เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-1
หน่วยที่ 1 ้ งต้น ความรูเ้ บือ เกีย ่ วก ับเครือ ่ งว ัด ไฟฟ้า ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-2
เมือ ่ เลิกทำาการว ัดแรงด ัน ี้ ะกล ับสู่ ไฟฟ้าแล้วเข็มชจ ตำาแหน่งเดิมได้อย่างไร
5 ั สญล ักษณ์ขา้ งบนนี้ หมายถึงอะไร ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-3
การว ัดทางไฟฟ้า หมายถึงอะไร? การเปรียบเทียบปริมาณทาง ไฟฟ้าทีต ่ อ ้ งการว ัดก ับปริมาณ ไฟฟ้ามาตรฐานทีก ่ า ำ หนดไว้
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้า หมายถึงอะไร? เครือ ่ งมือว ัดใดๆ ทางไฟฟ้า ทีใ่ ช ้ ว ัดปริมาณต่างๆ ทาง ไฟฟ้า ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-4
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้า แบ่งออกเป็นกีป ่ ระเภท ? ประเภทของเครือ ่ งว ัดไฟฟ้า แบ่งตาม 1. หล ักการทำางาน 2. ชนิดของไฟฟ้า 3. การแสดงผลการว ัด 4. การนำาไปใชง้ าน 5. หน้าทีท ่ ใี่ ชว้ ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-5
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าทีแ ่ บ่งตาม หล ักการทำางาน มีอะไรบ้าง? 1. เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าแบบ อิเล็กทรอเมกคานิก เข็มชเี้ คลือ ่ นที่
ปริมาณทางกล
ปริมาณไฟฟ้าทีว่ ัด ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-6
2. เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าแบบดิจต ิ อล แสดงผลเป็นต ัวเลข ั สญญาณดิ จต ิ อล
ปริมาณไฟฟ้าทีว่ ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-7
้ี า่ ศูนย์ 3. เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าแบบชค ้ี า่ ศูนย์ เข็มชค
เปรียบเทียบก ับ ปริมาณมาตรฐาน
ปริมาณไฟฟ้าทีว่ ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-8
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าทีแ ่ บ่งตาม ชนิดของไฟฟ้า มีอะไรบ้าง? 1. เครือ ่ งว ัดไฟฟ้ากระแสตรง ้ ับไฟฟ้ากระแสตรง ใชก ADC
VDC
COM
+
COM
+
2. เครือ ่ งว ัดไฟฟ้ากระแสสล ับ ้ ับไฟฟ้ากระแสสล ับ ใชก A ~
300
V ~
300
200
200
150
150
50 0
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
50 0
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-9
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าทีแ ่ บ่งตาม การแสดงผลการว ัด มีอะไรบ้าง? ี้ า่ (Indicating) 1. แบบชค ี้ อกค่าขณะทีท ชบ ่ า ำ การว ัด V ~
ADC
200
300
150 50
+
COM
0
2. แบบบ ันทึกค่า บ ันทึกผลการว ัดปริมาณ ่ งเวลาทีท ไฟฟ้าในชว ่ า ำ การว ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-10
3. แบบสะสมค่า (Integrating) สะสมปริมาณไฟฟ้าทีท ่ า ำ การ ิ้ สุด ว ัดตงแต่ ั้ เริม ่ ต้นจนสน การว ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-11
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าทีแ ่ บ่งตาม การนำาไปใชง้ าน มีอะไร บ้าง?
1. แบบติดแผง (Panel)
ยึดติดผน ังตูค ้ วบคุมไฟฟ้า V ~
ADC
200
300
150 50
+
COM
0
2. แบบพกพา (Portable) พกพาหรือหิว้ ถือ ไปมาได้ สะดวก
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-12
3. แบบตงโต๊ ั้ ะ (Desktop) มีขนาดใหญ่นำาติดต ัวไม่ สะดวก จึงตงบนโต๊ ั้ ะ
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-13
เครือ ่ งว ัดไฟฟ้าทีแ ่ บ่งตาม หน้าทีท ่ ใี่ ชว้ ัดปริมาณไฟฟ้า มีอะไรบ้าง? 1. แอมมิเตอร์ (Ammeter) ใชว้ ัดปริมาณกระแสไฟฟ้า
2. โวลต์มเิ ตอร์ (Voltmeter) ใชว้ ัดปริมาณ แรงด ันไฟฟ้า
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-14
3. ม ัลติมเิ ตอร์ (Multi meter)
ใชว้ ัดปริมาณไฟฟ้าหลายชนิด 4. ว ัตต์มเิ ตอร์ (Wattmeter) ใชว้ ัดปริมาณ กำาล ังไฟฟ้า
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-15
ี้ องเครือ เข็มชข ่ งว ัดไฟฟ้า เคลือ ่ นทีไ่ ด้เกิดจากแรงบิด อะไรบ้าง? 1. แรงบิดบ่ายเบน(Deflecting) แรงบิดทีท ่ า ำ ให้เข็มชเี้ คลือ ่ นที่ ี้ า่ ออกไปจากตำาแหน่งเดิมไปชค บนสเกล 2. แรงบิดควบคุม(Controlling) ี้ า่ บน แรงบิดทีท ่ า ำ ให้เข็มชค สเกลได้ถก ู ต้อง 3. แรงบิดหน่วง(Damping) แรงบิดทีท ่ า ำ ให้เข็มชไี้ ม่แกว่ง
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-16
แรงบิดของเครือ ่ งว ัดไฟฟ้า ้ ได้อย่างไร? เกิดขึน 0A
สเกล
XA ลูกสูบและห้องอากาศ
สปริง
แกนเหล็ก N อยูก ่ ับที่
S
I
I
แกนเหล็กเคลือ ่ นที่
0A
สเกล
XA ลูกสูบและห้องอากาศ
สปริง
N
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
S
N
S
I
I
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-17
แรงบิดควบคุม ้ ได้อย่างไร? เกิดขึน 1. สปริงก้นหอย ำ 2. น้าหน ักถ่วง
สเกล
แบริ่ง รองรับ แกนหมุน นำ้ำ หนัก สมดุล
เข็ม ชี้ สปริง ก้น หอย
แกนหมุน
สปริง ก้น หอย แบริ่ง รองรับ แกนหมุน
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-18
แรงบิดหน่วง ้ ได้อย่างไร? เกิดขึน 1. อากาศหรือของเหลว 2. กระแสไฟฟ้าไหลวน ห้อ งอำกำศ เข็ม ชี้ แกนหมุน
แผ่น โลหะบำง
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-19
ขนาดของแรงบิดหน่วง การสวิงของเข็มช ี้ หน่วงน้อยเกินไป ตำาแหน่งเข็มช ี้ หยุดนิง่ หน่วงพอดี หน่วงมากเกินไป
ใชเ้ วลาน้อย
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
ใชเ้ วลามาก
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-20
ั สญล ักษณ์ตา่ งๆ ของเครือ ่ ง ว ัดไฟฟ้า ใชเ้ พือ ่ แสดงคุณล ักษณะต่างๆ ของเครือ ่ งว ัดไฟฟ้าตลอดจน การนำาไปใชง้ าน
แบ่งออกเป็น 5 ชนิด ั 1. สญล ักษณ์ทางโครงสร้าง ั 2. สญล ักษณ์ชนิดของไฟฟ้า ั 3. สญล ักษณ์ตา ำ แหน่งการวาง ั 4. สญล ักษณ์ เครือ ่ งหมายการค้า ั 5. สญล ักษณ์อน ื่ ๆ ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-21
ั สญล ักษณ์ทางโครงสร้าง ขดลวดเคลือ ่ นที่ แกนเหล็กเคลือ ่ นที่
อิเล็กทรอไดนามิก แบบไม่มแ ี กนเหล็ก อิเล็กทรอไดนามิก แบบมีแกนเหล็ก ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-22
ั สญล ักษณ์ชนิดของไฟฟ้า
~
ไฟฟ้ากระแสตรง ไฟฟ้ากระแสสล ับ
~
ไฟฟ้ากระแสตรงและ กระแสสล ับ
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
ไฟฟ้ากระแสสล ับ ประกอบด้วย 1 ต ัวว ัด ไฟฟ้ากระแสสล ับ ประกอบด้วย 2 ต ัวว ัด ไฟฟ้ากระแสสล ับ ประกอบด้วย 3 ต ัวว ัด
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
หน่วยที่ 1
แผ่นที่ 1-23
ั สญล ักษณ์แสดงตำาแหน่ง การวาง วางในแนวตงฉาก ั้ วางในแนวนอน 60o วางเป็นมุมเอียงตามที่
่ 60o กำาหนด เชน
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ
หน่วยที่ 1
เครือ ่ งวัดไฟฟ้ า (2104-2104)
แผ่นที่ 1-24
ั สญล ักษณ์แสดง เครือ ่ งหมายการค้า SANWA ยีห ่ อ ้ SANWA FLUKE
ยีห ่ อ ้ FLUKE
METRIX ยีห ่ อ ้ METRIX ั สญล ักษณ์อน ื่ ๆ 5
ทดสอบฉนวนด้วย แรงด ันไฟฟ้าขนาด 5 kV
ความรู ้เบือ ้ งต ้นเกีย ่ วกับเครือ ่ งวัดไฟฟ้ า
มงคล ธุระ