www.tarnowakultura.pl
nr 11 (71)
listopad 2011
BEZPŁATNY INFORMATOR GMINNEGO OŚRODKA KULTURY „SEZAM” W TARNOWIE PODGÓRNYM
ŚLĄSK
w Tarnowie Podgórnym
•15 lat „Lusowiaków” • Jesienne Święto Pieśni
• Teatralne zaduszki • Ostatnie bilety na „RONDO”
2
AKTUALNOŚCI
TarNowa Kultura • listopad 2011
„Śląsk” uświetni Święto Niepodległości
To staje się nową tradycją. W ubiegłym roku z okazji Święta Niepodległości gościliśmy w Tarnowie Podgórnym najsłynniejszą orkiestrę wojskową w Polsce – Orkiestrę Koncertową Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. Kilka lat temu z okazji tego święta wystąpiło słynne „Mazowsze”. W tym roku do Tarnowa Podgórnego zawita równie popularny Zespół Pieśni i Tańca - „Śląsk”. Na zaproszenie GOK „SEZAM” jeden z dwóch najbardziej znanych zespołów ludowych w Polsce wystąpi 11 listopada o godz. 16. Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" im. Stanisława Hadyny powstał 1 lipca 1953 roku. Jest jedną z najlepiej rozpoznawalnych marek artystycznych w Polsce i na świecie. „Śląsk” to dzieło życia Stanisława Hadyny i Elwiry Kamińskiej, którym zespół zawdzięcza podstawy swojej świetności. Sławę i kunszt wykonawczy budowało wielu wspaniałych artystów i pedagogów. Dziś „Śląsk” to instytucja kultury o ogromnych możliwościach wykonawczych, realizująca około 120 koncertów rocznie. Ponad stuosobowy skład artystyczny: chór, balet i orkiestra. Wielki ambasador Polski - 7 tysięcy koncertów dla ponad 25 milionów widzów w 44 krajach, na pięciu kontynentach. W repertuarze posiada dwadzieścia różnorodnych programów - od wielkich widowisk przynoszących barwną i dynamiczną panoramę folkloru wszystkich regionów kraju, poprzez koncerty edukacyjne, aż po prezentacje muzyki klasycznej i sakralnej. W swoim dorobku zespół ma także 12 płyt wydanych w Złotej Kolekcji „Śląska". Wśród nich pięć Złotych Płyt, jedna Platynowa, kilka nominacji do nagrody Polskiej Akademii Fonograficznej - „Fryderyków”. Oprócz koncertów „Śląsk” prowadzi także bogatą działalność edukacyjną w ramach Śląskiego Centrum Edukacji Regionalnej. Od początku jego siedzibą jest zabytkowy kompleks pałacowo – parkowy
w Koszęcinie. Za swoją działalność "Śląsk" był wielokrotnie nagradzany, warto przypomnieć niektóre z ostatnich wyróżnień: Platynowy Laur Umiejętności
i Kompetencji "Ambasador Spraw Polskich", "Lux ex Silesia" – nagroda Metropolity Katowickiego, tytuł „Honorowego Ambasadora Polskiego Biznesu”, nagroda w
GMINNE OBCHODY ŚWIĘTA NIEPODLEGOŚCI: godz. 11 Uroczysta Msza Św. za Ojczyznę w kościele pw. Wszystkich Świętych w Tarnowie Podgórnym godz. 12 Przemarsz do parku im. Wojkiewicza i złozenie kwiatów pod pomnikiem godz. 14 Start 8. biegu oraz Nordic Walking z okazji Święta Niepodległości - Gimnazjum w Baranowie godz. 16 Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w hali OSiR (impreza biletowana)
konkursie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego „Polska Pięknieje - 7 cudów Funduszy Europejskich”. Przyjście na koncert „Śląska” może być świetnym pomysłem na świąteczne popołudnie. Bilety na ten wyjątkowy koncert w cenie 20 zł można kupić w siedzibie Gminnego Ośrodka Kultury „SEZAM” w Tarnowie Podgórnym (ul. Poznańska 96, w godzinach 8-15) oraz w domach kultury w Przeźmierowie (ul. Ogrodowa 13, w godz. 9-18) i Tarnowie Podgórnym (ul. Ogrodowa 14, w godz. 15-20). Będą dostępne także w hali OSiR na godzinę przed koncertem. Jarek Krawczyk
Rozśpiewany listopad Zaduszki teatralne
Dni stają się krótsze, jest coraz chłodniej. Tym bardziej warto skorzystać z jesiennej oferty kulturalnej. Uśmiechnięta pięciolinia nut zawita do Gminnego Ośrodka Kultury „SEZAM” w Tarnowie Podgórnym już 27.11. To właśnie wtedy
o godz.15 rozpoczną się występy chórów w ramach Jesiennego Święta Pieśni. Wystąpią gospodarze – Koło Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskiego oraz zaproszone przez nich zaprzyjaźnione chóry. Atrakcją będzie występ litewskiego zespołu Klasika z zaprzyjaźnionego Ukmerge. Melomanów i znudzonych melancholią jesieni, serdecznie zapraszamy! Gorące emocje gwarantowane! Dawid Lemanowicz
Coroczną tradycją naszej gminy są Zaduszki teatralne. Dzieci uczestniczące w projekcie „Teatr w każdej wiosce”, na co dzień pracujące w różnych grupach, będą mogły spotkać się razem, wystawić i obejrzeć zaduszkowe etiudy. Przewidziane są także konkursy. W Szkole Podstawowej w Lusówku, 4 listopada o godz. 17, spotkają się - oprócz gospodarzy - dzieci z Przeźmierowa, Sadów, Tarnowa Podgórnego, Ceradza Kościelnego i Jankowic. Dzień później w świetlicy w Sierosławiu o godz. 15 swoje etiudy (oraz spektakl „Diabełek widełek”) wystawią dzieci z Kokoszczyna, Batorowa i Sierosławia. Zapraszamy! Dawid Lemanowicz
AKTUALNOŚCI Przygotowania do XV-lecia rozpoczęte
Warsztatami artystycznymi (6-9 października) zakończyliśmy ponad miesięczną rozłąkę od tańca i śpiewu we wspólnym gronie.
Z Lusowa wyjechaliśmy w czwartkowe, późne popołudnie. Do ośrodka Bukowina w Podczelu dotarliśmy przed północą. W piątek oraz sobotę choreograf Dariusz Jezierski poprowadził łącznie sześć długich i intensywnych prób, w trakcie których powtarzaliśmy wszystkie układy taneczne zawarte w programie XV-lecia. Sporo czasu poświęciliśmy na realizację trzech nowych układów tanecznych, których premiera będzie miała miejsce na jubileuszu. Nad całością czuwali instruktorzy asystenci tańca, Karolina Szajkowska oraz Grzegorz Krzyżanowski, którzy na bieżąco instruowali grupę taneczna o poprawności wykonywania poszczególnych figur i form tanecznych. Gdy grupa młodsza miała indywidualne zajęcia, grupa starsza pod okiem Zdzisława Pawlaczyka ćwiczyła stronę wokalna. Niedzielna przedpołudniowa próba, była podsumowaniem wszystkich stworzonych przez choreografa układów. Po południu zmęczeni, ale niezmiernie zadowoleni z przebiegu warsztatow, udaliśmy się w podróż powrotną do Lusowa. Przygotowany przez Dariusza Jezierskiego oraz Zdzisława Pawlaczyka, dwuczęściowy program artystyczny XV-lecia, zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Już teraz serdecznie zapraszamy wszystkich naszych sympatyków na koncert jubileuszowy, który odbędzie się 19 listopada, w hali sportowej OSiR, przy ulicy Nowej 15 w Tarnowie Podgórnym. Początek o godzinie 17:00. Grzegorz Kowalak ZPiT Lusowiacy www.lusowiacy.pl
listopad 2011 • TarNowa Kultura
3
15 lat „Lusowiaków” W październiku ochodziliśmy 90-lecie Koła Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskiego (relacja na stronie 5). Jednym z ważniejszych wydarzeń listopada będzie bez wątpienia inny jubileusz - 15. lecie Zespołu Pieśni i Tańca „Lusowiacy. Uroczysty koncert z tej okazji odbędzie się 19 listopada o 17 w hali OSiR w Tarnowie Podgórnym. Warto zapoznać się z informacjami o zespole, które przybliża „Lusowiak” - Grzegorz Kowalak. Zespół powstał w 1996 roku na okoliczność udziału w wojewódzkim turnieju „Moja wieś aktywna”, którego organizatorem był Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Sielinku. W 1996 oraz 1997 zespół został laureatem tego konkursu. Na co dzień działa przy świetlicy wiejskiej w Lusowie pod patronatem Gminnego Ośrodka Kultury „SEZAM” w Tarnowie Podgórnym. W 2000 roku choreografem zespołu został Roman Matysiak, wychowawca wielu pokoleń tancerzy i choreografów. Kierownictwo wokalno - muzyczne w 2002 przejął Zdzisław Pawlaczyk. Po śmierci Romana Matysiaka, choreografem został na bardzo krótko Marek Bukała, a po nim Sławomir Pawliński. Z początkiem roku 2010 zespół przejął choreograf Dariusz Jezierski. Kierownikiem „Lusowiaków” jest Krystyna Semba. Program artystyczny zespołu oparty jest na przepięknym ojczystym folklorze. Poza tańcami narodowymi jak polonez, krakowiak, oberek, mazur, w swoim repertuarze zespół ma także tańce poszczególnych regionów Polski: Wielkopolski, Kurpi, Rzeszowa, Łowicza, Kaszub, Górnego Śląska, czy Beskidu Śląskiego. W programie zespołu są również scenki rodzajowe związane z poszczególnymi porami roku, oparte na przekazach Oskara Kolberga: „Zabawy Okołowielkanocne”, „Pastorałki i Kolędy” w formie tanecznej, „Obrazek z naszego podwórka”, „Majówka u księdza za płotem” i „Obrzęd dożynkowy”. Zespół prezentował swój dorobek artystyczny podczas licznych koncertów w kraju i zagranicą m. in.: w Holandii, na Litwie, we Francji i w Bułgarii, sławiąc kulturę i tradycje naszych ojców, a jednocześnie promując gminę Tarnowo Podgórne. Mimo krótkiego czasu swojej działalności zespół zdobył : - dwukrotnie pierwsze miejsce na Festiwalu Zespołów Ludowych w Złotowie, - pierwsze wyróżnienie w kategorii zespoły folklorystyczne na festiwalu „Teraz Tęcza” w Polanicy, - pierwsze miejsce za wszystkie prezentacje na festiwalu
„Lato nad Świną” w Świnoujściu, - na festiwalu w Kiten (Bułgaria) weszliśmy do grupy „The Best Of the Best”. Jednak najcenniejsze dla zespołu jest uhonorowanie go tytułem „Zasłużony dla gminy Tarnowo Podgórne”. Zespół jest współorganizatorem Powiatowego Przeglądu r
e
k
Zespołów Folklorystycznych, który co roku odbywa się pod koniec sierpnia. Dzięki przychylności władz samorządowych posiadamy przepiękne stroje poszczególnych regionów, co nas wyróżnia spośród wielu zespołów w Wielkopolsce. Grzegorz Kowalak l
a
m
a
4
AKTUALNOŚCI
TarNowa Kultura • listopad 2011
Mażoretki czekają na ciebie!
Dziewczęta w wieku od 8 lat Gabriela Drewniak zachęca do zapisania się do grupy mażoretek przy Młodzieżowej Orkiestrze Dętej Gminy Tarnowo Podgórne. Próby odbywają się w środy i trwają od godziny 17 do 20, a także w ostatnie soboty miesiąca.
Ostatnie bilety na „Rondo” Każdy, kto chce zobaczyć znakomity spektakl z udziałem Barbary Wrzesińskiej i Macieja Damięckiego - „Rondo” w Tarnowie Podgórnym musi się śpieszyć. Kończą się już bilety na multimedialne widowisko, które odbędzie się 6 listopada. Na próbach panuje rodzinna, miła atmosfera. Niezapomniane wyjazdy i występy dają wiele przyjemności, tym bardziej że odbywają się one nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Dziewczęta ćwiczą tańce nowoczesne (na przykład hip-hop) oraz marszowe. Ciekawa
Przypomnijmy, że „Rondo” to spektakl Błażeja Baraniaka w reżyserii Dariusza Taraszkiewicza. Opowiada o dwójce emerytowanych aktorów, którzy biorą udział w reality show odbywającym się na teatralnej scenie. Bilety na to wydarzenie w cenie 15 zł nadal dostępne są w Domu Kultury w Przeźmierowie (ul. Ogrodowa 13, w godz. 9 - 18) oraz w Tarnowie Podgórnym: w Domu Kultury (ul. Ogrodowa 14, w godz. 15 - 20) i w siedzibie GOK „SEZAM” (ul. Poznańska 96, w godz. 8 - 15) Jarek Krawczyk
choreografia sprawia, że ich występy są coraz bardziej atrakcyjne. Więcej informacji można uzyskać bezpośrednio u opiekunki grupy, Gabrieli Drewniak, nr tel. 784-409733. T. J. r
Szanowni Państwo, jesteśmy nowopowstałym, nowoczesnym laboratorium analiz medycznych, znajdującym się w Przeźmierowie koło Poznania. Umiejscowienie naszego laboratorium pozwala nam na sprawną i szybką obsługę kontrahentów znajdujących się na terenie Poznania oraz całego województwa wielkopolskiego. W ofercie naszego laboratorium znajduje się szeroki wybór badań z zakresu badań podstawowych i wysokospecjalistycznych: krwi, moczu, kału oraz innych materiałów biologicznych. Dbając o wysoką jakość przeprowadzanych analiz uruchomiliśmy dodatkowo własną pracownię mikrobiologii i serologii grup krwi. Nasze pracownie wyposażone zostały w najnowocześniejszy, certyfikowany sprzęt
e
k
l
a
m
a
przeznaczony do wykonywania analiz oraz system informatyczny laboratorium, który pozwala na odbiór wyników drogą internetową dla naszych kontrahentów. Posiadamy punkt pobrań badań genetycznych, a wkrótce zostanie otwarty gabinet poradni genetycznej. W skład naszej wysoko wykwalifikowanej kadry wchodzą specjaliści I i II stopnia z analityki klinicznej i mikrobiologii z wieloletnim doświadczeniem w branży laboratoryjnej. W ramach oferowanych przez nas usług proponujemy szeroki zakres szkoleń dotyczących tematyki edukacji medycznej. Dysponujemy do tego celu
własną, nowocześnie wyposażoną salą wykładową, którą można także wynająć. Dzięki połączeniu powyższych czynników jesteśmy w stanie zaoferować produkt, jakim jest kompleksowa obsługa Państwa placówki pod kątem wykonywania badań laboratoryjnych. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą i korzystania z naszych usług oraz usług funkcjonującego już laboratorium w Tarnowie Podgórnym (ul. Sportowa 1). Zespól CenMedLab
AKTUALNOŚĆI / RELACJE
listopad 2011 • TarNowa Kultura
90 lat pięknie minęło
Historia Koła Śpiewu sięga okresu międzywojennego. W Tarnowie Podgórnym w marcu 1921 powstała organizacja skupiająca ludzi, którzy chcieli uczestniczyć w kulturze. Powołane w ten sposób Koło Śpiewu po sześciu latach działalności przyjmuje imię wielkiego kompozytora Feliksa Nowowiejskiego. Ta uroczystość odbyła się z jego udziałem. W 25 rocznicę istnienia chór otrzymał, w darze od lokalnej społeczności, sztandar. Chór wielokrotnie występował na Dniach Muzyki w Dusznikach Wielkopolskich. Nagrodzony został Złotą Maską Orfeusza. Gościł na turnieju chóralnym w Kole, gdzie zajął drugie i trzecie miejsce. Koncertował także poza granicami kraju: w
Czechach, na Słowacji, Litwie i Węgrzech, w Niemczech. Śpiewu chóru im. Feliksa Nowowiejskiego posłuchać można w Polskim Radio. Zespół ma wiele zaprzyjaźnionych chórów (między innymi „Benedictus” w Niemczech). W działalność Koła Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskiego w
KINO ZIELONE OKO ZAPRASZA
Sahara i mieszkanie
Listopadowe propozycje „Kina Zielone Oko” zadowolą zarówno miłośników mocnego kina, jak i wielbicieli melodramatu. 18 listopada o 18 zobaczymy film Karima Dridiego „Niebo nad Saharą”. Tydzień później – obraz Pedro Almodóvara „Skóra, w której żyję”.
Pierwszy z filmów opowiada historię, jaka rozegrać się miała na francuskiej Saharze w 1933 roku. Samolot słynnego pilota Billa Lancastera ginie w trakcie lotu z Londynu do Kapsztadu. Jego partnerka – łowczyni przygód, Marie Vallières de Beaumont, wyrusza na poszukiwanie ukochanego. Zmuszona do lądowania na terytorium Algierii nie otrzymuje pomocy od francuskich wojsk. Jedynym sprzymierzeńcem okazuje się skłócony ze zwierzchnikami pułkownik… Podczas wspólnej wyprawy nie tylko odkrywają zaskakującą prawdę o losie Lancastera. Dzieje się coś jeszcze…
„Skóra, w której żyję” to thriller oparty o powieść „Tarantula” Thierry’ego Jonqueta. Opowiada o chirurgu plastycznym, który trzyma w zamknięciu w swoim mieszkaniu piękną Ewę. Kim jest tajemnicza kobieta? Co łączy ją z lekarzem? Prawda okazuje się być bardzo zaskakująca. „Skóra...” to film dla widzów o mocniejszych nerwach. Można to wywnioskować nie tylko po dotychczasowym dorobku reżysera, lecz także reakcjach na powieść „Tarantula”, o której krytycy pisali: „Markiz de Sade i Jean-Paul Sartr” Zapraszamy! Jarek Krawczyk
śpiewaków były podarowane koncertowej publiczności okolicznościowe przypinki na pamiątkę uczestnictwa w tym wydarzeniu. Jubileusz przebiegał pod hasłem: „Leć, o pieśni...” Po krótkim słowie wstępnym Szymona Melosika, który przyjął także rolę akompaniatora, nastąpiła multimedialna prezentacja dziejów Koła Śpiewu. Przygotował ją Jakub Marchlewski. Chór wykonał zarówno utwory patriotyczne, patetyczne, jak i zdecydowanie lżejsze. Piosenka „The Lion Sleeps Tonight” wprawiła wszystkich w bardzo dobry nastrój, na twarzach wywołała uśmiech. Po pokazie artystycznym odbyła się część oficjalna. Rozpoczął ją przemówieniem wójt Tadeusz Czajka. Wręczone zostały odznaczenia, puchary, było wiele życzeń, także od delegacji chórów. Druh Szczepan Tomczak wyróżniony został honorową odznaką „Zasłużony dla Województwa Wielkopolskiego”. Na zakończenie tej części uroczystości wszyscy odśpiewali „Tu jest Twoje miejsce”. Zuzanna Kupsik
Tarnowie Podgórnym. zaangażowanych jest obecnie 36 kobiet i mężczyzn w różnym wieku. Jego prezesem jest druh Jacek Smoliński a zasłużonym dyrygentem druh Szczepan Tomczak. W przedostatnią sobotę października uroczyście świętowano 90-lecie zespołu. Po południu członkowie Koła Śpiewu udali się na cmentarz, by oddać hołd tym, którzy na zawsze odeszli z jego szeregów. Występ w Domu Kultury w Tarnowie Podgórnym poprzedziła Msza św. dziękczynna w kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Bardzo miłym gestem ze strony r
e
k
5
l
a
m
a
6
TarNowa Kultura •
RELACJE
listopad 2011
A one są wśród najlepszych
Tylko przed nią chylę czoła. Muzyka. I to specyficzna. Malarz, gdy wyraża siebie w dziele sztuki, używa pędzla, płótna. Rzeźbiarz – dłuta i drewna, także kamienia. Skrzypek potrzebuje skrzypiec. A one? Wyłącznie własnego głosu… W niedzielne przedpołudnie – jesienne, ale słoneczne – zbierają się przed kościołem w Lusowie. Ubrane w długie suknie. Za nimi, dziewczynami z Chóru „Skowronki”, wiele takich występów. Do każdego z nich podchodzą z jednakową świeżością, bez rutyny. Jakby każdy kolejny raz był pierwszy.
utworów a capella. Pierwsza była „Missa brevis”, później „De profundis” i „Laetentur coeli”, doprawdy porywająco wykonane. Po nich „Nights in the Mountain” Zoltana Kodaly’ego. Wokaliza, dźwięk czysty, jak wydobyty z najszlachetniejszego instrumentu. Później „All things bright and beautiful”. I „From a distance” – jeden z
by chóru. Półmrok i przyjemny chłód, nawet latem. Odprowadziłam na próbę moją córkę. Wiem, że przed nią dwie godziny pracy. Przede mną dwie godziny odpoczynku i słuchania. Pozostania ze swoimi myślami. Jest tylko ten dźwięk. Słyszę tylko ich głosy. Dziewczyn ze średniej grupy, ze Skowroneczków. To jeszcze
– Nie jest łatwo stać się najlepszym chórem w Poznaniu – powiedział przed ich występem dyrektor Szymon Melosik, organizator „Lusowskich Poranków Muzycznych”. Tym bardziej nie jest prostą sprawą być wśród najlepszych chórów w Europie. A one są i nie jest to przypadek. Od początku chór związany jest z Centrum Kultury ZAMEK. Tworzą go uczennice poznańskich szkół podstawowych i średnich. Zespół wykonuje przede wszystkim kompozycje z XX i XXI wieku, nie stroni jednak od muzyki dawnej i romantycznej. O jego ostatnich osiągnięciach informowały media. Dziewczęcy Chór Skowronki powstał w 1950 roku, w minionym obchodził 60-lecie. Niezmiennie jest w świetnej kondycji. Można się nawet pokusić o stwierdzenie, że w coraz lepszej… Koncert rozpoczął się wykonaniem kilku
moich ulubionych utworów. Wspaniały melodycznie, a jego słowa z wyjątkowo głębokim przesłaniem. Głównym punktem programu była słynna „Gloria” Antonio Vivaldiego. Prawdopodobnie, według Alicji Szelugi, dyrygentki chóru, w tej właśnie wersji na głosy żeńskie była ona wykonana po raz pierwszy. Na fortepianie akompaniował Czesław Łynsza. Jakże wyjątkowo zabrzmiała „Gloria” w lusowskim kościele. Wiem, że odczuwam dźwięki inaczej niż muzyk. W mojej głowie muzyka wywołuje barwne obrazy. Bo jestem plastykiem. Dźwięki budzą we mnie odczucie kolorów i kształtów. *** Często siadam na parapecie ogromnych okien w Zamku. Na II piętrze. Tutaj odbywają się pró-
nie najstarsza grupa, głosy nie są tak dojrzałe, pełne. Ale słyszę niesamowitą różnicę po kilku latach prób, koncertów. Widzę różnicę w zachowaniu dziewcząt, widzę, jak bardzo chór zmienił moje dziecko i inne. Chór Skowronki czeka na nowe dziewczynki. Alicja Szeluga mówi otwarcie: im wcześniej, tym lepiej dla dziecka. W wieku 6-7 lat dzieci nie są jeszcze zmanierowane różnymi trendami, są szczere, naturalne. To najlepszy czas. tekst i zdjęcie: Barbara Gałężewska Chór Dziewczęcy Skowronki: www.chor-skowronki.pl Dyrygent: Alicja Szeluga II Dyrygent: Julia Łynsza Opieka wokalna: Benigna Jaskulska Akompaniament: Czesław Łynsza Ruch sceniczny: Teresa Nowak
Zachwyca i raduje
„Kiedy zaczął pan malować?”, „Jaki jest pana ulubiony temat?”, „Czy namalował pan autoportret” i... „Jak mają na imię pana koty?” – to tylko niektóre pytania, jakie młodzież zadała Jerzemu Omelczukowi. Pierwszy w Polsce artysta malujący ustami i jego małżonka Bogusława gościli w Domu Kultury w Tarnowie Podgórnym. fot. Jarek Krawczyk
Twórca ponad 2500 obrazów chętnie opowiadał nie tylko o swoim życiu i twórczości, ale przede wszystkim o malarstwie jako sposobie na życie. Wspominał o Arnulfie Tricku Stegmannie – malarzu, który pierwszy zaczął sprzedawać kartki ze swoimi obrazami oraz o światowym i polskim stowarzyszeniu artystów malujących ustami i nogami. Państwo Omelczuk mówili także o międzynarodowych sukcesach osób,
którym pomogli namawiając do malarstwa. Artysta zademonstrował zebranym także sposób, w jaki pracuje. I był to chyba kulminacyjny punkt spotkania: na naszych oczach, w ciągu zaledwie kilkunastu minut powstał piękny pejzaż, podarowany następnie jednej ze szkół. Wprawa i wyczucie pędzla naprawdę godne pozazdroszczenia. Kolejną niespodzianką spotkania było odsłonięcie obrazu przedsta-
wiające zabytkowy kościół w Tarnowie Podgórnym. Obraz został podarowany Gminnemu Ośrodkowi Kultury „SEZAM”. Nie mam wątpliwości, malowanie ustami służy nie tylko r
e
k
niepełnosprawnym artystom. Nie różni się wiele od klasycznego malarstwa. Potrafi wzbudzić zachwyt, skłonić do refleksji. I sprawić wiele radości. Jarek Krawczyk l
a
m
a
RELACJE Nie wahaj się, zażyj ten lek Już od wielu lat wszystkie badania socjologiczne pokazują, że Polacy czas wolny spędzają najchętniej w gronie rodziny i przyjaciół. Te same badania mówią, że czas wolny przeznaczamy głównie na oglądanie telewizji. I bez badań wiemy, że seniorzy pełnią rolę, najczęściej nieodpłatnych, opiekunów wnuków, osób chorych. Uprawiają ogródki, majsterkują. Jednym słowem, mają ręce pełne roboty i czas wypełniony po brzegi. Jeżeli do tego dodamy, że w każdej gminnej wiosce sprawnie funkcjonuje koło seniorów, pozwalające miło spędzić czas w gronie rówieśników, powstaje pytanie: komu potrzebny jest Uniwersytet Trzeciego Wieku? Istotnie, gdyby na UTW patrzeć jedynie jako na „wypełniacz wolnego czasu”, można by go potraktować na równi z innymi formami spędzania czasu wolnego. Jeszcze jeden sposób na jego zagospodarowanie. Tymczasem nie na tym polega najważniejsza funkcja UTW. Hasło zaprzyjaźnionego z nami UTW w Międzychodzie mówi, że dla seniora nie ma lepszego leku, jak Uniwersytet Trzeciego Wieku. Oczywiście, zmęczeni natręctwem atakujących nas zewsząd reklam, możemy i to hasło potraktować wzruszeniem ramion. Przecież dobrze wiemy, że gdybyśmy na serio chcieli traktować oferty reklamowe, to pod aptekę powinniśmy podjeżdżać ciężarówką, a w domu przeznaczyć średniej wielkości pomieszczenie na „nieodzowne” leki i paraleki wspierające nasze zdrowie.
A jednak warto uważniej przyjrzeć się temu o jaki lek tu chodzi i jakie schorzenia może on leczyć? Gdyby spytać, jakie odczucia pojawiają się w nas, kiedy myślimy o starości, wielu z nas mówi o lęku. O lęku przed zniedołężnieniem, bezradnością i zależnością od innych. W związku z ciągle wydłużającym się życiem, rozluźnieniem więzi rodzinnych i sąsiedzkich jest się czego bać. Na czym zatem polega lecząca, a w zasadzie profilaktyczna - lepiej zapobiegać niż leczyć! - funkcja UTW? Nie jest tajemnicą, że o naszej kondycji, dobrej lub złej, decyduje nasz mózg. Jeszcze do niedawna nauka była przekonana, że nasz mózg po 24. roku życia już tylko zmniejsza swoje możliwości. Tymczasem najnowsze badania i praktyka pokazują, że jest to nieprawdą. Nasz mózg może się rozwijać przez całe życie. A tym samym możemy zachować sprawność, radość i kontrolę nad własnym życiem. Możemy! Pod warunkiem podejmowania nowych zadań! I temu właśnie służy Uniwersytet Trzeciego Wieku. Podejmowaniu nowych zadań. Powtarzanie tego, co robimy przez całe życie, nie pobudza naszego mózgu do rozwoju. Trzeba robić coś nowego, w nowy, inny sposób. Każdego seniora zainteresowanego lekiem, jakim jest UTW, zapraszamy do udziału w zajęciach. Do udziału w ciekawych wykładach
Atrakcyjny październik 8 października w Domu Kultury przy ulicy Ogrodowej w Przeźmierowie zrzeszeni w Kole Seniora uczestniczyli w Dniu Seniora. Spotkanie miało uroczystą oprawę. Otworzył je Stanisław Bodega, przewodniczący koła, życząc (strofami wierszy polskich poetów) dużo zdrowia i pomyślności w życiu osobistym. Przy ciastach i kawie seniorzy wysłuchali prawie godzinnego występu naszej grupy teatralnej „Senioritki” pod kierownictwem Marioli Ryl-Krystianowskiej, aktorki Teatru Animacji w Poznaniu. Spotkanie przebiegło przy muzyce lat 20- i 30-tych minionego stulecia.
Było nastrojowo, romantycznie i zabawnie. Panie zachwycały strojem, bawiły żartem i anegdotami. Przypomnieliśmy sobie muzykę z tego okresu, jak i jej historię. Występ został wysłuchany z wielką uwagą i przyjęty gorącym aplauzem. Stanisław Bzdega podziękował wszystkim, w tym Jolancie Tepper, za wspomaganie i duchowe przewodnictwo w naszej pracy. To nie koniec atrakcji w październiku. Byliśmy także na wycieczce w Puszczykowie i Szreniawie, wybraliśmy się do Teatru Muzycznego. Kronikarz Koła Seniora
listopad 2011 • TarNowa Kultura
– w tym semestrze, w związku z obchodami roku dedykowanego Marii Skłodowskiej-Curie, poświęconych tajemnicom chemii; chemii miłości, chemii w kryminologii, etc. Prawda, że brzmi niezwykle ciekawie? Zapraszamy na naukę języka niemieckiego i angielskiego. Naukę obsługi komputera, fotografii. Gimnastykę rehabilitacyjną, jogę, florystykę i taniec w kręgu. Zapraszamy na spotkania integracyjne: na Andrzejki 19 listopada o godz. 18 w świetlicy w Lusowie (zapisy do 8 listopada). W połowie grudnia odbędzie się także spotkanie opłatkowe. O dokładnym terminie i miejscu spotkania poinformujemy Państwa za pośrednictwem strony internetowej UTW i lokalnych mediów. Z pełną ofertą można zapoznać się na naszej stronie internetowej www.utw.tarnowo-podgorne. edu.pl oraz w biurze UTW (ul. Poznańska 96, pokój 25) czynnym we wtorki w godzinach 10-12, tel. 61 8959294. Władze gminy, świadome roli, jaką pełni UTW, wspierają go dużą życzliwością i pomocą. Na dofinansowanie realizacji zadań uniwersytetu przeznaczane są co roku spore fundusze z gminnego budżetu. Są to pieniądze przeznaczone na wspieranie Twojego i mojego zdrowia! I tylko od Ciebie zależy: czy zechcesz z nich skorzystać? Jadwiga Kwiek
7
„Gaudeamus” po raz trzeci
W sobotę, 8 października odbyła się inauguracja trzeciego w historii roku akademickiego na naszym Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Uroczystość była zorganizowana we współpracy z GOK „SEZAM”. Zaproszonych gości i słuchaczy powitała prezes Jadwiga Kwiek. Zabrzmiały dźwięki „Gaudeamus”. W krótkim przemówieniu wójt Tadeusz Czajka podkreślił, że z wielką przyjemnością może wyrazić satysfakcję z wpisania się UTW w rozwój edukacji w gminie. Nauka jest bowiem czymś nieprzebranym, a jej potrzeba – nieustająca. Słuchaczom życzył, aby nowy rok akademicki przyniósł wiele satysfakcji. Wykład inauguracyjny „Uniwersytety Trzeciego Wieku, czyli… jak rozwijać skrzydła przy ziemskim przyciąganiu” w sposób dynamiczny, błyskotliwy i dowcipny wygłosił prof. dr hab. Stanisław Dylak, kierownik Zakładu Pedeutologii na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM. Hitem uroczystości był koncert pięcioosobowego, powstałego w 1983 roku, zespołu szantowego „Ryczące Dwudziestki”. Usłyszeliśmy między innymi pieśni bretońską, rosyjską i irlandzką, „Kongo River” oraz utwory gospelowe. Zabrzmiały pieśni przy kielichu, o śledziu, o wielorybach, fryzjerska i „Hiszpańskie dziewczyny”. Koncert zakończyła „Gdzie ta keja”. Osoby zainteresowane naszą działalnością prosimy o kontakt w siedzibie UTW w każdy wtorek w godzinach 10 do 12, w pokoju nr 25 przy ul. Poznańskiej 96. Maria Kaniowska
Upłynął już rok działalności amatorskiej grupy teatralnej „Senioritki” przy Domu Kultury w Przeźmierowie. Zespół powstał z inicjatywy pań z miejscowego Koła Seniorów. Aktorka Teatru Animacji w Poznaniu, Mariola Ryl-Krystianowska w perfekcyjny sposób pomaga szczęśliwej trzynastce seniorek rozwijać ujawnione talenty aktorskie. W styczniu odbył się prapremierowy występ grupy - w "Pastorałce", oklaskiwanej serdecznie przez seniorów, mieszkańców Przeźmierowa oraz członków Rady Sołeckiej. W czerwcu sentymentalnymi piosenkami z lat trzydziestych „Senioritki” uświetniły spotkanie Koła Seniorów. Wzbudziły entuzjazm i zachwyt słuchaczy. Występ ten został powtórzony na przeglądzie zespołów amatorskich w Ostrorogu. Zespół został zaproszony do Wronek. Umilił też czas podopiecznym z Caritasu. Bardzo ciepło przyjęto „Senioritki” na Forum Teatrów Gminy Tarnowo Podgórne. Zaangażowanie i wytężona praca zostały nagrodzone pucharem i dyplomami. Obecnie grupa przygotowuje nowy program, który zaprezentowany zostanie na spotkaniu opłatkowym w grudniu. Za prężną pracę oraz systematyczne doskonalenie aktorskiego kunsztu zarząd Koła Seniorów składa serdeczne podziękowanie wszystkim Paniom Seniorkom oraz osobom współpracującym. Życzymy dalszych sukcesów. Stanisław Bzdęga - Przewodniczący Zarządu Koła Barbara Wojciechowska - Członek Zarządu Koła
8 TarNowa Kultura • listopad 2011 Piątoklasiści z Lusowa w… gimnazjonie
TO I OWO
Jak zostać generałem
W programie szkoły w Lusowie są wyjazdy uczniów klas piątych na Festyn Archeologiczny do Biskupina. Impreza odbywa się corocznie na terenie prehistorycznej osady. Organizatorzy tegorocznego siedemnastego spotkania zatytułowali go „Grecja - narodziny Europy”. Nasi piątoklasiści, w charakterystycznych czerwonych czapeczkach z logo szkoły, mogli oglądać pokazy: tańców greckich, uzbrojenia, starożytnej mody, fryzur i makijażu. W szkółce greckiej przystąpili do nauki pisania i czytania, a w gimnazjonie uczestniczyli w grach i zabawach. Uczniowie podziwiali ponadto przedmioty wytworzone przez
starożytnych artystów i rzemieślników. Nie zabrakło, oczywiście, czasu na poznanie historii osady w Biskupinie, na udział w pokazach plecenia sznurów, wytapiania żelaza, pieczenia chleba czy lepienia z gliny. Po wyczerpujących konkursach i zawodach zmęczeni wycieczkowicze odpoczywali przy punktach gastronomicznych i stoiskach z pamiątkami. Mimo niezbyt dobrej pogody, humory dopisywały wszystkim piątoklasistom, którzy na pewno wykorzystają zdobytą podczas festynu wiedzę i umiejętności na lekcjach historii, plastyki i języka polskiego. S. Janeczek
30 września uczniowie Szkoły Podstawowej w Lusowie mieli okazję uczestniczyć w obchodach Święta Jednostki Szkoły Podoficerskiej Wojsk Lądowych w Poznaniu. Obserwowali uroczystą paradę wojsk i pokaz sprzętu wojskowego. W ten sposób rozpoczęliśmy cykl zajęć związanych z obchodami Dnia Patrona Szkoły – Generała Józefa Dowbor-Muśnickiego. Uczeń klasy 5B, Aleksander Wiszniowski tak relacjonuje to wydarzenie: „Dojechaliśmy na miejsce około godziny 10.00. Żołnierze wciągnęli flagę Polski na maszt. W tym czasie orkiestra grała hymn państwowy. Następnie grupa żołnierzy uhonorowana została orderami za udział w misji w Afganistanie. Mieliśmy prawie 2 godziny na oglądanie różnych pojazdów wojskowych, takich jak: hamery, czołgi i moździerze. Mogliśmy wejść do niektórych z nich i dotknąć różnych przyrządów.” A oto opinie innych uczniów o tej wizycie.
KOŁA „SEZAMU” W OBIEKTYWIE
Marsjanie w Przeźmierowie Spotkania na przemian prowadzą Anna i Zuzanna Lenartowicz, absolwentki ASP. Dzieci w wieku od 5 do 12 lat poznają głównie techniki rysunku, malarstwa, ale także elementy rzeźby. Zajęcia są bardzo popularne, więc miejsce na nich trzeba zarezerwować odpowiednio wcześnie.
Gdy zawitałem do Koła Plastycznego w Przeźmierowie, dzieci akurat tworzyły prace na konkurs “Klasa ze snów - Wyprawa na Marsa”. Tego dnia zajęcia zostały zdominowane przez Marsjan, latające statki oraz kosmiczne wyobrażenie naszych sąsiadów z układu słonecznego. Marek Kromski
-„Moim zdaniem, wycieczka była super, dużo się na niej nauczyłem.” (Szymon) - Bardzo mi się podobała wycieczka, chciałbym tam pojechać jeszcze raz w następnym roku.” (Aleksander) - „Jadąc do domu ciągle myślałem o czołgach. To była moja najlepsza wycieczka w życiu.” (Krzysztof ) „Największe wrażenie zrobił na mnie samochód opancerzony.”(Filip) - „Bardzo podobał mi się ten wyjazd i dużo z niego zapamiętałam.” (Alicja) - „Podobało mi się to, że można było wejść do czołgu. To niezwykłe przeżycie.” (Weronika) - „Świetnie prezentowała się orkiestra wojskowa” (Jagoda) - „Zauważyłam, że w wojsku służą też dziewczyny, może to coś dla mnie…” (Ola) Magdalena Pudelska Halina Waciak
KĄCIK POETYCKI
listopad 2011 • TarNowa Kultura
9
TOMASZ JAKUBIAK: ERATO, MOJA MUZO
„Nieczytanie” Szymborskiej Właśnie! Czytamy wiersze? Czy pozostają one pasją dla niewielu. Bo przecież niewielu lubi poezję, można by sparafrazować znany wiersz Wisławy Szymborskiej. A gdyby tak przeczytać jeden wiersz jednego dnia. Dać się unieść słowom ułożonym w wersy i strofy. Wejść w świat, który jest bliski lub porusza to, co ‘tam’, ‘kiedyś’ albo teraz. Czy poezja pozostanie tą drogocenną warstwą języka, której nie ima się czas? Czy poezja pozostanie w nas ponad czasem? Nieczytanie Do dzieła Prousta nie dodają w księgarni pilota, nie można się przełączyć na mecz piłki nożnej albo na kwiz, gdzie do wygrania volvo. Żyjemy dłużej, ale mniej dokładnie i krótszymi zdaniami. Podróżujemy szybciej, częściej, dalej, choć zamiast wspomnień przywozimy slajdy. Tu ja z jakimś facetem. Tam chyba mój eks. Tu wszyscy na golasa, więc gdzieś pewnie na plaży. Siedem tomów - litości. Nie dałoby się tego streścić, skrócić, albo najlepiej pokazać w obrazkach. Szedł kiedyś serial pt. Lalka, ale bratowa mówi, że kogoś innego na P. Zresztą, nawiasem mówiąc, kto to taki. Podobno pisał w łóżku całymi latami. Kartka za kartką, z ograniczoną prędkością. A my na piątym biegu i - odpukać - zdrowi.
Końce nieskończoności zrastały się szybko. Wiedźmy żuły zaklęcia wszystkimi jeszcze zębami młodości. Pod okiem ojca mężniał syn. Pod oczodołem dziadka wnuk się rodził. A zresztą nie liczyli sobie lat. Liczyli sieci, garnki, szałasy, topory. Czas, taki hojny dla byle gwiazdy na niebie, wyciągał do nich rękę prawie pustą i szybko cofał ją, jakby mu było szkoda. Jeszcze krok, jeszcze dwa wzdłuż połyskliwej rzeki, co z ciemności wypływa i w ciemności znika. Nie było ani chwili do stracenia, pytań do odłożenia i późnych objawień, o ile nie zostały zawczasu doznane. Mądrość nie mogła czekać siwych włosów. Musiała widzieć jasno, nim stanie się jasność, i wszelki głos usłyszeć, zanim się rozlegnie. Dobro i zło wiedzieli o nim mało, ale wszystko: kiedy zło tryumfuje, dobro się utaja; gdy dobro się objawia, zło czeka w ukryciu. Jedno i drugie nie do pokonania ani do odsunięcia na bezpowrotną odległość. Dlatego jeśli radość, to z domieszką trwogi, jeśli rozpacz, to nigdy bez cichej nadziei. Życie, choćby i długie, zawsze będzie krótkie. Zbyt krótkie, żeby do tego coś dodać.
Za późno na zerwanie warunków umowy. Długi będą ściągnięte ze mnie wraz ze skórą. Chodzę po świecie w tłumie innych dłużników. Na jednych ciąży przymus spłaty skrzydeł. Drudzy chcąc nie chcąc rozliczą się z liści.
Wisława Szymborska przypomina o wielu codziennych ‘oczywistościach’. O tych, o których się zapomina albo do których się przyzwyczaja. Poetka opiewająca życie, wnikliwa obserwatorka zachowująca dystans i jednocześnie znajdująca się tuż obok. By przypomnieć o życiu, miłości i umieraniu.
Pamiętajmy o życiu, o tym, co nam powierzono. O czasie, o długu wobec Stwórcy. I o tchniętej w nas przez Niego duszy.
Krótkie życie naszych przodków
Nic darowane
Niewielu dożywało lat trzydziestu. Starość to był przywilej kamieni i drzew. Dzieciństwo trwało tyle co szczenięctwo wilków. Należało się śpieszyć, zdążyć z życiem nim słońce zajdzie, nim pierwszy śnieg spadnie.
Nic darowane, wszystko pożyczone. Tonę w długach po uszy. Będę zmuszona sobą zapłacić za siebie, za życie oddać życie.
Nie mogę sobie przypomnieć gdzie, kiedy i po co pozwoliłam otworzyć sobie ten rachunek.
Tak to już urządzone, że serce do zwrotu i wątroba do zwrotu i każdy palec z osobna.
Protest przeciwko niemu nazywamy duszą. I to jest to jedyne, czego nie ma w spisie.
Trzynastoletnie rodzicielki dzieci, czteroletni tropiciele ptasich gniazd w sitowiu, dwudziestoletni przewodnicy łowów dopiero ich nie było, już ich nie ma.
Po stronie Winien wszelka tkanka w nas. żadnej rzęski, szypułki do zachowania na zawsze. Spis jest dokładny i na to wygląda, że mamy zostać z niczym.
Czekam na Państwa maile z propozycjami do „Erato, moja muzo…”, życzę dni, w których będzie czas na przeczytanie chociaż jednego wiersza albo kilku stronic książki… I serdecznie pozdrawiam! Tomasz Jakubiak
10 TarNowa Kultura • listopad 2011 Pikarski weekend z Mikołajem Piłkarska Akademia „Agrobexu” nabiera rozmachu. Wiosną wystartowała w Swarzędzu i po kilku miesiącach wkracza do Tarnowa Podgórnego. Na razie gościnnie i w świątecznej aurze. Inauguracja nastąpi w ostatni weekend listopada, 26 i 27 podczas „Mikołajkowego Turnieju Piłkarskiego o Puchar Agrobexu”. Zmierzą się w nim młodzi piłkarze Akademii Agrobexu ze swoimi rówieśnikami z Akademii Reissa. Podobnie jak całej Akademii Agrobexu, turniejowi patronują redakcja „Głosu Wielkopolskiego” i Wielkopolski Związek Piłki Nożnej. Swoim patronatem imprezę objął także wójt Gminy Tarnowo Podgórne Tadeusz Czajka. Piłkarska Akademia Agrobexu to unikatowe przedsięwzięcie. Znany wielkopolski deweloper, firma Agrobex, w porozumieniu z władzami Swarzędza podejmuje wysiłki organizacyjno - finansowe i tworzy szkółkę piłkarską dla dzieci i młodzieży z terenu gminy. Ponad 200 dziewcząt i chłopców w wieku od lat 6 do 15 zostało otoczonych fachową opieką trenerską i lekarską. Zajęcia prowadzą trenerzy swarzędzkich klubów oraz Akademii Piotra Reissa, która opracowała koncepcję szkoleniową. Nad zdrowiem i kondycją młodych piłkarek i piłkarzy czuwa renomowana klinika Rehasport, która na starcie przebadała wszechstronnie wszystkich kandydatów. Agrobex pokrywa wszelkie koszty organizacyjne, w tym wynajem boisk, wynagrodzenia trenerów, a także zakup sprzętu sportowego i strojów. W okresie jesienno-zimowym treningi i turnieje zostały przeniesione do hali sportowej. Agrobex postanowił zaprezentować Akademię w Tarnowie Podgórnym, bo wynika to ze strategii firmy. Zakłada ona podejmowanie
społecznie wartościowych działań wszędzie tam, gdzie inwestuje i buduje mieszkania i domy. Turniej Mikołajkowy ma jeszcze jeden niezwykle istotny element. W czasie jego trwania zostanie zorganizowana loteria na rzecz siedmioletniego dziecka znajdującego się pod opieką fundacji „Otoczmy Troską Życie „ z Baranowa. Pieniądze uzyskane z loterii mają nie tylko wesprzeć codzienną opiekę, ale także przyspieszyć konieczną operację plastyczną. Turniej rozpocznie się w sobotę o godzinie 9 w hali tarnowskiego OSiR-u. Pierwsze do rywalizacji przystąpią drużyny siedmiolatków. Po nich zagrają pięcio- i sześciolatki. O godzinie 11.30 nastąpi uroczyste otwarcie turnieju. Pół godziny później do gry przystąpią dorośli. Rozegrany zostanie mini turniej z udziałem reprezentacji Agrobexu Radnych i pracowników Urzędu Tarnowa Podgórnego oraz drużyny Gwiazd Sportu, złożonej ze znanych przed laty poznańskich piłkarzy. Imprezę poprowadzi i wypełni swoim niepowtarzalnym komentarzem znany poznański dziennikarz sportowy Marek Lubawiński. W niedzielę do rywalizacji przystąpią dzieci starsze w wieku od lat 8 do 13. Oczywiście mecze będą rozgrywane jedynie między rówieśnikami. Warto zaznaczyć, że drużyny będą złożone z zawodników ze Swarzędza i Tarnowa Podgórnego, łącznie około 230 zawodników. Wszystko toczyć się będzie pod opieką fachową trenerów Akademii Reissa. A mecze będą sędziować arbitrzy ze związku piłkarskiego. Planowane zakończenie o godzinie 18. Uświetni je, jakże by inaczej, wizyta Mikołaja z workiem świątecznych prezentów. Alicja Szarowska
Wójtowie gmin Tarnowo Podgórne i Czerwonak, Tadeusz Czajka i Mariusz Poznański, na Europejskim Kongresie Gmin Wiejskich (Warszawa, 19-20 listopada). Fot. Romuald Królak
TO I OWO Jesienne niespodzianki Dzieci z Przedszkola w Lusówku rozpoczęły kolejny rok szkolny bardzo pracowicie. Od pierwszych dni września przedszkolaki z grupy Pszczółek przygotowywały się do przedstawienia „Jesienne niespodzianki”. W wierszach, piosenkach i układach tanecznych ukażą uroki tej pory roku.
10 października zaprosiliśmy do przedszkola rodziców. Pani Jesień, przebudzona radosnymi głosami, zachęcała do tańca i wspólnych spacerów po lesie. Strącała liście z drzew, rozrzucała na ścieżkach kasztany, żołędzie i orzeszki. Listki w pięknych jesiennych kreacjach porównywały sukienki i wirowały w rytm walca, proszone przez wiatr. A leśne zwierzątka z radością towarzyszyły Jesieni.
Nasze rodzinne spotkanie zapragnęliśmy połączyć z obchodami Święta Pyry. W przedszkolnym ogrodzie przygotowaliśmy ognisko, by skosztować „jabłek z patyka” i „ziemniaków z popiołu”. Niestety, jesienna aura spłatała nam figla: było zimno i deszczowo. Postanowiliśmy zatem wykorzystać zgromadzone w kąciku przyrody dary i, łącząc je z ziemniakami, stworzyliśmy wspaniałą galerię ziemniaczanych postaci.
Wspólna praca i rozmowy, sprzyjały nawiązywaniu przedszkolnych przyjaźni. Mamy nadzieję, iż to święto stanie się tradycyjnym punktem jesiennego kalendarza naszego przedszkola! Magdalena Kostuj
NA AKTUALNY TEMAT
listopad 2011 • TarNowa Kultura
Kalendarium na jesień
Listopad przyjął nazwę od opadających liści. Dawniej były one zwane listami i z połączenia słów: list i opad powstało słowo listopad. Wszelkie prace polowe powoli ustają. Oziminy wysiane wczesną jesienią zaczynają się zielenić, pola zaorane. Na nich zobaczyć możemy jastrzębie, dropie, stada wron, gawronów, kawek oraz szczygły. Zakładamy cieplejsze kurtki, czapki, rękawiczki, gdyż nocą mróz puka do okien. W listopadzie obchodzimy święto Wszystkich Świętych i Zaduszki. To czas zadumy, refleksji nad własnym życiem oraz oddania czci bliskim, znajomym, którzy odeszli z tego świata. Porządkujemy groby, zapalamy znicze, spotykamy się z najbliższymi. W tym miesiącu warto zajrzeć do Poznania i zobaczyć, co ciekawego dzieje się w życiu kulturalnym. Przygotowano, jak się okazuje, wiele imprez. W kalendarium, które zamieszczamy poniżej, z pewnością każdy znajdzie coś interesującego dla siebie. • XI Międzynarodowy Festiwal Sztuki Słowa Verba Sacra 2 - 30.11. • I Międzynarodowy Konkurs Wokalny Muzyki Dawnej 4 - 6.11. • Cykl „Koncertowa Jesień” • KULT - 4.11. • PEJA - 5.11. • ACID DRINKERS - 10.11. • HAPPYSAD - 11.11. • MYSLOVITZ - 18.11. • COMA - 19.11. • LUXTORPEDA - 27.11 • IV Festiwal Fotodokumentu 5 - 6.11. • Festiwal Muzyki Dawnej Poznań Baroque 5 - 21.11. • Wystawa - Jacek Papla „Ślady i znaki” 7 - 27.11. • Pat Metheny Trio - 8.11. • VI Międzynarodowy Festiwal Flamenco Duende Poznań 2011 11 -13.11. • Imieniny ulicy Święty Marcin 11.11. • V Międzynarodowy Festiwal Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży Kon-teksty 14-19.11
• Zamach na MoCarta (z udziałem Z. Zamachowskiego, W. Malajkata i Grupy MoCarta) 15.11. • XV Międzynarodowy Festiwal Filmowy Off Cinema 16 - 20.11. • IV Międzynarodowy Festiwal Twórczości Kobiet No Women No Art 17 - 22.11. •VII Konkurs Pianistyczny im. Tadeusza Szeligowskiego 18 - 19.11. • Koncert Orkiestry Kameralnej PR „Amadeus” 20.11. • Galowy Wieczór Kabaretowy 21.11. • Koncert Orkiestry Arte Dei Suonatori i Chóru La Maitrise De Bretagne Rennes 23.11.2011 • Koncert z cyklu ”Kompozytorzy poznańscy i ich goście” - 24.11. • VI Festiwal Jazzowy Made in Chicago 25 - 27.11. • 34. Międzynarodowy Listopad Poetycki • 4. Międzynarodowy Festiwal Nowych Zjawisk Audiowizualnych Vivisesja
Zuzanna Kupsik
„Anioły” pod choinkę
„Najpiękniejsze książki, te wciąż niezapisane, rodzą się w nas. I nikt prócz nas nie dotykał ich stronic, nikt prócz nas nie smakował słów, których nauczyliśmy się na pamięć. Tych rodzących się wraz z nami, a nadaremnie poszukiwanych w innym człowieku. Najpiękniejsze książki są nieustającą rozmową. Zawarte w nich słowa drżą w zachwycie i uniesieniu. Nie można ich kupić w księgarni ani w antykwariacie. Na próżno szukać ich w zakurzonych magazynach. Nie są drogie ani tanie, nie ma dla nich żadnych promocji ani wyprzedaży, lecz dla nas są bezcenne. Bo uczynił je nieprzekupny czas i bliskość, która nie ugięła się przed oddaleniem. To tajemnicze książki, z których parę słów udało się skraść aniołom...” Jedną z takich książek są "Anioły" Tomasza Jakubiaka, które ukazują się w listopadzie. Książka, składająca się ze zdjęć aniołów z całej Polski i tekstów pisanych prozą poetycką, jest dostępna również on-line w internecie. Zapraszamy pod adres: www.tomaszjakubiak.com. "Anioły" będzie też można nabyć z autografem autora, wystarczy wysłać maila (tomaszjakubiak1@gmail.com). Książka może okazać się miłym prezentem gwiazdkowym dla kogoś bliskiego, tym bardziej że dochód z jej sprzedaży zostanie przeznaczony na cele charytatywne. (red.)
11
Wzorem piekarni Melzera Patron wszystkich Marcinów żył w IV wieku, chociaż rok jego urodzenia nie jest dokładnie znany. Zależy to od źródła. Jego ród pochodził z Panonii (obszar dzisiejszych Węgier). Swego czasu był żołnierzem rzymskim, a później założycielem najstarszego klasztoru w Galii, a także biskupem w Tours. W dawnych czasach popularnym świętem narodowym był Dzień św. Marcina, obchodzony 11 listopada. Dzień ten uczyniono wolnym od zajęć gospodarskich. Stawały młyny i wiatraki, a ludność udawała się do dworów, by składać daniny oraz płacić czynsze. W wielu środowiskach w dniu tym spożywano gęś i wróżono z jej kości piersiowej. Wielkopolska w tym dniu pieczołowicie nawiązuje do tradycji rogali marcińskich. Właśnie wtedy zjada się ich najwięcej - nadziewanych makiem, z dodatkiem migdałów, rodzynek i innych smakowitości. Wielkopolskie cukiernie w wyrobie rogali nie mają sobie równych. Tajemnicą okryta jest technika ich wypieku i receptura. Skąd pomysł na rogale? Związany jest on z historią sięgającą 1891 roku. Proboszczem w kościele pod wezwaniem św. Marcina w Poznaniu był ksiądz Lewicki, wielki
patriota i społecznik. Zaapelował on z ambony do parafian, aby, wzorem świętego Marcina, w dniu jego imienin ofiarowali jakiś drobiazg najuboższym. W piekarni Melzera, która znajdowała się naprzeciwko, wypieczono rogale i 11 listopada im właśnie rozdano. Od tego roku najpierw w piekarni Melzera, a z czasem i w innych, zawsze 11 listopada powstawały drożdżowe bułeczki z różnymi nadzieniami. Dzisiaj niemal każdy cukiernik podtrzymuje tę tradycję. Mieszkańcy Wielkopolski w tym dniu zjadają ponad 150 ton rogali. W Poznaniu jedna z ulic nosi nazwę św. Marcin. Mieści się ona w centrum miasta, gdzie 11 listopada można zobaczyć przebierańców i samego świętego Marcina na siwym koniu. Zuzanna Kupsik
Cukierek albo psikus!
Globalizacja, mieszanie się kultur, przyjmowanie zagranicznych wzorców. Halloween, tak obcy polskiej kulturze, a jednak obchodzony w naszym kraju jest jednym ze skutków tych procesów. Z najhuczniejszymi obchodami tego pogańskiego święta spotkamy się w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Przypada ono na ostatni dzień października. Do Polski tradycja trafiła w latach 90-tych. Dynie, szkielety i duchy możemy spotkać także na ulicach naszej gminy.
Maskarada
W halloweenowy wieczór dzieci przebierają się za różne postaci. Na ogół są to duchy, szkielety, bajkowi i filmowi bohaterowie, piraci. Mogą zawitać do naszych domów, zapukać i krzyknąć „cukierek albo psikus!”. Wtedy nie mamy wyjścia – idziemy w kierunku szafki ze słodyczami. Duchy i wiedźmy Jeżeli w Halloween założymy rzeczy na lewą stronę i będziemy chodzili do tyłu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że
na naszej drodze spotkamy czarownicę. Jeżeli natomiast chcemy odstraszyć duchy od naszych domów, powinniśmy chodzić wokół naszej posesji do tyłu i w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Mąż i urodziny
Dziewczyna, która pójdzie po wodę do źródła w czasie tej strasznej nocy, będzie miała szansę zobaczyć przyszłego męża. Osoba, która urodziła się w Halloween będzie miała zdolność rozmawiania z duchami.
Świeczka
Istnieje wiele przesądów z nią związanych. Zapalamy je w dyniach, w których wcześniej wytniemy otwory na oczy i usta. Odstraszamy w ten sposób duchy od naszych domów. Niektórzy wierzą, że jeśli tego dnia patrzymy w płomień świeczki, będziemy mogli zobaczyć, co spotka nas w przyszłości. Musimy jednak pamiętać o tym, że świeczek, które zapalamy podczas Halloween, nie powinniśmy używać w inne dni roku. Może to przynieść pecha. Dawid Lemanowicz
12
TarNowa Kultura •
KALENDARIUM
listopad 2011
LISTOPADOWE SEZAMKI 2.11 godz. 19 DK Przeźmierowo
Otwarcie wystawy prac powarsztatowych oraz prac z cyklu „Wielcy mistrzowie - inspiracje” autorstwa koła plastycznego dorosłych
4.11 godz. 17 SP Lusówko 5.11 godz. 15 Świetlica Sierosław
Zaduszki teatralne grup z projektu „Teatr w każdej wiosce”
6.11 godz. 17 DK Tarnowo Podgórne
„RONDO” - spektakl teatralny z udziałem gwiazd (Barbara Wrzesińksa, Maciej Damięcki) - impreza biletowana
8.11 godz. 8.15, 10 DK Przeźmierowo
Dziecięca Akademia Filmowa zaprasza: „Konik Garbusek”
11.11 godz. 11 Kościół i park w Tarnowie Podgórnym
Gminne obchody Święta Niepodległości
11.11 godz. 16 Hala OSiR, Tarnowo Podgórne
Występ Zespołu Pieśni i Tańca „ŚLĄSK” im. Stanisława Hadyny z okazji Święta Niepodległości - impreza biletowana
14.11 Baranowo, Przeźmierowo 16.11 Lusowo, Tarnowo Podgórne, Lusówko
Pro Sinfonica - koncerty edukacyjne dla przedszkoli pt: „Z wizytą w szkole tańca”
15,16,17,18.11 Przeźmierowo, Tarnowo Podgórne, Ceradz Kościelny, Baranowo, Lusowo, SP Lusówko
Mezzoforte - koncerty edukacyjne dla szkół pt: „Klasyka dobrą rozrywką”
17-19.11 Środa Wielkopolska - Ośrodek Kultury
Wyjazd grupy teatralnej „NOVI” na VIII Ogólnopolski Konkurs Teatrów Młodzieżowych „Melpomena 2011”
18.11 godz. 18 DK Przeźmierowo
Kino Zielone Oko zaprasza: „Niebo nad Saharą” (reż. Karim Dridi)
19.11 godz. 10 Poznań, Teatr Animacji
Wyjazd dzieci z projektu „Teatr w każdej wiosce” na przedstawienie Teatru Baj pt: „Świat Garmanna”.
19.11 godz. 17 Hala OSiR, Tarnowo Podgórne
Koncert Jubileuszowy z okazji XV - lecia Zespołu Pieśni i Tańca „Lusowiacy”
21.11 godz. 9 i 10.30 - DK Przeźmierowo 22.11 godz. 11 - DK Tarnowo Podgórne
Przedstawienie Teatru „Frajda” pt: „Dokąd buty poniosą”
22.11 godz. 10 DK Przeźmierowo
Konkurs recytatorski „Jesienna zaduma” - eliminacje gminne. Finał - 28.11 w Czerwonaku
24.11 godz. 17 DK Przeźmierowo
Kuchnie Świata: spotkanie kulinarne pt: „Pyry, ziemniaki, kartofle, grupe” Wstęp na zaproszenie
25.11 godz. 18 DK Przeźmierowo
Kino Zielone Oko zaprasza: „Skóra, w której żyję” (reż. Pedro Almodóvar)
27.11 godz. 15 DK Tarnowo Podgórne
Jesienne Święto Pieśni
28.11 Baranowo, Przeźmierowo 3011 Lusowo, Tarnowo Podgórne, Lusówko
Pro Sinfonica - koncerty edukacyjne dla szkół pt: „Kalejdoskop gwiazd” - najwybitniejsi twórcy
*
Szybka pożyczka!
k
l
a
m
a
* *
r
Dom Kultury w Tarnowie Podgórnym, Galeria w Rotundzie – Tarnowo Podgórne, ul. Ogrodowa 14 Dom Kultury w Przeźmierowie, Kino Zielone Oko – Przeźmierowo, ul. Ogrodowa 13
*
e
* - omówienie wewnątrz numeru
* * * * * *
TarNowa Kultura ISSN 1895-5460 Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury „SEZAM” Instytucja Kultury • Dyrektor – Szymon Melosik • ul. Poznańska 96 • 62-080 Tarnowo Podgórne • tel. 61 895 92 28 • faks 61 814 61 19 • www. goksezam.pl • e-mail: info@goksezam.pl • Gadu-Gadu: 10657520 Kolegium redakcyjne: Zuzanna Kupsik, Marta Maciejewska, Sandra Kubalewska, Patrycja Świergiel, Arkadiusz Dobrzyński, Jarek Krawczyk (zastępca red. naczelnego), Andrzej Piechocki (redaktor naczelny), Dawid Lemanowicz., Tomasz Jakubiak, Marek Kromski, Kasia Sztuba, Kinga Kuźniak. Skład: Jarek Krawczyk, Druk: Poli Druk Poznań, tel. (061) 814 47 40. Nakład: 3500 egz. Numer zamknięto: 28.10.2011, www.tarnowakultura.pl
Redakcja zastrzega sobie prawo skrótu i adiustacji tekstów. Nie zwracamy dostarczonych materiałów.
•