Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin by Mikołaj Doroszewicz

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

Nr1

Witamy Państwa w nowym sezonie, Z początkiem Nowego Roku, dziękujemy naszym klientom za dotychczasową współpracę i zaufanie. Życzymy Państwu wszystkiego najlepszego, a przede wszystkim sukcesów uprawowych w rozpoczynającym się sezonie produkcyjnym 2019. W tym sezonie planujemy aktywnie wspierać Państwa w prowadzeniu uprawy, dzieląc się naszym doświadczeniem i wiedzą, korzystając z wiedzy własnej i doświadczeń wielu specjalistów, ale przede wszystkim skupiając się na bieżącym sprawdzaniu tej wiedzy w praktyce i w warunkach uprawowych. Nasze doświadczenia i konsultacje zaowocowały wieloma obserwacjami i praktycznymi uwagami, którymi będziemy chcieli się podzielić w naszej publikacji. Kierujemy na Państwa ręce ten oto informator, który mamy nadzieję pomoże, rozwiąże wątpliwości i odpowie na najważniejsze zagadnienia dotyczące uprawy odmiany Maluno F1. Zapraszamy, Zespół Tomato Academy www.tomato-academy.pl Opracowano przy współpracy

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin W obecnym sezonie produkcyjnym dla odmiany Maluno najbardziej popularnym terminem dostarczania rozsady był przełom roku do 10 stycznia. Kilku producentów zdecydowało się na wcześniejsza produkcję i w tych przypadkach rozsada była dostarczona już w połowie grudnia. W zdecydowanej większości producenci wybrali rozsadę szczepioną 2/1 około 52-56 dniową i w tej fazie rośliny miały pierwsze grono w wierzchołku. Warunki pogodowe w grudniu i na początku stycznia były trudniejsze od poprzedniego sezonu i charakteryzowany się stosunkowo wysoką temperaturą oraz opadami deszczu.

Nr1

Ilość dostępnego dla roślin światła szacuje się na ponad 15% niższą w tym sezonie, co bezpośrednio wpłynęło na sposób traktowania rozsady po dostarczeniu do szklarni. Mniejsza ilość światła powodowała wybieganie roślin, dlatego należało stosować niższe temperatury średniodobowe, odpowiednie do potrzeb rośliny. W zależności od kondycji rozsady, dla roślin przebywających długo w transporcie należało stosować klimat zróżnicowany (większy DIF) z wyraźnie zaznaczonym preenightem, niż dla roślin produkcji krajowej, dla których można było utrzymywać bardziej płaski rozkład temperatur.

Utrzymywanie aktywnego klimatu w kolejnych tygodniach. W początkowym okresie uprawy największym problemem jest deficyt światła. Producenci skupiają się głównie na utrzymywaniu niskich temperatur, bojąc się wybiegania roślin, nawet w tak trudnych warunkach nie można zapomnieć o klimacie. Klimat w szklarni powinien być aktywny i nie można doprowadzić do powstania tzw. „termosu”, czyli braku przemieszczania się powietrza. Podstawą dobrej strategii uprawowej, oprócz właściwego przebiegu temperatury i dawkowania pożywki, jest utrzymanie aktywnego klimatu – co często oznacza grzanie i wietrzenie. Aktywny klimat to taki, który pobudza rośliny do aktywności i transpiracji. Rośliny, które transpirują muszą pobierać wodę i jest to bodziec do rozwoju systemu korzeniowego. Przy utrzymaniu aktywnego klimatu

warto posiłkować się parametrem HD (humiditydeficiency), oznaczającym deficyt pary wodnej. HD jest to ilość pary wodnej wyrażona w g/m3, jakiej w danej temperaturze brakuje do osiągnięcia tak zwanego punktu rosy, czyli maksymalnej ilości wody jaką może „pomieścić” powietrze. Zakres HD 3-5 g/m3 to optymalne warunki, w których rośliny rosną i rozwijają się dynamicznie, mają duże tygodniowe przyrosty i są mało podatne na porażenie przez szarą pleśń. Aby utrzymać aktywność roślin i transpirację na odpowiednim poziomie w ciągu dnia powinniśmy starać się aby parametr HD nie spadł poniżej 2,5 g/m3 (grzanie, minimalna temperatura rur to 45°C, wietrzenie). Nie jest to łatwe podczas dużego deficytu światła i ciepłej wilgotnej pogody w okresie zimy. Utrzymanie odpowiednie-

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin go poziomu HD w obrębie roślin jest szczególnie trudne, gdy w szklarni jest podwieszona folia. Na koniec podsumowując sprawę aktywnego klimatu jeszcze raz podkreślam rolę wietrzenia, jeśli tylko temperatura na zewnątrz umożliwia otwarcie wietrzników, to już na początku produkcji, każdego

Nr1

dnia powinniśmy to robić, najlepiej w okresie przed południowego podnoszenia temperatur np. ustawiając wietrzenie na równi z temperaturą grzania. Wietrzenie, to nie tylko pobudzenie aktywnego klimatu, ale też wymiana gazowa, która zawsze jest korzystna dla wzrostu roślin.

Wyznacznikiem i dowodem na prowadzenie prawidłowego nawadniania i strategii aktywnego klimatu jest wygląd wierzchołka roślin pomidora pod koniec dnia - powinien on być ciemny i poskręcany. Świadczy to o odpowiedniej aktywności roślin w ciągu dnia.

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin Taki wygląd wierzchołka powinniśmy uzyskać niezależnie od warunków pogodowych, dzięki dostosowaniu do nich przebiegu i poziom temperatury oraz ilość podanej pożywki. Obserwując takie rośliny możemy być pewni, że przynajmniej przez pewien okres w ciągu dnia były aktywne, pobrały i wytranspirowały odpowiednią ilość wody. Roślina, która w ciągu dnia była aktywna i wytranspirowała nadmiar wody, zwiększa zawartość suchej masy w tkankach, co jest

Nr1

bodźcem generatywnym. Taka roślina jest też odporniejsza na niską temperaturę. Dlatego przy niekorzystnych warunkach dużego deficytu światła, tak ważne jest zapewnienie roślinom szczytu temperaturowego i aktywnego klimatu, dzięki temu zarówno w czasie przednocnego schładzania, jak i w ciągu całej nocy, będziemy mogli utrzymywać niższą temperaturę w szklarni i zapobiegać w ten sposób nadmiernemu wzrostowi roślin przy silnym deficycie światła.

Deficyt światła a przebieg temperatur. W początkowym okresie uprawy czynnikiem limitującym produkcję jest światło, do którego musimy dopasować tempo wzrostu roślin, uzależnione jest ono od utrzymywanej średniej, dobowej temperatury. Po wstawieniu roślin do szklarni jak najszybciej przechodzimy do zróżnicowania temperatury między dniem a nocą. Wartość średniej temperatury dobowej ustawiamy w zależności od warunków pogodowych oraz wyglądu roślin. Standardową wartością w opisywanym okresie (początek uprawy - sadzenie zimowe) jest temperatura w granicach 17-17,5°C. Oznacza to utrzymywanie temperatury podczas dnia, w tzw. szczycie południowym, na poziomie około 20-21°C, a w nocy na poziomie

16-17°C, z okresem temperatury przednocnej na poziomie 14-15°C. W przypadku okresu dużego deficytu światła średnią temperaturę dobową należy obniżyć do 16 - 16,5°C. Pamiętajmy jednak, że obniżenie temperatury powoduje zwolnienie tempa wzrostu i rozwoju, ale w warunkach deficytu światła jest to często konieczne. Wskazane jest jednak zachowanie tzw. szczytu południowego do 21°C (na krótko) i zbilansowanie go obniżeniem temperatury nocnej. Zwracamy też uwagę, że każdy słoneczny dzień warto wykorzystać dla przyspieszenia wzrostu i rozwoju roślin podnosząc temperaturę jeśli nawet nie średniodobową, to chociaż temperaturę szczytu w ciągu słonecznego dnia.

Prawidłowe wytworzenie pierwszych gron. W okresie rozwoju grona bardzo ważny jest czas, kiedy młode grono zmienia swoją pozycję z „patrzącego do góry” na grono łukowato wygięte do dołu. Aby skutecznie oddziaływać na ten proces różnica temperatur dzień/noc powinna wynosić przynajmniej 5°C. Efekt tego działania można też wzmocnić przez przesunięcie szczytu temperaturowego na drugą połowę dnia (po godzinie

12:00), a następnie szybkie zejście do temperatury przednocnej (około godziny 16:00) – w czasie krótkiego dnia, w okresie zimy i wczesnej wiosny taką strategię można łatwo realizować. Przy omawianiu przebiegu temperatury zawsze pojawia się pytanie, jak nisko można zejść z temperaturą w okresie nocnym, niektóre gospodarstwa, prowadzące dobrą uprawę, w okresie silnego deficytu światła

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1

Nr1

Okres ukorzeniania roślin w nocy schodzą nawet poniżej 12°C, ale – tak jak wspomniałem wcześniej – jest to możliwe tylko, jeśli utrzymujemy aktywny klimat. Tam gdzie, rośliny są źle prowadzone, nieaktywne, żadna temperatura nie jest dobra i nadmierne jej obniżanie przy uwodnionych tkankach bardzo źle wpływa na ich kondycję, a utrzymywanie wyższych temperatur prowadzi do tzw. wybiegania roślin i tracenia pierwszych gron. W kolejnych tygodniach dzień będzie się wydlużać i będzie się zmieniała ilość dostępnego światła, jednocześnie będzie się zwiększało zapotrzebowanie na światło. Strategia temperaturowa w kolejnych

tygodniach jest podobna, a polega na dostosowaniu temperatury do ilości dostępnego światła. Prawidłowy przebieg temperatur możemy określić obserwując wierzchołek rośliny, a dokładniej antocyjanowy kolor, który powinien występować na wierzchołku rośliny w porze popołudniowej. Jeśli ilość przebarwionego antocyjanem wierzchołka ma ok. 2 cm, to strategia jest prawidłowa, jeśli jest mniej lub brak, to mamy za wysoką temperaturę do ilości światła, jakie było dostępne dla roślin, a jeśli zbyt dużo przebarwień, to zbyt niska temperatura i niepotrzebnie spowalniany wzrost roślin.

Styczeń/Luty 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13

45⁰C

Przykładowy przebieg temperatury w styczniu/lutym, średnia dzienna radiacja, na jaką możemy liczyć, to 200-300 J/cm2, minimalne wymagania roślin: 1. grono – 125 J/cm2, 2. grono – 250 J/cm2 3. grono – 375 J/cm2

standardowy zalecany przebieg temperatury z przesuniętym szczytem temperaturowym na drugą połowę dnia

możliwość zwiększenia temperatury w okresie szczytu, przy bardzo słonecznej pogodzie, dodatek na sumę radiacji

możliwość obniżania temperatury przy dużym deficycie światła

Zalecany okres utrzymania minimalnej temperatury rur na poziomie 45°C

Okresy kiedy temperatura wietrzenia powinna być ustawione blisko poziomu zadanej temperatury, element aktywnego klimatu

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

Nr1

Uprawa roślin w kostkach obok otworów. W warunkach zimowych, przy niskiej radiacji, możliwe jest sterowanie wzrostem i rozwojem roślin w kierunku generatywnym w czasie, gdy znajdują się one obok otworów. Uprawa roślin w ograniczonej ilości podłoża jest czynnikiem generatywnym (stresowym) i ma na celu pobudzenie młodych roślin do wytwarzania i prawidłowego rozwoju pierwszych gron kwiatowych. Duży spadek wilgotności w kostce oraz zwiększenie EC może być wykorzystane jako narzędzie sterowania roślinami i ograniczenia ich wegetatywnego wzrostu. Okres trzymania rozsady obok otworów powinien trwać minimalnie aż do pełnego zakwitnięcia pierwszego grona, a nawet do zawiązania pierwszych owoców. Czas przetrzymywania roślin obok otworów zależy też od ich sta-

nu, a zwłaszcza systemu korzeniowego. Nie należy dopuścić do zmian w wyglądzie korzeni, takich jak: brązowienie, spowodowane ich zamieraniem, czy ich silne przerastanie poza kostkę. Zbyt wczesne ustawienie roślin w otworach na matach maksymalnie uwodnionych jest dla roślin bodźcem wegetatywnym. Gdy stawiamy rośliny na matach tracimy nad nimi kontrolę (nawet na ok. 2 tygodnie) i możliwość sterowania za pomocą stresu wodnego. Jeśli dodatkowo zbiegnie się to z bardzo niekorzystnymi warunkami pogodowymi i deficytem światła, a rośliny będą w fazie formowania się i wzrostu pierwszego grona, możemy być pewni negatywnego wpływu takiego działania na rozwój grona.

Uprawa w kostkach obok otworów – FRAMEWORK Wilgotność kostek – 60%, spadek wilgotności w kostce w ciągu nocy (albo między cyklami) – 20%, maksymalnie do 30%, EC w kostce – 5 mS/cm, maksymalnie do 7 mS/cm. Przy dużym wzroście EC w kostce, powyżej 7 mS/cm, nie należy panikować ale zwrócić uwagę na delikatne przepłukiwanie kostek zwiększając jednorazowe dawki. Odpowiednie sterowanie tymi parametrami pomoże uzyskać silniejszy rozwój gron, lepszy kolor kwiatów i poprawę wiązania owoców.

Nawadnianie w praktyce podczas uprawy obok otworów Utrzymanie podanych wyżej parametrów i strategii w praktyce oznacza, że po wniesieniu roślin do szklarni nawadniamy je raz dziennie, około godziny 10.00-10.30, zużywając ok. 100 ml pożywki na roślinę lub pęd (w przypadku roślin szcze-

pionych dwupędowych 200 ml pożywki na dużą kostkę - 15/10). Ważne jest w tym czasie odpowiednie rozpoznanie potrzeb roślin. Częstym błędem jest zbyt obfite podlewanie, co bardzo negatywnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

(uciekanie korzeni z kostki, wzrost na bokach, przy folii). Wilgotność sprawdzamy „ważąc” kostkę w ręku. Standardowa kostka 10/10 przy uwodnieniu w granicach 70-60% będzie ważyła nieco ponad 400 g, (maksymalnie uwodniona 92%-600g) maksymalny spadek wilgotności, na jaki możemy sobie pozwolić to 30%, co będzie oznaczało utratę oko-

Nr1

ło 200 g. Na początku możemy posłużyć się prostą wagą, ale po nabraniu doświadczenia, łatwo ocenić masę podnosząc kostkę. W bardzo pochmurne dni może okazać się, że nie potrzebujemy podlewać roślin. Ale bezpieczniej jest sprawdzić wilgotność jeszcze raz około godz. 12:30 (3,5 - 4 godz. przed zach. slońca). Jeśli kostka będzie wydawała się wówczas za sucha (za lekka) wówczas podlać. W tym okresie sprawdza się również nawadnianie nocne – po schłodzeniu przednocnym (kiedy rośliny są nieaktywne) – zamiast podlewania po południu i podejmowania ryzyka, że roślina nie wytranspiruje nadmiaru wody przed końcem dnia. Wraz ze wzrostem roślin, po upływie 7 - 10 dni od wniesienia do szklarni, dawkę należy zwiększać, zwiększamy również liczbę dawek, jeśli to konieczne dla utrzymania zalecanych parametrów w tym okresie.

Duże rośliny (np. z rozwiniętym 2 gronem) mają znacznie większe zapotrzebowanie na wodę, dlatego po postawieniu na otwory tworzą szybko system korzeniowy, dzięki czemu dobrze przerastają profil maty - na zdjęciu widać przerośnięcie korzeniem maty po 12 dniach od posadzenia roślin. Przed posadzeniem rośliny były uprawiane około 4 tygodnie obok otworów.

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

Nr1

Po posadzeniu roślin na maty Okres po posadzeniu roślin na matę wymaga szczególnej uwagi. Po pierwsze, roślina rozwija system korzeniowy, jeśli klimat jest aktywny i następuje intensywna transpiracja oraz pobieranie pożywki, to stymuluje rozwój systemu korzeniowego. Aby jednak korzenie się rozwijały, to w macie muszą panować korzystne warunki. Nawet jeśli klimat w szklarni stymuluje aktywność roślin, to równocześnie musimy prowadzić optymalne nawadnianie, uwzględniające warunki pogodowe. Podstawową zasadą w tym okresie jest schodzenie z wilgotności maty, czyli podlewamy nieco mniej niż potrzebuje roślina, zmuszając ją do poszukiwania wody w macie, co stymuluje rozwój systemu korzeniowego w całym profilu maty. Częstym błędem jest zbyt obfite nawadnianie, lub nawadnianie nieodpowiednimi dawkami, przeważnie zbyt dużymi, co sprawia, że korzenie gorzej się rozwijają. Duże dawki pożywki powodują szybkie przemieszczenie się wody do dołu maty,

kąt rozchodzenia się pożywki jest dość wąski, w wyniku czego wilgotnościowy profil maty staje się bardzo nierównomierny, również wilgotność mat w szklarni mocno się różnicuje. Duże dawki powodują rozwój korzeni w dolnej części maty, w której jest wprawdzie dużo korzeni, ale są to wówczas tzw. korzenie wodne, bez włośników, mało aktywne. Najwyższa wilgotność utrzymuje się na dole maty, a obszary górne, pomiędzy kostkami, szybko się przesuszają i nie rozwija się tam system korzeniowy. W pierwszym okresie ukorzeniania się roślin w macie (okres obniżania wilgotności maty do czasu rozwoju 4. i 5. grona) w naszych warunkach klimatycznych lepiej sprawdzają się małe dawki pożywki 80–100 ml, ale podawane częściej. Na przykład jeśli mamy podać 300 ml pożywki na kapilarę w ciągu dnia, to lepiej podać 4 dawki po ok. 80 ml, niż dwie dawki po 150 ml.

Podstawowe zalecenia dla okresu ukorzeniania roślin w matach według programu

FRAMEWORK:

Cel – sterowanie rozwojem roślin w kierunku generatywnym, rozbudowa systemu korzeniowego. Wilgotność kostek (WC) – 50%. Spadek wilgotności w macie – do 45% (podczas całego okresu do rozwoju 4/5 grona) EC w macie – 5 do 7 mS/cm (maksymalnie). To jeden z najważniejszych i krytycznych okresów z uwagi na niekorzystne, wegetatywne warunki uprawy, która musi być w tym czasie pod dobrą kontrolą. Obniżanie wilgotności maty do 45% w tym okresie pomoże kontrolować wzrost roślin oraz przyczyni się do dobrego rozwoju systemu korzeniowego w całej objętości maty. Przy obniżaniu wilgotności zwracajmy dużą uwagę na parametr EC oraz kontrolujmy suchsze miejsca w macie.

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

Nr1

Maluno – podsumowanie zaleceń Podsumowując zamieszczone informacje można stwierdzić, że uprawa odmiany Maluno w początkowym okresie jest zbliżona do innych odmian pomidorów czerwonych. Odmiana Maluno jest odmianą generatywną, ale o silniejszym wigorze i dynamice wzrostu, można więc utrzymywać średnio wyższe temperatury bez negatywnego wpływu na zawiązanie pierwszych gron. Należy szczególnie zwrócić uwagę na dwa ważne czynniki. Maluno wymaga bardziej aktywnego klimatu, niż standard malinowy na rynku, w szczególności powinien być prawidłowo przeprowadzany pre-night. Kolejnym ważnym czynnikiem jest podlewanie, oczywiście priorytetem będzie zbudowanie silnego systemu korzeniowego, jednak z dotychczasowych doświadczeń zauważyliśmy ze Maluno wymaga większego podlewania. W tym elemencie uprawy należy jednak ostrożnie

stosować strategie podlewania i zawsze dostosowywać ilości podlewania do aktualnych potrzeb rośliny, ponieważ większym błędem będzie zbyt obfite podlewanie, niż lekkie nie dolanie roślin (dotyczy opisywanego wyżej okresu uprawy). Jeżeli mamy obawy co do konieczności podlewania, to lepiej tego nie robić, niż mamy podlać za dużo. Pamiętajmy też, że mamy możliwość uzupełniania wody w nocy, więc gdy boimy się, że rośliny mogą nam do rana następnego dnia nie wytrzymać, to nawadniamy po obniżeniu temperatury (preenight) . Ma to podwójną korzyść; po pierwsze zaopatrzymy kostki w wodę, która rozpłynie się, ogrzeje i będzie dostępna dla roślin rano, po rozpoczęciu przez nie aktywności. Po drugie, będzie nam łatwiej wypłukać nadmierne zasolenie z całej kostki, podlewając następnego dnia.

INFORMATOR TECHNOLOGICZNY Maluno F1 Okres ukorzeniania roślin

Nr1

Materiały zostały opracowane przy w współpracy ze specjalistami z firmy SAINT-GOBAIN Cultilene w ramach projektu TomatoAcademy. Wszystkie informacje i porady zawarte w liście oparto na doświadczeniach produkcyjnych oraz na rzetelnej wiedzy. Należy je jednak stosować i korygować w oparciu o własne doświadczenia oraz warunki specyficzne dla konkretnych gospodarstw i upraw, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki pogodowe w danym okresie oraz stan i kondycje roślin w uprawie. Firma SYNGENTA oraz SAINT-GOBAIN Cultilene nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne błędy popełnione w uprawie.