…k[t{]‚
JJ ±ë ¢¢H²ï
…k[t{]‚
¢x¢±¢Ýì ²¼èã ¢ÿ¢¢¼ì JJ
-: «uhýk :Ãk.Ãkq. MkËTøkwÁ þk.©e ½Lk~Þk{«fkþËkMkS Mðk{e -: MktÃkkËLk :þk. MktíkðÕ÷¼ËkMk -: «fkþf :©e Mðkr{LkkhkÞý økwÁfw÷ ¼ÂõíkLkøkh - ftzkhe
…k[t{]‚
økútÚk :- Ãkt[k{]ík MktÃkkËLk :- þk. MktíkðÕ÷¼ËkMk «uhýk :- Ãk.Ãkq. MkËT. þk. ©e ½Lk~Þk{«fkþËkMkS Mðk{e «fkþLk :- Ãk.Ãkq. çkúñrLkc MkËTøkwÁ fku.©e LktËrfþkuhËkMkS Mðk{e M{]rík {nkuíMkð-h01h ykð]r¥k : «Úk{ «ík :- 10,000/®f{ík :- Yk. 5/«krÃíkMÚkkLk :©e Mðkr{LkkhkÞý økwÁfw÷- ftzkhe ©e Mðkr{LkkhkÞý økwÁfw÷-ðzkuËhk ©e Mðkr{LkkhkÞý økwÁfw÷- Lkkð÷e ©e Mðkr{LkkhkÞý-{trËh - ÷kuÞkÄk{ ©e Mðkr{LkkhkÞý-{trËh ÷kuÞkÄk{-LÞqsMkeo ©e Mðkr{LkkhkÞý-{trËh ÷kuÞkÄk{-{ufLk {wÿf : ©eS ykxo, y{ËkðkË. {ku. 9879606686..
…k[t{]‚
….…q. „wYðÞo ËŒT„wY þtMºte ©e ½™~Þt{«ftþŒtËS Mðt{e™t
þw¼trþ»t yûthtrÄ…r‚ ¼„ðt™ ©enrhyu ‘{tÞt™t „¼o{tk ÷e™ hnu÷t Sð {™u «t fhu’ yuðt ËkfÕ…Úte yt Ë]rü™e h[™t fhe Au. Ë]rü™e h[™t {tÞ™t ƒkÄ™Úte {wõ‚ ÚtE™u {qŠ‚™t Ëw¾ ËwÄe …ntU[ðt {txu ÚtE Au. …tu‚t™t r[ºt rðr[ºt Mð¼tð-«f]r‚™t «‚t…u Sð {tÞt…tþ{tk ðÄw ƒkÄt‚tu òÞ Au. …h{tí{tÚte Œqh Út‚tu òÞ Au, …rhýt{u ytrÄ-ÔÞtrÄ y™u W…trÄ; yt rºtrðÄ ‚t…tuÚte …eztÞ Au. ytþt…tËÚte ƒkÄtÞu÷tu ntuðtÚte Ëw¾e Útðt™e ÷t÷[Úte Œw:¾e ÚttÞ Au. yt Ë] r ü™t [¬h{tk VËtÞu ÷ tu Sðtí{t …h{tí{tÚte Œqh sYh ÚtÞtu Au …hk‚w ßÞthu ßÞthu yËÌt Œw:¾ …tBÞtu Au íÞthu íÞthu ‚u Œw:¾ r™ð]r¥t
{txu …h{tí{t™wk þhý þtuÄu Au y™u su su Sðu ßÞthu ßÞthu …h{tí{t™u …tuftÞto Au íÞthu íÞthu …h{tí{t ‚u™t hûtf ƒLÞt Au. yrn …k[t{]‚{tk yt…u÷t …tk[ y{tu½ W…tÞtu rºtrðÄ ‚t…™u Œqh fh™th y™u EÂåA‚ Ëw¾™u yt…™tht Au. yt …tk[uÞ ™kŒ Ëk‚tu™e f]r‚ytu Au. Ëk‚tuyu yt…ýt {txu s yt …Œ-«fhýtu håÞt Au su ftuE yt‚o, ðh‚t÷ rðnthe ©enrh™e M{]r‚ ËtÚtu yt …k[t{]‚™wk …X™-©ðý-{™™ fhþu, f]…t¤w ŒuðtrÄŒuð Œe™s™tu™t Œw:¾ {tºt Œqh fhþu y™u EÂåA‚ Ëw¾ yt…þu. y™u òu ftuE ¼õ‚s™ ©Øt y™u rðïtË Ërn‚ ©enrh M{]r‚ ËtÚtu r™íÞ …tX fhþu ‚tu ‚u {qŠ‚™t {ntËw¾™u …t{þu - yus r÷. þt. ©e ½™~Þt{«ftþŒtË™t þw¼trþ»t Ën sÞ©e Mðtr{™thtÞý
…k[t{]‚
…k[t{]‚
«fkþfeÞ{T Mkðko ð íkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Ãkkt[Mkku Ãkh{ntMkku Mkrník yk çkúñktz{kt ÃkÄkÞko. yMktÏÞ ykí{kykuLkk ykíÞtríkf fÕÞkýLkk îkh W½kzâk. çktÄ feÄk çkeò çkkhýk hu, ðnuíke feÄe yûkhðkx, ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu . LktË Mktíkkuyu EüËuðLkk yðíkkhe fkÞkouLke LkkutÄ ÷E ÷ELku ykÃkýLku ðkhtðkh íku MðYÃkLkk {rn{k{kt {Mík ÚkðkLke «uhýk ykÃke Au. ykÃkýu LktË MktíkkuLkk WÃkËuþk{]íkLkku ykËh fheyu Aeyu Aíkk sL{sL{kíkthLkk ÃkkÃkf{o «ðknLkk «¼kðu
{krÞf Ãkt[rð»kÞLke ík{LLkkykuLku íkkuze þfíkk LkÚke. Mkw¾Lkk þkïík©kuíkMk{k ©e nrhf]»ý {nkhks{kt {LkLku òuze þfíkk LkÚke. su {q ík{kt yuf MkkÚku Ãkt[rð»kÞLkwt Mkw¾ hÌkwt Au yuðe {nkMkw¾{Þ {q íkLku AkuzeLku Ëkuzeyu Aeyu. yu rð»kÞ Mkw¾Lke Ëkuz{kt ßÞkt íÞkt yÚkzkELku Ëw:¾e ÚkEyu Aeyu ÃkwLk: ¼økðkLkLke {q íkLku ÞkË fheyu Aeyu, Ãkhtíkw ßÞkt MkwÄe ykÔÞk Ëw:¾Lkwt rLkhkfhý Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe {Lk {q íkLkk Mkw¾Lku ¼kuøkðe þfíkwt LkÚke. ykÃkýk LktË Mktíkkuyu MkðoË:w ¾{kºkLku Mk{q¤ Lkkþ fhu yuðe fux÷ef [{ífkrhf h[Lkkyku fhe Au. økwÁðÞo ÃkqßÞÃkkË þk eS Mðk{e ðhMkkuÚke ykíko ¼õíkkuLku yk h[Lkkyku îkhk Ëw:¾{wõík fhe hÌkk Au.
…k[t{]‚
…k[t{]‚
ðtËwLkk ykX ÃkË , ykuhzkLkk [kh ÃkË , ykuhk
W{huXeÞkLke ÃkwÛÞ M{]rík{kt MkwÃkwºk : ¼ðkLk¼kE yLku
ykðku ~Þk{ MLku n eLkk ykX ÃkË , {w õ íkkLkt Ë
ÃkwLkk¼kE íkÚkk Ãkkiºk : Ä{uoþ, hkfuþ, MktsÞ, Ãktfs
Mðk{eLkku Ãkºk yLku MktíkðtËLkk yk Ãkkt[ y{]íkLkku
íkÚkk Ãkrhðkh - LkðMkkhe
hMkÚkk¤ íku{Lke s «uhýkÚke íkiÞkh fheLku ËkËk økwÁ
ytík{kt yk Ãkt[k{]íkLkk Mktf÷Lk{kt Mðk{e ©e
Ãk.Ãkq . çkú ñ rLkc MkËT ø kw Á fku . Mðk{e ©e
«eík{ðÕ÷¼ËkMkS íkÚkk rðãkÚkeo LkÞLk {kÞkýe
LktËrfþkuhËkMkS Mðk{eLke 30{e ÃkwÛÞríkÚke «Mktøku
MknÞkuøke çkLÞk Au. íkuyku íkÚkk yk Ãkt[k{]íkLkk ÃkkX
ykÞkursík MkËTøkwÁ M{]rík {nkuíMkð-h01h «Mktøku
fhLkkhk ykMÚkkðkLk ¼õíkku ©e nrhf]»ý {nkhksLke
«fkþeík fhe hÌkk Aeyu.
f]Ãkk «kÃík fhu yus yÇÞÚkoLkk Mkn...
yk Ãkt [ k{] í kLkku hMkÚkk¤ ykÃkLkk Mkw Ä e
MkíMktøk Mkuðf
Ãknkut[kzðk{kt MkkisLÞYÃk çkLÞk Au, ÃkqßÞÃkkË
þk. MktíkðÕ÷¼ËkMk
økwÁSLkk f]ÃkkÃkkºk Mkuðf y.rLk. çkkðk¼kE ¼whk¼kE
Lkk MkMLkun sÞ©e Mðkr{LkkhkÞý
…k[t{]‚
1
…k[t{]‚
2
ht„-„hƒe …Œ-1
…Œ-3
ðk Œ w Ënò™k Œ hËÁ…, y™w … { Ëth™u hu ÷tu ÷ ; su ™ u ¼s‚tk Aq x u Vk Œ , fhu ¼ð …th™u hu ÷tu ÷ , Ë{Ák «„x Y… Ëw ¾ Ät{ y™w … { ™t{™u hu ÷tu ÷ ; su ™ u ¼ðƒú ñ trŒf Œu ð , ¼su ‚S ft{™u hu ÷tu ÷ , su nrh yûthƒúñ ytÄth, fu …th ftuE ™ð ÷nu hu ÷tu÷; su ™ u þu » t ËnËú {w ¾ „tÞ, r™„{ ™u r ‚ fnu hu ÷tu ÷ , ðýo ð w Ëw k Œ h Y… y™w … {, sw „ ÷ [hýu ™{e hu ÷tu ÷ ; ™¾rþ¾ «u { ˾e™t ™tÚt, hntu Wh{tk h{e hu ÷tu ÷ .
ðnt÷t {™u ðþ feÄe ðúshts, ðt÷… ‚tht ðt÷{tk hu ÷tu÷, {™ {thwk ‚÷¾u òuðt fts, xeƒfze Au „t÷{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ™trËft ™{ýe ™tÚt, yÄh®ƒƒ ÷t÷ Au hu ÷tu÷, Au÷t {tht «tý fÁk fwhƒt™, òuÞt suðe [t÷ Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Œk‚ Œtz{ ™t ƒes, [‚whtE [tð‚tk hu ÷tu÷. ðnt÷t {tht «tý nhtu Atu ™tÚt, {eXwk {eXwk „tð‚t hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚thu nËðu nhtýwk r[¥t, ƒeswk nðu ™ð „{u hu ÷tu÷, {™{tYk «u { ˾e™t ™tÚt, fu ‚{ fu z u ¼{u hu ÷tu ÷ .
…Œ-2
…Œ-4
ytðtu {tht {tun™ {eXzt ÷t÷, fu òuô ‚the {qŠ‚ hu ÷tu÷, s‚™ fhe ht¾wk hrËÞthts, rðËtÁk ™rn WhÚte hu ÷tu÷; {™ {tYk {tuÌtwk {tun™÷t÷, …t½÷ze™e ¼t‚{tk hu ÷tu÷, ytðtu ytuht Atu„÷t ¾tuËwk Au÷, ¾tk‚e÷t òW ¾tk‚{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tÁk ͤfu ËwkŒh ¼t÷, r‚÷f Yztk fÞto hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht ðt{ fhý{tk r‚÷, ‚uýu {™ztk nÞto hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ¼úfrw x™u ƒtýu ~Þt{, ft¤s {thtk fturhÞtk hu ÷tu÷, ™uýu ‚thu «u{˾e™t ™tÚt, fu r[¥t {thtk [turhÞtk hu ÷tu÷.
hrËÞt òu E Y…t¤e ftu x , Yze hu ¾ tð¤e hu ÷tu ÷ ; ðnt÷t {tÁk {™zwk {¤ðt [ntÞ, fu òÞ r[¥tzwk [¤e hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the s{ýe ¼wò™u …tË, Ázt r‚÷ [th Au hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚tht fkX ðå[u r‚÷ yuf, y™w…{ Ëth Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Wh{tk rð™„wý nth, òuE ™uýtk Xhu hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚u ‚tu òýu «u{es™, òuE r™íÞ æÞt™ Ähu hu ÷tu÷. hrËÞt òu E ‚{tYk Y…, hrËf s™ ½u ÷ zt hu ÷tu ÷ ; ytðtu ðnt÷t «u{˾e™t ™tÚt, ËwkŒhðh Au÷zt hu ÷tu÷.
…k[t{]‚
3
…k[t{]‚
4
…Œ-5
…Œ-7
ðnt÷t ‚the ¼wò sw„÷ s„Œeþ, òuE™u òô ðthýu hu ÷tu÷; fh™tk ÷xftk fh‚tk ÷t÷, ytðtu™u {thu ƒthýu hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ytk„¤eytu™e hu¾t, ™¾{rý òuE™u hu ÷tu÷; ðnt÷t {tht r[¥t{tk ht¾wk [tuhe, fnwk ™rn ftuE™u hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Wh{tk y™w…{ At…, òuðt™u Sð ytf¤tu hu ÷tu÷; ðnt÷t {tht nizu nh¾ ™ {tÞ, òýwk su n{ýtk {¤tu hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tÁk WŒh yr‚ hËY…, þe‚¤ ËŒt ™tÚtS hu ÷tu÷; ytðtu ytuht «u{˾e™t «tý, {¤w ¼he ƒtÚtS hu ÷tu÷.
ðnt÷t ‚tYk Y… y™w…{ ™tÚt, WŒh þtu¼t ½ýe hu ÷tu÷; rºtð¤e òuô ËwkŒh Au÷, ytðtu™u ytuht y{ ¼ýe hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ™t¼e ™ti‚{Y…, ôze yr‚ „tu¤ Au hu ÷tu÷; frx÷kf òuE™u òŒðhtÞ, fu {™ hk„[tu¤ Au hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚the sk½t sw„÷™e þtu¼t, {™{tk òuE hnkw hu ÷tu÷; ðnt÷t r™íÞ ™eh¾wk …ªze™u …t™e, fu ftuE™u ™ð fnwk hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht [hýf{¤™w æÞt™, ÄÁk yr‚ nu‚{tk hu ÷tu÷; ytðtu ðnt÷t «u{˾e™t ™tÚt, ht¾wk {tht r[¥t{tk hu ÷tu÷.
…Œ-6
…Œ-8
ðnt÷t ‚the {qŠ‚ yr‚ hËY…, hrËf òuE™u Sðu hu ÷tu÷; ðnt÷t yu hË™t [t¾ýnth, fu Atþ ‚u ™ð …eðu hu ÷tu÷. ðnt÷t {thu Ëw¾Ëk…‚ ‚{u ~Þt{, {tun™ {™¼tð‚t hu ÷tu÷; ytðtu {thu {krŒh Sð™«tý, nËe™u ƒtu÷tð‚t hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tYk Y… y™w…{ „tih, {qŠ‚ {™{tk „{u hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚tYk òuƒ™ òuðt fts, fu r[¥t [hýu ™{u hu ÷tu÷. ytðtu {tht hrËÞt htSð™uý, {{o fhe ƒtu÷‚t hu ÷tu÷; ytðtu ðnt÷t «u{˾e™t Ëuý, {krŒh {thu ztu÷‚t hu ÷tu÷.
ðnt÷t ‚tht sw„÷ [hý hËY…, ð¾týwk ðnt÷{tk hu ÷tu÷; ðnt÷t yr‚ftu{¤ yÁý hËt¤, [tuhu r[¥t [t÷{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚thu s{ýu yk„wXu r‚÷, fu ™¾{tk r[nT™ Au hu ÷tu÷; ðnt÷t Au÷e ytk„¤eyu r‚÷ yuf, òuðt™u {™ Œe™ Au hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht ™¾™e yÁý‚t òuE, þþeõ¤t ûteý Au hu ÷tu÷; ðnt÷t hË[tuh [ftuh su ¼õ‚, òuðt™u «ðeý Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the Wæðohu¾t{tk r[¥t, hntu fhe ðtË™u hu ÷tu÷; {t„u «u { ˾e fh òu z e, Œu ò u Œt™ ŒtË™u hu ÷tu ÷ .
…k[t{]‚ ytuhzt (ht„ : „hƒe) …Œ-1
yts {thu ytuhzu hu ytÔÞt yrð™tþe y÷ƒu÷; ƒtE {U ƒtu ÷ trðÞt hu , Ëw k Œ h Atu „ tðt¤tu Au ÷ . r™hÏÞt ™uýtk ¼he hu, ™xðh ËwkŒh ©e ½™~Þt{, þtu ¼ t þe fnw k hu , r™h¾e ÷tsu ftu r xf ft{. „w k Ú te „w ÷ tƒ™t hu , fk X u ythtu à Þt {U nth, ÷E™u ðthýtk hu , [hýu ÷t„e ðth{ðth. ytÃÞtu {U ‚tu ytŒhu hu, ƒuËðt [tf¤eÞtu fhe ÃÞth, …q A T Þ t «e‚þw k hu , ƒtE {U Ëðu o Ë{t[th. fntu™u nrh õÞtk n‚t hu, õÞtk Útfe ytÔÞt Ä{ofw{th, Ëw k Œ h þtu ¼ ‚t hu , yk „ u ËSÞt Au þý„th. …nu h e «e‚þw k hu , Ëw h k „ e Ëw Ú tý÷e Ëw ¾ Œu ý ; ™tze neh™e hu , òu ‚ tk ‚] ó ™ ÚttÞu ™u ý . W…h ytu Z eÞtu hu , „w Z tu hu x tu òu Þ t ÷t„, Ës™e ‚u Ë{u hu, ÄLÞ ÄLÞ ™ehÏÞt ‚u™t ¼tøÞ.
…k[t{]‚
1
3 4 5 6 7
…Œ-2 Ës™e Ëtk ¼ ¤tu hu , þtu ¼ t ðýo ð w ‚u ™ e ‚u n ; {q Š ‚ Ëk ¼ th‚t hu , {w s ™u W…ßÞtu yr‚ M™u n . …nu Þ to ‚u Ë{u hu , nrhyu yk „ u y÷k f th; su ð t {U r™hr¾Þt hu , ‚u ð t ðýo ð w k fhe™u ÃÞth. ƒhtË f…w h ™t hu , …nu Þ to ni z u Ëw k Œ h nth; ‚tu h t …t½{tk hu , ‚u …h {Äw f h fhu „w k ò h. ƒtsw ƒu h ¾t hu , ƒtk Þ u f…w h ™t þtu r ¼‚; fztk f…w h ™tk hu , òu ‚ tk [tu h u Ënw ™ tk r[¥t. Ëðu o yk „ {tk hu , WXu y¥th™e ƒnw Vtu h ; [tu h u r[¥t™u hu , nË‚tk f{¤ ™Þ™™e ftu h .
6 7 8 9
1 2 3 4
1 2 3 4 5
…k[t{]‚
8
…Œ-3 ƒtu Õ Þt ©e nrh hu , Ëtk ¼ ¤tu ™h™the nrhs™; {thu yu f ðt‚to hu , Ëti ™ u Ëk ¼ ¤tÔÞt™w k Au {™. {the {q Š ‚ hu , {tht ÷tu f ¼tu „ ™u {w õ ‚; Ëðu o rŒÔÞ Au hu , íÞtk ‚tu òu Þ t™e Au sw õ ‚. {tÁk Ät{ Au hu , yûth y{] ‚ su ™ w k ™t{; Ëðu o Ët{ú Ú te hu , þÂõ‚ „w ý u fhe yr¼ht{. yr‚ ‚uòu{Þ hu, hrð þþe ftu r xf ðthýu òÞ; þe‚¤ þtk ‚ Au hu , ‚u s ™e W…{t ™ð Œu ð tÞ.
{M‚f W…hu hu , ƒtk æ Þw k {tu ¤ ezw k y{q Õ Þ, ftu r xf hrð þþe hu , ‚u ‚tu ™tðu ‚u ™ u ‚w Õ Þ. 8 hu þ {e ftu h ™tu hu , fh{tk ËtÌttu Au Y{t÷; «u { t™k Œ ‚tu hu , yu Aƒe r™h¾e ÚtÞtu u r™nt÷. 9
2
7
nË‚t nu ‚ {tk hu , Ënw ™ u Œu ‚ t Ëw ¾ yt™k Œ ; hËY… {q Š ‚ hu , ©enrh fu ð ¤ fYýtfk Œ . yŒT ¼ w ‚ W…{t hu , fnu ‚ tk þu » t ™ …t{u …th; Ähe™u {q Š ‚ hu , òýu ytÔÞtu hË þ] k „ th. ðt÷… ðu ý {tk hu , ™u ý tk fYýt{tk ¼h…q h ; yk „ tu y k „ {tk hu , òýu Wr„Þt y„rý‚ Ëq h . fh‚t ðt‚ze hu , ƒtu ÷ e y{] ‚ Ëh¾tk ðu ý ; «u { t™k Œ ™t hu , òu ‚ tk ‚] ó ™ ÚttÞu ™u ý .
…k[t{]‚
6
5
‚u { tk nw k hnw k hu , rî¼w s rŒÔÞ ËŒt Ëtfth; Œw ÷ o ¼ Œu ð ™u hu , {thtu ftu E ™ …t{u …th. Sð Eïh ‚ýtu hu , {tÞt ft¤ …w Á »t «Ät™; Ënw ™ u ðþ fYk hu , Ënw ™ tu «u h f nw k ¼„ðt™. y„rý‚ rðï™e hu, Wí…Â¥t …t÷™ «÷Þ ÚttÞ; {the {hS rð™t hu , ftu E Úte ‚hýw k ™ð ‚tu z tÞ. yu{ {™u òýòu hu, {tht ytr©‚ Ëti ™h™the; {U ‚tu ‚{ yt„¤u hu, ðt‚to ËíÞ fne Au {the. nwk ‚tu ‚{ fthýu hu, ytÔÞtu Ät{ Útfe Ähe Œun; «u { t™k Œ ™tu hu , Ônt÷tu ðhMÞt y{] ‚ {u n .
5 6 7 8 9
…Œ-4 ð¤e Ëti Ëtk ¼ ¤tu hu , {the ðt‚to …h{ y™w … ; …h{ rËØtk ‚ Au hu , Ënw ™ u rn‚fthe Ëw ¾ Y…. 1 Ënw nrh¼õ‚™u hu , òðw k ntu Þ {thu Ät{; ‚tu {™u Ëu ð òu hu , ‚{u þw Ø ¼tðu ÚtE r™»ft{. 2 Ënw nrh¼õ‚™u hu , hnu ð w k ntu Þ {thu …tË, ‚tu ‚{u {u ÷ òu hu , r{ÚÞt …k [ rð»tÞ™e ytþ. 3
…k[t{]‚
{ws rð™t òýòu hu, ƒeò {trÞf Ënw ytfth; «er‚ ‚tu z òu hu , sw X tk òýe fw x w k ƒ …rhðth. Ënw ‚{u …t¤òu hu , Ëðu o vZ fhe {thtk r™Þ{; ‚{ …h heÍþu hu , Ä{o ™ u ¼Âõ‚ fhþu ûtu { . Ëk ‚ nrh¼õ‚™u hu , ŒeÄtu rþûtt™tu W…Œu þ ; ÷xftk ntÚt™tk hu , fh‚t þtu ¼ u ™xðh ðu þ . r™s s™ W…hu hu , y{] ‚ ðhMÞt yt™k Œ fk Œ ; su { Ënw yti » tÄe hu , «e‚u …tu » tu …q h ý[k Œ . þtu ¼ u Ëk ‚ {tk hu , su { ftk E Wzw „ ý{tk Wzw h ts; Eïh WŒÞ ÚtÞt hu , f¤e{tk fhðt s™™t fts. yu …Œ þe¾þu hu , „tþu Ëtk ¼ ¤þu fhe ÃÞth; «u { t™k Œ ™tu hu , Mðt{e ÷u þ u ‚u ™ e Ëth.
…k[t{]‚
…k[t{]‚
10
9
ht„ : „hƒe …Œ-1 4 5 6 7 8 9
11
rºtftuý f¤þ ™u „tu…Œ ËwkŒh, Ä™w»t ™u {e™ ðnt÷t; yÄo[kÿ ™u ÔÞtu{ Ët‚ Au, ztƒu …„u r[ö ðnt÷t. 8 s{ýt …„™t yk„wXt™t, ™¾{tkne r[ö ðnt÷t; ‚u ‚tu ™eh¾u su ftuE ¼õ‚, «er‚yu «ðeý ðnt÷t. 9 yu s yk„qXt™e …tËu, r‚÷ yuf ™ti¥t{ ÄtÁk ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu ™eh¾wk «e‚u, «tý ÷E ðtYk ðnt÷t. 10 …Œ h [hýf{¤™e Aƒe r[‚ð‚tk , y÷ti r ff ðnt÷t; Ëhðu r[ö Ëk¼the ÄtYk, yk‚ Ë{u {wze ðnt÷t. 1 s{ýt …„™t yk„wXt …tËu™e ytk„r¤Þu ðnt÷t; ztƒu …z¾u r‚÷ yuf ËwŒk h, r™h¾e Œw:¾ Œ¤eyu ðnt÷t. h s{ýt …„™e ™ti‚{ Au÷e, ytk„¤e™e ƒthu ðnt÷t; ‚e÷ yuf ™¾™u …tËu òu‚tk, ðt÷… ðÄthu ðnt÷t. 3 ztƒt …„™e Wæðohu¾t™e, ztƒe ‚u ftuhu ðnt÷t; ƒu r[ö …tËu …tËu ~Þt{, r[‚zt™u [tuhu ðnt÷t. 4 ƒu …„™e ytk„r¤Þtu ‚¤tk, {™tunh ht‚tk ðnt÷t; yk„wXt ytk„r¤™t ™¾, ht‚t [rzÞt‚t ðnt÷t. …
ytuht ytðtu ~Þt{ M™une, ËwkŒhðh òuô ðnt÷t; s‚™ fhe™u Sð™ {tht, Sð{tkne «tuô ðnt÷t. r[ö y™w…{ yk„tuyk„™tk, Ëwh‚u Ëk¼tÁk ðnt÷t; ™¾rþ¾ ™eh¾e ™ti¥t{ {tht, Wh{tk W‚tYk ðnt÷t. yÁýf{¤ Ë{ sw„÷ [hý™e, þtu¼t yr‚ Ëthe ðnt÷t; ®[‚ð™ fhðt yt‚wh yr‚, {™ð]Â¥t {the ðnt÷t. «Út{ ‚u ®[‚ð™ fÁk, ËwkŒh Ëtu¤u r[nT™ ðnt÷t; Wæðohu¾t ytu…e hne, yr‚þu ™ðe™ ðnt÷t. yk„qXt ytk„¤e ðå[uÚte, ™eËhe™u ytðe ðnt÷t; …t™e™e ƒu ftuhu òu‚tk, ¼õ‚™u {™ ¼tðe ðnt÷t. sw„÷ [hý{tk fnwk {™tunh, r[ö ‚u™tk ™t{ ðnt÷t; þwØ {™u fhe Ëk¼th‚tk, ™tþ …t{u ft{ ðnt÷t. yüftuý ™u Wæðohu¾t, MðÂM‚f òkƒw sð ðnt÷t; ð@ ykfwþ fu‚w ™u …È, s{ýu …„u ™ð ðnt÷t.
1 2 3 4 5 6 7
…k[t{]‚
12
ƒu [hý™t yk „ w X t™u , ytk „ r¤Þtu W…h ðnt÷t; òuÞt suðt Íeýt Íeýt, htu{ yr‚ ËwkŒh ðnt÷t. 6 ƒu yk „ w X t …tËu ™ e ƒu , ytk „ r¤Þu òu ô ðnt÷t; [tk¾zeÞtu™tk Yzt r[ö, ‚u …tk…ýeÞu Õntuô ðnt÷t. 7 ƒu …„™e ƒnth÷e ½w k x e, ‚u nu X u fu ð t ðnt÷t; ytË™™t ½Ëtht™tk r[ö, òuðt ‚u suðtk ðnt÷t. 8 s{ýt …„™e ½wkxe W…h, …tk[ ‚Ëwk Au òu ðnt÷t; ™¤e™u W…h ‚e÷ yuf ‚u{tk, {™ {tÁk hnuòu ðnt÷t. 9 {tuxwk yuf r[ö s{ýt …„™e, ËtÚt¤™u ƒt’hu ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu «e‚u r™h¾wk, ðthu ™u ðthu ðnt÷t. 10 …Œ-3 þtu¼t r™h¾e ™uýtk {thtk, ºt…‚ ™ ÚttÞu ðnt÷t; {™zwk {„™ ÚtÞwk Au nizu, nh¾ ™ {tÞu ðnt÷t. 1 ztƒt …„™e ½wkxe W…h, …tk[ ‚Ëw fneyu ðnt÷t; ™¤e W…h {tuxtu ‚e÷, {™{tk Äthe ÷Eyu ðnt÷t. h ‚u™u …tËu ™t™tu ‚e÷ Au, ‚u{tk r[¥t [tuxâwk ðnt÷t; yu …„™t ½wkxý™e ƒt’hu, yuf r[ö Au {tuxwk ðnt÷t. 3
…k[t{]‚
13
~Þt{frx Y…t¤e òu E ™u , fk Œ …o ÷tsu ðnt÷t; rþ‚¤ WŒh{tkne rºtð¤e, ËwkŒh rðhtsu ðnt÷t. 4 ôze „tu¤ y™w…{ ™t¼e, ‚u™e ƒu ftuhu ðnt÷t; ƒu ‚e÷ Au ƒnw Y…t¤t, ‚u „{eÞt {™ {tuhu ðnt÷t. … ™t¼eÚte …ý ƒu ‚Ëw W…h, ºtý ‚e÷™u ÄtYk ðnt÷t; ƒu ‚e÷ W…h yuf yuf Au, yuf ðå[u Ëk¼tYk ðnt÷t. 6 ð[÷t ‚e÷Úte ƒu ‚Ëw ô[tu, yuf ‚e÷ ™eh¾e™u ðnt÷t; s{ýe fw¾{tk ƒu ‚e÷ {tuxt, òuô nh¾e™u ðnt÷t. 7 ztƒu …z¾u fw¾Úte W…h, {tuxt r‚÷ [thu ðnt÷t; ‚u™e …tËu ƒeò ™t™t, [th ‚e÷ yuf nthu ðnt÷t. 8 htu{‚ýwk Y…t¤wk ©eðíË, r[ö yuf Wh{tkne ðnt÷t; rð™„wý nth niÞt{tk þtu¼u, ËwkŒh Ëw¾ŒtÞe ðnt÷t. 9 At‚e ðå[u yuf r[ö, yÄo [kÿ ytfthu ðnt÷t; …tk[ ‚Ëw Ãntu¤wk òuE, «u{t™kŒ «tý ðthu ðnt÷t. 10
…k[t{]‚
15
‚u At…™w k r[ö Yzw k , ‚u ™ u …z¾u ƒt’hu ðnt÷t; ™t™t ‚e÷ Au [th ‚u™u, òuô ðthu ðthu ðnt÷t. 8 fwrýÞtu Au ~Þt{ ƒuW fh, fXý Au …wk[t ðnt÷t; ƒu ‚e÷ Au ƒnw Ázt, s{ýt …wk[tÚte ô[t ðnt÷t. 9 s{ýt ntÚt™e AuÕ÷e ytk„¤e, ‚u W…h Ëthtu ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu {tuxtu ‚e÷ yuf, ÷t„u yr‚ ÃÞthtu ðnt÷t. 10 …Œ-… Y…t¤t Atu htSð÷tu[™, Ä{o‚ýt fw{th ðnt÷t; þtu¼t™e Atu Ëe{t {tht, ™uý‚ýtk þý„th ðnt÷t. 1 ztƒe ¼wò™t {w¤Úte nuXu, ºtý ‚Ëwk Au òu ðnt÷t; At…‚ýt yuf r[ö{tkE, r™íÞ {™ {tYk hnuòu ðnt÷t. h ztƒe fwýeÚte nuXtu ™ti‚{, W…h÷u ¼t„u ðnt÷t; ‚e÷ yuf òu‚tk {tht {™™u, Áztu ƒnw ÷t„u ðnt÷t. 3 ztƒt ntÚt™t yk„wXt …tËu™e, ytk„r¤Þu ðnt÷t; ™¾™u …tËu ™t™tu ‚e÷, {™{tk Äthe ÷eÞu ðnt÷t. 4 yu ytk„¤e ™u ð[÷e ytk„¤e, yu ƒuW™u {æÞu ðnt÷t; yuf ‚e÷ Au yr‚ ™ti‚{, òuÞt suðtu Ëk½u ðnt÷t. 5
…k[t{]‚
14 …Œ-4
yu r[ö ðå[u Yztu ÷„th, ztƒe ‚u ftuhu ðnt÷t; ËwkŒh yuf ‚e÷ {tuxtu, {tht r[‚zt™u [tuhu ðnt÷t. yu ‚e÷Úte Au ztƒe ftuhu, ƒu ‚Ëw Auxu ðnt÷t; yuf r‚÷™u òu‚tk Ëhðu, ¼ðŒw:¾™u {uxu ðnt÷t. ƒu ‚e÷Úte ƒu ‚Ëw Auxu, ztƒe ftuh {tkne ðnt÷t. M‚™ W…h yuf ‚e÷ ‚u{tk, r[¥t [tuxâwk òuE ðnt÷t. ƒu M‚™Úte W…h Au, ƒu At…‚ýtk r[ö ðnt÷t; yu Aƒe òuðt ËtYk {tYk, {™ Au ytÄe™ ðnt÷t. frh™t ƒu fh Ëh¾e ¼wò, ‚u Œe½o WŒth ðnt÷t; Ëk ¼ th‚tk ‚h‚ ‚u , W‚thu ¼ð…th ðnt÷t. s{ýe ¼wò™u …tËu Au, {tknu W¼e ‚u nthu ðnt÷t; òuÞt suðt ËwkŒh {tuxt, ‚e÷ Yzt [thu ðnt÷t. s{ýe ¼wò™t {q¤Útfe Au, ºtý ‚Ëw nUXu ðnt÷t; yuf At…™wk r[ö òu‚tk, s™{ {hý {uxu ðnt÷t.
1 h 3 4 … 6 7
…k[t{]‚
16
ztƒt ntÚt™t …tU[t W…h, ËwkŒh yuf ‚e÷ Au ðnt÷t; yu {tk n e ‚u {™zw k {tY, ð¤„w k rðþu f u ðnt÷t. 6 ƒu ntÚt™t ™¾ ™ti‚{ Au, ht‚t [rzÞt‚t ðnt÷t; y„ú ¼t„u r‚ûtý Au, yr‚ Yzt Œu¾t‚t ðnt÷t. 7 ƒu ntÚt™e nÚtu ÷ e Au , ht‚e Ëw ¾ Ät{ ðnt÷t; nÚtu÷e{tk hu¾t Úttuze, Úttuze Au òu ~Þt{ ðnt÷t. 8 ƒu nÚtu÷e™t {q¤ W…h, ytX ‚Ëw òu‚tk ðnt÷t; At…‚ýtk ƒu r[ötu y™w…{, r[¥t{tk …htu‚tk ðnt÷t. 9 fkX ðå[u ‚e÷ yuf y™w…{, òu‚tk Œw:¾ òÞu ðnt÷t; ‚u™e …tËu ™t™tu ‚e÷ yuf, «u{t™kŒ „tÞu ðnt÷t. 10 …Œ-6 Y… ‚{tYk hrËÞtS, r™h¾‚tk Ëw¾ŒtÞe ðnt÷t; r[ö‚ýtu ™rn …th ðÄthu, ðt÷… Wh{tkne ðnt÷t. 1 ztƒt ¾¼tÚte nuXtu, ðtkËt{tk Au {h{t¤tu ðnt÷t; htu{ Ërn‚ {tuxtu ‚e÷ Yztu, òu‚tk Y…t¤tu ðnt÷t. h yu ‚e÷Úte nUXtu ðtkËt{tk, yuf ‚e÷ Au ƒeòu ðnt÷t; ‚u™u nuXu òuÞt suðtu, yuf ‚e÷ Au ºteòu ðnt÷t. 3
…k[t{]‚
17
fhtu z ™e s{ýe ftu h u , ztu f Útfe nu X u ðnt÷t; ËwkŒh yuf ‚e÷ òuÞt suðtu, ƒu ‚Ëw Auxu ðnt÷t. 4 s{ýe ¾h…ze W…h ™ti‚{, yuf ‚e÷ Au ™t™tu ðnt÷t; «e‚ fhe™u ht¾wk {tht, {™{tkne At™tu ðnt÷t. 5 fhtu z ™e s{ýe ftu h u , ðtk Ë t{tk Ëtht ðnt÷t; [th ‚e÷ Au òuÞt suðt, ÷t„u ƒnw ÃÞtht ðnt÷t. 6 ŒtZeÚte nuXtu yuf ‚e÷ Au, yr‚þu y™q… ðn÷t; ŒtZe W…h fu þ ™e hu ¾ t, Ëw k Œ h Ëw ¾ Á… ðnt÷t. 7 {Äwh yÄh…h þtu¼u Yze, htu{‚ýe hu¾wk ðnt÷t; nË‚wk f{¤ Ëhe¾wk {w¾, ytuht ytðtu Œu¾wk ðnt÷t. 8 {w¾{tknu s{ýe ftuh™e, nuX÷e su ŒtZ ðnt÷t; ‚u{tk ~Þt{ Ëw¼„ r[ö yuf, òuô ht¾e [tz ðnt÷t. 9 ~Þt{ r[ö Au òuðt suðwk, S¼{tk Ëw¾fthe ðnt÷t; ËwkŒh ðŒ™ f{¤…h òÞu, «u{t™kŒ ðthe ðnt÷t. 10
…k[t{]‚
19
[zeÞt‚t rðþt¤ ¼t÷{tk, hËt¤e ‚u þtu¼u ðnt÷t; r‚÷f ytfthu W¼e hu¾t, ƒu òuE r[¥t ÷tu¼u ðnt÷t. 7 ¼t÷{tkne {™tunh òu‚tk, s{ýe ‚u ftuhu ðnt÷t; fuþÚte nuXwk yuf y™w…{, r[ö ‚u r[¥t [tuhu ðnt÷t. 8 fuþh fuhe ytz {™tunh, ¼t÷ ðå[u feÄe ðnt÷t; fw{fw{™u [tkŒ÷eÞu {the, ƒwÂØ nhe ÷eÄe ðnt÷t. 9 ‚t¤ðt W…h yuf Y…t¤tu, {tuxtu r‚÷ òuE ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu {tYk {™ íÞtk, hÌtwk òE {tune ðnt÷t. 10. …Œ-8 þtu¼t™t þý„th nhe {thtu, nizt™t Atu nth ðnt÷t; Ä{o‚ýt fw{th {tht, «tý ‚ýt ytÄth ðnt÷t. 1 yr‚þu Y…t¤t ËwkŒh, rþ¾t™t Au fuþ ðnt÷t; Aƒe…h ƒ÷nthe òÞu , þthŒ ™u þu » t ðnt÷t. h rþ¾t™u Ë{e…u Yztu, yuf ‚e÷ Au yt„u ðnt÷t; yu Aƒe r™h¾‚tk {thtk, Ëhðu Œw:¾ ¼t„u ðnt÷t. 3
…k[t{]‚
18 …Œ-7
nrhs™™t Sð™ Atu {tun™, ¼õ‚r[L‚t{rý ðnt÷t; þe fnwk þtu¼t ËwkŒh ðhS, yk„tuyk„ ‚ýe ðnt÷t. 1 s{ýe ftu h u f…tu ¤ {tk , ™tËeft …tËu ðnt÷t; yuf {tuxtu ‚e÷ òu‚tk Ëhðu, Œw:¾ {thtk ™tþu ðnt÷t. h yu ‚e÷™u …tËu yuf ™t™tu, ‚e÷ ‚u™u òuEyu ðnt÷t; ™uºt‚ýt ¾wýtÚte nuXtu, ‚u{tk r[¥t «tuEyu ðnt÷t. 3 ƒu ™u º t™e …tk … ý W…h, ¼ú f w x e™u Útzu ðnt÷t; ‚u ™ u nu X u W…h Íeýe, fh[÷eÞtu …zu ðnt÷t. 4 ™tËeft W…h Au Íeýt, r[ö ‚u yr¼ht{ ðnt÷t; ztƒt ft™{tk ~Þt{ rƒLŒw ‚u, Aƒe ‚ýwk Ät{ ðnt÷t. … y{¤ f{¤Œ¤ Ë{ ytk¾ze, Yze Y…t¤e ðnt÷t; fkŒ…o™e f{t™ Ëh¾e, ¼úfwxe {U ¼t¤e ðnt÷t. 6
20
…k[t{]‚
rþ¾t™u …Atðzu s{ýe, ftuhu ‚u fneyu ðnt÷t; ºtý ‚e÷ Au yr‚ Yzt, Ët{wk òuE™u hneyu ðnt÷t. 4 ™¾rþ¾ r™h¾e ËwkŒh Ëhðu, r[ö {U „tÞtk ðnt÷t; ®[‚ð™ fhe r™íÞu {tht, r[¥t{tk XuhtÞtk ðnt÷t. … ƒtð™ Au Ëhðu r[ö, ºtuËX ‚e÷ Au òu ðnt÷t; Y… þe÷ ™u „wýu Ëtu‚t, yk‚h{tk hnuòu ðnt÷t. 6 yu ðe™t Íeýt ‚e÷ r[ö Au, yk„{tk y…thu ðnt÷t; „tÞt {U ‚tu òuE {the, ƒwÂØ™u y™wËth ðnt÷t. 7 ytðe he‚u {q h r‚™u su , yk ‚ h{tk Äthu ðnt÷t; «e‚ fhe™u r[ö y™w…{, Ëhðu Ëk¼thu ðnt÷t. 8 ‚u™t Wh{tk ytðe ‚{u, ™tÚt fhtu ðtË ðnt÷t; ft{ ¢tuÄ ™u ft¤ {tÞt, ‚u Ënw …t{u ™tþ ðnt÷t. 9 yu …Œ su ftuE þe¾u Ëwýu, «e‚ fhe™u „tþu ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu ‚u …h Mðt{e, ƒnw htS Úttþu ðnt÷t. 10
…k[t{]‚
21
©e {wõ‚t™kŒMðt{e™tu …ºt
…qðoAtÞtu ytrý WŒtËe yk‚hu, yu{ ƒtuÕÞt ðŠýhtx >> ‚u Ëw r ý {w õ ‚t™k Œ S, yr‚ fhu Au Wå[tx >>1>> ytðt íÞt„e ‚…Mðe, r™h{tu n e ði h tøÞðt™ >> r™M…] n …ýw k òu E òýu , h¾u ò‚t hnu r™Œt™ >>2>> ftk E f W…tÞ fhw k , su ý u hnu ðhrýELŒ >> …Ae {eXe ðtýeyu , ƒtu Õ Þt ‚u {w õ ‚t™k Œ >>3>> ði þ t¾ Ëw Œ e™tu ðtÞŒtu , ‚u ™rn …zu ¾tu x tu ™tÚt > r‚Þtk ÷„e ‚{u hntu , fnw k fh„he òu z e ntÚt >>4>> [tu…tE ‚{™u fneyu Aeyu y{u yun, ‚u‚tu òuE™u ‚{thwk Œun >> ‚…u fhe ‚™ Au Œqƒ¤wk, ™rn …tU[tÞ þnuh Au ðu„¤wk >>5>>
…k[t{]‚
23
yt… EåAtyu {™w»Þtf]r‚, ‚{u Ähe «¼w y{ ðr‚ >> yuðt ‚{u s™Ëw¾fthe, «¼w ðtk[ßÞtu rð™r‚ {the >>14>> yºt ÷tusÚte ÷ÏÞtu ft„¤, ‚{ f]…tyu Ëw¾e Ëf¤ >> ‚{tht Ëw¾™t Ë{t[th, ÷¾ßÞtu {tht «tý ytÄth >>15>> ƒeswk ÷¾ðt fthý sun, Mðt{e Ëtk¼¤ßÞtu ‚{u ‚un >> ftuþ¤ ŒuþÚte ytÔÞt Au {wr™, fnwk ðt‚ nðu nwk ‚unwr™ >>16>> Œun{tkrn sux÷e Au ™tze, Œu¾tÞ Au ‚u Ëðuo W½tze >> íÞt„ ðihtøÞ ‚™u Au yr‚, òýwk yt…u ‚…™e {qhr‚ >>17>> ™e÷fkX ™t{u r™Œt™ Au, rþð suðt ðihtøÞðt™ Au >> {u½ suðt Ënw™t Ëw¾Ät{, Œur¾ Œ…o nhu fturx ft{ >>18>> ðŠýðu»t áÂü yr™{u»t, ƒúñÂMÚtr‚{tk hnu Au nk{uþ >> WŒth {r‚ y[…¤‚t, …tˤu ftk E ™Úte ht¾‚t >>19>> rfþtuh yðMÚtt™u Q‚he, ytÔÞt yºt ‚ehÚt{tk Vhe >> ËwkŒh {w¾ ™u {tÚtt W…h, fuþ ™t™t ¼qht Au ËwkŒh >>20>> ƒtu÷u Au M…ü ðtýe {w¾, ™the „kÄÚte …t{u Au Œw:¾ >> {t™ {íËh ™Úte Äth‚t, «¼w rð™t ™Úte Ëk¼th‚t >>21>>
22
…k[t{]‚
¾tht Ë{wŒh™e Au ¾tze, ‚u ‚tu ¼ws ò‚tk ytðu ytze >> ™Úte rËrÄ òðt …„ðtx, y{u fneyu Aeyu ‚un {tx >>6>> n{ýt hntu ò¤ðe™u …¤, nwk {u÷wk Awk ÷¾e™u ft„¤ >> ‚u™tu ð¤‚tu W¥th ytðu, fhðwk Ënw™u su{ Mðt{e ftðu >>7>> ‚u™e yt¿tt rð™t ™ òðwk, y{™u ‚tu sýtÞ Au ytðwk >> íÞthu ƒtuÕÞt nrh ‚un …¤; Ëthw ÷¾tu Mðt{e™u ft„¤ >>8>> …Ae {wõ‚t™kŒS {nthts, ƒuXt ft„¤ ÷¾ðt fts >> MðÂM‚ ©e ¼ws ™„h{tkE, Mðt{e ht{t™kŒ Ëw¾ŒtE >>9>> Œe™ƒk Ä w …r‚‚-…tð™, ¼õ‚s™™u {™ ¼tð™ >> …wÛÞ …rðºt «tiZ «‚t…, þhýt„‚™t þ{tðtu ‚t… >>10>> f] … tr™rÄ fhw ý t™t Ät{, …r‚‚-…tð™ …q h ýft{ >> ŒÞt®ËÄw rŒ÷™t ŒÞt¤, r™ss™ ‚ýt «r‚…t¤ >>11>> y™tÚt™t ™tÚt yÄ{tuØth, ‚{™u fhwk Awk ™{Mfth >> fÕÞtýfthe su y™uf „wý, ‚uýu fhe ‚{u Atu …qhý >>12>> rËØ rËÂØÞwk Ëðuo fnuðtÞ, ‚u ‚tu Ëuðu Au ‚{tht …tÞ >> þwØ ¼õ‚ su ÷t¾wk fhtuze, ‚u ‚{™u ™{u fh òuze >>13>>
24
…k[t{]‚
Sýo ð÷f÷ ™u {]„At÷t, ntÚt{tkrn Au ‚w÷Ëe {t¤t >> Ëh¤ r¢Þt{tk ËŒt hnu Au, {wr™™t Ä{o™u rþ¾ðu Au >>22>> ht¾u Au „wÁ¼tð y{{tk, ð]Â¥t ÷t„e hne Au ‚{{tk >> hË hrn‚ s{u Au yL™, ‚un …ý ƒesu ºtesu Œ™ >>23>> õÞthuf V¤ Vq÷ r™Œt™, õÞthuf fhu ðtrh ðtÞw …t™ >> õÞthuf yòåÞwk yL™ ytÔÞwk r÷yu, õÞthuf {éÞwk …ý {qfe Œeyu >>24>> õÞthuf {h[tk {ªrZ ytðéÞ, s{u yus yuf÷wk fuð¤ >> ¾thkw ¾txwk ‚e¾wk ‚{‚{wk, hË r™hË ƒhtuƒh Ë{wk >>25>> xkf xtýt™e xuð s ™Úte, yr‚ r™M…]n hnu Au ŒunÚte >> susu r¢Þtytu fhu Au yun, ‚™ Ätrhyu ™ ÚttÞ ‚un >>26>> „úe»{ «tð]x ™u þhŒ É‚w, nu{k‚ þe‚ ™u ð¤e ðËk‚w >> AtuÞu É‚w{tk ðËðwk ð™u, ðnt÷wk ÷t„u Au …tu‚t™u {™u >>27>> {uze {tu÷ ytðtË{tk hnuðwk, ‚u òýu Au ftht„]n suðwk >> W™t¤u ‚tu ‚t…u Au y„r™, [tu{tËu Ënu Ätht {u½™e >>28>> rþÞt¤u ƒuËu Au s¤{tkE, ‚uýu ‚™ „Þwk Au ËwftE >> rfÞtk ƒt¤…ýt™e h{‚, rfÞtk …t{ðtu rËØtu™tu {‚ >>29>>
…k[t{]‚
25
ƒt¤…ýu rËØŒþt òuE, y{u ËkþÞ fhwk Ënw ftuE >> yu™t ‚…™t ‚us™u {tkE, y{thwk ‚… „Þwk ZkftE >>30>> su{ rŒ™fh yt„éÞ rŒðtu, yu …tËu íÞt„ y{thtu yuðtu >> yu™e ðt‚ ‚tu yu «{týu Au, Ëðuo Þtu„f¤t™u òýu Au >>31>> ‚tuÞ rþ»Þ ÚtE™u hÌtt Au, su™e yr‚ y…th r¢Þt Au >> fuýu Útt‚tu ™Úte r™hÄth, òýwk …tBÞt Au þtMºt™tu …th >>32>> …qAu Au «§ y÷… ftkE, ‚u{tk …krz‚ hnu Au {wkÍtE >> ˼t{tkrn ðtŒ «r‚ðtŒu, ƒtu÷u Au …tu‚u þtMºt {ÞtoŒu >>33>> íÞthu …krz‚™t ‚fo Ëðo, ÚttÞ ƒkÄ ™u ™ hnu „ðo >> …qAu «§ ftuE …tu‚t…tË, íÞthu ƒnw heíÞu fhu Ë{tË >>34>> íÞthu ËkþÞ fhu yu{ {™, yt þwk ytÔÞt …tu‚u ¼„ð™ >> ƒuËwk æÞt™u ßÞtk ßÞtk {™ òÞ, ‚u™u Œu¾u Au ËtÂût™u LÞtÞ >>35>> Œw r hs™ ð[™™tk ƒtý, Ënu ð t …tu ‚ u ð@ «{tý >> yuðt ût{tðk‚ {nt{r‚, …hŒw:¾u …eztÞ Au yr‚ >>36>> ftu{¤‚t fne ™Úte òr‚, W…{t …ý ™Úte Œuðtr‚ >> Ë»to… Vw÷ {t¾ý ™u fks, òýwk …tBÞt ftu{¤‚t hks >>37>>
…k[t{]‚
27
…Ae ƒtuÕÞt yu{ {wõ‚t™kŒ, Ëwýtu ™e÷fkX {wr™ ELŒ >> ÷ÏÞtu Mðt{e «íÞu …ºt y{u, ftkEf ÷¾tu™u fnwk Awk ‚{u >>46>> Ëwýe {wõ‚t™kŒ™tk ð[™, rð[tÞwO Au ðhýeyu {™ >> nwk þwk ÷¾e sýtðwk Mðt{e™u, fÌtwk ™ ½xu yk‚Þto{e™u >>47>> òýu {™™e ðth‚t ‚u™u, Ëðuo ÷tuf nM‚t{¤ su™u >> yuÚte yòÛÞwk ™Úte ÷„th, òýu Ëðuo yk‚h{tkrn ƒth >>48>> yu yt„u fhðe [‚whtE, ‚u rð[the ÷uðwk {™{tkE >> y{thu ‚tu ™Úte yuðtu ½tx, ÷¾wk ‚{u fntuAtu ‚un {tx >>49>> yu{ fne™u ƒuXt yuftkíÞ, ÷¾ðt ft„¤ fhe Au ¾tkíÞ >> ftsw ft„¤ ÷eÄtu Au fh, {tkze …txe „tuXý W…h >>50>> s{ýt fh{tk f÷{ ÷eÄe, ÷¾ðt …rºtft™e EåAt feÄe >> «Út{ fhe {™u rð[th, {tkzât ÷¾ðt þw¼ Ë{t[th >>51>> Er‚ ©e{Œuftkr‚f Ä{o«ð‚of ©eËnò™kŒMðt{e rþ»Þ r™»fw¤t™kŒ{wr™ rðhr[‚u ¼õ‚®[‚t{rý {æÞu {wõ‚t™kŒ Mðt{eyu …ºt ÷ÏÞtu yu ™t{u yuf‚t¤eþ{wk «fhý{T >>41>>
…k[t{]‚
26
Ëðuo ËtÄw‚t su su fnuðtÞ, ‚u‚tu hrn Au òýwk yun {tkÞ >> ‚{ rð™t yuðt „wý ƒesu, ™Úte Ëtk¼éÞt Ët[wk fnesu >>38>> yu™tk [rhºt òuE™u y{u, òýwk áZ‚t òuðt ytÔÞt ‚{u >> ð¤e ‚{thtk Œþo™ fts, yr‚ yt‚wh hnu Au {nthts >>39>> ‚u™u htufe™u htÏÞt Au ytkE, fntu ‚tu ytðu ‚{ …tËu íÞtkE >> Þtkr™ ðt‚ {U ÷¾e sýtðe, htS ntu ‚u{ {qfßÞtu fntðe >>40>> ÷ÏÞwk Au {the ƒwÂØ «{tý, Ëðuo òýe ÷ußÞtu Ëwòý >> ytuAwk yrÄfwk su ÷¾týwk ntuÞ, fhßÞtu ût{t y…htÄ ËtuÞ >>41>> ŒÞt fhe™u ðkt[ßÞtu …ºt, ½xu ‚u{ ÷¾tðßÞtu Wºt >> ‚u™e òuE hÌtt Aeyu ðtx, ytÔÞu W¥th x¤þu W[tx >>42>> ðthuðthu rð™r‚ {nthts, fhwk Awk nwk yt ðhrý fts >> nþu ‚{™u „{‚wk ‚u Úttþu, ƒeò ztÌtt™wk znt…ý òþu >>43>> Úttuzu ÷ÏÞu ƒnw {t™ßÞtu ™tÚt, ht¾ßÞtu ŒÞt «¼w {ws {tÚt >> yuðtu …ºt ÷ÏÞtu {wõ‚t™kŒu, ðtkåÞtu Ëtk¼éÞtu Ënw {wr™ð]kŒu >>44>> fnu {wr™ ÄLÞ Atu {nthts, yr‚ Yztu …ºt ÷ÏÞtu yts >> ðtk[e ytðþu ðnu÷t ŒÞt¤, «¼w ÷uþu yt…ýe Ëk¼t¤ >>45>>
…k[t{]‚
28 Ëk‚ðkŒ™t
…qðoAtÞtu Ëðuo Ëk‚ Ëwòý™u, nwk «Út{ ÷t„e …tÞ >> ytŒhw k yt „ú k Ú t™u , su { tk rð½™ ftu E ™ ÚttÞ >>1>> Ëk ‚ f] … tyu Ëw ¾ W…su , Ëk ‚ f] … tÚte Ëhu ft{ >> Ëk ‚ f] … tÚte …tr{yu , …q h ý …w h w » ttu ¥ t{ Ät{ >>2>> Ëk ‚ f] … tyu ËŒT { r‚ ò„u , Ëk ‚ f] … tÚte ËŒT „ w ý >> Ëk ‚ f] … t rð™t ËtÄw ‚ t, fntu ™ u …tBÞt ftu ý >>3>> Ëk‚ ËuÔÞt ‚uýu Ëðo ËuÔÞt, ËuÔÞt ©enrh ¼„ðt™ >> Ér»t {wr™ ËuÔÞt Œuð‚t, suýu Ëk‚ fÞto htS {™ >>4>> s… ‚… ‚eÚto ðú ‚ ð¤e, ‚u ý u fÞto Þtu „ Þ„™ >> Ëðu o fths ËtrhÞw k , su ý u Ëk ‚ fÞto «ËL™ >>5>>
…k[t{]‚
29
yu ð t Ëk ‚ rþhtu { rý, ½rý½rý þw k fnw k ðt‚ >> ‚u ð w k ™Úte rºt÷tu f {tk , Ëk ‚ Ë{ ‚w Õ Þ Ëtûtt‚ >>6>> ft{Œw ½ t fÕ…‚hw , …thË ®[‚t{rý [th >> Ëk‚ Ë{t™ yu yufu ™rn, {U {™{tk fÞto rð[th >>7>> yÕ… Ëw ¾ yu { tk hÌtw k , {r¤ xr¤ òÞ Au yu n >> Ëk ‚ Ëu Ô Þu Ëw ¾ W…su , hnu y¾k z yx¤ ‚u n >>8>> [tu…tE yuðt Ëk‚ ËŒt þw¼{r‚, sõ‚ Œtu»t ™rn su{tk hr‚ >> Ëti™u yt…u rn‚ W…Œuþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>9>> ËŒT„wý™t ®ËÄw „k¼eh, ÂMÚth {r‚ yr‚þÞ Äeh >> {t™ yr¼{t™ ™rn ÷uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>10>> ynkfth ™rn y¼uŒ r[¥t, ft{ ¢tuŒ ÷tu¼ {tun rs‚ >> ErLÿÞ rs‚e ¼su s„Œeþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>11>> r™¼o Þ ƒú ñ rð‚ …w r ™‚, ût{tðt™ ™u Ëh¤ r[¥t >> Ë{Úto ËíÞðtŒe Ëhuþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>12>> ‚usu ‚…u Þþu Ëk‚ …qht, ¿tt™ðt™ þwØ ƒtuÄu þqht >> þw¼ þe÷ Ëw¾™t Œt™uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>13>>
…k[t{]‚
31
ËtðÄt™ ÷ßòðt™ ¾ht, ÷tuf yt[hý ™ swðu sht >> {tuxe ƒwÂØ þwÂØ Au rðþu»t, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>22>> fhu fths fr¤{¤ ÄtuÞ, ÷t¼ y÷t¼u ÂMÚth {r‚ ntuÞ >> ztÞt òýu ft¤ ð¤e Œuþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>23>> Ëwýe …thft Œtu»t™u Œtxu, ‚u Sð™t Yzt Útðt {txu >> Whu yÄ{o™tu ™rn «ðuþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>24>> y[…¤‚t yr[hft¤e, ÄútÞ ™i æÞt™u {qhr‚ ¼t¤e >> ËŒt„ún{tk hnu yntur™þ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>25>> f] … t¤w ™u …hW…fthe, ¿tt™ Œt™Úte ™ òÞ nthe >> fu™e ®™Œt ÿtun ™rn ÷uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>26>> Ë„tk Ëti™t þe‚¤‚t y…th, r™Šðfthe ™u ÷½w ytnth >> þhýt„‚™t Œt‚t nk{uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>27>> Œ„tu ™rn Ëk „ ú n hrn‚t, rððu f e rð[th Ä{o ð k ‚ t >> ËŒt …rðºt ™u þw¼ðu»t, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>28>> htÏÞwk ƒúñ[Þo yü yk„, yr‚ ‚ßÞtu rºtÞt™tu «Ëk„ >> …k[ rð»tÞ þwk htÏÞtu Au îu»t, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>29>>
30
…k[t{]‚
fhu …rðºt yL™ òuE ytnth, Ëthe r„ht Ë{¼tð y…th >> ™rn y™Úto E»Þto õ÷uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>14>> ¼Âõ‚ rð™Þ ÿZ rð[th, yt…u ƒeò™u {t™ y…th >> yr‚ …rðºt hnu yntur™þ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>15>> þ{ Œ{trŒ ËtÄ™u Ëk…™, ƒtu÷u {r¤™u {™ hks™ >> ©w‚ðt™{tk ËtiÚte Ëhuþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>16>> yt™krŒ‚ ytí{t Au yt…, r™÷uo… r™Œtuo»t r™»…t… >> yþX yËk„e ût{tÄeþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>17>> ËkþÞ n‚to ™u fÕÞtý f‚to, ð¤e ðuŒ …whtý™t ðu¥tt >> ftu{¤ ðtýe ðt[t¤ rðþu»t, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>18>> Ëthe ËwkŒh fÚtt fnu Au, y÷wçÄtrŒ ytí{t hnu Au >> ð¤e …hŒw:¾ nhu nk{uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>19>> ft{ ÿÔÞ ™u {t™ Au sun, ‚un Ëthw ™Úte ÄtÞtuo Œun >> ¿tt™ ðihtøÞ Whu yþu»t, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>20>> ËŒt M{hý ¼s™ fhu, ð¤e æÞt™ {nthts™wk Ähu >> yuðu „wýu {tuxt su {w™eþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>21>>
32
…k[t{]‚
yuðt ËŒT„wý™t Au ¼kzth, Ëðuo s™™t Ëw¾Œt‚th >> y¿tt™ ‚{™t Au rŒ™uþ, yuðt Ëk‚™u ™t{wk nwk þe»t >>30>> yuðt ËŒT„wýu Ëk…™ Ëk‚, fhtu f]…t {wk …Þo yíÞk‚ >> „tô {nthts™t „wý ð¤e, fhßÞtu ËntÞ ‚{u Ëti {¤e >>31>> ð¤e ðkŒw nrhs™ Ënw™u, yt…ßÞtu yuðe ytrþ»t {w™u >> nu‚ ðtÄu nrh Þþ fnu‚tk, yuðe Ëti hnußÞtu ytrþ»t Œu‚tk >>32>> yÕ… ƒwÂØÞu ytŒÞtuo „úkÚt, ™Úte …qhtu fhðt Ë{Úto >> {txu M‚wr‚ fhwk Awk ‚{the, fhßÞtu Ënw {¤e ËntÞ {the >>33>> fhe rð™k r ‚ ðth{ðth, nðu fhw k fÚtt™tu Wå[th >> nrh Þþ fnuðt nhÏÞwk Au niÞwk, fÌtt rð™t ò‚wk ™Úte hiÞwk >>34>> Er‚ ©e{Œuftkr‚f Ä{o«ð‚of ©e Ënò™kŒ Mðt{e rþ»Þ r™»fw¤t™kŒ {wr™ rðhr[‚u ¼õ‚®[‚t{rý {æÞu frðyu M‚wr‚ fhe yu ™t{u ƒeswk «fhý{T–2