Περί Υγείας 27

IΔIOKTHΣIA «ONLINE-TECHPRESS MΕΠΕ» info@online-techpress.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Αφροδίτη Ντάικου afroditi.daikou@allabouthealth.gr

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βασίλης Παπαδάκης vasilis@allabouthealth.gr

ΤΕΥΧΟΥΣ Αλέξανδρος Κοταχέας alexandros@allabouthealth.gr

ΕΠΙΤΡΟΠΗ Απαρτίζεται αποκλειστικά από Συντάκτες Υγείας ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ

ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ

Αθανασία Παππά

Δρ. Θάνος Ασκητής

Εμμανουήλ Βαγιάκης

Κώστας Αθανασάκης

Αναστασία Μπαρμπούνη

Ευθύμιος Καπάνταης

Νικόλαος Τεντολούρης

Μένια Κουκουγιάννη

Κυριακή Δεγαΐτα

ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Παναγιώτα Αλευρίτη

ΕΔΡΑ

Αργοστολίου 108

Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο

Tηλ.: 210 7474890

Φαξ: 210 7470108

ΙΔΡΥΤΗΣ

Τρύφων Αλευρίτης (t.alevritis@gmail.com)

Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυ-

τές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται

η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδή-

ποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποια-

δήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Η πανδημία COVID μπορεί να μην τελειώσει ποτέ

Αντιμετώπιση των μακρών συμπτωμάτων

H1N1 ή Η5Ν1

Μπορεί να προκαλέσουν την επομένη πανδημία;

Ζένια Σαριδάκη MD PhD

Πώς μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες για καρκίνο

Μύθοι για τον γυναικείο οργασμό

Απαντήσεις στα κύρια ερωτήματα

Πολυκυστικές ωοθήκες

Ο ρόλος της μεσογειακής διατροφής

Ψυχική Υγεία και εμμηνόπαυση

Τα ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί

να είναι χειρότερα από τα σωματικά 9

Ασκήσεις Κέγκελ

Πώς μπορούν να βοηθήσουν στην ακράτεια.......................................10

Υπουργείο Υγείας

Πρόγραμμα δωρεάν εξέτασης του καρκίνου της μήτρας 11

Βαριές περίοδοι

Μπορεί να έχετε αδιάγνωστη αιμορραγική διαταραχή 12

8 κρίσιμα θέματα υγείας των γυναικών

Μια ευάλωτη ομάδα για την καρδιαγγειακή τους υγεία 14

Διπολική Διαταραχή

Μελέτες δείχνουν ότι διακυβεύεται

η διαπροσωπική λειτουργία των ασθενών 16

Ύπνος

Μια άγνωστη αλλά σημαντική λειτουργία 17

Παχυσαρκία

Η νόσος που ολοένα εξαπλώνεται 18

Ουρολοιμώξεις και Ουροκαθετήρες

Εκτός από άβολοι μπορεί να είναι και επικίνδυνοι 20

Εμβόλιο HPV

Γιατί είναι σημαντικό να εμβολιαζόμαστε κατά του ιού 21

Εμβοές και Ύπνος

Η κατανόηση της σχέσης μπορεί να φέρει θεραπεία 22

Γαϊδουράγκαθο

Το θαυματουργό βότανο για το ήπαρ 23

Σκλήρυνση κατά πλάκας

Συμπτώματα, η τρέχουσα θεραπεία και

οι νέες θεραπεύτικες προσεγγίσεις

Ηλεκτρονικό τσιγάρο

Νέες μελέτες στο φως

Πρόσφατα, ο επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης, μιλώντας στο CNN Greece, εκτίμησε ότι η ΕΛΣΤΑΤ κ αταγράφει τις διαφορές μεταξύ των ετών, όσον αφορά στους θανάτους από Covid-19 που δείχνουν μείωση κατά 14%, ωστόσο, δεν υπεισέρχεται στη συμπερασματολογία, που αυτό μας ενδιαφέρει πρωτίστως. Υπάρχουν κι άλλοι δείκτες και αναλύσεις, όπως αυτός της υπερβάλλουσας θνητότητας –το λεγόμενο excess mortality– που αποτυπώνουν με ακ ρίβεια την πορεία των θανάτων από και με Covid-19. Η ΕΛΣΤΑΤ, επίσης, δεν περιλαμβάνει άλλους δείκτες, όπως η γήρανση του πληθυσμού ή νοσούντες με συνοδά νοσήματα κ.λπ. Να σ ημειώσουμε, ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι θάνατοι στην Ελλάδα από την αρχή του 2023 συμπεριλαμβανομένων και των θανάτων από Covid-19, εμφανίζονται μειωμένοι κατά 14%. Ειδικότερα, μείωση κ ατά 2.502 θανάτους (–14,6%) παρουσίασε ο αριθμός των θανάτων στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων, λόγω της πανδημίας C ovid-19, τις πρώτες 5 εβδομάδες του 2023 (2/1/2023-5/2/2023), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Συγκεκριμένα, οι θάνατοι ανήλθαν σε 14.658 (7.231 άνδρες και 7.427 γυναίκες), ενώ κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2022 (3/1/20226/2/2022) καταγράφονταν σε 17.160 θανάτους (8.562 άνδρες και 8.598 γυναίκες). Κατά περιφέρεια μόνιμης διαμονής του θανόντα, οι θάνατοι παρουσιάζουν αύξηση σε μία περιφέρεια της χώρας κ αι μείωση σε 12. Συγκεκριμένα, η αύξηση, σε απόλυτες τιμές, παρουσιάζεται στην Περιφέρεια Κρήτης (9 θάνατοι), ενώ οι σημαντικότερες μειώσεις παρουσιάζονται στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, και Δυτικής Ελλάδας κατά 854, 661 και 245 θανάτους, αντίστοιχα. Ανά ηλικιακή ομάδα, οι θάνατοι κατά την ίδια περίοδο του 2023 ήταν λιγότεροι σε απόλυτες τιμές, κυρίως, στις ηλικιακές ομάδες: 85 έως 89 (634 θάνατοι), άνω των 90 (410 θάνατ οι), 80 έως 84 (347 θάνατοι). Σύμφωνα με τον καθηγητή, η υπερβάλλουσα θνητότητα τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφει μικρή θνητότητα από Covid-19 στη χώρα μας. Σ το επόμενο διάστημα, αυτό που θα μας απασχολήσει, είναι η πορεία των ανοσοκατασταλμένων, καθώς το ποσοστό των ασθενών αυτών αυξάν εται διαρκώς σε όλες σχεδόν τις χώρες. Τώρα, όσον αφορά στα περιεχόμενα του τεύχους, έχουμε εκτός από ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα στις γυναίκες και πολλά άλλα θέματα υγείας που χρήζουν ανάγνωσης, καθότι ε ίναι ενημερωτικά και όσο μπορούμε κατανοητά και προσιτά για τον κάθε αναγνώστη.

Καλή σας ανάγνωση Αφροδίτη Ντάικου

Η πανδημία COVID μπορεί

απαιτείται η αντιμετώπιση των μακρών συμπτωμάτων

Οι περισσότεροι από τους προτεινόμενους μηχανισμούς της μακράς Covid-19 επικαλύπτονται με ό,τι έχει ήδη προταθεί για το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης.

Πριν από περίπου τρία χρόνια, στις 11 Μαρτίου

2020, ο γενικός

διευθυντής του

Παγκόσμιου Οργανισμού

Υγείας Tedros Adhanom

Ghebreyesus περιέγραψε

για πρώτη φορά επίσημα

τον Covid-19, ως πανδημία.

Ο αντίκτυπος της πανδημί-

ας σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας

ήταν τεράστιος, αλλά o απολογισμός

του νέου κορωνοϊού έχει αμβλυνθεί, χάρη στις εξελίξεις στην επιστήμη.

Δεν είναι παράλογο να αναρωτιόμα -

στε πότε θα τελειώσει η πανδημία.

Ουσιαστικά, μια πανδημία είναι ένα

επίπεδο πάνω από μια έκτακτη ανά -

γκη για τη δημόσια υγεία διεθνούς

ενδιαφέροντος. Ο ΠΟΥ δεν έχει την

εξουσία να κηρύξει επίσημα την

έναρξη ή το τέλος μιας πανδημίας.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο

όρος δεν αποτελεί κατηγορία στους

Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας, ένα

σημαντικό νομικό μέσο.

Εξακολουθούν να υπάρχουν περί τα

150.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα

παγκοσμίως κάθε μέρα, με τα πε -

ρισσότερα να μην καταγράφονται, καθώς η διαχείριση δεδομένων σε

πραγματικό χρόνο είναι χαλαρή

σε πολλές χώρες. Κράτη, όπως η

Κίνα, έχουν αναφέρει πολυάριθμα κρούσματα στα τέλη του 2022 και στις αρχές του 2023, με σημαντικό αντίκτυπο στις υπηρεσίες υγείας τους. Συνεπώς, η μακρά Covid-19 θα συνεχίσει να επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους. Έτσι, παρά την

απίστευτη επιτυχία των εμ -

βολίων κατά του Covid-19

και άλλων προσπαθειών

δημόσιας υγείας, για να τε -

θούν υπό έλεγχο η νόσος, η πανδημία δεν έχει περά -

σει ακόμη και ίσως να μην

τελειώσει ποτέ.

Η μακρά Covid-19 φέρεται

να επηρεάζει το 10-30%

των ασθενών μετά τη μόλυνση και περιγράφει μια σειρά από συνεχιζόμενα ή νέα συμπτώματα τρεις μήνες μετά τη μόλυνση. Δεδομένου ότι η πανδημία Covid-19 έχει μολύνει περισσότερους από 750 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, βάρος που συνεχίζει να προκαλεί μετά τη λοίμωξη, είναι μεγάλο. Ως κάτι παρόμοιο με τις μετα-ιικές ασθένειες, υπάρχουν πολλά που έχουν να μάθουν οι επιστήμονες για τη μακρά Covid-19 από τα χρόνια διάγνωσης και διαχείρισης.

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

και η μακρά Covid-19

Ενώ ορισμένα μακροχρόνια συμπτώματα του Covid-19 είναι μοναδικά (μικροθρόμβοι, ουλώδης ιστός πνεύμονα ή βλάβη οργάνων, λόγω οξείας λοίμωξης), τα περισσότερα μοιάζουν με την κλινικά παρόμοια διαταραχή της μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας, πιο γνωστής ως σύνδρομο χρόνιας κόπωσης –είναι κάτι που επηρεάζει τον εγκέφαλο, δεν προκαλεί απλώς κούραση, ωστόσο, όρος σύνδρομο χρόνιας κόπωσης χρησιμοποιείται για λόγους απλότητας.

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης –όπως και η μακρά Covid-19 συχνά προκαλείται από ιογενή λοίμωξη και η αύξηση

των περιπτώσεων συνδρόμου χρόνιας κόπωσης έχει ακολουθήσει τις περισσότερες ιογενείς επιδημίες. Η κύρια διαφορά είναι το χρονικό διάστημα εμφάνισης των συμπτωμάτων: πάνω από έξι μήνες για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και πάνω από δύο μήνες για τη μακρά Covid-19. Πολλοί ασθενείς με μακρά Covid-19 πληρούν, επομένως, και τα κριτήρια για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και το ποσοστό μπορεί να είναι έως 50%.

Η διάγνωση της μακράς Covid-19 είναι μια πρόκληση. Οι κλινικοί γιατροί έρχονται αντιμέτωποι με ένα ευρύ φάσμα πιθανών (συχνά υποκειμενικών) συμπτωμάτων (περισσότερα

από 200), που μπορεί να είναι σοβαρά. Η διάγνωση στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι πιο δύσκολη κάτι που μπορεί να οφείλεται στο ότι οι ασθενείς κατανοούν λιγότερο τα συμπτώματά τους.

Ορισμένα συμπτώματα, όπως η δύσπνοια είναι λιγότερο συχνή στα παιδιά και όπως συμβαίνει με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, οι ασθενείς μπορεί να φαίνονται καλά, επομένως τα συμπτώματά τους μπορεί να αγνοηθούν ή να παρερμηνευθούν.

Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τον χρόνο για τη λήψη της διάγνωσης και την πρόσβαση στη φροντίδα, με τα συμπτώματα να επιμένουν για χρόνια μετά τη διάγνωση.

Οι περισσότεροι από τους προτεινόμενους μηχανισμούς της μακράς Covid-19 επικαλύπτονται με ό,τι έχει

ήδη προταθεί για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Αυτά περιλαμβάνουν ένα ελάττωμα στον τρόπο, με τον οποίο τα μιτοχόνδρια του ασθενούς με Covid-19 παράγουν ενέργεια, τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και την επίμονη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η κατανόηση των μηχανισμών που αποτελούν τη βάση της μακράς Covid-19 θα οδηγήσει τελικά στην ανάπτυξη ενός διαγνωστικού τεστ και θεραπειών για τα εξουθενωτικά συμπτώματα.

Ως ενδεικτικό παράδειγμα, η έρευνα εντόπισε ένα συγκεκριμένο ελάττωμα στο τελικό ένζυμο για την παραγωγή ενέργειας σε κύτταρα από ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Αυτό συνοδεύτηκε από αύξηση της δραστηριότητας ενός άλλου ενζύμου που είναι σημαντικό για την αίσθηση και την απόκριση στο στρες. Τελικά, τα κύτταρα είχαν αυξημένη εξάρτηση από εναλλακτικά ενεργειακά δομικά στοιχεία, καθιστώντας τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας στα μιτοχόνδρια λιγότερο αποτελεσματική. Αυτά θα μπορούσαν να προσδιορίσουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης με υψηλή ακρίβεια, όπως επίσης, και τη μακρά Covid-19. Οι μετα-ιικές ασθένειες δεν είναι καινούργιες και η μακρά Covid-19 μπορεί να αποτελεί την πιο πρόσφατη προσθήκη σε αυτή την κατηγορία. Κάθε μετα-ιική ασθένεια έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που την καθιστούν μοναδική, αλλά μοιράζονται παρόμοια κλινικά συμπτώματα και, ενδεχομένως, παρόμοιους μηχανισμούς υποκείμενης νόσου.

μην τελειώσει ποτέ και

επόμενη πανδημία μπορεί να προέλθει από

Πρόσφατα, μια μελέτη ανέφερε ότι στέλεχος

του H1N1 σε χοίρους

Πόσο πιθανή είναι μια νέα πανδημία; Ο

κόσμος ανησυχεί για τις πανδημικές

ασθένειες εδώ και πολλά χρόνια. Πριν

από την Covid-19, η προσοχή εστιαζό-

ταν στους ιούς της γρίπης ως την πιο πιθανή αιτία και η απειλή αυτή παραμένει πραγματική έως σήμερα. Τόσο το στέλεχος της γρίπης Η1Ν1 όσο και το στέλεχος Η5Ν1 παρακολουθούνται, γιατί έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν μια νέα πανδημία στον άνθρωπο.

Το στέλεχος Η1Ν1

Η γρίπη Η1Ν1 οφείλεται σε έναν ιό που εμφανίστη-

κε το 2009 και έπληξε αρχικά τους χοίρους. Αλλά

μεταπήδησε στους ανθρώπους, μολύνοντας πολύ

κόσμο. Αρχικά, η γρίπη αυτή ονομάστηκε γρίπη των

χοίρων, γιατί ο ιός περιέχει γονίδια από τον ιό της

γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων

σε έναν συνδυασμό που δεν είχε εμφανιστεί ξανά. Τα συμπτώματα της γρίπης Η1Ν1 περιλαμβάνουν

αιφνίδια έναρξη υψηλού πυρετού, βήχα, πόνο στους

μύες και στις αρθρώσεις. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί καταρροή, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, ρίγη, αίσθημα κόπωσης, διάρροια και έμετοι. Πρόκειται για

ιό για τον οποίο, δυστυχώς, δεν υπάρχει ανοσία στο

μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού αναπαραγω-

γικής ηλικίας και για τον λόγο αυτό προκάλεσε παν-

δημία γρίπης στο παρελθόν –ανοσία ενδέχεται να

έχουν κάποια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας [που είχαν

εκτεθεί σε ιούς τύπου Α (Η1Ν1) και κυκλοφορούσαν

πριν το 1957.

Μεταξύ των ιών που απομονώθηκαν από χοίρους

στην Κίνα μεταξύ 2011 και 2018, εντοπίστηκαν έξι

διαφορετικοί τύποι. Το 2011, οι κυρίαρχοι ιοί ήταν

παραλλαγές του ιού H1N1 της γρίπης των χοίρων

Γράφει η Λήδα Κοντογιαννοπούλου

που ελήφθησαν το 2013 και μέχρι το 2018 είχε γίνει ο κυρίαρχος και μοναδικός τύπος που απομονώθηκε. Αυτό συνέπεσε με μια εμφανή αύξηση της αναπνευστικής νόσου στους χοίρους, υποδηλώνοντας ότι ένας αρχικός ιός G4 είχε προσαρμοστεί ιδιαίτερα καλά στη μόλυνση των χοίρων και είχε αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό άλλους ιούς της γρίπης των χοίρων στην Κίνα, προκαλώντας μια σειρά από προβληματικούς ιούς G4 που άρχισαν να κυκλοφορούν. Σε μια παλιότερη μελέτη, δείγματα αίματος από εργάτες χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων (που έχουν τακτική επαφή με χοίρους) και από τον ευρύτερο πληθυσμό στη συνέχεια εξετάστηκαν για την παρουσία αντισωμάτων που αναγνωρίζουν τους ιούς G4. Παραδόξως, το 10% των δειγμάτων από αγρότες και περίπου το 4% των δειγμάτων από τον γενικό πληθυσμό περιείχαν τέτοια αντισώματα. Αυτό υποδηλώνει ότι οι ιοί G4 έχουν ήδη μολύνει ανθρώπους. Η συχνότητα των θετικών δειγμάτων, άρα, και η συχνότητα μόλυνσης, είχε αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι ιοί G4 φαίνεται να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά για έναν δυνητικά πανδημικό ιό –αποτελεσματική δέσμευση και αναπαραγωγή σε ανθρώπινα αναπνευστικά κύτταρα, υψηλή μολυσματικότητα και μετάδοση σε κουνάβια και έλλειψη υπάρχουσας ανοσίας από άλλους ιούς ή εμβόλια γρίπης. Προς το παρόν, αυτοί οι ιοί γενικά δεν προκαλούν σοβαρές ασθένειες ούτε εξαπλώνονται εύκολα. Αλλά μπορεί να αντιπροσωπεύουν ιούς που έχουν ήδη προσαρμοστεί σε μεγάλο βαθμό για να μολύνουν ανθρώπους, που απαιτούν μόνο μικρές προσαρμογές για να γίνουν ξαφνικά επικίνδυνοι. Αυτό προκαλεί πραγματική ανησυχία.

σία της συνέχισης αυτού του είδους της έρευνας ακόμα και όταν αντιμετωπίζουμε την πανδημία του κορωνοϊού.

Το στέλεχος Η5Ν1

Μια νέα πανδημία θα μπορούσε να συμβεί και από κάποιο στέλεχος της γρίπης των πτηνών, της γρίπης H5N1, που εμφανίστηκε στην Κίνα το 1996. Το τρέχον στέλεχος της γρίπης των πτηνών εμφανίστηκε το 2020/21. Προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία τους τελευταίους μήνες, με εκατοντάδες εκατομμύρια πτηνά να έχουν πεθάνει από τον ιό από τον Οκτώβριο του 2021. Μέχρι τον Δεκέμβριο είχαν πληγεί 37 χώρες και είχαν εντοπιστεί 2.500 εστίες σε πτηνοτροφεία. Το στέλεχος H5N1 έχει μεταπηδήσει από τα πτηνά στα θηλαστικά και έχουν καταγραφεί ορισμένα κρούσματα στον άνθρωπο. Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούνται κρούσματα της γρίπης των πτηνών Η5Ν1 σε μινκ, βίδρες, αλεπούδες και θαλάσσια λιοντάρια. Ένας εργαζόμενος σε πτηνοτροφείο στην Ισπανία προσβλήθηκε από την γρίπη των πτηνών στα τέλη Σεπτεμβρίου, σε μια σπάνια περίπτωση μετάδοσης της νόσου στον άνθρωπο. Τον περασμένο Φεβρουάριο ένα 11χρονο παιδί στην Καμπότζη πέθανε από γρίπη των πτηνών, προκαλώντας ανησυχία για τη μετάδοση από άγρια πτηνά και πουλερικά στους ανθρώπους. Μικρό ποσοστό ανθρώπων έχει αρρωστήσει ύστερα από επαφή με μολυσμένα πτηνά και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

του 2009.

Συγκεκριμένα, ένας τύπος (που αναφέρεται ως G4) εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε δείγματα

Το 2023, μια μελέτη ανέφερε ότι ένα νέο στέλεχος H1N1 σε χοίρους στην Κίνα έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει πανδημία, υπογραμμίζοντας τη σημα -

Να σημειωθεί ότι υπάρχουν περίπου 3 έως 5 εκατ. σοβαρά κρούσματα γρίπης παγκοσμίως κάθε χρόνο και από 290.000 έως 650.000 θάνατοι, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Έως τις 24 Φεβρουαρίου, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α. υπολόγισαν 25 εκατ. ασθένειες, 280.000 νοσηλείες και 18.000 θανάτους από τη γρίπη αυτή τη σεζόν.

στην Κίνα έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μια νέα πανδημία.

παραλλαγές της γρίπης Η1Ν1 ή Η5Ν1

Ζένια Σαριδάκη MD PhD

Παθολόγος Ογκολόγος, Πρόεδρος Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) Διευθύντρια στην Α’ Ογκολογική Κλινική Metropolitan Hospital, Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ»

Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ντάικου

πρόεδρος της ΕΟΠΕ εξηγεί στο «Περί Υγείας» πώς μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου, το αν η νόσος είναι κληρονομική, τις ενέργειες του ασθενή μετά τη θεραπεία, καθώς και τις δράσεις της εταιρείας.

- Πώς μπορώ να μειώσω τις πιθανότητες να

πάθω καρκίνο;

Αν και ο καρκίνος στις μέρες μας θα πρέπει να λογίζεται ως πανδημία, είναι γεγονός ότι το 50%, οι μισές περιπτώσεις καρκίνου, δηλαδή, δεν θα υπήρχε, αν όλοι μας υιοθετούσαμε και ακολουθούσαμε καθημερινά ορισμένες απλές καλές συνήθειες. Η σωστή

διατροφή και η συστηματική άσκηση, η διατήρηση

ενός ιδανικού σωματικού βάρους, η αποφυγή της μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ, η μη έναρξη ή η διακοπή

του καπνίσματος, είναι κάποια απλά καθημερινά βήματα που μας θωρακίζουν. Επίσης, η αποφυγή στην υπερβολική έκθεση στον ήλιο και ο εμβολιασμός (για παράδειγμα με το εμβόλιο ενάντια στον HPV) μας προστατεύουν. Αυτά, σε συνδυασμό με την πρόληψη, μέσω της διενέργειας των ενδεδειγμένων συγκεκριμένων προληπτικών εξετάσεων, με τις οποίες θα μπορέσουν οι γιατροί μας, οι ογκολόγοι, να αναγνωρίσουν και να διορθώσουν με τις κατάλληλες θεραπευτικές παρεμβάσεις προ-καρκινικές καταστάσεις, αλλά και να διαπιστώσουν έγκαιρα τον καρκίνο, είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε, για να έχουμε υγεία

στη ζωή μας. Ιδανικά, όλα τα παραπάνω θα πρέπει να

τα συνδυάζουμε με την καλή ψυχολογία και τη θετική

σκέψη και, φυσικά, με τη μείωση του άγχους.

- Βρίσκομαι σε υψηλότερο κίνδυνο, εάν άτομα του οικογενειακού μου περιβάλλοντος έχουν

ή είχαν καρκίνο; Η τεράστια πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου ανήκουν στην ομάδα των σποραδικών καρκίνων, των καρκίνων, δηλαδή, που έχουν προκύψει τυχαία. Σε ένα μικρό ποσοστό, το οποίο διαφέρει από τύπο σε τύπο, ο καρκίνος μπορεί να είναι κληρονομικός (αν έχει διαπιστωθεί συγκεκριμένη προδιάθεση) ή

οικογενής (αν υπάρχουν αρκετά περιστατικά στην οικογένεια, αλλά δεν έχει διαπιστωθεί συγκεκριμένη

προδιάθεση). Οπότε στην ερώτησή σας, μπορώ να πω γενικά ναι, αλλά η απάντηση εξατομικεύεται, ανάλογα με την περίπτωση, τον τύπο καρκίνου, την οικογένεια, άλλα χαρακτηριστικά κοκ. Για παράδειγμα, στον καρκίνο του μαστού, ένα ποσοστό 5%-10% ανήκει στην κατηγορία των κληρονομικών καρκίνων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού και των ωοθηκών συνήθως οφείλεται σε μεταλλάξεις, κυρίως, στα γονίδια BRCA1/2, αλλά σε μικρότερο βαθμό και σε άλλα γονίδια ενδιάμεσου κινδύνου, τα οποία μπορεί, επίσης, να εμπλέκονται. Από εξαμήνου περίπου έχει εγκριθεί ο γονιδιακός αυτός έλεγχος, η εκτίμηση αυτής της ενδεχόμενης ύπαρξης κληρονομικότητας και στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, πολύ ορθά, σε επιλεγμένο πληθυσμό που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια και αυτό είναι ένα βήμα τεράστιας σημασίας και πάγιο αίτημα χρόνων της Εταιρείας μας, της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος. Ένας σαφώς μεγαλύτερος αριθμός γυναικών θα μπορέσει να υποβληθεί με αυτό τον τρόπο στον απαραίτητο έλεγχο, μιας και οι εξετάσεις αυτές είναι ακριβές, και πολλές γυναίκες δεν μπορούσαν να τις καλύψουν μέχρι πρότινος. Στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, βέβαια, δεν περιλαμβάνονται όλες οι κατηγορίες γυναικών, που θα πρέπει να ελεγχθούν, βάσει ιατρικών κριτηρίων ούτε και οι άντρες ασθενείς με καρκίνο μαστού, οι οποίοι, επίσης, πρέπει να υποβληθούν σε αυτό τον έλεγχο. Για αυτές τις περιπτώσεις, η εταιρεία μας, η ΕΟΠΕ με τη συνδρομή της ομάδας «Γυναίκες στην Ογκολογία», μέσω

«Το50%τωνπεριπτώσεωνκαρκίνουδεν

θαυπήρχεανακολουθούσαμεκαθημερινά

ορισμένεςαπλέςκαλέςσυνήθειες»

Καταρρίπτοντας τους μύθους γύρω από τον γυναικείο οργασμό

Όλες οι απαντήσεις στα

Aπό τη σωματική και ψυχολογική του διάσταση, ως τις αντιλήψεις και τους μύθους

που συνδέονται με τον πολυπόθητο και

εκρηκτικό οργασμό, υπάρχουν πληροφορίες που ενδεχομένως να μπερδεύουν

τις γυναίκες και να προκαλούν αντιλογίες ανάμεσα

στους ειδικούς. Στο παρόν άρθρο θα προσπαθή-

σουμε να απαντήσουμε τα κύρια και διαρκή ερω-

τήματα που εκφράζει, η πλειοψηφία των γυναικών

στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.

Αρχικά, είναι σημαντικό να εξηγήσουμε τι είναι ο

οργασμός. Γνωρίζουμε πως, ως διαδικασία, ξεκινά από τον εγκέφαλο και καταλήγει στα γεννητικά όργανα. Η γυναίκα από το πρώτο στάδιο της επιθυμίας, ξυπνά σωματικά και ψυχικά, απαντώντας στα σεξουαλικά ερεθίσματα που υπάρχουν και πολλαπλασιάζονται στο στάδιο που ακολουθεί, αυτό της διέγερσης. Κατά το δεύτερο στάδιο, το σώμα της προετοιμάζεται, υπάρχει κολπική εφύγρανση, σφίγγουν οι μύες και αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος στο στήθος και τα γεννητικά όργανα. Ακολουθεί

η φάση πλατό, όπου είναι το οργασμικό οροπέδιο, κατά το οποίο ο κόλπος εσωτερικά διαστέλλεται

και φουσκώνει, ενώ εξωτερικά είναι ελαστικός όσο χρειάζεται, με σκοπό να υποδεχτεί το πέος του συντρόφου της (αυτός είναι και ο λόγος που το μήκος του πέους δεν παίζει ρόλο). Μετά το πλατό, λοιπόν, είναι το στάδιο του οργασμού, όπου το σώμα «απελευθερώνεται», καθώς οι μύες χαλαρώνουν και το αίμα δεν είναι συγκεντρωμένο μόνο στη γεννητική περιοχή και το στήθος. Τελικώς, η γυναίκα εισέρχεται στο στάδιο της χαλάρωσης, όπου το σώμα της πλέον επιστρέφει στη φυσιολογική κατάσταση.

Ο διαρκής προβληματισμός, η ανησυχία και το κυνήγι απομακρύνουν τον οργασμό. Οι περιπτώσεις

αυτές είναι που υπάρχει και διαταραχή του οργασμού και η παρέμβαση του ψυχολόγου-θεραπευτή

σεξουαλικής υγείας είναι απαραίτητη. Η ολοκλήρωση κάθε σεξουαλικής επαφής με την οργασμική

κορύφωση της γυναίκας είναι ένας μύθος. Ο οργασμός δεν είναι μία απαραίτητη και καθοριστική

παράμετρος που θα αποδείξει την ικανοποίηση της γυναίκας. Πρόκειται για μία σύνθετη διαδικασία που μπορεί να διακοπεί ή να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη, μία

τραυματική εμπειρία, φοβίες, κακές διαπροσωπικές σχέσεις) και, τελικά, η γυναίκα να μην κορυφώσει. Συχνά, γίνεται λόγος πως οι γυναίκες είναι πιο εγκεφαλικές από τους άνδρες, αναφορικά με το σεξ. Και αυτό είναι η πραγματικότητα, καθώς η γυναικεία σεξουαλικότητα συνδέεται άμεσα με τον εγκέφαλο. Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται και με τη διαφορετικότητα που υπάρχει στον οργασμό της κάθε γυναίκας. Σύμφωνα με τα στάδια της σεξουαλικής λειτουργίας του ανθρώπου, μία σκέψη, μία εικόνα, ένα άγγιγμα, ακόμα και ένα άρωμα μπορούν να ξυπνήσουν τη σεξουαλική επιθυμία σε μία γυναίκα και εν συνεχεία να ενεργοποιηθούν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου της που θα πυροδοτήσουν την έκκριση ορμονών που θα την προετοιμάσουν για τη σεξουαλική επαφή (ντοπαμίνη, ωκυτοκίνη και τεστοστερόνη).

σχετικά με τη διαδικασία.

Συνεπώς, πρόκειται για ένα σημείο που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στη διέγερση όσο και στην οργασμική κορύφωση της γυναίκας.

Γράφει ο Δρ Θάνος Ασκητής Ψυχίατρος – Σεξολόγος Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC, Πρόεδρος

ινστιτούτου ψυχικής

και σεξουαλικής υγείας Μέλος ΕΨΕ, APA/USA, ISSM/ESSM

Η διαμάχη μεταξύ κολπικού και κλειτοριδικού οργασμού είναι διαχρονική. Υπάρχουν γυναίκες που δηλώνουν αδύνατη την επίτευξη κολπικού οργασμού, καθώς και άλλες που κορυφώνουν οργασμικά μεικτά. Ο μύθος που ισχυροποιήθηκε με θεωρίες του Φρόυντ και ήθελε τον κλειτοριδικό αυνανισμό να είναι «παιδικός», έχει πια καταρριφθεί από τους επιστήμονες του σήμερα. Είναι αποδεδειγμένο πως ο οργασμός είναι ένας και πως η επίτευξή του είναι ξεκάθαρα πιο εύκολη, μέσω της κλειτορίδας. Πρόκειται για σημείο γεμάτο νευρικές απολήξεις (περισσότερες και από όσες υπάρχουν στο πέος). Μελέτες έχουν δείξει πως η κλειτορίδα διεγείρεται, όπως και το πέος, όταν παρακολουθείται υλικό σεξουαλικού περιεχομένου.

Επιπλέον, το κεφάλαιο των πολλαπλών οργασμών δημιουργεί ερωτηματικά. Πολλοί δεν γνωρίζουν τι είναι και αν είναι κάτι πλασματικό ή εφικτό. Ο οργασμός της κάθε γυναίκας μπορεί να είναι μοναδικός (μία και μόνο οργασμική κορύφωση), πολλαπλός (πολλοί μικροί οργασμοί που ακολουθούνται από έναν κορυφαίο), καθώς και διακοπτόμενοι (κορυφώνουν σταδιακά, αλλά διακόπτονται, κορυφώνουν πάλι και διακόπτονται ξανά). Το τελευταίο είδος σχετίζεται με μία ασταθή ψυχολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από άγχος ή και κάποιο γυναικολογικό πρόβλημα. Κάθε γυναίκα έχει έναν από αυτούς τους τύπους οργασμού και αυτό καθορίζεται από παράγοντες, όπως οι εμπειρίες της, η οργανική της λειτουργία, η σχέση της με τον σύντροφό της, καθώς και οι αντιλήψεις της, αναφορικά με τη σεξουαλικότητά της. Κλείνοντας, είναι απαραίτητο να γνωρίζει κάθε γυναίκα πως ο χρόνος είναι σύμμαχός της, αναφορικά με τον οργασμό της. Η ενεργή συμμετοχή του συντρόφου της, τόσο κατά τη διάρκεια του σεξ όσο και στην καθημερινότητα του ζευγαριού, μπορεί να ενισχύσει τη συναισθηματική σύνδεση και τη σεξουαλική επικοινωνία, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν στη γυναίκα να βιώσει την ηδονή του οργασμού.

κύρια ερωτήματα,

Ψυχική υγεία και εμμηνόπαυση

Τα ψυχολογικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι συχνά χειρότερα από τα σωματικά.

Hπεριεμμηνόπαυση θεωρείται συνήθως

η αφετηρία για την ανάπτυξη διαφό-

ρων διαταραχών, ειδικά, για τις γυναίκες

που εμφανίζουν σοβαρά συμπτώματα.

Ωστόσο, τα συμπτώματα της περιεμμη-

νόπαυσης μπορεί να έχουν μόνιμη επίδραση στην

ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής των γυναικών

και στη μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο.

Η εμμηνόπαυση θεωρείται μια φυσιολογική βιολογική κατάσταση. Ωστόσο, ορισμένες μεταβολές επηρεάζουν τη λειτουργικότητα των γυναικών, σε σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό επίπεδο.

Σε μεγάλο ποσοστό οι γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα αγγειοκινιτικής φύσεως και εξάψεις.

Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των γυναικών ως προς

τον ρυθμό που εμφανίζονται αυτά τα συμπτώματα

και τη διάρκεια που έχουν.

Τα ψυχολογικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

είναι συχνά χειρότερα από τα σωματικά. Συναισθή-

ματα κενού, ανικανότητας, αυτολύπησης, κακοδιαθεσίας και μελαγχολίας είναι τα πιο συχνά που μπορούν να βιώνουν οι γυναίκες σε αυτό το μεταβατικό στάδιο της ζωής τους. Σε άλλες γυναίκες πάλι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η ευερεθιστότητα, η αίσθηση στέρησης, η υπερένταση και η

οργή. Σε άλλες το χειρότερο σύμπτωμα είναι η εξάντληση, ένα συναίσθημα απόλυτης ανικανότητας να κάνουν τα καθημερινά τους καθήκοντα. Άλλες πάλι είναι αφηρημένες, νιώθουν ταραγμένες, έχουν την αίσθηση ότι το μυαλό τους δεν λειτουργεί καλά, ξεχνάνε εύκολα και νιώθουν ότι ζουν έναν εφιάλτη. Μερικές γυναίκες αισθάνονται ανεπιθύμητες και απέχουν από τη σεξουαλική ζωή.

Ένα ποσοστό γυναικών βιώνει όλες αυτές τις εναλλαγές στη διάθεσή του, ένα ποσοστό τις βιώνει ελάχιστα και υπάρχουν και οι πολύ τυχερές που δεν θα νιώσουν καμία τέτοια διάθεση. Τα περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα και ανησυχίες στη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, καθώς και όλες οι φοβίες που γεννιούνται σε αυτή την περίοδο της γυναίκας, οφείλονται στην άγνοια του φαινομένου και στην «αλλαγή στη ζωή» που, ενώ το βιώνουν, γνωρίζουν πάρα πολύ λίγα, έχοντας μια αόριστη γνώση. Αποτέλεσμα όλης αυτής της άγνοιας είναι να φοβούνται ότι η ερωτική τους ζωή θα τελειώσει, ότι ο σύντροφος

Γράφει η Αθανασία Παππά Επισκέπτρια υγείας Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης

Διεύθυνση: Σταδίου 51 - Ομόνοια www.eletem.org Ε-mail: info@eletem.org & emminopausis@hotmail.com

ή ο σύζυγος θα πάψει να ενδιαφέρεται, ότι η υγεία τους θα χειροτερέψει, ότι το μυαλό

τους θα εξασθενίσει.

Το χειρότερο συναίσθημα που

μπορεί να βιώσει μια γυναίκα

είναι να νιώθει ότι όλη αυτή

την αλλαγή την περνά μόνη

της και προφανώς σπάνια

εκμυστηρεύεται αυτή την

κατάσταση στους γύρω της, όπως στα παιδιά της ή στον

σύντροφό της. Δύσκολα κάποιος θα κατανοήσει και θα

καταλάβει αυτές τις αλλαγές.

Οι γυναίκες αναζητούν την

υπομονή, τη συμπάθεια και την κατανόηση σε όλες αυτές

τις εναλλαγές που θα προκύψουν στη διάθεσή τους.

Είναι αρκετές εκείνες οι γυναίκες που έχουν ακούσει τόσα πολλά για αυτά τα συμπτώματα κατάθλιψης και νιώθουν ότι θα

περάσουν μια μεγάλη κρίση και ότι τα

καλύτερα χρόνια της ζωής τους έχουν τελειώσει.

Η εμμηνόπαυση, φυσικά, και δεν

σημαίνει το τέλος της σεξουαλικής ζωής και δεν φέρνει το γρήγορο ξεθώριασμα της γυναικείας γοητείας, όπως νιώθουν κάποιες γυναίκες, επειδή ο ωοθηκικός ρυθμός έχει πια σταματήσει. Με τόσες σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που συμβαίνουν, δεν πρέπει να ξαφνιαστείτε, αν διαπιστώσετε ότι η σεξουαλική σας ζωή αλλάζει. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας. Τα μειωμένα επίπεδα ορμονών μπορούν να προκαλέσουν κολπική ξηρότητα ή επώδυνη σεξουαλική επαφή. Σε μειωμένη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να οδηγήσουν και τα καρδιακά προβλήματα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η αρθρίτιδα κ.λπ., όπως επίσης, και διάφορες φαρμακευτικές αγωγές, π.χ. τα αντικαταθλιπτικά ή τα χάπια για την υπέρταση. Οι εξάψεις και ο κακός ύπνος μπορεί να περιορίσουν την ικανότητα για σεξ. Η απώλεια ύπνου επιβαρύνει την ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας, λόγω της μείωσης της οιστραδιόλης. Όταν η διάθεση των γυναικών διαταράσσεται, υπάρχουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης και όσο αυξάνεται η σοβαρότητα των εξάψεων τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα των αϋπνιών και μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες γνωστικού επιπέδου και άλλες ψυχολογικές παραμέτρους, όπως εκδήλωση άγχους, φοβιών, πανικού και έντονο στρες. Η βελτίωση των διαταραχών του ύπνου μπορεί να βελτιωθεί με συστηματική σωματική άσκηση.

Η άσκηση βελτιώνει τόσο τη διάθεση όσο και την οστική μάζα στις περιεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Οι τρόποι χαλάρωσης μπορεί να βελτιώνουν την ευεξία, αλλά δεν έχουν σταθερή και επιβεβαιωμένη επίδραση στις εξάψεις. Είναι γνωστό ότι ο παθητικός καθιστικός τρόπος ζωής οδηγεί σε κακή σωματική υγεία και σε μειωμένη λειτουργικότητα. Η λειτουργική ικανότητα μπορεί να φθίνει μετά την εμμηνόπαυση, λόγω κόπωσης, αναιμίας, πόνων στις αρθρώσεις, παχυσαρκίας, διαταραχών του θυρεοειδούς και άλλων καταστάσεων. Οι γυναίκες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να διατηρούν ένα κατάλληλο σωματικό βάρος, υιοθετώντας υγιεινές διατροφικές συνήθειες και με κάθε τρόπο θα πρέπει να αποθαρρύνονται από το κάπνισμα.

Για την οικοδόμηση μιας υγιούς αυτοεκτίμησης των νεότερων γυναικών που θα τις συντροφεύει στη μετέπειτα ζωή τους, μεγαλώνοντας, θα πρέπει να δώσουμε βάση στην ενδυνάμωσή τους, ώστε να είναι καλύτερα εφοδιασμένες, για να αντιμετωπίσουν τα όψιμα χρόνια.

Η πολυπλοκότητα των μεταβολών και η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων καθιστούν επιτακτική τη συνεργασία των γυναικολόγων με τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας καθώς και με τους επισκέπτες υγείας, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των γυναικών.

Οι ασκήσεις Κέγκελ μπορούν να σας

βοηθήσουν αν έχετε ακράτεια ούρων

Η άσκηση των μυών του πυελικού εδάφους συνιστάται ως πρώτη γραμμή

θεραπείας για την ακράτεια ούρων, μαζί με αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Για μια χρόνια πάθηση υγείας που προκα -

λεί ντροπή σε αμέτρητους ανθρώπους

και κοστίζει δισεκατομμύρια, η ακράτεια

ούρων (ακούσια διαρροή ούρων) διατη -

ρεί χαμηλό προφίλ στα μέσα ενημέρω -

σης. Ωστόσο, η ακράτεια ούρων είναι μια κατά -

σταση που επηρεάζει την «ποιότητα ζωής που

σχετίζεται με την υγεία». Προκαλεί, φυσικά, κά -

ποια αμηχανία. Και φαίνεται, επίσης, να υπάρχει

η αίσθηση ότι πρόκειται για μια κατάσταση χαμηλής προτεραιότητας: δεν ανταποκρίνεται άμεσα

στις τρομερές επιπτώσεις των απειλητικών για τη

ζωή ασθενειών.

Αλλά αυτή η κατάσταση συνδέεται με την απώ -

λεια αυτοπεποίθησης και τη χαμηλή ποιότητα

ζωής. Είναι μια πάθηση που αυξάνεται με την ηλικία –περίπου οι μισοί από τους τροφίμους

ενός γηροκομείου υποφέρουν από ακράτεια ούρων. Μεγάλο είναι και το οικονομικό κόστος –στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι έχει ξεπεράσει τα 80 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.  Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Lund στη Σουηδία και του Πανεπιστημίου Leeds στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι η ακράτεια ούρων παραμελείται, ιδιαίτερα, μεταξύ των ηλικιωμένων. Ένας από τους ειδικούς ανέφερε: «Το 90% αυτών με ακράτεια ούρων αντιμετωπίζονται στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, αλλά τους δίνεται πολύ λίγη προσοχή». Κάποιος άλλος πρόσθεσε: «Η εύρεση των ασθενών δεν είναι εύκολη… Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συχνά λένε πως, όχι, δεν έχουμε ασθενείς με ακράτεια ούρων και μετά βλέπουν ότι ναι, έχουν».

Ασκήσεις Kegel ή

«πυελικού εδάφους»

Πολλοί έχουν ακούσει για τις ασκήσεις Kegel

ή «πυελικού εδάφους» και πιθανότατα έχουν

μια αόριστη αίσθηση για το τί είναι. Το πυελι -

κό έδαφος είναι μια ομάδα μυών που εκτείνε -

ται από το ηβικό οστό μέχρι το ουραίο οστό

και μεταξύ των οστών που καθόμαστε, επενδύοντας τη βάση της λεκάνης.

Ο ρόλος των μυών του πυελικού εδάφους

είναι να διατηρούνται όλα τα όργανα (κύ -

στη, μήτρα, έντερο) μέσα στη λεκάνη και

να κρατάμε τους σφιγκτήρες στην ουρο -

δόχο κύστη και το έντερο κλειστούς (μέχρι

να είμαστε έτοιμοι να τους χαλαρώσουμε

στην τουαλέτα). Επίσης, παρέχουν σεξουαλική αίσθηση και συνεργάζονται με άλλους μύες του πυρήνα του σώματος, για να βοηθήσετε στη σταθερότητα του κορμού. Όλοι οι άνθρωποι έχουν μύες του πυελικού

Γράφει ο Γιάννης Παλαιολόγου

εδάφους, αλλά ο τοκετός είναι ένας κοινός λόγος για τον οποίο οι μύες του πυελικού εδάφους εξασθενούν στις γυναίκες. Η διαρροή της ουροδόχου κύστης και η πρόπτωση των πυελικών οργάνων είναι κοινά παράπονα για τις γυναίκες όλων των ηλικιών. Περίπου μία στις τρεις γυναίκες θα παρουσιάσει ακράτεια ούρων κάποια στιγμή στη ζωή της, ειδικά, αν έχει κάνει μωρό. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την επαναλαμβανόμενη άρση βαρών, την καταπόνηση λόγω δυσκοιλιότητας, τη μεταφορά επιπλέον βάρους, τη χειρουργική επέμβαση της πυέλου και τις ορμονικές αλλαγές.

Η άσκηση των μυών του πυελικού εδάφους συνιστάται ως πρώτη γραμμή θεραπείας για την ακράτεια ούρων, μαζί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως υγιείς συνήθειες της ουροδόχου κύ -

στης και του εντέρου, καλή γενική φυσική κατάσταση και διαχείριση του βάρους.

Το να κάνετε τις ασκήσεις Kegel είναι πολύ εύκολο, όταν ξέρετε πώς. Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, δεν χρειάζεται να ξαπλώνετε στο πάτωμα, για να ασκήσετε το πυελικό σας έδαφος. Εάν κάθεστε στην τουαλέτα για να ουρήσετε, δοκιμάστε να σταματήσετε την ούρηση στη μέση για μερικά δευτερόλεπτα και μετά συνεχίστε. Εάν το κάνετε με επιτυχία, έχετε βρει μερικούς από τους μύες του πυελικού εδάφους σας. Στη συνέχεια, δοκιμάστε να πιέσετε τους μύες, γύρω από τον πρωκτό, σαν να κρατάτε κάποιον αέρα. Όταν κάνετε ασκήσεις πυελικού εδάφους, πιέζετε όλους αυτούς τους μύες ταυτόχρονα. Κρατήστε τη συμπίεση για 8-10 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια χαλαρώστε για το ίδιο χρονικό διάστημα. Επαναλάβετε το ίδιο έως 10 φορές και κάντε το τρεις φορές την ημέρα. Αυτή είναι μια πολύ καλή καθημερινή προπόνηση. Το καλό με τις ασκήσεις Kegel είναι ότι μπορείτε να τις κάνετε σχεδόν οπουδήποτε, στο λεωφορείο, οδηγώντας ή παρακολουθώντας τηλεόραση.

Οι φυσικοθεραπευτές του πυελικού εδάφους είναι επαγγελματίες υγείας, ειδικά εκπαιδευμένοι, για να σας δώσουν εξατομικευμένες συμβουλές για τα συμπτώματα του πυελικού εδάφους σας, με βάση μια αξιολόγηση και τις περιστάσεις σας. Πιθανότατα θα σας συστήσουν καθημερινές ασκήσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν γρήγορες συσπάσεις των μυών του πυελικού εδάφους και ασκήσεις συντονισμού. Εκείνοι που δυσκολεύονται να τηρήσουν τις ασκήσεις ή που δεν έχουν πρόσβαση σε μια κατάλληλη φυσικοθεραπεία μπορεί να ενδιαφέρονται να δοκιμάσουν συσκευές βιοανάδρασης. Αυτές οι συσκευές και οι σχετικές εφαρμογές τους έχουν σχεδιαστεί, για να σας δίνουν περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με το πώς και πότε να κάνετε τις ασκήσεις σας, να σας υπενθυμίζουν να τις κάνετε και να σας βοηθούν να παραμείνετε στο πρόγραμμα.

Η διατήρηση των κινήτρων μπορεί να είναι δύσκολη. Η έρευνα δείχνει ότι συνήθως χρειάζονται τουλάχιστον 6-12 εβδομάδες προπόνησης του πυελικού εδάφους, για να έρθουν τα αποτελέσματα (όπως και όταν επισκεπτόμαστε το γυμναστήριο, δεν μπορούμε να χτίσουμε μύες από τη μια μέρα στην άλλη).

Υπουργείο Υγείας: Ξεκινά το πρόγραμμα

δωρεάν εξετάσεις καρκίνου μήτρας

εκινά το επόμενο διάστημα

από το Υπουργείο Υγείας

το πρόγραμμα για δωρεάν

προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου

μήτρας για όλες τις γυναίκες 21-65

ετών. Αν και σημειώθηκαν καθυ

στερήσεις, σε σχέση με τον αρχικό

σχεδιασμό, όπως παραδέχθηκε

η γενική γραμματέας Δημόσιας

Υγείας κ. Ειρήνη Αγαπηδάκη, την

επόμενη εβδομάδα αναμένεται

να δημοσιευτεί η πρόσκληση για

τη συμμετοχή των γιατρών στο

πρόγραμμα του καρκίνου τραχήλου

μήτρας.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει

δωρεάν εξετάσεις, όπως HPV, DNA

τεστ, κολπόσκόπηση, τεστ ΠΑΠ

και βιοψία, για όλες τις γυναίκες

21-65 ετών.

Ποια προγράμματα τρέχουν;

Παράλληλα, το υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με την κ.  Αγαπηδάκη  βρίσκεται στην τελική φάση επεξεργασίας της υπουργικής απόφασης για τον προσυμπτωματικό έλεγχο των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αφορά

σε 5,5 εκατ. πολίτες, 30-70

ετών, και προ -

βλέπει δωρεάν έλεγχο λιπιδαιμικού προφίλ (εξετάσεις αίματος), προκειμένου να εντοπιστεί το μεταβολικό σύνδρομο, αλλά και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος στις κρίσιμες ηλικίες.

Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο παχέος εντέρου είναι στην τελική φάση του σχεδιασμού και αναμένεται να ξεκινήσει τις επόμενες έξι εβδομάδες.

Να σημειω -

θεί εδώ ότι το αρμόδιο

Υπουργείο αναμένεται

να υλοποιήσει

δύο προγράμματα, τα οποία αφορούν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Το ένα είναι το πρόγραμμα πρόληψης

για τον καρκίνο δέρματος, που θα ομάδες που ασκούν χειρωνακτικές εργασίες, όπως είναι οι αλιείς, οι

γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι.

Το δεύτερο είναι το πρόγραμμα έγκαιρης ανίχνευσης του καρκίνου πνεύμονα για καπνιστές κατά κύριο λόγο.

«Με αυτά τα προγράμματα ανέφερε η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας η χώρα μας πλαισιώνει για πρώτη φορά τον τομέα της οργανωμένης πρόληψης και είναι σε θέση να κάνει πράξη το σύνθημα “η πρόληψη σώζει ζωές.” Μας ενδιαφέρει πλέον να αρχίσουμε στην πατρίδα μας να διεκδικούμε και ως πολίτες και ως θεσμικοί λειτουργοί αυτό που είναι πραγματικότητα στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και διεθνώς: δεν μας ενδιαφέρει απλώς να ζήσουμε περισσότερα χρόνια, αλλά να έχουμε περισσότερα χρόνια υγιούς ζωής».

Η έρευνα, όμως, δείχνει ότι  το 30-40% των γυναικών φορέων

αιμορροφιλίας εμφανίζουν ανώμαλη αιμορραγία.

Περίπου το 25% των γυναικών αναφέρουν έντονη έμμηνο ρύση κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών τους ετών. Έως και το 15% από αυτές έχουν μια υποκείμενη αιμορραγική διαταραχή, ωστόσο, οι περισσότερες δεν λαμβάνουν αυτή τη διάγνωση ποτέ. Αυτές οι γυναίκες

κινδυνεύουν από οξείες αιμορραγίες που οδηγούν σε μεταγγίσεις αίματος. Μια γυναίκα με φυσιολογική περίοδο χάνει από έξι έως οκτώ κουταλάκια του γλυκού αίμα σε κάθε περίοδο. Κατά μέσο όρο, η αιμορραγία διαρκεί πέντε ημέρες, αλλά μια φυσιολογική περίοδος, μπορεί να διαρκέσει έως και οκτώ ημέρες. Η προσπάθεια να υπολογίσετε την ποσότητα της απώλειας αίματος μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα πιθανότατα έχετε βαριές περιόδους: αιμορραγία που φτάνει στα ρούχα πρέπει να αλλάζετε ταμπόν κάθε μία έως δύο ώρες έχετε μεγάλους θρόμβους αποφεύγετε να βγείτε από το σπίτι τις πιο βαριές μέρες έχετε περιόδους που παρεμβαίνουν στη σωματική, συναισθηματική ή κοινωνική σας ζωή Πολλές γυναίκες με έντονες περιόδους βιώνουν, επίσης, έντονους πόνους περιόδου.

Οι βαριές περίοδοι προκαλούνται συχνότερα από: προβλήματα που σχετίζονται με τις ορμόνες. Οι αιτίες περιλαμβάνουν περιεμμηνόπαυση, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή παθήσεις του θυρεοειδούς.

αλλαγές εντός της μήτρας, όπως ινομυώματα ή πολύποδες (καλοήθεις αναπτύξεις ιστών από το τοίχωμα της μήτρας). Λιγότερο συχνά, ο καρκίνος ή οι προκαρκινικές αλλαγές μπορεί να είναι η αιτία βαριάς αιμορραγίας. Οι γιατροί αναζητούν ξαφνικές αλλαγές στα πρότυπα αιμορραγίας ή κολπική αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση.

διαταραχές του αίματος. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να έχουν περισσότερες από μία αιτίες. Ωστόσο, περίπου οι μισές γυναίκες με βαριά αιμορραγία δεν θα έχουν κάποια αναγνωρίσιμη αιτία, ακόμα και μετά από εξέταση. Tα συμπτώματα θα εξακολουθούν να χρειάζονται θεραπεία.

Αιμορραγικές διαταραχές

Η 17η Απριλίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αιμορροφιλίας, που επικεντρώνεται στην ενημέρωση, σχετικά με την αιμορροφιλία. Ένα ερώτημα είναι τι σημαίνει να είναι μια γυναίκα «φορέας» αιμορροφιλίας. Οι αιμορραγικές διαταραχές που επηρεάζουν τις γυναίκες, περιλαμβάνουν τη νόσο von Willebrand και την αιμορροφιλία –και οι δύο εί -

και προκαλούνται από χαμηλά επίπεδα «παραγόντων πήξης» (πρωτεΐνες που απαιτούνται για τη φυσιολογική πήξη του αίματος). Σε οικογένειες με αιμορραγική διαταραχή, είναι σύνηθες για τις γυναίκες να μη συνειδητοποιούν ότι η περίοδός τους είναι βαριά, επειδή άλλες προσβεβλημένες γυναίκες στην οικογένεια έχουν παρόμοια προβλήματα. Γι’ αυτές, οι βαριές περίοδοι φαίνονται φυσιολογικές. Υπάρχει έλλειψη ακριβών πληροφοριών, σχετικά με τις φυσιολογικές έναντι των μη φυσιολογικών περιόδων. Ένα χαρακτηριστικό των βαριών περιόδων είναι η σιδηροπενική αναιμία, κάτι που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, γιατί οδηγεί σε κόπωση και δύσπνοια, καθώς και σε κακή απόδοση στο σχολείο και την εργασία. Η έλλειψη σιδήρου και οι έντονες περίοδοι αγνοούνται συχνά, αλλά μπορεί να είναι

ναι κληρονομικές

σημάδια μιας

υποκείμενης αιμορραγικής διαταραχής. Και τα δύο αντιμετωπίζονται εύκολα, μόλις γίνει η διάγνωση.

Οι γυναίκες που είναι φορείς αιμορροφιλίας πολύ συχνά θεωρούνται «μόνο φορείς» –ικανές να μεταδώσουν ένα μεταλλαγμένο γονίδιο στα παιδιά τους. Η αιμορραγία τους συχνά δεν αντιμετωπίζεται, εξαιτίας αυτής της παρανόησης. Η έρευνα, όμως, δείχνει ότι το 30-40% των φορέων αιμορροφιλίας εμφανίζουν ανώμαλη αιμορραγία, συμπεριλαμβανομένων των βαριών περιόδων, της αιμορραγίας μετά τον τοκετό και της αιμορραγίας των αρθρώσεων. Ορισμένες, αλλά όχι όλες, έχουν χαμηλά επίπεδα παραγόντων πήξης.

Αποτελεσματικές θεραπείες για βαριές περιόδους σε γυναίκες με αιμορραγικές διαταραχές είναι ευρέως διαθέσιμες. Αυτές περιλαμβάνουν το από του στόματος αντισυλληπτικό χάπι και φάρμακα, όπως το τρανεξαμικό οξύ (εμποδίζει τη διάσπαση του θρόμβου) και τη δεσμοπρεσσίνη (αυξάνει τα επίπεδα του παράγοντα πήξης). Υπάρχουν, επίσης, γυναικολογικές επιλογές, όπως η ενδομήτρια συσκευή λεβονοργεστρέλης και η αφαίρεση του ενδομητρίου.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι γυναίκες με αιμορραγικές διαταραχές απαιτούν εγχύσεις παράγοντα πήξης για τον έλεγχο της βαριάς περιόδου τους. Εάν υπάρχει έλλειψη σιδήρου, η λήψη συμπληρωμάτων είναι βασικό συστατικό της θεραπείας, καθώς βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Η διαιτητική πρόσληψη σιδήρου από μόνη της δεν αρκεί για τη διόρθωση της ανεπάρκειας σιδήρου, ιδιαίτερα, όταν έχει προκαλέσει αναιμία.

Ιστορικά, μεγάλο μέρος της έρευνας για την αιμορροφιλία, ήταν για τη βελτίωση της θεραπείας στους άνδρες με τη νόσο. Το βασικό στοιχείο είναι οι συχνές

ενδοφλέβιες εγχύσεις του παράγοντα πήξης που λείπει. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης καλύτερων θεραπειών και της δυνατότητας ίασης.

Η αναγνώριση ότι και οι γυναίκες μπορούν να έχουν αιμορροφιλία αυξάνεται, μέσω των προσπαθειών κάποιων οργανώσεων, όπως η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αιμορροφιλίας.

Ο ρόλος των νέων θεραπειών για τις γυναίκες με αιμορροφιλία δεν είναι ξεκάθαρος και απαιτείται πρόσθετη έρευνα, για να κατανοηθεί ακριβώς, γιατί αυτές οι γυναίκες αιμορραγούν. Μια μελέτη έδειξε ότι το σύστημα πήξης του αίματος των φορέων αιμορροφιλίας δεν αντιδρά στο αιμοστατικό στρες (στο τραύμα), όπως συμβαίνει στα υγιή άτομα. Απαιτείται ταχεία και διαρκής αύξηση των παραγόντων πήξης του αίματος, για να σταματήσει η αιμορραγία μετά από τραυματισμό.

Βαριές περίοδοι; Μπορεί να έχετε μια αδιάγνωστη αιμορραγική διαταραχή

8 κρίσιμα θέματα υγείας

και αντιμετωπίζουν προκλήσεις

1)

Καρδιαγγειακή

υγεία και πρόληψη

Η αντίληψη ότι οι γυναίκες αποτελούν ένα πληθυσμό χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, πρέπει να αναθεωρηθεί, καθ΄ όσον η καρδιαγγειακή νό-

σος στις γυναίκες έχει υψηλότερη θνητότητα απ’ ό,τι στους άνδρες, ενώ περίπου το 50% των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία, έχουν ήδη κακή καρδιαγγειακή υγεία. Η ανάγκη για μεγαλύτερη εγρήγορση και ενημέρωση για τη σημασία της πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας, των απειλητικών για τη ζωή καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, είναι απαραίτητη. H καρδιαγγειακή υγεία  μπορεί να γίνει βέλτιστη με την επικέντρωση στις υπάρχουσες ιδιαιτερότητες του φύλου, σχετικά με τους κύριους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως αρτηριακή

υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, οικογενής δυσλιπιδαιμία, κακή διατροφή, έλλειψη άσκησης, καθιστική ζωή, κάπνισμα, παχυσαρκία, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και το οικογενειακό ιστορικό για καρδιαγγειακή νόσο.

Μοναδικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου για τις γυναίκες σε νεαρή ηλικία –όπως ιδιαίτερες συνθήκες κατά την κύηση (αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, ανεπιθύμητη έκβαση), ορμονικοί παράγοντες (λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πρόωρη εμμηνόπαυση), καρδιοτοξική χημειοθεραπευτική αγωγή ή ακτινοθεραπεία και ανοσολογικά νοσήματα (πιο συχνά στις γυναίκες-ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτις)– αυξάνουν τον μελλοντικό καρδιαγγειακό κίνδυνο και χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας και αντιμετώπισης στις νέες γυναίκες.

2) Τα κύρια συμπτώματα

του εμφράγματος στη γυναίκα

Τα συχνότερα συμπτώματα του εμφράγματος δεν διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αυτά είναι έντονος πόνος ή δυσφορία στο στήθος, αλλά συχνά περιγράφονται και ως σφίξιμο, κάψιμο ή πίεση βαθιά και πίσω από το στέρνο. Συχνά ο πόνος αυτός επεκτείνεται στον λαιμό, την κάτω γνάθο, τους ώμους, τους βραχίονες και τους αγκώνες, όπου αποτελεί μια πολύ χαρακτηριστική αντανάκλαση. Κάποιες φορές ο πόνος επεκτείνεται ή και εντοπίζεται στην περιοχή του στομάχου και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μη ξεγελαστεί κανείς, θεωρώντας τον πόνο αυτό έλκος ή γαστρίτιδα. Ο πόνος του εμφράγματος συνήθως συνδυάζεται με αίσθημα αδυναμίας, ωχρότητα, ναυτία και έντονη εφίδρωση. Στις γυναίκες, ιδιαίτερα, το έμφραγμα εμφανίζεται κάποιες φορές με διαφορετικά από τα παραπάνω συμπτώματα. Έτσι, μπορεί να εμφανίσουν ζάλη, δυσκολία στην αναπνοή, έμετο, λιποθυμία, αίσθημα κόπωσης ή ακόμα και αυπνία. Αυτό οδηγεί πολλές φορές σε υποεκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασής τους. Τα παραπάνω συμπτώματα εύκολα αποδίδονται στις γυναίκες σε ψυχολογικά αίτια ή άγχος, με αποτέλεσμα να καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια από τον γιατρό και να καθυστερούν να λάβουν τη σωστή θεραπεία, με πολύ σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ίδια τους τη ζωή. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι συνήθως οι γυναίκες εμφανίζουν έμφραγμα σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά και σοβαρούς παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε αυτό, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η υψηλή χοληστερίνη που μπορεί να παραμένουν χωρίς διάγνωση και

θεραπεία για χρόνια, έχει σαν συνέπεια χειρότερη πορεία μετά από έμφραγμα σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι γυναίκες θα πρέπει να αναζητούν άμεσα ιατρική βοήθεια, εφόσον νιώσουν τα παραπάνω συμπτώματα, να γνωρίζουν και να «ακούν» το σώμα τους, να είναι ενημερωμένες για το κληρονομικό ιστορικό από την οικογένειά τους και ταυτόχρονα να μην αμελούν τακτικό έλεγχο των παραγόντων κινδύνου για έμφραγμα που προαναφέρθηκαν.

3) Οι γυναίκες θεωρούνται ευάλωτη ομάδα για την καρδιαγγειακή τους υγεία Οι καρδιαγγειακές νόσοι στις γυναίκες υποδιαγιγνώσκονται και υποθεραπεύονται τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν και η ευαισθητοποίηση για τις καρδιαγγειακές νόσους στις γυναίκες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, τόσο οι ίδιες οι γυναίκες όσο και οι ιατροί εξακολουθούν να υποεκτιμούν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο στις γυναίκες. Εξαιτίας της ευρέως διαδεδομένης άποψης ότι οι γυναίκες προστατεύονται από τα οιστρογόνα μέχρι την εμμηνόπαυση, πολλές νεότερες γυναίκες θεωρούν λανθασμένα ότι είναι άτρωτες και ότι δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζουν και να περιορίζουν τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους, όπως κάπνισμα, παχυσαρκία, αρτηριακή υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη, έλλειψη άσκησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου αυτών των γυναικών. Όσον αφορά στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, οι γυναίκες συχνά μπορεί να παρουσιάσουν διαφορετικά, μη τυπικά συμπτώματα σε σύγκριση με τους άνδρες. Δηλαδή, αντί του τυπικού θωρακικού-οπισθοστερνικού άλγους, μπορεί να εμφανίσουν δύσπνοια, ναυτία, έμετο και άτυπο άλγος

Οι γυναίκες θεωρούνται ευάλωτη ομάδα για την καρδιαγγειακή τους υγεία

σε όλες τις ηλικιακές τους φάσεις, υποστηρίζει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία.

Παχυσαρκία

Κώστας Αθανασάκης

Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πα.Δ.Α., Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών της Υγείας

Ευθύμιος Καπάνταης

Παθολόγος με Εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα

στοιχεία, η πορεία της παχυσαρκίας

λαμβάνει ανησυχητική τροπή, με την

Ελλάδα να κατέχει μία από τις υψηλές

θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη σε ποσοστά παχυσαρκίας των πολιτών της. Η θέση της ανεβαίνει ακόμα υψηλότερα, όσον αφορά το ποσοστό παχυσαρκίας στα παιδιά. Το 2019, παχύσαρκος ήταν 1 στους 6 πολίτες (17%) και σχεδόν 1 στους 2 (50%)

είχε βάρος πάνω από το φυσιολογικό. Αντίστοιχη

υψηλή συχνότητα παχυσαρκίας διαπιστώνεται και

στα παιδιά ηλικίας 7 έως 9 ετών. Μόνο το 30,3% του γενικού πληθυσμού έχει κανονικό βάρος.

Γενικά στοιχεία

Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία. Αναγνωρισμένη ως νόσος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί μια

πολυπαραγοντική κατάσταση, στενά συνδεδεμένη με τις ατομικές συμπεριφορές, τις οικογενειακές

συνθήκες και συνήθειες και τα κοινωνικά πρότυπα. Αυτές οι πολλαπλές «ρίζες» του φαινομένου, δείχνουν και τη δυσκολία της αντιμετώπισής του.

Γράφουν οι: Αναστασία Μπαρμπούνη

Καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας, Υγιεινής και Πρόληψης

Νόσων, Τμήμα Δημόσιας & Κοινοτικής Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πα.Δ.Α.

Νικόλαος Τεντολούρης

Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εσωτερικής Παθολογίας

Με βάση δεδομένα του ΟΟΣΑ, σήμερα το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού στον δυτικό και αναπτυσσόμενο κόσμο είναι υπέρβαροι και το 25% παχύσαρκοι (OECD analyses on the WHO Global Health Observatory, 2018). Οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι ότι το ποσοστό της παχυσαρκίας στην επόμενη δεκαετία θα φθάσει στο 50%, με τους μισούς από τους παχύσαρκους να έχουν νοσογόνο παχυσαρκία. Η παχυσαρκία, ως νόσος αλλά και ως αιτιολογικός παράγοντας, επιβαρύνει σημαντικά το συνολικό φορτίο νοσηρότητας, καθώς συνδέεται με μια σειρά από νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η δυσλιπιδαιμία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, τα προβλήματα του μυοσκελετικού κ.ά. Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η παχυσαρκία επιβαρύνει σημαντικά και τα οικονομικά του συστήματος υγείας, ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών σε φροντίδα των πασχόντων από τα σχετιζόμενα με την παχυσαρκία νοσήματα.

Με βάση εκτιμήσεις για την Ελλάδα, η συνολική οικονομική επιβάρυνση από την παχυσαρκία στη χώρα μας ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 2,4% του

ΑΕΠ ή, σε νομισματικά μεγέθη, σε 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πάνω από το 50% αυτής της δαπάνης αφορά σε απώλειες παραγωγικότητας, δηλαδή, επηρεάζει το σύνολο της οικονομίας, ως αποτέλεσμα της απουσίας από την εργασία, λόγω προβλημάτων υγείας, που συνδέονται με την παχυσαρκία. Κάθε χρόνο, η νοσοκομειακή δαπάνη του δημόσιου συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (και των συνδεόμενων με αυτή νοσημάτων) υπερβαίνει τα 650 εκατομμύρια ευρώ, σε ένα σύστημα, το οποίο διαχρονικά αλλά και ιδιαιτέρως στις μέρες μας, λειτουργεί με μεγάλο φόρτο.

Τα αίτια

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, αλλά και οι αλλαγές στο φυσικό και τεχνητό περιβάλλον θέτουν σύνθετα ζητούμενα από το σύστημα υγείας, με κυριότερο ζητούμενο οι «υγιείς» να καταφέρουν να διατηρήσουν την υγεία τους και στο μέλλον, σε πείσμα των ανερχόμενων απειλών για την υγεία μας. Τα αίτια της αυξημένης συχνότητας παχυσαρκίας σχετίζονται με αυξημένη κατανάλωση ενέργειας, μέσω των τροφών και του καθιστικού τρόπου

Η νόσος που ολοένα

και εξαπλώνεται

Οι ουρολοιμώξεις είναι από τις πιο κοινές βακτηριακές λοιμώξεις

και συχνά προκαλούνται

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

Oι ουροκαθετήρες δεν είναι ακριβώς το πιο

δημοφιλές θέμα συζήτησης, αλλά τα προβλήματα που δημιουργούν επηρεάζουν

εκατομμύρια ανθρώπους. Ο καθετηρια-

σμός δεν είναι απλώς κάτι άβολο, για πολλούς, είναι μια καθημερινή και επικίνδυνη διαδικασία. Η πρόοδος προς ασφαλέστερους, πιο άνετους καθετήρες, ήταν στην ιατρική οδυνηρά αργή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προβλήματα ελέγχου της ουροδόχου κύστης, με πολλούς να χρειάζεται να χρησιμοποιούν ουροποιητι-

κούς καθετήρες. Αυτοί οι καθετήρες είναι σωλήνες

παροχέτευσης που εισάγονται, μέσω της ουρήθρας, για να αδειάσουν τα ούρα από την ουροδόχο κύστη. Χρησιμοποιούνται μετά από χειρουργική επέμβαση για την παρακολούθηση της παραγωγής

ούρων ή σε μακροπρόθεσμη βάση, όταν η λειτουργία της ουροδόχου κύστης δεν μπορεί να ελεγχθεί, όπως σε περιπτώσεις τραυματισμού της σπονδυλικής στήλης ή νευρολογικών διαταραχών. Ο παραδοσιακός μόνιμος καθετήρας (καθετήρας Foley) παραμένει στη θέση του για έως και τρεις μήνες και είναι προσαρτημένος σε μια τσάντα συλλογής ούρων. Ορισμένοι ασθενείς λαμβάνουν έναν καθετήρα κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο, συχνά χωρίς λόγο. Η χρήση καθετήρα πλήττεται, επίσης, από προβλήματα μόλυνσης –σχεδόν όλοι οι μακροχρόνια καθετηριασμένοι ασθενείς έχουν βακτηριουρία (βακτήρια στα ούρα) μετά από έναν μήνα. Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η βακτηριουρία δεν συνεπάγεται απαραίτητα μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος –πρέπει να ερμηνευθούν τα αποτελέσματα της καλλιέργειας ούρων, στο πλαίσιο μιας κλινικής κατάστασης και της μεθόδου συλλογής δειγμάτων και αποτελεσμάτων. Για μερικούς ανθρώπους, οι εναλλακτικοί διαλείποντες καθετήρες ήταν πολύ σημαντικοί. Αυτοί εισάγονται τόσο πολύ, ώστε να στραγγίζουν τα ούρα και στη συνέχεια απορρίπτονται κάθε φορά που χρειάζεται να αδειάσει η κύστη. Οι διαλείποντες καθετήρες επιτρέπουν στους χρήστες περισσότερη αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία να χρησιμοποιούν μια συμβατική τουαλέτα και δεν χρειάζεται τσάντα συλλογής. Αλλά η τακτική χρήση ενός κακώς λιπασμένου καθετήρα είναι επώδυνη και εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης.

Για ένα τόσο μεγάλο ζήτημα, τί γίνεται, για να αναπτυχθούν νέοι τρόποι, ώστε να γίνει αυτή η διαδικασία πιο άνετη και λιγότερο πιθανή να προκαλέσει μια επικίνδυνη, ακριβή στη θεραπεία λοίμωξη; Έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη προλιπαινόμενων καθετήρων, οι οποίοι είναι πιο άνετοι στην εισαγωγή και αφαίρεση. Πρέπει, όμως, να γίνουν περισσότερα.

Για το σκοπό αυτό, έχουν δημοσιευτεί εργασίες για μια νέα επίστρωση αντιμικροβιακού καθετήρα. Η επίστρωση χρησιμοποιεί ένα μοναδικό μείγμα πολυμερών που απορροφά γρήγορα και συγκρατεί νερό, για να δώσει μια επιφάνεια χαμηλής τριβής. Το ολισθηρό επιφανειακό στρώμα θα πρέπει να επιτρέπει την εισαγωγή και την αφαίρεση του καθετήρα να είναι λιγότερο επώδυνη και λιγότερο πιθανό να προκαλέσει βλάβη στον ευαίσθητο ιστό της ουρήθρας. Ταυτόχρονα, η επίστρωση έχει, επίσης, ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες για την προστασία του χρήστη από επιβλαβή μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση, ακόμα και θάνατο. Αυτή η προστασία προκύπτει τόσο από το ολισθηρό επιφανειακό στρώμα, το οποίο βοηθά στη μείωση των βακτηρίων που κολλάνε στον καθετήρα, όσο και από τους αντιβακτηριακούς παράγοντες στην επικάλυψη. Αυτοί οι παράγοντες απελευθερώνονται σταδιακά από την επιφάνεια του καθετήρα, για να σκοτώσουν τα γύρω βακτήρια. Υπάρχει, λοιπόν, τρόπος, για να βοηθηθούν οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν ουροκαθετήρες, ώστε να είναι λιγότερο επώδυνοι και ευκολότεροι στη χρήση τους, ενώ παράλληλα προστατεύονται από μόλυνση.

Ουρολοιμώξεις... η πιο συχνή λοίμωξη στα νοσοκομεία

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι οι πιο συχνές λοιμώξεις που διαγιγνώσκονται στα νοσοκομεία. Έχουν ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη παραμονή στο νοσοκομείο, το αυξημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης, την υπερβολική χρήση

αντιβιοτικών, πόνο για τους ασθενείς και αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Περίπου τα τρία τέταρτα των λοιμώξεων οφείλονται στη χρήση καθετήρα. Οι ουρολοιμώξεις είναι από τις πιο κοινές βακτηριακές λοιμώξεις, που επηρεάζουν 150 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Το 2007, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμήθηκαν 10,5 εκατομμύρια επισκέψεις σε ιδιωτικά ιατρεία για συμπτώματα ουρολοιμώξεων (αποτελούν το 0,9% όλων των επισκέψεων) και 2-3 εκατομμύρια επισκέψεις σε τμήματα επειγόντων περιστατικών. Ένα μόνο βακτηριακό είδος είναι υπεύθυνο και σε περίπου 80%των οξέων απλών περιπτώσεων, το E. coli. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, οι ουρολοιμώξεις είναι 50 φορές πιο συχνές στις γυναίκες. Αλλά υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, που κυμαίνονται από ασθενείς που είναι εντελώς ασυμπτωματικοί έως εκείνους με συμπτώματα που αναφέρονται στην ουρήθρα, στην ουροδόχο κύστη ή και στα δύο και σε εκείνους με το πλήρες σύνδρομο οξείας πυελονεφρίτιδας με πυρετό και πόνο στην πλάτη. Οι ασθενείς που πάσχουν από συμπτωματικές ουρολοιμώξεις συνήθως αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Αυτές οι θεραπείες μπορεί να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμη αλλοίωση της κανονικής μικροχλωρίδας του κόλπου και της γαστρεντερικής οδού και στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών.

Οι ουροκαθετήρες, εκτός από άβολοι, μπορεί να είναι και επικίνδυνοι

από τη χρήση καθετήρων.

OHPV (Human Papilloma Virus, ιός των

ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας

ιός που βασίζεται στο DNA και μολύνει το

δέρμα και τις βλεννογόνους μεμβράνες.

Έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 100

διαφορετικοί τύποι HPV, εκ των οποίων οι 40 μπορούν να προσβάλλουν τα γεννητικά όργανα.

Η απλή μεταφορά του ιού από άτομο σε άτομο δεν είναι συνήθως ικανή να επιφέρει φλεγμονή. Πρέπει

να υπάρξει τριβή και να προκύψουν μικροτραυμα-

τισμοί, ώστε να εισχωρήσει ο ιός στο επιθήλιο. Γι’

αυτό, η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον κυριότερο

τρόπο μετάδοσης του HPV.

Οι γεννητικοί HPV, προκαλούνται από τους γονότυπους 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45 κ.ά., εντοπίζονται στην

περιοχή των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα και μπορούν να προκαλέσουν καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως κονδυλώματα, αλλά και προκαρκινικές ή καρκινικές εκδηλώσεις. Τα μέτρα προστασίας που έχουμε είναι το εμβόλιο και ο προσυμπτωματικός έλεγχος στις γυναίκες, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου τραχήλου της μήτρας. Η συνήθης ηλικία που προσβάλλονται από ένα ή περισσότερους τύπους του HPV, για πρώτη φορά οι περισσότεροι άνδρες και γυναίκες, είναι τα 1625 έτη. Γι’ αυτό και είναι σημαντικός ο εμβολιασμός

αγοριών και κοριτσιών. Στη χώρα μας, το εμβόλιο

κατά του HPV για αγόρια και κορίτσια περιλαμβά-

νεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών

και Εφήβων και συστήνεται ο εμβολιασμός από την

ηλικία των 9 ετών!

Τι είναι αυτό, όμως, που προβληματίζει τους γονείς

και δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους;

Τα εμβόλια είναι η πιο σημαντική εξέλιξη στην ιστορία

της Ιατρικής και χάρη σε αυτά προστατεύουμε τα παι-

διά μας από επικίνδυνες ασθένειες. Το εμβόλιο κατά του HPV είναι το μοναδικό εμβόλιο που μπορεί να

εξαλείψει καρκίνους, ένα ακόμα ιστορικό γεγονός στη

μάχη της επιστήμης κατά του καρκίνου. Σε πρόσφατη έρευνα της ΑμΚΕ Καρκινακι, «Ενημέρωση για τον Καρκίνο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία», ρωτήσαμε γονείς (στο δείγμα της έρευνας το 63,3% ήταν γονείς με διάμεση ηλικία τα 38 έτη), αν γνωρίζουν για τον ιό HPV, αν γνωρίζουν τους τρόπους μετάδοσης, αν έχουν εμβολιάσει τα παιδιά τους και αν δεν τα έχουν εμβολιάσει, γιατί; Ένα ποσοστό 40,3% απάντησε «ναι, αλλά δεν ξέρω αρκετά για αυτόν τον ιό». Έξι στους 10 πίστευαν ότι η σωστή χρήση του προφυλακτικού μάς προστατεύει απόλυτα από τον ιό HPV. Έξι στους 10 γνώριζαν ότι η μόλυνση δεν είναι σπάνια και 8 στους 10 πίστευαν λανθασμένα ότι ο ιός θα φανεί οπωσδήποτε με το τεστ Παπανικολάου.

Γράφει η

Μένια Κουκουγιάννη

Επισκέπτρια Υγείας Health Affairs Consultant Συν-ιδρύτρια «ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ»

(https://karkinaki.gr)

Το 77,8% γνωρίζει ότι τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να μεταδώσουν τον ιό και ένα ποσοστό 24,2% γνώριζε ότι ο ιός μεταδίδεται και με απλή δερματική επαφή.

Το 75,9% απάντησε ότι καταλαβαίνει τα οφέλη του εμβολίου και αυτά αφορούν και τα δύο φύλα και το 54,2% γνώριζε ότι οι γιατροί προτείνουν να γίνεται το εμβόλιο και στα αγόρια και στα κορίτσια. Το 42,3% απάντησε ότι «όχι δεν γνώριζε ότι έπρεπε να εμβολιαστεί» και ένα 32,5% απάντησε ότι «δεν ήξερε ότι ήταν διαθέσιμο το συγκεκριμένο εμβόλιο και πότε θα έπρεπε να εμβολιαστεί το παιδί του». Ένα 75,6% είπε ότι ο γιατρός του δεν του μίλησε ποτέ για το εμβόλιο –και εδώ τονίζουμε τον σημαντικό ρόλο του ιατρού στην ενημέρωση.

Στην ερώτηση, αν έχουν εμβολιάσει τα παιδιά τους για τον ιό, παρόλο που γνώριζαν αρκετά πράγματα, ένα 81,2% των γονιών απάντησε ότι δεν έχει εμβολιάσει τα παιδιά του. Γιατί αυτοί οι γονείς δεν

έχουν εμβολιάσει τα παιδιά τους; Το 55%, είπαν ότι τα παιδιά τους δεν είναι ακόμη στην ηλικία να εμβολιαστούν, αλλά σκοπεύουν να το κάνουν. Ένας στους 4 απάντησε ότι δεν ήξερε ότι έπρεπε να εμβολιάσει τα παιδιά του κατά του ιού HPV και ένα ποσοστό 6,5% απάντησε ότι ο παιδίατρος τού πρότεινε να μην κάνει το εμβόλιο. Γνωρίζουμε, τελικά, στην Ελλάδα για τον ιό HPV; Γνωρίζουμε, γιατί τα τελευταία χρόνια, μιλάμε ανοιχτά για τον HPV. Δεν παίρνουμε, όμως, την απόφαση να εμβολιάσουμε τα παιδιά μας. Και εδώ έρχεται ο παιδίατρος, που έχει σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση των γονέων. Ως γονείς, να συζητήσουμε με τον παιδίατρο μας πιθανούς δισταγμούς και αμφιβολίες που έχουμε. Ο παιδίατρος θα μας βοηθήσει και στη συζήτηση με τα παιδιά μας για την υγεία των σεξουαλικών οργάνων και την έννοια της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, που είναι σεβασμός στο συνάνθρωπο, σεβασμός στην ίδια μας τη ζωή. Το νέο αναθεωρημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών συνιστά ο εμβολιασμός για τον HPV, να πραγματοποιείται στις ηλικίες 9 έως 11 ετών, γιατί σε αυτές τις ηλικίες, προκαλείται καλύτερη ανοσιακή απάντηση από τον οργανισμό. Τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες συνεχίζουν να επισκέπτονται τα ιατρεία των παιδιάτρων, αυξάνοντας έτσι την ευκαιρία του ιατρού να «πείσει» τους γονείς να εμβολιάσουν το παιδί τους και κατά του HPV. Επίσης, σε αυτές τις ηλικίες, τα παιδιά δεν εκφράζουν συνήθως αντιρρήσεις, όπως οι έφηβοι. Τέλος, σε αυτές τις ηλικίες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι σεξουαλικές σχέσεις και ο κίνδυνος να έχουν κολλήσει κάποιον τύπο του HPV είναι σχεδόν μηδενικός.

Γιατί πρέπει να εμβολιαζόμαστε κατά του HPV;

Οι εμβοές φαίνεται να συνδέονται με τον

βοηθήσει στην εύρεση θεραπείας

Μια ερευνητική ανασκόπηση εντόπισε μερικούς μηχανισμούς του εγκεφάλου

που αποτελούν τη βάση τόσο των εμβοών όσο και του ύπνου.

Περίπου το 15% του παγκόσμιου πλη -

θυσμού πάσχει από εμβοές, μια κα -

τάσταση που κάνει κάποιον να ακούει

έναν ήχο (όπως κουδούνισμα ή βου -

ητό) χωρίς εξωτερική πηγή. Συχνά

σχετίζεται με απώλεια ακοής. Όχι μόνο η πάθηση

μπορεί να είναι ενοχλητική για τους πάσχοντες,

αλλά μπορεί, επίσης, να έχει σοβαρές επιπτώσεις

στην ψυχική υγεία, προκαλώντας άγχος ή κατά -

θλιψη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για ασθενείς που

υποφέρουν από εμβοές για μήνες ή χρόνια.

Επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για τις

εμβοές. Έτσι, η εύρεση ενός τρόπου καλύτερης

διαχείρισης ή αντιμετώπισής τους θα μπορούσε

να βοηθήσει πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε

όλο τον κόσμο.

Ένας τομέας έρευνας που μπορεί να συμβά -

λει στην κατανόηση των εμβοών είναι ο ύπνος.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτό. Πρώτον, οι εμβο -

ές είναι μια φανταστική αντίληψη. Αυτό συμβαί -

νει, όταν η εγκεφαλική δραστηριότητα μας κάνει

να βλέπουμε, να ακούμε ή να μυρίζουμε πράγμα -

τα που δεν υπάρχουν. Οι περισσότεροι άνθρω -

ποι βιώνουν φανταστικές αντιλήψεις μόνο όταν κοιμούνται, αλλά τα άτομα με εμβοές ακούν φανταστικούς ήχους, ενώ είναι ξύπνια. Ο δεύτερος λόγος είναι, επειδή οι εμβοές μεταβάλλουν την

εγκεφαλική δραστηριότητα, σε ορισμένες περιο -

χές του εγκεφάλου (όπως αυτές που εμπλέκονται με την ακοή) να είναι δυνητικά πιο ενεργές από

όσο θα έπρεπε. Αυτό μπορεί, επίσης, να εξηγή -

σει πώς συμβαίνει μια αίσθηση-φάντασμα. Όταν

κοιμόμαστε, η δραστηριότητα σε αυτές τις ίδιες

περιοχές του εγκεφάλου αλλάζει, επίσης.

Μια ερευνητική ανασκόπηση εντόπισε μερικούς μηχανισμούς του εγκεφάλου που αποτελούν τη βάση τόσο των εμβοών όσο και του ύπνου. Η κα -

λύτερη κατανόηση αυτών των μηχανισμών –και

του τρόπου, με τον οποίο συνδέονται – θα μπο -

ρούσε κάποια μέρα να βοηθήσει να βρεθούν τρό -

ποι διαχείρισης και θεραπείας των εμβοών.

Ύπνος και εμβοές

Όταν κοιμόμαστε, το σώμα μας βιώνει πολλαπλά

στάδια ύπνου. Ένα από τα πιο σημαντικά στάδια

είναι ο ύπνος αργών κυμάτων (γνωστός και ως βαθύς ύπνος), ο οποίος θεωρείται ότι μας ξεκου -

ράζει περισσότερο από τα άλλα στάδια. Κατά τη διάρκεια του ύπνου βραδέων κυμάτων, η εγκεφαλική δραστηριότητα κινείται με διακριτά «κύ -

Γράφει ο Γιάννης Παλαιολόγου

ματα» στις διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, ενεργοποιώντας μεγάλες περιοχές μαζί (όπως αυτές που εμπλέκονται με τη μνήμη και την επεξεργασία των ήχων). Θεωρείται ότι ο ύπνος αργών κυμάτων επιτρέπει στους νευρώνες του εγκεφάλου να ανακάμψουν από την καθημερινή φθορά. Ο βαθύς ύπνος θεωρείται, επίσης, σημαντικός για τη μνήμη μας. Δεν βιώνει κάθε περιοχή του εγκεφάλου την ίδια ποσότητα δραστηριότητας αργών κυμάτων. Είναι πιο έντονη σε περιοχές που χρησιμοποιούμε περισσότερο, όταν είμαστε ξύπνιοι, όπως εκείνες που είναι σημαντικές για την κινητική λειτουργία και την όραση. Αλλά μερικές φορές, ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου μπορεί να είναι υπερδραστήριες κατά τη διάρκεια του ύπνου βραδέων κυμάτων. Αυτό συμβαίνει σε διαταραχές ύπνου, όπως η υπνοβασία. Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί σε άτομα με εμβοές. Ίσως οι υπερκινητικές περιοχές του εγκεφάλου να μένουν ξύπνιες στον κατά τ’ άλλα κοιμισμένο εγκέφαλο. Αυτό θα εξηγούσε, γιατί πολλοί άνθρωποι με εμβοές βιώνουν διαταραγμένο ύπνο και νυχτερινούς τρόμους πιο συχνά από τους ανθρώπους που δεν έχουν εμβοές.

Οι ασθενείς με εμβοές περνούν, επίσης, περισσότερο χρόνο σε ελαφρύ ύπνο. Ίσως οι εμβοές εμποδίζουν τον εγκέφαλο να παράγει τη δραστηριότητα αργών κυμάτων που απαιτείται για έναν βαθύ ύπνο, με αποτέλεσμα να έχουν ελαφρύ και διακοπτόμενο ύπνο.

Η δραστηριότητα των αργών κυμάτων έχει, επίσης, αποδειχθεί ότι παρεμβαίνει στην επικοινωνία μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου. Στον βαθύ ύπνο, όταν η δραστηριότητα των αργών κυμάτων είναι πιο έντονη, αυτό μπορεί να εμποδίσει τις υπερκινητικές περιοχές να διαταράξουν άλλες και άρα να μη διακόψουν τον ύπνο. Αυτό θα εξηγούσε, γιατί τα άτομα με εμβοές μπορούν να κοιμηθούν βαθιά και γιατί οι εμβοές μπορούν να καταστέλλονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Αντιμετώπιση εμβοών

Η ένταση των εμβοών μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης ημέρας. Η διερεύνηση του τρόπου, με τον οποίο αλλάζει η εμβοή στη διάρκεια του ύπνου θα μπορούσε να δώσει μια άμεση λαβή για το τι κάνει ο εγκέφαλος, προκαλώντας διακυμάνσεις στην ένταση των εμβοών. Σημαίνει, επίσης, ότι μπορεί, μέσω του χειρισμού του ύπνου να βελτιωθεί η ευημερία των ασθενών –και πιθανώς να αναπτυχθούν νέες θεραπείες για τις εμβοές. Για παράδειγμα, οι διαταραχές ύπνου μπορούν να μειωθούν και η δραστηριότητα αργών κυμάτων να ενισχυθεί, μέσω παραδειγμάτων περιορισμού του ύπνου, όπου οι ασθενείς καλούνται να πάνε για ύπνο μόνο, όταν είναι πραγματικά κουρασμένοι. Η ενίσχυση της έντασης του ύπνου θα βοηθούσε, ώστε να βρεθεί η επίδραση που έχει ο ύπνος στις εμβοές.

Ενώ υπάρχει η υποψία ότι ο βαθύς ύπνος είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τις εμβοές, υπάρχουν πολλά στάδια του ύπνου που συμβαίνουν (όπως η γρήγορη κίνηση των ματιών ή ύπνος REM), το καθένα με μοναδικά πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας. Σε μελλοντική έρευνα, τόσο το στάδιο του ύπνου όσο και η δραστηριότητα των εμβοών στον εγκέφαλο θα μπορούσαν να παρακολουθούνται ταυτόχρονα με την καταγραφή της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να γίνουν περισσότερα γνωστά, αναφορικά με τη σχέση μεταξύ εμβοών και ύπνου και να κατανοηθεί το πώς οι εμβοές μπορεί να ανακουφιστούν από τη φυσική δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Tο γαϊδουράγκαθο είναι βότανο γνωστό

για τις ευεργετικές του ιδιότητες στο

ήπαρ. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό

στην ενίσχυση της ηπατικής λειτουργίας

και στην προστασία του ήπατος καθώς

συμβάλλει στην ανάπλαση των κατεστραμμένων

ηπατικών κυττάρων.

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι πολλές ουσίες στο γαϊδουράγκαθο έχουν προστατευτικό ρόλο στα

ηπατικά κύτταρα. Αν και όλες οι ουσίες που περιέχονται στο γαϊδουράγκαθο συμβάλλουν στην υγεία του ήπατος, η πιο μελετημένη ουσία είναι η σιλυμαρίνη, η οποία βοηθά στην αποτοξίνωση και στην προστασία του ήπατος. Η σιλυμαρίνη έχει σημαντική αντιοξειδωτική δράση, καθώς δεσμεύει τις ελεύθερες ρίζες, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες που είναι παράγοντας για την

πρόκληση πολλών παθήσεων του οργανισμού.

να είναι σημάδι ότι το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά. Δερματικά προβλήματα. Το ήπαρ είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση και την απομάκρυνση των τοξινών, ωστόσο, όταν υπάρχει πρόβλημα στο ήπαρ τότε οι τοξίνες αποβάλλονται, μέσω του δέρματος. Κατά συνέπεια, κνησμώδες και ευερέθιστο δέρμα μπορεί να είναι ένδειξη κακής λειτουργίας του ήπατος. Ναυτία. Η ναυτία έχει ποικίλες αιτιολογίες, ωστόσο, μπορεί να είναι σύμπτωμα σχετικό με την κακή λειτουργία του ήπατος ιδιαίτερα, εάν παρατηρείται μετά από κατανάλωση ορισμένων λιπαρών φαγητών. Κούραση. Ομοίως, η κούραση είναι ποικίλης αιτιολογίας, ωστόσο, ο υπερβολικός όγκος τοξινών στο σώμα, εξαιτίας κακής ηπατικής λειτουργίας μπορεί να είναι αιτία κούρασης. Επίσης, επειδή το ήπαρ μετατρέπει τα θρεπτικά συστατικά σε ενέργεια μπορεί να είναι ένας ακόμα λόγος για πνευματική ή σωματική κόπωση.

Η υγεία του ήπατος επηρεάζει τη συνολική υγεία

του οργανισμού, καθώς το ήπαρ συμμετέχει σε πολλές ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού.

Συγκεκριμένα, το ήπαρ έχει τις εξής λειτουργίες:

συμβάλλει στην αντιμετώπιση μολύνσεων

διασπά τα θρεπτικά συστατικά, ώστε να χρησι -

μοποιηθούν ως ενέργεια από τον οργανισμό

δημιουργεί χοληστερίνη, ορμόνη απαραίτητη

για την επούλωση ιστών

παράγει χολή, ουσία απαραίτητη για την πέψη

του λίπους, αλλά και για την απορρόφηση των

λιποδιαλυτών βιταμινών

αποβάλλει τις τοξικές ουσίες

Σημάδια ότι το ήπαρ

Πόνος στο στομάχι και πρήξιμο. Το ήπαρ βρίσκεται στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιακής χώρας. Όταν δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να διογκωθεί

και να προκληθεί κατακράτηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο στην περιοχή γύρω από το ήπαρ. Ίκτερος: Η χολερυθρίνη είναι η ουσία που παράγεται από τη διάσπαση ερυθρών αιμοσφαιρίων και απεκκρίνεται από τον οργανισμό, μέσω του ήπατος. Ωστόσο, αν το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά τότε η χολερυθρίνη συσσωρεύεται στον οργανισμό και προκαλείται ίκτερος (κίτρινη απόχρωση του δέρματος)

Αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου. Συμπτώματα όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα μπορεί

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει

να ενισχύσετε τη

του ήπατος;

Πιθανόν το συκώτι σας να χρειάζεται επιπλέον υποστήριξη, εάν:

είστε σε μακροχρόνια λήψη φαρμάκων

έχετε διατροφή υψηλή σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες

πίνετε αλκοόλ ή καφέ καπνίζετε Ακόμα κι αν δεν ανήκετε σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες, η καλή λειτουργία του ήπατος είναι σημαντική για την υγεία του οργανισμού. Καθημερινά είμαστε εκτεθειμένοι σε χιλιάδες τοξίνες από το περιβάλλον, γεγονός που κάνει την αποτοξίνωση του οργανισμού απαραίτητη. Το συκώτι είναι το βασικό όργανο που προσφέρει αποτοξίνωση στον οργανισμό και για αυτό τον λόγο: προτιμήστε ακατέργαστα τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά.

ενισχύστε την υγεία του εντέρου σας.

βελτιώστε τη φυσική σας κατάσταση. δοκιμάστε βότανα που έχουν αποτοξινωτική δράση, όπως το γαϊδουράγκαθο.

Το Milk Thistle Complex της παγκόσμια κορυφαίας ελβετικής εταιρείας φυτοθεραπείας A.Vogel περιέχει βάμμα γαϊδουράγκαθου, αγκινάρας, αγριοράδικου, μπόλντο και μέντας και αποτελεί την πιο αποτελεσματική και φυσική επιλογή για την αποτοξίνωση και προστασία του ήπατος.

Η σημαντικότητα της εύρυθμης

ηπατικής λειτουργίας

λειτουργία

Γαϊδουράγκαθο Το θαυματουργό βότανο για το

ήπαρ

Γενικά στοιχεία της νόσου

Η σκλήρυνση κατά πλάκας ή αλλιώς

πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια χρόνια, αυτοάνοση, φλεγμονώδης απομυελινωτική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Πιο συγκεκριμένα, στη νόσο αυτή η μυελίνη, δηλαδή, ο λιπώδης ιστός που περιβάλλει και προστατεύει τις νευρικές ίνες καταστρέφεται, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η μετάδοση ηλεκτρικών

μηνυμάτων από και προς τον εγκέφαλο. Τα αίτια εμφάνισης της νόσου είναι άγνωστα, παρόλα αυτά μέχρι τώρα, γνωρίζουμε τα εξής:

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της σκλήρυνσης

κατά πλάκας ποικίλουν, ανάλογα

με την περιοχή του νευρικού συστήματος που έχει επηρεαστεί.

Γράφει η Κυριακή Δεγαΐτα

Δύναται να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά κατά κύριο λόγο, απαντάται σε άτομα ηλικίας 20 έως 40 ετών.

Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου στις γυναίκες είναι 3 φορές μεγαλύτερη, σε σχέση με τους άνδρες.

Υπάρχει συσχέτιση, ανάμεσα στην έλλειψη της

βιταμίνης D και στην εμφάνιση της νόσου.

Παράγοντας υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη

της νόσου αποτελεί η ύπαρξη άλλων αυτοάνοσων, όπως διαβήτης τύπου 1, ψωρίαση ή ασθένεια του θυρεοειδούς.

Έχει βρεθεί συσχέτιση της νόσου με το γονίδιο του χρωμοσώματος 6p21.

Ποικίλοι ιοί έχουν συνδεθεί με την πολλαπλή σκλήρυνση, όπως ο Epstein-Barr (ερπητοϊός ευρέως γνωστός για την εκδήλωση λοιμώδους μονοπυρήνωσης).

Μπορεί να είναι είτε ήπια είτε πιο σοβαρά και διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Σε γενικές γραμμές, όμως, μερικά από τα συνήθη συμπτώματά της είναι: Μούδιασμα ή αδυναμία σε ένα ή περισσότερα μέλη του σώματος συνήθως στη μια πλευρά του σώματος κάθε φορά.

Μια βραχείας διάρκειας, έντονη αίσθηση που προσομοιάζει με το να διαπερνά τον οργανισμό ηλεκτρικό ρεύμα. Ξεκινά από τον αυχένα και τη σπονδυλική στήλη και εξαπλώνεται στον θώρακα και τα άκρα. Αυτή η αίσθηση είναι γνωστή ως το σημείο Lhermitte. Μυϊκοί σπασμοί, δυσκολίες στη βάδιση, αστάθεια κατά τη βάδιση. Διπλωπία, μείωση της όρασης (συνήθως στο ένα μάτι), θολή όραση. Ανάλογα με τα συμπτώματα υπάρχουν διαφορετικές μορφές της νόσου και είναι οι εξής: Υποτροπιάζουσα ή διαλείπουσα μορφή που είναι και η πιο συχνή. Προϊούσα υποτροπιάζουσα.

Δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή. Πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή.

Η θεραπεία εξαρτάται από την κλινική εικόνα και τη μορφή της νόσου και διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Η προσπάθεια για τη θεραπεία της ξεκινά το 1993 με την ιντερφερόνη β (IFNbeta-1b). Μετά από εκτεταμένη έρευνα και μελέτη τα πιο πρόσφατα φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και έλεγχο της κατάστασης του κάθε ασθενούς είναι τα εξής:

Ναταλιζουμάμπη σε ενέσιμη μορφή που είναι ανταγωνιστής των υποδοχέων ιντεγκρίνης και εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2004 (πωλείται με την εμπορική ονομασία Tysabri).

Φινγκολιμόδη υπό μορφή καψουλών που είναι ένα ανοσοτροποποιητικό φάρμακο και εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 (πωλείται με την εμπορική ονομασία Gilenya).

Τεριφλουνομίδη υπό μορφή ταμπλετών που είναι ανοσοτροποποιητικός παράγοντας με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012 (πωλείται με την εμπορική ονομασία Aubagio).

Φουμαρικός διμεθυλεστέρας υπό μορφή καψουλών με, επίσης, ανοσοτροποποιητική και αντιφλεγμονώδη δράση που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2013 (πωλείται με την εμπορική ονομασία Tecfidera).

Πεγκιντερφερόνη βήτα 1α σε ενέσιμη μορφή που εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2014 (πωλείται με την εμπορική ονομασία Plegridy).

Αλεμτουζουμάμπη σε ενέσιμη μορφή που είναι

Ποια είναι τα συμπτώματα, η τρέχουσα θεραπεία και οι νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Τρέχουσα θεραπείανέες θεραπευτικές προσεγγίσεις

Τα νεότερα για τη σκλήρυνση

κατά πλάκας

Το φαρμακείο της γειτονιάς

Άνοιξη προ των πυλών και το δροσερό αεράκι μάς καλεί να ανανεωθούμε. Μπορεί να ταλαιπωρηθήκαμε λίγο με τις εποχικές ιώσεις και ο βήχας να μας αποθαρρύνει...

αλλά οι προτάσεις για τα προϊόντα ομορφιάς, από ενυδατικές, αρώματα, αντηλιακές

μέχρι και συσφικτικές κρέμες μάς φτιάχνουν το κέφι. Υπάρχουν τόσες πολλές συναρπαστικές προτάσεις αυτόν τον μήνα που δεν ξέρουμε

Γράφει

FREZYDERM

SUNSCREEN VELVET

COLOR FACE SPF30 50ML Αντηλιακή κρέμα προσώπου με χρώμα. Απαλύνει την όψη των ρυτίδων, προλαμβάνει τα σημάδια της φωτογήρανσης & προστατεύει από δυσχρωμίες που δημιουργούνται από την έκθεση στον ήλιο. Ένα πρωτοποριακό έγχρωμο αντηλιακό προσώπου με μοναδική καλλυντική συμπεριφορά και άριστη εφαρμογή.

Εξασφαλίζει υψηλή προστασία

και ομοιόμορφο χρωματικό τόνο, προσφέροντας αποτελεσματική

κάλυψη σε δυσχρωμίες, σημάδια

Γάλα Γαϊδούρας

Ενισχυμένη Κρέμα

Προσώπου με Πρωτεΐνες

και δερματικές ατέλειες, ενώ το χρώμα παραμένει σταθερό και

αναλλοίωτο για πολλές ώρες.

από την 1η χρήση

Ενυδατικό serum για πρόσωπο και σώμα, εμπλουτισμένο με γάλα γαϊδούρας που βελτιώνει τη λάμψη, την υφή και την όψη της επιδερμίδας. Το βούτυρο karite ενυδατώνει σε βάθος, μαλακώνει και ενισχύει την ελαστικότητα του δέρματος, ενώ η πανθενόλη χαρίζει ενισχυμένη απαλότητα.

Θρέψη + Ενυδάτωση

από την 1η χρήση

Ενυδατική κρέμα προσώπου για ενισχυμένη θρέψη με πλούσιο σύμπλεγμα πρωτεϊνών ενδυνάμωσης από γάλα γαϊδούρας και βιταμινών Ε και Β5 που δρα για 48 ώρες και θωρακίζει το δέρμα, χαρίζοντάς του υγιή, λαμπερή και νεανική όψη. Το βούτυρο karite ενυδατώνει σε βάθος, μαλακώνει και ενισχύει την ελαστικότητα του δέρματος, ενώ το εκχύλισμα aloe vera συμβάλλει με τις καταπραϋντικές του ιδιότητες.

VICHY

AQUALIA THERMAL SPA NIGHT GEL–CREME 75ML

Χάρη στην επαναστατική καινοτομία second skin technology,

δημιουργεί την αίσθηση ενός αόρατου «δεύτερου δέρματος», αφήνοτας μια βελούδινη αίσθηση και προσφέροντας ματ, ομοιογενή όψη.  Δερματολογικά ελεγμένη. Κατάλληλη για:

• Καθημερινή χρήση όλο τον χρόνο για προστασία και αψεγάδιαστη επιδερμίδα

• Μεσαίους και σκούρους φωτότυπους

• Φωτοευαίσθητα δέρματα, με σπίλους ή ουλές

• Πρόληψη φωτογήρανσης

• Προστασία από δερματικές δυσχρωμίες

• Κάθε ηλικία και τύπο δέρματος

Aναζωογονητική κρέμα gel που ανανεώνει την επιδερμίδα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ιδανική για γυναίκες κάθε ηλικίας με αφυδατωμένη επιδερμίδα που εμφανίζει σημάδια δυσφορίας και κόπωσης. Σύνθεση πλούσια σε 15 σπάνια μεταλλικά ιχνοστοιχεία, τα οποία συνδυαστικά με το υαλουρονικό οξύ ενδυναμώνουν και ενισχύουν την επιδερμίδα κατά τη διάρκεια της νύχτας που αυτή ανανεώνεται.

Αποτέλεσμα είναι η ενυδάτωση μεγάλης διάρκειας, ακόμα και για τις πιο ευαίσθητες επιδερμίδες.

Βασικά χαρακτηριστικά:

|

τι να πρωτοδιαλέξουμε.

Γάλα Γαϊδούρας Πολυβιταμινούχο

Φλεγμονή των πνευμόνων προκαλεί

Μια μελέτη που συνέκρινε τους πνεύμονες των καπνιστών τσιγάρων με τους ατμιστές

τσιγάρου, διαπίστωσε ότι οι ατμιστές είχαν περισσότερη φλεγμονή από τους καπνιστές.

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι κάτι περισσότερο από «νέα εργαλεία διακοπής του καπνίσματος». Είναι μια μεγάλη επιχείρηση.

Η παγκόσμια τιμή αγοράς του ηλεκτρονι-

κού τσιγάρου ή του «ατμίσματος» αυξή-

θηκε από 1,7 δισ. δολ. το 2013 σε 24,6 δισ. δολ. το 2022. Αυτή η αύξηση των πωλήσεων αντανακλά την

αύξηση της χρήσης πέρα από την αγορά πρώην κα-

πνιστών. Η αποδοχή των νέων είναι επίσης σε υψηλό

όλων των εποχών. Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι ένας στους δέκα μαθητές λυκείου στις Η.Π.Α. χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό τσιγάρο. Η κατανόηση των επιπτώσεων που έχουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στους πνεύμονες είναι απαραίτητη, προκειμένου οι γιατροί να προετοιμαστούν για το μέλλον. Κάποτε τα τσιγάρα είχαν θεωρηθεί υγιεινά. Αυτή η κακή κατανόηση παρέμεινε, λόγω των οικονομικών συμφερόντων από μεγάλες καπνοβιομηχανίες, προτού αποκαλυφθούν οι πραγματικές

καταστροφικές συνέπειες του καπνίσματος. Το οικο-

νομικό συμφέρον παραμένει και σήμερα, επομένως, είναι ζωτικής σημασίας για τους επιστήμονες να εξετάσουν όλα τα αναδυόμενα στοιχεία, για να εξασφαλίσουν ότι η ιστορία δεν θα επαναληφθεί.

Ηλεκτρονικό τσιγάρο και μακροφάγα

Πολλές από τις μελέτες για τα ηλεκτρονικά τσιγά-

ρα έχουν μέχρι στιγμής εξετάσει τις επιπτώσεις του

ατμού στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος in vitro (στον δοκιμαστικό σωλήνα). Αυτά τα

πειράματα δείχνουν ότι τα κύτταρα του ανοσοποιη-

τικού που συνήθως εμπλέκονται στη φλεγμονή δεν λειτουργούν, όπως θα έπρεπε, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες.

Τα μακροφάγα, κύτταρα του ανοσοποιητικού συ -

στήματος που βρίσκονται στους ανθρώπινους

πνεύμονες και τρώνε τα βακτήρια, αλλά επίσης

ρυθμίζουν τη φλεγμονή, έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν περισσότερη φλεγμονή, όταν εκτίθενται σε ατμούς του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Η πρόσφατη πιλοτική μελέτη, από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, εξέτασε τη φλεγμονή

των πνευμόνων σε άτομα που είχαν ατμίσει, σε όσους κάπνιζαν τσιγάρα και σε μη καπνιστές. Χρησιμοποίησαν απεικόνιση τομογραφίας εκπομπής

ποζιτρονίων (PET), για να εξετάσουν τους πνεύμονες των συμμετεχόντων.

Η μελέτη έκανε χρήση «μορίων ιχνηθέτη» που χρησιμοποιούνται συνήθως στη διάγνωση του καρκίνου. Σε αυτή την περίπτωση, ο ιχνηθέτης στόχευσε

ένα ένζυμο που ονομάζεται επαγώγιμη συνθάση

μονοξειδίου του αζώτου ή iNOS. Αυτό το ένζυμο

εμπλέκεται στην παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου στο σώμα –ένα αέριο που πυροδοτεί τη φλεγμονή. Τα άτομα με άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) έχουν υψηλά επίπεδα φλεγμονής και iNOS. Οι συμμετέχοντες εισπνέουν τον ιχνηθέτη, ο οποίος συνδέεται με το ένζυμο. Αυτό μπορεί στη συνέχεια να ανιχνευθεί από τον δέκτη ραδιενέργειας. Μετά από αυτό, οι εικόνες μπορούν να συγκριθούν, για να προσδιοριστεί πόσο ο ιχνηθέτης έχει δεσμευτεί στους πνεύμονες καπνιστών, ατμιστών και μη καπνιστών.

Σημαντικά υψηλότερα επίπεδα iNOS

Οι ερευνητές βρήκαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα iNOS στους καπνιστές ηλεκτρονικών τσιγάρων, σε σύγκριση με τους μη καπνιστές και εκείνους που κάπνιζαν τσιγάρα. Εξέτασαν, επίσης, δείκτες φλεγμονής στο αίμα, αλλά δεν βρήκαν διαφορά μεταξύ των ομάδων. Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η φλεγμονή, ειδικά, στους πνεύμονες είναι χειρότερη στους καπνιστές ηλεκτρονικών τσιγάρων από τους μη καπνιστές και ακόμα και σε εκείνους που καπνίζουν κανονικά τσιγάρα. Αλλά πόσο ισχυρά είναι αυτά τα ευρήματα; Αρχικά, αυτή ήταν μια μικρή μελέτη. Υπήρχαν πέντε χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων, πέντε καπνιστές τσιγάρων και πέντε άτομα που δεν είχαν καπνίσει ποτέ τσιγάρα ή ηλεκτρονικά τσιγάρα. Σαφώς απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για την αναπαραγωγή αυτών των ευρημάτων και την παροχή πιο ισχυρών στατιστικών στοιχείων.

Η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι πολύ διαφορετική μεταξύ των ανθρώπων. Το υγρό μπορεί να έχει διαφορετικές γεύσεις και μπορεί να περιέχει ποικίλες συγκεντρώσεις των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία των νεφών ατμού. Διαφορετικές συσκευές θερμαίνονται σε διαφορετικές θερμοκρασίες. Και σε αντίθεση με τα τσιγάρα καπνού, οι επιστήμονες δεν έχουν τρόπο να μετρήσουν πόσο ατμίζει κάποιος. Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι πέντε χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων θα μπορούσαν να είναι εξαιρετικά βαρείς χρήστες ή πολύ ελαφροί χρήστες.

Παρά αυτούς τους περιορι-

σμούς, η μελέτη δείχνει ότι οι επιδράσεις του ατμού του ηλεκτρονικού τσιγάρου στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος οδηγούν σε φλεγμονή στους πνεύμονες, με ακόμα υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής από ό,τι στους καπνιστές τσιγάρων. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα μέχρι τώρα υπάρχοντα στοιχεία που υποδηλώνουν χαμηλότερα επίπεδα βλάβης με το άτμισμα, σε σύγκριση με το κάπνισμα. Σημαντικό, εδώ, είναι το μήνυμα ότι το άτμισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να βλάψει τους ανθρώπινους πνεύμονες μακροπρόθεσμα, με βάση τα βραχυπρόθεσμα σήματα κινδύνου που εμφανίζονται σε αυτή τη μελέτη.

ηλεκτρονικού

το ηλεκτρονικό τσιγάρο

Το

Πώς μπορείτε να βελτιώσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα;

ανοσοποιητικό είναι αναμφισβήτητα το πιο περίπλοκο σύστημα στο ανθρώπινο σώμα, αλλά οι επιστήμονες

κατανόηση της λειτουργίας του.

Ενα ανεπαρκές ανοσοποιητικό μπορεί να

προκαλέσει ποικίλα προβλήματα υγείας.

Θα μπορούσε να οδηγήσει σε επαναλαμ-

βανόμενες λοιμώξεις. Ανάλογα με τη φύση

της ανοσολογικής ανεπάρκειας, οι λοιμώξεις μπορεί να κυμαίνονται από ιογενείς (όπως κρυολογήματα, γρίπη, έρπητα ζωστήρα και φουσκάλες)

έως βακτηριακές (όπως η φυματίωση) ή μυκητιασικές. Η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού μπορεί, επίσης, να παρουσιαστεί ως υπερβολική φλεγμονή ή ακόμα και ως αυτοανοσία. Στην τελευταία περίπτωση το σώμα αρχίζει να βλέπει τους δικούς του ιστούς ως ξένους και τους επιτίθεται. Μερικά παραδείγματα αυτών των καταστάσεων είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος και η ψωρίαση. Οι παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό

ποικίλλουν από πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, όπως η γενετική μας σύνθεση και η έκθεσή μας σε παλαιότερα παθογόνα, μέχρι πράγματα που μπορούμε να ελέγξουμε ή να τροποποιήσουμε.

Τι να μην κάνετε

Πολλά προϊόντα ισχυρίζονται ότι «ενισχύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα. Αλλά δεδομένης της περίπλοκης

αλληλεπίδρασης μεταξύ των κυττάρων στο σώμα μας, δεν είναι πραγματικά δυνατό να «ενισχύουμε» μόνο ένα μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακόμα

κι αν ήταν δυνατό, η «ενίσχυση» μιας πτυχής του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει κακές αντιδράσεις, διαταράσσοντας την ευαίσθητη ισορροπία που αποτελείται από το σώμα μας. Για παράδειγμα, η «ενίσχυση» της ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις θα μπορούσε, επίσης, να «τονώσει» άλλες πτυχές, όπως η φλεγμονή, που θα μπορούσαν να βλάψουν τον φυσιολογικό ιστό. Είναι αλήθεια ότι το ανοσοποιητικό βασίζεται σε βιταμίνες και μέταλλα, για να εκτελέσει τα καθήκοντά του. Αλλά δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι η

λήψη βιταμινών και συμπληρωμάτων μετάλλων θα βελτιώσει τη λειτουργία του. Η εξαίρεση είναι όταν ένα άτομο έχει μια γνωστή ανεπάρκεια, όπως ανεπάρκεια βιταμίνης D. Τα περισσότερα άτομα με ανεπάρκεια βιταμίνης D δεν έχουν συμπτώματα ή έχουν μόνο ασαφή, μη ειδικά συμπτώματα, όπως κόπωση ή πόνο στη μέση. Τα άτομα που ζουν με οστεοπόρωση, διαβήτη, νεφρική νόσο, παχυσαρκία ή κατάθλιψη ή όσοι έχουν περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, ειδικά οι ηλικιωμένοι, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ανεπάρκεια βιταμίνης D. Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, γιατί μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καταγμάτων, καθώς και μόλυνσης από διάφορα παθογόνα, ειδικά αυτά που επηρεάζουν τους πνεύμονες, όπως η γρίπη και ο κορωνοϊός SARS-CoV-2. Εάν πιστεύετε ότι έχετε ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας για μια ακριβή διάγνωση. Μπορεί να καθοριστεί μια στρατηγική διαχείρισης, βασισμένη σε στοιχεία για εσάς. Ο λόγος, για να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, είναι ότι η αύξηση της δόσης των συμπληρωμάτων μπορεί να σας κάνει κακό. Πρώτον, ορισμένες βιταμίνες, όπως η βιταμίνη A, D, E και K, είναι λιποδιαλυτές και αποθηκεύονται στο σώμα. Είναι, λοιπόν, πιθανό να υπάρχουν επίπεδα που είναι πολύ υψηλά, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει τα δικά του προβλήματα. Για παράδειγμα, τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορούν να προκαλέσουν πέτρες στα νεφρά, δυσκοιλιότητα και υψηλή αρτηριακή πίεση. Η υπερβολική ποσότητα βιταμίνης Α ή σιδήρου μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο συκώτι και σε άλλα όργανα. Δεύτερον, τα θρεπτικά συστατικά δεν πρέπει να θεωρούνται ανεξάρτητα μεταξύ τους. Μάλλον, θα έπρεπε να θεωρούνται ως μέρη ενός συνόλου. Ορισμένα συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με άλλα ή και με φάρμακα. Για παράδειγμα, η βιταμίνη Κ μπορεί να μειώσει την ικανότητα της βαρφαρίνης που αραιώνει το αίμα και αποτρέπει τους θρόμβους αίματος.

Ο συνδυασμός διαφορετικών συμπληρωμάτων μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε υπερβολικές ή ανεπαρκείς ποσότητες ορισμένων θρεπτικών συστατικών, με δυνητικά επιζήμια αποτελέσματα. Για παράδειγμα, η παρατεταμένη λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου -ένα θρεπτικό συστατικό που χρειάζεται στο ανοσοποιητικό σύστημα- μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια χαλκού, η οποία έχει συνδεθεί με αναιμία και μειωμένη λειτουργία του εγκεφάλου.

Τι να κάνετε Ο καλύτερος τρόπος, για να διασφαλίσετε ότι το ανοσοποιητικό σας παίρνει αυτό που χρειάζεται είναι μέσω ενός υγιεινού και ισορροπημένου τρόπου ζωής. Η διατροφή είναι κρίσιμη. Τρώτε τρόφιμα που δεν είναι επεξεργασμένα, χωρίς συντηρητικά και πλούσια σε μια ποικιλία βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών. Η διατροφή σας πρέπει να περιλαμβάνει πράσινα και κίτρινα λαχανικά, φρούτα και μούρα, δημητριακά ολικής αλέσεως, σπόρους και ξηρούς καρπούς.

Δεν είναι μόνο τα μεμονωμένα συστατικά των τροφίμων που είναι σημαντικά, η αλληλεπίδραση μεταξύ τους έχει και σημασία και αυτό δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε ταμπλέτα. Οι παράγοντες του τρόπου ζωής είναι, επίσης, βασικοί. Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό και ουσιαστικό μέρος της ζωής, αλλά πρέπει να το απενεργοποιήσετε, για να προστατεύσετε το σώμα. Η εύρεση αποτελεσματικών τρόπων ελέγχου του στρες, όπως ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα και διαλογισμός, είναι σημαντική. Οι δραστηριότητες που έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την υγεία περιλαμβάνουν την επαρκή ανάπαυση, την τακτική άσκηση, τον χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και την κοινωνική επαφή. Το κάπνισμα και η υπερβολική χρήση αλκοόλ είναι σαφώς επιβλαβή.