terre NR.3 NOVEMBER 2015
Musa
‘Er zijn dagen dat mijn hele lichaam pijn doet’
Een bal, springtouw en veerkracht Kindvriendelijke ruimtes Guinee doorbreken taboes na ebola-epidemie
Terre de Hommes neemt afscheid van Zuid-Amerika
Musa Simoni (15) uit Kahama, Tanzania
2
terre magazine november 2015
te gast Thekla Reuten als lerares in de drama-serie ‘Tessa’, zie pagina 11.
Gelijke kansen Een ongelijke behandeling van kinderen? Daar moet actrice èn ambassadeur van Terre des Hommes Thekla Reuten niets van hebben. Met het oog op 20 november - de internationale Dag van de Rechten van het Kind- laat zij graag haar licht schijnen op het kinderrecht ‘nondiscriminatie’.
‘I
k weet nog dat ik als kind niet tegen het fenomeen pesten kon. En nog steeds kan ik mij kwaad maken als kinderen ongelijk behandeld worden. Ieder kind wordt in onschuld geboren, is volledig afhankelijk van zijn verzorgers. Het heeft recht op een gelijke ontwikkeling, ondanks de maatschappelijke verschillen. Onze samenleving legt grote nadruk op de verschillen tussen mensen; we kijken veel minder naar juist die aspecten die ons binden. De actuele en schrijnende situatie van de vluchtelingen werd in Nederland - en de rest van de wereld - pas in de ogen gekeken, op het moment dat de krachtige iconische foto van het kleine, gestorven jongetje het internet overging. Het maakte de wereld wakker met het besef: het had mijn
kind kunnen zijn! Nu ik zelf moeder ben geworden is er als het ware een blik liefde opengetrokken; schendingen van kinderrechten raken mij nog dieper. Je wilt jouw kind onvoorwaardelijk tegen alle gevaren in de wereld beschermen. Het doet mij weer goed beseffen in wat voor luxe land wij wonen. Wij staan niet dag in, dag uit voor de enorme uitdaging om onze kinderen te moeten beschermen tegen armoede en geweld. Ik ben ervan overtuigd dat wij met z’n allen een wereld zouden moeten creëren waarin kinderen gelijke kansen krijgen. Daar heeft ieder kind recht op.’
3
INHOUD - TERRE MAGAZINE NR. 3 2015
De keuze van...
Gastredacteur Thekla Reuten P4 ‘De foto van dit kind zegt alles: na een heftige periode, nu die lach en swingende haren vol levenslust. En een van de redenen dat ik Terre des Hommes steun: het project staat op eigen benen! Dat is écht helpen.’
Verder 11/ Terre des Hommes in het theater Huub Stapel: ‘het stuk gaat over durf’ 12/ Een bal, springtouw en veerkracht Kindvriendelijke ruimtes Guinee doorbreken taboes na ebola-epidemie 14/ Terre des Hommes neemt afscheid van Zuid-Amerika Vertrek in 2016 Volg ons en praat mee op social media! twitter.com/terredeshommes facebook.com/terredeshommes.nl www.youtube.com/TerredesHommesNL
P8 ‘‘Goud is prachtig materiaal, maar hoe wreed is het, dat voor iets waarmee wij ons hier versieren een kind dagelijks in grote pijn verkeert. Een kind moet naar school, niet werken en zeker niet in een mijn!’
P18 ‘Het is geweldig hoe een jong meisje als Reshma zich zo krachtig herpakt met het vormgeven van haar leven. Met de realisatie van het trainingscentrum maakt zij de cirkel rond!’
COLOFON
Hoofdredactie: Marlieske Sjouke, Tekst: Yvette Brook, Monique Janssens, Paul Wolters, Sal Stam Foto’s: Sven Torfinn, Victor Arnolds, Ollivier Girard, Daimon Xanthopoulos Basisconcept: Maters & Hermsen Vormgeving en productie: Newton 21 Drukwerk: Simo Support Oplage: 75.000 Stichting Terre des Hommes Nederland Zoutmanstraat 42-44 2518 GS Den Haag 070 - 3105000 www.terredeshommes.nl De donateursservice is maandag tot en met vrijdag te bereiken tussen 09.00 en 14.00 uur Dankzij uw steun kunnen we strijden tegen kinderuitbuiting. IBAN NL10 INGB 0000 252525 Hartelijk dank voor uw bijdrage!
4
terre magazine november 2015
Goed nieuws Kort nieuws over successen, afgeronde projecten en hoopvolle signalen.
Hartprogramma Kenia zelfstandig verder
D
e afgelopen vijftien jaar heeft Terre des Hommes zich ingezet voor hartpatiĂŤntjes in Kenia, voor wie cardiologische zorg vanwege armoede anders niet mogelijk zou zijn. In totaal hebben 1.050 kinderen met steun van Terre des Hommes een hartingreep ondergaan in het Mater ziekenhuis in Nairobi en zijn 52.885 kinderen gescreend op mogelijke hartaandoeningen. Het Mater hartprogramma is inmiddels sterk genoeg om op eigen benen te staan. De chirurgen zijn, mede dankzij training door de Neder-
landse hartchirurg Olaf Penn in de beginjaren van het project, nu zelf in staat ingewikkelde hartoperaties uit te voeren. Daarnaast heeft Terre des Hommes geĂŻnvesteerd in apparatuur en activiteiten om hartaandoeningen in een vroeg stadium op te sporen. Ook is het ziekenhuis geholpen om zelf fondsen te kunnen werven. De Mater Heart Run, een sponsorloop waar jaarlijks tienduizenden Kenianen aan deelnemen, zorgt inmiddels voor voldoende eigen inkomsten. De steun van Terre des Hommes is dus niet langer nodig.
Meer goed nieuws? Schrijf u in voor onze maandelijkse email nieuwsbrief via www.tdh.nl/aanmelden-nieuwsbrief
Hulp aan 300 kindsoldaten ZuidSoedan
I
n Zuid-Soedan heerst sinds kort een wankel vredesakkoord, dat een einde maakte aan de burgeroorlog die in 2013 uitbarstte. In de Pibor-regio begeleidt Terre des Hommes nu samen met UNICEF 300 kindsoldaten die na het akkoord werden vrijgelaten. In tijdelijke opvangcentra nemen deze kinderen, samen met 300 kwetsbare kinderen uit de lokale gemeenschap, deel aan sociaal-psychologische en recreatieve activiteiten, informeel onderwijs en verschillende vaktrainingen. Waar mogelijk worden de 300 kindsoldaten met hun familie herenigd. Het doel is een succesvolle terugkeer in de maatschappij maar vooral: een normale jeugd.
5
‘Sweetie’ wint Transparant prijs
O
pnieuw heeft het ‘Sweetie’-project van Terre de Hommes een prijs in de wacht gesleept: de Transparantprijs in de categorie ‘Meest impactvolle boegbeeldproject’. Deze prijs is bestemd voor organisaties die het publiek het beste informeren over maatschappelijke impact. Met ‘Sweetie’ zette Terre des Hommes eind 2013 webcamseks met kinderen wereldwijd op de kaart. Het virtuele meisje ontmaskerde meer dan 1000 daders, een aantal van hen is inmiddels veroordeeld. Aan de Transparantprijs is een bedrag verbonden van 25.000 euro.
Rabo Tehuisdoos helpt kinderen Terre des Hommes
D
e Rabobank is onlangs samen met Terre des Hommes een initiatief gestart om spullen een tweede leven te geven. Wie bij de Rabobank een hypotheek afsluit, ontvangt een Tehuisdoos; een doos voor spullen die niet met een verhuizing meegaan maar die wél een tweede leven verdienen. Een volle doos met spullen kan bij een (Rabo)bankfilliaal of bij een van de 43 Terre des Hommes-winkels worden ingeleverd. De gedoneerde spullen worden vervolgens verkocht in de winkels van Terre des Hommes, de opbrengst gaat naar programma’s tegen kinderuitbuiting wereldwijd. Kijk voor meer informatie op www.tdh.nl/tehuisdoos.
Noodhulp typhoon Haiyan afgerond
8
november 2013 trok superorkaan Haiyan over de Filipijnen, precies over het gebied waar Terre des Hommes al jaren werkzaam is. 6300 mensen kwamen om, ruim 4 miljoen mensen raakten ontheemd. Nederland doneerde ruim 36 miljoen euro aan Giro555. Terre des Hommes ontving hiervan 831.193 euro en kon zo 4300 hygiëne- en voedselpakketten uitdelen, samen met de lokale bevolking 606 huizen en 121 toiletten bouwen, 58 klaslokalen repareren en 11.305 mensen toegang
tot schoon water geven. Ook haalde Terre des Hommes 1130 kinderen uit situaties van kinderarbeid en gaf zij 5500 getraumatiseerde kinderen sociaal-psychologische hulp en trainingen over hun rechten. De ouders en voogden van 150 kinderen werden bij de wederopbouw betrokken door cash-for-work en 561 mensen kregen een vakopleiding. Een jaar na Haiyan kwam de test: orkaan Hagupit trok over precies hetzelfde gebied. De huizen van Terre des Hommes kwamen hier ongeschonden doorheen.
6
terre magazine november 2015
In de rubriek help/hulp komen een kind en een hulpverlener uit één van Terre des Hommes’ projecten aan het woord. Dit keer het verhaal van Reshma.
help
‘Ook ik ben uitgehuwelijkt, ik was pas veertien’ Reshma (16), uit Andhra Pradesh, India
‘M
ijn jeugd was niet gemakkelijk. Onze familie komt uit een lage kaste en mijn ouders leven onder de beperkingen van het kastesysteem. Mijn vader werkt als riksja-chauffeur maar verdient daarmee niet genoeg om ons te onderhouden. En in ons afgelegen dorp worden kindhuwelijken als normaal beschouwd. Geen fijne omgeving om in op te groeien. Uiteindelijk ben ook ik uitgehuwelijkt, ik was pas veertien. Ik had geen andere keuze dan te doen wat mijn ouders mij opdroegen. Toen ik in mijn bruidsjurk naar de locatie liep waar de huwelijksplechtigheid zou plaatsvinden, werd ik gered. Ik was erg in de war door alles en kon even in een opvangcentrum voor meisjes bijkomen. Niet lang erna werd ik geïntroduceerd op het trainingscentrum. Hier is mijn leven veranderd. Ik leer nu ontwerpen, naaien en alles over het opzetten van een kleermakersbedrijf. Intussen ga ik ook door met school. Als ik mijn diploma heb, kan ik mijn droom om modeontwerper te worden najagen. Ik vind het heerlijk om andere meisjes aan te kleden en ze er mooi uit te laten zien in de outfits die ik ontworpen heb.”
7
hulp
‘Ik zag de onbegrip en angst in haar ogen’ Subbarayudu (45), maatschappelijk werker en praktijkmentor
‘Ik kan me de dag dat ik Reshma ontmoette nog goed herinneren. Ze droeg een traditionele Indiase bruidsjurk en stond op het punt te trouwen met een man die ze nog nooit had ontmoet. Ik zag de onbegrip en angst in haar ogen. Gelukkig was ons team net op tijd om het huwelijk te voorkomen. RESPECTEREN De dag erna sprak ik Reshma voor het eerst. Ze was, na een heleboel formaliteiten, net weer thuis. Dat ze tot op de dag zelf niet wist dat ze ging trouwen, verbaasde mij niet. Dit hoor ik veel van meisjes zoals zij. Ze had geleerd haar ouders te ,respecteren en te doen wat haar gevraagd werd. GEVAREN Het was niet alleen belangrijk dat ik Reshma sprak, ik moest vooral ook haar ouders ontmoeten. Aan mij de uitdaging om hen de gevaren en juridische complicaties van kind-
huwelijken te doen inzien. En hen later te overtuigen Reshma deel te laten nemen aan mijn vaktraining. KLEERMAAKSTER Ik help Reshma nu om kleermaakster te worden. Elke dag geef ik twee trainingssessies. De eerste sessie is van 9.00 tot 13.00 uur en de tweede van 14.00 tot 18.00 uur, waarin ik theorie en praktijk combineer. Reshma neemt vaak aan beide lessen deel. Ik zie dat ze zich goed voelt bij deze nieuwe wending in haar leven. VERANTWOORDELIJKHEID Ik houd de ontwikkeling van Reshma nauw in de gaten. Het is mijn verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat ze veilig is. Haar toekomst ziet er nu beter uit. Laatst vertelde ze mij dat ze later in haar eigen dorp zelf een trainingscentrum voor meisjes wil openen. Dat vind ik mooi om te horen.’
8
terre magazine november 2015
‘Er zijn dagen dat mijn hele lichaam pijn doet’
9
In november voert Terre des Hommes campagne om aandacht te vragen voor kinderarbeid in de goudmijnen van Tanzania. Duizenden kinderen staan hier aan grote gevaren bloot: van instortende mijnschachten en giftige gassen tot verwondingen door gereedschap. De vijftienjarige Musa Simoni is één van deze kinderen.
‘D
e hele dag zit ik in de volle zon met een hamer gouderts te verbrijzelen. Al die tijd heb ik geen pauze en kan ik niet eten of drinken. Ik eet pas ’savonds als ik weer thuis ben. Soms heb ik wat gedroogde zoete aardappel bij me om de ergste honger overdag te stillen, terwijl ik blijf doorhameren. Herrie Het verbrijzelen van het gouderts met de hamer is heel zwaar. Mijn handen doen continu pijn. Ik heb veel last van het stof en de rondspringende scherven. En van de herrie van de maaltonnen; ik heb het gevoel dat ik niet goed meer kan horen. Ik vind mijn werk helemaal niet leuk. De enige reden waarom ik het doe, is omdat ik geen andere manier heb om geld te verdienen. Niemand Samen met mijn oma woon ik in een hutje zonder toilet, water of elektriciteit. We zijn hier twee jaar geleden naar toe gekomen, omdat er in mijn geboortedorp niemand was die ons hielp. Ook mijn vader niet. Hij is inmiddels opnieuw getrouwd en geeft al zijn geld uit aan drank. Waar mijn moeder is, weet ik niet. Ik heb haar sinds ik twee was niet meer gezien. Dat was het jaar dat mijn ouders uit
elkaar gingen en ik bij mijn oma introk. Twaalf Op mijn twaalfde begon ik met werken. Eerst in de weekenden en na school. Maar om voldoende geld te verdienen voor het eten en de huur, moest ik vaker werken. En dus ging ik steeds minder naar school. Op mijn veertiende ben ik er uiteindelijk helemaal mee gestopt. We hadden geen geld voor mijn schooluniform en de boeken. Mijn oma besloot toen om naar Kahama te verhuizen, omdat ze daar familie heeft wonen. Maar zelfs zij helpen ons niet. Dus werk ik nu in de mijnen. Mijn oma is één dag met me mee gegaan, ook om gouderts te verbrijzelen. Daarna heeft ze het nooit meer gedaan. Ik kom hier nu altijd alleen. 1,23 euro Elke dag huurt een andere baas me in om het gouderts te verbrijzelen. Ik kom ‘s ochtends te voet naar de mijnen op zoek naar werk en loop net zo lang rond tot iemand me nodig heeft. Wat ik per dag verdien, hangt van de baas af. Meestal is het 3.000 Tanzaniaanse shilling (1,23 euro), als ik geluk heb 4.000 shilling (1,64 euro). Soms krijg ik niet meer dan 2.000 shilling (0,83 euro) voor een hele dag werk. →
De gevaren van het werk in goudmijnen Kinderen, de meesten jongens, werken in de mijnen met gereedschappen die levensgevaarlijke verwondingen kunnen veroorzaken, staan bloot aan de giftige gassen die vrijkomen als het kwik verbrand wordt en ze ademen constant stof in. De mijnen kunnen instorten, waarbij de kinderen in de mijnschacht het vaak niet overleven. Daarbij maken de kinderen lange dagen, zonder pauze en eten of drinken. De sfeer in de mijnen is die van overleven, geweld en criminaliteit zijn aan de orde van de dag. Jongens dreigen hier vaak in te worden meegezogen, meisjes lopen groot risico te worden verkracht of tot prostitutie gedwongen.
10 terre magazine november 2015
Pijn Ik werk zeven dagen per week, van acht uur ‘s ochtends tot een uur of vijf in de middag. Dan is het nog een uur lopen voor ik thuis ben. Maar er zijn dagen dat ik me ziek voel als ik wakker word in de ochtend. Dan doet mijn hele lichaam pijn. Als ik me zo voel, blijf ik één of twee dagen thuis om uit te rusten. Daarna moet ik snel weer gaan werken, anders hebben we niets te eten.’
Kinderarbeid in de goudmijnen: de cijfers Wat doet Terre des Hommes? Terre des Hommes haalt kindarbeiders in vijf mijndorpen in het Kahama district van Tanzania uit de mijnen en helpt ze met basis- of beroepsonderwijs. Kinderen die groot risico lopen te moeten gaan werken, krijgen hulp om naar school te blijven gaan. De - arme - gezinnen waar deze kinderen uit komen, ontvangen training in en ondersteuning bij het creëren van alternatieve inkomstenbronnen. Ook organiseert Terre des Hommes voorlichtingscampagnes over de gevaren van het werk in de goudmijnen én het belang van onderwijs. Maar ze gaat ook met lokale autoriteiten en werkgevers in gesprek en lobbyt voor het instellen van arbeidsinspecties en de naleving van nationale wetgeving (zoals het verbod op ondergronds werk voor kinderen). Tenslotte is Terre des Hommes betrokken bij het ontwikkelen van landelijke actieplannen om het gebruik van kwik in de kleinschalige goudmijnen uit te bannen. Kijk voor meer informatie over hoe goud wordt gewonnen en over de hulp van Terre des Hommes op www.tdh.nl
• In Tanzania wonen 24.5 miljoen kinderen, • • • • • •
dat is meer dan de helft van de bevolking Meer dan twee derde van de bevolking leeft onder armoedegrens van $1.25 per dag 1 op de 5 van de kinderen werkt; 1 op de 20 in de ergste vormen van kinderarbeid Duizenden kinderarbeiders werken in drie districten in de mijnen (telling Human Rights Watch , 2013) In het Kahama district worden circa 300 kleinschalige mijnen geëxploiteerd Begin 2014 telde Terre des Hommes in alleen al vijf mijndorpen 890 kinderarbeiders; het merendeel jongeren van vijftien tot zeventien jaar oud (62%) Vorig jaar redde Terre des Hommes 596 kinderen uit de mijnen
11
Tips
van de redactie
THEATER
Terre des Hommes in het theater: ‘het stuk gaat over durf’
BOEK
Maak kans op ‘Zeg maar dat je 15 bent’ ‘Zeg maar dat je 15 bent’ gaat over de 12 jarige Devi uit India, die door een vreemdeling met mooie verhalen naar de stad gelokt wordt. Het meisje komt er snel achter dat de werkelijkheid geheel anders is. Het verhaal van Devi is het leven van de vele kinderen die Terre des Hommes helpt. Het boek maakt deel uit van de serie ‘Heftig’ van Uitgeverij Delubas, dat onderwerpen behandelt als straatkinderen, kindsoldaten, kinderarbeid en vluchtelingen. De serie toont kinderen vanaf tien jaar met een spannend verhaal hoe leeftijdgenootjes wereldwijd zich moeten zien te redden in zware omstandigheden. Terre des Hommes mag drie exemplaren van het boek weggeven. Wilt u hier kans op maken? Ga dan voor 15 december naar www.tdh.nl/ heftig en laat uw gegevens achter.
Ter gelegenheid van haar 50-jarig bestaan werkt Terre des Hommes aan een toneelstuk over het leven en werk van haar inspirator Antoine de Saint-Exupéry. Het stuk met Huub Stapel in de hoofdrol is eind zomer 2016 twee weken exclusief in Theater Amsterdam te zien. ‘Er is geen derde wereld. Er is één wereld en daar zijn we allemaal verantwoordelijk voor,’ zo schreef De Saint-Exupery in zijn boek Terre des Hommes. Zijn gedachtegoed vormde in 1965 de inspiratie voor de oprichting van kinderhulporganisatie Terre des Hommes. ‘Het stuk dat wij komend jaar op de planken gaan brengen gaat over durf. De durf van een man die zijn hart volgt en idealen niet alleen belijdt, maar ook in de praktijk brengt. En over de durf van de organisatie die niet anderen oproept om op te staan, maar zelf actief kinderuitbuiting bestrijdt’, aldus Huub Stapel. Ruud van Megen, auteur van Nederlands drama als Pleidooi en Karakter, schrijft nu het scenario. Het toneelstuk wordt gefinancierd uit de opbrengst van de kaartverkoop en gaat enkel door bij voldoende kaartverkoop vooraf. Reserveer nu al uw kaarten voor ‘Eén Wereld’. Vul de antwoordkaart in het hart van dit magazine in of ga naar www.tdh.nl/eenwereld
TV
‘Tessa’: Thekla Reuten als eigenzinnige lerares Vanaf 26 november is Terre des Hommes-ambassadeur Thekla Reuten te zien in de nieuwe dramaserie ‘Tessa’ bij BNN op NPO1. Zij speelt hierin een rebelse, eigenzinnige lerares en alleenstaande moeder van drie kinderen. Zowel op school als in haar privéleven schopt ze de boel behoorlijk in de war. Met haar collega’s ligt zij regelmatig overhoop, maar haar leerlingen voelt zij feilloos aan. Thekla over Tessa: ‘Ik gun iedere school een Tessa, het zet de boel op scherp, ze is enfant terrible maar met een klein hartje op de juiste plaats!’ Vanaf 26 november is ‘Tessa’ te zien op BNN (NPO 1).
12 terre magazine november 2015
Een bal, springtouw en veerkracht De ebola-epidemie in Guinée, die in 2014 uitbrak, is bijna onder controle. Maar het zal nog lange tijd duren, voordat alle wonden geheeld zijn. De kindvriendelijke ruimtes van Terre des Hommes spelen hier een kleine, maar belangrijke rol in. ‘Ik was bang en ik huilde.’ Marie, nu zeven jaar, herinnert zich nog levendig de mannen die in witte maanpakken haar dorp binnen kwamen tijdens het hoogtepunt van de ebola-epidemie in haar dorp. ‘Ik dacht dat ze ons allemaal weg kwamen halen!’ Veel kinderen in Guinée hebben een of beide ouders aan ebola verloren, of broers en zussen. Op zichzelf al een zwaar trauma. Helemaal omdat afscheid nemen en een fatsoenlijke begrafenis vaak niet mogelijk was. Maar daar kwam nog een ander trauma bovenop: stigmatisering. De angst voor ebola is zo groot, dat mensen het contact schuwen met degenen die van ebola zijn genezen. Ook met degenen die ebola-slachtoffers in de familie hebben gehad. Voor kinderen betekent dit dat vriendjes niet meer met hen mochten of wilden spelen. Het doorbreken van dit taboe en de reïntegratie van kinderen in de gemeenschap is - naast traumaverwerking - een belangrijk doel van de kindvriendelijke ruimtes die Terre des Hommes heeft opgezet in Guinée. Soms als onderdeel van een school, soms een apart gebouwde open ruimte. Eén of meerdere keren per week
komen de kinderen hier naar toe om in een veilige omgeving samen muziek te maken, spelen en tekenen. Dit gebeurt onder begeleiding van sociaal werkers die de kinderen ook individuele hulp kunnen geven, of zo nodig doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp. Daarnaast leren de kinderen ook over het belang van goede hygiëne. In veel gevallen ontvangt ook het gezin van een kind ondersteuning, bijvoorbeeld financieel of psychologisch. Marie kwam als getraumatiseerd meisje naar de kindvriendelijke ruimte van Terre des Hommes in haar dorp. Iedere dag, tussen negen en elf uur ‘s ochtends. Het hielp haar om haar vrolijkheid en levenslust terug te vinden. Een veilige ruimte, een bal, kleurpotloden, een autoo tje, een springtouw en goede begeleiding zijn vaak genoeg. De veerkracht van de kinderen zelf doet de rest.
13
Uw vraag
/ ONS ANTWOORD
‘Jullie doen veel voor vlucht kinderen, maar wat kan ik doen (behalve doneren)?’
‘H
artelijk dank voor uw getoonde interesse en uw betrokkenheid bij de erbarmelijke situatie van vele vluchtkinderen. Oorlog en geweld in Syrië en Irak hebben de afgelopen jaren miljoenen mensen van huis en haard verdreven naar buurlanden. Ten einde raad maken velen in gammele bootjes de gevaarlijke boottocht over de Middellandse Zee naar Europa. Terre des Hommes vangt, dankzij donateurs zoals u, kwetsbare vluchtkinderen en hun families op in landen rond de Middellandse Zee. Hoe belangrijk dit is, leest u ook in het verhaal van de nu 18-jarige Said op pagina 18.
Marie (7) uit Guinée
De vrijwilligers in de 43 Terre des Hommes-winkels dragen aanzienlijk bij aan ons werk voor vluchtkinderen. Met de opbrengst uit deze winkels worden tientallen hulpprojecten ondersteund. De winkels zoeken regelmatig vrijwilligers. Kijk voor meer informatie op www.tdh.nl Ook zijn organisaties als het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en Vluchtelingenwerk Nederland hard op zoek naar vrijwilligers om de vluchtelingen die in Nederland worden opgevangen, te helpen. Bijvoorbeeld door het geven van taalles of het wegwijs maken in hun nieuwe omgeving. Misschien is dit iets voor u? Met vriendelijke groet, Albert Jaap van Santbrink, directeur
14 terre magazine november 2015
Terre des Hommes neemt afscheid van Zuid-Amerika Na vele jaren actief te zijn geweest in Zuid-Amerika, heeft Terre des Hommes Nederland besloten de programma’s en projecten in die regio uit te faseren. Volgend jaar trekt de organisatie zich er definitief terug. In plaats daarvan komt de focus geheel te liggen op de strijd tegen kinderuitbuiting in Afrika en Azië, vertelt directeur Albert Jaap van Santbrink. ´Dit betekent dat we nog gerichter kunnen werken en met hetzelfde geld meer kinderen kunnen helpen.´
O
ver een ding wil Albert Jaap van Santbrink geen misverstand laten bestaan. Het besluit van Terre des Hommes om weg te gaan uit Zuid-Amerika was niet
eenvoudig. ´Dit soort beslissingen is nooit makkelijk. Maar voor ons werk is het op de lange termijn beter. Terre des Hommes is tientallen jaren actief geweest in Zuid-Amerika, de focus komt nu geheel te liggen op Afrika en
Azië. We verwachten daardoor nog efficiënter te kunnen werken. Doordat we van drie naar twee regio’s gaan, dalen de operationele kosten fors. Zo hoeven we minder te reizen om de projecten die we ondersteunen te bezoeken,
15
bijvoorbeeld voor een audit. En besparen we kosten door het sluiten van de kantoren in Lima en Cochobamba. Dat betekent dat we elke euro nog efficiënter kunnen besteden en zo meer kinderen kunnen helpen.´ Inspanningen ´In 1999 begonnen we met hulpprojecten in Brazilië, in 2003 volgde Peru en in 2004 Bolivia. Sindsdien hebben we duizenden kinderen kunnen helpen. Zo hebben we ons in verschillende delen van Bolivia ingespannen om paal en perk te stellen aan onder meer kinderarbeid. Van Santbrink vertelt over een project in de gemeente San Benito, waar 1200 kinderen als kindarbeider in bijvoorbeeld de huishouding werkten of het risico liepen daar in terecht te komen. Sommige kinderen misten daardoor schoollessen of volgden helemaal geen onderwijs meer. Door een bewustwordingscampagne, onder meer via radiospots, hebben we het probleem in San Benito op de kaart gezet. Ouders, docenten en de autoriteiten zijn ervan doordrongen dat het anders moet. Door onze inspanningen heeft de gemeente een wet aangenomen die kinderarbeid moet voorkomen.´ ‘Een ander voorbeeld is een project in de Boliviaanse gemeente
Tarabuco, waar een project liep om kinderen bewust te maken van de gevaren van migratie. Het probleem daar was dat kinderen tijdelijk verhuizen om elders voor familie de kost te verdienen, bijvoorbeeld op suikerplantages. We hebben 52 docenten trainingen gegeven over kinderarbeid en kinderrechten. Daarnaast gaven we workshops aan ouders en kinderen en ook daarbij hebben we de docenten actief betrokken´. Uitdagingen Toch ziet Albert Jaap ook na het vertrek van Terre des Hommes de nodige uitdagingen op het gebied van kinderarbeid. ´Een probleem in Bolivia is dat kinderarbeid niet verboden is. Volgens een nieuwe landelijke wet mogen kinderen van tien jaar en ouder onder bepaalde voorwaarden arbeid verrichten. Lokale bestuurders die iets aan het probleem willen doen worstelen daarmee. Ook voor ouders is het vaak lastig. Soms is de economische nood zo hoog dat zij hun kind aan het werk zetten, terwijl ze zich echt wel bewust zijn dat het eigenlijk niet kan. Met name in de landbouw zie je dat. ´Kortom, er is nog werk aan de winkel, daar moeten we helder in zijn. Maar wat we hebben gedaan heeft absoluut effect gehad en daar mogen we trots op zijn.´ →
‘Ik was veertien en werkte in de huishouding bij een familie. Maar de man des huizes misbruikte mij en ik raakte zwanger. Toen ik zei dat ik verkracht was, geloofde niemand mij. Terre des Hommes-partner Mujeres en Accion ving me gelukkig op. Ik leerde over de rechten van kinderen en om voor mijzelf op te komen. Ook kreeg ik ondersteuning bij de opvoeding van mijn tweeling. Ik woon nog steeds in het opvangcentrum maar ik heb een baan en zet elke maand geld opzij zodat ik straks echt op eigen benen kan staan’. Serafina (nu 17) uit Bolivia
16 terre magazine november 2015
Goede handen Hoe gaat het verder met de kinderen die nu hulp krijgen in Brazilië, Peru en Bolivia? Albert Jaap van Santbrink: ´De kinderen zijn ook na ons vertrek in goede handen. De uitfasering zal volgend jaar zijn beslag krijgen. We hebben dusdanig geïnvesteerd in onze lokale partnerorganisaties, zodat ze in staat zijn om zelf het werk voort te zetten en voor financiering te zorgen. Bovendien zijn onze zusterorganisaties zoals Terre des Hommes Zwitserland en Duitsland al jaren actief in Zuid-Amerika. Zij blijven zich hier inzetten voor de naleving van kinderrechten.
Twee projecten uitgelicht: Brazilië: hospitaalschip ‘Abaré’ De Abaré (‘vriend’) is een hospitaalschip dat Terre des Hommes in 2005 liet bouwen. Dat was in een periode dat de organisatie nog diverse medische projecten ondersteunde. De Abaré vaart in een deel van het uitgestrekte regenwoud van Brazilië om moeilijk bereikbare gemeenschappen van
medische zorg te voorzien. Het schip beschikt onder meer over een operatiekamer, een laboratorium, een apotheek en een patiëntenverblijf. Het beheer van de Abaré komt na het vertrek van Terre des Hommes in handen van de lokale autoriteiten en hulpverleners. Partnerorganisatie UFOPA wordt de
nieuwe eigenaar. Het beheer van de Abaré kost per jaar ongeveer 300.000 euro en mede met steun van de Braziliaanse overheid en de gemeentes Santarem en Balthera, komt dat geld er. Zo kan het project zonder steun van Terre des Hommes voortgezet worden.
gezamenlijke interventies van Terre des Hommes en lokale partner CESIP de afgelopen jaren hebben effect gesorteerd: de gemeente ziet de strijd tegen kinderarbeid nu als prioriteit. Zo is er een verordening
goedgekeurd om een gemeentelijk programma tegen kinderarbeid op te zetten. Partner CESIP geeft hulp bij de ontwikkeling en uitvoering van dit programma.
Peru: kinderarbeid Net als in Bolivia heeft Terre des Hommes zich in Peru sterk gemaakt voor de bestrijding van kinderarbeid. Bijvoorbeeld in de wijk Carabayllo in Lima waar kinderarbeid op grote schaal voorkomt. De
17
op stapel Over programma’s van Terre des Hommes in de nabije toekomst.
Geen geweld tegen meisjes Publieke en politieke lobby
Pleiten voor betere positie meisjes in West-Afrika en Azië
B
egin dit jaar werd bekend dat de Girl’s Advocacy Alliance van Terre des Hommes, Plan en DCI/ECPAT één van de strategische partners van het Ministerie van Buitenlandse zaken voor 2016 - 2020 is. De alliantie heeft als doel om middels pleitbezorging bij de overheid, bedrijven en de lokale gemeenschap, geweld tegen meisjes in ontwikkelingslanden aan te pakken evenals hun economische participatie en arbeidsomstandigheden. Terre des Hommes gaat haar werkzaamheden binnen deze alliantie vanaf 2016 uitvoeren in West-Afrika (Oeganda, Ethiopië en Kenia) en in Azië (Bangladesh, India en de Filipijnen). Haar aanpak is om de private sector, de overheid, bedrijven en het algemeen publiek op hun verantwoordelijkheid te wijzen. En hen bewust te maken van de impact van hun gedrag, houding of werkwijze op de positie van meisjes en vrouwen. De alliantie heeft inmiddels per land de sociaal-economische situatie en bestaande lokale wetgeving in kaart gebracht. De volgende stap is om via de lokale partners, op strategische wijze de verschillende partijen te beïnvloeden. Zo gaat de alliantie in Bangladesh in gesprek met gemeenschapshoofden om kindhuwelijken te voorkomen. En wordt de Bollywood-filmindustrie in India aangesproken op de traditionele en stigmatiserende weergave van vrouwen in haar films, en de schadelijke gevolgen ervan op de ontwikkelingskansen van meisjes.
Bescherming
Bescherming migrantkinderen in Azië
I
n Azië start Terre des Hommes een 3,5 jarig programma in tien landen gericht op een betere bescherming van kinderen die om uiteenlopende redenen migreren. Tijdens hun reis en op de plek van bestemming - zoals het populaire Thailand worden de rechten van deze kinderen vaak ernstig geschonden. Ze worden in detentie geplaatst, ondanks mooie beloftes uitgebuit als arbeider, kunnen niet naar school of worden het slachtoffer van kinderhandelaren. En als een zaak van kinderhandel voorkomt, ontbreekt het de kinderen vaak aan juridische ondersteuning. Terre des Hommes wil daarom de bestaande wetgeving, systemen, procedures en diensten waar migrantkinderen en slachtoffers van kinderhandel mee te maken krijgen, in het belang van deze kinderen verbeteren. Dit doet ze door hulp aan slachtoffers, onderwijs, voorlichting aan kinderen en gemeenschappen, capaciteitsopbouw van overheden, lobby en onderzoek. Zo gaat Terre des Hommes 20.000 slachtoffers van kinderhandel redden en opvang bieden; en krijgen 122.000 kinderen en jongeren via onder meer theater voorlichting over de risico’s die ze lopen als ze migreren. Ook worden 14.000 overheidsbeambten getraind in kinderrechten en kindvriendelijke methodes. Terre des Hommes werkt hierin nauw samen met veertien lokale partnerorganisaties.
18 terre magazine november 2015
het moment van
Jacoub Said (18) ‘Daar stond ik dan. Alleen, 14 jaar oud en geen idee waar ik was. Het is nu vier jaar geleden dat ik vanuit Libië naar Italië kwam, maar ik kan me daar vrijwel niets van herinneren.‘
‘Toen het in Tripoli - waar ik op de voetbalcampus zat - te gevaarlijk werd, kon ik niet meer naar huis. Dus wilde ik richting Tunesië. Het was helemaal niet de bedoeling de Middellandse Zee over te steken. Maar ik kwam in handen van mensensmokkelaars die me op een boot zetten. En die bleek naar Lampedusa te gaan. De overtocht heeft enkele dagen geduurd, dat is eigenlijk alles wat ik er nog van weet. Ik
kwam in een opvangcentrum terecht van Terre des Hommes. Ik kreeg er schone kleren, nieuwe schoenen en juridische hulp. En ik kon weer voetballen. Ik ga nu in Palermo naar school, werk in een pizzeria en spreek vloeiend Italiaans. Terre des Hommes ondersteunt me nog steeds, bijvoorbeeld met de aankoop van schoolboeken. Ik wil vechten voor een beter leven. Met alles wat mijn moeder me geleerd
heeft, heb ik wel de moed om het te doen. Maar er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan haar denk. Het lukt me maar niet met haar in contact te komen. Dat doet pijn. Ik zal intens gelukkig zijn op de dag dat ik haar weer terugzie.’ Said werd onlangs ook door KRO Kruispunt geïnterviewd, zie uitzending gemist (‘Alleen op de wereld’) of bit.ly/tdhsaid
19
en verder
Acties voor Terre des Hommes Een greep uit de acties voor Terre des Hommes in de afgelopen maanden.
€4.500,-
Oud TV-presentatrice Sonja Barend liet twee portretten van haarzelf, gemaakt voor het TV-programma ‘Sterren op het doek’, veilen voor Terre des Hommes. Dit leverde een bedrag van 4500 euro op.
€38.500,- Twaalf directeuren van bedrijven en instellingen, waaronder Terre des Hommes directeur Albert Jaap van Santbrink, beklommen in augustus de hoogste berg in Afrika, de Kilimanjaro. Met deze beklimming zamelden zij 38.500 euro in voor Terre des Hommes.
Rent, loopt of fietst u mee?
S
portievelingen én mensen met goede voornemens opgelet: ook volgend jaar kunt u weer meedoen aan de kustmarathon van Scheveningen naar Zandvoort. De marathon gaat zondag 13 maart 2016 van start. U kunt in uw eentje meedoen, in estafettevorm of in (bedrijfs)teams met mountainbikes. Als u zich laat sponsoren, kunt u ook op sportieve wijze het werk van Terre des Hommes steunen. Voor meer informatie en aanmelden: www.scheveningenzandvoort.nl
€23.000 ,- Huisaanhuis.nu steunt de campagne van Terre des Hommes tegen kinderarbeid in de goudmijnen met gratis advertentieruimte in regionale kranten ter waarde van 23.000 euro.
urgent
Campagne tegen kinderarbeid goudmijnen Tanzania
G
iftige gassen, verwondingen door scherp gereedschap, geweld en criminaliteit: een goudmijn is geen plek voor kinderen - laat staan een werkplek. Toch werken in Tanzania duizenden kinderen in de goudmijnen. Ze maken dagen van 12 uur zonder pauze en eten of drinken en kunnen niet naar school. Terre des Hommes voert in november campagne om aandacht te vragen voor kinderarbeid in de goudmijnen van Tanzania. Helpt u mee? Kijk op www.tdh.nl wat u kunt doen.
UW VERLEDEN KAN HUN TOEKOMST ZIJN
Doordat mensen via een testament hun vermogen ĂŠn vertrouwen schenken, kan Terre des Hommes elk jaar duizenden kinderen helpen.
Wilt u meer informatie? Vult u dan a.u.b. de antwoordkaart in het hart van dit magazine in. Colette Bolomey, relatiebeheerder nalatenschappen, beantwoordt in een persoonlijk gesprek graag uw vragen.