Flessenpost uit Bergen Najaar 2017 by Flessenpost uit Alkmaar

Flessenpost uit Bergen Bergen - Bergen aan Zee - Schoorl - Groet - Camperduin

. . . n a v n e t nie

uitgaan - cultuur - Kunst10daagse 2017 - concerten theater - culinair - muziek - evenementen

SUMMUM WOMAN BRANDSTORES

ALKMAAR

K O O R S T R A AT 6 5

AMSTERDAM

H A R T E N S T R A AT 6

BERGEN

OUDE PRINSWEG 13

HEEMSTEDE

BINNENWEG 127

SUMMUMWOMAN.COM

INHOUD

7 8

27 22 45

7 SJOERD KUYPER

Het feit dat mijn wortels in Bergen liggen maakt mij blij.

8 GEHEIME PLEKJES IN EN ROND BERGEN Vele van u zijn er nog nooit geweest.

13 BERGENS TALENT

Chansonnière Marit Verwer werd al lang geleden gegrepen door het chansonvirus.

27 10 DAGEN LANG KUNST IN BERGEN…. En de geschiedenins van het naakt.

45 MARCO BORSATO EXPOSEERT Prachtige foto’s van bekende Nederlanders in Merlet.

COLOFON Flessenpost uit Bergen najaareditie 2017 is een uitgave van Memo Publiciteit. Correspondentie: Memo Publiciteit | Tel. 06 - 29449917 info@flessenpostuitbergen.nl | www.flessenpostuitbergen.nl Uitgever en redactie: Harry Steunenberg | Opmaak: Sylvia Blok | Advertentieverkoop: Nick van der Kolk Tekst: Marga Brakenhoff Flessenpost Zomer- en wintereditie Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden veelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

BERGENS TALENT: BERGENAAR PATRIC SMIT. EEN HELD OP WIELEN…

Voorwoord Sjoerd Kuyper Dorp van dichters en muziek

Het feit dat mijn wortels in Bergen liggen maakt mij blij. Ik ben hier geboren en getogen. Het feit dat ik sinds 10 jaar weer in Bergen mag wonen maakt mij zelfs heel blij. Waarom word ik er zo blij van? Dat komt vooral door de natuur en de mooie plekjes!

Dat Bergen een bezield dorp is wist ik al in

dank aan een Bergense dichteres –, zat ik op

1960 toen ik met mijn ouders langs het strand

een terras en hoorde op een podium bij de

van Camperduin naar Bergen liep. ‘Daar

Ruïnekerk jonge mensen zingen. Ontroerend

wonen de dichters, jongen,’ zei mijn vader. mooi. Ze kwamen allemaal uit Bergen. Ik dacht Hij citeerde verzen van de Prins der Dichters

aan de discussie over de vraag of Bob Dylan

en op die beat stapten wij voort. Mijn vader

de Nobelprijs voor literatuur mocht krijgen.

hoopte dat wij de Prins tegen zouden komen, Ik weet nog dat ik destijds vroeg: ‘Worden geaan zee, in de regen, maar dat is nooit gebeurd. dichten slechter als je ze zingt?’ Tien jaar later reed ik met mijn meisje op de brommer naar Bergen. Ik wist inmiddels dat

Op dat terras in de zon besefte ik: er zijn meer

er ook een gros schilders woonde maar die

dichters in dit dorp dan kauwtjes in de bomen

interesseerden me niet, toen nog niet, het ging

rond de kerk. Zij zijn het, de singer-songwriters

ook mij om de dichters: de Prins, de Keizer

van nu, daar op het podium, de popmuzikant-

en het Meisje. Maar we zagen ze nooit. Wat ik

en van gisteren naast me, de componisten van

niet wist, was dat er allerlei vermaarde com-

eergisteren. Ze zijn hier geboren of getogen,

ponisten van klassiek en popmuziek door de

dus ze moesten wel dichter worden. Als je

straatjes fietsten. Ik kende hun gezichten niet, in een bezield dorp – met dank aan een Bertoen nog niet. Twintig jaar geleden kochten

gensche dichter – woont, met groene laantjes ‘Eens zal het weer regenen / stil, zoals toen

we een huis in dit dichtersdorp. Helaas, alle

en polders en bossen en duinen en zee, kun aan zee – / Kom mij dan tegen en / ga met mij

dichters waren net dood of verhuisd en als ik

je nog zo chagrijnig opstaan, je eindigt de dag mee.’ Deal.

iemand met een dichtershoofd zag, bleek zij of

met nieuwe woorden, op papier of in je mond.

hij een muzikant. Het schoot niet op.

Sjoerd Kuyper is kinderboekenschrijver en dichter. Zijn

Bergen zindert van poëzie. Dat is altijd zo

meest recente boek is Mooi leven, met poëzie van zijn

Maar laatst, op een zaterdag in september, Jazz

geweest en zal altijd zo blijven. Het is zoals

hand en schilderijen van zijn vrouw Margje. Voor wie de

& Sail was eindelijk eens geen Jas & Zeil – met

de Prins der Dichters lang geleden schreef:

schoonheid van Bergen ook in boekvorm wil ervaren. 77

EHEIME PLEKJES IN EN ROND BERGEN Na een tocht van 2 uur kom je uiteindelijk uit bij de meest zuidelijke opgang in Bergen aan Zee

Vele van u zijn er nog nooit geweest. En ben je er eenmaal geweest, dan kom je er terug!

Stap ergens in Bergen op de bus richting Bergen aan Zee. Stap uit op de Zeeweg bij de Schaapskooi en steek de weg over. Daar begint bij de Verbrande pan een prachtige wandeltocht (3 of 5 km) door stille bossen, heide en weelderige duinvlaktes. Grote kans dat je ook ‘wilde’ paarden en Schotse hooglanders tegenkomt. Je komt uiteindelijk uit bij de meest zuidelijke opgang in Bergen aan Zee. Aangekomen op het strand loop je in Noordelijke richting, waar bij de diverse strandpaviljoens de warme koffie, chocomel of erwtensoep voor je klaarstaat.

De geschiedenis: De vlam in de Pan Wanneer sloeg de vlam hier in de duinpan? In de 18e eeuw heet het hier Voorveld. Gevers vermeldt de huidige naam in 1825. Tijdens de veldslag op 2 oktober 1799, tussen o.a. Russen en Fransen, is hier mogelijk een deel van het duin verbrand. In 1951, kort na de aankoop van het duingebied bij Bergen door de provincie, kwam het tot strubbelingen tussen Bergenaren en de nieuwe be-

Dit prachtige beeldje kom je midden in de duinen tegen

heerder, het waterleidingbedrijf. Pijnpunten waren de voorgenomen aanplant van dennenbos, de aanleg van brede ontsluitingswegen en het kappen van natuurlijk bos. Het gebied zou een park worden inclusief een pompstation met bijbehorend graafwerk. De naoorlogse bebossing in het kader van de werkverschaffing stond hier op wel zeer gespannen voet met het open duinlandschap met lage bosjes van eiken en berken. Initiatiefnemer van het protest was de architect J. Roggeveen, die in ‘De Pilaren’ in Bergen een protestbijeenkomst belegde tegen de bebossingplannen samen met o.a. de plaatselijke vvv en het Kunstenaarscentrum Bergen. De voorzitter die avond was niemand minder dan Van Tienhoven, het financiële brein achter de Vereniging Natuurmonumenten van die dagen. Het protest was scherp. “Talrijke Bergenaren hebben met ontsteltenis vastgesteld dat het gebied met schop en houweel wordt bewerkt”, stond in het Parool van 12 december 1951. Toenmalig minister Sicco Mansholt reisde naar Bergen af om de gemoederen te bedaren. De plannen werden afgeblazen. Als laatste werd in 1953

het duin nabij boerderij De Franschman aan de Berger Zeeweg bebost. Interessant aan het conflict is dat de Bergenaren zich rond 1950 inzetten voor natuurbehoud en tegen ‘massa-recreatie- terreinen’, terwijl het in recentere conflicten meer lijkt te gaan over het toelaten van méér recreatie, zoals het laten loslopen van honden en het aanleggen van nieuwe fietspaden door de duinen. Van weerbare romantici naar ontwikkelaars van het toeristisch-recreatief product: de maatschappelijke ontwikkeling in een notedop. De betekenis van deze geschiedenis uit de jaren vijftig reikt veel verder dan de hellingen van de Verbrande Pan. De naoorlogse duinbebossing liep ten einde. Het waterleidingbedrijf, dat het in die tijd getuige het citaat natuurbeheer vooral een kwestie van smaak vond, moest zich gaan verdiepen in natuurbehoud. Het roer ging om. In het kielzog van het particuliere protest kwam op verzoek van het pwn vegetatiekundig onderzoek op gang, onder leiding van de botanicus Victor Westhoff. Van zijn werk resteren betonnen, in-

Best even schrikken als er ineens een enorme Schotse hooglander voor je opdoemt

Ook paddenstoelen zul je te kust en te keur tegen komen tijdens je wandeling

middels met korstmossen begroeide paaltjes in de vegetatie. De bijbehorende proefvlakken worden nog regelmatig onderzocht. Een beeldje in het landschap herinnert aan het werk van Westhoff.

neroosje, of achteruitgegaan zoals het vroeger algemene grasklokje. Door verzuring namen ook zandviooltje en kleine steentijm af.

Dankzij het werk van de vooroorlogse amateur-onderzoeker H.A.S. Bijleveld uit Bergen en de naoorlogse vegetatiekarteringen, bestaat er een gedetailleerd beeld van de bloemenrijkdom van de Verbrande Pan in heden en verleden. Het gebied kent een mozaïek van vegetaties. Er zijn plekken met duinroosjes, die overgaan in vochtige bosjes met dag- koekoeksbloemen; even verderop vervlechten die zich weer met nog wat vochtiger bosschages met bijvoorbeeld kattenstaart, keverorchis of riet.

De veranderingen in de natte valleien zijn ingrijpender. Het waterpeil in de Verbrande Pan is in een eeuw plaatselijk met een meter gedaald, door polderpeilverlaging en kustafslag in combinatie met de waterbehoefte van het vele bos. Water is hier nooit gewonnen. Pan-kenner Bijleveld: “In de jaren voor 1940 waande men zich in het paradijs als men door de Verbrande Pan liep. Nu doet de vallei denken aan een oude grijze man die langzaam maar zeker omkomt van de dorst.” In de natte delen groeide vroeger knopbies en galigaan, soms begeleid door pijpenstrootje en het ranke varentje addertong: een combinatie van kalkminnaars en kalkvlieders.

Voor de oorlog ontbrak struikheide ten zuiden van de Zeeweg, nu is de soort te vinden tot bij duintop De Voert. De toename van het aantal planten van kalkloze bodems naar het kalkrijke zuiden is opmerkelijk. Die toename is veroorzaakt door de vastlegging van stuivend duin; vervolgens is de bodem ontkalkt door de verzurende werking van luchtverontreiniging en regen. Daardoor zijn bijzondere soorten van droge hellingen verdwenen zoals gevlekt zon-

Ook de rijkdom aan orchideeën in het zeewaarts gelegen gebied Transvaal was legendarisch. Meldingen van brede orchis, honingorchis en massale hoeveelheden van de muggenorchis langs een greppeltje spreken voor zich. Het veldje ‘Pan 145’ ontleende zijn naam aan het aantal muggenorchissen dat er ooit geteld werd. De witbloemige parnassia was in de jaren rond de Tweede Wereldoorlog overal te vinden Vochtige valleien groeien van nature dicht met struweel

Een oude grijze man

Vele kleine kromme duineiken

Wilde paarden in de duinen

en bos. Er ontstaan berkenbosjes waar ook de ratelpopulier zich thuis voelt, op de drogere delen vergezeld van eiken. In het bos groeit net als vroeger de keverorchis en een aan meidoorns gebonden paddenstoeltje: het vingerhoedje. Er zijn twee vindplaatsen van het dalkruid bekend, in één daarvan zou mevrouw M.A.D. Van Reenen-Völter, rond 1900 burgemeestersvrouw en echtgenote van duinbezitter Jacob van Reenen, de hand hebben gehad. Ook de vroegere aanwezigheid van wilde akelei is op de mens terug te voeren.

Koraalwortels en vogelnestjes De bossen van de Verbrande Pan ontleenden hun vroege vermaardheid mede aan een tweetal orchideeën, dat in de kuststreek alleen uit het kalkovergangsgebied bekend was: koraalwortel en vogelnestorchis. Anno 2008 is de vogelnestorchis na decennialange afwezigheid weer in bescheiden aantallen in de Pan te vinden.Daarnaast alleen zeer sporadisch in de kalkrijke bossen van Zuid-Limburg. De hoofdgroeiplaats in het duin is tegenwoordig meer kustwaarts.Van de koraalwortel – tot 1942 aanwezig – resteren slechts verhalen. Bron: www.duinmensen.nl

Meesterschilders: de vakschilders die beschermen en verfraaien Reserveer nĂş uw winterschilder

Profiteer van onze zeer gunstige winterkorting op al uw binnenschilderwerk in de periode november t/m maart. Meesterschilders is uw vertrouwde partner voor groot en klein onderhoud. Meesterschilders verfraait en verfrist of geeft een totaal nieuwe uitstraling aan kleine en grote ruimtes in uw huis of bedrijf. Bij ons kunt u terecht voor een oplossing op maat, klassiek of modern. Wand- en plafondafwerking

Winkelpanden/standafwerking

Monumentaal schilderwerk

Behangwerk

Renovatieschilderwerk

Horeca-interieurs en -exterieurs

Nieuwbouw/projectbouw High End schilderwerk

Voor een vrijblijvende offerte op maat, mail naar meesterschilders@quicknet.nl

Film: wandelen in de tijd… met Adriaan van Dis Een film van Ruben Kunst en Hans van Marwijk

‘Ergens achter Duin en Zee’ is een jeugdherinnering van twee kleuterschool vriendjes uit Bergen aan Zee. Na 66 jaar lopen Adriaan van Dis en Hans van Marwijk pratende voort door hun kleuterjaren die zich afspeelden in de jaren vijftig. Het dorp Bergen aan Zee was door de hoe groot de armoede en de trots was om bezetter in de tweede wereldoorlog gro- verder te gaan en al snel werden de eerste tendeels afgebroken voor de Atlantikwall en Duitse gasten weer verwelkomd want er al snel na de bevrijding werd het met grote moest brood op de plank komen. Bijzoninspanning weer opgebouwd.

dere gebeurtenissen komen aan de orde over het jaar 1955, een groot schip strand-

In het gesprek met Van Dis wordt duidelijk de voor de hoofd strandafgang en kwam er een eind aan de spoorweg verbinding met het achterland. Het haalde de landelijke dagbladen! Na een interview en wandeling langs verloren plekken in het dorp komen zij tot de

Cosima Lariviere - Fotograaf Brigitte Rueland

conclusie dat het eigenlijk wel rijk was om er

Er zijn nog 3 voorstellingen op de volgende

toen te wonen en bezoeken zij beiden met

dagen:

regelmaat weer “hun” dorp.

donderdagmiddag 26/10 om 14.30 uur

De premiere bij Cinebergen is op zondag-

vrijdagmiddag

27/10 om 14.30 uur

zaterdagmiddag

28/10 om 13.30 uur

middag 22 oktober om 14.30 uur en alleen voor genodigden!

Camera en productie: Ruben Kunst. FinalKunstProductions

BERGENS TALENT MARIT VERWER Chansonnière Marit Verwer werd al lang geleden gegrepen door het chansonvirus. Toch duurde het even voor het zover kwam. Vocaal is ze van vele markten thuis: soul, rock, blues, gospel, fado. Zelfs even klassiek. Ze schreef eigen liedjes en bracht een single uit. Maar het Franse en Nederlandstalige repertoire bleef trekken. “Ik wilde dit al heel lang doen. Maar de gelegenheid kwam niet voorbij, en telkens als ik die probeerde te creëren liep het op niets uit. Blijkbaar was het er gewoon nog niet de goede tijd voor.” Waarom chansons? “Ik ben een nostalgisch mens. En ik vertel graag een verhaal als ik zing. Eigenlijk vertelt alle muziek een verhaal, maar de manier waarop je dat kunt doen met het repertoire dat ik nu zing, dat vind ik mooi. De teksten hebben een bepaalde eenvoud en echtheid. Soms heel dichterlijk en soms prozaïsch, maar het gáát wel ergens over. De taal helpt ook mee: het Frans is heel expressief, net als het Nederlands trouwens. Daar houd ik van.”

Ik vind het heerlijk om te spelen op plekken waar je de aandacht hebt en echt contact kunt maken met het publiek. Toen ze ruim een jaar geleden werd gevraagd door haar klassiek zangdocent om tijdens een uitvoering een stuk lichte muziek te spelen met accordeonist Cees Oud, wist ze het meteen: een chanson! Piaf, het liefst. En dat werd het. De samenwerking beviel zo goed dat de twee binnen korte tijd een repertoire opbouwden. Ze schreven zich in voor het Concours de la Chanson van Alliance Française en gooiden in Februari hoge ogen tijdens de finale in Den Haag. Inmiddels staan de twee binnen én buiten Bergen bekend als begenadigd brengers van het Frans/Nederlandse repertoire. En nu? “Nu lekker spelen. Verhalen vertellen, emoties overbrengen. Blijven groeien. Sinds kort geven we ook korte intieme concertjes, onversterkt, bij mensen in de huiskamer of op een feestje. Dat is zo mooi om te doen! Vaak heel emotioneel natuurlijk, maar daar houd ik wel van. Ik vind het heerlijk om te spelen op plekken waar je de aandacht hebt en echt contact kunt maken met het publiek. Dit repertoire leent zich ook niet goed voor op de achtergrond, dan is het vaak alleen maar irritant. Bijzondere kerkjes, alternatieve podia, knusse theatertjes. Dat vind ik het leukst. Een eigen theatershow maken, dat wil ik nog graag doen. Fijne creatieve samenwerkingen aangaan met andere muzikanten. Ik zie wel hoe het stroomt: zolang je doet waar je hart ligt, stroomt het altijd de goede kant op. Ik wil vooral genieten van wat ik doe!” 13

EEN ONDERNEEMSTER IN BERGEN... SCHOONHEIDSSPECIALISTE - VISAGISTE FRANNIE MALENSTEIN: “ HET BEGON OOIT MET EEN BARBIEPOP” Als klein meisje was is ze al gefascineerd door schoonheid. Haar barbies waren natuurlijk al mooi maar ze vond het leuk en een uitdaging om ze nog mooier te maken. Dat deed ze dan ook toen al met make up aanbrengen. Van eyliner, wenkbrauwen en lippen met het kleuren met stiften bewerken

Kortom het was als kind al haar passie om

de mooiste wenkbrauw maken die passend is

maken.Na het doorlopen van de Havo is ze

brauwen mooi op te vullen d.m.v. permanente

wat mooi is nog net even iets mooier te direct

met

een

opleiding

schoonheid-

specialiste en visagist Haarstylist begonnen.

Toen ze haar mijn portfolio klaar had is ze

direct gelijk op zoek gegaan naar opdrachten.

En met succes. Want al snel kreeg ze haar

eerste opdracht van de bekende Fotostudio Leeman.

Ondertussen volgende ze een cursus Face

airbrush bij Karin Miliesand in die tijd een

bij het gezicht. Ook is het mogelijk de wenkmake up de ZG Hairstrokes.

8 jaar geleden ben is ze met veel succes haar

eigen studio begonnen. Met vanzelfsprekend de specialiteiten: epileer, permanente make up, schoonheidsverzorging en face air brush make up.

Eind vorig haar is ze ook in Bergen neergestreken met haar studio in het Oude Raethuys. Ingang aan de zijkant.

bekende TV visagiste. Doordat ze op de

Neem voor vrijblijvend advies contact op met

brauwen had geshaped, ging ze zich meer

meer info.

cursus bij een aantal modellen hun wenkfocussen wenkbrauwen.

Na ruim 9 jaar met veel plezier achter de schermen voor diverse

omroepen gewerk-

te hebben klopten steeds meer bekende Nederlanders bij haar aan om hun wenkbrauwen te laten epileren en/of verven.

Frannie. Kijk op www.studiofrannie.nl voor behandelingen op afspraak tel: 0611131809 of via: info@studiofrannie.nl

Kijk ook even op actie van de maand oktober.

Baumann

behandeling met 20% korting.

schoonheids

Zo is in die tijd bij TV voor de naam, Liftend Epileren ontstaan. Kortom, haar specialisme.

Ze kan van elke wenkbrauw hoe slecht ook,

‘t Oude Raethuys - Raadhuisstraat 2-4 - Bergen -(ingang naast Brocante) mobiel: 06 -111 318 09 - info@studiofrannie.nl - www.studiofrannie.nl

De 10 meest invloedrijk Synoniem voor invloedrijk zijn, gezaghebbend, machtig, prestigieus, toonaangevend, veelvermogend. U mag bepalen wat voor wie van toepassing is.

Mode

Michel Hulzebosch

Bergen kent vele zeer getalenteerde muziekanten, maar er moet nu eenmaal een keuze gemaakt worden. En die keuze viel op deze top bassist. Hij trok lange tijd op met Brigitte Kaandorp en was ook lange tijd bassist bij Jaap!. JAAP! is een band rondom drummer Jaap Vrenegoor. In 1995 verlaat hij de band Sjako! en neemt hij een titelloos album op waarop hij rock en jazz speelt ‘met altijd één been in de blues’. Vele Bergenaren kennen Ton van de Band La Luna (treden in december weer op in de Ruïnekerk) samen met zangeres Hélen Botman. Tegenwoordig toert hij samen met Wies, Wouter Mooy en Andries Eleveld met “Wies en de Liefde” in een prachtige Olt-timer bus door het land. Tijdens de Kunst10Daagse zijn ze weer op het Plein te beluisteren.

Met 20 damesmodezaken waaronder één in Bergen is Vanillia, een grote speler in Nederland. Bergenaar Michel Hulzebosch is al twintig jaar eigenaar van modemerk Vanilia. Portret van een eigenzinnige ondernemer die het merk naar zijn hand heeft gezet. Als Michel Hulzebosch over Vanilia praat, heeft hij het steevast over ‘een klein modebedrijfje’. Grootspraak is aan de eigenaar van Vanilia niet besteed. Hij heeft een hekel aan mensen die zichzelf geweldig vinden. Hulzebosch is een onopvallend type, in een grijs T-shirt en een witte linnen broek. Op gympen, zonder gel in het haar. Liefst zou hij helemaal buiten de publiciteit blijven. Zijn laatste interview gaf hij twintig jaar geleden. Zijn persoonlijkheid doet er niet toe, vindt Hulzebosch. “Een modeproduct maak je met meer mensen. De mensen die inkopen, etalages maken, de stoffen controleren, schetsen en de logistiek verzorgen, zijn ten minste zo belangrijk als ik. Ik hou het overzicht, ik ben altijd met Vanilia bezig. Maar het gaat niet om mij, het gaat om het merk.” En daar is hij pas sinds een jaar of twee ‘een beetje trots’ op. Bron: Bregje Lampe

CULINAIR

Jonathan Zandbergen

FOTOGRAFIE

ERNEST SELLEGER Op zijn 16e werd Bergenaar Ernest door fotograaf Cees Noort met een camera op pad gestuurd. Hij mocht pas terugkomen als hij een goede foto had gemaakt. Op zijn 17e maakte Ernest foto’s van zijn buurmeisje die model wilde worden. Corine Spier van modellenbureau Corine’s Agency was zeer te spreken over het buurmeisje, maar zag ook toekomst in de fotografie van Ernest. Mede door haar enthousiasme ging hij naar de fotoacademie in Den Haag.

mUZIEK

Ton Nieuwenhuizen

Op zijn 35e leerde Ernest fotolegende Paul Huf, zijn grote inspirator op dat moment, kennen. Ernest weet niet van ophouden. Sterker nog, hij is nog maar net begonnen. Met de projecten Pure Delight en Gold Diggers is hij een nieuwe weg ingeslagen en die weg smaakt naar meer. Naar nog meer art photography. En naar nog meer reizen.

Deze keuze viel niet makkelijk bij de redactie, maar toch ook weer wel, want André Rzepka geeft al sinds jaar en dag kleur aan de Heerlijkheid Bergen met zijn restaurant Fabels. Van 10.00 uur s’-ochtends tot in de late uurtjes is zijn zeer populaire tent op de Oude Prinsweg gevuld met gasten. Voor ons hij hij dan ook met stip (naast nog een paar toppers) een van de beste gastheren van het dorp! 16

Toch een lastige, want Bergen kent zoveel goede chefkoks. Maar er kan er maar een de beste zijn. En dat is Jonathan Zandbergen van ster Restaurant Hotel Merlet. Jonathan Zandbergen wordt alom gezien als talentvol en veelbelovend. Hij kookt vanuit een klassieke Franse traditie met veelal lokale producten gecombineerd met internationale smaken. Hij heeft het restaurant van zijn vorige werkgever naar de top 100 van de Lekker gekookt. De culinaire journalisten Mac van Dinter (Volkskrant) en Pieter Nijdam (De Telegraaf) waren eerder dit jaar vol lof over zijn prestaties. Met Robert Kranenborg was Jonathan te gast in de wereld draait door. Cees Helder, Nederlands eerste 3-sterren-chef, bestempelde Zandbergen als ‘het kooktalent van het jaar 2015’. Vorig jaar nog won hij de ‘Prix Taittinger’ in Parijs. Met recht een invloedrijke chefkok dus.

HORECA /

ANDRE RZEPKA

ke mannen van Bergen Jan Mesu (1948) getrouwd , 2 kinderen en drie kleindochters. 41 jaar werkzaam geweest in het onderwijs als directeur van diverse basisscholen. Sinds 1996 CDA wethouder, eerst in de gemeente Egmond, sinds 2001 in de gemeente Bergen. De laatste jaren wethouder sociaal domein en onderwijs. In deze portefeuille kon hij het verschil maken voor inwoners. Zijn kwaliteiten zijn leiding geven, open en duidelijk communiceren en mensen met elkaar verbinden. Jan is misschien wat minder invloedrijk als hij zou willen, want wilde tenslotte de 2e kamer in met VNL, maar met zijn dagelijkse blog bereikt hij landelijk meer en meer mensen. Roos stamt naar eigen zeggen uit een “artistieke familie”, een atheïstisch nest. Hij groeide op in de speeltuin De Duinrand te Schoorl. Jan, oorspronkelijk grafisch ontwerper, werkte van 2007 tot 2010 bij BNR Nieuwsradio, waar hij tijdens het EK voetbal van 2008 een populaire column verzorgde. Van 2010 tot 2015 was hij verbonden aan de omroep PowNed, waarvoor hij korte televisiereportages maakte en copresentator van het opiniërende journalistieke radioprogramma Echte Jannen was.

POLITIEK

JAN MESU KUNST

RON MORET Collega Kunstenaar en schrijver Vincent Bakkum schreef over zijn vriend Ron het volgende: exacte geboortedatum onbekend. Eind april 1945 gevonden in een doos achter het Zuiderbad te Amsterdam. Hoogstwaarschijnlijk uit Duits zaad ontsproten. Van weeshuis naar weeshuis. Scholing onbekend. Van tuchthuis naar tuchthuis.

DORPSGENOOT

JAN ROOS Sinds augustus 2015 was hij verbonden aan het webforum GeenStijl, waarvoor hij onder meer het interviewprogramma Gesprek Op Niveau maakte, maar op 29 augustus 2016 stopte Roos bij Geenstijl omdat hij de politiek inging: bij VNL nam hij het lijsttrekkerschap op zich. Dat is inmiddels geschiedenis. Maar Jan kennende gaan we nog wel het een en ander van hem horen in de toekomst.

De jaren voorafgaand aan zijn zogenaamd kunstenaarschap in de gevangenis puntlassen aangeleerd. Terug in de maatschappij zonder enige visie of kunstzinnige drang beelden gaan fabriceren. Als een bezetene, in een roes, autistisch. De geborgenheid van zijn langdurige hechtenis had het begrip ‘vrijheid’ op losse schroeven gezet.

Omdat er voor zijn uit de hand gelopen psychose inmiddels geen ruimte meer is, zet hij zijn metalen invalide apen, bultruggen en zwijnskoppen ter adoptie op plekken waar mensen bijeenkomen, hetgeen oogluikend wordt toegestaan. Men durft vaak geen nee te zeggen. Inmiddels duiken zijn beelden ook steeds vaker in het buitenland op.

Vincent Bakkum

Harry Steunenberg

Op 27 september 2012 werd het gehele oeuvre van Sjoerd Kuyper bekroond met de Theo Thijssenprijs, een driejaarlijkse oeuvreprijs voor kinderen jeugdliteratuur, die sinds 1988 wordt uitgereikt door de Stichting P.C. Hooftprijs voor Letterkunde. In 2014 werd Sjoerd Kuyper geridderd als Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Zoals een psychologisch stabiel mens terugverlangt naar de moederschoot, zo hunkert Moret naar het huis van bewaring. (Men kan moeilijk terugverlangen naar een kartonnen doos.) De rook en het elektrische licht van de sissende lasstaaf doen hem thuiskomen, steeds weer.

Van een tochtige straathoek achter het Zuiderbad, via een cursus puntlassen, naar een design hotel te Helsinki en een vooraanstaande galerie in Parijs; het had treuriger met het vondelingetje kunnen aflopen.

MEdia

Bergenaar Sjoerd Kuyper is al bijna veertig jaar schrijver en schreef meer dan veertig boeken, waarvan vele zijn bekroond en verschillende verfilmd. Zo maakte Het zakmes furore als televisieserie en als bioscoopfilm, samen goed voor maar liefst veertien prijzen, waaronder een Emmy Award. Bekend zijn ook zijn boeken over Robin. Vier met een Griffel bekroonde Robin-boeken werden gebundeld in De grote Robin, en ook het laatste deel, O rode papaver, boem pats knal! werd met een Zilveren Griffel bekroond. Dit jaar ontving hij een Zilveren Griffel voor Hotel De Grote L.

Van origine een Alkmaarse kaaskop maar woont al vanaf zijn 16e in Bergen. Sinds een aantal jaren domineert de Flessenpost uit Bergen het Media landschap in de Heerlijkheid. Hij was dan 30 jaar uitgever van Technische vakbladen, maar 12.5 jaar geleden kwam de flamboyante levensgenieter mede door zijn liefde voor ‘zijn’ dorp samen met een paar anderen op het idee om een nieuw mediaconcept te bedenken. En dat werd het inmiddels

LITERATURUR

SJOERD KUYER fameuze digitale en gedrukte Flesje. Inmiddels spoelt de Flessenpost niet alleen meer in Bergen aan, maar ook elders langs de kust. De Nederlandse kust en IJsselmeer kent 52 plaatsen. En een flesje kan natuurlijk altijd zo maar ergens aanspoelen. Dus… daar kunnen we volgens de uitgever nog wel het e.e.a. van verwachten.

‘MENEER SCHRAMA, WANNEER GAAT DE BOUW NU EINDELIJK BEGINNEN?’

advertorial

EGIN NOVEMBER STELT DE GEMEENTERAAD VAN BERGEN DE WIJZIGING BESTEMMINGSPLAN

VAST MET BETREKKING TOT HET NIEUWBOUWPROJECT ‘DE 7 DORPELINGEN’ IN HET CENTRUM VAN BERGEN. DAARMEE WORDT EEN BELANGRIJKE STAP GEZET RICHTING HET VERLENEN VAN DE OMGEVINGSVERGUNNING WAARMEE DE REALISATIE VAN DIT MOOIE PLAN HET GROENE LICHT KRIJGT. EN ALS HET AAN DE MEESTE BERGENAREN LIGT, MAG DE BOUW NU EINDELIJK WEL EENS EEN KEER GAAN BEGINNEN. “Dat is tenminste wat ik steeds vaker hoor in het dorp en van mensen om mij heen’’, zegt initiatiefnemer en ondernemer Lex Schrama. “Mensen zijn enthousiast over de plannen en ook wel een beetje klaar met al het gedoe er omheen. Bovendien hebben we in de afgelopen periode alles gedaan om het plan aan te passen en te verbeteren op basis van de zienswijzen die zijn ingebracht en opmerkingen die zijn geuit. We hebben overal ruim de tijd voor genomen en alle procedures zijn zeer zorgvuldig doorlopen. Onderzoeken met betrekking tot archeologie, bodem en verkeer zijn afgerond en er is zelfs een vleermuizenonderzoek uitgevoerd dat welgeteld 9 maanden heeft geduurd. Het ontwerp dat er nu ligt, voldoet aan alle voorwaarden. Daarom verwacht ik dat de raad er een klap op geeft.’’ WAAROM AL DEZE INSPANNINGEN? ‘Zonder wrijving geen glans’ is een bekend gezegde en dat er wrijving is geweest rond deze locatie, valt niet te ontkennen. Toch is Lex Schrama optimistisch over de voortgang. “Ik ben van nature een optimistisch mens en heb altijd een positieve kijk op het leven. Daarom ga ik graag uitdagingen aan. Ik ben nu 65 jaar en wil nog één keer iets moois neerzetten in ons dorp. Inmiddels hebben we er alles aan gedaan om een zo goed mogelijk ontwerp neer te leggen dat niet alleen esthetisch verantwoord is, maar ook financieel deugt en in alle opzichten toekomstbestendig is. Het gaat om een flinke investering en we realiseren dit plan voor eigen rekening en risico. We geloven er in en dat is ook de reden dat we hier al onze energie instoppen.’’ HARDWERKENDE ONDERNEMER Toch gebeurt er nog van alles voor en achter de schermen en zijn mensen actief bezig de publieke opinie alsnog te beïnvloeden. “Natuurlijk krijgen we dat mee en daar reageren we ook op als dat nodig is’’, geeft Lex Schrama aan. “Het is een betrekkelijk kleine groep mensen die volhardend bezig is om het plan te dwarsbomen, de voortgang te frustreren en daarmee tijd te winnen in de hoop dat van uitstel misschien wel afstel komt. En daarbij gaat het al lang al niet meer over de inhoud van het bouwplan, maar wordt gezocht naar elk detail om zand in de motor te strooien. Daar word ik wel

‘Ik ben van nature een optimistisch mens en heb altijd een positieve kijk op het leven. Daarom ga ik graag uitdagingen aan’ eens wat treurig van. Ik ben een hardwerkende ondernemer die zijn nek uitsteekt en het beste met zijn dorp voor heeft. Met de boel te vertragen en te proberen het hele proces weer van voren af aan te laten beginnen, daar gaat echt niemand in Bergen blij van worden en staat er over 10 jaar nog steeds niks. Daarom is het goed dat er nu duidelijkheid komt en de raad een besluit neemt. Maar nogmaals, ik probeer me vooral te concentreren op het over de streep trekken van dit plan. En ik ga er vanuit dat ons dat gaat lukken.’’ AANPASSINGEN Op verzoek van de gemeente Bergen en op basis van de verschillende ingebrachte zienswijzen is het ontwerp op diverse onderdelen aangepast. Dit alles is opgenomen in de laatste uitwerking van De 7 Dorpelingen. “Het gaat te ver om ze hier allemaal tot in detail te noemen,’’ zegt Schrama, “maar een paar opmerkelijke zaken kunnen we wel aanduiden. Zo is de entree van de parkeergarage verschoven richting de Dreef. Je komt daardoor straks Bergen binnen door een groene laan en je kunt meteen linksaf slaan naar de parkeergarage. Op die manier wordt de verkeersdruk in het dorp verlaagd, omdat mensen meteen kiezen voor een ondergrondse parkeerplaats en niet onnodig door het centrum hoeven te rijden. Het Pandje Strijklicht is een verdieping lager, de gevel van Villa in het Bos is smaller gemaakt, de Schuur bij Nacht is een kleiner gebouw geworden en het ontwerp van het Harmoniegebouw is kleiner gemaakt en aangepast aan wensen van de toekomstige gebruikers. Er worden kunstvitrines geplaatst bij Chaperon en Pandje Strijklicht en over het algemeen is er meer ruimte ingepland voor groen. Het totale plangebied is kleiner geworden. Ook is de voortuin van de Schuur bij Nacht vervallen ten gunste van een breed trottoir. Kortom, er is alles aan gedaan om de inzichten zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen en daarin zijn we zeker geslaagd.’’

Aan de voet van de Ruïnekerk De Taverne is een befaamd café in Bergen. Al sinds 1962 bezoeken & roemen vele gasten deze plek waar je kunt genieten van een lekker drankje en hapje op het zonnige terras. Naast diverse speciaalbieren van de tap en op fles, is er ook een uitgebreid assortiment kwaliteitswijnen en whisky’s. Ook staat de Taverne bekend om zijn zeer smakelijke, betaalbare daghap. Van dinsdag tot en met zondag wordt er iedere dag vers ingekocht en gekookt. Reserveren hoeft niet, maar op is wel op.

In de Taverne exposeren tijdens de Kunst10Daagse kunstenaars Ron en Gerard Moret

Daarnaast staat de Taverne bekend als een fijne plek waar muziekliefhebbers en muzikanten elkaar ontmoeten. Op deze unieke locatie in Noord-Holland biedt de Taverne elke week live muziek van up-and-coming bands als the Cosmic Carnival, My Baby en gerenommeerde artiesten als Van Dik Hout, Nico Dijkshoorn, Frederique Spigt, Sjako!, Trio Bier, Gotcha!, Daniel Arends en de Raggende Manne. Daarnaast worden er maandelijks jamsessies en comedy-avonden georganiseerd.

Speciaalbieren Ben je liefhebber van speciaalbier? Dan ben je in de Tav aan het goede adres! De Taverne heeft maar liefst 22 speciaalbieren op de wisseltap en uit fles. Hoogblond bier als bijvoorbeeld Duvel, maar ook Trappistenbier als Westmalle Dubbel en Westmalle Tripel. Texels Skuumkoppe, Leffe, La Chouffe, Rochefort 8 en Rochefort 10. Maar ook Neubourg, Karmeliet, Sancti Adalberti, Texels Stormbock en De Koninck. Voor elk wat wils en altijd met een glimlach geserveerd.

Ron Moret en Gerard Moret

Prgoramma Kunst10Daagse

De gebroeders Ron en Gerard Moret exposeren deze editie van de Kunst10Daagse in de Taverne. Geboren als Amsterdamse straatschoffies ontpopten zij zich al ras als oorspronkelijke, eigenzinnige kunstenaars. Waar Gerard de schilderkunst als stiel ontwikkelde, is Ron vooral met sculpturen aan de slag gegaan. Beiden zijn ondertussen een begrip in de Bergense kunstscene en mogen zich verheugen op een brede erkenning.

Programmering Elke derde woensdag van de maand organiseert de Taverne de drukbezochte jamsessie en elke laatste donderdag van de maand wordt het café omgetoverd tot Badaboom Comedyclub Bergen. Dan krijgen drie stand-up comedians iedereen aan het lachen en ook deze avonden trekken volle zalen. Arie Koomen, Edo Brunner, Daniel Arends en Greg Shapiro zijn enkele namen die al in de Taverne hebben opgetreden.

Tijdens de Kunst10Daagse zijn er ‘s avonds optredens van: Vr 20 oktober 17.00 uur: Opening expositie van Ron en Gerard Moret Vr 20 oktober 22.00 uur: Thank God It’s Kunst10Daagse: deejays draaien de lekkerste plaatjes uit de 70s/80s/90s Za 21 oktober 21.00 uur Jordan Matthew Young: (USA) genadeloze blues uit Amerika

Dit najaar staan er elke week minstens 2 live bands geprogrammeerd in de Taverne. Het aanbod is dan ook zeer gevarieerd: van de Amerikaanse Tony Spinner band en de lokale helden als Emile den Tex tot een hele vette Prince tribute. De entree is altijd gratis en de optredens worden altijd druk bezocht.

Zo 22 oktober 17.00 uur Ingmar Glerum: voor als je van Prince en Jett Rebel houdt Ma 23 oktober 19.00 uur Cuba te Llama: salsadansen workshop Wo 25 oktober 21.00 uur Dan Tuffy (AUS): trio dat klinkt als Robert Johnson en Tom Waits

Voor het laatste nieuws en exacte data en aanvangstijden kunt u facebook, twitter, instagram of de Taverne website raadplegen.

Photo by DWAM/Kim Koopman

Do 26 oktober 21.00 uur Badaboom Comedy Club: Wilko Terwijn presenteert 3 stand-up comedians Vr 27 oktober 17.00 uur Dear Francis: gezellig akoestisch optreden voor de vrijmibo Za 28 oktober 21.00 uur Chayah: fantastisch jong talent, First Aid Kit meets 70s rock Zon 29 oktober 17.00 uur Emile Den Tex met Tex-a-go: spelen eigen nummers en covers van o.a. Van Morrison en J.J. Cale

facebook.com/tavernebergen @tavernebergen TAVERNEBERGEN

café de Taverne – Karel de Grotelaan 1 – 1861 KH Bergen NH – Tel. 072 - 581 29 09 - www.tavernebergen.nl

BELLO NU OOK IN SCHOORL

uitwaaien op

Zuid

BELLO SCHOORL: iedere vrijdag zaterdag en zondag van 11 tot 20 uur! Vers gesneden friet, burgers en snack zoals u van ons gewend bent.

E X POSIT IE e Roy Gporrterevtte n bron ze n

Plein 27 | 1861 JX Bergen & Paardenparkt Schoorl (bij het grote parkeer terrein) Tel. 072 - 581 81 77 | bellobergen@gmail.com | www.bellobergen.nl

strandpaviljoenzuid.nl Direct aan de hoofd strandafgang van Bergen aan Zee Elke dag geopend vanaf 10.00 uur T 072 589 4687

Kom kijken, verser kan het niet! VERSE OESTERS Zelf een levende kreeft of krab kiezen? Dat kan nu met ons Homarium. Altijd verse kreeft, krab, oesters, kokkels en nog veel meer!

BOUILLABAISSE

Vraag in de winkel naar de prijs en alle mogelijkheden. En natuurlijk hebben wij altijd, verse tonijn, zwaardvis, coquilles, gamba’s en tong. Maar vergeet u vooral onze Visschotels niet zoals de Oesterschotel, Gourmetschotel, Haringschotel, Visschotel ‘Heusy’ en de Kibbelingschotel of een van onze prachtige soepen uit eigen keuken.

KIBBELING

Allemaal even lekker en vers, en dagelijks te bestellen!

BROODJE HARING

Jan Oldenburglaan 14 - 1861 JT Bergen - Telefoon: 072 581 4338 Facebook: www.facebook.com/visspecialistmichelheusy

7 dagen per week open!

Binnenkort is het weer tijd voor fijne wild gerechten We geven u een paar smakelijke recepten van Slagerij Patric Legrand KONIJN STOVEN IN BIER Heerlijk voor winterse avonden – Een bijzonder stoofgerecht met konijn. Het stoven doen we in dit geval in bier. Ik gebruikte donker tafelbier van Piedboeuf vooral omdat het een lager alcoholgehalte (1,5%) heeft dan sommige andere bieren waarmee je kookt. Daarnaast is het wat zoeter dan de blonde variant en geeft daarbij de saus een mooie kleur. Ik heb het konijn geserveerd met een peterseliepuree en gebakken abrikozen.

Tip: Dit gerecht is de dag erna nog lekkerder. Konijn gegaard in Piedboeuf (tafelbier) met peterseliepuree en gebakken abrikozen Voor 2 personen: 1 konijn, in stukken 2 grote uien, fijn gesnipperd 1 el bloem 2 flessen Piedboeuf tafelbier 2 el mosterd 1 sneewit brood peper en zout boter kruidentuitje van peterseliestengels, verse tijm en rozemarijn Voor de peterseliepuree en de gebakken abrikozen 500 g puree van kruimige aardappelen peper, zout en nootmuskaat, 1 ei 1 bosje peterselie, fijn gesneden 50 g roomboter, scheutje volle melk en 2 verse abrikozen

WILDZWIJNRACK UIT DE OVEN MET GROENTEN, PADDENSTOELEN EN SINAASAPPEL Wildzwijnrack – Misschien schrikt de naam je al af, maar ik kan je verzekeren dat dit echt een delicatesse is. Zien we steeds vaker een varkensribroast op tafel verschijnen, hetzelfde deel van een wild zwijn is nog iets dat we moeten ontdekken. De smaak is natuurlijk anders, we hebben het over wild. Maar als het op sappigheid of weefselstructuur aankomt, dan geniet deze meer en meer mijn voorkeur. Het is waarschijnlijk geen deel van een wild zwijn dat standaard bij de slager zal liggen, maar besteld moet worden. Houd daar rekening mee en overleg met je slager, voordat je nu bedenkt dat je dit gerecht graag vanavond op tafel zet.

Wild zwijn en citrus

Een wild zwijn rack kan je op verschillende manieren bereiden, maar de meest voor de hand liggende manier is in de oven. Ik heb gekozen voor een marinade met sinaasappel. Het frisse van deze vrucht past prachtig bij de wildsmaak en maakt dit gerecht echt bijzonder. Daarom heb ik er ook voor gekozen om citrus terug te laten komen in de saus. Bedenkt dat de marinade nog een aantal uur in het vlees moet trekken. Begin daarom op tijd met de bereiding. In deze periode van het jaar en zeker in aanloop naar de feestdagen is dit echt een aanrader om je gasten te verwennen. Lees alles eerst goed door, voordat je ergens een mes in zet. Het lijkt heel veel werk, maar het laten intrekken van de marinade en de oven doen echt het meeste werk. Voor 4 personen: ovenvaste schaal/braadslede vleesthermometer 700 gr wild zwijn rack 3 teentjes knoflook fijngesnipperd 50 gr boter op kamertemperatuur 1 grote sinaasappel geperst rasp van 1 sinaasappel 2 blaadjes laurier en 2 takjes rozemarijn peper en zout

Laat de boter hazelnootbruin worden in een pan met dikke bodem en bak daarin de met peper en zout gekruide stukken konijn portie per portie langs beide zijden bruin aan. Neem uit de pan en leg ze apart. In dezelfde braadpan eventueel met nog wat boter de fijn gesneden uien stoven. Doe de stukken konijn bij de gestoofde uien en doe er de bloem over. Dit zal helpen je saus in te dikken. Blus af met het tafelbier, leg er het kruidentuitje bij en de met mosterd bestreken snee brood. Laat rustig een uurtje pruttelen op een heel zacht vuurtje. Kook de aardappelen in gezouten water gaar. Pureer, voeg ei, roomboter en een scheutje melk bij, kruid af met zout, peper en nootmuskaat. Meng er de peterselie door. Snijd de abrikozen in vieren en verwijder de pit en bak ze aan in wat roomboter. Serveer een portie konijn met de peterseliepuree en de gebakken abrikozen op een voorverwarmd bord.

Ingrediënten bijgerecht 200 gr pompoen in blokjes (zonder schil) 2 kleine raapjes in blokjes 1 pastinaak in pompoen 1⁄2 broccoli in kleine roosje verdeeld 75 gr oesterzwammen gescheurd 75 gr Enoki paddenstoel (verkrijgbaar in een grotere supermarkt en bij de toko)

Bereiding vlees Ontdoen de ribbetjes van het rack van het vlies en maak deze schoon. Kruid het wild zwijn rack aan beide kanten met peper en zout en leg in een vuurvaste ovenschaal. Vermeng met een vork de boter, de rasp van de sinaasappel en de fijngesneden knoflook. Smeer deze massa op het vlees. Leg hier de blaadjes laurier en de takjes rozemarijn op. Giet hier het sap van de sinaasappel over en zet afgedekt minimaal 2 uur in de koelkast. Haal het vlees uit de koeling en verwarm de oven voor op 180° C. Plaats het vlees ongeveer 30 tot 40 minuten in de oven. De kerntemperatuur van het vlees schommelt tussen de 55 a 62°. Controleer dit met de vleesthermometer. Wanneer het vlees gereed is, haal het dan uit de braadslede en pak in aluminiumfolie om even te rusten en de sappen zich weer gelijkmatig kunnen verdelen in het vlees. Bereiding saus en bijgerecht Blus de braadslede af met de bouillon, schraap aanbaksels los, zodat zij zich kunnen mengen met de bouillon. Zeef de vloeistof en laat deze inkoken met de sinaasappel marmelade. Voeg op het laatste moment de sinaasappelschijfjes toe.

Wildzwijnrack met kroontje van sinaasappel

Kook de blokjes pastinaak, pompoen en raap in ongeveer 2 minuten in licht gezouten water beetgaar. Spoel de groenten daarna direct af onder koud water om verder garen tegen te gaan. Je kan dit eventueel wat eerder doen en gekoeld bewaren tot wanneer het vlees ligt te rusten. Bak de groenten in een wokpan nog even aan, voeg de paddenstoelen toe en kruid eventueel nog met wat zout en peper. Het is de bedoeling dat de groenten beetgaar blijven. Snijd de ribbetjes voorzichtig van elkaar los. Schik er twee per bord mooi schuin op elkaar, schep de groenten erbij en giet een beetje van de saus erover. Maak het af met het sinaasappelschijfje.

Ingrediënten saus 300 gr gevogelte (kippen-) bouillon 1 soeplepel sinaasappel marmelade

STOOFPANNETJE VAN ZOET-ZOUTE RODE KOOL, KWARTELS IN EEN JASJE VAN GEROOKT SPEK Ingrediënten 1 rode kool, 1 rode ui, 100 g zwarte bessen of bosbessen 4 kwartels, 4 fijne sneetjes gerookt spek, 2 laurierblaadjes, 1 takje tijm, 1 eetlepel crème de cassis, 2 eetlepels wijnazijn, 40 g boter, 2 eetlepels druivenpitolie, zout en versgemalen peper Bereiding Wikkel de sneetjes gerookt spek rond de kwartels. Bestrooi met zout en peper

en laat ze 10 min in de braad-/stoofpan bruineren in 20 g boter en een eetlepel olie. Zet de kwartels opzij in een schaal.Snipper de ui. Was de rode kool en snijd hem in fijne reepjes. Laat de ui en de kool gedurende 10 min in de braad-/stoofpan fruiten in het restant van de vetstoffen.Voeg tijm en laurier toe. Bestrooi met suiker en giet er vervolgens de crème de cassis, 15 cl water en de wijnazijn bij. Voeg peper en zout toe, dek af en laat gedurende 1 u 30 op een heel laag vuur koken en roer af en toe om. Leg de kwartels erop zodra de kool goed gaar is en laat 15 min afgedekt op een zacht vuur koken. Dien rechtstreeks in de braad-/stoofpan op. 23

Uit eten… eerst de presentatie, dan de geur en uiteindelijk de smaak EEN CULINIAIRE ONTDEKKINGSTOCHT MET DE FLESSENPOST NAAR DE FIJNSTE RESTAURANTE IN BERGEN

In Bergen en Bergen aan Zee kunt u tijdens de Kunst10Daagse én daarna lekker eten en genieten van heerlijke wijnen met een gastvrij ontvangst en een fikse dosis gemoedelijkheid.

Bistromie t Parkje

Eetcafé de Lamoraal

Fabels Eten & Drinken

Heerlijke gerechten waarbij goed gelet wordt op ingrediënten zoals verse roomboter, biologische kokosolie, natuurlijke zeezoutkristallen en Himalaya steenzout. Op vrijdag worden er tussen 16.00 en 20.00 uur oesters geserveerd. Er is een enorme keuze aan speciale wijnen. Let ook op de culinaire evenementen die regelmatig worden georganiseerd, zoals bijvoorbeeld een wijnmakersdiner. Reserveren: 072-5812223

In het knusse eetcafé de Lamoraal dineer je met uitzicht op de Ruïnekerk. Het eetcafé wordt ak 40 jaar gezien als de huiskamer van Bergen. In de Lamoraal is het genieten van zowel een (dag)hapje (en ruime menukaart) als een drankje aan de gezellige bar, de 10 tafels binnen of op het verwarmde terras. In het weekend kun je er ook lunchen. Reserveren: 072-5894550

Is een van de spraakmakendste eetgelegenheden van Bergen. Het heeft een gezellige bar en een zonnige serre met ziccht op de achtertuin. Gelegen bij de Ruïnekerk (Oude Prinsweg).Tijdig komen of reserveren is gewenst, want het is er altijd bomvol. Reserveren: 072-5814003

“Koken is geen kunst, Lekker koken is dat wel”

Duinvermaak Aan de rand van het bos, onderaan de ‘skipiste’ Il Primo, vind je restaurant Duinvermaak. Een fijne plek voor pannenkoeken, pizza’s, ouderwets heerlijke poffertjes, maar ook royale salades. In dit restaurant strijk je neer na de wandeling of de skiles. Kinderen zullen zich prima vermaken in de nieuwe speeltuin naast het restaurant. Reserveren: 072-5813927

Oriëntaals restaurant De Oude Prins Het restaurant is gelegen onder de ‘rook’ van de Ruïnekerk. Heerlijke, smakelijke gerechten uit alle uithoeken van Azië. Anders dan het klassieke Chinese restaurant heeft dit restaurant een cosmopolitische sfeer en uitstraling. Tip: bestel een Chinese witte wijn: ‘The Great Wall’. Sushi’s graag een dag van te voren bestellen. Gerechten zijn ook af te halen. Reserveren: 072-5812426

Het Hof Leer de geheimen van de chef tijdens een kookworkshop op landgoed Het Hof. De kookschool start met het plukken van groenten en kruiden uit eigen moestuin om deze samen met andere eerlijke en heerlijke ingrediënten te bereiden tot een lunch of een diner. Na de noeste arbeid in de Hofkeuken is het tijd voor de proef op de som; samen proeven en proosten op de gastronomische hoogstandjes in een van de pronkkamers van Het Hof. Het is ook een mooie plek voor privédiners. Reserveren: 072 - 5821721

Café-Restaurant ‘Het Huis met de Pilaren’ Het sfeervolle café – restaurant is gevestigd in een monumentaal pand uit het jaar 1787. Het lekker verwarmde terras, dat er uit ziet als een Italiaanse loggia, biedt uizicht op de Ruïnekerk. Binnen is het ouderwets gezellig en vooral in de winter kiezen veel gasten voor een tournedos Stroganoff waarbij de saus aan tafel wordt klaargemaakt. Je kan er terecht voor een huisgemaakte soep, een Pilarensaté en voor een uitgebreid diner. Reserveren: 072-5812187

De Duinenrij

Hemmingway’s Beach restaurant

Het terras van de Duinerij is ruim en grotendeels overdekt. De uitgebreide menukaart met betaalbare gerechten maakt het zeker de moeite van een bezoekje waard. Naast pizza’s en vlees- en visgerechten zijn er verschillende soorten Mexicaanse gerechten die heerlijk smaken na een stranddag. Reserveren: 072 589 6099

Huize Glory The Bourbon Room Drinks, food, beautiful wines and music, hier draait het allemaal om in the Bourbon Room. Maak op een ontspannen manier kennis met de vele smaken en de internationale sfeer. De chefs en barmedewerkers bereiden à la minute de gerechten die u kunt kiezen van de aangepaste barkaart. Kortom; passie, enthousiasme en liefde voor eten & drinken. In een sfeer waar iedereen zich lekker voelt: niets hoeft, bijna alles mag. Reserveren: 072-581369

Bij aankomst in Bergen aan Zee, rechtsaf bij de eerste rotonde, ligt wat hoger gelegen, met een fantastisch uitzicht vanaf het terras op de zee over de duinen en het dorp, landgoed Huize Glory. Het hotel kent een rijke historie sinds het in 1916 in de stijl van de Amsterdamse School werd gebouwd. Zo was er ooit Bio-vakantieoord gevestigd. En ook nu blijkt het een prima plek om er je energie op te laden. En mag het hotel inmiddels aardig zijn opgeknapt, je waant je er toch in andere tijden. Reserveren: 072 5813741

Het is een mix van beachclub en restaurant en ingericht door niemand minder dan Piet Boon. Chef-kok Jeroen Klepper serveert verse vis uit de Noordzee en groenten van biologische teelt die als het even kan uit de regio afkomstig zijn. Voor de kinderen zijn er bijvoorbeeld pizza’s uit de pizzaoven en waterijs zonder suiker, gemaakt van biologisch fruit. Je kunt er natuurlijk ook gewoon een goed kopje koffie drinken. Hemmingway’s is het hele jaar open. Reserveren: 06 17928416

Hotel Meyer -Maz Het Restaurant is één van de toonaangevende restaurants in Bergen aan Zee met een jarenlange faam van culinaire hoogtepunten en oprechte gastvrijheid. Onder leiding van chefkok Maarten Kolkman komen er Frans-Mediterrane seizoensgerechten uit de keuken die een culinaire weldaad zijn voor de smaakpapillen. Je kunt er ook terecht voor heerlijke salades, soepen en borrelhapjes. Reserveren: 072 5812488

even buiten bergen Restaurant Merlet - Schoorl Aan de breedste duinrand van Nederland ligt het rustieke dorp Schoorl. Het restaurant hotel Merlet heeft een unieke ligging aan de schapenweide met uitzicht op de Schoorlse duinrand. De omgeving is het gehele jaar prachtig, welke jaargetijde dan ook.In de dertig jaar dat Merlet bestaat, is een solide zaak opgebouwd die tegen een stootje kan. En bijzondere mensen aantrekt. Van heinde en verre. Merlet geeft haar gasten een Culinaire beleving in een prachtige omgeving! Reserveren: 072 - 509 36 44

Restaurant Cunst

Restaurant Cunst© waar passie, beleving en prijs-kwaliteit voorop staat. Iedere twee weken een compleet nieuwe kaart. Een echte culinaire beleving. Van 19 oktober t/m 31 december A fish called Cunst: Proeven - zien - beleven. Reserveren: 072 - 888 4908

Gasterij ’t Woud Aan de rand van het duin, op de weg tussen Bergen en Egmond (de Herenweg) bevindt zich het unieke café restaurant Gasterij ‘t Woud. Binnen in de gasterij is de sfeer warm en huiselijk, met in het interieur veel maritieme accessoires van oude scheepswrakken en strandvondsten. Een klein museum op zich. Iedere donderdagavond: Gesudderde Parelhoen, een echte aanrader!

Restaurant ‘t Sluisje

Restaurant De ware Jacob Restaurant De Ware Jacob, heerlijke keuken, gezelligheid in een prettige huiskamersfeer en voldaan en tevreden huiswaarts keren, goed eten zonder drempelvrees. En sinds deze maand is ook nog eens de bekende Bergense chef kok Ilca Bon toegetreden tot het team. Reserveren: 72 58 94 007

Restaurant ‘t Sluisje is het culinaire verlengstuk van golfbaan Sluispolder en staat voor smaak, creativiteit & kwaliteit. Dat proeft u niet alleen tijdens een diner, maar ook bij de lunch of ’s ochtends bij een verse kop koffie. Naast een stijlvol restaurant met een gezellige bar en prachtig terras, is ’t Sluisje de locatie bij uitstek voor zakenlunches, (a la carte) diners, recepties, (personeels)feesten, bruiloften en andere feestelijke bijeenkomsten. Reserveren: 072 5 111 555

Met speciale dank aan Eerste Bergensche Boekhandel & Hans Langeree.

Gemeente Bergen en het Prins Bernard Cultuurfonds.

Halte de Liefde wordt mede mogelijk gemaakt door

HALTE DE LIEFDE

POP EN POËZIE IN DE BUS 20 Oktober 21 Oktober 22 Oktober 27 Oktober 28 Oktober 29 Oktober

Jabik Veenbaas Pim te Bokkel Elly de Waard Marieke Lucas Rijneveld Sjoerd Kuyper Tsead Bruinja

Voorstellingstijden

Busticket: €10,—

15:00 & 17:00

Reserveren niet mogelijk

Locatie: Plein

& vol = proppen, dus kom op tijd!

(tegenover de Deen)

Contant betalen bij de chauffeur

WIES EN DE LIEFDE SAMEN MET VERSCHILLENDE DICHTERS

STEUN DE SCHONE LIEFDE De Franse stadsbus die de Bergense band Wies en de Liefde heeft ingericht als reizend theater, wordt omgebouwd naar een elektrische bus. De steeds strengere regelgeving voor dieselmotoren maakt het lastiger om aanwezig te kunnen zijn op festivals en evenementen. Met het plaatsen van een elektromotor wordt de actieradius aanzienlijk vergroot. Met het project De Schone Liefde wil de band de eerste Groene Muzikanten van Nederland worden en bijdragen aan de bewustwording van de voetdruk die iedere band, muzikant & festivalorganisator achterlaat! Jaarlijks wordt er circa 15 miljoen liter diesel gebruikt om Nederlandse evenementen en festivals van energie te voorzien. Dit ombouwen kan Wies en de Liefde niet alleen en heeft daarom je hulp nodig! Kijk op: https://www.voordekunst.nl/projecten/6290 om te zien, hoe je het project De Schone Liefde een warm hart kunt toedragen. De crowdfunding start op de Dag van de Duurzaamheid op 10 oktober 2017.

Wies EN

E D F E I L DE wiesendeliefde wies_en_de_liefde www.wiesendeliefde.nl

RESTAURANT FERNANDO’S HEEFT ZIJN DEUREN GEOPEND Bergenaren met een droom...

Fernando Jonker, geboren in Colombia, werd op zijn vijfde geadopteerd en kwam naar Nederland. Toen hij 10 jaar oud was waren er voor hem maar twee opties, profvoetballer of chefkok worden. Profvoetballer werd het dus niet. Na zijn opleiding belandde hij bij de fameuze Hans Kamm sr. van Nero’s Place. Toen wist hij één ding zeker, koken was en is zijn grote passie. Na omzwervingen in Amsterdam bij restaurant de Bios en een zeer succesvolle periode in Heiloo bij Restaurant La Locanda heeft hij de overstap gemaakt naar The Bourbon Room in Bergen. Het restaurant is in Bergen in korte tijd een begrip geworden en hij kijkt dan ook terug op een fantastische tijd. HET NU... In Alkmaar kreeg hij een prachtig pandje op het oog en wist toen dit zou zijn eerste eerste eigen restaurant gaan worden. MARK ZOMERS Mark Zomers werkt al sinds zijn 14de in de horeca, Na de middelbare school is hij gestart met de koksopleiding. Ook hij vindt koken erg leuk. Maar gaat uiteindelijk liever als gastheer om met mensen dan achter de ‘kachel’ te staan. Hij startte in Bergen bij Bar Gezellig, en daarna bij restaurant Julie in Bergen en belandde uiteindelijk bij blooming beach. En dan is het nu dus tijd geworden voor het serieuze werk.

HET DOEL Goed én betaalbaar eten in combinatie met ultieme gastvrijheid. Bij Fernando’s worden gasten tijdens hun verblijf culinair in de watten gelegd. Zonder a la carte kaart want daar is de keuken te klein voor. De chef bepaalt het menu en u geeft aan wat u wel en niet lekker vindt. 3,4 of 5 gangenmenu, aan u de keus. Voor vegetariërs is er ook elke dag een 3,4 of 5 gangen menu. (Graag wel bij reservering aangeven). Wat Fernando's anders zal maken dan gebruikelijk is de relaxte sfeer. Het eten zal hoogstaand zijn, maar op een bistro wijze, denk hierbij aan een tafel gedekt met een linnen servet en een aantal prachtige wijnglazen, die klaarstaan voor het geselecteerde wijnarrangement. Bij lekker eten horen ook goede wijnen. En die zijn er in overvloed. Dit in combinatie met het creatieve culinaire brein van Fernando, zal garant staan voor een heerlijke avond genieten.

Nieuwsgierig geworden? Reserveren: 072-5824075 Of mail: reserveren@fernandosalkmaar.nl

Fernando’s Alkmaar - Peperstraat 1 - 1811 LX Alkmaar

DE MODETREN HERFST EN WIN

Wat zijn de modetrends voor dit najaar? Als je kijkt naar wat er op de catwalks te zien was en naar wat opviel, dan krijg je al een aardig beeld van wat er het komende seizoen in de winkels zal hangen. De trends zijn meestal subtiel. Een nieuw gebruik van stoffen, prints, nieuwe kleurcombinaties of gebruik van materialen. Er komen telkens elementen van vroeger terug. Toch zijn er ook ieder jaar wel weer dingen die opvallen.

De meest opvallende trends: voor de dames: Meer volume

lintjes, strikjes zijn gedeeltelijk gerimpeld zijn

of helemaal in dezelfde kleur hebben.

wijder vooral bij de mouwen en de schouders.

van andere kleuren of stoffen. Ook pofmouwen

Wijd uitlopende mouwen

hoewel de slim fit broek populair blijft, worden

zitten of juist ter hoogte van de polsen. Roman-

maal of gedeeltelijk wijd uitlopen, wat vaak heel

De mode wordt over het algemeen wat breder/

van verschillende materialen of hebben inzetjes

Rokken, truien, vesten en jassen zijn wijder. En

zijn weer te zien. De pof kan bij de schouder

broeken ook hoger in de taille en wijder in de

tische mouwen dus.

len wel slank en zijn er veel ceintuurs of brede

Van top tot teen in dezelfde kleur

Lange handschoenen

kleur en soms ook nog bijpassende schoenen.

terug. Ze waren bijvoorbeeld ook te zien in de

pijpen. Toch blijft de taille in de meeste gevalriemen die de taille benadrukken.

Van boven en onder dezelfde stof en/of dezelfde

Bijzondere mouwen

Vorige winter noemden we dit verschijnsel ook

Met de mouwen is duidelijk iets aan de hand

al voor de kleur zwart. Dit jaar gaat het voor alle

vaak in de mouwen. Ze zijn heel lang, hebben

stuk of losse kledingstukken die allemaal bijna

deze winter. Als er al vernieuwing is, dan zit dat 28

kleuren op. Ook voor denim. Kleding uit één

Veel kledingstukken hebben mouwen die helevrouwelijk staat.

De lange handschoenen komen regelmatig jaren ’20, ’50 en ’60 van de vorige eeuw. Nu

de aandacht op de mouwen en armen lijkt te liggen, zien we ze weer. Best mooi eigenlijk….

NDS VOOR DE NTER 2017/2018 De meest opvallende trends:voor de heren:

De grens tussen formele en ontspannen kleding vervaagt. Minimalist Utility voegt een gevoel van precisie en verfijnde understatement toe aan functionele thema’s. Strakke silhouetten en minimalistische styling verheffen cargo stijlen voor een hedendaagse stadse uitstraling, terwijl een terughoudend palet van aardse tinten en weloverwogen anatomische elementen het in de toenemende mate verfijnde gevoel accentueren.

Brede riemen

Jassen met volume

En niet zomaar breed, maar echt breed. Rie-

je helemaal in kan wegkruipen.

Opvallend was het grote aantal brede riemen. men of banden die de aandacht vol naar de

taille brengen, echte blikvangers dus. Draag ze om jassen, jasjes, blouses en vesten.

Zakelijk grijs

Het mannenpak is wel een item dit najaar. Maar wat ook opviel was de grote verscheidenheid

aan grijze kostuums. Grijs is natuurlijk ook een

modekleur dit seizoen. De kostuums variëren van vrouwelijk tot hele mannelijke modellen.

Jeans en denim

Denim, denim jacks of spijkerjacks blijven on-

Je weet wel, van die grote, ruime jassen waar

Gewatteerde jacks

Niet helemaal nieuw, maar wel opvallend veel gewatteerde donsjacks. Wel lekker warm in ieder geval.

Zilver

Er is best wel wat bling bling en metallic te

zien. Maar het aantal zilveren kledingstukken

viel op. Zilver is al een paar seizoenen erg

populair. Zilveren schoenen maar ook hele zilverkleurige jassen, tops of shirts.

verminderd populair. Veel jasjes zijn opgesierd

Strepen

het van top tot teen spijkerpak was vaker te

Horizontaal of verticaal, fijn of breed, felle

met applicaties, borduursels en/of kralen. Ook zien. Beetje jaren ’70 stijl.

Strepen zijn weer of nog steeds helemaal in. kleuren of rustige kleuren het kan allemaal.

Donkerrood leer

Winters wit

ulair en dat blijft nog wel even zo. Natuurlijk

witte outfit is dit najaar helemaal hip. Net als

Het bomberjack is al een paar seizoenen pop-

veel zwart leer, maar opvallend waren jacks van donkerrood leer. Donkerrood leer is ook veel

te zien bij accessoires als schoenen, tassen en lange handschoenen.

Fluweel

Sinds vorig jaar zijn fluweel- of velours stoffen weer terug van weggeweest. Ze geven kleding

al snel een luxe uitstraling. Het wordt gebruikt voor jurken, jasjes, broeken of kostuums.

Meerdere tinten wit bij elkaar. Een vrijwel hele lichtroze trouwens.

Schoenen met veters

Naast veel hoge laarzen viel het aantal hoge

schoenen en laarzen met veters op. Zowel elegante veterlaarsjes als stoere hoge schoenen met veters.

Colour & Print

Donkere aardse tinten en rijke basistinten versterken het winterpalet met een nieuwe kleurdichtheid. Een combinatie van verkoelende

neutrale tinten in ijzige kleurschakeringen zorgt voor een winters gevoel. Zeefdruk technieken en monochrome typografie verwijzen naar de

stedelijke en industriële aspecten van de trend, terwijl militaire herkomsten een update krijgen

met een texturerende, tribal interpretatie van camouflagemotieven.

Surface & Materials

Traditionele stoffen krijgen een modernis-

tische bewerking met hedendaagse kabels, gedefinieerde baleinen en stretchjersey. Performance en bruikbaarheid komen samen met

waterbestendige afwerkingen en isolerende eigenschappen toegepast op toegesneden stuk-

ken. Gewaxt katoen introduceert een rustiek element, en voegt spanning toe aan kleermakersstijlen.

Apparel & Accessories

Hybride toepassingen worden belangrijk voor herfst/winter met de fusie van ontspannen

en formele elementen in mode. Basisstukken

voor heren worden opnieuw uitgevonden met gelaagde constructies en weloverwogen hardware details. Schoenen slaan de brug tussen

zware arbeider en stedelijke atleet, terwijl multifunctionele accessoires duurzame constructies combineren met hoogwaardige afwerkingen.

bron: fashionunited.nl

BERGENS TALENT: BERGENAAR PATRIC SMIT. EEN HELD OP WIELEN…

De voorzitter, Thea Dekker overhandigd de nieuwe Kunst10Daagse catalogus aan wethouder Odile Rasch en Sponsor Rabobank Noord-Kennemerland directeur, Ugur Pekdemir.

Kersverse Bergense als nieuwe voorzitter Kunst10Daagse Een betere en snellere manier om

door mijn nieuwe functie als voorzitter van de

Verwondering op alle niveaus

te integreren in haar nieuwe woon-

Kunst10Daagse in een soort snelkookpan ter-

Het doel van de nieuwe voorzitter is onder an-

plaats Bergen kon Thea Dekker zich

echtgekomen.”

dere om te bekijken welke kwaliteiten er kun-

niet voorstellen. Ze had nog maar net

nen worden behouden, wat er te verbeteren

de verhuisdozen uitgepakt, of een oude

Op ontdekkingsreis

valt en hoe iedereen enthousiast kan blijven

middelbare schoolvriend liet haar weten

De organisatie van de Kunst10Daagse neemt

om huis en tuin open te stellen voor publiek.

dat het bestuur van de Kunst10Daagse

veel tijd in beslag. Thea bewondert de inzet van

In vergelijking tot vorig jaar zijn er een paar

op zoek was naar een nieuwe voorzitter.

iedereen die daar bij betrokken is, vooral ook

veranderingen. Zo is er dit jaar bij hotel

Haar bestuurlijke achtergrond, enthou-

die van de vele vrijwilligers. “Vanaf mei zit ik

Blooming een expositie van jong talent en staat

siasme voor kunst en cultuur én zin om

om de week met de bestuursleden om de tafel.

er straks een Aardlander, een in het oog spring-

iets nieuws aan te pakken, waren reden

We werken met een uitgebreid draaiboek dat

end kunstwerk van Robbert van der Horst,

genoeg om zich gelijk beschikbaar te

in de afgelopen 25 jaar is gefinetuned. Het is

op het terrein van de Ruïnekerk. Deze kun

stellen.

de kunst om alles zo soepel mogelijk te laten

je van binnen en buiten bewonderen. En het

verlopen”. Thea’s bestuurlijke ervaringen zullen

thema van dit jaar? Dat is

Thea: “Dit jaar viert de Kunst10Daagse haar

hier vast een goede bijdrage aan leveren. Zo is

Thea: “als kunstenaar kun je hier mee doen

25e jubileum. Vanuit mijn vorige woonplaats

zij al bijna 10 jaar voorzitter van de Raad van

wat je wilt, of juist niet. En als bezoeker blijf

Enkhuizen zijn mijn man en ik bijna elk jaar naar

Toezicht van het Zaantheater en ruim drie jaar

je je natuurlijk ook verwonderen. Over bijvo-

Bergen gereden om te kijken naar het veelzij-

voorzitter van de Vereniging Vrienden van het

orbeeld de impact van de kunst die voor on-

dige aanbod dat geëxposeerd werd. Ik vind het

Zuiderzeemuseum. En mocht ze op manage-

troering, blijdschap, boosheid of verbazing kan

uniek dat je de kunst ook bij mensen thuis kan

mentgebied nog op problemen stuiten, biedt

zorgen over prachtige - of, in jouw ogen, juist

bekijken. Zo krijg je op een informele manier

haar opleiding ‘management van disfunctionele

foeilelijke kunstwerken”.

zicht op een heel gevarieerd kunstaanbod. We

en irrationele processen’ vast ook uitkomst.

Voor Thea’s woning staat zo’n mooi boeken-

hadden altijd al een oogje op de westkust, maar

“Het is voor mij een voordeel dat ik nieuw ben

kastje waar iedere voorbijganger een boek

we waren economisch gebonden aan Enkhuizen

en overal open en onbevooroordeeld naar kan

uit kan pakken om daar vervolgens een nieu-

en zodra de mogelijkheid zich voordeed om te

kijken. Ik ervaar het als een soort ontdekkings-

we voor terug te zetten. Een leuke manier om

kunnen verhuizen, hebben we dat gedaan. Je

reis” zegt Thea enthousiast.

het lezen te stimuleren, maar volgens mij komt

‘verwondering’.

moet altijd als nieuwe inwoner van een dorp of

Thea daar zelf nu niet zo snel aan toe.

stad je weg proberen te vinden, maar nu ben ik

Tekst: Marga Brakenhoff 31

DE KUNST EN DE RIOOLJOURNALIST In de jaren zeventig werd ik als beginnend verslaggever van het katholieke Noordhollands Dagblad, dat later fuseerde met de Verenigde Noordhollandse Dagbladen, regelmatig naar openingen van tentoonstellingen gestuurd. Dat waren altijd vrolijke bijeenkomsten. De galeriehouder, een bevriende criticus of een wethouder hield een speechje waarin hij trachtte het werk van de kunstenaar te duiden.

Steevast kwamen daar termen als ‘unieke vormen’, ‘verrassende kleuren’ en ‘originele composities’ in voor, want daar kon je je geen buil aan vallen. De genodigden maakten vervolgens een rondgang langs het geëxposeerde werk dat over het algemeen ‘prachtig’ of ‘fascinerend’ en bij twijfel ‘apart’ werd gevonden - de kunstenaar bevond zich tenslotte binnen gehoorsafstand. Waarna iedereen zich op de tafel met hapjes, jus d’orange, bier en de destijds zo populaire sherry stortte. Ikzelf was geen echte kunstkenner, ik kwam nooit verder dan ‘mooi’ of ‘niet mooi’, en maakte daarom altijd een praatje met het middelpunt van de expositie en liet me vertellen wat hij met zijn werk bedoelde. En dat kwam dan keurig in de krant. Eén keer was ik bij een ‘vernissage’ in Galerie Paal 1, natuurlijk in Den Helder want daar staat die paal, waar een serie etsen werd geëxposeerd. Allemaal hadden ze een afwijkende vorm - een cirkel, een ovaal, soms was een hoek afgesneden. De etsen zelf lieten wat vage krassen en krabbels zien. Dat vroeg om uitleg. Samen met de collega van de Helderse Courant trok ik de etser aan zijn vestje. Wat beoogde hij met dit werk? De man liet een lange stilte vallen, krabde in zijn baard, keek me aan over zijn grote bril en zei toen: ‘Wat ik wil? Tsja… ik wil uit het vierkant vandaan…’ Waarna hij nog een slok bier nam en zich tot een andere bezoeker wendde. De collega en ik keken elkaar verbijsterd aan. Wat was hier aan de hand? Hadden we te maken met een genie of keken we naar een keizer zonder kleren? We besloten tot het eerste en kwamen overeen de vrijwel onbekende kunstenaar te promoten. Dus meldde zowel de Helderse Courant als het Noordhollands Dagblad de volgende dag dat de etser, voordat hij in Galerie Paal 1 neerstreek, al exposities had gehad in gerenommeerde musea in New York, Parijs en Rome. Nooit meer iets over dit verzinsel gehoord. Mijn kennismaking met de Bergense kunstwereld dateerde van tien jaar voor ik er kwam wonen. Ook in de jaren zeventig en daar was ook iets mee. In een interview dat ik had met de Egmondse beeldhouwer Geert-Jan van Meurs uitte deze zijn onvrede over het kunstbeleid in Nederland. Hij verzette zich vooral tegen de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), die kunstenaars inkomenszekerheid verschafte. ‘Laat ze er maar een baantje bijnemen, dan kunnen ze zich in hun vrije tijd op de kunst gooien,’ zei hij. Afschaf-

fen die hap, vond Van Meurs dus. Had ik in dat tijdsgewricht beter niet kunnen neerpennen. Want het kwam me op een venijnige ingezonden brief te staan van de destijds vooraanstaande Bergense schilder/dichter Hans van Draanen. Terwijl de interviewer alleen maar de opvatting van de klassiek geschoolde beeldhouwer had geciteerd, had deze zich volgens Van Draanen schuldig gemaakt aan ‘riooljournalistiek’. En dat ook nog eens in zo’n katholiek sufferdje, nauwelijks minder erg dan De Telegraaf. Dat dat noodlijdende krantje, sinds de afschaffing van het motto ‘Buiten God is het nergens veilig’, werd bemand door een legertje slecht betaalde rebelse jongeren wist hij natuurlijk niet. Net zomin voorzag hij dat Van Meurs uiteindelijk zijn zin zou krijgen. Want tegenover het recht op een inkomen uit de BKR stond de verplichting kunstwerken aan de overheid af te staan, met als gevolg dat kelders van rijksgebouwen en gemeentehuizen uitpuilden waar de bestuurders op een gegeven moment schoon genoeg van kregen. In 1987 kwam er een eind aan de regeling.

haar tijdelijk was toegewezen, weer moest verlaten. Toch had het opheffen van de BKR ook nadelen.

Maar u snapt dat ik me een tikkeltje schuchter door Bergen bewoog toen ik er begin jaren tachtig ging wonen, en me in kroegdiscussies over kunstkwesties altijd maar wat op de vlakte hield. Want de tijdgeest schreef nog steeds voor dat kritiek op elke verandering in het cultuurbeleid not done was, en per definitie rechts. En van rechts was het in die tijd maar een klein stapje naar een oordeel als ‘fascistoïde’. De meeste kunstenaars stemden links. En dan niet op die slappe roze PvdA, waarbinnen ik me op de rechterflank bewoog, nee, de PSP was hun partij of de CPN. Dat de artistieke voorkeur van de gestaalde kaders van de communistische partij zo’n beetje ophield bij het ‘zigeunermeisje met traan’ of een sociaal-realistische poster uit de Sovjet-Unie, terwijl kunstenaars hun klanten vooral vonden in de welgestelde burgerij, deed er niet toe. Marktwerking was een vies woord en alleen links kon er voor zorgen dat kunstenaars tot volle bloei konden komen. Waarbij de overheid voor veel voorzieningen diende te zorgen, waaronder huisvesting. Ik herinner me hoe de kunstenares Ans Wortel in woede ontstak toen ze haar atelier in het huidige museum Kranenburgh, dat

Anno 2017 blijkt dat de kunst alle stormen van de afgelopen halve eeuw heeft getrotseerd. Overheden verstrekken nog steeds opdrachten, net als het bedrijfsleven en er blijft ook een flinke markt voor particulieren, zoals onder meer blijkt uit het aanhoudende succes van deze Kunst10daagse. Zelfs heb ik inmiddels ook wat werk van Bergense kunstenaars in huis. Zoals een prachtig kustgezicht van Pauline Bakker, een fraai abstract landschap van Jeroen de Carpentier en ik kijk elke morgen blij naar het kleurige kippetje van Jerome Bech aan de keukenmuur. En boven de bank hangt een in opdracht van mijn vrouw door Eric Winder vervaardigd doek van het terras van d’Alderliefste, een van mijn favoriete hangouts in dit heerlijke dorp.

Want die kende in ieder geval een drempel. Een adviescommissie, bestaande uit experts, kunstenaars en een rijksconsulent beoordeelde wie er voor in aanmerking kwam. Opleiding en ervaring telden mee. Maar na 1987 was de beer los. Iedereen kon zich in de artistieke wereld begeven. En dat gebeurde dan ook. Vooral soapsterren en uitgerangeerde acteurs bekeerden zich tot ezel en palet en vielen daar de hele wereld via tv en ‘de bladen’ mee lastig. Het werd zo erg dat Rijk de Gooyer tegen zijn kroegmaatjes zei: ‘Jullie moeten me wat beloven. Als jullie me betrappen met een penseel in mijn hand; meteen afpakken!’ Inmiddels is die gekte allang weer voorbij.

Zijn die schilderijen allemaal kunst met een grote k? Geen idee. Ik moet bekennen dat mijn kijk op kunst zich nauwelijks verder heeft ontwikkeld sinds ik de man ontmoette die uit het vierkant wilde. Dus u begrijpt het al: ik vind ze gewoon ‘mooi’.

Gerrit Mollema

Beleef het vernieuwde najaarsproeverij menu bij The Bourbon Room THE BOURBON ROOM | Jan Oldenburglaan 7 Bergen | info@thebourbonroom.nl www.thebourbonroom.nl voor reserveringen: 072 - 581 36 96

Paviljoen De Jongens in de winter Vanaf 1 November hebben wij een winterpaviljoen.

coffee, Glúhwein en warme apfelstrudel staan op de

Van vrijdag tot en met maandag geopend van 9.00 uur

kaart.

tot 17.00 uur.

Kom langs in onze sfeervolle binnenruimte voorzien

We hebben ook een nieuwe winter menukaart.

van houtkachel, Waar ook uw viervoeter welkom is.

Verse soepen en warme lunchgerechten, ook Irish

Tot ziens bij De Jongens

De Jongens Bergen aan Zee | C.F. Zeilerboulevard “afgang de Zilte Zoen” | Tel. 072 - 58 18 908 | www.dejongensbergenaanzee.nl

Wanneer is iets kunst en wanneer ben je eigenlijk kunstenaar De kunstwereld staat op zijn kop als Marcel Duchamp in 1917 zegt dat een urinoir kunst is. “Elk alledaags voorwerp kan kunst worden”, zegt hij, en dat brengt een discussie op gang. Hij is de grondlegger van de conceptuele kunst. Het denken over kunst is kunst. En het kunstwerk is een idee.

JONGE KUNSTENAARS OP AVONTUUR Pas op de suppoost! Ik dacht: “nou, één pizzapunt meer of minder valt hier niet op”. En dat was het idee: “hoe kan je het in een museum, in welk museum dan ook, ophangen naast een Van Gogh en het niet laten opvallen?” Dus toen hebben ze het allemaal tegelijkertijd om 1 uur ’s middags laten plaatsen en daarvoor hebben we wel heel veel vrienden en kennissen, en klasgenoten, compagnons ingeschakeld. Het Rijksmuseum was wel met detectorpoortjes beveiligd en al dat soort dingen, maar daar kon je het zo naar binnen brengen. Je tas kon door dat ding heen, maar ze zoeken naar messen, bommen en scharen. En een pizzapunt valt niet zo op. Iedereen was eigenlijk een beetje onthutst zou je kunnen zeggen, dat dat in één keer in het museum te zien was en ontdekt werd. Volgens mij was het een Twitterbericht van… De Twitter van Centraal Museum Utrecht die aangaven dat ze ‘m zouden laten hangen, omdat ze het een leuke actie vonden. Mij intrigeerde het meteen. Ik vond dat wel iets, ja, ik weet niet, dus ik zei al meteen eigenlijk ook tegen mijn collega’s “ja, ik wil het kopen!”. En toen dacht je “ja, we hoeven daar geen 100.000 Euro voor, maar als we geld hebben

Pizza van Sam en Menno

Werk van Banksy

om met zijn vieren naar Londen en Parijs te kunnen, en het daar te kunnen hangen, zijn we allang blij”. Als een object of een uiting, of een expressie eenmaal binnen de muren van een museum is, is het zodanig opgewaardeerd, dat het onbetwistbaar kunst is. Dus ik ben naar Londen geweest en inmiddels naar Parijs geweest, en het Louvre. Dat kan je hier hangen. Wat is een kunstwerk? Is het kunstwerk een doosje met de pizzapunt of is het kunstwerk ons idee, om het idee op zich zonder het te doen, is dat al een kunstwerk? Of is het een kunstwerk, dat je met zeven personen of op zeven plekken tegelijkertijd met heel veel personen tegelijkertijd zo’n ding plaatst? Het kan alle drie kunst zijn en ik weet nog steeds niet precies welke nou het kunstwerk is.

Werk van Banksy

Sam en Menno zijn niet de eersten die hun werk ongevraagd in een museum ophangen. De artiest Banksy was hen in de jaren ’80 voor. Daarna kwamen we er inderdaad achter, “dit is blijkbaar ook al vaker gedaan” en het is eigenlijk een combinatie van Banksy en Duchamp, want Duchamp plaatste iets wat geen kunst was, namelijk het urinoir, de pisbak, met toestemming van het museum. En Banksy, die hing zijn schilderijen die op zich wel kunst waren ongevraagd op, zonder daarbij te vermelden waar het vandaan kwam. Het is ook zeker al eerder gedaan, maar dat waren wel de mensen die hun naam al gevestigd hadden als zijnde kunstenaar. Dus twee idioten die dit verzinnen en het doen kunnen waarschijnlijk kunstenaar worden door het te doen? Ja dus! Sam en Menno

De pisbak van Duchamp

Een kunstenaar aan de Kust. Vincent Bakkum vertelt… Lulkoek Een onderneemster schreef laatst in De Flessenpost: ‘Mijn doel is het ‘ouderwets’ helpen van klanten. Dit doe ik via mijn webwinkel, social media en nu nog een aantal markten om naamsbekendheid op te bouwen.’ ‘Ouderwets’ tussen haakjes, alsof ze wel aanvoelde dat er iets niet helemaal in orde was. Een Bergense kunstgalerie zet in haar advertentie geen woord tussen haakjes. Zo heet het werk van een van haar kunstenaars ‘diep emotioneel, heid.

ongepolijste

Krachtige

kwetsbaar-

boodschap

van

menswaardigheid en vrede.’

De woorden op zich zijn duidelijk en lijken ook aaneengeschakeld nog iets uit te drukken, iets dat het begrip van niet ingewijden weliswaar te boven gaat, maar als je de tekst tot je laat doordringen is het wartaal, gepolijste wartaal.

Woorden als zwanen, die je door hun elegantie geneigd bent het brood te gunnen boven de eenden en de meeuwen.

Wie wil er in vredesnaam ongepolji ste kwetsbaarheid aan de muur? Diep emotioneel werk gebruikt de kunstenaar maar als ruilhandel voor de sessies met zijn therapeut.

Nog even en dan gaan alle remmen los. Dan is het weer Kunst10daagse en zal zelfgebreide tekst Wie wil er in vredesnaam ongepolijste kwetsbaar- en uitleg de geëxposeerde huisvlijt van ‘diepgang’ naar waarde worden geschat. Al die emoties en al heid aan de muur? Diep emotioneel werk gebruikt voorzien. dat gevoel, het doet denken aan een soort terride kunstenaar maar als ruilhandel voor de sessies met zijn therapeut. ‘Middels het penseel geeft Willem Sjoerd met toriumdrift, een afbakening van het eigen métier. name het vrouwelijk lichaam een impressionisEn wat te denken van het missverkiezingenmotto tische transformatie door dynamiek van kleuren Ooit moest ik mijn galerie in Helsinki beloven van ‘menswaardigheid en vrede’? Hoe verbeeld je die de eigenwijsheid van de kunstenaar typeren.’ dat ik nooit meer in interviews zou zeggen dat ik zoiets? Noord-Koreaanse alpenweides vol dan- Een schilderij van een blote mevrouw met rare ‘niets’ te melden had met mijn schilderijen. ‘Dan sende kinderen van allerhande ras, roze konijnen borsten heet ‘kwetsbaar’, een vrouwenrug als een maak je maar diepte,’ zeiden ze toen ik tegensputen knuffelende bejaarden? platgereden hagedis ‘bedeesd’ en twee oranje bil- terde. len besprenkeld met zilveren sterretjes ‘vergetel‘Herman wordt gedreven door een alles verzenJe kunt het je nauwelijks voorstellen, maar heid’. gende hartstocht de vis in heel zijn kwetsbaarmisschien zijn de schilderijen, ondanks de flauwekul, wel zeer de moeite waard. ‘Shireen is een veelzijdige vrouw. Tijdens het heid bloot te leggen. Diep bewogen bewerkt hij schilderen luistert zij naar muziek die haar naar de schepselen Gods keer op keer op keer tot stillevens die op het oog niet van elkaar verEen andere kunstenaar uit hun stal maakt er hele- diepere lagen van emoties leidt.’ schillen, maar die in hun schijnbaar achteloos maal een gepolijst potje van, die ‘verankert sereniteit in een sprankelende balans van kracht en ont- ‘Een centraal begrip in mijn leven is gevoel, vooral gesneden compositie en rijke kleurschakeringen vankelijkheid’. het gevoel dat mensen in mij opwekken. Hun van glanzend natte regenluchten hun gelijke niet kennen. In een sprankelende balans van kracht en gemoedstoestand verbind ik met de mijne.’ ontvankelijkheid fileert Herman niet alleen haring Ga er maar aan staan met een kwast in je hand. Gelukkig staat er verder, dat er niet met één, maar Het betaamt terughoudendheid te betrachten maar rookt hij ook een boterzacht makreeltje. ‘schijnbaar met twee penselen tegelijk’ is geschil- in je oordeel omtrent de kwaliteit van de kunst- Net zo makkelijk.’ 37 derd. werken, maar lulkoek, gepolijst of ongepolijst, mag

Strand49 verhuurt Strandlodges, Beachlofts en Strandbungalows waar u geniet van comfort, luxe en geborgenheid

nabij zee gratis wifi gratis bedlinnen honden welkom 4-6 persoonshuizen exclusieve strandbungalow voor mindervaliden Ruigeweg 49 | 1752 HC Sint Maartensbrug | Tel: 0031 224 228125 Email: info@strand49.nl | www.strand49.nl

DAGEN LANG KUNST IN BERGEN…. EN DE GESCHIEDENIS VAN HET NAAKT

Werk van de bekende Bergense kunstenaar Erik Tierolf Het afbeelden van naakten in de kunst is iets dat al eeuwen gebeurt. Iedereen kent vast de prehistorische Venusbeeldjes of de mythische Griekse sculpturen. Het afbeelden van naakten heeft door de eeuwen heen verschillende fases gekend: van heroïsch, via zondig, naar realistisch naakt. Griekse Oudheid Hoewel er al naakten van duizenden jaren vóór de Griekse Oudheid gevonden zijn – zoals de Venus van Willendorf, gedateerd tussen 24.000 en 22.000 v. Chr. – werd het afbeelden van naakt pas in in de Griekse oudheid (850 – 31 v. Chr.) echt belangrijk in de kunst. In deze tijd werd het menselijk lichaam, vooral dat van de man, geassocieerd met triomf, roem en zelfs morele excellentie.: het heroïsch naakt. De kunstenaars streefden naar perfectie, waardoor elk werk een toonbeeld werd van jeugdigheid en gezondheid. Dat het naakt hier om schoonheid ging en niet om seksualiteit blijkt uit de relatief kleine geslachtsdelen die de sculpturen kregen toebedeeld. Middeleeuwen Met de komst van het Christendom in de Middeleeuwen (500-1400) stond de kunst in dienst van het geloof en werden naakten schaars. Geestelijken werden soms wel naakt afgebeeld als symbool van het geestelijk gezuiverde lichaam. Een voorbeeld hiervan is het lichaam van Jezus, dat aan het kruis vaak halfnaakt werd afgebeeld. Maar het afbeelden van naakt werd voornamelijk gezien als zonde en zelfs Adam en Eva die volgens de Bijbel naakt door het paradijs liepen, kregen meestal een vijgenblad aangemeten. Renaissance In de Renaissance, wat wedergeboorte betekent. werd men weer wat toleranter. Tijdens deze periode herleefde de Klassieke Oudheid en kwam ook het afbeelden van het heroïsch naakt volop terug. Om het naakt te rechtvaardigen moest men wel duidelijk maken dat het om klassiek mythische figuren ging. Veel bekende naakten komen uit deze tijd, zoals

David van Michelangelo. Ook werden er in deze tijd vrouwen naakt afgebeeld, voornamelijk in de vorm van godinnen en mythologische wezens. Een ander veel voorkomende afbeelding was die van het kindje Jezus, die naakt in de armen van zijn moeder ligt. Wulps Barok In de periode die hierop volgde – de Barok – bleef de fascinatie met de kunst uit de Oudheid bestaan, maar vernieuwden de kunstenaars hun werkwijze. Het naakte vrouwenlichaam was niet meer weg te denken uit de kunst, zoals de wulpse dames op de schilderijen van Rubens. Manet In de 19e eeuw heerste er met name in Nederland weer een strengere moraal en was er vooral belangstelling voor landschappen en stadsgezichten. Pas eind19e eeuw met de opkomst van het impressionisme kreeg het naakt een andere status en werd het steeds meer een op zichzelf staande kunstvorm. Manets realistische naakt in ‘Olympia’ veroorzaakte in 1862 nog wel een schandaal in de Salon maar kreeg onder schilders als Degas en ToulouseLautrec al snel navolging. Tot die tijd waren naakten altijd geperfectioneerd en in de 19e eeuw kregen nog veel kunstenaars kritiek op hun werk omdat zij ook ‘gewone’ en imperfectie mensen naakt schilderden of beeldhouwden. Gewoon naakt Hoewel de invloed van de klassieke kunst afnam naarmate de eeuwen vorderde, bleef het naakt belangrijk in de moderne en hedendaagse kunst. Kunstenaars zagen steeds meer af van de klassieke academische regels en verbeelden niet alleen de geïdealiseerde goden en godinnen, maar ook de ‘gewone’ naakte mens.

De bekendste Bergense naaktschilder is Erik Tierolf heeft zijn opleiding gevolgd aan de Academie voor beeldende kunst & vormgeving te Enschede. Na een aantal disciplines geprobeerd te hebben, bleek in het derde jaar de schilderkunst het medium om zich uit te drukken. Het adagium van Erik Tierolf is “Werken is afzien”. Erik maakt eerst een serie kleine schetsen van de compositie. De drager, veelal linnen, is op de traditionele wijze met gips geprepareerd. Hierover wordt met een spons een dunne laag eitempera aangebracht in de kleur gebrande sienna. Dan brengt Erik de compositie met houtskool aan op het doek. De basis van de voorstelling wordt dan verder uitgewerkt met eitempera in twee kleuren. Dan volgt het werken in “impasto”. Dit is eitempera gemengd met olieverf en loodwit. Pas in de laatste fase wordt met olieverf gewerkt, waarin voor de glans damarvernis is vermengd. In de materiaal- en techniekkeuze komt “werken is afzien” duidelijk naar voren. Elke centimeter van het doek komt laagje voor laagje tot stand. Eriks voorliefde voor werken van groot formaat eist niet alleen technische begaafdheid, maar ook vele uren noeste arbeid. Erik heeft in binnen- en buitenland geëxposeerd. Een kleine greep: Galerie Sulegaarden in Denemarken, finalist bij Sotheby’s Art link Young art 2001, Elizabeth Foundation for the art in New York, de Kunst Rai te Amsterdam, Art Rotterdam, Stedelijk museum in Alkmaar, en de New Dutch Realism tentoonstelling in het Evansville museum in de verenigde Staten.

HET PROGRAMMA 2017 20 t/m 29 OKTOBER

Programmering Tijd

Plaats

Naam

Activiteit

Toegangsprijs

15.00 - 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

16.00

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Thank God It’s Kunst10Daagse

DJ’s draaien 70s/80s/90s disco

gratis

17.00

etalage, Plein 73

concert Cadans

gratis

10.30, 11.00, 11.30

Startpunt: Plein 7

Fietsend Cultuur Snuiven

fietstocht

€ 15,00

11.00 - 17.00

Park ‘t Oude Raethuys

Jos A.

hakken in Hout

gratis

12.00-17.00

Het Hof

kinderactiviteiten

herfst workshops

gratis

13.00

beeldje A.Roland Holst

Fridoline

literaire wandeling

€ 10,00

15.00, 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

10.30, 12.00, 14.00, 15.30

Plein 7

Afslag Sneek

straattheater

gratis

17.00

Bibliotheek, Dreef 1

Gerookte Zalm, auteur Gerben Colster

boekpresentatie

gratis

20.00

Ruïnekerk

D-licious en Evelyn Kallansee

muziek uit de jaren 70 en 80

€ 19,50

21.00

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Chayah

jonge indiefolk uit Zwolle

gratis

11.00-17.00

Park ‘t Oude Raethuys

Jos A.

hakken in Hout

gratis

11.00

beeldje A.Roland Holst

Fridoline

literaire wandeling

€ 10,00

11.00, 13.00, 14.00, 16.00

Filarskiweg 12

Marjolijn Engelhard

doorlopende workshop pottenbakken voor volwassenen, 30 min.

€ 5,00

12.00-17.00

Het Hof

kinderactiviteiten

herfst workshops

gratis

15.00, 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

15.30

Cinebergen, Eeuwigelaan 7

Ergens achter Duin en Zee, jeugdherinneringen van Adriaan van Dis en Hans van Marwijk

film, première

€ 7,00 / 8,50 /9,50

Datum

17.00 Tijd

Taverne, Karel de Grotelaan 1 Plaats

Ingmar Glerum Naam

opzwepende funk à la Prince Activiteit

gratis Toegangsprijs

maandag 23 oktober

18.30

Het Huis met de Pilaren, Raadhuisstraat 10

Micheline Van Hautem

Franse chansonavond, inclusief 3-gangen diner

€ 39,50

13.00

beeldje A.Roland Holst

Fridoline

literaire wandeling

€ 10,00

14.30

Aula BSG, Rondelaan 34

Samba Salad

Het Griezelkabinet

€ 9,50

19.30

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Cuba te Llama

salsadansen

gratis

20.00

Ruïnekerk

Eric Vloeimans en Juan Pablo Dobal

jazzmuziek

€ 19,50

20.00

Vredeskerkje

lezing door Julika Marijn

Het leven van mevr. Kröller-Müller’

€ 15,00

11.00, 13.00, 14.00, 16.00

Filarskiweg 12

Marjolijn Engelhard

doorlopende workshop pottenbakken voor volwassenen, 30 min.

€ 5,00

11.00-18.00

Meijers Lijsten, Breelaan 25

12.00-17.00

Berger Scholengemeenschap, Rondelaan 34

Bergense School en tijdgenoten

Kijkdagen Kunstveiling

gratis

12.00-17.00

Het Hof

kinderactiviteiten

herfst workshops

gratis

14.30

Aula BSG, Rondelaan 34

Samba Salad

Het Griezelkabinet

€ 9,50

16.30

Vredeskerkje Bergen aan Zee

zie website Vredeskerkje

namiddagconcert

gratis

20.00

Ruïnekerk

Trio Peter Beets

eerbetoon aan Oscar Peterson

19,50

21.00

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Dan Tuffy

singer/songwriter uit Australië met band

gratis

12.00-17.00

Berger Scholengemeenschap, Rondelaan 34

Bergense School en tijdgenoten

Kijkdagen Kunstveiling

gratis

14.30

Aula BSG, Rondelaan 34

Samba Salad

Het Griezelkabinet

€ 9,50

16.30

Vredeskerkje Bergen aan Zee

zie website Vredeskerkje

namiddagconcert

gratis

20.00

Ruïnekerk

Orkater Nieuwkomers / Sir Duke

swingende mix

€ 19,50

20.30

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Badaboom

stand up comedy

gratis

Dag

Datum

vrijdag 20 oktober

zaterdag 21 oktober

zondag 22 oktober

Programmering Dag

dinsdag 24 oktober

woensdag 25 oktober

donderdag 26 oktober

Wijzigingen voorbehouden

demonstratie Amsterdam Acrylic / mix media

gratis

Een paar stappen en je staat op het strand HOTEL MEYER... EEN GASTVRIJ FAMILIEHOTEL Hotel Meyer is een gerenommeerd en gastvrij

Vanaf 12:00 uur kunt u gebruik maken van de lunch-

hotel en al 3 generaties lang het vertrouwde gezicht in

kaart en vanaf 17:30 uur van de dinerkaart met zijn vele

het hart van Bergen aan Zee. Direct aan zee gelegen, wisselende seizoensgerechten. maar grenst ook aan het bos en de duinen. Vanuit het hotel stapt u zo het strand op.

Kortom een compleet hotel, waar de persoonlijke

Met muziek en verwarming op het terras van Grand café

service en de traditionele gastvrijheid u aangenaam zullen

Maz kunt u het gehele jaar heerlijk “loungen”.

verrassen.

Maz | Jacob Kalffweg 4 | 1865 AR | Bergen aan Zee Tel.+31(0)72 - 58 124 88 | www.hotelmeyer.nl

8 okt 2017 t/m 7 jan 2018 Matthew Monahan | Mensbeeld Van prehistorische grotfiguren tot en met de moderne wereldburger: de Amerikaanse kunstenaar Matthew Monahan put inspiratie uit hun primitieve, klassieke of alledaagse schoonheid en assembleert vreemde, nieuwe mensfiguren die in geen enkel hokje passen. Sculpturen en tekeningen van Monahan uit de Rabo Kunstcollectie. www.rabobank.com/kunst.

Bergen is vanouds een kunstenaarskolonie waar creatievelingen zich laten inspireren door de groene omgeving, de duinen en het magische zeelicht. In het schitterend gelegen Museum Kranenburgh geniet je van de beroemde schilderijen van de Bergense School, maar ook van hedendaagse kunst, poëzie en workshops in educatief atelier Studio C. Historisch Museum Het Sterkenhuis, KunstenaarsCentrumBergen (KCB) en de Kunstuitleen maken deel uit van het aanbod. t/m 10 dec 2017 Frédérique van Rijn | de vrede graast de kudde voor Fotografe Frédérique van Rijn (1982) verbleef in 2016 in de voormalige ateliers van de kunstenaar Lucebert in Bergen en Jávea (Spanje). In het Bergense atelier staat alles er nog net zo bij als toen Lucebert er werkte. Deze tastbare geschiedenis vormde het uitgangspunt voor een serie nieuwe foto’s van Van Rijn. Remco Campert koos bij elke foto een dichtregel van Lucebert. 8 okt 2017 t/m 7 jan 2018 HAN BENNINK Han Bennink (Zaandam, 1942) is drummer en beeldend kunstenaar. Dit multitalent verbindt disciplines en stelt creatieve vrijheid en experiment voorop. Kranenburgh viert zijn 75e verjaardag met een totaalkunstwerk dat muziek en kunst verenigt. Tijdens de tentoonstelling worden door Han Bennink diverse optredens verzorgd. Actuele info: www.kranenburgh.nl/agenda. 8 okt 2017 t/m 7 jan 2018 De Boswachter | Blommer & Schumm - Adolphe Burdet Geïnspireerd door de vroeg 20e-eeuwse natuurfotografie van Adolphe Burdet portretteerde het fotografenduo Blommers & Schumm boswachters in de natuurgebieden van Egmond, Bergen en Schoorl. Ook te zien zijn Burdets foto’s van vogelnestjes. Een samenwerking met het Nederlands Fotomuseum in het kader van De Mix, fotografie in dialoog.

21 t/m 29 okt 2017 The Best Of... Kunst10daagse 2016 In de week van de Bergense Kunst10daagse presenteert Kranenburgh werk van de winnaars van de Rabo Ontdekt Talent Prijs 2016: schilders Ad Groot, Charlotte Caspers en Dirck Nab.

MUSEUM KRANENBURGH Hoflaan 26 | 1861 CR in Bergen NH T 072 – 589 89 27 Open: di – zo 11.00 – 17.00u Tijdens Kunst10daagse: ma – zo 11.00 – 17.00u MUSEUM HET STERKENHUIS Oude Prinsweg 21 | 1861 CS in Bergen Open: mei – okt: di – zo 13.00 – 17.00u Tijdens Kunst10daagse: ma – zo 11.00 – 17.00u www.kranenburgh.nl Volg ons op Facebook, Twitter en Instagram www.kunstenaarscentrumbergen.nl Volg ons op Facebook www.museumhetsterkenhuis.nl www.kunstuitleenkranenburgh.nl

21 t/m 29 okt 2017 Studio C On Tour Creatief atelier Studio C en leerlingen van de Berger Scholengemeenschap verzorgen een pop-up tentoonstelling en workshops in de Bergense Rabobank. Actuele info: www.kranenburgh.nl/agenda. KUNSTENAARSCENTRUMBERGEN t/m 29 okt 2017 Intermezzo IX Nieuwe talenten en podium voor aspirant-leden. 5 nov 2017 t/m 7 jan 2018 Kunst Present KCB presenteert kunstobjecten om te krijgen. MUSEUM HET STERKENHUIS 21 t/m 29 oktober 2017 Dien Jorien Geertsma Keramische objecten in dialoog met de vaste collectie. t/m 29 oktober 2017 Bouwen op Geloof Kerkhistorie van Egmond, Bergen en Schoorl.

Arnout Colnot, Bruggetje bij het Oude Hof, 1927. Collectie Kranenburgh

MUSEUM KRANENBURGH

8 okt 2017 t/m 7 jan 2018 De Bergense School. Terug naar de Bron Kranenburgh verkent opnieuw de eigen collectie. Schilderijen van vroege vertegenwoordigers van de beroemde Bergense School als Henri Le Fauconnier, Arnout Colnot en Piet van Wijngaerdt, maar ook van grootheden als Charley Toorop en Matthieu Wiegman getuigen wederom van de unieke wisselwerking tussen de kunstenaars, hun modellen en de natuur rondom Bergen.

KUNSTUITLEEN KRANENBURGH 21 t/m 29 okt 2017 Tijdens de Kunst10daagse is er speciale aandacht voor werk van Joke Konijn (Lentetekeningen), Talitha Schiffer (Treasure Room), Leoniek Bontje (Threadwork), Marcel Schellekens (schilderijen), Saskia Pfaeltzer (keramiek).

Programmering Dag

Datum

vrijdag 27 oktober

zaterdag 28 oktober

Tijd

Plaats

Naam

Activiteit

Toegangsprijs

11.00, 13.00, 14.00, 16.00

Filarskiweg 12

Marjolijn Engelhard

doorlopende workshop pottenbakken voor volwassenen, 30 min.

€ 5,00

12.00-17.00

Berger Scholengemeenschap, Rondelaan 34

Bergense School en tijdgenoten

Kijkdagen Kunstveiling

gratis

14.30

Aula BSG, Rondelaan 34

Samba Salad

Het Griezelkabinet

€ 9,50

15.00, 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

16.30

Vredeskerkje Bergen aan Zee

zie website Vredeskerkje

namiddagconcert

gratis

18.00

Amarahoeve

Speelman en Speelman

muziek en cabaret in OEROLstijl

gratis

20.00

Ruïnekerk

Jeroen Zijlstra en Gered door de Band

maritieme kleinkunstjazz

€ 19,50

11.00-17.00

Park ‘t Oude Raethuys

Jos A.

hakken in Hout

gratis

11.00

beeldje A.Roland Holst

Fridoline

literaire wandeling

€ 10,00

11.00, 13.00, 14.00, 16.00

Filarskiweg 12

Marjolijn Engelhard

doorlopende workshop pottenbakken voor volwassenen, 30 min.

€ 5,00

12.00-17.00

Het Hof

kinderactiviteiten

herfst workshops

gratis

15.00, 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

16.30

Vredeskerkje Bergen aan Zee

zie website Vredeskerkje

namiddagconcert

gratis

12.00-17.00

Berger Scholengemeenschap, Rondelaan 34

Bergense School en tijdgenoten

kijkdagen kunstveiling

gratis

10.30, 11.00, 11.30

Startpunt: Plein 7

Fietsend Cultuur Snuiven

fietstocht

€ 15,00

10.30, 12.00, 14.00, 15.30

Plein 7

Pigs Burlesque

straattheater

gratis

21.00 Tijd

Taverne, Karel de Grotelaan 1 Plaats

JoanOvArc Naam

All Female Rockband Activiteit

gratis Toegangsprijs

11.00-17.00

Park ‘t Oude Raethuys

Jos A.

hakken in Hout

gratis

12.00-17.00

Het Hof

kinderactiviteiten

herfst workshops

gratis

14.00

Berger Scholengemeenschap

Bergense School en tijdgenoten

Kunstveiling

gratis

15.00, 17.00

Plein 21

Wies & De Liefde

Halte de Liefde, pop-poëzie

€ 10,00

17.00

etalage, Plein 73

Vrouwen van Wier

concert Cadans

gratis

17.00

Taverne, Karel de Grotelaan 1

Tex-a-go

Emile Den Tex zingt o.a. Van Morrison en J.J. Cale

gratis

11.30, 13.30, 15.30

Rabobank, Breelaan 16

Programmering Dag

Datum

zondag 29 oktober

beide zaterdagen en zondagen

workshops Studio C

gratis, reserveren via educatie@ kranenburgh.nl

Wijzigingen voorbehouden

MARCO BORSATO EXPOSEERT FOTO’S VAN BEKENDE NEDERLANDERS IN MERLET Bij restaurant Hotel Merlet is vanaf 11 oktober de expo te bezichtigen. Marco Borsato is één van de populairste Nederlandstalige zangers. Hij stopt zijn ziel en zaligheid in de muziek en heeft heel veel nummer 1-hits op zijn naam staan. Naast dat hij zelf vaak in de schijnwerpers staat op het podium, coacht hij ook al jaren nieuw talent. Dit doet hij momenteel in ‘The Voice Kids’. Naast zingen heeft Marco nog twee grote passies: duiken en fotograferen. Hij fotografeert graag mensen. Marco over zijn hobby: “Naast mijn vak uitoefenen en duiken, is fotograferen toch wel mijn grootste hobby! Eigenlijk fotografeer ik sinds een jaar of vijftien heel geregeld waarvan de laatste tien jaar wat consequenter. Met name sinds de opkomst van de digitale fotografie ben ik me er nog meer in gaan verdiepen. Ik heb ook analoog gefotografeerd, met veel plezier, maar sinds de komst van de digitale fotografie is mijn fotograferen met sprongen vooruit gegaan. Je kunt immers meteen zien wat je goed en vooral ook wat je fout doet! Daarbij is mijn kadrering en wat je wel en niet kunt met licht, zeker met daglicht, erg gegroeid. Wanneer ik wil fotograferen is mijn voorbereiding even secuur als duiken, maar dit is een hobby die je ook spontaan uit kunt oefenen. Wanneer ik een mooi landschap zie, een indrukwekkende lichtval of ontluikende bloesems, kan me dat zomaar inspireren tot het maken van foto’s. Ik stop geregeld onderweg naar huis om een mooi plaatje te schieten wanneer ik iets bijzonders zie. Fotograferen maakt dat ik scherper zie, meer registreer. Ook als ik niet door mijn zoeker kijk, bekijk ik een situatie vanuit meerdere perspectieven, letterlijk gezien. Ik ben heel visueel ingesteld. Dat maakt fotograferen ook zo spannend, je kunt in een foto zoveel vertellen. Je kunt laten zien hoe jij de wereld ziet. Ik vind het mooi om die dingen vast te leggen. Ook in het bewerken van foto’s word ik steeds meer bedreven en ik vind het een uitdaging de sfeer van een foto te versterken of bepaalde kanten te accentueren.” U bent van harte uitgenodigd om de 35 portretfoto’s van collega-artiesten te komen bezichtigen Hotel restaurant Merlet - Duinweg 15, 1871 AC Schoorl

TENTOONSTELLING HAN BENNINK 8 OKT 2017 – 7 JAN 2018 H

Han Bennink, Loenen aan de Vecht juni ‘99. Foto Pieter Boersma

an Bennink (Zaandam, 1942) is een begenadigd drummer en begaafd beeldend kunstenaar. Het multitalent verbindt disciplines en stelt creatieve vrijheid en experiment voorop, waarmee hij een voorbeeld is voor veel jonge kunstenaars. Museum Kranenburgh

viert zijn 75e verjaardag met een totaalkunstwerk dat muziek, ritme, ordening en kunst verenigt. Tekeningen, foto’s, assemblages, installaties en collages komen samen in een tentoonstellingsontwerp van Irma Boom. Jazz en humor De drummer Bennink is autodidact en een fenomeen in de internationale jazzwereld, bekend om de manier waarop hij jazz en absurdistische humor combineert. Hij is medeoprichter van het orkest Instant Composers Pool (ICP) dat dit jaar 50 jaar bestaat en nog steeds internationaal furore maakt. Beeldende kunst en inspiratie De beeldend kunstenaar Bennink is opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Sterk beïnvloed door de anti-kunst van Dada relativeert ook hij kunst met een grote K. Uit wat hij noemt ‘een soort betrokkenheid met de dingen’ hergebruikt Bennink ogenschijnlijk waardeloze objecten uit zijn directe omgeving, zoals kapotte trommelvellen en stokken. In zijn sculpturen en installaties krijgen ze een tweede leven. Voor zijn tekeningen en collages put Bennink uit zijn persoonlijke herinneringen en intuïtie. Vogels en vliegtuigen keren hierin vaak terug, symbolen van dezelfde vrijheid die hij verpersoonlijkt tijdens zijn optredens.

Uitstallingen Irma Boom creëerde een aantal plateaus waarop Bennink zijn werken heeft uitgespreid. Via deze uitstallingen kijken we mee in zijn hoofd, waar muziek en beeldende kunst onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden en waar we zijn spontane, vaak absurdistische associaties kunnen volgen. Irma Boom is een internationaal gerenommeerd ontwerper die vele prijzen ontving, onder meer voor haar boekontwerpen. Voor Bennink ontwierp ze de monografie HAN BENnInK die dit najaar tijdens de tentoonstelling verschijnt. Han Bennink Live 19 nov 2017 | concert Quartet Han Bennink 6 jan 2018 | finissage: experimentele muziek met Han Bennink en jonge musici. Voor actuele informatie zie www.kranenburgh.nl

Museum Kranenburgh | Hoflaan 26 | 1861 CR Bergen NH Open : di - zo 11.00 – 17.00 u | tijdens Kunst10daagse ma – zo 11.00 – 17.00 u T +31 (0)72 – 589 89 27 | www.kranenburgh.nl Volg ons op Facebook, Twitter en Instagram

Han Bennink. Foto Pieter Boersma

Iets te vieren...

Cava!

blooming landgoed Het Hof één en al heerlijckheid

Perfect voor iedere gelegenheid.

Directies en besturen trekken zich graag terug op deze prachtige buitenplaats.

O.a. verkrijgbaar bij Eetcafé de Lamoraal The Bourbon Room in Bergen

Maar blooming landgoed Het Hof aan de Eeuwigelaan in Bergen maakt ook dierbare privémomenten bijzonder. Het idyllische landgoed met eigen bloemen- en moestuin

www.cavastore.nl

is de plek om samen het glas te heffen en bijzondere herinneringen te creëren. Een verblijf op Het Hof neem je mee in je herinnering als ‘a perfect day'.

bloom@weareblooming.com

weareblooming.com

Marco Borsato: “Dit is een uiting van een mooie hobby” Familie Van Bourgonje is bijzonder trots dat deze geboren Alkmaarder zijn toezegging heeft gegeven voor het invullen van een mooie expositie in Restaurant Hotel Merlet. Naast de fototenstoonstelling van Marco Borsato zal er een expositie van beelden van kunstenaar Michel Poort te zien zijn. De expositie is te zien van 11 tot 30 oktober tussen 11:00 uur en 21:00 uur. U bent van harte welkom om de expositie te komen bekijken.

In combinatie met de expositiegids, koffie en een Marco-Borsato gebakje is de prijs 9,00 euro per persoon. Tevens is het mogelijk om tijdens de expositie te genieten van een speciaal Marco Borsato lunch- of diner menu in Grand Café Bourgogne of Restaurant Merlet. In Grand Café Bourgogne serveren wij het 3-gangen Marco Borsatomenu voor 29,95 euro en in het Restaurant is het Marco Borsatomenu 69,00 euro.

BEL VOOR RESERVERINGEN 072 - 509 36 44

Grand Café Bourgogne - Restaurant Merlet Duinweg 15 - 1871 AC Schoorl

Lekker griezelen tijdens de Kunst10Daagse! Wie niet bang is voor heksen, spoken, vreemde schepsels en andere duistere zaken die het daglicht niet kunnen verdragen kan lekker genieten van deze griezelige muziektheatervoorstelling voor iedereen vanaf 5 jaar. Te zien elke middag tijdens de Kunst10daagse in Bergen van dinsdag 24 t/m vrijdag 27 oktober in de aula van de BSG (Berger Scholengemeenschap), Rondelaan 34 in Bergen.

Absurd, grillig en humoristisch. Onder het motto: BANG ZIJN IS VOOR WATJES! De muziektheatergroep Samba Salad heeft de stoute schoenen aangetrokken. In deze voorstelling komen rare wezens tot leven zowel op het magische filmdoek als op de toneelvloer. Scenes en liedjes met een flinke knipoog naar het horrorgenre. Tijdens de Kunst10daagse van 2015 waren de eerste vier try-outs al een daverend succes en nu wordt het tournee stijlvol afgesloten tijdens de editie van 2017! Ondertussen is de voorstelling verder geslepen en ‘door regisseur Dik Hauser als een klinkende klok in elkaar gedirigeerd tot een wervelende griezelshow op kleuterniveau!’ om met de recensie uit theaterkrant 2016 (TK) te spreken. De familie Zwavelzuur, drie plaaggeesten die uit de boekenkast zijn gekropen, vindt het heerlijk om mensen bang te maken. Maar Bart-Jan is nergens bang voor, zegt hij. De griezelfamilie voelt zich

uitgedaagd en heeft het op hem gemunt. Ze zijn vastberaden hun ‘nieuwe prooi’ de stuipen op het lijf te jagen. Maar of het ze zal lukken is nog de vraag. Hij laat zich namelijk niet zo snel kisten... ‘De muziek is afwisselend en toegankelijk en wordt raak ondersteund met clipachtige, surrealistische filmfragmenten van Sandra Kaas.’ (TK 16) Kippenvel en huiver uit het griezelkabinet van Paul van Loon, Sjoerd Kuyper, Jacques Vriens, Theo Olthuis, Hans Hagen en Herman Link. De muziek is geïnspireerd op tango-, blues-, flamenco-, popen klassieke thema’s. De aanstekelijke composities en arrangementen van Herman Link, Ton Nieuwenhuizen en Arturo Ramón zijn sfeervol en filmisch gebracht. VOORAF GRIEZELEN VOOR BEGINNERS IN DE FOYER! Het publiek wordt in de foyer alvast klaargestoomd met opdrachten voordat ze de zaal in gaan. Bloed drinken als een vampier en graaien in de glibberige voelbakken. Kom alvast in de stemming met de nieuwe trailer van het Griezelkabinet door XerXa cineaste, Judith van Lunsen: www.youtu.be/qiRdVZWKFS4 Voor tickets en meer informatie ga naar sambasalad.nl

Marie van Reenen: Vrouwe van Bergen © Museum Het Sterkenhuis, Bergen Verlovingsfoto van Marie van Reenen-Volter. Tekst: Marja van Spaandonk Marie Amalie Dorthea Völter (1854, Duitsland) komt in 1873 als gouvernante in huis bij de vooraanstaande familie Van Reenen. Ze is negentien jaar oud en zeker niet gewend aan zo’n imposante werkomgeving: Hof te Bergen, een classicistische woning in Bergen. Het gezin Van Reenen telt twaalf kinderen, van wie de oudste, Jacob, op dat moment vijftien jaar is. Jacob zou net als zijn vader Heer van Bergen worden. De Duitse gouvernante laat zich het hof maken door de vijf jaar jongere Jacob. Een ’beschamende’ mesalliance, die in die tijd natuurlijk verborgen moet worden gehouden. Maar Jacob en Marie smeden serieuze plannen voor de toekomst en leggen die uiteindelijk voor aan Jacobs ouders. Het paar trouwt in 1882 en trekt in Huize Cranenburgh. Een jaar later overlijdt de oude Jacob van Reenen en de jonge Jacob wordt Heer van Bergen. Het onroerend goed, een duingebied van 1140 hectare en het Bergerbos van 375 hectare, blijft in het bezit van zijn moeder, zodat het niet versnipperd zou raken over de twaalf kinderen. Later koopt hij zijn broers en zussen uit. Marie is behalve verliefd op Jacob, verliefd op de streek. Ze verzamelt antieke gebruiksvoorwerpen, de uiteindelijke collectie van het latere museum Het Sterkenhuis. Ze komt bij pachters thuis en schrijft hun gebruiken en gewoonten op. Ze sticht een huishouden industrieschool waar ze zelf ook voor de klas staat. En ze zorgt dat hongerige kinderen uit Bergen tijdens de Eerste Wereldoorlog te eten krijgen. Daarnaast is Marie ook nog eens publiciste. ’De heerlijkheid Bergen in woord en beeld’, waarmee zij

Bergen op de kaart zet als aantrekkelijke plaats voor kunstenaars om er te wonen en werken, is van haar hand. Ze is ook de schrijfster van het Bergens ’volkslied’. NIEUW DORP AAN ZEE Marie staat aan de basis van het toerisme in het dorp. Een boerderij wordt omgebouwd tot café-restaurant en ze wil het schelpenpad naar zee verbreden, waardoor badgasten vervoerd kunnen worden. Ze droomt zich een heel nieuw dorpje aan de zeereep: Bergen aan Zee. En Marie accepteert geen ’Nee’, vandaar haar bijnaam Tante Tsaar. Op het strand worden de eerste vier badkoetsen neergezet en de badplaats krijgt langzaam gestalte. Het echtpaar Van Reenen trekt tuinarchitect Leonard Springer aan om een nieuwe verbindingsweg te ontwerpen tussen Bergen en de zee. Ook architect H.P. Berlage en de bioloog Jac. P. Thijsse worden aangetrokken om te helpen bij de grootste plannen van het echtpaar om van Bergen aan Zee een exclusief paradijsje te maken. Jacob en Marie willen niet net als het naburige Schoorl donkere bossen, maar de weidse blik op de natuurlijke blonde duinen behouden. Dat werkt als een magneet op kunstschilders die zich aangetrokken voelen tot deze kuststreek en zich er vestigen. Marie Reenen-Völter ontwerpt het Parnassiapark, de allereerste heemtuin van Nederland. Er komen villa’s en een tennisbaan, er verrijst een badhotel met danszaal en Marie sticht een kerkje in Bergen aan Zee. Van het Bergen aan Zee van toen is door de Tweede Wereldoorlog weinig meer over, maar het borstbeeld van Marie van Reenen-Völter staat er nog steeds. Ze kijkt uit over wat haar paradijs zou moeten zijn, maar de Parnassia bloeit er niet meer. Bron: Anne Mieke Backer 49

Opmaak-Advertentie-125-185_Opmaak-Advertentie-125x185 22-09-17 14:22 Pagina 1

Bergense Kunst10daagse Veiling 2017 Zondag 29 oktober - Aanvang 14.00 uur T.o.v. notaris Mr. H.M. Langereis uit Bergen

In de BSG (Berger Scholengemeenschap), Rondelaan 34, Bergen

*** Kijkdagen ***

Woensdag 25 t/m zaterdag 28 oktober van 12.00 - 17.00 uur op bovenstaande locatie. Geveild worden: kunstwerken van de “Bergense School”, tijdgenoten en hedendaagse kunst De catalogus is online te bekijken op:

www.kunsthandelvanwelsenes.nl en te koop tijdens de kijkdagen en op de veilinglocatie. Alle informatie betreffende deze veiling (o.a. over schriftelijke en telefonische biedingen) is te verkrijgen via:

info@kunsthandelvanwelsenes.nl of 06 - 517 88 948

maandag tm vrijdag vanaf 16.00 uur zaterdag vanaf 12.00 uur zondag vanaf 13.00 uur

Oude Prinsweg 7 - 1861 CS Bergen nh - 072 - 58 94550 - www.delamoraalbergen.nl

Direct achter de ruïnekerk in het pittoreske centrum van Bergen opende eetcafé de Lamoraal haar deuren in 1977 als een van de eerste eetcafés in Nederland. Het café dankt haar naam aan graaf Lamoraal van Egmont (1522-1568). De Lamoraal staat voor gezellig samenzijn, gastvrijheid en een gevarieerde menukaart, welke met de seizoenen meereist. Of het nu

gaat om een klein gerecht, dagschotel of 3 gangendiner, alles wordt bereid met eerlijke producten. De Lamoraal heeft een gezellig terras welke uiteraard verwarmd is. De ruime bar dient als ontmoetingsplaats voor eenieder, en met 32 zitplaatsen is de Lamoraal zo’n beetje de huiskamer van Bergen, waar iedereen 7 dagen per week, meer dan welkom is.

Boomplantdag 25 November Help je mee? In November zullen we 3500 loofboompjes planten in het verbrande bos van de Schoorlse duinen. Er is een overeenkomst, waarbij Stichting Local Spirit, in samenwerking met Staatsbosbeheer, twee dagen mag planten in de Schoorlse duinen om 3500 loofbomen met compost de grond in te krijgen. Op vrijdag 24 November is er een besloten plantdag voor alle oudste groepen van de basisscholen van Groet, Schoorl en Bergen. Op zaterdag 25 November is iedereen welkom om te helpen planten en het feest mee te vieren. Vanaf 9.00 uur vertrekt er elk hele uur een groep onder begeleiding van een vrijwilliger vanaf het parkeerterrein van de Blinkerd. Het is ongeveer 1,5 km lopen naar de plek in het bos. Heb je zin in een leuk dagje uit? Kom je je eigen bomen planten en een bijdrage leveren aan de natuur? Er zal een rustig muziek ensamble spelen en er is een mogelijkheid om wat te drinken en pannenkoeken te eten.

Voor meer informatie om je aan te melden of voor sponsoring, kun je kijken op: www.boomplantdagschoorl.nl.

De Bergense Kunst10daagse Veiling 2017 De veiling vindt plaats op zondag 29 oktober (aanvang 14.00 uur), t.o.v. notaris Mr. H.M. Langereis uit Bergen, in de BSG (Berger Scholengemeenschap) Rondelaan 34, Bergen. De kijkdagen zijn van woensdag 25 oktober t/m zaterdag 28 oktober (12.00-17.00 uur) ook in de Berger Scholengemeenschap. Er worden onder andere schilderijen, gouaches, aquarellen, etsen geveild van de “Bergense School”, tijdgenoten en hedendaagse kunst. De richtprijzen variëren dit jaar van € 100,-- tot € 18.000,-- en er is zodoende voor elk budget mooie kunst aan te schaffen. Voor de 22e keer op rij wordt ook dit jaar de Bergense kunst10daagse Veiling weer georganiseerd door Bernard van Welsenes, die tevens de veilingmeester is.

U bent van harte welkom. De catalogus is online te bekijken op: www.kunsthandelvanwelsenes.nl Uiteraard is de catalogus ook te koop tijdens de kijkdagen en op de dag van de veiling.

Heiner Meyer (DE) Mountain Road oil on canvas 21 x 60 cm y 2017

Muzen en de magie van meesterlijke kunst Het verschil tussen kunst en meesterlijke kunst laat zich niet zo gemakkelijk beschrijven. Oog in oog met de kunstwerken wordt dat verschil toch op een of andere manier snel duidelijk. Je voelt het! Er is veel meer dan het zien, het waarnemen. Er ontstaat een gevoel. Een gevoel van affectie, van bewondering en verwondering. Een emotionele beleving, opgewekt door de magie van het werk. aan de hand van een beeld, een plaatje. De magie van kwaliteitskunst wordt fel en indringend door de inspiratie van de kunstenaar.Vanuit een ziel vol emotie.Voor de uitbeelding van die emotie kan weinig beters gekozen worden dan de vrouw, de muze. Juist daarom zijn er zoveel muzen in de kunst. Bij The Obsession of Art krijgen de muzen nu het volledige podium. In de expositie ‘ Moods en Muses’ draait vrijwel

elk kunstwerk om de emotionele uitstraling van een van een of meer vrouwen, de muzen. Deze expositie is ook de premièreshow voor drie internationale meesters in Nederland: Heiner Meyer uit Duitsland, Alireza Varzandeh uit Perzië en Dik Nicolai uit NL. Heiner Meyer, wereldberoemd icoon op het gebied van popart. Alireza Varzandeh een oprechte, zeer bijzondere modern-impressionist. Dik Nicolai fotografie. Hun werken worden omringd door een overzichtstentoonstelling met kwaliteitskunst; schilderijen, beelden en glaskunst van meesters uit o.a. Australië, Zuid Afrika, Canada, Italië, Israël, Nederland, Frankrijk, UK en USA. Alle internationale kunstenaars worden exclusief door The Obsession of Art vertegenwoordigd. Heiner Meyer (DE), Red Brush, Original painting, Oil on canvas, 60 x 60 cm y. 2017

The Obsession of Art Expo ‘Moods en Muses’ 20 Oktober t/m 17 december 2017 Molenstraat 3, Bergen (NH) / T: 072 5818461 / E: info@artobsession.nl / www.artobsession.nl Open elke do. t/m zo 13.00 – 17.00 uur en op afspraak Private Views en collectie advies

Dik Nicolai (NL) Dutch Dunes II Photoprint on dibond 80 x 120 cm y. 2012

Alireza Verzandeh (DE), Midday 80 x 100 cm oil on canvas y 2017

BOEKPRESENSATIE GEROOKTE ZALM Boekpresentatie Gerookte zalm van Gerben Colster op eerste dag Kunst10daagse Bergen zaterdag 21 oktober

De boekpresentatie van de tweede roman van Gerben Colster Gerookte zalm vindt plaats in de Bibliotheek in Bergen, Dreef 1 in Bergen op zaterdag 21 oktober om 17.00 uur. Daar nemen de twee eminence grises van de wekelijkse Duinstreek, Henk Jellema (Bergen) en Jouke Minkema (Schoorl) de twee eerste exemplaren in ontvangst. Guus (piano) en Wim Janssen (slagwerk) zorgen voor het muzikale intermezzo. Inloop vanaf 16.30 uur. De presentatie van uitgeverij Conserve is gratis en begint om 17.00 uur in de bibliotheek. Uiteraard is er voor elke koper van het boek die liefhebber is gerookte zalm met toast en een goed glas. Aanmelden is wel verplicht voor 16 oktober via info@conserve.nl, of via uitgeverij Conserve, postbus 74, 1870 AB Schoorl. Voor wie meer wil weten over het boek Gerookte zalm, de flaptekst vertelt het volgende verhaal: De redacteur van een huis-aan-huisblad krijgt op een winterse zaterdag het verzoek om ’s avonds de jubileumviering van een zangpedagoge te verslaan, als invaller voor zijn ziek geworden medewerkster. Hij heeft helemaal geen zin om zijn vrije

avond op te offeren, maar uiteindelijk gaat hij toch. Deze beslissing heeft grote gevolgen voor zijn leven, dat al lang geleden in een sleur was beland. Door de gebeurtenissen van die avond en de daaropvolgende dagen wordt hij geconfronteerd met wezenlijke zaken die hem tot dusver nauwelijks bezig hadden gehouden, met de dood, de ouderdom en de kunst, maar vooral met de liefde. Gerookte zalm is een roman waarin humor en ernst elkaar afwisselen in bijna filmische beelden. Het verhaal speelt zich af in de beslotenheid van een dorpsgemeenschap. De thematiek is universeel en van alle tijden. Gerben Colster is het literaire pseudoniem van Hans Dijkhuis (Heiloo, 1952), auteur van diverse boeken op het gebied van de filosofie en van de historische studie, zoals De platte aarde. In 2016 publiceerde hij de roman De schuld – De vriendschap van René Descartes en Anthonis Studler van Zurck – Heer van Bergen, dit boek is ook verkrijgbaar in de bibliotheek en het toneelstuk Bij het haardvuur. Meer informatie over boek en auteur: uitgeverij Conserve, postbus 74, 1870 AB Schoorl, info@conserve.nl - www.conserve.nl 53

Waar zijn de koude winters van vroeger gebleven? Bergen bedekt onder een dik pak sneeuw Wat kon het vroeger ijzig koud zijn, zowel buiten als in huis. Ik ben geboren in een gezin van 6 kinderen; 5 meisjes en 1 jongen. Mijn ouders waren altijd druk in de weer om voor ons te zorgen en daar hadden ze een hele klus aan. Vader had een timmerbedrijf en hij werkte hard voor zijn gezin om brood op de plank te krijgen. Moeder deed het huishouden en zorgde voor de kinderen, waar ze een volle dagtaak aan had. Vroeger hadden we nog geen verwarming, zoals de meeste mensen tegenwoordig hebben.‘s Morgens vroeg als we uit bed kwamen, moesten de kachels ‘aangestoken’ worden. Eerst met wat kranten met een beetje petroleum erop en wat houtjes erbij. Als dat wat begon te branden, kwamen er briketten op. Later werden dat eierkolen of ‘nootjes vier’. Het werd langzamerhand lekker warm in de kamer, maar het vertrek was ook vaak gevuld met rook. We gebruikten de keukenkachel om water te koken. We lieten de ketel een eind in de kookkachel zakken tot vlak boven het vuur. Zo werd het water warm. Als er melk gekookt werd, was het oppassen geblazen, want als het overkookte, waren de rapen gaar. Je kon dan al die ringen opnieuw poetsen met kachelpoets. De overgekookte melk was er bijna niet af te krijgen. Moeder kookte het eten eerst ook op de kachel, maar later kreeg ze een tweepits gasstel en werd een fles gas gehaald bij ‘bode’ Wegter. Bij ons stond de gasfles in de kelder en daar was het vaak ijzig koud. Als het gas zo koud was, wilde het gasstel niet branden en werd het eten niet gaar. Dat was een ramp, want vader wilde om twaalf uur eten. Ik zie mijn moeder nog aan die gasfles rammelen, om het vuur harder te laten branden. Soms werd er een deken op de gasfles gelegd, vanwege de kou. Vaak werd er een petroleumstelletje naast gezet, om de boel te verwarmen. Wat een wanhoop, als het zo vroor. BEVROREN WC Soms bevroor de WC. Dat was eerst een houten ‘plee’, of zoals ze dat noemden, een ‘huuske’ met een emmer. Het was heel vervelend als die vanwege de vorst niet geleegd kon worden. Bovendien hadden we in die tijd geen closetpapier zoals nu het geval is. We moesten ons behelpen met krantenpapier of een gescheurde radiobode. Later kregen we een watercloset. Dit was een enorme verbetering, maar ook met dit toilet kregen we problemen als het vroor. We konden de boel dan niet doorspoelen, vanwege het bevriezen van de buizen. Er was immers geen verwarming in die vertrekken. Daar werd ook maar een petroleumstelletje bij geplaatst. Ik zie mijn vader nog bezig in dat keldertje, waar de waterleiding zat. Hij stookte er wel eens een vuurtje in om de bevroren leiding te ontdooien. Levensgevaarlijk natuurlijk, maar ja, de boel moest toch ontdooid worden. IGLO De winter bracht niet alleen problemen met zich mee. Wij, als kinderen, vonden het prachtig als het sneeuwde. We stonden ‘s avonds voor het

raam te kijken naar die grote sneeuwvlokken die door de lucht dwarrelden. Door de verlichting van de lantaarnpaal, die voor ons huis stond, kon je alles goed zien buiten. Er viel meestal een heel dik pak sneeuw en de volgende morgen waren we vroeg uit de veren en snel in de kleren om een sneeuwpop of iglo te maken. Mijn broer Reinie maakte een iglo met een houten deurtje ervoor waar kieren in zaten voor lichtinval. Het was daar lekker warm binnen en wij zaten dan op een kleed en aten ons brood in de iglo. Ieder die langskwam, nam een kijkje bij ons daarbinnen en wij waren erg trots op ons sneeuwhuisje. Reinie was een harde werker en stond vooraan om iets dergelijks te maken.

KRUIKEN In de winter waren onze bedden erg koud. Mijn jongere zusjes Dineke en Marietje gingen eerder naar bed dan Reinie, Froukje en ik. Zij hadden ieder een kruik mee in bed. Als wij dan een uur later naar bed gingen, moesten we de kruiken uit hun bed halen om ons aan die, enigszins afgekoelde kruiken, te kunnen warmen. ‘s Morgens vroeg namen we die lauwe kruiken mee naar beneden en gingen ons in dat lauwe water nog wassen. Wat kon het koud zijn! Als we ‘s morgens wakker werden, zat er door onze adem ijsafzetting aan het voeteneind, bovenop de dekens en aan de plafonds. Ik weet nog goed dat moeder ’s avonds, als ze boven kwam om ons onder te stoppen, extra doorgestikte dekens over ons bed uitspreidde. Soms legde ze er dikke winterjassen over, zodat we goed warm konden worden. IJSBLOEMEN Als we wakker werden, zagen we van die prachtige bloemafzettingen op de slaapkamerramen. Al een wonder op zich. Je kon er niet doorkijken terwijl je zo graag wilde zien of er sneeuw lag. Dan drukte je de tong tegen het raam, maar die warme tong bleef vastzitten aan het bevroren raam. Au, dat deed pijn, vooral als je je tong er weer af wilde trekken, had je een gevoel of er een ‘lapje vlees’ bleef hangen. Met onze adem maakten we dan een ‘kijkgaatje’ waardoor je naar buiten kon kijken. We waren niet te houden als er een dikke ‘bult’ sneeuw lag. Prachtig was dat, die ongerepte sneeuw. Immers, vroeger waren er nog weinig auto’s die door de straat kwamen rijden. Het was wel moeilijk om door de sneeuw te komen voor melkboer Stienstra. Bovendien bevroren de melkproducten in de melkbus en de flessen. Ik zie het nog voor me. EBELS LEVERTRAAN En oh... als ik nog denk aan die lepel smerige, allervreselijkste Ebels levertraan, bah bah, wat vies was dat! Niet te drinken, dat spul! We kregen een pepermunt of snoepje na en zo ging je de nacht in. tekst: Pia Vrieling 55

Schaatsen hoort bij de Nederlandse volkscultuur In Bergen schaatsen we het liefst op echt ijs vanaf de Voert richting Egmond of Alkmaar… of rond het Oude Hof Iets is volkscultuur als het ineens heel belangrijk wordt en moeilijk uit te leggen is aan buitenlanders. Ook is iets volkscultuur als het breed gedragen wordt en het zich niets aantrekt van hiërarchie of regionale verschillen. Schaatsen is een volksvermaak dat in zowat alle provincies leeft en iedereen -jong en oud, arm en rijk, aanspreekt.

vervoermiddel in Nederland. Er werden vele wedstrijden gereden en deze werden vaak georganiseerd door kasteleins die een taveerne of herberg langs het water hadden. Zij kregen op wedstrijddagen een heleboel gasten en klanten en de zaken voeren er zo wel bij.

Het oerschaatsen tot aan de zestiende Vrouwen Wat opviel was dat vrouwen en mannen op het ijs eeuw Schaatsen is afgeleid van de sneeuwschoen welke oorspronkelijk uit Noorwegen komt. In het begin gebruikte men lange smalle stroken hout met rendierhuid om op te schaatsen. Eigenlijk waren deze “schaatsen” beter geschikt voor sneeuw dan ijs. Voor het ijs gebruikte men later rendierbeenderen. In het begin werden bij het schaatsen ook nog twee stokken gebruikt om zich mee af te zetten (net zoals de skistokken bij het langlaufen). Opvolger van de beenderschaats was de houten schaats (houtjes). Het bovenstuk van hout, de onderkant was van ijzer. Dit was trouwens een Nederlandse vinding, zoals wel vaker in de vernieuwing van de schaatssport. De schaatspret werd gaandeweg ook volkspret. Een schildknaap van Filips de Goede hield in 1466 een dagboek bij en beschreef daar een schaatswedstrijd. Dit is het oudste verslag van een schaatswedstrijd, wat de schildknaap de allereerste sportverslaggever maakt. De schaatscultuur was aan het einde van de middeleeuwen helemaal ingeburgerd. Iedereen schaatste; het was geen elitair gebeuren.

De Opstand en de Gouden Eeuw

De Spanjaarden waren gewend om tijdens de winter steden te belegeren omdat zij dan door de koude en het ijs makkelijker de steden konden binnenvallen. Zij hadden echter niet gerekend op de schaatskunsten van de Nederlanders die op deze wijze hun bevoorrading voort konden zetten. De Spanjaarden waren heel erg onder indruk van dit fenomeen. Alva gaf op een gegeven moment zelfs de opdracht om de Spaanse soldaten ook van schaatsen te voorzien, maar dit was niet zo’n groot succes. Schaatsen brak nu ook door in de zestiende en zeventiende-eeuwse kunst. Schilders als Rembrandt en Hendrick Avercamp schilderden schaatsers in een natuurlijke houding. En er zijn ook veel schilderijen en tekeningen bewaard gebleven uit die tijd waar het winterlandschap en het schaatsen op afgebeeld werden. Dichters schreven ook over het schaatsen, dichters zoals Vondel, Hooft en vooral Bredero.

Achttiende en negentiende eeuw

In de achttiende eeuw kan met het begin van de Elfstedentocht vinden. Deze werd toen echter heel anders gereden zoals nu. De moderne Elfstedentocht hebben wij te danken aan sportlegende Pim Mulier. De schaats bleef tot ver in de negentiende eeuw het snelste 56

gelijk waren. Dit in tegenstelling tot de verhoudingen in de ‘buitenwereld’.Vrouwenwedstrijden waren aan het begin van de 19de eeuw populair in Groningen en Friesland. Hier kwamen veel deelnemers en vooral ook toeschouwers op af. In 1809 kwamen er protesten over de kleding van de vrouwen, die zou te veel laten zien en dit zou onbeheersbare driften van stedelingen kunnen veroorzaken; op het platteland waren ze immers wel wat gewend. Het bleek dat ze in Friesland sowieso nuchterder en minder calvinistisch waren dan in Holland want toen Aletta Jacobs in Amsterdam wilde schaatsen werd ze door veel mensen raar aangekeken, maar er gingen wel meer vrouwen in Holland schaatsen.

Spek en bonen

In de negentiende eeuw was het ook heel normaal dat er ‘voor spek en bonen’ gereden werd. Dit moet heel letterlijk genomen worden. Arme mensen reden voor levensmiddelen, brandstoffen of kledingstukken een wedstrijd. Deze wedstrijden zorgden voor veel vermaak onder de toeschouwers.

Eliteclubs

Met de opkomst van de moderne sport aan het einde van de negentiende eeuw verschenen ook de zogenaamde eliteclubs die zich afwendden van het volkse karakter van de schaatssport. In 1882 werd de Koninklijke Nederlandse Schaats Bond opgericht en tien jaar later werd de Internationale Schaatsunie (op initiatief van Pim Mulier) opgericht. De tegenstelling tussen de eliteclubs en de lokale clubs bleef lang bestaan.

Groot cultuuraspect

De schaats is misschien een groter cultuuraspect dan de fiets in Nederland. “Op het ijs is alles gemeen, wie geen meid heeft kiest er een”. Alle klassen vallen weg op het ijs, zelfs op plaatsen waar op zondag’s het zwembad dicht is is de schaatsbaan vaak wel open. De strijd tegen water, de voorwaarde voor het bestaan van Nederland, het water de eeuwige vijand van Nederland maar als het water veranderd is in ijs is het minder gevaarlijk. Met het schaatsen viert Nederland een tijdelijke overwinning op het water. Bron: Philip Vos

Binnenkort… ijsplezier in Bergen voor het hele gezin

Van Leeuwarden tot Maastricht en van Dordrecht tot Arnhem: overal in Nederland zijn in stad en dorp kunstijsbaantjes opgetrokken. En nu dus ook weer in Bergen. 1 december a.s. is het zo ver. Dan staat in hartje Bergen bij de Ruïnekerk de opening gepland.

De ijsbaan is geopend t/m 6 januari 2018

Te weten op zaterdag en zondag 16 en 17 december. * Twee avonden een geweldig gala-diner op het ijs met Nederlandse topartiesten. * Een keuze fluitketel competitie tussen horecaondernemers en medewerkers

Het is inmiddels al weer vijf jaar geleden dat Bergen bij restaurant Gusto een kunstijsbaantje had. Door een team van hardwerkende vrijwilligers is het nu gelukt om op een nog romantischere lokatie een volwaardige ijsbaan te creëren. Niet alleen de gemeente Bergen is enthousiast over dit initiatief maar ook de omwonenden juichen het toe. En mede door de sponsoring van vele locale (maar ook daarbuiten) ondernemers is de ijsbaan mogelijk gemaakt.

Naast bovengenoemde activiteiten kunt u zelf ook uw feest of partij organiseren op de ijsbaan! Voor meer informatie kunt u contact opnemen via ijsmeester@ ijsbaanruinekerk.nl

Er zal door de jeugd weer kunnen worden geschaatst, en wel vanaf maandag 4 december a.s. Voor de volgende dagen kunt u zich aanmelden 4,5,7,8,11,12,14 en 15 december. Ochtend (ma-vrijdag) 10.00 – 12.00 uur Middag (ma-vrijdag)13.00 – 15.00 uur

Wat kun je verwachten…

Vijf weken lang, schaatsen, glijen, lachen, vallen, opstaan, en genieten op de ijsbaan naast de prachtige romantisch verlichte Ruïnekerk. Lampjes in de bomen, “sneeuw”kanonnen, compleet met LED verlichte kerstbomen. De omringende horeca en de koek en zopie tent maken de ijsbaan een geweldig winteruitje in het centrum van de `Heerlijkheid’ Bergen. Een bezoek aan de ijsbaan is natuurlijk goed te combineren met een dagje shoppen in het dorp of een bezoek aan een van de vele horeca gelegenheden rondom de ijsbaan.

Schoolschaatsen

Verder is het mogelijk om op woensdag 6 en 13 december van 10.00 tot 12.00 uur te reserveren. De groepen mogen maximaal uit 25 personen inclusief begeleiding bestaan. Per school zijn er 100 kinderen welkom en dat betekent dat de kinderen van uw school 2 x 1 vol uur kunnen komen schaatsen (maximaal 50 kinderen per uur). Wij vragen van ieder kind dit jaar een bijdrage van € 3.50 ongeacht of ze zelf schaatsen hebben of deze willen gebruiken van de ijsbaan, daar krijgen ze dan ook nog een glas frisdrank (ranja of chocomel) bij.Volgens het principe ‘wie het eerst reserveert heeft de eerste keuze’. Snel aanmelden is dus van belang. Uiteraard kunt u meer uren reserveren. De kosten van een extra uur schoolschaatsen (maximaal 50 kinderen) bedragen € 150,- .

Activiteiten ijsbaan 2017-2018

Het schoolschaatsen is alleen mogelijk na voorafgaande reservering via 06 45 356 940 Er vinden diverse activiteiten plaats op en rondom de ijsbaan. Zo is er de intocht of ijsmeester@ijsbaanruinekerk.nl Op onze website www.ijsbaanruinekerk.nl kunt u op van Sinterklaas, waarbij de pieten ook een bezoek aan de ijsbaan zullen brengen. de agenda inzien welke tijden reeds gereserveerd zijn! De kerstmarkt, georganiseerd door de Rotarieclub, zal dit jaar het hele weekend duren. 57

WASSERIJ DUBBELBLANK VOOR UW VOLLEDIGE WASVERZORGING

WASSERIJ DUBBELBLANK | Lijtweg 56 | 1861 VB Bergen N.H. Tel. 072 - 5812331 | www.dubbelblank.nl

Expositie Kunst10Daagse

‘The Art of Femininity’

Wij maken op veilige wijze digitale kopieën van uw foto’s, films, video’s en… dia’s!

Films, video’s en (cassette)banden worden in de loop der jaren steeds slechter en kunnen zelfs definitief verloren gaan. Rick’s Repair Shop zorgt ervoor dat uw herinneringen bewaard blijven!

Meer weten? Kijk dan op op onze website of bel voor een vrijblijvend gesprek.

Elle VIII. 80 x 120 cm

en. uplicer ! itaal d n ig z d ij r ’s ! Dia eer scherpe p . e z ia NIEUW , d it e nd walite r gesca Hoge k 0,10 pe € f a n Al va

Wijzend 46s,1862 HJ Bergen nh | 06 22 96 55 16 |

www.ricksrepairshop.nl

BAZ24 presenteert tijdens de Kunst10daagse van 20 t/m 29 oktober schilderijen van Caroline van der Weide. De werken van Caroline zijn herkenbaar aan de door penseel en paletmes gecreëerde gelaagdheid. Onder de titel ‘The Art of Femininity’ brengt zij een eerbetoon aan de kracht van vrouwelijkheid.

Tijdens de Kunst10Daagse is BAZ24 iedere dag geopend van 11.00 tot 17.00 uur. BAZ24 - C.F. Zeilerboulevard 5a (Strandafgang Noord) – Bergen aan Zee

IJSBAAN

MTB VELDTOERTOCHT SCHOORL (LE CHAMPION) Deelnemers aan de MTB Veldtoertocht fietsen over het strand, de duinen en door de bosrijke omgeving van Schoorl. Het is zaak om zorgvuldig om te gaan met je krachten, want meestal moet je opboksen tegen een fikse wind. Of je nu fanatiek bent of voor een rustig rondje gaat: met een onverhard parcours in deze bosrijke en zeer heuvelachtige omgeving, maakt iedere MTB’er een prachtige uitdagende rit. Adem diep in en geniet van de geur

van vochtig gras en bladeren. De wat rustiger ingestelde mountainbiker legt het veelal onverharde parcours op eigen snelheid af en geniet van de geur van vochtig gras en de kleur van vallend blad. Jaarlijks zet Le Champion twee veldritten rond de bosrijke omgeving van Schoorl uit waar honderden enthousiaste veldrijders aan deelnemen. Start: 9.00 – 10.00 uur Plaats: Voetbalvereniging Duinrand-S

Smeerlaan 2 - Schoorl Gratis parkeren Afstand: 30 km + 40 km In de lange route is naast onvervalst platte stukken ook uitdagend klimwerk opgenomen. De korte route maakt op twee plaatsen een doorsteekje waarmee het zwaarste stuk van het MTB parcours wordt vermeden. ww.lechampion.nl - Zondag 22 oktober + Zondag 26 november 2017

KINDERTHEATER IN DE SCHOORLSE DUINEN

Een vrolijk herfstavontuur 18, 22, 25 en 29 oktober Hoera, het is herfst! Jan Klaassen en Katrijn geven een echt herfstfeest, en

kabouter Zako zorgt voor de paddenstoelen. Kom je ook? Aansluitend knutselen de kinderen een kabouter van een wilgentak.

DUINENTRAIL917 De Duinentrail met starten finish in Schoorl kent in 2017 zijn 6e editie. Deze trails gaan door het schitterende en uitdagende duinengebied bij Schoorl, Bergen, Hargen en Camperduin. De duintoppen zijn hier het hoogste van Nederland. De langste afstand heeft ruim 700 hoogteme-

Berger IJssport Vereniging | Oudtburghweg | www.bijv.nl

SCHAAPSKOOI BERGEN

In Buitencentrum Schoorlse Duinen

verzorgt Poppentheater Belletje Sterk regelmatig leuke voorstellingen voor kinderen. De verhalen sluiten aan bij de natuur in Schoorl en de seizoenen. Bezoek met je kinderen een van de voorstellingen. Aansluitend aan elke voorstelling valt er ook altijd iets voor ze te knutselen.

Mits Koning Winter het toelaat, kun je op de natuurijsbaan in Bergen zwieren, zwaaien en rondjes draaien tot je erbij neervalt. De locatie is geweldig, midden in de polder met uitzicht op de weilanden. Een ploeg heuse ijsmeesters zet zich in om in de winter de ijsbaan zo snel mogelijk te kunnen openen. ‘We gaan niet over één nacht ijs’, zeggen ze zelf. De ijsbaan doet denken aan vroegere tijden. Op een goede manier uiteraard. Houd hun website in de gaten om te weten wanneer je de ijzers uit het vet kunt halen. Ons vind je bij de koek-en-zopie.

Prijs: € 8 - Leeftijd: Van 2 t/m 8 jaar Duur: 1,5 uur Buitencentrum Schoorlse Duinen T 072-509 3352 of via schoorlseduinen@staatsbosbeheer.nl.

De hele zomer grazen de schapen in de duinen en in de omliggende polders. Vaak slapen ze in de schaapskooi en als ze verder weg grazen soms ook buiten. ’s Winters zijn ze op stal. Elke woensdagmiddag van 12 tot 16 uur is het wolatelier in de schaapskooi geopend met leuke activiteiten voor jong en oud. In de schaapskooi is ook een educatieruimte van waaruit excursies en voorlichting gegeven wordt aan groepen en scholen door het IVN, een landelijke organisatie die mensen lokaal bij natuur betrekt. Schaapskooi Bergen Zeeweg 2 1861 PZ Bergen aan Zee www.schaapskooi-bergen.nl

ters. Dit in combinatie met de weersomstandigheden in die periode in de duinen en aan zee maken deze tocht een ware uitdaging! www.mudsweattrails.nl/duinentrail_schoorl 59

Onze kunst komt uit het Verre Oosten!

ABC-zwemles PrivĂŠ- en groepslessen Korte wachtlijst In zwembad De Beeck kunnen kinderen al starten met het volgen van zwemlessen vanaf het moment dat zij de leeftijd van 4 jaar bereiken. De lessen in de verschillende groepen worden dagelijks verzorgd door vakkundige en ervaren zwemdocenten. Voor kinderen die beter gedijen bij wat meer persoonlijke aandacht is er de mogelijkheid om privĂŠ-lessen te volgen.

Starten vanaf 4 jaar

www.debeeck.nl/zwemlessen Molenweidtje 2, Bergen NH 072 - 511 99 11 | debeeck@hollandsportbv.nl

Chinees-Indisch Restaurant De Oude Prins Breelaan 1, www.deoudeprins.nl

Het grootste zeehondenbassin van Nederland

Zee Aquarium Bergen aan Zee is kortgeleden helemaal verbouwd.

Naast meer dan 300 verschillende vissoorten in prachtige

aquaria, het Roggenrif en de schelpencollectie, valt er nu nog

jungle met griezelreptielen. Bij Zee Aquarium Bergen aan Zee krijg je een verrassend beeld van de wereld onder water.

veel meer te zien, te beleven en leren.

Openingstijden 2017/2018

Voor kinderen en volwassenen is dit een boeiend en leerzaam

April t/m september: dagelijks van 10.00 - 18.00 uur

uitstapje. Loop onder het skelet van een potvis door, of over een

brug met daaronder een vijver vol piranha’s. Verwonder u over

Oktober tot en met maart: van 11.00 tot 17.00 uur Ruime eigen parkeergelegenheid is aanwezig.

onze zeepaardjes, zeesterren en clownvisjes, aai een rog bij het

Kinderen 3 t/m 12 jaar: € 9,50

en giftige koraalduivels. Of laat u meevoeren door de Amazone-

65+: € 12,50

Roggenrif en sta oog in oog met reusachtige haaien, murenen

Volwassenen: € 13,50

Zee Aquarium Bergen aan Zee - Van der Wijckplein 16 - 1865 AP Bergen aan Zee - Telefoon: 072-5812928 - www.zeeaquarium.nl

De Linnenkoerier VO O R D E KLEINE LOGIESVERST RE K K E R u heeft één of enkele huisjes/kamers

Heeft u een paar huisjes of misschien maar één huisje, chalet of kamer in de verhuur? Ook dan kunt u linnengoed huren.

u bent het zat om wekelijks of misschien wel dagelijks beddengoed te wassen en te strijken

De Linnenkoerier verzorgt de professionele verhuur van bed- en badlinnen. Wij bieden u een scherpe all-inprijs.

u vraagt zich af of het wel zo goedkoop is als u denkt

U bent toch liever met uw gasten bezig? Niet alleen het schoonmaken kost u veel tijd, maar ook het verschonen van bedlinnen is een tijdrovende klus. Bovendien moet u zelf flink wat linnengoed hebben als u vaak wissels heeft.

u heeft geen zin meer om te investeren in (extra) beddengoed en badlakens

De Linnenkoerier neemt u werk uit handen. Wij ruilen het gebruikte beddengoed om voor een nieuwe set schoon en heerlijk fris bedlinnen. Dat bespaart u niet alleen tijd, maar ook geld!

u wilt liever met uw gasten bezig zijn!

Wassen kost meer dan u denkt Het lijkt misschien goedkoper om zelf bedlinnen aan te schaffen en te wassen en strijken, maar ongemerkt lopen de kosten behoorlijk op.

Nieuwsgierig naar de voordelen voor u? Wij komen graag bij u langs! Neem contact op via 06-22991013 of stuur een bericht naar info@delinnenkoerier.nl

Dáarom De Linnenkoerier!

Metaalbewerking en afhaalmagazijn

Leuningwerk

Trappen

Omkastingen

Keukens en meubels

Medische apparatuur

Zelfrijdende machines

Reparatie landbouwmachines

Revisie grijpers en graafbakken

Hydrauliek/besturingen

Zeef-spoeltrommels

Werk olie-gas industrie

draaien freeswerk

Plaatwerk

Constructiewerk

Werk aan sluizen en bruggen

Mekos Schagerbrug BV Tel.(0224)571555

Inmeet en tekenwerk

Luifels en beplating

Mekos precisie egaliseermachines

Nijverheidsweg 5 info@mekos.nl

1751 HG Schagerbrug www.mekos.nl

BOEKENMARKT IN BERGEN

VOLLEMAANWANDELING IN SCHOORL

Op de twee zondagen tijdens de Kunst10Daagse staat het Plein in Bergen stampvol met boeken. Boekverkopers vanuit het hele land komen hier, naast hun kunstboeken, alle soorten boeken verkopen. Je vindt er oude plaatjesboeken, stripboeken en alles op het gebied van koken, architectuur, theater, natuur, gedichten en kinderboeken. Kortom, eigenlijk zou je het boek waar je al jarenlang naar op zoek bent, hier wel eens kunnen vinden. 22 oktober 2017 + 29 oktober 2017 Plein - Bergen

Volle maan blijft een bijzonder natuurverschijnsel. Ga 2 uur met de gids mee op pad voor een nachtelijke wandeling bij volle maan. Samen dwaal je door de in stilte gehulde bossen en over door de maan verlichte duinen. Voor het hele gezin. Honden zijn niet toegestaan. Niet voor mensen die slecht ter been zijn. Denk aan warme kleding en schoenen waarop je goed kan wandelen. Trek stevige schoenen aan en kleed je op het weer- Deze excursie is niet geschikt voor mindervaliden - Honden zijn niet toegestaan. zaterdag, 4 nov 2017 + zondag, 3 dec 2017 Locatie: Buitencentrum Schoorlse Duinen, Oorsprongweg 1, Schoorl. Tijd: 19.30 uur. Deelname: €7,50 p.p. Vooraf aanmelden via de website . www.staatsbosbeheer.nl/vollemaanschoorl

NIEUWJAARSDUIK

Op 1 januari het nieuwe jaar starten met een frisse duik in de zee. een mooi moment om alle negatieve energie, en misschine de kater van de avond ervoor, weg te spoelen. Na een gezamenlijke warming up rent iedereeen die durft het water in. En ja, daarna kun je je weer opwarmen met een kopje erwtensoep. Inschrijven doe je bij het Strandpagviljoen Bruintje aan Zee. De warming up start om 13.45 uur en om 14.00 moet je toch echt het water in!

KERSTMARKT Inmiddels traditie in Bergen: de jaarlijkse kerstmarkt, georganiseerd door de Rotary Bergen. En waar beter een kerstmarkt te organiseren dan in en rond onze prachtige Ruïnekerk! Voorafgaand aan de Kerstmarkt op zondag, vindt er op de zaterdag ervoor een ‘proeverij” plaats: een culinaire verrassingstocht langs deelnemende Bergense restaurants die je een heerlijk 5-gangendiner serveren. De dag erna, op zondag, wordt het terrein van de Ruïnekerk omgetoverd tot Kerstmarkt. Gezellige kraampjes bieden kerstgeschenken, lekkernijen en decoraties die onmisbaar zijn tijdens de feestdagen. Met de kerstgedachte in het achterhoofd is de jaarlijkse kerstmarkt gekoppeld aan drie goede doelen, waar de Rotary Club aandacht voor vraagt. Zij maken ieder jaar een keuze uit een lokaal-regionaal en internationaal project dat zij met de opbrengst ondersteunen. Dus met de kerstversiersels die je koopt en het glaasje dat je drinkt, ben je ook nog eens sociaal verantwoord bezig! zaterdag en zondag 16 + 17 december. Openingstijden 1 2.00 18.00 uur www.kerstmarktbergen.nl

Op 21 november 1996 opende Filmtheater Cinebergen haar deuren in het historische monument ‘De Zwarte Schuur’, gelegen op het bosrijke landgoed ‘t Oude Hof aan de Eeuwigelaan 7 te Bergen (NH). Een schitterende filmzaal biedt ruimte aan 100 zitplaatsen. Dagelijks worden door 120 vrijwilligers kwaliteitsfilms vertoond voor een zo breed en divers mogelijk publiek. Vóór en na de film er er volop ruimte om na te genieten in het gezellige theatercafé. Nog nooit geweest? Dan wordt het de hoogste tijd! Filmtheater Cinebergen | Eeuwigelaan 7 Bergen | www.cinebergen.nl

HET MOOISTE FILMTHEATER VAN NEDERLAND

SINTERKLAAS INTOCHT EN SINTERKLAASHUIS Ook dit jaar willen alle kinderen Sinterklaas graag welkom heten in Bergen. Dit gaat gebeuren met een grootse Intocht op zondag 16 november. Sinterklaas hoopt dat alle kinderen hem op die dag weer willen toejuichen langs de kant van de weg. De Intocht begint 19 november om 14.30 uur. Ook komen De Sint en zijn Pieten weer logeren in Schoorl! En je mag op bezoek komen in het

Sinterklaashuis! Je mag rond lopen in het huis, helpen met de dagelijkse activiteiten zoals pepernoten bakken en kadoo tjes inpakken, praten, spelen en zingen met Sint en Piet. Hoe gaaf! Openingstijden Sinterklaashuis: 21 november t/m 4 december van 11:00 tot 17:00 uur. Locatie: Dopersduin, Oorsprongweg 3, Schoorl. 63

Een stap extra voor uw hypotheek g a d j i r v Iedere r u u k e e r p s p o o l n I r u u 0 0 . 7 1 0 0 . 14 n e g r e B r Kantoo

Petra Hoexum Financieel Adviseur

Voor uw woonwens trekken wij graag een extra sprintje Heeft u uw droomhuis gevonden? Wilt u zich oriĂŤnteren op uw hypotheekmogelijkheden? Voor al uw woonvragen bent u welkom bij de bank waar we graag een stap extra voor u zetten. Bel (072) 507 3300 of mail FinancieelAdvies.nkl@rabobank.nl voor een afspraak binnen een dag. Zonder afspraak langskomen kan ook, iedere vrijdagmiddag van 14.00 - 17.00 uur in ons kantoor in Bergen.

rabobank.nl/nkl