Płyta główna i jej składniki Wykonała Elżbieta Niebudek klasa 2i/14 Agnieszka Mikołajczyk klasa 2i/11
Płyta główna Płyta drukowana na której montuje się najważniejsze podzespoły komputera niezbędne do jego prawidłowej pracy oraz komunikowania się z pozostałymi komponentami i modułami. W komputerze na płycie głównej znajdują się: procesor, pamięć RAM, gniazda pozwalające na podłączenie kart rozszerzających, złącza urządzeń wewnętrznych, interfejsy urządzeń preferyjnych oraz dwa złącza zasilania.
Na współczesnych płytach głównych gniazda większości urządzeń preferyjnych są ze sobą zintegrowane, tworząc jeden moduł.
1.PS2 2.RS-232 COM 3.LPT 4.D-SUB 5.MIDI 6.Audio 7.Ethernet 8. USB
Płyta główna w formacie AT Najprostsza metoda identyfikacji płyty głównej AT, bez zdejmowania obudowy, polega na przyjrzeniu się tylnemu panelowi obudowy komputera. Wycięcia na karty rozszerzeń w obudowie są wykonane pod kątem prostym w stosunku do powierzchni płyty głównej. Cechy charakterystyczne: Interfejsy urządzeń peryferyjnych podłączane za pomocą przewodów do płyty głównej, Włącznik zasilania pozycyjny (napięcie 230 V), Elementy na płycie nieuporządkowane, Złącze zasilania jednorzędowe 2x6 pinów, Napięcie zasilania 5V, 12 V.
Płyta główna w standardzie ATX Cechy charakterystyczne: Interfejsy urządzeń zintegrowane na płycie, Włącznik zasilania impulsowy, Elementy na płycie uporządkowane, Gniazdo zasilania dwurzędowe 2x10(12) pinów, Napięcie zasilania 5V, 12V, 3,3V
Płyta główna w formacie WTX Cechy charakterystyczne: Kilka procesorów serwerowych (od 1 do 8) oraz dysków twardych, Duża ilość pamięci, z kontrolą błędów ECC, Duża liczba gniazd rozszerzeń, Gniazda PCI 64- bitowe, AGP Pro, Kontrolery SCSI, Jeden lub kilka zasilaczy dużej mocy, Duże rozmiary płyty głównej i obudowy,
Płyta główna w formacie NLX Cechy charakterystyczne: Obudowa leżąca typu desktop lub stojąca typu Slimline, Dodatkowa karta zawierająca złącza do kart rozszerzeń, Zintegrowane karty sieciowe lub graficzne, wideo i muzyczne, Prosta i szybka wymiana komponentów( łącznie z całą płytą główną).
Rodzaje płyt głównych w zależności od gniazda procesora Intel
Płyta z gniazdem Socket 7(procesory Intel Pentium, Pentium MMX), Płyta z gniazdem Slot 1(procesory Intel Pentium II, Pentium III, Celeron), Płyta z gniazdem Socket 370 ( procesory Intel Pentium III, Celeron), Płyta z gniazdem Socket 423 (procesory Intel Pentium 4 z rdzeniem Willamette), Płyta z gniazdem Socket 478 (procesory Intel Pentium 4, Celeron, Pentium 4 Extreme Edition, Pentium M, Płyta z gniazdem LGA 775 (procesory Intel Pentium 4, Pentium D, Celeron D, Pentium Extreme Edition, Pentium Dual Core, Core 2 Duo, Core 2 Extreme,Celeron Dual Core, Xcon seria 3000, Core 2 Quad), Płyta z gniazdem LGA 1336 (procesor Inter Core i7),
Rodzaje płyt głównych w zależności od gniazda procesora AMD Płyta z gniazdem Socket (procesor AMD K6), Płyta z gniazdem Slot A (procesor AMD Athlon), Płyta z gniazdem Socket A ( procesory AMD Athlon, Duron, Athlon XP, Athlon XP-M, Athlon MP, Sempron), Płyta z gniazdem Socket 754 (procesory AMD Athlon 64, Sempron, Turion 64,), Płyta z gniazdem Socket 939 (procesory AMD Athlon 64, Athlon 64 FX, Athlon 64 X2, Sempron, Turoin 64, Opteron Seria 100), Płyta z gniazdem Socket AM2 (procesory AMD Athlon 64 FX, Athlon 64 X2, Sempron, Turoin 64, Opteron Seria 100), Płyta z gniazdem Socket AM2+ (procesory AMD Athlon X2, Phenom X3, Phenom X4, Sempron), Płyta z gniazdem Socket AM3 (procesory AMD Phenom IIX3, Phenom IIX4, Athlon X4),
Procesor Procesor (ang. processor) nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) urządzenie cyfrowe sekwencyjne potrafiące pobierać dane z pamięci, interpretować je i wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora.
Pamięć Każdy komputer wyposażony jest w pamięć, czyli elektroniczne układy, w których można zapisać pewne informacje, a następnie odczytać. Pamięć komputera stanowi zbiór komórek, zapisanych ciągiem zero - jedynkowym o określonej długości (taki ciąg nazywamy słowem). RAM: SRAM, DRAM ROM:
PROM EPROM EEPROM Pamięć ROM (ang. Read-Only Memory - pamięć tylko do odczytu) - rodzaj pamięci urządzenia elektronicznego, w szczególności komputera. Zawiera ona stałe dane potrzebne w pracy urządzenia - na przykład procedury startowe komputera, czy próbki przebiegu w cyfrowym generatorze funkcyjnym. Z pamięci tej dane można tylko odczytywać. Są w niej przechowywane podstawowe dane, które muszą zostać zachowane, nawet jeśli urządzenie nie jest zasilane.
Pamięć PROM (ang. Programmable ROM) - programowalna pamięć tylko do odczytu. Jest to pamięć jednokrotnego zapisu. Pierwsze pamięci tego typu były programowane przez przepalenie cieniutkich drucików wbudowanych w strukturę (tzw. „przepalanie połączeń”).
Pamięć EPROM (ang. Erasable Programmable ROM) - kasowalna pamięć tylko do odczytu. Pamięć, do której zaprogramowania potrzebne jest specjalne urządzenie, zwane programatorem PROM (PROM Programmer albo PROM Burner). Pamięci tego typu montowane są zazwyczaj w obudowie ceramicznej ze szklanym „okienkiem” umożliwiającym skasowanie poprzez naświetlanie ultrafioletem.
Pamięć EEPROM (ang. Electrically Erasable Programmable ROM) - pamięć kasowalna i programowalna elektrycznie. Wykonywana w różnych postaciach (np. jako FLASH), różniących się sposobem organizacji kasowania i zapisu. Flash EEPROM - kasowanie, a co za tym idzie także zapisywanie, odbywa się tylko dla określonej dla danego typu liczby komórek pamięci jednocześnie podczas jednej operacji programowania.
Pamięć RAM- jest to podstawowy rodzaj pamięci o dostępie swobodnym, nieodzowna w każdym komputerze, przechowująca całość lub część bieżąco wykonywanego programu. Pamięć operacyjna pozostaje w stałym kontakcie z procesorem, dla którego przedstawia logicznie uporządkowany ciąg komórek.
Pamięć SRAM (static RAM)- pamięć statyczna, cechuje ją bardzo krótki czas dostępu do poszczególnej komórki i nieulotność. Wadą pamięci SRAM jest ich wysoka cena.
Pamięć DRAM (dynamic RAM)- pamięć dynamiczna, jest wolniejsza niż pamięć SRAM, a w dodatku jest ulotna. Aby pamięć ta nie traciła danych trzeba ją odświeżać z częstotliwością co najmniej kilkuset Hz. Odświeżanie polega na zwykłym odczycie zawartości komórki.
Pamięć SDRAM (synchro dynamic RAM)- pamięć dynamiczna, synchroniczna. Podobna do pamięci DRAM z tym, że dostęp do pamięci jest zsynchronizowany z zewnętrznym zegarem taktującym procesora.
Pamięć DDR SDRAM (double data rate RAM)- nowy rodzaj pamięci SDRAM cechujący się dwukrotnie większą szybkością działania niż tradycyjne moduły. Pamięć typu DDR RAM wykonuje dwa cykle pracy w ciągu jednego impulsu zegara.
Chipset Chipset jest to układ lub zestaw układów scalonych wykonujących wspólnie określone zadanie. Organizuje przepływ informacji pomiędzy procesorem a poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej. Mostek północny, południowy Północny (and. northbridge) odpowiada za wymianę danych między pamięcią operacyjną a procesorem oraz steruje magistralą karty graficznej; Południowy ( and. southbridge) odpowiada za współpracę z urządzeniami wejścia/wyjścia, takimi jak dysk twardy czy karty rozszerzeń, a także interfejsy zewnętrzne.
Gniazda rozszerzeń Są to miejsca na płycie głównej komputera przewidziane do montażu dodatkowych układów w postaci kart rozszerzeń – najczęściej kart graficznych, kart dźwiękowych, modemów i kart sieciowych. Służą do zwiększania możliwości pracy i zasobów komputera poprzez jego
rozbudowę lub zmianę konfiguracji, bez konieczności wymiany płyty głównej. Rodzaje gniazd: ISA (16-bitowe) 8 MHz PCI ( 32-bitowe) 33 MHz AGP (32-bitowe) 66 MHz AMR CNR PCI Express Gniazdo ISA Jest najstarszym złączem kart rozszerzeń płyty głównej komputerów PC. Niektóre właściwości gniazda ISA: Częstotliwość 8 MHz Szyna danych 8 lub 16 bitów Przepustowość 8 lub 16 MB/s Gniazdo PCI Jest złączem służącym do podłączenia dodatkowych urządzeń do płyty głównej w komputerach klasy PC. Niektóre właściwości gniazda PCI: Częstotliwość 32 MHz Szyna danych 32 bity Przepustowość 133 MB/s Gniazdo AGP Zostało zaprojektowane, w odróżnieniu od innych rodzajów złącz specjalnie do obsługi tylko kart graficznych. Niektóre właściwości gniazda AGP: Częstotliwość 66 MHz Szyna danych 32 bity Możliwość zainstalowania Kart graficznych
Gniazdo AMR To nazwa złącza na płytach głównych komputerów PC. Właściwości:
Ma 46 pinów Możliwość zainstalowania kart: Muzycznych Modemów Modemów z funkcją dźwięku
Gniazdo CNR Jest 60-pinowym złączem na płycie głównej, służącym do podłączenia uproszczonych konstrukcji kart dźwiękowych, modemów i niektórych kart sieciowych.
Gniazdo PCI Express Służy do podłączeniu większości kart rozszerzeń, z tym, że w złączu x16 montuje się wyłącznie karty graficzne. Niektóre właściwości: Częstotliwość 100 MHz Obsługa standardu Plug&Play