BİRLİKTE OYNARSAK BİRLİKTE KAZANIRIZ : SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ ARACILIĞIYLA SOSYAL BECERİLERİ VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİ GELİŞTİRME
Okul Eğitimi için Stratejik Ortaklık – KA2 2015 - 2017
Ö Ğ R E T M E N D İ J İ TA L R E H B E R İ SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ ARACILIĞIYLA SOSYAL BECERİLERİN VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN ÖĞRENİM VE ÖĞRETİMİ İÇİN UYGULANABİLİR YAKLAŞIMLAR VE ARAÇLAR
h t t p s :/ / t w i n s p a c e . e t w i n n i n g . n e t / 111 8 7 / h o m e
CONTENTS / CONTENUTO / CONTENIDO / EFNI / TURINYS / CUPRINS / СЪДЪРЖАНИЕ /İÇERIK
SPORTS AND OUTDOOR ACTIVITIES FOR A BETTER WORLD
SPORT E ATTIVITÀ ALL'APERTO PER UN MONDO MIGLIORE
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
СПОРТ И ДЕЙНОСТИ НА ОТКРИТО ЗА ПО-ДОБРО CBЯT
SPORT ȘI ACTIVITĂȚI ÎN AER LIBER PENTRU O LUME MAI BUNĂ
ACTIVIDADES DEPORTIVAS Y EXTERIORES PARA UN MUNDO MEJOR
ÍÞRÓTTIR OG ÚTIVIST FYRIR BETRI HEIM
SPORTAS IR UŽSIĖMIMAI LAUKE KURIANT GERESNĮ PASAULĮ
2
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
Okul Eğitimi İçin Stratejik Ortaklık 2015 - 2017
h t t p s : / / t w i n s p a c e . et w i n n i n g .n e t / 111 8 7 / h o m e
3
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
Bu Erasmus+ KA2 projesinde yer alan ülkeler, okullar ve koordinatörler : “Birlikte Oynarsak Birlikte Kazanırız:Spor ve Açık Hava Etkinlikleri Aracılığıyla Sosyal Becerileri ve Kaynaştırma Eğitimini Geliştirme” Proje No: 2015-1-IT02-KA219-014752
4
Görev
Ad
Soyad
Okul/ Ülke
Baş Koordinatör
Anna Rita
Farina
Istituto Comprensivo Monte Rosello Basso, Sassari, Italy
Koordinatör
Mehmet
Durmus
Cakilli Sehit Kasim Poyraz Ortaokulu, Nevsehir, Turkey
Koordinatör
Krasimira
Ivanova
Secondary school”Kostantin Velichkov” Plovodiv, Bulgaria
Koordinatör
Dan
Popescu
Scoala Gimnaziala Magura, Buzau, Romania
Koordinatör
Maria Teresa
Villanueva
Institut Bernat el Ferrer, Molins de Rei, Spain
Koordinatör
Gudridur
Sigurdardottir
Glerárskóli, Akureyri, Iceland
Koordinatör
Vaida
Sarkauskiene
Katyciai Basic School of Silute Region, Lithuania
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
5
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İÇİNDEKİLER-
GİRİŞ : PROJE TANITIMI
7
BÖLÜM BİR : BULGARİSTAN, İZLANDA, İSPANYA, İTALYAT, LİTVANYA, ROMANYA VE TÜRKİYE’DEN BAZI GELENEKSEL OYUNLAR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
13
BÖLÜM İKİ :SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ ARACILIĞIYLA SOSYAL BECERİLERİN VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN ÖĞRENİM VE ÖĞRETİMİ İÇİN UYGULANABİLİR YAKLAŞIMLAR VE ARAÇLAR
PROJE SÜRESİNCE GELİŞTİRİLEN VE KULLANILAN MATERYALLER
6
57
110
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
h t t p s : / / t w i n s p a c e . e t w i n n i n g . n e t / 111 8 7 / h o m e
GİRİŞ Bu rehber, okullar arası stratejik ortaklıklar alanında “Birlikte oynarsak birlikte kazanırız: spor ve açık hava etkinlikleri aracılığıyla sosyal becerileri ve kaynaştırma eğitimini geliştirme” adlı Erasmus+ projesinin fikri çıktısını takdim eder. Bulgaristan, İzlanda, İspanya, İtalya, Litvanya, Romanya, ve Türkiye’den yedi okul arasındaki iki yıllık işbirliğinin bir çıktısı olarak geliştirildi. DİKKAT!!! Bu kitabın içeriği ve yönetimi, başta proje koordinatörü kurum Istituto Comprensivo Monte Rosello Basso olmak üzere projede yer alan ortak okulların sorumluluğu altındadır. Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığınca (Ulusal Ajans, http://www.ua.gov.tr) yürütülen Gençlik Programı kapsamında ve Avrupa Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan görüşlerden Ulusal Ajans veya Avrupa Komisyonu sorumlu tutulamaz.
7
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
Deneyimli öğretmenler olarak hedef kitlemiz olan 10-14 yaş arası öğrencilerin öğrenmeye ve ders çalışmaya daha az istek duyduğu izlenimini edindik. Bu durum,
büyükdükleri
ve
vücutlarında
çeşitli değişikler meydana geldiğinden
yaşa;
ihtiyaçlara
cevap
motivasyonu
ortadan
bireysel
vermeyen
ve
kaldıran durağan ve tekdüze öğretim biçimine; rahatlatıcı ve huzurlu bir ev ortamının yoksunluğuna bağlanabilir. Bu sorunlar, dezavantajlı öğrencileri ders çalışmaktan ve öğrenmekten alıkoyduğu gibi
başarısızlığa
itecek,
teslimiyete
sebep olacak ve hatta öğrenimlerini tamamlamadan erken okul terkine sebep
olacaktır. Bu durumu analiz ettikten sonra, öğrencilerin
yaşamlarının
bu
hassas
dönemlerini daha kolay geçirmeleri adına bizler öğretmenleri ve eğitimcileri olarak öğrenci merkezlilik ve görev yönelimli yöntem yoluyla onlara okulda evde ve
diğer her yerde spor ve açık hava etkinlikleri aracılığıyla daha olumlu ve güvenli bir ortam temin etmeliyiz. Bu projeyle okulları, öğrencileri bir araya getirmek için çabalayarak sağlıklı bir yaşam biçimi oluşturmayı, sosyal becerileri geliştirmeyi, yabancı dil ve
8
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
bilişim
becerilerini
eğitim
ihtiyacı
geliştirmeyi,
bulunan
kaynaştırmayı,
özel
öğrencileri çekici
daha
ve
destekleyici bir eğitim çevresi oluşturarak erken
okul
önlemeyi
terkini
hedeflemekteyiz. Uygulamaları
öğretmenlerin
sırasında
karşılaştığı
tüm
en
ciddi
problem öğrencilerin motivasyonu ve her bir
öğrencinin
ihtiyaçları
bireysel
ve
özelliklerine hitap edemeyen ve durağan olan öğrenme yöntemidir. Diğer bir büyük sorun eğitim sistemlerinin çok tutucu olması ve okulu bitiren genç bireylerin gerçek ihtiyaçlarının gerisinde kalması. Okulda tam olarak geliştirme imkanı bulamadıkları
sosyal
becerilerini
kullanmak adına bağımsız bireyler olarak ilk adımlarını atmaları beklenmektedir. Ferdi eğitimleri ve kişisel gelişimleri genel olarak göz ardı edilir ve bu yapılar ya müfredata eğitimin
dahil
edilmemiştir
fazladan
getirileri
ya
da
olarak
düşünülür. Dahası, çok sayıda mezun
kişiler kişisel özellikler, güçlü ve zayıf yönler, ilgiler, gelecekteki gelişimlerine yönelik
planlardan
pek
haberdar
değildirler.
9
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
Bu projenin fikri çıktısı, öğretmenlere ve öğrencilere eğitim sistemlerindeki bazı eksiklikleri gidermeleri için uygulanabilir destekler
temin
amacıyla
etmek
tasarlandı. Öğretmenler bu çalışmayla her bir öğrencinin bireysel ihtiyacına hitap eden
dost canlısı ve esnek bir eğitim çevresi sunmakta; erken okul terki riskinde olan öğrencileri
önlemede;
diğer
eğitim
çevrelerinde de kullanılabilecek yenilikçi öğretim yaklaşımları aracılığıyla bilgiyi ve öğrenmeyi daha ulaşılır kılmada;
eğitimdeki
ve
anlaşılır
işlevselliklerinin
yönünü salt bilgi öğretiminden çocukların ve gençlerin tüm kişisel gelişimlerini baz alan bilgi öğretimine doğru bir değişime yönelmekte desteklenmektedirler.
Öğrencilere şu konularda destek sağlanır:
sağlıklı
bir
yaşam
biçimi
benimsemek; iletişim kurmak, fikirlerini ifade etmek, savunmak, tartışmak ve
müzakere
etmek;
hedefler
koymak;
ortak bir hedef doğrultusunda takımın bir parçası
olarak
hareket
etmek;
toplumdaki zayıf bireyleri kabullenmek ve desteklemek; olumsuz etkilere karşı koymak; genel bilgileri yaymak;
10
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
kültürler arsında anlayış ve hoşgörü kurmak; okula ve topluma karşı etkin ve olumlu tutum oluşturmak.
Bu rehber iki bölümden oluşmaktadır: 1. Oyunlar ve Açık Hava Etkinlikleri Bu bölüm fotoğraflarıyla birlikte 21 popüler yerel oyunların ve açık hava etkinliklerinin tanımlarını, kurallarını ve açık yönergelerini içermektedir. Bunlar ders
planlarıyla,
yıllık
planlarla,
müfredatla bütünleştirilerek beden eğitimi derslerinde; veya ders programı dışında
kulüplerde, okul spor günlerinde, spor etkinliklerinde
yarışlarında
ve
pahalı
karmaşık ekipmanlar olmadan kolaylıkla ve rahatça uygulanabilir. Bunun yanında tatillerde veya boş zamanlarda öğrenciler, küçük
çocuklar,
öğrenci
aileleri
ve
akrabaları, yerel halk tarafından okul dışı
etkinlikler olarak da uygulanabilir. Oyunlar ve açık hava etkinlikleri öğrencilerin ilgi
duymalarına,
biçimi
edinmelerine,
fiziksel
etkinliklere
sağlıklı
yaşam
iletişimsel
ve
sosyal
beceriler
geliştirmelerine ve güven ve öz inanç sahibi bireyler olmalarına yardım eder.
11
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
2. Sosyal Becerilerin Ve Kaynaştırma
Eğitiminin Öğretimi Ve Eğitimi İçin Uygulanabilir Pedagojik Yaklaşımlar Ve Araçlar İkinci bölüm, proje ortakları tarafından geliştirilmiş; spor ve açık hava etkinlikleri aracılığıyla öğretilen ve eğitilen sosyal beceriler ve ferdi eğitimin yedi esas
yönünü
ortaya
uygulamaya yaklaşımların
koyulan ve
adına
koymak
pedagojik
araçların
teorik
yöntemlerini ve adım adım uygulanabilir tanımlarını birleştirmektedir;
Bulgaristan
–
Takım
Kurma
ve
Liderlik Becerileri için SDE.
İzlanda – Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalığa karşı SDE.
İtalya - Kaynaştırma Eğitimi için SDE.
Litvanya – Spor Aracılığıyla Yerel Toplumların Tanınması İçin SDE.
Romanya – Sağlık Eğitimini Teşvik için SDE.
İspanya – Hoşgörü Oluşturmak için SDE.
Türkiye – Akran Eğitimini Teşvik için SDE.
SDE= Spor ve Doğa Etkinlikleri.
12
Designed by Barbara & Tony
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
BÖLÜM BİR BULGARİSTAN, İSPANYA, İTALYA, İZLANDA, LİTVANYA, ROMANYA VE TÜRKİYE’DEN GELENEKSEL YEREL OYUNLAR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ UYGULAMALARI.
İTALYAN YEREL OYUNLARI
12
TÜRK YEREL OYUNLARI
15
BULGAR YEREK OYUNLARI
18
ROMANYA YEREL OYUNLARI
21
İSPANYOL YEREL OYUNLARI
24
İZLANDA YEREL OYUNLARI
27
LİTVANYA YEREL OYUNLARI
30 13
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ -İTALYAN YEREL OYUNLARI-
İTALYA TURU Katılımcı Sayısı: Bir ya da daha fazla Gerekli Malzemeler: Ezilmiş şişe kapağı
(Her
oyuncunun
kendi
şapkasında vardır). Oyunun Kısa Tanımı: İçerde veya dışarıda
oynanabilir.
Bir
parça
tebeşir alın (ya da benzeri bir malzeme) veya ere kıvrımlı bir çizgi
çizin.
Şişe
kapağının
kaplayacağı yönde olmalıdır. Yolun Başlangıcını ‘Başla’ anlamında ‘B’ ile, bitişini de ‘Varış’ anlamında ‘V’ ile
işaretleyin.
başlangıç
ve
Böylece bitişini
yolun
göstermiş
olacaksınız.
Kurallar: Oyuncular ilk kimin başlayacağına karar vermeliler. Buna karar verebilmek için bir daire oluştururlar ve her bir oyuncu elini yumruk şeklinde yapmak için kapatırlar. Sonra hepsi üçe kadar sayar ve birden beşe kadar bir sayı göstermek için yumruklarını açarlar. Dairedeki herkesçe gösterilen sayıların toplamı hesaplanır. Oyunculardan biri dairenin içinde saymaya başlar ve ortaya çıkan sayıya kadar saymaya devam eder.
14
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İTALYAN YEREL OYUNLARI-
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
O sayıya gelindiğinde kimin önünde durduysa o kişi oyuna başlayacak kişi olacaktır. Diğer oyuncular onun arkasında tek sıra halinde dururlar (bu sıralama dairedeyken ondan bir önceki kişiyle başlar ve sona doğru devam eder.)
Oyun şimdi başlayabilir. İlk oyuncu ezilmiş şişe kapağını ‘B’ye koyar ve bu başlangıç hizasını belirlemiş olur. Daha sonar diz çöker ve yalnızca başparmak ve işaret parmağını
kullanarak
kapağı
ileri
hareket
ettirmeye çalışır. Kapak çizili rotada kalmalı, aksi takdirde oyuncunun sırası geçer ve sıradaki
oyuncu şansını denemeye gelir. Oyunculardan biri doğru bir şekilde kapağı ileri doğru hareket ettirip bitiş noktasına gelene kadar oyun bu şekilde devam eder. Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Özellikler: ince motor becerileri, motor koordinasyonu, bir göreve odaklanabilme, sayısal ve zamansal sırayı
yönetebilme
(bu
bilişsel
ve
fiziksel
becerileri edinmek; tarih, coğrafya, matematik gibi derslerin ediniminde ön hazırlayıcı olabilir),
başkalarını dinleme ve onlarla işbirliği yapma, sükunet
ve
öz
kontrol,
karar
verme,
yaratıcı/yanal düşünme.
15
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İTALYAN YEREL OYUNLARI-
YEDİ TAŞ Katılımcı Sayısı: Katılımcı ne kadar fazla olursa oyun o kadar eğlenceli hale gelir. Oyuncular iki rakip takıma ayrılır. Her iki takımda da sayılar eşit olmalıdır.
Gerekli Malzemeler:
Orta boy bir
top ve üst üste koyulup bir nevi piramit
oluşturulması
için
farklı
boyutlarda yedi düz taş. En büyük taş 10 cm çapında olmalı, diğer taşlarsa nispeten daha küçük olmalılar.
Oyunun Kısa Tanımı: Taşlar bir nevi piramit
oluşturmak
için
kullanılır.
Takımlar A Takımı ve B Takımı olarak adlandırılır.
B
Takımı
piramidin
arkasında dururlarken A Takımı topu tutar
ve
piramitten birkaç
metre
uzakta durur. Kurallar: Her bir takım, ilk önce kimin başlayacağına karar veren birer lidere sahiptir. Bunu yapmak için yazı tura atarlar. Farz edelim ki A Takımı
önce başlayan taraf oldu. B Takımı piramidin arkasında yer almalı, diğer takımsa piramidi yıkmak amacıyla sırasıyla topu piramide doğru yuvarlarlar. Eğer devirmeyi başarırlarsa, B Takımı oyuncularından hızlıca kaçmaları
gerekecektir çünkü B Takımı oyuncuları onları yakalamaya çalışacak.
16
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İTALYAN YEREL OYUNLARI-
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Piramit yıkıldığına göre top artık B Takımı oyuncularındadır ve rakiplerini vurmak için (her seferde yalnızca bir kişi) sırayla paslaşırlar. Rakiplerini vururlarsa vurulan kişi tutsak olur. B Takımının atışlarından kaçınmaya çalışırken, A Takımı oyuncuları bir yandan da piramidi tekrar inşa etmek ve tutsak olan takım arkadaşlarını
ellerine
dokunarak
serbest
bıraktırmak zorundalar. B Takımı oyuncuları tutsakların kurtarılmasını ve piramidin yeniden inşasını
engellemelidir.
Rakip
takımdaki
herkes tutsak alınınca (B Takımı kazanmış olur) veya piramit yeniden inşa edilince (A Takımı kazanır) oyun sona erer. Kazanan takım topa sahip olur ve oyuna yeniden başlanır. Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler:
refleksler, odaklanma, bütüncül/paylaşımsal dikkat, sözsüz iletişim, taklit, ölçüm ve yakınlık kavramları, organize olma, zaman yönetimi, yerine getirilecek süreçlerin sırası, verilen kuralı hatırlamak ve kurala saygılı olmak, duyguları tanımak ve yönetmek, empati, karar verme,
problem
çözme,
kritik
düşünce,
görüşme, ikna ve etki, rol değişme.
17
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İTALYAN YEREL OYUNLARI-
DÖRT KÖŞE Oyuncu Sayısı: 5 kişi
Gerekli Malzemeler: bir göz bağı ve biraz tebeşir.
Oyunun Kısa Tanımı: Bu oyun hem içerde (geniş bir alanda) hem de dışarıda oynanabilir. Bununla birlikte, dışarıda oynanması tavsiye edilir. Dört oyuncu hayali bir karenin köşelerine yerleşir (içeride) ya da bir sokağın dört köşesine yerleşir (bu oyun, birçok yolun kesiştiği ve kavşak oluşturduğu eski Sassari bölgesinde oynanırdı.) Tebeşir kullanarak oyuncular yere bir
daire çizer; hayali kare de mevcuttur. Beşinci gözü bağlı oyuncu ise bu dairenin merkezindedir.
Kurallar: Gözü bağlı oyuncu 15’e kadar sayar ve diğer oyuncuların saklanmasına zaman tanır. Saymayı bitirince gözünü kapatan bağı çıkarır ve arkadaşlarını aramaya başladığını belli etmek için “Dört köşe” diye bağırır. Beşinci oyuncu diğerlerini (eliyle dokunarak) yakalayıp ele geçirmeye
çalışırken onlar da beşinci oyuncuya yakalanmadan ilk pozisyonlarına (hayali karenin köşeleri) tekrar gelmeye uğraşırlar.
18
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İTALYAN YEREL OYUNLARI-
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Eski yerine gelmeye çabalarken yakalanan ilk kişi diğer oyunda ortada gözü bağlı duran oyuncu rolünü alacaktır. Şimdi oyun yeni baştan başlayabilir!
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: motor koordinasyon becerileri, zaman-uzam uyumu,
ortak
odaklanma,
dikkat, planlama,
stres
yönetimi,
organizasyon,
özerklik, duyguların yönetimi, öz kontrol, karar verme, sorun giderme, öz farkındalık.
19
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI-
İSTOP Oyuncu Sayısı: 4 – 20
Gerekli Ekipmanlar: Bir top (tercihen voleybol topu)
Oyunun Kısa Tanımı: Oyuncular daire şeklinde
dizilirler.
Ebe,
dairenin
ortasında durur, topu havaya fırlatır ve oyunculardan birinin adını çağırır. Adı söylenen kişi, havaya fırlatılan topu tutmaya çalışır. Eğer bu yeni ebe top yere düşmeden topu yakalamayı başarırsa, o da aynı
şekilde topu havaya fırlatır ve bir isim söyler. Eğer topu yere düşmeden yakalamakta başarısız olursa, topu yerde yakalamaya çalışır ve yakaladığı an ‘İSTOP’ diye bağırır.
Bu arada diğer oyuncular da olabildiğince ebeden uzaklaşmıştır. Ebe
oyunculardan birini (muhtemelen kendisine en yakın olanı) topla vurmaya çalışır. Eğer vurmayı başaramazsa roller değişmez. vurmayı başarırsa, vurulan kişi yeni ebe olur.
20
Eğer ebe birini
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Kurallar: ‘İSTOP’ kelimesini duyar duymaz tüm oyuncular durmak zorundadırlar. Ebe topu
fırlatıp
bir
çalışıncaya dek
oyuncuyu
vurmaya
hiçbir oyuncu yerinden
kıpırdamamalıdır. Eğer oyunculardan birisi bu kuralı ihlal ederse, yeni ebe o olur.
Geliştirilen Beceriler: Oyuncular bu oyun sonunda
daha
odaklanmış,
tetikte,
motivasyonlu ve fiziksel anlamda aktif olma
seviyelerini arttıracaklardır. İnce ve kaba motor
becerilerini sürelerini
Reaksiyon Oyuncular
strateji
geliştireceklerdir. kısaltacaklardır.
geliştirme
becerilerini
arttıracaklardır. Bir şeyi sırasıyla yapmayı daha iyi öğrenecekler. Birbirlerinin isimlerini kullanacaklar. Bir problem yaşadıklarında, onun
üzerine
görüşecekler
ve bir
fikir
birliğine varacaklar.
21
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI -
5 PAS Oyuncu Sayısı: 5 – 15
Gerekli Ekipmanlar:
Bir top (tercihen
bir voleybol topu)
Oyunun Kısa Tanımı: Oyuncular daire şeklinde dizilirler. Oyunculardan birisi herhangi bir diğer oyuncuya pas atarak oyunu başlatır ve sesli bir şekilde ‘bir’ diyerek saymaya başlar. Bu şekilde paslaşmalar beşinci pasa kadar devam eder. Beşinci pası alan oyuncu vurucu olur. Bu oyuncu topu tutar ve herhangi bir oyuncuyu vurmaya çalışır. Bu esnada diğer oyuncular da kaçmaya başlar.
Eğer vurucu oyunculardan birini vurursa, vurulan kişi oyundan çıkar. Eğer vurucu oyunculardan birini vurmada başarısız olursa, kendisi oyundan ayrılır. En son iki oyuncu kalana kadar oyun devam eder. Kalan son iki oyuncu, oyunun kazananlarıdır.
22
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Eğer vurucu oyunculardan birini vurursa, vurulan kişi oyundan çıkar. Eğer vurucu oyunculardan birini vurmada başarısız olursa, kendisi oyundan ayrılır. En son iki oyuncu kalana kadar oyun devam eder. Kalan son iki oyuncu, oyunun
kazananlarıdır.
Kurallar: Vurucu, yalnız bir oyuncuyu vurmaya takıntılı olmamalı, topu tuttuğunda herhangi bir oyuncuyu vurmaya çalışmalıdır.
Geliştirilen
Beceriler:
Oyuncular
bu
oyun
sonunda daha tetikte, odaklanmış ve fiziksel anlamda aktif olma seviyelerini arttıracaklardır. Atik, çabuk ve hızlı hale gelecekler. İzleme, top kontrolü, ve hareket gibi becerileri gelişecektir. Hızlı karar verme becerileri gelişecektir. Bir sorun üzerine fikir beyan etme ve çözüme ulaşma becerileri gelişecektir.
23
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI -
SU KAYNAĞI Oyuncu Sayısı: 8 – 15
Gerekli
Ekipmanlar:
Bardaklar,
bir
sprey şişesi, göz bandı.
Oyunun Kısa Tanımı: Her çocuk bir hayvan rolü yapar. Örneğin biri gece su içmek için su birikintisi arayan tavşan olur. Bir çocuk da tilki gibi yırtıcı bir hayvan olur. Bu çocuk, etrafında su dolu
bardaklar dizili bir halkanın ortasına oturur. Çocuğun gözleri bağlanır ve gerektiğinde sıkmak üzere elinde bir su spreyi şişesi bulunur. içeceklerini
Tavşanlar almak
hissettirmeden için
birer
birer
yaklaşırlar. Her biri bir bardak su alıp yerine dönmeye çalışır. Tilki onları göremez ve duyduğu
sesler doğrultusunda hareket eder. Bir tavşanın yaklaştığını hissederse su spreyini bir kez sıkar. Bütün tavşanlar bir bardak su alınca veya hepsi ıslanıp oyundan çıkınca oyun biter.
24
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - TÜRK YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Kurallar: Tavşanlardan biri ıslanırsa oyundan çıkmak zorunda kalır.
Geliştirilen
Beceriler:
Oyuncular
bu
oyun
sonunda daha tetikte, odaklanmış, motivasyonlu ve fiziksel
anlamda aktif olma seviyelerini
arttıracaklardır. Birbirlerini cesaretlendirecekler. Sırasıyla bir iş yapmayı öğrenecekler. Oyuncular
gürültü
yapmadan
iletişim
kurabilecekler. Oyuncular risk alabilecekler. Oyuncular diğer hislerine olan farkındalığını arttıracaklar.
25
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
ÇUVALLA ZIPLAMA Katılımcı Sayısı: 6 – 20 ya da daha fazla Gerekli Malzemeler: 4 ya da daha fazla büyük, sağlam, kaygan olmayan çuval; 6/8 koni Oyunun Kısa Tanımı: dışarıda
oynanabilir.
İçerde veya Eşit
sayıda
katılımcılar iki takıma ayrılır. Koniler aralarında eşit mesafelerle, iki
paralel sıra halinde yerleştirilir. Her iki takımdan oyuncular, bacakları çuvalın içinde olacak şekilde parkurun sonuna kadar ve oradan da tekrar başa kadar zıplamak zorundadırlar.
Kurallar: Rakip takımlardan ilk iki oyuncu oyuna başlar. Her bir oyuncu çuvalı belinde eliyle tutar, koniler arasında zikzaklar çizerek kendi parkuru boyunca ilerler. Sıradaki son koniden sonra katılımcılar U-dönüşü yaparlar ve parkurda
tekrar geri zıplarlar. Çuvalı bırakmaksızın ve zikzak çizmekten kaçmaksızın olabildiğince hızlı hareket etmek zorundadırlar. Eğer yapılmaması gerek bu şeyleri yaparlarsa ceza alırlar.
26
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Bir takım üç ceza aldığı takdirde ne kadar hızlı olurlarsa olsunlar oyunu kaybeder. Oyuncu parkurun başına tekrar döndüğü zaman bir sonraki
oyuncunun
zıplamaya
parkurda
başlaması için ona dokunmak zorundadır. Her bir
oyuncu için bir çuval yoksa parkuru bitirenler, parkura başlayacak olanlara çuvallarını verir. Kazanan takım, parkuru oyuncuları ilk bitiren ve aynı zamanda da en az cezaya sahip olan takımdır. Bu oyun parkurda hiçbir engel olmadan da oynanabilir. Eski zamanlarda kayalar veya ağaç kütükleri koni olarak kullanılırdı.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Katılımcılar
hız,
atiklik,
iyi
koordinasyon
kazanırlar. Aynı zamanda kararlılık, denge, güç geliştirirler. Bu oyunun en büyük getirilerinden biri, her yaştan bireyin başarılı olabilmesidir – bazen gençler yetişkinlerden daha başarılı olur. Takım ruhu, iş birliği, adil oyun ve rekabet geliştirilen en
önemli sosyal becerilerdendir.
27
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
MENDİLİ DÜŞÜRDÜM Katılımcı Sayısı:
6 – 20 ya da daha
fazlası
Gerekli Malzemeler: 1 mendil
Oyunun Kısa Tanımı:
Havaya bağlı
olarak içerde veya dışarıda oynanabilir. Katılımcılar bir daire oluştururlar, yerde otururlar veya çömelirler. Onlardan biri dışarıdadır ve dairenin
etrafında hızlıca döner. Bir mendil sallar. Tüm katılımcılar şu tekerlemeyi söyler: “Mendilimi
düşürdüm,
kopek
onu
sürükledi, kopek beni bir kilo şeker için kovaladı.”
Kurallar: Dairenin etrafında dönen kişi mendili gizlice birisinin arkasına bırakmalıdır. Bunu, diğerlerine fark edilmeden yapmalıdır, ve oyuna eğlence katmak için mendili bırakıyormuş gibi ters hareketler de yapabilir. Diğer oyuncular
tekerlemeyi söylerler ve mendilin kendi arkalarında olup olmadığını kontrol etmek için sık sık arkalarına bakarlar.
28
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Mendili
bıraktıktan
sonar
ayaktaki
oyuncu
koşmaya başlar. Mendil arkasında olan oyuncu mendili bulmalı, alıp ayağa kalkmalı ve o oyuncuyu kovalamaya başlamalı.
Her iki oyuncu da dairedeki boş yer için yarışır. İlk gelen kişi dairedeki boş yere çömelir ve yeri kapar. Diğer oyuncu mendili alır ve oyun başlar.
Oyun istendiği zaman durdurulabilir. Kazanan kişi, dairede diğerlerinden daha fazla yer almış
kişidir.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Oyun çok eğlenceli ve insanları sosyalleştirmektedir. Katılımcılar fiziksel çabukluk, hızlı reaksiyon, ve rekabet becerisi geliştirirler. Aynı zamanda gözlem becerisinin ve kişilerin
davranışlarına
bakarak
sonuç
çıkarma
becerisinin gelişmesine yardım eder.
29
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
AÇIN KAPILARI Katılımcı Sayısı: fazla,
ne
8 – 20 ya da daha kalabalık
kadar
o
kadar
eğlenceli Gerekli Malzemeler: Yok Oyunun Kısa Tanımı: Katılımcılardan ikisi ‘general’dir. Her biri ‘elma’ veya ‘armut’ gibi bir parola seçer. Karşılıklı olarak
ayakta
dururlar,
kollarını
kaldırırlar, avuç içlerini birleştirirler ve bir ‘kapı’ oluştururlar. Diğer tüm katılımcılar daire şeklinde hareket ederler ve iki orduya
geçerler.
bölünmek
Parolayı
bilmemektedirler.
üzere
kimin
Tüm
kapıdan
tuttuğunu
oyuncular
şu
tekerlemeyi söyler:”Hey, kapıcı, kapıları aç, ki kral geçsin; çay kaşığı, kase, tava, kapak,
örtü”.
‘Örtü’
kelimesine
gelindiğinde iki general kollarını indirir ve ‘kapıyı kapatırlar’.
Kurallar: İki generalin kolları arasında kalan oyuncuya gizlice iki parola da
söylenir ve o birisini seçer. Hangi generalin parolasını seçtiyse onun arkasına geçer. Sonra, aynı şeyler son oyuncu kapıda yakalanana dek devam eder. Her bir generalin arkasında birer ordu oluşur. En heyecanlı bölümse iki ordunun güçlerini denemesi anıdır.
30
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - BULGAR YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
İki sütun halinde dururlar, her bir oyuncu bir önündekini belinden sıkıca tutar. Her iki grubun
önündeki
generaller
birbirini
zıt
yönde
sürüklemeye başlar. Kazanan ordu, diğerini kendi tarafına çekmeyi başarabilen takımdır.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Oyun çokça kişiyle oynanabilecek kadar eğlencelidir. İnsanların
hareket
sosyalleşmesini
yoluyla
teşvik
eder.
eğlenmesini
ve
Koordinasyon,
denge ve fiziksel gücü geliştirir. Geliştirilen en önemli sosyal beceriler takım ruhu, işbirliği, karşılıklı güven ve destektir.
31
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
DEMETLER Katılımcı Sayısı: 10 ya da daha fazla
Gerekli Malzemeler: Yok
Oyunun Kısa Tanımı: Demetler hızlı bir şekilde birleşen ve ayrılan gruplardaki çocukları ifade eder. Başlangıçta bir lider tayin edilir. Bu kişi grup oluşturmak için gerekli
kişi
sayısını
söylemekle
görevlidir. Bu, birden beşe kadar bir sayı
olabilir. Sözcü diğerlerine yüksek sesle duyururken tek ve çift sayıları değişimli olarak yapmalıdır.
Örneğin, eğer ‘üç’ dendiyse katılımcılar olabildiğince hızlı bir şekilde üç kişilik gruplar oluşturur. Sayıyı yanlış anlayan veya ikili ya da dörtlü grup oluşturan oyuncular yanar. Oyun, herkes art arda üç kez hatasız bir şekilde gruplaştığında sona erer.
32
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Kurallar: Oyuncular liderin yönergelerine uymalı
ve buna göre hızlıca hareket etmelidir. Tüm gruplar şekillendiğinde ikinci bir komut gelene dek hiç kimse yerinden kıpırdamamalıdır.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Fiziksel
yönlerin
gelişmesi
için
beklenen
beceriler reaksiyon hızı, dikkat ve odaklanma, esneklik ve eylemlerin iyi koordinasyonudur. Sosyal
becerilere
gelince
işbirliği,
eğlence,
arkadaş edinme, etkileşim ve adil oyun ruhu gibi yönlere değinilebilir.
33
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
BUZ TUT! Katılımcı Sayısı: 10 ya da daha fazla
Gerekli Malzemeler: Yok
Oyunun
Kısa
Tanımı:
Oyuncular,
katılımcıların sayısına göre seçilmiş bir oyun alanının şeklini alırlar. Zeminin çimle kaplı olması tercih edilir çünkü tehlike arz edecek düşüşler olabilir.
Başlangıç
için
oyunculardan
birisi
‘dondurucu kişi’ olur ve diğer oyuncular bunu bilir. Dondurucu kişi, diğerlerinin donması için onların ardından koşup onlara dokunmaya çalışır.
Eğer bir oyuncuya omzundan veya arkasından dokunulmuşsa o kişi olduğu yerde
sabit kalır, diğer bir deyişle ‘buz tutar’. Oyun, en son oyuncuya dokunulana kadar ya da kendisi dondurucu kişi olana kadar devam eder. Bunun yanında, en son kişi dondurucu kişinin pes edeceği kadar uzun müddet dokunulmaksızın kalabilir, bu durumda dondurucu bu rolünü kaybeder.
34
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Kurallar: Dokunulmuş oyuncular oyun yeniden
başlayana dek - en son oyuncuya dokunulana kadar ya da dondurucu kişi bu rolden alınana kadar- yerlerinde sabit kalmalılar. Çelme takma veya başka tür engellemelere müsaade edilmez. Bu olursa sorumlu oyuncu oyundan diskalifiye edilir.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Oyuncular mesafelerde
şu hızlı
becerilerde koşabilme,
gelişir:
kısa
hareketlerin
koordinasyonu, yönelme, karar verme, rekabet, kararlılık, esneklik, adil oyun ve sabır.
35
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
YAKALA VE PAS AT Oyuncu Sayısı: 10 ya da daha fazla
Gerekli Malzemeler: el topları
Oyunun Kısa Tanımı: Oyuncular oyun alanına
rastgele
dağılırlar.
Bir
oyuncunun en yakın akranına mesafesi on metreyi
aşmamalıdır. Oyuncunun
fonksiyonuna göre bir, iki ya da üç top mevcuttur. Bir lider seçilir ve bu lider oyunu isteğine göre başlatıp durdurabilir. Lider ‘başla’ diye seslendiğinde toplarla paslaşılır; ‘dur’ diye seslendiğindeyse oyuncular topu atmayı durdurur.
Topu yakalayamayan öğrenciler oyundan çıkar. Lider söylediği oyuna ara verilir, ve
beklenmedik
bir
anda başlatılır. Lider, oyuncuların
yeterince
sure
düşürmeden paslaştıklşarını gördüğü ve ikna olduğunda oyunu bitirebilir.
36
topu
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - RUMEN YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Kurallar: Oyuncu topu göğüs seviyesinden ve ortalama bir hızda pas atmalı, böylece top rahatlıkla ulaşacağı yere varsın. Bunun yanında, bir oyuncu aynı anda iki top alamaz. Böyle bir durumda ikinci pası atan oyuncu oyun dışı kalır. Son olarak, topu alan kişi
topu aldığı kişiye geri pas atamaz.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Geliştirilen beceriler motor koordinasyonu, topu elde edebilme becerisi, reaksiyon gösterme, dağılımlı dikkat, grup etkileşimi, iş birliği, karar verme ve adil oyun.
37
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
AYAKKABI FIRLATMA
Katılımcı Sayısı:
2 – 10 veya daha
fazla
Gerekli Malzemeler: Bir ipli ayakkabı.
Oyunun Kısa Tanımı: Ayakkabı fırlatma
kuzeydoğu İspanya‘da oynanan eski bir oyundur. Amaç: Ayakkabıyı olabildiğince uzağa fırlatmaktır.
Kurallar: Oyunun başlayacağı yere bir çizgi çizilir. Herkes ellerinde ayakkabısıyla çizgi hizasında sıraya girer. Oyun, oyuncuların ayakkabıyı olabildiğince uzağa fırlatmalarından ibarettir.
Ayakkabı iki bacak arasından ve sırt üstünden öne doğru fırlatılmalıdır. Ayakkabıyı en uzağa fırlatan kişi oyunu kazanır. Bu oyun iki takım halinde de oynanabilir.
38
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Görsel-motor uzuvları fiziksel
koordinasyon
fonksiyonlarına güç,
denge,
becerileri,
yönelik
dikkat
ve
vücut
farkındalık, odaklanma
becerisi, fiziksel kontrol, esneklik, iyi organize olma, yakınlık ve uzam kavramları, oyuncular arası işbirliği, sosyal etkileşim, rakibe saygı duyma, adil oyun
39
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
KATALAN KUKALARI
Katılımcı Sayısı: 2 veya daha fazla
Gerekli Malzemeler:
Altı kuka ve üç
küçük kuka
Oyunun Kısa Tanımı: Katalan Kukaları Katalonya İspanya‘da oynanan eski bir
oyundur. Amaç, altı kukadan beşini devirmektir.
Kurallar: Oyun her bir oyuncu için 3 seferde 3 atış olmak üzere toplam 9 atıştan oluşur. Her bir atış 3 küçük kukayı vurabilir. Kukalar iki sıra ve üç dizin şeklinde yerleştirilmeli, küçük kukalar aralarından
dokunmadan geçecek şekilde arada mesafe bırakılmalıdır. Atış mesafesi 15 yaşından büyük erkekler için 11.5, bayanlar içinse 9.5 metredir. Çocuklarsa güçleri oranında mesafeyi kendileri belirleyebilirler.
40
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Geliştirilen Sosyal ve Fiziksel Beceriler: Görsel ve motor koordinasyon becerilerinin birleşimi, odaklanma, denge, fiziksel güç ve kontrol, bir nesneyi yönlendirebilme, kuvveti
ayarlama, hesap yapma, karar verme, gözlemsel uygunluk, devam eden oyuna dayanarak taktik geliştirme, rekabet, sıra beklerken sabırlı olma, rakiplere saygı, adil oyun.
41
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
SIÇRA! Katılımcı Sayısı: Aynı sayıda iki grup.
Gerekli Malzemeler: Yok Oyunun Kısa Tanımı:
Sıçra sıçra
İspanya genelinde farklı adlarla oynanan eski bir açık alan oyunudur: Katalonya‘da “Cavallfort”; Kantabriya‘da “Garbancito va”; Kastilla‘da “Pico, zorro, zaina”; Galiçya‘da ise “Ovo, pico, araña” olarak bilinir. Kurallar: Takım oyuncuları bir çizgide sıraya geçer. En baştaki kişi (ana olarak adlandırılır)
duvara
yaslanır,
diğer
oyuncularsa başlarını bir öndeki kişinin bacakları arasına sokar ve bir tür uzun bariyere benzer bir şekil alırlar.
Rakip takım oyuncuları teker teker bu bariyerin üstüne sıçrar, düştükleri yere
otururlar ve olabildiğince ön tarafa sıçrayarak ulaşmaya çalışırlar. Eğer herkes bariyerin üstünde olmayı başaramazsa takım kaybeder. Herkes bariyerin üstüne sıçradığında, bariyerin en ön kısmındaki oyuncu: ‘churro, mediamanga, mangotero, bil bakalım hangisi önce gelir‘ diye sorar.
42
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - İSPANYOL YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Eğer elini avucunda tutuyorsa (churro), bileğini tutuyorsa
dirseğini
(manga),
tutuyorsa
(mediamanga) omzunu tutuyorsa (mangotero)
cevaptır. Tahminde bulunan takım doğru bilirse roller değişir. En başta ana görevindeki oyuncu bir nevi hakemdir. Cevapların doğru olup olmadığını onaylar.
Cevap vermez, daima sessizdir. Eğer takım doğru
tahminde
bulunamazsa
veya bariyer
çökerse roller değişmez, yeniden başlar.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Fiziksel güç farkındalığı, esneklik, dayanıklılık, sabır, planlama, strateji
geliştirme, takımca
geliştirilen stratejiyi takip etme, karar verme, motor
koordinasyon
becerileri,
kaba
motor
becerileri, rekabete hazır olma
43
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI-
KEDİ VE FARE
Oyuncu Sayısı: İsteğe bağlı
Gerekli Malzemeler: Yok
Oyunun Kısa Tanımı: İki kişi dışında tüm
oyuncular
büyükçe
bir
daire
oluştururlar, el ele tutuşurlar ve yüz yüze bakarlar.
İki oyuncudan birisi faredir ve dairenin içindedir. Diğeri ise kedidir ve dairenin dışındadır.
Kurallar: Oyunda amaç, kedinin kaçan fareyi yakalamasıdır. Dairenin içine girebilirler veya daireden çıkabilirler. Diğerleriyse kollarını kaldırarak veya indirerek fareye yardım ederler.
44
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Öte yandan, kedinin fareyi yakalayamaması için ellerini daima aşağıda tutarlar (bununla birlikte
bazen hile yapıp kedinin de çıkmasını sağlamak daha da eğlenceli olabilir). Eğer kedi fareyi yakalamayı başarırsa diğer oyuncular onun yerini almalı. Fakat belli bir sure içerisinde
kedi
fareyi
yakalayamazsa
diğer
oyuncular onun da yerini almak durumundadır.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Katılımcılar takım olarak birlikte çalışarak sosyal yönlerini pekiştirirler, işbirliği sergilerler, birlikte ortak bir karar alırlar. Aynı zamanda atiklik, hız ve güç kazanırlar. Bu oyun yaş sınırı olmaksızın oynanabilir.
45
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI -
BİR KRON
Katılımcı Sayısı: İsteğe Bağlı
Gerekli
Malzemeler:
Direk
veya
yaslanmak için başka bir şey
Oyunun
Kısa
Tanımı:
Bir
kron
oyununda, bir kişi ebe olmalı. Grup bir direğin
etrafında
toplanarak
oyuna
başlar. Sonra ebe 30’a ya da 50’ye kadar saymaya başlar ve diğer herkes direği ve de ebeyi görebilecek bir şekilde saklanmaya başlar.
Kurallar: Ebe saymayı bitirince diğerlerini aramaya başlar. Onları bulduğu zaman direğe koşar ve seslenir: ‘(bulduğu kişinin adı) için bir kron. Bir, iki, üç.’ ve o kişi oyundan çıkar.
46
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Diğer oyuncuların yapması gereken, ebeden önce direğe ulaşarak kendilerini kurtarmaktır. Eğer
bunu
başarırlarsa,
direğe
ulaşınca
bağırmalılar: ‘Kendim için bir kron. Bir, iki, üç’. Tüm oyuncular bulunana dek veya kendilerini kurtarana dek oyun devam eder.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Katılımcılar
strateji,
sezgi
ve
dikkatlerini
kullanarak sosyal becerilerini geliştirirler. Aynı zamanda atiklik, hız ve güç de kazanırlar. Bu
oyun
yaşa
bakılmaksızın
herkesçe
oynanabilir.
47
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI -
HIZLI BULUŞMA Oyuncu Sayısı: 10 -100
Gerekli Malzemeler: Süreölçer Oyunun Kısa Tanımı: Katılımcılar iki eşit gruba bölünür ve aralarında 25 cm. mesafe bırakacak ve birbirlerinin yüzüne bakacak şekilde iki daire oluştururlar. Eğitmen dairelerin dışında durur ve bazı cümleler okur. İş dairedekiler 30-60 saniye boyunca
konuşmaya
başlarlar,
sonar
da
dış
ve
iç
dairedekiler konuşmaya başlar. Sonra
eğitmen
dairedekilerin
zili
sabit
çalar
kalmasını,
dış
dairedekilerin ise bir kişi sağa kayıp yeni eşler edinmesini söyler.
Sonra eğitmen yeni cümleleri okur. İç dairedeki herkesle dış dairedeki herkes eşleşene dek eğitmen bu birleşimlere devam eder ve her bir eşleşmede aşağıdakiler gibi yeni bir cümle okur:
48
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - iZLANDA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Delicesine tutkunu olduğun bir şey, Hayalindeki en egzotik seyahat noktası neresi? Eğer bir hayvan olsaydın hangisi olurdun? Neden?
Eğer çok ünlü birisiyle çıkıyor olsaydınız, bu kim olurdu? Neden? Hayatında şimdiye kadar yaptığın en uç şey nedir? Eğer kapalı bir kapının ardını görebiliyor olsaydın, bu hangi kapı olurdu? Neden? Eğer zamanda yolculuk yapabiliyor olsaydın, nereye giderdin? Neden?
Kurallar: Bu oyun, yeni bir grubun birbiriyle tanıştırılması için de kullanılabilir. Eğitmen aynı soruyla turu tamamlatıp ardından yeni soruya da geçirebilir.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Belli meseleler üzerine yorum yapmak, öğrenmek ve
dinlemek.
49
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI-
BİR AĞ VE BALIKLAR Katılımcı Sayısı:
10 – 20 veya daha
fazla Gerekli Malzemeler: Yok Oyunun Kısa Tanımı:
İçerde veya
dışarıda oynanabilecek çok etkin ve eğlenceli bir oyundur. Koşmak için geniş bir ortam gereklidir. Oyun, her yaştan ve kabiliyetten oyuncu için uygundur. Kurallar: belirlemek
Oyuncular, için
tekerlemeyle
oyun
genellikle başlarlar
liderini
komik
bir
ve
oyun
adam,
diğer
kendiliğinden başlar. Oyunun
lideri
balıkçı
oyuncularsa ırmakta yüzen balıklardır. Balıkçı tarafından yakalanan balıklar, ağın bir parçası olurlar ve geri kalan balıkları yakalamak için balıkçıya yardım etmeleri gereklidir. Lider/balıkçı koşarak ve balıklardan birini yakalamaya çalışarak oyuna başlar. Oyunculardan birini yakalamayı başardığında yakalanan balık, balıkçının elinden tutar ve iki kişilik bir ağ oluştururlar.
50
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Sonrasında, Her ikisi el ele sımsıkı tutuşarak koşarlar ve ağa katılması için bir oyuncu daha yakalarlar. Böylece, yeni balıklar yakalandıkça ağ daha da büyür ve uzar. Uzun bir sıra halinde birlikte
koşan, ağdaki oyuncuların sımsıkı bir şekilde el ele tutuşması ve ağı yırtmaması zorunludur. Ağa katılan her bir yeni oyuncu, en sağdaki veya en soldaki oyuncunun elini tutmalı ve yalnızca ağın iki ucundaki oyuncular diğer balıkları yakalayabilir. Tüm
balıklar
balıkçı
ve
ağı
tarafından
yakalandığı zaman oyun sona erer. En sona kalan
balık
genellikle
bir
sonraki
oyunun
lideri/balıkçı adamı olur. Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: Katılımcıların
geliştirdiği
en
önemli
sosyal
beceriler takım olarak davranma, işbirliği yapma ve
genel bir karara
varmak
için her bir
oyuncunun iletişim kurmasıdır. Bunun yanında, oyuncular reaksiyon ve koordinasyon becerilerini
de geliştirir. Atiklik, azim, hız ve güç gibi fiziksel beceriler de gelişim gösterir. Bu oyunun en büyük
faydası,
her
yaştan
ve
beceriden
oyuncunun bu oyunu oynayabilmesidir.
51
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI -
TAŞ VEYA AĞAÇ Katılımcı Sayısı: 10 – 20 ya da daha fazla Gerekli Malzemeler: Yok Oyunun Kısa Tanımı:
İçerde veya
dışarıda oynanabilecek çok etkin ve eğlenceli bir oyundur. Koşmak için geniş bir ortam gereklidir. Oyun, her yaştan ve kabiliyetten oyuncu için uygundur. Kurallar: belirlemek
Oyuncular, için
tekerlemeyle
oyun
genellikle başlarlar
liderini
komik ve
bir oyun
kendiliğinden başlar. Lider etrafta koşar ve taş ya da ağaca
dönüşmesi için oyunculardan birisine dokunur. Oyun başlar ve tüm oyuncular liderin etrafında koşmaya başlar, aynı zamanda da onun dokunmasından kaçmaya çalışırlar. Lider oyunculardan birine dokununca, şu cümleleri söyler "Sen taşsın" ya da "Sen ağaçsın" ve dokunduğu oyuncu ya taş ya da ağaç olur.
52
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Taş olan oyuncular yere çömelmeli veya yerde diz çökmeli ve taş şeklini almalı. Ağaç olan oyuncu bacaklarını aralayıp sabit kalmalı ve kollarını iki yana gergin bir şekilde kaldırmalıdır. Bu arada diğer oyuncular da ağaç veya taş olan
oyunculara dokunarak onları kurtarmaya çalışır. Lider onlara göz kulak olmalı. Eğer oyunculardan biri taşı serbest bırakmak istiyorsa onun üstünden atlamalı. Eğer bir ağacı kurtarmak istiyorsa, onun bacakları arasından emekleyip geçmesi gereklidir. Eğer oyuncu sayısı az ise, liderin oyunu bitirmek
için geri kalan tüm oyuncuları taşa veya ağaca dönüştürmesi mümkündür. Fakat çok sayıda oyuncu varsa bunu yapmak oldukça zordur. Bu durumda oyuncular kendileri zaman sınırını koyabilirler. Geliştirilen Oyuncular
fiziksel
ve
reaksiyon
Sosyal ve
Beceriler:
koordinasyon
becerilerini geliştirirler. Esneklik, atiklik, denge ve hız gibi fiziksel becerilerini
de
geliştirirler.
Her
yaştan
ve
beceriden kişiler bu oyunu rahatlıkla oynayabilir. Bu oyun, oyunculara arkadaş canlısı olmayı, ihtiyacı
olanlara
yardım
etmeyi
ve
onları
kurtarmayı öğretir.
53
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI -
BOZUK TELEFON Katılımcı Sayısı:
10 – 20 veya daha
fazlası. Ne kadar kalabalık, o kadar
eğlenceli. Gerekli Malzemeler: Yok Oyunun Kısa Tanımı:
İçerde veya
dışarıda oynanabilecek çok etkin ve eğlenceli bir oyundur. Oyun, her yaştan ve kabiliyetten oyuncu için uygundur. Bu oyunda amaç, duyduğun kelimeyi doğru bir
şekilde
yanında
telaffuz
oturduğun
dinleyebilmektir.
edebilmek kişiyi
Oyuncular
çok
için iyi
kelimeyi
düzgün bir şekilde duyamayıp diğer oyuncuya hatalı olarak aktardığı zaman oyun daha eğlenceli bir hal alır. Kurallar:
Tüm oyuncular sıra halinde
otururlar. En baştaki oyuncu ilginç ya da zor bir kelime düşünür. Oyuncu bulduğu bu
kelimeyi
yanında
oturan
diğer
oyuncunun kulağına fısıldamalıdır. O da duyduğu bu kelimeyi yanında oturan oyuncunun kulağına fısıldamalıdır. Böylece bir telefon bağlantısı/kablosu gibi, kelime sıra boyunca tüm oyuncular arasında iletilir. Oyuncular kopya çekemez. Duydukları kelimeyi aynen tekrar etmeliler ve bunu yaparken sıradaki hiçbir oyuncu duymamalıdır, sadece yanda oturan oyuncunun kulağına fısıldanmalıdır. Buna ilaveten, eğer bir oyuncu kendine söylenen kelimeyi iyi duyamadıysa bile kelime bir kez daha tekrar edilmez.
54
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - LİTVANYA YEREL OYUNLARI -
https://twinspace.etwinning.net/11187/home
Herkes ne duyduysa onu iletir. Sıranın sonundaki oyuncu kelimeyi duyunca, herkesin duyması ve doğru olup olmadığını kontrol etmesi için kelimeyi yüksek sesle telaffuz eder. Sıranın başındaki oyuncu bu kelimenin kendisinin düşünüp bulduğu ve
söylediği kelimeyle aynı olduğunu onaylarsa kendisi yerinden kalkıp sıranın en sonuna gitmeli ve son sıradaki oyuncu olmalıdır. Fakat kelime doğru değilse bu sefer sonuncu oyuncudan başlayarak
herkes tek tek duyduğu kelimenin ne olduğunu söylemeli. Bu durumda, hangi oyuncunun yanlış duyup hata yaptığı ortaya çıkacaktır. Bu olursa, bu oyuncu sıranın en sonuna gitmeli ve en son sıradaki oyuncu olmalı; sıranın başındaki oyuncu ise yerinde kalmaya devam etmeli ve başka
bir
kelime
düşünmeli. İlk oyuncu harika kelimeler düşünecek
kadar yaratıcıysa liderlik pozisyonunda uzun süre kalabilir. Oyuncular kendileri oyuna ne zaman son vereceklerine karar verirler. Her bir oyuncu istediği sürece oyun oynanmaya devam eder.
Geliştirilen
Fiziksel
ve
Sosyal
Beceriler:
Oyuncular yaratıcılıklarını, sabırlarını, nezaketlerini, liderliklerini,
işbirlikçiliklerini,
dilsel
yetilerini
ve
iletişim becerilerini geliştirirler. Aynı zamanda takım olarak hareket etme ve sosyalleşme becerileri de gelişir. Her yaştan ve beceriden oyuncular bu oyunu oynayabilirler.
55
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
56
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ
BÖLÜM İKİ SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ ARACILIĞIYLA SOSYAL BECERİLERİ VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN ÖĞRETİMİ İÇİN UYGULANABİLİR YAKLAŞIMLAR VE ARAÇLAR
I
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
58
AKRAN EĞİTİMİ TEŞVİKİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
69
TAKIM KURMA VE LİDERLİK BECERİLERİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
75
I SAĞLIK EĞİTİMİNİ TEŞVİK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
84
HOŞGÖRÜ OLUŞTURMAK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
92
SALDIRGANLIK, ŞİDDET VE ZORBALIĞA KARŞI SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
95
SPOR YOLUYLA YEREL TOPLUMLARIN TANINMASI İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ
101 57
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İtalya Konu: evcil hayvan terapisi, atlarla ilgilenme. Araç Adı: Varenne (Atları Seviyoruz) Etkinlik Türü: Eğitimsel amaçlı grup çalışması Katılımcılar: öğretmenler ve 11-13 yaş arası öğrenciler Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: atlar ve onları tımar etmek için gerekli eşyalar (fırçalar, yem, spor kıyafeti) Etkinliğin
merkezine
Kısa
Tanımı:
Şehir
arabayla bir kaç dakika
uzaklıkta olan at biniş merkezi ziyaret edilmesi eşsiz, şehir karmaşasından uzakta ve yeşillikler içinde bir yer. Burası
öğrenciler
ve
öğretmenlerin
birlikte
dinlenip
vakit
geçirebileceği,
doğa ve içindekilerle irtibat kurabileceği
ve temiz havayı ciğerlerine çekebileceği genişçe bir alan. Atların eşsiz bir özelliği vardır: uyandırır
dikkatli ve
bakışları
samimiyet
öğrencilerin
onlarla
kuracağı fiziksel temaslar rahatlatıcıdır. Aslında atlar, öğrencilerin gösterdiği sevgi ve şefkate tepki verir ve onlarla etkileşime tam anlamıyla dahil olurlar. Bu ilişki dinamikleri derin ve uzun soluklu bir duygusal dahil olma oluşturur ve fiziksel ve zihinsel anlamda derin bir
rahatlama hissi meydana getirir.
58
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Etkileşime
kişiler,
otistik spektrum bozukluğu olanlar
etkinlikten günler sonar bile faydalı
gibi özel ihtiyaç öğrencileridir. Diğer
etkileri deneyim edebilir. Bu projeyle,
türde özel ihtiyaç sahibi öğrenciler de
öğrenciler
yine eğlendiler ve bu deneyimi faydalı
dahil
olan
kontrolü
-öğretmenlerin
altında- at biniş merkezinde serbestçe
buldular.
dolaşma fırsatı buldular. Nasıl at tımar edileceğini öğrendiler. Aynı zamanda, yiyecek oranlarının nasıl hazırlanması gerektiği, bakım ve hijyen amaçlı araçların nasıl kullanılması gerektiği, bu
araçların
yapıldığı
ve
bakımlarının ahırlarda
nasıl
nerelerde
muhafaza edildiği gibi bilgileri de
öğrendiler. Öğrenciler atlara dokunarak, onları okşayarak
ve
onlarla
konuşarak
etkileşime geçtiler. At biniş merkezleri gibi belirli yerlerde yer alan bu tarz etkinlikler hem çocuklar için hem de yetişkinler için faydalıdır çünkü bunlar duyusal
uyarılma
için
temel
kaynaklardır. Bu
etkinliklerden
en
çok
fayda
sağlayan öğrencilerse duyusal ve bilişsel güçlüklere sahip olanlar ve
59
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen
Rolü:
Öğretmenler,
öğrencilerle atlar arasındaki etkileşimin
olan
uygulayıcıları olarak rol oynarlar. Bu
adlandırılan
etkinliğe katılım hem öğrenciler hem de
kullanarak insanlarla iletişim kurarlar.
öğretmenler için oldukça olumlu bir hal
Böylelikle
almıştır çünkü fiziksel ve duygusal ruh
pekiştirmek
halinin paylaşımı ve aralarındaki olası
çünkü içgüdüsel etki ve tepkilerine
tansiyonun ortadan kalkması yoluyla
hitap eden bu özel türde dili kullanarak
ilişkileri güçlendirip geliştirmiştir. Bu
iletişim kurmaya meyilli olan bilişsel ve
etkinliğe katılmak, birbirlerini farklı bir
davranışsal güçlüklere sahip gençlerin
ortamda tanıma fırsatı bulup etkileşime
farklı türde etkinliklere dahil olmasını
geçen öğretmenler için bir ayrıcalık
mümkün kılar.
halini almıştır. Öğrencilerle etkili bir şekilde ilgilenmek ve iş toplantılarında
meslektaşlarıyla daha iyi ilgilenmek gibi faydalı
becerileri
geliştirmelerine
yardım eden kişisel gelişim anlarını paylaşabildiler. Öğrenci Rolü: Öğrenciler uygun bir şekilde
atlara
nasıl
yaklaşmaları
gerektiğini öğrendiler. Bunu yapmak için, vücut dili iletişiminin varlığından haberdar olmak durumundaydılar. İlk başta çok fazla ve bilinmedik gibi gelse
de
bu
tür
sinyalleri
kullanmada
ustalaşarak atlarla bağlantı kurabildiler. Eğitimsel Amaç: Atlar, beynin sağ yarımküresince çalıştırılan ve analojik
60
iletişim yönetiminden sorumlu bölge
‘duygusal
beyin’
sembol
atlar için
diye
öncesi
bir
de dil
kaynaştırmayı oldukça
uygundur
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Atlarla
etkileşim,
duygusal
ve
kişinin
bilişsel
sosyal,
işlevselliğinin
iyileşmelere,
mantıksal
ve
tümevarımsal çıkarımlarda gelişmeler
gelişmesine yardım eder. Bu, etkileşim
gösterdiği
sırasında
bakıldığında esas odak noktası sözsüz
hayvanların
sergilediği
gözlemlenmiştir.
İletişime
koşulsuz şefkatten dolayıdır.
iletişim
Ergenlik öncesi çocukların gelişimsel
üzerinedir, ve her ikisi de pekiştirilir.
aşamasına
yön
Sosyal anlamda özel ihtiyaç sahibi ve
oldukça önem kazanır. Bireyin kendi
davranışsal problemliler de dahil tüm
kimliğini oluşturduğu bu temel aşama
öğrenciler ilk başta çoğunlukla atlara
aslında güçlü duygusal kararsızlık ile
ilgi duydular, fakat daha sonar diğer
şekillenir.
kişilerle de iletişimi arttırdılar.
Bu
ilkeler
bakıldığında
ışığında,
şu
bu
açıktır
ve
proprioseptif
iletişim
ki
yalnızca at tımar etme bile gençlerin gelişimi için eğitici ve faydalı olabilir. Atların
bakımını
üstlenme,
onları
besleme, onları temizleyip fırçalama, duyusal kanallar yoluyla(sözel, görsel, temassal) onlarla etkileşime geçmek tüm bu gelişimsel dönemlerin genel anlamda gelişimini etkin kılar. Psikolojik anlamdaysa,
at
terapisinin
zihinsel
sağlıkta faydalı etkileri vardır çünkü bu etkinlik endorfin salgılamada artışa sebep olur. Bilişsel işlevselliğe değinirsek, bu tür etkinliklerin becerilerinin
dikkat
ve
gelişmesine,
odaklanma hafızada
61
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: görsel odak ve el göz koordinasyonu, duygusal ve sosyal becerilerin hepsi atlarla etkileşim sayesinde geliştirildi. Öğrenciler bireysel farkındalıklarını, empatiyi, ılımlılığı ve etkili bir şekilde iletişim kurma becerilerini geliştirebilir. Bu
mümkündür
çünkü
atlarla
etkileşim ilk olarak kendileriyle
iletişime sebep olur, sonra onlarla uyum içerisinde bir iletişim için hayvanlara
uygun
sinyaller
gönderebilmeyi mümkün kılar. Bu süreç boyunca, öz farkındalıklarını arttırırlar ve kişiler arası iletişim becerilerini geliştirirler.
Atlarla kurdukları iletişim kanalına zarar verebileceğini bildikleri için,
aynı
nasıl
zamanda
düzgün
şekilde davranmaları gerektiğini, kuralları takip etmeleri gerektiğini ve herhangi içgüdüsel veya agresif tepkileri nasıl yönetip kontrol altına almaları gerektiğini öğrendiler. Bu süreçte, öğrencilerin öz-saygı ve öz-yeterlik algıları da gelişti. Son olarak, kendilerinden farklı
olan
diğer
varlıklara
duymayı öğrendiler.
62
saygı
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İtalya Konu: Spor ve kaynaştırma Araç Adı: Hadi hep birlikte atletizm spor alanına Etkinlik Türü: Bayrak yarışı, uzun atlama, koşu (60-80 metre) cirit atma gibi çeşitli etkinlikler içerir. Katılımcılar: Ortaokula devam eden tüm öğrenciler arasından farklı derecede engelliliğe sahip 20 özel eğitim öğrencisi seçilir. Planlanan her bir etkinlik için
sınıf arkadaşlarından sırasıyla iki veya üç kişiyle bu etkinliklere katılırlar.
Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: Deneyimli bir atletizm koçu, atletizm spor alanı, oyuncuları ve takımları ayırmak
için
tişörtler, farklı spor
ekipmanları
Etkinliğin Kısa Tanımı: Seçilmiş bir grup
öğrenci
atletizm
alanında
haftada bir kez bir araya gelir. (Her bir öğrenci için bir) Özel eğitim öğretmeni
onlara
Öğrenciler
burada
eşlik
eder.
deneyimli
bir
atletizm koçu tarafından eğitilir ve çeşitli atletizm disiplinleri öğretilir.
63
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen
Rolü:
Özel
eğitim
öğrencilerine
refakat
kaynaştırma ortamı etkileşimi pekiştirir,
eder, etkinliklere katılmaları için onları
ve de genelde çok ortak yönlerinin
cesaretlendirir. Atletizm koçu projede
olmadığı,
en büyük rolü oynar. Spor ve koçun
ortamında
destekleyici ve arkadaşça yaklaşımı
arkadaşlarıyla ortak bir alan oluşturur.
sayesinde öğrencilerle güvene dayalı
Aynı zamanda bazı öğrencilerin ulusal
bir ilişki kurar; bu da seçili atletizm
çapta şampiyonalara katıldığı uzakta
öğretmenleri
disiplinlerine
katılımını
ve
Açık
yakalarlar.
dolayısıyla
çok
sık
alan
sınıf
da
konuşmadıkları
gerçekleşen oyunlar da vardır. Bu
kendilerine meydan okumalarını teşvik
durumda,
eder. Tüm öğrenciler ve öğretmenler,
öğretmenleri eşlik ettiğinden belirli bir
ilişkilerini
süre evlerinden ve ailelerinden uzakta
geliştiren ve
güçlendiren
sadece
özel
eğitim
memnun edici ve anlamlı büyüme
kalırlar.
anını paylaşırlar.
Bu tür bir deneyim çok faydalıdır ve
Öğrenci
alan
öğrencilerin birçok açıdan özerkliklerini
atletizm etkinlikleri ile öğrenciler birçok
geliştirmelerine yardım eder: yeni ve
Rolü:
projede
yer
koşu
bilinmedik yerleri tanıma aracılığıyla,
alanında koşma, kendilerine ayrılan
farklı bir şehrin haritasını kullanmayı
koşu bandında kalma, ciriti düzgün
öğrenerek,
şekilde fırlatma, güvenli şekilde uzun
hijyenleri ve günlük bakımları) ve
koşu yapma. Diğer fiziksel egzersizleri
kişisel eşyalarına göz kulak olarak.
yaparak hareket etmenin ve aktif
Bunlara ilaveten, atletizm yarışmasına
olmanın ne kadar hoş bir deneyim
ülkenin farklı
olduğunu
postural
akranlarıyla da tanışma fırsatı bulurlar.
pozisyonları ve hareketleri deneyim
Onlarla tanışmak ve bu deneyimi
ederler.
onlarla
Bunlara ilaveten, bu projeyle sınıf
oldukça duygusal ve anlamlıdır.
sportif
yeterlik
arkadaşlarıyla
64
onların
şansını
kazanırlar:
farklı
ve
da
etkileşim
kurma
kendilerine
(kişisel
bölgelerinden katılan
paylaşmak
öğrenciler
için
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Eğitimsel Hedefler: Bu proje, özel
motor becerileri ve postural gelişim,
ihtiyaç
öz
özgüven ve öz yeterlik gelişimi, kişisel
düzenleme becerilerini arttırmak ve
otonomi gelişimi, vücut farkındalığı,
öğrencilerin
sahibi
sosyal
geliştirmek
becerilerini
için
kişisel
büyüme,
genel
ruh
halinin
tasarlanmıştır. Aynı zamanda onların
gelişimi, ortak kuralları anlama, Kabul
öz
etme ve onlara uymayı öğrenme.
yeterlik
ve
özgüvenlerini
de
destekler. En önemlisi ise atletizme dahil olarak birçok konu hakkında bilgi ve yeterlik kazanırlar. Genel
anlamda
konuşursak,
spor
uyumlu bir zihinsel ve fiziksel gelişimi
ve büyümeyi destekler, kesin olarak öğrencilerin sosyalleşmesine ve kişisel kimliklerini geliştirmeye yardım eder. Farklı konuların uygulamasını yaparak öğrenciler oyunun kurallarına saygılı olmayı, sabırlı olmayı ve sıralarının gelmesini beklemeyi, atletizm alanı içerisinde
gerekli
olarak
davranmayı
kurallara
uygun
öğrenirler. uygulanmasıyla
Egzersizlerin
engelliliklerinden kaynaklı fiziksel ve güçlükleri
psikolojik
aşma
fırsatı
yakalarlar. Geliştirilen
Fiziksel
ve
Sosyal
Beceriler: Motor koordinasyon, açık havada
bir
yere
uyum
sağlama
becerisi, yeni ve aşina olunmayan bir yere ayak uydurma becerisi, kaba
65
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SPORT AND OTDOOR ACTIVITIES FOR INCLUSIVE EDUCATION Ülke: İtalya Konu: Kaynaştırma’dan Kaynaştıran Okula Araç Adı: Hepimiz Farklıyız Fakat Aynı ‘Makarna’dan Yapıldık Etkinlik Türü: eğitimsel oyun, grup etkinliği, yarışma, işbirliği, çalıştay, düşünsel etkinlik. Katılımcılar:
10 grup (her takımda 7-8 kişi), yaşları 11-60 arasında değişen
karışık takımlar
Gerekli Kaynaklar ve Materyaller: ülkeler ve spor silüetlerinin bulunduğu bir panel, renkli makarnalar, yapıştırıcı, bilinen İtalyan resimler ve isimler Etkinliğin Kısa Tanımı : KAYNAŞTIRMACI BİR ÇALIŞMA PLANI YANSITAN ÜÇ ÖNERİ ETKİNLİĞİ: 1. Sembol ve Slogan Öğrenci Rolü: her bir grup bir sembol çizer ve bu sembol o grubu temsil eder. Sonra bu sembole bir slogan ekler ve slogan diğerlerine duyurur. Bu sembol ve slogan
etkinlik boyunca grubun kimliği olacaktır. Gruplar, verilen süreye bağlı kalmak koşuluyla bu etkinliği diledikleri gibi gerçekleştirebilirler. Öğretmen
Rolü:
Sonda,
grupların kaynaştırıcı bir iş yapıp
yapmadıklarını
anlamak adına birkaç soru sorar.
66
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
2-Birlikte Ortaya Koyabiliriz
gösterir.
Öğrenci Rolü: Gruplar, takımlarla oyun
2. ve 3. oyuncular – kartlarda gördükleri
oynayarak
neyse onun İtalyanca ismini kutudan
paneli
tamamlamak
durumundadırlar.
seçerler, kartı ve ismi alıp 4. oyuncuya
Öğretmen Rolü: Herkesin bir rolü vardır.
götürürler.
(öğretmen herkese rolünü söyler).
4. oyuncu – karar veren kişidir, seçilen
Öğrenci Rolü: Daha sonar takımlar
isim ve kartın doğru eşleştirme olup
yetenek ve becerilerine göre her bir rolü
olmadığına karar verir (onun kararını
kimin yerine getireceğine karar verir.
onaylamak amacıyla yanında İtalyan birisi
Öğretmen
olmalıdır).
Rolü:
Etkinliği
tanıtmaktır.
Büyük panel, içindeki büyük futbol topu ve
Eğer yanlışsa grup ceza alır (paneli
etrafındaki 12 yıldız ile bu Erasmus+
tamamlamaları
projesini temsil eder. Panel içerisinde, bu
makarna verilir.)
projede yer alan ülkeleri – İtalya, İspanya,
Eğer doğruysa grup işine devam eder.
Romanya, İzlanda, Litvanya, Bulgaristan
5. oyuncu – 4. oyuncunun kararının
ve Türkiye- temsilen beyaz boşluklardan
ardından
oluşan 7 siluet vardır.
masaya koşar.
dışında
Topun
7
spor
bulunmakta:
için
renkli
sadece
makarnaların
2
adet
olduğu
6. oyuncu – aynı renkten 5 adet makarna
atletizm, halter, karate, voleybol, hentbol,
verir.
ragbi ve basketbol.
5. oyuncu – makarnaları alır ve yetişkin
Daha küçük olan panel bu etkinliğin ismini
oyuncuların
temsil eder: “Hepimiz farklıyız fakat aynı
panele yapıştırır.
yardımıyla
makarnaları
‘makarna’dan yapıldık.” Bu, İtalyanca bir deyimdir. Grup,
hangi
makarnalarla
verir.
Ülkeler
da
ülkeyi
tamamlayacağına
karar
sporu
için
ya
bayrak
rengindeki
makarnaları, sporlar içinse tüm renkleri kullanabilirler. 1. oyuncu – 2. ve 3. oyunculara kartları
67
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
3-Nuraghe İnşa Etme
Eğitimsel
İlk hangi grup bitirirse ödülü o alır.
KAYNAŞTIRMA kavramından hareketle
Kazanan grup kendi Nuraghe sini inşa
başlayacaktır. Gerçekleştireceğimiz her
etmelidir. Öğretmen Rolü: Nuraghe
bir
fotoğraflarını göstermek ve üç zorunlu
amaçlanmaktadır:
rolü
Kaynaştırma
anlatmaktır
(grubun
iki
üyesi
Hedefler:
Seminer
şu
hedefler
eğitimi
ilkelerini
etkinlikle
nuraghe inşa etmeli; grubun iki üyesi
araştırmak, insan gelişiminin sıradan
onlara makarna vermelidir).
bir yönü olan kişisel farklılıklara dikkat
Öğrenci Rolü: sadece su kullanarak
çekmek,
makarnaları bir araya getirmeli ve renkli
yolları
geliştirmek,
bir Nuraghe oluşturmalılar.
ortaya
koymak,
Öğretmen erdiğinde
Rolü: yaptıkları
başkalarıyla
sona
değişmez
kaynaştırmacı
varlığının
Etkinlik
etkinliğe yönelik birkaç soru sorarlar.
durdurduğu
iyi
uygulamalar
beceri
inanışların
ve
başkalarının fikrinin
çalışma
yeni
hakkındaki
birilerinin ilerleyişini
reddi,
sınıf
tam
ortamında
öğrenen
kişilerin
anlamıyla
katılımını
sağlamak
ve
onlara saygı duymak, sürekli kişisel gelişime bağlılık.
Geliştirilen
Sosyal
ve
Fiziksel
Beceriler: Diğer kişilerle etkili olarak iletişim kurabilme, diğerlerine fikirlerini belirtebilme,
arkadaşlarla,
iş
arkadaşlarıyla, yabancılarla etkileşim;
çocukların etkin olmasını teşvik edici toplumsal etkinlikler, grup çalışmasına katılım.
68
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
AKRAN EĞİTİMİ TEŞVİKİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Türkiye Konu: Akran Eğitimi için SDE (Spor ve Dışarı Etkinlikleri) Eğitimsel Araç Adı: Oyun İstasyonları Etkinlik Türü: Grup Etkinliği Katılımcılar: 10-14 yaş arası öğrenciler malzemeler:
bir sure tanınır. Gruplar hazır olduğunda,
Akranlarca öğretilecek spor ya da oyuna
her bir grup okul bahçesinde veya spor
bağlı olarak malzemeler değişebilir.
salonunda birer ‘oyun noktası’ kurarlar.
Gerekli
kaynak
ve
Sonra bu oyunların nasıl oynandıklarını Etkinliğin Kısa Tanımı: Öğretmen 4 ya da 5 grup oluşturmak için gönüllü öğrenciler seçer. Her bir grup farklı bir spor ya da oyun için görevlendirilir
(Örneğin basketbol, futbol, tenis ve voleybol). Her bir gruba, bu sporları araştırmaları ve bu sporlar hakkında ayrıntılı
bilgi
toplamaları
için
gösterirler, bu oyunları oynamak için ne tür
malzemelerin
gerekli
olduğunu
gösterirler, kurallar hakkında bilgi verirler ve
sporların
gösteririler.
Bu
nasıl
oynandığını
sırada,
diğer
tüm
öğrenciler bu ‘oyun noktaları’nı ziyaret ederler ve bu spor ya da oyunların nasıl
oynandığını görürler.
(malzemeler, kurallar, teknikler, vb.) belli
69
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmenin organize
Rolü: etmek
Öğretmen ve
rolü
Geliştirilen Beceriler: Öğrenciler bizzat
gözetimde
gözlemleyerek ve uygulayarak öğrenirler.
bulunmaktır.
Daha özerk ve bağımsız çalışan haline
Öğrencilerin Rolü: Gruplarda yer alan
gelecekler.
öğrencilerin
tanımaktan, birlikte vakit geçirmekten ve
öğretmek,
rolü
araştırma
uygulamak
ve
yapmak, iş
birliği
kurmaktır. ‘Oyun
bir
iş
daha
yapmaktan
iyi
zevk
alacaklardır. Özgüvenli olacaklar. Liderlik Noktaları’nı
eden
ve lideri takip etme becerileri gelişecek.
öğrencilerin rolü etkin olarak öğrenmek,
İletişim becerileri gelecek. Daha etkin
gözlemde bulunmak, uygulama yamak
birer öğrenici olacaklar.
ziyaret
ve katkıda bulunmaktır. Eğitimsel
Hedefler:
öğrenmede
etkin
hale
Öğrencileri getirmek.
Öğrencilerin gözlem yapma, uygulama ve öğrenmeleri için onlara fırsat tanımak.
En üst düzeyde öğrenmeyi mümkün kılmak için endişe seviyesini düşürmek. Öğrencilerin sosyalleşmelerini sağlamak.
70
birlikte
Birbirlerini
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
AKRAN EĞİTİMİ TEŞVİKİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Türkiye Konu: Akran Eğitimi için SDE (Spor ve Dışarı Etkinlikleri) Eğitimsel Araç Adı: Akran Öğretici Tut Etkinlik Türü: Akran Koçluğu Katılımcılar: 10-14 yaş arası öğrenciler Gerekli
Kaynak
ve
Malzemeler:
bir
hareketi
yapmakta
güçlük
Materyaller, akran eğitici talep eden
yaşadıklarında öğretmenden bir akran
öğrenciye bağlı olarak değişebilir.
öğretici talep edebilirler – diğer bir deyişle bir akran öğretici tutabilirler.
Etkinliğin Kısa Tanımı: Bu uygulama üst ve alt sınıflardan öğrenciler arasında gerçekleşir ( örneğin; akran öğretici olarak 7. sınıftan bir öğrenci ve talep
eden 6. sınıftan bir öğrenci ). Öğretmen dönem başında akran öğretici olması için gönüllü öğrenciler seçer. Alt sınıftaki öğrenciler, bir sporla alakalı bir kuralı
Öğretmen talep eden öğrenciye bir akran öğretici tahsis eder, böylece bu akran öğretici ona ne konuda ihtiyacı varsa yardım
eder:
hareketleri
egzersiz
yaparken
kuralları
açıklayabilir,
gösterebilir,
yardım vb.
edebilir, Sorunun
üstesinden gelmek adına bu iki öğrenci birlikte çalışırlar.
idrak etmekte zorlandıklarında veya belli
71
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmenin
Rolü:
Öğretmen
rolü
organize etmek ve gözetimde bulunmaktır. Öğrencilerin Rolü: Akran öğreticilerin rolü özel
öğretmenlik
yapmak,
uygulama
yapmak ve iş birliği kurmaktır. Talep eden öğrencilerin
rolü
gözlem
yapmak,
uygulama yapmak ve etkin bir şekilde
Hedefler:Öğrencileri
kendi
öğrenme eylemlerinden sorumlu tutmak. Öğrencilerin planın geride kalmasına engel olmak. Birisine
yardım
etme/birisinden
yardım alma değerini kazandırmak. En üst düzeyde öğrenmeyi mümkün kılmak için
endişe seviyesini düşürmek. Öğrencilerin sosyalleşmelerini sağlamak.
72
Beceriler:
akranlarını
gözlemleyerek
Öğrenciler ve
bizzat
uygulama yaparak öğrenirler. Kendilerini iyi tanıyan bireyler haline geleceklerdir. Kendi öğrenme
eylemleri
için
sorumluluk
alacaklardır. Daha özerk ve bağımsız çalışan haline gelecekler. Birbirlerini daha iyi tanımaktan, birlikte vakit geçirmekten ve
öğrenmektir. Eğitimsel
Geliştirilen
birlikte bir iş yapmaktan zevk alacaklardır. Daha özgüvenli hale geleceklerdir. İletişim geliştireceklerdir.
becerilerini
öğrenciler
daha
geleceklerdir.
açık
ve
Çekingen
etkin
hale
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
AKRAN EĞİTİMİ TEŞVİKİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Türkiye Konu: Akran Eğitimi için SDE (Spor ve Dışarı Etkinlikleri) Eğitimsel Araç Adı: İyilik Bul İyilik Yap: Öğrenme Döngüsü Etkinlik Türü: Grup Etkinliği Katılımcılar: 10-14 yaş arası öğrenciler
Malzemeler:
(örneğin 6. sınıf) yapmalıdır: Sunum
Öğrencilerin oynamayı seçtiği oyunlara
yapmak, genel bilgiler vermek, kuralları
göre malzemeler değişebilir.
anlatmak ve oyunun nasıl oynandığını
Gerekli
Kaynak
ve
göstermek. Diğer bir deyişle, iyilik bulup Etkinliğin Kısa Tanımı: Bu uygulama
iyilik yaparlar. Aynı süreç bu sefer bu iki
sınıflar
için
sınıf arasında gerçekleşir. Sonra 6. sınıf
sınıfı
yeni bir oyun araştırır ve bunu başka bir
(örneğin 8. sınıf) diğer bir sınıfa (örneğin
sınıfa (örneğin 5. sınıf) öğretir. Böylelikle,
7.sınıf) öğretmesi için bir oyun bulup bu
tüm sınıflar, her birisinin fayda elde
oyun üzerine detaylı araştırma yapması
edeceği bir öğrenme döngüsü meydana
için görevlendirir. Hazırlanmaları için belli
getirir.
arasında
tasarlanmıştır.
bir
sure
yapılması
Öğretmen
tanınır.
Hazır
bir
olduklarında,
oyunu öğretmek için diğer sınıfı ziyaret
ederler. Sunum yaparlar, genel bilgiler verirler, kuralları anlatırlar ve oyunun nasıl oynandığını gösterirler. Daha sonar her iki sınıf birlikte uygulama yapar. 7. sınıf oyunun tamamen öğrenince, aynı şeyi bu sefer bu sınıf başka bir sınıfa
73
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Geliştirilen Beceriler: Öğrenciler bizzat gözlemleyerek ve uygulayarak öğrenirler. Toplumun bir üyesi olacaklar ve aidiyet hisleri gelişecektir. Daha sosyal bireyler haline
geleceklerdir.
Kendi
öğrenme
eylemleri için sorumluluk alacaklardır. Akranlarının
öğrenmelerinden
Öğretmenlerin Rolü: Öğretmen rolü
sorumlu olacaklardır. Öğretmenin nasıl
gözetimde
bir his uyandırdığını anlayacaklar ve
organize
etmek
ve
bulunmaktır.
öğretmenlerine karşı daha çok empati duyacaklar.
Birbirlerini
daha
iyi
Öğrencilerin Rolü: Öğrencilerin rolü
tanımaktan, birlikte vakit geçirmekten ve
öğretici
birlikte
olmak,
gözlem
yapmak,
uygulamak ve işbirliği kurmaktır.
bir
alacaklardır.
iş
yapmaktan
Daha
geleceklerdir.
zevk
özgüvenli
İletişim
geliştireceklerdir.
öğrenme eylemlerinden sorumlu tutmak.
daha açık ve etkin hale geleceklerdir.
bilinçliliğini arttırmak. Arkadaşça bir okul ortamı oluşturmak. Öğrencileri sosyal hale getirmek.
Çekingen
hale
becerilerini
Eğitimsel Hedefler: Öğrencileri kendi Öğrencilerde akranlarına yardım etme
74
de
öğrenciler
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
TAKIM KURMA VE LİDERLİK BECERİLERİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Bulgaristan Konu: Takım Çalışması ve Liderlik Becerileri Araç Adı: Destek Ol ve Kazan Etkinlik Türü: Takım Oluşturma Spor ve Oyunu Katılımcılar: 6 - 20; Yaş: 9 üstü
Gerekli Malzemeler: bir tenis topu,
tekrar ortadan başlar. Oyunun ne
içerde veya dışarıda düz zeminli bir
kadar süreceğine iki takım kendileri
yer
karar verir. Belirli zaman süresinde en çok puan yapan takım oyunu kazanır.
Etkinliğin Kısa Tanımı: İki takım tenis topuyla oynar. Yerin her iki ucuna, topun yerleştirilip sayı kazanılması için bir çizgi, halka veya sepetle işaretlenir. Oyunculardan
biri
topu
tutar
ve
takımından birilerine pas atar. Bir yerde durması ve adım atmaması gerekir. Aynı takımdan diğer oyuncular
onun etrafında döner ve topu almak, hedefe atmak ve puan kazanmak için en iyi pozisyonu arar.
Diğer takımın oyuncuları, oyuncuya dokunmaksızın rakiplerini savunurlar. Top havadayken ve rakip oyuncuların elinde değilken topu ele geçirmeye çalışırlar. Bir takım puan alırsa, oyun
75
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen Rolü: Oyun başlamadan
için taktiksel ve stratejik düşünmeye ve
önce oyuncuları kurallar ve güvenlik
engellerine rağmen bile takımda yer
önlemlerine dair bilgilendirir, oyunun
alan
amacını ve oyunculara katacağı artı
olduğunun öğrencilerce anlaşılmasına
becerileri
vurgular,
güçlü
ve
zayıf
her
işe
bireyin
yarayabilir
yardım eder.
oyuncular arasındaki iletişimi özendirir, her
bir
pozisyonda adına
oyuncunun
en
doğru
yer almasını sağlamak
onların
yetenekleri
üzerine
Beceriler:
Fiziksel hızlı
Ve
Sosyal
reaksiyonlar,
el
çabukluğu, süratlilik, hareketin hızlıca
düşünmeye teşvik eder ve hakem
yön
görevini üstlenir.
yönelimi becerisi, kendinin ve diğer
Öğrenci Rolü: Sürekli değişken olan
oyuncuların beceri ve yeteneklerinin
durumlarda
alan
değerlendirilmesi, takım adına hızlı
oyuncuların
karar verme, takım performansı uğruna
becerileriyle birleştirip en iyi şekilde
kişisel hırsların üstesinden gelme, iş
kullanan aktif katılımcılardır.
birliği ve destek, sözsüz iletişim.
ortamda
oyuncuların
değiştirdiği
kendi
bir
diğer
becerilerini
Eğitimsel Hedefler: Bu oyun takım ruhunun inşasına, ortak bir amacı gerçekleştirme
becerilerine,
farklı
becerilere sahip üyeleri bulunan bir takımda
etkinliklerin
paylaşımına,
mevcut kaynakların doğru kullanımı
76
Geliştirilen
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
TAKIM KURMA VE LİDERLİK BECERİLERİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Bulgaristan Konu: Takım Çalışması Ve Takım Oluşturma Araç Adı: “Birimiz Hepimiz, Hepimiz Birimiz İçin” Birlikte Herkes Daha Fazlasını Başarır Etkinlik Türü: Takım Oluşturma Katılımcılar: 14 -50; Yaş 10 Üzeri Gerekli Malzeme Ve Kaynaklar: 1’den
uğruna toplanmaz– otobüs durağında
7’ye kadar 2-7 set sayı takım sayısına
bekleyen bir grup insan gibi; Bireyler
göre/, içerisinde kağıtlar ve kalem olan 2-
neden takım içerisinde çalışmak
7 adet dosya, bir kağıt tahtası, tahta
durumundadırlar? Herkes her şeyde
kalemleri
iyi değildir, günümüzde birçok insan
Etkinliğin Kısa Tanımı:
eylemi
1. Takımlara Ayrılma – Tüm katılımcılar
kaynaktan
karmaşıktır, tasarruf
zaman
ve
sağlamak
için
1’den 7’ye kadar bir numara seçerler.
birçok beceri gerektirir; Bir takımda
Aynı sayıyı rastgele seçen kişilerden
çalışmanın
bir takım oluşturulur. Takım sayısı
Üyeler, güçlerini en üst düzeye çıkarıp
2’den 7’ye kadar hatta daha da fazla
zayıf yönlerini en asgariye indirerek bir
olabilir.
işi yüksek kalitede, zamandan ve
faydaları
nelerdir?
2. Tartışma – Takım çalışmasının özüne
kaynaktan tasarruf sağlayarak görevi
ulaşabilmeleri için katılımcılar birkaç
yerine getirirler. Kişiler birbirleriyle ve
soruyu tartışırlar. Bu sorular: Takım
gelecekteki
nedir?
Genel
bir
amaç
uğruna
birleşmiş ve belli bir işi, görevi veya projeyi
tamamlaması
görevlerle
bağlantı
kurarlar, takım çalışması becerileri
kazanılır.
beklenen
gruptur. Takım üyeleri aynı takım kurallarına uymada gönüllüdürler; Bir takım ile bir grup arasında ne gibi farklar vardır? Her grup belli bir amaç
77
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
3. A/takım için bir isim düşünün, B/
takımınız
için
5
adet
kural
tamamlayın:”İyi
takım…..”
yüksek
bir
motivasyona
düşünün, C/takımdan birisinin bu
sahiptir, açık ve şeffaftır, işleri iyi
kuralları ihlal etmesi durumunda
planlar, herkesin fikrine ve katkısına
gerekli
cezayı
düşünün.
Daha
değer
verir,
farklılıkları
sonar her takıma düşünü yazmaları
sürtüşmeleri iyi yönetir,
için
etkili kullanır.
sure
cevaplarını
tanınır.
Takımlardan
sunmaları
ve
izah
etmeleri istenir. Kurallar özetlenerek kağıt tahtasına yazılır. Tavsiye edilen kurallar: 1.Her bir takım üyesinin dinlemesi ve dinlenmesi istenir. 2. Takım üyeleri birbirine saygı duyarlar. 3. Herkes bir diğerine destek olmak için elinden gelenin en iyisini yapar. 4. Anlaşmazlık olduğu zaman üyeler tartışır/
herkes
ne
istiyorsa
onu
belirtir/ fikir birliğine varılır/ karar
herkes saygı duyar. 5. Herkes katılır – takım üyeleri roller ve etkinlikleri kendi aralarında paylaşır. 4. Takım Çalışmasının Boyutları - Her takıma şu sorular sorulur: A/ takım çalışmasına
örnekler
verin,
B/Takım çalışmasının en önemli
boyutlarının neler olduğunu belirt -
planlama
çalışması,
etkinlikler,
rapor sonuçları, takım içi ilişkiler–iyi ya da kötü, takımdaki roller şu
78
cümleyi
ve
kaynakları
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
5. Takım Rolleri –Takım üyeleri etkili
şeyin u olduğuna tüm üyeler ikna
olmak için, yeteri ve becerilerinin öz
olmuştur. Pratik Uygulama: Akşam
değerlendirmesi
tercihleri
yemeğine kimi davet edeceğinize
ekseninde kendi aralarında genel ve
karar verin. C/ PROBLEM/ÇATIŞMA
belirli
ve
görevleri
paylaşmaları
Takımın
gerekmektedir.
rolleri
4
görüşmek
ve
onların
üstesinden
kategoride incelenebilir: KAŞİFLER,
gelmektir. Her bir üye diğerlerinden
DANIŞMANLAR,
neler beklediğini ve kendilerinin geri
ÖRGÜTLEYİCİLER,
ne
KONTROLCÜLER. görev:
Herkes
Uygulanabilir
grup
içerisindeki
görevini tanımlasın. 6.
ÇÖZME – burada asıl amaç sorunları
Takım
Çalışması
yapacaklarını/ Çatışma
belirtir.
vereceklerini durumunda
5
davranış tipi mevcuttur: kaplumbağa – tartışmalardan kaçınır, tartışmaya
için
Etkili
katılmaz;
ayıcık
–
Yöntemler: A/ BEYİN FIRTINASI–
yatıştırmaya
herkes belli bir sure içerisinde çok
müzakerede bulunur ve anlaşmaya
düşünmeden
planlamadan
varır; kopek balığı – mücadele eder
hızlıca fikirlerini beyan eder, tüm
ve üstüne gider; baykuş – işbirliğine
fikirler not alınır ve tartışılır. Takım,
gider
üzerinde
Üyelerin
veya
çalışmak
amacıyla
ve
çalışır;
ortalığı
tilki
anlaşmazlıkları karar
bunlardan birisini seçer. Genelde en
katılmaları
için
sıra dışı fikirler beklenmedik bakıl
etmeleri önemlidir.
verme birbirlerini
–
çözer. sürecine motive
açıları ortaya koyması bakımından en etkili olanlarıdır. Pratik Uygulama:
Bir kola şişesini en iyi kullanma yolunu bulun. B/FİKİR BİRLİĞİ – takım herkesi memnun eden bir ortak karara
varır,
bazı
üyelerin
söz
vermek zorunda kalmasına rağmen herkes takım için yapılacak en doğru
79
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
7. Takım Oyunları ve Etkinlikleri: A/
ve
deneyimlerini
vaka çalışması – Bir anne oğlunun
paylaşmak için kısa bir tartışmaya
Facebook hesabını kontrol eder ve
koyulurlar:
bir arkadaşının onunla kavga etmek
sorumluluğu
istediğini öğrenir. Anneye nasıl tepki
takımdaki diğer kişileri yönlendiren ve
göstermesini önerirsiniz? B/ fiziksel
etkileyen kişidir. Resmi ve gayri-
bir takım oyunu – “bunu taklit et”-
resmi bir lider/yönetici arasındaki
her takımdan en sevdikleri film ya da
farklar nelerdir? Gayri-resmi lider,
kitabın
ve
bir takıma yön vermek için resmi bir
hareketlerle sunması istenir. Diğer
otoriteye sahip olmayan ama bunu
takım tahmin
yapmak
isimlerini
jest,
etmeye
mimik çalışır.
C/
Bir
liderin
nedir?
için
esas
Bir
lider,
güven
herkesin
ve
fiziksel bir takım oyunu - “Heykel”
saygısını kazanmış ve de kendini
– her bir takım vücutlarını kullanarak
takımın başarısına adamış kişidir.
ünlü bir mimari eseri temsil edecektir.
Ayrıca, takımdaki
Diğer takımlar tahmin edecekler. D/
rahatı ve başarısı için ilgilidir. Resmi
fiziksel bir takım oyunu “halkayı
lider ise,
sürdür”-
makamca
her bir takım bir halka
oluşturur. Halkadaki kişiler aralarında
takım dışında atanmış
görevlendirilmiş
üst
bir
veya
lider/yöneticidir.
Başarılı bir Lider ne gibi becerilere
şekilde şekillenirler. Belli bir noktaya
sahip olmalıdır? İlham verir, önce
düşürmeksizin
örnekler verir, yön verir ve itibar
kalemi
kadar
parmaklarıyla
her bir kişinin
tutacak
bir
kalemleri
çok
getirir, risk ve suçlamaları üstlenir,
mesafe kat eden takım kazanır. Bu
başarı arzular, kalbe hitap eder,
tür bir halka oluşturma katılımcılara
tutkuludur,
önetkindir
bütünün bir parçası olma hissini,
uyandırır.
Pratik
sürekli bağlılığı ve takım üyeleri
Takımınızın liderini tanımlayın ve
arasında işbirliğini kazandırır.
kararınızı açıklayın.
gitmek
durumundadırlar.
En
8. Liderlik – Birkaç soruyla katılımcılar, bir
80
tanımlamak
liderin
özelliklerini
açıkça
ve
sempati
Uygulama:
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen Rolü: Kolaylaştırıcı, eğitici,
olarak herhangi bir derste, eğitimde veya
katılımcıları
eğitimsel etkinlikte kullanılabilir.
bilgilendirir
güdüler,
ve
etkinliklerin önemini vurgular, tartışmayı yönlendirir,
takımlarla
etkileşim
halindedir, sonuçları özetler.
Geliştirilen
Sosyal
ve
Fiziksel
Beceriler: tolerans, başkalarına saygı, müzakere ve problem çözme becerileri,
Öğrencilerin Rolü: bir yandan ortak
etkinliklerin ve rollerin ortak paylaşımı, iş
hedefleri tamamlarken, öte yandan da
birliği,
üst seviye bir sinerji için diğer takım
yetenek ve becerilerini değerlendirme,
üyelerinin becerileriyle uyumlu bir şekilde
takım adına hızlı karar verme.
kendilerinin
ve
başkalarının
kendi becerilerini en iyi şekilde kullanan aktif katılımcılardır. Eğitimsel
Hedefler:
Etkinlikler
dizininden oluşan bu kısa süreç takım çalışması
oluşturma
ve
liderlik
becerilerinin bilinçli ve amaca yönelik eğitimi
için
öğretmenler
veya
eğitmenlerce ilk adım olarak kullanılabilir. Öte yandan, önceden takım etkinliklerine katılmış
olan
öğrenciler
takım
çalışmasının önemine ve ana ilkelerine yönelik bilince varırlar. Bir takımda nasıl davranılması
gerektiği,
başkalarından
neler beklemeleri gerektiği, kendilerinden
neler
beklendiği,
kişisel
zayıflık
ve
zıtlıklarından nasıl sıyrılmaları gerektiği üzerine
onlara
yaklaşım temin
bilimsel edilir.
Bu
profesyonel çalıştayın
bölümleri veya unsurları ayrı bir araç
81
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
TAKIM KURMA VE LİDERLİK BECERİLERİ İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Bulgaristan Konu: Takım Çalışması Ve Liderlik Becerileri Araç Adı: “Bir Takım İçerisinde Çalışabilir Misin?”
Etkinlik Türü: Takım Çalışması Ve Liderlik Becerileri Soru Anketi - bireysel olarak ya da grupça; tartışma havasında sözel olarak veya yazılı olarak; isimsiz olarak ya da isim kullanarak cevaplandırılabilir. Çıktılar bütün grup/sınıf/takım için özetlenebilir veya her bir katılımcı tarafından bireysel olarak analiz edilebilir. Katılımcılar: Sayı Sınırı Yok, Yaş 10 Üzeri Gerekli
Kaynak
Ve
Malzemeler:
Fotokopi/Çıktı Makinesi, Kağıtlar
kurmazsın - 1
Etkinliğin Kısa Tanımı: Her bir katılımcı
hissedersin ama iletişim kurarsın – 2
soru anketinin bir kopyasını alır ve şu on
4. grupta çalışacağın kişileri seçersin
soruya en iyi cevabı verir:
çünkü: a/ onlarla arkadaşsınızdır - 2
1.önemli ve zor bir iş yapacağın
b/ bu iş için uygundurlar - 3
zaman:
a/ tek başına yapmayı tercih b/işe dahil olmaları için
edersin - 2
düğerlerini motive edersin – 3
c /
eğlenceli
ve
c/ çekingen
c/
hoşturlar
-
1
5. Bir grupta çalışırken: a/ aktifsinizdir ve kararları tartışırsınız - 3
b/ ne
yapmayı reddedersin - 1
yapacağınızı başkalarının söylemesini
2. ….. inanırsın: a/ her bir kişinin kendi
beklersiniz - 2
işini kendisi yapması gerektiğine - 1
yapacaklarını söylersiniz - 1
b/ bir iş birden fazla kişiyle yapılınca
6.
berbat olduğuna - 2
c/ bir görevin
diğerlerine saygı duyarsınız ve onların
başarılı
fikirlerini dinlersiniz - 3 b/ kolayca fikir
bir
grup
insanla
daha
c/başkalarına ne
Grup içerisinde çalışırken:
birliğine
3. Tanımadığın kişilerden oluşan bir
c/ kuralları takip etmesi zor olduğu için
gruptasın.:
hayal kırıklığı yaşarsınız - 1
a/ pozitifsindir ve onların
varırsınız
a/
yapılacağına - 3
faydalı yönlerini edinmeye çalışırsın – 3
82
b/ rahatsız hissedersin ve onlarla iletişim
-
2
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
7. Grupta bir anlaşmazlık yaşadığınız
çalışmasına
yönelik
tutumlarını
test
çözümü
etmek, modern eğitimin bir amacı olarak
bulmaya çalışırsınız ve herkes memnun
takım çalışmasının önemine farkındalığı
kalır - 3
arttırmak,
zaman:
a
/
kazan-kazan
b/tartışmaya devam edersiniz
çünkü haklısınızdır - 2
c/ gruptan
takım
çalışması
becerileri
bilinçli olarak ilerletmeye ve geliştirmeye
ayrılırsınız - 1
dikkat.
8. Size göre bir lider: a/ tüm işi
Geliştirilen
yapmalıdır, siz de yardım etmelisinizdir -
Beceriler: Öz değerlendirme ve kişisel
b/işi kişiler arasında paylaştırmalıdır
2
Fiziksel
Ve
Sosyal
gelişim becerileri
- 3 c/ herkes ne istiyorsa onu yapmasına müsaade etmeli - 1 9. İyi bir lider: 1
a/ çekicidir ve uysaldır -
b/ sorumludur ve talepkardır- 2
c/
motive eder ve ilham verir - 3 10. Bence bir lider: a/ gruptan biri gibi davranır – 2
b/yüksek pozisyonunu ve
otoritesini gösterir - 1
c/ önce örnekler
verir - 3 Sonuçlar: 0- 10 p –takım içerisinde çalışmaya,
çekingenliğinin
ya
da
bireyselliğinin üstesinden gelmeye hazır değilsin, ve sonuçlara şaşıracaksın; 1120p – biraz takım çalışması deneyimin var
fakat daha etkin ve destekleyici olmalısın; 21- 25p – iyi bir takım çalışanısın fakat etkileşimini arttırabilir ve patronvarilikten vazgeçebilirsiniz; 26 – 30p harika bir takım
çalışanısınız.
Gelişmek
için
başkalarına yardım edersiniz. Eğitimsel Amaçlar: katılımcıların takım
83
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SAĞLIK EĞİTİMİNİ TEŞVİK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Romanya Konu: Sağlık Eğitimini Teşvik için SDE Araç Adı: ”Sağlıklı Yaşam için Akıllı” Etkinlik Türü: Yarışma oyunu
Katılımcılar: 10-14 yaş arası 10-30 öğrenciler
Gerekli
Kaynaklar
ve
Malzemeler:
meyve
ve
sebzelerle
farklı türde meyve ve sebze resimleri,
doldurulması gereken boş bir sepet
sağlıksız
farklı
vardır. Öğretmen oyun sahasının orta
boyutlarda toplar, sepetler, huniler, ve bir
noktasını işaretler, orada ayakta durur ve
düdük.
yarışan
Etkinliğin Kısa Tanımı: Önerilen bu
istiyorum” (ya da meyve salatası ya da
yemek
üç
resimleri,
mücadele
taraflara:”Sebze
salatası
fakat
resmi kullanılan herhangi sağlıklı bir
istediğiniz sayıda mücadele eklenebilir.
besin, veya yalnızca kırmızı, yeşil gibi
Her bir oyunda en çok puan toplayan
gıda renkleri) diye seslenir. Başlama
takım kazanır.
düdüğüyle,
1. Oyunun ilk aşamasında öğrencileri iki
yarışmacı olabildiğince hızlı bir şekilde
takıma
yiyecek sepetlerinin olduğu orta noktaya
oyun
ayırırız.
İki
gerektirir,
takım
birbirine
bakacak şekilde çizgi üzerine yerleşir. Oyun sahası ortasına iki takım için sepetler ve toplar yerleştirilir. Topların üzerinde meyve ve sebzelerin resimleri
vardır,
fakat
bazılarında
sağlıksız
gıdaların resimleri vardır. Her iki takımda, sıradaki son öğrencinin arkasında, oyunu teftiş
84
doğrultusunda
eden
öğretmenin
isteği
koşar.
her
bir
takımdan
birer
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Her bir yarışmacı kendi takımına ait
kalabilmemiz için vücudumuzu
sepette istenilen yiyeceği bulmalı, geri
besleyeceğimize yönelik akıllıca seçimler
koşmalı ve topu kendi takım sepetine
yapmaları
atmalıdır. Topu bıraktıktan sonra sıradaki
durumumuzu
yarışmacı diğer bir top için yarışmaya
alışkanlıkları
başlar. Her bir koşuda yalnızca bir top
bilgilendirir.
taşınabilir. İstenilen yiyecekleri sepetinde
beslenmeye yönelik bilgiyi iyi aktaran
önce toplayana takım oyunu kazanır.
takımı över. Dahası, öğrencilerce yerine
Fakat kazanan takım oyunu kaybedebilir
getirtilmesi gereken hedef ve amaçları
de eğer ki oyunculardan biri istenilenden
vurgular, ve hakem rolü üstlenir.
için
sağlık
ve
belirleyen
hakkında İyi
çalışan
neyle
fiziksel yeme
öğrencileri ve
düzenli
farklı bir yiyecek getirirse. 2. Oyunu biraz daha zor hale getirmek
Öğrenci Rolü: Öğrencilerin rolü; birçok
için şu adımları izleyebiliriz: takımların
fiziksel
önüne
aşamasında yeme alışkanlığının önemli
bazı
engeller
koyulabilir.
etkinliği
getirme
Oyuncular konilerin arasından koşup
bir
üzerinde
topu
yapmak, kurala göre oynamak, hedefe
görmeden seçer. Sonra, aldığı topu
ulaşabilmek adına takımına olabildiğince
takım sepetine koymak için tekrar koniler
fazla sayı kazandırmak.
yiyecek
resmi
olan
yeri
olduğunu
yerine
anlamak,
işbirliği
arasından geçerken taşıdığı yiyeceğin vücuda vitamin sağlayıp sağlamadığını söyler. Bu oyunun kazananı, belli bir süre
içerisinde sorulara en çok doğru cevap veren ve sepetine en çok sağlıklı yiyecek taşıyan takım olur. Öğretmen Rolü: Oyunun doğru akışı için öğretmen kuralları açıkça belirtir, ve en
önemlisi,
gün
içerisinde
enerjik
85
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Eğitimsel Hedefler: Sağlıklı bir yaşam için sadece beden eğitimi dersi tavsiye edilen fiziksel etkinlik kaynağı olmamalı. Çalışan makine olarak adlandırdığımız insan vücudunun düzenli işleyebilmesi için vitaminlere, minerallere, ve diğer
besinlere ihtiyaç duyarız. Peki bu gerekli besinleri
vücudumuz
nereden
temin
eder? Tabi ki gıdalardan! Yiyeceklerle ilgili her günkü seçimlerin sağlığını; bugün, yarın ve gelecekte kendini nasıl hissedeceğini önererek,
belirler.
hem
etkinliklerinin
Bu
oyunları
açık
fiziksel
faydalarını
hava
vurgulamak
hem de vücudumuzu beslemenin, gün içerisinde
ihtiyaç
duyduğu
gerekli
enerjiyi ona temin etmenin ve en iyi işlevselliği sağlamanın sağlıklı yollarına dair öğrencileri bilinçlendirmeyi istiyoruz. Bu oyunlar dikkat, tepkisellik hızı, adil yarış ruhu gibi kişilik özelliklerini tetikler. Geliştirilen
Fiziksel
ve
Sosyal
Beceriler: Mekan ve zamanda çevreye
uyum kapasitesi, hareket yönünde ani değişiklikler yapabilme, hızlı tepkiler ve beceriklilik geliştirme, vücudun doğru fonksiyonu
için
sağlıklı
beslenme
üzerine bilgilenme ve fiziksel ve zihinsel anlamda bu bilgiyi uygulamaya koymak.
86
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SAĞLIK EĞİTİMİNİ TEŞVİK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Romanya Konu: Sağlık Eğitimini Teşvik için SDE Araç Adı: ”Meyve Kasesi” Etkinlik Türü: Yarışma Katılımcılar: 10-12 yaş arası 10 öğrenci
Gerekli Farklı
Kaynaklar türde
ve
meyve
Malzemeler:
ve
sebzelerin
resimleri, toplar ve bir düdük. Etkinliğin
Kısa
Tanımı:
Oyunda
oyuncular bir halka oluşturur ve bu bir kaseyi temsil eder. Her bir oyuncu bir meyve ya da sebze olmayı seçer. Öğretmen aşçı görevini üstlenir. Yemek tarifini okuyan aşçının tarifine göre, oyuncu
ortaya
çağırılmadığı
sürece
yerinde kalır. Ortaya gelen her bir oyuncu, temsil ettiği meyve veya sebze hakkında ne biliyorsa anlatır. ‘Salatayı karıştır’ aşamasında ikinci bir düdük
sesini duyana dek oyuncular karışmaya başlarlar ve aynı zamanda topları da sektirirler. Topu düşüren kişi oyundan çıkar.
En
sona
kalan
kişi
oyunun
kazananıdır.
87
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen
Rolü:
Öğretmen
oyunu
yönetir, isteğine göre dairenin ortasına meyve
ve
çağırır.
sebzeleri
Yeri
geldiğinde yiyeceğe yönelik açıklamalar Öğrencileri
sunabilir.
yanıltmaya
Beceriler:
Fiziksel Minarelleri
sınıflayabilme
yetisi,
ve ve
Sosyal vitaminleri
meyve
ve
sebzelerin faydalarını tanımlama, takım çalışması, hareketle bağlantılı beceriler,
çalışabilir. Örneğin, sebze salatasına
topu
elmayı çağırmak gibi.
odaklanabilme, kas ve atiklik gelişimi.
Öğrenci Rolü: Seçtiği meyve ya da sebzeye has bilgilere sahip olma, topla oynama, pas verme ve topun kontrolünü kaybetmeden
etrafta
dolaşabilme,
öğretmenin isteği doğrultusunda hareket
edebilme. Eğitimsel
Hedefler:
Oyun,
çocukça
davranarak ve eğlenerek öğrenmeye dayalıdır.
Öğrenciler
bir
yandan
yarışırlarken bir yandan da hareket halinde meyve ve sebzelerden sağlıklı yemek tariflerini uygularlar. Bu oyundan kazanım hem bilişsel hem de fizikseldir çünkü oyuncular hem vitamin ve minarel
bilgilerini teyit etmek hem de top tutma, yönelme, hız ve reaksiyon gibi basketbol oyuncularına has becerileri kazanır. Her oyun ve sporda olduğu gibi burada da adil oyun ruhu hakimdir; dikkat, istek ve karar alma becerileri öne çıkar.
88
Geliştirilen
tutabilme,
adil
oyun,
yarışa
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SAĞLIK EĞİTİMİNİ TEŞVİK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Romanya
Konu: Sağlık Eğitimini Teşvik için SDE Araç Adı:”Daha Akıllıca, Daha Sağlıklı, Daha Hızlı” Etkinlik Türü: Dikkat Oyunu Katılımcılar: 11-12 yaş arası 10-15 öğrenci
Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler:
arkasında kalmaya devam eder. İkinci
Figürlerin
farklı
sıradaki oyuncular kaseden bir figüre
boyutlarda toplar, sepetler, bir çanak,
seçerler. Öğretmenin verdiği ikazla ilk
rakamlar, koşu alanı, şeritler ve bir
sıradaki
düdük.
seçtikleri kartta olan figüre hangi rakip
Etkinliğin Kısa Tanımı: Oyunda iki
oyuncudaysa
mücadele var. Kurallara uyan ve testi
Doğru topu bulduktan sonra onu alıp
tamamlayan takım oyunu kazanır. Bu
yolun
oyun için çocuklar iki eşit sıraya
götürmelidir.
bölünürler ve eşleşirler. İlk sıradakilerin
labirent şeklinde tasarlanabilir. Oyuncu
ellerinde bir figürle işaretlenmiş toplar
kendi figürüne karşılık gelen topu
vardır.
elinde sepete ulaşmak için en fazla üç
olduğu
Bunları
resimler,
1’den
5’e
kadar
numaralandırırız. Diğer sıra, figüre görebilecek
mesafede
oyunculara
onu
sonunda
koşarlar
bulmaya
yer
alan
ve
çalışır.
sepete
Seçenek olarak, yol
deneme hakkı olur.
konumlanır.
İkinci sıradaki oyuncular figürleri ve onları tutan rakiplerini aklında tutarlar ve arkalarını dönmeleri istenir. İlk sıradaki oyuncular kendi aralarında yer değişir
ve
takım
arkadaşlarının
89
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Topu sepete bıraktıktan sonra aynı yoldan geri dönmeli ve kendi figürüyle uyumlu olduğu topu aldığı oyuncuya dönmelidir. Bu testi başarılı olarak tamamlayan taraf kazanır. Öğretmen Rolü: Öğretmen en uygun oyun
koşullarını
temin eder,
oyun
öncesi ısınmaya oyuncuları teşvik eder,
oyunun
kurallarını
açıklar,
Her bir
oyuncuyu sözel olarak takdir edip onları motive eder. Hakem rolünü de üstlenir. Öğrenci
Rolü:
Kurallara
uyar
ve
görevleri yerine getirmek için elinden gelenin en iyisini yapar. Eğitimsel Hedefler: Biliş eğitimi için beden eğitimi gereklidir. Ahlak eğitimini,
ahlaki bir bakış açısından kendimizi şekillendirmek için alırız. Yaşamın birtakım somut esaslarına göre kendi karakterimize şekil veririz. Fakat bu tür bir eğitim beden eğitimiyle desteklenir ve tamamlanır çünkü vücut hareketi, egzersizi uygulamazsa tam anlamıyla olamayız.
90
sağlıklı
bir
zihin
sahibi
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Güçlü ve dengeli bireyler yetiştirmek için
bu
iki
tamamlayıcısıdır.
element
birbirinin
Temiz/tazelenmiş
kanla tedarik edilmediği sürece hiçbir beyin berrak değildir ve işlev yetisi yoktur. İnsanoğlu ilk ve en önemli olarak bilişsel bir mekanizme olarak tanımlanır,
için
beslenme
ikinci
mekanizma ile donatılmıştır ve bu da ilkinin hükmü altındadır. Eğer vücut anlamıyla
tam
bildiğini
topluma
işlemiyorsa
birey
aktaramaz.
İnsan
vücudu beslenme, sindirim, boşaltım ve gıda kullanımı işlevlerini yerine getirir. Bu besinsel işlevlerden eğer herhangi biri
düzgün
çalışmazsa
beyin
de
düzgün çalışmaz ve yıkıcı sonuçlara
sebebiyet verir. Bu yüzden burada vücut ve zihin katkısı gerektiren bir oyun öneriyoruz. Geliştirilen
Fiziksel
ve
Sosyal
Beceriler: zamana ve mekana uyabilme becerisi,
oyunda
sergiledikleri
görsel
motor aktivasyonu, atiklik, reaksiyon hızı.
91
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
HOŞGÖRÜ OLUŞTURMAK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İspanya Konu: Tahammül Geliştirmek İçin SDE Araç Adı: Bizim evimiz- sizin eviniz Etkinlik Türü: Çalıştay
Katılımcılar: 12-18 yaş arası öğrencilerden oluşan 3-4 grup Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: Bilgisayar, tahta, tebeşir. Etkinliğin Kısa Tanımı: İlk olarak,
öğrenciler internet üzerinden mülteci gerçeğini araştırırlar ve bir kavram haritası hazırlarlar. Daha sonra, mülteci sorunuyla alakalı davet edilen kişilerin konuşmalarına katılırlar. Son olarak, çözümler üretip sunarlar ve poster hazırlarlar.
Öğretmen Rolü: Öğrencilere rehberlik ve koçluk ederler. Öğrenci Rolü: Öğrenciler çalıştayda asıl görev alan kişilerdir. Eğitimsel
Hedefler:
çalıştaylarda
asıl
dayanışma,
empati,
Bu
hedef
tür
öğrencilerin
tahammül
ve
işbirliği gibi değerlerini arttırmaktır. Geliştirilen
Dayanışma, işbirliği.
92
Sosyal
empati,
Beceriler:
tahammül
ve
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
HOŞGÖRÜ OLUŞTURMAK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İspanya Konu: Tahammül Geliştirmek için SDE Araç Adı: Duyu oyunları Etkinlik Türü: Oyun
Katılımcılar: 14-15 yaş arası 4 kişilik 4 grup Gerekli
Kaynaklar
ve
Malzemeler:
Uyku
maskeleri ve yardımcı malzemeler
Etkinliğin Kısa Tanımı: İki ya da dört kişilik gruplar halinde oynanabilir. İlk durumda biri maskeyi takar ve diğeri ona engeller boyunca rehber olur. İkinci durumdaysa üç kişi maske takar ve diğer bir kişi onlara rehberlik eder. Engellere dokunmayan taraf kazanır. Öğretmen
Rolü:
Birbirlerine
kazara
zarar
vermesinler
diye
öğrencileri
kontrol
eder.
Öğrenci
Rolü:
Öğrenciler
rehberlerine
güvenmeli ve rehber onlardan sorumlu olmalı. Eğitimsel Hedefler: bu oyunda esas hedef öğrencilerin
görme
sağlayarak
onların
engelli
hissetmelerini
dayanışma,
empati,
tahammül ve işbirliği gibi değerlerini arttırmaktır.
Öte yandan, duyuların gelişimini ve başkalarına inancı da teşvik eder. Geliştirilen empati,
Sosyal
tahammül,
Beceriler: görme
Dayanışma,
engelli
bireylerin
kaynaştırılması ve onlarla işbirliği.
93
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
HOŞGÖRÜ OLUŞTURMAK İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İspanya Konu: Tahammül Geliştirmek için SDE Araç Adı: Paraşüt Etkinlik Türü: Oyun Katılımcılar: 16-17 yaş arası 10 kişilik 2 grup
Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: 6 m çapında gökkuşağı paraşütü
Etkinliğin Kısa Tanımı: İlk olarak, öğrenciler paraşütün etrafına geçip paraşütten tutarlar. Oynamanın farklı ihtimalleri vardır. Örneğin, paraşütün üstüne iki top yerleştirilir. Takımlar kendi toplarını paraşütteki deliğe sokmaya çalışırken rakibine ait topu bloke etmeye çabalarlar. Sonuçta, topu deliğe girdiren takım
kazanır. Öğretmen Rolü: Öğrencilere rehberlik eder. Öğrenci Rolü: Öğrenciler takım ruhunu yaşar. Eğitimsel Hedefler: Bu oyunda asıl hedef takım
oyunu
ve
oyun
keyfi
aracılığıyla
öğrencilerin dayanışma, empati, tahammül ve işbirliği gibi değerlerini arttırmaktır. Geliştirilen
Sosyal
Beceriler:
dayanışma,
empati, tahammül, kaynaştırma ve işbirliği. bu oyunda gökkuşağı renkleri kaynaştırma ve
tahammülü sembolize ettiğinden ayrıca da önemlidir.
94
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SALDIRGANLIK, ŞİDDET VE ZORBALIĞA KARŞI SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İzlanda Konu: Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalığa karşı SDE Araç Adı: Sınıf Toplantıları Etkinlik Türü: Grup etkinliği, tartışma
Katılımcılar: 6-16 yaş arası 2-30 öğrenci
Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: Daire şeklinde oturma düzenine yetecek kadar alan. Etkinliğin Kısa Tanımı: Etkili bir sınıf toplantısı
için
sekiz
temel
ilke
kullanmaktayız: daire oluştur, birbirine karşı iltifat ve takdir et, gündem oluştur,
iletişim becerilerini geliştir, farklı gerçekler öğren, rol canlandır ve beyin fırtınası oluştur, etrafındaki insanların yaptıkları şeylere
yönelik
dört
sebep
bul,
cezalandırıcı olmayan çözümler sun. Bir sınıf buluşması örneği şöyledir: 1. Çocuklar iltifat ederler ve iyi dilekte
bulunurlar; 2. Önceki toplantıyı incelerler ve alınan kararlara dikkat ederler; 3. Diğerleri
dinlerken
düşüncelerini
ifade
duygu ederler
ve veya
çözüme ulaşmaksızın tartışırlar veya başka çözümler ararlar; 4. Diğer konular ve görevlendirmeler.
95
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen Rolü: Sınıfa etkili bir sınıf toplantısının doğru yolunu göster ve toplantı
sırasında orada bulun. Öğrenci Rolü: Öğrenciler hem etkin dinleyici hem de etkin katılımcılardır.
Eğitimsel
Amaçlar:
Sınıf
toplantıları, öğrencilerin okulda kazandıkları akademik bilgiyi en iyi
haliyle
uygulamaları
potansiyellerini
için
geliştirmelerine
yardım eder. Sınıf toplantıları
empati, işbirliği, ikna, karşıdakinin hislerini okuma, kişinin dürtülerini ve
kızgınlığını
kontrol,
sakinleşebilme becerisi, aksilikler karşısında kararlı ve umutlu olma gibi duygusal zeka becerilerine hitap eder. Geliştirilen Sosyal Beceriler: empati, işbirliği, ikna kabiliyeti, karşıdakinin
hislerini
okuma,
kişinin dürtülerini ve kızgınlığını kontrol, sakinleşebilme becerisi, aksilikler karşısında kararlı ve umutlu olma.
96
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SALDIRGANLIK, ŞİDDET VE ZORBALIĞA KARŞI SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İzlanda Konu: Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalığa karşı SDE Araç Adı: Problem Çözme Etkinlik Türü: Tartışma
Katılımcılar: 6-16 yaş arası 2-8 öğrenci Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: Herkesin oturabileceği kadar masa ve sandalye.
Etkinliğin
Kısa
Tanımı:
Kullandığımız
problem çözme önerileri şunlardır: • Görmezden etmektense
gel. yürüyüp
Kavgaya gitmek
daha
devam fazla
cesaret gerektirir. Kendine sakinleşebileceğin bir yer bul. • Mesele üzerine saygılı bir şekilde konuş.
Her
bir
öğrenci
nasıl
hissettiğini
diğer
öğrencilere anlatır ve diğer öğrencilerin nasıl hissettiğini dinler. Daha sonar her bir öğrenci problem çözümüne yönelik ne düşündüğünü ifade eder. • Çözüm üzerinde hem fikir ol. Öğrenciler paylaşmak ya da sırasıyla yerine getirmek
için bir plan üzerine çalışabilirler. • Yardım iste. Eğer öğrenciler problem kendi aralarında çözemezlerse bunu sınıf buluşma ajandasına kaydederler, böylece tüm sınıf yardımda
bulunabilir.
ebeveynleriyle,
Ya
da
öğretmenleriyle
bunu veya
arkadaşlarıyla konuşabilirler.
97
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen Rolü: Öğretmenler öğrencilerinin etkili birer problem çözücü olabilmeleri
için doğru aracı onlara sunar ve öğrencilerin bu beceriyi edinebilmeleri için yeterince fırsat sunar. Öğretmenlerin sunabileceği birkaç araç örneği: 1- Sorunları, sorun çözme becerilerini geliştirmeye yönelik bir fırsat olarak ele alın. Söylemeyi
bırakıp
sormayı
deneyin.
Öğrenciler
problem
çözme
becerilerini
öğretmenleri as “ne oldu?” “sence buna ne sebep oldu? Ne yapmayı amaçlıyordun? 2- Olanlara yönelik nasıl hissediyorsun? Bundan ne öğrendin? gibi sorular sorduğunda daha iyi edinirler.
3- Öğrencilerin harika birer problem çözücü olacaklarına inancınız tam olsun. 4- Sınıfta ya da koridorda tavsiyelerin olduğu bir pano ile bir problem çözme alanı oluşturun. Öğrenci Rolü: Etkin dinleyici olma, başka öğrencilere saygı duyma, kendilerini başkalarının yerine koyabilme. Eğitimsel
Hedefler:
Problem
çözmede
öğretmenler öğrencilerine etkili birer problem çözücü olmaları için onlara doğru araçlar temin eder ve bu beceriyi edinebilsinler diye onlara fırsatlar sunar. Bu öğrenciler bu sayede özel ihtiyaç sahibi öğrencilere yardım etmekten okul düzeyinde şiddeti önlemeye kadar her şeyde
etkili olarak dahil edilebilirler. Bu öğrencilerin geleceğe donanıma
yönelik olarak da sahip
olduğunu
daha
iyi bir
düşünmekteyiz
çünkü onlar nasıl empati kurulacağını, herkesi tatmin eden bir çözüme nasıl ulaşılacağını ve bireylere saygıyla nasıl yaklaşılacağını biliyor olacaklar. Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: empati, işbirliği, ikna kabiliyeti, karşıdakinin hislerini okuma, kişinin dürtü ve hiddetini kontrol edebilmesi.
98
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SALDIRGANLIK, ŞİDDET VE ZORBALIĞA KARŞI SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: İzlanda Konu: Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalığa karşı SDE Araç Adı: Özel Arkadaş Programı Etkinlik Türü: Oyunlar
Katılımcılar: Sınırsız
Gerekli Kaynaklar ve Malzemeler: Okul Bahçesi Etkinliğin Kısa Tanımı: Bu projede 4. sınıftan 10. sınıfa kadar seçilen özel arkadaşlar teneffüs aralarında oyunları ve etkinlikleri gözlemler ve organize eder.
Herkes katılabilir ve eğlenceli bir şeyler bulmakta zorlanan öğrenciler öğretmenleri tarafından gönüllü olmaları için cesaretlendirilirler. Her bir sınıftan öğrenciler özel
arkadaş olmak için seçilir ve bir dönem
boyunca
sürdürürler.
görevi
bu
Program
okul
yılı
boyunca devam eder. Program, teneffüs
aralarında
öğrencilerin
etkinliklere daha fazla katılımını teşvik eder ve böylelikle daha iyi
bir okul ruhu ortaya koyar. Herkes kendi zevkine göre bir etkinlik bulabilsin diye şimdi öğrencilere
yönelik
daha
fazla
etkinlik
seçeneği de sunulmaktadır. Bu uygulamada
amaç
öğrencinin
okula
her
bir
severek
gelmesini temin etmektir.
99
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğretmen Rolü: Her bir okul binasından bir öğretmen programın yürütücüsü olarak görev alır. Özel arkadaşlar için oyun kursu organize eder ve toplantılar düzenler. Diğer öğretmenler öğrencilerini özel arkadaş olmaya teşvik eder ve bu iş için en doğru kişilere karar verirler.
Öğrenci Rolü: Özel arkadaş olarak seçilen
öğrenciler
aralarında etmeli,
etkinlikleri onlara
teneffüs organize
katılmalı
ve
diğerlerine yardım etmeli; yalnız olan ve küçük yaştaki öğrencilere özel ilgi göstermeli; rahatsızlığa sebebiyet verebilecek bir davranış ya da bir öğrenciye karşı zorbalık
fark ederse gerekli kişilere bunu iletir; bir günlük oyun seminerine katılır ve okuldaki özel arkadaş
program başkanından destek ve rehberlik hizmeti alır. Eğitimsel Hedefler: Özel arkadaş programı,
teneffüs
aralarında
öğrencilerin etkinliklere daha etkin katılımını teşvik eder ve daha iyi bir okul ruhu oluşturur.
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal Beceriler: İşbirliği, empati, gözlem ve tahammül.
100
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SPOR YOLUYLA YEREL TOPLUMLARIN TANINMASI İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Litvanya Konu: Spor Yoluyla Yerel Toplumların Tanınması için SDE Eğitimsel Araç Adı: Toplum Günleri Etkinlik Türü: Toplum Üyeleri için SDE
Katılımcılar: Öğrenciler, ebeveynler, okul çalışanları, yerel toplum üyeleri, sosyal partnerler.
Gerekli Kaynak ve Malzemeler: Uygulanan spor ve dışarı etkinliğine bağlı olarak değişebilir. Etkinliğin Kısa Tanımı: Okul ve toplum üyeleri için çeşitli türde SDE‘ler ve yarışmalar organize etmek adına toplum inisiyatifi alınabilir. Örneğin;
“Gençlik Günü” – bölgedeki farklı okullardan ve gençlik
takımların
derneklerinden yarışmak,
oyunları
spor
oynamak, yaratıcı görevler
üstlenmek ve birlikte harika vakit
geçirmek
toplandıkları
bir
için toplum
günüdür. Yaşa, fiziksel veya zihinsel
becerilere,
yeteneklere veya hünerlere bakılmaksızın
herkes
kaynaşmıştır.
101
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
“Annem, Babam ve Ben – Sporcu Aile”
Böyle günlerde çocuklar ve yetişkinler
– sağlıklı yaşam fikirlerinin öğrenciler,
farklı sportif yarışlar yapar, geleneksel
aileler ve diğer toplum üyeleri arasında
oyunlar oynar, oyunlar, şarkılar ve
paylaşılmasını
keyifli
danslar sergiler, el ürünleri sergiler,
fiziksel etkinliklerin yerine getirildiği ve
yerel yiyecekler pişirir ve tadarlar, ve
mantıksal
bir
açık havada olmanın tadını çıkarırlar.
tarz
Bu tür etkinlikler toplum üyelerini bir
amaçlayan;
görevlerin
yarışmadır.
çözüldüğü
Genelde,
bu
yarışmalarda iki aşama vardır: ailelerin
araya toplar ve onları birleştirir.
ve okul öğrencilerinin yarıştığı, okulda düzenlenen yerel yarışlar ve yerel
Öğretmen Rolü: Öğretmen organize
yarışlarda
edicidir, gözetmendir, tavsiye vericidir,
olmuş,
galip
bölgede
yarışacak olan ailelerin yer aldığı ve
ve
aynı
içlerinden birinin en sportif aile olarak
uygulamalarını
ilan edileceği bölgesel yarışlar.
örnekler sergileyen, görevleri yerine
zamanda
da
paylaşan,
kendi
iyi
kişisel
getiren, ayrı kalmak yerine kendilerini “Toplum
günü
planlı etkinliklere dahil etmeleri için
köy/kasaba toplumu tarafından tertip
diğer toplum üyelerine motive eden
edilen
Günü” çok
–
popüler
toplum
bir
kutlamadır.
Burada toplum üyeleri – aileler, okul çalışanları,
yerel
halk
ve
sosyal
partnerler – ulusal bir bayramı kutlamak ya
da
geleneksel
bir
olayı
yıldönümünde anmak için bir araya gelirler. Bu sadece bölgede yaşayan
yerel halk için değil aynı zamanda vakitlerini
birlikte
harcamak
isteyen
diğer topluluklardan, köylerden veya kasabalardan kişiler için de bir şölendir.
102
etkin bir katılımcıdır.
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğrenci
Rolü:
Öğrenciler
becerileri
gözlemler,
yeni
• Herkesin
–
çocuklar,
ebeveynler,
ve
öğretmenler ve diğer kişiler – önemli
öğrenirler. Akranlarıyla, ebeveynleriyle
olduğu olumlu bir okul toplumu çevresi
uygular
işbirliği
oluşturmak için orijinal, yaratıcı ve
yaparlar. Genelde etkinliklere yalnızca
yenilikçi deneyimleri paylaşmak ve yeni
katılmakla
etkin dinlenme yöntemlerini tanıtmak
ve
yerel
üyeleriyle
toplum
kalmaz,
istekli
olarak
bunların hazırlanmasına ve organize edilmesine de yardımcı olurlar. Böylece
Geliştirilen
bir toplum oluşturmaya ve karşılıklı
Beceriler:
ilişkilerini
çeşitli spor ve açık hava etkinlikleri
güçlendirmeye
katkıda
Fiziksel
ve
Sosyal
Okul toplum kaynaşması
aracılığıyla teşvik edilir, iletişim ve
bulunurlar.
işbirliğini, liderliği, tolerans ve sadakati, Eğitimsel Hedefler:
• Okulun
genel
eğitim
takım
hedeflerini
çalışmasını,
sorumluluğu,
öz
saygıyı geliştirmek adına eşit fırsatlar
gerçekleştirmek adına işbirliği içerisinde
yaratır.
Uygulanan
çeşitli
spor
inisiyatif almak için okul ve yerel toplum
etkinlikleri
nedeniyle
toplum
üyeleri
üyelerini - öğrenciler, ebeveynler, okul
fiziksel becerilerini de geliştirirler.
çalışanları, yerel toplum üyeleri, ve sosyal partnerler - etkin hale getirmek.
• Toplumlar arasındaki işbirliğine yeni şekiller aramaya ve geliştirmeye okulları teşvik
etmek,
toplumlar
ve
sosyal
partnerler arasındaki ilişki, iletişim ve işbirliğini
güçlendirmek
ve
iyi
uygulamaları yaygınlaştırmak.
103
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SPOR YOLUYLA YEREL TOPLUMLARIN TANINMASI İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Litvanya Konu: Spor Yoluyla Yerel Toplumların Tanınması için SDE Eğitimsel Araç Adı: Okul Spor Festivali“Birlikte Her Şeyi Yapabiliriz” Etkinlik Türü: Takım Oyunları
Katılımcılar: Anne, baba ve çocuktan oluşan bir takım. Gerekli Malzemeler ve Kaynaklar: Oynanan oyuna göre farklılık gösterebilir: birkaç koni, basket topları, kağıt sayfaları, küçük mektup bilgi kartları, kalemler. Etkinliğin Kısa Tanımı:
Takımlar bayrak yarışında kendi aralarında yarışırlar,
mantıksal görevleri çözerler, ve spor oyunları oynarlar. Aşağıda birkaç örnek verilmiştir: 1. Bayrak Yarışı “Toplar Zinciri”: Her bir takımın 2 basket topuna ve bir koniye
ihtiyacı vardır. Her bir takımın tüm üyeleri sıra halinde arka arkaya durur: anne, çocuk ve baba. Oyuncular topları göğüslerinde ve sırtlarında sıkıca tutmalıdırlar. Eller belde tutulur. Başlama işareti verilince oyuncular hep birlikte spor salonu, oyun alanı boyunca koşmalıdırlar ve alanın sonunda bulunan koniye varana dek topu düşürmemelidirler. etrafından
Koninin
başlangıç
dönüp
noktasına
olabildiğince hızlı bir şekilde dönmelidirler. Eğer top düşerse takım koyup
üyeleri
topu
yarışa
yerine devam
etmelidirler. Kazanan takım en az sayıda hata yapan ve en
hızlı olandır.
104
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
“Ayaklarını
çocuk ve anne. Başlangıç işareti verilir,
Islatma!”: Her bir takımın 2 sayfa
takım üyeleri el ele tutuşur vaziyette
kağıda ve bit koniye ihtiyacı vardır.
başlangıç noktasına uzak mesafedeki
Takımın tüm üyeleri arka arkaya bir
masaya koşarlar. Yaklaşır yaklaşmaz
sırada dururlar: çocuk, anne ve baba.
masanın
Başlama işareti verilince çocuk kağıdın
kartlarını ters çevirmeye başlarlar, bir
birini önüne yere koyar, iki ayağıyla
kelime oluştururlar ve o kelimeyi kağıda
üstüne çıkar, diğer kağıdı ise yere
yazarlar. Akabinde, çocuk kelimenin
bırakıp
yazılı
2.
Yarışı
Bayrak
üstüne
mesafeye
basabileceği doğru
ileriye
bir koyar
üzerindeki
olduğu
çocuğunu
karışık
kağıdı
koltuk
bilgi
alır,
baba
altından
tutar,
(ayaklarını ıslanmaktan kurtarır). İkinci
anneyse çocuğu ayaklarından tutar.
kağıda ulaşılınca çocuk ilk kağıdı alır
Anne-baba çocuğu taşıyarak başlangıç
ve tekrar önüne koyar. Koniye varana
noktasına
dek bu şekilde ilerler. Oyuncu daha
bitirdiğinde
kağıdı
kaldırıp
kelimeyi göstermelidir. İlk önce gelen
etrafından döner ve kağıtları ikinci
ve kelimeyi doğru şekilde oluşturan
oyuncuya teslim etmek üzere hızlıca
takım kazanandır.
iki
eline
alır,
çocuk
Takım
koni
sonra
kağıdı
koşmalıdırlar.
takımına koşar. Kazanan takım ilk önce başlama noktasına dönen ve hata
Öğretmen Rolü: Öğretmen öğrenci ve
yapmayandır.
ailesini motive eder, okul yaşamında aktif katılım sağlamalarına ikna eder ve
3.
Mantık
Görevi
“Bir
Kelime
okul
tarafından
düzenlenen
sosyal
Oluştur!”: Her bir takımın küçük bilgi
etkinliklere etkin olarak katılımlarını
kartlarına,
sağlar.
kağıt sayfalarına ve bir
tükenmez kaleme ihtiyacı vardır. Bir
Karşılıklı
takımın
öğrenci, aile ve okul toplumu arasında
tüm
üyeleri
başlangıç
noktasında şu şekilde sıralanır: baba,
işbirliğini
temin
ederek
güçlü ilişkiler inşa eder.
105
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Öğrencilerin Rolü:
Öğrenci, okul
oynamayı, sorumluluğu, iletişim ve
toplumu yaşamına dahil olmaları için
işbirliğini, çevikliği, hızı ve atikliği,
ailesini ikna etmelidir ve kendisi de
takım içerisinde çalışma yetisini ve
aktif
katılımcı
bir
olmalıdır.
Öğretmenin okul ve aile arasında bir köprü oluşturmasında ve toplumsal
etkinlikler organize etmesinde ona birçok açıdan yardım etmelidir. Eğitimsel Hedefler: Okul ve öğrenci aileleri arasındaki karşılıklı ilişkiyi, işbirliğini ve birlikteliği güçlendirmek;
öğrenci
arasındaki
karşılıklı
ve
aileleri ilişkileri
güçlendirmek. Öğrenci ve ailelerini fiziksel anlamda etkin olmaya ve sağlıklı bir yaşam biçimine yönelmeye motive etmek. Boş zamanı nasıl anlamlı bir şekilde
dolduracaklarına geliştirme
ve
dair
beceriler
eğlence,
tatmin,
heyecan ve olumlu duygular yoluyla
hareket etme ihtiyaçlarını Geliştirilen Beceriler:
Fiziksel
ve
Sosyal
Katılımcılar
mantıklı
düşünme becerilerini, yaratıcılığı, adil
106
toplum üyesi olabilmeyi geliştirirler.
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
SPOR YOLUYLA YEREL TOPLUMLARIN TANINMASI İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKİNLİKLERİ Ülke: Litvanya Konu: Spor Yoluyla Yerel Toplumların Tanınması için SDE
Araç Adı: Spor Yoluyla Aile, Okul ve Toplum Partnerliği Oluşturma Etkinlik Türü: Koçluk Katılımcılar: Öğrenciler, ebeveynler, diğer yerel toplum üyeleri
Gerekli kaynaklar ve malzemeler: Kullanılan spor ve oyuna göre çeşitlilik gösterebilir. Etkinliğin Kısa Tanımı: Aileleri, akrabaları, ve diğer insanları okul toplumu yaşamına dahil etmenin bir yöntemi de spor takımlarına koçluk yapmaktır. Farklı sınıflardan tüm
öğrenciler veya hatta aynı sınıftan birkaç öğrenci bir takım oluşturabilirler; bu takımlara ise ailelerden biri, amca, teyze, komşu veya yerel toplumdan birisi gönüllü olarak koçluk edebilir.
Genelde, bu kişiler kendileri çocukken aktif olarak çeşitli sportif faaliyetlerde bulunan veya şu anda hobi olarak bu sporları yapmayı sürdüren ya da boş zamanlarını
bu
sporla
geçiren
kişilerdir; böylece, kuralları çok iyi bilirler ve bir koçun nasıl davranması
gerektiğini bilirler. Buna rağmen, esas temel şudur ki bu kişilerin sporlarla asli bir bağlılıkları yoktur. İdman çalışmaları okul spor salonunda ya da
parkta
hafta
sonları
veya
akşamları yapılabilir.
107
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Bazen belediye, takımların çalışması
arkadaşlık kurmalarına ve toplum inşa
için bir yer tesis edebilir.
etmelerine yardım eder.
Takımlar
karşılaşmaya
hazır
olduklarında, en iyi takımı belirlemek
Öğretmen
için, özel bir ödül, veya başarı bursu
gözlemcidir,
için spor müsabakaları düzenlerler. Bu
motivasyon kaynağıdır.
etkinlikler
sırasında
takım
Öğretmen
tavsiye
edicidir,
koçları
kendileri hakem olabilirler veya başka
Öğrenci
bir toplum üyesini bu iş için davet
çalışmalarına ve spor müsabakalarına
edebilirler. Geri kalan herkes izleyicidir
aktif
ve favori takımlarını desteklerler. Yerel
ailesini, akrabalarını ve diğer toplum
iş adamları maçlara sponsor olurlar.
üyelerini okul toplumu hayatına dahil
Yerel basın mensupları, yerel yönetim
olmaları için teşvik eder.
temsilcileri
ve
çevre
toplumlardan
kişiler müsabakalara davet edilir. Burada
amaç
toplum
üyelerine
geçmişleri ne olursa olsun başkalarıyla paylaştıkları günlük hayatlarına sporu ve fiziksel aktiviteyi nasıl kolaylıkla
dahil
edebileceklerini
göstermektir.
Elbette ki spor eğlenmekle, sağlıklı olmakla ve kendini iyi hissetmekle ilgilidir. Fakat aynı zamanda daha büyük bir şeyle de alakalıdır. Spor ve fiziksel etkinlik farklı geçmişlere sahip kişileri bir araya getirir ve onların
108
Rolü:
Rolü:
katılımcıdır.
Öğrenci
Aynı
idman
zamanda
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
Eğitimsel Hedefler:
toplamaya ve farklı sosyal gruplar
1. Kişisel etkileşim ve toplumsal uğraş
arasında yeni ilişkiler kurulmasına
için asıl nokta olarak, spor toplumsal
yardım eder. İnsanların birlikte
kimliğe katkıda bulunur.
oynamasına, sohbet etmesine ve
2. Spor, sosyal eşitsizlik ve
deneyimler paylaşmasına hizmet
dezavantaja işaret etmede
eder. Gönüllü aktiviteler, insanların
kullanılabilir.
yaşamlarını zenginleştirir ve daha
3. Spor toplum üyelerinden geniş bir
geniş topluluklarla bağlantı
kitleye ulaşma potansiyeline sahiptir.
kurmalarına yardımcı olur.
4. Spor, hakemler, yöneticiler, koçlar
Öğrencilerin spora katılımı akademik
ve eğitmenler gibi rollerle insanların
performanslarına katkı sağlayabilir,
liderlik fırsatlarıyla desteklemede
değerli yaşam becerileri öğretebilir,
kullanılabilir.
kilo kontrolü sağlar, problem çözme
Geliştirilen Fiziksel ve Sosyal
ve özgüven becerileri kazandırabilir.
Beceriler: Spor, toplumu bir araya
109
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI -
PRO J E AŞAM AS IN D A G EL İŞT İR İ L EN VE KUL L ANIL AN MAT ERYAL L ER
INSTAGRAM https://www.instagram.com/unitedweplayunitedwewin/
TWINSPACE h t t p s : / / t w i n s p a c e . e t w i n n i n g . n e t / 111 8 7 / h o m e
FACEBOOK https://www.facebook.com/groups/1631537980440400/?fref=nf
110
DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN SPOR VE AÇIK HAVA ETKNİLİKLERİ - EĞİTİM ARACI-
Bu rehber, projede yer alan takım işi bakımından aydınlatıcıdır. Bu fikri çıktının yazılı formu, aşağıda ismi geçen takım arkadaşlarımızın gayretli ve istekli çalışmalarının sonucudur. Adma Baltutiene Adriana Rinciog Alina Raducu
Francesca Bianco Francesca Fois
Anna Maria Atzori Anna Maria Mura Anna Rita Farina Antonina Pinna
Gabriel Florin Macsim Giorgia Bella Giovanna Emilia Cabizzosu
Audrone Ezerskiene Audrone Ezerskiene Barbara Carboni Barbara Spazziani Beyza Sari Birna Guðrún Baldursdóttir Caterina Palomba Cerasela Podoreanu Dan Popescu Diana Dimitrova Diana Raycheva Dino Trebini Duygu Yildirim Ebru Sen Eva Caminal Fabiana Casula Florin Falnicu
Giovanni Antonio Carta Giuseppina Lungheu Gloria Posada Gratiela Popescu Guðríður Sigurðardóttir Hasan Huseyn Gulmez Helga Halldórsdóttir Ina Stankeviciute Iulia Cristian Karen Jóhannsdóttir Krasimira Ivanova Lorenza Pinna Madalina Mirea Margherita Goffi Maria Teresa Villanueva Marina Keremedchieva Mehmet Durmus M. Oguz Zengin
Nedka Stavreva Paola Sini Petruta Popescu Roberta Alessandra Carla Frau Rosalina Panijhel Rositsa Sokolova
Rossana Lay Rossella Ghio Sabrina Giacoboni Sonay Sahin Stefania Manca Tiziana Secchi Tony Nicolae Vaida Sarkauskiene Valeria Grassi Valeria Grassi Vanya Doykova Viliute Vindzigelskiene Viliute Vindzigelskiene Vilma Nevardauskiene Virginija Gecaite Vittorio Sanna Zeynep Gultekin
111