Περί Υγείας 29

2023 IΔIOKTHΣIA «ONLINE-TECHPRESS MΕΠΕ» info@online-techpress.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Αφροδίτη Ντάικου afroditi.daikou@allabouthealth.gr

Covid-19

Δεν συνιστά πλέον μια παγκόσμια έκτακτη ανάγκη 2

Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)

Ο FDA ενέκρινε εμβόλιο για άτομα άνω των 60 ετών .........................3

Οικογενειακοί Ιατροί

Η καρδιά της φροντίδας υγείας 4

Συνέντευξη

Στυλιανός Λουκίδης

MD FCCP FERS, Πρ. της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας 5

Υποθυρεοειδισμός

Οι δέκα πιο συχνές αιτίες ...............................................................................6

Καρκίνος του θυρεοειδούς

Ποιες είναι οι βασικές εγχειρήσεις για την αντιμετώπισή του; 7

Έλλειψη ιωδίου

Επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών 8

alexandros@allabouthealth.gr

ΕΠΙΤΡΟΠΗ Απαρτίζεται αποκλειστικά από Συντάκτες Υγείας

ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ

Βαρδαρός Σταμάτης

Δεγαΐτα Κυριακή

Ζαζάνη Αγγελική Ζαχαρόπουλος Βασίλης

Καλαϊτζάκη Σταματίνα Καρανδρέας Αναστάσιος (Τάσος)

Προβίδας Δημήτρης

Σουλτάτου Πέλα

Τυροδήμου Ελένη

Φραγκούλης Ευάγγελος

ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Παναγιώτα Α. Αλευρίτη

ΕΔΡΑ

Αργοστολίου 108

Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο

Tηλ.: 210 7474890

Φαξ: 210 7470108

ΙΔΡΥΤΗΣ

Τρύφων Αλευρίτης (t.alevritis@gmail.com)

Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυτές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρτήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδήποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια

του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Δρ. Αναστάσιος Καρανδρέας, MD, Ph.D, FACS

Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Αθηνών

Τολμηρές προτάσεις για την επιβίωση του ΕΣΥ 10

Πανδημία Covid-19

Το τέλος της και η διαχείρισή της από τον ΠΟΥ 11

Φυτικές ίνες

Πώς θα αυξήσετε την πρόσληψή τους 12

Σκλήρυνση κατά πλάκας

Θεραπεύεται μέσω των χολικών οξέων; 14

Αλλεργικό άσθμα

H βιταμίνη D μειώνει τα συμπτώματά του

Μάθετε πότε έχετε ...........................................................................................

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Μεταμόσχευση

Είναι πιο αποτελεσματική από τα αντιβιοτικά

Νεφρά

Τα 10 σημάδια της νεφρικής ανεπάρκειας

Από την πάνα στην τουαλέτα

Μια σταδιακή, φυσική διαδικασία 20

Υγεία παιδιών και εφήβων

Μια ολοκληρωμένη πρόταση πολιτικής για την προστασία τους 22

Καλαϊτζάκη Σταματίνα, MD, Msc,

Νευρολόγος – Κλινική Νευροφυσιολόγος

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη χρόνια ημικρανία 23

Σχιζοφρένεια

Συμπτωματολογία και θεραπευτικές προσεγγίσεις 24

Ολιστική αποτοξίνωση του οργανισμού

Η σημασία της και τα φάρμακα που προτείνονται ............................. 25

Η μαριχουάνα στο επίκεντρο

Η νέα υπόσχεση θεραπείας ασθενειών 28

ι θα σημαίνουν οι εκλογές για την επόμενη μέρα της υγείας στη χώρα μας, δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες υποχρηματοδοτήσεις στο σύστημα υγείας; Στην καρδιά των προεκλογικών δεσμεύσεων βρίσκεται η πολύπαθη υγεία (με τις ελλείψεις φαρμάκων και τις χρόνιες αδυναμίες του ΕΣΥ) με τον νυν πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, να δεσμεύεται προσωπικά ότι θα ασχοληθεί ο ίδιος με την υγεία, χαρακτηρίζοντας την επόμενη τετραετία ως «τετραετία της υγείας». Οι δεσμεύσεις των δύο μεγάλων κομμάτων: Η ΝΔ: Κάνει λόγο για αύξηση του νοσηλευτικού προσωπικού κατά 10.000 εργαζόμενους, προκειμένου να φθάσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο με 2,2 νοσηλευτές ανά κλίνη. Ταυτόχρονα, μιλά για επέκταση του προγράμματος της ψηφιακής υγείας με ενίσχυση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης αλλά και ψηφιοποίηση διαφόρων υπηρεσιών και παροχών. Μεταξύ αυτών, βρίσκεται η ολοκλήρωση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, η αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών στα νοσοκομεία και η επέκταση και ανάπτυξη των μητρώων ασθενών. Δεσμεύεται για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό 80 νοσοκομείων και 156 κέντρων υγείας, τη δημιουργία 315 μονάδων τηλεϊατρικής, 25 σύγχρονων κέντρων αποκατάστασης και την κατασκευή νέου Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής, Πανεπιστημιακού Παιδιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, νέου Γενικού Νοσοκομείου Σπάρτης και νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Οι βελτιώσεις στις υποδομές θα γίνουν με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης έως το 2025. Επίσης, δεσμεύεται για μείωση του χρόνου αναμονής κατά 50% για χειρουργικές πράξεις και 70% μείωση χρόνου αναμονής στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών έως το τέλος του 2027. Αναφορικά με τις διοικήσεις νοσοκομείων, η ΝΔ υπόσχεται αξιολόγηση, ενώ για τις ίδιες τις υπηρεσίες υγείας μιλά για έλεγχο της ποιότητας με αντικειμενικούς δείκτες. Σχετικά με την πρόληψη στον πληθυσμό σκοπεύει να συνεχίσει τις δωρεάν εξετάσεις που ξεκίνησε με τον καρκίνο του μαστού, ενώ σχεδιάζονται και τρόποι για μείωση της παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 2 έως 14 ετών από 37,5% σε 24,5% (330.000) έως το 2030 και παροχή δωρεάν υπηρεσιών συμβουλευτικής από διατροφολόγο/ιατρό.

Τ

Ο ΣΥΡΙΖΑ: Κάνει λόγο για αύξηση στις δημόσιες δαπάνες για την υγεία στο 7% του ΑΕΠ σε βάθος τετραετίας και μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων εργαζομένων του ΕΣΥ. Δεσμεύεται για μονιμοποίηση όσων υγειονομικών βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πανδημίας –επικουρικούς γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό– υποστηρίζοντας ότι θα προχωρήσει σε 15.000 στοχευμένες προσλήψεις στο ΕΣΥ σε βάθος τετραετίας, με παράλληλη θεσμοθέτηση μηχανισμού αυτόματης κάλυψης κενών συνταξιοδότησης. Δεσμεύεται, συγχρόνως, να επαναφέρει τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε καθαριότητα, φύλαξη και σίτιση των νοσοκομείων. Προτίθεται να ενισχύσει την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με στόχο τη λειτουργία 380 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) σε όλη τη χώρα, σε βάθος τετραετίας και ενίσχυση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, με την αξιοποίηση ιδιωτών γιατρών συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ.

Καλή σας ανάγνωση Αφροδίτη Ντάικου

Covid-19: Δεν συνιστά πλέον μια παγκόσμια

μπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Οργα -

νισμού Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσαν επίσημα

ότι ο Covid-19 δεν αποτελεί πλέον έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία διεθνούς ενδιαφέροντος. Αυτό συμπίπτει με

τη νέα στρατηγική του ΠΟΥ για μετάβαση από την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης στη μακροπρόθε-

σμη διαρκή διαχείριση της νόσου.

Αυτό, όμως, μάλλον δεν θα αλλάξει πολύ τα πρακτικά πράγματα. O Covid-19 θα εξακολουθεί να έχει

καθεστώς πανδημίας και οι χώρες θα συνεχίσουν να

έχουν τη δική τους ευθύνη ως προς το εάν θα αντιμετωπίζουν τον Covid-19 ως έκτακτη ανάγκη εντός του εδάφους τους (ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α., έχουν ήδη κηρύξει το τέλος της εθνικής έκτακτης ανάγκης).

Για την παγκόσμια κοινότητα κλείνει η περίοδος αντιμετώπισης της έκτακτης ανάγκης που ξεκίνησε στις 30 Ιανουαρίου 2020, αλλά για μια μεγάλη μερίδα του ευρύτερου κοινού, μπορεί κάλλιστα να περάσει απαρατήρητη. Σχεδόν επτά εκατομμύρια ζωές

χάθηκαν, εξαιτίας του Covid-19 από το 2020, και για

κάποιους, ειδικά για εκείνους που είναι κλινικά ευάλωτοι, η έκτακτη ανάγκη δεν έχει ακόμη τελειώσει, και μπορεί να μην τελειώσει ποτέ. Από την άλλη μεριά, ένα μέρος των ανθρώπων αντιμετωπίζουν την

πανδημία σαν «μακρινή ανάμνηση».  Στις πρώτες μέρες της πανδημίας, πολλοί επιστήμονες αναρωτήθηκαν ποιες από τις πανδημικές συνήθειες ήρθαν για να μείνουν. Θα γίνονταν, για παράδειγμα, οι μάσκες προσώπου μια κανονικότητα; Αποδείχθηκε ότι για τους περισσότερους ανθρώπους, η πανδημία δεν άλλαξε μόνιμα τη συμπεριφορά και τις συνήθειες και δεν δημιούργησε μια νέα κανονικότητα. Κοιτάζοντας ξανά στο Ηνωμένο Βασίλειο, η χρήση μάσκας προσώπου μειώνεται σταθερά. Η κοινωνική απόσταση έχει εκλείψει εδώ και καιρό, εκτός από ένα σχετικά μικρό ποσοστό του κοινού, ιδιαίτερα εκείνων που είναι πιο ευάλω-

το στις λοιμώξεις. Η πανδημία έδειξε, επίσης, πόσο σημαντικές μπορεί να είναι οι κοινωνικές συνδέσεις. Εντωμεταξύ, οι μεταλλάξεις συνεχίζονται. Μία νέα παραλλαγή, η XBB.1.16, με το παρατσούκλι «Αρκτούρος», έχει εντοπιστεί σε τουλάχιστον 34 χώρες. Αυτή είναι μια υποπαραλλαγή της «Όμικρον» και εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία τον Ιανουάριο του 2023. Ο «Αρκτούρος» αυξάνεται σταθερά στις Η.Π.Α. τις τελευταίες εβδομάδες, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 10% των νέων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων Covid-19 από τα τέλη Απριλίου. Αλλά η παραλλαγή ήταν η κυρίαρχη στην Ινδία, όπου έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση των κρουσμάτων. Η Ινδία κατέγραφε πάνω από 10.000 κρούσματα Covid-19 κάθε μέρα, με τον «Αρκτούρο» να αποτελεί περίπου τα δύο τρίτα όλων των περιπτώσεων. Ευτυχώς αυτό το κύμα φαίνεται τώρα να είναι σε πτωτική τάση. Τι γνωρίζουμε για τον «Αρκτούρο»; Ο «Αρκτούρος» έχει ταξινομηθεί ως παραλλαγή ενδιαφέροντος από τον ΠOY. Τι γνωρίζουμε, λοιπόν, για αυτή την παραλλαγή και πρέπει να ανησυχούμε; Το στέλεχος XBB.1.16 είναι απόγονος του XBB, ενός ανασυνδυασμένου στελέχους «Όμικρον», που σημαίνει ότι περιέχει γενετικό υλικό από δύο διαφορετικές παραλλαγές. Συγκεκριμένα, το XBB είναι ένα μείγμα δύο στελεχών που κατάγονται από το BA.2, του BA.2.10.1 και του BA.2.75. Το XBB έχει δείξει αυξημένη μεταδοτικότητα σε σχέση με προηγούμενες παραλλαγές, πιθανώς, επειδή φαίνεται να είναι καλύτερο στην αποφυγή της υπάρχουσας ανοσίας από τον εμβολιασμό και τις προηγούμενες λοιμώξεις.

Ο «Αρκτούρος» σχετίζεται πολύ στενά με το XBB.1.5, γνωστό και ως «Κράκεν». Σε σύγκριση με το μητρικό του στέλεχος XBB, ο «Αρκτούρος» έχει τρεις επιπλέον μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα: E180V, F486P και K478R. Αυτή είναι μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια του SARS-CoV-2 (του ιού που προκαλεί τη νόσο) που του επιτρέπει να δεσμεύεται και να μολύνει τα κύτταρα. Ο «Αρκτούρος» θεωρείται ότι είναι η πιο μεταδοτική

υποπαραλλαγή μέχρι τώρα, και αυτές οι πρόσθετες μεταλλάξεις μπορεί να εξηγήσουν το γιατί. Τα τυπικά συμπτώματα της νόσου Covid-19 περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, καταρροή και απώλεια της αίσθησης της γεύσης ή της όσφρησης, αλλά οι γιατροί στην Ινδία έχουν αναφέρει συμπτώματα επιπεφυκίτιδας σε παιδιά που έχουν μολυνθεί από τον «Αρκτούρο», κάτι που γενικά δεν έχει παρατηρηθεί σε προηγούμενα κύματα του Covid-19. Τα εμβόλια κατά του Covid-19 στοχεύουν στην πρωτεΐνη-ακίδα του SARS-CoV-2. Ως εκ τούτου, οι μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα μπορεί να επηρεάσουν το πόσο καλά λειτουργούν τα εμβόλια. Δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του «Αρκτούρου». Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι μεταξύ των ατόμων που είχαν εμβολιαστεί ή είχαν μολυνθεί στο παρελθόν, οι αποκρίσεις αντισωμάτων που δημιουργήθηκαν έναντι των στενά συγγενών στελεχών XBB και XBB.1 ήταν σημαντικά χαμηλότερες απ’ ό,τι έναντι άλλων παραλλαγών. Άρα, οι υποπαραλλαγές XBB θα μπορούσαν να είναι απειλητικές.

Αν και η «Όμικρον» εντοπίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2021, συνεχίζει να εξελίσσεται με αποτέλεσμα να εμφανίζονται νέες παραλλαγές. Ο «Αρκτούρος» είναι μια από τις περίπου 600 παραλλαγές που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Οι νέες παραλλαγές επικρατούν, γιατί αποφεύγουν τις υπάρχουσες άμυνες. Τα στελέχη με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα –δηλαδή, μεγαλύτερη μεταδοτικότητα και ικανότητα διαφυγής από την ανοσολογική μας απόκριση– κυριαρχούν. Έτσι, ο «Αρκτούρος» θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια αύξηση των κρουσμάτων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι είναι πιο επικίνδυνη αυτή η παραλλαγή. Επιπλέον, υπάρχει καλή προστασία τώρα από τα εμβόλια και τη φυσική μόλυνση. Τούτου λεχθέντος, η συνεχής εξέλιξη του SARS-CoV-2 και η εμφάνιση

Αν και ο RSV επηρεάζει περισσότερα παιδιά απ’ ό,τι ενήλικες κάθε χρόνο, ένα κατάλληλο εμβόλιο για παιδιά δεν είναι ακόμη έτοιμο.

Το πρώτο εμβόλιο κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. Το εμβόλιο, που ονομάζεται Arexvy, θα χορηγείται σε άτομα 60 ετών και άνω. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων συνιστά τη χρήση αυτού του εμβολίου, με την τελική απόφαση να λαμβάνεται πιθανότατα τον Ιούλιο του 2023. Η Ρυθμιστική Αρχή για τα φάρμακα του Ηνωμένου Βασιλείου εξετάζει, επίσης, τα στοιχεία. Ο RSV σχετίζεται πολύ στενά με τους ιούς της ιλαράς και της παρωτίτιδας, αλλά σε αντίθεση με αυτούς τους δύο, προκαλεί κυρίως συμπτώματα παρόμοια με ένα κακό κρυολόγημα. Μεταδίδεται, μέσω του βήχα και του φτερνίσματος, και μπορεί να επικάθεται στις επιφάνειες για αρκετές ώρες. Απαντάται σε όλο τον κόσμο, με τα περισσότερα κρούσματα να εμφανίζονται τον χειμώνα. Οι υγιείς ενήλικες έχουν συνήθως αρκετά ήπια συμπτώματα, αλλά μια λοίμωξη από RSV μπορεί να είναι πολύ σοβαρή σε μικρά παιδιά και ηλικιωμένους.

Στα μωρά και τα νήπια, η αναπνοή μπορεί να επηρεαστεί τόσο άσχημα που να χρειαστούν θεραπεία με οξυγόνο στο νοσοκομείο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο RSV εκτιμάται ότι προκαλεί 1 στους 50 θανάτους σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. Ο ιός αυτός είναι δύσκολο να διαγνωστεί σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά μπορεί να είναι συχνότερος από τη γρίπη. Δύναται να προκαλέσει επιπλοκές, όπως πνευμονία, η οποία μπορεί να είναι θανατηφόρα. Παγκοσμίως, τουλάχιστον 300.000 άτομα άνω των 65 ετών είναι αρκετά άρρωστα, ώστε να εισάγονται στο νοσοκομείο με λοίμωξη από τον RSV κάθε χρόνο, ενώ περίπου το 4% από αυτά θα πεθάνει.

Μακρύς ο δρόμος

Οι επιστήμονες άρχισαν να εργάζονται για το εμβόλιο κατά του RSV στη δεκαετία του 1960. Η πρώτη προσπάθεια βασίστηκε στη συλλογή ολό -

κληρου του ιού που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο και στη χημική διατήρησή του, έτσι ώστε να μοιάζει με τον ιό RSV μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή είναι μια τυπική τεχνική για την παρασκευή εμβολίων, αλλά δυστυχώς προκάλεσε μια απροσδόκητη ανοσοαπόκριση. Τα εμβολιασμένα παιδιά αντέδρασαν άσχημα όταν αργότερα κόλλησαν τον RSV με φυσικό τρόπο. Πολλά κατέληξαν στο νοσοκομείο και δύο δυστυχώς πέθαναν. Στη συνέχεια, οι ερευνητές προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν εμβόλια που κατασκευάστηκαν κατά τμημάτων του ιού, αλλά τίποτα δεν φαινόταν να λειτουργεί. Τελικά, ένα βασικό μέρος του ιού που ονομάζεται πρωτεΐνη F, αναγνωρίστηκε ως πιθανός στόχος εμβολίου. Αλλά το να λειτουργήσει αποδείχθηκε δύσκολο, μέχρι που οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι η πρωτεΐνη άλλαζε σχήμα μόλις ο ιός συναντούσε τα κύτταρα μέσα στους πνεύμονες. Ο στόχος ήταν να σταθεροποιηθεί η πρωτεΐνη F στο εμβόλιο, ώστε να παραμείνει η ίδια μόλις εισέλθει στο σώμα του ασθενούς. Το εμβόλιο Arexvy, που αναπτύχθηκε από τη φαρμακευτική εταιρεία GlaxoSmithKline με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι γνωστό ως «εμβόλιο πρωτεϊνικής υπομονάδας». Περιέχει μια τεχνητή έκδοση της σωστής μορφής της πρωτεΐνης F (που ονομάζεται RSV PreF3) και μία αβλαβή χημική ουσία που ενθαρρύνει τον οργανισμό να πάρει το εμβόλιο πιο εύκολα (ονομάζεται ανοσοενισχυτικό).

83% αποτελεσματικό Σε μια κλινική δοκιμή στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 25.000 εθελοντές, στους μισούς χορηγήθηκε το Arexvy και στους άλλους μισούς εικονικό φάρμακο. Όλοι παρακολουθήθηκαν για τουλάχιστον έξι μήνες. Το εμβόλιο έδωσε 83% προστασία έναντι της νόσου της κατώτερης

αναπνευστικής οδού που προκαλείται από τον RSV. Υπάρχουν δύο μορφές RSV, ο τύπος Α και Β. Το εμβόλιο λειτούργησε εξίσου καλά έναντι και των δύο τύπων.

Μερικοί άνθρωποι παρουσίασαν παρενέργειες, αλλά ήταν σπάνιες και συνήθως ήσσονος σημασίας. Σοβαρά αποτελέσματα έχουν βρεθεί και σε άλλες, μικρότερες μελέτες του Arexvy. Σε μια δοκιμή, δύο άτομα που έλαβαν το εμβόλιο της γρίπης μαζί με το Arexvy παρουσίασαν φλεγμονή στον εγκέφαλο. Σε μια άλλη μελέτη, ένα άτομο ανέπτυξε σύνδρομο Guillain-Barré, μια σπάνια πάθηση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος στρέφεται κατά του εαυτού του, προκαλώντας παράλυση. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από το σύνδρομο Guillain-Barré, αλλά ενδέχεται να πάρει αρκετό χρόνο. Οι δοκιμές συνεχίζονται, για να φανεί πόσο διαρκεί η προστασία από το εμβόλιο. Οι άνθρωποι χρειάζονται συνήθως τακτικά αναμνηστικά για αυτόν τον τύπο εμβολίου, επομένως, πιθανότατα θα χορηγείται ετησίως.

Αν και ο RSV επηρεάζει περισσότερα παιδιά απ’ ό,τι ενήλικες κάθε χρόνο, ένα κατάλληλο εμβόλιο για παιδιά δεν είναι ακόμη έτοιμο. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ιολόγοι εξακολουθούν να μην κατανοούν πλήρως πώς αλληλεπιδρά το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών με τον ιό. Εντωμεταξύ, τα παιδιά που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρής νόσησης από τον RSV (πρόωρα μωρά και κάποια με καρδιακές παθήσεις) μπορούν να λάβουν palivizumab (παλιβιζουμάμπη). Αυτό δεν είναι εμβόλιο, αλλά ένα εργαστηριακό αντίγραφο ενός αντισώματος κατά της πρωτεΐνης F. Είναι ένα ασφαλές φάρμακο, αλλά η προστασία δεν διαρκεί πολύ και η ένεση πρέπει να γίνεται μία φορά τον μήνα κατά τη διάρκεια της περιόδου που κυκλοφορεί ο RSV.

Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)

Ο FDA ενέκρινε εμβόλιο για άτομα άνω των 60 ετών

«Οικογενειακοί Ιατροί: Η καρδιά της φροντίδας υγείας»

Πού βρισκόμαστε και πού πάμε;

Η19η Μαΐου έχει οριστεί το 2010 από την

WONCA ως Παγκόσμια Ημέρα Οικογε-

νειακού Γιατρού. Είναι μια σημαντική

ευκαιρία, για να αναδειχθεί ο κομβικός

ρόλος των οικογενειακών γιατρών στην παροχή εξατομικευμένης, ολοκληρωμένης και συνεχούς φροντίδας στους ασθενείς τους –η μοναδική

συνεισφορά των οικογενειακών γιατρών, καθώς και των ομάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας (ΠΦΥ) στα συστήματα υγείας–αλλά και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην οικογενειακή ιατρική παγκοσμίως. Ας αναγνωρίσουμε κι ας τιμήσουμε τις άοκνες προσπάθειες των οικογενειακών γιατρών και των ομάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας

Γράφει ο

Ευάγγελος Α. Φραγκούλης

Γενικός / Οικογενειακός, Ιατρός

MSc, Γενικός Γραμματέας

της Ελληνικής Ακαδημίας Οικογενειακής Ιατρικής, Αναπληρωτής Επικεφαλής

Ιατρός ΕΔΟΕΑΠ, μέλος του

Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των

Καρδιαγγειακών Συλλόγων

Πρωτογενούς Περίθαλψης (EPCCS)

για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της φροντίδας

υγείας και τη δημιουργία πιο υγιών κοινοτήτων παγκοσμίως.

Θέμα του φετινού εορτασμού είναι: «Οικογενειακοί Ιατροί:

Η καρδιά της φροντίδας υγείας». Οι οικογενειακοί γιατροί συχνά αναγνωρίζονται ως η καρδιά της

φροντίδας υγείας για διάφορους λόγους, όπως: Της μακροχρόνιας σχέσης που αναπτύσσουν με τους ασθενείς τους. Οι οικογενειακοί γιατροί αποτελούν τυπικά το σημείο πρώτης επαφής για ασθενείς που αναζητούν ιατρική φροντίδα. Παρέχουν συνεχή και ολοκληρωμένη φροντίδα στους ασθενείς τους, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, «από τη βρεφική κούνια μέχρι και τον τάφο», χτίζοντας μακροχρόνιες

σχέσεις μαζί τους. Αυτή τούς επιτρέπει να κατανοούν

το ιατρικό ιστορικό, τον τρόπο ζωής και τις κοινωνικές συνθήκες των ασθενών τους και να προσφέρουν εξατομικευμένη φροντίδα και υποστήριξη χαρακτηριζόμενη από ενσυναίσθηση. Του ολιστικού χαρακτήρα της φροντίδας. Οι οικογενειακοί γιατροί υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση στην φροντίδα υγείας, λαμβάνοντας υπόψιν, όχι μόνο τη σωματική υγεία του ασθενούς, αλλά και τη συναισθηματική, κοινωνική και ψυχική του ευεξία. Επικεντρώνονται στην προληπτική φροντίδα, τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών, για να βοηθήσουν τους ασθενείς να διατηρήσουν καλή υγεία και να αποτρέψουν τις χρόνιες ασθένειες.

Λειτουργούν ως συντονιστές της φροντίδας και πλοηγοί τους στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Συντονίζουν τη φροντίδα των ασθενών τους και διευκολύνουν την πρόσβασή τους στους πόρους που έχουν ανάγκη. Συνεργάζονται με γιατρούς εξειδικεύσεων και νοσοκομεία, για να διασφαλίσουν ότι οι ασθενείς τους λαμβάνουν έγκαιρη και κατάλληλη φροντίδα. Λειτουργούν ως συνήγοροι για τους ασθενείς και τις κοινότητές τους, αλλά και εκπαιδευτές. Οι οικογενειακοί γιατροί είναι συνήγοροι των ασθενών τους και προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οι φωνές τους ακούγονται και οι ανάγκες υγείας τους ικανοποιούνται. Παράλληλα, εργάζονται εντός της κοινότητάς τους για την αντιμετώπιση των συστημικών φραγμών στην πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα υγείας. Προάγουν ενεργητικά την υγεία και την ευεξία, μέσω δράσεων και συνεργασιών εντός της κοινότητας. Εκπαιδεύουν τους ασθενείς τους σχετικά με την υγεία τους, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου διαχείρισης των χρόνιων παθήσεών τους, της επιλογής υγιεινού τρόπου ζωής και της πρόληψης ασθενειών.

Η αφοσίωσή τους, η συμπονετική φροντίδα και η εξειδίκευσή τους τούς καθιστούν στην καρδιά της φροντίδας υγείας και μια αξιόπιστη πηγή υποστήριξης για ασθενείς και οικογένειες.

Στη χώρα μας τους τελευταίους 12 μήνες υλοποιήθηκε μια σημαντική μεταρρύθμιση και επένδυση στον τομέα της ΠΦΥ με τη θεσμοθέτηση του Προσωπικού Ιατρού που στοχεύει, ώστε όλοι οι πολίτες να αποκτήσουν τον οικογενειακό γιατρό τους. Δόθηκαν σημαντικά κίνητρα σε γιατρούς της ΠΦΥ να ενταχθούν στον θεσμό, καθώς και σε πολίτες, για να εγγραφούν στη λίστα Προσωπικού Ιατρού, με αποτέλεσμα σχεδόν 5 εκατομμύρια πολίτες να έχουν ήδη εγγραφεί σε σχεδόν 3.500 γιατρούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ έχει την τύχη να συνδυάζεται με την εφαρμο-

γή ενός εκτεταμένου εθνικού προγράμματος πρόληψης για τον καρκίνο αλλά και των καρδιαγγειακών νοσημάτων με τον επιχειρούμενο ψηφιακό μετασχηματισμό στην υγεία, στον οποίο εξέχουσα θέση καταλαμβάνει ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Ασθενούς, αλλά και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την επικαιροποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας της ΠΦΥ –δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάκαμψης και είναι δυνατόν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος. Το μεγάλο αυτό άλμα προς μια οργανωμένη ΠΦΥ μάς γεμίζει αισιοδοξία και ελπίζουμε να ακολουθήσουν οι κατάλληλες προσαρμογές, που θα προσελκύσουν ακόμα περισσότερους γιατρούς στον θεσμό και θα επιτρέψουν την ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Νέα κίνητρα για τους γιατρούς να συμμετάσχουν στο θεσμό είναι απαραίτητα, καθώς τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη της ΠΦΥ και την καθολική κάλυψη του πληθυσμού αποτελεί το αναιμικό ενδιαφέρον των γιατρών, παρά τις σημαντικά αυξημένες αποζημιώσεις που δόθηκαν. Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στη στελέχωση των άγονων νησιωτικών περιοχών της χώρας, καθώς οι πολίτες όπου κι αν βρίσκονται μέσα στην επικράτεια θα πρέπει να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας.

Ίσως δεν απέχουμε πολύ από το να γίνει επιτέλους πράξη το διαχρονικό αίτημα των φορέων της γενικής οικογενειακής ιατρικής: Όλοι οι πολίτες να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε Οικογενειακό Γιατρό και σε ποιοτική και οργανωμένη ΠΦΥ.

(MD FCCP FERS, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Καθηγητής

Μιλώντας στο «Περί Υγείας», ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας εξηγεί τα συμπτώματα του άσθματος, δίνει συμβουλές για την αντιμετώπισή του και στέλνει το μήνυμα ότι θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα φροντίδας για όλους.

Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ντάικου

- Τι προκαλεί το άσθμα; Μπορεί να έχω άσθμα και να μην το γνωρίζω; Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αναπνευστική πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από ετερογένεια, από τη διακύμανση συμπτωμάτων και λειτουργικών διαταραχών καθώς και από την αναστρεψιμότητα μετά από θεραπευτική αγωγή. Οι αιτιολογικοί του παράγοντες αφορούν στην ύπαρξη αλλεργικού υποστρώματος, σε συγκεκριμένες ιογενείς λοιμώξεις στη παιδική ηλικία, κληρονομικότητα, ή σε καπνιστική συνήθεια γονέων κ.λπ.

- Επηρεάζει περισσότερο τους ενήλικες ή τα παιδιά; Στην Ελλάδα γνωρίζουμε πόσοι είναι οι πάσχοντες; Πώς γίνεται η διάγνωση του άσθματος; Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς θεραπεύεται;

Αφορά σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών που περιλαμβάνει ενήλικες και παιδιά. Στη παιδική ηλικία, όμως, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, διότι η συμπτωματολογία μπορεί να μιμείται και όχι να είναι άσθμα. Σύμφωνα με την επιδημιολογική έρευνα

της Ομάδας Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας του 2011, το 8,6% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα έχει άσθμα.

Το άσθμα εκδηλώνεται συνήθως με παρατεινόμενο βήχα, συριγμό, βάρος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί έχουν εποχική κατανομή (συνήθως άνοιξη-φθινόπωρο) ή να παρατηρούνται σε όλη τη διάρκεια του

χρόνου και είναι μεταβαλλόμενα σε ένταση. Στο

50-60% περίπου των ασθενών με άσθμα υπάρχει συσχέτιση με την αλλεργία. Η διάγνωση του

άσθματος βασίζεται στο ιστορικό των αναπνευστικών συμπτωμάτων. Η τεκμηρίωση γίνεται με την ανεύρεση σημαντικής αναστρεψιμότητας στη

σπιρομέτρηση. Η σπιρομέτρηση είναι μια εξέταση που αξιολογεί τη δύναμη της εκπνοής και εξετάζει αν η χορήγηση ενός φαρμάκου που διευρύνει τους αεραγωγούς (σωλήνες με τους οποίους αναπνέουμε) αυξάνει σημαντικά αυτή την εκπνευ -

στική δύναμη. Σημαντικό ρόλο στη διαγνωστική προσέγγιση έχουν και οι δοκιμασίες βρογχικής πρόκλησης που ελέγχουν ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του άσθματος που είναι η βρογχική υπεραντιδραστικότητα. Τι ακριβώς εκφράζει η βρογχική υπεραντιδραστικότητα; Μια ειδική ή και μη ειδική αντίδραση των βρόγχων σε ειδικά ερεθίσματα. Αντίδραση που καταλήγει σε περιορισμό της ροής των αεραγωγών. Πότε χρησιμοποιείται; Όταν η κλινική συμπτωματολογία είναι ασαφής, στον χρόνιο βήχα που δεν έχει τεκμηριωμένη διάγνωση, καθώς και σε ειδικούς τύπους άσθματος, όπως το άσθμα άσκησης.

Η θεραπεία περιλαμβάνει γενικά και ειδικά μέτρα και έχει ως στόχο τον έλεγχο της νόσου. Ο έλεγχος της νόσου χαρακτηρίζεται από απουσία συμπτωμάτων, έλλειψη νυχτερινών αφυπνίσεων, μη συχνή χρήση ανακουφιστικής αγωγής και καλή ποιότητα ζωής, με δυνατότητα συμμετοχής στις καθημερινές δραστηριότητες. Στα γενικά μέτρα ανήκουν η αποφυγή των αλλεργιογόνων και της έκθεσης σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες και ερεθιστικούς παράγοντες, όπως το κάπνισμα. Στα ειδικά μέτρα περιλαμβάνονται φάρμακα που συνήθως χορηγούνται με τη μορφή εισπνοών και διακρίνονται σε ανακουφιστικά και ρυθμιστικά. Η βάση της ρυθμιστικής θεραπείας του άσθματος είναι η εισπνεόμενη κορτιζόνη που θα πρέπει να λαμβάνεται σε επαρκή δόση καθημερινά από όλους τους ασθενείς με επίμονο άσθμα. Φαίνεται ότι ο συνδυασμός της μαζί με ένα μακράς δράσης βρογχοδιασταλτικό αποτελεί τη πιο αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο και υπάρχουν διαθέσιμα στο εμπόριο σκευάσματα που περιέχουν συνδυασμό των δυο φαρμάκων. Ο συνδυασμός στις βαρύτερες μορφές της νόσου απαιτεί υψηλότερες δόσεις φαρμάκων και περαιτέρω εντατικοποίηση της θεραπείας. Σε επιλεγμένες ομάδες ασθενών με σοβαρό άσθμα μπορεί να απαιτηθεί η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων, όπως η αντι-IgE και η αντι-IL-5, αντι-IL-R.

- Ως πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, ποιος είναι ο στόχος της δράσης σας και πώς τελικά θα προάγουμε αυτό το μήνυμα; Ας κρατήσουμε το μήνυμα της παγκόσμιας πρωτοβουλίας για το άσθμα GINA: «Φροντίδα για το άσθμα για όλους». Το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης της νοσηρότητας και της θνησιμότητας από το άσθμα εμφανίζεται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ας πείσουμε, λοιπόν, τους επικεφαλής φορέων υγειονομικής περίθαλψης να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα και την πρόσβαση σε αποτελεσματικά φάρμακα σε όλες τις χώρες.

«Να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα και

η πρόσβαση σε φάρμακα για το άσθμα για όλους σε όλες τις χώρες»

ΕΚΠΑ)

Ποιες είναι οι βασικές εγχειρήσεις

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι η ανάπτυξη κυττάρων που ξεκινά από τον θυρεοειδή.

Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού, ακριβώς κάτω από το μήλο του Αδάμ, παράγοντας ορμόνες που ρυθμίζουν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, τη θερμοκρασία του σώματος, και το βάρος.

Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης

Oκαρκίνος του θυρεοειδούς μπορεί να

μην προκαλέσει συμπτώματα στην αρχή, αλλά καθώς μεγαλώνει, δύναται να δημιουργήσει πρήξιμο στον λαιμό, αλλαγές

στη φωνή ή δυσκολία στην κατάποση.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς, με τους περισσότερους να αναπτύσσονται

αργά, ενώ ορισμένοι είναι πολύ επιθετικοί.

Τα ποσοστά καρκίνου του θυρεοειδούς φαίνεται

να αυξάνονται. Η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται

στη βελτιωμένη τεχνολογία απεικόνισης που επιτρέ-

πει στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να βρίσκουν μικρούς καρκίνους του θυρεοειδούς σε αξονικές τομογραφίες και μαγνητικές τομογραφίες

που γίνονται για άλλες καταστάσεις (συμπτωματικούς καρκίνους του θυρεοειδούς). Οι καρκίνοι που

εντοπίζονται με αυτόν τον τρόπο είναι συνήθως μικροί και ανταποκρίνονται καλά στις θεραπείες.

Ο αμφιλεγόμενος ρόλος της βιταμίνης D

Μελέτες δεκαετιών, συμπεριλαμβανομένης μιας πρόσφατης μετα-ανάλυσης, έχουν δείξει συσχέτιση

των χαμηλότερων επιπέδων 25-υδροξυβιταμίνης D

στο αίμα με τον κίνδυνο καρκίνου του θυρεοειδούς.

Ωστόσο, αυτό είναι αμφιλεγόμενο, καθώς άλλες μελέτες επισημαίνουν έλλειψη τέτοιας συσχέτισης. Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή προορμόνη που παίζει αδιαμφισβήτητο ρόλο στη διατήρηση της ομοιόστασης του ασβεστίου και του φωσφόρου, εξασφαλίζοντας την υγεία των οστών. Επιπλέον, η βιταμίνη D μπορεί να τροποποιήσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, τη διαφοροποίηση και την απόπτωση, τα οποία σχετίζονται με τη νεοπλασματική ανάπτυξη και την ογκογένεση. Τα συμπληρώματα βιταμίνης D έχουν προταθεί ως στρατηγική πρόληψης των καρκίνων. Μελέτη του 2008 έδειξε ότι η υπερβολική έκθεση στο ηλιακό φως συσχετίστηκε με αυξημένα ποσοστά καρκίνου του δέρματος, αλλά με μειωμένο κίνδυνο άλλων κακοηθειών.

Άλλα δεδομένα συνδέουν την ανεπάρκεια της βιταμίνης D με τις διαταραχές του θυρεοειδούς, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των ερευνητών να εξετάσουν τη χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης D για την πρόληψη και τη θεραπεία τους. Για παράδειγμα, μια παρεμβατική ελληνική μελέτη διεξήχθη σε 218 ασθενείς με υποθυροειδεισμό και υποβιταμίνωση D, για να προσδιοριστεί αν η θεραπεία με βιταμίνη D3 ήταν αποτελεσματική στη διαχείριση αυτών των ατόμων. Τέσσερις μήνες λήψης συμπληρωμάτων οδήγησαν σε πτώση 20,3% στα επίπεδα των αντισωμάτων anti-TPO στο αίμα σε αυτά τα άτομα.

Η χειρουργική επέμβαση

Για τον καρκίνο του θυρεοειδούς, ο βασικός άξονας θεραπείας είναι το χειρουργείο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι χειρουργικής επέμβασης που εκτελούνται. Η εκπαίδευση, τα προσόντα και η εμπειρία του χειρουργού και της ομάδας του είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη εξαιρετικών αποτελεσμάτων χωρίς επιπλοκές.  Η λοβεκτομή με ισθμεκτομή (αφαίρεση του μισού θυρεοειδούς) είναι τυπικά η μικρότερη επέμβαση που γίνεται στον αδένα. Αυτή η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση του μισού θυρεοειδούς αδένα ή του μισού θυρεοειδούς και ολόκληρου του ισθμού (το μεσαίο τμήμα που συνδέει τα δύο μισά) και είναι κατάλληλη για πολλούς καρκίνους του θυρεοειδούς. Η χειρουργική επέμβαση είναι σύντομη, συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από 30-45 λεπτά και εξοικονομεί όλους τους παραθυρεοειδείς αδένες (αδένες ελέγχου ασβεστίου), καθώς κι όλα τα σημαντικά νεύρα που σχετίζονται με τη φωνή. Ακόμα και για μεγαλύτερους καρκίνους, η τομή είναι μικρή και σχεδιασμένη, ώστε να είναι σχεδόν απαρατήρητη.

Αυτή η χειρουργική επέμβαση είναι ευεργετική, επειδή το ήμισυ ενός υγιούς θυρεοειδούς εξοικονομείται, επιτρέποντας τη φυσική παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Επιπρόσθετα, η λοβεκτομή του θυρεοειδούς περιλαμβάνει μικρότερη επέμβαση, αφού χειρουργείται μόνο η μια πλευρά (επομένως, οι κίνδυνοι της επέμβασης μειώνονται). Οι λεμφαδένες που βρίσκονται πίσω και γύρω από τον θυρεοειδή αφαιρούνται. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 30% των καρκίνων του θυρεοειδούς έχουν εξαπλωθεί στους λεμφαδένες τη στιγμή της διάγνωσης και της χειρουργικής επέμβασης. Η αξιολόγηση από ειδικό και η πλήρης αφαίρεση όλου του καρκίνου με την πρώτη επέμβαση είναι εξαιρετικής σημασίας για την αποφυγή επιπλοκών. Η ολική θυρεοειδεκτομή έχει σχεδιαστεί για την αφαίρεση όλου του θυρεοειδούς αδένα. Αυτή είναι η επέμβαση εκλογής για τους περισσότερους καρκίνους που είναι μετρίου έως μεγάλου μεγέθους. Ούτε αυτή η χειρουργική επέμβαση είναι μεγάλη, συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από 60-75 λεπτά και εξοικονομεί και τους τέσσερις παραθυρεοειδείς αδένες, καθώς κι όλα τα νεύρα που σχετίζονται με τη φωνή. Ακόμα και για μεγαλύτερους όγκους, η τομή είναι συνήθως μικρή.

Εάν υπάρχει εξάπλωση του καρκίνου στους λεμφαδένες στον λαιμό, θα χρειαστεί, επίσης, να αφαιρεθεί ολόκληρος ο θυρεοειδής αδένας. Και πάλι, οι λεμφαδένες πίσω και γύρω από τον θυρεοειδή που μπορεί να εμπλέκονται με τον καρκίνο του θυρεοειδούς αφαιρούνται, για να εξασφαλιστεί η πλήρης θεραπεία. Η πλήρης αφαίρεση του θυρεοειδούς είναι πιο επικίνδυνη από τη χειρουργική επέμβαση κατά το ήμισυ. Αυτό συμβαίνει επειδή και οι δύο πλευρές του λαιμού έχουν υποστεί επεξεργασία, εκθέτοντας και τους τέσσερις παραθυρεοειδείς αδένες καθώς κι όλα τα νεύρα που σχετίζονται με τη φωνή σε πιθανή βλάβη. Έτσι, η ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς θα πρέπει να γίνεται μόνο από έμπειρους χειρουργούς σε μεγάλα κέντρα.

για τον καρκίνο του θυρεοειδούς;

Η έλλειψη ιωδίου επηρεάζει την

ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών

Tο ιώδιο υπάρχει φυσικά σε μια σειρά

τροφίμων, ειδικά, στα φύκια και στα ψά -

ρια και είναι παράξενο το γεγονός ότι

οι άνθρωποι παραθαλάσσιων περιοχών

δεν λαμβάνουν αρκετό από αυτό το ζω -

τικής σημασίας ορυκτό.

Η ανεπαρκής ποσότητα ιωδίου προκαλεί μια σειρά

προβλημάτων, όπως ο υποθυρεοειδισμός (ο οποίος μπορεί, επίσης, να προκληθεί από υπερβολική

ποσότητα του μετάλλου), η υψηλή χοληστερόλη, ο λήθαργος, η κόπωση και η κατάθλιψη. Αλλά ο πιο ύπουλος αντίκτυπός του εντοπίζεται στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και ειδικότερα των παιδιών. Έρευνα που ολοκληρώθηκε στην Αδελαΐδα δείχνει ότι η κύρια προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη ιωδίου (με την απαίτηση της χρήσης ιωδιούχου αλατιού στη διατροφή) αποτυγχάνει να παράσχει στις έγκυες αρκετή ποσότητα του ορυκτού.

Έρευνες εφιστούν την προσοχή –ως κάτι που θα πρέπει να λειτουργήσει ως αφύπνιση για τη δημόσια υγεία– στην ανάγκη για επαρκές ιώδιο, ειδικά, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του θηλασμού

και της παιδικής ηλικίας.

Υποσχόμενη μελέτη από την Τασμανία έδειξε ότι τα παιδιά μητέρων με ήπια ανεπάρκεια ιωδίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν μειωμένα εκπαιδευτικά αποτελέσματα μέχρι τα οκτώ ή τα

εννέα τους χρόνια. Μια παρόμοια μελέτη από το

Ηνωμένο Βασίλειο που δημοσιεύτηκε στο Lancet, έδωσε πειστικά στοιχεία ότι η ήπια ανεπάρκεια ιω -

δίου στη μητέρα έχει ως αποτέλεσμα μειωμένο IQ στα παιδιά μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών.

Η έλλειψη ιωδίου θεωρείται από τον Παγκόσμιο

Οργανισμό Υγείας ως: «Η πιο σημαντική αιτία εγκεφαλικής βλάβης που μπορεί να προληφθεί» πα -

γκοσμίως. Τα προγράμματα δημόσιας υγείας εστι-

άζουν πρωτίστως στην πρόληψη του υπερβολικού

βάρους και της παχυσαρκίας στα παιδιά. Δεν αντιμετωπίζουν ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών κι άλλα θέματα διατροφής. Στις πιο δραστικές μορφές της, η σοβαρή ανεπάρκεια ιωδίου στην εγκυμοσύνη οδηγεί σε κρετινισμό και νοητική

υστέρηση. Μελέτες στην Κίνα δείχνουν αντίστοιχα ότι η ανεπάρκεια ιωδίου οδηγεί σε απώλεια νοημο-

σύνης σε επίπεδο πληθυσμού στα παιδιά μέχρι το

μέγεθος των περίπου 13 βαθμών IQ. Το ιώδιο είναι απαραίτητο για την ανθρώπινη ανάπτυξη, καθώς ο θυρεοειδής αδένας εξαρτάται από αυτό για την παραγωγή ορμονών. Οι ορμόνες αυτές παίζουν ουσιαστικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού σας. Στόχος θα πρέπει να είναι η εξισορρόπηση των αναγκών των παιδιών σε ιώδιο με την ταυτόχρονη αποφυγή της υπερβολικής πρόσληψης.

Χαμηλά επίπεδα ιωδίου στο σώμα οδηγούν σε μία πάθηση του θυρεοειδή, που ονομάζεται υποθυρεοειδισμός. Επίσης, δεν είναι σπάνιο, η έλλειψη ιωδίου στον οργανισμό ή αλλιώς ιωδιοπενία να οδηγήσει σε διόγκωση του αδένα του θυρεοειδή, μία κατάσταση που ονομάζεται βρογχοκήλη. Μάλιστα, εκτιμάται ότι πλέον στις μεσογειακές χώρες αυτό είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει πάνω από το 30% του συνολικού πληθυσμού.

Οι έγκυες και οι γυναίκες που θηλάζουν έχουν ανάγκες σε ιώδιο που είναι 50% υψηλότερες από τον γενικό πληθυσμό. Συστήνεται, λοιπόν, ένα συμπλήρωμα ιωδίου, έπειτα από τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.

Δεν είναι βέβαιο κατά πόσο οι εγκυμονούσες

έχουν ενημερωθεί σχετικά με τη σημασία του ιωδίου για την ανάπτυξη του μωρού τους και κατά πόσο οι διατροφικές συμβουλές που παρέχονται από τους γιατρούς τους είναι επαρκείς.

Καλό θα ήταν να υπάρχει ολοκληρωμένη ενημέρωση για τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, βελτιωμένη πληροφόρηση σχετικά με τη βέλτιστη διατροφική και συμπληρωματική πρόσληψη ιωδίου για γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και καλύτερη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, σχετικά με την ανάγκη επαρκούς πρόσληψης ιωδίου. Η ανεπάρκεια ιωδίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης φαίνεται να έχει παραβλεφθεί ως αιτία αναπτυξιακής καθυστέρησης που μπορεί να προληφθεί στα μικρά παιδιά. Ακόμα και ανεπαίσθητες γνωσιακές αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τις σχολικές επιδόσεις, τους βαθμούς των εξετάσεων και τις ευκαιρίες απασχόλησης μεταγενέστερα. Οι έγκυες και οι γυναίκες που θηλάζουν πρέπει να γνωρίζουν τη σημασία των συμπληρωμάτων ιωδίου.

Σε περιπτώσεις έλλειψης ιωδίου, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού και με σωστή διατροφή, η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής με ιώδιο είναι μία καλή λύση για να καλύψει κανείς την ανεπάρκεια σε ιώδιο. Επίσης, σε περιπτώσεις vegan διατροφής, τα συμπληρώματα ιωδίου είναι σχεδόν απαραίτητα, πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό σας.

Ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου;

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου για

τους ενήλικες άνδρες και γυναίκες είναι 150 μικρογραμμάρια την ημέρα, ενώ οι έγκυες γυναίκες χρειάζονται μεγαλύτερη δόση.

Συγκεκριμένα:

Τα παιδιά ηλικίας έως 6 ετών χρειάζονται 90 μικρογραμμάρια ιωδίου την ημέρα.

Τα παιδιά ηλικίας έως 12 ετών χρειάζονται 120 μικρογραμμάρια ημερησίως.

Ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών χρειάζονται 150 μικρογραμμάρια την ημέρα.

Πώς διαχειρίστηκε ο ΠΟΥ την πανδημία;

ΟΠαγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλω-

σε ότι ο Covid-19 δεν χαρακτηρίζεται

πλέον ως κατάσταση παγκόσμιας έκτα-

κτης ανάγκης, σηματοδοτώντας ένα

συμβολικό τέλος στην καταστροφική

πανδημία του κορωνοϊού που προκάλεσε αδιανό-

ητα lockdown, ανέτρεψε τις οικονομίες σε όλο τον

κόσμο και σκότωσε τουλάχιστον επτά εκατομμύρια

ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη.

Ο ΠΟΥ είπε ότι παρόλο που η φάση έκτακτης ανάγκης τελείωσε, η πανδημία δεν έχει τελειώσει, σημειώνοντας πρόσφατες αιχμές στα κρούσματα στη Νοτιοανατολική Ασία και στη Μέση Ανατολή. Η υπηρεσία

υγείας του ΟΗΕ αναφέρει ότι χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να πεθαίνουν από τον ιό κάθε εβδομάδα.

«Με μεγάλη ελπίδα κηρύσσω το τέλος του Covid-19

ως μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για

την υγεία», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, συμπληρώνοντας

πως: «Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Covid-19 έχει τελειώσει ως παγκόσμια απειλή για την υγεία». Όταν η υπηρεσία υγείας του ΟΗΕ κήρυξε για πρώτη φορά τον κορωνοϊό ως διεθνή κρίση στις 30 Ιανουαρίου 2020, δεν είχε ακόμη ονομαστεί Covid-19 και δεν υπήρχαν πολλά κρούσματα εκτός της Κίνας.

Ο απολογισμός μετά από τρία χρόνια είναι ότι ο ιός έχει προκαλέσει περίπου 764 εκατομμύρια κρούσματα παγκοσμίως και περίπου πέντε δισεκατομμύ-

ρια άνθρωποι έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου. Στις Η.Π.Α., η δήλωση έκτακτης ανάγκης για

τη δημόσια υγεία που έγινε σχετικά με τον Covid-19 πρόκειται να λήξει στις 11 Μαΐου, όταν θα λήξουν τα ευρύτατα μέτρα για την υποστήριξη της αντιμετώπισης της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένων των εντολών εμβολίων. Στην Ευρώπη, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Γαλλίας και

της Βρετανίας, εγκατέλειψαν πολλές από τις διατάξεις τους κατά της πανδημίας πέρυσι. Όταν ο Τέντρος κήρυξε τον Covid-19 ως κατάσταση  έκτακτης ανάγκης το 2020, είπε ότι ο μεγαλύτερος φόβος του ήταν η πιθανότητα εξάπλωσης του ιού σε χώρες με αδύναμα συστήματα υγείας που είχε περιγράψει ως «κακώς προετοιμασμένες». Στην πραγματικότητα, ορισμένες από τις χώρες που υπέστησαν τους χειρότερους αριθμούς θανάτων από τον Covid-19 είχαν προηγουμένως κριθεί ως οι καλύτερα προετοιμασμένες για ενδεχόμενη πανδημία, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α. και της Βρετανίας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, ο αριθμός των θανάτων που αναφέρθηκαν στην Αφρική αντιπροσωπεύει μόλις το 3% του παγκόσμιου συνόλου. Ο ΠΟΥ έλαβε την απόφασή του να μειώσει το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού, αφού πρώτα συγκάλεσε ομάδα εμπειρογνωμόνων. Η υπηρεσία του ΟΗΕ δεν «κηρύσσει» πανδημίες, αλλά χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο, για να περιγράψει το ξέσπασμα του Μαρτίου του 2020, όταν ο ιός είχε εξαπλωθεί σε κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική, πολύ πριν πολλοί άλλοι επιστήμονες είχαν τονίσει ότι μια πανδημία ήταν ήδη σε εξέλιξη.

Η διαχείριση του ΠΟΥ

Ο ΠΟΥ είναι ο μόνος οργανισμός που έχει εξουσιοδοτηθεί να συντονίζει την απόκριση του κόσμου στις οξείες απειλές για την υγεία, αλλά έχει δεχθεί πυρά για τη διαχείριση του κορωνοϊού. Τον Ιανουάριο του 2020, ο ΠΟΥ επικρότησε δημόσια την Κίνα για την υποτιθέμενη ταχεία και διαφανή απάντησή της, παρόλο που ηχογραφήσεις από ιδιωτικές συναντήσεις που ελήφθησαν από το Associated Press έδειχναν ότι οι κορυφαίοι αξιωματούχοι ήταν απογοητευμένοι από την έλλειψη συνεργασίας της χώ-

ρας. Ο ΠΟΥ συνέστησε, επίσης, στα μέλη του κοινού να φορούν μάσκες για προστασία από τον Covid-19 για μήνες, ένα λάθος που πολλοί αξιωματούχοι υγείας λένε ότι κόστισε ζωές.

Πολλοί επιστήμονες επέκριναν την απροθυμία του ΠΟΥ να αναγνωρίσει ότι ο Covid-19 εξαπλώθηκε στον αέρα και από άτομα χωρίς συμπτώματα, επικρίνοντας την έλλειψη ισχυρών μέτρων καθοδήγησης του οργανισμού για την πρόληψη μιας τέτοιας έκθεσης. Ο Τέντρος επέκρινε τις πλούσιες χώρες που αποθησαύρισαν τις περιορισμένες προμήθειες εμβολίων κατά του Covid-19, προειδοποιώντας ότι ο κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα μιας «καταστροφικής ηθικής αποτυχίας», αποτυγχάνοντας να μοιραστεί τα όπλα της επιστήμης με τις φτωχές χώρες.

Ας σημειωθεί πως ο ΠΟΥ αγωνίστηκε στη διάρκεια της πανδημίας να διερευνήσει την προέλευση του κορωνοϊού, μια προκλητική επιστημονική προσπάθεια που είναι πολιτικά φορτισμένη. Μετά από μια εβδομαδιαία επίσκεψη στην Κίνα, ο ΠΟΥ δημοσίευσε μια έκθεση το 2021, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο Covid-19 πιθανότατα μεταπήδησε στους ανθρώπους από ζώα, απορρίπτοντας την πιθανότητα να προήλθε από εργαστήριο, χαρακτηρίζοντάς την ως «εξαιρετικά απίθανη».

Ωστόσο, η υπηρεσία του ΟΗΕ έκανε πίσω το επόμενο έτος, λέγοντας ότι εξακολουθούσαν να λείπουν «βασικά δεδομένα» και ότι ήταν πρόωρο να αποκλειστεί ότι ο Covid-19 μπορεί να ξεπήδησε από εργαστήριο. Μια επιτροπή που ανατέθηκε από τον ΠΟΥ να επανεξετάσει την απόδοσή του, επέκρινε την Κίνα κι άλλες χώρες, δεδομένου ότι δεν κινήθηκαν πιο γρήγορα, για να σταματήσουν τον ιό και ο οργανισμός περιοριζόταν, τόσο από τα περιορισμένα οικονομικά του όσο και από την αδυναμία να υποχρεώσει τις χώρες να δράσουν.

Eύκολοι τρόποι για να καταναλώνετε

περισσότερες

Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών, τρώγοντας

φρούτα, αμυλούχα λαχανικά, όσπρια

και δημητριακά ολικής αλέσεως.

Γράφει η Αφροδίτη Ντάικου

Hλήψη αρκετών φυτικών ινών είναι σημα-

ντική για την υγεία σας. Μπορεί να μειώ-

σει τη δυσκοιλιότητα, να βοηθήσει στην

απώλεια βάρους και στη διατήρησή του

σε υγιή επίπεδα. Επιπλέον, μειώνει τα επί-

πεδα χοληστερόλης, καθώς και τον κίνδυνο διαβήτη

και καρδιακών παθήσεων. Ορισμένοι τύποι φυτικών

ινών είναι πρεβιοτικά –που σημαίνει ότι προάγουν τα

υγιή βακτήρια του εντέρου– και είναι ευεργετικά για

την υγεία του πεπτικού συστήματος.

Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν λαμβάνουν

αρκετές φυτικές ίνες. Συνιστάται οι γυναίκες να λαμ-

βάνουν 25 γραμμάρια φυτικών ινών ημερησίως και

οι άνδρες 38 γραμμάρια.

ανά 28 γραμμάρια. Προκειμένου να φάτε ποπ κορν με χαμηλές θερμίδες βάλτε το, είτε σε μια καφέ χάρτινη σακούλα στον φούρνο μικροκυμάτων είτε σε ένα popper αέρα. Για πρόσθετη γεύση χωρίς επιπλέον λιπαρά ή θερμίδες, πασπαλίστε το με κανέλα κι αν σας αρέσουν τα πικάντικα, λίγο πιπέρι καγιέν.

Σνακ με φρούτα Μεμονωμένα κομμάτια φρούτων, λίγο μήλο ή αχλάδι είναι υπέροχα σνακ. Όλα τα φρούτα προσφέρουν

Τρώτε ολόκληρα φρούτα

και λαχανικά και όχι χυμούς

Οι υποστηρικτές του χυμού λένε ότι ο χυμός –ειδικά ο χυμός λαχανικών ψυχρής έκθλιψης– είναι ένας καλός τρόπος για να ενσωματώσετε πολλά λαχανικά στη διατροφή σας. Πράγματι, ο χυμός μπορεί να έχει υψηλές ποσότητες μικροθρεπτικών συστατικών, ωστόσο, ακόμα και οι μη παστεριωμένοι, ψυχρής έκθλιψης χυμοί χάνουν τις φυτικές τους ίνες, αφήνοντας μόνο μία συγκέντρωση υδατανθράκων με τη μορφή ζάχαρης. Ενώ οι χυμοί λαχανικών έχουν λιγότερη ζάχαρη από τους χυμούς φρούτων, έχουν χαμηλή περιεκτικότητα

Οι φυτικές ίνες είναι ένα είδος υδατανθράκων που

βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα. Ενώ οι περισσότεροι υδατάνθρακες διασπώνται σε ζάχαρη, οι φυτικές ίνες παραμένουν ανέπαφες καθώς περνούν από το πεπτικό σας σύστημα. Αυτό συμβάλλει στο να αισθάνεστε

χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα όταν

τρώτε φυτικές ίνες μαζί με άλλους υδατάνθρακες.

Επίσης, επιβραδύνει τον χρόνο που χρειάζονται οι

εύπεπτοι υδατάνθρακες να απορροφηθούν στην

κυκλοφορία του αίματός σας, βοηθώντας στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Φρούτα, αμυλούχα λαχανικά, όσπρια και δημητρια-

κά ολικής αλέσεως είναι οι τροφές που καλό είναι

να τρώτε καθημερινά. Επιλέξτε, επίσης, φασόλια, δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά.

Συμπεριλάβετε τα λαχανικά στα γεύματα

και καταναλώστε τα με προτεραιότητα

Τα λαχανικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο αρκετών χρόνιων ασθενειών. Τα μη αμυλούχα λαχανικά

είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε θερμίδες και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των φυτικών

ινών. Το να τρώτε τα λαχανικά σας πριν από ένα γεύμα βοηθά να καταναλώνετε περισσότερα. Η κατανάλωση σαλάτας ή σούπας λαχανικών πριν από το γεύμα έχει, επίσης, συνδεθεί με την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων κατά τη διάρκεια ενός γεύματος.

Ποπ κορν, ένα από τα καλύτερα σνακ!

Το ποπ κορν (καλαμπόκι) είναι δημητριακό ολικής

αλέσεως, που παρέχει 4 γραμμάρια φυτικών ινών

φυτικές ίνες, αν και ορισμένα έχουν περισσότερες από άλλα. Για παράδειγμα, ένα μικρό αχλάδι έχει σχεδόν 5 γραμμάρια φυτικών ινών, ενώ ένα φλιτζάνι καρπούζι έχει λιγότερο από 1 γραμμάριο. Τα μούρα και τα μήλα είναι φρούτα πλούσια σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες που λαμβάνουμε από τα φρούτα μπορούν να βελτιώσουν το αίσθημα κορεσμού, ειδικά, όταν συνδυάζονται με τρόφιμα που περιέχουν λίπος και πρωτεΐνες –βούτυρο ξηρών καρπών ή τυρί.

Επιλέξτε δημητριακά ολικής αλέσεως

και όχι επεξεργασμένα δημητριακά

Τα δημητριακά ολικής αλέσεως υποβάλλονται σε ελάχιστη επεξεργασία, αφήνοντας άθικτο ολόκληρο το δημητριακό. Αντίθετα, από τα επεξεργασμένα δημητριακά έχουν αφαιρεθεί τα φύτρα που περιέχουν βιταμίνες και το πλούσιο σε φυτικές ίνες, πίτουρο. Δοκιμάστε να αντικαταστήσετε τουλάχιστον τα μισά από τα επεξεργασμένα δημητριακά στη διατροφή σας με επιλογές ολικής αλέσεως. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως διατηρούν το φύτρο και το πίτουρο ανέπαφα, καθιστώντας τα πιο θρεπτικά από τα επεξεργασμένα δημητριακά.

Πάρτε ένα συμπλήρωμα φυτικών ινών Είναι καλύτερο να λαμβάνετε φυτικές ίνες από τη διατροφή σας, αλλά αν η πρόσληψη φυτικών ινών σας είναι χαμηλή, μπορείτε να επιλέξετε να λάβετε ένα συμπλήρωμα διατροφής.

Φάτε σπόρους chia

Οι σπόροι chia είναι υπερτροφή. Παρέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα, και φυτικές ίνες. Οι σπόροι λιναριού είναι μία άλλη επιλογή με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες, παρέχοντας 2 γραμμάρια φυτικές ίνες ανά κουταλιά της σούπας.

σε φυτικές ίνες απ’ ό,τι θα παίρνετε από την κατανάλωση ολόκληρων των λαχανικών.

Φάτε αβοκάντο

Τα αβοκάντο είναι απίστευτα θρεπτικά φρούτα. Η κρεμώδης, πράσινη σάρκα τους δεν είναι μόνο πλούσια σε υγιή, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, είναι επίσης γεμάτη φυτικές ίνες.

Σνακ με ξηρούς καρπούς και σπόρους

Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι παρέχουν πρωτεΐνη, λίπος και φυτικές ίνες. Μπορείτε, επίσης, να τους χρησιμοποιήσετε σε συνταγές, για να προσθέσετε επιπλέον θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες στα γεύματά σας.

Μαγειρεύουμε με αλεύρια

πλούσια σε φυτικές ίνες

Κατά το ψήσιμο, επιλέξτε ένα αλεύρι που θα προσθέσει επιπλέον θρεπτικά συστατικά σε muffin, ψωμιά κι άλλα αρτοσκευάσματα.

Μπορείτε εύκολα να αντικαταστήσετε το λευκό αλεύρι με αλεύρι ζαχαροπλαστικής ολικής αλέσεως.  Μερικά εναλλακτικά αλεύρια είναι ακόμα πιο πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως το αλεύρι καρύδας, αμυγδάλου, φουντουκιού, ρεβιθιού, φαγόπυρου και κριθαριού.

Φάτε μούρα

Τα μούρα  είναι από τα πιο πλούσια φρούτα σε φυτικές ίνες.

Αφήστε τη φλούδα

Αφήστε τη φλούδα στα μήλα, στα αγγούρια και στις γλυκοπατάτες. Όταν, λοιπόν, ξεφλουδίζετε τα φρούτα και τα λαχανικά, αφαιρείτε συχνά τις μισές φυτικές ίνες.

Πώς θα καταναλώνετε περισσότερες φυτικές ίνες

Μπορούν τα χολικά οξέα να θεραπεύσουν την

πολλαπλή σκλήρυνση;

Η πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας) χαρακτηρίζεται από

ένα εκτροχιασμένο ανοσοποιητικό σύστημα που αρχίζει να επιτίθεται

στην προστατευτική επικάλυψη των νεύρων που ονομάζεται μυελίνη.

Eνώ υπάρχει ένα γενετικό συστατικό στην

πολλαπλή σκλήρυνση, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν, επίσης, μεγάλο

ρόλο στον καθορισμό του εάν κάποιος θα

αναπτύξει τη νόσο. Πρόσφατα στοιχεία

δείχνουν ότι αυτό που βρίσκεται στο πεπτικό σας

σύστημα μπορεί, επίσης, να συμβάλει στον κίνδυνο

να εμφανίσετε την ασθένεια.

Υπάρχει μια αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ του

ανθρώπινου σώματος και των βακτηρίων που ζουν

στο πεπτικό σύστημα. Μία μελέτη διαπίστωσε ότι

τα χολικά οξέα του εντέρου θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την προστασία των ατόμων υψηλού

κινδύνου για πολλαπλή σκλήρυνση, προσφέροντας

μια νέα οδό στην ανάπτυξη φαρμάκων.

Εντερικό μικροβίωμα και αυτοανοσία

Στο ανθρώπινο έντερο ζουν τρισεκατομμύρια βακτή-

ρια. Βοηθούν το σώμα με τα πάντα, από την πέψη της τροφής μέχρι την πρόληψη της υπερανάπτυξης μολυσματικών και επικίνδυνων βακτηρίων. Επίσης, «εκπαιδεύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τι

είναι επικίνδυνο και τι όχι. Εάν αυτή η διαδικασία διαταραχθεί, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να γίνει υπερδραστήριο και να αρχίσει να αντιμετωπίζει τα φυσικά μέρη του σώματος ως επικίνδυνα, προκαλώντας αυτοάνοσες παθήσεις. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας τρόπος με τον οποίο τα βακτήρια και το ανοσοποιητικό σύστημα επικοινωνούν μεταξύ τους είναι

μέσω ενός υποδοχέα των κυττάρων που ονομάζεται

AHR (aryl hydrocarbon receptor) και βρίσκεται στα

περισσότερα κύτταρα του σώματος. Αυτή η πρωτεΐ-

νη λειτουργεί σαν ένα «τηλεφωνικό κέντρο» έκτακτης ανάγκης –όταν συναντήσει ορισμένες χημικές ουσίες, θα εντοπίσει την κατάλληλη απόκριση και θα στείλει ένα σήμα στο κύτταρο για το τι πρέπει να κάνει.

Ενώ οι ερευνητές έχουν δείξει ότι τα σήματα από τον υποδοχέα AHR επηρεάζουν την ανάπτυξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας, το πώς το κάνει αυτό δεν είναι σαφές. Για να κατανοήσουν καλύτερα τι κάνει ο υποδοχέας AHR, ειδικά, στα έντερα των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, οι ερευνητές δημιούργησαν ποντίκια στα οποία έλειπε ο AHR σε ορισμένα από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Και βρήκαν κάτι εκπληκτικό, ότι το περιβάλλον του εντέρου σ’ αυτά τα ποντίκια είχε αλλάξει. Συγκεκριμένα, η χημική σύνθεση των εντέρων τους είχε αλλοιωθεί, υποδεικνύοντας ότι ο μεταβολισμός των βακτηρίων του εντέρου είχε μετατοπιστεί. Αυτό σήμαινε ότι ο υποδοχέας AHR, όχι μόνο ανιχνεύει τι συμβαίνει στο έντερο, αλλά διαμορφώνει, επίσης, ενεργά το περιβάλλον του.

Διαπιστώθηκε ότι τα ποντίκια χωρίς τον υποδοχέα AHR μπόρεσαν να αναρρώσουν από την πολλαπλή σκλήρυνση. Οι ερευνητές προετοίμασαν το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικιών για να επιτεθεί στη μυελίνη, οδηγώντας σε κακό έλεγχο των μυών και παράλυση, όπως παρατηρείται στην πολλαπλή σκλήρυνση. Και ήθελαν να ελέγξουν αν το μικροβίωμα του εντέρου έπαιξε ρόλο στο γιατί τα ποντίκια χωρίς τον υποδοχέα AHR μπόρεσαν να ανακάμψουν. Όταν μεταμόσχευσαν τα βακτήρια του εντέρου από την πεπτική οδό ποντικιών χωρίς AHR σε ποντίκια με AHR, διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια με AHR ήταν, επίσης, σε θέση να αναρρώσουν από την παράλυση. Αυτό σήμαινε ότι το μικροβίωμα του εντέρου οδηγούσε στην ανάκαμψη από την πολλαπλή σκλήρυνση. Τα έντερα των ποντικών χωρίς AHR έχουν υψηλά επίπεδα χολικών οξέων –χημικών ουσιών που παράγονται στο ήπαρ και εκκρίνονται στο έντερο, για να βοηθούν στην πέψη. Τα χολικά οξέα συχνά διασπώνται από τα μόνιμα βακτήρια του εντέρου. Ένα χολικό οξύ που ονομάζεται ταυροχολικό οξύ, είναι σε υψηλά επίπεδα σε ποντίκια χωρίς AHR. Για να ελέγξουν οι ερευνητές, εάν το ταυροχολικό οξύ προσέφερε προστασία από την πολλαπλή σκλήρυνση, τάισαν με αυτή την ουσία ποντίκια με AHR, καθώς άρχισαν να αναπτύσσουν αυτοανοσία στη μυελίνη. Ενώ τα ποντίκια ελέγχου που έλαβαν φυσιολογικό ορό παρέλυσαν από τη μέση και κάτω, τα ποντίκια που έλαβαν ταυροχολικό οξύ κατάφεραν να αναρρώσουν, επειδή τα κύτταρα του ανοσοποιητικού τους δεν ήταν τόσο ισχυρά. Η έκθεση των κυττάρων του ανοσοποιητικού τους σε χολικά οξέα μείωσε τη διάρκεια ζωής των κυττάρων, εμποδίζοντάς τα να προκαλέσουν μεγάλη βλάβη στη μυελίνη και στους κινητικούς νευρώνες.

Θεραπεία με χολικά

οξέα

Αν και ακόμα δεν είναι κατανοητό γιατί τα χολικά οξέα αποδυναμώνουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, αυτό είναι ένα βασικό βήμα για την κατανόηση του τρόπου διακοπής της πολλαπλής

σκλήρυνσης κι άλλων αυτοάνοσων διαταραχών. Οι τρέχουσες διαθέσιμες θεραπείες για αυτοάνοσες διαταραχές είναι τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, ώστε να ηρεμήσει η ανοσολογική απόκριση. Ενώ αυτά τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν την υποτροπή και να καθυστερήσουν την εξέλιξη της νόσου, μπορούν, επίσης, να θέσουν τους ασθενείς σε υψηλό κίνδυνο μόλυνσης. Με την πανδημία του Covid-19, ο κίνδυνος ενός εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος έχει γίνει ακόμα πιο εμφανής. Η εύρεση άλλων τρόπων για να ηρεμήσει ένα υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως μέσω των χολικών οξέων, θα μπορούσε να βοηθήσει. Το σώμα παράγει οκτώ διαφορετικά χολικά οξέα που το καθένα τους έχει διαφορετικές ιδιότητες. Είναι άγνωστο εάν το ταυροχολικό οξύ ή κάποιο άλλο είναι η καλύτερη επιλογή για τη θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης. Για την ώρα, τα χολικά οξέα δεν είναι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν ως θεραπεία σε ανθρώπους.

Όταν η αλλεργία συνδυάζεται με το άσθμα, προκαλείται το επονομαζόμενο

αλλεργικό άσθμα (τύπος άσθματος), το οποίο συνιστά μια κατάσταση όπου

οι αεραγωγοί σας σφίγγουν όταν εισπνέετε ένα αλλεργιογόνο.

Oταν έχετε αλλεργία, το σώμα σας δημιουρ-

γεί μια απάντηση σε κάτι που πιστεύει ότι εί-

ναι απειλή –το αλλεργιογόνο. Ενεργοποιεί, λοιπόν, όλες τις άμυνές του, για να προσπα-

θήσει να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο. Αυτό γίνεται από το ανοσοποιητικό σύστημα που λειτουργεί

για να προστατεύει από ασθένειες. Όταν «πιστεύει» ότι υπάρχει κίνδυνος, απελευθερώνει μία χημική ουσία που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE). Αυτή η ουσία προορίζεται να αντεπιτεθεί και να προστατεύσει το σώμα σας. Ωστόσο, υψηλές ποσότητες IgE μπορεί να προκαλέσουν σύσφιξη των αεραγωγών, καθιστώντας δύσκολη την αναπνοή. Το άσθμα είναι μία ασθένεια των πνευμόνων που προκαλεί στένωμα των αεραγω-

γών και μπορεί να έχετε πρήξιμο σε αυτούς (φλεγμονή), και ειδικότερα στα κύτταρα που επενδύουν τους αεραγωγούς. Παράγονται μεγάλες ποσότητες βλέννας

που είναι πιο παχύρρευστη από το κανονικό και οι μύες γύρω από τους αεραγωγούς σφίγγουν.

Πολλοί άνθρωποι με άσθμα έχουν στην πραγματικότητα αλλεργικό άσθμα. Είναι ο πιο κοινός τύπος άσθματος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 25 εκατ. άνθρωποι έχουν άσθμα κι από αυτούς, περίπου για το 60%, αιτία είναι οι αλλεργίες. Η αιτία των συμπτωμάτων είναι τα αλλεργιογόνα.

Αυτή είναι η κύρια διαφορά μεταξύ του αλλεργικού

άσθματος κι άλλων τύπων άσθματος –τα αλλεργιογόνα εισπνέονται και προκαλούν συμπτώματα που

όταν είναι πολύ σοβαρά μιλάμε για κρίση άσθματος. Τα αλλεργιογόνα μπορούν να βρεθούν παντού

γύρω σας. Μπορεί να είναι σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Η εισπνοή τους μπορεί να πυροδοτήσει τα συμπτώματα και είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποια είναι, ώστε να μπορείτε να τα ελέγξετε.

Πιθανά αλλεργιογόνα που μπορούν να προκαλέσουν

άσθμα περιλαμβάνουν: νιφάδες δέρματος από κατοικίδια, γύρη που προέρχεται από φυτά και συνδέεται

με την άνοιξη αλλά και το φθινόπωρο (οι πιο συνηθισμένοι τύποι γύρης που προκαλούν αλλεργικό άσθμα είναι το γρασίδι και τα ζιζάνια), μούχλα που βρίσκεται σε μέρη που συγκρατούν υγρασία, όπως τα υπόγεια (η μούχλα παράγει σπόρια που ανεβαίνουν στον αέρα και μπορούν να προκαλέσουν άσθμα), ακάρεα σκόνης που ζουν στις μαλακές επιφάνειες του σπιτιού (μοκέτες, καλύμματα επίπλων και ρούχα), κατσαρίδες (το άσθμα μπορεί να προκληθεί από τα κόπρανα, σάλιο κι άλλα μέρη του σώματος των κατσαρίδων).

Τα συμπτώματα του αλλεργικού άσθματος είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια με άλλους τύπους άσθματος. Περιλαμβάνουν αίσθημα δύσπνοιας, βήχα, ειδικά τη νύχτα, συριγμό (θόρυβο σφυρίσματος κατά την αναπνοή) και σφίξιμο στο στήθος (ότι κάτι σας πιέζει). Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολύ έντονα κατά τη διάρκεια μιας κρίσης άσθματος. Βεβαιωθείτε ότι έχετε εφαρμόσει ένα σχέδιο θεραπείας αν έχετε σοβαρά συμπτώματα –το σχέδιο περιλαμβάνει και μια συσκευή εισπνοής. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης αλλεργικού άσθματος, οι αεραγωγοί σας θα σφίξουν, κάνοντας δύσκολη την αναπνοή, ενώ τα συμπτώματα είναι τα ίδια με οποιαδήποτε κρίση άσθματος που έχει άλλη αιτία.

Η βιταμίνη D Έχει ενδιαφέρον ότι σε μια πρόσφατη μελέτη βρέθηκε πως η βιταμίνη D3 μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του αλλεργικού άσθματος. Μια ανεπάρκεια βιταμίνης D3 μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα άσθματος, αυτό έχει ήδη αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες. Ωστόσο, δεν είχε γίνει μέχρι πρότινος κατανοητό πώς ακριβώς αυτή η βιταμίνη επηρεάζει τη φλεγμονώδη αντίδραση του σώματος. Μια ομάδα ερευνητών από το Τμήμα Μοριακής Πνευμονολογίας στο Universitätsklinikum Erlangen απέδειξε για πρώτη φορά ότι η λήψη βιταμίνης D3 μπορεί να αλλάξει τη φλεγμονώδη αντίδραση στο

αλλεργικό άσθμα και να ανακουφίσει τα συμπτώματα –η μελέτη δημοσιεύθηκε στο «Journal of Allergy and Clinical Immunology: Global».

Η υποψήφια διδάκτορας, Janina Grund, και τα μέλη της ερευνητικής ομάδας βρήκαν ότι τα παιδιά και οι ενήλικες που λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης D3 είχαν λιγότερο έντονα συμπτώματα άσθματος και παρουσίαζαν λιγότερο σοβαρό άσθμα, ενώ απαιτούνταν λιγότερα στεροειδή για την αντιμετώπιση των κακής εισπνοής. Σε ορισμένα κύτταρα στο αίμα των ανθρώπων με υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D3, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μεγαλύτερες ποσότητες της πρωτεΐνης blimp-1, που είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της ανοσολογικής απόκρισης των βοηθητικών κυττάρων Τ.

Προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τον μηχανισμό, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιδράσεις που έχει η χορήγηση βιταμίνης D3 στην ανοσολογική απόκριση στα ποντίκια. Διαπίστωσαν ότι η βιταμίνη οδήγησε σε λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις άσθματος. Βρήκαν, επίσης, λιγότερα αντισώματα που προκαλούν αλλεργίες (IgE) και ευθύνονται για ορισμένες αλλεργικές ασθένειες, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το άσθμα ή το έκζεμα. Η χορήγηση υψηλότερων δόσεων βιταμίνης D3 ήταν περαιτέρω αντιφλεγμονώδης, επηρεάζοντας ειδικά την αγγελιαφόρο ουσία IL-10 και τα κύτταρα που δημιουργούν την πρωτεΐνη blimp-1. Η ερευνητική ομάδα μπόρεσε για πρώτη φορά να αποδείξει ότι η βιταμίνη D έχει επίδραση στα Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης μακράς διάρκειας που είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη ανοσολογική απόκριση στην περίπτωση του άσθματος. Απέδειξε, επίσης, ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D έχει θετική επίδραση στους ασθενείς με άσθμα, υπογραμμίζοντας πόσο σημαντικό είναι να έχουν αρκετή από αυτή τη βιταμίνη.

| περί υγείας |

H βιταμίνη D μειώνει τα συμπτώματα του αλλεργικού άσθματος

με υψηλή

αρτηριακή πίεση είναι η δεύτερη αιτία θανάτων από καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά που μπορούν να προληφθούν.

Πριν λίγα χρόνια, το 2018, οι οδηγίες για

την αρτηριακή πίεση από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία άλλαξαν κι

αυτό είχε ως αποτέλεσμα περισσότεροι

ηλικιωμένοι να διαγιγνώσκονται πλέον

αρτηριακή πίεση ή υπέρταση.

Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές ήρθαν ύστερα

από ορισμένα σημαντικά μαθήματα των τελευταί-

ων ετών για την αρτηριακή πίεση. Συγκεκριμένα,

οι καρδιολόγοι έμαθαν ότι η βλάβη από την υψηλή

αρτηριακή πίεση ξεκινά από χαμηλότερες αρτηρια-

κές πιέσεις από ό,τι πίστευαν προηγουμένως και ότι

είναι σημαντικό να αρχίσει κάποιος να προσέχει την αρτηριακή του πίεση από νωρίς.

Η πάθηση εμφανίζεται όταν η ισχύς του αίματος που πιέζει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων είναι υψηλή. Παρόμοια με την αύξηση του νερού σε έναν εύκαμπτο σωλήνα κήπου, η πίεση αυξάνεται καθώς διοχετεύεται το αίμα. Η προστιθέμενη πίεση κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο σκληρά και τα αιμοφόρα αγγεία να λειτουργούν λιγότερο αποτελεσματικά. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό το φυσικό στρες καταστρέφει τους ιστούς μέσα στα αιμοφόρα αγγεία, γεγονός που μπορεί να βλάψει το κυκλοφορικό σύστημα και τελικά την καρδιά. Η υψηλή αρτηριακή πίεση προηγουμένως οριζόταν ως 140/90mmHg ή υψηλότερη, τώρα ορίζεται ως 130/80mmHg ή υψηλότερη. Αυτή η αλλαγή αντανακλά την πιο πρόσφατη έρευνα που δείχνει ότι τα προβλήματα υγείας μπορεί να εμφανιστούν σε χαμηλότερα επίπεδα. Ο κίνδυνος για

καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό ξεκινά

οπουδήποτε πάνω από 120mmHg (για τη

συστολική αρτηριακή πίεση, τον μεγαλύτε-

ρο αριθμό σε μια μέτρηση) και ο κίνδυνος διπλασιάζεται στα 130mmHg, σε σύγκριση

με επίπεδα κάτω από 120. Ένα βασικό έναυσμα

για την απόφαση μείωσης του διαγνωστικού ορίου ήταν τα αποτελέσματα της αμερικανικής δοκιμής

SPRINT που βρήκε οφέλη στη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε συστολική ένδειξη 120mmHg, αντί για 140mmHg, για όσους διατρέχουν υψηλό κίνδυ-

νο καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού.

Η αρτηριακή πίεση στους ενήλικες διαχωρίζεται τώρα σε φυσιολογική, αυξημένη, υπέρταση σταδίου

1 ή υπέρταση σταδίου 2. Η κατηγορία «προϋπέρταση» δεν χρησιμοποιείται πλέον, ενώ προηγουμένως αναφερόταν σε αρτηριακές πιέσεις με συστολική πίεση μεταξύ 120-139mmHg ή διαστολική πίεση μεταξύ 80-89mmHg. Τα άτομα με αυτές τις μετρήσεις πλέον κατηγοριοποιούνται ως έχοντες υπέρταση είτε αυξημένη είτε σταδίου 1. Ο προσδιορισμός της καταλληλότητας για φαρμακευτική θεραπεία για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης δεν βασίζεται πλέον αποκλειστικά στο επίπεδο της αρτηριακής πίεσης. Σήμερα εξετάζεται, επίσης, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου ενός ασθενούς για τα επόμενα 10 χρόνια, με βάση τον υπολογισμό κινδύνου. Για άτομα με αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 140/90mmHg, συνιστάται φαρμακευτική αγωγή ανεξάρτητα από το επίπεδο του κινδύνου. Οι κατευθυντήριες οδηγίες δίνουν έμφαση στη χρήση της κατάλληλης τεχνικής για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, είτε λαμβάνεται από έναν επαγγελματία υγείας στην κλινική είτε από τον ασθενή που χρησιμοποιεί μια συσκευή παρακολούθησης

της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι του. Τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να βασίζονται στο μέσο όρο δύο-τριών μετρήσεων σε τουλάχιστον δύο διαφορετικές περιπτώσεις. Μια σειρά από κοινά λάθη μπορεί να διογκώσουν την τιμή. Αυτά περιλαμβάνουν τη γεμάτη ουροδόχο κύστη, την κλίση του σώματος με μη στηριγμένη πλάτη, το κάθισμα με σταυρωμένα πόδια και την ομιλία κατά τη διάρκεια της μέτρησης.

Οι κατηγορίες

Το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία χωρίζουν την αρτηριακή πίεση σε τέσσερις γενικές κατηγορίες. Η ιδανική αρτηριακή πίεση κατηγοριοποιείται ως φυσιολογική. Φυσιολογική αρτηριακή πίεση: Η αρτηριακή πίεση είναι 120/80mmHg ή χαμηλότερη. Αυξημένη αρτηριακή πίεση: Ο κορυφαίος αριθμός –συστολική πίεση– κυμαίνεται από 120 έως 129mmHg και ο μικρότερος αριθμός –διαστολική πίεση– είναι κάτω από 80mmHg.

Στάδιο 1 υπέρτασης: Η συστολική πίεση είναι από 130 έως 139mmHg ή η διαστολική πίεση είναι μεταξύ 80 και 89mmHg.

Στάδιο 2 υπέρτασης: Η συστολική πίεση είναι 140mmHg και παραπάνω ή η διαστολική είναι 90mmHg και παραπάνω.

Μια αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 180/120mmHg θεωρείται υπερτασική έκτακτη ανάγκη ή κρίση. Ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια για οποιονδήποτε έχει αυτούς τους αριθμούς αρτηριακής πίεσης. Οι περισσότεροι άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση δεν έχουν συμπτώματα, ακόμα κι αν οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης φτάνουν σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα. Μπορείτε να έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση για χρόνια χωρίς κανένα σύμπτωμα, αλλά μερικά άτομα παρουσιάζουν πονοκεφάλους, δυσκολία στην αναπνοή και αιμορραγίες από τη μύτη. Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα δεν είναι συγκεκριμένα. Συνήθως δεν εμφανίζονται έως ότου η υψηλή αρτηριακή πίεση φτάσει σε σοβαρό ή απειλητικό για τη ζωή στάδιο. Ζ.Ψ.

Τι πρέπει να ξέρετε για την

περιοδοντίτιδα και τις επιπτώσεις της

Η

περιοδοντίτιδα είναι μια σοβαρή μορφή ουλίτιδας. Αποτελεί μια βακτηριακή

λοίμωξη

που ξεκινά με τη φλεγμονή των μαλακών ιστών γύρω από τα δόντια σας.

Aνεξάρτητα από την ηλικία, η περιοδοντί-

τιδα μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε

έχει κακή στοματική υγιεινή –αυτούς που

δεν βουρτσίζουν τα δόντια τους και δεν

χρησιμοποιούν νήμα τακτικά. Επηρεάζει,

επίσης, πιο συχνά αυτούς που έχουν θήκες. Μερικοί

άνθρωποι είναι γενετικά πιο επιρρεπείς στην περιο-

δοντίτιδα από άλλους. Εάν οι βιολογικοί γονείς ή οι

παππούδες σας έχουν ιστορικό ουλίτιδας, είναι πιο

πιθανό να αναπτύξετε κι εσείς.

Ποια είναι τα συμπτώματα της περιοδοντίτιδας; Τα

υγιή ούλα είναι σφιχτά στην αφή και εφαρμόζουν

άνετα γύρω από τα δόντια σας. Τα συμπτώματα

περιλαμβάνουν κοκκινωπά ή μωβ ούλα, πρησμένα

και ούλα που αιμορραγούν εύκολα, τρυφερά ούλα, κακή αναπνοή, πύον (λοίμωξη) γύρω από τη γραμμή των ούλων, χαλαρά δόντια, ύφεση των ούλων και

νέα κενά ανάμεσα στα δόντια.

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης περιοδοντίτιδας είναι το κάπνισμα, ο διαβήτης, οι ορμονικές αλλαγές στις γυναίκες

που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη ή τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών. Επίσης, ορισμένες παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή στο σώμα –όπως η αρθρίτιδα, ο Covid-19 και οι καρδιαγγειακές παθήσεις– συνδέονται με την περιοδοντίτιδα.

Υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων που υποδεικνύει ότι η περιοδοντική νόσος μπορεί να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τη νόσο Alzheimer. Μελέτες έδειξαν ότι ο κίνδυνος διπλασιάζεται όταν η ασθένεια των ούλων επιμένει για 10 ή περισσότερα χρόνια. Μια αμερικανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science Advances»

περιέγραψε λεπτομερώς ότι ένας τύπος βακτηρίου που ονομάζεται Porphyromonas gingivalis ή P. gingivalis και σχετίζεται με τη νόσο των ούλων, έχει βρεθεί στον εγκέφαλο ασθενών με νόσο Alzheimer.

Δοκιμές σε ποντίκια έδειξαν, επίσης, ότι το βακτήριο

εξαπλώθηκε από το στόμα στον εγκέφαλο, καταστρέφοντας τα νευρικά κύτταρα. Τι συμβαίνει εάν η περιοδοντική νόσος δεν αντιμετωπιστεί; Η περιοδοντική νόσος εξελίσσεται και γίνεται πιο προβληματική με την πάροδο του χρόνου. Τα βακτήρια στο στόμα πολλαπλασιάζονται και σχηματίζουν μία ουσία, γνωστή ως οδοντική πλάκα. Εάν δεν αφαιρέσετε την πλάκα με το βούρτσισμα, τα βακτήρια εναποθέτουν μέταλλα μέσα στην πλάκα με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η κατάθεση μετάλλων είναι γνωστή ως πέτρα και ενθαρρύνει την ανάπτυξη βακτηρίων προς τη ρίζα του δοντιού. Η ανοσολογική απόκριση του σώματός σας σε αυτή τη βακτηριακή ανάπτυξη οδηγεί σε φλεγμονή στα ούλα. Η προσκόλληση του ούλου στη ρίζα ενός δοντιού διαταράσσεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να σχηματιστεί ένας περιοδοντικός θύλακας (κενό) μεταξύ του ούλου και της ρίζας. Τα επιβλαβή αναερόβια βακτήρια αποικίζονται στον θύλακα και πολλαπλασιάζονται, απελευθερώνοντας τοξίνες που μπορούν να βλάψουν τα ούλα, τα δόντια και τις δομές των οστών. Υπάρχουν τέσσερα στάδια της νόσου των ούλων: Ουλίτιδα: Πρόκειται για ασθένεια των ούλων σε πρώιμο στάδιο και είναι λιγότερο σοβαρή από την περιοδοντίτιδα. Με την ουλίτιδα, τα ούλα σας γίνονται κόκκινα και πρήζονται, αλλά δεν έχετε αρχίσει ακόμα να χάνετε οστό γύρω από τα δόντια σας. Η ουλίτιδα είναι αναστρέψιμη, αν καθαρίζετε καλύτερα τα δόντια σας και πηγαίνετε τακτικά στον οδοντίατρο για καθαρισμό.

Ήπια περιοδοντίτιδα: Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ουλίτιδα μετατρέπεται σε ήπια περιοδοντίτιδα. Σε

αυτό το στάδιο, τα ούλα σας υποχωρούν και αρχίζετε να χάνετε λίγο οστό γύρω τους. Ως αποτέλεσμα, θα αναπτύξετε περιοδοντικούς θύλακες. Πλάκα, πέτρα και βακτήρια παγιδεύονται σε αυτές τις «τσέπες», όπου η οδοντόβουρτσα και το νήμα δεν μπορούν να φτάσουν.

Μέτρια περιοδοντίτιδα: Καθώς η περιοδοντίτιδα εξελίσσεται, χάνετε ακόμα περισσότερο οστό γύρω από τα δόντια σας. Τα βακτήρια συνεχίζουν να διαβρώνουν τους συνδέσμους και τους μαλακούς ιστούς που υποστηρίζουν τα δόντια σας και τα διατηρούν υγιή. Σε αυτό το στάδιο, τα ούλα μπορεί να γίνουν επώδυνα και ευαίσθητα.

Σοβαρή περιοδοντίτιδα: Καθώς η οστική απώλεια συνεχίζεται, τα δόντια σας μπορεί να χαλαρώσουν και ενδεχομένως να πέσουν. Εκτός από την αιμορραγία των ούλων, υπάρχει συχνά πύον και λοίμωξη γύρω από τη γραμμή των ούλων σας, που μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια κακοσμία του στόματος (χαλίτωση). Εκτός από την κακή στοματική υγεία, η περιοδοντίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε κακή γενική υγεία. Η έρευνα υπογραμμίζει μια σημαντική σχέση μεταξύ της στοματικής υγείας και της υγείας ολόκληρου του σώματος. Τα άτομα με περιοδοντίτιδα έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, άνοια κι άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.

Τι προκαλεί την περιοδοντίτιδα; Η κύρια αιτία είναι η κακή στοματική υγιεινή. Τα βακτήρια προσκολλώνται στην πλάκα και την πέτρα στις επιφάνειες των δοντιών σας. Εάν δεν καθαρίζετε τα δόντια σας καλά ή όσο συχνά θα έπρεπε, τα βακτήρια ταξιδεύουν κάτω από τη γραμμή των ούλων, όπου η οδοντόβουρτσα και το νήμα δεν μπορούν να φτάσουν. Αυτά τα επιβλαβή βακτήρια διαβρώνουν τους ιστούς που υποστηρίζουν τα δόντια σας, οδηγώντας σε μόλυνση, απώλεια οστού και απώλεια δοντιών. Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της περιοδοντίτιδας είναι να κάνετε τακτικό οδοντικό καθαρισμό και να έχετε καλή στοματική υγιεινή στο σπίτι. Τα άτομα που είναι επιρρεπή στην περιοδοντίτιδα μπορεί να χρειάζονται συχνότερους καθαρισμούς από τα άτομα χωρίς ουλίτιδα.

Λήδα Κοντογιαννοπούλου

Όταν η μεταμόσχευση κοπράνων είναι πιο

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

Tο Εθνικό Ινστιτούτο Αριστείας Υγείας και

Φροντίδας (NICE) στο Ηνωμένο Βασίλειο

δημοσίευσε τη σύστασή του πριν μερι-

κούς μήνες, λέγοντας ότι η θεραπεία που

ονομάζεται μεταμόσχευση μικροβιώματος κοπράνων (FMT: faecal microbiota transplantation),

θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων από Clostridium difficile (C. difficile). Το NICE διαπίστωσε ότι η μεταμόσχευση κοπράνων είναι μια αποτελεσματική, ασφαλής και οικονομικά αποδοτική θεραπεία για ενήλικες που είχαν δύο ή περισσότερες λοιμώξεις με C. diff και δεν ανταποκρίθηκαν στα αντιβιοτικά.

Το C. diff είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει απειλητική για τη ζωή διαρροϊκή ασθένεια σε άτομα με ανθυγιεινό μείγμα βακτηρίων του εντέρου, γνωστό ως δυσβίωση. Η πιο κοινή αιτία δυσβίωσης είναι η θεραπεία με αντιβιοτικά. Ενώ τα αντιβιοτικά μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικά έναντι των βακτηριακών λοιμώξεων, μπορούν να βλάψουν τα ευεργετικά βακτήρια που αποικίζουν το έντερο, γνωστά ως εντερικό μικροβίωμα. Συνήθως αυτό το οικοσύστημα των «καλών» βακτηρίων ανακάμπτει γρήγορα, αλλά περιστασιακά «κακά» είδη, όπως το C. diff, αναπτύσσονται και προκαλούν σοβαρή διάρροια που μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή.

Η τυπική θεραπεία της λοίμωξης από C. diff περιλαμβάνει αντιβιοτικά, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν περαιτέρω τη δυσβίωση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο σύντομης θεραπευτικής

επίδρασης που ακολουθείται από υποτροπιάζουσα

λοίμωξη και συμβαίνει σχεδόν στο ένα τρίτο των μολυσμένων ατόμων. Κάθε χρόνο υπάρχουν περίπου 250.000 μολύνσεις από C. diff στις Η.Π.Α., προκαλώ-

ντας 12.000 θανάτους.

Η δωρεά κοπράνων λειτουργεί σχεδόν με τον ίδιο τρόπο όπως η αιμοδοσία. Ένα μόσχευμα κοπράνων παρασκευάζεται από έναν προσεκτικά ελεγμένο, υγιή δότη και υποβάλλεται σε επεξεργασία σε ένα αποστειρωμένο εργαστήριο. Καταψύχεται σε –80oC και μπορεί να αποθηκευτεί έως και έξι μήνες. Στη συνέχεια, μέσω ενός σωλήνα, μπαίνει απευθείας στο στομάχι ή, μέσω στο κόλον, με κλύσμα, ανάλογα με το τι είναι πιο κατάλληλο για τον ασθενή, ενώ υπάρχουν ακόμα και κάψουλες.

Η μεταμόσχευση κοπράνων από υγιή δότη σε ένα

έντερο με δυσβίωση έχει σκοπό να εξισορροπήσει τα

μικρόβια του εντέρου και να αποκαταστήσει το υγιές

μικροβίωμα, μειώνοντας τον κίνδυνο επανεμφάνι-

σης του C. diff. Οι δότες ελέγχονται για ασθένειες και

λοιμώξεις πριν μπορέσουν να δωρίσουν τα κόπρανά τους. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των

Η.Π.Α. ενέκρινε πρόσφατα ένα προϊόν μεταμόσχευ-

σης κοπράνων για την πρόληψη της επανεμφάνισης του C. diff που μπορεί να χορηγηθεί ως κλύσμα. Με τη μεταμόσχευση να αποκαθιστά τη φυσιολογική λειτουργία στη μικροχλωρίδα του εντέρου, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να στοχεύσει σωστά το C. diff ως «κακό βακτήριο» και να επαναφέρει το έντερο σε καλύτερη κατάσταση. Αυτές οι θεραπείες είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση, όχι μόνο της υγείας των εντέρων, αλλά έχουν προταθεί για μια σειρά από διαταραχές, από τον καρκίνο και την ψυχική υγεία έως την άνοια.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία Στην πιο πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε από την Cochrane Database of Systematic Reviews διαπιστώθηκε ότι σε σύγκριση με την τυπική θεραπεία με αντιβιοτικά, η μεταμόσχευση κοπράνων μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των ατόμων που αναρρώνουν από λοίμωξη με C. diff. Στο πλαίσιο της μελέτης, το 77% των ατόμων που έλαβαν μεταμόσχευση κοπράνων δεν παρουσίασαν επαναμόλυνση εντός οκτώ εβδομάδων, σε σύγκριση με το 40% όσων έλαβαν μόνο αντιβιοτικά. Η ανασκόπηση, με επικεφαλής τον παιδογαστρεντερολόγο Aamer Imdad, εξέτασε δεδομένα από έξι κλινικές δοκιμές, συνολικά 320 ενηλίκων και αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της μεταμόσχευσης κοπράνων για τη θεραπεία της επαναλαμβανόμενης λοίμωξης από C. diff. Δύο μελέτες πραγματοποιήθηκαν στη Δανία και μία στην Ολλανδία, την Ιταλία, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι περισσότερες από τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν συνέκριναν τη μεταμόσχευση κοπράνων με μια τυπική αντιβιοτική θεραπεία, με χρήση βανκομυκίνης, η οποία χρησιμοποιείται συνήθως για αυτού του είδους τη μόλυνση. Η ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η μεταμόσχευση κοπράνων οδηγεί σε καλύτερη αντιμετώπιση των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων του C. diff από άλλες θεραπείες που μελετήθηκαν, καθώς και σε μείωση των παρενεργειών, σε σύγκριση με την τυπική θεραπεία, με χρήση αντιβιοτικών.

«Αφού ένα άτομο με λοίμωξη από C. diff λάβει αντιβιοτικά, υπάρχει 25% πιθανότητα να έχει άλλο ένα επεισόδιο λοίμωξης από C. diff τις επόμενες οκτώ εβδομάδες», είπε ο Imdad. «Ο

κίνδυνος υποτροπής αυξάνεται σε 40% με το δεύτερο επεισόδιο και σε 60% με το τρίτο επεισόδιο.

Έτσι, όταν βρίσκεστε σε αυτόν τον κύκλο, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ξεφύγετε από αυτόν. Οι μεταμοσχεύσεις κοπράνων μπορούν να αντιστρέψουν

τη δυσβίωση και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος υποτροπής της νόσου».

αποτελεσματική από τα αντιβιοτικά

Οι αποκαλούμενες «μεταμοσχεύσεις κοπράνων» έχουν φτάσει σε ένα σημαντικό ορόσημο με τη δημοσίευση μιας νέας κατευθυντήριας γραμμής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

SILICEA GASTROINTESTINAL GEL DIRECT

Πόσιμη γέλη 100% φυσικού πυριτίου για την αντιμετώπιση

οξέων και χρόνιων γαστρεντερικών διαταραχών.

ο Silicea Gastro-Intestinal Gel DIRECT καταπραΰνει με απόλυτα φυσικό

τρόπο τα συμπτώματα οξέων και χρόνιων γαστρεντερικών διαταραχών

ακόμα και σε περιπτώσεις παθήσεων, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου

εντέρου (IBS). Η γέλη πυριτικού οξέος, που αποτελεί το δραστικό συστα-

τικό του Silicea Gastro-Intestinal Gel DIRECT, δεσμεύει τους παθογόνους μικροοργανισμούς, τις τοξίνες και τα αέρια, ανακουφίζοντας παράλληλα από: πόνο στο στομάχι φούσκωμα, μετεωρισμό δυσπεψία, καούρες ναυτία, εμετό διάρροια συμπτώματα συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS)

οξείες και χρόνιες γαστρεντερικές διαταραχές

Το Silicea Gastro-Intestinal Gel

DIRECT, λόγω της δραστικής του ουσίας που είναι η γέλη πυριτικού οξέος, λειτουργεί όπως ένα σφουγγάρι, δεσμεύοντας και απορροφώντας τους παθογόνους μικροοργανισμούς και τις τοξίνες τους, τα οποία στη συνέχεια απεκκρίνονται με φυσικό τρόπο, μέσω της εντερικής οδού.

Δρα άμεσα και αποτελεσματικά

Είναι 100% φυσικό προϊόν Κατάλληλο για παιδιά

Eye drops (collyre)

Το Eye drops της A.Vogel είναι φυσικό κολλύριο με ευφράσια και υαλουρονικό οξύ. Ανακουφίζει άμεσα

τα ξηρά, ερεθισμένα ή κουρασμένα μάτια και ενδείκνυται μετά από

πολύωρη χρήση υπολογιστή και για χρήστες φακών επαφής. Η ευφράσια (Euphrasia officinalis) χρησιμοποιείται παραδοσιακά από

τους φυτοθεραπευτές για την τοπική αντιμετώπιση φλεγμονών των ματιών, που συμπεριλαμβάνουν επιπεφυκίτιδα/βλεφαρίτιδα και

κριθαράκι, αλλά και για την ανακούφιση από

την κούραση των ματιών κι άλλων ενοχλήσε-

ων της όρασης.

Χρήση μέσα σε 6 μήνες από το άνοιγμα

Πρακτική δοσομέτρηση –1 σταγόνα ανά

μάτι

Κατάλληλο για παιδιά άνω των 12 ετών

Κατάλληλο για μακροχρόνια χρήση

Χωρίς συντηρητικά

Αλλάζοντας σελίδα στην υγεία παιδιών & εφήβων

Κείμενο πολιτικής των:

γωγής υγείας:  η προσέγγιση των τοποθεσιών (the setting approach)

και του συνόλου της σχολικής κοινότητας (the whole school approach).

Πέλας Σουλτάτου, PhD, Διδάσκουσας

Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ & Σχολής Δημόσιας Υγείας ΠΑΔΑ

Σταμάτη Βαρδαρού, τ. ΓΓ ΠΦΥ Υπουργείου

Υγείας, Συμβούλου

Πολιτικής Υγείας του Προέδρου ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Ηπροστασία της υγείας του

ανήλικου πληθυσμού συ-

νιστά στόχο βιώσιμης ανά-

πτυξης του Οργανισμού

Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), προτεραιότητα του Παγκόσμιου Ορ-

γανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συντελώντας στη

μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Το σχολικό περιβάλλον προσφέρεται

ποικιλότροπα για την πρόληψη ασθενειών, την προστασία και προαγωγή της υγείας του μαθητικού πληθυσμού, με την ενεργή συμμετοχή και συνεργασία

γονέων, εκπαιδευτικών και επαγγελματι-

ών υγείας. Η συμβολή της πρόληψης και

της πρώιμης παρέμβασης στην υγεία

του ανήλικου πληθυσμού θέτει τα θεμέ-

λια για την καλή υγεία στην ενήλικη ζωή.

Υφιστάμενη

Στην Ελλάδα, οι υπηρεσίες υγείας στο σχολικό περιβάλλον περιορίζονται

στην κατά περίπτωση και υπό προϋποθέσεις τοποθέτηση σχολικής νοσηλεύτριας, εάν κι εφόσον ζητηθεί από γονέα με διαγνωσμένο παιδί το οποίο πληροί τα κριτήρια. Η σχολική νοσηλεύτρια δεν είναι μόνιμη στο σχολικό

περιβάλλον και περιστέλλεται η δυνατότητα εμπέδωσης σχέσεων εμπιστοσύνης με το σχολείο. Η παροχή οργανωμένων και ολοκληρωμένων σχολιατρικών υπηρεσιών δεν προβλέπεται θεσμικά, ενώ η παρεχόμενη σχολική υγεία περιορίζεται, κατά βάση, σε περιστασιακό

Βασίλη Ζαχαρόπουλου, Επιστημονικού Συνεργάτη ΕΝΑ, εκ των συντονιστών της Ομάδας Υγείας ΕΝΑ

έλεγχο βιβλιαρίων υγείας από τις ΤΟΜΥ και τα κέντρα υγείας ή τη διενέργεια ομιλιών για θέματα υγείας.

Οι κατακερματισμένες και υποτυπώδεις υπηρεσίες σχολικής υγείας δεν εφαρμόζονται ισότιμα σε όλα τα σχολεία, νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς της επικράτειας.

Η εκπαίδευση σε θέματα υγείας («αγωγή υγείας» ή «εγγραμματισμός υγείας») δεν επιτελείται σε συστηματική βάση και δεν υπακούει σε κοινά παραδεκτές αρχές και μεθόδους, εμφορείται δε συχνά από μια ατομοκεντρική και ιατροκεντρική αντίληψη σχετικά με την έννοια της υγείας, ενάντια στη λογική της υγείας ως κοινωνικού αγαθού, το οποίο επηρέαζεται από τους κοινωνικούς και οικονομικούς προσδιοριστές.

Πρόταση πολιτικής

Ολοκληρωμένες υπηρεσίες Σχολικών Ομάδων Φροντίδας Υγείας (ΣΟΦΥ) με στελέχωση από υφιστάμενο προσωπικό μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) καθώς και νέες προσλήψεις.

Επιτόπια (on-site) παροχή οργανωμένων και εξειδικευμένων υπηρεσιών πρόληψης στο σχολείο, με βάση τις αρχές της προα-

Επιτόπια έγκαιρη ανίχνευση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση προβλημάτων υγείας νηπίων, παιδιών και εφήβων, καλύπτοντας όλο το ηλικιακό φάσμα του ανήλικου πληθυσμού. Επιτόπια διενέργεια προσυμπτωματικών ελέγχων (screening test): οπτικής οξύτητας και αχρωματοψίας, στοματικής υγιεινής, παθήσεων της σπονδυλικής στήλης (π.χ. σκολίωσης), εμβολιαστικής κάλυψης και μεταδιδόμενων νοσημάτων, σωματικής ανάπτυξης (σωματομετρήσεις, βάρος, ύψος, περίμετρος κεφαλής). Διενέργεια φυματινοαντιδράσεων Mantoux και εμβολιασμών.

Επιτόπια πρώιμη ανίχνευση μαθησιακών διαταραχών, ψυχικών επιπτώσεων Covid-19, ενδοοικογενειακής

και σχολικής βίας, πρόληψη εξαρτήσεων (αλκοόλ, κάπνισμα, χρήση παράνομων ουσιών, εθισμός στο διαδίκτυο κ.ά.) με συνεργασία ΣΟΦΥ και παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.

Σχεδιασμός και εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής υγείας, με θεματολογία και μεθοδολογία κατάλληλη για την εκάστοτε εκπαιδευτική βαθμίδα, με προσανατολισμό

στις αρχές της

ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης, σύμφωνα, δηλαδή, με τις αρχές της προαγωγής υγείας και της κριτικής παιδαγωγικής, ώστε να επανανοηματοδοτηθεί η υγεία ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως υπόθεση ατομικής ευθύνης, με την παράλληλη εμπλοκή του συνόλου της σχολικής κοινότητας.

Διασφάλιση υγιεινών περιβαλλοντικών συνθηκών στον σχολικό χώρο (healthy setting).

Αποτίμηση/αξιολόγηση αποτελεσμάτων των υπηρεσιών και δημιουργία πρωτοκόλλων και μητρώων καλών πρακτικών.

Χρηματοδότηση, μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, ΠΔΕ και Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την υλοποίηση του σχεδίου, με απαραίτητη προϋπόθεση

τη βιωσιμότητα και ενσωμάτωση των υπηρεσιών σχολικής υγείας και την ανανέωση των προγραμμάτων αγωγής υγείας.

Μία ολοκληρωμένη πρόταση πολιτικής για την προστασία των ανηλίκων.

κατάσταση

Ολιστική αποτοξίνωση του οργανισμού

Η σημασία της, τα τρία διαφορετικά είδη και ποια είναι τα προϊόντα που προτείνονται για τη διαδικασία.

Αγγελική Ζαζάνη

Από την επιστημονική ομάδα της Healthcode

Φαρμακοποιός, Φυσικοπαθητικός, Ελένη Τυροδήμου – Τεχνολόγος Τροφίμων, MBA, Δημήτρης Προβίδας – Φαρμακοποιός, MSc

Ως αποτοξίνωση αναφέρεται η διαδικασία

αποβολής των τοξικών ουσιών από το

σώμα, οι οποίες συσσωρεύονται εξαιτίας

ποικίλων παραγόντων, όπως η κακή δια-

τροφή και το μολυσμένο περιβάλλον. Η

αποτοξίνωση είναι δυνατό να επιτευχθεί με διάφορους

τρόπους, όπως με τη διατροφή, την άσκηση και τη χρήση συμπληρωμάτων από βοτανικά εκχυλίσματα.

Γιατί είναι σημαντική η αποτοξίνωση;

Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει τους κατάλληλους μηχανισμούς αποτοξίνωσης μέσω του ήπατος, των

νεφρών και των λεμφαδένων που λειτουργούν σαν «χημικά εργαστήρια» και αποβάλλουν τις τοξίνες από τον οργανισμό. Η αποτοξίνωση είναι σημαντική για τη διατήρηση της υγείας του σώματος και συμμετέχει στη βελτίωση της πέψης και της απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών, καθώς και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ενέργειας, της συγκέντρωσης και της ψυχικής υγείας. Οι τοξίνες μπορούν να προκαλέσουν μία σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων και των αλλεργικών αντιδράσεων. Αναλυτικότερα, η αποτοξίνωση συμβάλλει στη:

Βελτίωση της υγείας του δέρματος: Βοηθά στην εξάλειψη των τοξινών που επηρεάζουν την υγεία του δέρματος, βελτιώνοντας την υφή και τη λάμψη του.

Βελτίωση της πέψης: Τα προϊόντα που συντελούν στην

αποτοξίνωση μπορούν να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των τοξινών και των μικροοργανισμών που

επηρεάζουν το σύστημα πέψης.

Ενίσχυση της λειτουργίας των νεφρών: Μέσω της αποτοξίνωσης επιτυγχάνεται η μείωση τοξινών στο

αίμα και η πίεση που ασκείται στα νεφρά.

Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος: Η

αποτοξίνωση συντελεί στη βελτίωση της υγείας του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς ο οργανισμός είναι σε θέση να απορροφά καλύτερα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Τα τρία είδη αποτοξίνωσης

του οργανισμού

1. Αποτοξίνωση λεμφικού συστήματος Το λεμφικό σύστημα είναι ένα από τα βασικά απεκκριτικά όργανα του οργανισμού μαζί με το έντερο, τους πνεύμονες, το δέρμα και το ουροποιητικό σύστημα. Πρόκειται για δίκτυο οζιδίων και αδένων του κυκλοφορικού συστήματος, μέσω του οποίου κυκλοφορεί η λέμφος. Με τη σωστή αποτοξίνωση του λεμφικού συστήματος αποφεύγονται παθήσεις, όπως ινομυαλγία, φούσκωμα, έκζεμα, ψωρίαση, φλεγμονές, συσσώρευση τοξινών και λίπους. Ένα από τα πιο σημαντικά βότανα της αποτοξίνωσης του λεμφικού είναι η καλέντουλα, ένας σπουδαίος σύμμαχος της φυσικής ιατρικής. Εκτός από τις αντιβιοτικές και αναζωογονητικές της ιδιότητες, αποτελεί την καλύτερη επιλογή για την αποτοξίνωση του λεμφικού συστήματος.

2. Αποτοξίνωση του ήπατος Η αποτοξίνωση του ήπατος συμβάλλει στον «καθαρισμό» του ήπατος από λιπαρά, χοληστερίνη, ενδεχόμενες πέτρες στη χολή, μεταβολικά παράγωγα φαρμάκων και τροφών ή τοξίνες που μπορεί να έχουν συσσωρευτεί στο όργανο αυτό. Αποτελεί εξαιρετικά σημαντική διαδικασία για τον οργανισμό, ιδιαίτερα, όταν αυτή ακολουθείται από μεγάλα διαστήματα καθημερινής κακής διατροφής με ανθυγιεινά και μη θρεπτικά τρόφιμα. Εκτός από την υγεία του ήπατος, η αποτοξίνωση ενδυναμώνει παράλληλα και το ανοσοποιητικό σύστημα, εξασφαλίζοντας καλή υγεία και ευεξία. Γενικά, πρόκειται για μια διαδικασία, η οποία εκτελείται αυτόνομα από τον οργανισμό, ωστόσο, ορισμένες φορές είναι καλό να την ενισχύσουμε κι εμείς οι ίδιοι με φυσικό τρόπο.

Βότανα, όπως το γαϊδουράγκαθο, η αγκινάρα, το αγριοράδικο, το μπόλντο και η μέντα είναι εξαιρετικά ευεργετικά για την αποτοξίνωση και την υγεία του ήπατος. Ειδικά, το γαϊδουράγκαθο (Silybum marianum) έχει αποδειχθεί από πληθώρα πειραματικών και κλινικών μελετών ότι είναι αποτελεσματικό στην ενίσχυση της ηπατικής λειτουργίας και στην προστασία του ήπατος. Συμβάλλει, επίσης, στην ανάπλαση των κατεστραμμένων ηπατικών κυττάρων, επαναφέροντάς τα στη φυσιολογική λειτουργία τους.

3. Αποτοξίνωση των νεφρών

Η αποτοξίνωση των νεφρών συντελεί στην αποβολή των συσσωρευμένων τοξινών που προκαλούν τη λεγόμενη «κατακράτηση υγρών» και στον καθαρισμό της άμμου ή της πέτρας, που ίσως υπάρχει στην περιοχή, ενισχύοντας και διατηρώντας την εύρυθμη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. Η αποτοξίνωση των νεφρών επιτυγχάνεται με την υγιεινή διατροφή, τη σωστή ενυδάτωση και τη χρήση συμπληρωμάτων με βοτανικά εκχυλίσματα, όπως σολιντάγκο, σημύδα, ονωνίδα, βότανα που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για τον καθαρισμό του ουροποιητικού συστήματος.

Η Healthcode, εταιρεία διάθεσης κορυφαίων παγκόσμια παραφαρμακευτικών προϊόντων, προτείνει για την ολιστική αποτοξίνωση του οργανισμού τα προϊόντα της παγκόσμια κορυφαίας ελβετικής εταιρείας φυτοθεραπείας A.Vogel: Milk Thistle Complex Drops και Milk Thistle Complex tabs σε μορφή βάμματος και ταμπλετών αντίστοιχα, που περιέχουν φρέσκο γαϊδουράγκαθο, αγκινάρα, αγριοράδικο και μπόλντο και συμβάλλουν στην αποτοξίνωση

του ήπατος με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Nephrosolid (Solidago) σε μορφή βάμματος με βάση το φρέσκο βότανο σολιντάγκο, το οποίο βοηθά στην ενίσχυση της λειτουργίας των νεφρών, συμβάλλοντας στην άμεση και ολική αποτοξίνωσή τους.

Calendula Complex σε μορφή βάμματος με καλέντουλα, άγριο πανσέ και τσουκνίδα, το οποίο αποτελεί ιδανικό συνδυασμό βοτάνων για τον λεμφικό καθαρισμό.

Τα προϊόντα της σειράς Echinaforce® σε μορφή βάμματος και ταμπλετών με βάση τη φρέσκια εχινάκεια συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού και είναι ιδιαίτερα ευεργετικά σε περιπτώσεις που απαιτείται ενίσχυση και καθαρισμός του λεμφικού συστήματος.

Όλα τα προϊόντα της A. Vogel παράγονται από φρέσκα βότανα, βιολογικής καλλιέργειας. Εγγυημένα τα φυτά δεν έχουν ακτινοβοληθεί, δεν περιέχουν φυτοφάρμακα, λιπάσματα και συντηρητικά, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για την επιλογή προϊόντων που λαμβάνονται για μια επιτυχημένη αποτοξίνωση του οργανισμού.

φαρμακείο της γειτονιάς

Γράφει η Αφροδίτη Ντάικου

ELANCYL

Slim design Huile

Minceur 150ML

Με το έλαιο αδυνατίσματος Huile

Minceur 2 σε 1εξασφαλίζεται δι-

πλή δράση κατά της κυτταρίτιδας και των ραγάδων. Τα εργαστήρια

Elancyl και το Slim Design προσφέρουν γρήγορα τη λύση για αναδιαμόρφωση της σιλουέτας και λείανση του δέρματος. Η κατοχυρωμένη σύνθεσή του με βάση την καφεΐνη προτείνει

δύο φάσεις για ένα μοναδικό συνδυασμό και μια επανάσταση των αισθήσεων στον κόσμο της φροντίδας για το αδυνάτισμα:

• Μία υδάτινη φάση με βέλτιστη συγκέντρωση συστατικών που βοηθούν στην αποτελεσματική απομάκρυνση των λιπιδίων: καφεΐνη για αποδέσμευση, κισσός που σε συνδυασμό με το μασάζ ευνοεί την αποσυμφόρηση.

• Μία ελαιώδη φάση που αποτελείται αποκλειστικά από έλαιο καμελίνης, κατεξοχήν συστατικό καταπολέμησης των ραγάδων που απαλύνει την όψη και ευνοεί τη διόρθωση των ραγάδων. Είναι εξαιρετικά πρακτικό, ενώ μερικοί μόνο ψεκασμοί αρκούν.

NUXE Prodigieux le parfum

floral 50ML

Αισθησιακό και λουλουδάτο άρωμα που γεννήθηκε από το αγαπημένο λάδι της Nuxe Huile Prodigieuse.

Μοναδικό, φρέσκο, ντελικάτο και λουλουδάτο άρωμα που συνδυάζει υψηλές νότες από γκρειπφρουτ, περγαμόντο και λεμόνι για να σας μαγέψει!

Το γυναικείο άρωμα Prodigieux Floral της Nuxe συνδυάζει:

• Yψηλές νότες: από γκρειπφρουτ, περγαμόντο και λεμόνι.

• Μεσαίες νότες: απο μανόλια, τσάι και άνθη πορτοκαλιάς.

• Χαμηλές νότες: από μόσχο και vetiver.

WELEDA

Σαπούνι καλέντουλας 100gr

Φυσικό σαπούνι με φυτικά

έλαια, με φυτικά εκχυλίσματα

καλέντουλας και χαμομηλιού,

για τον ήπιο καθαρισμό της

επιδερμίδας σας. Κατάλληλο για

το παιδικό δέρμα.

Το σαπούνι καλέντουλας της Weleda είναι 100% φυτικό και ήπιο, ιδανικό για το παιδικό δέρμα. Με πολύτιμα εκχυλίσματα βιολογικής καλέντουλας και χαμομηλιού, ήπιες καθαριστικές

ουσίες από καρύδα, φοινικέλαιο

και ελαιόλαδο, και ελαφρύ άρωμα από φυσικά αιθέρια έλαια σάς προσφέρει απαλό καθαρισμό.

Οφέλη:

• Σαπούνι κατάλληλο

για ακραιφνείς χορτοφάγους (vegan) και vegetarian, από 100% φυσικές πηγές και χωρίς

την προσθήκη συνθετικών

αρωματικών, χρωστικών

και συντηρητικών ουσιών ή πρώτων υλών, με βάση το ορυκτέλαιο.

• Δερματολογικά ελεγμένο.

Wild Oregano oil 100% (10ML) Η ευλογία της ελληνικής γης Το Wild Oregano oil 100% είναι αιθέριο έλαιο, βιολογικά καλλιεργούμενης στην Ελλάδα ρίγανης, που αποστάζεται αποκλειστικά με ατμό, χωρίς χρήση διαλυτών κι άλλων χημικών ουσιών. Η υψηλή του περιεκτικότητα σε καρβακρόλη (>86%) και η χαμηλή του περιεκτικότητα σε θυμόλη (<3%) προσδίδουν τις ευεργετικές ιδιότητες του αιθέριου ελαίου ρίγανης στον ανθρώπινο οργανισμό.Το αιθέριο έλαιο ρίγανης έχει πληθώρα ευεργετικών ιδιοτήτων, που υποστηρίζονται από εκτενείς έρευνες και κλινικές μελέτες, οι οποίες αποδεικνύουν ότι:

• Θωρακίζει τον οργανισμό σε περιόδους έξαρσης ιώσεων του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος.

• Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε μύκητες και βακτήρια.

• Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση (42 φορές ισχυρότερη από αυτή των μήλων και 12 φορές ισχυρότερη από αυτή των πορτοκαλιών).

Μεγαλύτερη αλλά

καλύτερη,

Μεγαλώνοντας ξέρουμε ότι τα πράγματα

δεν είναι πια ίδια... αλλά αξίζει πάντα

να απολαμβάνουμε τη ζωή!

Eνα βιβλίο-οδηγός για όλα όσα σκέφτονται, νιώθουν και συμβουλεύουν οι έξυπνες, περπατημένες, υπέροχες μεγαλύτερες γυναίκες για τη ζωή, για τον έρωτα, για τα πάντα! Το «Μεγαλύτερη αλλά καλύτερη, αλλά μεγαλύτερη» διαθέτει το παιχνιδιάρικο

χιούμορ και την έμπειρη καθοδήγηση που θα περίμενε κανείς από συγγραφείς με ελεύθερο πνεύμα, όπως η Καρολίν ντε Μεγκρέ και η Σοφί Μας, εδώ, όμως, οι συμβουλές εστιάζονται στη νοοτροπία της Γαλλίδας, καθώς δρασκελίζει ολοταχώς τα χρόνια. Οι δύο συγγραφείς επιστρέφουν, για να σου κεντρίσουν το ενδιαφέρον, περιγράφοντας με διασκεδαστικό τρόπο το πώς ανακαλύπτουν ότι μετριάζουν την αγαπημένη τους συμπεριφορά του κακού κοριτσιού, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με θέματα, όπως η ομορφιά, ο έρωτας, η γοητεία, αλλά και η καθημερινότητα, η οικογένεια, η εργασία και η εργένικη ζωή.

Η Καρολίν ντε Μεγκρέ και η Σοφί Μας παραμένουν οι ανατρεπτικές μποέμισσες που θα σου πουν όσα δεν περιμένεις να ακούσεις, ακριβώς με τον τρόπο που θα ήθελες να τα ακούσεις. Θα σου πουν ότι τα πράγματα δεν είναι πια ίδια, όταν ένας τριαντάρης σκάει στο πάρτι και δεν σου ρίχνει ούτε μια ματιά, όταν ξυπνάς, νιώθοντας υπέροχα και όλοι σού λένε πόσο κουρασμένη δείχνεις, και ότι ξέρεις πως έχεις πια μεγαλώσει όταν δε βλέπεις την ώρα να γυρίσεις σπίτι. Κόμπλεξ εναντίον αυτοπεποίθησης, αντίσταση εναντίον αποδοχής, πάθος εναντίον ηρεμίας, οι πνευματώδεις σύντομες

αφηγήσεις των Ντε Μεγκρέ και Μας σκιαγραφούν τα διαφορετικά στάδια της ενηλικίωσης με τη ματιά της νοσταλγικής, αλλά μοντέρνας γυναίκας. Από το αυστηρά προσωπικό

παράδοξο έως το παραδόξως πάγκοινο στο «Μεγαλύτερη αλλά καλύτερη, αλλά μεγαλύτερη» αποτυπώνονται στιγμές της καθημερινής ζωής που θα κάνουν την αναγνώστρια να κατανεύσει, να ξινίσει τα μούτρα, να ξεκαρδιστεί στα γέλια. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ώστε να σας ακούν & πώς να τους

ακούτε ώστε να σας μιλούν

Το βιβλίο που μας κάνει να αναρωτηθούμε, γιατί όλα τα βιβλία αυτοβοήθειας ή ψυχολογίας δεν

Oτρόπος γραφής του είναι απλός και συναρπαστικός. Καθημερινά παραδείγματα από τη ζωή των ίδιων των συγγραφέων καθώς και ιστορίες από γονείς, με τους οποίους είχαν δουλέψει όλα αυτά τα χρόνια γεμίζουν τις σελίδες του βιβλίου. Από την αρχή, ο αναγνώστης παρασύρεται σε ένα ταξίδι αρκετών εβδομάδων, παρακολουθώντας τη ζωή μιας ομάδας γονέων που διευκόλυναν οι συγγραφείς. Μπορούν να μάθουν από τους αγώνες και τις στρατηγικές που εφαρμόζουν αυτοί οι γονείς. Οι στρατηγικές απεικονίζονται σε παραδείγματα κινουμένων σχεδίων σε όλο το βιβλίο, γεγονός που το καθιστά ακόμα πιο ελκυστικό και εύκολο στην κατανόηση. Οι γονείς θα ανακαλύψουν: Πώς να εκφράζουν τον εκνευρισμό ή τον θυμό τους, χωρίς να πληγώνουν • Τρόπους να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανησυχίες των εφήβων τους • Δεξιότητες που ενθαρρύνουν έναν έφηβο να συνεργαστεί και να αναλάβει ευθύνες • Εναλλακτικές λύσεις αντί της τιμωρίας που βοηθούν τους εφήβους να αντιμετωπίσουν την κακή τους συμπεριφορά και να τη διορθώσουν • Πώς να επιλύουν με ηρεμία τις διαμάχες • Πώς να επωφελούνται από μικρές αφορμές για να μιλήσουν για το σεξ και τα ναρκωτικά.

Οι έφηβοι θα ανακαλύψουν: Τι έχουν να πουν άλλα παιδιά της ηλικίας τους για τις ανησυχίες και τις ματαιώσεις τους • Ιδιαίτερες δεξιότητες για να τα πάνε καλύτερα με τους φίλους και την οικογένειά τους • Τρόπους για να εκφράσουν με σεβασμό τις διαφωνίες τους προς τους γονείς τους. Ακόμα και για ανθρώπους που δεν είναι γονείς ή δεν γνωρίζουν πολλά για «καλές»

στρατηγικές ανατροφής, αυτό το βιβλίο μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο.

Οι στρατηγικές που παρατίθενται μπορούν να εφαρμοστούν στις περισσότερες σχέσεις, καθώς βοηθούν στο «άνοιγμα» της επικοινω -

νίας. Η εξάσκηση αυτών των ιδεών μέσα στις

σχέσεις σας θα σας βοηθήσει να είστε πιο παρόντες και αφοσιωμένοι ακροατές. Οι άλλοι θα αισθανθούν, επίσης, ότι τους ακούτε και τους καταλαβαίνετε.

γράφτηκαν με τόσο ελκυστικό και προσιτό τρόπο. Επιμέλεια

αλλά μεγαλύτερη.

Η

τέχνη του να μεγαλώνεις

Πώς να μιλάτε στους

εφήβους