Terre Magazine Maart 2018 by Terre des Hommes

terre NR.1 MAART 2018

Mica

Samen schitteren tegen kinderarbeid

De mensen achter de missie Online seksuele uitbuiting in Kenia:

beter voorkomen dan genezen

Racheal Babirye (17) Oeganda

terre magazine maart 2018

te gast

Francine Oomen

‘Dat is hoe overleef ik… maar dan in het echt’ Francine Oomen is schrijfster, illustratrice en ontwerpster. Ze is vooral bekend geworden met haar jeugdboekenserie: ‘Hoe overleef ik.’ Haar meest recente boek is een autobiografische graphic novel voor volwassenen, getiteld: Oomen stroomt over’.

oen ik de ‘Hoe overleef ik…’, serie schreef, die zich in Nederland afspeelt, heb ik regelmatig gedacht: hoe overleef je als je écht moet zien te overleven... Niet relatief overkomelijke dingen als ouders die gaan scheiden, een vervelende leraar, een moeder die weigert nieuwe schoenen /een nieuwe telefoon/een betere computer voor je te kopen, een vriendje dat zoent met een ander, jezelf lelijk en te dik vinden, onzekerheid, pesten. Hoe schrijnend vallen deze dingen in het niet vergeleken bij de problemen waarmee kinderen in ontwikkelingslanden te maken krijgen… Hoe overleef je ouders die je op straat zetten, omdat ze niet voor je kunnen zorgen, die je op je tiende uithuwelijken aan een man van zestig, of je prostitueren. Als je al ouders hebt. Hoe overleef je als je zwanger wordt op je elfde en er geen ziekenhuis in de buurt is, of geld voor een dokter.

Als je vanaf je zesde al twaalf uur per dag zwaar en ongezond werk moet doen, op een lege maag, in de brandende zon, of in een donkere, benauwde mijn. Als je er alleen maar van kunt drómen om naar school te gaan, om zelf een vriendje of vriendinnetje uit te kiezen, van schoenen, een telefoon, een computer, van eten. Van een dak boven je hoofd en een bed van jou alleen. Van een toekomst die beter is dan het heden. Mijn boeken gaan over het belang van respect en zelfrespect, zelfwaarde, zelfvertrouwen. Ze gaan over worden wie je bent. Deze woorden hebben voor kinderen in ontwikkelingslanden nauwelijks betekenis. Ze krijgen waarschijnlijk geen kans hun talenten te ontdekken, laat staan ze te ontplooien. Dat is Hoe overleef ik... maar dan in het echt. Ik ben blij dat Terre des Hommes het voor hen mogelijk maakt om de stap te zetten van overleven naar leven. Om een menswaardig bestaan te leiden. Gezond, veilig en gelukkig.

INHOUD - TERRE MAGAZINE NR. 1 2018

Verder 6 / Hulp/Help ‘Ik dacht echt dat ik te weinig hersens had’ 11 / Tips van de redactie Een spreekbeurt voor kleine ambassadeurs

P8 ‘Dankzij ons werk in de Filippijnen weten we wat de gaten in de wet kunnen zijn. Als we deze lessen toepassen in Afrika kunnen we hopelijk sneller werkende oplossingen vinden.’

18 / Het moment van Momena Begum heeft een gezond kindje Volg ons en praat mee op social media! twitter.com/terredeshommes facebook.com/terredeshommes.nl www.youtube.com/TerredesHommesNL

COLOFON

P12 ‘Nu wil ik die persoon zijn die er is voor kinderen die verder niemand hebben die zich om hen bekommert.‘

Hoofdredactie: Roema Rambhadjan, Jolanda van Witzenburg Tekst: Terre des Hommes, Loes Singeling Foto’s: Roy Beusker Fotografie, Ken Clearwater, Merel van den Enden, Benno Neeleman, Oscar Timmers, Sven Torfinn Basisconcept: Maters & Hermsen Vormgeving en productie: Newton 21 Drukwerk: Simo Support Oplage: 55.000 Stichting Terre des Hommes Nederland Zoutmanstraat 42-44 2518 GS Den Haag 070 - 3105000 www.tdh.nl

P16 ‘We willen niet dat bedrijven weggaan uit India, maar dat ze daar investeren in duurzame oplossingen.’

De donateursservice is telefonisch bereikbaar via nummer 070 310 5000 op: ma t/m do 08.30 - 21.00 uur, vrijdag 08.30 - 18.00 uur, zaterdag 10.00 - 15.00 uur. Dankzij uw steun kunnen we strijden tegen kinderuitbuiting. IBAN NL10 INGB 0000 252525 Hartelijk dank voor uw bijdrage!

terre magazine maart 2018

Goed nieuws

Kort nieuws over successen, afgerondeprojecten en hoopvolle signalen.

Terre des Hommes vraagt aandacht voor seksueel misbruik van jongens

Burgemeester van Den Haag bezoekt Terre des Hommes

ijdens de derde conferentie van het South-South Insitute (SSI) over seksueel geweld tegen mannen en jongens gehouden in Nieuw-Zeeland vroeg Alastair Hilton van Terre des Hommes aandacht voor dit veelal verborgen thema. ‘Als maatschappelijke organisatie is het erkennen van onderschatte en verborgen slachtoffers onze morele verplichting. Luisteren naar en leren van jongensslachtoffers geeft ons de kans om de levens van hen te verbeteren, en daarmee de levens van kinderen wereldwijd.’ Het evenement bracht slachtoffers, hulpverleners, en ‘s werelds toonaangevende onderzoekers en deskundigen samen voor een week met workshops, presentaties, netwerken en het ontwikkelen van een gedeelde aanpak.

auline Krikke heeft woensdag 17 januari jl. een bezoek gebracht aan Terre des Hommes in Den Haag. Het werkbezoek is onderdeel van haar kennismaking met de stad. Terre des Hommes had de primeur. Het was voor mevrouw Krikke het eerste bezoek aan een in Den Haag gevestigde NGO in haar functie als burgemeester. Zij liet zich informeren over de werkzaamheden van de organisatie zodat zij een goed beeld kreeg van de strijd tegen kinderuitbuiting.

Indiase superheld voorkomt kindhuwelijk

Nationale Postcode Loterij schenkt

2,25 miljoen euro

ijdens het jaarlijkse Goed Geld Gala van de Nationale Postcode Loterij d.d. 15 februari mocht Terre des Hommes een cheque ter waarde van 2,25 miljoen euro in ontvangst nemen. Deze donatie is mogelijk gemaakt dankzij de ruim 2,5 miljoen deelnemers aan de Nationale Postcode Loterij.

e 30-jarige Raju uit India mag zich een ‘Superheld’ noemen. De jongerenvertegenwoordiger redde de 17-jarige Srivalli uit het dorp Geesukonda van een verplicht huwelijk. Het meisje werd opgevoed door haar grootouders. Gedreven door armoede besloten zij hun kleindochter uit te huwelijken aan een jongen uit het dorp. Via dorpsgenoten kreeg Raju lucht van de huwelijksplannen en kwam in actie. Dankzij een gesprek met de grootouders kon hij hen ervan overtuigen om het huwelijk af te blazen zodat het meisje haar opleiding kon voortzetten. Met deze heldendaad verdiende hij de Balika Bandhu Award. Een prijs van de lokale partnerorganisatie van Terre des Hommes voor inspirerende personen en non-profit organisaties die opkomen voor de rechten van meisjes.

Keniaanse man op heterdaad betrapt tijdens seks met een kind

en 38-jarige Keniaan is in Lodwar, Kenia op heterdaad betrapt door de politie terwijl hij seks had met een minderjarig meisje. De man is gearresteerd en op borgtocht vrijgelaten in afwachting van zijn rechtszaak. Het 16-jarige slachtoffer is ondergedoken, maar wordt voorbereid om te getuigen. Terre des Hommes werkt samen met de politie om het meisje te helpen de straatprostitutie vaarwel te zeggen. De man wacht een celstraf van minimaal vijftien jaar. De arrestatie is een eerste stap om (potentiële) daders van seksuele kinderuitbuiting af te schrikken en gerechtigheid voor de slachtoffers te krijgen.

Meer goed nieuws? Schrijf u in voor onze maandelijkse email nieuwsbrief via www.tdh.nl/e-nieuwsbrief

terre magazine maart 2018

help

‘Ik dacht echt dat ik te weinig hersens had’ Racheal Babirye (17) uit Bugiri regio, Oeganda

‘Z

olang ik me kan herinneren, ben ik van school gestuurd. Ik begon in groep 1 toen ik vijf was. Mijn ouders zijn te bejaard om te kunnen werken. Daarom ben ik afhankelijk van mijn oudere broer. Maar hij had niet voldoende geld om schoolmaterialen voor mij te kopen. Zelfs de onderwijsbijdrage, ieder trimester 13.000 shilling (ongeveer € 2,92) kon hij niet opbrengen. Uiteindelijk ging ik nog maar twee dagen per week, maar ook dan werd ik weggejaagd. Ik bleef vaak zitten en zat pas in groep 6 toen ik op mijn vijftiende helemaal met school stopte. Ik dacht echt dat ik te weinig hersens had. Ik ben in de mijnen gemalen erts gaan ‘wassen’ om het goud eruit te spoelen. Elke dag stond ik zonder pauze van 6 uur ‘s ochtends tot 6 uur in de avond op mijn benen. Gemiddeld verdiende ik daarmee 3.000 shilling per dag (€ 0,67). Het was afzien - door het stof kreeg ik last van mijn longen, het kwik tastte de huid en de nagels van mijn voeten aan, en ik wist dat ik de gevaarlijke worminfectie bilharzia kon oplopen. Als ik aan mijn toekomst dacht, zag ik alleen maar een leven vol lijden voor me.’

In de rubriek help/hulp komen een kind en een hulpverlener uit één van Terre des Hommes’ programma’s aan het woord. Dit keer het verhaal van Racheal Babirye uit Oeganda.

hulp

‘Met een eetstalletje heb je iedere dag klanten, met een kapsalon alleen rond Kerstmis’ Racheal Kagoya, teamleider bij Terre des Hommes partner Platform for Labour Action ‘We hebben Racheal ongeveer een jaar geleden in de goudmijnen aangetroffen. Er werkten slechts twee meisjes, dus ze liep groot gevaar om verkracht te worden. Toen ik haar vroeg waarom ze niet naar school ging, kwam ze met het verhaal van te weinig hersens op de proppen. Maar ik vroeg door en ging haar geschiedenis bij de school checken. Ook ben ik met haar familie gaan praten om ze te overtuigen van het belang van een opleiding, om haar vaardigheden te geven voor de toekomst. Haar ouders hebben ingestemd en Racheal mocht naar de vakopleiding. Ze wilde zoals bijna alle meisjes graag kapster worden. Maar we hebben haar verteld dat ze in catering betere kansen had. In een dergelijk klein dorp heb je met een eetstalletje iedere dag klanten, met een kapsalon alleen rond Kerstmis. Dat gaf de doorslag en ze koos voor catering.

DOORZETTER Ook al zat Racheal twaalf uur per dag vast in de mijnen, ze was het keurslijf van school niet meer gewend. Daarom hebben we haar intensief voorbereid op de regels en de routines van de opleiding, zeker omdat ze kost en inwoning op het instituut zou krijgen. Niettemin was het de eerste maand heel zwaar om achter de gesloten poort te moeten verblijven. Ze had veel last van heimwee maar heeft gelukkig doorgezet. Het is een slim meisje, dat door haar achtergrond nooit een echte kans op school heeft gehad. Dat lukte wel in de vakopleiding. GROOT SUCCES Een week nadat ze die afrondde, was ze al aan de slag. Ze runt nu een eetstalletje aan de doorgaande weg. Het is dankzij mondop-mond reclame een groot succes. En terecht: haar samosa’s (gefrituurde deegflapjes gevuld met een kruidig mengsel van kikkererwten) zijn overheerlijk.’

Online seksuele uitbuiting van kinderen in Kenia:

beter voorkomen dan genezen De razendsnelle groei van internetgebruik in Kenia biedt jongeren veel kansen, zoals eenvoudigere toegang tot informatie. Maar de keerzijde is dat ook de mogelijkheden tot online seksuele uitbuiting toenemen. Om te voorkomen dat kinderen op grote schaal slachtoffer worden, grijpt Terre des Hommes juist nu in.

oen de Keniaanse Rehema 15 jaar oud was, ontdekte ze dat haar tante via de webcam seksuele handelingen toonde aan haar vriend in het buitenland. Na verloop van tijd begon Rehema’s tante vrouwen te rekruteren die hun dochters hetzelfde lieten doen. Uiteindelijk ontmoetten de meisjes hun ‘cliënten’ in het echt. Rehema’s tante woont inmiddels bij haar vriend, maar Rehema vermoedt dat haar oude huis nog altijd gebruikt wordt voor online seksuele uitbuiting van kinderen. Verhalen zoals die van Rehema kenden we tot voor kort vooral uit Aziatische landen zoals de Filippijnen. In vergelijking daarmee staat het probleem in Kenia nog in de kinderschoenen. Nog wel. De afgelopen jaren is de internetsnelheid en –infrastructuur in Kenia flink toegenomen. In combinatie met veel goedkoper geworden smartphones en tablets is internetgebruik daardoor enorm gegroeid: zo’n 90 procent van de 44 miljoen tellende populatie heeft toegang tot internet. Vooral jongeren, die bijna de helft van de populatie uitmaken, profiteren hiervan. Zij zijn het meest verbonden.

Dankzij internet kunnen zij gemakkelijker bij informatie en onderwijs en hebben ze een platform om zich te laten horen.

Risico’s

Maar met de internettoegang zijn ook de risico’s gegroeid. Volgens de FBI zijn op ieder moment 750.000 mensen wereldwijd online op zoek naar seksueel contact met kinderen. En Kenia is bij uitstek een land waar veel potentiële slachtoffers zitten. Angela Nyamu, landenmanager Kenia van Terre des Hommes vertelt. ‘Bijvoorbeeld landen waar de technologische vooruitgang snel verloopt, waar veel Engels wordt gesproken en waar online betaalsystemen worden gebruikt. Kenia voldoet aan dit profiel.’

‘We zien dat landen met een bepaald profiel vatbaarder zijn voor online seksuele uitbuiting van kinderen. Kenia voldoet aan dit profiel.’ Ook economische factoren spelen een rol: bijna de helft van de Keniaanse bevolking leeft onder de armoedegrens, en het verschil tussen arm en rijk is een van de grootste in Afrika. Dat kan een reden zijn voor gezinnen om hun kinderen geld te laten verdienen, bijvoorbeeld in de (online) seksindustrie. Bovendien is Kenia een bekende toeristische trekpleister waar op bepaalde hotspots commerciële seksuele uitbuiting van kinderen al plaatsvindt.

Onderzoek

Om erachter te komen op welke schaal en in welke vorm online seksuele uitbuiting van kinderen in Kenia voorkomt, heeft Terre des Hommes verkennend onderzoek verricht. ‘En we hebben aanwijzingen gevonden dat het inderdaad gebeurt’, zegt Nyamu. Alle kinderen in het onderzoek gaven aan dat hen online was gevraagd intieme foto’s te delen. Eigenaren van internetcafés zeiden veel kinderen tussen de 12 en 17 jaar te bedienen, en een aantal zag hen ook op pornografische sites of datingsites surfen. Sommigen hebben kinderen aangetroffen in chats van een seksuele aard. Kenia verschilt in sommige opzichten wel van Azië. Zo lijkt online contact vooral gericht op het organiseren van een ontmoeting, zoals ook de meisjes overkwam die Rehema’s tante in huis haalde. ‘Met name aan de kust gebeurt dit. Kinderen hopen een toerist in een soort vaste relatie aan zich te binden om economische redenen, vaak gestimuleerd of zelfs geïnitieerd door ouders’, zegt Nyamu. →

10 terre magazine maart 2018

Live seksshows streamen, zoals in de Filippijnen veel voorkomt, is nog redelijk onbekend en dus ‘onpopulair’. ‘Maar het zou ook kunnen dat het meer verborgen gebeurt dan in Azië.’

De programma-aanpak in Kenia

Door samen met de overheid bestaande wetgeving aan te passen, kan deze specifieker gericht worden op online seksuele uitbuiting. Dat maakt het eenvoudiger voor de autoriteiten om zaken te onderzoeken en te berechten. Ook het trainen van professionals die mogelijk met slachtoffers in aanraking komen, zodat ze adequater

op bestaande zaken kunnen reageren, speelt een belangrijke rol in preventie. Samenwerking met internetondernemers, zoals eigenaren van internetcafés, moet ervoor zorgen dat er strenger wordt gelet op de online activiteiten van kinderen. Ook moet het makkelijker worden voor hen en voor kinderrechtenorganisaties om zaken onderling te rapporteren en door te verwijzen naar de juiste plek. Tot slot moet de bewustwording onder de bevolking vergroot worden. Weinig lokale kinderrechtenorganisaties richten zich op online seksuele uitbuiting van kinderen en veel mensen hebben hier nooit van gehoord. Ouders weten vaak te weinig van

internet en de risico’s om hun kinderen goed te kunnen begeleiden. Kinderen herkennen misbruik niet altijd omdat ze hun rechten niet kennen. Het voorkomen van online seksueel misbruik is belangrijk omdat de gevolgen voor de slachtoffers net zo ernstig en langdurig zijn als die van offline seksueel misbruik. Kinderen voelen zich vies en schamen zich. Bovendien kunnen ook andere Oost-Afrikaanse landen, die nu of in de toekomst aan het risicoprofiel voldoen, leren van de aanpak in Kenia.

Het volledig (Engelstalige) onderzoek “The Dark Side of the Internet for Children - Online Child Sexual Exploitation in Kenya” kunt u lezen op www.tdh.nl/darkside

Welke resultaten wil Terre des Hommes met dit programma bereiken? • 160 kinderen in vier grote Keniaanse steden bevrijden uit seksuele Landenmanager Kenia

‘Dankzij ons werk in de Filippijnen weten we wat de gaten in de wet kunnen zijn. Als we deze lessen toepassen in Afrika kunnen we hopelijk sneller werkende oplossingen vinden.’

uitbuitingssituaties die plaatsvinden via internet en helpen met therapie, rechtshulp en onderwijs. Hun ouders krijgen training in opvoedings vaardigheden en leren omgaan met wat er met hun kind is gebeurd • 820 gemeenschapsleden betrekken bij een bewustwordings campagne en informatie verstrekken via een massamediacampagne gericht op 800.000 mensen • 140 medewerkers van lokale hulporganisaties trainen in het bieden van hulp voor dit specifieke probleem en de onderlinge samenwerking versterken • 80 vertegenwoordigers van de internetsector betrekken bij preventie en hulp aan slachtoffers • 80 beleidsmakers trainen in online veiligheid voor kinderen • 40 wetshandhavers bewust maken van het belang van online veiligheid van kinderen en trainen in het herkennen en helpen van slachtoffers • Ontwikkelen van een nationaal actieplan in samenwerking met alle betrokken partijen Wilt u een extra donatie doen voor dit programma? Ga naar www.tdh.nl/steun-kenia

Tips

van de redactie

DOCUMENTAIRE

KIJKTIP

Sweetie op Netflix

In de aflevering over online kindermisbruik van de Netflix documentaireserie Dark Net is te zien hoe Sweetie wordt ingezet om betalende kijkers van webcamseks met kinderen op te sporen, te identificeren en af te schrikken. De serie onderzoekt de geheimzinnigste en gevaarlijkste applicaties in de cyberwereld en de uiteenlopende mensen die ze ontwikkelen en gebruiken.

Ellie Lust op patrouille in Kenia Politieagent en -woordvoerder Ellie Lust gaat op patrouille met collega’s in het buitenland. Zij ruilt de vertrouwde straten van Amsterdam in voor die van Colombia, Kenia, Israël, Dubai, Albanië en San Francisco. In Kenia is Ellie op pad geweest met Terre des Hommes en de politie en loopt zij mee met collega’s die kinderprostitutie bestrijden. De uitzending ‘Ellie op Patrouille’ met Terre des Hommes kunt u terugzien op NPO Start

SPREEKBEURT

Kleine ambassadeurs LEZERSAANBIEDING

De Wereld Draait Door Terre des Hommes heeft dankzij TVTickets, 10 tickets beschikbaar voor het bijwonen van een uitzending van ‘De Wereld Draait Door’ op donderdag 29 maart a.s. In de DutchView Studio op het bruisende Westergasfabriekterrein in Amsterdam maakt u deel uit van het publiek van deze altijd spetterende en spraakmakende talkshow. U krijgt uitleg van Matthijs van Nieuwkerk en kunt na afloop de gasten ontmoeten in het Mediacafé. Wilt u hiervoor in aanmerking komen ? Meld u aan op www.tdh.nl/dwdd Reageer snel want vol = vol

Als uw kinderen of kleinkinderen het leuk vinden om Terre des Hommes voor het voetlicht te brengen, is er een nieuwe mogelijkheid: Het spreekbeurtpakket. Dit pakket is geschikt voor kinderen uit groep 7 en 8 en legt op een begrijpelijke manier uit waarom het uitbuiten en misbruiken van kinderen moet stoppen. En wat Terre des Hommes wereldwijd tegen kinderuitbuiting doet. U vindt dit pakket op www.tdh.nl/ spreekbeurt

12 terre magazine maart 2018

De mensen achter de missie Om kinderuitbuiting voorgoed een halt toe te roepen, werkt Terre des Hommes samen met betrokken en gepassioneerde mensen. Dit zijn de bijzondere verhalen achter drie personen die zich op een unieke manier en met veel liefde inzetten voor kinderen en hun rechten.

Renuka (35), gemeenschapswerker bij lokale projectpartner SHENA

Renuka groeide op in het Indiase dorp Mariyammanahalli, waar veel ‘Devadasi-vrouwen’ wonen. Het Devadasi-systeem is een oude Hindoe-traditie in delen van Zuid-India waarbij ouders uit naam van religie een dochter toewijden aan een leven van sekswerk voor gemeenschapsleden uit de hogere kasten. Al op haar veertiende was Renuka een toegewijd Devadasi. Om voor haar familie te kunnen zorgen, had ze gemeenschap met mannen die haar betaalden en na een paar jaar vertrokken. Ondanks het moeilijke leven was het Renuka gelukt haar schoolopleiding af te maken.

In 2005 kwam Renuka in aanraking met Terre des Hommes’ lokale projectpartner SHENA, waar ze deelnam aan een zelfhulpgroep. Daar raakte ze gemotiveerd om docent te worden in het voorschools onderwijs. Ze rondde de opleiding met succes af, en ging aan het werk in het voorschools onderwijscentrum van SHENA. ‘Ik zal nooit vergeten hoe ik daar, tijdens een feestdag voor kinderen, werd geëerd door de gemeenschap met een sjaal en een krans en werd bedankt voor mijn werk. Hierdoor vergat ik mijn pijnlijke verleden’.

Sinds 2012 doet Renuka gemeenschapswerk in tien dorpen. Ze werkt samen met Devadasi-families aan sociale en economische vooruitgang en leert tienermeisjes zichzelf te beschermen. Ze wordt enorm gewaardeerd. ‘Dankzij SHENA heb ik een levenspad waar ik niet van kon dromen.’ ‘Ik zie zoveel Devadasi-meisjes met net zo’n pijnlijk leven als ik had. Ik wil ervoor zorgen dat ze gelukkig worden en dat leven achter zich kunnen laten. Ik hoop mijn werk met SNEHA zo lang mogelijk vol te kunnen houden met de hulp van God.’

13 Alen Elkhoury (30), onderwijscoordinator bij noodhulpprogramma Back to the Future

Alen Elkhoury uit Libanon is coördinator bij een van de vijf onderwijscentra, die Terre des Hommes samen met Warchild en AVSI in Libanon met geld van het Madad Fund van de Europese Unie heeft opgezet. Het doel is om ruim 18.000 kinderen weer naar school te krijgen. Kinderen die een crisis van dichtbij hebben gezien, hebben gewoon hulp nodig, vindt Alen. Punt uit. De Libanese weet waar ze het over heeft, want ze doet dit werk nu al zo’n twaalf jaar. Ze begon daarmee toen Libanon zelf nog in oorlog was. Het was tijdens deze jaren dat Alen zich bewust werd van het onrecht om haar heen. ‘Zelfs als ik een oude man in de bus zie staan, raakt me dat. Dan ga ik naar hem toe en help ik hem met bijvoorbeeld zijn boodschappen.’

Eerst hielp Alen vrouwen in gevangenissen met cursussen en begeleiding, daarna werkte ze als maatschappelijk werker met gezinnen die het moeilijk hebben. Deze ervaringen komen in haar huidige werk als coördinator goed van pas. ‘Ik begrijp waar de mensen vandaan komen, in wat voor situatie ze leven. Ik heb het jaar in, jaar uit van dichtbij gezien.’ Toch is Alen vol goede hoop. Haar ogen fonkelen even als ze zegt: ‘Ons werk in het onderwijscentrum is niet moeilijk. We geloven dat we het kunnen. Elk kind heeft recht om beschermd te worden. Om iemand in het leven te worden.’

in Kenia. Avond aan avond gaat zij onvermoeid de straten op, om een oogje te houden op de kinderen die daar moeten zien te overleven. Met meisjes die zich bezighouden met betaalde seks, of die noodgedwongen op het punt staan om dat te doen, legt ze persoonlijk contact. Ze schept een vertrouwensband met deze meisjes, zodat ze toe kan werken naar hen van de straat te halen. Jesca Edung Lomongin, coördinator kinderbescherming bij lokale project partner Caritas Lodwar

‘Ze noemen mij allemaal mama.’ Jesca Edung Lomongin is hét gezicht en aanspreekpunt voor slachtoffers van kinderuitbuiting bij Terre des Hommes’ lokale partner Caritas Lodwar in de Turkana regio

Jesca is geboren en getogen in Turkana, en heeft net als de kinderen op straat een bewogen geschiedenis achter zich. Haar vader heeft ze nooit gekend, en haar moeder overleed toen ze 12 jaar oud was. Jesca, die in groep 6 zat, ging bij haar oma en oom wonen. Haar broer ,9 jaar, vluchtte weg. “Hij zei tegen me dat deze mensen nooit zo goed voor ons

Het beste voorbeeld daarvan is een van haar leerlingen, die tot haar vijftiende nog nooit een woord had gezegd. Volgens haar ouders kon ze niet praten. Maar slechts twee weken nadat het meisje naar het onderwijscentrum was gekomen, sprak ze haar eerste woorden uit. ‘Dat moment zal ik nooit vergeten’, zegt Alen.

zouden zorgen als onze moeder, en dat hij liever op straat ging bedelen en slapen.’ Al snel merkte Jesca dat haar familie bezig was om haar uit te huwelijken aan de 50-jarige buurman als zijn tweede vrouw. Met hulp van de pastoor is ze de dag voor haar bruiloft in het diepste geheim gevlucht en ondergedoken. Die dag heeft Jesca zich voorgenomen om haar leven te wijden aan het beschermen van kinderen in vergelijkbare omstandigheden. ‘Doordat iemand zich toen voor mij inzette, ben ik als kind behoed voor het huwelijk. Nu wil ik die persoon zijn die er is voor die kinderen die verder niemand hebben die zich om hen bekommert. Want na opvang, rehabilitatie en onderwijs kunnen ook deze kinderen het verschil maken in hun eigen toekomst en die van hun gemeenschap.’

Samen schitteren tegen kinderarbeid Voor de glans op ons gezicht en onze auto’s bikken dagelijks duizenden Indiase kinderen onder slechte omstandigheden het mineraal mica uit mijnen, concludeerde Terre des Hommes twee jaar geleden. En helaas, blijkt uit nieuw onderzoek, gebeurt dat ook in andere landen en voor meer industrieën. Gelukkig zijn steeds meer bedrijven bereid om samen een einde te maken aan kinderarbeid in de mica-industrie. Die mooie glimmende bodylotion, uw glitternagellak, uw glanzende motorkap: allemaal zijn ze het resultaat van het mineraal mica. De micamarkt groeit gestaag en was in 2015 zo’n half miljard dollar waard. Vooral in de oostelijke Indiase deelstaten Jharkhand en Bihar, de zogenaamde ‘mica belt’, wordt mica gewonnen en geëxporteerd naar landen overal ter wereld. Bedrijven maken daar dankbaar gebruik van en zetten er weinig vraagtekens bij: de levering is betrouwbaar en het materiaal goedkoop.

Toch wordt voor mica een flinke prijs betaald, bleek in 2016 uit het rapport ‘Beauty and a Beast’ van Terre des Hommes. Door kinderen, die onder onveilige, ongezonde omstandigheden in micamijnen werken. Veel bedrijven en industrieën waren zich niet bewust van het feit dat er mica in hun producten verwerkt zit en dat de delving gepaard gaat met mensenrechtenschendingen. Het rapport heeft veel bedrijven in beweging gezet om kritischer naar de toeleveringsketen te kijken en zo nodig

maatregelen te nemen. Sommige bedrijven overwogen over te gaan op synthetische mica, andere wilden mica van buiten India gaan importeren.

Risicolanden

‘Daarom besloten we te onderzoeken welke landen nog meer mica produceren en of dat op een verantwoorde manier gebeurt, welke industrieën mica afnemen en of synthetische mica een bruikbaar alternatief is,’ vertelt kinderrechtenspecialist Aysel Sabahoglu van Terre des Hommes. Uit dat onderzoek, dat deze week is gepubliceerd, blijkt dat de meeste niet-westerse landen die mica exporteren, gebruik maken van onderbetaald en gevaarlijk werk dat negatieve impact heeft op kinderen. Direct, door kinderarbeid, of indirect, door bijvoorbeeld gedwongen migratie en lage gezinslonen. Naast India zijn Madagaskar, China, Sri Lanka, Pakistan en Brazilië de grootste risicolanden als het gaat om kinderrechtenschendingen in micamijnen.

China importeert vooral veel mica, vaak verkregen ten koste van kinderen, en exporteert de micahoudende producten. Madagaskar is het sterkst gegroeid als micaleverancier. Het land is politiek instabiel en kent veel armoede, criminaliteit en corruptie waardoor het risico op kinderrechtenschendingen hoog ligt: in de micamijnen vindt dan ook kinderarbeid plaats. Net als in India zijn er aanwijzingen dat er illegaal mica wordt gewonnen en de micaprijs is lager, wat weinig goeds betekent voor het arbeidsloon.

‘een lagere micaprijs betekent weinig goeds voor het arbeidsloon’ Daarnaast wees het onderzoek uit dat synthetische mica hooguit een alternatief kan zijn voor de cosmetische industrie, maar voorlopig - niet voor elektronica en de auto-industrie. Daarvoor is synthetische mica te duur en groeit de markt niet snel genoeg. Ook mist synthetische mica de kwalificaties die het geschikt

GROOTVERBRUIKERS MICA & MICA PRODUCERENDE (VERHOOGD RISICO) KINDERARBEID

LANDEN GEMIJND MET MICA PRODUCERENDE LANDEN

SCHULDIG AAN KINDERARBEID IN MICAMIJNEN VERDACHT VAN KINDERARBEID IN MICAMIJNEN VERDACHT VAN ILLEGALE MICAMIJNEN (VERHOOGD RISICO KINDERARBEID) PRODUCTIE VAN ‘SHEET’ - MICA (VERHOOGD RISICO VAN KINDERARBEID) GROOTVERBRUIKER VAN MICA GEMIJND MET KINDERARBEID

maakt voor elektronica: het isoleert niet en kan geen energie geleiden. Tegelijk blijkt dat juist de elektronische industrie en de auto-industrie veel meer mica gebruiken dan voorheen werd gedacht: de eerste is zelfs verantwoordelijk voor het grootste marktaandeel.

Verantwoord micagebruik

Nu blijkt dat ook andere micaexporterende landen kinderrechten schenden, is het vermijden van India geen kindvriendelijk alternatief. ‘We willen ook niet dat bedrijven weggaan uit India’, zegt Aysel Sabahoglu. ‘We willen dat ze daar investeren in duurzame oplossingen.’

Het onderzoeksrapport adviseert hen daarom de internationale richtlijnen te volgen voor bedrijven die mineralen halen uit conflict- of risicogebied. Dat betekent bijvoorbeeld het goed inschatten van de risico’s als het gaat om kinderrechten en het ontwikkelen van een (transparante) strategie om een verantwoordelijke rol in de micaketen te nemen. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven investeren in projecten waarmee kinderarbeid ter plaatse wordt aangepakt. Overheden kunnen hun steentje bijdragen door prioriteit te geven aan het legaliseren van het winnen van mica, wat beter toezicht mogelijk maakt. Ook het economisch en sociaal ontwikkelen van de mijnregio’s moet hoger op de agenda staan, met bijvoorbeeld hogere minimumlonen voor mijnwerkers. →

16 terre magazine maart 2018

Voor ngo’s is het belangrijk dat ze actief blijven in India, maar hun projecten ook verbreden naar andere risicolanden. Als consument kun je bedrijven vragen om transparantie over hun toeleveringsketen.

p Va eo n isj we ge p me het rivacy redenen is

Tot slot raadt het rapport bedrijven aan hun invloed te gebruiken om elkaar te betrekken bij het stoppen van kinderarbeid, en de samenwerking aan te gaan met ngo’s. Stap één is al gezet met het lanceren van het zogenoemde ‘Responsible Mica Initiative’ in 2017, een samenwerkingsverband tussen bedrijven die mica toepassen in hun productieproces, zoals Kuncai en L’Oreal. Terre des Hommes neemt deel als bestuurslid. Het doel is om binnen vijf jaar een 100 procent verantwoorde micatoeleveringsketen te bereiken, waarin geen plek meer is voor kinderarbeid. Het volledige (Engelstalige) rapport Global Mica Mining and the impact on children’s rights is te lezen op: www.tdh.nl/globalmicamining

de ze fot on iet S uku

Suku (16) gaat weer naar school De 16-jarige Suku uit het Indiase Jharkhand kon niet anders dan aan het werk gaan in een micamijn. Suku’s familie, afkomstig uit een lage kaste, is arm, haar moeder de enige kostwinner en het meeste geld gaat naar medische kosten voor haar gehandicapte vader. Suku moest stoppen met school om het inkomen aan te vullen door te werken in de micamijn. Dat was de situatie toen een medewerker van Terre des Hommes’ lokale partner KSCF vorig jaar langskwam tijdens een serie huisbezoeken. Hij adviseerde Suku’s ouders om haar uit de micamijn te halen en naar school te sturen. Zij weigerden, tot uiteindelijk de raad voor kinderen, Bal Panchayat, samen met tientallen kinderen voor Suku’s huis kwamen roepen om onderwijs voor Suku. Nu gaat Suku weer naar school. Ze wordt goed in de gaten gehouden door Bal Panchayat en KSCF zodat ze daar ook kan blijven. Daarnaast neemt ze deel aan campagnes en activiteiten tegen kinderarbeid. ‘Ik wil niet terug naar de micamijn en ben heel gelukkig op school. Dankzij KSCF en Bal Panchayat kon ik de ellende van het mijnwerken achter me laten. Mijn droom is om leraar te worden en anderen te helpen.’

Terre des Hommes, Philips en Kuncai tegen kinderarbeid Om kinderarbeid voorgoed uit de micaketen te weren, is de medewerking van bedrijven als Philips, dat het verwerkt in producten, en Kuncai, een van de grootste mica-importeurs uit India, hard nodig. Beide bedrijven doen al hun best om kinderarbeid uit de toeleveringsketen te weren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken geeft bedrijven die aan de slag willen met het bestrijden van kinderarbeid financiële steun via het Fonds Bestrijding Kinderarbeid. Hierdoor kunnen de organisaties twee jaar lang werken aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Terre des Hommes, Philips en Kuncai hebben een subsidie ontvangen om te gaan samenwerken om kinderarbeid in de mica-industrie in

India te weren. Zo worden in samenwerking met lokale partners zogenoemde ‘child friendly villages’ opgezet: dorpen rond de micamijnen die vrij zijn van kinderarbeid en -uitbuiting en waar kinderen bewust worden gemaakt van hun rechten. Samen met de bedrijven kijkt Terre des Hommes daarnaast hoe mijnwerkers zich kunnen organiseren om een betere onderhandelingspositie te krijgen ten opzichte van tussenpersonen, die een belangrijke rol spelen bij hun uitbuiting. Ook wordt onderzocht hoe zo’n samenwerkingsverband eruit kan zien en wat een goede prijs is. Philips en Kuncai zullen hun positie gebruiken om te lobbyen, meer bedrijven te mobiliseren en het Responsible Mica Initiative te versterken.

op stapel Over projecten en programma’s van Terre des Hommes in de nabije toekomst.

Handen ineen voor hulp aan Irak

even hulporganisaties, die deel uitmaken van de Dutch Relief Alliance, trekken samen op om uit elkaar gevallen gezinnen en mensen die terugkeren naar Irak te helpen. Met het nieuwe programma wordt hulp gegeven aan ruim 42.000 mensen in het midden en westen van het land. Met de val van Mosul in juni 2014 waarbij de Islamitische Staat, de macht kreeg werden miljoenen mensen gedwongen hun huis te verlaten en sloegen op de vlucht. Het langdurige offensief voor de bevrijding van Mosul, in juli 2017, leidde opnieuw tot bijna 800.000 vluchtelingen. Mensen die terugkeren om een bestaan op te bouwen staan centraal in het programma. Slachtoffers met oorlogstrauma’s krijgen mentale en psychologische hulp. Schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen worden ingezet om de gezondheid en hygiëne te verbeteren. Met cash geld kunnen mensen in hun eerste levensbehoeften worden voorzien: eten of kleding kopen, de huur betalen of hun huis repareren. Ook de gemeenschappen die de afgelopen jaren grote aantallen vluchtelingen hebben opgevangen, krijgen ondersteuning.

Kindbruiden in India krijgen hulp

n navolging op het succes van IMAGE in Bangladesh wordt dit programma uitgerold naar India. Het richt zich speciaal op getrouwde meisjes. Naast deze bijzondere doelgroep, is ook de aanpak van het programma uniek. Zo betrekt het niet alleen de meisjes, maar óók hun echtgenoten en schoonfamilies en heeft IMAGE bewezen de aandacht van de media te trekken, waardoor deze onzichtbare, vergeten groep kinderen aandacht krijgt. India kent het hoogste percentage kindbruiden ter wereld. Naar schatting zijn 47% van de meisjes in India voor hun 18e getrouwd. Kindbruiden lopen een groot risico om school te verlaten, waardoor persoonlijke ontwikkeling, contributie aan de samenleving, maar ook de gezondheid in gevaar komen.

Het programma in Irak wordt uitgevoerd door: Terre des Hommes, Dorcas, ICCO & Kerk in Actie, Oxfam Novib, Tearfund, World Vision en ZOA. De alliantie krijgt financiële ondersteuning van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Samen met zes lokale partners wil Terre des Hommes aandacht aan deze problematiek geven en het volgende bereiken: 3.000 kindbruiden krijgen begeleiding op het gebied van gezondheid, gezinsplanning, psychosociale hulp 2.500 kinderen nemen deel aan bewustwordingscampagnes waarbij de risico’s van kindhuwelijken duidelijk worden gemaakt 20.000 gemeenschapsleden worden betrokken bij bewustwordingscampagnes middels theater, forums, lokale campagnes, clubs 30 NGO’s worden betrokken om de rechten van kindbruiden aan de orde te stellen

Voor een toelichting op het programma zie ook: www.youtube.com/watch?v=V559Prmumco

Het programma is recent opgestart en loopt tot eind 2020.

18 terre magazine maart 2018

het moment van

Momena Begum (14) uit het Nilphamari district, Bangladesh â&#x20AC;&#x2DC;Ik werd uitgehuwelijkt toen ik 11 was. Omdat mijn vader al onze bezittingen had verloren met gokken, was hij niet meer in staat om voor het hele gezin te zorgen. Vijf maanden na mijn huwelijk ging ik aan het werk in een fabriek. Maar al snel moest ik stoppen, want ik bleek zwanger te zijn. Ik wist niets af van anticonceptie en gezinsplanning. Zoals gebruikelijk in mijn omgeving werd ik naar mijn ouders gestuurd om thuis te bevallen. Maar het kindje was te groot voor me, en de verloskundige probeerde de bevalling te forceren. Mijn baby werd dood geboren. Twee maanden

later werd ik opnieuw zwanger. Dit keer kreeg ik hulp via het project IMAGE, dat zich inzet voor jonggehuwde meisjes zoals ik. Ik werd begeleid tijdens de zwangerschap, en mijn ouders realiseerden zich dat ik beter in het ziekenhuis kon bevallen, al is dat niet de traditie. Dit keer kreeg ik dankzij de begeleiding van IMAGE een gezond kindje. Ik en mijn ouders beseffen nu hoe belangrijk zorg tijdens en ook na de zwangerschap en de bevalling is, zeker voor jonge meisjes. Nog altijd krijg ik nazorg, leer ik over gezinsplanning en krijg ik seksuele voorlichting. Wanneer ik in de toekomst nog een kindje wil, weten mijn ouders en ik nu hoe ik dat het veiligst kan aanpakken.â&#x20AC;&#x2122;

en verder

Acties voor Terre des Hommes Een greep uit de acties voor Terre des Hommes in de afgelopen maanden. Terre des Hommes bedankt iedereen voor alle initiatieven:

€ 300,- De heer Drost uit Ijsselstein zamelde ter

€ 640,- Mevrouw Radha Jethu uit Driebergen

€ 587,- Een statiegeldactie bij Albert Heijn in

€ 910,- Machteld Schothorst bereikte recent de

ere van zijn 80-jarige verjaardag geld in, in plaats van cadeaus, met als resultaat 300 euro.

Voorschoten, geregeld door Ingrid Broelman van Terre des Hommes, leverde het mooie bedrag van 587 euro op.

Loverboymeldpunt Watch Nederland bestaat 1 jaar

ATCH Nederland, het meldpunt en onderzoeksbureau voor seksuele uitbuiting van minderjarigen in Nederland, heeft in het eerste jaar 131 meldingen ontvangen. 61 meldingen zijn verder onderzocht door WATCH Nederland, waarna er 53 zaken zijn overgedragen aan de politie. Deze trend wordt naar verwachting doorgezet in 2018. Naast de aandacht voor loverboys, brengt WATCH Nederland mensenhandelaren en hun klanten in kaart om die informatie te delen met justitie en politie. Daarnaast staat onderzoek naar seksuele uitbuiting van minderjarige jongens hoog op de agenda. Watch Nederland is een initiatief van Terre des Hommes, het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel en Fier.

haalde ter ere van haar promotie een bedrag van 640 euro op. mijlpaal van 50 jaar. Voor haar verjaardag vroeg zij geen cadeaus maar een financiële bijdrage van de gasten om kinderen een kans te geven op te groeien in een veilige omgeving. Het resultaat: 910 euro om de strijd tegen kinderuitbuiting te ondersteunen.

Winkel Pijnacker behaalt mijlpaal van 3 miljoen Terre des Hommes-winkel ‘Het Druppeltje’ in Pijnacker heeft in de afgelopen 34 jaar meer dan 3 miljoen euro opgehaald. Met de uitreiking van een symbolische cheque aan Terre des Hommes is hier aandacht aan besteed. Dankzij het enthousiasme van de vele vrijwilligers die soms meer dan 25 jaar actief zijn, is deze mijlpaal bereikt.

Handig om te weten De winkel in Arnhem verhuist in maart naar de

Hommelseweg 61-63, Arnhem

De winkel in Utrecht breidt uit en krijgt een facelift. Zij vestigen zich aan de

Amsterdamsestraatweg 273A, Utrecht

MEER KINDEREN HELPEN ZONDER DAT HET U MEER KOST?

Als u uw donatie vastlegt in een periodieke schenking, betaalt de belastingdienst tot maar liefst 52% mee aan uw giften. Zo kunt u dus meer geven, zonder dat u meer betaalt. Vul voor meer informatie de antwoordkaart in het hart van dit magazine in of ga naar www.tdh.nl/periodieke-schenking en regel het direct online.