde wil onafhankelijkheid.
“Ik vind dat BHV gesplitst moet worden. In onze gemeenteraad horen Franstaligen niet thuis. Op federaal niveau moet het niet veranderen, maar gewestelijk en gemeentelijk wil ik een splitsing. Zelf heb ik er geen probleem mee om met Franstaligen samen te leven. Maar sommige inwoners van Vilvoorde weigeren om Frans te spreken. Al zijn er weinig problemen door de situatie in Vilvoorde. Franstaligen en Vlamingen staan hier niet lijnrecht tegenover elkaar. Al mijn vrienden zijn wel Vlaams. Ik denk niet dat veel mensen stemmen voor de Franstaligen. Voor zover ik weet, uit niemand zijn sympathie voor een Franstalige kandidaat.”
“Vlaanderen onafhankelijk betekent dat partijen zoals Vlaams Belang of NV.A aan de macht komen. Die zijn misschien een tikkeltje té Vlaamsgezind.”
Foto: Peter de Coninck
“In Vilvoorde wonen enorm veel Franstaligen. Ik word op straat vaak in het Frans aangesproken. In bepaalde wijken wonen alleen maar Franstaligen. Dat zijn vooral buitenlanders die weigeren om Nederlands te spreken. Vilvoorde is nochtans Vlaams, dus er moet Nederlands gesproken worden. In theorie wordt vooral bij de overheidsinstanties Nederlands gesproken, maar niet op straat.”
al hun standpunten. Bijvoorbeeld met vreemdelingen heb ik geen probleem zolang ze Vlaams spreken. De ideale oplossing is een nieuwe of neutrale partij die uitpakt met een Vlaanderen onafhankelijk-programma. Zo kunnen we wel onafhankelijk en volledig Vlaams worden. Dan zal ik als Vlaming weer in Vlaanderen kunnen wonen.” “Ik zou Brussel graag volledig Vlaams zien, maar Brussel kan ook onafhankelijk worden en zoals Vaticaanstad of Liechtenstein verder gaan als ministaat. Dat Brussel Waals wordt, lijkt me onwaarschijnlijk. Een andere optie is de Berlijnse Muur terug invoeren, maar het zou me verbazen als dat echt gebeurt.” Kiesdistrict BrusselHalle-Vilvoorde
“Met Brussel, Halle en Vilvoorde splitsen zijn ze intussen al jaren bezig. Het is een heel goede oplossing, maar het lijkt mij onwaarschijnlijk. Een andere oplossing is een nationale kieskring, maar dat wil ik absoluut niet. Stel je voor dat je in Antwerpen woont en je lijst vol Franstaligen staat. Dat is niet logisch.“ “Een onafhankelijk Vlaanderen lijkt me de enige haalbare oplossing. Ik ben daar geen tegenstander van, maar ook geen groot voorstander. Vlaanderen onafhankelijk betekent dat partijen zoals Vlaams Belang of NV.A aan de macht komen. Die zijn misschien een tikkeltje té Vlaamsgezind. Ik steun niet
Kaart: Wikimedia Commons, Bewerking: SG
28 - Kom op
X - In deze gemeente wonen de jongeren Oranje Faciliteitengemeente
België Subrubriek barst? Dossier Rubriek
Foto: Melissa Wijmeersch
“Ook Arabieren willen geholpen worden in hun taal”
Administratief bediende Melissa Wijmeersch (22) uit Strombeek wil een Vlaamse kieskring. “Ik zat in Brussel op school. Het was Nederlandstalig onderwijs, maar er zaten ook Franstaligen. We kregen een contract waarin stond dat we verplicht Nederlands moesten spreken op school. Als we dat niet deden, kregen we strafstudie. De school was daar heel strikt in. De Franstalige jongeren spraken Vlaams, maar alleen als ze dat tijdens de lessen moesten. Onderling en op de speelplaats babbelden ze Frans. Daar kregen ze regelmatig voor onder hun voeten.”
“We kregen een contract waarin stond dat we verplicht Nederlands moesten spreken op school. Als we dat niet deden, kregen we strafstudie.” “Strombeek is een randgemeente van Brussel, maar geen faciliteitengemeente. Toch zijn we zijn op enkele jaren tijd zo hard verfranst dat we toch op een faciliteitengemeente lijken. De Franstaligen in Grimbergen willen niet eens moeite doen om Nederlands te spreken. Soms schrik ik er toch wel van hoe beu de inwoners dat zijn. Op straat hoor ik Franstaligen soms luidop over me praten. Ze denken dat ik hen niet versta. Als ik me dan omdraai en in het Nederlands zeg dat ik het wel gehoord heb, schrikken ze zich een ongeluk. Dat verstaan ze wel.”
“Toch is er in Brussel geen clash van Vlamingen tegen Walen. De meeste Brusselaars zijn tweetalig en er zijn zowel Franse als Vlaamse invloeden. Ik heb veel Franstalige vrienden, daar spreek ik Nederlands mee. De clash in Brussel speelt zich af tussen de partijen. Ik begrijp niet waarom ze er zoveel rond ruziën. In Brussel wordt inderdaad steeds minder Nederlands gesproken, maar dat hebben ze aan zichzelf te danken. Dat komt door die faciliteitengemeenten. De oorspronkelijke bedoeling van de faciliteiten was om het aanpassen te bevorderen, maar dat is bij de Franstaligen totaal mislukt.” “Niet alleen Franstaligen, maar ook buitenlanders zijn in Strombeek komen wonen. Dat heeft veel te maken met de werkgelegenheid in Brussel. Er wonen bijvoorbeeld veel Engelstaligen die werken op de hoofdzetels van internationale bedrijven. Brussel is multicultureel. Ook Arabieren willen geholpen worden in hun eigen taal. Vorige week nog sprak een man Arabisch tegen het ziekenhuispersoneel, terwijl ze enkel Nederlands mogen praten. Niemand begreep er iets van.” “Om in Stombeek te stemmen, is wel wat lenigheid vereist. Wij stemmen nog steeds met een potlood. Bij de vorige verkiezingen kreeg ik drie papieren van vier A4’tjes groot. En de potloodjes hangen touwtjes vast. Uit die lijst een naam zoeken en een bolletje rood kleuren, is een hele opgave.” “Er moet wel een oplossing komen, want Brussel heeft niets met Halle, Vilvoorde en Vlaanderen of Wallonië te maken. Het is een eiland op zich. Vlaanderen onafhankelijk zie ik niet zitten. Economisch is het gewoon niet haalbaar. Brussel splitsen kan je gewoon niet. Brussel is een van de steden die het meeste geld binnenbrengen. Brussel is het hart van Europa, daar komt de hele wereld samen. De nationale kieskring zie ik ook niet zitten. Ik hou het liever op Vlaamse, Waalse en Duitse kieskringen. Volgens mij zit de oplossing ook in de kleine dingen. Het niveau van het Franstalig onderwijs bijvoorbeeld moet dringend aangepast worden. Het niveau van het Nederlands dat zij krijgen, is een pak lager dan ons niveau voor Frans.” Gaan we voor een groot Nederland, leven we verder als onafhankelijke Vlamingen, zullen we het toch maar laten zoals het is of heb jij een creatievere aanpak? Surf naar kom-op.be, debatteer mee en breng je stem uit. Volgende maand lees je de resultaten.
Kom op - 29
TIEN OM TE LE
te doen/lezen/zien k
Michael Moore Capitalism: A Love Story De wereldwijde financiële crisis heeft miljoenen slachtoffers op zijn geweten. Voor Michael Moore is het een bron van inspiratie. Na de Bowling for Columbine, Farenheit 9/11 en Sicko gaat hij in Capitalism: A Love Story op zoek naar de oorzaak van de economische crisis. Daarbij bekritiseert hij op zijn eigen manier banken en andere financiele instellingen van over de hele wereld.
te w et en
De Amerikaanse soulzangeres Erykah Badu weet de Verenigde Staten te choqueren. Tijdens de opnames van haar nieuwste clip Window Seat ging ze uit de kleren op exact dezelfde plaats waar expresident John F. Kennedy in 1963 doodgeschoten werd. Als de zangeres in haar clip aankomt op de plaats van de moord, doet ze alsof ze door een kogel geraakt wordt. Daarmee wil ze naar eigen zeggen de gebeurtenissen uit 1963 in vraag stellen. Haar nieuwe cd New Amerykah: part II is net uit. Toeval?
Soulzangeres Erykah Badu wil de schietpartij in vraag stellen
Foto: Xtina Lam
Zangeres stript op moordplaats Kennedy
The White Stripes ondernemen actie tegen de Amerikaanse luchtmacht
Foto: Flatcoat, Flickr
White Stripes vs luchtmacht: 1-0 De Amerikaanse luchtmacht gebruikt een liedje van The White Stripes voor een promoclipje. Daarvoor hebben ze niet de toelating noch de steun van de band, die daar zwaar aan tilt. Onder meer tijdens de Super Bowl werd het luchtmachtspotje met de White Stripes-hit Fell in Love with a Girl getoond. The White Stripes kondigen op hun website aan dat ze actie zullen ondernemen om te verhinderen dat het liedje gebruikt wordt om “soldaten te rekruteren voor een oorlog die we niet steunen.”
Amerikaanse artiesten tegen martelingen met muziek
“TWINTIG DAGEN LUISTEREN NAAR THE REAL SLIM SHADY”
Rockmuzikanten zoals Pearl Jam, The Red Hot Chili Peppers en REM willen weten met welke muziek het Amerikaanse leger gevangenen in Irak en Guantánamo martelde. Om een volledige lijst te krijgen van alle songs die sinds 2002 gebruikt werden, doen ze een beroep op de wet van openbaarheid van bestuur. De groep diende eveneens een formeel protest in tegen muziek als middel om gevangenen te verhoren. Enkele ex-gevangenen vertelden dat ze uren- of dagenlang naar AC/DC, Britney Spears, The Bee Gees, Marilyn Manson en zelfs het themalied van Sesamstraat moesten luisteren. Abu
30 - Kom op
Ghraib-gevangene Haj Ali werd gedwongen om eindeloos naar Babylon van David Gray te luisteren. Het volume zou zo luid gestaan hebben dat hij dacht “dat hij zou exploderen.” Een andere gevangene, Binyam Mohamed, moest twintig dagen na elkaar luisteren naar The Real Slim Shady van Eminem. Killing In The Name van Rage Against the Machine werd naar verluidt ook gebruikt. Tom Morello reageerde volgens De Morgen verbolgen toen hij het nieuws vernam. Intussen wordt de techniek, die in strijd is met het VN-Verdrag tegen Marteling, niet meer gebruikt. Obama schrapte hem vlak na zijn ambtsaanvaarding.
Al Gore – Our Choice Het klimaatboek Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis is een vervolg op An Inconvenient Truth en reikt oplossingen aan om de aardopwarming tegen te gaan. Gore hamert onder andere op de impact van het consumentisme en het gebrek aan politieke wil om iets aan het klimaatprobleem te doen. Zijn hekel aan Georges Bush steekt hij wederom niet onder stoelen of banken. Het boek zal net als An Inconvenient Truth verfilmd worden. Filmfans kunnen dus best nog even wachten. Norbert de Batselier Een leven in de politiek Voormalig Staatssecretaris en Vlaams minister Norbert De Batselier (SP.A) pent zijn massa’s ervaring en wijsheid neer in Een leven in de politiek. Een aanrader voor jonge welpen met politieke ambitie. Bengt Jangfeldt – Een leven op scherp In Een leven op scherp portretteert Bengt Jangfeldt het leven van de Sovjetdichter Vladimir Majakovski, die zichzelf in 1930 op 36-jarige leeftijd met een kogel door zijn borst schoot. Het verhaal situeert zich vlak voor de terreur van Stalin en nog voor de ware aard van het communisme opdook. Jangfeldt schetst het oude Rusland met zijn geheime politie en iconen als Lili Brik, wiens posters vandaag nog over de hele wereld verspreid en geïmiteerd worden. David B. – Langs Duistere wegen In zijn nieuwste graphic novel neemt David B. ons mee naar Rijeka, vlak na de Eerste Wereldoorlog. Alle revolutionairen en rebellen zijn naar dat Kroatische gebied gevlucht. De stad barst van geweld en anarchie, waarin hoofdpersonages Lauriano en Mina een nieuw leven zoeken.
LEZEN/ZIEN
Aleksander Melli – Het boek van Max Berg Het boek van Max Berg is met zijn 608 pagina’s een uit de kluiten gewassen morele fabel over jongeren, politiek, de macht van televisie en de toekomst van de Aarde. Hete hangijzers als populisme en Berlusconi worden niet gespaard. Als je liever geen moreel verantwoorde preken hoort, hou je dit boek beter uit de buurt van je ouders.
MTV buigt voor Mexico
GESCHRAPT MTV Mexico heeft de aflevering Pinewood Derby van de populaire animatiereeks South Park op het laatste nippertje geschrapt. De zender had de noodzakelijke toestemming om de Mexiaanse vlag te vertonen niet op tijd gekregen. Waarschijnlijk is dit geen toeval, gezien net in deze aflevering de Mexiaanse vlag in de vuilnisbak belandt, de president handenvol geld verspilt en hij de inter-
Peter Longerich – Heinrich Himmler Britse historicus Peter Longerich beschrijft het doen en laten van Heinrich Himmler, ook wel gekend als de rechterhand van Adolf Hitler. De man leidde alle politie van het Derde Rijk, speelde baas over honderden concentratiekampen en bestreed zowel echte als ingebeelde vijanden.
nationale gemeenschap op de zenuwen werkt. In plaats van de scene te bewerken, koos MTV ervoor om de hele aflevering te schrappen. Critici ruiken censuur omdat de president in Pinewood Derby opvallend hard op de Mexiaanse president Felipe Calderon lijkt. De Mexicaanse regering beweert dat ze geen aanvraag tot goedkeuring van MTV ontving. Waar hebben we dat nog gehoord?
Geert Wilders gaat niet naar VS-première van film over hem
Foto: Fabio Bruna
Arundhati Roy – Luisteren naar sprinkhanen De Indiase schrijfster Arundhati Roy onderzoekt de democratie van het moderne India, waar duizenden mensen op de straat moeten leven langs de luxewoningen van de nieuwe rijken. Ze schetst de schaduwkant van die democratie, vertelt het verhaal van slachtoffers van de corruptie en onderzoekt waarom zoveel Indiërs uit het leven stappen. Malalai Joya – Een vrouw tussen krijgsheren De Afghaanse politica Malalai Joya beschrijft in haar autobiografie hoe het eraan toe gaat in het hedendaagse Afghanistan dat overheerst wordt door krijsheren die voor de rechtbank zouden moeten verschijnen. Aanvankelijk sprak ze het parlement toe zonder boerka, maar na haar schorsing in 2007 moet ze haar strijd ondergronds voeren. Opkomen voor de verkiezingen doet ze met vrees voor eigen leven.
Foto: Linda Irmschläger
SOUTH PARK-AFLEVERING
Aanvankelijk was Wilders heel enthousiast, maar nu heeft hij afgezegd voor de première van Islam Rising: Geert Wilders’ Warning to the West. De première van de Amerikaanse film zou op 1 mei plaatsvinden in Los Angeles. De film gaat over de oprukkende Islam en de negatieve gevolgen voor de vrijheid. Maar de uitspraak “homo’s hebben een enge ziekte” van Christian Action Network (CAN)-voorzitter Martin Mawyer stoot hem tegen de borst. Wilders wil naar eigen zeggen niet met die “beledigende” uitspraak in verband gebracht worden. Martin Mawyer is een van de initiatiefnemers van de film.
Moord in de Senaat: de film?
Moord in de Senaat, het boek van Pol van den Driessche (CD&V), heeft zich in de spotlights gewerkt bij filmregisseur en –producent Frank van Passel. Hij bestudeert momenteel of het boek verfilmd kan worden. De plannen zijn nog niet concreet. Met zijn eerste boek gaat Pol van den Driessche bekende buitenlandse thrillerauteurs als Dan Brown en John Grisham achterna. In het boek probeert een senator met behulp van een collega uit de Kamer de moord op een senator op te helderen. Na twee weken werden al vijfduizend exemplaren verkocht. Uitgeverij Van Halewyck is bezig met de tweede druk.
Foto: François Lambregts
Chris De Stoop – Vrede zij met u, zuster Onderzoeksjournalist Chris De Stoop volgt het spoor van Muriel Degauque, die boven een bakkerswinkel aan het Brusselse Zuidstation woonde. De eerste Westerse zelfmoordterroriste ondernam in 2005 haar laatste reis van België naar Irak om zichzelf op te blazen. Als je meer te weten wil komen over zelfmoordterroristen en hun motieven dan is Vrede zij met u, zuster een aanrader.
te doen /lezen/zien
Over de filmlocatie zal Frank van Passel niet lang moeten nadenken
Kom op - 31
te doen/zien/lezen
Tsjechische oud-president regisseert eerste film De Tsjechische oud-president Vaclav Havel begint in juni met de opnames van de eerste speelfilm die hij zelf regisseert. Zijn vrouw, de bekende Tsjechische actirce Dagmar Havlova, speelt een van de hoofdrollen. De film is een bewerking van Havels toneelstuk Leaving, dat gaat over een politiek leider die moeite heeft om van zijn macht afstand te doen. Voor hij in Tsjechië aan de macht kwam, was Havel een dissident en verdiende hij zijn brood als auteur. Hij heeft een resem boeken en toneelstukken op zijn naam staan. Vaclav Havel werd na de fluwelen revolutie in 1989 de eerste president van Tsjechië. In 2003 stond hij zijn macht af, waarna hij Leaving schreef. Foto: Martin Kozak
In Duitsland wordt Hitlers boek Mein Kampf sinds het einde van de oorlog in 1945 voor de eerste keer opnieuw uitgegeven. In 2015 zal het boek in de winkel liggen, want dan vervallen Hitlers auteursrechten. De nieuwe editie wordt voorzien van wetenschappelijke commentaar. Het boek was tot nu toe verboden.
“Ik zal trouwen met Marokko nadat ik België genaaid heb.” Dat is te horen in de videoclip Pour les Pilotes van de Brusselse rapper Redouane la Déglingue, die door de Etterbeekse ‘Régie mobile pour la culture’ gesubsidieerd werd. Die organisatie geniet de steun van de Franse Gemeenschap, de federale overheid, de Europese instellingen, de RVA en Actiris. Franse Gemeenschapslid Alain Destexhe (MR) is verontwaardigd, maar volgens de Etterbeekse burgemester Vincent De Wolf (MR) gaat het om een alleenstaand geval.
Omgekeerde wereld
GROEN ! iS DE GROOTSTE OP FACE BOO K Open VLD (1 720 fans) en Vlaams Belang (1 817 fans) zijn populair op Facebook, maar oppositiepartij Groen! staat op kop met 1 883 fans. SP.A (1 400 fans), N-VA (1 100 fans), CD&V (840 fans), PVDA (547 fans) moeten het met een kleinere online fanbase stellen. De laatste maanden zagen vooral Groen! en Vlaams Belang hun fanaantal stijgen. Bij SLP en LDD gebeurde het omgekeerde, de fans haken af. Niet alleen op Facebook, maar ook op Twitter is Groen! met 1 553 abonnees de grootste. SP.A krijgt zilver (784 abonnees) en N-VA verdient brons (709 abonnees). Dat de fans van Groen! overwegend jongeren zijn, heeft een invloed op de resultaten. Ook valt op dat jonge partijen als Groen! en N-VA het internet meer gebruiken en beter beheersen.
Ex-burgemeester Rome wil heropening moordonderzoek Pasolini Italiaans politicus en voormalig burgemeester van Rome Walter Vetroni wil het onderzoek rond de moord op filmregisseur en dichter Pier Paolo Pasolini heropenen. Hij schreef daarover een brief naar justitieminister Angelino Alfano. Vetroni is ervan overtuigd dat nieuwe forensische technieken de moord nu wel kunnen oplossen. Over de moord op Pasolini in 1975 is weinig duidelijkheid. Veel Italianen denken dat Pasolini, fervent Marxist, om politieke redenen vermoord werd. Vlak voor zijn dood stond hij
32 - Kom op
op het punt om belangrijke onthullingen te doen. Nadat Pasolini dood teruggevonden werd op een strand bij Rome, bekende de 17-jarige Giuseppe Pelosi. Maar in 2005 trok hij die bekentenissen in. In zijn nieuwe verklaring staat dat drie mannen Pasolini aangevallen hebben. Daarop werd de zaak kort heropend, maar er doken geen nieuwe bewijzen op. Italiaanse kunstenaars hoopten enkele jaren geleden al dat een nieuw onderzoek een en ander zou verduidelijken. Wedden dat Al Pacino hem met het touw in het buitenverblijf opgehangen heeft?
De mysterieuze moord op regisseur Passolini is mogelijk een politieke afrekening
Foto: Wikimedia Commons
Mein Kampf is terug
Controverse rond gesubsidieerde clip
te doen/lezen/zien
REc en si es
U2 - Artificial Horizon
Vermeersch in het Vlaams Parlement Wie zich verwacht aan oude schilderijen, zit er dik naast. Vermeer, de Hollandse schilder, en Vermeersch zijn gemakkelijk te verwarren. Maar eens de kleurrijke tapijten en mozaïekschilderijen in je gezichtsveld opduiken, weet je wel hoe laat het is. Het Vlaams Parlement stelt voor de eerste keer werken van de drie generaties Vermeersch tentoon. De disciplines variëren van vloertapijten, beeldhouwwerken, schilderijen en filmpjes tot zelfs carrosseriedesign. Meer variatie moet een mens niet hebben. Het initiatief is lovenswaardig, zeker voor een parlement. Maar hiervoor speciaal naar het
The Ghost Writer
Een jonge ghostwriter krijgt de kans om het verhaal van Adam Lang, de Britse ex-premier, neer te pennen. Hij grijpt die kans met beide handen, maar ontdekt al snel dat er iets niet klopt. Zijn voorganger stierf een mysterieuze dood en de expremier verbergt belangrijke informatie. Die informatie zou wel eens kunnen bewijzen dat hij een oorlogsmisdadiger is. Sinds het boek The Ghost uitgebracht werd, het gerucht de ronde dat dit wel
@ De Loketten Vlaams Parlement, nog tot 3 juli 2010, ma-za van 10 tot 17 uur www.vermeersch-exhibition.be
eens over Tony Blair zou kunnen gaan Tony Blair. Nu The Ghost Writer, de film van het boek, zijn entree maakt in de bioscopen, geeft schrijver Robert Harris toe dat het verhaal wat Blair-invloeden heeft. Dat maakt het extra spannend in de bioscoop: zoek de gelijkenissen en oordeel zelf. Een thriller van Roman Polanski met Ewan McGregor, Pierce Brosnan en Kim Cattrall. Vanaf 24 maart in de bioscoop.
d Foto: Ed Vill
ci ta at va n d e m aa n
parlement afzakken, is je tijd en moeite niet waard. Binnen een kwartiertje ben je weer buiten. De expo is wel mooi meegenomen als je toevallig in de buurt bent. Het is zelfs gratis. Expositieruimte De Loketten is trouwens op zich een bezoekje waard. De pas opgeknapte zaal heeft een rijk verleden en de ijzeren bankloketten doen denken aan Amerikaanse misdaadfilms. En met die grijze batmobiel van Lowie Vermeersch in de buurt slaat je fantasie al helemaal op hol.
AC/DC-zanger Brian Johnson schoffeert Bono, Bob Geldof en co omdat ze voortduren toespraken over liefdadigheid geven. Hij deed zijn uitspraken tijdens een interview met de Australische krant The Daily Telegraph. “Mensen willen niet van
“Beroemdheden geven beter zelf hun geld aan goede doelen in plaats van het aan hun publiek te vragen” beroemdheden horen dat ze aan stervende kinderen moeten denken. Toen ik vroeger naar concerten ging, wilde ik niet van een of andere eikel horen dat ik aan een kind in Afrika moest denken”, aldus Johnson.
U2 pakt uit met Artificial Horizon, een album met remixen van hun recentste nummers. De oude nummers zitten met andere woorden in een nieuw kleedje, onder andere gemaakt door Trent Reznor (Nine Inch Nails), Justice en Snow Patrol. Zelfs voor de grootste fans is dit geen must-have, want de ‘nieuwe’ versies doen alleen maar meer verlangen naar de originele nummers. Leden van de fanclub kregen de cd overigens al gratis toegestuurd. Waarom de band Artificial Horizon dan op de markt brengt, is een raadsel. Wij wachten liever tot het volwaardige album Songs of Ascent in de winkel ligt.
Gorillaz - Plastic Beach Het nieuwste album van Demon Albarns virtuele apenband bekoort het oor op verschillende niveaus. Plastic Beach is om te beginnen een leuke plaat die je moeilijk onberoerd kan laten. De schare gastzangers en –rappers zoals Snoop Dogg en Lou Reed hebben duidelijk hun muzikale invloeden, van Arabische melodietjes tot Afrikaanse drums. Daarnaast is Plastic Beach ook van geëngageerde teksten voorzien. Al zijn ze deze keer wat minder politiek getint. Albarn werd vooral geïnspireerd door ecologie en consumerism. Onder andere in het geniale Superfast Jellyfish worden de instantcultuur, massavervuilers en de Wall Marts en Carrefours van deze wereld op de korrel genomen. Er zijn zelfs zingende radioactieve vissen inbegrepen. In Rhinestone Eyes komt de klimaatverandering ruim aan bod en White Flag is een nummer voor de vrede geworden. Albran bewijst zichzelf opnieuw als songwriter, denker en muziekliefhebber. Daar kunnen we alleen maar bij baten. Zeker downloaden: Welcome to the World of Plastic Beach, White Flag, Rhinestone Eyes, Superfast Jellyfish
Kom op - 33
Rubriek Subrubriek
“Het leven draait niet alleen meer rond
do re mi fa sol la si do”
Lalala hoort Tom Kestens nog even graag Lalalover-frontman Tom Kestens (36) leende zijn gezicht al aan talloze goede doelen en heeft zijn eerste jaar als communicatieverantwoordelijke bij de Mechelse afdeling van Groen! erop zitten. In oktober werd hij met 86 procent van de stemmen verkozen als lid van het landelijke partijbestuur en dit jaar begon hij als kabinetsmedewerker van Mechels Schepen van Leefmilieu Marina De Bie (Groen!). Als iemand ons kan vertellen hoe het klikt tussen politiek en muziek, dan is hij het wel. We zijn nog niet hoekje om of Tom is al door jong, oud, man, vrouw, autochtoon en allochtoon aangeklampt. Met veel plezier geeft hij de Mechelaars een hand. Meer dan vijf mensen op minder dan dertig meter, doe het zelf maar eens. “Als ik op café ga, komen jonge gasten naar mij toe om te vragen waarmee ik bezig ben en wat ik voor hen ga doen. Zelfs toen ik een tijdje geleden naar de halve finale van de beker van KV Mechelen in Gent ging, werd ik opeens door een bende zestienjarigen op de schouder getikt: ‘Hé Lalalover, je bent onze held!’ Ze wilden
34 - Kom op
allemaal mijn handtekening. Ik schrik er toch van hoe gemakkelijk mensen mij herkennen en aanspreken.” Feitelijk moeten we je proficiat wensen, want je bent zowat de enige Vlaamse artiest die muziek met een politieke carrière combineert. “Daar heb ik nog niet bij stilgestaan. Je hebt gelijk. Klaas Delrue, de zanger van Yevgueni, was voor mij de enige die een contract had in de politiek, maar hij is er eind september mee gestopt.”
Er is ook nog Margriet Hermans… “Margriet Hermans is geen muzikante. We moeten serieus blijven.” (hilariteit) Blij dat je daar ook zo over denkt. Je zegt net dat Klaas Delrue het opgegeven heeft. Zijn muziek en politiek dan zo moeilijk te combineren? (Direct) “Ja. Dat is moeilijk, maar het gaat. Gisteren nog stond ik voor een uitverkochte Roma in Antwerpen. Dat was supertof, maar op de afterparty ben ik niet lang gebleven. Vroeger zou ik zeker zijn blijven plakken, maar nu ga ik vroeger door en kruip ik in mijn bed om één uur in plaats van vier uur. Dan doet het niet al te veel pijn als ik de volgende dag om acht uur moet opstaan om naar het stadhuis te vertrekken.”
Interview
Muzikant met mening BV’s engageren zich voor allerlei goede doelen, maar met politiek zijn ze niet bezig. “Ze zijn gewoon te lui. (grijnst) De politiek is niet populair hé. Mensen zeggen tegen mij ook ‘zijde gij zot geworden’ omdat ik in de politiek zit. Maar ik verander daardoor niet. Alleen uit ik nu ook mijn mening over politiek. Ik vind het raar dat veel muzikanten bang zijn om te praten over diepzinnigere zaken, terwijl het soms heel boeiende mensen zijn die echt een mening en een visie hebben. Ik ben nu bijvoorbeeld op tour met de band van De Laatste Show. Kris Peeters, de gitarist, is een verrekt intelligente mens. Hij is ongelofelijk goed op de hoogte en heeft een nuchtere, maar analytische geest. Ze zouden hem gewoon over iets anders dan muziek moeten interviewen. Ik zou hem zo aanstellen als ik ooit een kabinet als minister of schepen moet vormen. Maar hij zou dat natuurlijk nooit doen, want hij wil gewoon lekker gitaar spelen. Ik vind het wel jammer dan mensen zoals hij zich niet politiek uiten of dat ze niet mee het debat willen vormgeven.”
“Ik zou de gitarist van De Laatste Showband zo aanstellen als ik ooit een kabinet als minister of schepen moet vormen.” Als een bekend gezicht opkomt voor een partij, dan moet dat toch een verschil maken? (knikt) “Wij zijn samen met Oostende de enige groep van Groen! die meer stemmen haalt bij jongeren en waarvan de groep jonge leden stijgt. Dat heeft zeker te maken met het feit dat Klaas Delrue en ikzelf op die lijst staan. In Oostende heeft dat te maken met Wouter Devriendt. Hij is een senator en jonge, aantrekkelijke gast die zich goed kan verwoorden. Dat heeft absoluut zijn invloed.”
Je bent er waarschijnlijk niet toevallig op gekomen om politiek en muziek te combineren. “Muziek en politiek zijn mijn passies. Muziek is altijd een deel van mijn leven geweest. Toen ik zes was, speelde ik al viool. Ondertussen ben ik al zeventien jaar bezig als professionele muzikant. Zonder dat ik het goed beseft heb, heeft politiek ook altijd een rol gespeeld in mijn leven. Mijn grootvader was een van de coryfeeën van de CVP (nu CD&V, nvdr). Hij was directeur-generaal van de thesaurie, de schatbewaarder in feite. Toen ik jong was, stond zijn handtekening op de geldbriefjes. Politici moesten met hun begroting langs hem komen om geld te krijgen. Hij maakte alles mee vanop de eerste rij. Bij hem thuis was er altijd politieke discussie, wat heel boeiend was.” You will have to do it Je hebt People For Earth opgericht en je helpt ook bij initiatieven als The Big Ask. Hoe is je engagement voor ecologie ontstaan? “Ik heb altijd al voor de groenen gestemd en ik voelde me aangetrokken tot de partij, maar verder dan dat ging het niet. Tot ik op een gegeven moment in het CC in Mechelen ging kijken naar een concert van een blazersensemble. Een van die blazers was een 86-jarige saxofonist. Toen ik de groep na het optreden ontmoette, vroeg ik aan die man waarom hij in godsnaam op die leeftijd nog steeds de wereld wilde afreizen. Hij zei: ‘Ik heb niets meer om voor te leven. Ik heb alleen nog maar mijn muziek. Door orkaan Katrina ben ik alles kwijt. Ik ben mijn huis kwijt, in mijn huis zat mijn studio waarin ik al mijn geld investeerde en mijn vrouw is erin gebleven. Mijn generatie heeft zijn ogen gesloten voor de ecologische rampen die eraan komen. Het is aan jouw generatie om een andere keuze te maken voor je kinderen. You will have to do it.’ Dat was een heel confronterend gesprek. Daags nadien ben ik wakker geworden en heb ik contact opgenomen met Vera Dua. Het was vlak voor de vorige federale verkiezingen. Ze zei dat ze in de regio
Mechelen nog mensen zocht om op de lijst te staan. Met zeer veel plezier ben ik daarop ingegaan.”
“In de politiek spreek je over dingen die nog tastbaar moeten worden. Dat is absoluut niet evident.” Was het aanvankelijk niet moeilijk om als muzikant in de politiek te functioneren? “Ik moet nog serieus bijleren over vergaderen. Ik voel nog niet aan wanneer ik mijn mond moet houden en wanneer ik juist met mijn vuist op tafel moet slaan. Maar dat zijn dingen die je in de politiek wel gaandeweg leert. Ik heb wel een enorme podiumervaring. Speechen, mensen warm maken en een boodschap overbrengen naar het publiek zijn mijn specialiteit. Ik denk dat ik daar het verschil kan maken. Het is niet toevallig dat Bruno De Lille, de staatssecretaris van Groen! uit Brussel, een mediaopleiding heeft gehad en onder andere bij Radio 2 gewerkt heeft. Hij verstaat de kunst om wat op het eerste zicht onvertaalbaar lijkt te vertalen naar een beleid en naar gewone kiezers. Want uiteindelijk hebben die er geen boodschap aan als ze iemand boven hun petje horen vertellen over iets dat niet tastbaar is. Dat is vaak het probleem: wij spreken over dingen die nog tastbaar moeten worden. Dat is absoluut niet evident.” Geen politiek gestudeerd hebben is volgens jou dus niet noodzakelijk een nadeel. “Ja, want ik durf soms domme vragen te stellen. Niet alle politici doen dat, maar de mensen zitten wel met zo’n vragen. Dat was ook het succes van Steve Stevaert. Hij was een heel eenvoudige cafébaas en moest complexe dingen wel eenvoudig aan de man brengen, want anders snapte hij ze zelf niet. Dat is een troef. Het wil niet zeggen dat je niet moet
Kom op - 35
interview
bijscholen of op de hoogte zijn. Je moet materie beheersen. Ik heb jarenlang ervaring moeten opdoen in de muziek en in de politiek is dat ook zo. Vandaar dat ik op stedelijk niveau op een kabinet begin
“Ik zou dolgraag een beleid uitstippelen dat wat meer rock ‘n roll in de stad brengt. Mechelen is er sinds 2000 ongelofelijk op vooruit gegaan, maar het bruist soms iets te weinig na tien uur. Dat vind ik wel
Wat brengt de toekomst nog voor Lalalover? “Ik speel vanavond mijn laatste concert met Te Gek!? en dan ga ik mijn derde album opnemen. Wanneer dat uitkomt, weet ik nog niet. De tour met Te Gek!? was trouwens zalig. Het initiatief wil denkbeelden over de psychiatrie corrigeren en Neeka, Kris Debruine, Tom Helsen, Gunther Verspecht, Kristien Hemmerechts, Wigbert en De Laatste Show Band deden daaraan mee. Ik vond het een toffe groep en ik heb mij op het podium echt kunnen smijten als een dier. Misschien wel meer dan ooit tevoren.”
Lalalover-frontman Tom Kestens: “Als politicus kan ik meer mogelijkheden scheppen voor lokaal talent.”
te werken vooraleer ik op parlementair niveau aan politiek ga doen. Ik heb jobs aangeboden gekregen in kabinetten op het hoogste niveau, maar dat zag ik niet zitten. Ik wil eerst die stiel leren. Daarom begin ik regionaal.”
“In Gent kan je als muzikant opklimmen en daar wordt in geïnvesteerd. In Mechelen gebeurt dat net iets te weinig. Dat wil ik veranderen.” Meer rock ‘n roll Je bent nu kabinetsmedewerker in Mechelen. Wat zou je daar graag verwezenlijken?
36 - Kom op
tekst begin te schrijven, ben ik vandaag meer gewapend dan vroeger. Ik heb ook de indruk dat de repetities niet steeds meer moeten aflopen met gesprekken over de coole pedaal van de gitarist. We kunnen vandaag ook over maatschappelijk relevante dingen babbelen. Ik zou overigens niet meer willen werken met vakidioten die alleen maar bezig zijn met muziek.”
jammer. Voor lokaal talent zijn er weinig mogelijkheden. Beginnende muzikanten zouden verschillende fases moeten kunnen doorlopen. Als ik in Gent met een groepje begon, speelde ik eerst in een cafékelder, maar daarna ging ik naar de Charlatan of het Trefpunt. Nog een stap vooruit was de Vooruit of de Handelsbeurs. En dan heb je nog de Gentse Feesten. In Gent kan je opklimmen en daar wordt in geïnvesteerd. In Mechelen gebeurt dat net iets te weinig. Dat heeft natuurlijk niet alleen met de politiek, maar ook met de Mechelaars zelf te maken. Je kan wel een kader scheppen dat stimuleert. Daarin kan en wil ik het verschil maken.” Je hebt connecties in de muziek en in de politiek. Het ene versterkt het andere, niet? “Voor mij persoonlijk wel. Ik heb het gevoel dat mijn leven niet alleen meer draait rond do re mi fa sol la si do. Als ik aan een
Eco-gezondheidszorg Denkbeelden over de psychiatrie corrigeren lijkt me niet typisch voor jou. Steun je niet vooral de ecologische beweging? “Dat zijn clichés. De geestelijke gezondheidszorg is superrelevant vandaag. Veel kinderen en gezinnen krijgen te maken met stress en druk. Als dat geen ecologisch thema is, weet ik het ook niet meer. Dat is net waar wij naar streven: een samenleving waar mensen niet meer constant onder druk en stress staan.” Zullen we je naam bij de volgende verkiezingen kunnen aanvinken? “Het is mogelijk, maar het hangt er vanaf hoeveel tijd de campagne inneemt, of ik de indruk heb en of de andere kandidaten op de lijst het zullen trekken. Als ik een campagne zal voeren, is het waarschijnlijk op een niet-strijdbare plaats. Campagne voeren is vermoeiend, dus dan moet ik echt geloven in de andere kandidaten.”
interview
Toms tips voor politiek talent (M/v)
1
Wees actueel en kritisch
2
Lig niet met je sloffen voor de televisie
3
Ga met je vrienden op café
4
Bel mij!
“De actualiteit volgen, is belangrijk. Lees heel veel diverse nieuwsbronnen, zowel kranten als magazines. Beperk je niet tot één bron. Bekijk de informatie die op je af komt heel kritisch en selectief.”
“Er is veel te veel te vertellen en te beleven. Actie ondernemen doe je niet in de zetel.”
“Ga niet direct naar huis na school, want thuis valt geen nieuws te rapen. De carrière van Bart Somers bijvoorbeeld is met een hoop vrienden op café begonnen. Zo begint het wel vaker. Ga dus samen op café, want op café met je vrienden kan je de wereld veranderen.”
“Ik wil heel graag jongeren ontmoeten die zich willen smijten in de politiek. Bel mij dus en dan ga ik met jullie op café. Daar kunnen we nachtenlang discussiëren over wat beter kan, wat goed is en wat niet meer kan. Ik zal proberen om jullie op de juiste weg te zetten. Maar ik wil niet iedereen motiveren om zich bij Groen! aan te sluiten. Als ik merk dat iemand een absolute liberaal of socialist is, dan zal ik die wel naar iemand anders laten bellen.” (lacht)
Kom op - 37
not
Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) verdient eveneens een pluimpje. Op haar kabinet werken evenveel mannen als vrouwen in kaderfuncties, terwijl vrouwen op andere kabinetten slechts 31 procent van de kaderfuncties invullen. Het vrouwenplatform Alice deed haar dan ook paaseieren cadeau. Om te delen met de medewerk(st)ers allicht.
Foto: Jesse Adams
Wie BHV noch België zal splitsen is Sven Gatz, t ho Open VLD-fractieleider in het Vlaams Parlement. De bierkenner heeft Zoek de fout na zijn initiatief om van Brussel Beer Capital of the World te maken ook een Belgian Beer Club opgericht. De Belgian Beer Club verzamelt een dertigtal Belgische politici met een hart voor bier. Het doel van Sven Gatz is “onze biercultuur promoten en het economische belang van de sector verdedigen, zowel in de parlementen als daarbuiten.” Tournée générale!
Het is bruin en eet geen paaseieren, maar bananen. Rara? Aanvankelijk was Gordon Brown verslaafd aan Kitkat, maar vrouwlief Sarah kwam tussen. Tegenwoordig eet hij gemiddeld negen bananen per dag. Daarmee hoopt hij in vorm te geraken voor de verkiezingen. Brown wil er slanker en fitter uit zien dan zijn concurrenten. Heeft iemand hem al verteld dat te veel bananen eten winderigheid veroorzaakt en laxerend werkt?
not
Foto: BBC Radio 4, bewerking: SG
hot
38 - Kom op
De 74-jarige ‘Rockster’ Berlusconi en zijn 18-jarige minnares
Foto: Nicolas Genin & Alessio 85 op Flickr, bewerking: SG
Die bananen zitten niet in, maar tussen zijn oren
not
Madame Non zou dezer dagen wel eens luidkeels “Yes!” kunnen roepen. Minister van Gezondheid Laurette Onkelinx (PS) is voor de vijfde keer op rij verkozen tot machtigste vrouw van Vlaanderen. Joëlle Milquet (cdH) en Marianne Thyssen (CD&V) sluiten net als vorig jaar de top drie af. Er is voor de Vlaamse vrouwen dus nog heel wat werk aan de winkel. Volgend jaar beter? Misschien als BHV gesplitst is.
Minister voor Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel (MR) heeft intussen al nare ervaringen met tournée générales. Zijn grap is namelijk in alle ernst de wereld rond gegaan. Hij zei tijdens een begrotingsdiscussie al lachend tegen een collega dat hij tijdens een vergadering in New York het voelde vonken tussen hem en Carla Bruni, de Franse première dame. De Britse pers had niet door dat het om een grap ging. Op de website van The Daily Mail stond dat een diplomatieke rel dreigde door de beweringen van Michel. Daarop zond hij noodgedwongen een rechtzetting de wereld rond. Of ze er in het Élysée mee gelachen hebben, is niet bekend.
Foto: Jelle Goossens
Foto: Joris Bulcke
De titel ‘liberaal van het jaar’ gaat naar… Hans Teeuwen! De Nederlandse komiek wordt geloofd omwille van zijn “inzet voor het verspreiden van het vrije woord.” Volgens de Nederlandse jonge liberalen die de prijs uitreiken, verdedigt hij de vrije meningsuiting. Geestig.
Over aandelen gesproken: VS-minister van Buitenlandse Zaken Hilary Clinton erkent het aandeel van de Verenigde Staten in de Mexicaanse drugsoorlog die sinds 2006 al 18 000 mensenlevens hot gekost heeft. “We weten dat de vraag naar drugs de belangrijkste motor van deze handel is en dat de wapens die in de VS verkocht worden, gebruikt worden om hier mensen te doden”, zei ze tijdens een bezoek aan Mexico. Clinton wil helpen om de oorlog tussen de Mexiaanse drugskartels en de staat en tussen de kartels onderling te stoppen. Door elkaar de hand te reiken, zetten Amerika en Mexico een stap in de goede richting. Well done! Foto: Alvaro Carrilho
hot
Ook hilarisch zijn de rocksterallures van Berlusconi. De Italiaanse premier werd namelijk door de Italiaanse Rolling Stone gekroond tot Rockster van het Jaar. “Berlusconi krijgt de prijs vanwege zijn levensstijl, die zelfs de definitie van rock-‘n-roll overstijgt”, zegt hoofdredacteur Carlo Antonelli. “Rod Stewart, Brian Jones en Keith Richards zijn groentjes in vergelijking met Berlusconi. Michael Jacksons Neverland is een huisje op de heide tegenover Villa Certosa.” Berlusconi werd unaniem verkozen. Zou de mediamogul een aandeel hebben in Rolling Stone?
Foto: ps.be
Foto: Bruno Bollaert
n o t t o h
hot
Foto: Auburnxc, Flickr
Open VLD-voorzitter Alexander De Croo moet zeker geen programma over Wallonië presenteren. Hij kent amper Waalse politici, zo blijkt uit een quiz van de krant La Dernière Heure. Uit een lijst met namen van Waalse politici kon hij alleen minister-president Rudy Demotte herkennen. Hoog tijd om met Michel Daerden op café te gaan.
not
Foto: Filip Naudts
Het verhaal van ex-running mate Sarah Palin krijgt ook een lucratief vervolg. Ze zal een eigen realityshow presenteren op de Republikeinse propagandazender Fox. Elke aflevering van Sarah Palin’s Alaska brengt voor Palin meer dan een miljoen dollar in het laatje. De gouverneur van Alaska brengt tijdens haar talkshow de kijker iets bij over persoonlijkheden, tradities en landschappen van Alaska. Hopelijk brengt dat Steve Stevaert niet op ideeën.
t s a l Afge
hot
Foto: Eric Molina
De Franse president Nicolas Sarkozy speelde in 1967 als twaalfjarige mee in een spotje voor het wasmiddel Bonux. In het reclamespotje speelt hij met een vliegtuigje om de gratis speeltjes in de wasmiddeldozen te promoten. Volgens het Franse Magazine CB News was papa Sarkozy illustrator voor de reclamedienst van Bonux. Propere jongen, die Sarko.
not
Minder enthousiast is Amber Lee Ettinger (28), sinds de campagne voor de vorige presidentsverkiezingen beter bekend als Obama-girl. Ze is haar held beu. In juni 2007 verklaarde ze nog haar liefde voor Obama in een het YouTube-filmpje I got a crush… on Obama. Miljoenen kijkers en een presidentswissel later, is ze teleurgesteld: “Ik vind dat hij meer moet focussen op jobs creëren en de economie aanzwengelen. Hij heeft wel voor banen gezorgd, maar dat waren merendeel jobs bij de overheid en dat helpt de middenklasse niet vooruit.” Ooit gehoord van loyaliteit in goede en kwade dagen?
not
not
Als het op het heft in eigen handen nemen aankomt, geeft de Gentse burgemeester Daniel Termont (SP.A) het goede voorbeeld. Door zijn creatieve aanpak kunnen wildplakkers sinds kort niet meer zonder gevolgen hun gang gaan in Gent. Alle affiches die op de verkeerde plaats hangen, worden overplakt met stickers als ‘afgelast’ of ‘nieuwe datum’. De bedoeling is om bezoekers zo op een dwaalspoor te zetten. De preventiedienst hoopt dat de organisatoren daardoor met klachten overstelpt worden. Of het werkt, is nog niet geweten. Wel duidelijk is dat Termont een prijs voor originaliteit verdient.
Foto: DUP
t
Foto: Jan D’Hayer, Open VLD
no
Ook Elio Di Rupo (PS) houdt zich bezig met waspoeder. Hij ijvert voor een prijscontrole op een honderd à tweehonderdtal basisproducten en denkt daarbij vooral aan de armen onder ons. Di Rupo wil ook hogere vervanginkomens en pensioenen. “Minder gegoede mensen hebben ook recht op een telefoon en een televisie.” Go go Elio!
Foto: Luc Van Braekel
Foto’s: Arno Volkers & Downing Street, Flickr, Bewerking: SG
Hot or not
De Noord-Ierse eerste minister Peter Robinson heeft eveneens nood aan een flinke pint. Hij huilde en jammerde dat het een lieve lust was. Op de televisie nog wel. De reden? Zijn vrouw deed een zelfmoordpoging nadat zij een korte relatie met een andere man had. Tijdens zijn gejammer verwees hij veelvuldig naar zijn geloof, dat zijn huwelijk bijeenhield. Peter kan beter het heft in eigen handen nemen. Een relatietherapeut lijkt ons geen geldverspilling.
De allerleukste Twitter-avonturen van de allerbekendste politici lees je elke week op kom-op.be
Kom op - 39
Column D-day in de Kamer
Suzanne stond erbij en keek ernaar
Geen ‘decision’ op D-day in de Kamer
Na de paasvakantie moest en zou BHV gesplitst worden. Tenzij je op Mars woont en je nog nooit van media gehoord hebt, weet je wellicht al dat de ‘legendarische’ splitsing met een sisser uitdraaide. Ik trok vol enthousiasme en verwachting naar de Kamer, maar kwam thuis met een hoop onverwachte indrukken die je doet nadenken over je BHV-standpunt. Donderdag 22 april - Dé deadline voor de splitsing van BHV. Al dagen en maanden voor deze bewuste dag bereidden vriend en vijand zich voor op het politieke steekspel. Ook aan de Leuvensesteenweg in Brussel hadden ze hun bezigheid. De Kamer is omgebouwd tot persmekka. Journalisten en cameraploegen van over heel Europa reserveerden hun plaatsje in de tribune. Voor het ‘gewone’ volk blijft niet veel plaats meer over. Maar op het ontslag van Leterme en de chaos die volgde is niemand voorbereid.
Op het ontslag van Leterme en de chaos die volgde is niemand voorbereid.
13.00 uur Leger mediamakers Het is niet zozeer de stemming, maar de belangstelling ervoor die van dagen als D-day een fenomeen maken. In het Parlement zelf is het muisstil. Buiten voel je de spanning in de lucht hangen. Een dik halfuur voor de plenaire vergadering palmen journalisten, fotografen, cameraploegen en hun minibusjes van RTL, RTBF, ZDF, VRT (x4), VTM en co de hele buurt al in. Al van ver kan je de ingang voor de Kamerleden aanduiden. Een legertje mediamakers kampeert voor de deur onder het strenge oog van de Militaire Politie. Ik voel de blikken van de militaire agenten in mijn rug priemen. Vandaag wordt het Parlement niet alleen door hen, maar ook door de federale politie bewaakt. Filip Dewinter en de zijnen moesten maar eens op een leuk ideetje komen.
HV VP - Vlaams Parlement HV - Huis van de Vlaamse Volksvertegenwoordigers - Warandepark
VP Sen
a at
Fede
raal
Centraal station
40 - Kom op
Kam
Parle
men
t
er
14.14 uur Preplenaire stress Een bijenkorf is niets vergeleken met de ontvangsthal van de Kamer. Journalisten kunnen vlot doorstromen, maar voor de gewone m/v is het minder gemakkelijk. De preplenaire stress stijgt. De vergadering moet beginnen, maar ik ben nog niet verder dan de balie geraakt. Dat hebben ze in de Kamer vermoedelijk al vaker meegemaakt. Een televisietoestel dat twintig jaar geleden vast eens hip was, staat in de hal paraat om iedereen ondanks de wachtrijen via een livestream op de hoogte te houden. Op het grimmige kleurenbeeld zie ik kamerleden stilaan naar hun zetel slenteren. Zelf sta ik al een kwartier te wachten op een stickertje met mijn naam. Ik zal vandaag meermaals verlangen naar een dikke alcoholstift om hem door te schrappen.
Dat de wachttijden een uur oplopen, beleven ze zelfs in Six Flags zelden. 14.45 uur Six flags achterna Dat het druk zou worden, weet natuurlijk iedereen. Maar dat de wachttijden uiteindelijk een uur oplopen, beleven ze zelfs in Six Flags zelden. Het Federaal Parlement vertegenwoordigt nochtans maar één vlag. De gelijkenissen met het pretpark zijn treffend. Zo zijn de brede deuren op maat van de massa gemaakt, passeren we langs de traditionele kluisjes en de wachtrij draait in allerlei bochten. Er steekt zelfs een thematische setting de kop op, telkens in hetzelfde oudgroene tintje. De bekleding van de Kamer doet dan weer denken aan een verouderd kas-
D-day in de Kamer Column
wordt eveneens in beslag genomen. Net als de twee klontjes druivensuiker in mijn broekzak. Een poging om mijn boekje en druivensuiker toch mee te krijgen, draait uit op een discussie. “We zullen er met de top van de Militaire Politie over gaan praten.” Een newsflash komt daar echter tussen: “Kamervoorzitter Patrick Dewael is opgeroepen naar het Koninklijk Paleis. De vergadering is uitgesteld tot vier uur.” De parlementaire medewerkers moedigen iedereen aan “om samen een pintje te gaan drinken en rond vijf uur nog eens te komen kijken. Het is vandaag zo’n mooi weer, geniet ervan.”
teel waar nog enkele afgedankte wandtapijten blijven hangen zijn. Het wachten begint na een half uur zijn tol te eisen. Ook voor mijn bezorgde medeburgers. Een groepje gepensioneerden is blijkbaar nog goed in staat om naamticketjes te lezen, al moeten ze daar eerst hun leesbril voor bovenhalen. “Suzanne… jij studeert toch, niet? Wat denkt een jonge studente zoals jij feitelijk over die hele BHV-situatie?” Ik word geïntrigeerd aangestaard en richt mijn ogen op het naamplaatje waarop ‘François’ prijkt. “Vind jij het kunnen, wat die Walen allemaal uitsteken?” François wordt –net te laat- door zijn vriend het zwijgen opgelegd. Het geroezemoes in Vlaams, Waals en Duits dat zonet nog weerklonk, is helemaal uitgestorven. Zowel Vlamingen als Walen staren hem aan. De spanning is te snijden. Een verontschuldigende
blik volgt, waarna François weer in de menigte verdwijnt en ik bij soortgenoten terecht kom. De twee studenten politiek uit Brussel en Gent brossen om erbij te kunnen zijn. Ik weet niet wat ik hoor. Maarten, de student uit Brussel, heeft zijn lesboeken meegenomen “om iets te lezen tijdens het wachten.” Maar al gauw begint hij een heus debat over opkomen voor de verkiezingen. Hij is ervan overtuigd dat wij het verschil kunnen maken. Maarten heeft zijn oog duidelijk op SP.A laten vallen. 15.00 uur Meer nieuws rond vijf uur De bodyscanner, het eindpunt van al het wachten, is in zicht. Maar zelfs na een grondige striptease geraak ik niet verder dan die bodyscanner. Maarten moet zijn boeken achterlaten, mijn notitieblokje
Het geroezemoes in Vlaams, Waals en Duits dat zonet nog weerklonk, is helemaal uitgestorven. Zowel Vlamingen als Walen staren hem aan. Enkelen begeven zich duidelijk teleurgesteld al zuchtend op de terugweg. Maar een uurtje meer of minder lijkt de diehards niet te deren. Ze zijn gefrustreerd, BHV zit hen hoog en de gemoederen laaien op. “Hé meisje”, roept een man in gebrekkig Nederlands. In tegenstelling tot de meeste Franstaligen hier doet hij een poging om Nederlands te spreken, wat ik bewonder. Op het stickertje op zijn vest staat ‘Pierre’. Hij pakt mijn schouder vast en bekijkt aandachtig het naamticketje op mijn borst. “Suzanne, jij bent een Vlaamse studente. Je moet me eens een
Naar de VIP-ingang van de Kamer moet je niet lang zoeken
Busjes van televisie en politie palmen de hele buurt in
Kom op - 41
column D-day in de Kamer
en ander uitleggen, want ik begrijp het niet meer.” Ik voel de bui al hangen. BHV uitleggen?! “Ik woon al een paar jaar in Schaarbeek. Mijn buren zijn allemaal Vlamingen, daar heb ik geen probleem mee. Ze krijgen hun post in het Nederlands, wat ik niet meer dan normaal vind.” Zijn gebaren worden steeds bruter en nadat hij valt over “Ik lig daar niet wakker van”, geeft hij zijn poging tot Vlaams op. “Ik krijg mijn post in het Frans, maar daar hebben ze in Vlaanderen blijkbaar een probleem mee. Kan jij mij eens uitleggen waarom jullie daar een probleem mee hebben?” Alle achterblijvers staren me aan. Pierre en zijn vrienden gunnen me geen tijd om na te denken. “Wel?” “Euh, ik heb er persoonlijk geen probleem mee dat jij je post in het Frans krijgt”, zeg ik.
“Ik krijg mijn post in het Frans. Daar hebben jullie blijkbaar een probleem mee.” Nog voor ik goed en wel aan mijn betoog kan beginnen, word ik onderbroken door een Vlaming met Vlaams Belang-allures. “Hé jij, oppassen wat je zegt hé! Dat is een groot probleem voor ons.”, sneert hij. Pierre duwt mij aan de kant en zet zich pal voor de Vlaming. “Wat hebben wij toch misdaan?”, vraagt hij. “Het gaat niet om wat jullie misdaan hebben, het gaat om wat jullie mis gaan doen. Jullie passen je niet aan als jullie in Vlaanderen komen wonen en jullie zullen heel Vlaanderen inpalmen en verfransen.” Pierre is duidelijk geschokt. “Het is niet de eerste keer. Voor de Vlamingen voor zichzelf opkwamen, was heel Leuven Frans!” Enkele Vlamingen maken duidelijk dat ze het daarmee akkoord gaan. De Franstaligen verenigen zich, de Vlamingen doen hetzelfde. Tijd om op te stappen. 16.30 uur Radio 1 stand-by In het park is het inderdaad een pak zonniger dan in de Kamer. De Brusselaars profiteren ervan en trekken zich niets aan van de politiepatrouilles en de politieke
42 - Kom op
crisis aan de andere kant van de straat. Radio 1 is de hele tijd stand-by, dus voor informatie moet je niet in de Kamer zijn. Op de radio weten ze evenveel als ik: helemaal niets. 17.30 uur Goed geïnformeerd Rond 17 uur hoor ik dat Dewael terug naar het Parlement gaat. Ik besluit om nog eens een poging te wagen. Maar in de Kamer weten ze niet veel meer dan enkele uren geleden. “Wij hebben momenteel geen enkel idee of er vandaag nog een vergadering komt. Misschien weten we dat binnen enkele minuten, maar het kan ook een kwestie van uren
zijn.” Of ik maandag wil terugkomen? Nee, dank u. Als ik nog geen vijf stappen van de infobalie verwijderd ben, hoor ik op de radio het bericht dat Dewael beslist heeft om vandaag niet meer te vergaderen. Wie is er nu het best geïnformeerd? (Jij natuurlijk.) In België is niet God, niet de Koning, de Franstaligen of de Vlamingen, maar BHV almachtig.
meningmaker
“Obama pakt het
vrouwelijk aan” Politiek is dood. Lang leve de politiek? Internationale trendwatcher van het jaar Tom Palmaerts (31) denkt dat de hedendaagse politiek ten dode opgeschreven is. De nieuwe generatie heeft een andere aanpak. zich voor één bepaald doel en willen daar ook voor gaan, maar niet voor de rest van hun leven. Na een tijdje moet het stoppen. De oprichters van de Free Hugs Movement hadden er na drie maand al genoeg van.”
“De mensen achter initiatieven als Free Hugging zijn de nieuwe leiders.” Trendwatcher Tom Palmaerts bekijkt politiek vanop een afstand door zijn lens
“De politiek waar jongeren mee bezig zijn, kan je niet linken met de klassieke partijen. De Free Hugs Movement is zo’n politieke beweging. Free Huggers lopen rond met een bord waarop ‘free hugs’ of ‘gratis knuffels’ staat. Ze knuffelen iedereen die wil en ijveren zo voor meer en reëel contact. Als de organisatoren achter deze beweging bij verkiezingen opkomen dan zouden ze veel stemmen halen.” Free Hugs Movement We evolueren met andere woorden naar een andere soort van politiek. Zullen de traditionele partijen doodgeconcurreerd worden door een hoop jonge partijen? “Het probleem is dat deze organisatoren van de nieuwe generatie niet in de partijpolitiek geïnteresseerd zijn. Ze willen gewoon iets nieuws doen. Ze engageren
“Een ander voorbeeld is de Freeze-beweging. Onder andere in New York en Brussel werden op publieke plaatsen Freeze-evenementen georganiseerd. Daarbij blijft iedereen op een afgesproken moment stokstijf stilstaan. Toen het zich naar West-Europa verspreidde, werd de Freeze-dag gelanceerd. De bedoeling was om over heel de wereld mensen te laten freezen. De uitvinders uit New York reageerden toen dat het welletjes was. Zij stopten ermee, terwijl het fenomeen de wereld rondging.”
“Ik geloof in de kracht van sociale media, maar niet in hoe de belgische politiek daarmee omgaat.”
Zullen partijen dan komen en gaan? “Mensen die met Free Hugging bezig zijn, stoppen niet. Ze springen gewoon op iets anders. Zij zijn de nieuwe leiders. Ik geloof in de kracht van die mensen. Het lijkt oppervlakkig, maar je ziet vaak dat ze het talent hebben om rond een bepaald onderwerp miljoenen mensen op de been te brengen. Voor hen is het zoals drugs. Ze doen zoiets morgen opnieuw, maar met een ander idee en een andere invalshoek.” Extreem onverschillig Kan je uit die initiatieven afleiden dat er iets mis is met de huidige politiek? “De Belgische politiek is niet goed bezig. Belgische jongeren staan dan ook extreem onverschillig tegenover jongeren in andere landen, daar hebben we recent nog onderzoek naar gedaan. Jongeren willen niet meer dat politici stoppen of starten. Het kan hen niets schelen. Dat is nog erger dan tegen iets zijn. Wie tegen iets is, vormt een mening en gaat zich op een zeker moment linken aan een politieke partij die voor zijn mening opkomt. Maar wie onverschillig is, heeft geen mening. Het maakt dan niet uit wat er gebeurt. Hierdoor wordt de politiek gewoon opgeheven. Dat betekent het einde van de democratie. Zelfs voor Vlaams Belang is dat een ramp.” Op welk vlak falen de politici? “Er zijn ruzies binnen de partijen, verwisseling van posten en de oude garde is opnieuw aan de macht. Jongeren hebben het gevoel dat de afgelopen jaren alles heeft stilgestaan. Daarnaast zijn
Kom op - 43
ze helemaal niet bezig met de onderwerpen van politici. De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde heeft voor hen weinig betekenis. Maar daardoor staat een land wel bijna op splitsen. De laatste jaren is de politiek vooral bezig met zichzelf te bekritiseren. Politici slingeren elkaar verwijten naar het hoofd. Deze generatie gelooft daar niet in. Zij is optimistisch. Politici en jongeren zitten niet op dezelfde golflengte. Jongeren zijn rebels, maar met een knipoog. Politici niet. Bij de jeugd moet het rechttoe rechtaan zijn. Hun acties duren maar een paar dagen, weken of maanden, terwijl de politiek met langetermijnplannen voor vier jaar werkt. Dat spreekt niet aan.” Defrienden Politici en jongeren botsen volgens jou, maar toch komen ze ons opzoeken op Facebook, een medium dat vooral het jonge publiek aanspreekt. “Ik geloof in de kracht van sociale media, maar niet in hoe de Belgische politiek daarmee omgaat. Op het moment dat het defrienden populair werd, hebben
Foto: Tijl Vercaemer
Meningmaker
de meeste politici een account aangemaakt. Als ze dat een half jaar daarvoor gedaan hadden, zouden ze veel meer vrienden hebben. Politici maakten een account aan om stemmen te ronselen. Dat doe je niet. Je maakt een account aan om een idee te verspreiden, om mensen daar rond te verzamelen en om daarvoor te vechten.
Tom Palmaerts: “Onderwerpen zoals BHV spreken jongeren niet aan.”
Als je dat doet, zal je groep steeds groter worden. Mensen zullen voor je stemmen omdat ze je idee goed vinden. In een mum van tijd kan zoiets gigantische proporties aannemen. Een andere grote fout is dat alle politici na de verkiezingen met hun account stoppen. Zo werkt het niet. Als ze tegen de volgende verkiezingen hun account terug activeren, zullen ze daar kritiek op krijgen.”
“Alleen de politieke partijen blijven in dat systeem zitten. Dat is heel raar. Het is logisch dat de politiek ook moet veranderen.” Ontzuiling Obama heeft zijn succes toch deels aan Facebook te danken? “Social networking is gebaseerd op de roddeleconomie. Daarom zijn vrouwen het meest succesvol op sociale media. De meest succesvolle mannen hebben iets van een vrouw in zich. Ook Obama heeft een vrouwelijke aanpak. Kijk maar naar zijn slogan ‘Yes we can’. Het is een afleiding van de typische feministische
44 - Kom op
Meningmaker
Obama haalde zijn inspiratie bij de feministen
uitspraak ‘We can do it’. Hij gebruikt sociale media met een vrouwelijke insteek. Hij laat weten wat hij doet, wat goed gaat en wat slecht gaat. Politici kunnen alleen werken met sociale netwerken als het draait om hun persoon, hun ideeën en als het los staat van de partij. We moeten hen persoonlijk leren kennen. We moeten weten hoe hard een politicus strijdt en waar hij tegen botst. Dat maakt hem heel menselijk.” Ligt het politieke falen niet deels aan het maatschappelijke systeem? “We zijn die ideologische zuilen van vroeger inderdaad al lang kwijt, terwijl de meeste politieke partijen daar nog steeds aan gebonden zijn. In deze maatschappij zoeken we onze eigen weg. Bijvoorbeeld de Katholieke Kerk heeft daar problemen mee. Ze zal niet terug populair worden. De standaardstructuren van de samenleving vallen uit elkaar. Zelfs de gezinsstructuur is veranderd. Die evoluties zijn al jaren bezig. Alleen de politieke partijen blijven in dat systeem zitten. Dat is heel raar. Het is logisch dat de politiek ook moet veranderen. Je kan niet verwachten dat we voor één politie-
ke stroming stemmen. De jongste generaties zijn daar niet meer in opgevoed en ze hebben er geen band mee. De meeste jongeren beseffen zelfs niet wat socialisme en liberalisme is. Dat merk je heel goed bij achttienjarigen die voor de eerste keer gaan stemmen. Ze hebben geen flauw idee wat politici doen.”
al gezien. Populisten hebben een grote aantrekkingskracht. Dat zal ook bij de volgende verkiezingen een invloed op de uitslagen hebben.”
Aantrekkingskracht Dat gebrek aan interesse heeft ongetwijfeld gevolgen. “De jeugd is zijn interesse in politiek kwijt. Bij de volgende verkiezingen zal dat een probleem worden. Jongeren weten niet voor welke partij ze stemmen. De meesten zijn conservatief, dus CD&V zou veel stemmen moeten halen. Maar omdat ze geen interesse hebben, grijpen ze terug naar populistische figuren. Ze laten zich vooral leiden door televisie. Dat hebben we de vorige verkiezingen
Wat bedoel je daarmee? “In Nederland heb je figuren die elke politieke partij overstijgen. In België heb je Bart De Wever en Jean-Marie Dedecker. Door die figuren word je aangesproken. Voor hen zou je stemmen zonder te weten waar N-VA voor staat. In de korte toekomst zal dit de nieuwe vorm van politiek zijn. We hebben sterke figuren nodig die het geheel overstijgen. Het gaat nu over één iemand die recht staat rond een bepaald idee of een bepaald kunnen. Daar rond ontstaat een groep. Dat kan perfect binnen een liberale of socialistische partij.”
“We hebben sterke figuren nodig die het geheel overstijgen.”
Social movements met een boodschap Free Hugs Movement De Amerikaan Juan Mann is simpel richtte de Free Hugs Movement op om rechtstreeks en spontaan contact te stimuleren. Want in dit internettijdperk wordt dat contact steeds meer vervangen door Facebook, e-mail en sms. Juan Mann’s idee verspreidde zich in no time over de hele wereld. Ook België en Nederland hebben hun eigen ‘gratis knuffelcampagne’. Freezebeweging De ‘freeze’ is in feite een breakdance-move. De dansers houden zich zodanig stil dat het lijkt alsof ze bevroren zijn. Een Amerikaanse jongerengroep kwam op het idee om tegelijk te freezen op eenzelfde plaats, meestal op straat. Hun motivatie? Verbijsterde voorbijgangers. Bekijk het ‘Frozen Grand Central’ zelf op Youtube (www.youtube.com/watch?v=jwMj3PJDxuo). food not bombs Food Not Bombs ontstond in het Amerikaanse Cambridge, onder meer uit protest tegen verspilling, globalisering en tegen het leed van armen en daklozen. Ze kreeg wereldwijde takken die koken voor vrede en hongerigen. Flash mobbing Bill Wasik organiseerde in 2003 de eerste flash mob in Manhattan. Daarmee wilde hij aantonen dat we heel conformistisch zijn. Tegenwoordig worden flash mobs over de hele wereld georganiseerd. De Amsterdamse flash mobbers hielden het eind 2003 al voor bekken. Ze vonden toen al dat het fenomeen te populair werd.
Kom op - 45
pauze
hu g s i wz e g ij w i v s a b n v hb l i mu r a a t b d o e h g e l n i me t d ij t p l o k
ch ec k it o u t Dropkick Murphys @ Lotto Arena Antwerpen, 29 januari Equal pay day 2010 @ 24 februari Europees jeugdparlement Europolis @ Europees Parlement Brussel, 3 & 18 maart Atelier Klimaat, wat na Kopenhagen @ SP.A Leuven, 30 maart Sprekers: Jos Delbeke, directeur-generaal Klimaat van de Europese Commissie en Jos Dings, directeur Transport en Environment (Europese milieuorganisatie voor duurzaam transport). tentoonstelling 125 jaar socialisme @ Grote Markt Brussel, 2 april om 19.30 uur
Internationale sessie Europees jeugdparlement @ Tromso Noorwegen, 16 april Bad Religion – SUM 41 – Pennywise @ Groezrock Meerhout, 24 april Debat met Koerdische topauteur Sherko Fatah @ Passa Porta Brussel, 29 april om 20 uur Opendeurdag van de Europese instellingen @ Brussel, 8 mei Billy Bragg @ CC Belgica Dendermonde, 19 mei The Exploited @ Muziekodroom Hasselt, 20 mei Green Day, Faithless, Pink, Rise Against @ Rock Werchter, 1-4 juli
Een volledige cultuuragenda vind je
46 - Kom op
op kom-op.be
Zoek in alle mogelijke richtingen Diersoort die frequent uit de hoeden van politici springt Confederale staat Recente aanwinst van N-VA met een strikje - achternaam Procedure die verhindert dat één taalgroep zonder inspraak van de andere kan regeren. Hierdoor wordt de wetgeving opgeschort. Vlaams partijvoorzitter die toevallig nog niet aan bod kwam in dit magazine Een arme Thaise boer die lid is van het Verenigd Front voor de Democratie en tegen de Dictatuur Bijnaam voor de campagneleiders van SP.A De ‘politieke’ kamer van het federaal parlement, waar het spel van meerderheid en oppositie wordt gespeeld Beweging die meer reëel contact wil President van Cuba - achternaam Een van de aanklachten tegen Karadzic Een symbooldossier dat de regering Leterme meermaals vloerde - afkorting Premier met de meeste regeringen op zijn naam. Hij was het eerste ‘wit konijn’ ooit – achternaam
o plo ss in g h u g s i wz e g ij w i v s a b n v hb l i mu r a a t b d o e h g e l n i me t d ij t p l o k
e e s t n e u e d l a e t r o e mk l a w i e r
e e s t n e u e d l a e t r o e mk l a w i e r
r e o t c i a r l a z k
r e o t c i a r l a z k
f r b k e p c z a r k c
f r b k e p c z a r k c
a l e i n ij n o k m h e
a l e i n ij n o k m h e
c a s t r o k g n b b d
c a s t r o k g n b b d
ij s d n m i e x h e d n o a om r r l e g h d e
ij s d n m i e x h e d n o a om r r l e g h d e
W o o rd zo ek er
Blik vooruit
Volgende keer meer Festivaldossier
Organisatoren stappen steeds vaker in de politiek Ze vertellen ons waarom
Tania Derveaux
weet hoe ze moet weigeren Ze komt op met de Antwerpse Nee-partij en gaat verder dan dat
Michel Daerden
heeft het voor bier und wursten, maar neemt toch geen voorbeeld aan die Duitser met dat zwarte snorretje. Yeltsin is cooler.
Politiek loont! Alle topbanen en salarissen op een rijtje
Uit te kiezen
Exclusief
Green Day
Studenten gaan vreemd
in Turkije
“Je kan een gevangenisstraf krijgen voor wat je zegt op straat”
Jongeren kapen de Senaat
Onze redactrice was erbij en vertelt het na
Hippies
een bijna verdwenen ras uit de sixties? Wij denken het niet
De Grand Prix
Schraalste Ledenblad Nomineer ze op kom-op.be
Kom op - 47
Kom op Onpartijdig magazine
Beken kleur Kom uit voor je mening en debatteer mee op kom-op.be