Ελαιοκράμβη
2020
ΤΕΧΝΙΚΌ ΕΓΧΕΙΡΊΔΙΟ ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑΣ
H Syngenta Seeds, επιχειρηματική μονάδα της Syngenta, ηγετικής εταιρίας στο χώρο της γεωργίας, που συνεισφέρει στη βελτίωση της παγκόσμιας διατροφικής ασφάλειας, βοηθώντας εκατομμύρια παραγωγούς να χρησιμοποιήσουν με άριστο τρόπο τους διαθέσιμους πόρους. Μέσω επιστημονικής κατάρτισης παγκόσμιας κλάσης και καινοτόμων καλλιεργητικών λύσεων, οι εργαζόμενοι της Syngenta, σε περισσότερες από 90 χώρες, εργάζονται για να βελτιώσουν τις καλλιεργητικές πρακτικές. Δεσμευόμαστε να διασώσουμε τα εδάφη από υποβάθμιση, να βελτιώσουμε τη βιοποικιλότητα και να αναζωογονήσουμε τις αγροτικές κοινότητες, προσηλωμένοι στην ασφάλεια των ανθρώπων μας αλλά και των εργαζομένων στον αγροτικό τομέα. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επισκεφθείτε το www.syngenta.gr και www.goodgrowthplan.com. Ακολουθείστε μας στο Twitter® στο www.twitter.com/Syngenta Ημερομηνία έκδοσης παρόντος εντύπου Aύγουστος 2020 Δεδομένου ότι ενδέχεται να υπάρξουν τροποποιήσεις στις ισχύουσες εγκρίσεις, παρακαλείσθε να συμβουλεύεστε τακτικά την ιστοσελίδα μας ή τους κατά τόπους συνεργάτες της Syngenta για επικαιροποίηση των δεδομένων. Στο παρόν έντυπο περιλαμβάνονται προϊόντα και τεχνολογίες που υπάρχουν σήμερα ή θα αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια στην ελληνική αγορά από τη Syngenta Hellas. Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα να χρησιμοποιούνται με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν πριν από τη χρήση, καθώς και τις προειδοποιητικές φράσεις και σύμβολα.
Περιεχόμενα Η Syngenta σύμβουλος και συνεργάτης στην ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών 6 Υβρίδια ελαιοκράμβης της Syngenta
11
Βασικές αρχές διαχείρισης της καλλιέργειας της Ελαιοκράμβης
14
Κρίσιμοι παράγοντες για την παραγωγικότητα της Ελαιοκράμβης στην Ελλάδα
16
H καλλιέργεια της ελαιοκράμβης
Η Syngenta σύμβουλος και συνεργάτης στην ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών Η Syngenta κατέχει ηγετική θέση στο χώρο της βιομηχανίας ελαιούχων σπόρων χρησιμοποιώντας τις πιο προηγμένες τεχνολογίες, με σκοπό να ικανοποιεί τις ανάγκες των παραγωγών, των βιομηχανιών και των καταναλωτών. Οι σπόροι ελαιοκράμβης της Syngenta (Nelson, Cassidy, Iowa και άλλα νέα υβρίδια που δοκιμάζονται για την Ελλάδα) προτιμώνται σε ευρεία κλίμακα από τους παραγωγούς στην Ευρωπαϊκή αγορά, γιατί χαρακτηρίζονται από άριστη φυτρωτική ικανότητα, ευρωστία φυτών με αντοχές σε ασθένειες, πολύ καλή προσαρμοστικότητα σε ποικίλες εδαφοκλιματικές συνθήκες και υψηλή παραγωγικότητα σε καρπό και λάδι. Οι άνθρωποι της Syngenta Hellas ασχολούνται ενεργά με την ανάπτυξη και αριστοποίηση των ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα.
H στρατηγική επιλογή της χώρας μας, να συνδέσει τις ανάγκες της σε βιοκαύσιμα με την εγχώρια παραγωγή της πρώτης ύλης, είναι μια σημαντική ευκαιρία και για τον Έλληνα παραγωγό. Η ελαιοκράμβη μαζί με τον ηλίανθο αποτελούν τις βασικότερες πρώτες ύλες για παραγωγή βιοντίζελ και αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον σαν εναλλακτική λύση καλλιέργειας για τον Έλληνα παραγωγό. Το κραμβέλαιο και το ηλιέλαιο αποτελούν επίσης δύο από τις βασικότερες πηγές ελαίων και λιπαρών για ανθρώπινη κατανάλωση. Η ανάπτυξη της χειμερινής ελαιοκράμβης στη χώρα μας, είναι συνδεδεμένη με τη γνώση των απαιτήσεων της καλλιέργειας, τη σωστή της τοποθέτηση και την ορθή της διαχείριση. Η Syngenta όλα αυτά τα χρόνια έδειξε οτι διαθέτει την τεχνογωσία, την έρευνα, την εμπειρία αλλά και ένα πρωτοποριακό χαρτοφυλάκιο υβριδίων για να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση. 7
8
SY Cassidy Σταθερά υψηλές αποδόσεις ✔ Μεσοπρώιμο υβρίδιο ✔ Γερό στέλεχος ✔ Μέσο - υψηλό φυτό ✔ Υψηλές παραγωγές ✔ Άριστη φυτρωτική ικανότητα ✔ "Ζωηρή" πρώτη ανάπτυξη ✔ Ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες ✔ Αντοχή στο πλάγιασμα ✔ Ανθεκτικό σε ασθένειες ✔ Αντοχή στο τίναγμα 9
10
Nelson Πρωταθλητής των αποδόσεων ✔ Υβρίδιο ελαιοκράμβης με εξαιρετικό δυναμικό
παραγωγής ✔ Άριστη φυτρωτική ικανότητα και γρήγορη πρώτη ανάπτυξη ✔ Γερό στέλεχος με πλούσια διακλάδωση και καρποφορία ✔ Zωηρό φυτό μέσου ύψους ✔ Αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες και stress ✔ Άριστη προσαρμοστικότητα σε ποικιλία εδαφών αποδεδειγμένη στις ελληνικές συνθήκες ✔ Άριστες αποδόσεις σε όλη την Κεντρική και Νότια Ευρώπη ✔ Πολύ καλή συγκράτηση του ξερού σπόρου, με λιγότερες απώλειες κατά τον αλωνισμό ✔ Αντοχή στο τίναγμα
11
12
SY Iowa Διασφαλίζει την επιτυχία ✔ Μεσοπρώιμο υβρίδιο ✔ Ισχυρή αντοχή στο τίναγμα ✔ Ισχυρό πακέτο ανοχής ασθενειών ✔ Υψηλές παραγωγές σε καλές χρονιές και
σταθερές σε δύσκολες ✔ Καλή περιεκτικότητα σε λάδι ✔ Καλό ξεκίνημα το φθινόπωρο ✔ Αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες ✔ Ομοιόμορφη ωρίμανση - ευκολία συγκομιδής ✔ Εξαιρετική σταθερότητα ακόμη και σε αδύναμα εδάφη 13
Βασικές αρχές διαχείρισης της καλλιέργειας της Ελαιοκράμβης
Εποχή σποράς Η σωστή εποχή σποράς είναι από τους καθοριστικότερους παράγοντες μιας πετυχημένης σοδειάς στην ελαιοκράμβη. Η κρισιμότητα της επιλογής αυτής στηρίζεται στο γεγονός ότι το φυτό πρέπει να ξεχειμωνιάσει έχοντας ήδη αναπτύξει 6 - 8 φύλλα και ταυτόχρονα η διάμετρος του σταυρού να είναι 1 εκατοστό. Ένα τέτοιο φυτό αντέχει το χειμώνα σε θερμοκρασίες έως και -25°C. Η χειμερινή ελαιοκράμβη έχει την ανάγκη των χαμηλών θερμοκρασιών για να ανθίσει (εαρινοποίηση) και αυτή είναι η σημαντικότερη διαφορά της με την ανοιξιάτικη ελαιοκράμβη. Το 70% της τελικής παραγωγής καθορίζεται πριν το τέλος του χειμώνα. Σε σχέση με τα παραπάνω και ανάλογα με την περιοχή συστήνονται ενδεικτικά οι ακόλουθες εποχές σποράς: › Για τις πολύ όψιμες βόρειες περιοχές (Δ. Μακεδονία) 1 Σεπτεμβρίου - 20 Σεπτεμβρίου › Για τις υπόλοιπες βόρειες περιοχές (Κ.&Α. Μακεδονία & Θράκη) 10 Σεπτεμβρίου - 10 Οκτωβρίου › Για τις νοτιότερες περιοχές (Θεσσαλία & Στερεά Ελλάδα) 25 Σεπτεμβρίου - 20 Οκτωβρίου Ακόμη και στα ίδια γεωγραφικά διαμερίσματα μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την περίοδο έλευσης του χειμώνα οπότε και θα πρέπει να προσαρμόσουμε ανάλογα την ημερομηνία σποράς.
14
Λίπανση
Αμειψισπορά
H ελαιοκράμβη χρειάζεται 6 κιλά αζώτου (Ν) για κάθε 100 κιλά προσδοκώμενης παραγωγής. Η υπολλειματικότητα του Ν στο χωράφι λοιπόν καθορίζει την ποσότητα του Ν που θα εφαρμόσουμε. Από το συνολικό Ν που θα εφαρμόσουμε μόνο ελάχιστο ή και καθόλου θα δώσουμε το φθινόπωρο. Το 80% της ποσότητας του Ν πρέπει να εφαρμοστεί στην αρχή της άνοιξης με την επιμήκυνση του φυτού. • Σε ελαφρά - μεσαία χωράφια είναι καλό να πέσουν 2 - 3 μονάδες Ν τον Οκτώβριο και 8 - 10 μονάδες στις αρχές Μαρτίου. • Σε πολύ φτωχά χωράφια η δόση την άνοιξη μπορεί να αυξηθεί κατά 2 - 3 μονάδες. • Σε γερά και υγρά χωράφια με αρκετό υπολλειματικό άζωτο, 5 - 8 μονάδες είναι αρκετές για επιφανειακή μόνο εφαρμογή νωρίς την άνοιξη. • Στους περισσότερους τύπους εδαφών μία εφαρμογή 3 - 5 μονάδων Φωσφόρου και 3 5 μονάδων Καλίου είναι αρκετή για την κάλυψη των αναγκών της καλλιέργειας. • Ένα στοιχείο ιδιαίτερα πολύτιμο στην καλλιέργεια της ελαιοκράμβης είναι το θείο (S) το οποίο φαίνεται να συνδέεται με την καλύτερη πρόσληψη του Ν αλλά και με μεγαλύτερες παραγωγές. Συνιστάται η εφαρμογή 3 μονάδων θείου (S) στην αρχή της άνοιξης.
Η αμειψισπορά στην ελαιοκράμβη είναι απαραίτητη γιατί διαφορετικά ευνοείται η ανά πτυξη ασθενειών, η παρουσία εθελοντών φυτών και άλλων αρνητικών παραγόντων που οδηγούν σε μείωση παραγωγής. Η αμειψισπορά με σιτηρά είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Σε σχετικά πειράματα μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι το σιτάρι που θα διαδεχθεί την ελαιοκράμβη έχει συνήθως μια αύξηση παραγωγής 10 - 15%*.
Εντομολογικές προσβολές και ασθένειες Οι σημαντικότεροι εχθροί της ελαιοκράμβης που έχουν καταγραφεί μέχρι τώρα στη χώρα μας είναι: o χειμερινός άλτης της ελαιοκράμβης (Psylliodes chrysocephala), οι αφίδες, το Eurydema ornatum, ο κευθόρυγχος του λαχάνου (Ceuthorrhynchus pallidactylus), η υλέμια (Delia radicum) και το σκαθάρι της γύρης (Meligethes Aeneus). Η επέμβαση με εντομοκτόνα γίνεται αφού σταθμιστεί κάθε φορά το οικονομικό όφελος.
Οι κυριότερες καταγεγραμμένες ασθένειες της ελαιοκράμβης • Φώμα (Phoma Lingam) • Αδρομύκωση (Verticillium Dahlia) • Σκλεροτίνια (Sclerotinia Sclerotiorum) • Περονόσπορος (Peronospora Parasitica) • Αλτερνάρια (Alternaria Brassicae) *Syngenta AG, (September 2002), “Oilseed Rape Management Guide”
15
Κρίσιμοι παράγοντες για την παραγωγικότητα της Ελαιοκράμβης στην Ελλάδα ✔ Η εποχή σποράς Όπως ήδη προαναφέρθηκε ίσως είναι ο σημαντικότερος παράγοντας επιτυχίας της καλλιέργειας, λαμβανομένων υπ’ όψιν των σημαντικών κλιματικών αποκλίσεων από περιοχή σε περιοχή.
✔ Το νερό Στην περίπτωση ξηρικών καλλιεργειών ελαιο κράμβης, το νερό είναι πολύ κρίσιμος παράγοντας. Αν θεωρήσουμε ότι στις περισσότερες περιοχές της χώρας υπάρχουν βροxοπτώσεις ή χιόνι από το Νοέμβριο έως το Μάρτιο, οι κρίσιμες περίοδοι είναι ο Σεπτέμβριος - Οκτώ16
βριος και το διάστημα του Απριλίου - μέσα Μαΐου. Σε ένα καλά δουλεμένο χωράφι 10 - 15 mm βροχής είναι αρκετά για τη βλάστηση των σπόρων και το ξεκίνημα της φυτείας. Η πλήρης ανθοφορία εκτιμάται στις αρχές Απριλίου ανάλογα με την περιοχή και το τελείωμα της ανθοφορίας γύρω στις 20 - 25 Απριλίου. Αυτό το διάστημα και οι επόμενες 2 3 εβδομάδες δηλαδή από τα μέσα Απριλίου έως και το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου η φυτεία χρειάζεται βροχή ή άρδευση η οποία είναι καθοριστική για την τελική απόδοση της καλλιέργειας. Όπου λοιπόν υπάρχει δυνατότητα μίας μόνο άρδευσης στην ελαιοκράμβη, αυτή θα πρέπει να γίνει σε αυτό το κρίσιμο διάστημα. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι
το φυτό της ελαιοκράμβης είναι από τα ανθεκτικότερα φυτά στην ξηρασία λόγω κυρίως του πλούσιου ριζικού του συστήματος.
✔ Tο πλάγιασμα Μετά το τέλος της ανθοφορίας οπότε τα φυτά έχουν ήδη αποκτήσει και το τελικό τους ύψος και μέχρι τον αλωνισμό, είναι πιθανό να δούμε σε κάποιο ποσοστό πλαγιάσματα τα οποία μπορεί να επηρεάσουν την τελική παραγωγή κυρίως λόγω ανομοιόμορφης ωρίμανσης του σπόρου. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που θα πρέπει να προσεχθούν για την αποφυγή πλαγιάσματος είναι οι μεγάλοι πληθυσμοί φυτών, η αζωτούχος λίπανση και η επιλογή του υβριδίου.
Τα πολύ γόνιμα και υγρά χωράφια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης πλαγιάσματος. Επομένως σε τέτοια χωράφια το άζωτο θα πρέπει να περιοριστεί στο ελάχιστο (ιδιαίτερα αν ξέρουμε ότι το έδαφος έχει σημαντική υπολειμματικότητα αζώτου) και η σπορά να γίνει με κανονικούς πληθυσμούς. Επίσης θα πρέπει να επιλεγεί υβρίδιο με δυνατό στέλεχος.
✔ Ο αλωνισμός Πρέπει να γίνει την κατάλληλη χρονική περίοδο και με θεριζοαλωνιστική μηχανή προσαρμοσμένη στις ανάγκες της καλλιέργειας.
17
Οι άνθρωποι της Syngenta στην Ελαιοκράμβη SEEDS FC COMMERCIAL MANAGER
Βλαχάκης Δημήτριος Έδρα Αλεξανδρούπολη, τηλ.: 694 488 1859 Dimitris.Vlachakis@syngenta.com
ΥΠΕΎΘΥΝΟΙ ΠΩΛΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΉΣ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ
Κουτρουμπέλης Δημήτρης Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Πέλλα, Ημαθία, Πιερία, Φλώρινα, Καστοριά Έδρα Θεσσαλονίκη, τηλ.:695 169 6515 Dimitris.Koutroubelis@syngenta.com
Τσιάγγας Γεώργιος Καβάλα, Σέρρες Έδρα Σέρρες, τηλ.: 694 889 7960 George.Τsiangas@syngenta.com Κλειτσιώτης Απόστολος Έβρος, Ροδόπη, Ξάνθη, Δράμα Έδρα Φέρες, τηλ.695 194 1573 Apostolis.Kleitsiotis@syngenta.com
Kωστίδης Θανάσης Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Βοιωτία Έδρα Λάρισα, τηλ.: 694 488 1865 Thanasis.Kostidis@syngenta.com Παπαθανασίου Ευάγγελος Γρεβενά, Κοζάνη, Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία, Πελοπόννησος Έδρα Άρτα, τηλ.: 694 702 0524 Εvangelos.Papathanasiou@syngenta.com
TECHNICAL EXPERT & MARKETING SPECIALIST
18
Παπακώστας Γεώργιος Τηλ.: 693 685 3069 George.Papakostas@syngenta.com
Syngenta Hellas Α.Ε.Β.Ε. Ανθούσα Αττικής, TK 153 49, τηλ.: 210 66 66 612 - 3 ΒΙ.ΠΕ.Θ., Σίνδος, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 796 940 - 3, 2310 798 595
www.syngenta.gr