Editoriaal

Verbondenheid doorheen de winter

EDITORIAAL

We zwoegen ons door een moeilijke winter, met koude en grijze dagen. In onze beperkte bubbel hunkeren we naar het sociale leven van weleer. Dat de vaccins er vroeger waren dan verwacht, zorgde eind vorig jaar voor een korte opflakkering van positiviteit. Dat hoera-gevoel werd al snel getemperd door een nieuwe dreiging aan de horizon: Britse en andere varianten van het virus, die veel besmettelijker bleken en zich samen met terugkerende reizigers een weg baanden naar alle uithoeken van ons land. Bij het ter perse gaan van deze Zorgwijzer, we schrijven 25 januari 2021, voelt het alsof we een strijd voeren op twee fronten: hoe houden we het virus in al zijn mutaties onder controle (neen, geen derde golf alsjeblief!) en hoe rollen we de vaccinatiecampagne zo efficiënt en zo snel mogelijk uit?

De zorgsector staat al bijna een heel jaar onafgebroken in de schijnwerpers van de media. Dat voelt op zijn zachtst gezegd af en toe heel vermoeiend. Enerzijds is er de positieve aandacht: we zijn de helden van de samenleving wanneer we in een nieuwe golf overeind blijven. Anderzijds staan de zenuwen strak gespannen. Bij elke fout kan de publieke opinie genadeloos hard toeslaan. Elk vonkje kan een nieuwe brandhaard worden en de collectieve emoties hoog doen oplaaien.

Nooit eerder stonden zekerheid en veiligheid zo onder druk. We kunnen niet meer vooruit denken, niet meer plannen, onze houvast en het voorspelbare zijn weg. De aangekondigde snellere levering van de vaccins draaide de afgelopen dagen uit op bijsturingen, versnellingen en dan weer vertragingen. Met torenhoge frustraties als resultaat. Elkaar met de vinger wijzen lijkt tot nationale sport verheven te zijn. Het vaccinatieverhaal beheerst de gedachten en gevoelens.

Au fond gaat het – zoals zo vaak tijdens het afgelopen jaar – om gecreëerde verwachtingspatronen en het zo vaak geciteerde “perspectief”. Wanneer beloftes en voorspellingen niet uitkomen, ontstaat er machteloosheid of woede. Dan spelen de emoties, en collectieve emotie is een wispelturig monster. Toen het vaccin er eenmaal was, kon het niet snel genoeg gaan en hielpen de media gretig mee om de ene groep tegen de andere op te zetten. Met boosheid, ontgoocheling en verhitte discussies tot gevolg.

Dat is vandaag het kader waarin we leven, waarmee we zo goed en zo kwaad als mogelijk deze crisis in goede banen proberen te leiden. Toch mogen we de kommer-en-kwelverhalen niet de bovenhand laten nemen. Dat bewijzen de alweer boeiende mensen in deze Zorgwijzer. Corona is uit geen enkel interview weg te denken, maar de geïnterviewden in dit nummer kijken met sereniteit achterom en tegelijkertijd ook hoopvol vooruit. En uit alle interviews onthouden we de nood aan verbinding, aan een gemeenschappelijk menselijk verhaal.

Dat toont het bijwijlen pittige debat van de vijf decanen van de Vlaamse faculteiten Geneeskunde. Ze praten vrij en vrank over het belang van preventie, het mentale welzijn van hun studenten, de maatschappelijke rol van experten, de huidige artsenquota en specialisaties. De getuigenissen van de eerste groep huisartsen in opleiding die een half jaar stage liepen in een ziekenhuis sluit daar mooi bij aan. De stages vervullen een belangrijke brugfunctie in de communication gap tussen de wereld van de arts-specialisten en die van de huisartsen. HR-experte Christine Van der Hoogerstraete breekt een lans voor aandacht voor betrokkenheid en welzijnsbeleid voor de medewerkers. Psychiater Uus Knops vertelt over het belang van verbondenheid in rouwprocessen, terwijl Sarah Verlinden uitlegt hoe we mensen met een psychische kwetsbaarheid in onze eigen omgeving beter kunnen helpen.

Telkens opnieuw komt hetzelfde thema naar voor: menselijke verbinding. Daar draait het om. Alleen met verbinding én een portie mildheid kunnen we deze crisiswinter doorkomen. Ik wens u een rustgevende lectuur in deze hectische dagen.

Margot Cloet Gedelegeerd bestuurder