PROGRAMMA-UPDATE 2, APRIL 2017
DE STRIJD TEGEN KINDERARBEID IN OOST-AFRIKA Voor miljoenen kinderen in Oost-Afrika is werken een dagelijkse realiteit. Eén op de vier kinderen (27%) tussen de 5 en 14 jaar is kinderarbeider in de landbouw, industrie of dienstverlenende sector. Dat betekent dat hun schoolopleiding op zijn minst ernstig wordt belemmerd; maar vaak gaan deze kinderarbeiders helemaal niet naar school. In Oeganda en Tanzania zet Terre des Hommes zich met name in voor kinderen die gedwongen zijn te werken in de kleinschalige mijnbouw en als huishoudhulpje bij mensen thuis. In de tweede helft van 2016 zijn onder meer 588 ex-kinderarbeiders geholpen om (weer) naar school te gaan.
“IK HEB ANDERE KINDEREN OOK OVERTUIGD TE STOPPEN” Maduka (16 jaar): “Ik verbrijzelde gouderts, en ik spoelde het fijngemalen erts met kwik om het goud eruit te halen. Het was zwaar en uitputtend werk, waar ik letterlijk ziek van ben geworden. Door het fijnstof heb ik tuberculose opgelopen en via het spoelwater ben ik besmet met bilharzia.* Ik werd bovendien voortdurend uitgescholden door mijn bazen en kreeg soms zelfs niet uitbetaald. Toen ik van de lagere school kwam ben ik in de mijnen begonnen. Ik was veertien jaar oud. Thuis zijn we met zeven kinderen, en mijn ouders verdienen de kost met kleinschalige akkerbouw en veeteelt. Geld voor iets anders dan eten en onderdak, zoals een middelbare schoolopleiding, is er niet. Mijn vrienden hebben me overgehaald om in de mijnen te gaan werken. Ik verdiende best goed, per dag
ongeveer € 4,20. Maar ik was voortdurend moe, en toen ik ook nog eens die ziektes kreeg, wilde ik niets liever dan stoppen. Dat kon gelukkig, dankzij de tussenkomst van Rafiki SDO (Terre des Hommes’ partner in de goudmijnstreek van Kahama, Tanzania). Ik volg nu een beroepsopleiding in autotechniek. Mijn ouders zijn getraind in ondernemersvaardigheden en timmeren inmiddels aan de weg met de verkoop van vis, groente en fruit. Mijn doel is om een veelgevraagd automonteur te worden, zodat ik mijn familie kan helpen hun inkomen te verbeteren. Dat niet alleen, ik weet nu ook alles van de gevaren van het mijnwerk voor kinderen. In mijn vrije tijd spreek ik andere jonge mijnwerkers daarover. Ik heb al vier andere kinderen overtuigd om te stoppen met het gevaarlijke mijnwerk.”
‘HET WAS ZWAAR EN UITPUTTEND WERK WAAR IK LETTERLIJK ZIEK VAN BEN GEWORDEN’ - MADUKA, 16 JAAR, UIT TANZANIA.
*Bilharzia is een tropische worminfectie die wordt overgebracht door aanraking met besmet zoet water en die onbehandeld tot zeer ernstige complicaties kan leiden, zoals levensbedreigende leverafwijkingen.
1
RESULTATEN IN CIJFERS Een greep uit de resultaten van ons werk tegen kinderarbeid in Oost-Afrika van juli tot en met december 2016: 334 slachtoffers (174 meisjes, 160 jongens) weggehaald uit de ergste vormen van kinderarbeid. 588 ex-kinderarbeiders geholpen om (weer) naar school te gaan. 72 kinderarbeiders geassisteerd met rechtsbijstand. 5.241 kinderen en 2.738 ouders/verzorgers bereikt met bewustwording over de risico’s van kinderarbeid en het belang van onderwijs. Een kwart miljoen leden van de lokale bevolking bereikt in voorlichtingscampagnes. 28 lokale kinderbeschermingscomité’s ondersteund, met 87 leden.
TANZANIA: AANDACHT VOOR DE RECHTEN VAN JONGE HUISHOUDELIJKE HULPEN De Tanzaniaanse wet maakt onderscheid in leeftijd als het gaat om kinderarbeid. Voor kinderen tot en met 14 jaar geldt een wettelijk arbeidsverbod. Jongeren tussen de 15 en 17 jaar mogen wel werken, maar alleen lichte werkzaamheden verrichten die gezien hun leeftijd bij hen passen. Huishoudelijk werk is voor de oudere groep in principe toegestaan, als het aan bepaalde voorwaarden voldoet - het mag bijvoorbeeld niet gevaarlijk zijn of lichamelijk zwaar, en het mag niet ten koste gaan van hun onderwijs. In Mwanza, de tweede stad van Tanzania, richt Terre des Hommes zich op kinderen die als huishoudelijke hulp werken. Voor de kinderen tot en met 14 jaar betekent het dat ze stoppen met werken en (weer) naar school gaan zodat ze betere kansen voor hun toekomst hebben. Jonge kinderen worden herenigd met hun familie en gaan weer bij hun ouders wonen op het platteland. Kinderen tussen 15 en 17 jaar geven wij voorlichting over hun rechten en bieden we waar nodig rechtshulp, bijvoorbeeld om achterstallig loon betaald te krijgen. De voorlichting en rechtshulp gebeurt in samenwerking met de St. Augustine University
“OP ACHTJARIGE LEEFTIJD STUURDE MIJN VADER ME NAAR EEN HUIS WAAR IK HET HELE HUISHOUDEN MOEST DOEN EN VOOR DE VIER KINDEREN MOEST ZORGEN. ZO HAD IK IN IEDER GEVAL EEN DAK BOVEN MIJN HOOFD, ZEI HIJ. IK BEN DAAR WEGGEHAALD NA EEN TIP VAN EEN BUURVROUW, DIE ZAG DAT IK VEEL TE JONG WAS VOOR HET ZWARE WERK. IK WAS NOG NOOIT NAAR SCHOOL GEWEEST. DAAROM BEN IK NU BEGONNEN IN GROEP 1, TUSSEN DE KLEUTERS.” - KOKU, 11 JAAR, UIT TANZANIA.
2
of Tanzania (SAUT) uit Mwanza. SAUT biedt rechtshulp op locatie, in wijken waar veel kinderen in de huishouding werken en in de rura-
le gebieden waar deze kinderen van oorsprong vandaan komen.
OEGANDA: STIMULERENDE LEEROMGEVING OM KWETSBARE KINDEREN OP SCHOOL TE HOUDEN Ook in Kampala, de hoofdstad van Oeganda, richten we ons op kinderen die worden uitgebuit als huishoudhulpje. Eerder in 2016 zijn in een sloppenwijk in Kampala’s binnenstad de kwetsbare huishoudens in kaart gebracht. Kinderen uit deze gezinnen bleken ofwel al daadwerkelijk aan het werk, ofwel liepen groot risico om op korte termijn te moeten werken. In beide gevallen blijven deze kinderen kwetsbaar als ze met onze hulp (terug) naar school gaan - kwetsbaar om terug te vallen in kinderarbeid, en kwetsbaar om alsnog voortijdig met school te stoppen. Van leerkrachten vergt het extra kennis en vaardigheden om kwetsbare kinderen goed te begeleiden en te motiveren en zo te voorkomen dat ze vroegtijdig uit het schoolsysteem vallen. Daarom krijgen deze leerkrachten
met onze steun een speciale training in de SCREAM methode, een methode die speciaal is ontwikkeld met het oog op kinderarbeid. SCREAM staat voor Supporting Children’s Rights through Education, the Arts and the Media het promoten van kinderrechten via onderwijs, kunstvormen en media. Het accent ligt op creatieve en innovatieve onderwijstechnieken waardoor kinderen met gebruik van bijvoorbeeld toneel actief kunnen bijdragen aan een beter bewustzijn over kinderrechten en schendingen daarvan (zoals kinderarbeid). Inmiddels zijn tien leerkrachten in de SCREAM principes getraind, zodat ze een stimulerende leeromgeving kunnen creëren waardoor kwetsbare kinderen extra worden gemotiveerd om onderwijs te blijven volgen.
“DANKZIJ DE TRAINING WEET IK NU HOE IK MET EX-KINDERARBEIDERS EN KWETSBARE KINDEREN MOET OMGAAN, WAT DE BESTE AANPAK IS OM ZE TE MOTIVEREN EN ZO OP SCHOOL TE HOUDEN.” - LEERKRACHT UIT KAMPALA, OEGANDA.
3
MET UW HULP KAN TERRE DES HOMMES: € 15 ,-
Training houden voor schoolcommissies (ouders en leraren) in aanwezigheidsregistratie, -rapportage en -opvolging van (mogelijke) kinderarbeiders.
€ 25 ,-
Schoolmaterialen en schooluniform aanschaffen voor één kind.
€ 135 ,-
Startkapitaal verschaffen om een eigen bedrijfje te starten, na een vakopleiding.
€ 270 ,-
Eén kind helpen met een vakopleiding.
ONS PROGRAMMA TEGEN KINDERARBEID IN OOST-AFRIKA Duizenden kinderen moeten gedwongen werken in de mijnsector of als huisslaafje
beid. We helpen kinderen die uitgebuit worden te stoppen met hun werk door ze een op-
in Oeganda en Tanzania. Hun werk is fysiek te zwaar voor hun leeftijd en vaak levensgevaarlijk. Ook worden ze veelvuldig mishandeld, seksueel uitgebuit en onderbetaald - áls ze al betaald krijgen. Ons programma tegen kinderarbeid in Oost-Afrika richt zich vanaf 2016 op deze ergste vormen van kinderar-
leiding te laten volgen. Samen met de ouders/ verzorgers creëren we alternatieve inkomstenbronnen voor het gezin, zodat de kinderen niet meer hoeven te werken. Ook leren we medewerkers van politie, justitie en andere overheidsinstanties wat kinderarbeid precies inhoudt en wat ze ertegen kunnen doen.
MEER WETEN? Kijk op de Terre des Hommes website voor meer informatie over ons programma tegen kinderarbeid in Oost-Afrika: www.tdh.nl/programmas
BEDANKT VOOR UW STEUN! Foto’s: Terre des Hommes / Ronald de Hommel & Sven Torfinn
4