ประวัติศาสตร์เมืองตะกั่วป่า (ฉบับย่อ)

29

30

28

31

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò (©ºÑºÂ‹Í) Brief History of Takuapa

27

32

1

2

34

4 8

13 5

10

6 14

11

12 17 17

15

35

9

7

36

33

3

18

16

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà 37 ċæ

êāŕ

āôċðüĆ ÖäÿÐöĀē ÷é

× ĀÖ ú

öĀ ã íĀÖ Ö ā

àÁ×ͧμСÑ(©ºÑ èÇ»†ºÂ‹ÍÒ)

39

38

à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

Brief History of Takuapa

¨Ñ´¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡ÒÊ 100 »‚ áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ³ μíҺŋҹÂÒÇ (¾.È.2458-2558) 41

42

43

สสมโชติ สม ม อองสกุล

40

1199

23

24

25 25

21

20 26

22

สมโชติ อองสกุล

á¹Ç¤Ô´»¡ : ¨Ø´á¢ç§ (Strength) ¢Í§μСÑèÇ»†Ò·ÕèÂѧ´íÒçÍÂÙ‹ ภาพที่ 1 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถเสด็จตะกั่วปา เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2502 (ที่มา : เทศบาลเมืองตะกั่วปา)

ภาพที่ 2 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารีฯ เสด็จตะกั่วปาเปนการสวนพระองค เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ.2531 (ที่มา : เทศบาลเมืองตะกั่วปา)

ภาพที่ 3 ภาพที่ 4 ภาพที่ 5 ภาพที่ 6 ภาพที่ 7 ภาพที่ 8 ภาพที่ 9

แผนที่ตะกั่วปา

พระบรมธาตุที่วัดพระบรมธาตุคีรีเขต (ภาพโดยพิสุทธิ์ ดีแท) มัสยิด ที่ ต.โคกเคียน อ.ตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) อาคารศาลากลางจังหวัดตะกั่วปา พ.ศ.2472 (ตอมาเปนศาลากลางอำเภอตะกั่วปา) (ภาพโดยนิรุจ จรมาศ) ประเพณีกินผัก ตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) กฤช จากไทรบุรี สมบัติมุสลิมตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) พระยาเสนานุชติ (นุช) (พ.ศ.2350-2424) เจาเมืองตะกัว่ ปา (พ.ศ.2393-2424) (ทีม่ า : วัดเสนานุชรังสรรค : วัดใหม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล) มีผูเขาใจวาเปนหมอมหวัน ธิดาพระยาไทรบุรี ผูเปนภริยาคนหนึ่งของพระยาเสนานุชิต (นุช) แตยังไมพบหลักฐานยืนยัน (ที่มา : วัดเสนานุชรังสรรค : วัดใหม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล)

ภาพที่ 10 กำแพงเมืองตะกั่วปา สรางสมัยพระยาเสนานุชิต (นุช) เปนเจาเมืองตะกั่วปา (พ.ศ.2393-2424) (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ภาพที่ 11 ลูกชายของนายหัวเหมืองแรจากตะกั่วปาที่สงเรียนหนังสือที่เกาะหมาก (ปนัง) ตองเดินทางกลับเมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่สอง ในภาพมีนายจกเอง (ถึงแกกรรม) นายเองหลาม (ถึงแกกรรม) ปจจุบันยังมีโกของเพียงคนเดียว (เจาของภาพคือปาสุดา เจริญกุล และทายาทของนายเองหลาม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล)

ภาพที่ 12 เรือขุด (ที่มา : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012) ภาพที่ 13 นายถาวร (กิมจู) ธรรมโอภาส นายกเทศมนตรีเมืองตะกั่วปา และภริยา (ขอบคุณ อ.จรินทร โกฉั่ว ที่อนุญาตใหสมโชติสำเนาภาพที่รวบรวมไว)

ภาพที่ 14 ภาพที่ 15 ภาพที่ 16 ภาพที่ 17 ภาพที่ 18 ภาพที่ 19

รถลอรี่ บรรทุกแรดบี กุ (ที่มา : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012) ถนนคนเดินตะกั่วปา ดานตลาดเหนือ (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) แมคามุสลิมขายสะตอและลูกเนียงที่ตลาด บขส.ยานยาว (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ขนมเตาสอ (ภาพจาก https://sites.google.com/site/toeypanthy/history) อาคารหัวมุม สามแยก ตลาดใตเดิมเปนรานกาแฟของแปะซำเต (รุนพอ) โกเถี้ยน (รุนลูก) และรุนปจจุบัน พระวิษณุ 4 กร ขนาดสูงประมาณ 202 เซนติเมตร พบที่เขาพระนารายณ เมืองตะกั่วปา (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 6. หนา 2493.)

ภาพที่ 20 ลูกปดจากเขาสามแกว จ.ชุมพร คลองทอม จ.กระบี่ และแหลงโบราณดคีทุงตึก ตะกั่วปา (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 8. หนา 3229-3240. และเลม 2. หนา 441-446.)

ภาพที่ 21 เทวรูปพระวิษณุพบที่เขาพระเหนอ ตะกั่วปา ขนาดสูง 202 เซนติเมตร

(ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 6. หนา 2380. และเอกสุดา สิงหลำพอง. เทวปฏิมาสยาม. กรุงเทพฯ : อมรินทรพริ้นติ้งฯ. 2553. หนา 66.)

ภาพที่ 22 พระพิฆเนศ 4 กร สูง 72 เซนติเมตร พบที่บานทุงตึก เมืองตะกั่วปา ปจจุบันอยูที่วัดอินทราวาส (วัดยานปราง) จ.สุราษฎรธานี (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 5. หนา 1943. และเลม 6. หนา 124.)

ภาพที่ 23 ชายหนุมเจาของเรือหางยาวจากเกาะยาว จังหวัดพังงาไปทำมาหากินเดินเรือรับจางที่เกาะพีพี จังหวัดกระบี่ นำสมโชติชมแหลงโบราณคดีรอบเกาะพีพี (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ภาพที่ 24 บริเวณอาวพังงา มีเกาะตะปูโดดเดนเปนสัญลักษณ (ภาพจาก www.thetrippacker.com) ภาพที่ 25 น้ำทะเลใสที่เกาะตาชัย (ภาพจาก www.andamanphukettours.com) ภาพที่ 26 หาดเขาหลัก (ภาพจาก old.siamfreestyle.com) ภาพที่ 27 บริเวณชายหาดริมทะเลบริเวณบานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippackercom/th/) ภาพที่ 28 อนุสรณสถานสึนามิ ที่บานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/) ภาพที่ 29 ระลึกถึงคุณพุม หนึ่งในผูจากไปเพราะสึนามิ 26 ธันวาคม 2547 (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 30-35 งานระลึกถึงผูสูญเสีย 10 ปสึนามิ (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 36 อาคารหลบภัยสึนามิ ที่หาดบางสัก และหาดอื่นๆ ริมฝงอันดามัน (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 37-38 ภาพถายทางอากาศ แสดงพื้นดินที่เปลี่ยนแปลงไปหลังเกิดสึนามิเมื่อ 26 ธค 2547 (ภาพจาก www.photoontour.com) ภาพที่ 39 เรือตรวจการ 813 ที่ถูกคลื่นสึนามิซัดจากทะเลบางเนียงขามถนนมาถึงดานหลังอาคารพาณิชยบางเนียง (ภาพจาก www.aecglobe.com/) ภาพที่ 40-42 ทะเลหลังจากเกิดคลื่นสึนามิ (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/) ภาพที่ 43 บริเวณอนุสรณสถานสึนามิ ที่บานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/)

เขียนโดย นายนิกร คันธวณิชพันธุ (ลูกชายแปะซําเต รานขายกาแฟขางศาลเจากวนอู)

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμÃ

àÁ×ͧμСÑ(©ºÑ èÇ»†ºÂ‹ÍÒ) Brief History of Takuapa

à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

¨Ñ´¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡ÒÊ 100 »‚ áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ³ μíҺŋҹÂÒÇ (¾.È.2458-2558)

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò (©ºÑºÂ‹Í) Brief History of Takuapa ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ

à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ´¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡ÒÊ 100 »‚ áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ³ μíҺŋҹÂÒÇ (¾.È.2458-2558) ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1 : ¾.È.2558 ¨íҹǹ : 500 àÅ‹Á Í͡Ẻ/¾ÔÁ¾ ·Õè : ǹԴҡÒþÔÁ¾ â·ÃÈѾ· 08 1783 8569

¤íÒ¹íÒ¼ÙŒ¨Ñ´¾ÔÁ¾

μСÑèÇ»†Ò໚¹àÁ×ͧ·ÕèÁÕ»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÂÒǹҹ ÁÕËÍÂÃÍ·ҧ»ÃÐÇÑμÔ¡ÒÃμÑ駶Ôè¹°Ò¹ ¢Í§Á¹ØÉ μÑé§áμ‹ÂؤËԹ໚¹μŒ¹ÁÒ μСÑèÇ»†Ò໚¹àÁ×ͧ·‹ÒâºÃÒ³¢Í§ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ ÁÕ¹Ò¹ÒªÒμÔ à´Ô¹àÃ×ÍࢌÒÁÒμÔ´μ‹Í¤ŒÒ¢ÒÂáÅзÔé§Ã‹ÍÂÃÍÂÊíÒ¤ÑÞ àª‹¹ à·ÇÃÙ»¾ÃйÒÃÒ³ ÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡ ÏÅÏ μСÑèÇ»†Ò໚¹àÁ×ͧ·ÕèÍØ´ÁÊÁºÙó ´ŒÇÂá˸ÒμØ â´Â੾Òдպء ä´ŒÊÌҧ¤ÇÒÁÁÑ觤Ñè§ãËŒ¡Ñº Èٹ ÍíÒ¹Ò¨·Ñ駡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ¡Ãا¸¹ºØÃÕ áÅСÃØ§à·¾Ï à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò«Öè§à»š¹Í§¤ ¡Ã»¡¤Ãͧʋǹ·ŒÍ§¶Ôè¹·Õè¨Ñ´μÑé§μÒÁ¾ÃÐÃÒª¡ÄÉ®Õ¡Ò ¨Ñ´μÑé§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¾.È.2480 ä´ŒμÃÐ˹ѡ¶Ö§¤Ø³¤‹Ò¢Í§¤ÇÒÁÃÙŒ ·Ò§»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ·¨Õè ÐÊÌҧ¤ÇÒÁÀÒ¤ÀÙÁãÔ ¨ãˌᡋ»ÃЪҪ¹ªÒÇμСÑÇè »†Ò 䴌ʹѺʹع¡ÒèѴ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×Í»ÃÐÇÑμÔàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÁÒºŒÒ§áÅŒÇ àª‹¹ ©ºÑº ¾.È.2549 ໚¹μŒ¹ áμ‹¡çÂѧ¢Ò´ÊÒÃÐÊíÒ¤ÑÞ ä»ËÅÒ»ÃСÒà 㹻‚ ¾.È.2557 à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Òä´ŒÃѺ˹ѧÊ×ÍàÃ×èͧ àÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐàÁ×ͧ ¢ŒÒ§à¤Õ§㹺ÃÔº··Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà : ºŒÒ¹à¡Ô´áÅÐà¤Ã×ÍÞÒμÔ à¢Õ¹â´ÂÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ¤¹μСÑèÇ»†Ò·ÕèÃѺÃÒª¡Ò÷ÕèÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ‹ ¨Ñ´¾ÔÁ¾ à¾×èÍÃдÁ»˜¨¨Ñ ·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒÊÒÁѤ¤ÕÇÑ´¾ÃкÃÁ¸ÒμؤÕÃÕà¢μ (ÇÑ´ÅØ‹Á) ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò áÅÐ ÇÑ´·Ø‹§¡ÃжԹ ÍíÒàÀÍÊÃäºØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´ªÑ¹ҷ à·ÈºÒÅàÁ× Í §μСÑè Ç »† Ò ¾Ô ¨ ÒóÒáÅŒ Ç àËç ¹ Ç‹ Ò à»š ¹ Ë¹Ñ § Ê× Í ·Õè ÁÕ ¤Ø ³ ¤‹ Ò μ‹ Í ¡ÒÃÈÖ ¡ ÉÒ »ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò ¨Ö§ä´Œμ´Ô μ‹ÍÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ à¾×Íè μÕ¾ÁÔ ¾ à¼Âá¾Ã‹ ã¹¹ÒÁ¢Í§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò â´Âà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Òä´ŒμÑ駧º»ÃÐÁÒ³ÊíÒËÃѺμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ʹѧ¡Å‹ÒÇ áμ‹μÍ‹ ÁÒÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒàÊÕ§¢ŒÒ§ÁÒ¡ä´Œμ´Ñ ·Í¹§º»ÃÐÁÒ³ ʋǹ¹Õé仨íҹǹ˹Öè§

Í‹ҧäáçμÒÁ ÀÒÂãμŒ§º»ÃÐÁÒ³·Õè¨íÒ¡Ñ´ ÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅä´Œ¨Ñ´·íÒ Ë¹Ñ§Ê×ÍàÃ×Íè § »ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò (©ºÑºÂ‹Í) à¾×Íè ãËŒ¤¹ã¹μСÑÇè »†Òä´ŒàÃÕ¹ÃÙ»Œ ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ·Õ蹋ÒÀÒ¤ÀÙÁÔ㨠ÁͺãËŒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¢Í¢Íº¤Ø³ÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØŠ໚¹Í‹ҧÂÔè§ áÅÐ àËç¹ÊÁ¤ÇèѴ¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡Òʤú 100 »‚áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡ÒÃμСÑÇè »†Ò·Õμè Òí ºÅ‹ҹÂÒÇ ¡Å‹ÒǤ×Í à´ÔÁÈٹ ÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÊÁѾÃÐÂÒàʹҹتÔμ (¹Øª) μÑ駷ÕèμÅÒ´ãËÞ‹ μ‹ÍÁÒã¹»‚ ¾.È.2448 ÊÁѾÃÐÂÒàʹҹتÔμ (©ÔÁ) 䴌ŒÒ·Õè·íÒ¡ÒÃμСÑèÇ»†Ò¨Ò¡μÅÒ´ãËÞ‹ ä»μÑé§ãËÁ‹·Õèà¡ÒФÍà¢Ò μ‹ÍÁÒã¹»‚ ¾.È.2458 ÊÁѾÃÐâÂ¸Õ¾Ô·Ñ¡É à»š¹¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò 䴌ŒÒ Èٹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ¨Ò¡à¡ÒФÍà¢Ò ÁÒμÑ駷ÕèμíҺŋҹÂÒÇ Ë¹Ñ§Ê×ÍàÅ‹Á¹Õé¨Ö§à»š¹Ë¹Ñ§Ê×Í»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò (©ºÑºÂ‹Í) ·Õèà·ÈºÒÅàÁ×ͧ μСÑèÇ»†ÒÀÙÁÔ㨹íÒàʹÍã¹ÇÒÃФú 100 »‚áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡Ò÷ÕèμíҺŋҹÂÒÇ â´Â੾ÒÐàÁ×è Í ·ÃҺNj Ò ºÃÔ à dz·Õè μÑé § ÍÒ¤ÒÃÊí Ò ¹Ñ ¡ §Ò¹à·ÈºÒÅàÁ× Í §μСÑè Ç »† Ò à´Ô Á ¤× Í ·Õè μÑé § ¨Ç¹¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

ÊÒúÑÞ

¤íÒ¹íÒ¼ÙŒ¨Ñ´¾ÔÁ¾ º··Õè º··Õè º··Õè º··Õè º··Õè º··Õè º··Õè º··Õè

1 2 3 4 5 6 7 8

μСÑèÇ»†ÒÂؤ¡‹Í¹»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà μСÑèÇ»†ÒÂؤ໚¹àÁ×ͧ·‹ÒâºÃÒ³ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ μСÑèÇ»†Òã¹°Ò¹ÐàÁ×ͧ´‹Ò¹Ë¹ŒÒ·ÐàŹ͡Âؤ¡‹Í¹»¯ÔÃÙ»¡Òû¡¤Ãͧ μСÑèÇ»†ÒáÅÐàÁ×ͧÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹáË‹§Í×è¹æ ã¹°Ò¹ÐáËÅ‹§·ÃѾÂÒ¡Ãá˴պء ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò Á³±ÅÀÙà¡çμ ¡ÒèѴ¡ÒôŒÒ¹ÊØ¢ÒÀÔºÒÅ áÅÐà·ÈºÒÅ Âغ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò໚¹ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¡Ô¨¡ÒÃàËÁ×ͧáËã¹μСÑèÇ»†ÒÂؤËÅѧà»ÅÕè¹á»Å§¡Òû¡¤Ãͧ ¾.È.2475 áÅÐËÅѧÂؤàÅÔ¡¡Ô¨¡ÒÃàËÁ×ͧáË º··Õè 9 ÊÖ¹ÒÁÔ ·ÕèÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ àÁ×èÍ 26 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2547 º··Õè 10 μСÑèÇ»†ÒÂؤËÅѧÊÖ¹ÒÁÔ : ¨Ø´á¢ç§ (Strength) ·ÕèÂѧ´íÒçÍÂÙ‹

1 5 22 26 33 49 51 54

àªÔ§ÍÃö·ŒÒº· ÀÒ¤¼¹Ç¡ ¡ » ´·ŒÒÂàÅ‹Á ¼ÙŒà¢Õ¹ ¤Ãͺ¤ÃÑÇ áÅÐà¡ÕÂÃμÔ»ÃÐÇÑμÔ

73 76 83 90

60 65

á¼¹·ÕèàÁ×ͧ·‹ÒÊͧ¿Ò¡¤ÒºÊÁØ·ÃÁÅÒÂÙ

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 7. ˹ŒÒ 2807.

บทที่ 1

ตะกั่วปายุคกอนประวัติศาสตร

·ÕèÁÒ : http://jalansutraa2.blogspot.com/2013/07/10-tujuan-wisata-eksotis-di-asia.html

บทที่ 1

ตะกั่วปายุคกอนประวัติศาสตร áËÅ‹§¾º¢ÇÒ¹ËÔ¹ã¹μСÑèÇ»†Ò (1) ·ÔÇà¢ÒºÃÔàdzºÒ§àμ‹Ò ºÒ§ÊŒÁ¹ÒÇ ºÒ§Á‹Ç§ áËÅÁ»‡ÍÁ ºÒ§ËÅØ´ ºŒÒ¹Êоҹ¾ÃÐ (âºÃÒ³ÇÑμ¶Ø·¾èÕ º ¾ÃФÃÙºÞ Ø à¢μ¤³ÒÀó ਌ÒÍÒÇÒÊÇÑ´ºÒ§Á‹Ç§ Í´Õμ਌Ҥ³ÐÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò ÃǺÃÇÁäÇŒ·ÕèÇÑ´ºÒ§Á‹Ç§) (2) ·ÔÇà¢ÒºÃÔàdzºŒÒ¹μíÒμÑÇ ÁØ´ªÑ¹ (¹ÒÂÇѹ áÊ§á¡ŒÇ ªÒǺŒÒ¹ã¹» ¼ÙŒ¾º) (3) ºÃÔàdzà¢Ò¢ÁѧÁŒÒËÃ×Íà¢ÒËÁ‹ÒËÁѧ ºÒ§àμ‹Ò (¹ÒÂÇѹ áÊ§á¡ŒÇ ¹Ò§ËÕ´ ª‹Ç¹¤Ã ¹Ò¾Ôé¹ ÇÔÃÔÂйÃÍ¹Ñ¹μ ªÒǺŒÒ¹ã¹» ¼ÙŒ¾º) (4) ºÃÔàdzàªÔ§à¢ÒμÐËÅÐ (¹Ò§ºÔë¹ àÅÔÈÇÔÅÑ ªÒǺŒÒ¹μÐËÅмٌ¾º) (5) ºÃÔàdzºŒÒ¹¹éíÒà¤çÁ (¹ÒÂÃÑÞ ºÑÇ¢ÒÇ ¼ÙŒ¾º)1 (6) μíÒºÅμíÒμÑÇ (¹Ò¹ÔÂÁ ÅÔèÁÊ¡ØÅ Áͺ¢ÇÒ¹ËÔ¹¢Ñ´·Õ辺ãˌʶҺѹ·Ñ¡ÉÔ³¤´ÕÈÖ¡ÉÒ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ·ѡÉÔ³) (7) àËÁ×ͧá˧ÂØ·¸ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò (¹Ò§ÂØ·¸ ÀÙ‹Ê¡ØÅ Áͺ¢ÇÒ¹ËÔ¹¢Ñ´·Õ辺ãËŒ ʶҺѹ·Ñ¡ÉÔ³¤´ÕÈÖ¡ÉÒ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ·ѡÉÔ³) (8) ËÔ¹ÃÙ»¾ÃШѹ·Ã àÊÕéÂÇ (¹Ò¹ÔÂÁ ÅÔèÁÊ¡ØÅ ¼ÙŒ¾ºÁͺãˌʶҺѹ·Ñ¡ÉÔ³¤´ÕÈÖ¡ÉÒ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ·ѡÉÔ³) (9) ËÔ¹·Øºà»Å×Í¡äÁŒ ¾º·ÕèáËÅÁ»‡ÍÁ μíҺźҧÁ‹Ç§ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò (¼ÙŒ¾ºÁͺãËŒ ʶҺѹ·Ñ¡ÉÔ³¤´Õ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ·ѡÉÔ³) (10) ¾Ò¹´Ô ¹ à¼Ò ¾º·Õè Íí Ò àÀÍμСÑè Ç »† Ò (¼ÙŒ ¾ ºÁͺãËŒ Ê ¶ÒºÑ ¹ ·Ñ ¡ ÉÔ ³ ¤´Õ ÈÖ ¡ ÉÒ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ·ѡÉÔ³)

▒3▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¹Í¡¨Ò¡¹Ñé ¹ä´Œ ¾ ºà¤Ã×è Í §Á× Í ËÔ ¹ ઋ ¹ à¤Ã×è Í §Á× Í ËÔ ¹ ¡Ðà·ÒÐ à¤Ã×è Í §Á× Í ÊÐà¡ç ´ ËÔ ¹ ¤ŒÍ¹ËÔ¹ ËÔ¹ÅѺ ¢ÇÒ¹ËÔ¹¢Ñ´ ËÔ¹·Øºà»Å×Í¡äÁŒà¾×èÍ·íÒ¼ŒÒ ¡íÒäÅà»Å×Í¡ËÍ àÈÉÀÒª¹Ð à¤Ã×èͧ»˜œ¹´Ô¹à¼Ò â¤Ã§¡Ãд١Á¹ØÉ áÅÐÊÑμÇ ã¹¶éíÒáÅÐà¢Òμ‹Ò§æ ºÃÔàdzÍ×è¹æ 㹨ѧËÇÑ´¾Ñ§§Ò ÍÕ¡ËÅÒÂáË‹§ ઋ¹ ¶éíÒÄ ÒÉÕ ¶éíҾاªŒÒ§ à¢ÒÇѧËÁŒÍᡧ à¢Ò§ØŒÁ à¢ÒªŒÒ§ ã¹μíҺŷŒÒªŒÒ§ ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ¶éíÒ¼Öé§ μíҺź‹Íáʹ ÍíÒàÀͷѺ»Ø´ ¶éíÒ¼Öé§ μíҺšÃÐâÊÁ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ·Ø‹§ ¶éíÒ¡ÅÒ§ à¢Òà²‹Ò à¢Òá´§ à¢Òº‹Í à¢Ò˹؋ ã¹μíҺźҧàμ ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ à¢Òá´§ à¢Ò¢ÒÇ à¢Òà¢Õ¹ μíÒºÅà¡Òл˜¹ËÂÕ ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ ¾Ñ§§Ò«Öè§ÁÕÀÒ¾à¢Õ¹ÊÕá´§ËÃ×ÍÊÕ¹éíÒμÒÅ»ÃÒ¡¯ ËÅÒÂáË‹§ ໚¹ÃÙ»àâҤ³Ôμ ¤¹ ÊÑμÇ »ÅÒ ÅÙ¡Èà ÏÅÏ2 ¡Å‹ÒÇâ´ÂÊÃØ»¨Ò¡ËÅÑ¡°Ò¹·Ò§âºÃÒ³¤´Õ´Ñ§¡Å‹ÒÇ ºÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹâ´Â੾ÒÐ ·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò໚¹ªØÁª¹·ÕèÁÕËÅÑ¡°Ò¹μÑé§áμ‹ÂؤËÔ¹

¤Ø³¤ÃÙÁÒ¹Ôμ ¶ÔÃÇظ (àÊ×éÍÅÒÂ) ¹íÒÊÁâªμÔ ä»¾º¤¹μСÑèÇ»†Ò ¼ÙŒ¾ºà¤Ã×èͧÁ×ÍËÔ¹ª‹Ç§·íÒàËÁ×ͧáË

▒4▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¢ÇÒ¹ËÔ¹·Õ辺ã¹μСÑèÇ»†Ò

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 3. ˹ŒÒ 1218.

บทที่ 2

ตะกั่วปายุคเปนเมืองทาโบราณ ริมฝ่งอันดามัน

·ÕèÁÒ : ·Ø‹§μÖ¡¨Ø´àª×èÍÁâ§àÊŒ¹·Ò§ÊÒÂäËÁ·Ò§·ÐàÅ Thung Tuk : A Settlement Linking Together the Maritime Silk Route ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃâ´Â ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒËÇÁ¡Ñº¡ÃÁÈÔŻҡà ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1, 2552. ˹ŒÒ 115.

บทที่ 2

ตะกั่วปายุคเปนเมืองทาโบราณริมฝ่งอันดามัน 1. μÑ¡â¡ÅÐ àÁ×ͧ·‹ÒâºÃÒ³ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹã¹àÍ¡ÊÒÃâºÃÒ³ ã¹àÍ¡ÊÒÃâºÃÒ³¢Í§ªÒÇμ‹Ò§ªÒμÔ¡Å‹ÒǶ֧àÁ×ͧ·‹ÒÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹáË‹§Ë¹Öè§ÁÕª×èÍÇ‹Ò “μÑ¡â¡ÅД ËÃ×ÍμÑ¡â¡ÅÒ àª‹¹ ¤ÑÁÀÕà ÁÔÅÔ¹·»˜ÞËÒ «Ö觾Ãл ®¡¨ØÌÒ ÀÑÂà¶ÃÐ䴌è¹Ò໚¹ÀÒÉÒºÒÅÕàÁ×èÍ ¾.È.500 ¡Å‹ÒǶ֧ àÁ×ͧ·‹Ò㹤ҺÊÁØ·Ãä·Â ÃÇÁ·Ñé§àÁ×ͧ μÑ¡â¡ÅÒäÇŒ¤ÇÒÁÇ‹Ò ...àËÁ×͹Í‹ҧ਌ҢͧàÃ×ͼÙÁŒ ·Õ ÃѾ 䴌¤Ò‹ ÃÐÇÒ§àÃ×Íã¹àÁ×ͧ·‹Òμ‹Ò§æ áŌǡçÊÒÁÒö¨Ðà´Ô¹·Ò§ ä»ã¹·ÐàÅËÅǧ (ÁËÒÊÁØ·Ã) 件֧á¤ÇŒ¹Çѧ¤Ð μÑ¡â¡ÅÐ àÁ×ͧ¨Õ¹ âÊÇÕÃÐ ÊØÃμÑ ¹ ÍàÅç¡«Ò¹à´ÃÕ ËÃ×ͽ˜›§â¡âÃÁѹà´Å (â¡»˜μμ¹Ð-â¨ÅÁ³±Å) ËÃ×ÍÊØÇÃóÀÙÁÔ ËÃ×Í·Õèã´·Õè˹Ö觫Ö觹ÒÇÒä»ä´Œ1 ¤ÑÁÀÕà ÁËÒ¹Ô·à·Èá싧¢Öé¹à»š¹ÀÒÉÒºÒÅÕ «Öè§ÁÕÍÒÂØÃÒǾط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 8 ¡Å‹ÒǶ֧ àÁ×ͧ·‹Òã¹ÁËÒÊÁØ·ÃÍÔ¹à´Õ áÅÐÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹËÅÒÂáË‹§ ´Ñ§¤ÇÒÁμ͹˹Ö觴ѧ¹Õé ...àÁ×èÍáÊǧËÒâÀ¤·ÃѾ ‹ÍÁáÅ‹¹àÃ×Íä»ã¹ÁËÒÊÁطà 令ØÁ¾Ð (ËÃ×ÍμÔ¤ØÁ¾Ð) ä» μÑ¡â¡ÅÐ ä»μÑ¡ÊÔÅÒ ä»¡ÒÅÁØ¢ ä»Áó»Òà ä»àÇÊا¤Ð ä»àÇÃÒº¶ 仪ÇÒ ä»¡ÐÁÐÅÔ§ (μÐÁÐÅÔ§) ä»Çѧ¡Ð (ËÃ×ÍÇѧ¤Ð) ä»àÍÌÇÑ··¹Ð (ËÃ×ÍàÇÌؾѹ¸¹Ð) ä»ÊØÇÃó¡Ù® ä»ÊØÇѳ³ÀÙÁÔ ä»μÑÁ¾»˜³³Ô ä»ÊØ»»ÒÃÐ ä»ÀÃØ¡Ð (ËÃ×ÍÀÒÃءѨ©Ð) ä»ÊØÃÑ·¸Ð (ËÃ×ÍÊØÃѯ°Ð) ä»Íѧ¤à³¡Ð (ËÃ×ÍÀѧ¤âÅ¡) 令ѧ¤³Ð (ËÃ×ÍÀѧ¤³Ð) ä»»ÃÁ¤Ñ§¤³Ð (ËÃ×ÍÊÃÁμѧ¤³Ð) ä»â¹Р任 ¹Ð (ËÃ×Í»ÃÁâ¹Ð) ä»ÍÑÅÅÊѹ·Ð (ËÃ×ÍÇÔ¹¡Ð) ä»ÁÙź· ä»ÁÃءѹ´Òà 仪ѳ³Øº· ä»Íªº¶ ä»àÁ³±º¶ ä»Êѧ¡Øº¶ 仩Ñμμº¶ ä»Çѧʺ¶ ä»Ê¡Ø³º¶ ä»ÁØÊ¡Ô º¶ ä»·ÃÔº¶ ä»àÇμμÒ¨ÒÃ...2 Claudius Ptolemy ªÒÇ¡ÃÕ¡áË‹§àÁ×ͧÍàÅç¡«Ò¹à´ÃÕÂà¢Õ¹ ¨´ËÁÒÂàËμØÀÙÁÔÈÒÊμà »âμàÅÁÕàÁ×èÍÃÒǾط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 7 ¡Å‹ÒǶ֧àÁ×ͧ·‹ÒμÐâ¡ÅÒ (Takola Emporion of Takola mart)

▒7▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

A drawing of an 8th Century temple carving of an ancient Southeast Asian ship with outriggers, Malay seamen sailed to China, Africa and the Middle East in such ships. ·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region.

Bangkok : White Lotus 2012. P. 29.

¾ÃÐÊÒÃÈÒÊμà ¾Å¢Ñ¹¸Ø (G.E.Gerini) àʹÍá¹Ç¤Ô´änj㹠Research on Ptolemy’s Geography of Eastern Asia) àÁ×èÍ ¾.È.2452 Ç‹Ò àÁ×ͧ·‹ÒμÐâ¡ÅÒ (Takola Emporion of Takola mart) ·Õè»ÃÒ¡¯ã¹¨´ËÁÒÂàËμØÀÙÁÔÈÒÊμà »âμàÅÁÕ àÁ×èÍÃÒǾط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 7 ¹‹Ò¨ÐÍÂÙ‹ã¹μíÒá˹‹§·Õè໚¹ªØÁª¹âºÃÒ³μСÑèÇ»†Ò â´ÂÊѹ¹ÔÉ°Ò¹Ç‹Ò “μÑ¡â¡ÅÒ” ໚¹¤íÒà´ÕÂǡѹ ¡Ñº “¡ÒÌД (Kala) ã¹ÀÒÉÒÊѹʡÄμ ËÁÒ¶֧ “´íÒ” áÅÐ໚¹ª×èÍà´ÕÂǡѺ “Kalah” μÒÁ¨´ËÁÒÂàËμØÍÒËÃѺ (Abu Zaid) «Ö觤íÒÇ‹Ò “μСÑèÇ»†Ò”ËÃ×Í “μСÑèÇ” (Takua) ¡Ñº¤íÒÇ‹Ò “μÐâ¡” ¹‹Ò¨ÐÁÕÃÒ¡ÈѾ· ÁÒ¨Ò¡ÀÒÉÒÊѹʡÄμÇ‹Ò ¡ÒÅÐËÃ×Í¡ÒÌÐ (Kala) á»ÅÇ‹Ò´íÒ ¤íÒÇ‹Ò μÐâ¡à»š¹ª×è;ѹ¸Ø äÁŒ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁËÁÒÂÇ‹Ò “´íÒ” ઋ¹¡Ñ¹ ¤íÒÇ‹Ò “´íÒ” ÍÒ¨ËÁÒ¶֧ ¸ÒμØâÅËÐ ËÃ×Í ´Õº¡Ø ·Õ¾è ºÁÒ¡ã¹àÁ×ͧ¹Õ3é ÈÒÊμÃÒ¨Òà«ÅÔ áǧ àÅÇÕ (Sylvain Levi) ªÒǽÃѧè àÈÊàʹͺ·¤ÇÒÁ ÀÒÉÒ½ÃÑè§àÈÊäÇŒã¹Ë¹Ñ§Ê×Í Etude Asiatique àÁ×èÍ ¤.È.1925 Ç‹Ò μÐâ¡ÅÒ ¢Í§»âμàÅÁÕ μç¡ÑºàÁ×ͧ μäÅμÚ μ¡Úâ¡Åí ·Õè»ÃÒ¡¯ã¹¨ÒÃÖ¡àÁ×ͧμѹªÍà (Tanjore) «Ö觡ŋÒǶ֧àÃ×èͧÃÒǢͧ ¡Òá·Ñ¾ÁÒâ¨ÁμÕàÁ×ͧ·‹Òμ‹Ò§æ áÅÐä´ŒÃѺªÑª¹Ð¢Í§ÃÒહ·Ã â¨ÌзÕè 1 (Rajendra Cola 1) ÃÐËÇ‹Ò§ ¾.È.1555-15854 μ‹ÍÁÒ ÈÒÊμÃÒ¨ÒàÂÍà ª à«à´Ê (G.Caede’s) ªÒǽÃÑè§àÈÊ

▒8▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

à¢Õ¹ ÃÒªÍҳҨѡ÷ÐàÅãμŒ àÁ×èÍ ¾.È.2486 Ç‹Ò ¾.È.1568 â¨ÌÐࢌÒÁÒâ¨ÁμÕÈÃÕÇԪѠÂÖ´´Ô¹ á´¹¢Í§ÈÃÕÇÔªÑÂä´Œ «Öè§μÑ¡â¡ÅÒ áÅÐμÒÁ¾ÃÅÔ§¤ ¶Ù¡Âִ໚¹àÁ×ͧ¢Ö鹢ͧâ¨ÌдŒÇ ÈÒÊμÃÒ¨Òà«ÔÅáǧ àÅÇÕ (Sylvain Levi) ä´ŒÃǺÃÇÁ¤íÒã¡ÅŒà¤Õ§¡ÑºμÐâ¡ÅÒ àª‹¹ ¡Ñ¡â¡ÅÐ (Kakola) ¡Ñ¡â¡ÅÑÁ (Kakolam) μÑ¡â¡ÅÑÁ (Takkolam) ã¹ÀÒÉÒμ‹Ò§æ ઋ¹ ºÒÅÕ ÊѹʡÄμ ·ÁÔÌ Ç‹ÒŌǹÁÕ¤ÇÒÁËÁÒ¶֧¾×ª¾Ñ¹¸Ø ¾×é¹àÁ×ͧã¹àÁ×ͧÌ͹ áÅÐ㪌໚¹ª×èÍàÁ×ͧ áÅР͌ҧ¶Ö§§Ò¹¢Í§ M.Pelliot Ç‹Ò μÑ¡â¡ÅÑÁ ËÁÒ¶֧ à¤Ã×èͧà·Èª¹Ô´Ë¹Öè§ ¤×Í cardamome ËÃ×Í ¡ÃÐÇÒ¹ ÈÒÊμÃÒ¨ÒàÂÍà ª à«à´Ê (G.Caede’s) ªÒǽÃÑè§àÈʼٌàªÕèÂǪÒÞ´ŒÒ¹¨ÒÃÖ¡ã¹ÊÂÒÁ à¢Õ¹º·¤ÇÒÁàÁ×èÍ ¤.È.1918 (¾.È.2461) àʹÍÇ‹Ò μäÅμÚ μ¡Úâ¡Åí ¹‹Ò¨Ð໚¹àÁ×ͧ·‹Ò 㹤ҺÊÁØ·ÃÁÅÒÂÙ ½˜›§μç¡Ñ¹¢ŒÒÁ¡ÑºÁÒ·ÁÒÅѧ¤ÑÁ (Madamalingam) ËÃ×ÍàÁ×ͧμÒÁ¾ÃÅÔ§¤ (Tambralinga) ËÃ×͹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª ¾.È.2472 ÂÍà ª à«à´Ê (G.Caede’s) ä´ŒªíÒÃÐáÅÐá»Å¨ÒÃÖ¡ÀÒÉÒ·ÁÔÌ·Õèà¢ÒàÇÕ§ ãËŒª×èÍÇ‹Ò¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡·Õè 26 ËÃ×ÍÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ´Ã.¤ÇÍÃÔ·« àÇÅÊ (H.G.Quaritch Wales) ÁÒÊíÒÃǨáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õã¹μСÑèÇ»†Ò ·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ¤Ç¹¾ÃÐà˹ÍáÅÐáËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ àÁ×èÍ ¾.È.2477-2478 áÅŒÇ ä´ŒàʹͤÇÒÁàËç¹ 2 »ÃСÒä×Í (1) áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ¤Ç¹¾ÃÐà˹ÍáÅÐáËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ËÃ×ͷا‹ μÖ¡ ¹‹Ò¨Ð໚¹ ªØÁª¹âºÃÒ³ª×Íè μÐâ¡ÅÒ ´Ñ§»ÃÒ¡¯ã¹¨´ËÁÒÂàËμØÀÁÙ ÈÔ ÒÊμà ¢Í§»âμàÅÁÕáÅФÑÁÀÕÃÁ ËÒ¹Ô·à·Ê (2) ÍÒøÃÃÁÍÔ¹à´ÕÂ㹤ҺÊÁØ·ÃÁÒÅÒÂÙàÃÔèÁ·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ¤Ç¹¾ÃÐà˹ÍáÅÐ àËÁ×ͧ·Í§¡‹Í¹ áŌǢÂÒ¨ҡ½˜›§μÐÇѹμ¡ä»ÊÙ‹½˜›§μÐÇѹÍÍ¡ à¢ÒÊѹ¹ÔɰҹNjÒà·ÇÃÙ» 3 ͧ¤ ·Õ辺ºÃÔàdzà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ãμŒμŒ¹μÐạã¹μíÒºÅàËŹÑé¹ ¹íÒ仨ҡªØÁª¹âºÃÒ³ºÃÔàdz àËÁ×ͧ·Í§áÅФǹ¾ÃÐàË¹Í «Öè§à»š¹ªØÁª¹à¡Ô´¡‹Í¹áÅÐÁÕáËÅ‹§ÇÑμ¶Ø´Ôºã¹¡Ò÷íÒà·ÇÃÙ» ´ŒÇÂËÔ¹ª¹Ô´·ÕèμíÒºÅàËÅäÁ‹ÁÕ μ‹ÍÁÒ (¾.È.2497) ´Ã.ÃÔÂÔ¹ÒÅ àÅÍàÁ àʹͺ·¤ÇÒÁáÊ´§¤ÇÒÁàËç¹àËç¹´ŒÇ¡Ѻ ´Ã.¤ÇÍÃÔ·« àÇÅÊ (H.G.Quaritch Wales) â´Â¡Å‹ÒÇÇ‹Òà·ÇÃÙ»·Ñ§é ÊÒÁͧ¤ ·àÕè ¢ÒàÇÕ§໚¹ÈÔÅ» Ẻ»˜ÅÅÇÐÃÒǾط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 12-13 ·íÒ´ŒÇÂËÔ¹ Slaty Schist ¤ÅŒÒ¡ѺἋ¹ËÔ¹ÃͧàÊÒ¨Ò¡ à·ÇʶҹáËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ áÅЪØÁª¹·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§à»š¹·‹Ò¨Í´àÃ×Í ÊÁÑÂâºÃÒ³¢Í§ªÒÇ⿹Õà«Õ μÑé§áμ‹¾Ø·¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 5 ¤íÒÇ‹Ò μÐâ¡ÅÒ «Öè§ËÁÒ¶֧àÁ×ͧ·‹Ò ÍÒ¨ËÁÒ¶֧ μÔÇ¡ÙÅÔ (Tiu-ku-li) ËÃ×Í à¤Õ ¤Ù âÅ (K’ie–kou-lo) ËÃ×Íâ¡ ¡Ù âÅ (Ko-ku-lo) μÒÁ¨´ËÁÒÂàËμبչ ËÃ×Í ¡Ò¡ØÅÅÒË (Qaqullah)

▒9▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ËÃ×Í ¡ÒÅÒË (Kalah) ËÃ×Í “à¶ÕÂÇ¡ÔÇÅÕ” (T’eou-kiu-li) μÒÁ¨´ËÁÒÂàËμØÍÒËÃѺ (Abu Zaid) «Ö觤íÒ¹Õé ã¹ÀÒÉÒÍÒËÃѺáÅÐÀÒÉÒà»Íà à«ÕÂá»ÅÇ‹Ò “¡ÃÐÇÒ¹” ઋ¹à´ÕÂǡѺÀÒÉÒºÒÅÕ «Ö觪ÒÇÍÔ¹à´Õ¤§¨Ð໚¹¼ÙŒÁÒμÑ駪×èÍʶҹ·Õè μÒÁËÅÑ¡°Ò¹·Õè¡Å‹ÒÇÁÒ¹Õé áÊ´§ãËŒàËç¹Ç‹ÒªÒÇÍÔ¹à´ÕÂä´Œä»ÁÒ¤ŒÒ¢Ò·ҧ·ÐàšѺ àÁ×ͧμÑ¡â¡ÅÒ áÅÐᶺÊØÇÃóÀÙÁ¹Ô ÁéÕ Ò¹Ò¹áÅŒÇ ªÒÇÍÔ¹à´ÕÂä´ŒÁÒμѧé àÁ×ͧ·‹Ò áÅÐÈٹ ¡ÒäŒÒãËÞ‹âμ ã¹àÁ×ͧμÐâ¡ÅÒ μÐâ¡ÅÒ໚¹μÅÒ´¡ÒäŒÒà¤Ã×Íè §à·È·ÕÊè Òí ¤ÑÞ ªÒÇÍÔ¹à´ÕÂàÃÕ¡àÁ×ͧ¹ÕÇé Ò‹ “μ¡â¡Å” “μÐâ¡ÅÒ” ËÃ×Íã¹ÀÒÉÒÊÔ§ËÅàÃÕ¡ “μ¡ÙÅ” ·Ñ§é ËÁ´·Õ¡è Å‹ÒÇÁÒ¹Õé ¹Ñ¡ÇÔªÒ¡ÒÃʋǹãËދŧ¤ÇÒÁàËç¹Ç‹Ò ª×Íè ¢Í§àÁ×ͧ·‹ÒâºÃÒ³´Ñ§¡Å‹ÒÇ »˜¨¨Øº¹Ñ ÍÂÙ‹·Õèà¡ÒФÍà¢Ò ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ò¡ËÅÑ¡°Ò¹·Õ褌¹¾ºªÕéãËŒàËç¹Ç‹Ò μÐâ¡ÅÒàÁ×ͧ·‹ÒÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹÁÕ¤ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸ ·Ò§ ¡ÒäŒÒ¡ÑºÍÔ¹à´Õ μÐÇѹÍÍ¡¡ÅÒ§ ¨Õ¹ ÏÅÏ «Öè§à´Ô¹àÃ×ÍࢌÒÁÒ¤ŒÒ¢ÒÂä´Œâ´Âμç·Ò§½˜›§μÐÇÑ¹μ¡ ¢Í§ÀÒ¤ãμŒ à¡Ô´¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕè¹ÊÔ¹¤ŒÒ¡Ñ¹ ¨Ò¡àÁ×ͧ·‹ÒμÑ¡â¡ÅÒÊÒÁÒö¢¹Ê‹§ÊÔ¹¤ŒÒ¢ŒÒÁ¤ÒºÊÁØ·Ã໚¹àÊŒ¹·Ò§ÅÑ´ äÁ‹μŒÍ§à´Ô¹·Ò§ ÍŒÍÁª‹Í§á¤ºÁÐÅÐ¡Ò áÅŒÇμÑ¡â¡ÅÒËÃ×ÍμСÑÇè »†Ò ÂѧÁÕͧ¤ »ÃСͺÍ×¹è æ ·Õàè ËÁÒÐÊÁ¡Ñº¡ÒÃ໚¹ àÁ×ͧ·‹Ò¤×Í ÁըشËÁÒ·ÕèàËç¹ä´Œ¨Ò¡ÃÐÂÐä¡Å (Landmark) ¤×ÍÁÕÀÙà¢ÒÊ٧ഋ¹ ઋ¹ ÁÕÀÙà¢Ò ¾‹ÍμÒËÅÇ§á¡ŒÇ ã¹à¢μÍíÒàÀͤØÃкØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ÁÕÍ‹ÒÇ áÅÐà¡ÒÐá¡‹§ ËÃ×Í·Õè¾Ñ¡ ·ÕèÊÒÁÒö ËźÅÁ¾ÒÂØä´Œ ઋ¹ ·Õàè ¡ÒФÍà¢ÒÊÒÁÒöà´Ô¹àÃ×ÍÍŒÍÁËÅѧà¡ÒÐࢌÒÁҾѡàÃ×Í·Õºè ÃÔàdz»Ò¡áÁ‹¹Òéí μСÑèÇ»†Ò à¾×èÍ¢¹¶‹ÒÂÊÔ¹¤ŒÒËÃ×ÍÃѺ¹éíҨ״ áÅÐàʺÕ§ÍÒËÒÃä´ŒÊдǡ ¹Í¡¨Ò¡¹Õé ÂѧÁÕÅíÒ¤Åͧ ËÅÒÂÊÒÂàª×èÍÁμ‹ÍࢌÒÊًἋ¹´Ô¹ áÅÐÁÕ·ÃѾÂҡ÷Õè໚¹ÇÑμ¶Ø´Ôº«Öè§à»š¹·ÕèμŒÍ§¡ÒâͧμÅÒ´âÅ¡ ËÅÒÂÍ‹ҧઋ¹ μСÑèÇ ´ÕºØ¡ ¢Í§»†ÒáÅÐà¤Ã×èͧà·È ÍÕ¡·Ñé§ ªØÁª¹μСÑèÇ»†Ò¼‹Ò¹¡ÒþѲ¹Ò ¢Ñé¹μ͹ࢌÒÊÙ‹Êѧ¤ÁàÁ×ͧ·ÕèÁÕÍÒøÃÃÁáÅŒÇ ¨Ö§äÁ‹ãª‹àÃ×èͧÂÒ¡·Õè¨ÐμÔ´μ‹Í¤ŒÒ¢ÒÂáÅÐáÅ¡à»ÅÕè¹ ÇѲ¹¸ÃÃÁ5 ´ŒÇ»˜¨¨ÑÂμ‹Ò§æ àËÅ‹Ò¹Õé ¨Ö§à»š¹ÊÔ§è ʹѺʹع·Õ·è Òí ãËŒàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò ¤×ÍμÐâ¡ÅÒàÁ×ͧ·‹ÒâºÃÒ³ ·ÕèÃØ‹§àÃ×ͧÁÒáμ‹âºÃÒ³ àÊŒ¹·Ò§¢ŒÒÁ¤ÒºÊÁØ·ÃÃÐËÇ‹Ò§ªÒ½˜›§·ÐàÅμÐÇÑ¹μ¡¡ÑºμÐÇѹÍÍ¡¨Ò¡ μÐâ¡ÅÒËÃ×ÍμСÑÇè »†Ò àÃÔÁè ¨Ò¡áÁ‹¹Òíé μСÑÇè »†Ò ã¹à¢μÍíÒàÀ͡л§áÅÐÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò ¶Ö§ÍíÒàÀͤØÃкØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¢ŒÒÁà·×Í¡à¢ÒÊ¡ ŧÁÒμŒ¹¹éíÒÊ¡ ´ŒÒ¹μÐÇѹÍÍ¡ áÅŒÇà´Ô¹μÒÁ¤Åͧʡ (ËÃ×Í ÅíÒ¹éíÒ¤ÕÃÕÃÑ°) ÁÒÍÍ¡·ÐàÅ·ÕèÍ‹ÒǺŒÒ¹´Í¹ ã¹à¢μÍíÒàÀÍäªÂÒ ¨Ñ§ËÇÑ´ ÊØÃÒɮà ¸Ò¹Õ àÊŒ¹·Ò§¹Õé 㪌ÁÒ¹Ò¹ÁÒ¡ áÅФ§ãªŒà¾×èÍ¡Òâ¹Ê‹§¾ÃÐÃÒª·ÃѾ ¨Ò¡àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò àÁ×ͧ¶ÅÒ§ àÁ×ͧ¾Ñ§§Ò áÅÐàÁ×ͧμСÑèÇ·Ø‹§ ÁÒÊ‹§ãËŒàÁ×ͧ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒªà¾×è͹íÒࢌҡÃØ§à·¾Ï â´Â¼‹Ò¹·Ò§·‹Òà¢ÒÊ¡ à´Ô¹·Ò§º¡ÃÐÂзҧÃÒÇ 2 ¤×¹6

▒ 10 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

á¼¹·ÕèáÊ´§·ÕèμÑé§áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕμÒÁàÊŒ¹·Ò§áÁ‹¹éíÒμСÑèÇ»†Ò Map Showing Thung Tuk, Khao Phra Noe and Khao Phra Narai Archaeological Site ·ÕèÁÒ : ·Ø‹§μÖ¡¨Ø´àª×èÍÁâ§àÊŒ¹·Ò§ÊÒÂäËÁ·Ò§·ÐàÅ Thung Tuk : A Settlement Linking Together the Maritime Silk Route ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃâ´Â ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒËÇÁ¡Ñº¡ÃÁÈÔŻҡà ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1, 2552. ˹ŒÒ 115.

à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ μСÑèÇ»†Ò

▒ 11 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

2. áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕªØÁª¹âºÃÒ³μСÑèÇ»†Ò 2.1 áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õà¢ÒàÇÕ§ËÃ×Íà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ »˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹·ÕèËÁÙ‹ 2 áÅÐËÁÙ‹ 3 μíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ÍÂÙ‹μÔ´Çѧ¹éíÒãËÞ‹ àÃÕ¡NjÒÇѧ¦ŒÍ§ ËÃ×Í·Ò§μÐÇѹÍÍ¡»Ò¡¹éíÒÊÒÁá¾Ã¡·Õè¤ÅͧàËšѺ¤Åͧ¡Ð»§ÁÒºÃ躡ѹ «Ö觽˜›§μç¡Ñ¹¢ŒÒÁ໚¹¶¹¹ÊÒÂÊØÃÒɮà ¸Ò¹Õ-μСÑèÇ»†ÒμÑ´¼‹Ò¹àÅÕº¤Ù‹¢¹Ò¹¡ÑºàÊŒ¹·Ò§âºÃÒ³ ·Õè㪌à´Ô¹¢ŒÒÁà¢ÒÊ¡ ä»Í‹ÒǺŒÒ¹´Í¹áÅÐäªÂÒ ºÃÔàdz¹Õé໚¹ªØÁ·Ò§¡ÒäÁ¹Ò¤Áã¹Í´Õμ ¤×Í à»š¹ºÃÔàdz·Õè¤ÅͧÃÁ³Õ ¤ÅͧàËÅ ¤Åͧ¡Ð»§äËÅÁÒÃÇÁ¡Ñ¹ ¡ÅÒÂ໚¹¨Ø´àÃÔèÁμŒ¹¢Í§ ¤ÅͧμСÑèÇ»†Ò ÃÐÂзҧ¨Ò¡à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ä»μСÑèÇ»†Ò·Ò§Ã¶Â¹μ »ÃÐÁÒ³ 19 ¡ÔâÅàÁμà ÁÕÀÙà¢Ò àÃÕ§ÃÒ 4 ÅÙ¡ ¤×Í à¢Ò˹ŒÒàËÅ à¢Ò·‹Òä·Ã à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ áÅÐà¢ÒàÇÕ§ ºÃÔàdzÊͧ½˜›§ ¤ÅͧàËÅ¡Ñ º ¤Åͧ¡Ð»§à»š ¹ ¾×é ¹ ÃÒºÊÒÁÒö·í Ò ¹Òä´Œ ¨Ö § ÁÕ ¼ÙŒ ÊÑ ¹ ¹Ô É °Ò¹Ç‹ Ò à´Ô Á ໚ ¹ ·Õè μÑé § àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò º¹à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ¾ºà·ÇÃÙ»ÊíÒ¤ÑÞ 3 ͧ¤ ¤×Í (1) ¾ÃÐÇÔÉ³Ø 4 ¡Ã ໚¹ÃٻẺ·ÕèàÃÕÂ¡Ç‹Ò “â¤Рʶҹ¡ÐÁÙÃμÔ” ·Ã§¨Ñ¡ÃáÅÐÊѧ¢ ã¹¾ÃÐËÑμ¶ ¢ÇÒáÅЫŒÒ ´Œ Ò ¹ËÅÑ § μÒÁÅí Ò ´Ñ º ¾ÃÐËÑ μ ¶ ¢ ÇÒ´Œ Ò ¹Ë¹Œ Ò ÍÂÙ‹ ã ¹·‹ Ò ÍÀÑÂÁØ·ÃÒ ¾ÃÐËÑμ¶ «ŒÒ´ŒÒ¹Ë¹ŒÒÇÒ§º¹·Õè¾ÃÐâÊ³Õ ¶×Í à»š¹»ÃÐμÔÁÒ¡ÃÃÁ¹Ù¹ÊÙ§ äÁ‹¶Í× à»š¹ÃÙ»ÅÍÂμÑÇ à¾ÃÒÐÁÕἋ¹ËÔ¹ àª×èÍÁ¾ÃСôŒÒ¹ËÅѧãËŒμÔ´¡Ñº¾ÃÐàÈÕÂà ÊÌҧ´ŒÇÂÈÔÅÒ ¢¹Ò´ãËÞ‹ÊÙ§»ÃÐÁÒ³ 202 ૹμÔàÁμà ÊÇÁËÁÇ¡ ·Ã§¡Ãк͡ËÃ×Í¡ÕÃÕ¯Á¡Ø® μ¡á싧ÅÇ´ÅÒÂàμçÁ¾×é¹·Õè μ¡áμ‹ § ´Œ Ç Âà¤Ã×è Í §»ÃÐ´Ñ º ઋ ¹ ¡ÃͧÈÍ ·Í§¾ÃСà ¸íÒÁç¤ ÁÕ¾ÒËØÃѴ໚¹áºº “Á¡Ãà¡ÂÙÔ ¤×Í μ¡áμ‹§à»š¹ ÅÒÂÁ¡Ã ¤Ò´Íطþѹ¸Ð (ÊÒ¤ҴàÍÇ) «Öè§à»š¹ÈÔŻРÍÔ¹à´ÕÂÀÒ¤ãμŒ ãªŒà»š¹ÊÑÞÅѡɳ »ÃШíÒà·ÇÃÙ»¢Í§à·¾ºØÃÉØ ¾ÃÐÇÔÉ³Ø 4 ¡Ã ¢¹Ò´ÊÙ§»ÃÐÁÒ³ 202 ૹμÔàÁμà ¾º·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 6. ˹ŒÒ 2493.

▒ 12 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÁÕÊÒÂÂѪâÞ»ÇÕμ (ÊÒ¸ØÃÒí ) ÊÑÞÅѡɳ áÊ´§¤ÇÒÁ໚¹¹Ñ¡ºÇª ÁÕ¡¯ÔÊÙμÃËÅÒÂᶺ á¶Çº¹ÊØ´ μ¡á싧´ŒÇÂà¤Ã×èͧ»ÃдѺÃÙ»´Í¡äÁŒ μç¡ÅÒ§¢¹Òº´ŒÇÂˋǧÃÔººÔé¹ á¶ÇÅ‹Ò§¼Ù¡à»š¹»Á·Õè ¾ÃÐâʳշÑé§Êͧ¢ŒÒ§ ·Ô駪ÒÂÂÒÇ¢¹Òºâ¸¯Õ ⸯÕÁÕÃÔéÇẺ¢¹Ò¹ à·ÇÃٻͧ¤ ¹éÕ ¤¹μСÑÇè »†Ò·Õàè ¤ÂàËç¹ à·ÇÃٻͧ¤ ¹àéÕ ÃÕ¡NjҾÃйÒÃÒ³ »˜¨¨Øº¹Ñ ¨Ñ´áÊ´§ã¹¾Ô¾¸Ô Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¶ÅÒ§ ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ7 (2) ÉÕÁÒáѳà±ÂÐ ÊÇÁËÁÇ¡·Ã§¡Ãк͡ÊÙ§ 55 ૹμÔàÁμà ¡ÇŒÒ§ 23 ૹμÔàÁμà »ÃзѺ·Ò§àº×éͧ¢ÇҢͧ¾ÃÐÇÔÉ³Ø μ‹ÍÁÒÁÕ¤¹ä»·Øº ¹íÒä»·Ô駹éíÒàÁ×èÍ ¾.È.2509 áÅÐÁÕ¤¹ËÒ »ÅÒ¾ºã¹¤ÅͧàËÅàÁ×èÍ ¾.È.2523 ¤¹μСÑèÇ»†Ò·Õèà¤ÂàËç¹à·ÇÃٻͧ¤ ¹ÕéàÃÕÂ¡Ç‹Ò “¾ÃÐÅÑ¡ÉÁ³ ” »˜¨¨ØºÑ¹¨Ñ´áÊ´§ã¹¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¶ÅÒ§ ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ8

ÀÒ¾ÉÕÁÒáѳà±ÂÐáÅÐãºË¹ŒÒ·Õè¶Ù¡μÑ´

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 6. ˹ŒÒ 2493.

▒ 13 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

(3) àÈÕÂÃÀÙà·ÇÕ »ÃзѺ·Ò§àº×éͧ«ŒÒ¢ͧ¾ÃÐÇÔÉ³Ø ¾Ñ¡μà ¢Í§à´ÔÁ¶Ù¡μѴ仢ÒÂμ‹ÍÁÒ ¾º·Õè » ÃÐà·ÈÍÑ § ¡ÄÉ áÅÐμ‹ Í ÁÒä´Œ ÃÑ º ¤× ¹ àÁ×è Í à´× Í ¹¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2516 ¨Ñ ´ áÊ´§ã¹ ¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¶ÅÒ§ ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ ʋǹͧ¤ (ÅíÒμÑÇ) à¡çºÃÑ¡ÉÒ·Õè¾Ô¾Ô¸Àѳ± ÇÑ´¹ÒÃÒ³ԡÒÃÒÁ μíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¤¹μСÑèÇ»†Ò·Õèà¤ÂàËç¹à·ÇÃٻͧ¤ ¹Õé àÃÕÂ¡Ç‹Ò “¹Ò§ÊÕ´Ò”9 à·ÇÃÙ»·Ñé§ÊÒÁ·Õ辺·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ÁÕÍÒÂØÃÒÇ»ÅÒ¾ط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 14-¡ÅÒ§ ¾Ø·¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 15 ໚¹¡ÒÃÊÌҧ¢Öé¹ã¹ÃÐÂзŒÒÂæ 㹤ҺÊÁØ·ÃÀÒ¤ãμŒ â´Â¨Ðμ‹Í´ŒÇ ¾Ø·¸ÁËÒÂҹࢌÒÁÒá·¹·Õè10 (4) ÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ¨ÒÃÖ¡ÍÑ¡Éû˜ÅÅÇÐ ÀÒÉÒ·ÁÔÌ áººÍÔ¹à´ÕÂãμŒ ÍÒÂØÃÒÇ ¾.È.1300-140011 (5) àÈÉàÈÕÂþÃСà ໚¹ËÔ¹ª¹Ç¹ÊÕ´íÒÊÙ§ 36 ૹμÔàÁμà ÂÒÇ 26 ૹμÔàÁμà (6) Ἃ¹ÈÔÅÒ°Ò¹ºÑÇ à»š¹°Ò¹ºÑǢͧ¾ÃйÒÃÒ³ ÁÕËͧÃÍ¡ÒêíÒÃØ´ áμ‹ÂѧàËç¹ ÅÇ´ÅÒÂÊǧÒÁ

àÈÕÂÃÀÙà·ÇÕ à´ÔÁÍÂÙ‹·ÕèμíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¶Ù¡ÅͺμÑ´ä»àÁ×èÍ ¾.È.2509 ºÃÔÉÑ·Ê» §¤ áιªÑ蹨íÒ¡Ñ´ Å͹´Í¹«×éÍäÇŒ áÅÐÁͺ¤×¹ãËŒ¡ÃÁÈÔŻҡà àÁ×èÍà´×͹¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2516 ·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 9. ˹ŒÒ 3440.

·ÕèÁÒ : »ÃзØÁ ªØ‹Áà¾ç§¾Ñ¹¸Ø . »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÍÒøÃÃÁÀÒ¤ãμŒ áËÅ‹§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÊíÒ¤ÑÞã¹»ÃÐà·Èä·Â. ¡ÃØ§à·¾Ï : ÊØÇÕÃÔÂÒÊÒÊ ¹. 2544. ˹ŒÒ 124.

▒ 14 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ª‹Ç§ ¾.È.2452-2453 àÍàμÕ¹ àÍç´Áͧ´ ÅÙà¹μ à´Í ÅÒ¨§¡ÔáÂà áÅÐËÅØÂÊ à´Í ¿ â¹μ ªÒǽÃѧè àÈÊÁÒ·Õàè ¢ÒàÇÕ§ Êѹ¹ÔɰҹNjÒà·ÇÃٻͧ¤ ãËދ໚¹ÃÙ»¾ÃÐÈÔÇÐ à·ÇÃÙ»ÊμÃÕ໚¹¹Ò§»ÒÃÇμÕ (ªÒÂҢͧ¾ÃÐÈÔÇÐ) áÅÐà·ÇÃÙ»Íաͧ¤ ໚¹à·¾ã¹·‹ÒàμŒ¹ÃíÒ »˜¨¨ØºÑ¹Ê‹Ç¹Ë¹Öè§à¡çºäÇŒ·ÕèÇÑ´ºŒÒ¹àËÅ (ÇÑ´¹ÒÃÒ³ԡÒÃÒÁ) μíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò »ÃÐÇÑμÔ¡Ò䌹¾º¨ÒÃÖ¡º¹à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ¾.È.2445 ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ÁÔÊàμÍà àºÍà ¤ (H. W. Bourke) ਌Ò˹ŒÒ·Õè㹡ÃÁÃÒªâÅË¡Ô¨ ¡ÃзÃǧ à¡ÉμÃÒ¸Ô¡Òà ÊíÒÃǨáËÅ‹§á˴պءã¹μСÑèÇ»†Ò ä´Œ¾º Ἃ ¹ ËÔ ¹ ¢¹Ò´ 55 x 50 ૹμÔ à Áμà º¹à¢Ò ¾ÃйÒÃÒ³ à¢μμСÑèÇ»†Ò ã¡ÅŒ¡Ñºá¼‹¹ÈÔÅÒ«Ö觨íÒËÅÑ¡ ¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡·Õè 26 ¨ÒÃÖ¡¾º·Õè ໚ ¹ ÃÙ » ¾ÃÐÍÔ È Çà ÁÕ º ÃÔ Ç ÒÃÍÂÙ‹ 2 ¢Œ Ò § ä´Œ à Ò§ҹ à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ μСÑèÇ»†Ò μ‹Í¾ÃÐÊÒÃÊÒʹ ¾Å¢Ñ¹¸ (G.E.Gerini) ·ÕèÁÒ : ÂÍà ¨ à«à´Ê ªíÒÃÐáÅÐá»Å. »ÃЪØÁÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡ ÀÒ¤·Õè 2. ¨Ñ´¾ÔÁ¾ â´Â ¡ÃÁÈÔŻҡà ¤ÃÑ駷Õè 2, 2504.

¾.È.2447 ¾ÃÐÊÒÃÊÒʹ ¾Å¢Ñ¹¸ (G.E.Gerini) ¡Å‹ÒǶ֧¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡¹Õé¤ÃÑé§áá㹼ŧҹàÃ×èͧ Siamese archaeology ã¹ÇÒÃÊÒà Journal of the RoyalAsiatic μ‹ÍÁÒ ¾Ñ¹μÃÕ de Lajonquiere ä´Œ¤Ñ´ÅÍ¡ ¹íÒä»ãËŒ L. Finot ´Ù ¾.È.2453 L. Finot à¢Õ¹ã¹ÇÒÃÊÒà BCAI ¤.È.1910 (¾.È.2453) Ç‹Ò μÑÇÍÑ¡ÉùÑé¹à»š¹ÀÒÉÒ ÍÔ¹à´Õ·Õèà¡‹Òá¡‹ áμ‹ÂѧäÁ‹ÊÒÁÒö͋ҹ¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡¹Õéä´Œ ¾.È.2456 ÊÁÑ Â ÃÑ ª ¡ÒÅ·Õè 6 ÈÒÊμÃÒ¨ÒàHultzsch ÃкØÇ‹Ò ¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡¹Õé໚¹ÀÒÉÒ·ÁÔÌ μÑÇÍÑ¡Éà ໚¹ÍÑ¡É÷ÁÔÌâºÃÒ³ ÊÅÑ¡¢Ö¹é 㹾ط¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 12 ËÃ×Í 14 μÕ ¾Ô Á ¾ ¼ ŧҹ㹠JRAS àÁ×è Í ¤.È.1913 (¾.È.2456) áÅÐä´Œ¾ÂÒÂÒÁÍ‹Ò¹áÅŒÇá¡Œä¢ÍÕ¡¤ÃÑé§Ë¹Öè§

¾ÃÐÊÒÃÊÒʹ ¾Å¢Ñ¹¸ (G.E.Gerini)

·ÕÁè Ò : ÇÒÃÊÒÃàÁ×ͧâºÃÒ³ »‚·èÕ 39 ©ºÑº·Õè 3 ¡Ã¡®Ò¤Á-¡Ñ¹ÂÒ¹ 2556 ˹ŒÒ 80.

▒ 15 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¤íÒ¨ÒÃÖ¡ (ÀÒÉÒ·ÁÔÌ) ºÃ÷Ѵ·Õè 1 ÃÇÃÚÁ¹Ú ¡Ø (³) ºÃ÷Ѵ·Õè 2 (Á) ¹Ú μÒ¹Ú ¹§Ú¤ÙÃä± ºÃ÷Ѵ·Õè 3 (μÚ) âμ®þ® ¡ØÌÁÚ à»ÃÚ ÈÚÃÕ (ÍǹÕ) ºÃ÷Ѵ·Õè 4 ¹ÒóÁÚ Á³Ô¡Ú¡ÔÃÒÁμÒμÒÃÚ (¡) ºÃ÷Ѵ·Õè 5 (¡Ø) ÁÚ àȳÒÁؤμÚμÒÃÚ¡¡ØÁÚ ºÃ÷Ѵ·Õè 6 (ÁØÌØ) ·ÒÃÚ¡Ú¡ØÁÚ Í䱡ÚÅÁÚ ¤íÒá»Å ÊÃЪ×èÍÈÃÕ (ÍǹÕ) ¹ÒìÑÁ «Öè§...ÃÇÃÁѹ ¤Ø (³)...(Á) ¹ ä´Œ¢Ø´àͧã¡ÅŒ (àÁ×ͧ) ¹Ñ§¤Ùà ÍÂً㹡ÒÃÃÑ¡ÉҢͧÊÁÒªÔ¡áË‹§Á³Ô¤ÃÒÁáÅТͧ¡Í§Ë¹ŒÒ¡ÑºªÒÇä˪ÒǹÒ12 ¨Ò¡¡ÒÃÈÖ¡ÉҢͧ ´Ã.¸Ô´Ò ÊÒÃÐÂÒ àÃ×èͧ»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ºÃÔàdz : ¾Ñ²¹Ò¡Òâͧ ¡ÒäŒÒáÅÐÍíÒ¹Ò¨ã¹ÁËÒÊÁØ·ÃÍÔ¹à´Õ·ÕèÊÑÁ¾Ñ¹¸ ¡Ñº¹‹Ò¹¹éíÒàÍàªÕÂμÐÇѹÍÍ¡à©Õ§ãμŒ¡‹Í¹ μŒ¹ÊÁÑÂãËÁ‹ ÃкØÇÒ‹ ¨ÒÃÖ¡ÀÒÉÒ·ÁÔ̴ѧ¡Å‹ÒÇ໚¹¨ÒÃÖ¡ÊÁѾÃÐ਌ҹѹ·ÔÇÃÁѹ·Õè 3 ÃÒªÇ§È »Å˜ ÅÇÐ ´Ã.¸Ô´ÒÃкØÇÒ‹ ¡ÒûÃÒ¡¯¨ÒÃÖ¡ÀÒÉÒ·ÁÔÌã¹»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ¢Í§»˜ÅÅÇÐÁÕ¹ÂÑ ËÅÒ»ÃСÒà ÍÒ·Ô »ÃЪҡÃʋǹÁÒ¡ã¹àÇÅÒ¹Ñ鹤§à»š¹ªÒÇ·ÁÔÌËÃ×ͼٌÊÒÁÒö㪌ÀÒÉÒ·ÁÔÌÊ×èÍÊÒà ÀÒÉÒ¹Õé ¡ÅÒÂ໚¹·Õ¹è ÂÔ Á´ŒÇÂÊÒàËμØã´ÊÒàËμØË¹Ö§è ·ÕÊè Òí ¤ÑÞ¹‹Ò¨Ð¢Ö¹é ÍÂÙ¡‹ ºÑ àËμؼŷҧ´ŒÒ¹àÈÃÉ°¡Ô¨¡ÒäŒÒ 㹪‹Ç§àÇÅÒ«Ö觻˜ÅÅÇÐä´Œª×èÍÇ‹ÒÁÕÍíÒ¹Ò¨μÑé§à»š¹ÍҳҨѡÃãËÞ‹âμáÅÐÊ‹§àÃ×ͤŒÒ¢ÒÂä»ÊÙ‹àÍàªÕ μÐÇѹÍÍ¡à©Õ§ãμŒ¹Ñé¹ ¾Ç¡»˜ÅÅÇСÅѺ㪌¨ÒÃÖ¡μÑÇÍÑ¡É÷ÁǪ̂ÒÃÖ¡¢ŒÍ¤ÇÒÁ·ÕèáÊ´§¶Ö§ÍíÒ¹Ò¨ áÅÐ໇ÒËÁÒ¢ͧμ¹ã¹Íѹ·Õè¨ÐÊ‹§àÊÃÔÁáÅÐμÑ駪ØÁª¹¡ÒäŒÒ¢Öé¹ã¹μ‹Ò§á´¹ àÈÉàÊÕéÂÇ˹Ö觢ͧ¨ÒÃÖ¡μÑÇÍÑ¡ÉÃÀÒÉÒ·ÁÔÌ·Õ辺ºÃÔàdzà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ μСÑèÇ»†Ò «Öè§ ´Ã.¸Ô ´ ÒàÃÕ Â ¡Ç‹ Ò “¨ÒÃÖ ¡ μСÑè Ç »† Ò ” ºÑ ¹ ·Ö ¡ Ç‹ Ò ÁÕ ¡ ÒÃ¢Ø ´ Í‹ Ò §à¡ç º ¹éí Ò áÅÐãËŒ ª×è Í Í‹ Ò §¹éí Ò ¹Ñé ¹ Ç‹ Ò “ÈÃÕÍǹԹÒÃÒ¹ÑÁ” (Sri Avani Naranam) â´Â¡ÒôíÒà¹Ô¹§Ò¹¢Í§ËÑÇ˹ŒÒ¹Ñ§¡Ùà (Nangur) ¼ÙŒË¹Öè§ «Ö觤§à»š¹¼ÙŒË¹Ö觷ÕèÁÕÍíÒ¹Ò¨ÊíÒ¤ÑÞ (μíÒ¹Ò¹·ÁÔÌàÅ‹ÒNjҾǡ¹Ñ§¡ÙÃä´Œá싧§Ò¹¡Ñº¡ÉÑμÃÔ â¨ÌÐ ¡ÐäáÑÅ) ÊÁÒªÔ¡¢Í§ÊÁÒ¤Á¾‹Í¤ŒÒÁ³Õ¤ÃÒÁ໚¹¼ÙŒ´ÙáÅÍ‹Ò§à¡çº¹éíÒ «Öè§ËÑÇ˹ŒÒ¡ÅØ‹Á ãËŒÊÌҧ¢Öé¹

ÊÃйéíÒ ·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³

▒ 16 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

´Ã.¸Ô´ÒàËç¹Ç‹Ò¨ÒÃÖ¡´Ñ§¡Å‹ÒÇ·íÒãˌ䴌àË繤ÇÒÁËÇÁÁ×ÍÃÐËÇ‹Ò§¼ÙÁŒ ÍÕ Òí ¹Ò¨ÃÑ°ã¹ÍÔ¹à´ÕÂμ͹ãμŒ ½†ÒÂË¹Ö§è ¡Ñº¡ÅØÁ‹ ¸ØáԨã¹ÍÔ¹à´Õ·ÕÃè ÇÁμÑÇ໚¹ÊÁÒ¤Á¾‹Í¤ŒÒÁ³Õ¤ÃÒÁÍÕ¡½†ÒÂË¹Ö§è ¤ÇÒÁËÇÁÁ×͹Õé ÁÕÅѡɳТͧ¡ÒÃ㪌·ËÒÃ໚¹¡íÒÅѧºØ¡àºÔ¡áÅÐμÑ駪ØÁª¹·Ò§¡ÒäŒÒ ¾ÃŒÍÁÊÌҧ͋ҧà¡çº¹éíÒ ÊíÒËÃѺ㪌 ÁÕ¹éíÒ¡Ô¹¹éíÒ㪌 ÍíҹҨ㹡ÒäǺ¤ØÁ´ÙáÅÍ‹Ò§à¡çº¹éíÒμ¡ÍÂÙ‹¡ÑºÊÁÒªÔ¡¾‹Í¤ŒÒÁ³Õ¤ÃÒÁ «Ö觨ÒÃÖ¡μСÑèÇ»†Ò㪌¤íÒÇ‹Ò “ÁÒ¹Ô¡¡ÔÃÒÁÑμμÑà ” (Manikkiramattar) ª×èÍÍ‹Ò§à¡çº¹éíÒ “ÍǹԹÒÃÒ¹ÑÁ” (Avani Naranam) ໚¹ª×èÍÊíÒ¤ÑÞáÅÐÁÕ¤ÇÒÁËÁÒ ¡ÒÃμÑ駪×èÍÍ‹Ò§à¡çº¹éíÒÇ‹Ò ÍǹԹÒÃÒ¹ÑÁ (Avani Naranam) ¤×Í¡ÒûÃСÒȾÃйÒÁ¡ÉÑμÃÔ ¹Ñè¹àͧ 㹤í Ò »ÃÐ¾Ñ ¹ ¸ º ·ÊÃÃàÊÃÔ Þ ¡ÉÑ μ ÃÔ Â ¹Ñ ¹ ·Ô Ç ÃÁÑ ¹ ·Õè 3 ª×è Í ¹Ñ ¹ ·Ô ¡ СÅÑ Á º¡Ñ Á (Nandikkalambakam) ·Õè  ¡Â‹ Í §Ç‹ Ò ¾ÃÐͧ¤ ÁÕ Íí Ò ¹Ò¨àË¹× Íâ¨ÌÐ ä´Œ ¾ Ãó¹Ò¶Ö § ¾ÃÐ਌ҹѹ·ÔÇÃÁѹ·Õè 3 Ç‹Ò໚¹ “ÍǹԹÒÃÒ¹ÑÁ” (Avani Naranam) ¼ÙŒÁաͧàÃ×Í໚¹Á§¡Ø® ¼ÙŒ«Öè§ÁÕ¡íÒÅѧ·Ò§àÃ×ͤѺ¤Ñè§ à»š¹à¨ŒÒáË‹§ÊÕèÁËÒÊÁØ·Ã «Öè§ÁÕ¤Å×è¹à»š¹¿Í§©Ò¹13 ¾×é¹·Õ躹à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ μСÑèÇ»†Ò «Ö觻˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹ã¹·ŒÍ§·ÕèμíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ö§à»š¹ªØÁª¹·Ò§¡ÒäŒÒ¢Í§¾‹Í¤ŒÒÍÔ¹à´ÕÂμ͹ãμŒ·Õè¤Òºà¡ÕèÂÇÁÒμÑé§áμ‹ÊÁѨѡÃÇÃôԷÁÔÌ (Tamil) ÃÒªÇ§È â¨ÌÐ ¶Ö§ÊÁÑ»˜ÅÅÇЫÖè§ÁÕÍíÒ¹Ò¨μÑé§à»š¹ÍҳҨѡÃãËÞ‹âμáÅÐÊ‹§àÃ×ͤŒÒ¢Ò ä»ÊÙà‹ ÍàªÕÂμÐÇѹÍÍ¡à©Õ§ãμŒμ§Ñé áμ‹ÊÁÑ ¾ÃÐ਌ҹѹ·ÔÇÃÁѹ·Õè 3 â»Ã´à¡ÅŒÒÏ ãËŒ Ê‹ § ·ËÒÃÁÒ¢Ø ´ ÊÃÐÍ‹ Ò §à¡ç º ¹éí Ò ºÃÔ à dzà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ μСÑè Ç »† Ò μÑ§é ª×Íè Í‹Ò§¹éíÒÇ‹ÒÍǹԹÒÃÒ¹ÑÁ (Avani Naranam) áÅÐÁͺËÁÒÂãËŒ¾‹Í¤ŒÒ ÍÔ¹à´Õ·ÕèÃÇÁμÑǡѹ໚¹ÊÁÒ¤Á¡ÒäŒÒ (àÈóÕ) Á³Õ¤ÃÒÁ໚¹¼ÙŒ´ÙáÅÍ‹Ò§¹éíÒ

Early Peninsular Kingdom 1st to 10th Century AD

·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay.

A History of Phuket and the Surroundings Region.

Bangkok : White Lotus 2012. P. 28.

▒ 17 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

2.2 áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õà¢Ò¾ÃÐàË¹Í »˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹ã¹à¢μºŒÒ¹ºÒ§¹ÒÂÊÕ μíҺźҧ¹ÒÂÊÕ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ºÃÔàdz»Ò¡¤Åͧ μСÑÇè »†Ò·Õàè ÃÕ¡NjÒà¡ÒФÍà¢Ò «Ö§è ໚¹¨Ø´μÔ´μ‹ÍÃÐËÇ‹Ò§àÍàªÕÂμÐÇÑ¹μ¡ ÍÔ¹à´Õ áÅÐã¹ÊÁÑÂâºÃÒ³ ÁÕÀÙà¢ÒàÃÕ¡NjÒà¢Ò¾ÃÐàË¹Í ËÃ×Íà¢Ò¾ÃÐ˹‹Í໚¹ÀÙà¢Ò¢¹Ò´àÅç¡ (»˜¡É ãμŒàÃÕ¡NjҤǹ) ÍÂÙ‹½˜›§ μç¡Ñ¹¢ŒÒÁàËÁ×ͧ·Í§ ËÃ×ͺŒÒ¹·Ø§‹ μÖ¡ º¹à¢Ò¾ÃÐà˹ÍÁÕ«Ò¡à·ÇÒÅÑ «Ö§è à¤Â໚¹·Õ»è ÃдÔÉ°Ò¹ ¾ÃÐÇÔɳØÈÔÅÒ 4 ¡Ã áμ‹ÅСêíÒÃØ´ à´ÔÁ¡‹Í¹ªíÒÃØØ´¤§·Ã§ÊÑÞÅѡɳ ·Ñé§ 2 ¤×ÍÊѧ¢ ¨Ñ¡Ã ¤·Ò áÅСŒÍ¹´Ô¹ à·ÇÃٻͧ¤ ¹àÕé »š¹ÃÙ»ÅÍÂμÑÇ¢¹Ò´ãËÞ‹ ÊÙ § 202 ૹμÔ à Áμà áÊ´§¡ÒÂÇÔ À Ò¤ ã¡ÅŒà¤Õ§¸ÃÃÁªÒμÔ ÊÇÁËÁÇ¡ËÃ×Í¡ÕÃ¯Õ Á¡Ø® ·Ã§¡Ãк͡ ⸯÕËÃ×ͼŒÒ¹Ø‹§ÂÒÇäÁ‹ÁÕ¡Òà ¤Ò´¡¯Ô ÊÙ μ à ÊÃŒ Ò §¡‹ Í ¹¾ÃÐÇÔ É ³Ø ·èÕ à ¢Ò ¾ÃйÒÃÒ³ ¤× Í ÁÕ Í ÒÂØ Ã ÒÇ¾Ø · ¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 13-14 (ªÒǺŒ Ò ¹·Õè à ¤ÂàËç ¹ àÃÕ Â ¡Ç‹ Ò ¾ÃÐà˹Í) ¨Ò¡ÃٻẺÈÔŻй‹Ò¨ÐÁÕ¤ÇÒÁ ÊÑ Á ¾Ñ ¹ ¸ ¡Ñ º ·Ñé § ÈÔ Å »ÐÍÔ ¹ à´Õ  ÊÁÑ Â ÃÒªÇ§È »˜ÅÅÇÐáÅÐÈÔÅ»Ðà¢ÁÃÊÁÑ¡‹Í¹àÁ×ͧ¾Ãй¤Ã ¡ÒüÊÁ¼ÊÒ¹·Ò§ÈÔÅ»Ðઋ¹¹ÕéÊзŒÍ¹¤ÇÒÁ Êí Ò ¤Ñ Þ ¢Í§àÁ× Í §μСÑè Ç »† Òã¹°Ò¹ÐàÁ× Í §·‹ Ò ½˜› § μÐÇÑ ¹ μ¡ ÍҨ໚ ¹ ¨Ø ´ à´Ô ¹ ·Ò§¢Œ Ò Á ¤ÒºÊÁØ·Ãä»Âѧ½˜§› μÐÇѹÍÍ¡àÊŒ¹·Ò§ááæ14

¾ÃÐÇÔɳبҡ¤Ç¹¾ÃÐàË¹Í àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ÍÒÂØÃÐËÇ‹Ò§¡ÅÒ§¾Ø·¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 11¡ÅÒ§¾Ø·¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 12 ¾ÔÃÔÂÐ ä¡ÃÄ¡É ¹Ñ¡»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÈÔŻкÃÃÂÒÂÇ‹Ò “ÁÕÅѡɳСŌÒÁà¹×éÍ·ÕèÅèíÒÊѹẺºØÃØÉ...»ÃÐμÔÁÒ¡ÃÃÁªÔé¹¹ÕéáÊ´§ãËŒàË繶֧¨Ø´ÂÍ´¢Í§ ¤ÇÒÁÊíÒàÃç¨ã¹¡ÒÃÊÌҧÊÃä ·Ò§ÈÔŻТͧÀÒ¤ãμŒÂؤ¹Ñé¹” ·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 6. ˹ŒÒ 2380.

▒ 18 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

âºÃҳʶҹº¹ÂÍ´à¢Ò¾ÃÐàË¹Í Archaeological remains of architecture on the top of Khao Phra Noe

·ÕèÁÒ : ·Ø‹§μÖ¡¨Ø´àª×èÍÁâ§àÊŒ¹·Ò§ÊÒÂäËÁ·Ò§·ÐàÅ Thung Tuk : A Settlement Linking Together the Maritime Silk Route ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃâ´Â ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒËÇÁ¡Ñº¡ÃÁÈÔŻҡà ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1, 2552. ˹ŒÒ 111.

ºÃÔàdzμÕ¹à¢Ò¾ÃÐàË¹Í à»š¹ÊÃйéíÒâºÃÒ³ ໚¹ËÅÑ¡°Ò¹áÊ´§Ç‹Ò¤¹ÍÔ¹à´ÕÂâºÃÒ³ ÁÒμÑ駪ØÁª¹ºÃÔàdz¹Õé Ã.È.128 (¾.È.2452) ÊÁà´ç¨¾ÃкÃÁâÍÃÊÒ¸ÔÃÒªÊÂÒÁÁ¡Ø®ÃÒª¡ØÁÒà ਌ҿ‡ÒÁËÒǪÔÃÒÇظ (μ‹ÍÁÒ¤×Í ÃѪ¡ÒÅ·Õè 6) àʴ稻ÃоÒÊËÑÇàÁ×ͧ»˜¡É ãμŒ·Ã§ä»áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ¤Ç¹¾ÃÐàË¹Í ·Ã§ºÑ¹·Ö¡Ç‹Ò “¢Öé¹ä»´Ùà·ÇÃÙ»«Öè§ÍÂÙ‹º¹à¢Ò¾ÃÐàË¹Í à»š¹ÃÙ»¾ÃйÒÃÒ³ ·íÒ´ŒÇÂËÔ¹·ÃÒ μÑé§ÍÂÙ‹¡ÅÒ§°Ò¹¡‹ÍÍ԰Ἃ¹ãËÞ‹æ ¼Ô´¡ÑºÍÔ°·Õè㪌㹡ÒŹÕé”15 àÁ×èÍ ¾.È.2470 ÊÁà´ç¨¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾â»Ã´ãËŒ¹íÒà·ÇÃٻͧ¤ ¹Õéä»à¡çºäÇŒ·Õè ¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¾Ãй¤Ã

2.3 áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ËÃ×Í·Ø‹§μÖ¡ ºŒÒ¹·Ø‹§μÖ¡»˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹º¹à¡ÒФÍà¢Ò ã¹à¢μËÁÙ‹ 3 μíÒºÅà¡ÒФÍà¢Ò ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ʶҹ·Õè·ÕèªÒǺŒÒ¹àÃÕÂ¡Ç‹Ò “àËÁ×ͧ·Í§” ËÃ×Í “ËÑÇ·‹Ò” ¤×ͺÃÔàdz·Õ辺 ·Í§¤íÒ·ÃÒ àÈÉ¡ÃÐàº×éͧ¶ŒÇªÒÁÊÁÑÂμ‹Ò§æ ÅÙ¡»˜´ à§Ô¹àËÃÕÂÞÍÔ¹à´Õ «Ò¡ÍÔ° «Ò¡μÖ¡ Ἃ¹ËÔ¹ªÔé¹Ê‹Ç¹ÍÒ¤ÒÃà·Çʶҹ Ἃ¹ËÔ¹°Ò¹à·ÇÃÙ» Ἃ¹ËÔ¹ÊÅÑ¡à·ÇÃÙ» ¾ÃФà³ÈÇà ÊÅÑ¡´ŒÇÂËÔ¹ ¾Ãоط¸ÃÙ» ¢ÇÒ¹ËÔ¹ ËÔ¹º´ÂÒ ÏÅÏ Íѹ໚¹·ÕèÁҢͧª×èͺŒÒ¹·Ø‹§μÖ¡16

▒ 19 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

à§Ô¹àËÃÕÂÞÍÔ¹à´Õ·Õ辺¹Ñé¹μ‹ÍÁÒ ¡‹Í§á¡ŒÇ ÇÕÃлÃÐ¨Ñ¡É ¹Ñ¡ÀÒÉÒâºÃÒ³¢Í§¡ÃÁÈÔŻҡà ÃкØÇ‹Ò ÍÑ¡É÷Õèà¢Õ¹ã¹àËÃÕÂÞ໚¹ÍÑ¡ÉÃà·Ç¹Ò¤ÃÕ à¢Õ¹¢ŒÍ¤ÇÒÁÇ‹Ò “¹ÒÃÒ³”17 ã¹ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 áË‹§¡ÃاÃÑμ¹â¡ÊÔ¹·Ã àιÃÕèÂÍà ¨ Ê¡ Íμ ਌ҡÃÁÃÒªâÅË¡Ô¨Ï à¤ÂÁÒÊíÒÃǨºŒÒ¹·Ø‹§μÖ¡ ¾º·Í§¤íÒ·ÃÒ¨Á¡ÃШÒÂÍÂÙ‹ãμŒ´Ô¹¨íҹǹÁÒ¡ áμ‹àËç¹Ç‹ÒäÁ‹ãª‹áË ã¹·ŒÍ§·Õè¹Ñé¹ ºÃÔàdz¹Ñé¹¹‹Ò¨Ð໚¹μÅÒ´¡ÒäŒÒÊÁÑÂâºÃÒ³ ÁÕ¡Òùíҷͧ¤íÒ·ÃÒÂÁÒ¤ŒÒ¢Ò¡ѹ Ã.È.128 (¾.È.2452) ÊÁà´ç ¨ ¾ÃкÃÁâÍÃÊÒ¸Ô Ã ÒªÊÂÒÁÁ¡Ø ® ÃÒª¡Ø Á ÒÃ਌ Ò ¿‡ Ò ÁËÒǪÔÃÒÇظ (μ‹ÍÁÒ¤×Í ÃѪ¡ÒÅ·Õè 6) àʴ稻ÃоÒÊËÑÇàÁ×ͧ»˜¡É ãμŒ·Ã§ä»áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ àËÁ×ͧ·Í§ËÃ×Í·Ø‹§μÖ¡ ·Ã§ºÑ¹·Ö¡Ç‹Ò “ÁÕÁÙÅ´Ô¹«Ö觢شŧ仾ºÍ԰Ἃ¹ãËÞ‹æ Í‹ҧà´ÕÂǡѺ·Õè㪌 ¡‹Í°Ò¹à·ÇÃÙ»·Õèà¢ÒàÇÕ§áÅÐà¢Ò¾ÃÐàË¹Í ¡Ñº¾ºÈÔÅÒÊͧἋ¹·ÕèμѴ໚¹Ãٻǧ¡ÅÁ ÁÕÃÙÊÕèàËÅÕèÂÁ ÍÂÙ‹¡ÅÒ§ ¨Ð໚¹°Ò¹ÈÔÇÅÖ§¤ ËÃ×ÍÊíÒËÃѺÃͧàÊÒ¡çä´Œ·Ñé§ÊͧÍ‹ҧ”18 ¾.È.2478 ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 7 ¿ÃÒ¹«ÔÊ àÍçª ä¨ÅÊ (Francis H. Giles) àÊ¹Í ¤ÇÒÁàËç ¹ Ç‹ Ò áËÅ‹ §âºÃÒ³¤´Õ à ËÁ× Í §·Í§áÅФǹ¾ÃÐàË¹Í ¹‹ Ò ¨Ð໚ ¹ àÁ× Í §·‹ Ò Êí Ò ¤Ñ Þ ã¹¾Ø·¸ÈμÇÃÃÉ·Õè 6-7 à¾ÃÒÐÁÕ·íÒàÅàËÁÒÐÊÁ à¢ÒàʹÍÇ‹Ò ·Í§ÃÙ»¾Ãó·Õ辺·Õè·Ø‹§μ֡໚¹ ÊÔ¹¤ŒÒËÃ×Íà§Ô¹μÃÒ μŒ¹·ÈÇÃÃÉ 2500 ÍÅÒÊáμà áÅÁ»Š ÊíÒÃǨ¾ºÅÙ¡»˜´¨íҹǹÁҡ㹺ÃÔàdzºŒÒ¹·Ø‹§μÖ¡ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò áÅзÕèऴÒË ÁÒàÅà«Õ ÃÒ§ҹ¼Å¡Ò䌹¾ºã¹¾.È.2504 ËÅÑ § ¨Ò¡¹Ñé ¹ ÁÕ ¡ ÒÃÊí Ò ÃǨáÅÐÈÖ ¡ ÉÒÅÙ ¡ »˜ ´ ·Õè ¾ º¨í Ò ¹Ç¹ÁÒ¡·Õè ºŒ Ò ¹·Ø‹ § μÖ ¡ ·Õè μ СÑè Ç »† Ò ÍÕ¡ËÅÒ¤ÃÑé§ àª‹¹ ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊíÒÃǨ¢Í§à¢ÁªÒμÔ à·¾äªÂ ¨Ò¡¡ÃÁÈÔŻҡà àÁ×èÍ»‚ ¾.È.2528 ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊíÒÃǨ¢Í§½Ò¡¨Ôμ ÃҪķ¸Ôì àÁ×èÍ»‚¾.È.2528 ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊíÒÃǨ ¢Í§¾ÃªÑ ÊبÔμμ áÅÐà¢ÁªÒμÔ à·¾äªÂ àÁ×èÍ»‚¾.È.2528 ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊíÒÃǨ¢Í§ÍÁÃÒ ÈÃÕÊتÒμÔ àÁ×èÍ»‚¾.È.2532 ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊíÒÃǨ¢Í§¾ÃªÑ ÊبÔμμ àÁ×èÍ»‚¾.È.2532 ÃÒ§ҹ ¡ÒÃÊíÒÃǨ¢Í§ÃŒÍÂàÍ¡ºØ³ÂÄ·¸Ôì ©ÒÂÊØÇÃó áÅÐàÃäà ¹ÑÂÇѲ¹ àÁ×èÍ»‚¾.È.2546 ÃÒ§ҹ ¡ÒÃÊí Ò ÃǨ¢Í§ÈÃÑ ³ ÂÒ ÊØ Ç ÃóÒÅÑ Â àÁ×è Í »‚ ¾ .È.2548 ÃÒ§ҹ¡ÒÃÊí Ò ÃǨÅÙ ¡ »˜ ´ ¢Í§ ¹ÒÂá¾·Â ºÑÞªÒ ¾§É ¾Ò¹Ôª «Öè§ÊíÒÃǨª‹Ç§ ¾.È.2547-2553 ¢³Ðà´ÕÂǡѹÁÕ¡ÒÃÊíÒÃǨ¾º ÅÙ¡»˜´¨íҹǹÁÒ¡ã¹ËÅÒ¾×é¹·Õè¢Í§ÀÒ¤ãμŒ19

▒ 20 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

´ŒÒ¹Ë¹ŒÒ

´ŒÒ¹ËÅѧ

àËÃÕÂÞáÅÐμÃÒ»ÃзѺ ¾º·Õ躌ҹ·Ø‹§μÖ¡ áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ã¹ªØÁª¹âºÃÒ³μСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 3. ˹ŒÒ 1222.

âºÃÒ³ÇÑμ¶Ø ¾º·Õ躌ҹ·Ø‹§μÖ¡ áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ 㹪ØÁª¹âºÃÒ³μСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 2. ˹ŒÒ 519.

à¤Ã×èͧ»ÃдѺ·íÒ´ŒÇ·ͧ ¾º·Õ躌ҹ·Ø‹§μÖ¡ áËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàËÁ×ͧ·Í§ã¹ªØÁª¹âºÃÒ³μСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 2. ˹ŒÒ 555.

▒ 21 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¨Ò¡ËÅÑ¡°Ò¹·Ò§âºÃÒ³¤´Õ·»Õè ÃÒ¡¯áÊ´§ãËŒàË繶֧¤ÇÒÁ໚¹àÁ×ͧ·‹ÒáË‹§ãËÞ‹ã¹ÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ¢Í§μÐâ¡ÅÒ ·ÕÁè ¤Õ ¹¹Ò¹ÒªÒμÔà´Ô¹àÃ×ÍࢌÒÁҾѡ¨Í´àÃ×ÍáÅÐáÅ¡à»ÅÕÂè ¹ÊÔ¹¤ŒÒ¡Ñ¹ ÊÔ§è ¢Í§ ·Õ辺¨Ö§ÁÒ¨Ò¡ËÅÒÂáËÅ‹§ËÅÒªÒμÔ àª‹¹ ÍÔ¹à´Õ à»Íà à«Õ ÍÒËÃѺ ¨Õ¹ ÏÅÏ ¾‹Í¤ŒÒºÒ§Ê‹Ç¹ ä´Œμ§Ñé ¶Ô¹è °Ò¹ªÑÇè ¤ÃÒÇáÅÐÊÌҧà·ÇÃÙ»à¾×Íè ºÙªÒËÅÒÂͧ¤ μ§Ñé äÇŒËÅÒÂáË‹§ ÃÇÁ·Ñ§é ¾º¾Ãоط¸ÃÙ» »Ò§ÁÒÃÇÔªÑÂáÊ´§¶Ö§¡ÒÃࢌÒÁҢͧªÒǾط¸ ·Ñé§ËÁ´Â×¹Âѹ¤ÇÒÁ໚¹àÁ×ͧ·‹Ò·Õèà¨ÃÔÞÃØ‹§àÃ×ͧ ã¹Í´ÕμÍѹÂÒǹҹ¢Í§μÐâ¡ÅÒ«Öè§μ‹ÍÁÒ¤×ÍμСÑèÇ»†Ò

ÅÙ¡»˜´ÊÕ ¨Ò¡àËÁ×ͧ·Í§ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529. àÅ‹Á 3. ˹ŒÒ 1222.

âÊÁÒʡѹ·Ð (à·¾ÕÍØŒÁà´ç¡) Somaskanda ¾º·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ·Ø‹§μÖ¡

·ÕèÁÒ : ·Ø‹§μÖ¡¨Ø´àª×èÍÁâ§àÊŒ¹·Ò§ÊÒÂäËÁ·Ò§·ÐàÅ Thung Tuk : A Settlement Linking Together the Maritime Silk Route ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃâ´Â ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒËÇÁ¡Ñº¡ÃÁÈÔŻҡà ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1, 2552 ˹ŒÒ 27.

âºÃÒ³ÇÑμ¶Ø¾º·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ·Ø‹§μÖ¡

·ÕèÁÒ : ·Ø‹§μÖ¡¨Ø´àª×èÍÁâ§àÊŒ¹·Ò§ÊÒÂäËÁ ·Ò§·ÐàÅ Thung Tuk : A Settlement Linking Together the Maritime Silk Route ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃâ´Â ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒËÇÁ¡Ñº ¡ÃÁÈÔŻҡà ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 1, 2552. ˹ŒÒ 34.

บทที่ 3

ตะกั่วปาในฐานะเมืองดานหนาทะเลนอก ยุคกอนปฏิรูปการปกครอง

á¼¹·ÕèáÊ´§ÊÂÒÁáÅÐàÍàªÕÂμÐÇѹÍÍ¡à©Õ§ãμŒ à¢Õ¹â´ÂºÒ·ËÅǧªÒǽÃÑè§àÈÊ Ã‹ÇÁÊÁÑ¡ѺÊÁà´ç¨¾ÃйÒÃÒ³ ·ÕèÁÒ : ÇԹѠ¾§È ÈÃÕà¾ÕÂÃ, ¾Ãó¹ÒÀÙÁÔʶҹ¾Ãй¤ÃÈÃÕÍÂظÂÒ àÍ¡ÊÒèҡËÍËÅǧ (©ºÑºÊÁºÙó ). â¤Ã§¡ÒÃÇÔ¨ÑÂàÁ¸ÕÇÔ¨ÑÂÍÒÇØâÊ (Ê¡Ç.). ¡ÃØ§à·¾Ï : Êíҹѡ¾ÔÁ¾ ÍØÉÒ¤à¹Â 2551 ˹ŒÒ 26.

บทที่ 3

ตะกั่วปาในฐานะเมืองดานหนาทะเลนอก ยุคกอนปฏิรูปการปกครอง μСÑèÇ»†Ò໚¹àÁ×ͧ·‹ÒÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ àÁ×ͧ·ÕèÁÕàÈÃÉ°¡Ô¨º¹°Ò¹¡ÒäŒÒ·Ò§àÃ×Í ÁÕ¾‹Í¤ŒÒ ¹Ò¹ÒªÒμÔࢌÒÁҾѡ¨Í´àÃ×ÍáÅÐáÅ¡à»ÅÕÂè ¹ÊÔ¹¤ŒÒ¡Ñ¹ ¾‹Í¤ŒÒºÒ§Ê‹Ç¹ä´Œμ§éÑ ¶Ô¹è °Ò¹ÊÌҧà·ÇÃÙ»äÇŒºªÙ Ò ã¹Âؤáá¨Ö§¾ºÃ‹Í§ÃÍÂÍÔ·¸Ô¾ÅÈÒʹҾÃÒËÁ³ ¢Í§ ªÒÇÍÔ¹à´Õ´ѧ»ÃÒ¡¯à·ÇÃÙ»ËÅÒÂͧ¤ áÅÐÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡ ÃÇÁ·Ñé§ÊÔ¹¤ŒÒ·ÕèáÅ¡à»ÅÕ蹡ѹ¨íҹǹÁÒ¡ â´Â¾º¾Ãоط¸ÃÙ»´ŒÇ Âؤμ‹ÍÁÒÍҳҨѡÃÈÃÕÇÔªÑÂáÅÐÍҳҨѡÃμÒÁ¾ÃÅÔ§¤ ÃØ‹§àÃ×ͧ䴌»ÃÒ¡¯ËÅÑ¡°Ò¹·Ò§ ¾Ø·¸ÈÒʹÒà¾ÔèÁ¢Öé¹ ÁÕÈٹ ¡ÅÒ§¾Ø·¸ÈÒʹÒÍÂÙ‹·ÕèäªÂÒáÅй¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª μСÑèÇ»†Ò«Öè§ÍÂÙ‹ ÃÐËÇ‹Ò§ 2 àÁ×ͧ´Ñ§¡Å‹ÒǨ֧䴌ÃѺÍÔ·¸Ô¾Å¾Ø·¸ÈÒÊ¹Ò â´Âã¹·Ò§¡ÒÃàÁ×ͧáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª«Ö§è ໚¹Èٹ ¡ÅÒ§ÍҳҨѡÃμÒÁ¾ÃÅÔ§¤ ¶Í× Ç‹ÒμСÑÇè »†Ò໚¹àÁ×ͧ˹֧è ã¹àÁ×ͧ 12 ¹Ñ¡ÉÑμà »ÃШíÒ»‚¨Í ¶×ÍμÃÒÊعѢ â´ÂàÃÕ§ŌÍÁÃͺ¾ÃкÃÁ¸Òμع¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª ã¹·Ò§¡ÒÃàÁ×ͧ¨Ö§¶×ÍÇ‹ÒÂؤ¹Ñé¹àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¢Öé¹μ‹ÍÍҳҨѡÃμÒÁ¾ÃÅÔ§¤ «Öè§ÁÕàÁ×ͧ ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃҪ໚¹Èٹ ¡ÅÒ§ ¢³Ð·Õèμ‹ÍÁÒàÁ×ͧ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒªÁÕª×èÍ㹨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡·Õè˹Öè§ ¡ÃاÊØ⢷ÑÂáÊ´§¶Ö§ÍíÒ¹Ò¨·Ò§¡ÒÃàÁ×ͧ¢Í§¡ÃاÊØ⢷ÑÂ䴌ἋÁÒ¶Ö§¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁáÅŒÇ μСÑèÇ»†Ò ໚¹àÁ×ͧºÃÔÇÒÃμÒÁ¤μÔ 12 ÃÒÈբͧ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª¡ç¶Ù¡¹ÑºÇ‹ÒÁÕ¤ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸ ¡Ñº¡ÃاÊØ⢷Ñ ¼‹Ò¹·Ò§¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª´ŒÇÂ

3.1 “μ‹Ò§àÁ×ͧ” ã¹ÊÁÑ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ÊÁѾÃкÃÁäμÃâÅ¡¹Ò¶ (¾.È.1991-2031) áË‹§¡ÃاÈÃÕÍÂظÂҷç¨Ñ´¡Òû¡¤Ãͧ ËÑÇàÁ×ͧ䴌¡íÒ˹´ãËŒàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ·Ø‹§ ¶ÅÒ§ ໚¹ “μ‹Ò§àÁ×ͧ” »ÃСͺ´ŒÇ 16 àÁ×ͧ ¤×Í (1) àÁ×ͧ¾ÔɳØâÅ¡ (2) àÁ×ͧÈÃÕÊѪ¹ÒäÅ (3) àÁ×ͧ¡íÒᾧྪà (4) àÁ×ͧμÒ¡ (5) àÁ×ͧ¹¤ÃÃÒªÊÕÁÒ (6) àÁ×ͧ¾ÔäªÂ (7) àÁ×ͧྪúÙó (8) àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò (9) àÁ×ͧμСÑÇè ·Ø§‹

▒ 24 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

(10) àÁ× Í §¾Ñ · ÅØ § (11) àÁ× Í §Ê§¢ÅÒ (12) àÁ× Í §¶ÅÒ§ (13) àÁ× Í §¨Ñ ¹ ·ºÙ à ³ (14) àÁ×ͧ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª (15) àÁ×ͧμйÒÇÈÃÕ (16) àÁ×ͧ·ÇÒ ¡®ËÁÒÂÊÁÑ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ¡íÒ˹´Ç‹Ò “¶ŒÒ¼ÑÇä»ÃÒª¡Òà 16 àÁ×ͧ¹Õé ÍÂÙ‹ÀÒÂËÅѧàÁÕ ÁÕªÙŒÊÙ‹ªÒÂÍ×è¹ä«Œ ãËŒäËÁ·ÇÕ¤Ù¹μŒÍ§μÒÁº·¾ÃÐäÍ¡Òà áÅàÁ×ͧ¹Í¡¡Ç‹Ò 16 àÁ×ͧ¹Õé μŒÍ§º· ໚¹àÁ×ͧà´ÕÂǡѹ ÍÂÙ‹ÀÒÂËÅѧÁÕªÒÂÁÒ·íÒªÙŒ´ŒÇÂàÁÕÂÁѹ¨ÐäËÁ·ÇÕ¤Ù¹ÁÔä´Œ”1 ËÅÑ¡°Ò¹¹ÕéáÊ´§ãËŒàËç¹Ç‹Òã¹ÊÁÑ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ àÁ×ͧμ‹Í仹Õé ¤×Í àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò àÁ×ͧμСÑèÇ·Ø‹§ àÁ×ͧ¾Ñ·Åا àÁ×ͧʧ¢ÅÒ àÁ×ͧ¶ÅÒ§ àÁ×ͧ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª àÁ×ͧμйÒÇÈÃÕ àÁ×ͧ·ÇÒ ໚¹Ê‹Ç¹Ë¹Ö觢ͧÍҳҨѡáÃاÈÃÕÍÂظÂÒáμ‹ÍÂÙ‹ºÃÔàdzªÒ¢ͺÍíÒ¹Ò¨´ŒÒ¹ãμŒ ¢Í§¾ÃÐÃÒªÍҳҨѡà ¨Ö§à»š¹ “μ‹Ò§àÁ×ͧ” ÊÁÑÂÊÁà´ç¨¾ÃÐàÍ¡Ò·Èö (¾.È.2148-2163) ºŒÒ¹àÁ×ͧʧº ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒä´Œ¨´Ñ ÃÐàºÕº ãËŒàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò໚¹Ë¹Öè§ã¹ 17 ËÑÇàÁ×ͧ¢Ö鹡ѺÊÁØË¡ÅÒâËÁ áμ‹àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò໚¹àÁ×ͧ·‹ÒμŒÍ§ μÔ´μ‹Í¡Ñºμ‹Ò§»ÃÐà·Èμ‹ÍÁҨ֧ࢌÒÊѧ¡Ñ´¡ÃÁ·‹Ò à¾Ôè§â͹ࢌÒÊѧ¡Ñ´ÊÁØË¡ÅÒâËÁÍÕ¡¤ÃÑé§ã¹ÊÁÑÂ μŒ¹ÃÑμ¹â¡ÊÔ¹·Ã àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò໚¹àÁ×ͧ·Õμè §Ñé ÍÂÙË‹ Ò‹ §ä¡Å¨Ò¡Èٹ ÍÒí ¹Ò¨¢Í§ä·Â´ŒÇ»˜¨¨Ñ·ҧÀÙÁÈÔ ÒÊμà ÁÕ ·Ô Ç à¢Òá¹ÇÂÒÇ¢ÇÒ§ÃÐËÇ‹ Ò §½˜› § μÐÇÑ ¹ ÍÍ¡¡Ñ º μÐÇÑ ¹ μ¡ ¡ÒäÁ¹Ò¤Á·Ò§º¡Åí Ò ºÒ¡ ¨Ò¡¡ÃØ§à·¾Ï μŒÍ§¢Õ誌ҧ¢ŒÒÁà¢Ò¶Ö§ 31 áË‹§ ¢³Ð·Õè¡ÒÃμÔ´μ‹Í·Ò§·ÐàÅ´ŒÒ¹μÐÇѹμ¡ÊÒÁÒö μÔ´μ‹Í¡ÑºàÁ×ͧμ‹Ò§æ ÃÔÁ·ÐàÅä´ŒÊдǡ¡Ç‹Ò ઋ¹ ÁÐÃÔ´à´Ô¹·Ò§ÁÒà¡ÒÐÀÙà¡çμ㪌àÇÅÒ 12 Çѹ ªÒ½˜›§·ÐàÅμÐÇÑ¹μ¡¨Ö§ÁÕâ¨ÃÊÅÑ´ ¢Ñ´¢ÇÒ§¡ÒÃà´Ô¹·Ò§àÃ×Í໚¹»ÃШíÒ »ÃЪҡè֧àºÒºÒ§ àÈÃÉ°¡Ô¨μŒÍ§¾Ö§¾Ò¡ÒäŒÒ·Ò§àÃ×Í à¤Ã×èͧºÃÔâÀ¤ÍØ»âÀ¤μŒÍ§«×éͨҡÀÒ¹͡ઋ¹«×éÍ¢ŒÒÇÊÒà ¨Ò¡ÁÐÃÔ´ à¡ÒÐËÁÒ¡ (»‚¹Ñ§) Åѧ¡ÒÇÕ ÏÅÏ àÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐàÁ×ͧÃÔÁ½˜›§·ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ¨Ö§μŒÍ§ ÁÕÊÒÂÊÑÁ¾Ñ¹¸ ·Õè´Õ¡ÑºÍҳҨѡÃãËÞ‹¹ŒÍ·Ñé§ËÅÒÂઋ¹ ¾Á‹Ò à¡ÒÐËÁÒ¡ (»‚¹Ñ§) ä·ÃºØÃÕ ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª ÏÅÏ â´Â¢Ö¹é μ‹ÍÈٹ ÍÒí ¹Ò¨·Ñ§é ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ¡Ãا¸¹ºØÃÕ áÅСÃØ§à·¾Ï μÍ¹μŒ¹ Í‹ҧËÅÇÁæ

▒ 25 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

The Peninsula in Ayutthayan Times 14th to 18th Centuries

·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 53.

บทที่ 4

ตะกั่วปาและเมืองริมฝ่งอันดามันแหงอื่นๆ ในฐานะแหลงทรัพยากรแรดีบุก

¡Ò÷íÒàËÁ×ͧá˴պء·ÕèàÁ×ͧÃйͧ ¶‹ÒÂàÁ×èÍ ¾.È.2448

·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 7. ˹ŒÒ 2837.

บทที่ 4

ตะกั่วปาและเมืองริมฝ่งอันดามันแหงอื่นๆ ในฐานะแหลงทรัพยากรแรดีบุก 4.1 á˴պءÊÔ¹¤ŒÒ¼Ù¡¢Ò´¢Í§ÃÑ° ã¹ ¾.È.2061 ÊÁÑ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ÊÁÑÂÊÁà´ç¨¾ÃÐÃÒÁÒ¸Ôº´Õ·Õè 2 ÁÕ¡Ò÷íÒʹ¸ÔÊÑÞÞÒ ·Ò§¾ÃÐÃÒªäÁμÃÕÃÐËÇ‹Ò§¡Ñºâ»ÃμØà¡Ê໚¹¤Ãѧé áá·Õäè ·ÂμÔ´μ‹Í¡ÑºªÒÇμÐÇÑ¹μ¡ ÊÔ¹¤ŒÒ·Õâè »ÃμØà¡Ê ÃѺ«×éͨҡÀÒ¤ãμŒ¤×Íá˴պء ¾.È.2169 ÊÁѾÃÐ਌ҷç¸ÃÃÁä´Œ»ÃСÒÈãËŒá˴պء໚¹ÊÔ¹¤ŒÒμŒÍ§ËŒÒÁઋ¹à´ÕÂǡѺ μСÑèÇ ªŒÒ§ §ÒªŒÒ§ à¹×éÍäÁŒ äÁŒËÍÁ ˹ѧÊÑμÇ äÁŒ½Ò§ ´Ô¹»ÃÐÊÔÇ μŒÍ§¹íÒÊ‹§¾ÃФÅѧÊÔ¹¤ŒÒ à¾×èÍ·Ò§ÃÒª¡ÒÃä´Œ¢ÒÂã¹Ãкº¼Ù¡¢Ò´â´Âμç â»Ã´à¡ÅŒÒÏ ¾ÃÐÃÒª·Ò¹·Õè´Ô¹·Õè»Ò¡áÁ‹¹éíÒ à¨ŒÒ¾ÃÐÂÒ½˜›§μÐÇѹμ¡ÃÔÁ¤ÅͧºÒ§»ÅÒ¡´ ãËŒÎÍÅѹ´ÒμÑé§Ê¶Ò¹Õ¡ÒäŒÒ¢Í§ÎÍÅѹ´ÒàÃÕÂ¡Ç‹Ò “áÍÁÊàμÍà ãËÁ‹” áÅÐâ»Ã´Ï ãËŒμÑé§ÊÒ¢Ò·ÕèÀÙà¡çμáÅй¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒªà¾×èÍÃѺ«×éÍá˴պء ÊÁѾÃйÒÃÒ³ ÁÕ¡ÒÃμÔ´μ‹Í¡Ñº½ÃÑè§àÈÊ ÁÕ¡ÒÃμÑé§ËŒÒ§¤ŒÒ¢Ò·ͧᴧáÅÐá˴պء 㹡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ÁÕ¾ÃкÃÁÃÒªÒ¹ØÞÒμãËŒºÃÔÉÑ·½ÃÑè§àÈʤŒÒ¢ÒÂá˴պء·ÕèàÁ×ͧÀÙà¡çμáÅÐ àÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§à¾Õ§»ÃÐà·Èà´ÕÂÇ ¤³Ð·Ùμ¨Ò¡½ÃÑè§àÈʨ֧ÁÕÇÔÈÇ¡ÃàËÁ×ͧáËÃÇÁÍÂÙ‹´ŒÇ àÊŒ¹·Ò§¢¹Ê‹§á˴պء¨Ò¡áËÅ‹§¼ÅÔμÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ仡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ¨Ò¡ÀÙà¡çμ¼‹Ò¹ μСÑÇè ·Ø§‹ μСÑÇè »†Òâ´ÂμСÑÇè »†Ò໚¹·Ñ§é áËÅ‹§¼ÅÔμáÅÐ·Õ¾è ¡Ñ á˨´Ø ãËÞ‹¡Í‹ ¹à´Ô¹·Ò§¢ŒÒÁà¢ÒÊ¡áÅŒÇ ¢¹Å§àÃ×Í·Õè·‹Òà¢ÒÊ¡μÒÁ¤Åͧ¾¹ÁËÃ×ͤÅͧ·‹Ò¾¹Áä»ÊÙ‹ºŒÒ¹´Í¹¨Ò¡¹Ñ鹨֧¢¹Å§àÃ×Íä» ¡ÃاÈÃÕÍÂظÂÒ ª‹Ç§μŒ¹ÃÑμ¹â¡ÊÔ¹·Ã ¢Í§ä·Â ã¹Íѧ¡ÄɹѡÇÔ·ÂÒÈÒÊμà ªÒÇÍѧ¡Äɪ×èÍ »‚àμÍà ´ÙÃÍ§μ ¤Œ¹¾ºÇÔ¸Õ¡Òö¹ÍÁÍÒËÒÃâ´Â¡ÒúÃèءÃл‰Í§à¤Å×ͺ´ÕºØ¡à¾×èÍ»‡Í§»‡Í§¡Ñ¹Ê¹ÔÁä´ŒÊíÒàÃç¨ ã¹ ¾.È.2353 (μç¡ÑºÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 2) ¡ÃÐμعŒ ãËŒÍμØ ÊÒË¡ÃÃÁÍÒËÒáÃл‰Í§¢Í§Íѧ¡ÄÉàμÔºâμ áÅÐμŒÍ§¡ÒÃá˴պء ¢³Ð·ÕèáËÅ‹§á˴պءã¹ÃÑ°¤Íà ¹ÇÍŢͧÍѧ¡ÄÉÁÕäÁ‹à¾Õ§¾Í ໚¹áç¼ÅÑ¡ ã¹Íѧ¡ÄÉ«Ö§è ໚¹à¨ŒÒÍÒ³Ò¹Ô¤ÁÊ‹§àÊÃÔÁ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË´ºÕ ¡Ø 㹴ԹᴹÍÒ³Ò¹Ô¤Á ઋ¹ ¾.È.2367

▒ 28 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

Íѧ¡ÄÉμÑé§à¢μ ÊàμÃ·Ê à«·à·ÔÅàÁ¹μ (Straits Settlement) ã¹ÁÅÒÂÙ Ê‹§àÊÃÔÁ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧ á˴պءã¹ÁÅÒÂÙ ÃҤҴպءã¹μÅÒ´âÅ¡¡çÊÙ§¢Öé¹ ¡Ã³Õä·ÂËÅѧ¡Ò÷íÒÊÑÞÞÒàºÍà ¹¡Õ ºÑ Íѧ¡ÄÉàÁ×Íè ¾.È.2369 ·íÒãËŒ¡ÒäŒÒ´Õº¡Ø ¢ÂÒÂμÑÇ ÁÒ¡¢Öé¹ áÅÐà» ´¡ÇŒÒ§ÁÒ¡¢Öé¹μÑé§áμ‹ÁÕ¡Ò÷íÒÊÑÞÞÒàºÒÃԧ㹠¾.È.2398

4.2 ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧá˴պء㹠“ÃкºàËÁÒàÁ×ͧ” à´Ô Á ÈÙ ¹  Íí Ò ¹Ò¨ÊÂÒÁäÁ‹ Ç‹ Ò ¨Ð໚ ¹ ¡ÃØ § ÈÃÕ Í ÂØ ¸ ÂÒ ¡ÃØ § ¸¹ºØ ÃÕ á ÅСÃØ § à·¾μÍ¹μŒ ¹ ¶×ÍÇ‹Ò´Õº¡Ø ໚¹ÊÔ¹¤ŒÒ¼Ù¡¢Ò´¢Í§ÃÑ° ໚¹ÊÔ¹¤ŒÒμŒÍ§ËŒÒÁäÁ‹ãËŒ¤ÒŒ ¢ÒÂâ´ÂàÊÃÕ ÃÒɮüÙÁŒ °Õ Ò¹Ð໚¹ä¾Ã‹ àÁ×èÍËÒá˴պء䴌â´Â¡ÒÃË͹áË´ŒÇ “àÅÕ§” μÒÁáËÅ‹§áËã¹áÁ‹¹éíÒËÃ×ÍÃÔÁ·ÐàÅ àÁ×èÍä´ŒáÅŒÇ μŒÍ§Ê‹§à»š¹Ê‹Ç´պء᷹¡ÒÃࡳ± áç§Ò¹μÒÁÃкºä¾Ã‹ Ê‹§μ‹Í਌ÒàÁ×ͧ àÁ×ͧ¡çÊ‹§μ‹Í Èٹ ÍÒí ¹Ò¨ áË´ºÕ ¡Ø ·Õàè ËÅ×ͨҡ¡ÒÃÊ‹§Ê‹Ç´պ¡Ø ਌ÒàÁ×ͧ¹íÒ¢Ò¾‹Í¤ŒÒμ‹Ò§ªÒμÔ ÊÌҧ¤ÇÒÁÁÑ§è ¤Ñ§è ᡋ਌ÒàÁ×ͧ â´ÂÁÕªÒǨչμÑé§âç¶ÅاáËËÃ×Íâç¡Ç§áÅÐ໚¹¾‹Í¤ŒÒ¤¹¡ÅÒ§¡ÒäŒÒá˴պء àÁ×èÍ¡ÃÐáʤÇÒÁμŒÍ§¡Òôպءã¹μÅÒ´âÅ¡ÊÙ§¢Öé¹ã¹ÊÁÑÂμŒ¹ÃÑμ¹â¡ÊÔ¹·Ã àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò áÅÐàÁ×ͧÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ·Ø¡àÁ×ͧ ¨Ö§ä´ŒÃºÑ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞã¹°Ò¹Ð໚¹àÁ×ͧÃÒª·ÃѾ ·μÕè ÍŒ §Ê‹§àÊÃÔÁ ãËŒÁ¡Õ Ò÷íÒàËÁ×ͧáË â´Â¡àÅÔ¡¡Òü١¢Ò´´Õº¡Ø ãËŒÃÒɮâشËÒáË´ºÕ ¡Ø â´ÂÍÔÊÃÐ ÃÑ°à¡çºÍÒ¡Ã áÅÐà¾×èÍ»ÃСѹÃÒÂä´Œ¢Í§ÃÑ°¨Ö§μŒÍ§ÁÕÃкºà¨ŒÒÀÒÉÕ¹ÒÂÍÒ¡Ã ¡Ã³ÕàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐàÁ×ͧ ã¹ÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ¢³Ð¹Ñ¹é ¡ÒäÁ¹Ò¤ÁÅíÒºÒ¡áÅлÃЪҡÃàºÒºÒ§ äÁ‹Á¼Õ ÃÙŒ ºÑ »ÃÐÁÙÅÍÒ¡ÃÊ‹§ÃÑ° Èٹ ÍíÒ¹Ò¨¨Ö§Áͺãˌ਌ÒàÁ×ͧÃѺ»ÃÐÁÙÅ໚¹¹ÒÂÍÒ¡Ãâ´ÂμÑ駢ŒÍàʹÍÇ‹ÒËҡ਌ÒàÁ×ͧ¤¹ã´ ÊÒÁÒöºØ¡àºÔ¡¾×é¹·Õè·íÒàËÁ×ͧá˴պءáË‹§ãËÁ‹ ¹Í¡¨Ò¡ä´ŒÃѺÊÔ·¸Ô¼Ù¡¢Ò´ÀÒÉÕÍÒ¡ÃáÅŒÇ Âѧ䴌ÃѺÊÔ·¸Ô㹡Òû¡¤Ãͧ¾×é¹·Õ贌Ǡ¡ÒÃàËÁÒàÁ×ͧ·íÒãˌ਌ÒàÁ×ͧà»ÅÕ蹰ҹШҡ¼ÙŒ¤ØÁ¡ÒÃࡳ± áç§Ò¹ä¾Ã‹ä»¢Ø´áË ¡ÅÒÂ໚¹¹Ò·ع¼ÙŒÃѺÀÒÃÐàÊÕ觷ҧ¸ØáԨàËÁ×ͧáËàÊÕÂàͧ â´Â਌ÒàÁ×ͧÊÒÁÒö㪌ÍíÒ¹Ò¨ÃÑ° ໚¹¼Ù¤Œ Ǻ¤ØÁ¡ÒÃãËŒ»ÃзҹºÑμà ÍÒÈÑÂà§Ô¹¼Å»ÃÐ⪹ ¨Ò¡¡Òü١¢Ò´ÀÒÉÕÍÒ¡Ã໚¹·Ø¹ã¹¡Òà ·íÒàËÁ×ͧáË ÃÇÁ·Ñé§ÁÕÃÒÂä´Œ¨Ò¡¡ÒÃμÑé§ÃŒÒ¹¤ŒÒÊØÃÒ ½ ›¹ áÅÐâ纋͹àºÕé ãËŒáç§Ò¹ã¹àËÁ×ͧ ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáËã¹ÃкºàËÁÒàÁ×ͧÃÐÂÐáá໚¹àËÁ×ͧ¢¹Ò´àÅç¡ãªŒáç§Ò¹¹ŒÍÂáÅÐ à¤Ã×Íè §Á×ͧ‹ÒÂæ àÃÕ¡NjÒàËÁ×ͧáÅ‹¹ (Ground Sluicing) ªÑ¡ÊÒ¹éÒí ¨Ò¡ÅíÒËŒÇÂÁÒà¡çºäÇŒºÃÔàdz à˹×ÍàËÁ×ͧ áÅŒÇá·§´Ô¹ãËŒ¾Ñ§Å§ÁÒ໚¹Ã‹Í§¹éíÒ à¡çºà¹×éÍá˴պءä»ÅŒÒ§ÍÕ¡¤ÃÑ駡‹Í¹¢Ò ËÃ×Í àËÁ×ͧ¤ÃÒ (Hill Mining) â´ÂÊÌҧÃÒ§¹éíÒËÃ×Í·íÒ¹ºãËŒÊÙ§ »Å‹Í¹éíÒãËŒÁÕáç¡Ñ´à«ÒÐáÅÐ ¾Ñ´¾ÒËÔ¹á˾ѧŧÊÙ‹·ÕèÃÒº«Öè§ÁÕ·ÕèÃͧÃѺáË á실ÇÒÁμŒÍ§¡ÒÃá˴պءÁÕ»ÃÔÁÒ³ÁÒ¡ μŒÍ§ÊÌҧ àËÁ×ͧáË¢¹Ò´ãËÞ‹ ¨Ö§μŒÍ§¡Ò÷عáÅÐáç§Ò¹¨íҹǹÁÒ¡ ¾ÃŒÍÁà·¤â¹âÅÂÕãËÁ‹æ

▒ 29 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

4.3 ¼ÙŒ»ÃСͺ¡ÒÃáÅÐáç§Ò¹ (1) ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾ ·ÈÇÃÃÉ 2370 ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 3 ÃÑ°ä·ÂÊ‹§àÊÃÔÁãËŒÁÕáç§Ò¹à¾×èÍ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË â´ÂÃѺ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾à¢ŒÒÁÒâ´ÂäÁ‹à¡çº¤‹ÒÊ‹Ç äÁ‹à¡³± áç§Ò¹ ͹ØÞÒμãËŒà´Ô¹·Ò§ä´Œ·ÇÑè ¾ÃÐÃÒª ÍҳҨѡÃã¹°Ò¹Ðáç§Ò¹ÍÔÊÃÐ ¢³Ð·Õèã¹¢³Ð¹Ñé¹ÁÕáç¼ÅÑ¡ãËŒà¡Ô´¡ÒÃ;¾¢Í§¤¹¨Õ¹ã¹»ÃÐà·È¨Õ¹¤×Í »ÃЪҡà 㹻ÃÐà·È¨Õ¹à¾ÔèÁ¢Öé¹Í‹ҧÃÇ´àÃçÇ àª‹¹ã¹ ¾.È.2194 ÁÕ»ÃЪҡà 160 Ōҹ¤¹ ã¹ ¾.È.2393 à¾ÔèÁ໚¹ 430 Ōҹ¤¹ ¢³Ð·ÕèàÈÃÉ°¡Ô¨·ÃØ´áÅТҴá¤Å¹ÍÒËÒà ªÒ©¡Ãè ªÒǨչ ¨íҹǹ˹֧è ä´ŒÍÍ¡¹Í¡»ÃÐà·ÈáÊǧËÒªÕÇμÔ ·Õ´è ¡Õ Ç‹Ò´ŒÇ¤ÇÒÁËÇѧNjÒÇÑ¹Ë¹Ö§è ¨Ðä´Œ¡ÅѺ»ÃÐà·È¨Õ¹ ÍÕ¡¤ÃÑé§ ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾áº‹§à»š¹ 2 ¾Ç¡¤×Í (¡) ¾Ç¡ÍÔÊÃÐ ¨‹Ò¤‹Òâ´ÂÊÒÃàÃ×Íà´Ô¹·Ò§ÁÒàͧ äÁ‹μÍŒ §ÍÒÈѤÇÒÁª‹ÇÂàËÅ×Í㹡ÒÃ;¾ ¨Ö§ÁÕÍÊÔ ÃÐ㹡Ò÷íÒ§Ò¹¡Ñºã¤Ã¡çä´Œ (¢) ¾Ç¡ä´ŒÃºÑ ¡Òà ͹Øà¤ÃÒÐË ÁÕ¼¨ÙŒ Ò‹ ¤‹Òâ´ÂÊÒÃàÃ×ÍãËŒ¡Í‹ ¹ ẋ§à»š¹ 2 ¡ÅØÁ‹ ¡ÅØÁ‹ ááÁÕ¹Ò¨ŒÒ§ ઋ¹ ¹ÒÂàËÁ×ͧ ÍÍ¡¤‹Òâ´ÂÊÒÃãËŒ μŒÍ§·íҧҹ㪌˹Õáé ¡‹¹Ò¨ŒÒ§¨¹ËÁ´¨Ö§à»š¹ÍÔÊÃÐ ¡ÅØÁ‹ Êͧ໚¹¾Ç¡·ÕËè ÇÑ Ë¹ŒÒ¨Õ¹ ËÃ×ͺÃÔÉÑ·ËÒáç§Ò¹μÑ駢Öé¹ ÍÍ¡¤‹Òà´Ô¹·Ò§ãËŒ àÁ×èÍÁÒ¶Ö§¨Ð¶Ù¡¡Ñ¡μÑÇäÇŒ¨¹¡Ç‹ÒÁÕ¤¹ÁÒ¨ŒÒ§ä» ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾·Õèä´ŒÃѺ¡ÒÃ͹Øà¤ÃÒÐË àËÅ‹Ò¹ÕéÁÑ¡ÁÕÊÑÞÞÒ·íҧҹ͋ҧ¹ŒÍ 3 »‚ËŒÒÁ˹ÕËÒÂËÃ×Í ºÔ´¾ÅÔéÇ An Chinese tin smelter still using the primitive and wasteful charcoal-fired method.

·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 171.

Chinese opium smokers.

·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 321.

▒ 30 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÃÐÂÐá᤹¨Õ¹Í¾Â¾àËÅ‹Ò¹Õ鼋ҹÁÒ·Ò§ÁÅÒÂÙ μÑé§áμ‹ ¾.È.2435 áÅÐ ¾.È.2444 ÁÕ¡ÒùíÒ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾à¢ŒÒÁÒ໚¹¡ÃÃÁ¡ÃàËÁ×ͧáËã¹ÀÙà¡çμâ´ÂμçäÁ‹μŒÍ§¼‹Ò¹·Ò§ÁÅÒÂÙ ¤¹¨Õ¹Í¾Â¾¨íҹǹÁÒ¡·ÂÍÂࢌÒÊÙ´‹ ¹Ô á´¹ÃÔÁ½˜§› ·ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ·Ñ§é ·ÕÀè àÙ ¡çμ μСÑÇè »†Ò ¾Ñ§§Ò Ãйͧ μÃѧ ੾ÒÐã¹ÀÙà¡çμ ¾.È.2433 ÁÕ¤¹§Ò¹àËÁ×ͧá˨íҹǹ 8,984 ¤¹ áÅÐ ã¹ ¾.È.2464 ÁÕ»ÃÐÁÒ³ 16,000 ¤¹ ʋǹ˹Öè§àÃÔèÁμŒ¹¨Ò¡¡ÃÃÁ¡ÃËÃ×Í¡ØÅÕàËÁ×ͧáË ·íÒ§Ò¹ ã¹àËÁ×ͧá˴պء ¡‹Íà¡Ô´ÇѲ¹¸ÃÃÁ¡§ÊÕ ¤¹¨Õ¹Ê‹Ç¹Ë¹Öè§â´Â੾ÒШչ¨Ò¡»‚¹Ñ§ ÊÔ§¤â»Ã ä´ŒàμÔºâμã¹ÃкºÃÒª¡ÒÃÊÂÒÁä´Œ ໚¹à¨ŒÒÀÒÉÕ¹ÒÂÍÒ¡Ã áÅÐ਌ÒàÁ×ͧ 㹪‹Ç§ ¾.È.2369-2424 ¤¹¨Õ¹·Õè䴌໚¹à¨ŒÒàÁ×ͧÀÙà¡çμ ¾Ñ§§Ò μСÑèÇ»†Ò ÃйͧŌǹ໚¹¼ÙŒ¼Ù¡¢Ò´ÀÒÉÕÍÒ¡Ã «Ö觡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾àÃÕÂ¡Ç‹Ò »¡¤Ãͧ “ÃкºàËÁÒàÁ×ͧ” ¨¹¶Ö§ ¾.È.2425 ÃÑ°ºÒÅÊÂÒÁ¨Ö§à»š¹¼ÙŒà¡çºÀÒÉÕàͧ àËμػзÐã¹μСÑèÇ»†Òà¡Ô´¢Öé¹àÁ×èÍÇѹÍÒ·Ôμ ¢Öé¹ 3 ¤èíÒà´×͹ 4 »‚ÁÐàÊç§ μÃÕÈ¡ ¾.È.

2424 ¾Ç¡¨Õ¹¡ÅØÁ‹ §ÕËè ¹Ôé (ÂÕËè ¹Ô ) «Ö§è ໚¹¤¹¨Õ¹Ê‹Ç¹ãËÞ‹ã¹μСÑÇè »†Ò¨íҹǹ 3,000 ¤¹ ʋǹ¡ÅØÁ‹ “âÎà«‹§” ÁÕ¡íÒÅѧ¤¹»ÃÐÁÒ³ 300 ¤¹»Ð·Ð¡Ñ¹ ¼Å»ÃÒ¡¯Ç‹ÒÍÑé§ÂÕè¡ÅØ‹ÁâÎà«‹§¶Ù¡¦‹ÒμÒ 8 ¤¹ ·ÃѾ ÊÔ¹¶Ù¡·íÒÅÒ¨íҹǹÁÒ¡ ËÅѧ¤´Õ¤ÇÒÁÊÔé¹Êشŧ ¾ÃÐ͹ØÃÑ¡É âÂ¸Ò (¡ÅÔè¹) ¼ÙŒá·¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ä´ŒàÃÕ¡μÑÇ ËÑÇ˹ŒÒ¨Õ¹·Ñé§Êͧ½†Ò ½†ÒÂÅÐ 12 ¤¹ ÃÇÁ 24 ¤¹ÁÒ·íÒ˹ѧÊ×ÍÊÑÞÞҷѳ± º¹ 15 ¢ŒÍ¡Ñº ·Ò§ÃÒª¡ÒÃã¹¹ÒÁ¢Í§¾Ç¡ÍÑé§ÂÕè·Ñ駻ǧ ã¹Çѹ¾Ø¸ ¢Öé¹ 2 ¤èíÒ à´×͹ 2 ¾.È.2425 (5 ÇѹËÅѧ ¨Ò¡μÑ´ÊÔ¹¤´ÕàÊÃç¨ÊÔé¹) â´Â·íÒÊÑÞÞÒÁÕ㨤ÇÒÁ àËÁ×͹¡Ñ¹½†ÒÂÅÐ 2 ©ºÑº ÃÇÁ 4 ©ºÑº à¾×èÍÊ‹§à¢ŒÒÁÒ¡ÃØ§à·¾Ï ½†ÒÂÅЩºÑº áÅÐà¡çºänj໚¹ËÅÑ¡°Ò¹ ·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÍÕ¡½†ÒÂÅЩºÑº ÊÒÃÐÊíÒ¤Ñޢͧ˹ѧÊ×ÍÊÑÞÞÒ·Ñé§ 15 ¢ŒÍ ÃкØãËŒ¨Õ¹½†Ò “âÎà«‹§” áÅШչ½†Ò§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) »Ãͧ´Í§¡Ñ¹ ·íÒÁÒËÒ¡Ô¹μÒÁÊÁ¤ÇÃá¡‹ºŒÒ¹àÁ×ͧ äÁ‹¡‹ÍàËμØÇÔÇҷú¾Ø‹§¦‹Ò¿˜¹¡Ñ¹ÍÕ¡μ‹Íä» ËÑÇ˹ŒÒ¨Õ¹·Ñé§Êͧ½†ÒÂμŒÍ§¤Çº¤ØÁ´ÙáÅÊÁѤþÃä¾Ç¡¢Í§μ¹äÁ‹ãËŒ¡‹ÍàËμØÇØ‹¹ÇÒ ¢Ø´ËÒáË ÍÂً੾ÒÐã¹à¢μ¢Í§μ¹ áμ‹Åн†ÒÂμÑé§ã¨·íÒÁÒËÒ¡Ô¹ äÁ‹Å‹Ç§ÅéíÒà¢μá´¹¢Í§ÍÕ¡½†Ò »„¹ ¡ÃÐÊع ´Ô¹´íÒ ÍÒÇظ·Ñ§é ËÅÒ¨Ðà¡çºÁÒÊ‹§ãËŒ·Ò§¡Òà ¨ÐäÁ‹«Íé× ËÒáÅÐÊÌҧ¢Ö¹é ÍÕ¡ ¡àÇŒ¹âçÀÒÉÕÍÒ¡Ã ·Õ·è Òí áË´ºÕ ¡Ø ·ÕÍè ÂÙμ‹ ÒÁá¢Ç§áÅÐÍíÒàÀÍã¹à¢μá´¹ºŒÒ¹àÁ×ͧ ÁÕÍÒÇظ䴌à¾×Íè ´ÙáÅÃÑ¡ÉÒμÒÁÊÁ¤Çà ËÒ¡ÁÕàÃ×Íè §ÃÒÇ ·ÐàÅÒÐÇÔÇÒ· ¦‹Ò¿˜¹¡Ñ¹μÒ ໚¹Ë¹Õàé »š¹ÊÔ¹ËÃ×ÍàÃ×Íè §ã´æ μŒÍ§ãËŒ ¼ÙÇŒ Ò‹ ÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧ ¡ÃÁ¡ÒÃàÁ×ͧ ªíÒÃФÇÒÁμÒÁ¡®ËÁÒ ¹Í¡¨Ò¡¹Õé¾Ç¡§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) áÅÐ “âÎà«‹§” ¨ÐäÁ‹ÃºÑ ¤¹ä·Â ¤¹á¢¡ÁÒࢌÒ໚¹ÊÁÒªÔ¡ÍÕ¡μ‹Íä» ËÒ¡ÅÐàÁÔ´ÊÑÞÞÒ ËÑÇ˹ŒÒÍѧé ÂÕ¹è ¹éÑ μŒÍ§ÃѺâ·ÉμÒÁ ¡®ËÁÒÂä·Â

▒ 31 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÒàËμØ·ÕèμŒÍ§ÁÕ¡ÒÃÃкØàÃ×èͧˌÒÁÃѺ¤¹ä·Â ¤¹á¢¡à¢ŒÒ໚¹ÊÁÒªÔ¡ã¹ÍÑé§ÂÕè à¾ÃÒÐ ã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò¢³Ð¹Ñ¹é ¾Ç¡¢Ø¹¹Ò§ºÒ§¡ÅØÁ‹ áÅÐÃÒÉ®Ãä·Â ᢡ ¨íҹǹËÅÒÂÌͤ¹ ä´ŒáͺÊÁѤà ࢌÒ໚¹ÊÁÒªÔ¡¢Í§ÊÁÒ¤ÁÍÑé§ÂÕè â´ÂÁռٌࢌÒÁͺμÑǨíҹǹ 326 ¤¹ á¡໚¹ 3 ¾Ç¡ ä´Œ´Ñ§¹Õé 1. ࢌҾǡ§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) (¹íÒâ´ÂඌÒá¡‹ÅÔèÁºØ¹μ¡) ໚¹¢ŒÒÃÒª¡Òà μíÒá˹‹§ ËÅǧ 1 ¤¹ ¢Ø¹ 30 ¤¹ ËÁ×è¹ 1 ¤¹ ÃÒÉ®Ãä·Â 175 ¤¹ ᢡ (ÁØÊÅÔÁ) 8 ¤¹ ÃÇÁ 215 ¤¹ 2. ࢌҾǡ»Ø¹à¶Ò¡§ ËÃ×;ǡà¡Õé¹àμç¡ (¹íÒâ´ÂඌÒá¡‹Å‹ÍâÊ‹Â) ໚¹¢ŒÒÃÒª¡Òà μíÒá˹‹§ ¢Ø¹ 1 ¤¹ ËÁ×è¹ 1 ¤¹ ÃÒÉ®Ãä·Â 83 ¤¹ ᢡ (ÁØÊÅÔÁ) 7 ¤¹ ÃÇÁ 93 ¤¹ 3. ࢌҾǡâ΋ો§ (¹íÒâ´ÂඌÒá¡‹ÊÙ‹¡ØŒ¹) ໚¹¢ŒÒÃÒª¡ÒÃμíÒá˹‹§ ¢Ø¹ 2 ¤¹ ËÁ×è¹ 1 ¤¹ ÃÒÉ®Ãä·Â 15 ¤¹ ÃÇÁ 18 ¤¹1 ¤´ÕÇÇÔ Ò·ÃÐËÇ‹Ò§¾Ç¡§ÕËè ¹éÔ (ÂÕËè ¹éÔ ) áÅÐ “âÎà«‹§” ã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò ´ÙàËÁ×͹¨ÐàÊÃç¨ÊÔ¹é àÃÕºÌÍÂμÑé§áμ‹»‚ ¾.È.2425 áμ‹»ÃÒ¡¯Ç‹Òà¡Ô´»˜ÞËÒÍÕ¡¤ÃÑé§ ¤×ÍàÃ×èͧà§Ô¹¤‹ÒàÊÕÂËÒ·Õè¾Ç¡§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) ¢Í¤ŒÒ§äÇŒ¡‹Í¹¨íҹǹ 10,000 àËÃÕÂÞ ä´ŒÂ×´àÂ×éÍÁÒÍÕ¡ËÅÒ»‚ à¾ÃÒÐàÁ×èͤú¡íÒ˹´ 12 à´×͹ (à´×͹ 2 ¾.È.2426) μÒÁ·Õèμ¡Å§¡Ñ¹äÇŒ ¾Ç¡ “âÎà«‹§” 䴌价ǧà§Ô¹¨Ò¡¾Ç¡§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) áμ‹¾Ç¡§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËé¹Ô ) äÁ‹ÂÍÁ¨‹ÒÂãËŒ â´Â»¯ÔàʸNjÒäÁ‹ÁÕ ¾Ç¡ “âÎà«‹§” ¨Ö§ä´Œä»ÃŒÍ§·Ø¡¢ μ‹Í¾ÃÐÇÔªÔμÀÑ¡´ÕÈÃÕÊØÃʧ¤ÃÒÁ »ÅÑ´¼ÙŒÃÑ¡ÉÒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò »ÃÒ¡¯Ç‹Ò¾ÃÐÇÔªÔμÀÑ¡´Õ ÈÃÕÊØÃʧ¤ÃÒÁ¾ÂÒÂÒÁ·Ç§ãËŒËÅÒ¤ÃÑé§áμ‹äÁ‹ÊíÒàÃç¨ ¾Ç¡ “âÎà«‹§” ¾ÂÒÂÒÁ·Ç§ÍÂÙ‹ 2-3 »‚ áμ‹¡äç Á‹ä´Œà§Ô¹ ¨Ö§μÑ´ÊÔ¹ã¨ä»¢ÍãËŒËÇÑ Ë¹ŒÒÊÁÒ¤Á “âÎà«‹§” ·Õàè ¡ÒÐËÁÒ¡ (»‚¹§Ñ ) ª‹ÇÂÌͧàÃÕ¹μ‹ÍàʹҺ´ÕÇÒ‹ ¡ÒÃμ‹Ò§»ÃÐà·È¢Í§ä·Â¤×Í ¾ÃÐ਌ҹŒÍ§ ÂÒà¸Í¡ÃÁËÅǧà·ÇÐÇ§É ÇâûÃСÒà 㹻‚ ¾.È.2429 àÁ×Íè ·Ò§¡ÃØ§à·¾Ï ·ÃÒºàËμØ ä´ŒÁÕ¤íÒÊÑè§ ãËŒ¾ÃÐ͹ØÃ¡Ñ É âÂ¸Ò (¡ÅÔ¹è ) ¢ŒÒËÅǧÃÑ¡ÉÒÃÒª¡ÒÃËÑÇàÁ×ͧ½†Ò·ÐàÅ μÐÇѹμ¡ÃÕºà˧¨Ñ´¡ÒêíÒÃÐ ¤ÇÒÁãËŒ¾Ç¡§ÕËè ¹éÔ (ÂÕËè ¹éÔ ) ¨‹ÒÂà§Ô¹ãËŒ¾Ç¡¨Õ¹ “âÎà«‹§” ¾ÃÐ͹ØÃ¡Ñ É â¸Òä´Œà˧´íÒà¹Ô¹¡ÒèѺμÑÇ ¨Õ¹ËÑÇ˹ŒÒ¾Ç¡§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) ·ÕèÁÕª×èÍã¹Ë¹Ñ§Ê×ÍÊÑÞÞҼѴ˹Õé ÁÒàÃÕ¡à˧à§Ô¹¤‹Ò»ÃѺ äËÁãËŒ¡ºÑ ¾Ç¡ “âÎà«‹§” μÒÁ¤íÒμÑ´ÊÔ¹¨¹ÊíÒàÃç¨ àÃ×èͧÃÒÇ¡ÒÃÇÔÇÒ·ÃÐËÇ‹Ò§¨Õ¹§ÕèËÔé¹ (ÂÕèËÔé¹) áÅШչ “âÎà«‹§” ã¹àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¨Ö§ÂØμÔ Å§ã¹»‚ ¾.È.24292

▒ 32 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

(2) ªÒÇμÐÇÑ¹μ¡ ËÅѧ¨Ò¡·Ø¹μÐÇѹμ¡ä´ŒËÅÑè§äËÅࢌҷíÒàËÁ×ͧáËã¹ÀÒ¤ãμŒÁÒ¡¢Öé¹ ºÃÔÉÑ·¢Í§ ªÒÇμÐÇÑ¹μ¡·Õàè ¢ŒÒÁÒ´íÒà¹Ô¹¡Ô¨¡ÒÃàËÁ×ͧáËã¹μСÑÇè »†Ò¢³Ð¹Ñ¹é ´Ñ§»ÃÒ¡¯ã¹μÒÃÒ§ μÒÃÒ§áÊ´§¼ÙŒ¢Í»ÃзҹºÑμ÷íÒàËÁ×ͧáË੾ÒзÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò Ã.È.123-1263 Çѹ à´×͹ »‚ 4 àÁ.Â. 123 25 Á.¤. 124 30 ¾.¤. 124 11 àÁ.Â. 125 6 ¡.Â. 125 4 àÁ.Â. 126

Mr. Mr. Mr. Mr. Mr. Mr.

¼ÙŒ¢Í M. Duncan A. Heggie Esq. Louise Leonowens Edward T. Miles A. G. Kent Johnston Henry G. Scott

ªÒÇ Íѧ¡ÄÉ Íѧ¡ÄÉ Íѧ¡ÄÉ Íѧ¡ÄÉ Íѧ¡ÄÉ Íѧ¡ÄÉ

ª¹Ô´áË·Õè¢Í áËμ‹Ò§æ á˴պء ´ÕºØ¡/·Í§¤íÒ áËμ‹Ò§æ á˴պء áËμ‹Ò§æ

ª×èÍàÁ×ͧ μСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ»†Ò μСÑèÇ»†Ò

¡Å‹ÒÇâ´ÂÊÃØ» ¨ÐàËç¹Ç‹Ò¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáËã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò㹪‹Ç§áá ªÒǨչ¨ÐÁÕº·ºÒ·ÁÒ¡ á싪ÒǨչÁÕà§Ô¹Å§·Ø¹¹ŒÍ ÍÑμÃÒ¡ÒÃà¾ÔèÁ·Ø¹ªŒÒ à§Ô¹·Ø¹¶Ù¡ãªŒä»ã¹¡ÒÃà¾ÔèÁáç§Ò¹ÁÒ¡¡Ç‹Òà¾ÔèÁ à¤Ã×èͧ¨Ñ¡Ã ·íÒãËŒ¡Ô¨¡ÒÃàËÁ×ͧáË㹪‹Ç§¹Õé¢Ò´¡ÒþѲ¹Òã¹á§‹¢Í§ÇÔ¸Õ¡ÒüÅÔμ ¨Ö§ÁÕÅѡɳР໚¹àËÁ×ͧ¢¹Ò´àÅç¡ Ê‹Ç¹ã¹ª‹Ç§ËÅѧ¨Ò¡ÁÕ¡Òû¯Ôû٠Á³±Åà·ÈÒÀÔºÒÅáÅŒÇ ¹âºÒ¢ͧÃÑ°ºÒÅ áÅСÒþѲ¹Ò ´ŒÒ¹¡®ËÁÒÂàËÁ×ͧáË䴌´§Ö ´Ù´ãËŒªÒÇμÐÇѹμ¡à¢ŒÒÁÒŧ·Ø¹·íÒàËÁ×ͧáËã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†ÒÁÒ¡¢Ö¹é â´Â੾ÒÐàËÁ×ͧàÃ×͢ش ä´ŒÁÕ¡ÒùíÒà¤Ã×èͧ¨Ñ¡Ã·Õè·Ñ¹ÊÁÑÂÁÒ㪌 ÁÕ¡ÒþѲ¹Òà·¤¹Ô¤¡ÒüÅÔμ áÅСÒÃŧ·Ø¹¨íҹǹÁÒ¡

บทที่ 5

จังหวัดตะกั่วปา มณฑลภูเก็ต

Á³±ÅÀÙà¡çμ

·ÕèÁÒ : ¡ÃÁμíÒÃÒ ¡ÃзÃǧÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃ. ÀÙÁÔÈÒÊμà »ÃÐà·ÈÊÂÒÁ. ¾Ãй¤Ã : âç¾ÔÁ¾ ÍÑ¡ÉùÔμÔ. 2468.

บทที่ 5

จังหวัดตะกั่วปา มณฑลภูเก็ต 5.1 ¡ÒÃÃÇÁÍíҹҨࢌÒÊÙ‹Èٹ ¡ÅÒ§ã¹ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ã¹ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ÁËÒÍíÒ¹Ò¨μÐÇѹμ¡à¢ŒÒ»ÃЪԴªÒÂá´¹¾ÃÐÃÒªÍҳҨѡÃÊÂÒÁ·Ñé§ ´ŒÒ¹μÐÇÑ¹μ¡ ´ŒÒ¹μÐÇѹÍÍ¡ áÅдŒÒ¹ãμŒ ¡Å‹ÒǤ×ÍÍѧ¡ÄÉä´Œ¤Ãͺ¤Ãͧ¾Á‹Ò·Ñé§ËÁ´ã¹ ¾.È.2428 ࢌһÃЪԴ´ŒÒ¹μÐÇÑ¹μ¡ Ê‹Ç¹ËÑÇàÁ×ͧÁÅÒÂÙ´ŒÒ¹ãμŒ¢Í§ÊÂÒÁÍѧ¡ÄÉä´ŒμÑé§ ÊàμÃ·Ê à«μàμÔÅàÁ¹·Ê (Straits Settlements) ã¹ ¾.È.2367 áÅÐàÃÔèÁἋÍÔ·¸Ô¾Å¤Ø¡¤ÒÁÊÂÒÁμÑé§áμ‹ ¾.È.2416 ¢³Ð·Õ贌ҹμÐÇѹÍÍ¡½ÃÑè§àÈÊࢌÒÂÖ´ä«‹§‹Í¹ã¹ ¾.È.2402 ἋÍíҹҨࢌҤÃͧà¢Áà ʋǹ¹Í¡ã¹ ¾.È.2406 ࢌÒá¤ÇŒ¹ÊÔºÊͧ¨Øä·ã¹ ¾.È.2431 Ōǹ໚¹áçºÕº¨Ò¡ÀÒ¹͡ ·ÕèÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 μŒÍ§»¯ÔÃÙ»¡Òû¡¤Ãͧâ´ÂÃѪ¡ÒÅ·ÕèμŒÍ§ãªŒàÇÅÒ “ÊÒÇÊÒ»†Ò¹à¢ŒÒ¾Ñ¹ËÅÑ¡” ¨¹¡ÅØ‹Á¤ØÁÍíÒ¹Ò¨ËÁ´¡íÒÅѧŧ ã¹ ¾.È.2433 ÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ä´Œâ»Ã´ãˌʋ§¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ä»ÃÇÁ ËÑÇàÁ×ͧªÒÂá´¹ 6 áË‹§ ´Ñ§¹Õé 1) Á³±ÅÅÒÇà©Õ§ ÁÕ਌ҾÃÐÂÒ¾Åà·¾ (¾ØÁ‹ ÈÃÕäªÂÂѹμ ) Ç‹Ò·Õ¾è ÃÐÊÁØË¡ÅÒâËÁ໚¹ ¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ ¡íҡѺ¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧ¹¤ÃàªÕ§ãËÁ‹ ¹¤ÃÅíÒ»Ò§ ¹¤ÃÅíÒ¾Ù¹ ¹¤Ã¹‹Ò¹ á¾Ã‹ à¶Ô¹ ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧàªÕ§ãËÁ‹ (μ‹ÍÁÒ໚¹Á³±ÅμÐÇѹμ¡à©Õ§à˹×Í áÅÐÁ³±Å¾ÒÂѾ) 2) Á³±ÅÅÒǾǹ ÁÕ¾ÃÐÇÃÇ§È à¸Í¡ÃÁËÁ×¹è »ÃÐ¨Ñ¡É ÈÅÔ »Ò¤Á àʹҺ´Õ¡ÃзÃǧÇѧ ໚¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹¡Òí ¡Ñº¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧÍØ´Ã¸Ò¹Õ ¢Í¹á¡‹¹ ¹¤Ã¾¹Á ʡŹ¤Ã àÅ ˹ͧ¤Ò ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧ˹ͧ¤Ò (μ‹ÍÁÒàÃÕ¡NjÒÁ³±ÅÍØ´Ã) 3) Á³±ÅÅÒÇ¡ÒÇ ÁÕ¾ÃÐÇÃÇ§È à¸Í¡ÃÁËÅǧ¾ÔªÔμ»Ãժҡà ໚¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹¡íҡѺ ¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧÍغÅÃÒª¸Ò¹Õ ¹¤Ã¨íÒ»ÒÈÑ¡´Ôì ÈÃÕÊÐà¡É ÊØÃÔ¹·Ã ÃŒÍÂàÍç´ ÁËÒÊÒäÒÁ ¡ÒÌÊÔ¹¸Ø ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧ¨íÒ»ÒÈÑ¡´Ôì (μ‹ÍÁÒÂŒÒÂÁÒ·ÕèÍغÅÃÒª¸Ò¹ÕáÅÐàÃÕ¡NjÒÁ³±ÅÍÕÊÒ¹ áÅÐÁ³±ÅÍغÅ)

▒ 35 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

4) Á³±ÅÅÒÇ¡ÅÒ§ ÁÕ¾ÃÐÇÃǧ¤ à¸Í¡ÃÁËÁ×è¹ÊÃþÊÔ·¸Ôì»ÃÐʧ¤ ໚¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ ¡íҡѺ¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧ¹¤ÃÃÒªÊÕÁÒ àÁ×ͧªÑÂÀÙÁÔ àÁ×ͧºØÃÕÃÑÁ ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧ¹¤ÃÃÒªÊÕÁÒ (μ‹ÍÁÒàÃÕ¡NjÒÁ³±Å¹¤ÃÃÒªÊÕÁÒ) 5) Á³±Åà¢Áà ÁÕ¾ÃÐÂÒÁËÒÍíÒÁÒμÂÒ¸Ôº´Õ (ËÃØ‹¹ ÈÃÕà¾çÞ) ໚¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹¡íҡѺ ¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧ¾ÃÐμкͧ àÁ×ͧàÊÕÂÁÃÒ° àÁ×ͧÈÃÕâÊÀ³ àÁ×ͧ¾¹ÁÈ¡ ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧ ¾ÃÐμкͧ (μ‹ÍÁÒàÃÕ¡NjÒÁ³±ÅºÙþÒ) 6) Á³±Å½†Ò·ÐàÅμÐÇÑ¹μ¡ ÁÕ¾ÃÐÂÒ·Ô¾â¡ÉÒ (âμ âªμÔ¡àʶÕÂÃ) ໚¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ ¡íҡѺ¡Òû¡¤ÃͧàÁ×ͧÀÙà¡çμ ¡ÃкÕè μÃѧ μСÑèÇ»†Ò ¾Ñ§§Ò Ãйͧ ºÑÞªÒ¡Ò÷ÕèàÁ×ͧÀÙà¡çμ1

á¼¹·ÕèÊÂÒÁÂؤà·ÈÒÀÔºÒÅ

·ÕÁè Ò : ¾ÃÐÃÒªËÑμ¶àÅ¢ÒÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ·Õàè ¡ÕÂè ǡѺÀÒáԨ¢Í§¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â àÅ‹Á 2. ¡ÃØ§à·¾Ï : ¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â 2513.

▒ 36 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

5.2 »ÃѺ»ÃاẺἹ¡Òû¡¤Ãͧ ¾ÃÐÂÒ·Ô¾â¡ÉÒ (âμ âªμÔ¡àʶÕÂÃ) ¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ä´ŒÊÑ觡ÒÃãËŒ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμ‹Ò§æ ¨Ñ´¡Òû¡¤Ãͧ·ŒÍ§·ÕèμÒÁ¢ŒÍºÑ§¤ÑºÅѡɳл¡¤Ãͧ·ŒÍ§·Õè Ã.È.116 â´Â¨Ñ´·íÒá¼¹·Õèẋ§à¢μ ÍíÒàÀÍ μíҺŠ«Öè§ÀÒÂã¹ »‚ ¾.È.2445 (Ã.È.121) Á³±ÅÀÙà¡çμ¡ç¨Ñ´à¢μ¡Òû¡¤Ãͧ·ŒÍ§·Õè ·Ø¡àÁ×ͧ໚¹´Ñ§¹Õé àÁ×ͧÀÙà¡ç¨ ẋ§à»š¹ 3 ÍíÒàÀÍ 26 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. Íí Ò àÀÍã¹àÁ× Í § μÑé § ·Õè Ç‹ Ò ¡ÒÃÍí Ò àÀÍ·Õè μ ÅÒ´àÁ× Í §ÀÙ à ¡ç ¨ ÁÕ 11 μí Ò ºÅ (1) ºÒ§à˹ÕèÂÇãμŒ (2) ºÒ§à˹ÕèÂÇà˹×Í (3) ÅíÒ»™Ò (4) ÊÒÁ¡Í§ (5) ÊÑé¹ã¹ (6) μÅÒ´ãËÞ‹ (7) ÃÐ᧧ (8) μÅÒ´à˹×Í (9) ©Åͧ (10) ÃÒäÇ (11) Í‹ÒÇÁТÒÁ (àÍ¡ÊÒÃà¢Õ¹ Í‹ÒÇÁЧÒÁ) 2. ÍíÒàÀ͡зٌ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŠÁÕ 5 μíҺŠ(1) ¡Ð·ÙŒ (2) ·Ø‹§·Í§ (3) ¡íÒÁÃÒ (4) »Ðμͧ (5) ¡Ðù 3. ÍíÒàÀͶÅÒ§ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺźŒÒ¹μÐà¤Õ¹ ÁÕ 10 μíҺŠ(1) μÐà¤Õ¹ (2) ºŒ Ò ¹´Í¹ (3) ºÒ§à·Ò (4) ÅÔ ¾ ͹ (5) ·‹ÒàÃ×Í (6) »† Ò ¤ÅÍ¡ (7) ºÒ§âç (8) ·‹ÒÁоÌÒÇ (9) äÁŒ¢ÒÇ (10) ÊÒ¤Ù àÁ×ͧ¾Ñ§§Ò ẋ§à»š¹ 4 ÍíÒàÀÍ 34 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍ¡ÅÒ§àÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšÅÒ§àÁ×ͧ¾Ñ§§Ò ÁÕ 12 μíҺŠ(1) ·ŒÒªŒÒ§ (2) μÅÒ´ãËÞ‹ (3) ½†Ò·‹Ò (4) μÒ¡á´´ (5) ¹º»ÃÔ§ (6) »†Ò¡‹Í (7) ·ÑºáËǹ (8) à¼Å‹ (μ‹ÍÁÒ Ã.È.129 ໚¹μíÒºÅÊͧá¾Ã¡) (9) ·Ø‹§¤Ò⧡ (10) ºÒ§àμ (11) à¡ÒÐÂÒǹŒÍ (12) à¡ÒÐÂÒÇãËÞ‹ 2. Íí Ò àÀÍ·Ø‹ § ÁоÌ Ò Ç μÑé § ·Õè Ç‹ Ò ¡ÒÃÍí Ò àÀÍ·Õè μí Ò ºÅ·Ø‹ § ÁоÌ Ò Ç ÁÕ 6 μí Ò ºÅ (1) ·Ø‹§ÁоÌÒÇ (2) ÅíÒÀÕ (μ‹ÍÁÒàÃÕ¡ÅíÒ»‚) (3) ÅíÒ᡹ (4) ·‹Ò«‹Í (5) ¹Òàμ (6) ºÒ§¤ÅÕ 3. ÍíÒàÀͷѺ»Ø´ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŤÅͧÁÃØ‹Â ÁÕ 7 μíҺŠ(1) à¢Òàμ‹Ò (2) ⤡«Ç (3) ãÊàÊÕ´ (4) ÁÃØ‹Â (5) ºÒ§àËÃÕ§ (6) ºÍáʹ (7) ¶éíҷͧËÅÒ§ 4. ÍíÒàÀÍμСÑèÇ·Ø‹§ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšÃÐâÊÁ ÁÕ 9 μíҺŠ(1) ¡ÃÐâÊÁ (2) ¶éíÒ (3) ¡ÐäËÅ (4) ·‹ÒÍÂÙ‹ (5) ¹Ò¡ÅÒ§ (6) ⤡¡ÅÍ (7) ºÒ§ËÅÒÁ (8) ¤ÅͧμÐà¤Õ¹ (9) ºÒ§·Í§

▒ 37 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

àÁ×ͧμÃѧ ẋ§à»š¹ 5 ÍíÒàÀÍ 109 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšѹμѧ ÁÕ 31 μíҺŠ(1) ¡Ñ¹μѧ (2) ºÒ§à»‡Ò (3) ºÒ§ËÁÒ¡ (4) ¤Ç¹¸Ò¹Õ (5) ¤Ç¹»ÃÔ§ (6) ⤡¾ÅÒ (7) ºŒÒ¹¤Ç¹ (8) ¹ÒºÔ¹ËÅÒ (9) ¹Ò§¹ŒÍ (10) ¹ÒࢌÒàÊÕ (11) ¹Ò»¡ (12) ⤡ʺŒÒ (13) ¹ÒªØÁàËç´ (14) ˹ͧº‹Í (15) ·ÐàºÕÂÐ (16) ‹ҹμÒ¢ÒÇ (17) ·Ø‹§¡Ãк×Í (18) ·‹Ò¡Ãдҹ (19) Çѧǹ (20) à¡ÒÐà¤ÕèÂÁ (21) à¡ÒÐÅԺР(ÅÔº§) (22) ¾ÃÐÁ‹Ç§ (23) ¹Òà¡Å×Í (24) ºÒ§ÅÖ¡ (25) ¤ÅͧÂÒÇ (26) ÊÔàË (27) ¤ÅͧÅÙ (28) ‹ҹ«×èÍ (29) ¹Ò»‡Í (30) ¹Ò⧠(31) ä˺ŒÒμÙ 2. Íí Ò àÀͺҧÃÑ ¡ É μÑé § ·Õè Ç‹ Ò ¡ÒÃÍí Ò àÀÍ·Õè μí Ò ºÅ·Ñ º à·Õè  § ÁÕ 31 μí Ò ºÅ (1) ºÒ§ÃÑ¡É à˹×Í (2) ·Ñºà·Õè§ (3) ºÒ§ÃÑ¡É ãμŒ (4) ·ŒÒÂÊÃÐ (·ŒÒ¾ÃØ) (5) ⤡ËÅ‹Í (6) ⤡ÂÙ§ (7) ¤Ç¹¢Ñ¹ (8) ¹Ò§ÒÁ (9) ·Í§ËÅÒ§ (10) ºŒÒ¹â¾¸Ôì (11) ¹Ò¾ÃÐ (¹Ò¾ÅÐ) (12) ¹ÒËÁ×è¹ÊÕ (13) ÇÑ´¡ÅÒ§ (14) ¹Ò⧠(15) «‹Í§ (16) ÅÐÁ‹Í (ÅÐÁÍ) (17) ¡ÐàËÁ¡ (18) ·ŒÒÂàÀÒ (19) ·‹Ò¨Ô¡ (20) ¹éíҼشà˹×Í (21) ⤡ª¹ (22) ˹ͧà·Ò (23) ¹éíҼشãμŒ (24) ¹ÒμÒÅ‹ Ç § (àË¹× Í ) (25) ¤Ç¹´Ô ¹ á´§ (26) ¹Ò·‹ Ò Á¡ÅÒ§ (27) ¹Ò·‹ Ò ÁãμŒ (28) ¹ÒμÒŋǧ (ãμŒ) (29) ·‹Ò¨Õ¹ (30) ¹Òâμ ÐËÁÔ§ (31) ¹ÒÂÒËÃÁ (¹Ò§ºÒ§ÂÐËÃÁ) 3. ÍíÒàÀÍà¢Ò¢ÒÇ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅËŒÇÂÂÍ´ ÁÕ 17 μíҺŠ(1) à¢Ò¢ÒÇ (2) à¢Ò¡Íº (3) »Ò¡¤Á (4) ¹Ò»ÐÂÒ (5) ºÒ§¡ØŒ§ (6) ºÒ§´Õ (7) ¹Ò·Ø‹Á (8) ˹ͧªŒÒ§àÅ‹¹ (9) ¤Ç¹àÁÒ (10) ¡ŒÍ»Ò§ (¡»Ò§) (11) ˹ͧºÑÇ (12) à¢ÒÊÙ§ (13) ˹ͧ»Ã×Í (14) ·‹Ò§ÔéÇ (15) à¢Ò»Ù¹ (16) »Ò¡á¨Á 4. ÍíÒàÀÍÅÔà¡Ò μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅÅÔà¡Ò ÁÕ 12 μíҺŠ(1) ÅÔà¡Ò (2) à¢ÒäÁŒ á ¡Œ Ç (3) ¡Å‹ Ò àÊ‹ (4) ÍŒ Ò Çμ§ (ÍÒÇμ§) (5) ÇÑ § »ÃÒ§ (6) à¢ÒàÈÉãμŒ (7) à¢ÒàÈÉà˹×Í (8) ·‹ÒÊкŒÒ (9) ˹ͧμÃØ´ (10) ¹ÒàÁ×ͧྪà (11) äÁŒ½Ò´ (12) ¤ÅͧËÅÐ (ÊÅÐ) 5. ÍíÒàÀÍ»ÐàËÅÕ¹ μÑ§é ·ÕÇè Ò‹ ¡ÒÃÍíÒàÀÍ·Õμè Òí ºÅ˧ÊÐμÒ (μíÒºÅÊØâÊ) ÁÕ 18 μíҺŠ(1) ˧ÊÐμÒ (2) ·‹Ò¢ŒÒÁ (3) ÊØâÊ (4) ÅԾѧ (5) áËÅÁ»ÍÁ (6) »ÐàËÅÕ¹ (7) à¢Òâ¾ÅÐ (8) 㹤ǹ (9) â¾Ã§¨Ãࢌ (10) ÊŒÁ࿄ͧ (11) ºÒ§´ŒÇ¹ (12) ·‹Ò¾ÂÒ (13) ºŒÒ¹¹Ò (14) à¡ÒÐ໚§ (15) ºŒÒËÇÕ (16) »Ò¡»Ã¹ (»Ò¡Ëù) (17) μÐàÊÐ (18) à¡ÒÐÊØ¡Ã

▒ 38 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

àÁ×ͧÃйͧ ẋ§à»š¹ 4 ÍíÒàÀÍ 27 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅμÅÒ´ àÁ×ͧÃйͧ ÁÕ 6 μíҺŠ(1) ºÒ§¹Ç¹ (2) à¢Ò¹ÔàÇȹ (3) ·‹ÒàÁ×ͧ (4) à¡Òлҡ¹éíÒ (5) ËÒ´ÊŒÁệ¹ (6) ÃÒª¡ÃÙ´ (ÃÒ´¡ÃÙ´) 2. ÍíÒàÀÍ¡Ðà»Íà μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšÐà»Íà ÁÕ 7 μíҺŠ(1) ¡Ðà»Íà (2) à«ÕÂÇàËÅÕ§ (3) ºŒÒ¹¹Ò (4) ºÒ§ËÔé¹ (5) ¸Ò¤ÃÕ (àÍ¡ÊÒÃäÁ‹ªÑ´) (6) ¹Ò¤Ò (7) äÁ‹»ÃÒ¡¯ª×èÍ 3. ÍíÒàÀÍÅÐÍØ‹¹ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅÅÐÍØ‹¹ ÁÕ 8 μíҺŠ(1) ÅÐÍØ‹¹½˜›§¢ÇÒ (2) ÅÐÍع‹ ½˜§› «ŒÒ (3) à¢Ò·ÐÅØ (4) ºÒ§¾ÃÐãμŒ (5) ºÒ§¾ÃÐà˹×Í (6) ·ÃÒÂá´§ (7) ºÒ§á¡ŒÇ (8) ÅíÒàÇÕ§ 4. ÍíÒàÀÍ¡ÃкØÃÕ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŹéíҨ״ ÁÕ 6 μíҺŠ(1) ¹éíҨ״ãËÞ‹ (2) ¹éíҨ״¹ŒÍ (3) ÊÇÐ (4) ÁÐÁØ (5) »Ò¡¨Ñè¹ (6) ÅíÒàÅÕ§ àÁ×ͧ¡ÃкÕè ẋ§à»š¹ 4 ÍíÒàÀÍ 39 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšÅÒ§ àÁ×ͧ¡ÃкÕè ÁÕ 17 μíҺŠ(1) ¡ÃкÕèãËÞ‹ (2) ¤ÅͧáËŒ§ (3) à¢Ò·Í§ (4) à¢Ò¤ÇÒÁ (5) ·Ñº»ÃÔ¡ (6) μÅÔ觪ѹ (7) ¤Åͧà¢Á‹Ò (8) ¤Åͧ¢¹Ò¹ (9) ¤ÅͧàÊÕ´ (10) à˹×ͤÅͧ (11) ËŒÇÂÂÙ§ (12) ⤡ÂÒ§ (13) ªŒÒ§μÒ (14) ·Ø‹§»Ã×Í (15) ÊÔ¹»Ø¹ (16) ¡ÃкÕ蹌Í (17) »Ã¡¹éíÒ 2. ÍíÒàÀͤÅͧ¾Å μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŤÅͧ¾Å ÁÕ 9 μíҺŠ(1) ¤Í¡ªŒÒ§ (2) âμ Ðàç (3) ËŒÇÂÅÖ¡ (4) ¤Åͧ·‹ÍÁà˹×Í (5) ¾ÃØ´Ô¹¹Ò (6) ¾ÃØàμ (7) à¾ÅÒ (8) ¤Åͧ·‹ÍÁãμŒ (9) ˌǹéíÒ¢ÒÇ 3. ÍíÒàÀÍà¡ÒÐÅÒ¹μÒ (à¡ÒÐÅѹμÒ) μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅà¡ÒÐÅÒ¹μÒ ÁÕ 5 μíҺŠ(1) à¡ÒÐÅÒ¹μÒãËÞ‹ (2) à¡ÒÐÅÒ¹μÒ¹ŒÍ (3) à¡ÒСÅÒ§ (4) ¤ÅͧÂÒÇ (5) à¡ÒÐÈÃÕºÍÂÒ 4. ÍíÒàÀͻҡÅÒÇ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅÍ‹ÒÇÅÖ¡ ÁÕ 8 μíҺŠ(1) »Ò¡ÅÒÇ (2) Í‹ÒÇÅÖ¡à˹×Í (3) Í‹ÒÇÅÖ¡ãμŒ (4) ¤ÅͧËÔ¹ (5) àÍ¡ÊÒÃäÁ‹ªÑ´ (6) àÍ¡ÊÒÃäÁ‹ªÑ´ (7) àÍ¡ÊÒÃäÁ‹ªÑ´ (8) àÍ¡ÊÒÃäÁ‹ªÑ´

▒ 39 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

àÁ× Í §Êμ٠Šẋ § ໚ ¹ 3 Íí Ò àÀÍ 34 μí Ò ºÅ (ÂŒ Ò Â¨Ò¡Á³±Åä·ÃºØ ÃÕ Á Ò¢Öé ¹ Á³±ÅÀÙà¡çμàÁ×èÍ ¾.È.2452) »ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ§é ·ÕÇè Ò‹ ¡ÒÃÍíÒàÀÍ·Õμè Òí ºÅÁÒÁѧ¹Ñ§¡ÃÒ ÁÕ 20 μíҺŠ(1) ÁÒÁѧ¹Ñ§¡ÃÒ (2) μíÒÁÐÅѧ (3) ਠл Åѧ (4) ºÑ§»ØàÅÒ (5) ºÒÃà¡´ (6) ºŒÒ¹¨Õ¹ (7) »ÅҨѹ (8) »ÒμÙÎíÒ»Ò¡ (9) ¤Ç¹ÊÐμÍ (10) ºË¡ÊÐ¹Ò (11) à¡ÒÐÂÒÃμÙ´ (12) ºŒÒ¹¤Ç¹ (13) ÅÙ⺠кÒμÙ (14) à¡´μÃÕ (15) μѹ˧⻠(16) ´Øʹ (17) »˜¹¨Í (18) ¡Ð´Ø (19) ·Ø§¹ØÂŒ (20) ¡Ð»˜§»ØâËÅ´ 2. ÍíÒàÀÍÊØä§ÍØà» μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŷ؋§ËÇŒÒ ÁÕ 13 μíҺŠ(1) ·Ø‹§Ç‹Ò (2) áËÅÁᤠ(3) »Ò¡ºÒÃÒ (4) μÒâà(5) Çѧ»ÅÒ´Ø¡ (6) âμÅÐà˹×Í (7) âμÅÐãμŒ (8) »Ò¡ÅЧ٠(9) â¡μÒ (10) ÁÐ˧ѧ (11) Áҹѧ (12) à»ÃÕ (13) ¡Òầ 3. ÍíÒàÀÍ»ØâÂÐ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺŠ»ØÂÙÁÕ 1 μíҺŠ(1) »ÙÂÙ2

(1) (7) (1) (8) (3)

àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ẋ§à»š¹ 3 ÍíÒàÀÍ 22 μíҺŠ»ÃСͺ´ŒÇ 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·Õ躌ҹàÁ×ͧãËÁ‹ μíÒºÅà¡ÒФÍà¢Ò ÁÕ 8 μíҺŠà¡ÒФÍà¢Ò (2) à¡ÒоÃзͧ (3) ¤ØÃÇ¡ (¤ØÃÍ´) (4) ºÒ§¤ÃÑè§ (5) ¤ØÃÐ (6) ä˪‹Í§ ¡íÒ¾‹ÇÁ (8) ºÒ§Çѹ 2. Íí Ò àÀÍμÅÒ´ãËÞ‹ μÑé § ·Õè Ç‹ Ò ¡ÒÃÍí Ò àÀÍ·Õè μí Ò ºÅμÅÒ´ãËÞ‹ ÁÕ 9 μí Ò ºÅ μÅÒ´à˹×Í (2) μÅÒ´ãμŒ (3) ⤡à¤Õ¹ (4) ‹ҹÂÒÇ (5) ºÒ§Á‹Ç§ (6) ºÒ§ÊÑ¡ (7) ¤Ø¡¤Ñ¡ ºÒ§ä·Ã (9) μíÒμÑÇ 3. ÍíÒàÀ͡л§ μÑ§é ·ÕÇè Ò‹ ¡ÒÃÍíÒàÀÍ·Õμè Òí ºÅ¡Ð»§ ÁÕ 5 μíҺŠ(1) ¡Ð»§ (2) ·‹Ò¹Ò àËÁÒÐ (4) àËÅ (5) ËÅѧ¾Á‹Ò (ËÅѧËÁ‹Ò)

·ÕèÁÒ : ÁÙŹԸԴÔÈ¡ØÅ. 2542. ÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÇÃÇ§È à¸Í ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾¡Ñº§Ò¹àËÁ×ͧáËáÅиóÕÇÔ·ÂÒ. Á.».·. (¾ÔÁ¾ à¹×èͧã¹Çѹ¤ÅŒÒÂÇѹ»ÃÐÊÙμÔÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÇÃÇ§È à¸Í ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾ 21 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2542) ˹ŒÒ 77

▒ 40 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¡Ã³ÕàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ä´ŒÁÕ¡ÒÃÂŒÒÂÈٹ ÃÒª¡Òôѧ¹Õé à´ÔÁÈٹ ÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÊÁѾÃÐÂÒàʹҹتÔμ (¹Øª) ¾ÃÐÂÒàʹҹتÔμ (àÍÕèÂÁ) μÑ駷ÕèμÅÒ´ãËÞ‹ (μÅÒ´à¡‹Ò à¢μ à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò) μ‹ÍÁÒ ÊÁѾÃÐÂÒàʹҹتÔμ (©ÔÁ) àËç¹Ç‹ÒμСÑÇè »†ÒÁÕ¡ÒäÁ¹Ò¤ÁäÁ‹Êдǡà¾ÃÒÐáÁ‹¹Òéí μСÑÇè »†Òμ×¹é à¢Ô¹ àÃ×Í¢¹Ò´ãËދࢌÒÍÍ¡äÁ‹ä´Œ ´Ñ§¹Ñé¹ã¹»‚ ¾.È.2448 ¨Ö§ãˌŒÒ·Õè·íÒ¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò¨Ò¡μÅÒ´ãËÞ‹ ä»μÑé§ãËÁ‹·Õèà¡ÒФÍà¢Ò (ºÃÔàdzàÁ×ͧãËÁ‹ μ.à¡ÒФÍà¢Ò Í.μСÑèÇ»†Ò ¨.¾Ñ§§Ò ã¹»˜¨¨ØºÑ¹) «Öè§à»š¹»Ò¡áÁ‹¹éíÒμСÑèÇ»†Ò ÍÕ¡·Ò§Ë¹Öè§ â´Â¤Ô´¨ÐÍÒÈÑÂ໚¹àÁ×ͧ·‹Ò ¤ŒÒ¢Ò¡Ѻμ‹Ò§»ÃÐà·È à¾ÃÒÐÁÕËͧ¹éíÒÅÖ¡ àÃ×ÍãËÞ‹ ࢌ Ò ¨Í´ä´Œ ´Ñ § ¹Ñé ¹ àÁ×è Í »¯Ô ÃÙ » ¡Òû¡¤Ãͧ¨Ö § μÑé § ÈÙ ¹  à Ҫ¡Ò÷Õè à ¡ÒФÍà¢ÒÁÕ ¡ ÒÃẋ § à¢μ ¡Òû¡¤Ãͧ໚¹ 3 ÍíÒàÀÍ 22 μíҺŠ¤×Í 1. ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíÒºÅàÁ×ͧãËÁ‹ ÁÕ 8 μíҺŠ䴌ᡋ à¡ÒФÍà¢Ò à¡ÒоÃзͧ ¤ØÃÇ¡ (¤ÙÃÍ´) ºÒ§¤ÃÑè§ ¤ØÃÐ ä˪‹Í§ ¡íÒ¾‹ÇÁ áÅкҧÇѹ 2. ÍíÒàÀÍμÅÒ´ãËÞ‹ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμÅÒ´ãËÞ‹ ÁÕ 9 μíҺŠ¤×Í μÅÒ´à˹×Í μÅÒ´ãμŒ â¤¡à¤Õ¹ ‹ҹÂÒÇ ºÒ§Á‹Ç§ ºÒ§ÊÑ¡ ¤Ø¡¤Ñ¡ ºÒ§ä·Ã áÅÐμíÒμÑÇ 3. ÍíÒàÀ͡л§ μÑ駷ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍ·ÕèμíҺšл§ ÁÕ 5 μíҺŠ¤×Í ¡Ð»§ (»§) ·‹Ò¹Ò àËÁÒÐ àËÅ áÅÐËÅѧ¾Á‹Ò áμ‹»ÃÒ¡¯Ç‹Ò·Õàè ¡ÒÐ¤Í à¢ÒÁÕ¾ÒÂب´Ñ 㹪‹Ç§Ä´ÙÁÃÊØÁ àÃ×Í¡Åä¿ÊÒÁÒö ࢌÒÍÍ¡ä´ŒºÒ§Ä´Ùà·‹Ò¹Ñ¹é ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§äÁ‹Êдǡ3 ã¹»‚ ¾.È.2458 ÊÁѾÃÐâÂ¸Õ¾Ô·Ñ¡É à»š¹¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò 䴌ŒÒ·Õè·íÒ¡Òà ¨Ñ§ËÇÑ´ (ÈÒÅÒ¡ÅÒ§¨Ñ§ËÇÑ´μСÑÇè »†Ò) ¨Ò¡à¡ÒФÍà¢Ò ÁÒμÑ§é ·Õºè ÒŒ ¹Â‹Ò¹ÂÒÇ (¤×Í·ÕÇè Ò‹ ¡ÒÃÍíÒàÀÍ μСÑèÇ»†Òã¹»˜¨¨ØºÑ¹) à¾ÃÒзíÒàÅ໚¹¼×¹á¼‹¹´Ô¹ãËÞ‹ ªØÁª¹Ë¹Òṋ¹¡Ç‹Ò ¡ÒäÁ¹Ò¤ÁÊдǡ »‚μÍ‹ ÁÒ ¾.È.2459 ¾ÃÐàʹҹتμÔ (¨Ã ʡعμÅѡɳ ) ´íÒçμíÒá˹‹§¼ÙÇŒ Ò‹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑÇè »†Ò ÁըǹÍÂÙ‹·ÕèμÑé§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Òã¹»˜¨¨ØºÑ¹à»š¹Êíҹѡ§Ò¹¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò àÁ×èÍÂŒÒÂÈٹ ÃÒª¡Òèҡà¡ÒФÍà¢ÒÁÒ·Õè‹ҹÂÒÇáÅŒÇ ¡çä´Œà»ÅÕ蹪×èÍÍíÒàÀÍàÁ×Í§à¡‹Ò ·Õèà¡ÒФÍà¢Ò ໚¹ÍíÒàÀͻҡ¹éíÒà¾×èÍãËŒÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊÀÒ¾·ŒÍ§·Õè μÑé§áμ‹ ¾.È.24654

▒ 41 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

5.3 »ÃѺ»ÃاÃкºμíÒÃǨÀٸà 1) ¨Ñ´μÑé§μíÒÃǨÀٸ÷ÕèàÁ×ͧÀÙà¡çμ ã¹ ¾.È.2435 ¡Òû‡Í§¡Ñ¹ÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁʧºÀÒÂã¹ËÑÇàÁ×ͧÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ à´ÔÁÍÂÙ‹ãμŒ¡Òû¡¤Ãͧ ¢Í§ÊÁØË¡ÅÒâËÁ ã¹ ¾.È.2412 ÊÁà´ç¨à¨ŒÒ¾ÃÐÂÒºÃÁÁËÒÈÃÕÊÃØ ÂÔ Ç§È (ª‹Ç§ ºØ¹¹Ò¤) ¼ÙÊŒ Òí àÃç¨ ÃÒª¡ÒÃἋ¹´Ô¹ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ä´Œ¢ÍãËŒ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧ¾Ñ§§ÒáÅÐàÁ×ͧÀÙà¡çμ¨Ñ´«×éÍàÃ×Í¡Åä¿ ÅÒ´μÃÐàǹà¾×èÍÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁʧº¢Í§ºŒÒ¹àÁ×ͧÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ 1 ÅíÒ ¡Ã³ÕºŒÒ¹àÁ×ͧà¡Ô´¤ÇÒÁÇØ‹¹ÇÒ ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧËÃ×Í¡ÃÁ¡ÒÃàÁ×ͧÁÕ˹ŒÒ·Õèࡳ± ÃÒÉ®ÃÍÍ¡ÁÒ·íÒ¡ÒûÃÒº»ÃÒÁ ¡Ã³ÕàÁ×ͧãËÞ‹¾Ç¡à¨ŒÒÀÒÉÕËÃ×;ǡ¤¹¨Õ¹¨Ð¨Ñ´¡íÒÅѧ¤¹ ʋǹ˹Ö觤ÍÂμÃǨμÃÒÀÒÉÕ ÃÑ¡ÉҼŻÃÐ⪹ »‡Í§¡Ñ¹äÁ‹ãËŒâ¨ÃࢌÒÁһŌ¹ ´Ñ§¹Ñé¹Ãкº ¡Òû‡Í§¡Ñ¹â¨ÃÂѧäÁ‹à»š¹ÃÐàºÕº ¾ÃÐÂÒ·Ô¾â¡ÉÒ (âμ âªμÔ¡àʶÕÂÃ) ¢ŒÒËÅǧãËÞ‹¨Ö§ãËŒÁÕ ¡ÒÃá¡Œä¢Ãкº¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁʧºÀÒÂ㹴ѧ¹Õé 2.1 ¨Ñ´μÑé§μíÒÃǨÀٸ÷ÕèàÁ×ͧÀÙà¡çμ ã¹ ¾.È.2435 ¡‹Í¹»‚¾.È.2435 ਌Ò˹ŒÒ·ÕèμíÒÃǨ·ÕèÀÙà¡çμÁÕ 7 ¡Í§ ¢Öé¹ÍÂÙ‹¡Ñº 3 ½†Ò¤×Í (1) ¢Ö鹡Ѻ¹ÒÂμíÒÃǨªÒÇÂØâû (2) ¢Ö鹡Ѻ¹ÒÂμíÒÃǨä·Â (3) ¢Ö鹡Ѻ¹ÒÂμíÒÃǨ¨Õ¹ ã¹ ¾.È.2435 ·Õè»ÃЪØÁàʹҺ´ÕÁÕÁμÔãËŒμÑ駡ͧ¡íÒÅѧμíÒÃǨ໚¹ 2 á¼¹¡ ¤×Í (1) μíÒÃǨ·Õ·è Òí ˹ŒÒ·ÕÃè ¡Ñ ÉÒ´‹Ò¹ áÅÐμÃǨμÃÒÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁʧºÀÒÂ㹺ŒÒ¹àÁ×ͧ ¢³Ð¹Ñ¹é ÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ¢Ö¹é ¡Ñº¡ÃзÃǧ¡ÅÒâËÁ¨Ö§ãËŒ¡ÃзÃǧ¡ÅÒâËÁ໚¹¼Ù¡Œ Òí ˹´ÍÑμÃÒ¡íÒÅѧ áÅÐà§Ô¹§º»ÃÐÁÒ³¤‹Ò㪌¨Ò‹ Âμ‹Ò§æ ໚¹»ÃШíÒáμ‹Åл‚ ãËŒÍÂÙÀ‹ ÒÂãμŒº§Ñ ¤ÑººÑÞªÒ¼Ù¡Œ Òí ¡ÑºμíÒÃǨ ¤¹à´ÕÂǡѹ (2) μíÒÃǨ¨Õ¹ ໚¹μíÒÃǨμÃǨÀÒÉÕáÅÐÃÑ¡ÉҼŻÃÐ⪹ ¢Í§à¨ŒÒÀÒÉÕ «Öè§ÃѺ¼Ù¡¢Ò´äÁ‹à¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº·Ò§ÃÒª¡Òà ãˌ໚¹Ë¹ŒÒ·Õè¢Í§à¨ŒÒÀÒÉÕ¹ÒÂÍҡôíÒà¹Ô¹¡Òáѹàͧ ÀÒÂãμŒ¢Íºà¢μ¢Í§¡®ËÁÒ ÃÐÂÐáá·Ò§¡ÒÃμŒÍ§¨ŒÒ§á¢¡«Ô¡¢ ໚¹μíÒÃǨ ÍÂÙÀ‹ ÒÂãμŒº§Ñ ¤ÑººÑުҢͧ¹Ò μíÒÃǨªÒÇÂØâû μíÒÃǨÀÙ¸ÃÃØ‹¹ááÁÕ 148 ¤¹ ẋ§à»š¹¾ÅμíÒÃǨᢡ«Ô¡¢ 75 ¤¹ ¹ÒÂÊÔº ᢡ«Ô¡¢ 2 ¤¹ ¹ÒÂÃŒÍÂᢡ«Ô¡¢ 4 ¤¹ ¾ÅμíÒÃǨ¤¹ä·Â 61 ¤¹ ¹ÒÂÌͤ¹ä·Â 6 ¤¹5

▒ 42 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

2.2 ¨Ñ´μÑé§μíÒÃǨ»ÃШíÒËÑÇàÁ×ͧμ‹Ò§æ ËÅѧ ¾.È.2435 ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ä´ŒÁÕ¡ÒÃμÑ駡ͧμíÒÃǨ»ÃШíÒàÁ×ͧμ‹Ò§æ ã¹ÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ 7 àÁ×ͧ¤×ÍàÁ×ͧÀÙà¡çμ àÁ×ͧÃйͧ àÁ×ͧ¡ÃкØÃÕ àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò àÁ×ͧμСÑÇè ·Ø§‹ àÁ×ͧμÃѧ àÁ×ͧ»ÐàËÅÕ¹ ʋǹ·Õàè Á×ͧ¾Ñ§§Ò àÁ×ͧ¡ÃкÕè àÁ×ͧ¶ÅÒ§ áÅÐàÁ×ͧ¤ÕÃÃÕ °Ñ ¹Ô¤ÁÂѧäÁ‹Á¾Õ ÅμÃÐàǹ6 ÊÒàËμØ·ÕèàÁ×ͧ¾Ñ§§Ò¢³Ð¹Ñé¹ÂѧäÁ‹ÁÕ “¾ÅμÃÐàǹ” ·Ñé§æ ·Õè¾ÃÐÂÒºÃÔÃÑ¡É Àٸà (¢íÒ ³ ¹¤Ã) ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧ¾Ñ§§Ò·íÒÃÒ§ҹ¢ÍμÑé§Ë¹‹ÇÂμíÒÃǨ㹾ѧ§ÒμÑé§áμ‹ ¾.È.2436 à¾ÃÒÐ਌ҾÃÐÂÒ¾Åà·¾Ï àʹҺ´Õ¡ÃзÃǧ¡ÅÒâËÁàËç¹Ç‹ÒàÁ×ͧ¾Ñ§§Ò໚¹àÁ×ͧ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁʧº àÃÕºÌÍ¡NjÒàÁ×ͧÍ×è¹ ÀÒÉÕÍҡüŻÃÐ⪹ ·Õèà¡çºä´ŒÂѧÁÕ¹ŒÍÂäÁ‹à¾Õ§¾Í¨Ðẋ§à»š¹à§Ô¹à´×͹ μíÒÃǨ·Õ¨è ÐμÑ§é ¢Ö¹é ãËÁ‹ä´Œ ¶ŒÒà¡Ô´àËμØ¡Òó ãËÞ‹äÁ‹ÊÒÁÒö·íÒÍÐäÃä´Œ μŒÍ§¢Í¡íÒÅѧ·ËÒèҡàÁ×ͧ ÀÙà¡çμ«Ö§è ÍÂÙã‹ ¡ÅŒà¤Õ§ࢌҪ‹ÇÂàËÅ×Í7 ¨¹¡ÃÐ·Ñ§è ¾.È.2439 (Ã.È.115) ¨Ö§Í¹ØÁμÑ ãÔ ËŒÁμÕ Òí ÃǨ·Õàè Á×ͧ ¾Ñ§§ÒáÅÐàÁ×ͧ¡ÃкÕè¨íҹǹ෋ҡѹ¤×ÍÁÕ¹ÒÂμíÒÃǨ 1 μíÒá˹‹§ ¾ÅμíÒÃǨ 12 μíÒá˹‹§ â´Â àÁ×ͧ¾Ñ§§Òẋ§ÍÑμÃÒÁÒ¨Ò¡àÁ×ͧμСÑèÇ·Ø‹§à¾×èÍäÁ‹μŒÍ§ãªŒ§º»ÃÐÁÒ³à¾ÔèÁ¢Öé¹8 ¡Ô¨¡ÒÃμíÒÃǨ㹺ÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ䴌ÃѺ¡ÒûÃѺ»ÃاÍÕ¡¤ÃÑé§ã¹ ¾.È.2441 àÁ×èÍÊÁà´ç¨¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾ àʹҺ´Õ¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â (¾.È.2435-2458) μÃǨ ÃÒª¡ÒÃÁ³±ÅÀÙà¡çμ â´Ââ»Ã´ãËŒÃÇÁ¡Ô¨¡ÒÃμíÒÃǨã¹àÁ×ͧÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹÍÂÙ‹ãμŒºÑ§¤ÑººÑÞªÒ à´ÕÂǡѹàËÁ×͹Á³±ÅÍ×è¹æ áÅÐãËŒÁÕ¡íÒÅѧμíÒÃǨ¤¹ä·ÂࢌÒ໚¹μíÒÃǨ᷹¾Ç¡«Ô¡¢

μíÒÃǨÁŒÒÊÁѾÃÐÂÒÃÑÉ®ÒÏ à»š¹ÊÁØËà·ÈÒÀÔºÒÅ

·ÕèÁÒ : »ÃзØÁ ªØ‹Áà¾ç§¾Ñ¹¸Ø . »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÍÒøÃÃÁÀÒ¤ãμŒ áËÅ‹§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÊíÒ¤ÑÞã¹»ÃÐà·Èä·Â. ¡ÃØ§à·¾Ï : ÊØÇÕÃÔÂÒÊÒÊ ¹. 2544. ˹ŒÒ 248.

▒ 43 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

5.4 ¡ÒÃÊ‹§àÊÃÔÁ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧá˴պء ¡‹Í¹Ë¹ŒÒ·Õè¾ÃÐÂҷԾ â¡ÉÒ (âμ) ¨ÐࢌҴíÒçμíÒá˹‹§à»š¹¢ŒÒËÅǧãËÞ‹ ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧ áË´ºÕ ¡Ø ã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†Òä´ŒÃºÑ ¼Å¡Ãзº¡ÃÐà·×͹Í‹ҧ˹ѡ ¨Ò¡ÃÒ¤ÒáËŴμèÒí ŧ ·íÒãËŒ¹ÒÂàËÁ×ͧ «Öè§à¤Â ä´ŒÃѺà§Ô¹·Ø¹¨Ò¡à¨ŒÒàÁ×ͧ«Öè§à»š¹à¨ŒÒÀÒÉÕ´ŒÇÂÁÒ¡‹Í¹ ¾ÅÍÂä´ŒÃѺ¼Å¡Ãзºä»´ŒÇ ·Ñé§ÂѧÁÕ»˜ÞËÒàÃ×èͧ¡ÒÃà¡çºÀÒÉÕá˴պءäÁ‹à»š¹¸ÃÃÁ Ãкº¡ÒÃàËÁ×ͧáË·ÕèÅŒÒÊÁÑ ÊÔè§àËÅ‹Ò¹Õé Ōǹ໚¹»˜ÞËÒ·Õ跌ҷÒ ·ÕèμŒÍ§ËÒ˹·Ò§á¡Œä¢ áÅÐÃÑ°ºÒÅä´Œ´íÒà¹Ô¹¡Òôѧ¹Õé ¡ÒèѴμÑ§é ¡ÃÁÃÒªâÅË¡Ô¨áÅÐÀÙÁÇÔ ·Ô ÂÒ (Royal Department of Mines and Geology) ¢Öé¹ã¹ »‚ ¾.È.2435 â´ÂÁÕ¼ÙŒ´íÒçμíÒá˹‹§à¨ŒÒ¡ÃÁâÅË¡Ô¨¤¹áá¤×Í ¹Ò´ѺÂÙ à´Í ÁÙÅàÅÍà (Mr. W de Muller) ¾.È.2435-2438 ໚¹ªÒÇàÂÍÃÁѹ Êͧ¤¹μ‹ÍÁÒ໚¹ªÒÇÍѧ¡Äɤ×Í ¹ÒÂÇÒÃÔ§μѹ ÊÁÕ· (Mr. Warington Smyth) ¾.È.2438-2439 áÅйÒÂàιÃÕè ¨Õ. Ê¡çÍμμ (Mr. Henry G. Scott) ¶×Í໚¹á¹Ç·Ò§ãËÁ‹·ÕèÃÑ°ºÒÅμŒÍ§¡ÒèѴÃкº¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáËμÒÁ ẺμÐÇÑ¹μ¡ ¢Öé¹à»š¹¤ÃÑé§áá9

͹ØàÊÒÇÃÕ ËÅÑ¡ 60 »‚àÁ×èÍááÊÌҧ ÊÌҧà¾×èÍ໚¹Í¹ØÊó ÃÐÅÖ¡¶Ö§¡Òâشá˴պء¨Ò¡Í‹ÒÇ·Ø‹§¤Ò «Öè§à»š¹·ÐàźÃÔàdzÊоҹËÔ¹¢Öé¹à»š¹¤ÃÑé§áá¢Í§âÅ¡ ਌ҢͧÅÔ¢ÊÔ·¸Ôì : phuketmeedee.com/blog

▒ 44 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÁÕ¡ÒùíÒà¤Ã×Íè §¨Ñ¡ÃÊÁÑÂãËÁ‹ÁÒ㪌¨Ð໚¹¡ÒÃà¾ÔÁè ¼Å¼ÅÔμä´ŒÁÒ¡¡Ç‹Òà´ÔÁ áμ‹Ç¸Ô ¡Õ Ò÷íÒàËÁ×ͧ ẺμÐÇÑ¹μ¡·Õ»è ÃÐʺ¤ÇÒÁÊíÒàÃç¨Í‹ҧÁÒ¡ áÅж×Í໚¹¡ÒÃà» ´ÈÑ¡ÃÒªãËÁ‹¢Í§¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË ¢Í§ä·Âä»ÊÙ‹ ¤Ø ãËÁ‹¤Í× ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧàÃ×͢ش μѧé áμ‹»‚ ¾.È.2449 â´Â¡Ñ»μѹ àÍ´àÇÔô â·ÁÑÊ äÁÅÊ (Captain Edward Thomas Miles) «Öè§ä´Œ¢Í͹ØÞÒμ·íÒ¡ÒâشáËã¹Í‹ÒÇÀÙà¡çμ ¨Ò¡ÃÑ°ºÒÅ â´Â㪌à¤Ã×èͧ¨Ñ¡ÃμÔ´μÑ駺¹àÃ×Í áÅÐä´Œ¨Ñ´¡Òè´·ÐàºÕ¹μÑé§ ºÃÔÉÑ··Ø‹§¤Ò ÎÒàºÍà ·Ô¹ à´Ã´¨Ô§ (The Tonkah Harbour Tin Dredging Company) ¢Öé¹10 ÇÔ¸Õ¡Ò÷Õè¡Ñ»μѹäÁÅÊ ¹íÒÁÒ㪌໚¹ÇÔ¸Õ¡ÒÃãËÁ‹·Õè¡Ñ»μѹäÁÅÊ à¤ÂàËç¹¢³Ðà´Ô¹·Ò§ä»ÁÒ ÃÐËÇ‹Ò§¹ÔÇ«ÕᏴ ¡ÑºÍÍÊàμÃàÅÕ àËç¹àÃ×͢شẺ㪌¡ÃоŒÍàËÅç¡ÃŒÍÂμÔ´¡Ñ¹à»š¹¾Ç§ ໚¹àÃ×Í ¢Ø´·ÕèàÃÕÂ¡Ç‹Ò Bucket dredges ¢Ø´·Í§ã¹áÁ‹¹éíÒμ‹Ò§æ ã¹¹ÔÇ«ÕᏴ â´ÂàÃ×͢شÅíÒáá¢Í§âÅ¡ ÊÌҧ¢Öé¹ã¹»ÃÐà·È¹ÔÇ«ÕᏴ àÁ×èÍ»‚ ¾.È.2405)11 ¡Ñ»μѹäÁÅÊ ä´Œ·Òí ¡ÒâشáËã¹Í‹ÒÇÀÙà¡çμ´ŒÇÂàÃ×͢ش¤Ãѧé áá㹻‚ ¾.È.2451 áÅÐä´Œ»ÃѺ»Ãا ¨¹ÊÒÁÒö㪌䴌¼Å´Õ¢Öé¹àÃ×èÍÂæ ÁÕ¡ÒùíÒࢌÒàÃ×͢شà¾ÔèÁ¢Öé¹ËÅÒÂÅíÒ áÅÐμ‹ÍÁÒä´ŒÁÕºÃÔÉÑ·Í×è¹æ ä´Œ´Ñ´á»Å§¹íÒä»ãªŒ¢Ø´º¹º¡ «Ö觻ÃÒ¡¯Ç‹Òä´Œ»ÃÔÁÒ³áËÁÒ¡¡Ç‹Ò¡ÒÃ㪌¡ÃÃÁ¡Ã¢Ø´ËÅÒÂà·‹Ò ´Ñ§¹Ñ鹨֧ÁÕ¡ÒèѺ¨Í§áÅÐà» ´àËÁ×ͧ àÃ×͢ش㹾×é¹·Õèμ‹Ò§æ ·Õè¤Ò´Ç‹Ò¨ÐÁÕá˴պءÍÂÙ‹ÁÒ¡ ·Ñ§é ã¹μСÑÇè »†Ò ÀÙà¡çμ ¾Ñ§§ÒáÅÐÃйͧ ã¹»‚ ¾.È.2461 »ÃÒ¡¯Ç‹Ò·Õàè Á×ͧμСÑÇè »†ÒÁÕ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧ àÃ×͢شâ´ÂºÃÔÉ·Ñ ÃÒª¤Ãر ÁÕàÃ×͢ش 1 ÅíÒ áÅÐ ºÃÔÉ·Ñ ÍÕÊμ àÍàªÕÂμÔ¡ (East Asiatic Company) ÁÕàÃ×͢ش 1 ÅíÒ12 㹪‹Ç§»‚ ¾.È.2454-2463 ÁÕËÅÑ¡°Ò¹¡ÒâͻÃзҹºÑμÃμÃǨËÒáË´ºÕ ¡Ø ã¹àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò ÁÒ¡ÁÒ ·Ñé§â´Â¤¹ä·ÂáÅФ¹ã¹ºÑ§¤Ñºμ‹Ò§ªÒμÔ à©¾Òл‚ ¾.È.2454 »‚à´ÕÂÇ ÁÕ¤¹ä·Â ¢Í·íÒº‹ÍáË â´Â»ÃÐÁÒ³ÁÒ¡¡Ç‹Ò 80 ÃÒÂ13 «Öè§ÁÕ·Ñ駤¹ä·Â ¤¹ä·Âàª×éÍÊÒ¨չ áÅФ¹ä·Â ÁØÊÅÔÁ â´Â»ÃÒ¡¯¡ÒâÍ͹ØÞÒμ·íÒàËÁ×ͧá˴պء㹷ءÍíÒàÀÍ áÅÐã¹»‚μ‹Íæ ÁÒÍÑμÃÒ ¡ÒâͻÃзҹºÑμÃÂѧ¤§ÁÕÍ‹ҧμ‹Íà¹×èͧ ʋǹºÃÔÉÑ·¢Í§ªÒÇμ‹Ò§ªÒμÔ·ÕèࢌÒÁÒŧ·Ø¹ã¹¸ØáԨàËÁ×ͧáË ã¹àÁ×ͧμСÑèÇ»†Òª‹Ç§»‚ ¾.È.2454-2463 ÁÕËÅÒºÃÔÉѷઋ¹¡Ñ¹ 䴌ᡋ ºÃÔÉÑ·ÍÕÊμ àÍàªÕÂμÔ¤ ·Ø¹¨íÒ¡Ñ´ (The East Asiatic Company Ltd.) ºÃÔÉÑ·ÍÕÊμ àÍàªÕÂμÔ¤ ÍÔ¹´ÑÊμÃÕ á͹´ ¾ÅÒ¹àμªÑè¹ ·Ø¹¨íÒ¡Ñ´ (The East Asiatic Industry and Plantation Ltd.) ·Ñé§ÊͧºÃÔÉѷ໚¹ºÃÔÉѷ㹺ѧ¤Ñº¢Í§ »ÃÐà·Èà´¹ÁÒà ¡ ¹Í¡¨Ò¡¹ÕÂé §Ñ ÁÕºÃÔÉ·Ñ ã¹ºÑ§¤Ñº¢Í§»ÃÐà·ÈÍѧ¡Äɤ×Í ºÃÔÉ·Ñ ä«ÁÔÈ μÔ¹ «Ô¹´Ôà¡μ ¨íÒ¡Ñ´ (The Siamese Tin Syndicate Ltd.) áÅкÃÔÉÑ·μСÑèÇ»†Ò áÇÅàÅ μÔ¹ à´Ã´ÂÔè§ â¹äÅàÍÁÔ ÅÔ μÕ áμ‹ à »š ¹ ·Õè ¹ ‹ Ò ÊÑ § à¡μÇ‹ Ò ¡ÒÃä´Œ » ÃзҹºÑ μ ÃÊ‹ Ç ¹ãËÞ‹ ¢ ͧáμ‹ Å ÐºÃÔ ÉÑ · àËÅ‹ Ò ¹Õé ¨ÐÁÕà¹×éÍ·ÕèÁÒ¡´Ñ§μÒÃÒ§

▒ 45 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

μÒÃÒ§áÊ´§Í¹ØÞÒμ»ÃзҹºÑμ÷íÒàËÁ×ͧá˴պء¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†ÒºÃÔÉÑ·μÐÇÑ¹μ¡ ¾.È.2454-246314 ·Õè

ºÃÔÉÑ·

»ÃÐà·È

1. ÍÕÊμ àÍàªÕÂμÔ¤ ¡íÒ»Ð¹Õ ÅÔÁÔàμç´ à´¹ÁÒà ¡ (The East Asiatic Company Limited)

2. ºÃÔÉÑ·ÍÕÊμ àÍàªÕÂμÔ¤ ÍÔ¹´ÑÊμÃÕ á͹´ ¾ÅÒ¹àμªÑè¹ ·Ø¹¨íÒ¡Ñ´ (The East Asiatic Industry and Plantation Ltd.) 3. ºÃÔÉÑ·ä«ÁÔÈ μÔ¹ «Ô¹´Ôà¡μ ·Ø¹¨íÒ¡Ñ´ (The Siamese Tin Syndicate Ltd.)

4. ºÃÔÉÑ·μСÑèÇ»†Ò áÇÅàÅÂμÔ¹ à´Ã´ÂÔè§ â¹äÅàÍÁÔÅÔμÕ

·ŒÍ§·Õè μíÒºÅ

·‹Ò¹Ò ·‹Ò¹Ò àËÁÒÐ àËÁÒÐ à´¹ÁÒà ¡ ·‹Ò¹Ò

Íѧ¡ÄÉ ºÒ§Á‹Ç§ ºÒ§Á‹Ç§ ºÒ§ä·Ã ºÒ§ä·Ã ºÒ§Á‹Ç§ ºÒ§Á‹Ç§ Íѧ¡ÄÉ

ÍíÒàÀÍ »§ »§ »§ »§ »§ »§ »§ »§ »§ »§ »§

μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹ μÅÒ´ãËÞ‹

à¹×éÍ·Õè äË §Ò¹ μÃ.Ç.

101 2 88 223 3 65 120 - 13 287 2 16 186 - 95 297 3 85 55 - 98 74 2 69 273 1 41 295 1 80 33 - 48

98 127 184 291 259 235 254 274 258 251

2 7 3 1 3 2 1 2 1

56 2 69 12 88 2 18 18 27 66

▒ 46 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¹Í¡¨Ò¡ªÒÇμÐÇÑ¹μ¡¨ÐࢌÒÁÒ·íÒàËÁ×ͧáË ã¹μСÑè Ç »† Ò â´Â㪌 ÇÔ ¸Õ ¡ Ò÷í Ò àËÁ× Í §àÃ× Í ¢Ø ´ áÅŒ Ç ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧ¢Í§ªÒǨչ¡çàÃÔèÁËѹÁÒ㪌àÃ×Í ¢Ø´ºŒÒ§ ઋ¹ ËÅǧÍËÒÁÊÒ¤Ãà¢μà (¹ÒÂμѹà¾ç¡ÎÇ´) ·Õè¢Í »ÃзҹºÑμ÷íÒàËÁ×ͧáË´ºÕ ¡Ø ·Õμè Òí ºÅ·‹Ò¹Ò ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò¹Ñé¹ à»š¹¤¹ä·Â¤¹áá·ÕèÇÒ‹ ¨ŒÒ§ºÃÔÉÑ· Werf Conrad »ÃÐà·ÈÎÍÅᏴ μ‹ÍàÃ×͢شáË´ºÕ ¡Ø â´ÂÁҢش·Õμè Òí ºÅ»Ò¡¶Ñ¡ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ໚¹¤ÃÑé§áá àÁ×èÍÇѹ·Õè 5 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.247215 ËÅǧÍËÒÁÊÒ¤Ãà¢μà (¹ÒÂμѹà¾ç¡ÎÇ´)

¡ÒÃÊ‹§àÊÃÔÁ·Ò§´ŒÒ¹¤Á¹Ò¤Á ã¹ÊÁѾÃÐÂÒÃÑɮҹػÃдÔÉ° Ï (¤Í«ÔÁºÕê) ໚¹¢ŒÒËÅǧà·ÈÒÀÔºÒÅ ä´ŒÁÕ¡ÒÃ͹ØÁÑμÔ à§Ô¹¨íҹǹ 100,000 ºÒ· ãËŒ´íÒà¹Ô¹¡ÒÃÊÌҧ¶¹¹ áμ‹à¹×èͧ¨Ò¡¡Òá‹ÍÊÌҧ»ÃÒȨҡ෤¹Ô¤ áÅТҴ¡ÒÃàμÃÕÂÁ¡Òà ¨Ö§ä´Œ¶¹¹·ÕèäÁ‹ÁÕÁÒμðҹ ´Ñ§¹Ñé¹àÁ×è͹Ò¤Òà âÅ ÍÒàÅ¡ÃÔ (Carlo Allegri) ¹Òª‹Ò§ãËÞ‹¡ÃÁâ¸ҸԡÒÃä»μÃǨ¡ÒÃâ¸Òã¹Á³±ÅÀÙà¡çμã¹»‚ ¾.È.2446 áÅÐä´Œ·Òí ÃÒ§ҹ¶Ö§¾ÃÐʶÔμ ¹ÔÁÒ¹¡ÒÃ਌ҡÃÁâ¸ҸԡÒÃäÇŒμ͹˹Öè§Ç‹Ò “·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò àÇÅÒ¹Õé¡íÒÅѧ·íÒ àÁ×ͧãËÁ‹ áÅä´ŒμÑǶ¹¹¢Öé¹ÍÕ¡ËÅÒÂÊÒ áμ‹¡çËÒä´ŒÁÕ ÍѹàÂÍÃà¹Õ´ÙáÅ ¡íҡѺμÃǨμÃÒ¡ÒÃàËÅ‹Ò¹Ñé¹äÁ‹ ʋǹ¤¹·Õè໚¹â¸ÒÊ‹§ä»¡çäÁ‹ÁÕ¤ÇÒÁÃÙŒ¾Í áÅä´Œμ´Ñ ¶¹¹ä»μÒÁ¾×¹é ´Ô¹·Õμè Òíè æ ÊÙ§æ” ¡Å‹ÒǤ×Í¢³Ð¹Ñ¹é ¡íÒÅѧàμÃÕÂÁŒҷÕÇè Ò‹ ¡ÒèѧËÇÑ´μСÑÇè »†Ò ¨Ò¡μíÒºÅà¡ÒФÍà¢Ò ÁÒÍÂÙ‹·ÕèμíҺŋҹÂÒÇ16 àÁ×ͧμСÑÇè »†Òª‹Ç§¹ÕÁé ¡Õ ÒûÃѺ»ÃاÁÒ¡ÁÒ 䴌Á¡Õ ÒÃÂŒÒÂàÁ×ͧãËÁ‹ ÂŒÒÂÈÒÅÒ¡ÅÒ§¨Ñ§ËÇÑ´ μСÑèÇ»†Ò ¨Ò¡μíÒºÅà¡ÒФÍà¢Òä»μÑ駷ÕèμíҺŋҹÂÒÇã¹ÊÁѾÃÐâÂ¸Õ¾Ô·Ñ¡É à»š¹¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡Òà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò 㹪‹Ç§¢Í§¡ÒÃÂŒÒÂàÁ×ͧãËÁ‹ÁÕ¡ÒÃ㪌à§Ô¹¨íҹǹÁÒ¡ à§Ô¹·Õè㪌ʋǹ˹Öè§à»š¹à§Ô¹ ·Õèà¡çº¨Ò¡¾‹Í¤ŒÒàËÁ×ͧáË áÅШҡà§Ô¹ ¤‹ÒºíÒÃا¶¹¹ Êоҹ áÅФ‹Ò¡‹ÍÊÌҧ ʶҹ·Õè «Ö§è ·Ò§Á³±Å͹ØÁμÑ ãÔ ËŒ»Å‚ Ð 1,000 ºÒ· ÃÒ¡Ò÷շè Òí àÁ×ͧãËÁ‹¤Í× ¡‹ÍÊÌҧ·Õ·è Òí ¡ÒâͧÃÑ°ºÒÅ ·Õ¾è ¡Ñ ¢ŒÒÃÒª¡Òà ·íÒ¶¹¹ Êоҹ ÈÒÅÒ¡ÅÒ§

▒ 47 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÈÒÅàÁ×ͧ âç¾Ñ¡μíÒÃǨÀٸà âç½ ›¹ ¨Ç¹¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒÃàÁ×ͧ¡Ñº·Õè¾Ñ¡¢ŒÒÃÒª¡ÒÃá¼¹¡μ‹Ò§æ ·íÒ¶¹¹Êоҹ㹺ÃÔàdz¡ÅÒ§àÁ×ͧáÅÐÊÒÂä»μíҺŠμÅÒ´ãËÞ‹ (àÁ×ͧࡋÒ) áÅÐä´Œ¨Ñ´¡ÒÃŒҠàÁ×ͧÁÒÍÂÙ‹·ÕèμíҺŋҹÂÒÇ àÁ×èÍà´×͹¡Ã¡®Ò¤Á ¾.È.245817 ª‹Ç§¹Ñ鹺ÃÔÉÑ·àËÁ×ͧá˺ҧáË‹§ãˌËÇÁºÃÔ¨Ò¤à§Ô¹´ŒÇ ઋ¹ ºÃÔÉÑ·μСÑèÇ»†ÒáÇÅàÅ μÔ¹ 䴌ʹѺʹعà§Ô¹¨íҹǹ 50,000 ºÒ· à¾×èÍÊÌҧâç¾ÂÒºÒÅ㹨ѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò à¾ÃÒкÃÔÉÑ· àÅç§àËç¹Ç‹Ò¨Ð໚¹»ÃÐ⪹ μÍ‹ ºÃÔÉ·Ñ àª‹¹¡Ñ¹ áÅÐÂÑ§ä´ŒÃºÑ à§Ô¹Ê¹ÑºÊ¹Ø¹¨Ò¡ºÃÔÉ·Ñ ·Ø§‹ ¤ÒÎÒàºÍà ໚¹¨íÒ ¹Ç¹ 74,445 ºÒ· 76 ÊμÒ§¤ 㹡ÒÃÊÌҧÈÒÅÒ¡ÅÒ§¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò «Ö觢³Ð¹Ñé¹à»š¹àÃ×èͧ à˧´‹Ç¹·ÕèμŒÍ§¨Ñ´¡Òà à¹×èͧ¨Ò¡¢³Ð¹Ñé¹μŒÍ§ÍÒÈѨǹ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇѴ໚¹·ÕèºÑÞªÒ¡ÒÃÁÒ ¹Ò¹ ÍÕ¡·Ñé§à¨ŒÒ˹ŒÒ·Õèá¼¹¡μ‹Ò§æ ᡌҡѹÍÂÙ‹ ·íÒãËŒ¢Ò´¤ÇÒÁÊдǡ㹡Ò÷íÒ§Ò¹18 㹪‹Ç§¹Ñ¹é »ÃЪҪ¹àÁ×ͧμСÑÇè »†ÒàËç¹»ÃÐ⪹ ¨Ò¡¡ÒÃÁÕ¶¹¹Êоҹઋ¹¡Ñ¹ ¨Ö§ãËŒ¤ÇÒÁ ËÇÁÁ×Í໚¹ Í‹ҧ´Õ ÁÕ¡ÒúÃÔ¨Ò¤à§Ô¹ÊÁ·ºÊÌҧ¶¹¹áÅÐÊоҹºŒÒ§ÊÒÂઋ¹ ¾.È.2456 ¾Ñ¹¡ŒÒÁ¡àμŒ§ ¡íҹѹ μíÒºÅμÅÒ´à˹×Í ÍíÒàÀÍμÅÒ´ãËÞ‹ºÃÔ¨Ò¤·ÃѾ ʋǹμÑÇáÅÐàÃÕèÂäÃà§Ô¹ ÊÌҧÊоҹ¢ŒÒÁ¤Åͧ¡Ð» μÑÇÊоҹ 17 ÇÒ ¡ÇŒÒ§ 1 ÇÒ ãªŒà§Ô¹ 841 ºÒ· 66 ÊμÒ§¤ à» ´ãªŒä´Œã¹à´×͹¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.245619

Two pictures of Khaw Sim Bee : one in his official High Commissioner’s uniform and one with his son in his fancy new golf attire. ·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 329.

▒ 48 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¾.È.2460 ¢Ø¹¨íÒ¹§ÀÑ¡´Õ ¡íҹѹμíÒºÅμÅÒ´à˹×;ÌÍÁ´ŒÇ¾‹Í¤ŒÒáÅÐÃÒɮà ª‹Ç¡ѹ ºÃÔ¨Ò¤·ÃѾ ÊÌҧÊоҹ¢Öé¹ã¹·ŒÍ§·ÕèμíÒºÅμÅÒ´à˹×Í 2 áË‹§¤×Í μ綹¹ÊÒÂá¡ ¡ÅÒ§μÅÒ´ãËÞ‹ ¢¹Ò´¡ÇŒÒ§ 4 àÁμà 25 ૹμÔàÁμà ÂÒÇ 8 àÁμà ÍÕ¡áË‹§μçËÑÇμÅÒ´·Ò§ ·Õè¨Ð仨ѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò¢¹Ò´¡ÇŒÒ§ 4 àÁμà ÂÒÇ 7 àÁμà ໠´ãªŒã¹à´×͹Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2460 㪌à§Ô¹ä»·Ñé§ÊÔé¹ 730 ºÒ· 85 ÊμÒ§¤ 20

Phuket’s airport in the early 1950s.

·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay.

A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 400.

The first Phuket provincial government plane in 1928 on Phuket’s first airfield, which was originally in Manik before moving to its present position. ·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay.

A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012. P. 352.

In the 1930s new roads were cut through some of the jungles and hills of Monton Phuket to places that were previously only accessible on foot or by horse, elephant or boat. ·ÕèÁÒ : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012.

P. 354.

บทที่ 6

การจัดการดานสุขาภิบาล และเทศบาล

·ÕèÁÒ : http://travel.thaiza.com

บทที่ 6

การจัดการดานสุขาภิบาล และเทศบาล 6.1 ¡ÒèѴ¡ÒÃÊØ¢ÒÀÔºÒÅ ÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ä´Œ¨Ñ´μÑé§ÊØ¢ÒÀÔºÒÅËÑÇàÁ×ͧ·ÕèμÅÒ´·‹Ò©ÅÍÁ àÁ×ͧÊÁØ·ÃÊҤà 㹻‚ ¾.È.2448 (Ã.È.124) ä´ŒÊÒÁÒöªÑ¡¨Ù§»ÃЪҪ¹ãËŒàË繤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞ㹡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´ áÅЪ‹ Ç ÂÃÑ ¡ ÉÒÊÒ¸ÒóÊÁºÑ μÔ ·í ÒãËŒ º Œ Ò ¹àÁ× Í §à¨ÃÔ Þ ¢Öé ¹ ã¹»‚ ¾.È.2449 (Ã.È.125) ¾ÃÐÂÒÃÑɮҹػÃдÔÉ° Ï (¤Í«ÔÁºÕë) ¢ŒÒËÅǧà·ÈÒÀÔºÒÅÁ³±ÅÀÙà¡çμ ¨Ö§¤Ô´àÍÒÇÔ¸Õ¡Òôѧ¡Å‹ÒÇ ÁÒ㪌·ËÕè ÇÑ àÁ×ͧμ‹Ò§æ ã¹Á³±ÅÀÙà¡çμºŒÒ§ ÁÕ¡ÒÃ์¹ãËŒàË繤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞ㹡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´ áÅСÒÃÃÑ¡ÉÒÊÒ¸ÒóÊÁºÑμμÔ Ò‹ §æ â´Â¾ÂÒÂÒÁ·Õ¨è ЪѡªÇ¹¹ÒÂàËÁ×ͧáÅо‹Í¤ŒÒãËŒÁÊÕ Ç‹ ¹Ã‹ÇÁ 㹡ÒÃÃѺ¼Ô´ªÍº¡ÒúíÒÃاÃÑ¡ÉÒ´ŒÇ ઋ¹ ·Ò§¹éÒí ·Õãè ªŒºÃÔâÀ¤¢Í§ÃÒɮà 䴌º§Ñ ¤ÑºãËŒÃÐÇѧÁÙÅ´Ô¹ ÁÙÅáË äÁ‹ãËŒÁҷѺ¶Á·íÒãËŒμ×é¹à¢Ô¹ ËÃ×Íà»ÅÕè¹·Ò§¹éíÒ â´ÂÁÕËÅÑ¡¡Òà ¤×Í ãËŒÃÇÁà§Ô¹¡Í§¡ÅÒ§ ¨Ò¡¾‹Í¤ŒÒ »ÃЪҪ¹ ã¹àÁ×ͧ¹Ñé¹æ à¾×èÍ㪌ÊíÒËÃѺÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´ áÅÐÊÌҧÊÔ觷Õè໚¹ ÊÒ¸Òó»ÃÐ⪹ μ‹ÍÁÒμÃÒ໚¹¡®ËÁÒ ¤×Í “¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμԨѴ¡ÒÃÊØ¢ÒÀÔºÒÅ Ã.È.127”1

6.2 ¡ÒèѴμÑé§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò §Ò¹ÊØ¢ÒÀÔºÒÅ·Õäè ´ŒÇÒ§ÃÒ¡°Ò¹ä´ŒÃºÑ ¡ÒâÂÒÂμ‹Í໚¹¡ÒúÃÔËÒ÷ŒÍ§¶Ô¹è ·Õàè ÃÕ¡NjÒà·ÈºÒÅ â´Âã¹ ¾.È.2480 ä´ŒÁÕ¡ÒèѴμÑé§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒμÒÁ¾ÃÐÃÒª¡ÄɮաÒμÑé§à·ÈºÒÅ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª 2480 ãˌ¡°Ò¹ÐºÒ§Ê‹Ç¹¢Í§μíÒºÅμÅÒ´à˹×Í μíÒºÅμÅÒ´ãμŒ áÅÐμíҺŋҹÂÒÇÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¢Öé¹à»š¹à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò μÑé§áμ‹Çѹ·Õè 11 ÁÕ¹Ò¤Á ¾.È.2480 â´Âμ‹ÍÁÒ䴌ẋ§à¢μ¾×é¹·Õè¡Òû¡¤Ãͧ໚¹ 7 ªØÁª¹´Ñ§¹Õé (1) ªØÁª¹àʹÒÃÒɮà (2) ªØÁª¹ºŒÒ¹Â‹Ò¹ÂÒÇ (3) ªØÁª¹ÈÃÕàÁ×ͧ (4) ªØÁªºÒ§ÁÃÒ-μ‹ÍμÑé§ (5) ªØÁª¹ÃÒɮà ºíÒÃا (6) ªØÁª¹μÅÒ´ãËÞ‹ (7) ªØÁª¹àʹҹتÃѧÊÃä 2

บทที่ 7

ยุบจังหวัดตะกั่วปาเปนอําเภอตะกั่วปา จังหวัดพังงา

·ÕèÇ‹Ò¡ÒÃÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ·ÕèÁÒ : ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ

ÈÒÅÒ¡ÅÒ§¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò

·ÕèÁÒ : »ÃзØÁ ªØ‹Áà¾ç§¾Ñ¹¸Ø . »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÍÒøÃÃÁÀÒ¤ãμŒ áËÅ‹§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÊíÒ¤ÑÞã¹»ÃÐà·Èä·Â. ¡ÃØ§à·¾Ï : ÊØÇÕÃÔÂÒÊÒÊ ¹. 2544. ˹ŒÒ 103.

บทที่ 7

ยุบจังหวัดตะกั่วปาเปนอําเภอตะกั่วปา จังหวัดพังงา à¹×èͧ¨Ò¡ÇÔ¡ÄμÔàÈÃÉ°¡Ô¨μ¡μèíÒ·ÑèÇâÅ¡ áÅл˜ÞËÒ¡ÒÃ㪌¨ ‹ÒÂäÁ‹ÊÁ´ØšѺÃÒÂä´Œ ¢Í§ÃÑ°ºÒÅ »˜ÞËÒÅØ¡ÅÒÁãËÞ‹âμä´Œ»Ð·Ø¢Öé¹ã¹ÊÁѾÃкҷÊÁà´ç¨¾Ãл¡à¡ÅŒÒ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇ (ÃѪ¡ÒÅ·Õè 7) ÃÑ°ºÒÅμŒÍ§¤Ô´ËÒ˹·Ò§á¡Œä¢»˜ÞËÒ¹Õéâ´Â¡ÒÃμÑ´·Í¹ÃÒ¨‹Ò·ءÊÔè§ Í‹ҧ˹Öè§ ¤×ÍμÑ´ÊÔ¹ã¨ÂغÁ³±ÅáÅШѧËÇÑ´ ã¹¢³Ð¹Ñé¹Á³±ÅÀÙà¡çμẋ§à¢μ¡Òû¡¤ÃͧÍ͡໚¹ 6 ¨Ñ§ËÇÑ´ ¤×Í ÀÙà¡çμ ¡ÃкÕè μÃѧ ¾Ñ§§Ò μСÑèÇ»†Ò áÅÐÃйͧ ¨ÐμŒÍ§Âغ¨Ñ§ËÇѴ˹Öè§ãËŒàËÅ×Íà¾Õ§ 5 ¨Ñ§ËÇÑ´ áÅШѧËÇÑ´ ·Õè Í ÂÙ ‹ 㠹ࡳ± ·Õè ¨ ÐμŒ Í §¾Ô ¨ ÒóÒÂØ º °Ò¹Ð¤× Í ¨Ñ § ËÇÑ ´ μСÑè Ç »† Ò áÅÐ¨Ñ § ËÇÑ ´ ¾Ñ § §Ò ·Ñé § ¹Õé ÍҨ໚¹à¾ÃÒÐàÊŒ¹·Ò§¤Á¹Ò¤ÁÃÐËÇ‹Ò§¨Ñ§ËÇÑ´·Ñé§ÊͧÁÕ¤ÇÒÁÊдǡ¢Öé¹ à¹×èͧ¨Ò¡ÁÕ¶¹¹ àª×èÍÁμÔ´μ‹Í¡Ñ¹ ´Ñ§¹Ñ鹨֧ÊÒÁÒöÃÇÁÍÒ³Òà¢μμÔ´μ‹Í¡Ñ¹ä´Œ ã¹·ÕèÊØ´áÅŒÇ ¨Ö§ä´ŒÁÕ¡ÒûÃСÒÈãËŒÂغÃÇÁ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†ÒࢌҡѺ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò μÑé§áμ‹ Çѹ·Õè 1 àÁÉÒ¹ ¾.È.2475 â´ÂÁÕ ÍíÒÁÒμ àÍ¡¾ÃÐÂÒªØÁ¾ÃºØÃÕÈÃÕÊÁØ·Ã à¢μà (ÊÇÒÊ´Ôì ÀѷùÒÇÔ¡) μ‹ÍÁÒ໚¹ÍíÒÁÒμ àÍ¡ ¾ÃÐÂÒÈÃÕʶÅä¡Ã¹ØªÔμ ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò (¾.È.2473-2474) ´íÒçμíÒá˹‹§ ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò¤¹ÊØ´·ŒÒ ¤ÃÑ駹Ñé¹ä´Œ¡ÒÃÂغàÅÔ¡Á³±Å 4 Á³±Å áÅШѧËÇÑ´ 9 ¨Ñ§ËÇÑ´ 䴌ᡋ (1) Á³±Å »˜μμÒ¹Õ ãËŒÃÇÁ¡ÑºÁ³±Å¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª (2) Á³±Å¨Ñ¹·ºØÃÕ ãËŒÃÇÁ¡ÑºÁ³±Å»ÃÒ¨Õ¹ (3) Á³±Å¹¤ÃªÑÂÈÃÕ ãËŒÃÇÁ¡ÑºÁ³±ÅÃÒªºØÃÕ (4) Á³±Å¹¤ÃÊÇÃä ãËŒÃÇÁ¡ÑºÁ³±ÅÍÂظÂÒ Â¡àÇŒ¹¨Ñ§ËÇÑ´μÒ¡ áÅШѧËÇÑ´¡íÒᾧྪà ãˌ¡仢ֹé ÍÂÙã‹ ¹¡Òû¡¤Ãͧ¢Í§Á³±Å¾ÔɳØâÅ¡ ʋǹ 9 ¨Ñ§ËÇÑ´·Õ¶è ¡Ù Âغ¾ÃŒÍÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´μСÑÇè »†Ò ¤×Í (1) ¨Ñ§ËÇÑ´ÊØ⢷Ñ ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´ ÊÇÃäâÅ¡ (2) ¨Ñ§ËÇÑ´ËÅ‹ÁÈÑ¡´Ôì ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇѴྪúÙó (3) ¨Ñ§ËÇÑ´¸ÑÞÞºØÃÕ ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´

▒ 53 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

»·ØÁ¸Ò¹Õ (4) ¨Ñ§ËÇÑ´¡ÒÌÊÔ¹¸Ø ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´ÁËÒÊÒäÒÁ (5) ¨Ñ§ËÇÑ´ËÅѧÊǹ ÃÇÁ¡Ñº ¨Ñ§ËÇÑ´ªØÁ¾Ã (6) ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò (7) ¨Ñ§ËÇÑ´ÊÒºØÃÕ ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´ »˜μμÒ¹Õ àÇŒ¹áμ‹·ŒÍ§·ÕèÍíÒàÀͺÒà¨ÒÐãˌ¡仢Öé¹ÍÂÙ‹¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´¹ÃÒ¸ÔÇÒÊ (8) ¨Ñ§ËÇÑ´¾ÃлÃÐá´§ ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´ÊÁطûÃÒ¡Òà ¡àÇŒ¹ÍíÒàÀÍÃÒɮà ºÙóРãËŒÍÂÙ‹¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´¸¹ºØÃÕ áÅÐ (9) ¨Ñ§ËÇÑ´ÁÕ¹ºØÃÕ ÃÇÁ¡Ñº¨Ñ§ËÇÑ´¾Ãй¤Ã ¡àÇŒ¹·ŒÍ§·ÕÍè Òí àÀÍ˹ͧ¨Í¡ ãˌ仢ֹé ÍÂÙ¡‹ ºÑ ¨Ñ§ËÇÑ´ ©ÐàªÔ§à·ÃÒ1 àÁ×èÍÁÕ¡ÒÃÂغ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑèÇ»†ÒáÅŒÇ ºÃôÒÃÒÉ®ÃμСÑèÇ»†Òä´Œ¢Í¾ÃÐÃÒª·Ò¹ãËŒÂѧ¤§ ˹‹Ç§ҹ·Ò§ÃÒª¡Ò÷Õè¨íÒ໚¹äÇŒ ³ μСÑèÇ»†Òઋ¹à´ÔÁ ઋ¹ ÈÒÅ ¡Í§ÃÒªâÅË¡Ô¨ ÈØÅ¡Ò¡Ã ä»ÃɳÕ â·ÃàÅ¢ ໚¹μŒ¹2

á¼¹·ÕèÊÂÒÁÂؤà·ÈÒÀÔºÒÅ

·ÕÁè Ò : ¾ÃÐÃÒªËÑμ¶àÅ¢ÒÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ·Õàè ¡ÕÂè ǡѺÀÒáԨ¢Í§¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â àÅ‹Á 2. ¡ÃØ§à·¾Ï : ¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â 2513.

บทที่ 8

กิจการเหมืองแรในตะกั่วปายุคหลัง เปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 และหลังยุคเลิกกิจการเหมืองแร

บทที่ 8

กิจการเหมืองแรในตะกั่วปายุคหลังเปลี่ยนแปลง การปกครอง พ.ศ.2475 และหลังยุคเลิกกิจการ เหมืองแร 8.1 ª‹Ç§Ê§¤ÃÒÁâÅ¡¤ÃÑ駷ÕèÊͧ ª‹Ç§¡‹Í¹Ê§¤ÃÒÁâÅ¡¤ÃÑ駷ÕèÊͧ ÞÕè»Ø†¹¾ÂÒÂÒÁࢌÒÁÕº·ºÒ·ã¹¡Ô¨¡ÒÃàËÁ×ͧáˢͧä·Â ¾ÂÒÂÒÁ¼Ù¡¢Ò´¡Òë×Íé ´Õº¡Ø áÅÐÂÒ§¾ÒÃÒ·Õ¨è мÅÔμ䴌㹠¾.È.2484 áμ‹¡ÃзÃǧ¡ÒÃμ‹Ò§»ÃÐà·È äÁ‹àË繪ͺà¾ÃÒÐà¡Ã§¾Ñ¹¸ÁÔμö×ÍÇ‹Òä·ÂäÁ‹à»š¹¡ÅÒ§ àÁ×èÍà¡Ô´Ê§¤ÃÒÁâÅ¡¤ÃÑ駷ÕèÊͧ¡Í§·Ñ¾ ÞÕè»Ø†¹Â¡à¢ŒÒ»ÃÐà·Èä·Â Ê‹§¡íÒÅѧ·ËÒÃࢌҷҧÀÒ¤ãμŒ·Ñ駽˜›§μÐÇѹÍÍ¡áÅн˜›§μÐÇÑ¹μ¡ ÃÇÁ·Ñé§ ·ÕèμСÑèÇ»†Ò´ŒÇ (μÑé§Èٹ ºÑÞªÒ¡Ò÷Õ躌ҹËÅѧ˹Ö觷Õè¨Ñºà«‹) ´Ñ§¹Ñé¹àËÁ×ͧáËáÅСÒäŒÒ´ÕºØ¡ ã¹μСÑÇè »†Ò·Õàè »š¹¢Í§Íѧ¡ÄÉáÅÐÍÍÊàμÃàÅÕÂμŒÍ§» ´μÑÇŧªÒÇμÐÇѹμ¡Í¾Â¾ÍÍ¡¨Ò¡μСÑÇè »†Ò ·íÒãËŒàËÁ×ͧáË«ºà«Òŧ μÅÒ´âÅ¡¶Ù¡μÑ´¢Ò´àËÅ×Íáμ‹Þ»Õè ¹Ø† «Ö§è »ÃÐʺ»˜ÞËÒ㹡Òâ¹Ê‹§ÅíÒàÅÕ§ ÂÔè § àÁ×è Íä·Â»ÃСÒÈࢌ Ò Ã‹ Ç Á¡Ñ º ½† Ò ÂÊÑ Á ¾Ñ ¹ ¸ÁÔ μ Ãã¹ ¾.È.2485 ·Ò§ÃÒª¡ÒÃ䴌ʋ§à¨ŒÒ˹ŒÒ·ÕèࢌҤØÁàËÁ×ͧáˢͧ ªÒÇÍѧ¡ÄÉáÅÐÍÍÊàμÃàÅÕÂã¹μСÑèÇ»†ÒáÅÐÀÙà¡çμ â´Âä´Œ¨Ñ´μÑé§ ºÃÔ ÉÑ · áË á ÅÐÂÒ§ä·Â¨í Ò ¡Ñ ´ ࢌ Ò ´í Ò à¹Ô ¹ ·í Ò àËÁ× Í §áË ã ¹ÀÙ à ¡ç μ (ª‹Ç§Ê§¤ÃÒÁâÅ¡¤ÃÑ駷ÕèÊͧ ã¹μСÑèÇ»†Ò¡çÁÕàÊÃÕä·Âμ‹ÍμŒÒ¹ ¡Í§·Ñ¾ÞÕè»Ø†¹ áÅÐàÊÃÕä·Â¤¹Ë¹Ö觷Õèà» ´à¼Âã¹àÍ¡ÊÒçҹȾ ¤×͹ÒÂÈÃÕ¾ÃËÁ ¨Ô¹´Ò¾Å) ¹ÒÂÈÃÕ¾ÃËÁ ¨Ô¹´Ò¾Å

▒ 56 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

8.2 ÂؤËÒá˴պء㹷ÐàŠ㹪‹Ç§á¼¹¾Ñ²¹ÒàÈÃÉ°¡Ô¨áË‹§ªÒμÔ©ºÑºáá (¾.È.2504-2509) «Õè§à¹Œ¹¡ÒþѲ¹Ò ·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨áÅÐÍØμÊÒË¡ÃÃÁ μСÑèÇ»†ÒáÅÐÀÙà¡çμ¡çÂѧ໚¹áËÅ‹§¼ÅÔμ´ÕºØ¡áÅÐ ÂÒ§¾ÒÃÒ Ê‹§à¢ŒÒÊÙ‹μÅÒ´âÅ¡ áμ‹¡Ò÷íÒàËÁ×ͧº¹º¡¾ºá˹ŒÍÂŧ ¤‹ÍÂæ àÅÔ¡¡Ô¨¡ÒÃà¾ÃÒÐäÁ‹¤ØŒÁ·Ø¹ ´Ñ§¹Ñ¹é ª‹Ç§¡ÅҧἹ¾Ñ²¹ÒàÈÃÉ°¡Ô¨áË‹§ªÒμÔ ¤×Íã¹ ¾.È.2506 ºÃÔÉ·Ñ ·Ø§‹ ¤Ò ÎÒàºÍà ·¹Ô à·Ã´´Ô§è ÅÔÁÔàμç´ áÅкÃÔÉÑ·«Ðà·Ô¹μÔ¹μҤ͹â«ÅÔà´à´çμ ÅÔÁÔàμç´ ÊíÒÃǨ¾ºáËÅ‹§á˴պءáËÅ‹§ÊíÒ¤ÑÞ ºÃÔàdz¹Í¡½˜§› Íѹ´ÒÁѹ´ŒÒ¹áËÅÁ»‡ÍÁ ºŒÒ¹¹éÒí à¤çÁ μ.ºÒ§Á‹Ç§ Í.μСÑÇè »†Ò ¨.¾Ñ§§Ò ËÅѧ¨Ò¡¹Ñ¹é ºÃÔÉÑ·àËÁ×ͧá˺ÙþÒàÈÃÉ°¡Ô¨¡çä´ŒÃѺÊÑÁ»·Ò¹¾ÔàÈÉãËŒÊíÒÃǨáËÅ‹§áË㹷ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ μÑé§áμ‹ Í‹ÒǾѧ§Ò ¨¹¶Ö§Ãйͧâ´ÂËÇÁÁ×͡ѺºÃÔÉÑ·ÂÙà¹Õ蹤Òà äºμ ¨Ò¡ÊËÃÑ°ÍàÁÃÔ¡Ò ÁËÒÍíÒ¹Ò¨ ËÅѧʧ¤ÃÒÁâÅ¡¤ÃÑ駷ÕèÊͧ ·íÒãËŒ·ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ໚¹áËÅ‹§á˴պءáËÅ‹§ãËÁ‹μÑé§áμ‹¹Ñé¹ÁÒ ËÅѧàËμØ¡Òó 14 μØÅÒ¤Á 2516 à¡Ô´¢ºÇ¹¡ÒûÃЪҸԻäμÂã¹Êѧ¤Áä·Â¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ ʋǹ˹Öè§ãËŒ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑޡѺ»˜ÞËÒÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ·ÕèÁÕ¼ÅÊ׺à¹×èͧ¨Ò¡¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàÅ ÍÑ ¹ ´ÒÁÑ ¹ áÅмŻÃÐ⪹ μ ¡á¡‹ μ‹ Ò §ªÒμÔ ¤× Í ÍàÁÃÔ ¡ Ò â´ÂÁÕ ¡ Òá‹ Í ¡ÃÐáÊ¡ÇŒ Ò §¢ÇÒ§ ã¹ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂáÅо×é¹·ÕèÀÒ¤ãμŒÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ ´Ñ§¹Ñé¹ã¹ ¾.È.2518 ÃÑ°ºÒžÃä»ÃЪҸԻ˜μ ¹íÒâ´Â ÁÃÇ.àʹÕ »ÃÒâÁª ¹Ò¡ÃÑ°Á¹μÃÕ ÁÕ¹âºÒÂʹѺʹع ´Ã.¸ÇѪ Á¡Ã¾§É ¼ÙÇŒ Ò‹ ÃÒª¡Òà ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò (¾.È.2517-2518) ÊÑè§à¾Ô¡¶Í¹»ÃзҹºÑμáÒ÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàŢͧºÃÔÉÑ· à·Áâ¡Œ (Thailand Exptoration and Mining Camp Ltd : TEMCO) ·Õèä´ŒÃѺÊÔ·¸Ôì¨Ò¡ ºÃÔÉÑ·àËÁ×ͧá˺ÙþÒàÈÃÉ°¡Ô¨¨íÒ¡Ñ´ «Ö觡íÒÅѧ»ÃÐʺ¼ÅÊíÒàÃç¨ã¹¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàÅ Íѹ´ÒÁѹ áÅÐÊ‹§áËࢌÒâç¶ÅاáËáË‹§ãËÁ‹·ÕèãËÞ‹·ÕèÊØ´ã¹ÀÒ¤ãμŒ¢Í§ä·Â«Òâ¡Œ·ÕèÀÙà¡çμ ·‹ÒÁ¡ÅÒ§ ¡ÒäŒÒáËà¶×è͹·Õèà¡Ô´¢Öé¹ã¹¹‹Ò¹¹éíÒÍѹ´ÒÁѹ

¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàÅ

·ÕèÁÒ : http://www.phuketdata.net/ main/index.php?option=com_ easygallery&act=photos&cid= 111&Itemid=26

▒ 57 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

8.3 ¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàÅ·Õ躌ҹ¹éíÒà¤çÁ μíҺźҧÁ‹Ç§ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ËÅѧ¨Ò¡¡ÒáàÅÔ¡ÊÑÁ»·Ò¹ ´Ã.¸ÇѪ Á¡Ã¾§É ¼ÙÇŒ Ò‹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´¾Ñ§§Ò (¾.È.2517-2518) áÅйÒÂàªÒǹ ÇÑÈ ÊØ´ÅÒÀÒ ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´¾Ñ§§Ò (¾.È.2518-2520) ͹ØÞÒμãËŒªÒǺŒÒ¹ ¢Ø´á˺ÃÔàdzªÒ·ÐàÅÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹã¹à¢μ»ÃзҹºÑμâͧºÃÔÉÑ·à·Áâ¡Œ ·íÒãËŒà¡Ô´àËÁ×ͧáË ã¹·ÐàÅ´ŒÇÂà¤Ã×Íè §Á×ÍẺ§‹ÒÂæ ¢Í§ªÒǺŒÒ¹ â´ÂÃÐÂÐáá㪌äÁŒä¼‹Á¹Ñ μÔ´¡Ñ¹à»š¹á¾μÔ´μѧé ÍØ»¡Ã³ ŌҧáË ¢¹Ò´Â‹Íʋǹ¢Í§ÃÒ§¡ÙጠËàËÁ×ͧÊÙº ¡Ò÷íÒáËẺ¹Õ´é §Ö ´Ù´ªÒÇ»ÃÐÁ§ãËŒ´´Ñ á»Å§àÃ×ÍËÒ »ÅÒμÔ´μÑé§à¤Ã×èͧÁ×Í´Ù´áËáÅÐŌҧáË¢Ö鹺¹àÃ×Íμѧࡠ¡ÒôٴáË㹷ÐàźŒÒ¹à¤çÁ»ÃÐʺ¼ÅÊíÒàÃç¨ ´Ö§´Ù´¤¹·ÑÇè »ÃÐà·ÈÁÒËÒáË·ºÕè ÒŒ ¹¹éÒí à¤çÁ «Ö§è ʋǹãËދ໚¹à¢μÊÑÁ»·Ò¹¢Í§ºÃÔÉ·Ñ Î¡¨§àÊ秨íÒ¡Ñ´ ËÅѧ¨Ò¡¡ÒÃä»·íÒáË㹷ÐàÅã¹à¢μÊÑÁ»·Ò¹¢Í§ºÃÔÉ·Ñ à·çÁâ¡ »ÃÐʺ»˜ÞËÒ¤Å×è¹ÅÁáç ÃдѺ¹éíÒ ÅÖ¡äÁ‹àËÁÒСѺà¤Ã×èͧÁ×Í·ÕèªÒǺŒÒ¹·íÒ㪌 ´ŒÇ¤ÇÒÁμŒÍ§¡ÒÃáËμ‹Íä» ¨Ö§μÔ´μÑé§à¤Ã×èͧÁ×Í´Ù´áË ¡Ñºá¾áÅŒÇãËŒ¹Ñ¡»ÃдҹéíÒ«Öè§Ê‹Ç¹ãËދ໚¹ªÒÇàŠŧ件×ÍËÑÇ´Ù´áË ÍÒÈѤÇÒÁÍÖ´´íÒ¹éÒí 䴌໚¹ àÇÅÒ¹Ò¹ ·íÒãˌ䴌á˨Òí ¹Ç¹ÁÒ¡μÒÁμŒÍ§¡Òà ¹Ò·ع¨Ö§·ØÁ‹ ·Ø¹ÊÌҧàÃ×ʹѹ·ÕÁÕÍØ»¡Ã³ à¤Ã×èͧÁ×Í ·Ñ¹ÊÁÑ´ٴáËâ´ÂäÁ‹μÍŒ §ÍÒÈѹѡ»ÃдҹéÒí àÃ×ʹѹÊÒÁÒöËÒáË䴌àͧàËÁ×͹àÃ×͢شºÒ§ÅíÒÃÒ¤ÒÊÙ§ ¶Ö§ 10-15 ŌҹºÒ· ¡Òáͺâ¡Â¼Å»ÃÐ⪹ ¨Ò¡áË㹷ÐàÅ â´ÂªÒǺŒÒ¹·ÑÇè 仡Ѻ¹Ò·عμ‹Ò§¶Ô¹è ÊÌҧ¤ÇÒÁÁÑ觤Ñè§á¡‹¤¹·Õè»ÃÐʺ¤ÇÒÁÊíÒàÃç¨ à¡Ô´¸ØáԨ¹Í¡¡®ËÁÒ ઋ¹ ¡ÒäŒÒÂÒàʾμÔ´ ¡Òþ¹Ñ¹ âÊàÀ³Õ áÅСÒá‹ÍÍÒªÞÒ¡ÃÃÁ¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ ÃÇÁ·Ñ§é Ãкºà¨ŒÒ¾‹ÍáËà¶×Íè ¹ ÁÕ¡ÒûŌ¹áË ¡Ñ¹»ÃШíÒ ËÅÒªÕÇμÔ ¨ºã¹·ÐàÅ º‹Í¹¡Òþ¹Ñ¹ ÂÒàʾμÔ´ ÏÅÏ Âؤ·Í§¢Í§¡ÒÃËÒáË㹷ÐàÅ ºÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ·Õè ºŒÒ¹¹éíÒà¤çÁ¨Ö§¨ºã¹ÃÒÇ ¾.È.2526 ¢³Ð·ÕèàËÁ×ͧá˺¹º¡¡ç·ÂÍ¡ѹ » ´¡Ô¨¡ÒÃàÁ×Íè äÁ‹¤ÁŒØ ·Ø¹ Âؤ·Í§¢Í§¡Òà ·í Ò àËÁ× Í §áË ã ¹μСÑèÇ »† Ò ·ÕèÁÕμ‹ Í à¹×èÍ § ËÅÒÂÌͻ‚¡»ç ´ ©Ò¡Å§ ª‹Ç§¡Ò÷íÒàËÁ×ͧáË㹷ÐàÅ·Õè ºŒÒ¹¹éíÒà¤çÁÃØ‹§àÃ×ͧ ‹ҹºÒ§Á‹Ç§áÅР‹ҹÂÒÇ䴌໚¹¾×¹é ·Õàè ÈÃÉ°¡Ô¨ãËÁ‹¢Í§ μСÑÇè »†Ò ʋǹμÅÒ´à¡‹ÒÌҹ¤ŒÒʋǹãËÞ‹ μŒÍ§àÅÔ¡¡Ô¨¡ÒÃä»μÒÁÅíҴѺ àÈÃÉ°¡Ô¨ àÃ×Í»ÃÐÁ§¶Ù¡´Ñ´á»Å§ÁÒ㪌´Ù´áË㹷ÐàÅ ·Ãشŧ ·ÕèÁÒ : ˹ѧÊ×ÍμСÑèÇ»†Ò àÁ×Í§à¡‹Ò àÅ‹Ò¤ÇÒÁËÅѧ

▒ 58 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

8.4 ¸ØáԨà¾ÒÐàÅÕ駡،§¡ØÅÒ´íÒã¹μСÑèÇ»†Ò áÅиØáԨ·‹Í§à·ÕèÂÇ ÃÕÊÍà ·ÃÔÁ·ÐàÅ ª‹Ç§·ÈÇÃÃÉ 2530 ÂؤÃÑ°ºÒÅ ¾ÅμÃÕªÒμÔªÒ ªØ³ËÐÇÑ³Ë àÈÃÉ°¡Ô¨ã¹μСÑÇè »†Ò¤Ö¡¤Ñ¡ ¢Öé¹´ŒÇÂáç¼ÅÑ¡¨Ò¡ÀÒ¹͡ÊͧÍ‹ҧ¤×Í ¸ØáԨà¾ÒÐàÅÕ駡،§¡ØÅÒ´íÒ áÅиØáԨ¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇ ¸ØáԨà¾ÒÐàÅÕ駡،§¡ØÅÒ´íÒࢌÒÊÙ‹¾×é¹·ÕèμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒÃÒÇ ¾.È.2533 àÁ×è;×é¹·Õè ¡ÒÃà¾ÒÐàÅÕ駡،§¡ØÅÒ´íÒ½˜›§Í‹ÒÇä·Â»ÃÐʺ»˜ÞËÒà¡ÕèÂǡѺÃкº¹ÔàÇÈÇÔ·ÂÒ·ÕèÊ׺¹×èͧ¨Ò¡¡Òà à¾ÒÐàÅÕÂé §¡Ø§Œ â´Â·ÕÃè ҤҡاŒ ÃÐÂÐááÊÙ§áÅÐ໚¹·Õμè ÍŒ §¡ÒâͧμÅÒ´μ‹Ò§»ÃÐà·È ·íÒãËŒà¡Ô´¸ØáԨ à¾ÒÐàÅÕÂé §¡Ø§Œ ¡ØÅÒ´íÒ¢Ö¹é ºÃÔàdz»†ÒªÒÂàŹ·ÑÇè μСÑÇè »†Ò ÊÌҧÃÒÂ䴌ᡋ¼»ŒÙ ÃСͺ¡ÒÃà¡Ô´àÈÃÉ°ÕãËÁ‹ ä´Œ¢ÂÒ¡Ԩ¡ÒÃμ‹Íä»àÃ×Íè Âæ ÃÇÁ·Ñ§é ¡ÒâÂÒÂμÑǢͧ¸ØáԨÌҹÍÒËÒáاŒ áμ‹ËÅѧ¨Ò¡ 5 »‚¼Ò‹ ¹ä» »˜ÞËÒâä¡Ø§Œ ¡ØÅÒ´íÒ¡çà¡Ô´¢Ö¹é μÅÒ´μ‹Ò§»ÃÐà·È·Õμè ÍŒ §¡ÒáçŴŧ ÃÒ¤Ò¡çäÁ‹á¹‹¹Í¹ ·Ø¹·Õ·è ÁØ‹ äÇŒ ¡Ñº¡ÒÃàÅÕÂé §¡Ø§Œ ¡çÁÒ¡¨¹à»š¹Ë¹ÕÊé ¹Ô ¸ØáԨ¡ÒÃà¾ÒÐàÅÕÂé §¡Ø§Œ ¡ÅÒ´íÒàÃÔÁè » ´¡Ô¨¡ÒÃμѧé áμ‹ ¾.È.2539 â´Â¿„œ¹¢Õé¹ÃÐÂÐÊÑé¹æ ª‹Ç§¤‹Òà§Ô¹ºÒ·μ¡μèíÒã¹ ¾.È.2540 â´ÂÁÕ¤ÇÒÁàÊ×èÍÁâ·ÃÁ¢Í§Ãкº¹ÔàÇÈ áÅзÃѾÂҡøÃÃÁªÒμÔ໚¹·Ø¹à´ÔÁ ¸ØáԨ¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇÊ׺à¹×èͧ¨Ò¡¤ÇÒÁ§´§ÒÁ·Ò§¸ÃÃÁªÒμԢͧÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹʧº ¹‹Ò¾Ñ¡¼‹Í¹ ¨Ù§ã¨ãËŒ¹¡Ñ ·‹Í§à·ÕÂè Ƿѧé ã¹áÅÐμ‹Ò§»ÃÐà·È·ÕÁè §Ø‹ ˹ŒÒÁҾѡ¼‹Í¹·ÕÀè àÙ ¡çμ μŒÍ§áº‹§àÇÅÒ à´Ô¹·Ò§ªÁ¤ÇÒÁ§´§ÒÁ·ÕèÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ㹾×é¹·Õè¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§ÒẺઌÒä»àÂ繡ÅѺ ´Ñ§¹Ñé¹ÀÒ¤ÃÑ° áÅÐáËÅ‹§·Ø¹¡çÁÕ¹âºÒÂ˹عãËŒÀÒ¤¸ØáԨàÍ¡ª¹ÊÌҧâçáÃÁ·Õè¾Ñ¡ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹà¾×èÍ´Ö§´Ù´ ¹Ñ¡·‹Í§à·ÕèÂÇãËŒÁҾѡ¼‹Í¹ºÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ㹾×é¹·ÕèμСÑèÇ»†Ò ¾Ñ§§ÒÁÒ¡¢Öé¹ «Öè§ä´Œ¼Å à¾ÃÒаҹ·ÃѾÂÒ¡ÃÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ㹨ѧËÇÑ´¾Ñ§§ÒÁÕ¤ÇÒÁÍØ´ÁÊÁºÙó áÅЧ´§ÒÁ ·Ñ駺ÃÔàdz ªÒ½˜›§áÅÐËÁÙ‹à¡ÒРઋ¹ à¢ÒËÅÑ¡ ºÒ§à¹Õ§ ËÁÙ‹à¡ÒÐÊÔÁÔÅѹ ËÁÙ‹à¡ÒÐÊØÃÔ¹·Ã ÏÅÏ à»š¹ ·Ò§àÅ×Í¡¢Í§¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇ·ÐàŹ͡à˹×ͨҡ¡ÒÃä»à·ÕèÂÇ·ÐàÅ·ÕèÀÙà¡çμ áÅСÃкÕè ·íÒãËŒà¡Ô´ âçáÃÁËÃÙÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ¨íҹǹÁÒ¡ ‹ҹà¢ÒËÅÑ¡ ºÒ§à¹Õ§ ¤Ö¡¤Ñ¡ ºÒ§ÊÑ¡ à¡Ô´ªØÁª¹ãËÁ‹·Õè ÊÌҧÍÒ¤ÒÃãËÁ‹ºÃÔàdzºÒ§à¹Õ§ à¢ÒËÅÑ¡ ÅíÒá¡‹¹ ¸ØáԨà¡ÕèÂÇà¹×èͧ¡Ñº¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇ¡çàμÔºâμ ઋ¹ºÃÔ¡ÒÃöμÙŒ ÌҹÍÒËÒà áËÅ‹§ºÑ¹à·Ô§ »˜ Á¹éíÒÁѹ ¸ØáԨ¢Ò¢ͧ·ÕèÃÐÅÖ¡ ¢¹Á¾×鹶Ôè¹ àª‹¹ àμŒÒÊŒÍ ÏÅÏ ÃÐÂÐáá໚¹¤ÇÒÁËÇѧãËÁ‹¢Í§·ÒÂÒ·¹ÒÂËÑÇàÁ×ͧáË áÅйѡ¸ØáԨã¹μСÑèÇ»†Ò «Öè§ÁÕä´Œ¾×é¹·ÕèÊǹÂÒ§¾ÒÃÒ ÊǹÁоÌÒÇ㹺ÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ 䴌ŧ·Ø¹¤ÃÑé§ãËÁ‹»ÃѺ¾×é¹·Õè ໚¹ÃÕÊÍà ·àμÃÕÂÁμŒÍ¹ÃѺ¹Ñ¡·‹Í§à·ÕèÂÇ áμ‹ÃÐÂÐμ‹ÍÁҷعãËÞ‹ÃдѺ»ÃÐà·ÈáÅйҹҪÒμÔ ¡çàË繶֧ÈÑ¡ÂÀÒ¾¢Í§ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹᶺμСÑèÇ»†Òä´ŒÁÒ·Ø‹Á·Ø¹ÊÌҧâçáÃÁ·Õè¾Ñ¡·ÕèËÃÙ¡Ç‹Ò ÁÕà¤Ã×Í¢‹Ò¸ØáԨ·‹Í§à·ÕèÂÇÁÒ¡¡Ç‹Òä´Œ¤Ãͺ¤Ãͧ¾×é¹·Õè¸ØáԨ¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇÁÒ¡¢Öé¹μÒÁÅíҴѺ

▒ 59 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

·ÐàÅ·ÕèºÒ§ÊÑ¡

·ÕèÁÒ : http://www.thaidphoto.com/ forums/showthread. php?t=223935&page=87

·ÐàÅ·ÕèºÒ§à¹Õ§

·ÕèÁÒ : http://pantip.com/topic/31071170

à¡ÒÐÊÔÁÔÅѹ

·ÕèÁÒ : http://topicstock. pantip.com/blueplanet/ topicstock/2011/01/ E10115058/E10115058.html

·ÐàÅ·Õèà¢ÒËÅÑ¡

·ÕèÁÒ : http://au-png.blogspot.com/p/ blog-page_896.html

บทที่ 9

สึนามิ ที่ริมฝ่งอันดามัน เมื่อ 26 ธันวาคม พ.ศ.2547

·ÕèÁÒ : http://news.voicetv.co.th/thailand/148407.html

บทที่ 9

สึนามิ ที่ริมฝ่งอันดามัน เมื่อ 26 ธันวาคม พ.ศ.2547 26 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2547 à¡Ô´»ÃÒ¡¯¡Òó ·Ò§¸ÃÃÁªÒμÔ·àÕè ÃÕ¡ ÊÖ¹ÒÁÔ ºÃÔàdzÁËÒÊÁØ·Ã ÍÔ¹à´Õ ·íÒãËŒºÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ ä´ŒÃѺ¼Å¡ÃзºÃعáç ¤¹μÒ¨íҹǹÁÒ¡ ÊÙÞËÒ ¨íҹǹÁÒ¡ ·ÃѾ ÊÔ¹àÊÕÂËÒ¨íҹǹÁÒ¡ ºÃÔàdzÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ·ÕèºÒ§à¹Õ§ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò໚¹Ê¶Ò¹·ÕÅè ¡Ù ªÒ¢ͧ·ÙÅ¡ÃÐËÁ‹ÍÁËÞÔ§ÍغÅÃÑμ¹Ï àÊÕªÕÇμÔ ´ŒÇÂÀѾԺμÑ ¤Ô ÃÑ§é ¹Ñ¹é ª×èͧ͢μСÑèÇ»†Ò¨Ö§»ÃÒ¡¯ã¹Ê×èÍÁÒ¡¢Öé¹ áÅÐ໚¹·ÕèÃÙŒ¨Ñ¡¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§·ÑèÇâÅ¡ã¹àÇÅÒμ‹ÍÁÒ ¶×Í໚¹ ¨Ø´à»ÅÕè¹á»Å§·ÕèÊíÒ¤ÑޢͧμСÑèÇ»†Ò

¡Åä¡¡ÒÃà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔ ÊÖ ¹ ÒÁÔ à ¡Ô ´ ¢Öé ¹ ¨Ò¡àËμØ Ê ÒÁ»ÃСÒÃ¤× Í (1) à¡Ô ´ ¨Ò¡á¼‹ ¹ ´Ô ¹äËÇãμŒ · ÐàÅ (82%) (2) à¡Ô´¨Ò¡á¼‹¹´Ô¹¶Å‹Á´ŒÇ (6%) (3) à¡Ô´¨Ò¡ÀÙà¢Òä¿ÃÐàºÔ´ (5%) 1. ¡Åä¡¡ÒÃà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁԨҡἋ¹´Ô¹äËÇãμŒ·ÐàŠἋ¹´Ô¹äËÇãμŒ·ÐàÅ໚¹ÊÒàËμØ·Õè·íÒãËŒà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔ (82%) â´Â·ÑèÇä»áÅŒÇἋ¹´Ô¹äËÇ ·Õè¨Ð·íÒãËŒà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔä´Œ¨ÐμŒÍ§à¡Ô´ã¹·ÐàÅÅÖ¡â´ÂÁÕ¢¹Ò´äÁ‹μèíÒ¡Ç‹Ò 7.0 áÅÐÁըشÈٹ ¡ÅÒ§ ¡ÒÃà¡Ô´Å֡ŧ仨ҡ¾×é¹·ÐàÅäÁ‹à¡Ô¹¡Ç‹Ò 50 ¡ÔâÅàÁμà â´Â»¡μÔ ÊÖ¹ÒÁÔà¡Ô´¨Ò¡á¼‹¹´Ô¹äËÇ ·Õèà¡Ô´¢Ö鹺ÃÔàdzÃÍÂμ‹Í¢Í§à»Å×Í¡âÅ¡·ÕèÁÕ¤ÇÒÁÅÖ¡ 20-50 ¡ÔâÅàÁμà (Ἃ¹´Ô¹äËÇàÁ×èÍ ¤.È.869/¾.È.1412 ·íÒãËŒà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔࢌҷ‹ÇÁ¾×¹é ·Õãè ¹á¶ºàÁ×Í§à«¹ä´ ¨Ñ§ËÇÑ´ÁÔÂÒ¡Ô »ÃÐà·ÈÞÕ»è ¹†Ø ¶Ö§ 3 ¡ÔâÅàÁμÃ)

▒ 62 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ʋǹἋ¹´Ô¹äËÇ·Õèà¡Ô´ã¹ºÃÔàdz·ÕèÅÖ¡¹ŒÍÂ¡Ç‹Ò 10 ¡Á. ¨Ð·íÒãËŒà¡Ô´¡ÒÃÊÑè¹ÊÐà·×͹ ¹ŒÍ¡NjÒá실ÇÒÁÊÙ§¢Í§ÊÖ¹ÒÁÔ¨ÐÁÒ¡¡Ç‹ÒàÃÕÂ¡Ç‹Ò á¼‹¹´Ô¹äËÇÊÖ¹ÒÁÔ (Ἃ¹´Ô¹äËÇàÁ×èÍ ¤.È.1896/¾.È.2439 ·íÒãËŒà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔÊÙ§ 38 àÁμ÷ÕèàÁ×ͧâͿعÒâμÐ ¨Ñ§ËÇÑ´ÍÔÇÒà·Ð »ÃÐà·È ÞÕ»è ¹Ø† ) Ἃ¹´Ô¹äËÇ·Õàè ¡Ô´¹Í¡ºÃÔàdz´Ñ§¡Å‹ÒÇàÃÕÂ¡Ç‹Ò “àÍÒàμÍà äë ” â´ÂἋ¹´Ô¹äËǷѧé ÊͧÍ‹ҧ ËÅѧ¹Õãé ¹»˜¨¨ØºÑ¹ÂѧäÁ‹ÊÒÁÒö»ÃÐÁÒ³àÇÅÒ㹡ÒÃà¡Ô´ä´Œ ÊÖ¹ÒÁÔ·Õèà¡Ô´¨Ò¡¡Ò÷Õè¾×é¹·ÐàÅÂغμÑÇ Å§¹Ñ¹é ·íÒãËŒà¡Ô´à»š¹¹éÒí Å´ ʋǹÊÖ¹ÒÁÔ·àèÕ ¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃ·Õ¾è ¹é× ·ÐàÅ¡μÑÇ¢Ö¹é Òí ¹Ñ¹é ·íÒãËŒà¡Ô´à»š¹¹éÒí à¾ÔÁè ¹Ñ¹è 2. ¡Åä¡¡ÒÃà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁԨҡἋ¹´Ô¹¶Å‹Á ÊÖ¹ÒÁÔÍÒ¨à¡Ô´¨Ò¡á¼‹¹´Ô¹¶Å‹Á (6%) â´Âã¹ ¤.È.1958/¾.È.2501 ·ÕèÍ‹ÒÇÅÔ·ÑÇÂ‹Ò á¶ºÍÅÒÊ¡ŒÒ »ÃÐà·ÈÊËÃÑ°ÍàÁÃÔ¡Ò á¼‹¹´Ô¹äËÇ·íÒãËŒà¡Ô´á¼‹¹´Ô¹¶Å‹Á áÅзíÒãËŒà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔμÒÁÁÒ â´Â¤ÇÒÁÊÙ§ÊÖ¹ÒÁÔ ÁÕ¤‹Ò෋ҡѺ 5.25 àÁμà «Öè§à»š¹¤‹Ò·ÕèÊÙ§·ÕèÊØ´ã¹âÅ¡à·‹Ò·Õèä´ŒÁÕ¡Òúѹ·Ö¡ ã¹ÞÕ»è ¹†Ø ¡çà¤Âà¡Ô´àÁ×Íè »‚ ¤.È.1771/¾.È.2314 ã¹á¶ºâÍ¡Ô¹ÒÇÒ á¼‹¹´Ô¹äËÇ·íÒãËŒà¡Ô´á¼‹¹´Ô¹¶Å‹Á áÅÐà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔʧ٠¶Ö§ 40 àÁμà «Ö§è ÁÕËÅÑ¡°Ò¹¤×ÍËÔ¹¢¹Ò´ãËÞ‹¨Òí ¹Ç¹ÁÒ¡¶Ù¡¾Ñ´¾ÒÁÒâ´ÂÊÖ¹ÒÁÔ μÅÍ´á¹ÇªÒ½˜›§âÍ¡Ô¹ÒÇÒ 3. ¡Åä¡¡ÒÃà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔ¨Ò¡ÀÙà¢Òä¿ÃÐàºÔ´ ÊÖ¹ÒÁÔÊÒÁÒöà¡Ô´¨Ò¡ÀÙà¢Òä¿ÃÐàºÔ´ (5%) àËμØ¡Òó ÀàÙ ¢Òä¿¡ÃÒ¡ÒμÑÇ ·ÕÍè ¹Ô â´¹Õà«Õ ÃÐàºÔ´ã¹ ¤.È.1883/¾.È.2426 ໚¹Ë¹Öè§ã¹àËμØ¡Òó ¢¹Ò´ãËÞ‹·íÒãËŒ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 36,000 ¤¹ áÅÐà¡Ô´ÊÖ¹ÒÁÔÊÙ§ 15 àÁμà ã¹ÞÕ»è ¹Ø† ¡çà¡Ô´¢Ö¹é ã¹»‚ ¤.È.1792/¾.È.2335 ·ÕÀè àÙ ¢ÒÍعૹ ÍíÒàÀͪÔÁÒºÒÃÐ ¨Ñ§ËÇÑ´ ¹Ò§Ò«Ò¡Ô «Ö觷íÒãËŒà¡Ô´´Ô¹¶Å‹ÁáÅÐÊÖ¹ÒÁÔÊÙ§¡Ç‹Ò 100 àÁμà ¤Ã‹ÒªÕÇÔμ¼ÙŒ¤¹·ÕèÍÂÙ‹Êͧ½˜›§¢Í§ ·ÐàÅÍÐÃÔÍÐà¤Ð (ÍíÒàÀͪÔÁÒºÒÃÐ ¨Ñ§ËÇÑ´¹Ò§Ò«Ò¡ÔáÅШѧËÇÑ´¤ØÁÒâÁâμÐ) ¨íҹǹ 15,000 ¤¹ ¹Ñºà»š¹ÀѾԺÑμÔ¨Ò¡ÀÙà¢Òä¿ÃÐàºÔ´·ÕèÃŒÒÂáç·ÕèÊØ´ã¹ÞÕè»Ø†¹

¤ÇÒÁàÃçǢͧÊÖ¹ÒÁÔ ¤ÇÒÁàÃçǢͧÊÖ¹ÒÁÔÁÕ¤‹Ò෋ҡѺÃÒ¡·ÕèÊͧ¢Í§¼Å¤Ù³ÃÐËÇ‹Ò§ “¤ÇÒÁÅÖ¡¢Í§¹éíÒ·ÐàÅ” (àÁμÃ) ¡Ñº “¤ÇÒÁà˧à¹×èͧ¨Ò¡áç⹌Á¶‹Ç§¢Í§âÅ¡” (ÁÕ¤‹Ò»ÃÐÁÒ³ 9.8 àÁμÃμ‹ÍÇÔ¹Ò·Õ) «Ö§è ¨Ð·íÒãËŒ¤ÇÒÁàÃçÇÊÖ¹ÒÁÔ·¤èÕ Òí ¹Ç³ä´Œ¨ÐÁÕ˹‹ÇÂ໚¹àÁμÃμ‹ÍÇÔ¹Ò·Õ μÑÇÍ‹ҧઋ¹ ·ÕÃè дѺ¤ÇÒÁÅÖ¡ ¢Í§¹éíÒ·ÐàÅμç¨Ø´·Õèà¡Ô´á¼‹¹´Ô¹äËÇã¹·ÐàÅ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁÅÖ¡ 4,000 àÁμà ¼Å¤Ù³ÃÐËÇ‹Ò§¤ÇÒÁÅÖ¡

▒ 63 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¹éíÒ·ÐàÅ (4,000 àÁμÃ) ¡Ñº¤ÇÒÁà˧à¹×èͧ¨Ò¡áç⹌Á¶‹Ç§¢Í§âÅ¡ (9.8 àÁμÃμ‹ÍÇÔ¹Ò·Õ) ÁÕ¤‹Ò ෋ҡѺ 39,000 àÁμÃμ‹ÍÇÔ¹Ò·Õ ´Ñ§¹Ñ鹤ÇÒÁàÃçÇÊÖ¹ÒÁÔ·ÕèÁÕ¤‹Ò෋ҡѺÃÒ¡·ÕèÊͧ¢Í§ 39,200 ¤×Í 200 àÁμÃμ‹ÍÇÔ¹Ò·Õ ËÃ×Íà·Õº෋ҡѺ»ÃÐÁÒ³ 700 ¡ÔâÅàÁμÃμ‹ÍªÑèÇâÁ§ «Öè§à·Õº䴌¡Ñº à¤Ã×èͧºÔ¹à¨çμ àÁ×èÍÊÖ¹ÒÁÔà¤Å×è͹·ÕèࢌÒã¡ÅŒ½˜›§·Õè¤ÇÒÁÅÖ¡¹éíÒ·ÐàŤ‹ÍÂæ ŴŧμÒÁÃдѺ¤ÇÒÁÅÖ¡ ¢Í§¹éíÒ ´Ñ§¹Ñ鹡Ò÷Õè¨ÐÃͨ¹¡Ç‹Ò ÊÖ¹ÒÁÔ ¨ÐÁÒ¶Ö§¤‹ÍÂÇÔè§Ë¹Õ¹Ñ鹶×Í໚¹àÃ×èͧÍѹμÃÒÂÍ‹ҧÁÒ¡1

¤ÇÒÁμÒ¢ͧ¤¹ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ àÁ×èÍ 26 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2547 ÁÕμÑÇàÅ¢¤¹àÊÕªÕÇÔμ ¤¹ºÒ´à¨çº áÅÐÊÙÞËÒÂÍ‹ҧäÁ‹à»š¹·Ò§¡Ò÷ÕèÊ×èÍÃÒ§ҹ ³ Çѹ·Õè 31 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2547 ´Ñ§¹Õé 1) »ÃÐà·Èä·Â (6 ¨Ñ§ËÇÑ´) (1) ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ªÒ·ÐàÅà¢ÒËÅÑ¡ ºÒ§à¹Õ§ μíҺŤ֡¤Ñ¡ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò áËÅÁ»‡ÍÁ (¹éÒí à¤çÁ) ËÒ´ºÒ§ÊÑ¡ ·Ø§‹ μÖ¡ μíҺźҧÁ‹Ç§ ÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò áÅзÕàè ¡ÒÐÊÔÁÅÔ ¹Ñ ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 3,689 ¤¹ ºÒ´à¨çº 5,598 ¤¹ ÊÙÞËÒ 2,422 ¤¹ áÁ‹ ¡Ñ º ÍÕè Ë §Ç¹ «Öè § ÍÂÙ‹ ·Õè º Ò§à¹Õ  §ã¹àªŒ Ò ÇÑ ¹ ·Õè 26 ¸Ñ ¹ ÇÒ¤Á ¾.È.2547 ÁÕ¤¹ª‹Ç¾Ò˹շѹ¨Ö§ÃÍ´ªÕÇÔμ ¡Ç‹Ò¨ÐÃÙŒâ¡áÇÇ¡çμÒÁËҨҡȾ·Õ辺·ÕèÇÑ´μ‹Ò§æ â´Â੾ÒÐ ·ÕèÇѴ‹ҹÂÒÇ (2) ¨Ñ§ËÇÑ´¡ÃкÕè (à¡ÒÐ¾Õ¾Õ ÍíÒàÀÍÍ‹Òǹҧ) ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 395 ¤¹ ºÒ´à¨çº 3,269 ¤¹ ÊÙÞËÒ 1,913 ¤¹ (3) ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ (ËÒ´ÃÒäÇ ËÒ´¡Ðù ËÒ´»†Òμͧ ËÒ´¡Ð·ÙŒ ËÒ´¡ÁÅÒ) ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 279 ¤¹ ºÒ´à¨çº 1,272 ¤¹ ÊÙÞËÒ 2,127 ¤¹ (4) ¨Ñ§ËÇÑ´Ãйͧ ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 167 ¤¹ ºÒ´à¨çº 203 ¤¹ ÊÙÞËÒ 16 ¤¹ (5) ¨Ñ§ËÇÑ´μÃѧ ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 5 ¤¹ ºÒ´à¨çº 112 ¤¹ ÊÙÞËÒ 1 ¤¹ (6) ¨Ñ§ËÇÑ´ÊμÙÅ ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 6 ¤¹ ºÒ´à¨çº 15 ¤¹ äÁ‹ÁÕ¼ÙŒÊÙÞËÒ ÃÇÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ¤¹àÊÕªÕÇÔμ 5,309 ¤¹ ໚¹ªÒÇμ‹Ò§»ÃÐà·È 2,230 ¤¹ ÊÙÞËÒ 6,479 ¤¹2 2) »ÃÐà·ÈÈÃÕÅѧ¡Ò ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 40,389 ¤¹ ÊÙÞËÒ 23,000 ¤¹ 3) »ÃÐà·ÈÍÔ¹à´Õ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 13,268 ¤¹ ÊÙÞËÒ 5,669 ¤¹ 4) »ÃÐà·ÈÍԹⴹÕà«Õ «Ö§è ã¡ÅŒ¨´Ø ·Õàè ¡Ô´á¼‹¹´Ô¹äËǤÃÑ§é ¹Õé ¾º¤¹àÊÕªÕÇμÔ 173,981 ¤¹ ÊÙÞËÒ 6,245 ¤¹ â´Â੾ÒзÕè¨Ñ§ËÇÑ´ÍÒà¨ÐË ¤¹àÊÕªÕÇÔμÁÒ¡¡Ç‹Ò 5 áʹ¤¹

▒ 64 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

5) »ÃÐà·ÈÁÒàÅà«Õ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 68 ¤¹ ÊÙÞËÒ 74 ¤¹ 6) à¡ÒÐÁÑÅ´Õ¿Ê ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 82 ¤¹ ÊÙÞËÒ 20 ¤¹ 7) »ÃÐà·Èâ«ÁÒàÅÕ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 150 ¤¹ 8) »ÃÐà·Èá·¹«Òà¹Õ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 10 ¤¹ 9) »ÃÐà·Èà«à«ÅÅ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 3 ¤¹ ÊÙÞËÒ 10 ¤¹ 10) »ÃÐà·ÈºÑ§¤ÅÒà·ÈáÅÐà«Ò· ÍÑ¿ÃÔ¡Ò ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ»ÃÐà·ÈÅÐ 2 ¤¹ 11) »ÃÐà·ÈहÂÒ ¾º¤¹àÊÕªÕÇÔμ 1 ¤¹ ÃÇÁÂÍ´¼ÙŒàÊÕªÕÇÔμ 228,601 ¤¹ ÊÙÞËÒ»ÃÐÁÒ³ 40,000 ¤¹3 ·Ñ駹ÕéÂѧäÁ‹¾º μÑ Ç àÅ¢¤¹·Õè μŒ Í §äÃŒ ·Õè Í ÂÙ‹ Í ÒÈÑ Â ¹Ñ º ÅŒ Ò ¹æ ¤¹ ¡ÒÃÊÙ Þ àÊÕ Â ¢Í§ÀÒ¤¸Ø à ¡Ô ¨ ¹Ñ º ÅŒ Ò ¹æ ºÒ· ÁÕ੾ÒÐμÑÇàÅ¢à´ç¡·ÕèμŒÍ§¡ÅÒÂ໚¹à´ç¡¡íÒ¾ÃŒÒ Í§¤ ¡ÒÃ͹ÒÁÑÂâÅ¡ÃкØÇ‹ÒÁÕà¾ÔèÁ¨íҹǹ äÁ‹¹ŒÍÂ¡Ç‹Ò 5 Ōҹ¤¹4

áÁ‹¡ÑºÍÕè˧ǹÂ׹˹ŒÒºŒÒ¹·Õèà¤ÂÍÂÙ‹áÅзíÒ¡ÒäŒÒ·ÕèºÒ§à¹Õ§ (ÀÒ¾â´ÂÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ)

บทที่ 10

ตะกั่วปายุคหลังสึนามิ : จุดแข็ง (Strength) ที่ยังดํารงอยู

บทที่ 10

ตะกั่วปายุคหลังสึนามิ : จุดแข็ง (Strength) ที่ยังดํารงอยู 10.1 »ÃЪҡà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ μСÑèÇ»†ÒÁÕ»ÃЪҡÃÍ‹ҧ¹ŒÍ 4 ¡ÅØ‹ÁËÅÑ¡ ¤×Íä·Â¾Ø·¸ ä·ÂÁØÊÅÔÁ ªÒǨչ áÅЪÒÇàÅ ·Ø¡¡ÅØÁ‹ ÁÕ»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ·ÕËè ÅÒ¡ËÅÒÂáÅÐࢌÁá¢ç§Ê׺·Í´¼‹Ò¹¡ÒÅàÇÅҹѺÌÍ»‚

ä·Â¾Ø·¸ ä·ÂÁØÊÅÔÁ ªÒǨչ áÅЪÒÇàÅ ã¹μСÑèÇ»†Ò

¹Í¡¨Ò¡¹Ñ¹é ã¹ÂؤàËÁ×ͧáËç؋ àÃ×ͧ ÁÕªÒÇμÐÇѹμ¡ÍÂÙË‹ ÅÒªÒμÔઋ¹ Íѧ¡ÄÉ ÍÍÊàμÃàÅÕ ´Ñª ÏÅÏ áÅСÅØÁ‹ »ÃÐà·È¢ŒÒ§à¤Õ§·Õμè ´Ô μ‹Í¡Ñ¹·Ò§¡ÒäŒÒ·Ò§àÃ×Í àª‹¹ ¾Á‹Ò ÁÒàÅà«Õ ÍԹⴹÕà«Õ ÍÔ¹à´Õ ÏÅÏ ¨Ö§ÁÕÇѲ¹¸ÃÃÁºÒ§Í‹ҧàËÅ×ÍÍÂÙ‹ã¹»˜¨¨ØºÑ¹

▒ 67 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

10.2 ÍÒ¤ÒþҳԪ ã¹μÅÒ´à¡‹ÒáÅж¹¹ÊÒÂÇѲ¹¸ÃÃÁ

ÍÒ¤ÒþҳԪ ÃØ‹¹¾ÃÐÂÒàʹҹتÔμ (¹Øª) ໚¹à¨ŒÒàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ÍÂÙ‹¢ŒÒ§¡íÒᾧàÁ×ͧ áÅÐÍÂÙ‹´ŒÒ¹Ë¹ŒÒÇѴ˹ŒÒàÁ×ͧ

10.3 ·ÕèμÑ駨ǹ਌ÒàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐá¹Ç¡íÒᾧ¨Ç¹·ÕèàËÅ×Í

(ÁÕ¼ÙŒÊѹ¹ÔÉ°Ò¹ Ç‹Ò໚¹ÃÙ»ËÁ‹ÍÁËÇѹ)

¾ÃÐÂÒàʹҹتÔμ (¹Øª ³ ¹¤Ã) áÅÐÀÃÔÂÒ

㹤‹ÒÂÀÒÂã¹à¢μ¡íÒᾧàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ´ŒÒ¹μÐÇÑ¹μ¡ ÁͧàËç¹à¢Ò¾Ãкҷ (ÀÒ¾â´ÂÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ)

10.4 Êǹ¼ÅäÁŒ áÅоת¼Ñ¡¾×鹶Ôè¹

áÁ‹¤ŒÒ¢ÒÂÊÐμÍ ¾‹Í¤ŒÒ¢Ò·ØàÃÕ¹ (ÀÒ¾â´ÂÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ)

▒ 68 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

10.5 ¾×é¹·Õ軆ÒáÅЧҹ¾Ø·¸ÈÔÅ»Šº¹à¢Ò¾Ãкҷ μСÑèÇ»†ÒÁÕ¾×é¹·Õ軆ÒʧǹáË‹§ªÒμÔÍÂÙ‹ºÃÔàdzμ͹à˹×Í ä´Œá¡‹ »†Òà·×Í¡à¢Ò¹ÁÊÒÇ áÅÐ »†ÒºÒ§á¡ŒÇ »†Òà¢Òμ͹¡ÅÒ§¤×Í»†Òà¢ÒËÅÑ¡ÅíÒá¡‹¹ â´ÂÁÕ¾¹é× ·Õàè ¢μ»†Ò·Õãè ¡ÅŒ¡ºÑ μÑÇàÁ×ͧμÅÒ´ãËÞ‹ ¤×Íà¢Ò¾Ãкҷ «Öè§Ê‹Ç¹Ë¹Öè§à»š¹ÍÒ³ÒºÃÔàdz¢Í§ÇÑ´ÅØ‹ÁËÃ×ÍÇÑ´¾ÃиÒμؤÕÃÕà¢μ «Öè§ÁÕËͧÃÍ ¡ÒÃμÑé§ÈÒʹʶҹº¹ÂÍ´à¢Ò â´ÂÁÕ¾Ãоط¸ºÒ·¨íÒÅͧ´ŒÇÂâÅËÐ (μ‹ÍÁÒ¹íÒŧÁÒäÇŒ·ÕèÇÑ´ÅØ‹Á) áÅк‹Í¹éíÒ 2 º‹Í áÅÐÁÕ਴Õ ÌҧºÃÔàdzàªÔ§à¢Ò ÁÕ·Ò§à´Ô¹à·ŒÒÊÙ‹ÂÍ´à¢Ò ¾×é¹·Õ軆ÒàμçÁ´ŒÇÂ μŒ¹äÁŒãËÞ‹ ¾×ª¾Ñ¹¸Ø äÁŒ¾×鹶Ôè¹ áÅÐÊÁعä¾Ã ºÃÔàdzÊͧ¢ŒÒ§·Ò§à´Ô¹ ໚¹·Õ轘§È¾¢Í§¾‹Í¤ŒÒ ªÒǨչàÃÕ§ÃÒÂ˹Òṋ¹ μ‹ÍÁÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¢ÂÒ¾×é¹·Õè·Ò§à´Ô¹¢Öé¹à¢Ò¾Ãкҷ ãËŒ¡ÇŒÒ§ÁÒ¡¢Öé¹»Ù¾×é¹ãËŒà´Ô¹¢Öé¹Å§Êдǡ μÑé§áμ‹ ¾.È.2554 ÇÑ´ÅØ‹ÁËÇÁ¡ÑºÁÙŹԸÔÊÁà´ç¨ ¾Ãйѧè à¡ÅŒÒ਌ÒÍÂÙË‹ ÇÑ áÅФ³Ðʶһ˜μ¡ÃÃÁÈÒÊμà ¨ØÌÒŧ¡Ã³ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ àÃÔÁè μŒ¹â¤Ã§¡Òà ¡‹ÍÊÌҧ¾ÃкÃÁ¸ÒμØ ÇÑ´¾ÃиÒμؤÔÃÕà¢μ â´ÂÁÕ¾Ô¸ÕÊÁâÀªÊ¶Ò¹·Õè¡‹ÍÊÌҧ¾ÃкÃÁ¸ÒμØ਴Õ º¹ÂÍ´à¢Ò¾ÃкҷμÑé§áμ‹ 18 ÀØÁÀҾѹ¸ 2554 áÅÐÁÕ§Ò¹¡°Ô¹à¾×èÍÃдÁ·Ø¹¡‹ÍÊÌҧ»ÃШíÒ ·Ø¡»‚μ‹Íà¹×èͧμÑé§áμ‹ ¾.È.2554 ໚¹μŒ¹ÁÒ ã¹Í¹Ò¤μàÁ×è;ÃкÃÁ¸ÒμØ਴Õ àÊÃç¨ÊÁºÙó ÁÕ¡Òà »ÃѺÀÙÁÔ·Ñȹ Í‹ҧÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊÀÒ¾»†Òà¢Ò·ÕèáÇ´ÅŒÍÁ ¾×é¹·Õ軆Һ¹à¢Ò¾Ãкҷ¨Ð໚¹áËÅ‹§ àÃÕ¹ÃÙàŒ ¡ÕÂè ǡѺ¸ÃÃÁªÒμÔ áÅоط¸ÈÒʹҷÕàè ´‹¹ÁÒ¡¢Í§μСÑÇè »†Ò â´Â¡‹Í¹à¢ŒÒ¶Ö§àÁ×ͧ¡çàËç¹ÂÍ´ ¾ÃкÃÁ¸Òμغ¹à¢Ò¾Ãкҷ ÇÑ´¾ÃиÒμؤÕÃÕà¢μ

10.6 ¤ÇÒÁ§´§ÒÁ¢Í§ªÒÂËÒ´ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ ËÁÙ‹à¡ÒÐ áÅÐÍÒËÒ÷ÐàÅ

·ÐàÅáÅЪÒÂËÒ´ÃÔÁ½˜›§Íѹ´ÒÁѹ

·ÕèÁÒ : http://nudang.zz.mu/2015/01/

▒ 69 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

10.7 áÁ‹¹éíÒμСÑèÇ»†ÒáÅз‹Ò¹éíÒ

ºÃÔàdz¨Ø´ºÃ躢ͧ¤ÅͧàËšѺ¤ÅͧÃÁ³Õ «Ö觡ÅÒÂ໚¹¤ÅͧμСÑèÇ»†Ò ·ÕèÁÒ : ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 àÅ‹Á 3. ˹ŒÒ 1026.

10.8 ¡ÒÃ໚¹¾×é¹·ÕèμÑé§à´ÔÁ¢Í§âºÃÒ³ÇÑμ¶ØªÔé¹ÊíÒ¤ÑÞáÅСÒ÷ÃÒº·Õèà¡çºÃÑ¡ÉÒ ã¹»˜¨¨ØºÑ¹ μСÑÇè »†Ò໚¹Ê¶Ò¹·Õμè §éÑ à´ÔÁ¢Í§âºÃÒ³ÇÑμ¶Øª¹éÔ ÊíÒ¤ÑÞμ‹Í仹Õé

¾ÃоԦà¹È 4 ¡Ã ÊÙ§ 72 ૹμÔàÁμà ¾º·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ·Ø‹§μÖ¡

ÉÕÁÒáѳà±ÂÐ ¾º·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³

¾ÃÐÇÔÉ³Ø ¾º·Õèà¢Ò¾ÃÐà˹Í

▒ 70 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¾ÃÐÇÔÉ³Ø ¾º·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³

¹Ò§ÊÕ´Ò ËÃ×ÍÀÙà·ÇÕ ¾º·Õèà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³

âÊÁÒʡѹ·Ð (à·¾ÕÍØŒÁà´ç¡) ¾º·ÕèáËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õ·Ø‹§μÖ¡

âºÃÒ³ÇÑμ¶ØàËÅ‹Ò¹Õ默¨¨ØºÑ¹·ÃÒº·Õèà¡çºÃÑ¡ÉÒáÅŒÇ Ê‹Ç¹Ë¹Öè§à¡çºÃÑ¡ÉÒâ´Â¡ÃÁÈÔŻҡà ·Ñ駷Õè ¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ ¾Ãй¤Ã ¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¹¤ÃÈÃÕ¸ÃÃÁÃÒª áÅÐ ¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ ÀÙà¡çμ ʋǹ˹Öè§à¡çºäÇŒ·Õè¾Ô¾Ô¸Àѳ± ÇÑ´ºŒÒ¹àËÅ (ÇÑ´¹ÒÃÒ³ԡÒÃÒÁ) μíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ʋǹ˹Öè§à¡çºÃÑ¡ÉÒäÇŒ·Õè ¾Ô¾Ô¸Àѳ± ÇÑ´ºÒ§Á‹Ç§ ÍíÒàÀÍ μСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò Ōǹ¹Ñºà»š¹·Ø¹·Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÁÑ觤Ñ觷ÕèÊØ´áË‹§Ë¹Öè§ μ‹Íä»àÁ×èÍÁÕʶҹ·Õè¨Ñ´áÊ´§àª‹¹ÍÒ¤ÒÃÈÒÅÒ·ÕèÇ‹Ò¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Òà´ÔÁ ËÒ¡ä´ŒÃѺ͹ØÁÑμÔ¨Ò¡ ʋǹÃÒª¡Ò÷Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§áÅÐÁÕ§º»ÃÐÁÒ³áÅÐà§Ô¹ºÃԨҤʹѺʹع·Ñ駨ҡÀÒÂã¹·ŒÍ§¶Ôè¹áÅÐ μ‹ Ò §»ÃÐà·È ¨Ñ ´ ໚ ¹ ËÍÈÔ Å »ÇÑ ² ¹¸ÃÃÁàÁ× Í §μСÑè Ç »† Ò ¡ç Í Ò¨ÁÕ ¡ ÒûÃÐÊÒ¹§Ò¹à¾×è Í ¹í Ò âºÃÒ³ÇÑμ¶Ø·Ø¡ªÔé¹ã¹Ê¶Ò¹·Õèμ‹Ò§æ ÁҨѴáÊ´§ã¹ÍÒ¤Òà àÁ×è͹ѡ·‹Í§à·ÕèÂÇËÃ×ͼٌʹ㨻ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà âºÃÒ³¤´ÕμŒÍ§¡ÒÃä»Ê¶Ò¹·Õè¨ÃÔ§¡çÊÒÁÒö à´Ô¹·Ò§ä»àÃÕ¹Ãٌ㹾×é¹·Õè¨Ãԧ䴌 ઋ¹ (1) ºŒÒ¹·Ø‹§μÖ¡»˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹º¹à¡ÒФÍà¢Ò ã¹à¢μËÁÙ‹ 3 μíÒºÅà¡ÒФÍà¢Ò ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ʶҹ·Õè·ÕèªÒǺŒÒ¹àÃÕÂ¡Ç‹Ò “àËÁ×ͧ·Í§” ËÃ×Í “ËÑÇ·‹Ò” (2) áËÅ‹§âºÃÒ³¤´Õà¢ÒàÇÕ§ËÃ×Íà¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ »˜¨¨ØºÑ¹ÍÂÙ‹·ÕèËÁÙ‹ 2 áÅÐËÁÙ‹ 3 μíÒºÅàËÅ ÍíÒàÀ͡л§ ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ÍÂÙ‹μÔ´Çѧ¹éíÒãËÞ‹ àÃÕ¡NjÒÇѧ¦ŒÍ§ ËÃ×ÍμÐÇѹÍÍ¡»Ò¡¹éíÒÊÒÁá¾Ã¡·Õè¤ÅͧàËšѺ¤Åͧ¡Ð»§ÁÒºÃ躡ѹ «Ö§è ½˜§› μç¡Ñ¹¢ŒÒÁ໚¹¶¹¹ÊÒÂÊØÃÒɮà ¸Ò¹Õ-μСÑÇè »†ÒμÑ´¼‹Ò¹àÅÕº¤Ù¢‹ ¹Ò¹¡ÑºàÊŒ¹·Ò§âºÃÒ³·Õãè ªŒ à´Ô¹¢ŒÒÁà¢ÒÈ¡ ä»Í‹ÒǺŒÒ¹´Í¹áÅÐäªÂÒ ºÃÔàdz¹Õé໚¹ªØÁ·Ò§¡ÒäÁ¹Ò¤Áã¹Í´Õμ ¤×Í໚¹ ºÃÔàdz·Õ¤è ÅͧÃÁ³Õ ¤ÅͧàËÅ ¤Åͧ¡Ð»§ äËÅÁÒÃÇÁ¡Ñ¹¡ÅÒÂ໚¹¨Ø´àÃÔÁè μŒ¹¢Í§áÁ‹¹Òíé μСÑÇè »†Ò

▒ 71 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÃÐÂзҧ¨Ò¡Èٹ ÃÒª¡ÒÃμСÑÇè »†Òä»à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ ·Ò§Ã¶Â¹μ »ÃÐÁÒ³ 19 ¡ÔâÅàÁμà ÁÕÀÙà¢ÒàÃÕ§ÃÒ 4 ÅÙ¡¤×Íà¢Ò˹ŒÒàËÅ à¢Òä·Ã à¢Ò¾ÃйÒÃÒ³ áÅÐà¢ÒàÇÕ§ Ōǹ໚¹ àÊŒ¹·Ò§·Õè¸ÃÃÁªÒμÔ§´§ÒÁ »ÃÐà´ç¹¹Õé໚¹¨Ø´á¢ç§·ÕèÊØ´¨Ø´Ë¹Ö觢ͧàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò·ÕèäÁ‹ÍÒ¨»¯Ôàʸ 䴌NjÒâºÃÒ³ÇÑμ¶Ø´Ñ§¡Å‹ÒǾº·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¶×Í໚¹ÊÁºÑμÔÊÒ¸ÒóТͧ¤¹μСÑèÇ»†Ò ·Õè¤Çà ¡ÅѺÁÒÊÙ‹àÁ×ͧμСÑèÇ»†Òã¹àÇÅÒ·ÕèμСÑèÇ»†ÒÁÕ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ㹡ÒèѴáÊ´§áÅÐÃÑ¡ÉÒ

10.9 ÍÒËÒÃáÅТ¹Á·ÕèËÅÒ¡ËÅÒÂ

ËÁÕèΡà¡Õé¹

·ÕèÁÒ : http://www.manager.co.th/South/ViewNews. aspx?NewsID=9560000030800

¢ŒÒÇËÁ¡ä¡‹

·ÕèÁÒ : https://blogtopfood.wordpress. com/2014/05/20

10.10 ¤ÇÒÁʹã¨Ã‹ÇÁ·íÒ§Ò¹à¾×èͺŒÒ¹à¡Ô´àÁ×ͧ¹Í¹¢Í§¤¹μСÑèÇ»†Ò ã¹Í´Õμ àÁ×Íè ¾.È.2474 àÁ×Íè ÁÕ¢Ò‹ ÇÇ‹Ò¨ÐÁÕ¡ÒÃÂغ¨Ñ§ËÇÑ´μСÑÇè »†Ò ÃÒÉ®ÃμСÑÇè »†Ò¨íҹǹ 388 ¤¹ ä´ŒÃÇÁμÑǡѹ¤Ñ´¤ŒÒ¹áÅÐËÇÁŧ¹ÒÁ¶ÇÒÂ®Õ¡Ò 2 ©ºÑº à¾×èͤѴ¤ŒÒ¹¡ÒÃÂغ¨Ñ§ËÇÑ´ μСÑèÇ»†Ò仢Ö鹡Ѻ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ¶×Í໚¹ËÅÑ¡°Ò¹ªÔé¹Ë¹Öè§ã¹¡ÒÃáÊ´§ÍÍ¡¶Ö§¤ÇÒÁʹ㨺ŒÒ¹à¡Ô´ àÁ×ͧ¹Í¹¢Í§¤¹μСÑèÇ»†Ò ¡ÒÅàÇÅÒ¼‹Ò¹ä»¤ÇÒÁÃا‹ àÃ×ͧ¢Í§àËÁ×ͧáË䴌¨ºÅ§ àÈÃÉ°¡Ô¨·ÃØ´ μÅÒ´à¡‹ÒμСÑÇè »†Òà§Õº ¤¹Ãع‹ ãËÁ‹ÍÒÊÒࢌҺÃÔËÒÃã¹à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò¹íÒ¤ÇÒÁà»ÅÕÂè ¹á»Å§ºÒ§»ÃСÒÃÍ‹ҧ¹ŒÍ 2 ªØ´áÅŒÇ ÁÕ¡ÒèѴμÑ駪ØÁª¹à¾×èÍ¡ÒúÃÔËÒèѴ¡Ò÷Õè·ÑèǶ֧¡Ñ¹ÁÒ¡¢Öé¹à¡Ô´¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒêØÁª¹ ·íҧҹ͋ҧࢌÁá¢ç§ μÑé§áμ‹»‚ 2551 ä´Œà¡Ô´â¤Ã§¡ÒÃμСÑèÇ»†Ò àÁ×Í§à¡‹Ò àÅ‹Ò¤ÇÒÁËÅѧ áÅÐ ÁÕ¡Ô¨¡ÃÃÁ¶¹¹ÊÒÂÇѲ¹¸ÃÃÁ à¾ÔèÁàμÔÁÊÕÊѹáÅЪÕÇÔμªÕÇÒãËŒμÅÒ´à¡‹ÒμСÑèÇ»†Ò«Ö觻¡μÔã¹áμ‹ÅÐ ¤Ö¡¤Ñ¡·ÕèÊش੾ÒЪ‹Ç§à·È¡ÒÅ¡Ô¹¼Ñ¡ã¹à´×͹ 9 «Öè§ÃÐÂÐËÅѧ䴌à¾ÔèÁ¡Ô¨¡ÃÃÁª‹Ç§¡Ô¹à¨ 9 ºÒ·

▒ 72 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¡Ô¹ä´Œ·Ø¡Í‹ҧ â´ÂÁÕ¤ÇÒÁËÇÁÁ×͡ѹ¨Ò¡·Ø¡½†Ò ÊзŒÍ¹¤ÇÒÁËÇÁÁ×Íà¾×èͺŒÒ¹àÁ×ͧ䴌Í‹ҧ´Õ ª‹Ç§μÑé§áμ‹ ¾.È.2554 ÁÕâ¤Ã§¡Òá‹ÍÊÌҧ¾ÃкÃÁ¸Òμغ¹à¢Ò¾Ãкҷ ·Ø¡ÀҤʋǹ ·Ñ駽†ÒÂʧ¦ ÀÒ¤ÃÒª¡Òà ÀÒ¤à·ÈºÒÅ ÀÒ¤àÍ¡ª¹¸ØáԨ áÅФ³ÐÈÃÑ·¸Òμ‹Ò§Ã‹ÇÁÁ×͡ѹÊÌҧ ÊÁ·Ø¹·íÒãËŒ§Ò¹à´Ô¹Ë¹ŒÒä»àÃ×èÍÂæ â´Â·Ø¡ÇÑ´μ‹Ò§ä´ŒÃѺ¤ÇÒÁËÇÁÁ×ͨҡ¤³ÐÈÃÑ·¸ÒÊÌҧ ÊÔ觡‹ÍÊÌҧã¹ÇÑ´»ÃÐʺ¼ÅÊíÒàÃç¨ âç¾ÃÐ «Öè§à»š¹·ÕèÃÇÁ¤ÇÒÁÈÃÑ·¸Ò¢Í§¤¹àª×éÍÊÒ¨չμСÑèÇ»†Ò ä´ŒÃѺ¡ÒûÃѺ»ÃاÍÒ¤Òà áÅТÂÒ¾×é¹·Õè·Ø¡áË‹§ ¡Å‹ÒǤ×Í (1) âç¾ÃÐμÅÒ´à˹×Í ËÃ×Íâç¾ÃСَ㪋μÖê§ ä´ŒÃѺ¡ÒâÂÒ 价ÕèáË‹§ãËÁ‹´ŒÒ¹ËÑÇÊоҹ໚¹ÈÒÅ਌ҡǹÍÔÁã¹»˜¨¨ØºÑ¹ (2) âç¾ÃÐμÅÒ´ãμŒ ËÃ×ÍÈÒÅà¨ŒÒ ¡Ç¹ÍÙ ä´ŒÊÌҧÍÒ¤ÒÃËÅѧãËÁ‹ºÃÔàdzÊÒÁá¡μÅÒ´ãμŒ áÅлÃѺ»ÃاμÑÇÍÒ¤ÒÃà´ÔÁ ´ŒÇ¡Òà ʹѺʹع¢Í§·ÒÂÒ·¹ÒÂàËÁ×ͧ (3) âç¾ÃÐã¹Êǹ «Ö§è à¾ÔÁè ¡‹Íμѧé ËÅѧâç¾Ãзѧé Êͧâ´Âμѧé àÁ×Íè »ÃÐÁÒ³ 80 »‚·Õ輋ҹÁÒ μ‹Ò§ÁÕ¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒÃÈÒÅà¨ŒÒ ¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒèѴ§Ò¹»ÃÐླաԹ¼Ñ¡ »ÃШíÒ»‚ ÎÇ´«Ù (¼ÙŒ´ÙáÅ´ŒÒ¹¾Ô¸Õ¡ÃÃÁ) ÁŒÒ·Ã§ ¼ÙŒÍ‹Ò¹¶Ñ¡«‹Í ¼ÙŒÍÒÊÒࢌÒËÇÁ§Ò¹·íҧҹࢌÁá¢ç§ ·Ø¡áË‹§ áÁŒÃÐÂÐËÅѧ¨Ò¡àËÁ×ͧáË» ´¡Ô¨¡ÒÃáÅŒÇ ·Ø¹ºÃÔ¨Ò¤ÁÕ¹ŒÍÂŧ ÂÔ§è ¡Ç‹Ò¹Ñ¹é ËÅѧ¨Ò¡ÁÕ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¶¹¹ÊÒÂÇѲ¹¸ÃÃÁ ºÒ§ºŒÒ¹·ÕÁè ÊÕ ÁºÑμàÔ ¡‹Ò¡ç¨´Ñ áÊ´§ÊÁºÑμÔ ¢Í§ºÃþºØÃØÉà» ´ãËŒ¤¹Ê¹ã¨à¢ŒÒªÁáÅÐä´ŒÍÍ¡Ê×èÍâ·Ã·Ñȹ ·íÒãˌ໚¹·ÕèÃÙŒ¨Ñ¡¡ÇŒÒ§¢ÇÒ§ ¹Í¡¨Ò¡¹Ñé¹ÂѧÁÕʶҺѹ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ àª‹¹ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÁ§¤Å ÇÔ·ÂÒà¢μ¸ÑÞºØÃÕ ¹íÒ·ÕÁ¤³Ðʶһ˜μ¡ÃÃÁä»ÈÖ¡ÉÒÃٻẺʶһ˜μ¡ÃÃÁã¹μÅÒ´à¡‹ÒμСÑÇè »†Ò ÊÌҧͧ¤ ¤ÇÒÁÃÙŒ á¡‹ªØÁª¹ ໚¹áç¼ÅÑ¡´Ñ¹ãËŒà¡Ô´â¤Ã§¡ÒþԾԸÀѳ± àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò 㹺ÃÔàdzÇÑ´ãËÁ‹ËÃ×Í ÇÑ´àʹҹتÃѧÊÃä ´Òí à¹Ô¹¡ÒÃâ´Â¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒêØÁª¹ áÅÐʹѺʹعâ´Âà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò Å‹ÒÊØ´μÑé§áμ‹»‚ ¾.È.2558 ¤¹ã¹μСÑèÇ»†Òʋǹ˹Öè§Ã‹ÇÁ¡Ñ¹·íÒÇÔ¨ÑÂã¹â¤Ã§¡ÒÃÇԨѠªØ´»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÍ‹ҧÁÕʋǹËÇÁ¢Í§ªØÁª¹áÅÐʶҹÈÖ¡ÉÒ Ê¹ÑºÊ¹Ø¹â´Âʋǹ§Ò¹ÇÔ¨ÑÂà¾×èÍ·ŒÍ§¶Ôè¹ Êíҹѡ§Ò¹¡Í§·Ø¹Ê¹ÑºÊ¹Ø¹¡ÒÃÇԨѠ¹Í¡¨Ò¡¹Ñ¹é ä´ŒÁ¡Õ ÒùíÒàʹÍμ‹ÍʋǹÃÒª¡Ò÷Õàè ¡ÕÂè Ç¢ŒÍ§à¾×Íè ãËŒ¾¨Ô ÒóÒ͹ØÁμÑ ãÔ ËŒãªŒÍÒ¤Òà ÈÒÅÒ¡ÅÒ§¨Ñ§ËÇÑ´μСÑÇè »†Ò «Ö§è μ‹ÍÁÒ໚¹·ÕÇè Ò‹ ¡ÒÃÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò (ËÅѧà´ÔÁ) ໚¹ËÍÈÔÅ»ÇѲ¹¸ÃÃÁ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò «Öè§ä´ŒÃѺ¡ÒâҹÃѺ¨Ò¡Ê‹Ç¹ÃÒª¡Ò÷Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§ºŒÒ§áÅŒÇ ËÒ¡ä´ŒÃѺ¡ÒÃ͹ØÁÑμÔ áÅÐÁÕ§º»ÃÐÁҳʹѺʹع·Ñ駨ҡÀÒ¤ÃÒª¡ÒÃáÅÐÀÒ¤¸ØáԨàÍ¡ª¹ã¹μСÑèÇ»†Ò ÃÇÁ·Ñ駨ҡ áËÅ‹§·Ø¹Í×è¹æ ºÃÔàdzÈٹ ÃÒª¡ÒÃÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò¡ç¨ÐÁÕáËÅ‹§àÃÕ¹ÃÙŒ·Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐ ÇѲ¹¸ÃÃÁáË‹§ãËÁ‹·ÍèÕ Ò¤ÒÃÈÒÅÒ¡ÅÒ§ÍíÒàÀÍàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò (ËÅѧà´ÔÁ) ¹íÒâºÃÒ³ÇÑμ¶Ø·àÕè ¤Â¾º ·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÁҨѴáÊ´§ à¾×èÍ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ¢Í§¤¹·ÑèÇä»·Õèʹ㨻ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ·Ñé§ã¹¾×é¹·Õè ã¹»ÃÐà·ÈáÅÐμ‹Ò§»ÃÐà·È ÊíÒ¹Ö¡à¾×èͺŒÒ¹à¡Ô´àÁ×ͧ·ÕèÁÕμ‹Íà¹×èͧáÅÐËÅÒ¡ËÅÒ ´Ñ§¡Å‹ÒÇ໚¹¨Ø´á¢ç§ÍÕ¡¨Ø´Ë¹Ö觷ÕèÂÑè§Â×¹¢Í§àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

▒ 73 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

àªÔ§ÍÃö·ŒÒº· บทที่ 1 1 ÁÒ¹Ôμ ¶ÔÃÇظáÅФ³Ð. μÐâ¡ÅÒ-μСÑèÇ»†Ò. Êӹѡ§Ò¹¡ÒûÃжÁÈÖ¡ÉÒÍÓàÀÍμСÑèÇ»†Ò. 2527.

2 »ÃзØÁ ªØ‹Áà¾ç§¾Ñ¹¸Ø . »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÍÒøÃÃÁÀÒ¤ãμŒ áËÅ‹§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÊÓ¤ÑÞ ã¹»ÃÐà·Èä·Â. ˹ŒÒ 121-125 áÅд٠ÊØÇ·Ô Â ªÑÂÁ§¤Å. “ËÅÑ¡°Ò¹¡‹Í¹»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ÃÁÔ ½˜§› ·ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ ºÃÔàdz͋ÒǾѧ§Ò Í‹ÒÇÅÖ¡”. ã¹ ¶ÅÒ§ ÀÙà¡çμ áÅЪÒ½˜›§·ÐàÅÍѹ´ÒÁѹ. ¡ÃØ§à·¾Ï : ¡ÃÁÈÔŻҡà ¨Ñ´¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡ÒÊÊÁà´ç¨¾ÃÐà·¾ÃÑμ¹-ÃÒªÊØ´ÒÏ ÊÂÒÁºÃÁÃÒª¡ØÁÒÃÕàʴ稾ÃÐÃÒª´Óà¹Ô¹·Ã§à»š¹»Ãиҹ ã¹¾Ô¸Õà» ´¾Ô¾Ô¸Àѳ±Ê¶Ò¹áË‹§ªÒμÔ¶ÅÒ§ 14 ÁÕ¹Ò¤Á 2532. ˹ŒÒ 19-69. บทที่ 2 ÁÔÅÔ¹·»˜ÞËÒ ©ºÑº¾ÔÊ´ÒâͧËÍÊÁØ´áË‹§ªÒμÔ. ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 5. ¾Ãй¤Ã : âç¾ÔÁ¾ »ÃÐ¨Ñ¡É ÇÔ·ÂÒ. 2511 áÅТعÇÔ¨ÔμÃÁÒμÃÒ. »ÃÐÇÑμÔ¡ÒäŒÒä·Â. ¾ÔÁ¾ ¤ÃÑ駷Õè 4. ¡ÃØ§à·¾Ï : ºÑ³±Ôμ¡ÒþÔÁ¾ . 2516 ˹ŒÒ 9.

2 ¾ÃÐäμû ®¡ ©ºÑºÊÂÒÁÃÑ° àÅ‹Á·Õè 29. ¡ÃØ§à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ ¡ÒÃÈÒʹÒ. 2523 ˹ŒÒ 188.

3 ÊÒÃҹءÃÁÇѲ¹¸ÃÃÁÀÒ¤ãμŒ ¾.È.2529 â´ÂʶҺѹ·Ñ¡ÉÔ³¤´ÕÈÖ¡ÉÒ àÅ‹Á 3. 2529 ˹ŒÒ 1223.

4 àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ.

5 ¸ÃÒ¾§È áÅÐ ÍÁÃÒ ÈÃÕ滯 ÒμÔ “»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà âºÃÒ³¤´ÕμСÑÇè »†Ò” ã¹ ËÑÇàÁ×ͧÃÔÁ½˜§› Íѹ´ÒÁѹ. ¹¤Ã¹Ò¡ : âçàÃÕ¹¹ÒÂÌ;ÃШØŨÍÁà¡ÅŒÒ. 2536 ˹ŒÒ 55.

6 ¡ÃÁÈÔŻҡÃ, “¾§ÈÒÇ´ÒÃàÁ×ͧ¶ÅÒ§” »ÃЪØÁ¾§ÈÒÇ´Òà ÀÒ¤ 2. ¡ÃØ§à·¾Ï : ¡ŒÒÇ˹ŒÒ. 2506 ˹ŒÒ 249-262.

7 àÍ¡ÊØ´Ò ÊÔ§Ë ÅӾͧ. à·Ç»¯ÔÁÒÊÂÒÁ. ¡ÃØ§à·¾Ï : Êӹѡ¾ÔÁ¾ ÁÔÇà«ÕÂÁà¾ÃÊ. 2553. ˹ŒÒ 73.

8 àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. ˹ŒÒ 74.

9 àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ.

10 àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. ˹ŒÒ 75.

11 àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ.

12 ¨ÒÃÖ¡ËÅÑ¡·Õè 26. ã¹ »ÃЪØÁÈÔÅÒ¨ÒÃÖ¡ÀÒ¤·Õè 2 ¨ÒÃÖ¡·ÇÒÃÒÇ´Õ ÈÃÕÇԪѠÅÐâÇŒ. ªÓÃÐ áÅÐá»Åâ´Â ÂÍà ¨ à«à´Ê . ¨Ñ´¾ÔÁ¾ â´Â¡ÃÁÈÔŻҡà ¤ÃÑ駷Õè 2. 2504 ˹ŒÒ 34-35.

13 ¸Ô´Ò ÊÒÃÐÂÒ. »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÁËÒÊÁØ·ÃÍÔ¹à´ÕÂ. ¡ÃØ§à·¾Ï : àÁ×ͧâºÃÒ³. 2554. ˹ŒÒ 401-403.

14 àÍ¡ÊØ´Ò ÊÔ§Ë ÅӾͧ. àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. ˹ŒÒ 66.

15 ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐÁ§¡Ø®à¡ÅŒÒ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇ. ¨´ËÁÒÂàËμØ»ÃоÒÊËÑÇàÁ×ͧ»˜¡É ãμŒ. 2511.

16 ÃÙ»¾ÃФà³ÈÇà ÊÅÑ¡´ŒÇÂËÔ¹. ã¹ ¹ÒÂá¾·Â ºÑÞªÒ ¾§É ¾Ò¹Ôª. “¾ÅԡἋ¹´Ô¹ËÒ “μÒÁ¾ÃÅÔ§¤ ” ¼‹Ò¹ÃÍÂÅÙ¡»˜´”. ã¹ ÇÒÃÊÒÃàÁ×ͧâºÃÒ³ »‚·Õè 36 ©ºÑº·Õè 4 μØÅÒ¤Á-¸Ñ¹ÇÒ¤Á 2553. ˹ŒÒ 43.

1

▒ 74 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

17

18 19

»ÃзØÁ ªØ‹Áà¾ç§¾Ñ¹¸Ø . »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ÍÒøÃÃÁÀÒ¤ãμŒ áËÅ‹§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐâºÃÒ³¤´Õ·ÕèÊÓ¤ÑÞ ã¹»ÃÐà·Èä·Â. ¡ÃØ§à·¾Ï : ÊØÇÕÃÔÂÒÊÒÊ ¹ 2544. ˹ŒÒ 122 áÅÐÀÒ¾»ÃСͺ. ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐÁ§¡Ø®à¡ÅŒÒ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇ. àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2511. ¹ÒÂá¾·Â ºÑÞªÒ ¾§É ¾Ò¹Ôª. “¾ÅԡἋ¹´Ô¹ËÒ “μÒÁ¾ÃÅÔ§¤ ” ¼‹Ò¹ÃÍÂÅÙ¡»˜´”. ã¹ ÇÒÃÊÒà àÁ×ͧâºÃÒ³ »‚·Õè 36 ©ºÑº·Õè 4 μØÅÒ¤Á-¸Ñ¹ÇÒ¤Á 2553. ˹ŒÒ 47-48.

บทที่ 3 1 »ÃÐÁÇÅ¡®ËÁÒÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 1 àÅ‹Á 3 ˹ŒÒ 80-81. บทที่ 4 ÊíҹѡËͨ´ËÁÒÂàËμØáË‹§ªÒμÔ àÍ¡ÊÒÃÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 Á.2 12 ¡/18 㺺͡¾ÃÐ͹ØÃÑ¡É âÂ¸Ò (¡ÅÔè¹) ¡ÃÒºàÃÕ¹ÊÁØ˾ÃСÅÒâËÁ 9 ¸.¤. 2425.

2 ʨª. ¨.È.1246 : ÁÃ.5 Á/17 áÅРʨª. ¨.È.1248 : ÁÃ.5 ÃÅ-¡Ë/50 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 áÅÐÃÒÂÅÐàÍÕ´à¾ÔèÁàμÔÁ㹠ʨª. ¨.È.1244 : ÁÃ.5 Á/17 Ã.5 Á.2.12 ¡/18 㺺͡ËÑÇàÁ×ͧ½†Ò·ÐàÅμÐÇÑ¹μ¡ μСÑèÇ»†Ò μÃѧ ä·ÃºØÃÕ »‚¹Ñ§ (à¡ÒÐËÁÒ¡) ¾Ñ§§Ò ÀÙà¡çμ (¸Ñ¹ÇÒ¤Á Ã.È.104-ÁԶعÒ¹ Ã.È.107.

3 ʨª. Ã.È.127 : ÁÃ.5 ¡É/6 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 ˹ŒÒ 98.

1

บทที่ 5 ÊÁà´ç¨¡ÃÁ¾ÃÐÂÒ´íÒçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾. à·ÈÒÀÔºÒÅ. ¡ÃØ§à·¾Ï : Êíҹѡ¾ÔÁ¾ ÁμÔª¹. 2545 ˹ŒÒ 185-187.

2 ËÍÊÁØ´´ÓçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾. ¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â. ·Óà¹Õº·ŒÍ§·Õè Ã.È.121. ˹ŒÒ 1-12 áÅзÓà¹Õº ·ŒÍ§·Õè Ã.È.129. ˹ŒÒ 138.

3 ÇÔÁÅ âÊÀÒÃÑμ¹ . ·ŒÍ§¶Ô蹢ͧàÃÒ 1. ¡ÃкÕè : âç¾ÔÁ¾ ªÑÂÇѲ¹Ò. 2540 ˹ŒÒ 29.

4 ʨª. 2456 : ¡Ã.6 Á/4 Á.3.2/18 à»ÅÕè¹¹ÒÁÍíÒàÀÍà¡ÒФÍà¢Ò໚¹ÍíÒàÀͻҡ¹éíÒ (30 ¸.¤.-16 Á.¤.

2456 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 ˹ŒÒ 156.

5 ÊӹѡËͨ´ËÁÒÂàËμØáË‹§ªÒμÔ àÍ¡ÊÒÃÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 Á.53/11 ÃÒ§ҹ¡Ô¨¡ÒÃμÓÃǨã¹àÁ×ͧÀÙà¡çμ¢Í§ ¹Ò«ÔÊàÎÁ ÃÑ¡ÉÒÃÒª¡ÒÃã¹μÓá˹‹§¼ÙŒºÑ§¤Ñº¡ÒÃμÓÃǨàÁ×ͧÀÙà¡çμ 31 μØÅÒ¤Á ¤.È.1894 (¾.È.2437) 6 ÊӹѡËͨ´ËÁÒÂàËμØáË‹§ªÒμÔ àÍ¡ÊÒÃÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ¤.14.4 ¡/24 㺺͡¾ÃÐÂÒ·Ô¾â¡ÉÒ (âμ âªμÔ¡àʶÕÂÃ) ¡ÃÒº·ÙÅ¡ÃÁËÁ×¹è ´ÓçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾àʹҺ´Õ¡ÃзÃǧÁËÒ´ä·Â ·Õè 4777/1366 Çѹ·Õè 18 ÁÕ¹Ò¤Á Ã.È.114.

7 ÊӹѡËͨ´ËÁÒÂàËμØáË‹§ªÒμÔ àÍ¡ÊÒÃÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 Á.53/28 ¤Ó¡ÃÒººÑ§¤Á·ÙÅ਌ҾÃÐÂÒ¾Åà·¾Ï ¶Ö§¾ÃÐ਌ҹŒÍ§ÂÒà¸Í¡ÃÁËÁ×è¹ÊÁÁμÔÍÁþѹ¸ ·Õè 179/20189 Çѹ·Õè 2 Á¡ÃÒ¤Á Ã.È.112.

8 ÊӹѡËͨ´ËÁÒÂàËμØáË‹§ªÒμÔ àÍ¡ÊÒÃÊÁÑÂÃѪ¡ÒÅ·Õè 5 ¤.14.4 ¡/25 㺺͡¾ÃÐÂÒ·Ô¾â¡ÉÒ¡ÃÒº·ÙÅ ¡ÃÁËÁ×è¹´ÓçÃÒªÒ¹ØÀÒ¾ ·Õè 418/1329 Çѹ·Õè 6 ÁÕ¹Ò¤Á Ã.È.114.

9 ¡ÃÁ·ÃѾÂҡøóÕ. 100 »‚ ¡ÃÁ·ÃѾÂҡøóÕ. ¡ÃØ§à·¾Ï : ÍÁÃÔ¹·Ã ¾ÃÔé¹μÔé§. 2535 ˹ŒÒ 18.

1

▒ 75 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

10 11

12 13 14

15 16

17 18 19 20

ʨª. Ã.È.125 : ÁÃ.5 Á/57 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ÊÁÀ¾ ¨Ñ¹·Ã»ÃÐÀÒ. ¾Ãоط¸à¨ŒÒËÅǧã¹Ç§¡ÒÃàËÁ×ͧáË. ¡ÃØ§à·¾Ï : ¡ÃÁ·ÃѾÂҡøóÕ. 2511 ˹ŒÒ 43. ÊØÃÕ àÅÕ§áʧ·Í§. àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2523 ˹ŒÒ 101. ʨª. 2453-2454 : ÁÃ.6 ¡É/5 ¡É 6.1/1 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ʨª. 2468 : ÁÃ.6 ¡É/9 ¡É 6/10 ʨª. 2463 : ÁÃ.6 ¡É/5 ¡É 6.1/2 ʨª. 2467. ÁÃ.6 ¡É/9 ¡É 6.2/5 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ¹ÀÊà ¤ŒÒ¢ÒÂ, 2545 ˹ŒÒ 99 ͌ҧÍԧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 ˹ŒÒ 122. ʨª. 2446 : ¡Ã.5 ¸/1 ¸.1/25 áÅРʨª. Ã.6. Á·.1.3.4/43 (3 ÊÔ§ËÒ¤Á-12 μØÅÒ¤Á ¾.È.2458) ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ʨª. 2458 : Á·.1.3.4/43 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ʨª. 2471 : Ã.7. Á·.1.5.1 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 ˹ŒÒ 147. ʨª. 2456 : Ã.6 Á.15.1/35 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552. ʨª. 2460 : Ã.6. Á.15.1/35 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552.

บทที่ 6 ʨª. Ã.È.129 : Ã.5. Á.2.11/11 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552 ˹ŒÒ 205.

2 ´Ù ·íÒà¹Õº¤³Ð¼ÙŒºÃÔËÒÃà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒμÑé§áμ‹àÃÔèÁμŒ¹ ¶Ö§»˜¨¨ØºÑ¹ã¹ ÀÒ¤¼¹Ç¡ ¡ 1

บทที่ 7 ʨª. 2475 : ÁÃ.7 Á/9 Ã.7 Á.4.3/1 ˹ŒÒ 164-166 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552.

2 ʨª. 2474 : ÁÃ.7 ÃÅ/33 ÃÅ.20 ˹ŒÒ 23 ͌ҧ㹠¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã . àÃ×èͧà´ÕÂǡѹ. 2552.

1

บทที่ 9 ´Ù ͹ÇѪ ÊÃþÈÃÕ. “Ἃ¹´Ô¹äËÇáÅÐÊÖ¹ÒÁÔ”. ¤ÇÒÁÃÙàŒ ¡ÕÂè ǡѺ¡ÑÁÁѹμÀÒ¾ÃѧÊբ͌ ¤Çû¯ÔºμÑ àÔ Á×Íè à¡Ô´á¼‹¹´Ô¹äËÇ. ¨Ñ´·íÒâ´ÂʶҹàÍ¡ÍѤÃÃÒª·Ùμ ³ ¡Ãاâμà¡ÕÂÇ áÅÐà¤Ã×Í¢‹Ò¤¹ä·Âã¹ÞÕè»Ø†¹ (TNJ : Thai Network Japan) ˹ŒÒ 42-52.

2 ÁμÔª¹ÃÒÂÇѹ. Çѹ·Õè 2 Á¡ÃÒ¤Á 2548. ˹ŒÒ 14.

3 ÞÕè»Ø†¹ÇÔ»â¤. ¨Ñ´·íÒâ´ÂÊÂÒÁ¡ÕÌÒ 2554. ˹ŒÒ 74-76.

4 ÁμÔª¹ÃÒÂÇѹ. Çѹ·Õè 2 Á¡ÃÒ¤Á 2548. ˹ŒÒ 15.

1

▒ 76 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ภาคผนวก ÀÒ¤¼¹Ç¡ ¡ ·íÒà¹Õº¤³Ð¼ÙŒºÃÔËÒÃà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

ÊÁÑ·Õè 1 ¹Ò¨Ôë¹áº‹§ μѳ± μÑ駡ØÅ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò·ÃѾ ·Ñ¾¾Ð»ØóРà·ÈÁ¹μÃÕ ¢Ø¹ÇÔÇÔ¸ âÀ¤ÒÃÑ¡É à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 20 ¡Ñ¹ÂÒ¹ ¾.È.2481 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 30 ¡Ã¡®Ò¤Á ¾.È.2483 ÊÁÑ·Õè 2 ¹Ò¶ÒÇà (¡ÔÁ¨ÙŒ) ¸ÃÃÁâÍÀÒÊ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂà«ÕÂÇ μÃÕºØÃØÉ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨ÃÑÅ ´ØÅÂä¾ÈÒÅ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÍØ·Ñ ÅÔèÁàÈÃÉâ° à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 24 ÊÔ§ËÒ¤Á ¾.È.2483 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§â´ÂÅÒÍÍ¡ àÁ×èÍÇѹ·Õè 1 μØÅÒ¤Á ¾.È.2491

¹Ò¶ÒÇà (¡ÔÁ¨ÙŒ) ¸ÃÃÁâÍÀÒÊ

▒ 77 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÁÑ·Õè 3 ¹Ò¶ÒÇà (¡ÔÁ¨ÙŒ) ¸ÃÃÁâÍÀÒÊ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÇÔÇÔ¸ ¨Ôμμ μÃͧ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò·ÃѾ ·Ñ¾¾Ð»ØóРà·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨ÃÑÅ ´ØÅÂä¾ÈÒÅ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 3 ¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2491 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 31 ÁÕ¹Ò¤Á ¾.È.2492 ÊÁÑ·Õè 4 ¢Ø¹ÇѹÇÔ·Â »ÃÕªÒ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÇÔÇÔ¸ ¨Ôμμ μÃͧ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò·ÃѾ ·Ñ¾¾Ð»ØóРà·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨ÃÑÅ ´ØÅÂä¾ÈÒÅ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 10 ¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2492 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 3 àÁÉÒ¹ ¾.È.2496

¹Ò¨ÃÑÅ (à¨Õ§෌§) ´ØÅÂä¾ÈÒÅ à·ÈÁ¹μÃÕ

ÊÁÑ·Õè 5 ¹ÒªŒÍ ³ ¹¤Ã ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨Թ´Ò ¡ØÅÇÒ¹Ôª à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÈÔÃÔ¹·Ã ¼ÑéǼ´Ø§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 10 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2496 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 15 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2499 â´ÂÊÀÒäÁ‹ÃѺËÅÑ¡¡Ò纻ÃÐÁÒ³»ÃШíÒ»‚ ¼ÙŒÇ‹ÒÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´¾Ñ§§Òä´Œá싧μÑ駤³Ðà·ÈÁ¹μÃÕ à¾×èÍ·íÒ¡ÒêÑèǤÃÒÇáÅÐä´Œá싧μÑ駤³Ðà·ÈÁ¹μÃÕ¢Öé¹ãËÁ‹ ¤×Í ¢Ø¹ÊÁÃöªÑÂÈÃÕ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ (¹ÒÂÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò) ¹ÒÂàÍ×é͹ ¤ÍÁѹμ à·ÈÁ¹μÃÕ (ÍÑ¡ÒèѧËÇÑ´) ¹ÒÂÍÀÑ ¼ÑéǼ´Ø§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 15 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2499 ¾Œ¹¨Ò¡μíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 15 ÁÕ¹Ò¤Á ¾.È.2499

▒ 78 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÁÑ·Õè 6 ¹Ò¨ØμÔ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨Թ´Ò ¡ØÅÇÒ¹Ôª à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÈÔÃÔ¹·Ã ¼ÑéǼ´Ø§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 23 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2499 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 16 ¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2501 ÊÁÑ·Õè 7 ¹Ò¨ØμÔ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¨Թ´Ò ¡ØÅÇÒ¹Ôª à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÈÔÃÔ¹·Ã ¼ÑéǼ´Ø§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 12 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2501 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 17 ¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2506 ÊÁÑ·Õè 8 ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹ÒÂÊÇ‹Ò§ ÃÑ¡ª×èÍ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂäªÂÒ àÍÕº¢Í à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 21 ÊÔ§ËÒ¤Á ¾.È.2506 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×Íè Çѹ·Õè 12 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2511 ÊÁÑ·Õè 9 ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂäªÂÒ àÍÕº¢Í à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒºÃÁ μѹà¶ÕÂà à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 12 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2511 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 23 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2515

¹Ò¨ØμÔ ºØÞÊÙ§

¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕà·ÈºÒÅ àÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒÁͺà¡ÕÂÃμÔºÑμà ãËŒ¹Ò§à»‡§ËÑéÇ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ

▒ 79 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÁÑ·Õè 10 ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂäªÂÒ àÍÕº¢Í à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒºÃÁ μѹà¶ÕÂà à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 23 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2515 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 30 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2517 ÊÁÑ·Õè 11 ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂäªÂÒ àÍÕº¢Í à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃШǺ ྪáØÅ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 30 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2517 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 16 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2523 ÊÁÑ·Õè 12 ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂäªÂÒ àÍÕº¢Í ¹Ò»ÃШǺ ྪáØÅ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 16 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2523 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 18 ÊÔ§ËÒ¤Á ¾.È.2528 ÊÁÑ·Õè 13 ¹Ò¹ÔÃѪ¹ ºØÞÊÙ§ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃШǺ ྪáØÅ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò§ÊÒÇÊØ´Ò μÑÅÂÒÃÑ¡É à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 19 ÊÔ§ËÒ¤Á ¾.È.2528 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 8 μØÅÒ¤Á ¾.È.2533

▒ 80 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÁÑ·Õè 14 ¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 1 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÊظ¹ ¡ÔμμԸáØÅ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¾ÔÊØ·¸Ôì ´Õá·Œ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 9 μØÅÒ¤Á ¾.È.2533 ÅÒÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 17 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2535 ¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 2 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÁҹРÊíÒÅÕ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¾ÔÊØ·¸Ôì ´Õá·Œ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 27 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2535 ÅÒÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 17 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2535 ¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 3 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÁҹРÊíÒÅÕ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 17 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2535 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 28 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2538 ÊÁÑ·Õè 15 ¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 1 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò¾ÔÊØ·¸Ôì ´Õá·Œ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 28 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2538 ÅÒÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 28 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2540

▒ 81 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 2 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÁҹРÊíÒÅÕ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 28 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2538 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 13 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2543 ¤³Ðà·ÈÁ¹μÃժش·Õè 3 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÁҹРÊíÒÅÕ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 28 ¾ÄȨԡÒ¹ ¾.È.2538 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 13 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2543 ÊÁÑ·Õè 16 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÁҹРÊíÒÅÕ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò§ÊÒÇÈÃÕÇÃÔ¹·Ã âÅË¡ØÅ à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÊѹμÔÊØ¢ ³ ¶ÅÒ§ à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 13 Á¡ÃÒ¤Á ¾.È.2543 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×èÍÇѹ·Õè 24 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2546 ÊÁÑ·Õè 17-18 ¹ÒÂÇÔÊØ·¸Ôì ¹ÒÇÒŋͧ ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò§ÊÒÇÈÃÕÇÃÔ¹·Ã âÅË¡ØÅ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÊѹμÔÊØ¢ ³ ¶ÅÒ§ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÕªÒ ªÒÊØÇÃó Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 1 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2547 ÍÍ¡¨Ò¡μíÒá˹‹§ËÁ´ÇÒÃÐ àÁ×Íè Çѹ·Õè ..... ÁÕ¹Ò¤Á ¾.È.2555

▒ 82 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÊÁÑ·Õè 19 ¤³Ð¼ÙŒºÃÔËÒêش·Õè 1 ¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÐÊÒ¹ ºØÞÊÙ§ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹ÒÂÊÃÈÑ¡´Ôì Ç§È ¾Ò¹Ôª Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ ¹Ò»ÃÔÞÞÒ ÍÔëÇÊ¡ØÅ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ à¢ŒÒÃѺμíÒá˹‹§ àÁ×èÍÇѹ·Õè 21 àÁÉÒ¹ ¾.È.2555 ¤³Ð¼ÙŒºÃÔËÒêش·Õè 2 (»˜¨¨ØºÑ¹) ¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò»ÃÔÞÞÒ ÍÔëÇÊ¡ØÅ ¹Ò§´Ç§Ä´Õ ¨Ôμà ¨íÒ¹§¤

¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ Ãͧ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ

¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕ

▒ 83 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ปดทายเลม ¤ÇÒÁ໚¹ÁÒáÅФíҢͺ¤Ø³ 1. ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉ ª‹Ç§¡‹Í¹ªÕÇÔμÃÒª¡ÒÃà´Ô¹·Ò§¶Ö§Ê¶Ò¹ÕÊØ´·ŒÒÂã¹ 1 μØÅÒ¤Á 2556 ¼Áä´ŒàμÃÕÂÁ¨Ñ´ ·íÒ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉÊÃÑÊÇ´Õ-ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ¨íҹǹ 2 àÅ‹Á à¾×èÍÃдÁ»˜¨¨Ñ·íÒºØÞ ·Í´¼ŒÒ»†ÒÊÒÁѤ¤Õ ·ÕèÇÑ´¾ÃкÃÁ¸ÒμؤÕÃÕà¢μ (ÇÑ´ÅØ‹Á) ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ºŒÒ¹à¡Ô´ ¢Í§¼ÁáÅÐÇÑ´·Ø‹§¡ÃжԹ ÍíÒàÀÍÊÃäºØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´ªÑ¹ҷºŒÒ¹à¡Ô´¢Í§¤Ø³áÁ‹¢Í§ÈÒÊμÃÒ¨Òàà¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´Õ ÍŽÍ§Ê¡ØŠ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉÊÃÑÊÇ´Õ-ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅàÅ‹Ááá¤×Í à¾×èÍàªÕ§ãËÁ‹ : §Ò¹á»Å§àÁ×ͧ (For Chiang Mai : City Renovating Mission) ÃÙ»àÅ‹Á¢¹Ò´ 17x24 «Á.

450 ˹ŒÒ ¨íҹǹ 1,500 àÅ‹Á μÕ¾ÔÁ¾ â´ÂÌҹǹԴÒà¾ÃÊ ÍíÒàÀÍàÁ×ͧàªÕ§ãËÁ‹ ໚¹à§Ô¹ 246,000 ºÒ· (ÊͧáʹÊÕèËÁ×è¹Ë¡¾Ñ¹ºÒ·) à» ´μÑÇàÁ×èÍÇѹ·Õè 1 ¡Ñ¹ÂÒ¹ ¾.È.2556 ³ Èٹ Dz Ñ ¹¸ÃÃÁàªÕ§ãËÁ‹ ¨Ñ´§Ò¹ÁØ·μÔ Ò¨Ôμâ´ÂÊÁÒ¤Á¾ÅàÁ×ͧà˹×Íà¾×Íè àÊÃÔÁÊÌҧ¾ÅѧªØÁª¹ ¹íÒâ´ÂÍÒ¨Òà·Ñ¹μá¾·Â ÍØ·ÑÂÇÃó ¡ÒÞ¨¹¡ÒÁÅ ¹Ò¡ÊÁÒ¤Á ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉÊÃÑÊÇ´Õ-ÊÁâªμÔ àÅ‹Á·ÕÊè ͧ¤×Í àÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅÐàÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§ 㹺ÃÔº··Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà : ºŒÒ¹à¡Ô´áÅÐà¤Ã×ÍÞÒμÔ (Takuapa and Neighboring Towns in Historical Context : Birthplace and Kinship) ÃÙ»àÅ‹Á¢¹Ò´ 17x24 «Á. 498 ˹ŒÒ ¨íҹǹ 500 àÅ‹Á μÕ¾ÔÁ¾ â´ÂÌҹǹԴÒà¾ÃÊ ÍíÒàÀÍàÁ×ͧ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ãËÁ‹ ໚¹à§Ô¹ 245,000 ºÒ· (ÊͧáʹÊÕèËÁ×è¹ËŒÒ¾Ñ¹ºÒ·) ÃÇÁ¤‹ÒμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍÊͧàÅ‹Á໚¹à§Ô¹ 491,000 ºÒ· (ÊÕèáʹࡌÒËÁ×è¹Ë¹Ö觾ѹºÒ·¶ŒÇ¹)

▒ 84 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

˹ѧÊ×Í·Ñé§ÊͧàÅ‹Á¹Õé ¤Ø³ÃÑμ¹Ç´Õ (Ê¡Ç.) áÅÐä¡‹ (¤ÃÑ駷íÒ§Ò¹·Õè Á.ÁËÔ´Å) ª‹Ç¡ѹ ·íÒ໚¹ E-Book ãÊ‹¡Å‹Í§ÊǧÒÁ ·Ñé§Ë¹Ñ§Ê×ÍáÅÐ E-Book äÁ‹ÁÕ¨íÒ˹‹Ò ¼ÙŒμŒÍ§¡ÒÃä´Œ μŒÍ§Ã‹ÇÁ·íÒºØÞ

˹ѧÊ×ÍáÅÐ E-Book ˹ѧÊ×Íà¾×èÍàªÕ§ãËÁ‹ : §Ò¹á»Å§àÁ×ͧ

˹ѧÊ×ÍáÅÐ E-Book ˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

2. ¼ÙŒãËÞ‹ã¨´Õ ¤‹ÒμÕ¾ÁÔ ¾ ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉÊÃÑÊÇ´Õ ÊÁâªμÔ¨Òí ¹Ç¹ ÊͧàÅ‹Á ä´ŒÃºÑ ¤ÇÒÁàÁμμÒ¨Ò¡ “¼ÙŒãËÞ‹” ¨íҹǹ 35 ·‹Ò¹ä´Œ»ÃСÒÈäÇŒã¹Ë¹Ñ§Ê×ͪشˡ·ÈÇÃÃɢͧ¼Á ¼Á áÅÐÈ.à¡ÕÂÃμÔ¤³ Ø ÊÃÑÊÇ´Õ ¢Í¡ÃÒº¢Íº¾ÃФس㹤ÇÒÁàÁμμҢͧ “¼Ù㌠Ëދ㨴Ք ·Ø¡·‹Ò¹à»š¹Í‹ҧÂÔè§ ËÒ¡äÁ‹ä´ŒÃѺ¤ÇÒÁàÁμμÒ¤§äÁ‹ÊÒÁÒöμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ͪشˡ·ÈÇÃÃÉÊÃÑÊ Ç´Õ-ÊÁâªμÔÍÍ¡ÁÒä´Œà¾ÃÒÐ໚¹·Ø¹·ÕèÊÙ§ÁÒ¡ ·Ø¹´Ñ§¡Å‹ÒÇ·íÒãËŒ¼ÁáÅÐÈ.ÊÃÑÊÇ´ÕÁÕ “ªŒÒ§à¼×Í¡ 2 àª×Í¡” ä´Œ¢Õèà¾×èͪѡªÇ¹¤¹ä»·íÒºØޢͺØÞ¡ØÈÅ·Õè䴌ËÇÁ¡Ñ¹¡ÃзíÒ㹤ÃÑ駹ÕéºÑ¹´ÒÅãËŒ·Ø¡·‹Ò¹ ÁÕÊØ¢ÀÒ¾´ÕáÅÐÊÁ»ÃÒö¹Ò·Ø¡»ÃСÒà 3. ˹ѧÊ×ÍÇÒÃÐ 6 ·ÈÇÃÃÉÏ àÅ‹Á·ÕèÊÒÁ μ‹ÍÁÒ·ÃҺNjÒÍÒ¨Òàä¾âè¹ äªÂàÁ×ͧª×è¹ Á.ÃÒªÁ§¤Å ÇÔ·ÂÒà¢μÅíÒ»Ò§ ¢³Ð·íÒ§Ò¹·ÕÁè ËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯ¾Ãй¤Ãä´ŒÃºÑ ¡Òà ʹѺʹع¨Ò¡ »μ·. (ÅíÒ»Ò§) 㹡ÒèѴ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍÇÔªÒ¡ÒÃà¾×Íè ໚¹ à¡ÕÂÃμÔá¡‹È.à¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´ÕáÅÐÃÈ.ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅáÅШѴ¡Òà »ÃЪØÁ·Ò§ÇÔªÒ¡Òôѧ¹Ñé¹ä´ŒÃǺÃÇÁº·¤ÇÒÁ¢Í§ÅÙ¡ÈÔÉ ÊÒ¢ÒÇÔªÒ »ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ¢Í§ È.à¡ÕÂÃμÔ¤³ Ø ÊÃÑÊÇ´Õ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ¨íҹǹ 15 º·¤ÇÒÁ

▒ 85 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

áÅÐãËŒ È.´Ã.Volker Grabowsky áË‹§ University of Hamburg, Germany ÅÙ¡ÈÔÉ ¤¹Ë¹Ö§è ¢Í§ È.à¡ÕÂÃμÔ¤³ Ø ÊÃÑÊÇ´Õà¢Õ¹¤íÒ¹ÔÂÁÍ͡໚¹Ë¹Ñ§Ê×ͪ×Íè ËÁØ´ËÁÒ»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ÅÒŒ ¹¹Ò ¨íҹǹ 378 ˹ŒÒ à» ´μÑÇã¹Çѹ·Õè 22 ¾ÄȨԡÒ¹ 2556 ã¹Çѹ¨Ñ´»ÃЪØÁ·Ò§ÇÔªÒ¡ÒÃà¾×èÍ໚¹ à¡ÕÂÃμÔá¡‹ È.à¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´ÕáÅÐÊÁâªμÔ ³ âçáÃÁàÇÕ§ŤÍà ¹¤ÃÅíÒ»Ò§ ໚¹Ë¹Ñ§Ê×Í ·ÕèÁÕ¨íÒ˹‹ÒÂã¹ÃŒÒ¹Ë¹Ñ§Ê×Í ÃÒ¤ÒàÅ‹ÁÅÐ 250 ºÒ· 4. ÂÍ´à§Ô¹ÊíÒËÃѺ·íÒºØÞ ã¹´ŒÒ¹»ÃÔÁÒ³¶×ÍÇ‹Ò¼Áä´Œ “ºÍ¡ºØÞ” à¤Ã×Í¢‹Ò¨íҹǹÁÒ¡·Ñ§é ã¹àªÕ§ãËÁ‹ ÅíÒ»Ò§ ÅíÒ¾Ù¹ àªÕ§ÃÒ ¾ÐàÂÒ »ÃШǺ¤ÕÃբѹ¸ ʧ¢ÅÒ ÍغÅÃÒª¸Ò¹Õ ¹¤Ã¾¹Á ¡ÃØ§à·¾Ï ÀÙà¡çμ áÅоѧ§Ò ´Ñ§·Õäè ´Œ¾ÁÔ ¾ ÃÒª×Íè äÇŒã¹ÀÒ¤¼¹Ç¡Ë¹Ñ§Ê×ÍàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅŒÇ áμ‹ÊÇ‹ ¹ãËÞ‹·Òí ºØÞÃÒÂÅÐ 100 ºÒ· μÑÇàÅ¢à§Ô¹ÊÐÊÁà¾×Íè ¡Ò÷íÒºØÞ ¤ÃÑ§é ¹Õãé ¹ºÑÞªÕ¸¹Ò¤ÒáÊÔ¡Ãä·Â ÊÒ¢Ò Big C ËÒ§´§ ÁÕà§Ô¹ÊÐÊÁ ³ Çѹ·Õè 19 ÁÕ¹Ò¤Á 2557 ¨íҹǹ 185,703.35 ºÒ· μÒÁá¼¹μŒÍ§áº‹§à»š¹ Êͧʋǹ¤×Íʋǹ·íÒºØÞ·ÕèÇÑ´¾ÃкÃÁ¸ÒμؤÕÃÕà¢μ (ÇÑ´ÅØ‹Á) ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò¡Ñº ʋǹ·íÒºØÞ·ÕèÇÑ´·Ø‹§¡ÃжԹ ÍíÒàÀÍÊÃäºØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´ªÑ¹ҷ àÁ×è;ԨÒóҶ֧¤‹ÒμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍÊͧàÅ‹Á໚¹à§Ô¹ 491,000 ºÒ· (ÊÕèáʹࡌÒËÁ×è¹ Ë¹Ö觾ѹºÒ·¶ŒÇ¹) áŌǴÙÂÍ´ÊÐÊÁ¢Í§à§Ô¹Ã‹ÇÁ·íÒãËŒºØÞ¡ç¶×Í໚¹»ÃÒ¡¯¡Òó “¢Õ誌ҧ¨Ñº μÑ¡ê áμ¹” Í‹ҧäáçμÒÁ¶×Í໚¹¡ÒÃÊÌҧ¸ÃÃÁà¹ÕÂÁãËÁ‹¢Í§¹Ñ¡ÇÔªÒ¡Ò÷Õμè ÍŒ §¡Ò÷íÒºØÞã¹âÍ¡ÒÊ ÊíÒ¤ÑÞáË‹§ªÕÇÔμ ⪤´Õ·Õè “ªŒÒ§·Ñ§é Êͧàª×Í¡” ä´ŒÁÒ´ŒÇ¤ÇÒÁàÁμμҢͧ “¼Ù㌠Ëދ㨴Ք ¨Ö§à»š¹¾Ò˹Р¹íÒ¤¹Ã‹ÇÁ·íÒºØÞ¢Ö¹é ÊÇÃä ÃÊÙŒ ¡Ö ໚¹ÊØ¢àÁ×Íè ä´ŒÃºÑ Ë¹Ñ§Ê×Íà¾×Íè àªÕ§ãËÁ‹ ËÃ×ÍàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò 价ѹ·Õ áÅмÁ¡çμŒÍ§äÁ‹à»š¹·Ø¡¢ ¡ÑºÃÒ¤Ò¤‹ÒμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×Í ·Ñé§ÊÒÁÒö´íÒà¹Ô¹¡ÒÃᨡ¨‹Òºؤ¤Å ʶҹÈÖ¡ÉÒáÅÐÇÑ´ã¹âÍ¡ÒÊ·íÒºØÞÍ×è¹æ â´Â੾ÒЪ‹Ç§§Ò¹ºíÒà¾çÞ¡ØÈÅȾáÁ‹¢Í§¼ÁàÁ×èÍ 9-15 ¡.Â. 2557 5. ·íÒºØÞ·ÕèÇÑ´¾ÃкÃÁ¸ÒμؤÕÃÕà¢μ (ÇÑ´ÅØ‹Á) ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò ઌÒÇѹ·Õè 9 àÁÉÒ¹ 2557 ໚¹Çѹ¤ÅŒÒÂÇѹà¡Ô´¢Í§¼Á¤Ãº 61 »‚ ¡íÒ˹´à»š¹Çѹ ·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒÊÒÁѤ¤Õ·ÕèÇÑ´¾ÃкÃÁ¸ÒμؤÕÃÕà¢μ (ÇÑ´ÅØ‹Á) ¾Ô¸Õ·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒàÃÔèÁàÁ×èÍàÇÅÒ 9.30 ¹.¾ÃФÃÙ»ÃÔÂμÑ ÂÔ Ò¡Ã à¨ŒÒÍÒÇÒÊÇÑ´ÅØÁ‹ áÅÐ਌Ҥ³ÐÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò໚¹»ÃиҹáÅÐàμÃÕÂÁ ·Ø¡Í‹ҧãËŒ¾ÃŒÍÁ ÁÕ¾ÃÐʧ¦ ¨Ò¡ÇѴ‹ҹÂÒÇÁÒËÇÁ¾Ô¸Õ áÁ‹áÅÐÞÒμÔ¼ÙŒãËÞ‹¾ÃŒÍÁᢡÁÒàμçÁ ºÃÔàdzÈÒÅÒ¸ÃÃÁ ¼ÁáÅÐ È.à¡ÕÂÃμÔ¤³ Ø ÊÃÑÊÇ´Õ ¶ÇÒ»˜¨¨ÑÂʋǹ·ÕÃè ǺÃÇÁ¨Ò¡¼ÙÃŒ Ç‹ Á·íÒºØÞã¹

▒ 86 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

àªÕ§ãËÁ‹ ÅíÒ»Ò§ ¡ÃØ§à·¾Ï ÏÅÏ à»š¹¨íҹǹà§Ô¹ 150,000 ºÒ· (˹Öè§áʹˌÒËÁ×蹺ҷ) ÃÇÁ ¡ÑºÊ‹Ç¹·ÕèËÇÁ·íÒºØÞã¹μСÑèÇ»†ÒÍÕ¡ 144,000 ºÒ· (˹Öè§áʹÊÕèËÁ×è¹ÊÕè¾Ñ¹ºÒ·) ÃÇÁ໚¹»˜¨¨Ñ 294,000 ºÒ· (ÊͧáʹࡌÒËÁ×¹è ÊÕ¾è ¹Ñ ºÒ·¶ŒÇ¹) ËÇÁÊÌҧ¾ÃÐ਴Õ» ÃдÔÉ°Ò¹¾ÃкÃÁ¸Òμغ¹à¢Ò ¾Ãкҷ ¢Í·Ø¡·‹Ò¹·ÕèËÇÁ·íÒºØÞä´Œâ»Ã´ÃѺ·ÃÒºáÅÐËÇÁÃѺºØÞ¡ØÈÅ·ÕèËÇÁ¡Ñ¹·íÒ㹤ÃÑ駹Õé ãËŒÁÕÊØ¢ÀÒ¾´ÕáÅÐÊÁ»ÃÒö¹Ò·Ø¡»ÃСÒÃ

·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†Ò·ÕèÇÑ´¾ÃиÒμؤÕÃÕà¢μ áÅдíÒËÑǤسáÁ‹¾ÃŒÍÁ¼ÙŒÃ‹ÇÁ·íÒºØÞ

àÊÃ稨ҡ¾Ô¸·Õ Í´¼ŒÒ»†ÒÊÒÁѤ¤Õ ¼Á¨Ñ´à¡ŒÒÍÕ¨é Òí ¹Ç¹Ë¹Ö§è ã¹ÈÒÅÒÇÑ´àªÔÞáÁ‹«§èÖ ÍÒÂØ 89 »‚ áÅмٌ Í ÒÇØ â Ê·Õè Á ÒË Ç Á§Ò¹·Õè ÁÕ Í ÒÂØ 80 »‚ ¢Öé ¹ä» à¾×è Í ·í Ò ¾Ô ¸Õ ´í Ò ËÑ Çã¹à·È¡ÒÅʧ¡ÃÒ¹μ â´Â¾ÃФÃÙÈÃÕ»ÃÔÂμÑ ÂÒ¡Ã໚¹»Ãиҹ¹íÒ¾ÃÐʧ¦ ô¹éÒí áÁ‹áÅмÙÍŒ ÒÇØâÊÍÒÂØ 80 »‚·äèÕ »·íÒºØÞÇѹ¹Ñ¹é àÁ×Íè àÊÃ稨ҡ¾ÃÐʧ¦ ¼Á¡ç¹Òí ÞÒμÔæ ´íÒËÑÇáÁ‹áÅмÙÍŒ ÒÇØâÊÇÑ 80 »‚¢¹Öé ä» â´Â·íÒμÒÁẺἹ ·Õè·íҡѹã¹ÅŒÒ¹¹Ò ¡ØÈÅ·Õèä´Œ¨Ò¡¡Ò÷íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒÇѹ¹Õé¡çÂÔè§ÁÕ໚¹·ÇÕ¤Ù³·Ñ駼ٌËÇÁã¹¾Ô¸Õ´íÒËÑÇ áÅÐËÇÁ·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒÊÒÁѤ¤Õ 6. ·íÒºØÞ·ÕèÇÑ´·Ø‹§¡ÃжԹ ÍíÒàÀÍÊÃäºØÃÕ ¨Ñ§ËÇÑ´ªÑ¹ҷ ·Ø‹ § ¡ÃÐ¶Ô ¹ Íí Ò àÀÍÊÃäºØ ÃÕ ¨Ñ § ËÇÑ ´ ªÑ  ¹Ò· ໚ ¹ ºŒ Ò ¹à¡Ô ´ ¢Í§¤Ø ³ áÁ‹ ¢ ͧ È.à¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´Õ «Öè§μ‹ÍÁÒÁÕ¤Ãͺ¤ÃÑÇμÑ駶Ôè¹°Ò¹·ÕèÍíÒàÀÍËѹ¤Ò ઌÒÇѹ·Õè 16 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557 Çѹ·íÒºØÞ«Ö§è ໚¹Çѹ¤ÃºÃͺÇѹá싧§Ò¹¢Í§¼ÁáÅÐ È.à¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´Õ (16 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2524) ªÒǺŒÒ¹·Ø‹§¡ÃжԹ«Öè§à»š¹ÞÒμÔÊÒ¤سáÁ‹¢Í§ È.à¡ÕÂÃμԤسÊÃÑÊÇ´ÕÁÒËÇÁ·íÒºØޡѹ¾ÃŒÍÁ˹ŒÒ໚¹¡ÒþºÞÒμÔÊÒÂáÁ‹¤ÃÑé§ãËÞ‹â´ÂÁդس¤ÃÙ

▒ 87 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

·Í´¼ŒÒ»†Ò·ÕèÇÑ´·Ø‹§¡ÃжԹ àÁ×èÍÇѹ·Õè 16 ¾ÄÉÀÒ¤Á ¾.È.2557

ÊØêÑÂáË‹§âçàÃÕ¹·Ø‹§¡ÃжԹ·íÒ˹ŒÒ·Õè¾Ô¸Õ¡Ã»ÃÐÊÒ¹§Ò¹·Ø¡Í‹ҧàÃÕºÌÍ·ء¤¹·Õèä»Ã‹ÇÁ§Ò¹ ä´ŒÍÔèÁºØÞáÅÐÍÔèÁ·ŒÍ§´ŒÇÂÍÒËÒÃâμ Шչ½‚Á×Í·ÕÁ§Ò¹¼ÙŒãËÞ‹ºŒÒ¹·Ø‹§¡ÃжԹ º‹Ò·íÒºØÞ·Í´¼ŒÒ»†ÒàÊÃ稡çÍÍ¡à´Ô¹·Ò§¨Ò¡¨Ñ§ËÇÑ´ªÑ¹ҷ¼‹Ò¹¨Ñ§ËÇÑ´ÊؾÃóºØÃÕ ¹¤Ã»°Á ÃÒªºØÃÕ à¾ªÃºØÃÕ »ÃШǺ¤ÔÃբѹ¸ ªØÁ¾Ã áÅÐÊØÃÒɮà ¸Ò¹ÕáŌǢÖé¹à¢ÒÊ¡μÒÁàÊŒ¹·Ò§ âºÃÒ³ºŒÒ¹´Í¹-μСÑèÇ»†Òª‹Ç§àÂç¹Çѹ·Õè 18 ¾.¤.57 àÃÒ·Ñé§Êͧ¡çà´Ô¹·Ò§¶Ö§μСÑèÇ»†Ò ¤ÃÑ駹Õéä´Œ ·íÒºØÞ¤ÃÑé§ãËÞ‹ÍÕ¡Ãͺà¾ÃÒÐáÁ‹ÁÕÍÒ¡Òû†ÇÂμŒÍ§à¢ŒÒÃѺ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ·Õèâç¾ÂÒºÒŠͺ¨.ÀÙà¡çμ 7. ·íÒºØÞ¤ÃÑé§ãËÞ‹ÍÕ¡Ãͺà¾×èÍáÁ‹ áÁ‹ÁÕÍÒ¡Òû†ÇÂμŒÍ§à¢ŒÒÃѺ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¾ÂÒºÒÅ·Õèâç¾ÂÒºÒŠͺ¨.¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ Í‹ҧμ‹Íà¹×èͧ¹ÑºμÑé§áμ‹ 19 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557 ËÁÍãËŒ¾Ñ¡·Õèâç¾ÂÒºÒŠͺ¨.¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çμ ¼ÁáÅÐÈ.à¡ÕÂÃμÔ¤³ Ø ÊÃÑÊÇ´Õ¨§Ö ä´ŒÁâÕ Í¡ÒÊ·íÒºØÞ¤Ãѧé ãËÞ‹¹Í¹à½‡Ò´ÙÍÒ¡ÒÃã¹ËŒÍ§¾Ñ¡¼Ù»Œ dž Âμѧé áμ‹ Çѹ·Õè 22 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557 «Öè§à»š¹ª‹Ç§à»ÅÕè¹á»Å§·Ò§¡ÒÃàÁ×ͧÍÕ¡¤ÃÑé§ã¹Êѧ¤Áä·Â¹íÒâ´Â ¾ÅàÍ¡»ÃÐÂØ·¸ ¨Ñ¹·Ã âÍªÒ ËÁÍãËŒ¡ÅѺºŒÒ¹Çѹ·Õè 24 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2557 áÅСÅѺࢌÒä»ÍÕ¡¤Ãѧé 㹤׹Çѹ·Õè 30 ÁԶعÒ¹ 2557 μ‹ÍÁÒ¡ÅѺä»à¢ŒÒâç¾ÂÒºÒÅμСÑèÇ»†Ò¨¹¶Ö§ª‹Ç§ÊØ´·ŒÒ áË‹§ªÕÇÔμáÁ‹¨Ò¡ä»Í‹ҧʧº´ŒÇÂÇÑ 90 »‚ ã¹Çѹ·Õè 9 ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2557 àÇÅÒ 16.30 ¹. â´Â¬Ò»¹¡Ô¨È¾·ÕèÇÑ´¤§¤ÒÀÔÁØ¢ ã¹Çѹ·Õè 15 ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2557 䴌㪌˹ѧÊ×ͪش 6 ·ÈÇÃÃÉ ·Ñé§ÊͧàÅ‹Á¶ÇÒ¾ÃÐʧ¦ áÅÐÁͺãËŒ¼ÙŒãËÞ‹·ÕèÁÒËÇÁ§Ò¹ºÒ§·‹Ò¹

▒ 88 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

8. à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒʹѺʹعãËŒ¨Ñ´¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ´ŒÇ¡ÒûÃÐÊÒ¹§Ò¹¢Í§¤Ø³¾ÔÊØ·¸Ôì ´Õá·Œ áÅФسÃÑ¡ªÒμÔ ºØÞÞÒ¹ØÇÑμà ·íÒãËŒ¼Á 䴌ࢌҾº¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò áÅÐä´ŒÁÊÕ Ç‹ ¹Ã‹ÇÁ㹡Òà àʹͤÇÒÁ¤Ô´à¡ÕèÂǡѺ¡ÒþѲ¹ÒáÅÐ͹ØÃÑ¡É àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò âÍ¡ÒʹÕé¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕà·ÈºÒÅ àÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒàËç¹ÊÁ¤ÇÃãËŒ¨Ñ´§º»ÃÐÁÒ³à¾×èÍʹѺʹع¡ÒÃμÕ¾ÔÁ¾ ˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐ àÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§㹺ÃÔº··Ò§»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà áμ‹àÁ×Íè àʹÍμ‹ÍÊÀÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò §º»ÃÐÁÒ³ ¨íҹǹ˹Ö觶١μÑ´ä» ÂÍ´¡ÒÃʹѺʹع¢Í§à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¨Ö§àËÅ×͹ŒÍÂÁÒ¡ 9. ¡ÒûÃѺ»Ãا˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒáÅÐàÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§㹺ÃÔº··Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ¤ÃÑ駷Õè˹Öè§ ª‹Ç§Çѹ·Õè 16 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á 2557 ¶Ö§ 26 ¡ØÁÀҾѹ¸ 2558 ¼ÁÁÕÀÒáԨ·ÕèÁËÒ¹¤Ã âμà¡ÕÂÇ »ÃÐà·ÈÞÕ»è ¹Ø† ¼Á䴌㪌âÍ¡Òʹջé ÃѺ»Ãا˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅÐàÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§㹺ÃÔº· ·Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà â´Â¹íÒ¢ŒÍÁÙŨҡÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸ áÅЧҹÇԨѷÕèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§à¾ÔèÁàμÔÁ¨¹ä´Œà¤ŒÒâ¤Ã§ ¾Ñ²¹Ò¡Ò÷ҧ»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ¢Í§àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò·Õè¤Ãͺ¤ÅØÁ·Ø¡ÂؤÊÁÑ ·íÒãˌ˹ѧÊ×ÍàÁ×ͧ μСÑÇè »†ÒáÅÐàÁ×ͧ¢ŒÒ§à¤Õ§㹺ÃÔº··Ò§»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ÁÕà¹×Íé ËÒÊÁºÙó ÁÒ¡¡Ç‹Òà´ÔÁ¨¹ÍÒ¨àÃÕ¡ Ç‹Ò໚¹Ë¹Ñ§Ê×Í»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒàÅ‹Á·ÕèÊͧ¡çä´Œ áμ‹â´ÂàËμØ·Õè¡ÒûÃѺ»ÃاÍÂÙ‹º¹°Ò¹ §Ò¹à¢Õ¹àÅ‹Ááá«Öè§àÃÕ¡NjҩºÑº»ÃѺ»Ãا¤ÃÑ駷Õè˹Öè§ â´Â¤Ô´Ç‹Ò¨ÐÁÕ¡ÒûÃѺ»ÃاÍÕ¡¤ÃÑé§àÁ×èÍ â¤Ã§¡ÒÃÇԨѪش»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ʹѺʹعâ´ÂÊíҹѡ§Ò¹¡Í§·Ø¹ ʹѺʹع¡ÒÃÇԨѠ(Ê¡Ç.) «Ö觼Á໚¹ËÑÇ˹ŒÒªØ´â¤Ã§¡ÒÃÇԨѠàÃÔèÁ·íҧҹËÇÁ¡ÑºªØÁª¹¤¹ μСÑèÇ»†Ò μÑé§áμ‹ ¾.È.2558 àÊÃç¨àÃÕºÌÍ 10. ¤íҢͺ¤Ø³ ¢Í¢Íº¤Ø³¤Ø³¹Ñ¹·ÂÒ ÈÃÕÇÒÃÔ¹·Ã ¼ÙŒà¢Õ¹ÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸ àÃ×èͧ ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§·Ò§ àÈÃÉ°¡Ô¨ ¡ÒÃàÁ×ͧ ¡Òû¡¤ÃͧáÅÐÊѧ¤Á¢Í§àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¾.È.2434-2475 ¢Íº¤Ø³ ÈÒÊμÃÒ¨Òà´Ã.ÀÙÇ´Å ·Ã§»ÃÐàÊÃÔ°Í´ÕμàÅ¢Ò¸Ô¡ÒÃÊÁÒ¤ÁÊѧ¤ÁÈÒÊμà áË‹§»ÃÐà·Èä·Â »Ãиҹ¤ØÁÇÔ·ÂÒ¹Ô¾¹¸ ·íÒãËŒà¡Ô´Í§¤ ¤ÇÒÁÃÙŒ·Ò§»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà à¡ÕèÂǡѺàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò·ÕèÅØ‹ÁÅÖ¡ º¹°Ò¹¢Í§àÍ¡ÊÒêÑé¹μŒ¹ «Ö觼Á¢Í͹ØÞÒμ ³ ·Õè¹Õé ¢Í¹íÒÁÒ㪌㹡ÒûÃѺ»Ãا˹ѧÊ×ÍàÅ‹Á¹Õé ¢Íº¤Ø³à¨ŒÒ˹ŒÒ·Õ½è Ò† ÂÊ׺¤Œ¹àÍ¡ÊÒà ÊíҹѡËÍÊÁØ´ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ‹ ·Õºè ÃÔ¡Òà Ê׺¤Œ¹¢ŒÍÁÙÅáÅШѴʋ§àÍ¡ÊÒÃãËŒ

▒ 89 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¢Íº¤Ø³ ´Ã.¾ÃªÑ ÊبÔμμ ¹Ñ¡âºÃÒ³¤´ÕÍÒÇØâÊ ·ÕèàÁμμÒÊ‹§¼Å§Ò¹ÇÔ¨ÑÂà¡ÕèÂǡѺ ÅÙ¡»˜´¢Í§·‹Ò¹ áÅÐàÍ¡ÊÒÃáËÅ‹§âºÃÒ³¤´ÕàÁ×ͧ¡ÃкÕè¢Í§ÍÒÀó ÍØ¡Äɳ ¾ÃŒÍÁ¤íÒá¹Ð¹íÒ ã¹¡ÒûÃѺ»Ãاº·μŒ¹æ ¢Íº¤Ø³ ¼ÙŒÃÙŒà¡ÕèÂǡѺ»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ઋ¹ ÍÒ¨ÒàÁÒ¹Ôμ ¶ÔÃÒÇظ áÅÐ ÍÒ¨Òà¨ÃÑÞ ÈÃÕÊÇ‹Ò§ ª‹ÇÂÊ‹§¢ŒÍÁÙÅ·Õè¤ÇÃá¡Œä¢ã¹¡ÒûÃѺ»Ãا ¢Íº¤Ø³¤Ø³¾ÔÊØ·¸Ôì ´Õá·Œ ·Õ誋Ç»ÃÐÊÒ¹§Ò¹¡Ñºà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Òà¡ÕèÂǡѺ ¡ÒèѴ¾ÔÁ¾ áÅÐÊ‹§¢ŒÍÁÙÅà¡ÕÂè ǡѺâçàÃÕ¹ã¹Êѧ¡Ñ´à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅÐâçàÃÕ¹àʹҹءÅÙ ä»ãËŒà¾ÔèÁàμÔÁ ¢Íº¤Ø³¤Ø³ÃÑ¡ªÒμÔ ºØÞÞÒ¹ØÇμÑ Ã ª‹Ç»ÃÐÊÒ¹§Ò¹ãËŒ¼Áä´Œ¾º¡Ñº¹Ò¹ÔÃªÑ ¹ ºØÞÊÙ§ Í´Õμ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò áÅÐÁͺἹ·ÕèàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ©ºÑºâ¡à¶Õé¹ ¢Íº¤Ø³à¨ŒÒ¢Í§ÀҾࡋÒà¡ÕÂè ǡѺàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅФ¹μСÑÇè »†Ò ઋ¹ »‡ÒÊØ´Ò à¨ÃÔÞ¡ØÅ ¤ÃÙ¾¹Ñ ·Ô¾Ò ¨Ñ¹·ÊÃÐ ¹ÔÃμØ ¨ÃÁÒÈ â¡©ÑÇè áÅÐà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ¢Íº¤Ø³à¨ŒÒ¢Í§ÀÒ¾ ã¹Ë¹Ñ§Ê×Í àª‹¹ History of Phuket áÅÐμСÑèÇ»†ÒàÁ×Í§à¡‹Ò àÅ‹Ò¤ÇÒÁËÅѧ ¢Íº¤Ø³ ¹ÒªÑ³ç¤ ÁËÒáË ¹Ò¡à·ÈÁ¹μÃÕà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†ÒáÅÐ ¼Í.¡Í§ á¼¹§Ò¹à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑÇè »†Ò·Õäè ´Œμ§éÑ §º»ÃÐÁÒ³à¾×Íè ʹѺʹع¡ÒÃμÕ¾ÁÔ ¾ á싧º»ÃÐÁҳʋǹ¹Õé ¶Ù¡ÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒŴŧ ·íÒãËŒäÁ‹ÊÒÁÒöμÕ¾ÔÁ¾ ©ºÑº»ÃѺ»Ãا·Ñé§àÅ‹Á μŒÍ§μѴ‹Íà¹×éÍËҺҧʋǹà¼Âá¾Ã‹ áÅÐä´ŒμÕ¾ÔÁ¾ ã¹»ÃÔÁÒ³·Õ蹌ÍÂÁÒ¡ ¢Íº¤Ø³ÍÒ¨ÒàÊÒÁÒö ÈÃÕ¨íÒ¹§¤ ¼ÙŒá»Åª×èÍ˹ѧÊ×Í໚¹ÀÒÉÒÍѧ¡ÄÉ ¢Íº¤Ø³ “áÁ‹¹éíÒ” áË‹§ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÇÒà«´Ð ·ÕèÍíҹǤÇÒÁÊдǡ·Ø¡Í‹ҧª‹Ç§ »ÃѺ»Ãا§Ò¹àÅ‹Á¹Õé μÑé§á실ÃÔÊμ ÁÒÊ 57 ¶Ö§ËÅѧμÃØɨչ 58 ·ÕèÁËÒ¹¤Ãâμà¡ÕÂÇ 11. ¤íÒÊ‹§·ŒÒ àÊÕ´ÒÂá·¹¤¹μСÑÇè »†ÒäÁ‹ä´ŒÍÒ‹ ¹Ë¹Ñ§Ê×Í»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà àÁ×ͧμСÑÇè »†Ò ©ºÑº»ÃѺ»Ãا ·Ñé§àÅ‹Á à¾ÃÒЧº»ÃÐÁÒ³·Õèà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒμÑé§änj䴌¶Ù¡ÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò μÑ´·Í¹Å§ áÁŒ¾ÔÁ¾ ໚¹©ºÑºÂ‹ÍáÅŒÇ ¡çÁÕ¨íҹǹà¾Õ§ 500 àÅ‹Á ¤¹μСÑèÇ»†ÒÍÕ¡¨íҹǹÁÒ¡ äÁ‹ÁâÕ Í¡ÒÊä´ŒÍÒ‹ ¹ ͧ¤ ¤ÇÒÁÃÙ·Œ Ò§»ÃÐÇÑμÈÔ ÒÊμà ·¤Õè ¹μСÑÇè »†Ò¤ÇÃÃѺÃÙጠÅÐÀÒ¤ÀÙÁãÔ ¨äÁ‹ä´ŒÃºÑ ¡Òà ʹѺʹع¨Ò¡ÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†ÒàÊÕ§¢ŒÒ§ÁÒ¡ ÁμÔ ¡ ÒÃμÑ ´ §º¡ÒÃà¼Âá¾Ã‹ ¤ ÇÒÁÃÙŒ · Ò§»ÃÐÇÑ μÔ È ÒÊμà ¢ ͧÊÁÒªÔ ¡ ÊÀÒà·ÈºÒÅ àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò¤ÃÑ駹Õé ·íÒãËŒ¤Ø³¤‹Ò¢Í§¤ÇÒÁ໚¹¹Ñ¡¡ÒÃàÁ×ͧà¾×èͺŒÒ¹à¡Ô´àÁ×ͧ¹Í¹¢Í§·‹Ò¹ ¶Ù¡ºÑ¹·Ö¡äÇŒãËŒ¤¹μСÑèÇ»†ÒÇÔ¹Ô¨©ÑÂμ‹Íä» ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ

▒ 90 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ผูเขียน ครอบครัว และเกียรติประวัติ

ÃÈ.ÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ÅÙ¡ªÒ¤¹·ÕèÊͧ

´ÒºμíÒÃǨÎÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ (¾.È.2466-2537)

ËÅÒ¹¹Ò§Â¡àÍÕè¹ ÅÔèÁ´ØÅ (¾.È.2438-2539)

áÁ‹à»‡§ËÑÇé ͎ͧʡØÅ (¾.È.2468-2557)

¹ÒÂàËÅÕèÂÇ á«‹ÍØŽÂ (¾.È.2463-2530)

¹ÒÂàËÅ‹§ ÍØŽÂÊ¡ØÅ (¾.È.2467-2535)

▒ 91 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ¡‹Í¹¶Ö§ÇÑÂàÃÕ¹ »‰Ò¾Òä»Ê¶Ò¹ÕμÒí ÃǨÍíÒàÀÍμСÑÇè »†Ò ½Ò¡àÃÕ¹ÃÙŒàº×éÍ§μŒ¹·Õ躌ҹ¹ÒÂμíÒÃǨ¢ŒÒ§âç¾Ñ¡ ·Ø¡ÇѹÃÒª¡Òà (ÀÒ¾ÊÁâªμÔ Â×¹á¶Ç˹ŒÒ¨Ò¡«ŒÒ 仢ÇÒ¤¹ááàÊ×éÍÅÒÂ) àÁ×èͤس¤ÃÙʶҾÃà» ´ âçàÃÕ¹ʶҾþԷÂÒ ¨Ö§ä´Œà¢ŒÒàÃÕ¹ÃØ‹¹áá໚¹ “ÅÙ¡à¨ÕêºʶҾþԷÂÒ” (».1-».7, Á.È.1-Á.È.3) (ÀÒ¾ª×鹨ҡ¹éíÒ·‹ÇÁºŒÒ¹)

¤Ø³¤ÃÙ¤³Ôμ¡Ñº¹Ñ¡àÃÕ¹ªÑé¹»ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»‚·Õè 7 âçàÃÕ¹ʶҾþԷÂÒ ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò

¤Ø³μҾÌÍÁ¤³Ð¤ÃÙáÅФ³Ð¹Ñ¡àÃÕ¹ âçàÃÕ¹ʶҾþԷÂÒ ªÑé¹ Á.È.3 ¾.È.2511 (á¶ÇÊØ´·ŒÒ¨ҡ«ŒÒÂÁÒ¢ÇÒ ¤¹·ÕèÊÒÁ¤×ÍÊÁâªμÔ)

(á¶ÇÂ×¹¨Ò¡¢ÇÒ仫ŒÒ¤¹·Õè 2 ¤×ÍÊÁâªμÔ)

ÊÁâªμÔÊÁÑÂ໚¹¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ ã¹àËμØ¡Òó 14 μØÅÒ¤Á ¾.È.2516 (àÊ×éÍÅÒÂ-ãÊ‹áÇ‹¹) ÇѹÃѺ»ÃСÒȹÕºÑμÃÇÔªÒ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ (».¡È.) ÇÔ·ÂÒÅѤÃÙºŒÒ¹ÊÁà´ç¨à¨ŒÒ¾ÃÐÂÒ ·ÕèËÍ»ÃЪØÁ¤ØÃØÊÀÒ ¨Ò¡«ŒÒÂ仢ÇÒ 1. ÇÕêÑ ª×èÍμç 2. ÊÁâªμÔ 3. ÊÑÁ¾Ñ¹¸ ·Í§ÁÑè¹

ÊíÒàÃ稻ÃÔÞÞÒ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒÁËҺѳ±Ôμ ÊÒ¢Ò»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà ¨Ò¡ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ ÈÃÕ¹¤ÃÔ¹·ÃÇÔâò »ÃÐÊÒ¹ÁÔμà »‚¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ 2521 (ÀÒ¾àÁ×èÍÇѹ·Õè 3 ¡ØÁÀҾѹ¸ ¾.È.2521)

▒ 92 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

ÍØ»ÊÁº· ³ ÇÑ´ÅØ‹Á

ÇѹÍØ»ÊÁº·ÊÁâªμÔ àÁ×èÍÇѹàÊÒà ·Õè 28 ÁԶعÒ¹ ¾.È.2523 ³ ÇÑ´ÅØ‹Á ÍíÒàÀÍμСÑèÇ»†Ò ¨Ñ§ËÇÑ´¾Ñ§§Ò

¾ÃÐÊÔÃÔ¸ÃÃÁÒ¨Òà਌ÒÍÒÇÒÊÇÑ´ÅØ‹Á¡Ñº¾ÃÐÊÁâªμÔ »˜ÞÞÒâªâμ ´ŒÒ¹ËÅѧ໚¹ÍØâºÊ¶ÇÑ´ÅØ‹ÁËÅѧãËÁ‹·Õè¡íÒÅѧ¡‹ÍÊÌҧ

¤Ãͺ¤ÃÑÇ

¤Ãͺ¤ÃÑÇ͎ͧʡØÅ à˹×Í-áÁ‹¹éíÒÂ×¹¢ŒÒ§ È.ÊÃÑÊÇ´ÕáÅÐ ÃÈ.ÊÁâªμÔ ã¹ªØ´·ÕèãÊ‹à¤Ã×èͧÃÒªÍÔÊÃÔÂÒÀó ªÑ¹é ÁËÒǪÔÃÁ§¡Ø® (Á.Ç.Á.) áÅÐàËÃÕÂިѡþÃôÔÁÒÅÒ (ÀÒ¾â´ÂÌҹ¶‹ÒÂÃÙ»¨§ÃÑ¡É àªÕ§ãËÁ‹)

ÊÃÑÊÇ´Õ ÈÒÊμÃÒ¨ÒàÃдѺ 10 à¤Ã×Íè §ÃÒªÍÔÊÃÔÂÒÀó ªÑ¹é ÁËÒ»ÃÁÒÀó ªÒŒ §à¼×Í¡ (Á.».ª.) ÊÁâªμÔ ÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÃдѺ 9 à¤Ã×èͧÃÒªÍÔÊÃÔÂÀó ªÑé¹ÁËÒǪÔÃÁ§¡Ø® (Á.Ç.Á.) 㹧ҹÊâÁÊÃÊѹ¹ÔºÒμ Çѹ·Õè 6 ¸Ñ¹ÇÒ¤Á ¾.È.2555 ³ ÍÒ¤ÒÃÈٹ »ÃЪØÁ¹Ò¹ÒªÒμÔ âçáÃÁ´ÔàÍçÁà¾ÃÊ àªÕ§ãËÁ‹

▒ 93 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

à¡ÕÂÃμÔ»ÃÐÇÑμÔ 1. ࢌÒÃѺ¾ÃÐÃÒª·Ò¹·Ø¹ÀÙÁԾŠÊÁâªμÔࢌÒÃѺ¾ÃÐÃÒª·Ò¹ ·Ø¹ÀÙÁԾŠàÁ×èÍ ¾.È.2519 ÊÃÑÊÇ´ÕࢌÒÃѺ¾ÃÐÃÒª·Ò¹ ·Ø¹ÀÙÁԾŠàÁ×èÍ ¾.È.2521

2. ÍÒ¨Òà´àÕ ´‹¹áË‹§ªÒμԢͧ·Õ»è ÃЪØÁ»ÃиҹÊÀÒÍÒ¨ÒàÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂáË‹§»ÃÐà·Èä·Â¤Ùዠá

ÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÃÑÊÇ´Õ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ÃѺÃÒ§ÇÑÅÍÒ¨Òà´Õà´‹¹áË‹§ªÒμÔ »ÃШíÒ»‚ 2550 ·ÕèÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒÁ¤íÒá˧

ÃͧÈÒÊμÃÒ¨ÒàÊÁâªμÔ ÍŽÍ§Ê¡ØÅ ÃѺÃÒ§ÇÑÅÍÒ¨Òà´Õà´‹¹áË‹§ªÒμÔ»ÃШíÒ»‚ 2548 ³ à´ÍÐä·´ ÃÕÊÍà · ¨Ñ§ËÇÑ´ªÅºØÃÕ

3. ¹íÒàʹͼŧҹã¹ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÇÒà«´Ð »ÃÐà·ÈÞÕè»Ø†¹

ÊÃÑÊÇ´Õ-ÊÁâªμÔ ºÃÃÂÒ·ÕèÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÇÒà«´Ð »ÃÐà·ÈÞÕè»Ø†¹ ¹Ò§ÊÒÇÊÔÃÑÈÁÔì ͎ͧʡØÅ ·íÒ˹ŒÒ·ÕèÅ‹ÒÁá»Åä·Â໚¹ÞÕè»Ø†¹áÅÐÞÕè»Ø†¹à»š¹ä·Â àÁ×èÍ 8 àÁÉÒ¹ 2556

▒ 94 ▒

ประวัติศาสตรเมืองตะกั่วปา (ฉบับยอ)

»˜¨¨ØºÑ¹ ·Õè»ÃÖ¡ÉÒ͸ԡÒú´Õ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ‹

¶‹ÒÂÃÙ»¡Ñº ÃÈ.¹¾.¹ÔàÇȹ ¹Ñ¹·¨Ôμ ͸ԡÒú´ÕÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂàªÕ§ãËÁ‹

ËÑÇ˹ŒÒâ¤Ã§¡ÒÃÇԨѪش»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò ʹѺʹعâ´Â ½†ÒÂÇÔ¨ÑÂà¾×èÍ·ŒÍ§¶Ôè¹ Êíҹѡ§Ò¹¡Í§·Ø¹Ê¹ÑºÊ¹Ø¹¡ÒÃÇԨѠ(Ê¡Ç.)

»ÃЪØÁªÒÇμСÑèÇ»†Òà¾×èÍËҧâ¤Ã§¡ÒÃÇԨѪش»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà áÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò·ÕèÇÑ´¤§¤ÒÀÔÁØ¢ ª‹Ç§§Ò¹È¾áÁ‹ ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2557

á¹Ç¤Ô´»¡ : ¨Ø´á¢ç§ (Strength) ¢Í§μСÑèÇ»†Ò·ÕèÂѧ´íÒçÍÂÙ‹ ภาพที่ 1 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถเสด็จตะกั่วปา เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2502 (ที่มา : เทศบาลเมืองตะกั่วปา)

ภาพที่ 2 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารีฯ เสด็จตะกั่วปาเปนการสวนพระองค เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ.2531 (ที่มา : เทศบาลเมืองตะกั่วปา)

ภาพที่ 3 ภาพที่ 4 ภาพที่ 5 ภาพที่ 6 ภาพที่ 7 ภาพที่ 8 ภาพที่ 9

แผนที่ตะกั่วปา

พระบรมธาตุที่วัดพระบรมธาตุคีรีเขต (ภาพโดยพิสุทธิ์ ดีแท) มัสยิด ที่ ต.โคกเคียน อ.ตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) อาคารศาลากลางจังหวัดตะกั่วปา พ.ศ.2472 (ตอมาเปนศาลากลางอำเภอตะกั่วปา) (ภาพโดยนิรุจ จรมาศ) ประเพณีกินผัก ตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) กฤช จากไทรบุรี สมบัติมุสลิมตะกั่วปา (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) พระยาเสนานุชติ (นุช) (พ.ศ.2350-2424) เจาเมืองตะกัว่ ปา (พ.ศ.2393-2424) (ทีม่ า : วัดเสนานุชรังสรรค : วัดใหม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล) มีผูเขาใจวาเปนหมอมหวัน ธิดาพระยาไทรบุรี ผูเปนภริยาคนหนึ่งของพระยาเสนานุชิต (นุช) แตยังไมพบหลักฐานยืนยัน (ที่มา : วัดเสนานุชรังสรรค : วัดใหม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล)

ภาพที่ 10 กำแพงเมืองตะกั่วปา สรางสมัยพระยาเสนานุชิต (นุช) เปนเจาเมืองตะกั่วปา (พ.ศ.2393-2424) (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ภาพที่ 11 ลูกชายของนายหัวเหมืองแรจากตะกั่วปาที่สงเรียนหนังสือที่เกาะหมาก (ปนัง) ตองเดินทางกลับเมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่สอง ในภาพมีนายจกเอง (ถึงแกกรรม) นายเองหลาม (ถึงแกกรรม) ปจจุบันยังมีโกของเพียงคนเดียว (เจาของภาพคือปาสุดา เจริญกุล และทายาทของนายเองหลาม สำเนาภาพโดยสมโชติ อองสกุล)

ภาพที่ 12 เรือขุด (ที่มา : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012) ภาพที่ 13 นายถาวร (กิมจู) ธรรมโอภาส นายกเทศมนตรีเมืองตะกั่วปา และภริยา (ขอบคุณ อ.จรินทร โกฉั่ว ที่อนุญาตใหสมโชติสำเนาภาพที่รวบรวมไว)

ภาพที่ 14 ภาพที่ 15 ภาพที่ 16 ภาพที่ 17 ภาพที่ 18 ภาพที่ 19

รถลอรี่ บรรทุกแรดบี กุ (ที่มา : Colin Robert Mackay. A History of Phuket and the Surroundings Region. Bangkok : White Lotus 2012) ถนนคนเดินตะกั่วปา ดานตลาดเหนือ (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) แมคามุสลิมขายสะตอและลูกเนียงที่ตลาด บขส.ยานยาว (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ขนมเตาสอ (ภาพจาก https://sites.google.com/site/toeypanthy/history) อาคารหัวมุม สามแยก ตลาดใตเดิมเปนรานกาแฟของแปะซำเต (รุนพอ) โกเถี้ยน (รุนลูก) และรุนปจจุบัน พระวิษณุ 4 กร ขนาดสูงประมาณ 202 เซนติเมตร พบที่เขาพระนารายณ เมืองตะกั่วปา (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 6. หนา 2493.)

ภาพที่ 20 ลูกปดจากเขาสามแกว จ.ชุมพร คลองทอม จ.กระบี่ และแหลงโบราณดคีทุงตึก ตะกั่วปา (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 8. หนา 3229-3240. และเลม 2. หนา 441-446.)

ภาพที่ 21 เทวรูปพระวิษณุพบที่เขาพระเหนอ ตะกั่วปา ขนาดสูง 202 เซนติเมตร

(ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 6. หนา 2380. และเอกสุดา สิงหลำพอง. เทวปฏิมาสยาม. กรุงเทพฯ : อมรินทรพริ้นติ้งฯ. 2553. หนา 66.)

ภาพที่ 22 พระพิฆเนศ 4 กร สูง 72 เซนติเมตร พบที่บานทุงตึก เมืองตะกั่วปา ปจจุบันอยูที่วัดอินทราวาส (วัดยานปราง) จ.สุราษฎรธานี (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต พ.ศ.2529 เลม 5. หนา 1943. และเลม 6. หนา 124.)

ภาพที่ 23 ชายหนุมเจาของเรือหางยาวจากเกาะยาว จังหวัดพังงาไปทำมาหากินเดินเรือรับจางที่เกาะพีพี จังหวัดกระบี่ นำสมโชติชมแหลงโบราณคดีรอบเกาะพีพี (ภาพโดยสมโชติ อองสกุล) ภาพที่ 24 บริเวณอาวพังงา มีเกาะตะปูโดดเดนเปนสัญลักษณ (ภาพจาก www.thetrippacker.com) ภาพที่ 25 น้ำทะเลใสที่เกาะตาชัย (ภาพจาก www.andamanphukettours.com) ภาพที่ 26 หาดเขาหลัก (ภาพจาก old.siamfreestyle.com) ภาพที่ 27 บริเวณชายหาดริมทะเลบริเวณบานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippackercom/th/) ภาพที่ 28 อนุสรณสถานสึนามิ ที่บานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/) ภาพที่ 29 ระลึกถึงคุณพุม หนึ่งในผูจากไปเพราะสึนามิ 26 ธันวาคม 2547 (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 30-35 งานระลึกถึงผูสูญเสีย 10 ปสึนามิ (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 36 อาคารหลบภัยสึนามิ ที่หาดบางสัก และหาดอื่นๆ ริมฝงอันดามัน (ภาพจาก www.phuketemagazine.com/) ภาพที่ 37-38 ภาพถายทางอากาศ แสดงพื้นดินที่เปลี่ยนแปลงไปหลังเกิดสึนามิเมื่อ 26 ธค 2547 (ภาพจาก www.photoontour.com) ภาพที่ 39 เรือตรวจการ 813 ที่ถูกคลื่นสึนามิซัดจากทะเลบางเนียงขามถนนมาถึงดานหลังอาคารพาณิชยบางเนียง (ภาพจาก www.aecglobe.com/) ภาพที่ 40-42 ทะเลหลังจากเกิดคลื่นสึนามิ (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/) ภาพที่ 43 บริเวณอนุสรณสถานสึนามิ ที่บานน้ำเค็ม ต.บางมวง อ.ตะกั่วปา (ภาพจาก www.thetrippacker.com/th/)

เขียนโดย นายนิกร คันธวณิชพันธุ (ลูกชายแปะซําเต รานขายกาแฟขางศาลเจากวนอู)

29

30

28

31

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà àÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò (©ºÑºÂ‹Í) Brief History of Takuapa

27

32

1

2

34

4 8

13 5

10

6 14

11

12 17 17

15

35

9

7

36

33

3

18

16

»ÃÐÇÑμÔÈÒÊμà 37 ċæ

êāŕ

āôċðüĆ ÖäÿÐöĀē ÷é

× ĀÖ ú

öĀ ã íĀÖ Ö ā

àÁ×ͧμСÑ(©ºÑ èÇ»†ºÂ‹ÍÒ)

39

38

à·ÈºÒÅàÁ×ͧμСÑèÇ»†Ò

Brief History of Takuapa

¨Ñ´¾ÔÁ¾ ã¹âÍ¡ÒÊ 100 »‚ áË‹§¡ÒÃʶһ¹ÒÈٹ ÃÒª¡ÒèѧËÇÑ´μСÑèÇ»†Ò ³ μíҺŋҹÂÒÇ (¾.È.2458-2558) 41

42

43

สสมโชติ สม ม อองสกุล

40

1199

23

24

25 25

21

20 26

22

สมโชติ อองสกุล