ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ 23 - ΧΑΝΙΑ 73134 τηλ. 2821 0 27900-01-02 fax : 2821 0 27903 Τράπεζα Πληροφοριών : 8962511000 www. teetdk. tee. gr e-mail : teetdk @ tee.gr
Αναπτυξιακή Διημερίδα ΤΕΕ/ΤΔΚ «Προώθηση των Έργων Υποδομών και Περιβάλλοντος Ν. Χανίων στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007 – 2013» Εισήγηση Προέδρου ΤΕΕ/ΤΔΚ κ. Αντώνη Πιταριδάκη Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2010
1. Εισαγωγή Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι, Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας μας εδώ και χρόνια, όπως ανελλιπώς τονίζουμε ως ΤΕΕ, ήταν και είναι η μη ορθολογική – ανισόρροπη ανάπτυξη της ελληνικής Περιφέρειας ως αποτέλεσμα της έλλειψης ορθού σχεδιασμού. Ήταν και είναι, σήμερα πλέον, φανερό ότι απαιτείται διαφορετικός σχεδιασμός, με άλλες προτεραιότητες και ταχύτητες, με νέο προσανατολισμό και κυρίως διαφορετικό τρόπο διαχείρισης. Κυρίως όμως απαιτείται ο εκσυγχρονισμός των δομών της χώρας, του ιδίου του Υπερσυγκεντρωτικού κράτους μας, του πλέον συγκεντρωτικού – υδροκεφαλικού κράτους στην Ε.Ε και βέβαια η ξεκάθαρη και ουσιαστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων προς την περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση, ρητά, με Νόμο, όπως ορίζει και το άρθρο 102 του Συντάγματος. Ζητούμενο για μας ενόψει (Καλλικράτη) είναι επιτέλους η ευθεία ανατροπή της σημερινής σχέσης Κράτους – Τ.Α. Έτσι η
ενδυνάμωση
του
ρόλου
της
νέας
περιφερειακής
και
τοπικής
αυτοδιοίκησης με την ρητή περιγραφή των μεταβιβαζόμενων αρμοδιοτήτων και πόρων και η δυνατότητα συγκροτημένης έκφρασης των τοπικών κοινωνιών στη βάση των περιφερειακών και τοπικών προτεραιοτήτων, πρέπει νομίζω να είναι το μεγάλο στοίχημα και ο βασικός στόχος του «Καλλικράτη» και όχι βέβαια μόνο η αριθμητική συνένωση Δήμων και η κατάργηση των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για την εξοικονόμηση χρημάτων, ένεκα και της κακής οικονομικής συγκυρίας. Επομένως αν συμφωνήσουμε στις γενικές αυτές αρχές - -
1
για
ένα
νέο
σχεδιασμό,
είναι
απαραίτητο,
να
σχεδιάζονται
και
να
δρομολογούνται όλες οι δράσεις και οι πολιτικές μας, για τα μικρά και τα μεγάλα ζητήματα, σύμφωνα με αυτή τη λογική. Μεταξύ αυτών βέβαια και σε προτεραιότητα είναι σήμερα ο σχεδιασμός και εντέλει η υλοποίηση και του ΕΣΠΑ 2007-2013. Ως ΤΕΕ, όλο το προηγούμενο διάστημα, αλλά και τώρα επισημαίνουμε ότι: - Ο αρχικός σχεδιασμός του ΕΣΠΑ, με τον τρόπο που ήταν και είναι δομημένο δεν φαίνεται να συνεισφέρει στην πολυπόθητη άρση των ενδοπεριφερειακών και διαπεριφερειακών ανισοτήτων, ειδικά για τις νησιωτικές περιφέρειες (και παρά τη Συνταγματική επιταγή του άρθρου 102) με την τήρηση και εναρμόνιση των θεσμοθετημένων περιφερειακών σχεδίων και κυρίως την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδυνάμου ως απαραίτητου εργαλείου για την αναπτυξιακή προοπτική των νησιών (δηλαδή ίση απόσταση, ίσο κόστος μεταφοράς για χερσαία και νησιωτική χώρα). Η θάλασσα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί ως στοιχείο που να ενώνει τη χώρα και όχι να τη χωρίζει. - Ο αρχικός σχεδιασμός του ΕΣΠΑ δεν έχει λάβει υπόψη τα συμπεράσματα και την εμπειρία από την κατάρτιση και υλοποίηση των προηγούμενων πλαισίων στήριξης - Ο Νόμος 3614/08 για τη Διαχείριση, έλεγχο και εφαρμογή, προκρίνει ξεκάθαρα τον συγκεντρωτισμό και κυρίως την πολυπλοκότητα και επομένως την αδιαφάνεια - Δεν
έχει
δρομολογηθεί
με
συγκεκριμένες
δράσεις
και
πολιτικές
κατευθύνσεις η δέσμευση της χώρας έναντι της Ε.Ε. για την πραγματική διοχέτευση των πόρων του ΕΣΠΑ σε ποσοστό 82% για την ελληνική περιφέρεια, και βέβαια για τα Τομεακά Προγράμματα των Υπουργείων
Έτσι σχεδόν 3 χρόνια μετά την έναρξη του ΕΣΠΑ, η πρόοδος της εφαρμογής του είναι πολύ χαμηλή, η δε διοχέτευση των εγκεκριμένων κοινοτικών πόρων στην πραγματική οικονομία είναι ελάχιστη, σε περίοδο μάλιστα αυξημένων αναγκών λόγω της οικονομικής κρίσης. Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι βέβαια άσχετες με τη συρρίκνωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ούτε με την πτώση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας.
- -
2
Επομένως
σήμερα,
παράλληλα
με
τη
ανάγκη
επιτάχυνσης
στην
υλοποίηση των προγραμμάτων, είναι απαραίτητη και η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ
με
βάση
τις
κοινωνικοοικονομικές
εξελίξεις
και
τις
σημερινές
προτεραιότητες. Απαιτείται λοιπόν: 1. Ποιοτική
και ποσοτική αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2007-13 και των
Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του με προσανατολισμό τη βιώσιμη («πράσινη») ανάπτυξη, αντίληψη που πρέπει να διατρέχει ‘οριζόντια’ τα προγράμματα. Έμφαση να δοθεί: •
στην
αναπτυξιακή,
κοινωνική
και
περιβαλλοντική
διάσταση
των
προγραμμάτων •
σε ολοκληρωμένες πολιτικές (και όχι ευκαιριακές που εστιάζουν στην κατανάλωση)
•
σε προγράμματα έντασης γνώσης με αξιοποίηση του επιστημονικού και τεχνικού δυναμικού της χώρας και ευρύτερη στήριξη της απασχόλησης
•
στον
προγραμματισμό
προγραμμάτων
κυρίως
δράσεων προς
και
υλοποίηση
την περιφέρεια,
με
επιχειρησιακών την
ουσιαστική
συμμετοχή αυτή στα Τ.Ε.Π. των Υπουργείων 2. Αύξηση ΠΔΕ με προτεραιότητα σε: •
Αποπληρωμή οφειλών
•
Εργα τεχνικών υποδομών
•
Κρατικές
ενισχύσεις
σε
ΜΜΕ –
ελεύθερους
επαγγελματίες
(που
συνιστούν τον ‘κορμό’ της ελληνικής οικονομίας) 3. Και βεβαίως αναθεώρηση – τροποποίηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) σε μεσοπρόθεσμη οπτική, που θα θεμελιωθεί στις εξής αρχές: •
Συγχώνευση
λειτουργιών
της
δημόσιας
διοίκησης
που
αλληλεπικαλύπτονται •
Ολιγομελή και ευέλικτα διαχειριστικά σχήματα
- -
3
•
Στόχευση στην αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα της διοίκησης σε μόνιμη βάση
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση το προηγούμενο Σάββατο, εδώ στα Χανιά, ακούσαμε τον Υφυπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ Αρναουτάκη να δεσμεύεται εκ μέρους της κυβέρνησης, ότι σύντομα θα υπάρχουν βασικές διαφοροποιήσεις στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, αρκετές εκ των οποίων συμφωνούν με τις προηγούμενες παρατηρήσεις μας. Εφόσον λοιπόν υπάρχει πολιτική βούληση για τα παραπάνω, ας ξεκινήσουμε τώρα άμεσα από την τροποποίηση του νόμου 3614/08 «Για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την 4η Προγραμματική Περίοδο 2007-2013» με την εκχώρηση στην παρούσα φάση στις 13 Ενδιάμεσες Διαχειριστικές Αρχές των Περιφερειών της διαχείρισης των έργων και των πράξεων που αφορούν τη χωρική ενότητα του αντιστοίχου ΠΕΠ (εκτός πιθανόν πολύ εξειδικευμένων δράσεων π.χ ιδιωτικών επενδύσεων). Ακόμα, ας περιγράψουμε ρητά στον «Καλλικράτη» ότι μια από τις νέες μεταβιβαζόμενες αρμοδιότητες στη νέα Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, να είναι αυτή της δυνατότητας θεσμοθέτησης χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων, τομέας κατεξοχήν αναπτυξιακός και ως εκ τούτου οι τοπικές κοινωνίες, όπως θεσμικά εκπροσωπούνται, να μπορούν και να έχουν τον πρώτο λόγο. Αυτές οι αρμοδιότητες δεν υπάρχουν σήμερα και δεν προβλέπονται στο κείμενο διαβούλευσης που έχει δοθεί στη δημοσιότητα. Επίσης ο υφυπουργός δεσμεύτηκε και προσωπικά ότι προτίθεται να δρομολογήσει μεγάλα
έργα
για το νησί στα Τ.Ε.Π.
Αυτό
βέβαια
προϋποθέτει ότι υπάρχει η αντίστοιχη ωρίμανση των έργων αυτών. Για το θέμα αυτό (των Τ.Ε.Π.) είναι γνωστό σε όλους ότι εδώ και χρόνια τονίζουμε ως ΤΕΕ/ΤΔΚ, σε κάθε ευκαιρία και πιέζουμε για δράσεις και πολιτικές (τοπικά και κεντρικά) για την ανάγκη ουσιαστικής (έστω αναλογικής ως ποσοστό συνεισφοράς μας στο ΑΕΠ) συμμετοχής της Κρήτης στα ΤΕΠ των Υπουργείων στο ΕΣΠΑ 2007-2013, ως τη μόνη λύση για να επιτευχθεί μια ουσιαστική άρση του αναπτυξιακού ελλείμματος που έχουμε ως περιφέρεια και βέβαια ως νομός. Προς
- -
4
τούτο μάλιστα έχουμε πετύχει και ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης (12/06) στη Νεάπολη, κατόπιν εισήγησής μας και με συγκεκριμένες προτάσεις δράσης προς αυτή την κατεύθυνση.
2. Αναγκαιότητα και σημασία της Διημερίδας Κυρίες και κύριοι, Είναι πλέον κατανοητό σε όλους ότι προκειμένου να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τα βασικότερα και αναγκαία έργα υποδομών, περιβάλλοντος και πολιτισμού στο νομό μας, ώστε να αρθεί κατά το δυνατό το αναπτυξιακό έλλειμμα για την περιοχή μας και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών και επισκεπτών μας, μια από τις τελευταίες θα έλεγα ευκαιρίες, είναι και το ΕΣΠΑ 2007-2013. Βέβαια ως ΤΕΕ/ΤΔΚ, εδώ και χρόνια, δεν εξαντλούμαστε στο να εστιάζουμε την προσοχή για τα παραπάνω και με όσο πιο τεκμηριωμένο τρόπο να παρουσιάζουμε τις θέσεις μας και τις απαιτούμενες ενέργειες τόσο με εκτενή έγγραφα μας προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς τοπικά αλλά και προς τα Υπουργεία και τα πολιτικά κόμματα, όσο και με τη διοργάνωση αντίστοιχων ημερίδων κ.λ.π . Ακόμη και από το 2005 στα πλαίσια μιας αντίστοιχης αναπτυξιακής ημερίδας που διοργανώσαμε, λίγο πριν την οριστικοποίηση
του
ΕΣΠΑ,
καταθέσαμε
συγκεκριμένες
προτάσεις,
ιεραρχώντας στόχους και συγκεκριμένες ενέργειες για μελέτες και έργα για την περιοχή μας, τα οποία ακόμη και σήμερα, δυστυχώς στην πλειονότητά τους, είναι παραπάνω από επίκαιρα. Έχουμε βέβαια εκπονήσει το 2006 μια ενδελεχή μελέτη, σε συνεργασία με τα υπόλοιπα επιμελητήρια του νησιού (αποδεικνύοντας στην πράξη τον συγκρητισμό) για την αποτίμηση των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και την ορθή αναπτυξιακή προοπτική με συγκεκριμένες προτάσεις ενόψει του ΕΣΠΑ 2007-2013. Όμως ήδη διανύουμε τον τρίτο χρόνο υλοποίησής του ΕΣΠΑ και η πορεία ωρίμανσης και ένταξης έργων που μας αφορούν, ιδιαίτερα για το Νομό μας, δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική, με κίνδυνο απώλειας πόρων και άρα αναγκαίων έργων αν δεν ξεκινήσουμε άμεσα, δεδομένης και της δέσμευσης του ν+3 στην υλοποίηση των - -
5
έργων. Βεβαίως διόλου ενθαρρυντική είναι η εικόνα και σε επίπεδο Κρήτης, ως ενιαία αναπτυξιακή περιφέρεια για την οποία η ορθολογική και ισόρροπη ανάπτυξή της είναι για εμάς ο πρώτος και βασικός μας στόχος. Για τους λόγους λοιπόν αυτούς, θεωρήσαμε ότι αυτή την κρίσιμη περίοδο, ήταν και είναι παραπάνω από επιτακτική η ανάγκη διοργάνωσης αυτής της αναπτυξιακής διημερίδας (όσο δύσκολο και επίπονο
κι
αν
ήταν)
προκειμένου
να
καταγράψουμε
και
να
παρουσιάσουμε (ακόμη και σε μορφή πινάκων – τεχνικών δελτίων) συνολικά την πραγματική, αληθινή – επιτέλους- αποτύπωση της κατάστασης υποτίθεται
όσον ότι
αφορά
την
διεκδικούμε
ωριμότητα και
έργων
φυσικά
να
που
χρόνια
παρουσιάσουμε
συγκεκριμένες προτάσεις για όλα τα ζητήματα. Σκοπός και στόχος αυτής της προσπάθειας είναι: 1. Η ανάδειξη των άμεσων ενεργειών που πρέπει συντονισμένα και συνεργαζόμενοι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και υπηρεσίες, με τη βοήθεια της Περιφέρειας και των Υπουργείων να κάνουμε ώστε, όσο γίνεται πιο γρήγορα να αντιστρέψουμε το πρόβλημα έλλειψης ωριμότητας που υπάρχει στις διεκδικήσεις μας. 2. Να αναδείξουμε και να αξιολογήσουμε, όλοι μαζί, την αναπτυξιακή σπουδαιότητα όσον αφορά στους στόχους και την ιεράρχηση των διεκδικήσεών μας (σε συνδυασμό βέβαια με το προηγούμενο) για μελέτες και έργα στην περιοχή μας στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 3. Και τέλος (στα πλαίσια βέβαια και του θεσμοθετημένου ρόλου μας) να καλύψουμε ένα διαπιστωμένο έλλειμμα για το Νομό μας (κάτι που ισχύει και συνολικά για την Περιφέρεια Κρήτης) δίχως να είμαστε βέβαια οι αποκλειστικοί αρμόδιοι γι αυτό. Κι αυτό δεν είναι άλλο από τη συλλογική – συνολική και πραγματική αποτύπωση, παρακολούθηση και ενημέρωση όλων για την πορεία όλων των μελετών και έργων της περιοχής μας, καθώς και η αποτύπωση των προβλημάτων τους,
- -
ως ένα από
τα
πιο
σημαντικά
6
βοηθητικά εργαλεία συντονισμού δράσεων και πολιτικών για τον τόπο μας. Στο σημείο αυτό θα επαναφέρω την παλαιότερη πρότασή μου για τη μόνιμη σύσταση και διαρκή λειτουργία Παρατηρητηρίου μελετών και έργων και για το νομό μας αλλά και αντίστοιχα για την Περιφέρεια Κρήτης (όπου με τη βοήθεια και της σύγχρονης τεχνολογίας θα ενημερώνεται διαρκώς). Είναι προφανές ότι αυτή μας η προσπάθεια δεν μπορεί να είναι εντελώς πλήρης και ολοκληρωμένη απόψε μιας και παρά την προσπάθειά μας, απαιτούνται συμπληρωματικά στοιχεία που θα προκύψουν και από τις παρεμβάσεις και το διάλογο με όλους, κατά τη διάρκεια της διημερίδας αλλά και κατόπιν αυτής.
3. Παρουσίαση των θεματικών ενοτήτων Κυρίες και κύριοι, Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω μια σύντομη παρουσίαση των θεματικών ενοτήτων της διημερίδας και των εργασιών της, όπως την έχουμε σχεδιάσει. Στην αποψινή πρώτη μέρα, εκτός από το ζήτημα για την αναγκαιότητα της ποσοτικής και ποιοτικής αναθεώρηση του ΕΣΠΑ και της αναθεώρησης – τροποποίησης του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου του (που ήδη ανέφερα συνοπτικά) θα παρουσιαστεί η μεθοδολογία και ο τρόπος σύνταξης του απαραίτητου και αναγκαίου «Φακέλου έργου»
(Ν3316/2005 άρθρο 4) που
αφορά στις μελέτες, αλλά και οι αναγκαίες και απαραίτητες προϋποθέσεις για την ένταξη έργων στα ΠΕΠ (και στο ΕΣΠΑ εν γένει), όπως και τα ζητήματα ποιότητας έργων και μελετών και συντήρησης των έργων. Και βέβαια ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην αναφορά για το βασικότερο έργο υποδομής πολλαπλής σκοπιμότητας για την Κρήτη και το Νομό μας, δηλαδή τη συνολική ολοκλήρωση – αναβάθμιση του ΒΟΑΚ μετά από τόσα χρόνια και τη σύνδεσή του με τις πόλεις, τα λιμάνια και το Α/Δ. Ως ΤΕΕ, εδώ και χρόνια, με πλήθος παρεμβάσεων και εγγράφων ζητάμε επιτακτικά την αναβάθμισή του σε ένα δρόμο με σύγχρονες και ασφαλείς προδιαγραφές, όπως αρμόζει σε ένα
- -
7
πρωτεύον διευρωπαϊκό δίκτυο, που όμως ακόμα και σήμερα αποτελεί τον πιο επικίνδυνο οδικό άξονα της χώρας. Όμως δυστυχώς, όπως θα παρουσιάσει και στη συνέχεια ο συνάδελφος Γ. Αγαπάκης, Δ/ντής της ΕΥΔΕ ΒΟΑΚ, η ολοκλήρωση των μελετών, ειδικά στο νομό Χανίων, είναι αρκετά πίσω. Σημαντικά δε τμήματα αυτού, όπως Σούδα Καλύβες και Βαμβακόπουλο – Κίσαμος δεν έχουν καν ανατεθεί. Χρόνια τώρα επιμένουμε και προτείνουμε διάφορους τρόπους για την επιτάχυνση
–
συντόμευση
των
απαιτούμενων
διαδικασιών
για
τις
περιβαλλοντικές, αρχαιολογικές αδειοδοτήσεις που συνήθως καθυστερούν υπερβολικά την έγκριση των μελετών. Επίσης για την ενίσχυση των αντίστοιχων υπηρεσιών - φορέων υλοποίησης τόσο των μελετών όσο και των κατασκευών (όπως η ΕΥΔΕ ΒΟΑΚ) με άμεση στελέχωση και εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά κυρίως
με
μεταφορά
αρμοδιοτήτων
από
τα
Υπουργεία
προς
περιφερειακούς φορείς για μια μεγαλύτερη ευελιξία και αμεσότητα στις αποφάσεις (προϊστάμενη αρχή και Δ/νουσα Υπηρεσία βρίσκονται στην Αθήνα). Αν στα παραπάνω δεν βρεθεί διέξοδος, δύσκολα μπορεί να είναι κανείς αισιόδοξος γι αυτό το έργο πνοής. Σε ειδική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 29-1-08 για το ίδιο θέμα είχα προτείνει εντέλει και τη διερεύνηση της δυνατότητας, μέσω ενός υπεύθυνου και σοβαρού φορέα (π.χ. Εγνατία Α.Ε.) να αναδειχθεί ο καλύτερος και
αποτελεσματικότερος
τρόπος
για
ένα
συνολικό
και
ολοκληρωμένο
σχεδιασμό, εκτέλεση και λειτουργία, ώστε να επιτευχθεί επιτέλους η συνολική και ριζική αντιμετώπιση του θέματος προς όφελος του έργου αλλά και των πολιτών, δίχως μετακύλιση του κόστους σ΄ αυτούς. Σ’ αυτόν τον φορέα με αποκεντρωμένες αρμοδιότητες, σημαντικό ρόλο θα μπορούσε και μπορεί να διαδραματίσει η ΕΥΔΕ ΒΟΑΚ, που διαθέτει και γνωρίζει όλα τα στοιχεία και τις ιδιομορφίες του ΒΟΑΚ και έχει εκπονήσει και ανάλογη μελέτη. Από την κυβέρνηση έχει γίνει πρόσφατα αναφορά για τη σύσταση της Κρήτη Α.Ε. Αναμένουμε τις επίσημες εξαγγελίες, εξειδικεύσεις και ενέργειες, όπως ανέφερε και ο Υπουργός το προηγούμενο Σάββατο. Η αυριανή συνεδρίαση είναι πολύ σημαντική και πλούσια σε θεματολογία. Στην πρώτη ενότητα θα παρουσιάσουμε την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ εικόνα και βέβαια τις προτάσεις μας για τα μεγάλα έργα Συλλογής, Επεξεργασίας και Διάθεσης - -
8
Λυμάτων, αλλά και τα μεγάλα έργα Αξιοποίησης – Διαχείρισης Υδατικού Δυναμικού (Υδρεύσεις – Αρδεύσεις) στο Νομό Χανίων, τα οποία πρέπει να ενταχθούν στα ΤΕΠ των Υπουργείων για τους λόγους που ήδη ανέφερα. Θεωρώ σκόπιμο απόψε να αναφέρω μόνο ορισμένα ζητήματα που αφορούν κυρίως στη λογική – πολιτική που απαιτείται για την Αξιοποίηση – Διαχείριση του πλούσιου Υδατικού Δυναμικού του Νομού μας. Ο Νομός Χανίων είναι γνωστό ότι διαθέτει ένα σημαντικό αξιοποιήσιμο υδατικό δυναμικό υπόγειων νερών. Το καρστικό υδροφόρο σύστημα των «Λευκών Ορέων» εκφορτίζει μεγάλες πηγές των βόρειων ακτών του νομού
στις
μια μέση ετήσια παροχή
300.000.000 μ3 νερού. Έτσι η ορθολογική διαχείριση-αξιοποίηση του πλούσιου υδατικού δυναμικού υπόγειων και επιφανειακών νερών του Νομού Χανίων εξακολουθεί να είναι σήμερα μία πρόκληση αλλά και μια ευκαιρία λόγω και των Διεθνών συνθηκών έλλειψης νερού. Σίγουρα έχει γίνει ένα αξιοσημείωτο έργο από τον ΟΑΔΥΚ. Με δεδομένο όμως ότι η υφιστάμενη μελέτη «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών πόρων Κρήτης» είναι γενική και θέλει αναμόρφωση σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, σε τοπικό επίπεδο με χρηματοδότηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και φορέα τον υλοποιείται
ΟΑΔΥΚ
από το τμήμα περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης Μελέτη
Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων των Λεκανών απορροής Κερίτη,Θερίσου και Κοιλιάρη. Από τη μελέτη αυτή θα προκύψουν βεβαίως οι πρόσθετοι διαθέσιμοι υδατικοί πόροι λόγω
της
δυνατότητας περαιτέρω εκμετάλλευσης των υπόγειων
υδροφορέων. Επίσης θα προκύψουν οι υδατικές ανάγκες μακροπρόθεσμα για υδρεύσεις και αρδεύσεις. Θα ακολουθήσει η κατάρτιση του υδατικού ισοζυγίου διαθέσιμων υδατικών πόρων - υδατικών αναγκών από το οποίο θα προκύψουν οι σημαντικοί πλεονάζοντες όγκοι νερού που θα μπορούν να διατεθούν για περαιτέρω χρήσεις προς όφελος της τοπικής οικονομίας. Η μελέτη αυτή μετά από προβλεπόμενη Διαβούλευση με τους Φορείς χρήστες
των νερών θα
καταλήξει μέσα στο επόμενο εξάμηνο και στα απαραίτητα προτεινόμενα έργα αναρρίθμησης των υπόγειων υδροφορέων και διαχείρισης του συνόλου των υδατικών πόρων.
- -
9
Σήμερα, για πρώτη ίσως φορά, από το σύνολο των εμπλεκομένων φορέων ( ΥΕΒ, ΟΑΔΥΚ, ΔΕΥΑ,) αλλά και της Επιστημονικής κοινότητας (Πολυτεχνείο Κρήτης/Τμήμα Περιβάλλοντος, εμπλεκόμενοι μελετητές Δημοσίων Έργων) είναι αποδεκτή η περαιτέρω ασφαλής αξιοποίηση του υπόγειου υδροφορέα της Λεκάνης Αγιάς –Κερίτη. Είναι απαραίτητη όμως μετά την έγκριση της Διαχειριστικής Μελέτης από την Περιφέρεια Κρήτης, η Σύνταξη της Μελέτης – Έρευνας Αναρρίθμησης του ανωτέρω
υδροφορέα
με
τον
καθορισμό
των
θέσεων
και
της
δυναμικότητας των πρόσθετων γεωτρήσεων και των έργων διασύνδεσης με το υπάρχων σύστημα . Η ανάγκη χρηματοδότησης και υλοποίησης της ανωτέρω Μελέτης – Έρευνας εκτιμώμενου προϋπολογισμού 250.000 € είναι πρωταρχικής σημασίας, δεδομένου ότι χωρίς την του έργου της αναρρύθμησης
σύνταξή της
και την υλοποίηση
του υδροφορέα μέσα από το τοπικό
Περιφερειακό σκέλος του ΕΣΠΑ
κανένα από τα αναγκαία μεγάλα
προτεινόμενα έργα στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΕΠΠΕΡΑΑ δεν μπορεί να τεκμηριωθεί πλήρως και να υλοποιηθεί. Και τέλος η υλοποίηση των προτεινομένων έργων Αξιοποίησης του Υδάτινου
Δυναμικού
(που
θα
παρουσιαστεί)
θα
αποδώσει
τα
αναμενόμενα αποτελέσματα μόνο αν συνοδεύεται από τη πιστή τήρηση εκ μέρους των εμπλεκομένων φορέων των Διαχειριστικών Σχεδίων που αναμένεται να εγκριθούν από την Περιφέρεια Κρήτης.
Όσον δε αφορά στα Έργα Συλλογής, Μεταφοράς και Διάθεσης Λυμάτων (Μεγάλοι Βιολογικοί) είναι προφανώς ζωτικής σημασίας για το Νομό Χανίων και την Κρήτη γενικότερα επειδή, ανεξάρτητα από το ότι επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, προστατεύουν τους υδατικούς πόρους και το θαλάσσιο περιβάλλον και κατ’ επέκταση την υγεία των κατοίκων και των τουριστών. Τα σημαντικότερα Έργα Συλλογής, Μεταφοράς και Διάθεσης Λυμάτων που πρέπει αναγκαστικά να ενταχθούν στο ΤΕΠ του ΕΠΠΕΡΑΑ, λόγω μικρού προϋπολογισμού του ΠΕΠ Κρήτης είναι αυτά που θα παρουσιάσουμε αναλυτικότερα και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση. Δηλαδή σε ποια πράγματι
- -
10
κατάσταση ωριμότητας είναι το καθένα κ.λ.π θα παρουσιαστούν διεξοδικά αύριο και αποτυπώνονται στους πίνακες που έχετε ήδη και έτσι προκύπτουν και οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν από τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες αλλά και με την άμεση «επιστράτευση» θα έλεγα των αντίστοιχων μελετητών ή άλλων όπου χρειάζεται. Το μόνο που θέλω εγώ απόψε να τονίσω ιδιαίτερα, είναι ότι εκτός από τα παραπάνω, απαιτείται άμεση λήψη θαρραλέων και υπεύθυνων αποφάσεων και από τους οικείους ΟΤΑ για
την οριστική
επίλυση σημαντικών ζητημάτων όπως
οι
χωροθετήσεις, απαλλοτρίωσεις και η σύσταση και λειτουργία των φορέων διαχείρισης (πολύ σημαντικά).
Και τέλος στην τελευταία αυριανή ενότητα θα παρουσιαστούν ανά θεματική ενότητα τα μικρότερα (αλλά μεγάλης σπουδαιότητας) έργα και πολιτικές που είναι αναγκαίο να ενταχθούν στο ΠΕΠ Κρήτης και όχι μόνο (δηλαδή και στα ΤΕΠ). Π.χ. - Έργα ολοκλήρωσης, βελτίωσης και συντήρησης του λοιπού οδικού δικτύου (Κάθετοι άξονες, ΝΟΑΚ, επαρχιακό και δημοτικό οδικό δίκτυο) - Λιμενικά έργα - Μικροί Βιολογικοί - Χωροταξικός & Πολεοδομικός σχεδιασμός σε επίπεδο ΟΤΑ και σε επίπεδο Περιφέρειας - Ενέργεια και εφαρμογές ΑΠΕ και προώθηση της πρότασής μας για ανάδειξη της Γαύδου ως «Πράσινο νησί» - Έργα πολιτισμού, Αναπλάσεις, Προστασία και ανάδειξη αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλα. - Έργα Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών Για πολλά απ’ αυτά ας εκμεταλλευτούμε τις πρόσφατες δεσμεύσεις για οικονομική βοήθεια στην ωρίμανση των μελετών τους και συντονισμένα, με δεδομένη
τη
βοήθεια
των
μελετητών,
αλλά
και
του
ΤΕΕ/ΤΔΚ,
ας
προχωρήσουμε άμεσα στην σύνταξη των φακέλων.
Κυρίες και κύριοι, - -
11
Κλείνοντας και αφού πρώτα ζητήσω συγνώμη για τυχόν λάθη και παραλείψεις μας, λόγω του περιορισμένου χρόνου που είχαμε για την προετοιμασία αυτής της εκδήλωσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους εργάστηκαν και συνέβαλλαν στην επίτευξη των σκοπών και στόχων αυτής της διημερίδας. Ήταν πράγματι πολύ δύσκολη και η συλλογή των στοιχείων και η αποτίμηση – αξιολόγηση και η συνδιαμόρφωση των όποιων προτάσεων θα γίνουν και θα τεθούν στην κρίση σας. Εκτός από όλους του συνάδελφους της Δ.Ε. (που τους ευχαριστώ) αυτή η προσπάθεια δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αν δεν πλαισιωνόταν, εν ήδη ομάδας εργασίας του ΤΕΕ, με εκλεκτούς συναδέλφους που διέθεταν γνώση και εμπειρία. Έτσι ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω τον συνάδελφο Πολ. Μηχ. Στεργάννη Κώστα (Δ/ντή Τεχνικών Υπηρεσιών ΔΕΥΑ Χανίων) που είχε και ένα ειδικό συντονιστικό ρόλο για τα έργα βιολογικών καθαρισμών και υδατικού δυναμικού. Τον συνάδελφο Πατρελάκη Μάρκο Πολ. Μηχ., Τεχνικό Δ/ντή του ΟΑΔΥΚ και όλη την ομάδα των μηχανικών του ΟΑΔΥΚ που συνεργάστηκαν, τους συναδέλφους μελετητές των σπουδαίων έργων στο νομό μας και όχι μόνο, κ. Παυλάκη Παύλο και Βουγιουκαλάκη Σήφη. Επίσης τους συναδέλφους από τη ΝΑΧ, τη ΔΕΔΙΣΑ, το Δήμο Χανίων αλλά και από άλλους ΟΤΑ. Όπως επίσης θέλω
να
ευχαριστήσω
για
τη
συνεργασία
του
τον
Πρόεδρο
του
Τμ
Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Καρατζά και τον καθηγητή κ. Νικολαίδη καθώς και τον αγαπητό φίλο και συνεργάτη από την ΥΕΒ κ. Κώστα Βοζινάκη, Γεωλόγο. Σίγουρα και μπορούσαν και θα ήθελαν και άλλοι συνάδελφοι να ασχοληθούν και να βοηθήσουν. Η πίεση όμως του χρόνου, λόγω συγκυρίας, για τη γρήγορα διεξαγωγή της ημερίδας δεν μας βοήθησε σε αυτό. Όμως έχουμε πραγματικά πολλή δουλειά και περιθώρια συνεργασίας από δω και μπρος για όλους. Βέβαια ιδιαίτερα ευχαριστώ του εκλεκτούς συναδέλφους εισηγητές που αποδέχτηκαν την πρόσκληση για τις δικές τους παρουσιάσεις. Τέλος ευχαριστώ τον Νομάρχη Χανίων Γρηγόρη Αρχοντάκη για τη στήριξη και συνεργασία του, που δίχως αυτή δεν θα είμαστε σε θέση να διοργανώσουμε αυτή την Διημερίδα, αλλά και το ΚΑΜ και τον Πρόεδρό του Αντιδήμαρχο κ. Παπαδογιάννη. Θέλω να πιστεύω ότι ως συνέχεια και ως επιστέγασμα των προηγούμενων προσπαθειών μας ως ΤΕΕ/ΤΔΚ και όχι μόνο, η διημερίδα αυτή θα μας εφοδιάσει με τις απαραίτητες πληροφορίες και τις απαιτούμενες ενέργειες ώστε - -
12
συλλογικά και τεκμηριωμένα να προετοιμάσουμε – ωριμάσουμε και να διεκδικήσουμε τα βασικά έργα και μελέτες που δικαιούται ο τόπος μας, στα πλαίσια
του
ΕΣΠΑ
2007-2013.
Ζητούμενο
παραμένει
η
εντατική,
συγκροτημένη, τεκμηριωμένη και συλλογική δράση μας, στη βάση πλέον ολοκληρωμένων και επεξεργασμένων προτάσεων, για την πολυπόθητη άρση του αναπτυξιακού ελλείμματος. Αυτό θα βοηθήσει στο να μη μείνουμε μόνο στην πολιτική βούληση και σε εξαγγελίες - δεσμεύσεις κυβερνητικών παραγόντων (που αποτελούν βέβαια κι αυτές ένα ζητούμενο πάντα). Ας αναλάβουμε λοιπόν την πρόκληση να δώσουμε τη δυνατότητα να αναδειχθεί στην πράξη αν υπάρχει αυτή η βούληση, όχι μόνο για να κριθεί η κυβέρνηση ή να κριθούμε όλοι μας, αλλά κυρίως για να ωφεληθεί ο τόπος μας και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών και των επισκεπτών για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας.
Σας ευχαριστώ
- -
13