kunstenfestival
m uz iek da n pe the s a be r eld form ter en a de nce ku ex n po st sit ie film
Musica Sacra Maastricht
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 1
vergelden vergeven verzoenen t festivalbrochure
donderdag
20
vrijdag
21
zaterdag
22
zondag
23
september
2018
2
‘Alleen het onvergeeflijke vraagt om vergeving’ Jacques Derrida
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 3
t thema
t inhoud artikelen
Vergelden Vergeven Verzoenen Niets grijpt de mens zo bij de strot als onrecht. Het maakt hem woedend en het schreeuwt om wraak.
4 Thema door anderen belicht 5 Smaakt wraak altijd zoet? door Ruben Weekers 26 Ode to Tomorrow interview met Julian Schneemann door Jacinta Wetzer 28 Thematisch klavierdrieluik door Paul Janssen
overige informatie
24 Programma in vogelvlucht 42 Word Vriend van het festival 43 Vriendenconcert: Nieuwe Philharmonie Utrecht 45 Met dank aan 45 Kaartverkoop & programmatoelichtingen Maar allengs laat de mens zijn beschaving gelden. Maakt oog om oog, 46 Colofon tand om tand plaats voor een rechtssysteem van collectief verant 47 Festivallocaties woorde vergelding. Waarin tegelijk plaats is voor (maatschappelijke) & plattegrond vergeving en verzoening, met zicht op invrijheidstelling en nieuwe kansen. Rechtvaardigde de mens zijn gruwelijke toorn en drang tot vergelden niet door gelijkaardig gedrag toe te dichten aan zijn God of Goden? Hoe trof Demeter de wereld niet met dorheid, toen dochter Korè werd geschaakt met medeweten van haar vader Zeus? Hoe nood lottig pakte het plukken van de appel niet uit? Hoe gruwelijk was de wraak niet van Medea toen Jason haar verliet? En hoe universeel is niet het verhaal van de Zondvloed?
Op intermenselijk vlak blijft deze thematiek onverminderd delicaat. Dader en slachtoffer kunnen zich slechts verzoenen na een veel eisend proces van inzicht, erkenning, berouw en belofte tot ver betering.
t programma donderdag
20
Zo is Vergelden, Vergeven, Verzoenen van alle mensen, tijden en 11 vrijdag plaatsen. Musica Sacra Maastricht 2018 laat daarover de kunsten aan het woord. Met het oogmerk de bezoeker te verleiden om te 18 zaterdag reflecteren op de vraag of en hoe een nieuwe harmonie voor jezelf, de ander, of de maatschappij noodzakelijk is. Het zijn deze bezinnings 31 zondag momenten die de intrinsieke waarde van de kunsten blootleggen. 40 Flankerende de programmacommissie programmering & educatie
21
8
22 23
4
Thema door anderen belicht ‘In de genadeloze staat zijn we alleen tolerant voor onszelf. (…) Hoe meer veiligheid, hoe groter de roep om vergelding. De secularisatie doet er een schepje bovenop. Het woord ‘vergeving’ is geheel verdwenen uit onze cultuur. De verdachte is nu geen medemens meer die van het pad is afgeraakt, maar een vijand die uit de weg moet worden geruimd.’
‘Vergeving is niet louter religieus, het speelt een belangrijke rol bij grote filosofen, beginnend bij Aristoteles en vooral ook bij Seneca. Seneca stelt dat wie kwaad met kwaad vergeldt, zijn menselijkheid verliest en zelf op de dader gaat lijken. Seneca kijkt op een bijna medisch-narratieve manier naar daders. Volgens hem moet de samenleving oog hebben voor het complex van factoren dat een dader tot dader heeft gemaakt. Als we dat nalaten, creëren we een sfeer van hardheid waarin zaken eerder escaleren dan dat ze tot rust komen.’
Henri Beunders, hoogleraar Ontwikkelingen in de publieke opinie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam NRC | 11 mei 2018
Marli Huijer, hoogleraar Publieksfilosofie aan de Faculteit der Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam en voormalig Denker des Vaderlands (2015-2017)
‘Werkelijke vergeving is dat je een ander mens vanuit je hart alle goeds toewenst. (…) Wat er dan gebeurt, is een wonder. Dan vindt de heling plaats.’ Hank Heijn, weduwe van de vermoorde Gerrit-Jan Heijn, over de moordenaar Ferdi E. in haar boek ‘De Verzoening’ (2006)
‘Door zo de nadruk te leggen op historische feiten stelt hij (de Libanese regisseur Ziad Doueiri, red.) dat acceptatie van het verleden en dus ook kennis ervan een voorwaarde is voor verzoening. Verzoening die het verleden ontkent, is geen verzoening, hooguit een historische camouflagestift.’ Arnon Grunberg over de film ‘L’Insulte’ (2017) van de Libanese regisseur Ziad Doueiri De Groene Amsterdammer | 28 februari 2018
‘Wraak is een soort wilde rechtspraak; hoe meer de menselijke natuur daartoe neigt, des te meer moet de wet die uitroeien. Want indien het eerste onrecht de wet enkel overtreedt, stelt de vergelding van dat onrecht de wet buiten werking. Zeker is een mens die wraak neemt slechts de gelijke van zijn vijand; maar in het daarvan afzien is hij de meerdere; want de vorst is verplicht te vergeven.’ Sir Francis Bacon (1561-1626), Engels filosoof, staatsman, jurist, auteur en wetenschapper
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 5
Smaakt wraak altijd zoet ?. door Ruben Weekers
Toneelgroep Maastricht vroeg huisschrijver Frans Pollux om voor dit festival het eeuwenoude verhaal De vier heemskinderen (Les quatre fils Aymon) nieuw leven in te blazen. Met behulp van een gregoriaans koor is het verhaal uitgewerkt tot een familievoorstelling over kameraadschap, wraak én een afgehakt hoofd…
Frans Pollux
Het verhaal speelt zich af in de achtste eeuw in de Maasvallei. Tijdens het kronings feest van Lodewijk, de zoon van keizer Karel de Grote, daagt deze een van de vier Heemskinderen uit voor een potje schaak. De winnaar, zo stelt hij voor, mag de ander zijn hoofd afhakken. Reynout, een van de zonen van Aymon (of Aymes, wat in het Nederlands is verbasterd tot Heems), neemt de uitdaging aan en verslaat zijn tegen stander. In eerste instantie weigert hij het hoofd van de koningszoon af te hakken. De twee krijgen er ruzie over. Karel de Grote’s zoon gooit daarop het schaakbord richting Reynout en raakt hem met het paard in zijn oog. In een vlaag van woede sabelt Reynout het hoofd van Lodewijks romp. Karel de Grote zint op wraak en sommeert zijn manschappen de Heemskinderen in te rekenen. Met behulp van hun geliefde paard Beyaart ontsnappen ze lange tijd aan de toorn van Karel de Grote. Helaas niet lang genoeg. De koning vindt het viertal. Na onderhandelingen spaart hij hun leven en besluit dat hun paard als offer volstaat. Rest de vraag: smaakt deze wraak zoet?
Wraak zit in iedereen
Michel Sluysmans
Marie van Vollenhoven
Sommige versies van het verhaal De vier heemskinderen spelen zich af in de buurt van Maastricht. ‘Het verhaal sluit naadloos aan op het festivalthema’, zegt Frans Pollux. De schrijver kreeg carte blanche tijdens het opstellen van de vertelling. ‘Ik hoefde niet bang te zijn dat ik het oorspronkelijke verhaal onrecht aandeed, er is namelijk niet één oorspronkelijk verhaal.’ Het mooie vindt hij dat hij een nieuwe generatie kennis mag laten maken met dit eeuwenoude verhaal. De boodschap ervan is tijdloos, geeft Pollux aan: ‘Het gevoel van wraak zit nog altijd diep in de mens. We proberen het zoveel mogelijk uit te sluiten, maar de drang naar vergelding na onrecht zal altijd blijven bestaan.’ Het is daarom moeilijk om partij te kiezen in het verhaal. Wraak is een emotie waar iedereen mee kampt: ‘De vraag of die emotie goed of slecht is, is moeilijk te beantwoorden. Hij kan je van God tot Immanuel Kant
6
‘Het gevoel van wraak zit nog altijd diep in de mens. We proberen het zoveel mogelijk uit te sluiten, maar de drang naar vergelding na onrecht zal altijd blijven bestaan.’ Frans Pollux brengen. Deze wraakgevoelens worden in het verhaal uitgebeeld door Karel de Grote. Zijn wraakwens is begrijpelijk, hij verloor immers zijn zoon.’ Pollux schotelt het publiek daarmee een dilemma voor: is er in dit verhaal wel een slechterik?
Gregoriaanse zang Michel Sluysmans, artistiek leider van Toneelgroep Maastricht, regisseert het stuk. Het sprak hem meteen aan om het jeugdige publiek te confronteren met gregoriaanse zang: ‘Dat staat nou niet bepaald bekend om z’n sexy imago, maar het past wel perfect bij het stuk’, lacht Sluysmans. Een ander uitzonderlijk element in de voor stelling is de rol van beeldend kunstenares Marie van Vollenhoven. Terwijl Pollux het verhaal vertelt, schildert en tekent zij ter plekke beelden uit het verhaal. Deze worden vervolgens geprojecteerd achter Pollux.
Gewelddadig sprookje De voorstelling is voor kinderen vanaf zeven jaar, ‘maar’, voegt Sluysmans toe, ‘volwassenen zullen het ook zeker kunnen waar deren.’ Ondanks wreedheden – zoals dat afgehakte hoofd – is het verhaal absoluut kindvriendelijk. Sluysmans: ‘Kinderen zijn best wat gewend door de films die ze zien of de games die ze spelen. Het is eigenlijk gewoon een gewelddadig sprookje.’ Ook Frans Pollux vindt het verhaal geschikt voor kinderen. Dat baseert hij deels op het oordeel van zijn eigen kinderen; zij hadden de eer om het ver haal als eerste aan te horen. ‘Ze gingen er helemaal in op. En zeker, het stuk met het afgehakte hoofd zorgde voor grote ogen.’
Aanjager van cultuur Musica Sacra Maastricht heeft een aanjagende rol voor dit soort producties, ziet Sluysmans. Sterker nog: ‘Zonder dit festival was het stuk er niet geweest’, zegt hij. Ook Frans Pollux onderschrijft het belang van Musica Sacra: ‘Het biedt een mooi podium voor be ginnend en ervaren theatertalent.’ Daarbij daagt deze klus hem uit om iets te doen wat hij nog niet eerder deed: zelf het theaterpodium
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 7 betreden. ‘De programmacommissie van Musica Sacra liet weten een stuk met een verteller te willen. Zo ben ik in deze rol terechtgekomen.’ Het bijzondere van dit festival vindt Pollux vooral de thematiek die eraan verbonden is. ‘Vaak zie je uiteenlopende theaterstukken die sowieso al ge maakt werden. Deze productie is exclusief voor dit festival ontworpen en zal daarna op het repertoire blijven. En, het verhaal is herkenbaar voor het publiek, met wraakgevoelens worstelt iedereen van tijd tot tijd.’
do 19.30u | vr 19.30u | za 13.00u | za 15.00u bordenhal
Familievoorstelling (7+)
De vier heemskinderen Toneelgroep Maastricht | Schola Maastricht Michel Sluysmans regie | Frans Pollux tekst en spel | Marie van Vollenhoven projecties | Manny Dassen vormgeving
Gevelsteen met De vier heemskinderen, Grote Gracht 42 in Maastricht (1786, Rijksmonument)
8
t donderdag 20 september do 19.15-22.00 uur lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
ook op • zondag 19.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
Once Upon a Time in the West Sergio Leone regie | VS, Italië, Spanje, Mexico, 1968 | Engels gesproken, Nederlands ondertiteld. Met: Claudia Cardinale, Henry Fonda, Jason Robards, Charles Bronson, Gabriele Ferzetti Digitale restauratie van Sergio Leone’s spaghettiwestern met de iconische muziek van Ennio Morricone. Na drie films met Clint Eastwood (A Fistful of Dollars, For a Few Dollars More en The Good, The Bad & The Ugly) koos Leone voor zijn laatste western de Italiaanse filmster Claudia Cardinale als protagonist naast drie doorleefde westernmannen: slechterik Henry Fonda, enigmatische redder in de nood Charles Bronson en Jason Robards als de stoere vent. Achtergrond van dit vergeldingsdrama is de strijd om een stuk land langs het geplande traject van een spoorbaan.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 9 Familievoorstelling (7+)
De vier heemskinderen Toneelgroep Maastricht | Schola Maastricht Michel Sluysmans regie | Frans Pollux tekst en spel Marie van Vollenhoven projecties | Manny Dassen vormgeving Familievoorstelling over afgehakte hoofden en verdronken paarden Heb jij wel eens iemands hoofd eraf gehakt omdat je ruzie had over een spelletje schaak? Waarschijnlijk niet, maar Reynout heeft dat dus gedaan. En is vervolgens jarenlang op de vlucht voor de wraak van koning Karel de Grote. Met zijn drie broers en hun legendarische paard Beyaart houdt hij zich schuil in de Ardennen. Totdat Karel de Grote hen ontdekt. Alleen de dood van het paard Beyaart leidt tot een verzoening. Het is een jaar of duizend geleden gebeurd, maar het is zó’n spannend verhaal dat het nu nog steeds verteld wordt. Het heet: De vier heemskinderen.
do 19.30-20.30 uur bordenhal | € 8 muziek theater première
ook op • vrijdag 19.30 uur • zaterdag 13.00 uur • zaterdag 15.00 uur
Frans Pollux, huisschrijver van Toneelgroep Maastricht, bewerkt (en vertelt) dit eeuwenoude verhaal – een van de oudste Nederlandse verhalen – tot een spannende eigentijdse familievoorstelling over broederschap en trouw. Met projecties van live-tekeningen door de jonge beeldend kunstenaar Marie van Vollenhoven. Met gregoriaanse zang uit de tijd van Karel de Grote door Schola Maastricht. En dus met dat afgehakte hoofd. Kom kijken, als je durft... De vier heemskinderen is een historisch verhaal uit de regio. Opnieuw geïnterpreteerd en uitgevoerd als muziektheaterproductie voor iedereen van 7 jaar of ouder. Deze voorstelling komt tot stand in coproductie met TgMaastricht.
do
Frans Pollux © Stefan Vanfleteren
20
10
do 20.00-21.00 uur souterrain lab gebouw
| € 15
performance première
ook op • vrijdag 22.00 uur • zaterdag 17.00 uur • zaterdag 20.00 uur • zondag 13.00 uur • zondag 15.00 uur
Lichtkoepels © Woods Fotografie Max Verreijt
Lichtkoepels Dönci Bánki regie Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel | Sanne Puijk vormgeving In eerdere edities van Musica Sacra Maastricht verraste theatermaker Dönci Bánki met de voorstellingen Schaduwliefde in een Maastrichts bordeel (2016) en GeluidsMUUR op de stadstraverse, de voormalige A2 (2017). In zijn nieuwe voorstelling Lichtkoepels is de persoonlijke geschiedenis van Dönci Bánki – de familie van zijn joods-Hongaarse vader kwam om in Auschwitz – het uitgangspunt. Met Lichtkoepels plaatst hij dit thema in een bredere context. De begrippen vergelden, vergeven, verzoenen worden vanuit het perspectief van dader én slachtoffer bezien. De uitwerking wordt simultaan in drie afzonderlijke koepels vertoond. Geleidelijk gaan deze drie werelden in elkaar over en vormen ze een drie-eenheid. In eerste instantie vinden de voorstellingen gelijktijdig, maar geheel geïsoleerd plaats. Op verschillende momenten komen de acteurs in het midden samen om toenadering tot elkaar te zoeken. Uiteindelijk vormen de begrippen vergelden, vergeven en verzoenen in het centrum een eenheid.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 11
t vrijdag 21 september
© Hugo Thomassen
Opening exposities & projecten
vr 12.30-13.00 uur
Van studenten van de Maastricht Academy of Media Design and Technology (MAMDT) en van SCHNITTstellen van Diana Herz
vrij entree
Kijk voor meer informatie op pagina’s 40 en 41.
Festivallezing
Svenja Flasspöhler Svenja Flasspöhler (1975) was hoofdredacteur van Philosophie Magazin. Tegenwoordig is zij hoofdredacteur Literatuur, Kunst en Geesteswetenschappen van Deutschlandradio Kultur. Haar boek Verzeihen. Vom Umgang mit Schuld (2016) werd genomineerd voor de prestigieuze Tractatus Preis. Hierin stelt zij vanuit persoonlijke ervaring de vraag of vergeven mogelijk is, wat er voor nodig is en wat het je kan brengen. Ze gaat te rade bij schrijvers, filmmakers en filosofen als Hannah Arendt, Jacques Derrida en Emmanuel Levinas.
Manchester by the Sea Kenneth Lonergan regie | Verenigde Staten, 2016 | Engels gesproken, Nederlands ondertiteld | Met Casey Affleck, Michelle Williams, Kyle Chandler, Ben O’Brien, Lucas Hedges
theater a/h vrijthof
expositie première
vr 13.30-14.45 uur lumière cinema, zaal 1
vrij entree lezing
lezing in het Duits
vr 14.15-16.30 uur lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
ook op Als zijn oudere broer overlijdt, krijgt Lee de voogdij over diens zestienjarige • zaterdag 21.15 uur zoon toegewezen. Voor Lee betekent dit een terugkeer naar zijn geboorte * 65+ € 8,50 | Lumière dorp Manchester by the Sea, de plek die voor eeuwig verbonden is met de Filmpas € 7,50 meest tragische gebeurtenis uit zijn leven. Klusjesman Lee leeft teruggetrokken in zijn eigen wereld van kapotte gootstenen, verstopte toiletten en af en toe een vechtpartij in de kroeg. do 20 Na de terugkeer naar zijn geboortedorp wordt langzaam duidelijk wat er is gebeurd, welke rol zijn ex, vr 21 zijn familie en de dorpsgemeenschap daarbij hebben gespeeld, en waar zijn enorme schuldgevoel vandaan komt.
12
vr 15.00-15.45 uur sint janskerk
vrij entree muziek nederlandse première
vrij entree, reserveren aanbevolen wegens beperkte bezoekerscapaciteit
Festivalopening Spectra Ensemble o.l.v. Filip Rathé Iván Fischer Eine Deutsch-Jiddische Kantate Componist Iván Fischer brengt met Eine Deutsch-Jiddische Kantate (2006) de divergerende krachten van de Holocaust en de hoge Duitse cultuur bij elkaar en vindt een oplossing voor deze paradox. Speeches door directeur-bestuurder van Musica Sacra Jean Boelen en Jim Janssen (o.v.), wethouder voor Cultuur van de gemeente Maastricht. Guillaume Connesson Medea nederlandse première Op een bewerking van Seneca’s Medea door de Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson in 2004 zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Aansluitend receptie in Grand Café Maastricht / Museum aan het Vrijthof.
Sint Janskerk
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 13
La Morra - Iter ad Paradisum
vr 17.00-18.10 uur
Vivabiancaluna Biffi zang en vedel | Corina Marti clavisimbalum en blokfluiten | Doron Schleifer, Roman Melish, Ivo Haun de Oliveira en Giacomo Schiavo zang | Michal Gondko luit en ‘Magister Cantorum’
de bogen
kapel zusters onder
| € 18
muziek
Het Machaut/Dante-programma van het Zwitserse ensemble La Morra stelt het lot en de bestemming van de ziel na de dood centraal. Vergelding speelt in de middeleeuwse theologie een grote rol: misdragingen en het simpele feit in een heidense wereld te zijn geboren leveren de ziel een eeuwige verdoemenis op. Gelukkig geldt ook het concept van de verzoening met God door de dood van Jezus, waarmee alle zonden worden weggenomen. En natuurlijk ook het gegeven van Gods oneindige genade, die de ziel in staat stelt de weg naar het Paradijs te gaan.
La Morra © Duan Chao
A Short Film About Killing Krzysztof Kieślowski regie | Polen, 1988 Pools gesproken, Engels ondertiteld. Met: Miroslaw Baka, Krzysztof Globisz, Jan Tesarz, Zbigniew Zapasiewicz, Barbara Dziekan Verpletterend drama van de Poolse regisseur Krzysztof Kieślowski over een jonge man die ogenschijnlijk zonder motief een taxichauffeur vermoordt. A Short Film About Killing is de langere versie van aflevering 5 (Gij zult niet doden) van de Dekalog, een reeks van tien tv-films van Kieślowski gebaseerd op de tien geboden. De films gaan over ethiek en gewetensvragen. De wrede moord door de werkloze Jacek en de door de staat aan hem opgelegde doodstraf lijken beide even zinloos.
vr 17.00-18.30 uur
lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
ook op • zaterdag 19.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
vr
21
14
vr 19.15-21.00 uur lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
ook op • zondag 14.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
vr 19.30-20.30 uur bordenhal | € 8 muziek theater
ook op donderdag 19.30 uur • zaterdag 13.00 uur • zaterdag 15.00 uur
Frans Pollux © Stefan Vanfleteren
Die Marquise von O… Éric Rohmer regie | West-Duitsland, Frankrijk, 1976 Duits gesproken, Engels ondertiteld. Met: Edith Clever, Bruno Ganz, Edda Seippel, Peter Lühr, Otto Sander Prachtig gerestaureerd kostuumdrama over een zedige aristocrate die anno 1799 probeert om met haar onverklaarbare zwangerschap in het reine te komen. Gebaseerd op een toneelstuk van Heinrich von Kleist. De Duitstalige film Die Marquise von O… is een buitenbeentje in het oeuvre van de Franse cineast Éric Rohmer, een van de belangrijkste filmmakers binnen de nouvelle vague. Dit theatrale kostuumdrama volgt de lotgevallen van een Italiaanse markiezin die tijdens de Russische invasie van de dood wordt gered door een graaf. Nadat de graaf een nacht over haar waakt, blijkt ze zwanger. Dan begint de zoektocht naar de vader. Familievoorstelling (7+)
De vier heemskinderen
Toneelgroep Maastricht | Schola Maastricht | Michel Sluysmans regie Frans Pollux tekst en spel | Marie van Vollenhoven projecties Manny Dassen vormgeving Voorstelling in coproductie met TgMaastricht.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 15
Il Gardellino - Adamo ed Eva Josef Mysliveček Adamo ed Eva Il Gardellino | Peter Van Heyghen dirigent Roberta Mameli sopraan | Alice Rossi sopraan Luciana Mancini mezzosopraan | Valerio Contaldo tenor
vr 20.00-22.20 uur theresiakerk
€ 20 muziek nederlandse première
De eerste vergelding! De verdrijving uit het Paradijs mag natuurlijk niet ontbreken bij het festivalthema. Het Belgische topensemble Il Gardellino voert het onbekende oratorium Adamo ed Eva van Josef Mysliveček (1737-1781) uit. Deze Tsjechische componist maakt in Italië furore met zijn opera’s en vestigt zich daar. In Bologna raakt hij in 1770 bevriend met vader en zoon Mozart. Het oratorium Adamo ed Eva is ontdekt door Marcel Ponseele, hoboïst en mede-oprichter van Il Gardellino. Het werk heeft een grote theatrale zeggingskracht en is niet eerder in Nederland uitgevoerd. in coproductie met MAfestival Brugge
Zie ook de speciale thematische rondleiding Vergelden, Vergeven, Verzoenen in het Bonnefantenmuseum aan de hand van oude én hedendaagse kunstwerken: op zaterdag en zondag van 15.00 tot 16.00 uur (pagina 41).
vr
21
De Zondeval (1550-1560) door Jan van Hemessen (Bonnefantenmuseum, Maastricht)
16
vr 20.00-21.00 uur ainsi | € 15 dans nederlandse première
ook op • zaterdag 17.00 uur • zaterdag 20.00 uur • zondag 15.00 uur gratis busvervoer vanaf Theater aan het Vrijthof vanaf drie kwartier voor aanvang
vr 21.15-23.05 uur lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
ook op • zaterdag 14.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
Agata Maszkiewicz - Duel Agata Maszkiewicz en Pauline Paolini dans en choreografie | Vincent Tirmarche dramaturgie, licht en geluid | Anna Mendelssohn stem In Vaduz, de hoofdstad van Liechtenstein, staat prinses Pauline Metternich in augustus 1892 tegenover hertogin Kielmannsegg. Zij kruisen de degens in een traditioneel duel. Het waarom van hun confrontatie is onbekend, noch wie het duel wint. Maar hun gevecht is de boeken ingegaan als eerste ‘geëmancipeerde’ duel, omdat alle betrokkenen vrouwen zijn en de beide strijdsters topless duelleren. In Duel zetten twee vrouwelijke performers een serie confrontaties op het toneel. Ze dagen elkaar en het publiek uit met stereotype beelden van vechtende vrouwen op zoek naar wat een geschil tot duel maakt, tot spel, tot dans.
© Jakub Wittchen
Medea Pier Paolo Pasolini regie Italië, Frankrijk, West-Duitsland 1969 Italiaans gesproken, Engels ondertiteld. Met: Maria Callas, Massimo Girotti, Laurent Terzieff, Giuseppe Gentile, Margareth Clémenti In Medea – een freudiaans-marxistische bewerking van de Griekse tragedie van Euripides – schetst Pier Paolo Pasolini een grimmig beeld van een wereld die zowel gevoelig als meedogenloos is. Met operazangeres Maria Callas als Medea. Het eerste deel volgt Jason en de Argonauten tijdens hun zoektocht naar het Gulden Vlies. Jason krijgt hulp van Medea, die daarmee haar eigen volk verraadt. In het tweede deel is Medea met Jason naar Griekenland vertrokken, waar hij haar in de steek laat voor de dochter van de koning van Korinthe. Medea neemt op gruwelijke wijze wraak.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 17
Lichtkoepels
vr 22.00-23.00 uur souterrain lab gebouw
Dönci Bánki regie Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel Sanne Puijk vormgeving
| € 15
performance
ook op donderdag 20.00 uur • zaterdag 17.00 en 20.00 uur • zondag 13.00 en 15.00 uur
Vergelden, Vergeven, Verzoenen Schola Maastricht o.l.v. Hans Heykers Niet alleen in de familievoorstelling De vier heemskinderen is Schola Maastricht in dit festival te beluisteren. Het ensemble presenteert zich ook in een op zichzelf staand programma met gregoriaanse gezangen. Het nagenoeg onbekende Bergportaal verleent de prachtige gezangen een extra dimensie.
vr 23.00-23.45 uur bergportaal sint servaas
| € 15
muziek
vr
Bergportaal Sint Servaasbasiliek © Paul Mellaart
21
18
t zaterdag 22 september za 08.45-10.45 uur feestzaal rechtenfaculteit mu
vrij entree lezing
08.45-09.05 uur inloop 09.05-10.45 uur lezingen met korte pauze en debat
Interactieve lezing & video
Jacques Claessen en Gert Jan Slump Jacques Claessen, universitair hoofddocent straf(proces)recht Maastricht University en rechter-plaatsvervanger Rechtbank Limburg & criminoloog Gert Jan Slump geven een interactieve lezing over straffen en herstellen, vergeven en verzoenen.
Jacques Claessen
Gert Jan Slump
Court Dance, een korte videofilm van Dorota Gazy, brengt de rechtsgang in beweging, letterlijk. Hij toont door middel van dans de verhoudingen tussen rechtspraak, verdachte en slachtoffer en wat er gebeurt als je deze verandert binnen het rechtssysteem.
za 11.00-11.45 uur sint janskerk | € 10
Harmonieorkest Conservatorium Maastricht
talentontwikkeling
Jan Cober dirigent
muziek nederlandse première
Samuel Barber Medea’s Dance of Vengeance (arr. Frank Hudson) Israel Alonso Suite Istoria · nederlandse première Richard Strauss Salome’s Tanz der sieben Schleier (arr. Yoshihiro Kimura) In 1905 componeert Strauss de hypersensuele Sluierdans als climax van zijn opera Salome, waarin de titelfiguur het hoofd van Johannes de Doper ‘versiert’ als vergelding voor haar mislukte pogingen om hem het hoofd op hol te brengen. Vijftig jaar later is een Wraakdans het hoogtepunt van Barbers Medea-ballet. De bekroonde Suite Istoria van Alonso verklankt het beleg van Ribadavia door de hertog van Lancaster in 1386, het plunderen en brandschatten van het joodse stadsdeel en de verdrijving van de Joden. In deze Galicische stad wordt nog jaarlijks een Festa da Istoria gevierd.
za 12.15-13.30 uur sint servaasbasiliek
€ 18 muziek
Chant grégorien sur les chemins de Compostelle
Les Chantres du Thoronet
o.l.v. Damien Poisblaud
De kerk van de cisterciënzer-abdij van Thoronet staat bekend om haar fenomenale akoestiek. Die is opvallend genoeg bijna gelijk aan die van de Maastrichtse Sint Servaasbasiliek. Een uitnodiging aan de ‘huiszangers’ van Thoronet ligt dan ook voor de hand. Nog niet eerder waren deze excellente Chantres du Thoronet in Nederland te beluisteren. Hun programma gaat over pelgrimage als boetedoening om vergeving en verzoening te verwerven.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 19 Familievoorstelling (7+)
De vier heemskinderen Toneelgroep Maastricht | Schola Maastricht Michel Sluysmans regie | Frans Pollux tekst en spel | Marie van Vollenhoven projecties Manny Dassen vormgeving Voorstelling in coproductie met TgMaastricht.
za 13.00-14.00 uur bordenhal | € 8 muziek theater
ook op donderdag 19.30 uur • vrijdag 19.30 uur • zaterdag 15.00 uur
Frans Pollux
za 14.15-16.05 uur
Medea Pier Paolo Pasolini regie | Italië, Frankrijk, West-Duitsland 1969 Italiaans gesproken, Engels ondertiteld. Met: Maria Callas, Massimo Girotti, Laurent Terzieff, Giuseppe Gentile, Margareth Clémenti
lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
vrijdag 21.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
galerij in de abdij van Thoronet
za
22
20
za 14.15-16.00 uur theresiakerk
€ 20 | Vrienden Musica Sacra € 12 muziek
concert begint met een inleiding door Johannes Leertouwer
Vriendenconcert
Nieuwe Philharmonie Utrecht Johannes Leertouwer dirigent Ludwig van Beethoven Symfonie nr.5 Ludwig van Beethoven Symfonie nr.6 ‘Pastorale’ Beethoven zoals hij het zelf gehoord heeft: op darmsnaren! Het premièreprogramma op 22 december 1808 van Beethovens Vijfde en Zesde Symfonie toont onloochenbaar de sterke relatie tussen beide symfonieën en hun verhouding tot het goddelijke. Beethoven werkte aan beide composities tegelijk en bracht ze op hetzelfde moment in première. De overige werken op het programma van destijds, zoals delen uit zijn Mis in C, wijzen op een religieuze context.
Beethoven door Von Kloeber
za 15.00-16.00 uur bordenhal | € 8 muziek theater
ook op donderdag 19.30 uur • vrijdag 19.30 uur • zaterdag 13.00 uur
Johannes Leertouwer
Raymond Knapp, musicoloog aan de Universiteit van California, publiceerde in 2000 A Tale of Two Symphonies: Converging Narratives of Divine Reconciliation in Beethoven’s Fifth and Sixth, waarin hij de samenhang tussen beide werken aantoont en daarmee vaststelt dat ze een gezamenlijk verhaal vertellen, namelijk dat van het noodlot van de mens door de wrekende God (in de Zesde Symfonie de Zondvloed) en de overwinning daarvan door verzoening met Hem.
Familievoorstelling (7+)
De vier heemskinderen Toneelgroep Maastricht | Schola Maastricht | Michel Sluysmans regie | Frans Pollux tekst en spel | Marie van Vollenhoven projecties | Manny Dassen vormgeving Voorstelling in coproductie met TgMaastricht. Frans Pollux
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 21
Studium Chorale - Acallam na Senórach
za 17.00-18.00 uur
Hans Leenders dirigent | Stefan Gerritsen gitaar
€ 15
Tarik O’Regan Acallam na Senórach Acallam na Senórach is een van de oudste Ierse boeken. De dialogen tussen Saint Patrick en de twee krijgers Caílte en Oisín leveren een raamvertelling op van meer dan tweehonderd verhalen. Ze geven niet alleen een indringend beeld van de kerstening van het middeleeuwse Ierland, maar getuigen ook van de versmelting en verzoening van het seculiere en het sacrale. Tarik O’Regans compositie voor koor, trommels en gitaar ademt de sfeer van Keltische muziek, vermengd met Arabische en Perzische invloeden.
sint martinuskerk
muziek continentale première
za 17.00-18.00 uur ainsi | € 15
Duel
Agata Maszkiewicz en Pauline Paolini dans en choreografie ook op
vr 20.00 uur • za 20.00 uur • zo 15.00 uur
dans
gratis busvervoer vanaf Theater aan het Vrijthof vanaf drie kwartier voor aanvang za 17.00-19.00 uur
Liedrecital & film
Armeense genocide - Beyond the Ararat Anna Barkhoudarian zang | Armen Nazarian viool | Constant Notten piano Het loutere bestaan met de dood vergelden. Dat is wat een genocide beoogt. Componist Komitas overleefde ‘de grote misdaad’, zoals Armeniërs het noemen, maar zijn werk is diep gekleurd door de dreiging daarvan. Een hypergevoelig en nog altijd actueel Europees thema.
Beyond the Ararat
€ 15 muziek film
ook op • zondag 12.00 uur
Tülin Özdemir regie | België 2013
Roadmovie over een jonge Belgische vrouw van Turkse afkomst die haar familiegeschiedenis onderzoekt. Ze reist van Brussel, waar ze opgroeide, via de Bosporus tot diep in Anatolië en verder, voorbij de berg Ararat tot in het land van ‘de andere’. Ze ontdekt dat haar identiteit verbonden is met de Armeense genocide van 1915. Ze ontdekt tevens de Agit, een oude, orale traditie waarin vrouwen zingen voor hun doden, een traditie die Turkse, Koerdische en Armeense vrouwen met elkaar delen. Tülin Özdemir
lumière cinema, zaal 1
za
22
22
za 17.00-18.00 uur souterrain lab gebouw
| € 15
performance
Lichtkoepels Dönci Bánki regie | Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel | Sanne Puijk vormgeving
ook op donderdag 20.00 uur • vrijdag 22.00 uur • zaterdag 20.00 uur • zondag 13.00 en 15.00 uur za 19.15-20.45 uur lumière cinema, zaal 2
| € 9,50 *
A Short Film About Killing Krzysztof Kieślowski regie | Polen, 1988 |
film
vrijdag 17.00 uur | * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50 za 20.00-21.00 uur ainsi | € 15
Duel Agata Maszkiewicz en Pauline Paolini dans en choreografie
dans
ook op
vr 20.00 uur • za 17.00 uur • zo 15.00 uur
gratis busvervoer vanaf Theater aan het Vrijthof vanaf drie kwartier voor aanvang za 20.00-21.15 uur olv basiliek
€ 20 muziek
Muziek uit de Renaissance
New York Polyphony Geoffrey Williams countertenor | Steven Caldicott Wilson tenor Christopher Dylan Herbert bariton | Craig Phillips bas Clemens non Papa Tristitia obsedit me | Vide, Domine, quoniam tribulor Antoine Brumel Dies irae | Ivan Moody Vespers Sequence Vier fabelachtige stemmen in de magnifieke atmosfeer van de Onze Lieve Vrouwebasiliek! Een programma dat met Brumels zetting het Dies iraethema onder de aandacht brengt, dat in Vide, Domine van Clemens non Papa de siddering voor het einde der tijden uitbeeldt en in diens andere motet de overpeinzing van Girolamo Savonarola beschrijft, daags voor hij de brandstapel krijgt. Tegenover de vergeldingsgedachte die in deze werken schuilt, klinkt de hoop op vergeving door bemiddeling van Maria in de Vespers Sequence die Ivan Moody voor New York Polyphony componeerde. Tülin Özdemir
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 23
Lichtkoepels Dönci Bánki regie | Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel | Sanne Puijk vormgeving
za 20.00-21.00 uur souterrain lab gebouw
| € 15
performance
ook op donderdag 20.00 uur • vrijdag 22.00 uur • zaterdag 17.00 uur • zondag 13.00 en 15.00 uur
Manchester by the Sea Kenneth Lonergan regie Verenigde Staten, 2016 |
za 21.15-23.30 uur
lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
* 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
Caravan - Ode to Tomorrow Julian Schneemann piano en composities | Jawa Manla ud | Emmy Storms viool | Jeroen Batterink percussie | m.m.v. Wasim Arslan zang (Syrië) | Madhu Lalbahadoersing zang (India) | Shishani Vranckx zang (Namibië) Het achter zich laten van conflicten uit het verleden is een taak die bij uitstek is weggelegd voor de jonge generatie. Een generatie die minder bezig is met vergelden en meer met ontmoeting in het hier en nu, met een open blik naar de dag van morgen. Caravan is een muzikale verzoening, van Oost tot West en van klassiek tot jazz en volksmuziek. Samen met ud-virtuoos Jawa Manla, vioolfenomeen Emmy Storms en percussietovenaar Jeroen Batterink kiest pianist/componist Julian Schneemann een volgende etappe in de reis naar de verbinding van verschillende culturen. In deze productie laten de jonge kunstenaars zich vergezellen door de Syrische zanger Wasim en de zangeressen Madhu uit India en Shishani uit Namibië. Julian Schneemann en de zijnen waren reeds enkele malen te gast bij Podium Witteman. © Frederik van ’t Slot
vrijdag 14.15 uur za 22.00-23.05 uur lutherse kerk
€ 15 muziek
ook op • zondag 13.00 uur zie interview op p.26
za
22
24
07.30 08.00 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00 23.30
flankerende programmering
vrijdag 21 september
zaterdag 22
07.30
vrijdag 31 augustus
Symposium Klinkend Erfgoed BONBONNIÈRE
08.00 08.30
september
Educatieproject Klinkend Erfgoed DIVERSE SCHOLEN
08.45-10.45
09.00
Interactieve lezing
09.30
september
Educatieproject De Vier Heemskinderen DIVERSE SCHOLEN
FEESTZAAL
10.00
RECHTENFACULTEIT MU
10.30
vrijdag 21 en zaterdag 22 september
Studenten Toneelacademie Maastricht
11.00
TONEELACADEMIE
11.30
vrijdag 21 t/m zondag 23 september
12.00
DIVERSE LOCATIES
12.30
vrijdag 21 t/m zondag 23 september
13.00
Expositie Studenten MAMDT
SCHNITTstellen | Diana Herz
11.00-11.45
Harmonieorkest SINT JANSKERK
12.30-13.00 Opening
13.00-14.00 • 7+
13.30
THEATER AAN HET VRIJTHOF
za 22 en zo 23 september | 15.00-16.00
Thematische rondleiding
15.00 15.30
Heemskinderen
13.30-14.45
BORDENHAL
Festivallezing
14.00 14.30
BONNEFANTEN
exposities & projecten THEATER
14.15-16.30
Manchester by the Sea LUMIÈRE
LUMIÈRE
15.00-15.45
FESTIVALOPENING Spectra SINT JANSKERK
16.30
17.00-18.10
La Morra
KAPEL ZUSTERS ONDER DE BOGEN
19.15-22.00
Once Upon a Time in the West LUMIÈRE
Heemskinderen BORDENHAL
16.00
donderdag 20 september
15.00-16.00 • 7+
17.00-18.00
17.00-18.30
Lichtkoepels
A Short Film About Killing
LAB GEBOUW
LUMIÈRE
19.15-21.00
19.30-20.30 • 7+
Heemskinderen BORDENHAL
Die Marquise Heemskinderen von 20.00-21.00 20.00-22.20 BORDENHAL O… Maszkiewicz Il Gardellino LUMIÈRE - Duel AINSI Adamo ed Eva 19.30-20.30 • 7+
20.00-21.00
Lichtkoepels LAB GEBOUW
THERESIAKERK
21.15-23.05
Medea 22.00-23.00
Lichtkoepels LAB GEBOUW
23.00-23.45
Schola M’tricht BERGPORTAAL
LUMIÈRE
20.00-21.00
Lichtkoepels LAB GEBOUW
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 25
september
zondag 23 september 07.30
07.30-12.15
Wandeling naar Buitenplaats Kasteel Wijlre VERTREK VANAF THEATER AAN HET VRIJTHOF
08.00 08.30 09.00
09.00-10.00
Tussen Hemel & Aarde LUMIÈRE
09.30
10.00
10.00
10.00
SINT JANSKERK
SINT SERVAAS
OLV BASILIEK
Dienst
Hoogmis
10.00-10.45
Missa Homo Sacer LAB GEBOUW
Hoogmis
10.00 10.30 11.00 11.30
11.30 VERTREK PER BUS NAAR WIJLRE VANAF THEATER A/H VRIJTHOF
12.15-13.30
Les Chantres du Thoronet
Koerikoeloem KASTEEL WIJLRE
Medea
LUMIÈRE
14.15-16.00
Nieuwe Philharmonie Utrecht THERESIAKERK
14.15-16.00
12.00-14.00
Camiel Boomsma BOVENZAAL
13.00-14.00
SINT SERVAAS
14.15-16.05
12.00-13.00
13.30-14.35
Polyharmonique
13.00-14.00
13.00-14.05
LAB GEBOUW
LUTHERSE KERK
Lichtkoepels Caravan
Armeense genocide Beyond the Ararat
13.30-14.30 LUMIÈRE
Rencontres
12.00 12.30 13.00 13.30 14.00
CONSERVAT.
ZUSTERS O/D BOGEN
Die Marquise von 15.00-15.45 15.00-16.00 15.00-16.00 15.00-16.00 O… Lichtkoepels Von Eckardstein & Van- Missa Homo Maszkiewicz LUMIÈRE Sacer LAB GEBOUW LAB GEBOUW beckevoort SINT JANSKERK - Duel AINSI
14.30 15.00 15.30 16.00 16.30
17.00-19.00 17.00-18.00
17.00-18.00
Armeense Maszkiewicz Studium Chorale genocide - Duel AINSI ST MARTINUSKERK Beyond the Ararat
17.00-18.40
The Look of Silence
17.00
17.00-17.45
SLOTCONCERT Marcel Verheggen SINT SERVAAS
17.30 18.00
LUMIÈRE
18.30
LUMIÈRE 19.00
19.15-22.00
19.15-20.45
A Short Film About Killing LUMIÈRE
20.00-21.15
New York Polyphony OLV BASILIEK
21.15-23.30
Manchester by the Sea LUMIÈRE
20.00-21.00
Maszkiewicz - Duel AINSI
19.30
Once Upon a Time in the West LUMIÈRE
20.00
muziek theater
21.00
performance dans film
22.00-23.05
inleiding
LUTHERSE KERK
expositie
Caravan
20.30
liturgie
21.30 22.00 22.30 23.00
wandeling 23.30
26
Ode to Tomorrow interview met Julian Schneemann door Jacinta Wetzer Een eigentijdse, mondiale interpretatie van het festival thema, dat kunnen we verwachten in Ode to Tomorrow door Julian Schneemann en zijn ensemble Caravan. ‘Een Ode aan de Dag van Morgen, want dán moet het gebeuren’, aldus Julian, ‘zeker voor ons als jonge musici. Met zijn allen bouwen we aan een toekomst in een we reld vol conflicten. We zijn op elkaar aangewezen en moeten het samen doen. Daarom is het van het grootste belang om te vergeven en te verzoenen.’ Ode to Tomorrow wordt speciaal voor Musica Sacra Maastricht gemaakt en zal een doorlopend geheel vormen van nieuwe composities van Julian Schneemann, traditionele liederen uit Syrië, India en Namibië, verbindende instrumentale werken en improvisaties. De basisbezetting van Caravan is voor dit project uitgebreid met drie zangers: de Syrische Wasim Arslan, de Indiase Madhu Lalbahadoersing en Shishani Vranckx met haar Belgisch-Namibische wortels, op dit moment alledrie woonachtig in Nederland.
Openheid en verbinding Wanneer ik Julian spreek is Ode to Tomorrow nog een work in progress. De afgelopen tijd zijn de musici met elkaar in gesprek gegaan over de thematiek Vergelden, Ver geven, Verzoenen. Voor Julian was het verrassend dat vergeven en verzoenen – met name voor de niet-westerse musici – niet alleen betrekking heeft op de relatie met andere culturen en continenten, maar nadrukkelijk ook op de relatie tussen het ver leden en de toekomst binnen hun eigen cultuur. Want vanuit die diep gewortelde, min of meer naar binnen gekeerde culturen, zijn ze in hun muziek nu op zoek naar openheid en verbinding met andere cultu ren. Hoe ga je om met de con flicten die dat in je oorspronke lijke om geving oproept? Hoe vind je daarin verzoening? Allereerst gaan de drie zangers teksten schrijven die Julian wil gebruiken in de muziek die hij voor dit project componeert. © Frederik van ’t Slot
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 27 Hij zal zich daarvoor zeker verdiepen in de Syrische, Indiase en Namibische muziek, maar benadrukt dat zijn muziek echt ‘nieuw’ zal zijn. Op de vraag wat hem zo aantrekt in de muziek van deze niet- westerse zangers noemt Julian hun bijzonder persoonlijke manier van musiceren, de verbinding tussen muziek en rituelen én tussen muziek en poëzie, het contact met het publiek, en de grote rol van spiritualiteit. Schneemann is gefascineerd door de ritmes in de muziek uit Namibië, de Arabische maqams en de Indiase raga’s. De samenwerking met deze zangers daagt hem uit om zich in te leven in heel verschillende muzikale belevingswerelden en deze tot een geheel te smeden.
‘With music, I want to break the darkness with light.’ Wasim Arslan Muzikale openheid Het ‘vermengen van wat normaal niet vermengd wordt’ is voor Julian een tweede natuur, zowel in Caravan als in zijn andere ensembles Ikarai en Roundabout: ‘Ik heb dat altijd gedaan, ik kan niet anders. Het geeft me veel vrijheid, de muziek blijft fris, ik hoef me niet aan één systeem te houden en ik hoef niet aan één manier van werken te voldoen.’ Met een vader die artistiek leider is van het Nederlands Blazers Ensemble, groeide hij op in een omgeving waar al een grote muzikale openheid bestond, al koos Julian in een vroeger stadium van zijn muzikale carrière dan zijn vader voor de verbinding met andere genres en culturen. Heel graag zou hij zich nog eens grondig verdiepen in de muziek uit Griekenland en Turkije, landen die hem enorm aantrekken en waar hij geregeld verblijft.
Zoeken naar eenheid Vergeven en verzoenen, Julian Schneemann kan constateren dat daar in muziek, én in cultuur in brede zin, een schone taak voor is weggelegd. Zoekend naar eenheid vanuit de vraag hoe je van uit verschillende culturele achtergronden met elkaar omgaat, en wat je doet met het verleden. Hoe breng je al die achtergronden in één prachtige voorstelling samen, waarbij er echt iets nieuws ontstaat? En zo komen we bij het thema van deze editie van Musica Sacra Maastricht, waar deze jonge musici zich met een eigen geluid laten horen vanuit een open houding naar ontmoetingen in het hier en nu.
Julian Schneemann
Wasim Arslan
Madhu Lalbahadoersing
zaterdag 22.00 uur | zondag 13.00 uur | lutherse kerk
Caravan - Ode to Tomorrow Julian Schneemann piano en composities | Jawa Manla ud | Emmy Storms viool | Jeroen Batterink percussie | m.m.v. Wasim Arslan zang (Syrië) | Madhu Lalbahadoersing zang (India) | Shishani Vranckx zang (Namibië)
Shishani © © Victoria Torii Ashipala
28
Thematisch klavierdrieluik door Paul Janssen Drie bijzondere programma’s met de piano en het orgel in de hoofdrol vormen een intrigerend drieluik dat het festivalthema op even abstracte als aangrijpende wijze weergeeft. Camiel Boomsma, het duo Severin von Eckardstein en Liebrecht Vanbeckevoort en organist Marcel Verheggen zetten op de slotdag van het festival de muziekliefhebbers in vuur en vlam.
‘Het zijn spectaculaire werken die worden uitgevoerd door virtuozen van het hoogste kaliber’, zo vat programmeur Sylvester Beelaert dit zondagse drieluik samen. Om twaalf uur ’s middags start Camiel Boomsma met cruciale passages uit een aantal Wagneropera’s. Om drie uur volgen Severin von Eckardstein en Liebrecht Vanbecke voort met een even duister als overrompelend programma dat onder andere Sjosta kovitsj’ zelden uitgevoerde bewerking voor twee piano’s van Honeggers Symphonie liturgique bevat, en om vijf uur rondt organist Marcel Verheggen in de Sint Servaas basiliek het drieluik af met woeste vergelding en zachte verzoening in werken van Julius Reubke, Max Bruch en Hendrik Andriessen.
Van Wagner via Liszt naar Reubke Het festivalthema Vergelden, Vergeven, Verzoenen is niet de enige rode draad die op deze afsluitende zondag door de drie concerten loopt. Er is ook een historische lijn die gaat van Wagner via Liszt naar Reubke, en die zo het muzikaal denken over thema’s als vergelden en verzoenen gedurende een even cruciale als rusteloze periode in de
Richard Wagner
Franz Liszt
Julius Reubke
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 29 geschiedenis in kaart brengt. Wagner was niet alleen een goede vriend en pleitbezorger van Liszt, maar ook zijn geestgenoot en schoonvader, en Liszt was op zijn beurt weer de leermeester van de jong gestorven Julius Reubke (1834-1858). De wijze waarop zij het stokje van het componeren van instrumentale woede, vergeving en verzoe ning aan elkaar doorgeven is op zich al een be levenis die de drie concerten tot een groots mu zikaal avontuur maken.
Camiel Boomsma © Hans van der Woerd
Wagner door Camiel Boomsma De zondag begint met Wagner en de virtuoze bewerkingen van fragmenten uit zijn opera’s gespeeld door specialist Camiel Boomsma. Het is niet alleen een uitgelezen mogelijkheid om Boomsma live aan het werk te zien en te horen in dit veeleisende repertoire, het is ook ruim een uur ondergedompeld raken in het werk van de man die vergelden, vergeven en verzoenen tot hoofdthema’s van zijn opera’s heeft gemaakt. Zo sterft Siegfried in Götterdämmerung door de drang tot vergelding van Hagen (de Trauermarsch klinkt in de duizelingwekkende bewerking van Busoni), Tristan und Isolde draait om vergeving en verzoening. En ook Parsifal staat geheel in het teken van verzoening. Het is immers door de pure compassie van Parsifal dat Amfortas uit zijn lijden verlost wordt. ‘Die thema’s zijn misschien niet direct in de instrumentale bewerkingen te horen’, zegt Beelaert. ‘Maar door de associatie met de teksten en de verhalen van de opera’s komen ze wel langs. Bovendien kunnen zaken als woede en verzoening wat mij betreft ook instrumentaal tot klinken worden gebracht.’
Marcel Verheggen Een mooi voorbeeld daarvan is het orgelrecital vol spectaculair voetenwerk dat Musica Sacra dit jaar afsluit. Julius Reubke schreef met zijn Sonate über Psalm 94 niet alleen zijn magnum opus, ook vertaalde hij de inhoud van deze psalm, die oproept tot vergelding, op suggestieve wijze naar de toetsen en de pedalen. In Bruchs Kol Nidrei, het Joodse gebed voor Grote Verzoendag (dit jaar op 18/19 september), dat Marcel Verheggen met cellist Mirel Iancovici speelt, en in Fête- Dieu dat Hendrik Andriessen componeerde voor Sacraments
Decorontwerp voor Liebestod uit Wagners Tristan und Isolde door Hein Heckroth, Städtische Bühnen, Essen 1928
30
dag 1918, zingen de melodielijnen zacht van verzoening. Andriessens werk is daarbij zowel een aanklacht tegen de Eerste Wereldoorlog, die in 1918 tot een einde kwam, als een oproep tot verzoening.
Von Eckardstein & Vanbeckevoort De twee soloconcerten worden gescheiden door een eerste optreden in Nederland van Severin von Eckardstein met zijn duopartner Liebrecht Vanbeckevoort. Als er op het programma van Marcel Verheggen deze pianisten een label geplakt moet worden dan is het wel dat van vergelding. De melodie van zo 12.00 uur | theater a/h vrijthof bovenzaal het Dies irae klinkt zowel in de bewerking voor twee piano’s van Liszts Totentanz als in Saint-Saëns’ Pianorecital deels parodische Danse macabre. Ook de bijzondere uitvoering van Honeggers Derde Symfonie, de Sym Wagner phonie liturgique, in de versie voor twee piano’s die zo 15.00 uur | sint janskerk Sjostakovitsj voor zijn leerlingen maakte, dendert de dreiging van de dag des oordeels in het eerste Pianorecital deel over de toetsen. Het is alsof de grimmigheid van dit deel in deze versie nog beter tot zijn recht komt. Pas aan het eind komt de ontspanning met een smekend Dona nobis pacem. Liszt | Saint-Saëns | Debussy | Honegger
Camiel Boomsma
Severin von Eckardstein & Liebrecht Vanbeckevoort
Dit klavierdrieluik vormt zo een rijk en enerverend geheel van programma’s die elk op eigen wijze met het festivalthema omgaan, die een combinatie van repertoire en musici brengen die zelden op deze wijze live te beluisteren is en zo een luid en dui delijk uitroepteken zetten achter deze editie van Musica Sacra Maastricht.
Liebrecht Vanbeckevoort © Diego Franssens
zo 17.00 uur | sint servaasbasiliek
Orgelrecital & Slotconcert
Marcel Verheggen Mirel Iancovici cello
Reubke | Bruch | Andriessen
Severin von Eckardstein
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 31
t zondag 23 september 18 kilometer
zo 07.30-12.15 uur
Wandeling naar Buitenplaats Kasteel Wijlre
vertrek vanaf
Kasteel Wijlre is een buitenplaats voor cultuur en landschap. Hier komen hedendaagse kunst en architectuur samen met cultureel erfgoed en natuur, en zijn vijf eeuwen met elkaar verweven: het kasteel uit de zeventiende eeuw, het koetshuis uit de achttiende eeuw, het ontwerp van de kasteeltuinen uit de negentiende eeuw, de permanente kunstwerken in het park uit de twintigste eeuw, het kunstpaviljoen Hedge House en de hedendaagse kunsttentoonstellingen uit de eenentwintigste eeuw.
€ 20
Aansluitend aan de begeleide voettocht vindt hier het installatie-concert Koerikoeloem plaats (zie pagina 34).
theater a/h vrijthof
wandeling
entree is inclusief • concert • drankje bij concert • bezoek aan beeldencollectie • busvervoer terug
Er wordt gepauzeerd na 12 kilometer bij Hotel Groot Welsden.
Buitenplaats Kasteel Wijlre
zo
23
32
zo 09.00-10.00 uur lumière cinema, foyer
vrij entree * muziek
Live op NPO Radio 4
Tussen Hemel en Aarde Het wekelijkse radioprogramma Tussen Hemel en Aarde wordt live uitgezonden vanuit het festivalhart. Presentatie Wilfred Kemp. Met medewerking van pianist Camiel Boomsma, ensemble Caravan en de Armeense zangeres Anna Barkhoudarian. * reserveringskosten voor ontbijt € 5
zo 10.00 uur sint janskerk
Dienst Sint Jan
liturgie
Joen Drost voorganger met muzikale bijdragen van Ensemble Polyharmonique
zo 10.00 uur sint servaasbasiliek liturgie
Hoogmis Cappella Sancti Servatii en Vocaal ensemble Silhouet o.l.v. Hans Heykers Marcel Verheggen orgel Louis Vierne Messe Solennelle | Ēriks Ešenvalds Trinity Te Deum
zo 10.00 uur olv basiliek liturgie
Hoogmis Basilicakoor o.l.v. Hans Leenders Jiři Strejc Missa Lux et origo
© Petra Lenssen
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 33
Missa Homo Sacer
zo 10.00-10.45 uur
Timo Tembuyser compositie, tekst, zang en spel | Lena Stallinga, Hélène Vrijdag, Charlotte Dommershausen, Petra Ball en Gerty Van de Perre koor | Job Greuter cello | Karlijn Krijger kostuums
tgmaastricht
lab gebouw studio
Met deze voorstelling brengt Timo Tembuyser een beeldend en muzikaal landschap tot leven waarin de dolende mens zoekt naar verbinding, eenheid, verlossing en extase. Een unheimlich decor waartegen de mens vergeving vraagt voor de zonden die hij begaat in zijn onmacht zich in het leven te voegen.
| € 12
talentontwikkeling theater muziek
ook op • zondag 15.00 uur
i.s.m. Codarts Rotterdam, Toneelacademie Maastricht en Fashionclash zo 12.00-13.00 uur
Pianorecital
theater a/h vrijthof
Camiel Boomsma
bovenzaal
Richard Wagner Charfreitagszauber uit Parsifal (arr. August Stradal) | Siegmunds Liebesgesang (arr. Louis Brassin) | Trauermarsch uit Götter dämmerung (arr. Ferruccio Busoni) | Voorspel tot Tristan und Isolde (arr. Zoltán Kocsis) | Isoldes Liebestod (arr. Franz Liszt) De opera’s van Richard Wagner zijn doordrenkt van Vergelding, Vergeving en Verzoening. Een scenische uitvoering van een Wagner-opera is binnen de kaders van dit festival niet reëel, maar we laten de kans niet onbenut Wagner een plek te geven door middel van pianobewerkingen van gedeelten van zijn opera’s, een specialiteit van de jonge pianist Camiel Boomsma.
| € 15
muziek
zie artikel op p.28
‘A very gifted and thoughtful pianist’ Severin von Eckardstein
© Hans van der Woerd
Liedrecital & film
zo 12.00-14.00 uur
Armeense genocide - Beyond the Ararat
lumière cinema, zaal 1
€ 15
Anna Barkhoudarian zang | Armen Nazarian viool | Constant Notten piano muziek film
zo
23
zaterdag 17.00 uur
34
zo 13.00-14.00 uur vertek bus 11.30u *
Miranda Driessen - Koerikoeloem
buitenplaats kasteel
Acht zangers | Naomi Sato sho | Sarah Jeffrey, Dodo Kis en Susanna Borsch blokfluiten | Miranda Driessen concept en compositie | Tjitske Jansen tekst Susanne Marx choreografie
wijlre
| € 20
muziek theater
om 11.30 uur vertrek per bus vanaf Theater aan het Vrijthof naar Buitenplaats Kasteel Wijlre; entree inclusief busvervoer, drankje en bezoek aan de beeldencollectie Buitenplaats Kasteel Wijlre is ook te bereiken na een begeleide voettocht van circa 18 km door het prachtige Heuvelland (zie pagina 31)
Componiste Miranda Driessen schreef het nieuwe muziektheaterwerk Koerikoeloem voor zangers, blokfluiten en de sho: een Japans rietinstrument uit de achtste eeuw, bestaande uit zeventien bamboe pijpen. Het prozagedicht Koerikoeloem van dichteres Tjitske Jansen geeft de lezer in 160 verzen een beeld van een getroebleerde jeugd, gekenmerkt door verwaarlozing, eenzaamheid, mishandeling en veronachtzaming. Hoewel Jansen soms ronduit pijnlijke ervaringen en inzichten beschrijft, doet ze dit zonder te oordelen, met de distantie van een buitenstaander, en soms ronduit humorvol. Deze distantie ontwikkelt zich in het gedicht naar een steeds mildere blik en uiteindelijk naar vergeving. De kasteeltuin met zijn prachtige beelden collectie en schitterende Hedge House van architect Wiel Arets vormt het gedroomde decor voor deze voorstelling. Met dank aan Brand Bierbrouwerij. Een coproductie met Stichting Gaudeamus.
zo 13.00-14.05 uur lutherse kerk
€ 15 muziek
zaterdag 22.00 uur zie interview op p.26
© Cor Pot
Caravan - Ode to Tomorrow Julian Schneemann piano en composities | Jawa Manla ud Emmy Storms viool | Jeroen Batterink percussie m.m.v. Wasim Arslan zang (Syrië) | Madhu Lalbahadoersing zang (India) Shishani Vranckx zang (Namibië)
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 35
Lichtkoepels Dönci Bánki regie | Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel | Sanne Puijk vormgeving
zo 13.00-14.00 uur souterrain lab gebouw
| € 15
performance
ook op donderdag 20.00 uur • vrijdag 22.00 uur • zaterdag 17.00 en 20.00 uur • zondag 15.00 uur
Rencontres Fie Schouten klarinetten | Jelte Althuis basklarinet | Eva van de Poll cello Beltane Ruiz Molina contrabas | Keiko Shichijo piano Karlheinz Stockhausen In Freundschaft (1977) voor bassethoorn solo Isang Yun Rencontre (1986) voor klarinet, cello en piano Michael Finnissy Between Reason and Feeling (2018) voor 2 basklarinetten, cello en contrabas wereldpremière
zo 13.30-14.30 uur conservatorium
€ 15 muziek première
Het ensemble rond Fie Schouten tekent voor de wereldpremière van Between Reason and Feeling van Michael Finnissy. Deze Engelse componist was al eerder met premières in Musica Sacra te gast. Daarnaast klinken Rencontre van Isang Yun (dat in Noord-Korea in première ging) en In Freundschaft van Karlheinz Stockhausen. De compositie van Michael Finnissy is mogelijk gemaakt door de Eduard van Beinum Stichting en het Basklarinet Festijn 2018. In samenwerking met November Music.
zo Fie Schouten © Annelies van der Vegt
23
36
zo 13.30-14.35 uur
Muziek uit het bisdom Luik-Maastricht-Aken
kapel zusters onder
Ensemble Polyharmonique
de bogen
| € 18
‘O sacer Lamberte martyr…’ muziek
Hannah Morrison sopraan | Alexander Schneider altus & primus inter pares | n.n. tenor | Matthias Lutze bas | Josué Meléndez Peláez cornet Fabien Moulaert trombone en orgel Onder aanvoering van ‘primus inter pares’ Alexander Schneider brengt het pan-Europese vocaal Ensemble Polyharmonique een volledig Eu-regionaal georiënteerd programma rond Lambertus, zevende-eeuwse bisschop van Maastricht. Zijn kritiek op de buitenechtelijke relatie van Pepijn van Herstal (machthebber namens de Frankische koningen) met Alpaïs betaalde Lambertus met het leven. Deze vergelding was het begin van een wijd verspreide devotie tot deze martelaar (sterf- en naamdag 17 september), waarvan dit renaissanceprogramma de Maastrichtse, Luikse en Akense wortels blootlegt.
Het martelaarschap van Sint Lambertus op een paneel uit de vijftiende eeuw (Luik)
zo 14.15-16.00 uur lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
vrijdag 19.15 uur
Die Marquise von O… Éric Rohmer regie West-Duitsland, 1976 * 65+ € 8,50 Lumière Filmpas € 7,50
zo 15.00-16.00 uur ainsi | € 15 dans
Duel Agata Maszkiewicz en Pauline Paolini dans en choreografie ook op
vr 20.00 uur • za 17.00 en 20.00 uur
gratis busvervoer vanaf Theater aan het Vrijthof vanaf drie kwartier voor aanvang
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 37 Pianorecital
zo 15.00-16.00 uur
Severin von Eckardstein & Liebrecht Vanbeckevoort
sint janskerk
€ 18
Franz Liszt Totentanz | Camille Saint-Saëns Danse macabre Claude Debussy En Blanc et Noir (II: Lent. Sombre) Arthur Honegger Derde Symfonie ‘Liturgique’ (arr. Dmitri Sjostakovitsj)
muziek
zie artikel op p.28
Twee meesterpianisten samengebracht in een speciaal voor dit festival ontworpen programma! Deze laureaten van de Koningin Elisabethwedstrijd vertolken een programma waarvan alle composities gebaseerd zijn op de gregoriaanse melodie van het Dies irae (Dag des Oordeels). Honeggers Derde Symfonie ‘Liturgique’, in de zelden gehoorde bewerking van Dmitri Sjostakovitsj zeker zo krachtig als het origineel, roept aan het einde op tot vrede en verzoening (Dona nobis pacem).
Liebrecht Vanbeckevoort © Diego Franssens
Severin von Eckardstein
zo 15.00-15.45 uur
Missa Homo Sacer
lab gebouw studio
Timo Tembuyser compositie, tekst, zang en spel | Lena Stallinga, Hélène Vrijdag, Charlotte Dommershausen, Petra Ball en Gerty Van de Perre koor | Job Greuter cello | Karlijn Krijger kostuums i.s.m. Codarts Rotterdam, Toneelacademie Maastricht en Fashionclash
Lichtkoepels
tgmaastricht
| € 12
theater muziek
zondag 10.00 uur
zo 15.00-16.00 uur souterrain lab gebouw
Dönci Bánki regie | Leona Bakker en Mayke Roels e.a. spel | Sanne Puijk vormgeving ook op donderdag 20.00 uur • vrijdag 22.00 uur • zaterdag 17.00 en 20.00 uur • zondag 13.00 uur
| € 15
performance
zo
23
38
zo 17.00-18.40 uur
lumière cinema, zaal 2
€ 9,50 * film
* 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
The Look of Silence Joshua Oppenheimer regie Denemarken, Finland, Indonesië, Noorwegen, Groot-Brittannië , 2014 | Indonesisch gesproken, Nederlands ondertiteld. In The Look of Silence onderzoekt Joshua Oppenheimer (The Act of Killing) de Indonesische omgang met de massamoord op een miljoen (vermeende) communisten in 1965 en 1966. Hoofdpersoon is Adi, wiens broer Ramli twee jaar voor Adi’s geboorte werd vermoord. Adi bekijkt de interviews die Oppenheimer filmde met leden van het verantwoordelijke doodseskader: gesprekken waarin zij gedetailleerd en regelmatig lachend tonen waar en hoe ze arrestanten vermoordden. De dappere Adi gaat vervolgens de confrontatie met de daders aan, maar zij ontkennen schuld, kappen het gesprek boos af of dreigen met geweld.
Verschueren-orgel in de Sint Servaasbasiliek
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 39 SLOTCONCERT
zo 17.00-17.45 uur
Marcel Verheggen - orgel
sint servaasbasiliek
vrij entree
met Mirel Iancovici cello muziek
Julius Reubke Sonate in c ‘Der 94. Psalm’ Max Bruch Kol Nidrei Hendrik Andriessen Fête-Dieu
zie artikel op p.28
Marcel Verheggen, titulair organist van de Sint Servaasbasiliek en een nationaal en internationaal gevierd musicus, bespeelt ‘zijn’ instrument. Met de Sonate in c ‘Der 94. Psalm’ verklankt Reubke de Vergelding waartoe in die psalm wordt opgeroepen. Het Joodse gebed Kol Nidrei, dat op de avond van Grote Verzoendag (Jom Kipoer, dit jaar op 18 en 19 september) driemaal wordt opgezegd, werd door Max Bruch als concert voor cello en orkest gecomponeerd. Het wordt hier gespeeld in een arrangement voor orgel en cello van de Duitse componist/organist Heinrich Reimann. Ten slotte klinkt Fête-Dieu van Hendrik Andriessen. Hij componeerde dit werk voor Sacramentsdag 1918, terwijl de Eerste Wereldoorlog nog volop woedde. Andriessen schreeft het als aanklacht tegen de oorlog en oproep tot verzoening. Marcel Verheggen
Once Upon a Time in the West
zo 19.15-22.00 uur
Sergio Leone regie Italië/VS/Spanje/Mexico, 1968 |
€ 9,50 *
lumière cinema, zaal 2
film
donderdag 19.15 uur * 65+ € 8,50 | Lumière Filmpas € 7,50
zo
23
40
t flankerende programmering vr 31 augustus
Vlaams-Nederlands symposium als opmaat voor Klinkend Erfgoed 2020
bonbonnière
Symposium Klinkend Erfgoed
€ ntb symposium
in kader van Festival Klinkend Erfgoed: vr 31 augustus t/m wo 5 september 2018 in Maastricht vrijdag t/m zondag diverse locaties
vrij entree talentontwikkeling expositie
Musica Sacra Maastricht levert in de aanloop naar deze festivaleditie een bijdrage aan een symposium over de teloorgang van klinkend cultureel erfgoed zoals klokken, orgels, harmoniums en carillons ten gevolge van de toenemende sluiting van kerken. Iets wat ook ingrijpt op ons festival. Stichting Klinkend Erfgoed Nederland organiseert het symposium i.s.m. de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, verschillende beiaardiersgilden en de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici. • www.klinkenderfgoed.nl
Expositie studenten MAMDT Studenten van de afdeling Visuele Communicatie van de Maastricht Academy of Media Design and Technology participeren, onder begeleiding van docenten Paul Maas en Jack Reubsaet in Musica Sacra Maastricht. De expositie wordt geopend op vrijdag om 12.30 uur (zie pagina 11). Bewustwording lab gebouw Aline van Thoor | Marjolein van der Heijden | Sanne Berghuis | Gino Smits Een project over ervaringen van slachtoffers. De toeschouwer krijgt de vraag voorgelegd of hij/zij de dader zou vergelden of vergeven. Bewustwording draait om de vraag wat jij in deze situatie zou doen. Modern Biechten locatie ntb Caro Cremers | Selina Corens | Esther ten Haaf | Marina van der Velden Welke plaats heeft het biechten van vroeger in de moderne wereld? Alles wat je dacht en zei, bleef binnen de muren van de kerk. Nu delen wij veel meer met elkaar en dat doen we niet meer anoniem. Social media spelen hierin een grote rol. Maar wat zou je kwijt willen als het opbiechten weer anoniem werd? Samen Dagny Vogely | Quinty Hafkenscheid | Pepijn van der Grinten Stellingen gerelateerd aan het festivalthema en verspreid in de openbare ruimte, roepen op tot nadenken en in gesprek te gaan met anderen.
vrijdag & zaterdag toneelacademie
vrij entree talentontwikkeling theater
Toneelacademie Maastricht Studenten theatraal performen, regiestudenten en acteurs presenteren hun jongste creaties. Zie voor meer details www.toneelacademie.nl
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 41 Diana Herz
SCHNITTstellen Letterlijk vertaald betekent Schnittstellen ‘snijvlak’, maar de lading van het Duitse woord is complexer: het is ook een plek waar door het snijden een wond is ontstaan. Wonden zijn vaak tekens van haat, woede of vergelding. SCHNITTstellen is een installatie die gaat over wonden uit het verleden, over perceptie, manipulatie en interpretatie van de publieke opinie. Diana Herz toont niet alleen haar zoektocht en haar manier van vergeven en verzoenen, maar zij wil ook dat de kijker zijn kritische blik naar zichzelf richt.
Bonnefanten Vergelden, Vergeven, Verzoenen in het Bonnefanten Aan de hand van oude én hedendaagse kunst werken organiseert het Bonnefantenmuseum een thematische rondleiding.
Educatieprojecten Ilse van Lieshout ontwikkelde een speciale spelles voor de groepen 6, 7 en 8 van het basisonderwijs, gebaseerd op de geschiedenis van De vier heemskinderen. De leerlingen horen over Karel de Grote, ridders en tovenaars die in een spannend verhaal zoeken naar vergelding en vergeving, en over het offer dat de uiteindelijke verzoening brengt. In de klas wordt het verhaal verteld en door de leerlingen gespeeld. Hoe de verzoening plaatsvindt bepalen de leerlingen zelf… Het educatieproject bij het Festival Klinkend Erfgoed start met een orgelmuziek- en techniekles. Stichting Sol (Samenwerkende Orgelvrienden Limburg) geeft een introductie op het instrument en legt de werking ervan uit door kinderen zelf een orgel te laten bouwen. De les gaat over klank, klankkleur en verbeelding. Op woensdagmiddag 5 september wordt een kinderorgelplein opgezet bij het Vrijthof en de Sint Janskerk. Leerlingen kunnen op een echt orgel spelen, carillons uitproberen en het enige echte verrijdbare orgel laten klinken. Tot slot beluisteren ze, kort voor of tijdens Musica Sacra Maastricht, het orgel van de Sint Servaasbasiliek. Marcel Verheggen brengt daar een deel van zijn festivalrecital ten gehore.
vrijdag t/m zondag theater aan het vrijthof
| vrij entree
expositie
zaterdag & zondag 15.00-16.00 uur bonnefanten
€ 12,50 volwassenen € 6,25 student/cjp vrij entree t/m 18 jr & Museumkaart expositie
september educatie muziek theater
De vier heemskinderen (7+) speelt op do en vr om 19.30u en op za om 13.00 en 15.00u september educatie muziek
voor leerlingen uit groepen 4 en 5
42
t Word Vriend van het festival
Steun uw festival, creëer meer draagvlak, maak speciale programma’s mede mogelijk en geniet Vriendenvoordeel!
Platina Vriend
Voor een gift van € 160 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 8 voordeel naar het Vriendenconcert (max. 4 kaarten) • voorrang op het reserveren van tickets (start kaartverkoop Vrienden zaterdag 7 juli / start vrije verkoop dinsdag 10 juli 2018) • gereserveerde plaatsen bij diverse concerten * • alle programmatoelichtingen in een mooie bundel **
Gouden Vriend
Voor een gift van € 80 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 8 voordeel naar het Vriendenconcert (max. 2 kaarten) • voorrang op het reserveren van tickets (start kaartverkoop Vrienden zaterdag 7 juli / start vrije verkoop dinsdag 10 juli 2018) • gereserveerde plaatsen bij diverse concerten *
Zilveren Vriend
Voor een gift van € 40 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 8 voordeel naar het Vriendenconcert (1 kaart) • voorrang op het reserveren van tickets (start kaartverkoop Vrienden zaterdag 7 juli / start vrije verkoop dinsdag 10 juli 2018) • gereserveerde plaatsen bij diverse concerten *
* Voor Vrienden blokkeren we zitplaatsen vooraan bij de concerten vr 20.00 uur | Il Gardellino | theresiakerk za 14.15 uur | Nieuwe Philharmonie Utrecht theresiakerk za 20.00 uur | New York Polyphony onze lieve vrouwebasiliek ** Af te halen tijdens festival bij de UITbalie op vertoon van voucher
Geven via de Geefwet Sinds 2012 is de Geefwet van kracht. Voor een gift aan een culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling), zoals Stichting Musica Sacra, kunt u een kwart meer van uw belastbaar inkomen aftrekken dan u eigenlijk geschonken heeft. Wilt u meer weten én ons festival steunen? Alle informatie staat op www.musicasacramaastricht.nl/steun.
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 43
Vriendenconcert Nieuwe Philharmonie Utrecht Johannes Leertouwer dirigent Ludwig van Beethoven Symfonie nr.5 Ludwig van Beethoven Symfonie nr.6 ‘Pastorale’ Beethoven zoals hij het zelf gehoord heeft: op darmsnaren! Het premièreprogramma op 22 december 1808 van Beethovens Vijfde en Zesde Symfonie toont onloochenbaar de sterke relatie tussen beide symfonieën en hun verhouding tot het goddelijke. Beethoven werkte aan beide composities tegelijk en bracht ze op hetzelfde moment in première. De overige werken op het programma van destijds, zoals delen uit zijn Mis in C, wijzen op een religieuze context. za 14.15-16.00u | theresiakerk Nieuwe Philharmonie Utrecht | zie p.20
Het concert begint met een korte inleiding door Johannes Leertouwer.
Beethoven door Von Kloeber
Vanaf 7 juli kunnen Vrienden voor dit concert kaarten kopen met € 8 korting: Vrienden betalen € 12 i.p.v. € 20!
KIJK OP OUDEMUZIEK.NL/MAASTRICHT
44
BEZOEK HET ORLAN DO FE M E T M E S T I VA L : E R DA N 50 CON C ERTEN & EVEN EME ZUID-L NTEN IN IMBUR G!
9 - 19 AUGUSTUS 2018
8 T/M 12 AUG 2018 BIJZONDER THEATER OP BIJZONDERE LOCATIES
WWW.LIMBURGFESTIVAL.NL
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 45
t Met dank aan Musica Sacra Maastricht wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds Podiumkunsten Provincie Limburg Gemeente Maastricht Theater aan het Vrijthof Elisabeth Strouven Fonds Toneelgroep Maastricht Sphinxkwartier, Zuyd Hogeschool KRO NCRV L1 Dagblad de Limburger RTV Maastricht Lumière de Vrienden van Musica Sacra Maastricht en alle (concert-)locaties en samenwerkings partners. De activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door anonieme giften van particulieren.
Mediapartners
t Kaartverkoop & programmatoelichtingen Kaartverkoop & reserveren Kaartverkoop vanaf dinsdag 10 juli 2018 (voor Vrienden van Musica Sacra vanaf zaterdag 7 juli 2018) via www.musicasacramaastricht.nl of bij de UITbalie van Theater aan het Vrijthof: ma t/m za 12-18u. Van 23 juli t/m 26 augustus 2018 is de UITbalie i.v.m. de zomervakantie beperkt geopend.
Programmatoelichtingen Vanaf 2 weken voor het festival kunt u programmatoelichtingen downloaden. Zolang de voorraad strekt zijn deze bij iedere activiteit gratis verkrijgbaar. Een festivalmap met alle programmatoelichtingen is tijdens het festival te koop bij de UITbalie. (prijs € 20).
46
t Colofon FESTIVALTEAM directeur-bestuurder Jean Boelen, directeur Theater aan het Vrijthof Maastricht programmacommissie Jacques Giesen (voorzitter), Jos Leussink (adviseur), Sylvester Beelaert, Fons Dejong, Susanne van Els, Bas Geerts, Lieke Wijnia raad van toezicht Jean Jacobs (voorzitter), Michel Cobben, Barbara de Heer, Bas Huyser, Eddy Klomp projectleiding en fondsenwerving Fons Dejong marketing en publiciteit Hetty van Dongen productie Raf Meijers redactie Philip Leussink, Jacinta Wetzer, Sylvester Beelaert en Fons Dejong vormgeving Philip Leussink UITbalie Joyce Limpens-Paquay technische coördinatie Sander Ronden facilitair Claire Dullens en Nandi Nijsten financiën Jos Spauwen Coproducenten Musica Sacra Maastricht is een coproductie van Stichting Musica Sacra en Theater aan het Vrijthof Maastricht. Filmselectie in samenwerking met Lumière.
Comité van aanbeveling Prof. drs. G. Cerfontaine, voormalig President & CEO Schiphol Group Kardinaal G. Danneels, Aartsbisschop emeritus van Mechelen-Brussel Dr. J. Linden, oud-Oberbürgermeister Stadt Aachen Mw. W. Sorgdrager, lid Raad van State, oud-voorzitter Raad voor Cultuur Dhr. J. Thielemans, voorzitter Sectorraad Kunsten en Erfgoed Vlaamse Gemeenschap Mw. H. d’Ancona, oud-minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur Drs. A.G.F. Boersma, oud-voorzitter Amsterdamse Kunstraad en Sweelinck Conservatorium Prof. F.C. de Ruiter, directeur Academie der Kunsten Universiteit Leiden, lid College van Bestuur Stichting Hogeschool der Kunsten Den Haag Drs. H.G.G.M. (Hedwig) Verhoeven, directeur van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties, directeur Stichting Promotie Theater- en Concertbezoek en directeur van Werkgeversvereniging Nederlandse Podia Thea Derks, muziekpublicist E.H. Prof. dr. Antoine Bodar
t Stichting Musica Sacra Vrijthof 47, 6211 LE Maastricht | info@musicasacramaastricht.nl | www.musicasacramaastricht.nl www.facebook.com/MusicaSacraMaastricht | 15 juni 2018 | wijzigingen voorbehouden
@FestivalMSM | #MSM2018 | publicatiedatum
t Musica Sacra Maastricht 2018 | 47
t Festivallocaties & plattegrond 1 Theater aan het Vrijthof & UITbalie Vrijthof 47 2 Sint Servaasbasiliek Keizer Karelplein 5 3 Kapel Zusters onder de Bogen Sint Servaasklooster 14 4 Bergportaal St Servaasbasiliek Henric van Veldekeplein 5 Sint Janskerk Henric van Veldekeplein 6 Feestzaal Rechtenfaculteit MU Bouillonstraat 1-3 7 Toneelacademie Lenculenstraat 31-33 8 Lutherse Kerk Hondstraat 7 9 Onze Lieve Vrouwebasiliek Onze Lieve Vrouweplein 7
10 Lumière Cinema Bassin 88 11 LABgebouw, Het Radium Lage Frontweg 8 12 Theresiakerk Sint Theresiaplein 13 Bonnefantenmuseum Avenue Céramique 250 14 Bordenhal Plein 1992 - 15 15 Sint Martinuskerk Rechtstraat 2
Niet alle locaties zijn rolstoeltoegankelijk.
buiten de kaart 16 Ainsi Lage Kanaaldijk 112-113
10 ns
Ma
in
ge
l
11
ulevard
Fr
on
te
asbo
ng
el
Boschstraat
at
en
si
Wi l h e l m i n a b r u g
St
Markt h rac
t
15 at Grote sta
inas
Wycker Brugstr.
2
elm
1
ilh
Brusselsestr.
eG
W
G
t ro
3
l
4
Stationsstr.
inge
Vrijthof
5
He
r to
gs
ing
6
el
que Cérami Avenue
N2
14
rd
eg ew
at t ra
ev a
12
ers
es
Plein 1992
oul
g Ton
ers
Akerstra
asb
g Ton
9
Onze Lieve Vrouweplein Ma
7
8
78
Pr
in
sB
i ss
13 op
sing
Joh
el
16
nF . Ke nn
edy
bru
g
Limburgl
© Maastricht Marketing / Zuiderlicht
ch
at
aan
48
t musicasacramaastricht.nl