Περί Υγείας 30

ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

TEYXOΣ 30

ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

IΔIOKTHΣIA

«ONLINE-TECHPRESS MΕΠΕ» info@online-techpress.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ Αφροδίτη Ντάικου afroditi.daikou@allabouthealth.gr

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Αλέξανδρος Κοταχέας alexandros@allabouthealth.gr

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ

Ελένη Μαυροειδή ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Βασίλης Παπαδάκης vasilis@allabouthealth.gr

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Απαρτίζεται αποκλειστικά

από Συντάκτες Υγείας

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ

ΣYNEPΓΑTEΣ

ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ

Ασκητής Θάνος

Δεγαΐτα Κυριακή

Δημάκη Μαρία

Ζαζάνη Αγγελική

Ιωαννίδης Ιωάννης

Καπώλη Γεωργία

Λαπέα Βασιλική

Παππά Αθανασία

Προβίδας Δημήτρης

Τυροδήμου Ελένη

ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Παναγιώτα Α. Αλευρίτη

ΕΔΡΑ

Αργοστολίου 108

Τ.Κ. 183 45 Μοσχάτο

Tηλ.: 210 7474890

Φαξ: 210 7470108

ΙΔΡΥΤΗΣ

Τρύφων Αλευρίτης (t.alevritis@gmail.com)

Οι απόψεις που εκφράζονται σε ενυπόγραφα άρθρα δεν συμπίπτουν απαραίτητα με αυ-

τές του περιοδικού. Υλικό που αποστέλλεται

προς δημοσίευση δεν επιστρέφεται, ανεξαρ-

τήτως με το αν δημοσιεύθηκε. Απαγορεύεται

η ολική ή μερική αναδημοσίευση οποιουδή-

ποτε κειμένου, διαγράμματος ή φωτογραφίας, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιαδήποτε γλώσσα, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Στρεπτόκοκκος ομάδας Α

Τι είναι και γιατί μπορεί να γίνει θανατηφόρος 2

Συνέντευξη

Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος

Επιστημονικός Διευθυντής της Κλινικής «Γένεσις Αθηνών»

και Αντιπρόεδρος της ΕΛΙΤΟΥΡ 4

Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας

Ημερίδα «Πρόγνωση - Πρόληψη - Ενημέρωση για τη Γονιμότητα» 6

Δρ. Θάνος Ασκητής, Ψυχίατρος – Σεξολόγος

Η ερωτική επιθυμία «ανεβαίνει» το καλοκαίρι 7

Καύσωνες

Μαζί με τους ατμοσφαιρικούς ρύπους προκαλούν θερμική εξάντληση 8

Λοιμώξεις

Ποιες πρέπει να προσέξετε το καλοκαίρι ................................................9

Βασιλική Λαπέα, Παιδίατρος, Στρατιωτικός Ιατρός

Καλοκαιρινές παιδικές παθήσεις

Πόνος ποδιών

Ποιες οι αιτίες και πώς αποτρέπεται ........................................................

επικίνδυνα είναι;

Κουνούπια

Ποιες ασθένειες μεταφέρουν .....................................................................

Ουρολοίμωξη το καλοκαίρι

Αντιμετωπίστε την με φυσικό τρόπο

Γεωργία Καπώλη, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Πώς να αποφύγετε την κρυφή ζάχαρη

Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός

Πώς μεταλαμπαδεύει την ιδέα της εθελοντικής αιμοδοσίας 20

Αθανασία Παππά, Επισκέπτρια Υγείας

Καλοκαίρι και εμμηνόπαυση

Μελάνωμα

Διάγνωση και πρόληψη

Θερινό ηλιοστάσιο και οι μέρες μας γεμίζουν με ήλιο και θάλασσα. Η διάθεση αν εβαίνει, το ίδιο και τα σχέδια για τις επερχόμενες διακοπές. Ο Ιούνιος είναι ο ιδανικός μήνας να βγούμε έξω και να απολαύσουμε τ ο μεγαλείο της φύσης.

Τι θα πρέπει, ωστόσο, να έχουμε κατά νου, δεδομένης και της επικαιρότητας που μας συγκλόνισε με τα θύματα που προέκυψαν λόγω του στρεπτόκοκκου; Πόσο θα πρέπει να ανησυχούμε; Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, οι στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις δεν συνιστούν επιδημία, ούτε πανδημία στη χώρα μας. Πολύ σπάνια προκαλούν βαριά νόσο με τραγική κατάληξη και για τον λόγο αυτό θα πρέπει μικρά π αιδιά και ευαίσθητοι ασθενείς να αναζητούν έγκαιρα ιατρική συμβουλή και φροντίδα, όταν αντιμετωπίζουν οξέα ή επιδεινούμενα συμπτώματα. Σχετικά με την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο, ο ΕΟΔΥ δίνει τις εξής οδηγίες:

Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών.

Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας. Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων.

Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών. Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα 24ωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής.

Όσον αφορά στα κρούσματα γρίπης δεν καταγράφηκε κανένα, ενώ από το μέτωπο του κορωνοϊού εντοπίστηκε περισσότερο η υποπαραλλαγή «Κράκεν» του (ΧΒΒ.1.5) και λιγότερο η υπ οπαραλλαγή «Αρκτούρος».

Παράλληλα, θα μας απασχολήσουν και τα θέματα που φέρει μαζί του ο ζεστός καιρός. Πολλά από αυτά μπορείτε να τα διαβάσετε στο παρόν τεύχος.

Καλή σας ανάγνωση Αφροδίτη Ντάικου

Το συγκεκριμένο βακτήριο συνήθως προκαλεί ήπιες λοιμώξεις, ωστόσο, το τελευταίο διάστημα σημειώθηκαν σοβαρά περιστατικά.

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

Yπήρξε τελευταία μια αύξηση θανάτων των

παιδιών με λοίμωξη από στρεπτόκοκκο Α

στην Ελλάδα και το ίδιο έχει, επίσης, παρα-

τηρηθεί σε άλλες χώρες αρχής γενομένης

από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Τα παιδιά πέθαναν ως αποτέλεσμα των επιπλοκών της εν λόγω βακτηριακής λοίμωξης.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus) είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες. Αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αίτια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας στα παιδιά σχολικής ηλικίας. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρές λοιμώξεις, ακόμα και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα.

Σε ένα μικρό ποσοστό, στο 1-5% των ανθρώπων, το βακτήριο εντοπίζεται στον φάρυγγα ή στο δέρμα ή και σε άλλα σημεία χωρίς να νοσούν. Εν ολίγοις, αυτά τα άτομα αποτελούν υγιείς φορείς του βακτηρίου. Πιο συχνά το βακτήριο εντοπίζεται στα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες. Μπορεί να εξαπλωθεί μεταξύ των ανθρώπων μέσω της στενής επαφής ή του βήχα και του φτερνίσματος, αλλά κι από μολυσμένες επιφάνειες. Μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που νοσούν, παρά από υγιείς φορείς. Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, συνήθως, προκαλεί λοιμώξεις, όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα, γνωστό ως οστρακιά (scarlet fever), δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο (impetigo) και κυτταρίτιδα (cellulitis), δηλαδή, φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους. Τα παιδιά με οστρακιά έχουν ένα εξάνθημα σαν γυαλόχαρτο στο σώμα τους, που συνοδεύεται συχνά από πυρετό και πονόλαιμο και μια «γλώσσα φράουλας» –η γλώσσα είναι κόκκινη με λευκό κάλυμμα. Οι ασθενείς θα πρέπει να παρα-

μένουν στο σπίτι μέχρι τουλάχιστον 24 ώρες μετά

την έναρξη των αντιβιοτικών, για να αποφευχθεί η μετάδοση της λοίμωξης.

Ενώ τα περισσότερα εξανθήματα και ο πονόλαιμος

στα παιδιά προκαλούνται από ιούς και, επομένως, δεν βοηθούνται από αντιβιοτικά, οι ήπιες βακτηρι-

ακές λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο Α μπορούν εύκολα να αντιμετωπιστούν με αντιβιοτικά. Η λήψη αντιβιοτικών για τον στρεπτόκοκκο Α βοηθά στην πρόληψη πιθανών επιπλοκών ή εξάπλωσης στις επαφές του νοικοκυριού και του σχολείου.

H διεισδυτική λοίμωξη

από

τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α

Σπάνια ο στρεπτόκοκκος Α διαφεύγει από το δέρμα ή το λαιμό και προκαλεί μια κατάσταση που είναι γνωστή ως διεισδυτική στρεπτοκοκκική νόσος της ομάδας Α (iGAS-invasive Group A Streptococcus).

Αυτό οδηγεί σε σοβαρές ασθένειες ή ακόμα και σε σήψη, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων της κυκλοφορίας του αίματος, των αρθρώσεων, των οστών, των μυών, των πνευμόνων, του εγκεφάλου ή των βαθιών στρωμάτων του δέρματος. Μορφές της διεισδυτικής νόσου του βακτηρίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (streptococcal toxic shock syndrome). Τα παιδιά με αυτή την κατάσταση πρέπει να αντιμετωπίζονται στο νοσοκομείο με ενδοφλέβια αντιβιοτικά. Υπήρξε, επίσης, αύξηση των συνηθισμένων αναπνευστικών ιών του χειμώνα, με ιδιαίτερα πρώιμη και απότομη αύξηση των περιπτώσεων αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), μιας κοινής παιδικής λοίμωξης. Η αύξηση των ιών του αναπνευστικού αυτόν τον χειμώνα μπορεί να είναι μέρος της αιτίας πίσω από την αύξηση των κρουσμάτων της διεισδυτικής νόσου του στρεπτόκοκκου ομάδας Α. Η επένδυση της μύτης και του λαιμού γίνεται φλεγμονώδης κατά τη διάρκεια ιογενών ασθενειών, κι αυτό μπορεί να επιτρέψει στα βακτήρια του στρεπτόκοκκου Α να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος ή στους πνεύμονες. Η διεισδυτική στρεπτοκοκκική νόσος της ομάδας Α είναι πιο συχνή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και σε άτομα με δερματικές πληγές ή ανεμοβλογιά. Όλα αυτά βοηθούν τα βακτήρια να εισέλθουν σε βαθύτερα μέρη του σώματος, μετατρέποντας μία ήπια λοίμωξη σε σοβαρή.

Η αύξηση των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο Α μπορεί να οφείλεται σε αυξημένη κοινωνική ανάμειξη

και υψηλές ποσότητες κυκλοφορούντων βακτηρίων. Τα περισσότερα άτομα με στρεπτόκοκκο Α δεν θα αναπτύξουν επεμβατική λοίμωξη ακόμα κι αν έχουν δερματικές πληγές ή ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού. Οι ειδικοί της δημόσιας υγείας και της μικροβιολογίας αναλύουν συνεχώς τα κυκλοφορούντα στελέχη του στρεπτόκοκκου Α.

Συμπτώματα και πρόληψη

Τα συμπτώματα που πρέπει να προσέχετε είναι τα ίδια όπως και για άλλες σοβαρές ασθένειες στα παιδιά: Υψηλός πυρετός που δεν πέφτει Έντονοι μυϊκοί πόνοι Πόνος σε μια περιοχή του σώματος Εξαπλωμένη ερυθρότητα στο δέρμα (που μπορεί να είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί σε πιο σκούρο δέρμα) Δυσκολία αναπνοής Υπερβολική υπνηλία ή ευερεθιστότητα.

Οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από στρεπτοκοκκική λοίμωξη, ωστόσο, πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού. Οι γονείς και οι φροντιστές είναι λογικό να αισθάνονται πολύ ανήσυχοι για τις λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο Α αυτή τη στιγμή, αλλά ο κίνδυνος για ένα παιδί παραμένει πολύ μικρός. Δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο ομάδας Α.

Τα μέτρα πρόληψης της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο περιλαμβάνουν:

Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών. Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας. Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων. Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών. Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον, για ένα 24ωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής.

γιατί μπορεί να γίνει θανατηφόρος;

Φέρνοντας στον κόσμο

πάνω από 40.000 παιδιά, θα

μπορούσε να πει κανείς ότι

του ανήκει δικαιωματικά ο

τίτλος του «Έλβις Πρίσλεϊ»

της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Το μυστικό του; Η εξατομίκευση, μα πάνω απ’ όλα η «κοινή λογική», όπως σημειώνει ο ίδιος. Ο

κ. Κωνσταντίνος Πάντος, ο

επιστήμονας με τα περισσότερα παιδιά στον κόσμο, αναλύει τη φιλοσοφία

του, μιλώντας στο «Περί Υγείας», στεκόμενος στην ανάγκη σύμπραξης όλων των αρμόδιων φορέων που υπάρχουν στην Ελλάδα, για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στον

τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Κοταχέα

- Μιλήστε μας για εσάς. Πώς ήταν τα παιδικά

σας χρόνια στην Αυστραλία; Τι ήταν αυτό που

σας ώθησε να γυρίσετε και να εγκατασταθείτε

στην Ελλάδα;

Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αυστραλία

από γονείς μετανάστες. Στο δεύτερο έτος στο

πανεπιστήμιο, οι γονείς μου αποφάσισαν να επιστρέψουμε στην Ελλάδα κι έτσι έκανα τις μισές μου σπουδές στην Αυστραλία και τις άλλες μισές εδώ. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου πήρα

την ειδικότητα γυναικολογίας-μαιευτικής και έπειτα επέστρεψα στη Μελβούρνη, όπου εξειδικεύτηκα στον τομέα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Royal Women’s Hospital» (1987-1989).

- Πείτε μας λίγα λόγια για την κλινική «Γένεσις Αθηνών». Λειτουργούν κι άλλα τμήματα εκτός από αυτό της εξωσωματικής γονιμοποίησης;

Το «Γένεσις Αθηνών» το έφτιαξα και το «έχτισα» μόνος

διαθέτει μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), τμήμα γυναικολογίας, χειρουργικό τομέα και τομέα ενδοσκόπησης, καθώς και τμήμα πλαστικής χειρουργικής. Το κύριο βάρος, πάντως, πέφτει στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

- Μετά από 30 χρόνια πορείας στη μαιευτική και στη γυναικολογία θα μπορούσατε να μας ξεχωρίσετε 3-4 περιπτώσεις που σας έχουν συγκλονίσει και θα θυμάστε για όλη σας τη ζωή; Μία ιστορία που συνέβη πριν από περίπου 15-20

«Η εξατομίκευση είναι το μυστικό της επιτυχίας μας»

Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος Επιστημονικός Διευθυντής της Κλινικής «Γένεσις Αθηνών» και Αντιπρόεδρος της ΕΛΙΤΟΥΡ

Όταν η ερωτική επιθυμία

μαζί με το θερμόμετρο

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη σεξουαλική επιθυμία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Πολλά χρόνια πριν, βρισκόμουν στις κα-

λοκαιρινές μου διακοπές σε ένα νησί.

Μέσα σε ένα σούπερ μάρκετ με πλησί-

ασε ένας άνδρας 77 ετών και μου είπε

πως ακόμα έχει έντονη σεξουαλική

επιθυμία και κάνει σεξ με τη γυναίκα του που διέ-

νυε το 65ο έτος της ηλικίας της. Μάλιστα, μου είπε

χαρακτηριστικά: «Θέλω σχεδόν κάθε μέρα, αλλά η

γυναίκα μου δεν το δέχεται κι έτσι κάνουμε μία με

δύο φορές την εβδομάδα, μήπως δεν πρέπει; Είναι φυσιολογικό για την ηλικία μου να έχω τόση διάθε-

ση; Λες, γιατρέ, να φταίει και το καλοκαίρι που νιώθω μεγαλύτερες σεξουαλικές ορμές;».

Ο άνθρωπος στα 77 του χρόνια ούτε λίγο ούτε πολύ

φωτογράφιζε πάρα πολλούς αυτής της ηλικίας και σκιαγραφούσε την ανάγκη για σεξουαλική επαφή

που, μάλιστα, το καλοκαίρι είναι μεγαλύτερη. Και δεν μου έκανε εντύπωση το ότι με ρώτησε αν μπορεί να έχει σεξουαλική ζωή, αλλά περισσότερο με προβλημάτισε η αγωνία του και ο φόβος του μήπως δεν επιτρέπεται να κάνει τόσο έντονο σεξ και κατ’ επέκταση η ανάγκη του να διατηρήσει με τη γυναίκα του –που δεν το ήθελε τόσο όσο αυτός– τη σεξουαλική τους ζωή.

Σήμερα, σχεδόν 20 χρόνια μετά από τη συνάντησή μου με εκείνο τον 77χρονο άνδρα στο νησί των καλοκαιρινών διακοπών μου έχω καταλάβει, μελετώντας τη συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω από τη σεξουαλική τους ζωή, τη σημαντικότητα

της φράσης ότι «το σεξ μακραίνει τη ζωή», αφού τόσο βιολογικά όσο και ψυχολογικά τροφοδοτεί την ανθρώπινη ζωή με ενέργεια, προσφέρει ψυχική ικανοποίηση αλλά και σωματική ευεξία. Μάλιστα, πολλές μελέτες και διεθνείς εργασίες δείχνουν την αξία της σεξουαλικής ζωής και κυρίως σηματοδοτούν την ανάγκη να τη διατηρήσουμε, αφού νιώθουμε την επιθυμία και τη διάθεση να κάνουμε σεξ. Και θα μου πείτε, βέβαια, ότι αυτό είναι πια γνωστό στη σημερινή μας πραγματικότητα, αφού οι μύθοι και τα ταμπού γύρω από το σεξ διαφοροποιούνται

και οι άνθρωποι όλο και περισσότερο μιλούν για το

σεξ και θέλουν να εκφράζονται πιο ανοιχτά για τη

σεξουαλική τους ζωή. Δεν είναι, όμως, βέβαιο

αν κάνουν και τόσο σεξ ή τουλάχιστον αν το αναζητούν μέσα στη ζωή, στις σχέσεις τους, στην καθημερινότητα και στη γενικότερη κοινωνική τους συμπεριφορά.

Νομίζω ότι τώρα το κα-

λοκαίρι που τα ρούχα μας είναι λιγότερα, οι προσωπικές ώρες περισσότερες, το φως, η θάλασσα και οι διακοπές σημαντικές πλευρές του, το σεξ είναι μια καλή έκφραση του να ζήσουμε την ηδονή, το πάθος, τη φαντασίωση, μέσα σε ένα ταξίδι λίγων ημερών που η νύχτα μεγαλώνει, τα «πρέπει» χαλαρώνουν και οι αισθήσεις μας χορεύουν κάτω από τα αστέρια και τη θαλάσσια αύρα. Για όλους μας είναι η εποχή που οι ορμές και οι επιθυμίες, σχεδόν στο δεκαπλάσιο από τη χειμωνιάτικη περίοδο, αφυπνίζονται, ζωντανεύουν και ψάχνουν το «ανανεωμένο μόνιμο» ή το «ευκαιριακά μοναδικό», ρουφώντας στιγμές και λεπτά που ο χειμώνας θα αποτυπώσει στη μνήμη της νοσταλγίας και στη γεύση του επόμενου καλοκαιριού. Όλα αυτά δεν είναι το απαραίτητο σκηνικό της καλοκαιρινής εποχής. Είναι η επιθυμία της φυγής, οι νευροορμόνες του εγκεφάλου που γίνονται πιο δραστήριες και επιθετικές αλλά και οι γενετήσιες ενορμήσεις που ζητούν ικανοποιήσεις. Τόσο ο άνδρας όσο και η γυναίκα ας ανατρέψουν τα δεδομένα που έχουν σκουριάσει και έχουν γίνει βασανιστικές δεσμεύσεις ενός υποχρεωτικού σήμερα κι ας τολμήσουν το διαφορετικό, αυτό που θα τους δείξει ότι μπορούν να απολαύσουν αυτό που είναι, αν είναι… Για τους νέους ανθρώπους, το καλοκαίρι είναι μια πρόκληση «προχωρημένης» αναζήτησης της ηδονής, της υπερβολής, αλλά και της λογικής των κινδύνων που πρέπει να γνωρίζουν για τη ζωή τους. Το σεξ είναι ένας δρόμος επικοινωνίας που χρειάζεται τα κριτήρια ασφάλειας, όπως η γνώση, ο αυτοσεβασμός, ο αυτοέλεγχος και κυρίως η προσδοκία ότι η υγεία δεν πρέπει να χάσει το μεγάλο της δικαίωμα να είναι ο πραγματι-

Γράφει ο Δρ. Θάνος Ασκητής

Ψυχίατρος – Σεξολόγος

Καθηγητής Ψυχιατρικής

EUC, Πρόεδρος

Ινστιτούτου Ψυχικής

και Σεξουαλικής Υγείας, Μέλος ΕΨΕ, APA/USA, ISSM/ESSM

κός στόχος αυτού του καλοκαιρινού παιχνιδιού. Το προφυλακτικό και για τους δύο είναι η πιο ποθητή αλήθεια, το αλκοόλ είναι το εισαγωγικό μιας σεξουαλικής χαράς, το ναρκωτικό

είναι το ανόητο και το βλακώδες μιας κενής αίσθησης ζωής, ενώ η γνωριμία του άγνωστου που γοητεύει και υπόσχεται πολλά δεν πρέπει να γίνει η απειλή και ο φόβος ενός βιασμού. Καλοκαίρι και σεξ είναι δύο πλευρές της ανθρώπινης ζωής που η συνάντηση είναι μαγευτική, που ελευθερώνει χαρές και απολαύσεις που όταν κλείνουμε τη βαλίτσα των διακοπών ανοίγουμε το μυαλό μας και το σώμα μας για αυτόν που θέλουμε αλλά και που μας «περιμένει» για να ζήσουμε τον «χρόνο της ζωής μας», που αποκτά αξία και κυρίως ελπίδα και ανάγκη για το αύριο. Τέλος, όσοι από εσάς δεν θα φύγετε φέτος διακοπές, ζήστε τον χώρο σας όπως δεν τον ζείτε τον υπόλοιπο χρόνο, βάζοντας χρώμα, εικόνα, διάθεση και καλέστε τον σύντροφό σας, ακόμα κι αυτόν που ζει μαζί σας, οδηγώντας τον στην απόλαυση που σίγουρα θα του μείνει αξέχαστη!

«ανεβαίνει»

καύσωνες μαζί με την

τριπλασιάζουν

ατμοσφαιρική ρύπανση

Οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι ξεχωριστά προβλήματα για την

ανθρώπινη υγεία, αλλά η κατάσταση επιδεινώνεται όταν αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα.

Tα κύματα καύσωνα μπορεί να είναι θανα-

τηφόρα με διάφορους τρόπους. Μπορούν

για παράδειγμα να σκοτώσουν, μέσω της

αφυδάτωσης, ως αποτέλεσμα της έντονης

εφίδρωσης. Οι αλλοιωμένες συγκεντρώσεις

νατρίου και καλίου στο αίμα μπερδεύουν τα καρδια-

κά και τα νευρικά κύτταρα κι έτσι η αναπνοή και ο

καρδιακός παλμός μπορεί να σταματήσουν ξαφνικά

σε μερικούς ανθρώπους με υποκείμενες παθήσεις.

Δεν είναι μόνο, όμως, η υπερβολική ζέστη αλλά και η υγρασία σημαντικός παράγοντας. Το ανθρώ-

πινο σώμα δεν έχει εξελιχθεί για να διαχειρίζεται

την ακραία ζέστη μαζί με την υγρασία. Κανονικά, ο ιδρώτας εξατμίζεται από το δέρμα κι έτσι δροσιζόμαστε, αλλά με την υψηλή υγρασία, ο αέρας είναι ήδη κορεσμένος με υδρατμούς και η ψύξη του σώματος, μέσω της εξάτμισης του ιδρώτα, παρεμποδίζεται. Παρόλα αυτά, συνεχίζουμε να ιδρώνουμε και να αφυδατωνόμαστε.

όρια

Η υπερβολική θερμοκρασία δημιουργεί στον οργανισμό μια κατάσταση που αναφέρεται ως θερμική

εξάντληση και χαρακτηρίζεται από κόπωση, ναυτία, αργό καρδιακό παλμό και κίνδυνο λιποθυμίας. Το σί-

γουρο είναι ότι δεν μπορείτε να εργαστείτε κάτω από

αυτές τις συνθήκες. Θεωρείται ότι το «επικίνδυνο»

όριο είναι οι 39,4οC και το «εξαιρετικά επικίνδυνο»

όριο είναι οι 51,7oC. Αν ένα άτομο βρεθεί σε «εξαιρετικά επικίνδυνες» θερμοκρασίες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία. Σε αυτή την περίπτωση, έχετε

μερικές ώρες για να ζητήσετε ιατρική βοήθεια για να δροσιστεί το σώμα σας, διαφορετικά η πιθανότητα επιβίωσης είναι πολύ μικρή. Το «εξαιρετικά επικίνδυνο» όριο είναι πολύ σπάνιο σήμερα και συμβαίνει μόνο σε μερικές τοποθεσίες κοντά στον Κόλπο του Ομάν, για παράδειγμα, ίσως για λίγες μέρες μέσα σε μια δεκαετία. Αλλά οι πιθανότητες των «επικίνδυνων»

ημερών αυξάνονται, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται. Σε μια εργαστηριακή δοκιμή του ανθρώπινου σώματος, το 2022, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το όριο αντοχής στη θερμότητα είναι χαμηλότερο απ’ αυτό που θεωρείται ως σωστό και ανεκτό. Όταν η θερμοκρασία του αέρα είναι στους 38oC, αρχίζουμε να αισθανόμαστε τις δυσάρεστες συνέπειες με 60% υγρασία. Το όριο κατεβαίνει στους 31οC, αν η υγρασία είναι στο 100%. Πάνω από αυτά τα όρια, η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος αυξάνεται συνεχώς και ο κίνδυνος ασθενειών που σχετίζονται με τη θερμότητα μεγαλώνει. Αυτό είναι πιο επικίνδυνο για άτομα άνω των 70 ετών, γιατί, καθώς οι άνθρωποι γερνούν, η ικανότητα του σώματος να ψύχεται μειώνεται, ενώ επιπρόσθετα

οι ηλικιωμένοι λαμβάνουν φάρμακα που μπορεί να μειώνουν περαιτέρω αυτή την ικανότητα.

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

Η ατμοσφαιρική ρύπανση

Εκτός από τη ζέστη, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να είναι ένα επιπρόσθετο πρόβλημα. Οι καύσωνες και η ρύπανση είναι ξεχωριστά προβλήματα για την ανθρώπινη υγεία, αλλά τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν συμβαίνουν ταυτόχρονα. Μια μελέτη ανέλυσε πάνω από 1,5 εκατ. θανάτους από το 2014 έως το 2020 που καταγράφηκαν στην Καλιφόρνια, μια πολιτεία με καύσωνες και ρύπανση από πυρκαγιές. Ο αριθμός των θανάτων αυξήθηκε, τόσο τις ζεστές ημέρες όσο και σε αυτές με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης από λεπτά σωματίδια, τα γνωστά PM2.5 (με διάμετρο κάτω από 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου). Αλλά τις ημέρες που υπήρχε διπλό πλήγμα, τα αποτελέσματα ήταν χειρότερα. Ο κίνδυνος θανάτου τις πολύ ζεστές και μολυσμένες ημέρες ήταν περίπου τρεις φορές μεγαλύτερος από την επίδραση, είτε της υψηλής ζέστης είτε της υψηλής ρύπανσης μόνο. Όσο πιο ακραίες είναι οι θερμοκρασίες και η ρύπανση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Κατά τη διάρκεια του 10% των πιο ζεστών και πιο μολυσμένων ημερών, ο κίνδυνος θανάτου αυξήθηκε 4% σε σύγκριση με τις ημέρες χωρίς ακραίες καταστάσεις και κατά τη διάρκεια του κορυφαίου 1%, αυξήθηκε 21%. Μεταξύ των ηλικιωμένων άνω των 75 ετών, ο κίνδυνος θανάτου αυξήθηκε πάνω από 33% εκείνες τις ημέρες. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους η έκθεση σε υπερβολική ζέστη και ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να βλάψει την υγεία. Το οξειδωτικό στρες είναι η πιο κοινή βιολογική οδός. Πρόκειται για μια ανισορροπία μεταξύ της παραγωγής μορίων γνωστών ως αντιδραστικών ειδών οξυγόνου ή ROS (Reactive Oxygen Species) και της ικανότητας του

σώματος να τα απομακρύνει. Έχει συνδεθεί με πνευμονικές παθήσεις, μεταξύ άλλων ασθενειών. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην εκκαθάριση αυτών των μορίων, αλλά η θερμότητα και η ατμοσφαιρική ρύπανση διαταράσσουν την ισορροπία μέσω της υπερβολικής παραγωγής ROS και της μειωμένης αντιοξειδωτικής δραστηριότητας.

Είναι γνωστό ότι πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα για να μειώσουμε τον κίνδυνο βλάβης σε περιόδους υπερβολικής ζέστης ή ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αυτό σημαίνει καλή ενυδάτωση και παραμονή σε ένα δροσερό δωμάτιο. Τα εμπορικά κέντρα κι άλλοι κλιματιζόμενοι δημόσιοι χώροι μπορούν να προσφέρουν καταφύγιο από την πολλή ζέστη. Ο κλιματισμός στο σπίτι, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα. Ένα φορητό φίλτρο αέρα στην κρεβατοκάμαρα μπορεί να ελαττώσει σημαντικά τα επίπεδα σωματιδιακής ρύπανσης. Άτομα με συμπτώματα θερμικού στρες, όπως πονοκέφαλο, ναυτία, ζάλη ή σύγχυση, και ειδικά οι ηλικιωμένοι, θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα.

Τα επικίνδυνα

Οι

τον κίνδυνο θερμικής εξάντλησης

Τρεις λοιμώξεις που πρέπει

προσέξετε το καλοκαίρι

Αν και λιγότερες απ’ ό,τι τον χειμώνα, κάποιες από αυτές βρίσκονται σε έξαρση τη θερινή περίοδο.

Γράφει η Λήδα Κοντογιαννοπούλου

Oι λοιμώξεις το καλοκαίρι είναι ασφαλώς λιγότερες από ό,τι τον χειμώνα, ωστόσο, υπάρχουν κάποιες που αυξάνονται, όπως οι γυναικολογικές λοιμώξεις. Παρακάτω αναφέρονται οι βασικές λοιμώξεις που είναι σε έξαρση την περίοδο του καλοκαιριού.

Κολπίτιδες

Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που απασχολούν τις γυναίκες το καλοκαίρι είναι η κολπίτιδα, η φλεγμονή του κόλπου. Το φυσιολογικό pH του κόλπου κυμαίνεται περίπου από 3,8 έως 4,5 –είναι, δηλαδή, όξινο. Η οξύτητα του κόλπου μειώνεται

κάπως με την ηλικία και κυρίως μετά την εμμηνό -

παυση, με το pH να αυξάνεται κοντά στο 5. Όταν

για κάποιο λόγο η φυσιολογική μικροχλωρίδα διαταράσσεται, μπορούν να αναπτυχθούν παθογόνοι μικροοργανισμοί. Αιτία μπορεί να είναι μύκητες, χλαμύδια ή τριχομονάδες. Η κολπίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με φαγούρα και αυξημένα υγρά από τον κόλπο, τα οποία μπορεί να είναι δύσοσμα. Παρόλο που αρχικά η κολπίτιδα δεν φαίνεται να είναι μια σοβαρή κατάσταση, συχνά η θεραπεία και η αντιμετώπισή της μπορεί

να είναι δύσκολη. Αυτό οφείλεται στην ανατομία

της περιοχής αλλά και στην πολυπλοκότητα της φυσιολογικής μικροχλωρίδας που επικρατεί στον

κόλπο. Οι γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη

διαβήτη κινδυνεύουν περισσότερο.

Μη στεγνώνετε στον ήλιο, φορώντας βρεγμένο μαγιό, γιατί η ζέστη και η υγρασία ευθύνονται

για την πρόκληση κολπίτιδας. Κάντε ντους και

αντικαταστήστε το βρεγμένο μαγιό σας φορώ -

ντας ένα στεγνό. Επίσης, κάντε ηλιοθεραπεία σε κάθισμα ή ξαπλώστρα αποφεύγοντας την άμμο, η οποία περιέχει μύκητες κι άλλους μικροοργανι -

σμούς. Περιορίστε τη χρήση του ταμπόν. Το γιαούρτι (χωρίς ζάχαρη) μπορεί να βοηθήσει σε ορι -

σμένους τύπους κολπίτιδας, καθώς εμπλουτίζει τον κόλπο με φιλικά βακτήρια, τα οποία δρουν κατά των παθογόνων.

Ουρολοιμώξεις

Ανάμεσα στις πιο συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι οι ουρολοιμώξεις. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι, παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των ουρολοιμώξεων και ο λόγος είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερη έκθεση σε μικρόβια. Οι περισσότερες ουρολοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια, αλλά μερικές έχουν αιτία τους μύκητες και τους ιούς. Ύπαρξη, όμως, βακτηρίων στα ούρα δεν συνεπάγεται αυτόματα ουρολοίμωξη. Η πάθηση εμφανίζεται όταν βρεθούν βακτήρια στην ουροδόχο κύστη, που κανονικά δεν ανήκουν εκεί. Κατά 90% η ουρολοίμωξη οφείλεται σε κολοβακτηρίδια που φυσιολογικά αποικίζουν τον εντερικό σωλήνα, όπως είναι η Escherichia coli (E. Coli). Οι ουρολοιμώξεις συμβαίνουν πολύ πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες, με αναλογία 8 προς 1. Ο λόγος είναι ότι η ουρήθρα στις γυναίκες είναι κοντά στον κόλπο και αρκετά πιο κοντή απ’ ό,τι στους άνδρες. Η εγκυμοσύνη αποτελεί έναν επιπρόσθετο παράγοντα κινδύνου για ουρολοίμωξη στις γυναίκες, καθώς το έμβρυο οδηγεί σε αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση, η οποία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απόφραξη του ουρητήρα και τη στάση των ούρων. Για τη διάγνωση απαιτείται γενική εξέταση ούρων και καλλιέργεια ούρων. Η γενική ούρων θα αναδείξει την ύπαρξη πυοσφαιρίων και μικροβίων στα ούρα, ενώ η καλλιέργεια ούρων θα εντοπίσει το μικρόβιο μετά από περίπου 48 ώρες. Μην παίρνετε με δική σας πρωτοβουλία αντιβιοτικά. Η καλύτερη πρόληψη είναι να πίνετε πολύ νερό και να ουρείτε συχνά, κάτι που μειώνει την ανάπτυ -

ξη των μικροοργανισμών στην ουροδόχο κύστη. Μην καθυστερείτε να ουρήσετε όταν νιώσετε την

ανάγκη. Δυνητικά, η ουρολοίμωξη κολλάει από άτομο σε άτομο, μέσω της σεξουαλικής επαφής, και είναι σημαντικό να ουρήσετε το συντομότερο δυνατό έπειτα από συνεύρεση, έτσι ώστε το σώμα σας να αποβάλει πιθανά παθογόνα που εισήλθαν στο ουροποιητικό σύστημα.

Κονδυλώματα

Το καλοκαίρι παρατηρείται αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), συμπεριλαμβανομένων των δερματικών κονδυλωμάτων. Τα κονδυλώματα χαρακτηρίζονται κι ως νόσος του καλοκαιριού. Η χρήση αλκοόλ στις διακοπές μειώνει τις αναστολές και χαλαρώνει τη χρήση του προφυλακτικού. Ωστόσο, το προφυλακτικό δεν σας προστατεύει απόλυτα. Αιτία των κονδυλωμάτων είναι ορισμένα στελέχη του ιού HPV. Οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται για το 90% των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, ενώ οι τύποι 16 και 18 για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Σημειώστε ότι τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν έως και 10 μήνες μετά τη μόλυνση από τον ιό. Υπάρχουν άτομα που έχουν μολυνθεί, αλλά δεν εμφανίζουν ποτέ συμπτώματα, κάτι που εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού τους. Το έντονο στρες, η έλλειψη ύπνου, η κακή διατροφή και το κάπνισμα είναι επιβαρυντικοί παράγοντες. Οι θεραπείες που εφαρμόζονται περιλαμβάνουν Laser CO2, διαθερμοπηξία, κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο και χρήση τοπικών σκευασμάτων.

Το τετραδύναμο εμβόλιο για τον HPV προφυλάσσει από τέσσερις τύπους του ιού (6, 11, 16, 18).

Με τα δερματικά κονδυλώματα σχετίζονται οι τύποι 6 και 11, ενώ με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας οι τύποι 16 και 18. Το πιο σύγχρονο εμβόλιο λέγεται Gardasil 9 και προστατεύει από εννέα διαφορετικούς τύπους του ιού (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58).

να

Κοινές παιδικές παθήσεις του καλοκαιριού

Είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι να τις προλάβουμε ή να τις

Mία σχολική χρονιά με πολλές απου -

σίες και ιώσεις βρίσκεται στο τέλος της. Το καλοκαίρι έρχεται να πάρει δυναμικά τη θέση του και η παιδική

ξεγνοιασιά να επανέλθει. Βέβαια, δεν θα πρέπει να αγνοούμε και πιθανούς «κινδύ -

νους» του καλοκαιριού και να είμαστε προετοι -

μασμένοι για να τους προλάβουμε ή πιθανά να τους αντιμετωπίσουμε, αν τελικά προκύψουν στη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών.

Ο ήλιος και η θάλασσα είναι οι λέξεις κλειδιά όταν αναφερόμαστε στο καλοκαίρι. Η αλήθεια είναι, όπως υποστηρίζει και η καμπάνια πρόληψης της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, ότι: «Ο ήλιος είναι ένας φίλος που

πρέπει να παραμένει σε απόσταση».

Η έκθεση των παιδιών στον ήλιο πρέπει να γίνεται πάντα με την κατάλληλη προστασία για να

αποφευχθεί ένα πιθανό ηλιακό έγκαυμα αλλά

και για την πρόληψη μακροχρόνιων συνεπειών.

Στα παιδιά πρέπει να γίνεται εφαρμογή αντηλιακού υψηλής προστασίας με τακτική ανανέωση

σε συνδυασμό με χρήση καπέλου και αντηλια -

κών ρούχων. Τα βρέφη –ιδανικά– δεν πρέπει να

εκτίθενται στον ήλιο, ενώ ποτέ δεν αγνοούμε τη

σύσταση για αποφυγή έκθεσης όλων κατά τις μεσημβρινές ώρες (12.00-16.00).

Τα παιδιά κινδυνεύουν να εμφανίσουν στο μέλλον δερματικά προβλήματα που συνδέονται με την έκθεση στον ήλιο και γι’ αυτό και η εφαρμογή προληπτικών μέσων είναι αδιαμφισβήτητη. Αρκεί να σκεφτούμε μόνο ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση ύποπτων δερματικών βλαβών στην ενήλικη ζωή αυξάνεται κατά 18% σε περίπτωση σοβαρού ηλιακού εγκαύματος στη διάρκεια της παιδικής ή της εφηβικής ηλικίας.

αντιμετωπίσουμε εφόσον προκύψουν.

Επίσης, ο κίνδυνος για αφυδάτωση , ιδιαίτερα των μικρών παιδιών σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας, δεν πρέπει να υποεκτιμάται. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ηλίαση σε περίπτωση παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο είναι πιθανή και ιδιαίτερα σοβαρή, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. Τα παιδιά συστήνεται να παραμένουν πάντα σε δροσερό μέρος και να καταναλώνουν άφθονα υγρά για την αναπλήρωση των απωλειών, ώστε το παιχνίδι εκτός σπιτιού τους καλοκαιρινούς μήνες να συνεχίζει να είναι ασφαλές. Το ελαφρύ ντύσιμο και το εκτεθειμένο δέρμα γίνεται η αφορμή για προσέλκυση εντόμων και ιδιαίτερα κουνουπιών, προκαλώντας τοπικές δερματικές φλεγμονές στα παιδιά όλων των ηλικιών. Ο κνησμός από τα τσιμπήματα είναι δύσκολα ανεκτός από τα παιδιά μικρότερης ηλικίας, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συχνότερων σταφυλοκοκκικών λοιμώξεων. Σημαντικό, επίσης, είναι ότι συχνά το καλοκαίρι η ξηροδερμία , ιδιαίτερα των παιδιών με ατοπικό δέρμα, επιδεινώνεται με τη θάλασσα ή το νερό της πισίνας. Επιπλέον, η μερική συμμόρφωση στη συστηματική ενυδάτωση γίνεται αφορμή για να είναι περισσότερο ευάλωτα σε δερματικές λοιμώξεις, με αποτέλεσμα δύσκολα να μπορεί να περιοριστεί η εξάπλωση των σταφυλοκοκκικών λοιμώξεων Η θεραπεία περιλαμβάνει την τοπική φροντίδα του δέρματος των παιδιών με αντιμικροβιακούς παράγοντες και τοπικά αντιβιοτικά σε συνδυασμό με αντιϊσταμινικά φάρμακα, ενώ σε επιπλεγμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η χορήγηση ακόμα και συστηματικής αντιβιοτικής αγωγής. Οι ατέλειωτες βουτιές και το παιχνίδι με το νερό είναι πιθανό να προκαλέσουν φλεγμονή του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου των αφτιών, λόγω της υγρασίας κι έτσι η επώδυνη

Γράφει η

Βασιλική Λαπέα Παιδίατρος, Στρατιωτικός Ιατρός, Επιμελήτρια Παιδιατρικού Τμήματος Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

εξωτερική ωτίτιδα ή «ωτίτιδα του κολυμβητή» να ταλαιπωρήσει τους μικρούς κολυμβητές. Για τον λόγο αυτό, πόνος στο αφτί με πιθανό έκκριμα είναι σημεία που πρέπει πάντα να αξιολογούνται. Η τοπική αγωγή συνήθως είναι αρκετή, με αποφυγή, βέβαια, του νερού για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί μέχρι την πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Τα καλοκαιρινά σνακ στην παραλία πρέπει να φυλάσσονται με ιδιαίτερη προσοχή. Η συντήρηση τροφίμων οφείλει να γίνεται σε ιδανικές συνθήκες και σε υποψία παρατεταμένης έκθεσης σε ακραίες θερμοκρασίες να αποφεύγεται η κατανάλωση. Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να οδηγήσει σε ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, από ήπια συμπτώματα γαστρεντερίτιδας μέχρι σοβαρές επιπλοκές –ακόμα και επικίνδυνες για τη ζωή. Γι’ αυτό, άλλωστε, ένα καλά πλυμένο δροσερό φρούτο είναι πάντα ιδανική επιλογή σνακ για όλους το καλοκαίρι.

Τέλος, οι ιώσεις είναι πιθανές ακόμα και το καλοκαίρι παρά την αυξημένη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οι συχνότεροι καλοκαιρινοί ιοί είναι οι εντεροϊοί, όπως οι Coxsackie A, B και Εcho, οι οποίοι εκδηλώνονται συνήθως με πυρετό, εξάνθημα και συμπτώματα του αναπνευστικού ή του γαστρεντερικού συστήματος. Τα μέτρα ατομικής προστασίας από μικρούς και μεγάλους είναι απαραίτητα για την αποφυγή τους. Τις περισσότερες φορές οι ιώσεις αυτοπεριορίζονται χωρίς επιπλοκές, υπενθυμίζοντας για ακόμα μία φορά την ανάγκη επαρκούς χορήγησης υγρών. Η πρόληψη είναι ο «χρυσός οδηγός» που πρέπει να έχουμε μαζί μας και στις καλοκαιρινές διακοπές μας, ώστε να μη χρειαστεί τίποτα περισσότερο για αυτό το καλοκαίρι, εκτός από χρόνο για ξεκούραση.

Ποιες είναι οι αιτίες του πόνου στα πόδια σας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και πώς να τον αποτρέψετε.

Oπρωταρχικός σκοπός των ποδιών σας

είναι να σας κρατούν όρθιους και σε

κίνηση. Ωστόσο, τα πόδια σας μπο -

ρούν, επίσης, να λειτουργήσουν ως

«δείκτης» της συνολικής σας υγείας. Αν

και ορισμένα συμπτώματα που μπορεί να αντιμε -

τωπίσετε, αφορούν αποκλειστικά στα πόδια σας, ενδέχεται να υποδηλώνουν προβλήματα στην καρδιά, στο νευρικό σύστημα, στα νεφρά ή και σε άλλα όργανα.

Η αφυδάτωση

Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα των κάτω

άκρων που ταλαιπωρούν μεγάλο αριθμό ανθρώ -

πων καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά πολύ

περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες είναι τα αφυδατωμένα πόδια. Τα συμπτώματα είναι ξηρό -

τητα, τραχιά αίσθηση και σκλήρυνση.

Το δέρμα χρειάζεται μια ορισμένη ποσότητα φυ -

σικής υγρασίας και τα προβλήματα ξεκινούν όταν τη χάσει. Οι αιτίες για αυτό είναι πολλές και μία

από αυτές είναι η υπερβολική έκθεση στον ήλιο καθώς και η υπερβολική χρήση νερού και σαπουνιού που επηρεάζουν την κεράτινη στοιβάδα της επιδερμίδας. Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης των ποδιών τους, λόγω αυξημένης αποβολής ούρων που οδηγεί σε μεγαλύτερη αφυδάτωση.

Ένα σημάδι ότι το σώμα σας έχει χαμηλή περιεκτι-

κότητα σε νερό είναι οι κράμπες στα πόδια. Για να

συστέλλονται και να χαλαρώνουν κανονικά, οι μύες βασίζονται στο νερό και στους ηλεκτρολύτες, όπως

το νάτριο και το κάλιο. Πολύ λίγα υγρά ή και ηλεκτρολύτες μπορεί να υπερευαισθητοποιήσουν τα

νεύρα που ελέγχουν τους μύες στα πόδια, προκαλώντας ασυνήθιστα τη συστολή τους ή σπασμούς.

Ο πόνος λόγω φλεβίτιδας

Κάτι που συμβαίνει το καλοκαίρι είναι ότι τα πόδια πονάνε περισσότερο. Για κάποιους ανθρώπους, τα πονεμένα πόδια οφείλονται σε υποκείμενη φλεβική νόσο. Οι φλέβες εξυπηρετούν έναν συγκεκριμένο σκοπό, την αποστολή αίματος από τα πόδια πίσω στην καρδιά. Καθώς μεγαλώνουμε, οι φλέβες μπορεί να στενεύουν κι ακόμα να δυσλειτουργούν, λόγω βλάβης στις βαλβίδες τους. Ως αποτέλεσμα, το αίμα ρέει όχι μόνο προς τα εμπρός αλλά και προς τα πίσω, προς τη λάθος κατεύθυνση (παλινδρόμηση). Αυτή η αντιστροφή της ροής οδηγεί σε συγκέντρωση αίματος, το οποίο στη συνέχεια προκαλεί διόγκωση, τέντω -

μα και μεγέθυνση των φλεβών. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται από τον συνδυασμό του θερμότερου καιρού κι ενός φαινομένου που είναι γνωστό ως αγγειοδιαστολή. Με την αγγειοδιαστολή, τα αιμοφόρα αγγεία διευρύνονται από τη χαλάρωση των μυϊκών τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων. Η αγγειοδιαστολή είναι μια φυσιολογική διαδικασία που εκτελείται από το σώμα και μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, αλλά η διαδικασία εντείνεται, ανάλογα με ορισμένες περιβαλλοντικές καταστάσεις, όπως οι υψηλότερες θερμοκρασίες. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ή όταν κάποιος εκτίθεται σε υψηλότερες θερμοκρασίες, η αγγειοδιαστολή αυξάνει τη ροή του αίματος προς το δέρμα, για να βοηθήσει το σώμα να δροσιστεί –επίσης η άσκηση προκαλεί αγγειοδιαστολή, καθώς οι μύες απαιτούν περισσότερα θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο. Αν και η αγγειοδιαστολή έχει οφέλη, επιδεινώνει τα συμπτώματα στην περίπτωση της φλεβικής νόσου. Αυτό συμβαίνει, επειδή το σώμα ήδη αγωνίζεται να στείλει αίμα από τα πόδια πίσω στην καρδιά. Ως αποτέλεσμα, το αίμα ρέει προς τα πίσω και αρχίζει να συσσωρεύεται.

Πώς να αποτρέψετε

τον πόνο στα πόδια το καλοκαίρι

Αν και δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τη ζέστη του καλοκαιριού και τις υψηλότερες θερμοκρασίες, είναι σημαντικό τα άτομα που ήδη παλεύουν με τη φλεβίτιδα να αναζητήσουν τρόπους να αποφύγουν την επιδείνωση των συμπτωμάτων τους. Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε: Κινηθείτε. Αποφύγετε να κάθεστε ή να στέκεστε για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και ενθαρρύνει την επιστροφή του αίματος στην καρδιά, γι’ αυτό «Σηκωθείτε»! Κάντε μια μικρή βόλτα, ανεβείτε σκάλες ή κάντε μια προσπάθεια να μετακινείστε στο γραφείο και στο σπίτι. Δροσιστείτε. Μετά από μια κουραστική μέρα, ειδικά το καλοκαίρι, αναζωογονήστε τα πόδια σας με ένα δροσερό ντους ή μπάνιο. Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στη θερμότητα από την ηλιοθεραπεία, τα ζεστά μπάνια ή τη σάουνα, καθώς η υπερβολική ζέστη θα προκαλέσει διαστολή των αγγείων σας και μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο. Σηκώστε τα πόδια σας. Για να ενισχύσετε τη φυσική κυκλοφορία του σώματός σας, σηκώστε τα πόδια σας, ενώ κάθεστε στον καναπέ ή ξαπλώνετε στο κρεβάτι. Παράλληλα, κάτω από το γραφείο

τοποθετήστε ένα στήριγμα για τα πόδια. Ελέγξτε το βάρος σας. Όταν διαχειρίζεστε το βάρος σας με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση, είναι λιγότερο πιθανό να έχετε συμπτώματα στα πόδια, όπως πρήξιμο.

Κόψτε το κάπνισμα. Το κάπνισμα βλάπτει σχεδόν κάθε όργανο του σώματός σας και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κιρσών και συναφών επιπλοκών, όπως τα έλκη στα πόδια.

Φορέστε κάλτσες συμπίεσης . Φοράτε κάλτσες συμπίεσης, ειδικά σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως μακροχρόνια ταξίδια ή ακινητοποίηση. Αυτά τα προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, να αυξήσουν την ενέργειά σας και να βοηθήσουν να διατηρήσετε τα πόδια σας υγιή.

θα αποφύγετε τον πόνο των ποδιών το καλοκαίρι

Έχει η μετφορμίνη αντιγηραντικές ιδιότητες;

Το 2015, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έδωσε το πράσινο φως για κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους που αξιολογούν την πιθανή επιμήκυνση της ζωής με λήψη μετφορμίνης.

Hμετφορμίνη είναι το πιο ευρέως συνταγογραφούμενο φάρμακο στον κόσμο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Περίπου τα 2/3 των διαβητικών λαμβάνουν μετφορμίνη, είτε μόνη είτε σε συνδυασμό με άλλα χάπια και ενέσεις ινσουλίνης.

Παράλληλα με τη διατροφή και την άσκηση, η μετφορμίνη θεωρείται το φάρμακο πρώτης επιλογής για τη βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης στον διαβήτη τύπου 2. Η υδροχλωρική μετφορμίνη είναι η

γενική ονομασία του δραστικού συστατικού.

Μπορεί, επίσης, η μετφορμίνη να επιβραδύνει τη

γήρανση; Δεν είναι σαφές πώς η μετφορμίνη μπορεί να το κάνει αυτό. Σίγουρα, όμως, έχει αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα. Δεδομένου ότι η χρόνια φλεγμονή είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της γήρανσης και των ασθενειών που σχετίζονται με την

ηλικία, η μείωση της φλεγμονής μπορεί να βελτιώσει την υγεία και τη διάρκεια ζωής. Αυτό που για την ώρα ξέρουμε είναι ότι όχι μόνο βοηθά στον έλεγχο του διαβήτη τύπου 2, αλλά με την πάροδο του χρόνου, τα διαβητικά άτομα που λαμβάνουν το φάρμακο, έχουν χαμηλότερα ποσοστά θανάτου, καλύτερη

υγεία και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, σε σύγκριση

τόσο με τους διαβητικούς όσο και με τους μη διαβητικούς που δεν λαμβάνουν μετφορμίνη.

Πώς

λειτουργεί;

Η ινσουλίνη βοηθά να μπει η γλυκόζη μέσα στα κύτταρα και επιπλέον παίζει ρόλο στη μείωση της παραγωγής της γλυκόζης από το ήπαρ. Ένας λόγος που τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν υψηλά σε

άτομα με διαβήτη τύπου 2 οφείλεται στην ανεπαρκή ινσουλίνη (αν και αρχικά η ινσουλίνη είναι επαρκής και απλώς χάνει τη δράση της). Στον διαβήτη, το συκώτι συνεχίζει να παράγει μεγάλες ποσότητες γλυκόζης, ακόμα και όταν τα επίπεδα στο αίμα είναι ήδη υψηλά. Η μετφορμίνη είναι σε θέση να μειώσει

την παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ περίπου κατά το 1/3, μέσω μηχανισμών που δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητοί.

Σε αντίθεση με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα, τα

χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπογλυκαιμία) παρατηρούνται σπάνια όταν η μετφορμίνη χρησιμοποιείται μόνη της. Η μετφορμίνη έχει, επίσης, πλε-

Γράφει ο Ζήσης Ψάλλας

ονέκτημα έναντι άλλων αντιδιαβητικών φαρμάκων, καθώς δεν προκαλεί αύξηση του βάρους, ενώ σε ορισμένα άτομα –ιδιαίτερα στις γυναίκες– μπορεί να μειώσει ελαφρώς το βάρος.

Αντιγηραντικό χάπι; Υπάρχουν ενδείξεις ότι η μετφορμίνη μπορεί να καθυστερεί τη γήρανση, μια πολύπλοκη διαδικασία που εξαρτάται, τόσο από τα γονίδια όσο κι από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή και η άσκηση. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι δίαιτες που περιορίζουν τις θερμίδες μπορούν να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Αυτό ισχύει για μια ποικιλία οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των ζυμομυκητών (ή ζύμη), των αρουραίων και των πιθήκων. Οι επιστήμονες έχουν συνειδητοποιήσει ότι μπορεί στην πραγματικότητα να είναι η ποσότητα συγκεκριμένων θρεπτικών ουσιών –όπως τα αμινοξέα–που συνδέονται με τη μακροζωία, παρά η ποσότητα των θερμίδων. Τα κύτταρα αισθάνονται την ποσότητα των θρεπτικών ουσιών στο περιβάλλον τους, μέσω συγκεκριμένων μορίων. Ένα από αυτά τα μόρια είναι το ένζυμο TOR (Target of Rapamycin), το οποίο ανιχνεύει την ποσότητα των αμινοξέων που υπάρχουν στο σώμα. Όταν τα κύτταρα έχουν αρκετά αμινοξέα, το ένζυμο TOR τροποποιεί τον μεταβολισμό και καθοδηγεί τα κύτταρα να αναπτυχθούν, δημιουργώντας πρωτεΐνες. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται πρωτεϊνική μετάφραση ή σύνθεση. Το TOR αισθάνεται την ποσότητα των αμινοξέων που είναι διαθέσιμα στα κύτταρα, κι ως απόκριση, υπαγορεύει πόση πρωτεΐνη θα κατασκευαστεί. Όταν αναστέλλεται η δράση του, ο οργανισμός αισθάνεται ότι δεν έχει την απαραίτητη τροφή και αναγκάζει τα κύτταρα να διαιρούνται λιγότερο. Το αποτέλεσμα είναι να επαναχρησιμοποιούνται παλιά κυτταρικά συστατικά, για να διατηρηθεί η ενέργεια –κάτι που ονομάζεται «αυτοφαγία»– κι αυτό κάνει καλό στον οργανισμό. Είναι σαν να ανακυκλώνονται τα παλιά υλικά που ήταν για πέταμα. Πρόκειται για ένα είδος

αποτοξίνωσης για τον οργανισμό και φαίνεται πως η αυτοφαγία παρατείνει τη ζωή. Όταν τα αμινοξέα σπανίζουν, όπως συμβαίνει όταν κάνουμε δίαιτα, το ένζυμο TOR δραστηριοποιείται λιγότερο, κι αυτό επιβραδύνει τη γήρανση.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι το TOR υπήρχε σε κάθε οργανισμό που εξέτασαν, άρα πρόκειται για ένα αρχαίο ένζυμο. Στην περίπτωση των θηλαστικών, το ονόμασαν mTOR. Το ένζυμο συνενώνει στο κυτταρόπλασμα αρκετές πρωτεΐνες, σχηματίζοντας ένα σύμπλεγμα που ονομάζεται mTORC1. Το σύμπλεγμα αυτό εποπτεύει ένα σύνολο δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την ανάπτυξη των κυττάρων, ενώ ένα δεύτερο σύμπλεγμα, λιγότερο κατανοητό, που ονομάζεται mTORC2, ενσωματώνει, επίσης, το ένζυμο. Η μετφορμίνη μπορεί να είναι αντιγηραντική, διότι εμπλέκεται στη δράση του mTOR. Το 2015, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έδωσε το πράσινο φως για κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους που αξιολογούν την πιθανή επιμήκυνση της ζωής από τη μετφορμίνη. Μια μελέτη που εγκρίθηκε, ονομάζεται «Targeting Aging with Metformin» (TAME) και θα περιλαμβάνει 3.000 άτομα, ηλικίας 65 έως 80 ετών, που έχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών για μια περίοδο έξι ετών. Οι μισοί θα λάβουν μετφορμίνη και οι άλλοι μισοί εικονικό φάρμακο. Η μελέτη θα προσδιορίσει αν η μετφορμίνη επιβραδύνει την εμφάνιση των χρόνιων παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος και η άνοια. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία συγκέντρωσης κεφαλαίων για την «TAME» –καθώς η μετφορμίνη είναι φθηνή, δεν υπάρχει κίνητρο για τις φαρμακευτικές εταιρείες να τη χρηματοδοτήσουν.

Πόσο επικίνδυνα είναι τα φίδια;

Τα δηλητηριώδη φίδια προτιμούν να αποφεύγουν τον άνθρωπο, ωστόσο, είναι

σημαντικό

να γνωρίζουμε μέτρα προφύλαξης και αντιμετώπισης ενός δαγκώματος.

ιγότερο από το 1/4 των φιδιών που ζουν

παγκοσμίως είναι δηλητηριώδη και σπάνια επιτίθενται στον άνθρωπο αν δεν

ενοχληθούν. Τα δηλητηριώδη φίδια δια-

κρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

1. Τα οπισθόγλυφα των οποίων τα δόντια που

φέρουν το δηλητήριο, βρίσκονται στο πίσω μέ -

ρος της

στοματικής κοιλότητας. Τα οπισθόγλυ -

φα φίδια της χώρας μας δεν είναι επικίνδυνα

για τον άνθρωπο, καθώς το δηλητήριό τους δεν

είναι ιδιαίτερα δραστικό και δρα, κυρίως, κατά την κατάποση της λείας. Στην Ελλάδα, δύο είδη φιδιών ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, το αγιόφιδο (Telescopus fallax), και ο σαπίτης (Malpolon insignitus). Το αγιόφιδο έχει μικρό στόμα και τα δηλητηριώδη δόντια είναι τοποθετημένα πίσω, κι έτσι δεν φτάνουν να δαγκώσουν τον άνθρωπο, ενώ ο σαπίτης ο οποίος είναι μεγαλύτερος, μπορεί να προξενήσει μόνο ελαφρά συμπτώματα.

2. Τα πρωτερόγλυφα φίδια φέρουν στο πρόσθιο άκρο των άνω γναθικών οστών δόντια με αύλακα. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν τα πιο επικίνδυνα δηλητηριώδη φίδια της οικογένειας των «Ελαπιδών», όπως τα κοραλόφιδα, οι κόμπρες, οι μάμπες κ.ά. Το δηλητήριό τους είναι, κυρίως, νευροτοξικό. Προκαλεί, δηλαδή, αλλοιώσεις στο νευρικό σύστημα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εκπρόσωποι αυτής της οικογένειας φιδιών που απαντώνται στην Αμερική, στην Αφρική, στην Ασία και στην Αυστραλία.

3. Τα σωληνόγλυφα τα οποία διαθέτουν δύο δηλητηριώδη δόντια στο μπροστινό μέρος της άνω γνάθου. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν οι οχιές και οι κροταλίες. Το δηλητήριό τους καταστρέφει τους ιστούς και τα ερυθρά αιμοσφαίρια –είναι κυτταροτοξικό και αιμοτοξικό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα μόνα επικίνδυνα για τον άνθρωπο ερπετά της Ελλάδας, τα πέντε είδη οχιάς που συνήθως δεν συνυπάρχουν γεωγραφικά. Η κοινή οχιά, V. ammodytes, συναντάται

στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας, τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και σε πολλά νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου. Σε μερικά νησιά που βρίσκονται κοντά στα μικρασιατικά παράλια (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος, Κάλυμνος, Πάτμος, Σύμη κι άλλα μικρότερα) καθώς και στον ΄Εβρο και στη Σαμοθράκη συναντάται η οθωμανική οχιά (Montivipera xanthina), ενώ στα νησιά του συμπλέγματος της Μήλου (Μήλος, Κίμωλος, Πολύαιγος και Σίφνος) εντοπίζεται η οχιά της Μήλου (Macrovipera schweizeri). Σε λίγες ορεινές περιοχές μεγάλου υψομέτρου απαντώνται δύο είδη, η οχιά της Πίνδου (Vipera graeca) στην Πίνδο και ο αστρίτης (V. berus) στη Β. Ελλάδα. Τα

δύο τελευταία έχουν το λιγότερο τοξικό δηλητήριο.

Οι οχιές διακρίνονται από τα υπόλοιπα, ακίνδυνα

Γράφουν οι:

κετές περιπτώσεις το οίδημα μπορεί να επεκταθεί και να συνοδεύεται από ταχυκαρδία, ναυτία, έμετους και σπασμούς. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση υπότασης, αναπνευστικής ανεπάρκειας, αιμορραγίες και τοπικές νεκρώσεις ιστών.

Μέτρα προφύλαξης και αντιμετώπισης δαγκώματος

Δρ. Μαρία Δημάκη Βιολόγος – Ερπετολόγος, Μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας, Υπεύθυνη του Τμήματος Χερσαίας Ζωολογίας του Μουσείου Γουλανδρή

Φυσικής Ιστορίας

Ιωάννης Ιωαννίδης MSc, Βιολόγος –Ερπετολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας, Μελετητής Ecostudies PC

ελληνικά φίδια, επειδή έχουν κοντόχοντρο σώμα και χαρακτηριστικό σχέδιο ζιγκ-ζαγκ στη ράχη. Έχουν, επίσης, συγκριτικά μεγάλο και τριγωνικό κεφάλι, καθώς εκεί βρίσκονται οι δηλητηριώδεις αδένες όπου αποθηκεύεται το δηλητήριο και μικρές φολίδες στο πάνω μέρος του κεφαλιού τους.

Όλα τα δηλητηριώδη φίδια προτιμούν να αποφεύγουν τον άνθρωπο και δαγκώνουν μόνο σαν τελευταίο μέσο άμυνας. Τα περιστατικά δαγκώματος από

οχιές στη χώρα μας είναι σχετικά λίγα και τα περισσότερα εξελίσσονται ομαλά.

Σε περίπτωση δαγκώματος, η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του ατόμου, το σημείο δαγκώματος (τα δαγκώματα στα άκρα ή σε λιπώδη ιστό είναι λιγότερο επικίνδυνα

σε σύγκριση με αυτά στον κορμό, το πρόσωπο ή σε αγγεία), το είδος και το μέγεθος της οχιάς, την ποσότητα του δηλητηρίου που ενέθηκε κ.ά.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα

μετά από δάγκωμα οχιάς είναι το τοπικό οίδημα και ο πόνος. Σε αρ-

από φίδι Αν μας δαγκώσει κάποιο φίδι, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τι φίδι μας δάγκωσε. Οι οχιές αφήνουν δύο τρύπες ως σημάδια, σε αντίθεση με τα άλλα φίδια που αφήνουν μια σειρά από σημάδια δοντιών σε σχήμα πετάλου.

Αν η πληγή μας πονάει και πρήζεται, τότε το πιθανότερο είναι πως έχει διοχετευθεί δηλητήριο και θα πρέπει να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια. Δεν χρειάζεται πανικός, καθώς υπάρχει επαρκής χρόνος για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Κρατάμε το σημείο του δαγκώματος κάτω από το ύψος της καρδιάς και ελαχιστοποιούμε τις κινήσεις μας, ώστε να μην επιταχυνθεί η κυκλοφορία του αίματος και συνεπώς η κυκλοφορία του δηλητηρίου.

Για τον ίδιο λόγο, είναι πολύ σημαντικό να παραμένουμε ήρεμοι και ψύχραιμοι.

Μπορούμε να ξεπλύνουμε το σημείο που μας δάγκωσε με άφθονο νερό και αντισηπτικό διάλυμα. Το να κόψουμε ή να ρουφήξουμε την πληγή μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Ακόμα και το δέσιμο πάνω από το σημείο δαγκώματος δεν συνιστάται καθώς μπορεί να προκαλέσει γάγγραινα αν δεν εφαρμοστεί σωστά.

Απόφαση των γιατρών είναι αν θα χορηγήσουν αντιισταμινικά, αντιτετανικό ορό και κορτιζόνη ή θα χορηγήσουν αντιοφικό ορό, καθώς αυτό συνιστάται μόνο στις σοβαρές περιπτώσεις.

Για να αποφύγουμε τα δαγκώματα φιδιών δεν θα πρέπει να κυκλοφορούμε με ανοιχτά παπούτσια στην εξοχή και σε περιοχές όπου η βλάστηση μάς ελαττώνει την ορατότητα. Επίσης, πρέπει να προσέχουμε πού βάζουμε τα χέρια μας, ειδικά, κοντά σε πέτρες ή μέσα σε βλάστηση. Σε καμία περίπτωση, δεν πλησιάζουμε ή προσπαθούμε να πιάσουμε φίδι όταν το εντοπίσουμε.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, το «πιο θανατηφόρο ζώο στον κόσμο» είναι το κουνούπι, σκοτώνοντας

από 500.000 έως και 1 εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως.

Oι μισοί από τους θανάτους που αποδίδονται στα κουνούπια σχετίζονται με την ελονοσία, αλλά τα κουνούπια είναι φορείς μιας σειράς άλλων παρασίτων, ιών και νηματωδών (στρογγυλών σκουληκιών) που

απειλούν την υγεία του ανθρώπου. Μεταδίδουν τον

δάγκειο πυρετό, τον ιό του Δυτικού Νείλου και τον ιό Zika. Παρά το γεγονός ότι συνδέονται με ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, τα κουνούπια δεν είναι ικανά να μεταδώσουν τον ιό HIV, τον Έμπολα και τον Sars-Cov-2. Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας έδειξε ότι κουνούπια μεταφέρουν βακτήρια, τόσο στην εξωτερική τους επιφάνεια όσο και μέσα τους. Η μελέτη εξέτασε κουνούπια που εντοπίστηκαν σε σπίτια στην Ακτή Ελεφαντοστού της Αφρικής. Ένα βακτήριο που ανιχνεύτηκε, ήταν ο φρουκτοβάκιλλος που βρίσκεται γενικά σε πηγές νέκταρ. Το ανησυχητικό ήταν ότι βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες σταφυλόκοκκου και δύο παραλλαγές της Rickettsia –βακτήρια που σχετίζονται με ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα και μεταδίδονται μέσω τσιμπημάτων από μολυσμένα αρθρόποδα.

Η ελονοσία

Για χιλιάδες χρόνια, η ελονοσία ήταν μια μυστηριώδης ασθένεια που έπληττε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μόνο μετά την ανακάλυψη των παρασίτων των ελονοσίας στο έντερο των κουνουπιών

Anopheles στην Ινδία από τον Ronald Ross, το 1897, προέκυψε μια σαφέστερη εικόνα του ρόλου του κουνουπιού στον κύκλο μετάδοσης της ελονοσίας.

Ο κόσμος δεν έχει κερδίσει ακόμη τον πόλεμο κατά της εν λόγω λοιμώδους ασθένειας. Ενώ από το 2000

ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων έχει μειωθεί από 81 περιπτώσεις ανά 1.000 άτομα σε 59, υπήρχαν 240 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας και 600.000

θάνατοι το 2020. Το μεγαλύτερο βάρος της ελονοσίας επωμίζεται η Αφρική όπου σημειώνεται το 89% των κρουσμάτων. Στην Ελλάδα, τα τελευταία έτη έχουν καταγραφεί κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου και σπάνια της ελονοσίας. Έτσι, η αποφυγή των κουνουπιών και των τσιμπημάτων τους είναι πάντα μια καλή ιδέα.

Υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα που είναι υπό έρευνα για τα κουνούπια. Για παράδειγμα, πώς μας εντοπίζουν; Τι τα προσελκύει; Γιατί μερικά κουνούπια είναι θανατηφόρα; Επιπλέον, νέα είδη κουνουπιών εξακολουθούν να περιγράφονται και ανακαλύπτονται. Είδη που δεν θεωρούνταν στο παρελθόν ως φορείς, εμπλέκονται τώρα στη μετάδοση της ελονοσίας.

Δεν είναι όλα τα κουνούπια ίδια Τα κουνούπια διαφέρουν πολύ στη βιολογία και στην κατανομή τους. Υπάρχουν περίπου 3.500 είδη που ανήκουν σε πέντε γένη. Το «ενοχλητικό» κουνούπι που ζουζουνίζει στη διάρκεια της νύχτας, είναι πιθανότατα του γένους Culex. Αυτά τα κουνούπια γεννούν τα αβγά τους σε υδάτινα σώματα (τόποι αναπαραγωγής). Σχετίζονται με ασθένειες, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου και η ιαπωνική εγκεφαλίτιδα σε ορισμένες περιοχές, αλλά όχι στη Νότια Αφρική. Αντίθετα, τα κουνούπια Aedes (κουνούπια τίγρεις)

τα βρίσκουμε, κυρίως, στη διάρκεια της ημέρας.

Αυτά είναι μαύρα με διακριτικά λευκά ή ασημί σημάδια και αναπαράγονται σε δοχεία, όπως ελαστικά και τρύπες από δέντρα. Γεννούν μεμονωμένα αβγά στις υγρές πλευρές ενός υδάτινου σώματος και όχι απευθείας στο νερό. Είναι ικανά να μεταδώσουν μια σειρά από θανατηφόρους ιούς, όπως ο δάγκειος πυρετός, ο κίτρινος πυρετός και ο ιός Zika. Σε αντίθεση με τα Aedes και Culex, τα κουνούπια Anopheles παράγουν μόνο έναν απαλό ήχο βόμβου κι ως εκ τούτου συχνά αναφέρονται ως «σιωπηλοί δολοφόνοι». Από τα περίπου 460 είδη Anopheles, τουλάχιστον 70 έχουν εμπλακεί στη μετάδοση της ελονοσίας. Τα ενήλικα Anopheles είναι καφέ ή μαύρα με ανάγλυφα φτερά και γενικά είναι πιο δραστήρια από το σούρουπο μέχρι την αυγή. Τα θηλυκά κουνούπια γεννούν μεμονωμένα αβγά στην επιφάνεια των υδάτινων σωμάτων.

Δεν τσιμπούν τα αρσενικά

Τα θηλυκά κουνούπια είναι τα επικίνδυνα. Δαγκώνουν και ρουφούν αίμα. Τα αρσενικά τρέφονται με νέκταρ λουλουδιών. Το θηλυκό, φορέας της ελονοσίας, αναζητά ένα γεύμα αίματος. Χρησιμοποιεί

τις πρωτεΐνες στο αίμα, για να βοηθήσει στην παραγωγή των αβγών. Τα αρσενικά κουνούπια είναι αβλαβή και παίζουν κρίσιμο ρόλο στην επικονίαση των φυτών.

Υπάρχουν τέσσερα γνωστά είδη μικροσκοπικών παρασίτων που μπορούν να προκαλέσουν ελονοσία. Και τα τέσσερα ανήκουν στην ομάδα Plasmodium. Το πιο κοινό από αυτά τα παράσιτα είναι το Plasmodium falciparum, το οποίο είναι το πιο θανατηφόρο. Τα πουλιά και κάποιες άλλες ομάδες ζώων φέρουν το δικό τους είδος πλασμωδίου, το οποίο μεταδίδεται, επίσης, από τα κουνούπια, αλλά δεν προκαλεί ελονοσία στον άνθρωπο.

Πώς να προστατευτείτε

Οι ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια συχνά μπορούν να προληφθούν. Αλλά, δυστυχώς, συνδέονται με υψηλά επίπεδα φτώχειας και αδύναμα συστήματα υγείας. Αυτό καθιστά τον έλεγχο και την πρόληψη αυτών των ασθενειών αρκετά δύσκολη διαδικασία. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να προστατεύεστε από τα τσιμπήματα των κουνουπιών όταν βρίσκεστε σε περιοχή με υψηλό κίνδυνο έκθεσης σε ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια. Καλύψτε τις εκτεθειμένες περιοχές του δέρματος με απωθητικά και κοιμηθείτε κάτω από κουνουπιέρα. Ορισμένα είδη κουνουπιών –όπως αυτά που μεταφέρουν την ελονοσία– δεν αγαπούν τον αέρα. Η χρήση ανεμιστήρα, όταν πηγαίνετε για ύπνο, θα μειώσει τις πιθανότητες να σας τσιμπήσουν. Στα συγκεκριμένα κουνούπια, μάλιστα, δεν τους αρέσει να πετούν όταν φυσάει έστω κι ένα ελαφρύ αεράκι.

Τα κουνούπια προτιμούν τα κάτω άκρα σας, τα οποία πρέπει να προστατέψετε περισσότερο. Έχουν πολύ οξείς αισθητηριακούς μηχανισμούς (όπως κεραίες που αναζητούν τη θερμότητα), οι οποίοι τα οδηγούν να επιλέξουν συγκεκριμένα μέρη του σώματος, όπως οι αστράγαλοι κ.λπ. Αν κάθεστε ή στέκεστε έξω το βράδυ, η συντριπτική πλειοψηφία θα προσπαθήσει να τραφεί με τους αστραγάλους και τα πόδια σας. Επομένως, φροντίστε να καλύψετε αυτές τις περιοχές με απωθητικό ή φορώντας χοντρές κάλτσες.

| περί υγείας |

Ποιες ασθένειες μεταφέρουν

τα κουνούπια

Ουρολοίμωξη το καλοκαίρι; Αντιμετωπίστε

αποτελεσματικά με φυσικό τρόπο

Ποια είναι τα συμπτώματά της και ποιοι οι τρόποι καταπολέμησης.

Από την επιστημονική ομάδα της Healthcode

Αγγελική Ζαζάνη – Φαρμακοποιός, Φυσικοπαθητικός, Ελένη Τυροδήμου – Τεχνολόγος Τροφίμων, MBA, Δημήτρης Προβίδας – Φαρμακοποιός, MSc

ε την έλευση του καλοκαιριού αυξάνεται και ο κίνδυνος ποικίλων λοιμώξεων. Ένα κοινό πρόβλημα των

καλοκαιρινών μηνών που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους, είναι οι λοιμώξεις του

ουροποιητικού συστήματος. Είναι εξαιρετικά ενοχλητικές, αλλά με την κατάλληλη γνώση

μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν

αποτελεσματικά. Σε αυτό το άρθρο, διερευνούμε

και αναλύουμε τι είναι οι ουρολοιμώξεις, τα συμπτώματά τους, τις διαθέσιμες φυσικές θεραπείες και τα πιθανά οφέλη από αυτές.

Τι είναι η ουρολοίμωξη;

Η ουρολοίμωξη αποτελεί είδος λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος από μικροοργανισμούς

όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες. Συγκεκριμένα, οι παθογόνοι μικροοργανισμοί, κυρίως, βακτήρια, εισβάλλουν στον ουροποιητικό σωλήνα και προκαλούν επιφανειακή ή βαθιά φλεγμονή. Συνήθως, η ουρολοίμωξη προκαλείται από την επαφή των βακτηρίων με τον ουροποιητικό σωλήνα. Η

ουρολοίμωξη εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, λόγω της σύντομης ουρηθρικής διαδρομής και της

σύνδεσης μεταξύ του ουροποιητικού σωλήνα και

του πρωκτού, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τους άνδρες και τα παιδιά. Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα και αναζητώντας την κατάλληλη φροντίδα, μπορεί να προληφθεί η επιδείνωση της κατάστασης και να επιτευχθεί η αντιμετώπισή της.

Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης:

Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης εξαρτώνται από το σημείο του ουροποιητικού που έχει προσβληθεί. Όταν κάποιος αντιμετωπίζει ουρολοίμωξη μπορεί να εμφανίζει τα εξής συμπτώματα:

1) Συχνοουρία, όπου η ανάγκη για ούρηση είναι πιο συχνή από το συνηθισμένο.

2) Δυσφορία και έντονη αίσθηση καψίματος ή πόνου κατά τη διάρκεια της ούρησης.

3) Πίεση στην κοιλιά ή στην περιοχή του κάτω κοιλιακού τοιχώματος.

4) Αλλαγές στα ούρα, τα οποία μπορεί να εμφανίζουν θολότητα, έντονη οσμή ή αιματηρές εκκρίσεις.

5) Γενικά συμπτώματα, όπως γενική κόπωση, ναυτία ή χαμηλή ενέργεια.

Με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων ουρολοίμωξης είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας για ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία. Συνήθως, η ενδεδειγμένη θερα-

πεία περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων νερού και η αποφυγή διουρητικών ουσιών, όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ, μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν. Αν εμφανίζετε συχνά ουρολοιμώξεις, ίσως, πρέπει να αναρωτηθείτε αν υπάρχει ένας πιο φυσικός τρόπος, για να τις αντιμετωπίσετε ή να τις προλάβετε. Στη συνέχεια, παρατίθενται προτάσεις φυσικής αντιμετώπισης των ουρολοιμώξεων: Κράνμπερι Τα κράνμπερι περιέχουν ενώσεις που ονομάζονται προανθοκυανιδίνες, οι οποίες θεωρείται ότι βοηθούν στην αποτροπή της συγκόλλησης των βακτηρίων στα τοιχώματα των βλεννογόνων του ουροποιητικού συστήματος, μειώνοντας τον κίνδυνο λοίμωξης. Επίσης, έχει φανεί ότι μπορεί να μειώσουν τη φλεγμονή και να παίξουν ρυθμιστικό ρόλο στον πληθυσμό των βακτηρίων του εντέρου. Ο χυμός κράνμπερι ή τα συμπληρώματα διατροφής με κράνμπερι βοηθούν όχι μόνο στην αντιμετώπιση, αλλά και στην πρόληψη και αποφυγή των επαναλαμβανόμενων ουρολοιμώξεων.

Uva-ursi

Πρόκειται για φυτικό εκχύλισμα που παρασκευάζεται

από τα φύλλα του Arctostaphylos uva ursi. Η κύρια δραστική ουσία είναι η αρβουτίνη που είναι υπεύθυνη για τα οφέλη του uva ursi στο ουροποιητικό σύστημα. Ο αρκτοστάφυλος μπορεί, ενισχύοντας την υγεία του ουροποιητικού, να εμποδίσει την ανάπτυξη επιβλαβών βακτηρίων. Βιταμίνη Α Η βιταμίνη Α, γνωστή για τον ρόλο της στην υποστήριξη της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και τη διατήρηση υγιών βλεννογόνων, μπορεί, επίσης, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ουρολοίμωξης. Τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης Α υποστηρίζουν την ακεραιότητα του βλεννογόνου του ουροποιητικού συστήματος, συμβάλλοντας στην πρόληψη του βακτηριακού αποικισμού. Επιπλέον, η λήψη τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη Α, όπως τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, το σπανάκι και τα ψάρια, μπορεί να είναι ευεργετικά για τη συνολική υγεία του ουροποιητικού συστήματος.

Φιλικά βακτήρια

Τα φιλικά βακτήρια γνωστά ως προβιοτικά βοηθούν αποτελεσματικά στο να διατηρηθεί το ουροποιητικό σύστημα υγι-

ές και απαλλαγμένο από επιβλαβή βακτήρια. Συγκεκριμένα, στελέχη της ομάδας Lactobaccilus μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων, εμποδίζοντας τα βακτήρια να προσκολληθούν στα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος.

Διατήρηση της ενυδάτωσης

Η αυξημένη πρόσληψη νερού βοηθά στην αραίωση των βακτηρίων και μειώνει τις πιθανότητες να προκαλέσουν μόλυνση.

Ακολουθούν συμπληρωματικές συμβουλές αντιμετώπισης των ουρολοιμώξεων:

Τακτικές επισκέψεις στο μπάνιο

Η τακτική ούρηση βοηθά στην αποβολή μέρους των βακτηρίων που προκαλούν μόλυνση στο ουροποιητικό σύστημα.

Αλλαγή βρεγμένων μαγιό

Το να περνάτε ώρες με ένα υγρό μαγιό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Είναι ωφέλιμο να αλλάζετε το μαγιό σας το συντομότερο δυνατό. Σκουπίστε σωστά

Σκουπίστε από μπροστά προς τα πίσω μετά τη χρήση της τουαλέτας για να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα τα βακτήρια να φτάσουν στην ουρήθρα σας. Προλάβετε την ουρολοίμωξη

μετά τη σεξουαλική επαφή

Πάντα να ουρείτε μετά τη σεξουαλική επαφή για να ξεπλύνετε πιθανή ανάπτυξη βλαβερών βακτηρίων. Συμπερασματικά, με μερικά απλά βήματα μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης ουρολοίμωξης και να περάσετε ένα όμορφο και ξέγνοιαστο καλοκαίρι.

την

Αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων

Γνωρίζουμε ότι τα σάκχα-

ρα είναι υδατάνθρακες.

Το σώμα μας διασπά

τους υδατάνθρακες σε

απλά σάκχαρα, όπως είναι η γλυκόζη,

τα οποία μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν στον οργανισμό μας.

Είναι γνωστό πως τρόφιμα που καταναλώνουμε στην καθημερινότητά

μας, όπως είναι τα φρούτα ή τα γαλακτοκομικά περιέχουν φυσικά σάκχαρα, εν αντιθέσει με τα επεξεργασμένα

τρόφιμα στα οποία προστίθεται ζάχαρη. Η προσθήκη σακχάρων στα τρόφιμα που καταναλώνουμε στην καθημερινότητά μας μπορεί να σημαίνει ότι καταναλώνουμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ζάχαρης απ’ ό,τι θα γινόταν με την κατανάλωση γλυκών που περιέχουν υψηλά ποσοστά ζάχαρης.

Γιατί είναι κακό για εσάς;

Η ζάχαρη προστίθεται σε πολλά φα-

Γράφει η Γεωργία Καπώλη Κλινική Διαιτολόγος –Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου «Λόγω Διατροφής»

Νεμέας, www.logodiatrofis.gr

γητά και η κατανάλωση πολλών γλυκών –σε κάθε περίπτωση, όταν φαίνεται ότι προέρχεται από φυσική πηγή– μπορεί να ενθαρρύνει την αύξηση βάρους, τις καρδιακές παθήσεις, τον διαβήτη, την υπέρταση κ.ά. Μια δίαιτα με μεγάλες ποσότητες ζάχαρης συνδέεται με κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, ανεξάρτητα από το βάρος σας.

Η επεξεργασία και η κατάποση της ζάχαρης γίνεται πιο εύκολα και γρήγορα, οπότε προκαλείται η

αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο

αίμα και με αυτόν τον τρόπο το πάγκρεας εκκρίνει περισσότερη ινσουλίνη. Με τον τρόπο αυτό, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα με την έκκριση ινσουλίνης και να οδηγήσει τελικά σε διαβήτη. Η ζάχαρη μπορεί, επίσης, να αυξήσει τη φλεγμονή σε όλο το σώμα, τις λιπαρές ουσίες και να ανεβάσει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Η ντοπαμίνη σάς δίνει υψηλά επίπεδα χαράς και συναισθηματικής ευεξίας, κι αυτός είναι ο λόγος που όσο περισσότερη ζάχαρη καταναλώνει κανείς, τόσο περισσότερο πιστεύει ότι τη χρειάζεται.

ζάχαρης

Το γλυκό συστατικό έχει πολλά διαφορετικά ονόματα στις ετικέτες των τροφίμων. Αναζητήστε αυτά τα πρόσθετα σάκχαρα όταν διαβάζετε λίστες συστατικών:

Μαύρη ζάχαρη

Γλυκαντικό σιρόπι καλαμποκιού

Ζάχαρη καλαμποκιού

Σιρόπι καλαμποκιού

Σιρόπι καλαμποκιού υψηλής

περιεκτικότητας σε φρουκτόζη

Ιμβερτοποιημένο σάκχαρο

Φρουκτόζη

Ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο

Σταφυλοσάκχαρο

Γλυκόζη

Ισογλυκόζη

Σακχαρόζη

Λακτόζη

Μαλτόζη

Σιρόπι βύνης κριθαριού

Χυμός εβαπορέ ζαχαροκάλαμου

Ακατέργαστη ζάχαρη

Συμπυκνώματα χυμού φρούτων.

Πηγές κρυμμένων σακχάρων

1) Το γιαούρτι είναι πλούσιο σε ασβέστιο και πρωτεΐνες. Τα γιαούρτια χαμηλών λιπαρών με διάφορες γεύσεις μπορούν να έχουν 20 έως 30 γρ. ζάχαρης ανά μερίδα περίπου 220 γρ.

2) Πολλές μάρκες από μπάρες που περιέχουν γκρανόλα, προσθέτουν γλυκαντικά, όπως μέλι, σιρόπι καλαμποκιού, καστανή ζάχαρη, δεξτρόζη και φρουκτόζη. Ορισμένες μπορεί να περιέχουν και επίστρωση γιαουρτιού ή σοκολάτας ή κομματάκια σοκολάτας, κάτι που μπορεί να αυξήσει γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου.

3) Το πλιγούρι βρώμης με διάφορες γεύσεις περιέχει περίπου 10-15 γρ. ζάχαρης σε ένα μόνο πακέτο, ενώ οι ποικιλίες «μειωμένης ζάχαρης» μπορούν να έχουν περίπου 5 γρ. σε ένα μόνο πακέτο. 4) Αρκετές μάρκες παιδικών δημητριακών, όπως είναι οι νιφάδες καλαμποκιού κ.ά. που περι -

Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας ζάχαρης κρύβει πολλούς κινδύνους, γι’ αυτό πρέπει να γίνεται με μέτρο.

Ορισμένα ψευδώνυμα

Τρόποι

για να αποφύγετε την κρυφή ζάχαρη

έχουν βρώμη, καλαμπόκι και πίτουρο, έχουν περίπου 15 γρ. ή περισσότερα ανά φλιτζάνι. Ανεξάρτητα από το τι υπόσχεται η διατροφική

ετικέτα, δεν υπάρχει καμία άρνηση της περιεκτικότητάς του σε ζάχαρη.

5) Οι αλοιφές που περιέχουν φρούτα ή μέλι κ.λπ. έχουν περίπου 5 γρ. ζάχαρης σε μόλις 2 κουταλιές της σούπας.

6) Τα αποξηραμένα φρούτα περιέχουν περισσότε-

ρη ζάχαρη κατ’ όγκο απ’ ό,τι τα φρέσκα φρούτα. Για παράδειγμα, ένα κουτί σταφίδες που ζυγίζει περίπου 30 γρ. έχει περισσότερα από 25 γρ. ζάχαρης. Το μέτρο είναι το «κλειδί» για την κατανάλωση ξηρών φρούτων.

7) Επιπλέον, τα ενεργειακά ποτά περιέχουν πολλή ζάχαρη και καφεΐνη.

8) Περίπου μια κουταλιά της σούπας κέτσαπ (περίπου 5 γρ.) απλωμένη στο σάντουίτς σας μπορεί να σας δώσει μια μικρή ποσότητα ζάχαρης.

9) Τέλος, αρκετά δημοφιλείς μάρκες αρωματισμένου

παγωμένου τσαγιού έχουν όλα περίπου 30 γρ. ζάχαρης σε ένα μπουκάλι, ενώ ένα φλιτζάνι χυμό μήλου έχει περισσότερα από 20 γρ.

Πώς να αποφύγετε την

1) Αποφύγετε την προσθήκη ζάχαρης Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ φυσικής και πρόσθετης ζάχαρης. Επομένως, είναι καλό να γνωρίζετε τις διαφορές. Προστιθέμενα και ελεύθερα σάκχαρα προστίθενται πάνω στα ήδη υπάρχοντα σάκχαρα σε βρώσιμα προϊόντα από τον κατασκευαστή ή τον καταναλωτή.

Οι χυμοί (και τα συμπυκνώματα), το μέλι, τα σιρόπια κ.λπ., όλα περιέχουν σάκχαρα. Η προσθήκη ζάχαρης θα πρέπει να περιοριστεί, καθώς δεν είναι καλό για την υγεία. Τα φυσικά σάκχαρα βρίσκονται σε τρόφιμα, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά σε συνδυασμό με άλλα θρεπτικά συστατικά

όπως νερό, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα, τα οποία είναι ευεργετικά σε μια υγιεινή διατροφή.

2) Διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα των συσκευασμένων τροφίμων Διαβάστε τις ετικέτες των προϊόντων και ελέγξτε την περιεκτικότητά τους σε συστατικά για οποιοδήποτε ‹‹ψευδώνυμο›› ζάχαρης, καθώς

και τον πίνακα πληροφοριών διατροφής για τη συνολική περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Θυμηθείτε, 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη ισούται με 4,2 γρ. Τα τρόφιμα που θεωρούνται «χαμηλά σε σάκχαρα» περιέχουν περίπου 4-5 γρ. ζάχαρης ή και λιγότερο ανά 100 γρ. Η ανάγνωση της ετικέτας μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της πρόσληψης πρόσθετης ζάχαρης σε 6 κουταλάκια του γλυκού (25g).

3) Εστιάστε στις πρωτεΐνες, στις φυτικές ίνες και στο υγιές λίπος Εντάξτε τις φυτικές ίνες, τα υγιή λίπη και τις πρωτεΐνες, όπως αμύγδαλα και αβοκάντο στη διατροφή σας, φτιάχνοντας ένα πιο χορταστικό και υγιεινό σνακ. Οι φυτικές ίνες σάς χορταίνουν για περισσότερο χρόνο και σταθεροποιούν την ενέργεια, ενώ μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα να επιλέξετε μια γρήγορη λύση με ζάχαρη ξανά και ξανά. 4) Τρώτε ολόκληρα τα τρόφιμα Μια διατροφή που περιέχει προϊόντα ολικής άλεσης είναι μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα, μιας και δεν είναι αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα. Σίγουρα δεν μπορεί να αποφευχθεί εντελώς η ζάχαρη από την κα -

θημερινότητα, όμως, για να κάνετε το φαγητό σας πιο γευστικό μπορείτε να χρησιμοποιείται αντίστοιχα καρυκεύματα.

5) Αποφύγετε τα ποτά εμπλουτισμένα με ζάχαρη Η αποφυγή ποτών με ζάχαρη είναι ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος για να μειώσετε τα πρόσθετα και τα ελεύθερα σάκχαρα. Ακόμα, θα μπορούσατε να αντικαταστήσετε την πρόσθετη ζάχαρη στο τσάι ή στον καφέ με υποκατάστατα αυτής ή ένα αναψυκτικό με απλό νερό ή με σόδα, εμποτισμένο με φρέσκο αγγούρι ή μούρα για περισσότερη γεύση. Τέλος, οι χυμοί φρούτων πρέπει να αποφεύγονται, καθώς περιέχουν πρόσθετη ζάχαρη, ενώ μια πιο υγιεινή επιλογή θα αποτελούσε η κατανάλωση φρέσκων φρούτων.

6) Καταναλώστε αρκετό νερό μέσα στην ημέρα Η ανεπαρκής ενυδάτωση οδηγεί το άτομο σε αίσθημα πείνας και εξάντλησης ή έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, κι αυτό αυξάνει την πιθανότητα κατανάλωσης τροφίμων με περιεκτικότητα σε ζάχαρη. 7) Χαλαρώστε

Το να τρώτε, ενώ είστε αγχωμένοι, είναι σύνηθες φαινόμενο και συχνά συνοδεύεται από κατανάλωση τροφών με περισσότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη, ώστε να τονωθεί η διάθεση. Προσπαθήστε να επενδύσετε την ενέργειά σας σε κάτι που θα σας βοηθήσει να ανακουφίσετε το άγχος, όπως να κάνετε γιόγκα ή οτιδήποτε άλλο προτιμάτε.

Τα πρόσθετα σάκχαρα γενικά, ανεξαρτήτως τύπου, είναι επιβλαβή για την υγεία. Μπορείτε να μειώσετε την πρόσληψή τους, πίνοντας λιγότερα ποτά με προσθήκη ζάχαρης, επιλέγοντας προϊόντα χωρίς ζάχαρη, και εστιάζοντας σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα. Όταν βρίσκεστε σε καταστήματα ή σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αναζητήστε τρόφιμα που δεν περιέχουν ζάχαρη ή τα ‹‹ψευδώνυμά›› τους –τα οποία αναφέρονται ως ένα από τα τρία πρώτα συστατικά στην ετικέτα. Αυτά τα μικρά βήματα μπορεί αρχικά να σας δυσκολέψουν, όμως, στη συνέχεια θα γίνουν συνήθεια στην καθημερινότητά σας κι έτσι θα επιζητάτε τρόφιμα με χαμηλά επίπεδα ζάχαρης. Να θυμάστε πάντα ότι οποιαδήποτε αλλαγή στη διατροφή σας απαιτεί χρόνο και προσαρμογή.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες που δεν ικανοποιούν

τις ανάγκες τους για αίμα, ωστόσο, ο Ε.Ε.Σ. προσπαθεί με συνεχείς

δράσεις να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες.

Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός (Ε.Ε.Σ.)

τιμά κάθε χρόνο την Παγκόσμια Ημέρα

Εθελοντή Αιμοδότη, πραγματοποιώ -

ντας ποικίλες δράσεις που αποσκοπούν

στην ενίσχυση και ενδυνάμωση της εθελοντικής αιμοδοσίας στη χώρα μας. Ο Ε.Ε.Σ, βρισκόμενος σε αγαστή συνεργασία με 44 νοσοκομειακές μονάδες αιμοδοσιών σε όλη τη χώρα, διοργανώνει συνεχείς αιμοδοσίες, με στόχο την ανακούφιση των συνανθρώπων μας που το έχουν

ανάγκη. Κατά τη διάρ -

κειά τους, εκπαιδευμέ -

νοι εθελοντές με την

καθοδήγηση εξειδικευ -

μένου νοσηλευτικού

προσωπικού του Ε.Ε.Σ.

εφαρμόζουν πιστά τα

Γράφει ο Αντώνιος Αυγερινός Πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

τηρούμενα μέτρα για ασφαλή αιμοδότηση, ώστε να μην κινδυνέψει καμία ζωή και να διασφαλιστούν τα απαραίτητα αποθέματα αίματος. Ταυτόχρονα, ο Ε.Ε.Σ. συμβάλλει στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση του

πληθυσμού σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) και το Συντονιστικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης και Επιτήρησης Μεταγγίσεων (ΣΚΑΕΜ). Επιπλέον, ενισχύει και επιβραβεύει τους εθελοντές αιμοδότες να αιμοδοτούν συστηματικά

τρεις φορές ετησίως.

Δυστυχώς, δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τον αριθμό των εθελοντών αιμοδοτών. Η Ελλάδα κα -

τατάσσεται στις χώρες που δεν μπορούν να ικα -

νοποιήσουν τις ανάγκες τους για αίμα. Επίσης, ο

μέσος όρος ηλικίας των εθελοντών αιμοδοτών

διαρκώς αυξάνεται, απόρροια της έλλειψης

νέων υγειών εθελοντών . Ο Ελληνικός Ερυθρός

Σταυρός (Ε.Ε.Σ.), έχοντας υψηλή τεχνογνωσία και

τεράστια εμπειρία στη διοργάνωση εθελοντικών

αιμοδοσιών, προσπαθεί με συνεχή κινητοποίηση και καμπάνιες ευαισθητοποίησης να παροτρύνει τον κόσμο, ιδιαίτερα τις νεαρές ηλικίες, ώστε να γίνουν εθελοντές αιμοδότες. Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται σε σχολεία, αθλητικά

σωματεία, εκκλησίες, εταιρείες, οργανισμούς και φορείς, ώστε να έρθουμε σε επαφή με νέους ανθρώπους. Επίσης, δίνουμε ιδιαίτερη

έμφαση στην εξοικείωση των μαθητών με την έννοια και τη σπουδαιότητα της προσφοράς αίματος, πραγματοποιώντας συνεχείς ενημερώσεις σε σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου τα παιδιά από μικρή ηλικία να γνωρίσουν την αξία της αιμοδοσίας και όταν ενηλικιωθούν να αποτελέσουν τους μελλοντικούς μας εθελοντές αιμοδότες . Τέλος, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διεξαγωγή αιμοδοσιών εκτός νοσοκομειακών κτηρίων, προκειμένου οι συμπολίτες μας να αντιμετωπίσουν τις αιμοδοσίες ως μία καθημερινή πράξη, η οποία, ωστόσο, αποτελεί το υπέρτατο αγαθό για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Ενημερώνουμε

για να εκλείψει κάθε αίσθημα φοβίας και προκατάληψης κι έτσι να έρθουν και νέοι εθελοντές αιμοδότες, στέλνοντας όλοι μαζί ένα μήνυμα ελπίδας και ζωής.

Ενδεικτικό της μεγάλης προσπάθειας που γίνεται από τον Ε.Ε.Σ. για την ενίσχυση της Εθνικής Τράπεζας Αίματος είναι ότι το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος 2023 διενεργήθηκαν 20 εθελοντικές αιμοδοσίες σε Αθήνα και περιφερειακά τμήματα του Ε.Ε.Σ., από τις οποίες συγκεντρώθηκαν 1.060 μονάδες αίματος και υποστηρίχθηκαν μόνο στην Αθήνα 67 ασθενείς που είχαν ανάγκη, μετά από σχετικό αίτημα. Συγχρόνως, πραγματοποιείται και λήψη δείγματος για μυελό των οστών, καθώς υφίσταται ενεργή συνεργασία μεταξύ του συλλόγου «Όραμα Ελπίδας» και του Ε.Ε.Σ. Το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου λήφθηκαν 57 δείγματα για μυελό των οστών. Μάλιστα, τις 11 αιμοδοσίες του Ε.Ε.Σ. στην Αθήνα στήριξαν ενεργά η αντιπεριφερειάρχης του Βορείου Τομέα Αθηνών, κ. Λουκία Κεφαλογιάννη, ο αντιπεριφερειάρχης Υγείας, κ. Γιάννης Κεχρής, ο δήμαρχος Περιστερίου, κ. Ανδρέας Παχατουρίδης που στήριξε τη μεγάλη αιμοδοσία στο Περιστέρι (Π.Α.Ε. Ατρόμητος, Γ.Σ. Περιστερίου, Κ.Α.Ε. Περιστέρι και Ερασιτέχνης Ατρόμητος) και ο χρυσός Ολυμπιονίκης, Δημοσθένης Ταμπάκος, παγκόσμιος πρωταθλητής στους κρί-

κους, ο οποίος και αιμοδότησε στην αιμοδοσία που οργάνωσε ο Ε.Ε.Σ. σε συνεργασία με την Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών.

Τεράστια η ανταπόκριση του κόσμου στις έκτακτες αιμοδοσίες του Ε.Ε.Σ. για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη Ιδιαίτερης μνείας χρήζει η τεράστια κινητοποίηση του Ε.Ε.Σ. για την ενίσχυση των τραυματιών του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη που κόστισε τη ζωή 57 συνανθρώπων μας, ενώ προκάλεσε δεκάδες τραυματίες, οι οποίοι χρειάστηκαν άμεσα μεγάλες ποσότητες αίματος για τις δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις που υπεβλήθησαν. Συγκεκριμένα, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός κινητοποίησε άμεσα 65 εθελοντές του τομέα υγείας, καθώς και νοσηλεύτριες από τα περιφερειακά τμήματα Βόλου, Λαμίας και Λάρισας για τη διοργάνωση διπλής έκτακτης αιμοδοσίας (1-2/3) στην κεντρική πλατεία της Λάρισας, με σκοπό την ενίσχυση των πολυάριθμων τραυματιών του σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν κάτι παραπάνω από συγκινητική, συγκεντρώνοντας συνολικά 370 φιάλες αίματος. Σας διαβεβαιώνω ότι ο Ε.Ε.Σ. θα συνεχίσει και θα εντείνει τις προσπάθειές του για ενίσχυση των εθελοντικών αιμοδοσιών στην Ελλάδα, σχεδιάζοντας ήδη νέες καινοτόμες δράσεις, σε συνεργασία με οργανισμούς και φορείς που συνεργάζεται, προκειμένου αφενός να καταρρίψει τους φόβους των πολιτών για τη διαδικασία της αιμοδοσίας και αφετέρου να συμβάλει ακόμα πιο δραστικά στην ενίσχυση των αποθεμάτων αίματος της χώρας.

μεταλαμπαδεύει στη νεολαία την

ιδέα της εθελοντικής αιμοδοσίας

Καλοκαίρι

εμμηνόπαυση

Οι εξάψεις, κοινό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης, είναι πιο διαδεδομένες

τον Ιούλιο, μαζί με τις νυχτερινές εφιδρώσεις που, επίσης, κορυφώνονται το καλοκαίρι.

Oι εξάψεις είναι ένα κοινό σύμπτωμα της

εμμηνόπαυσης. Αν και μπορεί να συμ-

βαίνουν όλο τον χρόνο, η καλοκαιρινή

ζέστη και η υγρασία μπορεί να κάνουν

τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

αφόρητα. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες που παρακολουθούσαν τα

συμπτώματά τους για δέκα χρόνια, διαπίστωσε ότι οι εξάψεις ήταν πιο διαδεδομένες τον μήνα Ιούλιο. Οι νυχτερινές εφιδρώσεις είναι ένα άλλο σύμπτωμα που κορυφώνεται το καλοκαίρι.

Οι ηλικίες και

τα στάδια της

εμμηνόπαυσης

51, Ομόνοια www.eletem.org, Ε-mail: info@eletem.org & emminopausis@hotmail.com

211 1828572

Η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη. Εξ ορισμού, η εμμηνόπαυση ξεκινά 12 μήνες μετά την τελευταία περίοδο. Ωστόσο, τα συμπτώματα ξεκινούν πολύ νωρίτερα, σε μια περίοδο που ονομάζεται «περιεμμηνόπαυση». Η όλη διαδικασία συνήθως

εκτείνεται από 9 έως 15 χρόνια για τις περισσότερες γυναίκες.

Πολλά από τα συμπτώματα που συνδέουμε με την εμμηνόπαυση συμβαίνουν κατά

την περιεμμηνόπαυση, συμπεριλαμβανομένων

των εξάψεων και των νυχτερινών εφιδρώσεων.

Περίπου το 75% των γυναικών στην περιεμμη -

νόπαυση τα βιώνουν. Οι εξάψεις και οι νυχτε -

ρινές εφιδρώσεις διαρκούν συνήθως από 30

δευτερόλεπτα έως 10 λεπτά. Ξεκινούν με μια αί -

σθηση ξαφνικής ζεστασιάς, είτε στο πάνω μέρος του σώματος είτε σε ολόκληρο το σώμα. Μπο -

ρεί, επίσης, να νιώσετε κρύο μετά από εξάψεις

ή νυχτερινή εφίδρωση, αυξανόμενο καρδιακό παλμό, ερυθρότητα ή κόκκινες κηλίδες στο πρόσωπο, στον λαιμό, στην πλάτη, στο στήθος ή στα χέρια. Μπορεί να έχετε μερικές εξάψεις

την εβδομάδα ή πολλές εξάψεις την ημέρα. Οι νυχτερινές εφιδρώσεις συχνά ξυπνούν τις γυναίκες από τον ύπνο. Κατά τους θερμότερους μήνες, φορέστε φαρδιά ρούχα για να βοηθήσετε τη ροή του αέρα. Τα ελαφριά, αναπνεύσιμα υφάσματα, όπως τα βαμβακερά και τα ρούχα από λινό ύφασμα, είναι καλές επιλογές. Ακολουθούν μερικές ακόμα ιδέες που θα σας βοηθήσουν να παραμείνετε δροσερές αυτό το καλοκαίρι: 1) Δημιουργήστε τον χώρο σας, έχοντας κατά νου τις νυχτερινές εφιδρώσεις. Κρατήστε το σπίτι σας δροσερό. Κλείστε τις κουρτίνες και τα στόρια τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας, για να εμποδίσετε τη ζέστη. Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρες οροφής, ακόμα και με ανοιχτό τον κλιματισμό, και κρατήστε τους μικρότερους ανεμιστήρες στραμμένους

προς το κρεβάτι σας.

2) Αποφύγετε να κάνετε ζεστά ντους και μπάνια, για να μειώσετε τον κίνδυνο αύξησης της θερμοκρασίας του σώματός σας.

3) Εξετάστε το ενδεχόμενο φαρμακευτικής αγωγής για τη διαχείριση των εξάψεων. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των εξάψεων και της νυχτερινής εφίδρωσης.

Φαγητό, ποτό και εξάψεις

Αυτά που τρώτε και πίνετε μπορεί να έχουν αντίκτυπο στις εξάψεις και τις νυχτερινές εφιδρώσεις. Η τήρηση αυτών των οδηγιών μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση των περιεμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων. Τι να κάνετε;

1) Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, ειδικά, πριν τον ύπνο.

2) Μην τρώτε πικάντικα φαγητά.

3) Πίνετε άφθονο νερό, για να παραμείνετε ενυδατωμένες.

4) Πίνετε κρύα ροφήματα κατά τη διάρκεια ενός ζεστού φλας (ξαφνική αίσθηση θερμότητας), τα οποία θα σας βοηθήσουν να δροσιστείτε.

5) Μπορεί να δείτε πολλές πληροφορίες στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τη λήψη διαιτητικών ή φυτικών συμπληρωμάτων για τη μείωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Κανένα διαιτητικό ή φυτικό συμπλήρωμα δεν είναι επιστημονικά

αποδεδειγμένο ότι λειτουργεί σταθερά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Τα συμπληρώματα μπορεί να αλληλοεπιδράσουν με οποιοδήποτε συνταγογραφούμενο φάρμακα που παίρνετε. Αυτές οι ουσίες μπορεί, επίσης, να έχουν παρενέργειες. Πάντα να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας πριν προσθέσετε διαιτητικά ή φυτικά συμπληρώματα στη ρουτίνα σας.

6) Η διαχείριση του άγχους και η φροντίδα της ψυχικής σας υγείας μπορεί να κάνει τις εξάψεις πιο ανεκτές. Οι πρακτικές ενσυνειδητότητας, άλλοι τύποι διαλογισμού και οι σωστές αναπνοές (αργές βαθιές αναπνοές) δύνανται να κάνουν τη διαφορά. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά, ενώ η γιόγκα μπορεί, επίσης, να κάνει πιο υποφερτά τα συμπτώματα.

7) Να είστε ευγενικοί με το σώμα σας. Το να ζεις μια υγιή, ισορροπημένη ζωή μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

8) Είναι μια καλή ευκαιρία να διακόψετε το κάπνισμα, αν καπνίζετε.

9) Ασκηθείτε για να απαλύνετε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, αλλά και για να μπορέσετε να κοιμηθείτε.

10) Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, επιμείνετε σε δραστηριότητες σε εσωτερικούς χώρους ή περπατήστε νωρίς ή αργά την ημέρα όταν είναι πιο δροσερά για τουλάχιστον 30 λεπτά.

11) Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.

12) Μπορείτε να ακολουθήσετε μια καλή ρουτίνα πριν τον ύπνο. Να έχετε μαζί σας ένα μπουκάλι ψεκασμού με νερό ή έναν μικρό φορητό ανεμιστήρα, για να δροσίζεστε όταν αισθάνεστε ότι πλησιάζει μια έξαψη. Τοποθετήστε μια δροσερή, υγρή πετσέτα στο πρόσωπο ή στον λαιμό σας.

Μελάνωμα Διάγνωση και πρόληψη

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον πιο θανατηφόρο τύπο καρκίνου του δέρματος.

Tο μελάνωμα είναι ο πιο σοβαρός τύπος

καρκίνου του δέρματος και υπολογίζεται

ότι αποτελεί το 1,7% των καρκίνων πα -

γκοσμίως. Εμφανίζεται στα μελανοκύτ-

ταρα (δηλαδή, σε εκείνα τα κύτταρα που ευθύνονται για την παραγωγή μελανίνης). Πέρα

από την εξωτερική επιφάνεια του δέρματος, κά -

ποιες φορές μπορεί να αναπτυχθεί στα μάτια και

σπανιότερα, ακόμα και μέσα στο σώμα. Το μελά -

νωμα μπορεί να παρουσιαστεί παντού στο σώμα, αλλά πιθανότερα σε εκείνες τις περιοχές του δέρματος, οι οποίες εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία. Είναι συχνότερο σε λευκούς ηλικιωμένους άντρες, κατά μέσο όρο γύρω στα 65 έτη. Το μελά -

νωμα είναι υπεύθυνο

για πάνω από το 80% των θανάτων από καρκίνο του δέρματος.

Παράγοντες

κινδύνου –

Πρόληψη

Ο πιο σημαντικός και συχνός παράγοντας

ό,τι με την καθημερινή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Επιπρόσθετα, άνθρωποι με πολλές ελιές ή σπίλους παρουσιάζουν αυξημένο ρίσκο για εμφάνιση μελανώματος. Ειδικότερα, ελιές που εμφανίζουν την οποιαδήποτε δυσπλασία μπορεί να εξελιχθούν σε μελάνωμα. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να ελέγχεται σε αυτές η ασυμμετρία, η ενδεχόμενη ανώμαλη έκταση των ορίων τους, η αλλαγή στο χρώμα, η διάμετρός τους και γενικότερα η όλη τους ανάπτυξη. Πρέπει, δηλαδή, να πραγματοποιείται ετησίως ένας έλεγχος των σπίλων από ειδικό επιστήμονα υγείας, αλλά και το ίδιο το άτομο θα πρέπει να κάνει αυτοεξέταση και να παρατηρεί μια πιθανή αλλαγή σε αυτούς. Άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, γαλανά μάτια ή και φακίδες πρέπει να προσέχουν περισσότερο από τον γενικό πληθυσμό, επειδή βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Ιδιαίτερα προσεκτικοί θα πρέπει να είναι κι όσοι έχουν ήδη εμφανίσει μελάνωμα όπως και κάποιο άλλο είδος καρκίνου του δέρματος και χρειάζονται συνεχή ιατρική παρακολούθηση.

Τέλος, άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό ή ανοσοκατεσταλμένοι παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος.

Γράφει η Κυριακή Δεγαΐτα

κινδύνου για πρόκληση μελανώματος είναι

η έκθεση του ατόμου

σε ηλιακή ακτινοβολία.

Πέρα από την έκθεση στη UVB ακτινοβολία (μήκος κύματος 280-320nm), πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι και

η UVA ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει μελάνωμα

(μήκος κύματος 320-400nm). Σε αντίθεση με τη UVB, η UVA μπορεί να διαπεράσει το γυαλί και να προκαλέσει

γήρανση εκτός από καρκίνο του δέρματος. Έτσι, ενώ η υπεριώδης ακτινοβολία UVB είναι 1.000 φορές πιο γονιδιοτοξική, η περιβαλλοντική έκθεση στη UVA είναι 20 έως και 40 φορές υψηλότερη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, συστήνεται να αποφεύγεται η απευθείας έκθεση στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες, να χρησιμοποιούνται πάντα γυαλιά ηλίου, καπέλα και αντηλιακό που να προστατεύει κι από τα δύο είδη της ηλιακής ακτινοβολίας, με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30 (SPF 30) –το οποίο πρέπει να ανανεώνεται ανά 2 ώρες ή ανά 1 ώρα αν βρίσκεστε στη θάλασσα. Τέλος, καλό θα ήταν να αποφεύγεται το μαύρισμα, γιατί και πάλι η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι πολύ μεγάλη.

Ο τεχνητός τρόπος μαυρίσματος solarium είναι, επίσης, επίφοβος και να αποφεύγεται, διότι το άτομο και πάλι εκτίθεται σε καρκινογόνο ακτινοβολία

UVA και UVB και μάλιστα σε υψηλότερες τιμές από

Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό μελανώματος έχει αποδειχθεί ότι εμφανίζουν 2 ή 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης μελανώματος σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό και γι’ αυτό θα πρέπει να εξετάζουν πιο συχνά το δέρμα τους.

Υπάρχουν κι άλλες κληρονομικές ασθένειες που δυνητικά μπορεί να οδηγήσουν σε μελάνωμα, όπως μελαχρωματική ξηροδερμία, ρετινοβλάστωμα, το σύνδρομο Li-Fraoumeni, το σύνδρομο Werner ή οι καρκίνοι των ωοθηκών και του μαστού.

Επίλογος

Συμπερασματικά, λοιπόν, θα λέγαμε πως γενικότερα ο καρκίνος του δέρματος αλλά και το μελάνωμα ειδικότερα είναι αρκετά σοβαρά μιας και το δέρμα, ως γνωστόν, είναι το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου οργανισμού. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε, όπως και σε κάθε άλλη νόσο, άλλωστε, ότι η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη μπορούν κυριολεκτικά να σώσουν ζωές και να μειώσουν τη θνησιμότητα.

Τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα διατρέχουν

μεγαλύτερο κίνδυνο μελανώματος

Τα ηλιακά εγκαύματα αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος. Παράλληλα, δημιουργούνται δερματικές παθήσεις ως αποτέλεσμα της

Oι περισσότεροι καρκίνοι του δέρματος

προκαλούνται από την υπερβολική έκ-

θεση στον ήλιο, και κυρίως από την υπε-

ριώδη ακτινοβολία (UV) που μπορεί να

οδηγήσει σε μεταλλάξεις του DNA των καρκινικών κυττάρων. Το μελάνωμα, βέβαια, είναι

το πιο θανατηφόρο είδος. Ο κίνδυνος καρκίνου του δέρματος εξαρτάται από μερικές παραμέτρους, όπως το οικογενειακό ιστορικό, το προσωπικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, την έκθεση στον ήλιο και το χρώμα του δέρματος. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τον μεγάλο αριθμό σπίλων (ελιών) και την προχωρημένη ηλικία.

Σκούρο χρώμα δέρματος

Ένας σημαντικός παράγοντας αυξημένου κινδύνου

μελανώματος είναι η χρωστική ουσία του δέρματος, η μελανίνη. Η μελανίνη είναι ένα φυσικό αντηλιακό

που μας προστατεύει από τις ακτίνες UV. Άτομα με

πολύ σκούρο χρώμα δέρματος μπορεί να νοσήσουν

από καρκίνο του δέρματος, αλλά δεν υπάρχουν

στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι αυτό συμβαίνει, λόγω ηλιακού εγκαύματος ή έκθεσης στον ήλιο. Στις

ΗΠΑ, το μελάνωμα είναι 30 φορές πιο συχνό στους

λευκούς απ’ ό,τι στους μαύρους κι αυτό δείχνει

πόσο σημαντική μπορεί να είναι η μελανίνη. Στους

μαύρους ανθρώπους, το μελάνωμα αναπτύσσεται

συνήθως σε μέρη του σώματος που δεν εκτίθενται

στον ήλιο, όπως οι παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών –όπως είναι γνωστό, ο Bob Marley

πέθανε από μελάνωμα στο μεγάλο δάχτυλο του πο-

διού του– αυτό ονομάζεται «μελάνωμα

των άκρων» και το αντηλιακό δεν θα

κάνει τίποτα για να μειώσει τον κίν-

δυνο. Ακόμα και ανάμεσα στους

λευκούς ανθρώπους, δεν υπάρχει

σχέση μεταξύ της έκθεσης στον

ήλιο και του κινδύνου εμφάνι-

σης μελανώματος των άκρων.

Το 2020 μια ερευνητική ομά-

δα πραγματοποίησε μια

ανασκόπηση της δημοσιευ-

μένης βιβλιογραφίας που

σχετίζεται με την έκθεση

στην υπεριώδη ακτινο-

βολία και το μελάνωμα

σε έγχρωμα άτομα.

Από τις 13 μελέτες

βλάβης

που πληρούσαν τα κριτήρια συμπερίληψης, οι 11 δεν έδειξαν συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία και του μελανώματος. Δυστυχώς, καμία

από αυτές τις μελέτες δεν μέτρησε τις συγκεντρώσεις μελανίνης σε αυτά τα άτομα. Φυσικά, η υπεριώδης ακτινοβολία επηρεάζει το σκούρο δέρμα και μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο DNA, ωστόσο, η ζημιά είναι μικρότερη κατά 7-8 φορές από τη ζημιά που προκαλείται στο λευκό δέρμα, δεδομένης της αυξημένης μελανίνης.

Λευκό χρώμα δέρματος Από την άλλη πλευρά, τα άτομα με λευκό δέρμα κινδυνεύουν από καρκίνο του δέρματος που προκαλείται από τις ακτίνες UV. Τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο θα πρέπει να προστατεύονται από τον ήλιο για να μειώσουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του δέρματος. Όποιος θέλει να προστατευτεί από βλάβες από τον ήλιο, όπως ρυτίδες –που δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία, αλλά παραμορφώνουν ή χρωματίζουν το δέρμα– θα πρέπει να έχει αντηλιακή προστασία. Η προστασία είναι σημαντική σε όλες τις εποχές του χρόνου. Οι ακτίνες UV μπορεί να είναι επιβλαβείς και σε ψυχρότερες εποχές καθώς και όταν ο ουρανός είναι συννεφιασμένος. Οι ακτίνες UV μπορούν, επίσης, να αντανακλούν σε επιφάνειες, όπως στο νερό, στην άμμο, στο χιόνι και στο τσιμέντο. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε αντηλιακή προστασία σε μέρη, όπως η παραλία για να προστατευτείτε από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.

από το ηλιακό και υπεριώδες

φως.

Οι απλούστεροι τρόποι προστασίας είναι να φοράτε ρούχα που να καλύπτουν όσο το δυνατόν περισσότερο το σώμα σας (χέρια, σώμα και πόδια) και να φοράτε γυαλιά ηλίου και καπέλο. Όλα αυτά αποτελούν «φυσικά εμπόδια» που σταματούν τις περισσότερες από τις ηλιακές UV να φτάσουν στο δέρμα σας. Τα ανοιχτόχρωμα ρούχα προσφέρουν λιγότερη αντηλιακή προστασία από τα πιο σκούρα χρώματα, τα οποία απορροφούν περισσότερη ακτινοβολία UV. Το αντηλιακό είναι η επόμενη σειρά προστασίας για μέρη που δεν μπορούν να καλυφθούν πλήρως με ρούχα, όπως το πρόσωπο. Ενώ το αντηλιακό μπορεί να μην είναι σημαντικό για την πρόληψη του μελανώματος στους μαύρους ανθρώπους –δεν έχουμε ακούσει ποτέ για επιδημία μελανώματος στην υποσαχάρια Αφρική– τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά για τους λευκούς. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε ένα αντηλιακό με υψηλό παράγοντα αντηλιακής προστασίας –το SPF 50 θεωρείται ότι προσφέρει καλή προστασία– αλλά όποιο κι αν αγοράσετε και εφαρμόσετε είναι καλύτερο από το να μην χρησιμοποιήσετε καθόλου. Πρέπει να το εφαρμόζετε συχνά, ειδικά μετά από κολύμπι ή εφίδρωση.

Το τεχνητό μαύρισμα σε εσωτερικούς χώρους, μέσω solarium ή λάμπας ηλίου εκθέτει το δέρμα σας σε υψηλά επίπεδα υπεριωδών ακτίνων. Το να περνάτε, επίσης, χρόνο σε μια ξαπλώστρα μπορεί να οδηγήσει σε εγκαύματα. Αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι η χρήση ξαπλώστρας προκαλεί μελάνωμα. Το μαύρισμα δεν είναι καλό για το δέρμα, καθώς υποδηλώνει βλάβες στο DNA –και κάποιες από αυτές μπορεί να μην επισκευάζονται από το σώμα.

Λήδα Κοντογιαννοπούλου

Υπέρταση: Γιατί οι γυναίκες είναι πιο

Σύμφωνα με έρευνα, θεωρείται ότι υπάρχει ευαισθησία στο αλάτι

όταν η αρτηριακή πίεση μειώνεται ή αυξάνεται πάνω από 10%.

Αρκετές κλινικές μελέτες αλλά και μελέ-

τες μεγάλου πληθυσμών δείχνουν ότι οι

γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στο αλάτι

από τους άνδρες. Οι ακριβείς μηχανισμοί

για τους οποίους υπάρχει αυτή η διαφορά παραμένουν ατελώς κατανοητοί, ωστόσο, φαίνεται ότι οι γυναίκες παρακρατούν περισσότερο αλάτι με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αρτηριακή τους πίεση. «Η πραγματικότητα είναι ότι οι γυναίκες και οι άνδρες ρυθμίζουν την αρτηριακή τους πίεση διαφορετικά», αναφέρει ο Δρ. Eric Belin de Chantemele, φυσιολόγος στο Augusta University. Θεωρείται ότι οι γυναίκες προστατεύονται καλύτερα

από τις καρδιαγγειακές παθήσεις από τους άνδρες μέχρι την εμμηνόπαυση. Μελέτες σε παραδοσιακά μοντέλα αρουραίων υπέρτασης, όπως ο αρουραίος Dahl

που είναι ευαίσθητος στο αλάτι, έχουν υποστηρίξει

αυτή την ιδέα, αλλά και την της εξίσωση του κινδύνου

στα δύο φύλα μετά την αφαίρεση των ωοθηκών.

Αλλά στις γυναίκες, η προστασία μέχρι την εμμηνόπαυση δεν είναι απόλυτη και ίσως αυτό να συμβαίνει επειδή οι περισσότερες είναι ευαίσθητες στο αλάτι, αναφέρει ένα άρθρο ανασκόπησης που παρουσιάστηκε στο «Hypertension», το περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Η ανασκόπηση υποστηρίζει ότι το ζεύγος χρωμοσωμάτων XX προδιαθέτουν τις γυναίκες σε ευαισθησία στο αλάτι. Αυτή η προδιάθεση για ευαισθησία στο αλάτι πιθανώς υπάρχει επειδή τα θηλυκά πρέπει σχεδόν να διπλασιάσουν τον όγκο υγρών τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα οιστρογόνα, πάντως, βοηθούν στον μετριασμό του αυξημένου κινδύνου, τουλάχιστον μέχρι την εμμηνόπαυση, σημειώνει ο Belin

de Chantemele. «Η ευαισθησία στο αλάτι είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για την υπέρταση. Κι αν κοιτάξετε τους ανθρώπους που έχουν ανθεκτική στη θεραπεία υπέρταση –που είναι οι περισσότεροι– έχουν σε μεγάλο βαθμό ευαισθησία στο αλάτι. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την αιτία για αυτό». Ευαισθησία στο αλάτι σημαίνει ότι το σώμα σας έχει μια φυσική τάση να παρακρατεί το αλάτι, αντί να το αποβάλλει στα ούρα. Θεωρείται ότι υπάρχει ευαισθησία στο αλάτι όταν η αρτηριακή πίεση μειώνεται ή αυξάνεται πάνω από 10% ως απόκριση στο αλάτι που καταναλώνετε. Η ευαισθησία στο αλάτι υπάρχει περίπου στο 50% των περιπτώσεων της ανθεκτικής υπέρτασης που δεν έχουν άλλον προφανή λόγο, όπως π.χ. όταν υπάρχει πρόβλημα στα νεφρά. Η ευαισθησία είναι, επίσης, ένας συνήθης παράγοντας που κάνει ανθεκτική την υπέρταση στη θεραπεία. «Πιστεύουμε ότι, κυρίως, τα αγγεία που δεν χαλαρώνουν ύστερα από την πρόσληψη νατρίου (μέρος του αλατιού) είναι αυτό που οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης», τονίζει ο Belin de Chantemele. Μελέτες σε ζώα για την ευαισθησία στο αλάτι δείχνουν ότι τα νεφρά, τα οποία θα πρέπει να εκκρίνουν την περίσσεια νατρίου –όταν καταναλώνεται πολύ αλάτι–λειτουργούν καλά στα θηλυκά. Τα στοιχεία, τόσο από ανθρώπους όσο και από τρωκτικά δείχνουν ότι τα θηλυκά νεφρά είναι καλύτερα στην απέκκριση αλατιού από τα αρσενικά. Το πρόβλημα, είναι στα αγγεία. «Εάν τα αιμοφόρα αγγεία χαλαρώνουν και επεκτείνονται περισσότερο, τότε μπορείτε να διατηρείτε την αρτηριακή σας πίεση, αλλά αν δεν χαλαρώνουν, η πίεση ανεβαίνει. Αργότερα, εκκρίνετε το νάτριο για να μειώσετε τον όγκο του αίματός σας, αλλά η πρώτη απόκριση θα πρέπει να είναι η χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων σας».

Η αλδοστερόνη και τα αγγεία

Οι μελέτες στα τρωκτικά βρήκαν ότι μια ορμόνη, που ονομάζεται αλδοστερόνη δεν δρα σωστά στα θηλυκά, ως απόκριση στο πολύ αλάτι της διατροφής. Στα τρωκτικά που δεν είναι ευαίσθητα στο αλάτι, η αλδοστερόνη μειώνεται, λόγω του αλατιού. Αυτό είναι προστατευτικό για τα αιμοφόρα αγγεία. Ωστόσο, στα θηλυκά ποντίκια είναι λιγότερο πιθανό η αλδοστερόνη να μει-

ωθεί κι αυτή η αδυναμία μείωσης της αλδοστερόνης οδηγεί σε βλάβες των αιμοφόρων αγγείων και υψηλή αρτηριακή πίεση. Αντίθετα, τα αρσενικά ποντίκια μειώνουν την αλδοστερόνη όταν τους δίνεται μια διατροφή με πολύ αλάτι και δεν αναπτύσσουν βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία τους ή υψηλή αρτηριακή πίεση. Αυτή η διαφορά μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο είναι κλινικά πιο πιθανό τα θηλυκά ποντίκια να έχουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση όταν καταναλώνουν περισσότερο αλάτι. Με βάση αυτά τα στοιχεία και οι γυναίκες μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες στο αλάτι από τους άνδρες.

Σύμφωνα με τον Belin de Chantemele, επειδή το σώμα των γυναικών είναι προγραμματισμένο για την  αναπαραγωγή, πρέπει να έχουν υψηλά επίπεδα αλδοστερόνης. Η αλδοστερόνη παράγεται από τα επινεφρίδια και έχει άμεση επίδραση στην αρτηριακή πίεση, ρυθμίζοντας την ισορροπία αλατιού-νερού στο σώμα. Οι γυναίκες τείνουν να έχουν πολύ περισσότερους υποδοχείς για την αλδοστερόνη που ονομάζονται υποδοχείς μεταλλοκορτικοειδών. Αλλά τα υψηλά επίπεδα αλδοστερόνης είναι γνωστό ότι προκαλούν σωματικές επιπλοκές, όπως εκτεταμένη φλεγμονή, δύσκαμπτα και βουλωμένα αιμοφόρα αγγεία, ακόμα και διεύρυνση της καρδιάς. Στις γυναίκες υπάρχουν ενδείξεις ότι η αλδοστερόνη είναι ως επί το πλείστον επιβλαβής για τα αιμοφόρα αγγεία, επηρεάζοντας τη σημαντική ικανότητά τους να διαστέλλονται.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι ορισμένες γυναίκες δεν μπορούν να μειώσουν αρκετά την παραγωγή αλδοστερόνης κι αυτό τις προδιαθέτει για ευαισθησία στο αλάτι. Η υψηλότερη ενεργοποίηση του επιθηλιακού καναλιού νατρίου που ωθεί το σώμα να κρατήσει περισσότερο αλάτι, είναι ένα άλλο αρνητικό στοιχείο για τις γυναίκες. Επίσης, το σύστημα «ρενίνης–αγγειοτενσίνης–αλδοστερόνης» το οποίο συντονίζει το έργο της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων και των νεφρών, καθώς και τη ρύθμιση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών στο σώμα, τείνει να καταστέλλεται στις γυναίκες.

Ζήσης Ψάλλας

ευαίσθητες στο αλάτι από τους άντρες

Οι ολιγόλεπτες «μερίδες» ή «σνακ» άσκησης έχει αποδειχθεί ότι ελέγχουν το σάκχαρο στο αίμα

και διατηρούν τη μυϊκή μάζα καλύτερα από μια μεμονωμένη προπόνηση.

Πάρα πολλές μελέτες έχουν επισημάνει

τα οφέλη της άσκησης που ξεκινούν

από το πρώτο κιόλας βήμα. Αλλά υπάρ-

χουν πολλοί τρόποι άσκησης και κάτι

που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον

των ερευνητών τα τελευταία χρόνια είναι το «σνάκινγκ». Πρόκειται για σύντομες «μερίδες» άσκησης

μεγέθους ενός σνακ. Προτείνονται, για παράδειγμα, 10άλεπτες «μερίδες» άσκησης. Αυτός ο τρόπος έχει  αποδειχθεί ότι ελέγχει το σάκχαρο στο αίμα καλύτερα από μια μεμονωμένη, συνεχή προπόνηση.

Το τσιμπολόγημα της άσκησης προέκυψε από μία

έρευνα σχετικά με τη διαλειμματική προπόνη-

ση υψηλής έντασης (HIIT) –επαναλαμβανόμενες

εκρήξεις υψηλής έντασης άσκησης, διάσπαρτες με ενεργητική ανάπαυση (άσκηση χαμηλής έντασης, συνήθως της ίδιας δραστηριότητας). Μια πλήρης συνεδρία HIIT μπορεί να διαρκέσει 20 έως 30 λεπτά. Το «σνακ» άσκησης διαφέρουν από το HIIT, τόσο ως προς τη διάρκεια της έκρηξης της δραστηριότητας όσο και στον ενδιάμεσο χρόνο. Ενώ οι εκρήξεις άσκησης στη HIIT μπορεί να κυμαίνονται από 30 δευτερόλεπτα έως 4 λεπτά, τα «σνακ» άσκησης, ξεκινούν από τα 20 δευτερόλεπτα και μπορούν να γίνονται οποτεδήποτε στη διάρκεια της ημέρας, όχι απαραίτητα μέσα σε 20-30 λεπτά. Η ομορφιά των «σνακ» άσκησης είναι ότι δεν χρειάζεστε εξοπλισμό. Ακόμα και το ανέβασμα 60 σκαλοπατιών, τρεις φορές την ημέρα, τρεις ημέρες την εβδομάδα για έξι εβδομάδες είχε ως αποτέλεσμα μια μέτρια αύξηση της φυσικής κατάστασης σε άτομα που δεν ασκούνταν. Αυτή η μικρή ποσότητα δραστηριότητας ήταν αρκετή για να βελτιώσει τον μεταβολισμό της ινσουλίνης σε υπέρβαρα άτομα, επιβεβαιώνοντας παλαιότερες έρευνες που έδειχναν ότι 2 λεπτά μέτριου περπατήματος κάθε 20 λεπτά μειώνουν το σάκχαρο στο αίμα μετά από ένα ρόφημα υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη.

Αυτό που κάνει το «σνακ» άσκησης να διαφέρει από το απλώς να σηκώνεστε και να τεντώνεστε ή να περπατάτε μέχρι την κουζίνα, είναι η αύξηση των παλμών της καρδιάς και της αναπνοής σας. Αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για την εφίδρωση. Η κίνηση για 1 έως 2 λεπτά δεν είναι αρκετός χρόνος για να σας κάνει να ιδρώσετε. Αυτό κάνει εύκολα τα «σνακ» με καθημερινά ρούχα. Ορισμένες δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε περιλαμβάνουν την αναρρίχηση σκαλοπατιών. Αν έχετε σταθερό ποδήλατο ή μηχανή κωπηλασίας ή κάποιο άλλο όργανο στο σπίτι σας, απλώς ασκηθείτε για 1 λεπτό περίπου.

Μείωση της γλυκόζης

Αν μπορείτε, κάντε 10λεπτα «σνακ». Σε μια μελέτη που εξέτασε τα οφέλη της άσκησης με αυτόν τον τρόπο, οι ερευνητές συνέκριναν το σάκχαρο στο αίμα σε συμμετέχοντες που ασκούνταν για 30 συνεχόμενα λεπτά και σε μια δεύτερη περίπτωση, όταν τα ίδια άτομα χώρισαν την άσκησή τους σε τρεις μικρές «μερίδες» που πραγματοποίησαν λίγο πριν από το πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό. Αυτό το «τσιμπολόγημα άσκησης» μείωσε το σάκχαρο του αίματος για περίπου 24 ώρες και τα πήγε πολύ καλύτερα από τη συνεχόμενη άσκηση των 30 λεπτών. Η άσκηση μετά τα γεύματα φαίνεται επίσης να είναι ευεργετική για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, όπως και πριν από τα γεύματα. Μια μελέτη έδειξε ότι το περπάτημα 10 λεπτών μετά από κάθε γεύμα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με ένα μόνο 30λεπτο περπάτημα κάθε μέρα. Αυτές οι μελέτες υπογραμμίζουν τη σημασία του να διασφαλίσουμε ότι παραμένουμε ενεργοί όλη την ημέρα και να αυξήσουμε την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνουμε σε δραστηριότητες που συνήθως κάνουμε κατά τη διάρκεια της καθημερινής ζωής, από το ανέβασμα στις σκάλες μέχρι το παίξιμο μουσικών οργάνων.

Καλύτερη χρήση αμινοξέων

Είναι ενδιαφέρον ότι μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Journal of Applied Physiology» από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τορόντο, στον Καναδά, βρήκε ότι η διακοπή του παρατεταμένου καθίσματος με περιοδικά «σνακ» δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει και στη διατήρηση της μυϊκής μάζας, όχι μόνο στον έλεγχο της γλυκόζης. Τα «σνακ» άσκησης μέτριας έντασης –όπως 2 λεπτά περπάτημα ή απλώς βαθιά καθίσματα που χρησιμοποιούν μόνο το βάρος σώματος– επιτρέπουν στο σώμα να χρησιμοποιεί περισσότερα αμινοξέα από τα γεύματα, για να «χτίσει» μυϊκές πρωτεΐνες.

Μια παρατεταμένη καθιστική περίοδος έχει αποδειχθεί ότι βλάπτει την ικανότητα του σώματος να φιλτράρει το σάκχαρο από το αίμα μετά από ένα γεύμα, αλλά δεν ήταν γνωστό τι επιδράσεις είχε αυτό στα αμινοξέα. Οι ερευνητές μελέτησαν 12 άτομα (επτά άνδρες, πέντε γυναίκες) σε τρεις δοκιμές για 7,5 ώρες κάθε άτομο. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε παρατεταμένο κάθισμα που διακοπτόταν κάθε 30 λεπτά από σύντομες περιόδους βάδισης ή βαθιά καθίσματα των ποδιών. Αυτή η φυσική δραστηριότητα βοήθησε στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διατροφικών αμινοξέων που χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση των πρωτεϊνών στους μύες, ενώ λειτούργησε επικουρικά στη διαδικασία επιδιόρθωσης και αντικατάστασης των παλαιών ή κατεστραμμένων πρωτεϊνών. Έτσι διασφαλίζεται ότι το σώμα έχει επαρκή ποσότητα μυών.

Ο καθιστικός τρόπος ζωής συνδέεται με απώλεια μυϊκής μάζας. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η κίνηση μετά το φαγητό ελέγχει όχι μόνο το σάκχαρο του αίματος, αλλά επιτρέπει μια πιο αποτελεσματική χρήση των αμινοξέων της διατροφής από το σώμα.

Πώς θα ελέγξετε το σάκχαρο

στο αίμα; Με ένα «σνακ» άσκησης!

Το φαρμακείο της γειτονιάς

Καλοκαίρι! Ο ήλιος λάμπει και οι παραλίες μάς υπόσχονται ώρες χαλάρωσης και ευτυχίας. Για να έχουμε, ωστόσο, ασφαλείς διακοπές, φροντίζουμε να προμηθεύσουμε τις βαλίτσες μας με προϊόντα, τα οποία θα εξασφαλίσουν την υγεία, την ενυδάτωση και την

La Roche – Posay Anthelios Family Spray SPF50

Πολύ υψηλή προστασία

για πρόσωπο & σώμα (300ml)

La Roche – Posay Anthelios

UVΜUΝE 400 Tinted Fluide

SPF50+

Πολύ υψηλή αντηλιακή

προστασία με χρώμα (50ml) Το αντηλιακό της La Roche περιέχει MEXORYL400, το αποτελεσματικότερο φίλτρο ενάντια στις πιο επιβλαβείς ακτίνες UV, τις Ultra μακρές UVA, παρέχοντας την απόλυτη αντηλιακή προστασία (UVB+UVA+Ultra μακρές UVA).

Συμβάλλει στην πρόληψη του οξειδωτικού στρες που προκαλείται από την IR-A ακτινοβολία και τη ρύπανση.

Είναι δοκιμασμένο σε ευαίσθητο, αντιδραστικό και αλλεργικό στον ήλιο δέρμα.

Βασικά χαρακτηριστικά:

• Ultra ανθεκτικό σε νερό, ιδρώτα και άμμο.

• Βέλτιστη ανοχή.

• Μινιμαλιστική σύνθεση που μπορεί να εφαρμοστεί στην περιοχή των ματιών.

• Αόρατη, ενυδατική υφή.

Το «Posay Anthelios

UVΜUΝE 400 Tinted Fluide

SPF50+» είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος και όλους τους φωτότυπους.

Το «Anthelios Family Spray SPF50+» της La RochePosay προσφέρει υψηλή προστασία ευρέος φάσματος (UVA, UVB) και βοηθά στην προστασία από τις βλάβες που προκαλούν η ρύπανση και η υπέρυθρη ακτινοβολία. Η σύνθεσή του δημιουργεί ένα ισχυρό δίκτυο προστασίας που εξασφαλίζει ομοιόμορφη, σταθερή, μη λιπαρή και ανθεκτική προστασία.

Κύρια συστατικά και οφέλη: • Η τεχνολογία Netlock, ένα επαναστατικό συστατικό

στην αντηλιακή προστασία, κλειδώνει τα φίλτρα UV σε ένα εξαιρετικά λεπτό φιλμ. Αυτό, κάνει τη σύνθεση μη λιπαρή, μη κολλώδη, ενώ οι μικροκρύσταλλοι ομαδοποιούνται, δημιουργώντας ένα δυνατό δίκτυο κάλυψης, παρέχοντας ομοιογενή και ανθεκτική προστασία.

• Το XL-Protect, προστατευτικό φίλτρο ευρέως φάσματος παρέχει προστασία ενάντια στις UVA και UVB, θωρακίζοντας το δέρμα ενάντια στις βλαβερές επιπτώσεις επιθετικών παραγόντων, όπως η υπέρυθρη ακτινοβολία και η ρύπανση.

• Η γλυκερίνη βοηθά στην ενυδάτωση του δέρματος.

Autan Defence Gel

Για μετά το τσίμπημα (25ml)

Το καλλυντικό «Defence Gel»

για μετά το τσίμπημα της Autan μπορεί να χρησιμοποιηθεί

έπειτα από τσιμπήματα κουνουπιών, αλογόμυγων ή επαφή με τσουκνίδες.

Χάρη στη σύνθεσή του, η οποία περιέχει εκχύλισμα ανθών χαμομηλιού, δροσίζει γρήγορα

το δέρμα.

Moresept

Φαρμακείο τσέπης (22 τεμ.)

Το φαρμακείο τσέπης της Moresept θα σας προσφέρει άμεσα τις αναγκαίες πρώτες

βοήθειες σε περιπτώσεις μικρόχτυπημάτων, μικρό-εγκαυμάτων και τσιμπημάτων. Διατίθεται σε πρακτική συσκευασία, καθιστώντας το εύκολο στη μεταφορά, για να το έχετε μαζί σας στην πεζοπορία, στην ποδηλασία, στο αυτοκίνητο, στο μηχανάκι, στην εκδρομή, στο camping, στο σπίτι, στα ταξίδια, στην παιδική χαρά, στο σκι, ακόμα και στη θάλασσα. Στη συσκευασία περιέχονται:

• 3 μαντηλάκια ιωδίου

• 3 μαντηλάκια οινοπνεύματος

• 3 μαντηλάκια οξυζενέ

• 3 μαντηλάκια αμμωνίας

• 1 κρέμα εγκαύματος 3,5gr

• 1 ζευγάρι πλαστικά γάντια μιας χρήσης

• 10 τεμάχια μπατονέτες

• 1 υποαλλεργική ταινία (1,25cmx5m)

• 1 ελαστικός επίδεσμος (5cmx1,5m)

• 1 strip-αυτοκόλλητη ταινία δαχτύλου

• 1 strip-αυτοκόλλητη ταινία (μικρή)

• 1 strip-αυτοκόλλητη ταινία (μεσαία)

• 1 strip-αυτοκόλλητη ταινία (μεγάλη)

• 1 αποστειρωμένη γάζα (5x5cm, 2pcs/pkg).

|

περιποίηση του σώματος και του προσώπου μας.

Γιόγκα για αρχάριους: Τα πρώτα βήματα

να γνωρίσετε το σώμα σας

ε τις ρίζες της να βρίσκονται στην

αρχαία Ινδία, η γιόγκα είναι μια φυσική, νοητική και πρακτική μαθητεία

που εκτός από ένα καλογυμνασμένο

και ευλύγιστο σώμα, μπορεί να σας

προσφέρει και ψυχική ηρεμία. Ετυμολογικά η λέξη

γιόγκα προέρχεται από τη σανσκριτική ρίζα «yuj»

(γιούγκ) που σημαίνει «ένωση». Απώτερος σκοπός

της είναι η εξασφάλιση της πλήρους αρμονίας μετα-

ξύ σώματος, πνεύματος και νου, ώστε ο ασκούμενος

να γνωρίσει τον πραγματικό εαυτό του. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική άνοδος στη δημοφιλία της, έχοντας καθιερωθεί ως ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους εκγύμνασης. Ήδη από

το 2018 είχε χαρακτηριστεί ως η τέταρτη ταχύτερα αναπτυσσόμενη «βιομηχανία» στην Αμερική, ενώ

η πανδημία του Covid-19 και η καραντίνα ώθησαν

ακόμα περισσότερο κόσμο να στραφεί σε αυτή.

Γιατί

να επιλέξετε τη γιόγκα

σε σχέση με άλλα είδη

γυμναστικής;

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η ενασχό -

ληση με τη γιόγκα δεν αφορά μόνο στη σωματική

δραστηριότητα. Είναι μια διαδικασία που βοηθά

σε μεγάλο βαθμό στην καταπολέμηση του άγ -

χους, με την ευλυγισία των μυών να εξασφαλίζει

τη νεότητα του σώματος. Ταυτόχρονα, οι διαφορετικές στάσεις έχουν ευεργετικά αποτελέσματα

και για την υγεία των οργάνων του σώματος. Επιπλέον, όπως κάθε σωματική άσκηση, έτσι και

η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει και στην απώλεια

βάρους. Κατ’αρχάς, υπάρχουν στάσεις ειδικά σχεδιασμένες για τη μείωση του λίπους στο σώμα.

Παράλληλα, ίσως ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης του περιττού βάρους να είναι μία έμμεση μέθοδος. Η μείωση του στρες και η μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση συνιστούν τον καλύτερο τρόπο να καταπολεμηθεί η λαιμαργία.

Στάσεις για αρχάριους

Στάση του βουνού: Ίσως η ιδανική στάση για αρχάριους, η οποία θα σας βοηθήσει να βρείτε το κέντρο βάρους σας. Πρόκειται για μια όρθια στάση, με τα πόδια να ακουμπούν ελαφρώς το ένα το άλλο. Αρχικά, ενώνετε τα χέρια σας μπροστά από την καρδιά κι εν συνεχεία σηκώνετε τους ώμους ψηλά. Κατά τη διάρκεια της άσκησης αυτής, μπορείτε να δοκιμάσετε να έχετε τα χέρια σας στραμμένα και προς το ταβάνι.

Στάση όρθιας τσιμπίδας: Επίσης, μια πολύ καλή στάση γιόγκα για αυτούς που μόλις ξεκίνησαν την ενασχόλησή τους με αυτή. Σταθείτε όρθιοι, με τα πόδια ενωμένα. Σκύψτε αργά μπροστά, μέχρι να ακουμπήσετε στο πάτωμα ή τους αστραγάλους σας. Αν νιώσετε πόνο σε αυτή την προσπάθεια, μπορείτε να λυγίσετε τα γόνατά σας. Το σημαντικό είναι η πλάτη σας να παραμείνει σε ευθεία. Η διαδικασία αυτή βελτιώνει τη δυσκαμψία στην πλάτη, στις γάμπες και στους οπίσθιους μηριαίους, ενώ την ίδια ώρα ενισχύεται και η ισορροπία σας.

Στάση του παιδιού: Πρόκειται για μία άσκηση χαλάρωσης. Καθίστε στα γόνατα, με τους γοφούς προς τα πίσω. Φέρτε τα χέρια προς τα πίσω, με τις παλάμες δίπλα στα πόδια σας. Στη συνέχεια, ακουμπήστε το μέτωπό σας στο έδαφος, ώστε να κοιτάτε το πάτωμα. Το βάρος του σώματός σας, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, θα πρέπει στηρίζεται στις γάμπες σας.

Στάση της κόμπρας: Ξαπλώστε μπρούμυτα, με τις παλάμες επίπεδες στο έδαφος και δίπλα στο στήθος. Σηκώστε σταδιακά τον κορμό σας προς τα πάνω, ξεκινώντας από τον αυχένα, με το κεφάλι ψηλά προς τα πάνω και την πλάτη κάθετη στο έδαφος. Σημαντική είναι η σωστή διαχείριση των αναπνοών. Η στάση αυτή βοηθά στην ενδυνάμωση της πλάτης και του κορμού.

Στάση της καρέκλας: Ακόμα μία στάση ισορροπίας. Σε αυτή βρισκόσαστε όρθιοι με τα πόδια ενωμένα. Σηκώνετε τα χέρια και τα τεντώνετε ψηλά πάνω από το κεφάλι, με τις παλάμες ενωμένες. Έπειτα, λυγίζετε τα γόνατα, μέχρι να έρθουν σε παράλληλη ευθεία με τα δάχτυλα των ποδιών σας και κρατάτε τις παλάμες σας ενωμένες. Σημαντικό είναι καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας να παίρνετε βαθιές και σταθερές αναπνοές.

Στάση της καμήλας: Καθίστε στα γόνατα, φέρνοντάς τα στο άνοιγμα των ώμων σας. Σκύψτε προς τα πίσω μέχρι να αγγίξετε τις φτέρνες σας. Για να βοηθηθείτε, κατεβάστε προσεκτικά όλον τον κορμό σας. Το λύγισμα του σώματός σας είναι σημαντικό να σταματήσει αν νιώσετε πόνο. Μην ξεχνάτε ότι η γιόγκα είναι μια διαδικασία χαλάρωσης. Η εν λόγω άσκηση ενδυναμώνει τις γάμπες και τους μηρούς, ενώ είναι ευεργετική για την έκταση ολόκληρης της πλάτης.

Κινδυνεύω να τραυματιστώ;

Τι πρέπει να προσέχω;

Η γιόγκα όπως και κάθε σωματική άσκηση μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό σας, αρκεί να τηρείται μια βασική προϋπόθεση:

Να γίνεται σωστά. Είναι σημαντικό να έχετε υπομονή και να μην πιέζετε τον οργανισμό σας περισσότερο απ’ όσο αντέχει. Ακούστε το σώμα σας. Ο καθένας μας έχει τις δικές του αντοχές και χρειάζεται τον δικό του χρόνο για να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο. Το παν είναι να αποφευχθεί κάποιος τραυματισμός που θα σας πάει πίσω, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Καθοριστικός σε όλα τα παραπάνω είναι ο ρόλος του δασκάλου. Σε όλα αυτά είναι απαραίτητη η συμβουλή του ειδικού, επομένως, καταλαβαίνετε ότι ένας σωστός εκπαιδευτής είναι το παν. Μη φοβηθείτε, λοιπόν, να αναζητήσετε τον άνθρωπο με τον οποίο θα νιώσετε ότι μπορείτε να δουλέψετε καλύτερα.